Ασφάλεια στο Διαδίκτυο και σε άλλες Διαδραστικές Τεχνολογίες Ερευνητική Εργασία 2ου τετραμήνου Β Λυκείου

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ασφάλεια στο Διαδίκτυο και σε άλλες Διαδραστικές Τεχνολογίες Ερευνητική Εργασία 2ου τετραμήνου Β Λυκείου"

Transcript

1 Ασφάλεια στο Διαδίκτυο και σε άλλες Διαδραστικές Τεχνολογίες Ερευνητική Εργασία 2ου τετραμήνου Β Λυκείου

2 Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή 2. Εκβιασμοί-Ανορεξία-Αυτοκτονίες στο διαδίκτυο 3. Γονείς και παιδιά με ασφάλεια στο διαδίκτυο 4. Ανεπιθύμητη Αλληλογραφία (spam) 5. Κακόβουλο Λογισμικό 6. Grooming Αποπλάνηση παιδιών στο διαδίκτυο 7. Προστασία των παιδιών από τους κινδύνους στο διαδίκτυο 8. Ρυθμίσεις Απορρήτου στο Facebook 9. Έννοιες που αφορούν το διαδίκτυο : Παραβίαση απορρήτου επικοινωνιών - ACTA - Hackers 10. Διαδίκτυο : εποικοδομητική χρήση ή κατάχρηση που οδηγεί στην εξάρτηση; 11. Συμβουλές από τη UNICEF, από την Ευρωπαία Επίτροπο Ψηφιακής Ατζέντας, Neelie Kroes καθώς και από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου 12. Έλλειψη ιδιωτικότητας sexting 13. Διαφορές πραγματικού ψηφιακού κόσμου 14. Κυβερνοεκφοβισμός Cyber Bullying 15. Πνευματική ιδιοκτησία και διαδίκτυο 16. Οι νόμοι ισχύουν και στο διαδίκτυο 17. Εποικοδομητική χρήση του διαδικτύου-google earth 18. Εποικοδομητική χρήση του διαδικτύου-wikipedia-ψηφιακό σχολείο-google art 19. Επικίνδυνο περιεχόμενο στο διαδίκτυο

3 Εισαγωγή Τα προβλήματα που προβάλλονται σε σχέση με το Διαδίκτυο δεν εμφανίστηκαν τώρα, αλλά προϋπήρχαν του μέσου. Αυτό που άλλαξε είναι ο τρόπος που ένα πρόβλημα μπορεί να μας «χτυπήσει» την πόρτα, μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, και μέσα από την οθόνη του υπολογιστή. Η ερευνητική εργασία έχει σκοπό να αφυπνίσει τους μαθητές σχετικά με την ορθή και ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου, και άλλων διαδραστικών τεχνολογιών, την ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας στους online κόσμους. Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας, ανταποκριθήκαμε και στο κάλεσμα της Δράσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, για τον φετινό 10ετή επετειακό εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου. Χρησιμοποιήσαμε το φετινό σύνθημα της ημέρας «Connect with respect! - Σύνδεση με σύνεση!» για να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές του σχολείου μας σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Προβάλαμε στους μαθητές τα ενημερωτικά webinars, τα διαφημιστικά spots, συζητήσαμε για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις στον ψηφιακό κόσμο, αναρτήσαμε αφίσες σε διάφορα σημεία του σχολείου και τέλος εμπνεύσαμε μια ομάδα μαθητών στη δημιουργία του poster (φαίνεται στο εξώφυλλο της εργασίας), που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του σχολείου μας. Τελικά, με την υλοποίηση της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας οι μαθητές πλέον αναγνωρίζουν τους κινδύνους που ελοχεύουν στον κυβερνοχώρο, γνωρίζουν τεχνικές αυτοπροστασίας καθώς και δημιουργίας ορθολογικού ψηφιακού αποτυπώματος, υιοθετούν πολιτικές ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο καθώς και ασφαλούς χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τελικά, η υλοποίηση της εργασίας οδήγησε τους μαθητές στην ώριμη και συνειδητοποιημένη χρήση των διαδραστικών τεχνολογιών.

4 Εργασία της μαθήτριας Αλεξοπούλου Σαββίνας «Εκβιασμοί-Ανορεξία-Αυτοκτονίες στο Διαδίκτυο» Το Διαδίκτυο (Internet) είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια μας, το οποίο όμως αν δεν το χρησιμοποιούμε σωστά μπορεί να εμπερικλείει κινδύνους. Η πρόκληση στο Διαδίκτυο είναι να μπορούμε να αναγνωρίζουμε πιθανούς κινδύνους, να γνωρίζουμε τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης των κινδύνων και να έχουμε επιλογές για αποφυγή τους και τερματισμό τους. Μερικοί εξ αυτών τον κινδύνων, που μπορεί να προκαλέσουν αναστάτωση στους χρήστες του είναι οι εκβιασμοί που λόγω των ανεξάντλητων δυνατοτήτων που δίνει ο κυβερνοχώρος έχουν οξυνθεί σαν πρόβλημα, τα κρούσματα ανορεξίας που έχουν εντοπιστεί και σχετίζονται με το διαδίκτυο και φυσικά, ένα θέμα που έχει προβληματίσει πολλούς ειδικούς σχετικά με τις περιπτώσεις αυτοκτονιών που έχουν είτε προκληθεί από κάποιον διαδικτυακό παράγοντα, είτε έχουν ανακοινωθεί επισήμως σε κάποιο social network, είτε σε εφαρμογές, όπως το youtube κ.λπ. Ας δούμε όμως ξεχωριστά την κάθε αυτή ενότητα. Εκβιασμοί στο διαδίκτυο Εκβιασμός είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μέσω του διαδικτύου και περιλαμβάνει εσκεμμένη εχθρική συμπεριφορά προς ένα άτομο ή ομάδα ατόμων. Συνήθως, οι θύτες κατέχουν προσωπικά στοιχεία του εκάστοτε θύματος και με απειλές προσπαθούν να αποσπάσουν οτιδήποτε οι ίδιοι επιθυμούν, όπως χρήματα, κάποια πληροφορία κ.α., προκαλώντας στο θύμα φόβο και συνεπώς και ψυχολογική και συναισθηματικά βία. Οι διαδικτυακοί εκβιασμοί είναι διαφέρουν από τα άλλα είδη εκβιασμών διότι ως ανοικτό δίκτυο, το internet μπορεί να βοηθήσει το θύτη να παραμείνει ανώνυμος, να διακινήσει το υλικό με το οποίο απειλεί το θύμα εύκολα και γρήγορα και δεν μπορεί να περιορίσει τον αριθμό των μηνυμάτων και των παραληπτών στην εκάστοτε υπόθεση εκβιασμού. Παράδειγμα περίπτωσης εκβιασμού και η εξιχνίασή του: Εξιχνιάστηκε υπόθεση απάτης μέσω του διαδικτύου σε βάρος πολιτών, από το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, που αφορούσε στη διοργάνωση και πραγματοποίηση υποτιθέμενων ταξιδιωτικών πακέτων. Για την υπόθεση αυτή σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος ενός 29χρονου ημεδαπού, ιδιοκτήτη ταξιδιωτικού γραφείου, ο οποίος μέσω οργανωμένων πακέτων ταξιδιών που διαφήμιζε σε διάφορα προφίλ της ιστοσελίδας facebook, εξαπατούσε πολίτες, εισπράττοντας χρήματα από αυτούς, για τη δήθεν διοργάνωση και πραγματοποίησή τους. Αναλυτικότερα, πολίτες κατήγγειλαν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ότι αν και είχαν πληρώσει για ταξίδια τα οποία διοργανώνονταν μέσω του ταξιδιωτικού

5 γραφείου του 29χρονου, αυτά ακυρώνονταν ή μεταβαλλόταν η ημερομηνία πραγματοποίησης τους χωρίς προηγούμενη ενημέρωσή τους. Σε πολλές περιπτώσεις, σύμφωνα με τις καταγγελίες, οι εκδόσεις των εισιτηρίων ή οι κρατήσεις στα αντίστοιχα ξενοδοχειακά καταλύματα δεν πραγματοποιούνταν, ενώ σε κάποιες άλλες, οι ίδιοι είχαν παρατηρήσει υπερχρεώσεις των πιστωτικών τους καρτών. Από την ψηφιακή διαδικτυακή έρευνα που διενήργησαν στελέχη της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ταυτοποιήθηκε ο 29χρονος ως ο διαχειριστής των επίμαχων προφίλ του Facebook και οργανωτής των δήθεν ταξιδιωτικών πακέτων. Στην έρευνα που ακολούθησε στην οικία του στη Θεσσαλονίκη, παρουσία Δικαστικού Λειτουργού, βρέθηκε ένας (1) σκληρός δίσκος Η/Υ και ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής αφής ( tablet ). Ο 29χρονος δεν συνελήφθη λόγω έλλειψης των όρων του αυτοφώρου, ενώ η δικογραφία που σχηματίσθηκε σε βάρος του θα υποβληθεί στον κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης. Με αφορμή το περιστατικό αυτό, παρακαλούνται οι πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις συναλλαγές που πραγματοποιούν μέσω του διαδικτύου και συγκεκριμένα να ελέγχουν την εγκυρότητα των ιστοσελίδων, μέσω των οποίων πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές ή κρατήσεις, καθώς να επιλέγουν μόνο γνωστές και ασφαλείς ιστοσελίδες. Επίσης συστήνεται, για την ασφάλεια των διαδικτυακών αγορών, η χρησιμοποίηση προπληρωμένων καρτών, ώστε να είναι διαθέσιμο αποκλειστικά και μόνο το ποσό που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί. Επίσης, εξιχνιάστηκε από την Υπηρεσία Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος υπόθεση εκβίασης εταιρείας, που διαχειρίζεται διαδικτυακό περιοδικό Τεχνολογίας. Για την υπόθεση αυτή σχηματίσθηκε δικογραφία σε βάρος 25χρονου ημεδαπού, ο οποίος απαίτησε εκβιαστικά τη βάση δεδομένων με το πελατολόγιο της εταιρείας, σε διαφορετική περίπτωση απείλησε ότι θα προέβαινε σε κακόβουλες ηλεκτρονικές επιθέσεις στο ηλεκτρονικό περιοδικό. Ειδικότερα, πριν λίγες μέρες νόμιμος εκπρόσωπος Ανώνυμης Εταιρείας, που δραστηριοποιείται στο χώρο περιοδικών τεχνολογίας, κατήγγειλε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ότι είχε σταλεί στην ηλεκτρονική θυρίδα επικοινωνίας διαδικτυακού περιοδικού της, μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( e mail ) με εκβιαστικό περιεχόμενο. Ο αποστολέας του μηνύματος απαίτησε από την εταιρεία τη βάση δεδομένων πελατολόγιό της, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα προέβαινε σε επαναλαμβανόμενες ηλεκτρονικές επιθέσεις DDOS (Κατανεμημένης Άρνησης Παροχής Υπηρεσιών) στο περιοδικό. Από την ψηφιακή διαδικτυακή έρευνα της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ταυτοποιήθηκε ως αποστολέας του ηλεκτρονικού μηνύματος ο 25χρονος ημεδαπός και ακολούθησε έρευνα στο σπίτι του στις Αχαρνές Αττικής, παρουσία Εισαγγελικού Λειτουργού, όπου βρέθηκαν: Τρεις (3) εσωτερικοί σκληροί δίσκοι Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Μία (1) εξωτερική μονάδα αποθήκευσης ( USB stick ) Ο 25χρονος, λόγω παρέλευσης των όρων του αυτοφώρου, δεν συνελήφθη, ενώ η δικογραφία που σχηματίστηκε σε βάρος του θα υποβληθεί στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών. Αίτια Η ανωνυμία. Με χρήση nickname και ψεύτικου profile, από ανθρώπους που συνήθως είναι αδύναμοι χαρακτήρες και καταπιεσμένοι από τους υπόλοιπους ανθρώπους σε κοινούς τους κύκλους. Συνηθίζουν να προσβάλλουν, να

6 συκοφαντούν, να εκβιάζουν και να κάνουν φραστικές επιθέσεις στους πιο ισχυρούς, με την ασφάλεια που τους παρέχει η ανωνυμία τους, γεγονός που δεν μπορεί να συμβεί στην καθημερινότητα. Έρευνα στην Σουηδία απέδειξε ότι τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης όπως το facebook, το twitter κλπ αποτελούν ένα νέο και πρόσφορο έδαφος παρενόχλησης και προσβολής από τους ίδιους τους συμμαθητές των χρηστών. Η καθηγήτρια ψυχολογίας Ann Frisen από το πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία δήλωσε πως ο τύπος αυτός παρενόχλησης είναι πιο σοβαρός από ότι ο συμβατικός. Τα θύματα του διαδικτύου δεν βρίσκουν πουθενά καταφύγιο διαφυγής. Η τεχνολογία επιτρέπει στην συνεχόμενη παρενόχληση μέσα από μηνύματα κινητού τηλεφώνου και ιστοσελίδων, ενώ συγχρόνως τα συκοφαντικά σχόλια μπορούν να κυκλοφορήσουν παντού και άμεσα χωρίς καμία δυνατότητα παρεμπόδισής τους. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι ο εντοπισμός του δράστη είναι εξαιρετικά δύσκολος! Προτάσεις αντιμετώπισης Εάν πέσουμε θύμα εκβιασμού, σταματάμε αμέσως την επικοινωνία με το θύτη. Αν είμαστε ανήλικοι, εμπιστευόμαστε στους γονείς μας ή σε κάποιο ενήλικα τον εκφοβισμό που έχουμε δεχθεί. Δεν προωθούμε εκφοβιστικά μηνύματα. Αν γνωρίζουμε κάποιο φίλο που είναι θύτης τον συμβουλεύουμε να σταματήσει. Φιλτράρουμε ηλεκτρονικά μηνύματα από άτομα που μάς παρενοχλούν και μπλοκάρουμε την πρόσβασή τους στο ιστολόγιό μας. Ως γονείς εάν γνωρίζουμε παιδιά στο σχολείο του παιδιού μας που παρενοχλούν να το αναφέρουμε στη διεύθυνση του σχολείου και το σχολικό σύμβουλο και, αν χρειαστεί, στην αστυνομία. Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε κοντά στο παιδί μας και να δημιουργούμε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Πού μπορεί να συμβεί: Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ). Στα δωμάτια συναντήσεων (chat rooms). Σε σελίδες διαμοιρασμού και προβολής βίντεο. Σε (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες που στοχεύουν να βλάψουν άτομα.

