Εισαγωγή στα εκτεταμένα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας Σενάρια έκθεσης

Transcript

1 Εισαγωγή στα εκτεταμένα Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας Σενάρια έκθεσης Δρ. Χρυσάνθη Νακοπούλου Εκπαιδευτική τριημερίδα - 13 η Ετήσια Σύσκεψη Επιθεωρητών REACH, CLP 2017 υπό τον συντονισμό της Διεύθυνσης Ενεργειακών, Βιομηχανικών και Χημικών Προϊόντων Του Γενικού Χημείου του Κράτους σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE CHEREE 3,4,5 Απριλίου 2017, Αμφιθέατρο ΓΧΚ

2 Περιεχόμενα Παροχή πληροφοριών στην αλυσίδα εφοδιασμού «Εργαλεία» επικοινωνίας: o Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) και Σενάρια Έκθεσης (ΣΕ) Σενάριο Έκθεσης (ΣΕ) Συνθήκες Λειτουργίας (ΣΛ) [(Operational Conditions, ΟC)] Μέτρα Διαχείρισης Κινδύνου (ΜΔΚ) [(Risk Management Measures (RMM)] Έλεγχος εφαρμογής τους

3 Τίτλος IV κανονισμού REACH : Επικοινωνία στην αλυσίδα εφοδιασμού O Ροή πληροφοριών: Πρέπει να συλλέγονται όλες οι διαθέσιμες και χρήσιμες πληροφορίες για τις ουσίες σε καθαρή μορφή, σε μείγματα και σε αντικείμενα για τον προσδιορισμό επικινδύνων ιδιοτήτων. Πρέπει να διαβιβάζονται συστάσεις σχετικά με μέτρα διαχείρισης κινδύνου, όπου είναι απαραίτητο, συστηματικά μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού, για να προλαμβάνονται οι δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Πρέπει να ενθαρρύνεται η γνωστοποίηση τεχνικών συμβουλών για την διαχείριση κινδύνου, στην αλυσίδα εφοδιασμού, όπου είναι σκόπιμο.

4 REACH: Επικοινωνία στην αλυσίδα εφοδιασμού Αξιολόγηση της ασφαλούς χρήσης όλων των προσδιοριζόμενων χρήσεων της ουσίας σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού Ρόλοι στην αλυσίδα εφοδιασμού: παρασκευαστές (ουσιών) και/ή εισαγωγείς και/ή μεταγενέστεροι χρήστες Προσδιοριζόμενη χρήση: Η χρήση μιας ουσίας υπό καθαρή μορφή ή σε μείγμα ή η χρήση ενός μείγματος, η οποία προβλέπεται από φορέα της αλυσίδας εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της ιδίας χρήσης του φορέα η οποία του έχει γνωστοποιηθεί γραπτώς από αμέσως μεταγενέστερο χρήστη Επικοινωνία με προηγούμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού (Upstream) (από κάτω προς τα πάνω) Επικοινωνία με επόμενους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού (Downstream) ((από πάνω προς τα κάτω). ή

5 REACH: Επικοινωνία στην αλυσίδα εφοδιασμού από κάτω προς τα πάνω Καταχωρίζων (CSR) Παρασκευαστής /Εισαγωγέας από πάνω προς τα κάτω Παροχή πληροφοριών για τις χρήσεις στον καταχωρίζοντα Τυποποιητής Τυποποιητής DU DU DU Παροχή πληροφοριών ασφαλούς χρήσης στους μεταγενέστερους χρήστες Τελικός χρήστης

6 REACH: Επικοινωνία στην αλυσίδα εφοδιασμού Καταχωρίζοντες Φάκελος καταχώρισης Έκθεση Χημικής Ασφάλειας (CSR), Σενάρια Έκθεσης ΔΔΑ Σενάρια Έκθεσης Πληροφορίες για χρήσεις Συμβουλές ασφάλειας Πελάτες (Μεταγενέστεροι χρήστες)

7 Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) ΔΔΑ:Το βασικό εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ προμηθευτών και χρηστών ουσιών / μειγμάτων Ο κανονισμός REACH ορίζει: Πότε πρέπει να παρέχεται ΔΔΑ (Άρθρο 31.1) Τί πρέπει να κάνει κάποιος που παραλαμβάνει ΔΔΑ (Άρθρο 31.2) Τι πρέπει να περιέχει το ΔΔΑ (Άρθρο 31.6) Ποια είναι η δομή ενός ΔΔΑ (Παράρτημα II) Πότε πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σενάρια έκθεσης (ΣΕ) ως παράρτημα στο ΔΔΑ (Άρθρο 31.7)

