Coombs, P. H., Prosser, R. C. & Ahmed, M. (1974). New paths to learning for rural children and youth. World Development 2 (3), pp

Transcript

1 1. Τίτλος: Οργανώσεις Κοινωνιολογική Προσέγγιση Περιγραφή: Στο µάθηµα αυτό περιγράφονται οι γενικές κοινωνιολογικές έννοιες της Οργάνωσης, όπως αναδύονται µέσα από τις θεωρίες των Weber και Durkheim και αναλύεται η τυπολογία των οργανώσεων. Παραδείγµατα αντλούνται από την έννοια του οργανικισµού στον Spencer καθώς και από το ερευνητικό πρόγραµµα για τη διαγενεακή δια βίου µάθηση EAGLE, στο οποίο συµµετείχε ο τοµέας Κοινωνιολογίας της Ε.Σ..Υ.. Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Craib, Ian (1992). Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία: Από τον Πάρσονς στον Χάµπερµας. Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα, Durkheim, Emile (1893). On the Division of Labour in Society. New York: Macmillan, Weber, Max (1922). Οικονοµία και Κοινωνία, Αθήνα: Σαββάλας, Αντωνοπούλου, Μαρία. Θεωρία και Ιδεολογία στη σκέψη των κλασσικών της κοινωνιολογίας. Αθήνα: Παπαζήσης, Τίτλος: ιαδικασίες Μάθησης στο Νοσοκοµείο Περιγραφή: Στο µάθηµα αυτό γίνεται η παρουσίαση του ερευνητικού προγράµµατος Learning Hospitals. Συγκεκριµένα θα µελετηθεί η τυπολογία της έννοιας της «µάθησης» καθώς και οι διαδικασίες µάθησης και διοχέτευσης πληροφοριών στο νοσοκοµείο, κυρίως µέσα στο πλαίσιο της αλληλόδρασης, γιατρού-ασθενή, ασθενήυπαλλήλων και γιατρού υπαλλήλων. Ενδεικτική βιβλιογραφία: Coombs, P. H., Prosser, R. C. & Ahmed, M. (1974). New paths to learning for rural children and youth. World Development 2 (3), pp Τίτλος: Υγεία «2021». Στοιχεία πολιτικής από την Προοπτική ιερεύνηση και του Εθνικού Σχεδίου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Περιγραφή: Στο µάθηµα αυτό περιγράφονται οι βασικές παράµετροι της Προοπτικής ιερεύνησης για την Υγεία στην Ελλάδα µε ορίζοντα το Αναλύονται τα προβλήµατα, τα διακυβεύµατα και οι προτάσεις για τη βελτίωση της δηµόσιας υγείας στη χώρα. Ενδεικτική βιβλιογραφία: Together for Health: A Strategic Approach for the EU , Brussels, COM(2007) 630 final The Greek Technology Foresight The case of healthcare, Health and Quality of Life: Links among Technology Assessment, Foresight and Strategic Planning Koukoumas N., Agrafiotis D. From Oracles to Dialogue; Exploring New Ways to Explore the Future COST A22 Conference, Athens, July Οργανώσεις Κοινωνιολογική Προσέγγιση Η οργάνωση ως γραφειοκρατικός θεσµός στον Weber Γραφειοκρατία και βέλτιστες µορφές οργανωσιακού σχεδιασµού