7 Ανορεξία στο διαδίκτυο Η νευρική ανορεξία (Anorexia nervosa) πιο γνωστή ως ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα του ή της, το φαγητό και την διατροφή τους. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού. Η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για άτομα με ανορεξία είναι θερμίδες αλλά υπάρχουν και ακραίες περιπτώσεις ολικής αθρεψίας. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες. Ο όρος νευρική (ανορεξία) καθιερώθηκε το 1873 από τον Σερ Γουίλλιαμ Γκαλ (Sir William Gull) έναν από τους προσωπικούς γιατρούς της Βασίλισσα Βικτωρίας. Ο όρος έχει ελληνική προέλευση από το ἀν -( πρόθεμα που δηλώνει άρνηση) και το ὄρεξις (όρεξη) άρα σημαίνει έλλειψη της επιθυμίας του ατόμου να τραφεί. Διαβάζοντας προσεκτικά τις αιτίες οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν τη νόσο της νευρικής ανορεξίας σε κάποιο άτομο, εντόπισα πως στα αίτια συμπεριλαμβάνει και την χρήση του διαδικτύου, γεγονός που μου προξένησε μία περιέργεια να αναζητήσω περισσότερο πως το internet μπορεί να ωθήσει έναν άνθρωπο στη νευρική ανορεξία. Λύνοντας λοιπόν αυτή την απορία ανακάλυψα τα εξής. Αίτια Κοινωνικοπολιτιστικές έρευνες έχουν τονίσει τον ρόλο των πολιτιστικών παραγόντων, όπως η προώθηση της λεπτότητας ως την ιδανική γυναικεία μορφή στα Δυτικά βιομηχανοποιημένα έθνη, ιδιαίτερως μέσω του διαδικτύου και άλλων Μ.Μ.Ε. Μια πρόσφατη επιδημιολογική έρευνα ανάμεσα σε 989,871 κατοίκους της Σουηδίας έδειξε ότι το φύλο, η καταγωγή και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση αποτελούσαν τεράστιες επιρροές στην περίπτωση ανάπτυξης ανορεξίας, με εκείνους των οποίων οι γονείς δεν είναι Ευρωπαίοι να είναι ανάμεσα σε εκείνους που έχουν λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με την αρρώστια και με εκείνους που προέρχονται από πλούσιες, λευκού χρώματος οικογένειες να αντιμετωπίζουν περισσότερο ρίσκο να την εμφανίσουν. Η ύπαρξη ιστοσελίδων όπου πουλούν χάπια αδυνατίσματος, προτείνουν εξαντλητικές και επομένως επικίνδυνες δίαιτες, με αποτέλεσμα πολλά παιδιά και έφηβοι να διατρέχουν άμεσο κίνδυνο για την ζωή τους. Υπάρχουν επίσης «groups» για κορίτσια με νευρική ανορεξία όπου ανταλλάσσονται απόψεις για πιο αυστηρές δίαιτες με αποτέλεσμα να απειλείται άμεσα η υγεία και η ζωή τους.

8 Τρόποι αντιμετώπισης Πρωταρχική συμβουλή: να είστε πάντα κοντά στα παιδιά σας για να μπορέσετε άμεσα να διαγνώσετε τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά και την καθημερινότητα του παιδιού σας και να δράσετε άμεσα. Η εμπιστοσύνη, η επικοινωνία και η αγάπη μέσα στην οικογένεια είναι τα πολύτιμα στοιχεία που θα προστατεύσουν τα παιδιά σας από επικίνδυνες καταστάσεις. Τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να έχουν πάντα υπόψη τους ότι οι άσχημες στιγμές στην ζωή είναι πρόσκαιρες και ότι στο μέλλον τα πράγματα θα είναι σίγουρα καλύτερα. Μέσα από την αγάπη μας, μπορούμε να μάθουμε στους ανήλικους να αντιμετωπίζουν τις στιγμές αυτές στη ζωή τους και να μπορούν να ξεπερνούν τις κακές εμπειρίες. Ας μοιραστούμε μαζί τους μια δική μας άσχημη στιγμή στη ζωή μας και τους τρόπους που την ξεπεράσαμε για να κατανοήσουν ότι, ακόμα και εμείς, οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί τους, έχουμε αντιμετωπίσει ανάλογες καταστάσεις. Οι ανήλικοι πρέπει να αποφεύγουν αναφορές στην ψυχολογική τους κατάσταση στο Διαδίκτυο. Δεν πρέπει να συνομιλούν στο Διαδίκτυο με αγνώστους για προσωπικά τους θέματα γιατί μπορεί να διατρέξουν άμεσο κίνδυνο. Αυτοκτονία στο διαδίκτυο Η αυτοκτονία είναι η πράξη κατά την οποία ένα άτομο εσκεμμένα δίνει τέλος στην ζωή του Δεν υπάρχει ένας καθολικά αποδεκτός παράγοντας ο οποίας προκαλεί την πράξη της αυτοκτονίας. Παρόλα αυτά, ένα κύριο χαρακτηριστικό που μοιράζονται οι αυτόχειρες είναι η κατάθλιψη. Δεν είναι όμως ασυνήθιστο ορισμένα άτομα να οδηγούνται στην αυτοκτονία λόγω πιέσεων από το κοινωνικό ή οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο ζουν. Ακολουθούν και άλλοι παράγοντες: Πόνος (π.χ. σωματικός ή συναισθηματικός χωρίς περιθώρια βελτίωσης) Στρες (π.χ. θρήνος μετά από τον θάνατο αγαπημένου προσώπου) Έγκλημα (π.χ. η προσπάθεια αποφυγής ευθυνών σε έγκλημα που διέπραξε το άτομο) Ψυχική ασθένεια και αναπηρία (π.χ. κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, τραύμα, και σχιζοφρένεια) Σοβαρός τραυματισμός (π.χ. παράλυση, παραμόρφωση, αποκοπή άκρου) Κατάχρηση ουσιών Αρνητικό περιβάλλον (π.χ. σεξουαλική κακοποίηση, φτώχεια, έλλειψη στέγης, διακρίσεις Οικονομική ζημία (π.χ. εθισμός σε τυχερά παιχνίδια, απώλεια εργασίας, χρηματιστηριακή κατάρρευση, χρέη) Σεξουαλικά θέματα (π.χ. σεξουαλικός προσανατολισμός, έρωτας χωρίς ανταπόκριση, χωρισμός) Αποφυγή ατίμωσης (π.χ. χαρακίρι) Θρησκευτικές πεποιθήσεις (π.χ. επιθέσεις αυτοκτονίας)

9 Υπερεθνικιστική ιδεολογία (π.χ. επιθέσεις καμικάζι) Ο ρόλος του διαδικτύου στην αυτοκτονία Το Ίντερνετ ασκεί τρομερή επιρροή στην γνώση και τη διαμόρφωση απόψεων. Μέσα από την αναζήτηση λέξεων-κλειδιών (key words) μέσω της χρήσης μηχανών αναζήτησης όπως το Google, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εύκολη και άμεση πρόσβαση σε ένα τεράστιο, παγκόσμιο και ποικίλο όγκο πληροφοριών. Μια γενική ανησυχία αναφορικά με το Διαδίκτυο πηγάζει από μέρος του περιεχομένου του που είναι αρκετά αμφισβητήσιμο. Παραδείγματα : Ο Μπράντον Βέντας (Brandon Vedas) πέθανε από υπερβολική δόση ενός μίγματος νομίμων και παρανόμων ναρκωτικών παρακινούμενος από συνομιλητές του στο IRC. Ο Σων Γούλευ (Shawn Woolley) αυτοκτόνησε με πιστόλι για λόγους που σχετίζονται με τον εθισμό του με το EverQuest, ένα Μαζικά Πολυχρηστικό Διαδικτυακό Παιχνίδι Ρόλων (MMORPG), όπως ισχυρίστηκε η μητέρα του. Ο Άρμιν Μάιβες (Armin Meiwes) μαχαίρωσε μέχρι θανάτου και έφαγε μέρος του σώματος του Μπέρντ-Γιούργκεν Μπράντες (Bernd Jürgen Brandes) όταν ο τελευταίος απάντησε στην αγγελία του πρώτου που ζητούσε έναν «μεγαλόσωμο άνδρα έτοιμο να σφαγιαστεί και μετά να καταβροχθιστεί». Βιβλιογραφία %8D%CF%81%CE%B9%CE%B

10 Εργασία της μαθήτριας Αρβανίτη Δαυιδίας Κωνσταντίνας «Γονείς και παιδιά με ασφάλεια στο διαδίκτυο» Η προστασία των ανήλικων χρηστών δεν επιτυγχάνεται με τον αποκλεισμό αλλά με την ενημέρωση και σωστή καθοδήγηση από τον κηδεμόνα έστω και αν έχει άγνοια των βασικών κανόνων λειτουργία από τους υπολογιστές. [1] Σύμφωνα με το κέντρο ασφάλειας & προστασίας της Microsoft, οι γονείς καλό είναι να ακολουθούν τους παρακάτω δέκα (10) κανόνες, έτσι ώστε να εξασφαλίζουν στο δυνατότερο βαθμό την ασφάλεια των «ηλεκτρονικών περιηγήσεων» των παιδιών τους στο διαδίκτυο. Απευθυνόμενοι προς τους γονείς, τους συμβουλεύουμε τα εξής: Προτού επιτρέψετε στο παιδί σας να χρησιμοποιήσει το Internet χωρίς επίβλεψη, φροντίστε να καθορίσετε ένα σύνολο κανόνων με το οποίο θα είστε όλοι σύμφωνοι. Εάν δεν είστε σίγουροι από που πρέπει να αρχίσετε, εδώ θα βρείτε μερικές ιδέες σχετικά με όσα πρέπει να συζητήσετε με τα παιδιά σας, ώστε να τα μάθετε να χρησιμοποιούν το Internet με ασφάλεια. 1. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να μοιράζονται τις εμπειρίες τους στο Internet μαζί σας. Απολαύστε το Internet, μαζί με τα παιδιά σας. 2. Μάθετε στα παιδιά σας να εμπιστεύονται το ένστικτό τους. Εάν νοιώθουν άβολα με οτιδήποτε στο Internet, θα πρέπει να σας το πουν. 3. Εάν τα παιδιά σας επισκέπτονται δωμάτια συνομιλίας, χρησιμοποιούν προγράμματα ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων (IM), διαδικτυακά παιχνίδια ή άλλες δραστηριότητες στο Internet που απαιτούν όνομα σύνδεσης για την αναγνώρισή τους, βοηθήστε το παιδί σας να επιλέξει το όνομα σύνδεσης και βεβαιωθείτε ότι δεν θα περιέχει προσωπικά δεδομένα του παιδιού σας. 4. Επιμείνετε ώστε τα παιδιά σας να μην δίνουν ποτέ τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου ή άλλες προσωπικές πληροφορίες, όπως πού πηγαίνουν σχολείο ή πού τους αρέσει να παίζουν. 5. Μάθετε τα παιδιά σας πως η διαφορά μεταξύ καλού και κακού είναι η ίδια στο Internet όπως και στον πραγματικό κόσμο. 6. Δείξτε στα παιδιά σας πώς να σέβονται τους υπόλοιπους χρήστες του Internet. Φροντίστε να κατανοήσουν πως οι κανόνες καλής συμπεριφοράς δεν αλλάζουν μόνο και μόνο επειδή βρίσκονται στον υπολογιστή.