8 Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) Πότε πρέπει να παρέχεται ΔΔΑ (Άρθρο 31.1) Τί πρέπει να κάνει κάποιος που παραλαμβάνει ΔΔΑ (Άρθρο 31.2)

9 Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) Τι πρέπει να περιέχει το ΔΔΑ (Άρθρο 31.6)

10 Δελτία Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ) Ποια είναι η δομή ενός ΔΔΑ (Παράρτημα II) Πότε πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σενάρια έκθεσης (ΣΕ) ως παράρτημα στο ΔΔΑ (Άρθρο 31.7)

11 Από το κυρίως ΔΔΑ στα ΣΕ: εκτεταμένο ΔΔΑ Το Τμήμα 8 του ΔΔΑ αποτελεί το σύνδεσμο με τα ΣΕ: μέτρα για τον έλεγχο της έκθεσης και ατομική προστασία Όταν ένα μείγμα περιέχει ουσίες για τις οποίες απαιτείται ΣΕ, η συμπερίληψη στο ΔΔΑ του μείγματος των πληροφοριών από τα ΣΕ των ουσιών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τουλάχιστον τις ουσίες εκείνες οι οποίες βρίσκονται σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από τα όρια που δίνονται στο Άρθρο 14 του καν. REACH

12 Άρθρο 14 REACH

13 Άρθρο 14 REACH

14 ΔΔΑ + ΣΕ = εκτεταμένο ΔΔΑ O Τα Σενάρια Έκθεσης περιλαμβάνονται ως παράρτημα στο ΔΔΑ Εκτεταμένο Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας (esds) O Περιγράφει τις συνθήκες για έλεγχο του κινδύνου, όταν μία ουσία παρασκευάζεται και χρησιμοποιείται O Η παραγωγή των Σεναρίων Έκθεσης γίνεται από τον καταχωρίζοντα!

15 Ορισμός Σεναρίου Έκθεσης O Κανονισμός REACH, Άρθρο 3 (37): Σενάριο έκθεσης είναι το σύνολο των συνθηκών: O συμπεριλαμβανομένων των επιχειρησιακών συνθηκών και O των μέτρων διαχείρισης κινδύνου (RMM), το οποίο περιγράφει τον τρόπο: με τον οποίο η ουσία παράγεται ή χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής της και τον τρόπο με τον οποίο ο παρασκευαστής ή ο εισαγωγέας ελέγχει ή συνιστά στους μεταγενέστερους χρήστες να ελέγχουν την έκθεση του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. Αυτά τα σενάρια έκθεσης μπορούν να καλύπτουν μια συγκεκριμένη διαδικασία ή χρήση ή περισσότερες της μιας διαδικασίες ή χρήσεις, ανάλογα με την περίπτωση.

16 Πότε πρέπει να υπάρχουν Σενάρια Έκθεσης; Κανονισμός REACH, Άρθρο 31.7 : O Κάθε φορέας της αλυσίδας εφοδιασμού που υποχρεούται να καταρτίσει έκθεση χημικής ασφάλειας σύμφωνα με τα άρθρα 14 ή 37 επισυνάπτει τα σχετικά σενάρια έκθεσης (συμπεριλαμβανομένων των κατηγοριών χρήσης και έκθεσης, ανάλογα με την περίπτωση) ως παράρτημα του Δελτίου Δεδομένων Ασφαλείας Επικίνδυνες ουσίες > 10 τόνοι/έτος O Κάθε μεταγενέστερος χρήστης περιλαμβάνει τα σχετικά σενάρια έκθεσης, και χρησιμοποιεί τις λοιπές σχετικές πληροφορίες ( για να φτιάξει το δικό του ΔΔΑ για προσδιοριζόμενες χρήσεις). O Κάθε διανομέας διαβιβάζει τα σχετικά σενάρια έκθεσης, και χρησιμοποιεί τις λοιπές σχετικές πληροφορίες από το ΔΔΑ που του παρέχεται για να φτιάξει το δικό του ΔΔΑ για χρήσεις για τις οποίες έχει διαβιβάσει πληροφορίες (άρθρ. 37(2).