2 Κριτική στις αποτυχίες αυτού του χώρου λόγω απρόβλεπτων και δεισλειτουργικών συνεπειών της γραφειοκρατίας «Ορθολογισµός» ως πνευµατικό κεφάλαιο της θεωρίας των οργανώσεων Η παράδοση του Durkheim Λειτουργία µικρών οµάδων στον χώρο εργασίας Α. Ρύθµιση και κοινωνική κατασκευή της τάξης Β. Αλληλεγγύη Γ. ιαφορά Η Οργάνωση ως ένωση Κοινωνίες ως Οργανώσεις (Durkheim) Ένωση ατόµων µε κοινές αξίες Καθορισµός προτεραιοτήτων και σκοπιµοτήτων ιαφοροποίηση ρόλων ιανοµή ρόλων Ιεράρχηση ρόλων Ανοµία / Συγκρούσεις Η δοµή της κοινωνικής δράσης, T. Parsons Σύνθεση ανάµεσα σε ολιστικές και ατοµοκεντρικές αντιλήψεις Ιδέες, κανόνες, αξίες Κοινωνία ως βιολογικός οργανισµός Κοινωνική ζωή ως σύστηµα (δοµή), ένα δίκτυο µε διαφορετικά µέρη Βιολογικό σύστηµα (λειτουργία), ανάγκες και λειτουργίες Επίπεδα αφαιρετικής σύλληψης κοινωνικών ρόλων και συστηµάτων Ανώτατο επίπεδο: όλα τα έµβια συστήµατα εύτερο επίπεδο: σύστηµα δράση (ό,τι εµπεριέχεται στη µονάδα δράσης) Τρίτο επίπεδο: υποσύστηµα δράσης (προσωπικότητα, πολιτιστικά, βιολογικά, κοινωνικά συστήµατα) Τέταρτο επίπεδο: υποσυστήµατα υποσυστηµάτων (π.χ. υποσυστήµατα κοινωνικών συστηµάτων: πολιτικό σύστηµα, σύστηµα κοινωνικοποίησης, οικονοµία, κοινωνιακή κοινότητα) Πέµπτο επίπεδο: υποσυστήµατα υποσυστηµάτων υποσυστηµάτων (π.χ. οικονοµία: συστηµάτα οικονοµικών δεσµεύσεων, κεφαλαιοποίησης, παραγωγής, οργάνωσης) Λειτουργικά προαπαιτούµενα συστηµάτων Προσαρµογή (στο περιβάλλον του) Επίτευξη στόχων (διάθεση µέσων αξιοποίησης των πόρων για την επίτευξη των στόχων) Ολοκλήρωση (εσωτερικός συντονισµός µερών και αντιµετώπιση αποκλίσεων, εσωτερική συνοχή) ιατήρηση προτύπων (διατήρηση κατάστασης ισορροπίας)

3 Είδη Οργανώσεων Γραφειοκρατικές Οικονοµικές Μη κερδοσκοπικές ιαφορετικές έννοιες συντονισµού και συνεργασίας ιαφορετικοί µηχανισµοί εξαναγκασµού ιαφορετικές αρχές νοµιµότητας Γραφειοκρατικές Οργανώσεις Αυστηρότητα συστήµατος συντονισµού Αξιοκρατία στην κατανοµή ρόλων και στην πρόσληψη / προαγωγή των µελών Στοχοθεσία από την Πολιτική ηγεσία / µέσα εκτέλεσης αποφάσεων εν υπάρχει ανάγκη αιτιολόγησης των αποφάσεων στα όργανα και στους πολίτες Οικονοµικές Οργανώσεις Ενώ υπάρχει ιεράρχηση, δεν υπάρχουν ιεραρχικά επίπεδα: ιδιοκτήτες, στελέχη, εργάτες Στοχοθεσία από τα ίδια τα µέλη Χρηµατοδότηση µέσα από τα ίδια τα µέλη και προσπάθεια αειφορίας Χρηµατοδότηση και µέσα από την Πολιτική εξουσία Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις Υπηρεσίες και προϊόντα που δεν είναι πάντοτε δωρεάν ή σε τιµές κόστους Οι στόχοι τους δεν διαµορφώνονται απαραίτητα µε βάση τις ανάγκες του κοινού εν υπόκεινται στις αρχές της ιεραρχίας (παραγωγοί-εκτελεστές / διοίκηση και οικονοµική υπηρεσία) Συντεχνιακή δοµή των οµάδων εντός τους Γενικά Χαρακτηριστικά Οργανώσεων οµή διαφοροποιηµένη και πλουραλιστική Πολιτική δοµή: ολιγαρχική και δηµοκρατική ταυτόχρονα εν υπάρχει απόλυτος διαχωρισµός µεταξύ εκτελεστών και διευθυντών Ανοικτά συστήµατα: αλληλεπίδραση µε το εξωτερικό περιβάλλον (φίλτρα, φράγµατα) Τάση προς πολυπλοκότητα: δυσκολία εξορθολογισµού Οργανικισµός (Spencer) Αναλογία ανάµεσα στην κοινωνία και τον ζωντανό οργανισµό Όροι εξέλιξης και λειτουργίας µε βάση την προσαρµογή Τρωτό σηµείο: α- ή/και δυσ- λειτουργικά φαινόµενα και θεσµοί Συγκρούσεις / Κρίσεις ως παθολογία Ορισµός Οργάνωσης