11 7. Επιμείνετε ώστε τα παιδιά σας να σέβονται την ιδιοκτησία των άλλων στο Internet. Εξηγήστε τους ότι η δημιουργία παράνομων αντιγράφων της πνευματικής εργασίας άλλων -μουσική, βιντεοπαιχνίδια και άλλα προγράμματα- ισοδυναμεί με την κλοπή από ένα κατάστημα. 8. Πείτε στα παιδιά σας πως ποτέ δεν θα πρέπει να συναντούν διαδικτυακούς φίλους κατά πρόσωπο. Εξηγήστε ότι οι διαδικτυακοί φίλοι μπορεί να μην είναι αυτό που υποστηρίζουν πως είναι. 9. Μάθετε στα παιδιά σας πως ό,τι διαβάζουν ή βλέπουν στο Internet δεν είναι πάντοτε αλήθεια. Ενθαρρύνετέ τα να σας ρωτούν εάν έχουν αμφιβολίες. 10. Ελέγξτε τη δραστηριότητα του παιδιού σας στο Internet χρησιμοποιώντας προηγμένο λογισμικό Internet. Ο γονικός έλεγχος μπορεί να σας βοηθήσει να φιλτράρετε το επικίνδυνο περιεχόμενο, να καταγράφετε τις τοποθεσίες που επισκέπτεται το παιδί σας και να μάθετε τι κάνουν εκεί. [2] Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο κατέγραψε μια σειρά από συμβουλές θέλοντας να εξασφαλίσει την ασφαλή παρουσία στην δικτυακή κοινωνία, την καλή χρήση των υπηρεσιών του διαδικτύου και την αποτροπή ανεπίτρεπτων συμπεριφορών. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι να βοηθήσουμε στην εποπτεία και καθοδήγηση των παιδιών στην δικτυακή κοινωνία. Οι προτάσεις και η εφαρμογή τους αφήνονται στην δημιουργική κριτική των γονέων. Χρήσιμες πρακτικές: Πιστεύουμε ότι οι γονείς θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για την σύγχρονη δικτυακή πραγματικότητα, τις δυνατότητες και τους κινδύνους που υπάρχουν. Να είναι ενημερωμένοι τι κάνουν τα παιδιά στο διαδίκτυο (Internet), και με τι σκοπό το χρησιμοποιούν. Πιστεύουμε ότι οι γονείς να πρέπει να επιβλέπουν τα παιδιά τους κατά την χρήση του διαδικτύου. o o o o Να δημιουργήσουν μια συμφωνία σε οικογενειακό επίπεδο για την χρήση του Internet Να συνοδεύουν τα μικρότερα παιδιά όταν συνδέονται στο Internet, ειδικά την πρώτη φορά. Να δημιουργήσουν τη δική τους λίστα με τις προτεινόμενες παιδικές σελίδες και να συμπεριλάβουν μηχανές αναζήτησης φιλικές στη χρήση τους για παιδιά Να διδάξουν τα παιδιά τους να μην δίνουν ποτέ προσωπικά στοιχεία και πληροφορίες

12 o o Να βάζουν τους υπολογιστές με σύνδεση στο Internet σε ένα συχνά χρησιμοποιούμενο χώρο του σπιτιού Να ελέγχουν τα Αγαπημένα (bookmarks) και το Ιστορικό (History) του προγράμματος φυλλομετρητή ιστοσελίδων (browser) για να δουν ποιες σελίδες έχουν επισκεφτεί τα παιδιά τους Οι γονείς έχουν δικαίωμα να επιβλέπουν και να φιλτράρουν το περιεχόμενο του διαδικτύου ώστε να ελέγχουν ότι τα παιδιά τους δεν έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο που είναι επιβλαβές Καλό θα ήταν να ενημερωθούν οι γονείς για λογισμικό το οποίο είναι διαθέσιμο για τον έλεγχο του περιεχομένου και να εξετάσουν την δυνατότητα εφαρμογής κάποιου στους υπολογιστές του σπιτιού. Καλούμε τους γονείς να συστρατευτούν στην καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο Για την καλύτερη προστασία των παιδιών σας μπορείτε να εγκαταστήσετε ειδικά προγράμματα τα οποία ελέγχουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις τις οποίες μπορείτε να κάνετε εσείς. Στο σημείο αυτό παρατίθενται ορισμένα λογισμικά τα οποία οι γονείς μπορούν να εγκαταστήσουν στον υπολογιστή που χρησιμοποιεί το παιδί τους. Τα εν λόγω λογισμικά παρέχουν ασφάλεια και έλεγχο για τις ηλεκτρονικές δραστηριότητες που συμβαίνουν μέσω του συγκεκριμένου η/υ. [3] ParetoLogic PGsurfer Ένα δωρεάν πρόγραμμα λογισμικού για τους γονείς που θέλουν να κρατήσουν τα παιδιά τους σε ασφαλές έδαφος, φιλτράροντας το περιεχόμενο των ιστοσελίδων, τα chat rooms, τα άμεσα μηνύματα (IM), τα s, τις p2p εφαρμογές κ.α. Windows Family Safety Διατηρήστε την ασφάλεια των παιδιών σας όταν είναι στο internet και εσείς είστε απασχολημένοι, με το Family Safety. Mε τις αναφορές δραστηριότητας θα παρακολουθείτε τη δραστηριότητα των παιδιών σας στον H/Y τους κ.α. Parental Control Bar Δωρεάν εργαλείο για την προστασία των μικρών φίλων του διαδικτύου από πιθανούς κινδύνους. Μέσω της εργαλειοθήκης που εγκαθιστά και διαθέτει δύο τρόπους λειτουργίας (modes), έναν για γονείς και έναν για τα παιδιά. Το παιδί εισέρχεται στο παιδικό mode ενώ με την χρήση του κωδικού προστασίας που έχει ορίσει, ο γονέας επανέρχεται στο mode για τους γονείς.

13 K9 Web Protection Είναι ένα Δωρεάν πρόγραμμα γονικού ελέγχου σχεδιασμένο για γονείς και οικογένειες, που προστατεύει από ανεπιθύμητα ή επικίνδυνα sites. Μια δυνατή λύση για την προστασία των παιδιών αλλά και άλλων (πχ στο γραφείο) από ιστοσελίδες ακατάλληλου περιεχομένου. KidLogger Πολύ απλό, δωρεάν πρόγραμμα καταγραφής κινήσεων που καταγράφει όλες τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά σας, τα chat rooms συνομιλιών, τα προγράμματα που ανοίξανε, όλα τα έγγραφα και τα παράθυρα που φορτώθηκαν καθώς και τις φωτογραφίες ή τις ταινίες που είδανε. Smart Parental Control Το Smart Parental Control είναι ένα ελεύθερο πρόγραμμα για να ελέγχετε σε ποιες σελίδες μπαίνουν τα παιδιά σας στο internet αποκλείοντας ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο. Kid-Key-Lock Απλό πρόγραμμα για το κλείδωμα συγκεκριμένων πλήκτρων του πληκτρολογίου και λειτουργιών του ποντικιού του Η/Υ σας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποφευχθεί η ζημία που μπορεί να προκληθεί από τα μικρά παιδιά από ένα λάθος πάτημα κουμπιών του πληκτρολογίου ή του ποντικιού του υπολογιστή σας. Workrave Λειτουργεί υπολογίζοντας τον χρόνο που δουλεύετε με τον Η/Υ σας. Μόλις ξεπεράσετε τον χρόνο που θεωρείτε ιδανικό θα σας εμφανίσει ένα διακριτικό μήνυμα να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα που αν το αγνοήσετε επανέρχεται μετά από λίγο, ενώ μπορεί ακόμη και να κλειδώσει τον υπολογιστή σας, πάντα για το καλό σας! [4] Επίσης, χρήσιμο θα ήταν να παραθέσουμε τις συμβουλές που δίνει η σελίδα paidiatros.gr για το θέμα της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά. Το συγκεκριμένο απόσπασμα του site αναφέρει προς τους γονείς: «Δείξτε στο παιδί σας το ενδιαφέρον σας για τις δραστηριότητές του στο διαδίκτυο. Μιλήστε του για τη διαφορά μεταξύ γκρίνιας ή παρέμβασης και της ηθικής και νομικής σας υποχρέωσης εποπτείας. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι το διαδίκτυο δεν αποτελεί χώρο στον οποίο αναιρούνται οι νόμοι και ότι κανείς δεν μπορεί να κινείται ανώνυμα σε αυτό. Κάθε ενέργεια, κάθε «κατέβασμα αρχείου», κάθε σελίδα που επισκέπτεται κανείς μπορεί να ανιχνευθεί μέσω της προσωπικής διεύθυνσης του υπολογιστή (IP Address) και να οδηγήσει στον

14 εκάστοτε χρήστη. Πολλοί χρήστες αγνοούν πως κατά κανόνα είναι αδύνατο να διαγραφεί εντελώς ό,τι έχει δημοσιευθεί στο διαδίκτυο. Ρυθμίστε την πρόσβαση του παιδιού σας στο διαδίκτυο με τέτοιο τρόπο, ώστε να ελαχιστοποιήσετε τους κινδύνους. Εάν το παιδί σας έχει τον δικό του υπολογιστή, θα πρέπει μόνο εσείς να διατηρείτε τα δικαιώματα διαχειριστή. Το λιγότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να ενεργοποιήσετε τις ρυθμίσεις για την προστασία των νέων που προσφέρει το πρόγραμμα «Windows». Καλύτερα είναι τα ειδικά γι αυτόν το σκοπό προγράμματα φίλτρων. Σε τακτά χρονικά διαστήματα κοιτάξτε μαζί με το παιδί σας τα cookies (Πλοηγός διαδικτύου επιλογές ίντερνετ Ρυθμίσεις ή από τον κατάλογο συστήματος των Windows στον φάκελο «προσωρινά αρχεία»). Σελίδες με ύποπτη ονομασία μπορείτε να τις επισκεφτείτε πάλι μαζί. Στο «ιστορικό» του πλοηγού διαδικτύου (web browser) εμφανίζονται όλες οι ιστοσελίδες που έχει επισκεφτεί κανείς πρόσφατα. Μιλήστε στο παιδί σας και για τις νομικές συνέπειες. Παράνομο «κατέβασμα» μουσικής τιμωρείται προς το παρόν. Ουσιαστικά το παράξενο περιεχόμενο σε σελίδες του διαδικτύου δεν είναι πιο επικίνδυνο από το αλκοόλ, τα χάπια, τα ναρκωτικά ή άλλες παρόμοιες καθημερινές απειλές εξάρτησης. Κανείς όμως δεν θα επέτρεπε την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτές τις ουσίες μέσα σ ένα παιδικό δωμάτιο. Επειδή η επικινδυνότητα είναι συγκρίσιμη, θα πρέπει να μάθουμε όλοι να μιλάμε γι αυτά τα θέματα ανοιχτά, και να κάνουμε τα παιδιά μας, στο βαθμό που μπορούμε, όσο γίνεται πιο ισχυρά απέναντι σ αυτές τις απειλές μέσα από τη γνώση. Μόνο τότε θα παραμένουν προστατευμένα και εκτός του οικείου περιβάλλοντος.» [5] Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία [1] [2] [3] [4] [5]

15 Εργασία του μαθητή Ασπρούδη Δημήτρη «Ανεπιθύμητη Αλληλογραφία (spam)» Η ιστορία της λέξης SPAM ξεκινά το 1937 όταν ένα καινούριο είδος κρέατος παρουσιάστηκε στην αγορά. Ήταν ένα καινοτομικό προϊόν καθώς προσέφερε «φρέσκο» κρέας χωρίς ανάγκη κατάψυξης σε μια εποχή που το φρέσκο κρέας ήταν δυσεύρετο. Μετά τη λήξη του πολέμου όμως και το πέρασμα των χρόνων με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, το SPAM κατέληξε να είναι ένα αζήτητο προϊόν. Στις μέρες μας η λέξη SPAM χρησιμοποιείται από τους χρήστες του διαδικτύου για να χαρακτηρίσει την αυτόκλητη και αζήτητη αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Αποστολείς των μηνυμάτων αυτών είναι συνήθως εταιρίες που θέλουν ένα φτηνό τρόπο για να διαφημιστούν, ενώ παραλήπτες είναι λογαριασμοί ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που έχουν γίνει γνωστοί στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα ανοικτές λίστες αλληλογραφίας, διευθύνσεις καταγεγραμμένες σε δικτυακές σελίδες, είτε συνηθισμένα ονόματα χρήστη σε γνωστούς παρόχους ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (π.χ. Το SPAM ξεκίνησε ως κάτι άκακο και διασκεδαστικό, η ανάγνωση τέτοιων μηνυμάτων μπορούσε να θεωρηθεί και ως ευχάριστο διάλειμμα από τη δουλειά, αλλά κατέληξε να είναι μαζί με τους ιούς (worms & viruses) ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του διαδικτύου. Η αυξανόμενη ποσότητα spam έχει όλο και μεγαλύτερο αντίκτυπο σε χρόνο και χρήμα του τελικού χρήστη καθώς αυτός λαμβάνει περισσότερο όγκο δεδομένων από ότι χρειάζεται και θέλει. Παράλληλα, αυξάνει την χρησιμοποίηση δικτυακών πόρων για τη διακίνηση ανάμεσα στους παρόχους Internet και επιβαρύνει τη διαχείρισή των ηλεκτρονικών μηνυμάτων στους κεντρικούς εξυπηρετητές καταναλώνοντας υπολογιστικούς και αποθηκευτικούς πόρους. Η ποσότητα των μηνυμάτων SPAM που λαμβάνει ο μέσος χρήστης αυξάνεται με όλο και μεγαλύτερο ρυθμό τα τελευταία χρόνια. Αντίμετρα Για την καταπολέμηση του SPΑM έχουν αναπτυχθεί τεχνικά και νομικά μέσα. Ήδη σε πολλές χώρες η αποστολή αυτόκλητων εμπορικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων θεωρείται ποινικό αδίκημα. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα ψηφίστηκε πρόσφατα νομοσχέδιο το οποίο υπολόγισε το SPAM σε ποσοστό πάνω από 50% των συνολικών μηνυμάτων που διακινούνται στο διαδίκτυο και προβλέπει φυλάκιση ως και πέντε χρόνια ( Τα αντίμετρα που έχουν σαν στόχο την αντιμετώπιση του SPAM με τεχνικά μέσα έχουν αναπτυχθεί σε δυο επίπεδα, σε επίπεδο κεντρικού εξυπηρετητή και σε επίπεδο τελικού χρήστη.