17 REACH Άρθρο 37

18 REACH Άρθρο 37

19 Εξαιρέσεις από την ΕΧΑ του Μεταγενέστερου χρήστη Παραδείγματα: Η συνολική χρήση είναι μικρότερη του 1 τόνου / έτος. Η ουσία χρησιμοποιείται στην διαδικασία επιστημονικής Έρευνας και Ανάπτυξης (PPORD). Έκθεση στον ECHA μέσα σε 6 μήνες

20 Το ΣΕ ως εργαλείο παροχής πληροφοριών Εργαλείο επικοινωνίας στην αλυσίδα εφοδιασμού Κύριοι παραλήπτες οι μεταγενέστεροι χρήστες Πρέπει να παρέχει επαρκή βάση για την εκτίμηση της έκθεσης (exposure estimation) Πρέπει να καλύπτει τις απαιτήσεις των μεταγενέστερων χρηστών Προσδιορίζει τις κατάλληλες συνθήκες χρήσεις για τον επαρκή έλεγχο των κινδύνων : Αυτές περιλαμβάνουν τις Συνθήκες Λειτουργίας (Operational Conditions) και τα Μέτρα Διαχείρισης Κινδύνου (Risk Management Measures)

21 Το Σενάριο Έκθεσης (ΣΕ) O Βασικές παράμετροι που καθορίζουν την απελευθέρωση και την έκθεση O Οι πληροφορίες σε ένα ΣΕ πρέπει να παρουσιάζονται περιεκτικά και με δομημένο τρόπο. O Οι συνθήκες λειτουργίας (OC) και τα Μέτρα Διαχείρισης Κινδύνου (RMM)που παρέχονται στους μεταγενέστερους χρήστες μέσω των ΣΕ πρέπει να είναι όμοια με αυτά που χρησιμοποιήθηκαν κατά το στάδιο της διεξαγωγής της Αξιολόγησης της Χημικής Ασφάλειας (CSA) και πρέπει να είναι ιχνηλάσιμα στην Έκθεση Χημικής Ασφάλειας (CSR).

22 Πώς καταρτίζεται το Σενάριο Έκθεσης (ΣΕ) O Φάκελος καταχώρισης και Έκθεση Χημικής Ασφάλειας (ΕΧΑ) O Βασικά στοιχεία Αξιολόγησης Κινδύνου κατά την Αξιολόγηση της Χημικής Ασφάλειας (CSA) O CSA O ΕΧΑ DNEL(Derived No-Effect Level) ή DMEL (Derived Minimal Effect Level) PNEC (Predicted No-Effect Concentration) Αξιολόγηση της έκθεσης (exposure assessment), Χαρακτηρισμός κινδύνου (risk characterisation) ΕΧΑ και δημιουργία ΣΕ στην ΕΧΑ (στο REACH-IT) ΣΕ στα εκτεταμένα ΔΔΑ O Τα ΣΕ στην ΕΧΑ έχουν ως στόχο να τεκμηριώσουν τις συνθήκες ασφαλούς χρήσης (Συνθήκες Λειτουργίας και ΜΔΚ) όπως εκτιμήθηκαν από τον καταχωρίζοντα.

23 Δομή Σεναρίου Έκθεσης (ΣΕ) 1 Σύντομος τίτλος του Σεναρίου Έκθεσης 2 Έλεγχος της έκθεσης (περιλαμβάνονται οι ΣΛ και τα ΜΔΚ) 3 Εκτίμηση της έκθεσης και αναφορά στην πηγή της 4 Καθοδήγηση προς τους μεταγενέστερους χρήστες προκειμένου να αξιολογήσουν αν δουλεύουν εντός των ορίων που τίθενται από το ΣΕ Η δομή αυτή δεν είναι υποχρεωτική!

24 Επιθεώρηση ενός ΣΕ από τις αρμόδιες αρχές ή Η ορθότητα του περιεχομένου της CSA / CSR είναι αντικείμενο της έρευνας στα πλαίσια της Αξιολόγησης REACH (εκτελείται από ECHA). Είναι το Σενάριο έκθεσης (ΣΕ) στο εκτεταμένο ΔΔΑ (e-sds) συμβατό με το ΣΕ στην ΕΧΑ και τις πληροφορίες του φακέλου καταχώρισης; Είναι το ΣΕ στα εκτεταμένο ΔΔΑ συμβατό με το αντίστοιχο ΣΕ στην Αξιολόγηση Χημικής Ασφάλειας (CSA) του μεταγενέστερου χρήστη;

25 Έλεγχος εφαρμογής (enforcement) στους μεταγενέστερους χρήστες Ο μόνος τρόπος για να ελεχθεί εάν ένας μεταγενέστερος χρήστης συμμορφώνεται είναι να ακολουθήσουμε την ίδια πορεία με τον μεταγενέστερο χρήστη. Χρησιμοποιούνται οι πληροφορίες που υπάρχουν στο Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας; Για τις βιομηχανίες μπορούν να εξαχθούν γενικές αρχές. Είναι δυνατόν να εστιάσετε σε συγκεκριμένα σημεία Όσες περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες σχετικά με τη χρήση μέσα σε μία εταιρεία ή κλάδο, τόσο πιο στοχευμένη μπορεί να είναι η επιθεώρηση