4 Συνάρθρωση ατόµων, κανόνων, διαδικασιών και συστηµάτων που επιτρέπει την ολοκλήρωση ενεργειών και την επίτευξη στόχων Ορισµός οργάνωσης ιαδικασία διοίκησης / διαχείρισης που περιορίζεται στη διευθέτηση ενεργειών και διεργασιών για την αποτελεσµατική παραγωγή προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών Ορισµός Οργανισµού Γραπτή αποτύπωση των κανόνων λειτουργίας µίας Οργάνωσης που προϋποθέτει και καθορίζει τις διαδικασίες οργάνωσης Το µοντέλο της διαδικασίας για την εφαρµογή προγραµµάτων διαγενεακής µάθησης του «EAGLE» 2. ιαδικασίες Μάθησης στο Νοσοκοµείο / Learning Hospitals Project Τυπολογία Εκπαίδευσης / Μαθήσεων Τυπική µάθηση Άτυπη µάθηση Μη-τυπική Coombs, P. H., Prosser, R. C. & Ahmed, M. Formal education: the hierarchically structured, chronologically graded 'education system', running from primary school through the university and including, in addition to general academic studies, a variety of specialised programmes and institutions for full-time technical and professional training. Informal education: the truly lifelong process whereby every individual acquires attitudes, values, skills and knowledge from daily experience and the educative influences and resources in his or her environment from family and neighbours, from work and play, from the market place, the library and the mass media. Non-formal education: any organised educational activity outside the established formal system whether operating separately or as an important feature of some broader activity that is intended to serve identifiable learning clienteles and learning objectives. Grundtvig Partnership Learning Hospitals AT: Regional Hospital Bruck an der Mur (Bruck a. d. Mur) (promoter) BG: Active Society / Hospital Burgas (Burgas) DE: INIT Developments Ltd. (Schwerin) FI: Karier Oy (Pori) GR: National School for Public Health (Athens) HU: ETI (Budapest)

5 IT : University Hospital (Ancona) IT: ASUR MARCHE Zona Territoriale 5 (Ancona) PL: University of Biolystock (Biolystock) SE: ENCELL (Jφnkφping) TK: Ankara Provincial Health Directorate (Ankara) Βασικές έννοιες In this project, learning is understood in its broadest way of meaning, covering formal, non-formal or informal settings (reaching from organised and structured lessons to a chat between people, reading a book, watching TV, observation of others life experience etc.). We consider learning as any kind of sustainable transfer of information, know-how, attitude or competences, which leads to any kind of reaction, performance, new competences or attitudes. When speaking about hospitals we mainly mean the area of surgery (if you are not able to cover this very area, please try to cover at least an area comparable to surgery as good as possible) Concerning patients we mainly want to deal with adults (approx. form 16 years upwards) but not children (because we think pedagogic approaches must be very different for them) These patients should have a hospital stay for at least 3 days in connection with a surgical intervention. Περιοχές ενδιαφέροντος / στόχοι How to give information to the patient concerning: - present hospital stay - what to do after release - which preoperative diagnostics Making the hospital a place where people can learn (mainly about health items such as healthy food, non-smoker-programs, first aid courses, sports, diabetes, hypertonia etc.) Learning about which instruments we should use (TV, folders, workshops, lectures etc.) What are the costs of such a programme, where could we get money from How many persons and for how long must they work for such a programme Are there already programmes like this in other countries and could we learn from them Bringing information to different ethnical groups Learning from other institutions in other countries how to bring information to the patient in general Επίπεδα µάθησης Learning structure Health education (in hospital and throughout to country, if possible)