16 Οι εφαρμογές που απευθύνονται στον τελικό χρήστη χρησιμοποιούν ένα σύστημα αναγνώρισης μηνυμάτων SPAM με δεσμευμένες πιθανότητες (βλέπε θεώρημα του Bayes) το οποίο μπορεί να εκπαιδευτεί από το χρήστη. Οι εφαρμογές αυτές ελέγχουν διάφορα στοιχεία του μηνύματος, όπως για παράδειγμα το ποσοστό HTML κώδικα στο μήνυμα και το βαθμό χρησιμοποίησης «ύποπτων» λέξεων, αναλύουν την επικεφαλίδα του μηνύματος και από την επιμέρους βαθμολογία του καθενός στοιχείου αποφαίνονται αν το μήνυμα είναι SPAM. Επίσης, ο χρήστης μπορεί να εκπαιδεύσει το σύστημα ενημερώνοντας το για μηνύματα τα οποία δε θεωρήθηκαν SPAM ενώ είναι ή και το αντίστροφο. Τα συστήματα αυτά, αν και βελτιώνονται συνεχώς δεν είναι απόλυτα αξιόπιστα. Στο γεγονός αυτό συντείνει και το γεγονός ότι μαζί με τα συστήματα αυτά εξελίσσονται και οι τρόποι με τους οποίους οι spammers προσπαθούν να τα ξεγελάσουν. Δυο τέτοιες εφαρμογές οι οποίες είναι ελεύθερου λογισμικού είναι οι spambouncer και spamassassin καθώς και άλλες όπως οι spam Inspector, spambuster, spambutcher και άλλες που μπορούν εύκολα να βρεθούν με τη βοήθεια μιας μηχανής αναζήτησης στο διαδίκτυο. 10 τρόποι να αποφύγετε το spam: 1. Χρησιμοποιήστε το λιγότερο 2 ηλεκτρονικές διευθύνσεις ( ). Την μία θα πρέπει να την χρησιμοποιείτε αποκλειστικά και μόνο για την προσωπική σας αλληλογραφία, ενώ την δεύτερη (κοινόχρηστη) θα μπορείτε να την χρησιμοποιείτε σε δημόσια προσβάσιμες εφαρμογές, όπως για παράδειγμα καταχώρηση στοιχείων σε ομάδες συζητήσεων (forums), χώρους συζητήσεων (chat rooms), εγγραφές σε λίστες αλληλογραφίας κτλ 2. Μην δημοσιεύετε ποτέ το προσωπικό σας σε δημόσια προσβάσιμες εφαρμογές. 3. Χρησιμοποιείστε ως προσωπική σας διεύθυνση ένα συνδυασμό από το όνομα και το επίθετο σας αντί για απλά ονόματα που περιέχονται σε λεξικά π.χ. bill, mary. Οι αποστολείς spam χρησιμοποιούν συνδυασμούς ονομάτων, λέξεων και αριθμών για να δημιουργήσουν πιθανές διευθύνσεις. 4. Αν πρέπει οπωσδήποτε να κοινοποιήσετε το προσωπικό σας ηλεκτρονικά, καμουφλάρετε το, ώστε να δυσκολέψετε το έργο των spammers. Για παράδειγμα το Joe.Smith@yahoo.com, είναι εύκολο να βρεθεί από τις ειδικές μηχανές αναζήτησης (robots), όπως εύκολο είναι και το Joe.Smith at yahoo.com. Δοκιμάστε να το γράψετε Joe-dot-Smith-at-yahoo-dot-com. Επίσης αν πρέπει απαραίτητα να δημοσιεύσετε το προσωπικό σας σε κάποια ιστοσελίδα (το οποίο δεν συστήνεται), κάντε το ως αρχείο γραφικών ή εικόνα και όχι link.

17 5. Αντιμετωπίστε το «κοινόχρηστο» σας, ως προσωρινό. Οι πιθανότητες οι spammers να το βρουν είναι μεγάλες, συνεπώς μην διστάζετε να το αλλάζετε συχνά. 6. Να χρησιμοποιείτε πάντα το «κοινόχρηστο» για την καταχώρηση στοιχείων σε ομάδες συζητήσεων, χώρους συζητήσεων, για εγγραφή σε λίστες αλληλογραφίας. Επίσης θα μπορούσατε να χρησιμοποιείτε πολλές διαφορετικές «δημόσιες» (κοινόχρηστες) διευθύνσεις, ώστε να εντοπίσετε ποιες υπηρεσίες/ οργανισμοί, πωλούν διευθύνσεις σε spammers. 7. Μην απαντάτε ποτέ σε μηνύματα spam. Οι περισσότεροι spammers επαληθεύουν με τον τρόπο αυτό την λήψη της αλληλογραφίας και άρα την ύπαρξη της συγκεκριμένης διεύθυνσης . Όσο περισσότερο απαντάτε, τόσο περισσότερη ανεπιθύμητη αλληλογραφία θα λαμβάνετε. 8. Μην επισκέπτεστε συνδέσμους με σκοπό την διαγραφή σας από μία λίστα στην οποία δεν θέλετε να ανήκετε, από ύποπτες/ αμφισβητήσιμες πηγές. Οι spammers στέλνουν τέτοια παραπλανητική αλληλογραφία, σε μία προσπάθεια να συλλέξουν ενεργές διευθύνσεις. Αν η διεύθυνση σας χαρακτηριστεί ως «ενεργή», θα αυξηθεί ο αριθμός των ανεπιθύμητων που λαμβάνετε. 9. Αν αντιληφθείτε πως το σας είναι γνωστό σε spammers, αλλάξτε το. Μπορεί να είναι άβολο/δύσκολο, αλλά είναι ένας τρόπος για να αποφύγετε το spam- έστω και για λίγο διάστημα. 10. Σιγουρευτείτε ότι το σας, φιλτράρεται από κατάλληλο λογισμικό antispam. Μπορείτε επίσης να εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας, κάποιο λογισμικό προστασίας από spam. Οι εφαρμογές που απευθύνονται σε κεντρικούς εξυπηρετητές συνήθως χρησιμοποιούν μια διαφορετική προσέγγιση για να λύσουν το πρόβλημα. Αντί να ελέγχουν το περιεχόμενο του κάθε μηνύματος (εξαιρετικά απαιτητικό σε υπολογιστική ισχύ για ένα εξυπηρετητή που διακινεί δεκάδες μηνύματα το δευτερόλεπτο) ελέγχουν αν η ηλεκτρονική διεύθυνση IP του εξυπηρετητή που στέλνει το μήνυμα είναι καταγεγραμμένη σε κάποια λίστα γνωστών πηγών spam στο Internet. Αν ο εξυπηρετητής-αποστολέας του μηνύματος είναι καταγεγραμμένος στις λίστες που ελέγχουν, τότε απορρίπτουν το μήνυμα πριν αυτό μεταφερθεί. Οι λίστες αυτές ονομάζονται DNS black lists (DNSBLs), γιατί οι ερωταποκρίσεις γίνονται με βάση το πρωτόκολλο DNS. H προσέγγιση αυτή παρουσιάζει το σημαντικό πλεονέκτημα ότι τα μηνύματα spam δεν φεύγουν ποτέ από την πηγή τους και δεν επιβαρύνουν ούτε το δίκτυο αλλά ούτε και τους τελικούς χρήστες, αλλά δεν είναι όσο αποτελεσματική όσο η προηγούμενη.

18 Το ΚΕΔ προκειμένου να προσφέρει καλύτερη ποιότητα στην υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Πολυτεχνειακή κοινότητα χρησιμοποιεί DNSBLs. Οι κεντρικοί εξυπηρετητές ηλεκτρονικής αλληλογραφίας από τους οποίους περνά κάθε μήνυμα με παραλήπτη κάποιο χρήστη εντός Πολυτεχνείου ελέγχουν αν ο απομακρυσμένος εξυπηρετητής που προωθεί κάποιο μήνυμα είναι καταγεγραμμένος στις λίστες DNSBL πριν το αποδεχθούν. Με το τρόπο αυτό μειώνεται σημαντικά η ποσότητα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας SPAM που καταλήγει στους τελικούς χρήστες του ιδρύματος. Στην περίπτωση απόρριψης ο απομακρυσμένος εξυπηρετητής ηλεκτρ. ταχυδρομείου λαμβάνει ένα μήνυμα λάθους της μορφής: Rejected: listed at sbl-xbl.spamhaus.org Στην παραπάνω περίπτωση ο υπολογιστής με IP διεύθυνση δοκίμασε να συνδεθεί σε έναν από τους κεντρικούς εξυπηρετητές του ιδρύματος και η σύνδεσή του απορρίφθηκε γιατί βρέθηκε καταχωρημένος στη λίστα sbl - xbl. spamhaus. org. Συγκεκριμένα οι DNSBLs που χρησιμοποιούνται από τους κεντρικούς εξυπηρετητές του ιδρύματος είναι οι: sbl-xbl.spamhaus.org list.dsbl.org dnsbl.sorbs.net bl.spamcop.net. Οπως φαίνεται και στα διαγράμματα, περίπου ένα στα δυο μηνύματα απορρίπτεται ως ανεπιθύμητο (spam):

19 Βιβλιογραφία

20 Εργασία του μαθητή Βαρελογιάννη Σωκράτη «Κακόβουλο Λογισμικό» Στην εποχή που ζούμε οι υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν γίνει ένα αναπόσπαστο κομμάτι από τη ζωή μας. Μας βοηθούν καθημερινά σε πάρα πολλούς τομείς, από την ψυχαγωγία, μέχρι και τη διεκπεραίωση εργασιών που διαφορετικά θα απαιτούσαν πολλαπλάσιο χρόνο. Όμως εκτός από αυτά τα προγράμματα που μας διευκολύνουν, υπάρχει και ένα είδος λογισμικού που κύριος στόχος του είναι να προκαλέσει ζημιά στον υπολογιστή ή ακόμα και το χρήστη. Το κακόβουλο λογισμικό αποτελεί μείζον πρόβλημα για την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, ειδικά στις μέρες μας όπου η εξάρτηση από τον υπολογιστή είναι τόσο μεγάλη που το εύρος μιας ζημιάς μπορεί να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις. Στις περισσότερες χώρες η δημιουργία και η διάδοση τέτοιου είδους προγραμμάτων θεωρείται ηλεκτρονικό έγκλημα και διώκεται από τις αρμόδιες αρχές (Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στη χώρα μας). Τα συνηθέστερα είδη κακόβουλου λογισμικού Ιοί (viruses) Αν και στην καθημερινή ζωή χρησιμοποιούμε τον όρο «ιό», εννοώντας οποιαδήποτε μορφή κακόβουλου λογισμικού, ο όρος αυτός αναφέρεται σε μία ειδική κατηγορία κακόβουλων προγραμμάτων που έχουν την ικανότητα να «αναπαράγονται» (αντιγράφοντας τον κώδικά τους) από μόνοι τους, χωρίς την παρέμβαση και εν αγνοία του χρήστη. Για να μπορέσει να δράσει και να αναπαραχθεί ένας ιός πρέπει να εκτελέσει τον κώδικά του και να εξασφαλίσει πρόσβαση σε μέσα αποθήκευσης (συνήθως στο σκληρό δίσκο ή σε διάφορα άλλα αφαιρούμενα μέσα πχ. στικάκια). Γι αυτό, οι περισσότεροι ιοί εισάγουν τον κώδικά τους σε ήδη υπάρχοντα εκτελέσιμα αρχεία είτε του λειτουργικού συστήματος, είτε του λογισμικού που χρησιμοποιεί ο χρήστης. Έτσι, όταν ο χρήστης ή το σύστημα εκτελεί κάποιο μολυσμένο πρόγραμμα, εκτελείται ταυτόχρονα και ο κώδικας του ιού που πολλές φορές παραμένει στη μνήμη και αναζητεί νέα προγράμματα για να μολύνει. Οι συνηθέστεροι τρόποι μετάδοσης ενός ιού είναι μέσω ενός μολυσμένου φορητού μέσου αποθήκευσης (μνήμης USB, εξωτερικού σκληρού δίσκου, CD) ή μέσω του διαδικτύου. Πολλοί ιοί επιχειρούν να μολύνουν κάθε εξωτερική μονάδα που εισέρχεται στον μολυσμένο υπολογιστή χρησιμοποιώντας και τη λειτουργία «autorun» που κάνει έναν άλλο υπολογιστή στον οποίο θα εισαχθεί το μολυσμένο μέσο να εκτελέσει αυτόματα τον κακόβουλο κώδικα. Στο διαδίκτυο ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω , στο οποίο βρίσκεται συνημμένο