26 Σχέση του ΣΕ με την εκτίμηση του χημικού κινδύνου στα πλαίσια της Οδηγία για τους Χημικούς Παράγοντες (Chemical Agent Directive CAD): Υγεία και ασφάλεια στους χώρους εργασίας Ως «χημικός παράγοντας» ορίζεται κάθε χημικό στοιχείο ή ένωση, ελεύθερο ή σε πρόσμειξη, που βρίσκεται σε φυσική κατάσταση, παράγεται, χρησιμοποιείται ή απελευθερώνεται, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης ως απόβλητο, μέσω οποιασδήποτε εργασιακής δραστηριότητας και το οποίο παράγεται σκόπιμα ή όχι και ανεξάρτητα αν διατίθεται στην αγορά ή όχι. Πολύ πιο ευρεία έννοια από τις επικίνδυνες ουσίες» του REACH.

27 Yποχρεώσεις των εργοδοτών ως προς τις επικίνδυνες ουσίες Αξιολόγηση των κινδύνων Αξιολόγηση του επιπέδου, του είδους και της διάρκειας της έκθεσης Όρια έκθεσης στους χώρους εργασίας (OEL) Μέτρα, σύμφωνα με την «ιεράρχηση των ελέγχων» Ενημέρωση και εκπαίδευση (συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών του προμηθευτή) Η ευθύνη για κάθε εταιρεία χωριστά! Οι υποχρεώσεις REACH μπορεί να είναι πολύ γενικές για να ταιριάζουν σε κάθε μεμονωμένη επιχείρηση

28 Αλληλεπίδραση REACH και CAD Αξιολόγηση του κινδύνου: Το Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας (SDS) βοηθά τον προσδιορισμό των κινδύνων και των μέτρων διαχείρισης αυτών. Αξιολόγηση του είδους και της διάρκειας της έκθεσης: Πιθανώς το σενάριο έκθεσης (ΣΕ) μπορεί να βοηθήσει αυτή τη διαδικασία OEL: DNEL είναι μια τιμή εκκίνησης Μέτρα διαχείρισης του κινδύνου, (προτεραιοποίηση): Καθοδήγηση από τα ΔΔΑ και τα ΣΕ. ο εργοδότης οφείλει να ελέγξει τις εναλλακτικές λύσεις (π.χ. υποκατάσταση) Ενημέρωση και εκπαίδευση των εργαζομένων (συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών του προμηθευτή): Μπορεί / πρέπει να χρησιμοποιείται ΔΔΑ

29 Πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο εφαρμογής Έλεγχος των ΣΕ 1 ου επιπέδου προμηθευτών Tα απαιτούμενα ΣΕ υπάρχουν, είναι διαθέσιμα και διανέμονται στους πελάτες; Σε τι γλώσσα διατίθενται? Οι Συνθήκες Λειτουργίας και τα Μέτρα Διαχείρισης του Κινδύνου είναι σαφείς; Οι πληροφορίες στο ΣΕ είναι σύμφωνες με το ΔΔΑ; Οι πληροφορίες στο ΣΕ συνάδουν με την Έκθεση χημικής Ασφάλειας (CSR);

30 Πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο εφαρμογής Έλεγχος των ΣΕ Μεταγενέστεροι Χρήστες Είναι οι συνθήκες Λειτουργίας και τα Μέτρων Διαχείρισης του Κινδύνου, σύμφωνα με το ΣΕ; Είναι οι χρήσεις σε συμμόρφωση με τις χρήσεις που περιγράφονται στο ΣΕ; Υπάρχουν διαδικασίες ρουτίνας: o για τη διανομή των σχετικών πληροφοριών ; o κατά την παραλαβή εκτεταμένων ΔΔΑ - τον έλεγχο των χρονοδιαγραμμάτων ; o για την κατασκευή των εκτεταμένων ΔΔΑ (esds) στη διάθεση των εργαζομένων ;

31 Πληροφορίες σχετικά με τον έλεγχο εφαρμογής Έλεγχος των ΣΕ - Διανομείς Τα απαιτούμενα ΣΕ υπάρχουν, είναι διαθέσιμα και διανέμονται στους πελάτες; Σε τι γλώσσα διατίθενται?

32 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!!!