6 Healthcare professional s personal skills (Communication skills, languages etc.) Education conditions for patient s families (healthcare services, personal etc.) Patient education (about health protection, smoke, alcohol, cancer etc.) WORKSHOP 1 Learning/Information transfer: Medical staff patient social environment of patient (family, friends etc.) from 1st contact to surgery Welcome to the hospital After doctor specialist visit and examination Patients agreement (juristic not ethic agreement) WORKSHOP 2 Learning/Information transfer: Medical staff patient social environment of patient (family, friends etc.) from surgery to last contact From op-room to recovery room Recovery room or ICU Patient room WORKSHOP 3 Learning/Information transfer about medical issues but not directly linked to reason of surgery stay Learning about diabetes Learning about Hygienic issues First Aid WORKSHOP 4 Learning/Information transfer/communication activities between different members of hospital staff (medical staff, management, administration, trainee students etc.) Hip-surgery of a 75 years-old male Mistaken treatment and responsibilities during hip-surgery of a 75 years-old male Implementing of new technology of cardiogram / electro-cardiogram: a doctor attended some seminars abroad on the use of the new equipment

7 3. Υγεία «2021». Στοιχεία πολιτικής από την Προοπτική ιερεύνηση και του Εθνικού Σχεδίου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Εθνική Άσκηση Τεχνολογικής Προοπτικής ιερεύνησης µε ορίζοντα το 2021 Φορέας υλοποίησης: Γενική Γραµµατεία Έρευνα και Τεχνολογία (ΓΓΕΤ) Χρόνος υλοποίησης: Κεντρικός στόχος: η υποβοήθηση στη λήψη αποφάσεων και στη χάραξη στρατηγικής µε µακροχρόνιο ορίζοντα, µε έµφαση σε θέµατα Έρευνας Τεχνολογίας Καινοτοµιών (ΕΤΚ) Πλαίσιο υλοποίησης της Άσκησης Προετοιµασία ( ) και προσδιορισµός των θεµάτων και κατευθύνσεων του ΕΣΠΑ για την 4η Προγραµµατική Περίοδο στον τοµέα της υγείας Κρίσιµα προβλήµατα που εµπίπουν στον χώρο της πολιτικής υγείας και αφορούν τον πληθυσµό και το επίπεδο της υγείας και ποιότητας ζωής, Προβλήµατα της αποτελεσµατικότητας και αποδοτικότητας της περίθαλψης Συν-πλοκή µε τα θέµατα της κοινωνίας της γνώσης και της ΕΤΚ Πολυπλοκότητες και προαπαιτούµενα για την διαµόρφωση πολιτικών επιλογών και την λήψη αποφάσεων Άξονες των πολιτικών επιλογών για τη περίοδο ιαρθρωτικά ενδηµικά προβλήµατα στο σύστηµα περίθαλψης της Ελλάδας Νοσοκοµειοκεντρική διάρθρωση Υπερπληθώρα ιατρικού δυναµικού Έλλειψη ποιότητας Ανεξέλεγκτα αυξανόµενο κόστος Πλαίσιο και πολιτικές Ε.Ε. Τα συστήµατα περίθαλψης θα πρέπει να προσαρµοστούν και να λειτουργούν προβλεπτικά («proactive») Περιοχές κλειδιά για το µέλλον της περίθαλψης: οι τοµείς της πρόληψης, της καινοτοµίας και της πληροφορίας Υιοθέτηση, µετά από επιστηµονική αξιολόγηση και στάθµιση των άµεσων και έµµεσων επιπτώσεων στον άνθρωπο και την κοινωνία, των νέων γνώσεων και τεχνολογιών και η ενηµέρωση και ο διάλογος στην κοινωνία ως προς τα σηµαντικά θέµατα βιοηθικής που ανακύπτουν από τις εξελίξεις και τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών και των επιστηµών της ζωής Στόχοι του Health Programme : η βελτίωση της ασφάλειας στην υγεία η προαγωγή της υγείας και η µείωση των ανισοτήτων η παραγωγή και διάδοση πληροφορίας και γνώσης για την υγεία Απειλές για την υγεία της Ευρώπης