21 κάποιο εκτελέσιμο αρχείο, το οποίο δεν αποκλείεται να έχει αποσταλεί αυτόματα από ένα ήδη μολυσμένο σύστημα. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα μόλυνσης από ιό σε περίπτωση που ο χρήστης κατεβάσει προγράμματα από το διαδίκτυο, των οποίων οι εκδότες δεν είναι πιστοποιημένοι Οι στόχοι κάθε ιού είναι διαφορετικοί. Πολλοί ιοί δεν αποσκοπούν στην πρόκληση οποιαδήποτε ζημιάς στον υπολογιστή ή το χρήστη, αλλά απλά εμφανίζουν ενοχλητικά μηνύματα στην οθόνη ή αλλάζουν τις προσωπικές ρυθμίσεις του χρήστη σε μία προσπάθεια να κάνουν ένα κακόγουστο αστείο. Άλλοι όμως μπορεί να στοχεύουν ακόμα και στην πλήρη καταστροφή του λειτουργικού συστήματος ή των προσωπικών αρχείων, προκαλώντας έτσι ανεπανόρθωτη -τις περισσότερες φορέςζημιά που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και για τον ίδιο το χρήστη. Ακόμα, υπάρχουν ιοί που αν και δεν προκαλούν κάποια εμφανή ζημιά σε αρχεία, αποσκοπούν στη διατάραξη της ομαλής λειτουργίας του υπολογιστή καταλαμβάνοντας μεγάλο μέρος της μνήμης ή του CPU, και συχνά οδηγούν στην κατάρρευση (crash) του συστήματος που μπορεί να συνεπάγεται απώλεια δεδομένων. Τέλος, υπάρχουν και ιοί που δεν έχουν ως σκοπό την καταστροφή προσωπικών αρχείων, αλλά την υποκλοπή τους, στέλνοντάς τα μέσω κάποιας σύνδεσης δικτύου σε άλλο υπολογιστή, και μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων του χρήστη. Δούρειοι ίπποι (Trojan horses) Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη μορφή κακόβουλου λογισμικού στο διαδίκτυο αποτελώντας περίπου το 70%. Όπως μας επιτρέπει να κατανοήσουμε το όνομά τους, που τους παρομοιάζει με το περίφημο τέχνασμα του Οδυσσέα, η δράση αυτού του είδους προγραμμάτων δεν είναι άλλη από το να προσπαθούν να ξεγελάσουν το χρήστη. Εξωτερικά μοιάζουν με προγράμματα τα οποία εκτελούν χρήσιμες λειτουργίες, είναι ενδιαφέροντα και δίνουν την εντύπωση στον χρήστη ότι είναι ακίνδυνα, ενώ παράλληλα είναι πολύ διαδεδομένα στον παγκόσμιο ιστό και πολλές φορές είναι σχετικά δύσκολο να τα ξεχωρίσει ο χρήστης από τα πραγματικά προγράμματα. Όταν όμως το πρόγραμμα εκτελεσθεί, ενεργοποιείται ο κακόβουλος κώδικας, μολύνοντας τον υπολογιστή. Σε αντίθεση με τους ιούς, οι Δούρειοι Ίπποι δεν μολύνουν αρχεία, ούτε αναπαράγονται μόνοι τους, ενώ για την εκτέλεσή τους απαιτείται η παρέμβαση του χρήστη που συνήθως έχει επιλέξει ο ίδιος την εγκατάσταση του προγράμματος στον υπολογιστή του. Πολλές φορές οι Δούρειοι Ίπποι εγκαθιστούν στον υπολογιστή και ένα πρόγραμμα που δίνει τη δυνατότητα σε hackers να αποκτήσουν πρόσβαση εξ αποστάσεως στον υπολογιστή-θύμα, μέσω μιας σύνδεσης δικτύου, και μπορούν έτσι είτε να υποκλέψουν πληροφορίες και κωδικούς είτε να αποκτήσουν πλήρη έλεγχο του υπολογιστή χρησιμοποιώντας τον για διάφορους (κακόβουλους) σκοπούς. Μερικές από τις συνηθέστερες δράσεις των Δούρειων Ίππων: Η χρήση του υπολογιστή-θύματος ως ένα «botnet» (ένα αυτοματοποιημένο ηλεκτρονικό robot) με σκοπό την ασύστολη αποστολή κακόβουλης αλληλογραφίας (spam) ή την εξαπόλυση διαδικτυακών επιθέσεων. Κατάρρευση (crash) του υπολογιστή Κλοπή χρημάτων (ηλεκτρονικά), που συνήθως επιτυγχάνεται επειδή το πρόγραμμα αποκτά πρόσβαση σε κωδικούς και στοιχεία πιστωτικών καρτών,

22 είτε από μόνο του, είτε προτρέποντας τον ίδιο το χρήστη να τα δώσει. Υποκλοπή δεδομένων (αρχείων, κωδικών κ.α.) Εγκατάσταση άλλου λογισμικού, που πολλές φορές περιλαμβάνει και άλλου είδους κακόβουλα ή κατασκοπικά προγράμματα. Τροποποίηση ή/και διαγραφή αρχείων. Κατέβασμα ή ανέβασμα αρχείων στο μολυσμένο υπολογιστή. Καταγραφή του τι πληκτρολογεί ο χρήστης (keystroke logging). Παρακολούθηση της κάμερας ή/και του μικροφώνου του υπολογιστή-θύματος Παρακολούθηση της οθόνης του χρήστη Εξ αποστάσεως έλεγχος του υπολογιστή Χρήση του υπολογιστή ως ένα διαμεσολαβητή (proxy), έτσι ώστε οι hackers να μπορούν να σερφάρουν και να εκτελούν ενέργειες στο διαδίκτυο ανώνυμα, ενώ για τις πράξεις τους εμφανίζεται η ταυτότητα του υπολογιστή-θύματος. Διάφορες ενοχλητικές ενέργειες όπως πχ. το συνεχές άνοιγμα κλείσιμο του οδηγού CD-ROM. Η μόλυνση ενός υπολογιστή με Δούρειους Ίππους γίνεται, κατά πλειοψηφία όταν ο χρήστης επιλέγει να εκτελέσει ένα φαινομενικά αθώο, αλλά με κακόβουλο κώδικα στο εσωτερικό του, πρόγραμμα το οποίο τις περισσότερες φορές έχει κατεβάσει από το διαδίκτυο ή του έχει αποσταλεί μέσω . Γι αυτό ο χρήστης οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός όταν κατεβάζει ή λαμβάνει εκτελέσιμα προγράμματα, εκτελώντας μόνο προγράμματα που εμπιστεύεται ή φέρουν κάποιο πιστοποιητικό, και αποφεύγοντας όσα μοιάζουν «υπερβολικά καλά για να ναι αληθινά». Σκουλήκια (worms) Τα σκουλήκια είναι μια μορφή κακόβουλου λογισμικού που μοιάζει αρκετά, αλλά δε θα πρέπει να συγχέεται με τους ιούς. Όπως και οι ιοί, τα σκουλήκια είναι αυτοαναπαραγόμενα και δρουν χωρίς την παρέμβαση του χρήστη. Όμως, αντίθετα με τους ιούς που εισάγουν τον κώδικά τους σε ήδη υπάρχοντα προγράμματα, τα σκουλήκια απλά αντιγράφουν τον εαυτό τους χωρίς να μολύνουν άλλα αρχεία, και προσπαθούν να διαδοθούν μέσω των συνδέσεων δικτύου. Ακόμα, ενώ οι ιοί στοχεύουν κυρίως στην διαφθορά ή τη διαγραφή αρχείων, τα σκουλήκια αποσκοπούν να προκαλέσουν βλάβη στο δίκτυο, πολλές φορές αφήνοντας ανέπαφους τους μολυσμένους υπολογιστές. Τα περισσότερα σκουλήκια έχουν σχεδιαστεί μόνο για να διαδίδονται και προκαλούν τουλάχιστον κάποια ζημιά στο δίκτυο μόνο και μόνο επειδή δημιουργούν κίνηση και καταναλώνουν εύρος ζώνης, αλλά δεν προκαλούν αλλαγές στο σύστημα που μολύνουν. Παρ όλα αυτά υπάρχουν και σκουλήκια που περιέχουν κώδικα που εκτός από το να αναπαράγονται, τους επιτρέπει να πραγματοποιούν και άλλες κακόβουλες ενέργειες. Συνήθεις τέτοιες ενέργειες είναι η διαγραφή αρχείων στο μολυσμένο υπολογιστή ή η χρήση του υπολογιστή-θύματος για την αποστολή ανεπιθύμητης αλληλογραφίας (spam). Στις 2 Νοεμβρίου του 1988, ο Robert Tappan Morris, φοιτητής πληροφορικής του πανεπιστημίου Cornell και σε ηλικία 23 ετών απελευθέρωσε ένα σκουλήκι που έμεινε γνωστό ως «The Morris Worm», το οποίο διατάραξε ένα μεγάλο αριθμό υπολογιστών που μάλιστα υπολογίζεται περίπου στο 1/10 των τότε συνδεδεμένων στο internet.

23 Έτσι, το 1989 ο Morris ήταν ο πρώτος άνθρωπος που συνελήφθη και καταδικάστηκε με βάση το νόμο των Η.Π.Α. περί ηλεκτρονικής απάτης και κατάχρησης Στην εικόνα δεξιά φαίνεται μια δισκέττα με τον πηγαίο κώδικα του Morris Worm. Λογισμικό κατασκοπείας (spyware) Το λογισμικό κατασκοπείας στοχεύει στη συλλογή πληροφοριών, τις οποίες συνήθως και αποστέλλει σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη. Αυτού του είδους τα προγράμματα τις περισσότερες φορές κρύβονται και εκτελούνται στο παρασκήνιο, έτσι ώστε να μην είναι εύκολο να εντοπισθούν από το χρήστη. Συνήθως συλλέγουν στοιχεία για το χρήστη (όπως οι ιστοσελίδες που επισκέπτεται, οι κωδικοί που χρησιμοποιεί, ή ακόμα και αριθμούς πρόσβασης πιστωτικών καρτών) και μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις να αλλάξουν κάποιες προσωπικές ρυθμίσεις του χρήστη, (όπως είναι η αρχική σελίδα, οι σελιδοδείκτες και τα «αγαπημένα» του browser) με σκοπό να προωθήσουν συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Ο κυριότερος σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιείται το spyware είναι η παροχή πιο στοχευόμενης διαφήμισης, αναλύοντας το ιστορικό των ιστοσελίδων που επισκέπτεται ο χρήστης. Οι συνηθέστεροι τρόποι μόλυνσης με spyware είναι: Με την εγκατάσταση προγραμμάτων από το διαδίκτυο που εγκαθιστούν κρυφά και λογισμικό κατασκοπίας. Με την εγκατάσταση πρόσθετων (Add-ons) στους browsers. Με την επίσκεψη σε συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους, οι οποίοι μπορούν να εγκαταστήσουν αυτόματα spyware στον υπολογιστή. Λογικές Βόμβες (Logic Bombs) Όπως και οι ωρολογιακές βόμβες, οι «λογικές» βόμβες είναι σχεδιασμένες ώστε να χτυπήσουν μια καθορισμένη χρονική στιγμή, μόνο που αυτές χτυπούν προκαλώντας ηλεκτρονική ζημιά. Τις περισσότερες φορές περιλαμβάνονται μέσα σε ένα άλλο κακόβουλο πρόγραμμα (ιό ή σκουλήκι) και επιτίθενται με διάφορους τρόπους, (συνήθως με διαγραφή αρχείων ή κάνοντας τον υπολογιστή να μην ανάβει) συγκεκριμένες ημερομηνίες όπως πχ. Παρασκευή και 13, ή την Πρωταπριλιά. Ακόμα, υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες οι λογικές βόμβες χρησιμοποιούνται για επιθέσεις σε εταιρείες και οργανισμούς, είτε από αντιπάλους, είτε από πρώην υπαλλήλους με γνώση προγραμματισμού Η/Υ που θέλουν να εκδικηθούν για την απόλυσή τους! Rootkit Τα rootkit είναι εφαρμογές, τις περισσότερες φορές κακόβουλου χαρακτήρα, που είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να κρατούν κρυφή τη λειτουργία συγκεκριμένων

24 προγραμμάτων ή διεργασιών και να τους παρέχουν συνεχώς πρόσβαση με δικαιώματα υπερχρήστη. Αν και ένα rootkit αυτό καθ αυτό δεν περιλαμβάνει επιζήμιες ενέργειες, ωστόσο λειτουργώντας ως μανδύας μεταμφίεσης για άλλα λογισμικά, κυρίως κακόβουλα, επιτρέπει τη λειτουργία τους στο παρασκήνιο χωρίς να το γνωρίζει ο χρήστης. Συνήθως ένα rootkit εγκαθίσταται από έναν εισβολέα μόλις εκείνος αποκτήσει πρόσβαση με δικαιώματα διαχειριστή στον υπολογιστή-θύμα, πράγμα που συμβαίνει είτε λόγω κενών ασφαλείας, είτε επειδή κατάφερε να υποκλέψει ή να σπάσει τον κωδικό πρόσβασης. Από τότε που εγκαθίσταται, είναι ικανό να διατηρήσει τα δικαιώματα υπερχρήστη και να πραγματοποιήσει διάφορες ενέργειες όπως ακόμα και την απενεργοποίηση του λογισμικού που είναι ικανό να το εντοπίσει (πχ. του αντιιικού). Τρόποι αντιμετώπισης Πολλές φορές το κακόβουλο λογισμικό που μολύνει έναν υπολογιστή ενδέχεται να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά που είναι αδύνατο να επιδιορθωθεί ακόμα και από ειδικά προγράμματα. Γι αυτό είναι πολύ σημαντική η πρόληψη. Μερικοί τρόποι για να προλάβει κανείς τη μόλυνση από τις διάφορες μορφές κακόβουλου λογισμικού είναι οι ακόλουθοι: Χρήση ενός προγράμματος antivirus. Υπάρχουν πολλά στο εμπόριο, αλλά υπάρχουν και εξίσου λειτουργικά δωρεάν όπως το AVG. Χρήση ενός τοίχους προστασίας (firewall) το οποίο ελέγχει την πρόσβαση δικτύου από και προς τον υπολογιστή, αποτρέποντας έτσι την απομακρυσμένη πρόσβαση στον υπολογιστή και τις εισβολές από χάκερ. Συνεχής ενημέρωση (update) του antivirus λογισμικού και του λειτουργικού συστήματος. Το πρόγραμμα χρειάζεται ενημερώσεις για να είναι σε θέση να εντοπίζει και να μπορεί να αντιμετωπίσει νέες απειλές που εμφανίζονται συνεχώς στον κόσμο του διαδικτύου. Ακόμα, το λειτουργικό σύστημα πρέπει να διατηρείται επίσης ενημερωμένο (αν αυτό είναι δυνατό), έτσι ώστε να καλύπτονται διάφορα κενά ασφαλείας. Προσοχή στα ύποπτα . Μην ανοίγετε που περιέχουν συνημμένα αρχεία και προέρχονται από έναν αποστολέα που δεν ξέρετε ή δεν εμπιστεύεστε, όσο ακίνδυνα και αν φαίνονται. Αποφύγετε την ανεπιθύμητη αλληλογραφία (spam) και μαρκάρετε την ως spam, έτσι ώστε το πρόγραμμα να μην αφήσει να ξαναδεχθείτε τέτοια mail. Σκεφτείτε καλά πριν κατεβάσετε ένα πρόγραμμα από το διαδίκτυο. Βεβαιωθείτε ότι ο εκδότης του προγράμματος και η ιστοσελίδα από την οποία το κατεβάζετε είναι άξιοι εμπιστοσύνης και κάντε τον κόπο να το ελέγξετε με ένα antivirus πριν το εκτελέσετε. Μην κατεβάζετε προγράμματα που μοιάζουν να είναι «πολύ καλά για να ναι αληθινά». Προσοχή στο είδος του αρχείου που κατεβάζετε. Μερικές φορές μπορεί να θέλετε να κατεβάσετε μία εικόνα (.jpg) ή ένα αρχείο ήχου (.mp3) και αντί αυτού, το αρχείο που σας ζητά ο browser να επιβεβαιώσετε είναι της μορφής *.exe (εκτελέσιμο πρόγραμμα). Τότε πατήστε αμέσως ακύρωση, καθώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι παγίδα και το εκτελέσιμο αρχείο να περιέχει κακόβουλο κώδικα. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα παράθυρα που πετάγονται ξαφνικά (pop-ups). Όσο δελεαστικό και αν είναι το περιεχόμενο τους αποφύγετέ τα και κλείστε ακόμα και τον browser αν επιμένουν. Τις περισσότερες φορές μάλλον

25 ενοχλούν παρά βλάπτουν και σας οδηγούν σε διαφημίσεις, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να εγκαταστήσουν spyware στον υπολογιστή σας. Βιβλιογραφία (Ελληνική και Αγγλική)

26 Εργασία του μαθητή Βαφειάδη Σίρι Μάριου Μιχαήλ «Grooming Αποπλάνηση παιδιών στο Διαδίκτυο» Ο όρος (child) grooming αναφέρεται σε ενέργειες που αποσκοπούν στην δημιουργία σεξουαλικής σχέσης με παιδιά νεαρής ηλικίας, έτσι ώστε να τα οδηγήσουν σε παράνομες επιχειρήσεις, όπως την παιδική πορνογραφία, την πορνεία και το εμπόριο παιδιών. Το Child Grooming επίσης εμπεριέχει και ψυχολογική καθοδήγηση για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των παιδιών. Έρευνες έχουν δείξει πως στην πλειοψηφία τους τα θύματα είναι κορίτσια ηλικίας ετών. Ως παιδοφιλία ορίζεται η σεξουαλική διέγερση από ανήλικα παιδιά (ηλικίας έως 13 ετών), καθώς και η δημιουργία σεξουαλικών φαντασιώσεων με ανήλικους. Στο διαδίκτυο οι παιδόφιλοι, προσποιούνται ότι είναι έφηβοι. Τη δράση τους τη βλέπουμε σε διάφορες ιστοσελίδες γνωριμιών (π.χ. Chat rooms, κλπ) συνήθως προσελκύουν παιδιά με σκοπό να τα κακοποιήσουν. Αρχικά, οι συζητήσεις είναι φιλικές, αργότερα όμως στρέφονται γύρω από σεξουαλικά θέματα, με σκοπό να πείσουν το παιδί ότι η σεξουαλική πράξη είναι αθώα και θεμιτή. Απώτερος σκοπός είναι η συνάντηση και η ανάπτυξη σχέσης έξω από το διαδίκτυο. Δυστυχώς, το διαδίκτυο, με την ραγδαία ανάπτυξη και διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι ο πλέον κατάλληλος χώρος δράσης των παιδεραστών, οι οποίοι μέσω των chat rooms συνομιλούν με ανήλικους χρήστες. Τα chat rooms στο διαδίκτυο, παρέχουν τη δυνατότητα σύναψης σχέσεων με άτομα μικρών ηλικιών. Οι περισσότεροι παιδόφιλοι είναι άνδρες. Είναι μηδαμινές οι περιπτώσεις γυναικών παιδόφιλων. Οδηγίες προς τους γονείς : Μάθετε στα παιδιά σας να μη δίνουν προσωπικές πληροφορίες χωρίς την άδειά σας (επίθετο, όνομα, ηλικία, διεύθυνση κατοικίας, αριθμό τηλεφώνου). Συζητήστε με τα παιδιά σας για θέματα ασφάλειας, επικοινωνίας με επικίνδυνα άτομα κ.τ.λ. Διδάξτε τους ότι ο κόσμος του δια δικτύου εκτός από διασκέδαση και χρήσιμες πληροφορίες κρύβει και κινδύνους. Δημιουργήστε μία λίστα με προτεινόμενους δικτυακούς τόπους και παιδικές ιστοσελίδες.

27 Τοποθετήσετε τον Η/Υ σας σε χώρους, όπως είναι το σαλόνι και όχι σε υπνοδωμάτια. Για να μπορείτε να έχετε επίβλεψη στο πώς κινείται το παιδί σας στο δια δίκτυο. Μην επιτρέπετε ποτέ στα παιδιά σας να συναντηθούν με άτομα που γνώρισαν μέσω Διαδικτύου. Ελέγχετε τακτικά τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά μέσω των Αγαπημένων και του Ιστορικού του προγράμματος φυλλομετρητή (browser) που χρησιμοποιείτε. Χρησιμοποιείστε φίλτρα, που είναι προγράμματα με σκοπό την παρεμπόδιση της πρόσβασης σε σελίδες με παράνομο περιεχόμενο. Λάβετε σοβαρά υπ όψιν τη σχέση του παιδιού με το διαδίκτυο και συμμετέχετε μερικές φορές στο σερφάρισμα. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μία οικογενειακή συμφωνία για τη χρήση του Διαδικτύου στο σπίτι. Ενημερωθείτε σχετικά με τις αρμόδιες αρχές, που θα πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση που συναντήσετε βλαβερό ή παράνομο περιεχόμενο στο Internet. Αν έχετε κάποιες υποψίες ελέγξτε περιεχόμενο όπως CD κ.α., που αγοράζουν τα παιδιά σας ή ανταλλάσσουν με τους φίλους τους. Ενημερωθείτε σχετικά με τις αρμόδιες αρχές, που θα πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση που συναντήσετε βλαβερό ή παράνομο περιεχόμενο στο Internet. Οδηγίες προς τους χρήστες : Μην αποκαλύπτετε ποτέ το όνομα, την ηλικία, τη διεύθυνσή, το σχολείο, τον αριθμό του τηλεφώνου και τη φωτογραφία σας ή τη φωτογραφία οποιουδήποτε άλλου χωρίς την άδεια των γονιών σας. Μην εμπιστεύεστε ότι διαβάζετε στο διαδίκτυο. Όταν μιλάτε μέσω chat room ή , διακόψτε τη συνομιλία όταν κάποιοι σας κάνουν να νιώθετε άβολα. Μην απαντάτε σε ηλεκτρονικά μηνύματα μέσω των οποίων σας ζητάνε τα προσωπικά σας στοιχεία. Μην συναντάτε προσωπικά κανένα μέσω του Διαδικτύου, εκτός εάν είναι ενήμεροι οι γονείς σας.

28 Μην αναφέρετε ποτέ σε κάποιο άτομο πού βρίσκεστε ή τι κάνετε χωρίς την άδεια των γονέων σας. Αναφέρετε στους γονείς σας κάθε , συνομιλία σε chat room, άμεσα μηνύματα ή ιστοσελίδες που σας έκαναν να νοιώσετε άβολα. Βιβλιογραφία (Ελληνική και Αγγλική)

29 Εργασία της μαθήτριας Γεωργιάδου Συλβάνας «Προστασία των παιδιών από τους κινδύνους στο Διαδίκτυο» Πολλοί είναι οι γονείς που ρωτούν ποια ηλικία είναι κατάλληλη να ασχοληθεί το παιδί με τους υπολογιστές. Είναι ασφαλές το Internet για τα παιδιά; Φοβάμαι μήπως σερφάρει σε ακατάλληλες ιστοσελίδες...λογικές οι απορίες των γονιών και σε συνδυασμό μερικές φορές με την άγνοιά τους πάνω στις βασικές λειτουργίες του υπολογιστή, αναβάλουν τη πρόσβαση των παιδιών τους στους υπολογιστές και στο Internet. Το θέμα είναι όμως ότι τα παιδιά πλέον μεγαλώνουν με τους υπολογιστές και αν δεν βρουν έναν στο σπίτι, θα το βρουν στο σπίτι ενός φίλου, στο σχολείο, σε ένα Internet cafe ή ακόμα και από το κινητό τους. Οπότε η προστασία των νέων χρηστών δεν επιτυγχάνεται με αποκλεισμό αλλά με ενημέρωση και σωστή καθοδήγηση από τον κηδεμόνα έστω και αν δεν ασχολείται με τους υπολογιστές. Παρακάτω καταγράφονται μερικοί βασικοί κανόνες για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προφύλαξη των ανηλίκων από τους κινδύνους του διαδικτύου. Συμβουλές για τους ανηλίκους: Δεν αποκαλύπτω ποτέ και σε κανέναν το όνομά μου, την ηλικία μου, τη διεύθυνσή μου, το σχολείο που πηγαίνω, τον αριθμό του τηλεφώνου μου και την φωτογραφία μου ή την φωτογραφία οποιουδήποτε άλλου χωρίς την άδεια των γονιών μου. Τα παραπάνω ισχύουν για τα chat rooms, τα s, το surfing στο Διαδίκτυο ακόμη και στην περίπτωση που θέλω να συμμετάσχω σε διαγωνισμούς ή να ενταχθώ σ' ένα διαδικτυακές ομάδες. Δεν συναντώ προσωπικά κανένα άτομο που γνώρισα μέσω του Διαδικτύου εκτός εάν οι γονείς μου συμφωνήσουν και με συνοδεύσουν στη συνάντηση. Οι άνθρωποι δεν είναι πάντοτε όπως παρουσιάζουν τον εαυτό τους και ότι μπορεί ένας ενήλικας να παρουσιαστεί ως ανήλικος στο Διαδίκτυο. Αν λάβω ή δω κάτι στο Διαδίκτυο που μου φαίνεται κακό ή περίεργο, δεν απαντώ, διακόπτω αμέσως τη σύνδεση και το λέω στους γονείς μου. Δεν δέχομαι και δεν ανοίγω s, επισυναπτόμενα, συνδέσεις (links), URL's ή οτιδήποτε άλλο από άτομα που δεν γνωρίζω. Δεν δίνω ποτέ τους κωδικούς μου ακόμη και στους φίλους μου. Τους δίνω ΜΟΝΟ στους γονείς μου. Θα ακολουθώ τους κανόνες της οικογένειας μου για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου στο σπίτι, στο σχολείο, στη βιβλιοθήκη ή στο σπίτι ενός φίλου. Να σκέφτομαι και να αναλύω ότι διαβάζω στο Διαδίκτυο. Να μιλάω στους γονείς μου για τα όσα βλέπω και ζω όταν «σερφάρω» στο Internet.