8 ηµογραφικές αλλαγές Πανδηµίες Μεγάλες φυσικές ή βιολογικές καταστροφές Βιοτροµοκρατία Κλιµατική αλλαγή Υγεία του Ελληνικού πληθυσµού: παράγοντες διαµόρφωσης ηµογραφικοί Κοινωνικοί Οικονοµικοί Περιβαντολογικοί Πολιτιστικοί/ τρόποι ζωής Εργασιακές συνθήκες Κοινωνικές σχέσεις Κύρια χαρακτηριστικά προβλήµατα Ποιότητα υπηρεσιών πολύ χαµηλή χωρίς συστήµατα ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας Αποσπασµατική προσέγγιση του ασθενούς Φαινόµενα προκλητής ζήτησης, ακατάλληλων, αναποτελεσµατικών, µη αποδοτικών παρεµβάσεων και αθέµιτων συναλλαγών Ιατρικά σφάλµατα µε µεγάλη συχνότητα και απουσία τυποποιηµένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων Άξονες των πολιτικών επιλογών (οι τρεις πυλώνες) Ανάπτυξη της ηµόσιας Υγείας, πρόληψης και πρωτοβάθµιας περίθαλψης Βελτίωση της αποτελεσµατικότητας και αποδοτικότητας του συστήµατος περίθαλψης Κοινωνική Αλληλεγγύη Βασικές προτάσεις που προέκυψαν από την επεξεργασία Ανάδειξη της ποιότητας ζωής σε κρίσιµη / οριζόντια προτεραιότητα για την ελληνική κοινωνία (για το σύνολο των τοµέων της κοινωνίας και της οικονοµίας) Ριζική βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της χώρας στον τοµέα της περίθαλψης µέσω αναδιαρθρώσεων και αναπροσανατολισµών στο σύνολο των δοµών και λειτουργιών του κλάδου ηµιουργία αναπτυξιακού δυναµικού µε βάση τον τοµέα της περίθαλψης (πόλοι καινοτοµίας, συστοιχίες κ.α.) Άµεσα µέτρα αναστροφής των δυσµενών τάσεων και στοιχείων µε επίδραση στον πληθυσµό (τρόπος ζωής, διατροφικά πρότυπα, έλεγχος και απάλειψη παραγόντων περιβαλλοντικής επιβάρυνσης κ.α.) Μετατοπίσεις Θεραπεία Πρόληψη ηµόσια Υγεία Νέα ηµόσια Υγεία

9 Καταναλωτικά πρότυπα Νέα πρότυπα ζωής Εξάντληση φυσικών πόρων Ενσωµάτωση του µέλλοντος στο παρόν / αειφορία Εξάλειψη της διαφθοράς Κοινωνική συµµετοχή / κοινωνική αναφορά ιοικητικο-οικονοµική µονοδιάσταση Νέες µορφές κοινωνικής αποτίµησης και στρατηγικής / νέες δοµές κοινωνικής αλληλεγγύης Αποµόνωση της υγείας Συσχέτιση της υγείας µε πόλους κοινοτόµου δράσης / σύµπλεξη µε πόλους γνώσης και κοινωνικού πειραµατισµού