30 Συμβουλές για τους γονείς: Η ποιοτική σχέση με τους γονείς, ο χρόνος που οι γονείς αφιερώνουν στα παιδιά και η ενασχόληση τους στο Διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά μπορούν να συμβάλλουν στην αποφυγή προβλημάτων με το ίντερνετ. Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών, η καλή σχέση και η επικοινωνία όλων των μελών οδηγούν σε σωστή εφαρμογή ΟΡΙΩΝ μέσα στο σπίτι, τα οποία πρέπει να τηρούνται. Ακολουθούν οι βασικότερες συμβουλές για να βοηθήσουν τους γονείς να συμβουλέψουν και να προστατέψουν τα παιδιά τους: Κρατήστε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σε χώρους όπως το σαλόνι και όχι σε υπνοδωμάτια. Ασχοληθείτε με το Ίντερνετ και αφιερώστε χρόνο να περιηγηθείτε μαζί με τα παιδιά σας στο διαδίκτυο και μάθετε από αυτά. Σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά σας ξέρουν ότι πρέπει να ανησυχούν για αγνώστους που συναντούν μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όπως ακριβώς είμαστε ανήσυχοι όταν άγνωστοι χτυπάνε την πόρτα του σπιτιού μας, έτσι δεν πρέπει τα παιδιά να δίνουν προσωπικές πληροφορίες για τους εαυτούς τους. Να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν τα chatrooms (.δωμάτια συνομιλίας.), χωρίς την επίβλεψη σας. Μην αφήσετε ποτέ τα παιδιά σας να συναντήσουν κάποιον που γνώρισαν μέσω του Ίντερνετ χωρίς να είστε και εσείς μαζί. Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να επισκέπτονται ιστοσελίδες που εσείς θέλετε και όχι αυτές που θεωρείτε ανάρμοστες. Εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας κάποιο λογισμικό φίλτρο που απαγορεύει την προσπέλαση σε ανάρμοστες σελίδες του Ίντερνετ. Συζητήστε με τα παιδιά σας για την ασφάλεια του Ίντερνετ. Συζητώντας τους μελλοντικούς κινδύνους μέσω του Ίντερνετ με τα παιδιά χρειάζεται να δείξετε ευαισθησία και έγνοια έτσι για να κατανοήσουν και τα ίδια τον κίνδυνο. Βρείτε ποιους πρέπει να ενημερώσετε και εν ανάγκη να καταγγείλετε σε περίπτωση που συναντήσετε βλαβερό και παράνομο περιεχόμενο στο Ίντερνετ. Καλό θα ήταν επίσης, να ελέγχονται και να αναφέρονται τα παρακάτω τόσο από γονείς όσο και από παιδιά : ιστοσελίδες που προπαγανδίζουν την επιθετική συμπεριφορά, το μίσος και το ρατσισμό. που προωθούν τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια που περιέχουν πορνογραφικό περιεχόμενο. που αναφέρονται σε παραβιάσεις ασφάλειας διαφόρων συστημάτων που αφορούν στην παράνομη διανομή προγραμμάτων. που αφορούν σε υλικό με διαφημιστικά banners.

31 Να ελέγχετε προσεκτικά το περιεχόμενο των μηνυμάτων σας για την απομάκρυνση ιών που μπορεί να βλάψουν άλλους χρήστες του Διαδικτύου. Να χρησιμοποιείτε υπολογιστή με λογισμικό προστασίας από τους ιούς (.antivirus). Συμβουλές για τους καθηγητές και τους δασκάλους: Μερίδιο ευθύνης, έχουν και οι δάσκαλοι και καθηγητές, αφού ο μαθητής περνά τον περισσότερο χρόνο στο σχολικό χώρο.έτσι, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να κάνουν τα παρακάτω: Να κάνουν μια συζήτηση με τους μαθητές στην τάξη για το Διαδίκτυο και να καταλήγουν στη διαμόρφωση κανόνων για τη χρήση του στο σχολείο. Να δημιουργήσουν τη δική τους λίστα με προτεινόμενες σελίδες που θα προάγει το γνωστικό και πνευματικό επίπεδο των μαθητών τους. Να συμβουλεύουν τους μαθητές τους να μην δίνουν ποτέ προσωπικά στοιχεία και πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Να ελέγχουν τα «Αγαπημένα» (bookmarks) και το «Ιστορικό» (history) για να δουν ποιες σελίδες επισκέπτονται οι μαθητές τους. Η χρησιμότητα του Διαδικτύου είναι αδιαμφισβήτητη για τον σημερινό άνθρωπο και οι υπηρεσίες που προσφέρει το καθιστούν πολύτιμο εργαλείο για όλους τους τομείς. Ωστόσο, η ασφαλής αξιοποίησή του από τους μαθητές απαιτεί την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Η φύση του Διαδικτύου δεν εγγυάται ασφάλεια για τον ανήλικο χρήστη, καθώς οι δημοσιευμένες πληροφορίες δεν χαρακτηρίζονται πάντα από καταλληλότητα και εγκυρότητα, ενώ οι ταυτότητες και οι σκοποί των συντακτών δεν είναι πάντα εμφανείς. Παρά τους κινδύνους που κρύβει, το internet θα έχει πάντα μια θέση σε κάθε σπίτι, ως μέσον διασκέδασης, ενημέρωσης και μάθησης Βιβλιογραφία

32 Εργασία του μαθητή Γκόλφου Δημήτρη «Ρυθμίσεις Απορρήτου στο Facebook» Αρχικά, πραγματοποιήστε είσοδο στο Facebook με το λογαριασμό σας και ύστερα από το οριζόντιο μενού κάντε κλικ στο βελάκι και ύστερα στις Ρυθμίσεις Απορρήτου. Μπορείτε να κάνετε κατευθείαν κλικ στον προηγούμενο σύνδεσμο, απλά ήθελα να γνωρίζετε και την τοποθεσία αν δεν ξέρατε το σύνδεσμο. Επεξήγηση των εικονιδίων Πριν προχωρήσουμε, θα ήθελα να σας αναλύσω κάποια εικονίδια που θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια του οδηγού. Σχεδόν κάθε πληροφορία του απορρήτου ρυθμίζεται από τα παρακάτω εικονίδια, επιλέγοντας με αυτόν τον τρόπο τους παραλήπτες των πληροφοριών, δηλαδή ποιοι μπορούν να δουν την κάθε πληροφορία.

33 Δημόσια - Η επιλογή του εικονιδίου αυτού επιτρέπει σε όλους τους χρήστες του Facebook να δουν την πληροφορία. Φίλοι - Η επιλογή του εικονιδίου αυτού επιτρέπει σε όλους τους φίλους σου να δουν τη δημοσίευση. Φίλοι (εξαιρούνται οι Γνωστοί) - Η επιλογή του εικονιδίου αυτού επιτρέπει σε όλους τους φίλους σου, πλην αυτών που έχεις προσθέσει στη λίστα Γνωστοί, να δουν τη δημοσίευση. *(οι λίστες θα αναλυθούν σε επόμενο οδηγό) Μόνο εγώ - Η επιλογή του εικονιδίου αυτού επιτρέπει μόνο σε εσάς (1 άτομο δηλαδή) να δείτε την πληροφορία και σε κανέναν άλλον. Προσαρμογή - Η επιλογή του εικονιδίου αυτού επιτρέπει να ορίσετε συγκεκριμένα άτομα που μπορούν και συγκεκριμένα άτομα που δε μπορούν να δουν την πληροφορία. Στενοί φίλοι, Οικογένεια - Η επιλογή των εικονιδίων αυτών επιτρέπει στις συγκεκριμένες λίστες ή σε επιπλέον λίστες που έχετε δημιουργήσει (η αμέσως επόμενη επιλογή) να δουν την πληροφορία. Έλεγχος του απορρήτου όταν δημοσιεύετε Επιστρέφοντας πάλι στις Ρυθμίσεις απορρήτου, το αρχικό κείμενο σας ενημερώνει πώς μπορείτε να προστατέψετε τις βασικές πληροφορίες του προφίλ σας, δηλαδή τις φωτογραφίες σας, τις προσωπικές πληροφορίες σας, τα likes σας, τους φίλους σας κλπ. Όλα τα προηγούμενα, έχουν αναλυθεί στο παρακάτω βίντεο.

34 Έλεγχος του προεπιλεγμένου απορρήτου Συνεχίζοντας, θα δείτε τρία εικονίδια, εκ των οποίων σας προτείνω να επιλέξετε αυτό που αναγράφει «Φίλοι«. Ο λόγος είναι πως αν κάνετε κάποια δημοσίευση ή ανεβάσετε κάποια φωτογραφία από εφαρμογή Facebook η οποία να μην υποστηρίζει επιλογή εικονιδίου, τότε από προεπιλογή να ρυθμιστεί αυτόματα το μήνυμα να δημοσιευτεί στους φίλους σας. Πώς μπορείτε να συνδεθείτε Κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη επιλογή «Επεξεργασία ρυθμίσεων», θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Η επεξήγηση που δίνεται για την κάθε μία από τις τρεις επιλογές είναι απλή και κατανοητή, οπότε μπορείτε να επιλέξετε ανάλογα με τις προτιμήσεις σας τα εικονίδια που σας ικανοποιούν.

35 Χρονολόγιο και προσθήκη ετικετών Κάνοντας κλικ αυτή τη φορά στην επόμενη επιλογή «Επεξεργασία ρυθμίσεων», θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Πρώτη επιλογή - Ρύθμιση για το αν επιτρέπετε στους φίλους σας να μπορούν να δημοσιεύσουν στον τοίχο σας ή όχι. Δεύτερη επιλογή - Εφόσον επιτρέψετε τους φίλους σας στην πρώτη επιλογή, τώρα κάνετε ρύθμιση για το ποιοι μπορούν να βλέπουν τις δημοσιεύσεις των φίλων σας στον τοίχο σας. Τρίτη επιλογή - Ρύθμιση για το αν θέλετε να αναθεωρείτε μια ετικέτα σε μια δημοσίευση ή φωτογραφία, με την οποία σας έχει προσθέσει κάποιος. Σας προτείνω την επιλογή «Ενεργοποιημένο«, έτσι ώστε να σας έρχεται ειδοποίηση και να εγκρίνετε ή να απορρίπτετε τις ετικέτες με τις οποίες σας έχουν προσθέσει. Τέταρτη επιλογή - Ρύθμιση για το ποιοι μπορούν να δουν τις δημοσιεύσεις ή φωτογραφίες στις οποίες έχετε επισημανθεί με ετικέτα. Προσωπικά, έχω επιλέξει μόνο εγώ να μπορώ να τις δω. Πέμπτη επιλογή - Ρύθμιση για το αν θέλετε να αναθεωρείτε μια ετικέτα την οποία έχει προσθέσει κάποιος άλλος σε μια δημοσίευση ή φωτογραφία σας και η οποία αφορά κάποιον άλλο χρήστη. Έκτη επιλογή - Ρύθμιση για το εάν θα προτείνεται ετικέτα για εσάς σε κάποιο πρόσωπο σε φωτογραφία που σας μοιάζει. Σας προτείνω την επιλογή «Απενεργοποιημένο«, έτσι ώστε και να μη γίνει κάποιο λάθος σε πρόσωπο και να μην προστεθείτε με ετικέτα σε πάρα πολλές φωτογραφίες, μερικές από τις οποίες ίσως δε θέλετε.

36 Διαφημίσεις, εφαρμογές και ιστότοποι Εδώ υπάρχει ένα ολόκληρο υποκεφάλαιο του Απορρήτου. Ας αναλύσουμε μία μία τις διαθέσιμες επιλογές. Εφαρμογές που χρησιμοποιείτε Κάνοντας κλικ στην αντίστοιχη επιλογή "Επεξεργασία ρυθμίσεων", θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Εδώ μπορείτε να δείτε όλες τις εφαρμογές τις οποίες έχετε χρησιμοποιήσει και στις οποίες έχετε δώσει πρόσβαση σε πληροφορίες του λογαριασμού σας. Επεξεργασία - Πατώντας την επιλογή αυτή, μπορείτε να επεξεργαστείτε τις διαθέσιμες ενέργειες της εφαρμογής, όπως για παράδειγμα το αν θα μπορεί να δημοσιεύει αυτόματα ή το αν θα έχει πρόσβαση σε πληροφορίες σας, μπορείτε να επιλέξετε ποιοι μπορούν να βλέπουν τις προηγούμενες δημοσιεύσεις, μπορείτε να επιλέξετε αν θα σας έρχονται ειδοποιήσεις για την εφαρμογή αυτή. x - Πατώντας την επιλογή αυτή, μπορείτε να αφαιρέσετε την εφαρμογή και μαζί με αυτή όλα τα δεδομένα σας που σχετίζονται με αυτή. Είναι ευκαιρία να ξεφορτωθείτε όσες εφαρμογές δε χρησιμοποιείτε, έτσι ώστε να μην εκμεταλλεύονται τις προσωπικές σας πληροφορίες.

37 Πώς μεταφέρουν οι άλλοι τις πληροφορίες σας στις εφαρμογές που χρησιμοποιούν Κάνοντας κλικ στην επόμενη επιλογή "Επεξεργασία ρυθμίσεων", θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, εδώ επιλέγονται εκείνες οι πληροφορίες σας οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από εφαρμογές που χρησιμοποιούν οι φίλοι σας. Ναι, ακούγεται κάπως, αλλά έτσι είναι. Σας προτείνω να αποεπιλέξετε όλες τις επιλογές και να αφήσετε μονάχα την επιλογή «Αν είμαι συνδεδεμένος«. Άμεση εξατομίκευση

38 Κάνοντας κλικ στην επόμενη επιλογή "Επεξεργασία ρυθμίσεων", θα σας εμφανιστεί ένα πλαίσιο, το οποίο μόλις το κλείσετε θα σας εμφανίσει το παραπάνω πλαίσιο. Εδώ γίνεται ρύθμιση για το αν συνεργαζόμενες ιστοσελίδες με το Facebook μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες σας, ώστε να σας παρέχουν καλύτερα και πιο προσωπικά αποτελέσματα. Σας συνιστώ να αποεπιλέξετε την επιλογή «Ενεργοποιήστε την άμεση εξατομίκευση σε συνεργαζόμενους ιστοτόπους». Δημόσια αναζήτηση Κάνοντας κλικ στην επόμενη επιλογή "Επεξεργασία ρυθμίσεων", θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Εδώ γίνεται ρύθμιση για το αν επιτρέπετε στις μηχανές αναζήτησης (Google, Bing κλπ) να καταχωρήσουν το Facebook προφίλ σας. Διαφημίσεις Κάνοντας κλικ στην επόμενη επιλογή "Επεξεργασία ρυθμίσεων", θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Η πρώτη επιλογή αφορά την πιθανή μελλοντική συνεργασία του Facebook με τρίτες εφαρμογές και η δεύτερη επιλογή τη συνεργασία του Facebook με τους διαφημιστές. Σας προτείνω και στις δύο περιπτώσεις να κάνετε κλικ στην επιλογή «Επεξεργασία ρυθμίσεων για.» και να επιλέξετε ύστερα την επιλογή «Κανείς«, έτσι ώστε να μη μπορούν τα στοιχεία σας να χρησιμοποιηθούν σε διαφημίσεις που θα βλέπουν οι φίλοι σας.

39 Περιορισμός του κοινού για παλιότερες δημοσιεύσεις Επιστρέφοντας ξανά στην κεντρική σελίδα του Απορρήτου και κάνοντας κλικ στην επιλογή «Ρυθμίστε την ορατότητα των παλιών δημοσιεύσεων», θα σας εμφανιστεί το παραπάνω πλαίσιο. Ο περιορισμός των παλιών δημοσιεύσεων θα μετατρέψει τη δυνατότητα προβολής όλων των παλαιών posts σας στην επιλογή «Φίλοι». Επομένως, αν είχατε δημόσια posts ή posts που αναφέρονταν και σε φίλους φίλων, τότε αυτά θα προβάλλονται πλέον μόνο από τους φίλους σας ύστερα από την επιλογή. Μπλοκαρισμένοι χρήστες και αποκλεισμένες εφαρμογές Κάνοντας κλικ στην επιλογή «Διαχείριση μπλοκαρίσματος», θα σας εμφανιστούν ύστερα αρκετές πολύ ενδιαφέρουσες επιλογές. Προσθέστε φίλους στη λίστα «Περιορισμένοι» Η προσθήκη φίλων στη λίστα «Περιορισμένοι» σημαίνει πως όσους καταχωρήσετε εκεί, αυτοί δε θα λαμβάνουν όλες τις ενημερώσεις σας, αλλά μονάχα τις δημόσιες (δημόσια posts). Μάλιστα, το Facebook τονίζει πως αν το κάνετε, οι φίλοι σας δε θα ειδοποιηθούν πως το κάνατε. Αποκλεισμός χρηστών

40 Εδώ μπορεί να γίνει η επιλογή του αποκλεισμού ενός χρήστη. Τότε, ο χρήστης αυτός δε θα μπορεί να βλέπει το προφίλ σας και γενικά οποιεσδήποτε πληροφορίες σας, όπως σχόλια, δημοσιεύσεις, φωτογραφίες κλπ. Δε θα υπάρχετε πλέον ο ένας για τον άλλον και υπάρχει περίπτωση να συναντηθείτε μόνο μέσα από κάποια εφαρμογή που χρησιμοποιείτε και οι δύο. Χρήσιμη λειτουργία αν σας ενοχλεί κάποιος. Μπλοκάρισμα προσκλήσεων για εφαρμογές Αν έχετε βαρεθεί να δέχεστε προσκλήσεις για εφαρμογές από τα ίδια άτομα συνεχώς, τότε μπορείτε να μπλοκάρετε τις προσκλήσεις αυτές και να μην ξανά δεχτείτε από τα άτομα αυτά. Στην εικόνα μπορείτε να δείτε πόσα άτομα έχω μπλοκάρει, έτσι ώστε να μη λαμβάνω προσκλήσεις για εφαρμογές από αυτά. Αποκλεισμός προσκλήσεων σε εκδηλώσεις Όπως συμβαίνει με τις εφαρμογές και το μπλοκάρισμα των προσκλήσεων από τους φίλους μας, το ίδιο ισχύει αυτή τη φορά για τις εκδηλώσεις. Μπλοκάρετε όσους δε θέλουν να σας στέλνουν προσκλήσεις για εκδηλώσεις.

41 Μπλοκάρισμα εφαρμογών Οι προηγούμενες επιλογές αφορούσαν σε μπλοκάρισμα εφαρμογών ή εκδηλώσεων. Η συγκεκριμένη επιλογή αφορά στο μπλοκάρισμα μιας εφαρμογής, έτσι ώστε να μη δέχεστε από κανένα φίλο πρόσκληση γι' αυτή και γενικά να μην έχετε καμία επαφή με αυτή. Βιβλιογραφία

42 Εργασία του μαθητή Γκούζια Ενέα «Έννοιες που αφορούν το διαδίκτυο : Παραβίαση απορρήτου επικοινωνιών - ACTA - Hackers» ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Παραβίαση του απορρήτου είναι η απόσπαση πληροφοριών των προσωπικών δεδομένων χωρίς την θέληση ή την γνώση του χρήστη. Τέτοιου είδους δεδομένα είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο πρόσωπο του χρήστη, όπως: το ονοματεπώνυμο και το επάγγελμά του, η οικογενειακή του κατάσταση, η ηλικία του, ο τόπος διαμονής του, η φυλετική του προέλευση, τα πολιτικά του φρονήματα, οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις, οι φιλοσοφικές του απόψεις, η υγεία του και η ερωτική του ζωή. ACTA Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί το πρόγραμμα ACTA (Anti-Counterfeiting Trademark Agreement). Η ΑCTA είναι μια διεθνής συνθήκη που σκοπό έχει την δημιουργία διεθνών προτύπων για την επιβολή του νόμου σε θέματα που αφορούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Η συμφωνία υπογράφτηκε στις 1 Οκτωβρίου του 2011 από τις εξής χώρες: Αυστραλία, Καναδάς, Ιαπωνία, Μαρόκο, Νέα Ζηλανδία, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα και Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και 22 από τα 27 κράτη μέλη της υπέγραψαν στα τέλη Ιανουαρίου του 2012, ανεβάζοντας το γενικό σύνολο των υπογραφόντων σε 31. Μετά την επικύρωση από έξι 6 κράτη, η σύμβαση θα τεθεί σε ισχύ μόνο σε εκείνα τα κράτη που τη έχουν επικυρώσει. Ποιούς αφορά το πρόγραμμα της ΑCTA και τι προβλέπει: Το πρόγραμμα επί της ουσίας, καθιστά τους παρόχους (ISP) αποκλειστικά υπεύθυνους για την οποιαδήποτε παράβαση πνευματικών δικαιωμάτων που πραγματοποιούνται στο δίκτυό τους. Αυτό σημαίνει ότι προκειμένου να μην βρεθούν προ απροόπτου (ακόμα και κατηγορούμενοι) οι πάροχοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν συστήματα παρακολούθησης κάθε διαδικτυακού βήματος των χρηστών τους. Αν η συμφωνία τεθεί σε εφαρμογή, θα επιβάλλει σε ιδιώτες Παροχής Υπηρεσιών Διαδικτύου να έχουν την δυνατότητα να παρακολουθούν τη δραστηριότητα των

43 πελατών τους στο Διαδίκτυο και να επεμβαίνουν χωρίς τη συνδρομή της δικαστικής εξουσίας ή των διωκτικών αρχών, ακόμη και εκτός της νόμιμης τους δικαιοδοσίας. Όσοι την έχουν μελετήσει λένε ότι προσπαθεί με ύπουλο τρόπο να περάσει νόμους μέσω μιας εμπορικής συμφωνίας που όταν εφαρμοστεί θα αποκτήσει δεσμευτική ισχύ και θα ισχύει σε όλες τις χώρες! Από την άλλη πλευρά όμως, κάποιοι πιο συνομοσιολόγοι υποστηρίζουν πως οι κυβερνήσεις έχουν ήδη παραβιάσει και παραβιάζουν θεμελιώδη απόρρητα δικαιώματα και δεν χρειάζονται τη νομική κάλυψη/υποστήριξη νόμων και συμφωνιών όπως οι PIPA/SOPA & ACTA. Αφορμή έδωσε η αποκάλυψη πως το FBI είχε ήδη στην κατοχή του από το 2007 συνομιλίες, μέσω Skype, του συλληφθέντα Kim Dotcom Schmitz. Αν και είναι ακόμη άγνωστο πώς το FBI κατάφερε να υποκλέψει τις συνομιλίες, οι πρώτες σκέψεις είναι πως η αμερικανική υπηρεσία μόλυνε τους υπολογιστές του με ειδικό spyware πρόγραμμα που κατέγραφε τις δραστηριότητες του. Εάν η ACTA εφαρμοστεί θα είναι εφικτή η παρακολούθηση των βημάτων μας στο διαδίκτυο, θα περιοριστή η ελευθερία το λόγου και οι πάροχοι θα μπορούν να δίνουν ποινές,όπως η διακοπή της σύνδεσης στο διαδίκτυο! HACKERS Hacker ονομάζεται το άτομο το οποίο έχει την δυνατότητα να εισβάλει σε υπολογιστικά συστήματα και να παραβιάσει απόρρητα προσωπικά δεδομένα όπως ιδιωτικές διαδικτυακές συνομιλίες, φωτογραφίες, passwords, δεδομένα και αρχεία της αστυνομίας και γενικότερα οποιαδήποτε ιδιωτική πληροφορία. Επίσης ένας έμπειρος Hacker μπορεί να χειριστεί εξ ολοκλήρου τον Η/Υ του ''θύματός'' του! Συνήθως οι hackers είναι προγραμματιστές, σχεδιαστές συστημάτων αλλά και άτομα τα οποία ενώ δεν ασχολούνται επαγγελματικά με τομείς της πληροφορικής έχουν αναπτύξει τέτοιες δεξιότητες και δουλεύουν είτε σε ομάδες (hacking-groups) είτε μόνοι τους ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ HACKING H ιστορία του hacking ξεκινάει περίπου την δεκαετία του 60 από σπουδαστές του πανεπιστημίου του MIT. Οι υπολογιστές τότε ήταν mainframes, μηχανήματα κλειδωμένα σε δωμάτια με ελεγχόμενη θερμοκρασία. Το κόστος λειτουργίας τους ήταν απαγορευτικό και οι ερευνητές είχαν στη διάθεση τους περιορισμένο χρόνο εργασίας. Τότε κάποιοι από αυτούς, δημιούργησαν τα πρώτα hacks, προγράμματα που βοηθούσαν στη γρηγορότερη εκτέλεση υπολογισμών. Τις περισσότερες φορές τα hacks ήταν πολύ καλύτερα προγράμματα από τους προκατόχους τους. Ίσως το μεγαλύτερο hack της ιστορίας έγινε το 1969, όταν δύο υπάλληλοι της Βell συνέθεσαν κάποιες εντολές για να αυξήσουν την ταχύτητα των υπολογιστών. Το hack αυτό το ονομάστηκε UNIX το οποίο σήμερα αποτελεί ένα ευρέως γνωστό λειτουργικό

44 σύστημα των Η/Υ. Τη δεκαετία του '70, το hacking αποτελούσε εξερεύνηση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του κόσμου της τεχνολογίας. TΡΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Η παραβίαση ενός συστήματος του υποψήφιου θύματός του Hacker προϋποθέτει δύο στάδια: το προπαρασκευαστικό και το κύριο. Στο προπαρασκευαστικό στάδιο ο hacker, συγκεντρώνει πληροφορίες για το σύστημα που επιθυμεί να παραβιάσει και προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση σ αυτό αποκτώντας τα passwords εισόδου, αποκτώντας έτσι τα δικαιώματα ενός νόμιμου χρήστη του συστήματος. Στο δεύτερο και κύριο στάδιο ο hacker, επιδιώκει την εκπλήρωση των σκοπών για τους οποίους μπήκε παράνομα στο συγκεκριμένο σύστημα. Μόλις τελειώσει αποχωρεί από το σύστημα προσπαθώντας να μην αφήσει ίχνη που θα μπορέσουν να οδηγήσουν στην αποκάλυψη της ταυτότητάς του, ενώ παράλληλα φροντίζει να διατηρήσει την επανεισόδο του στο σύστημα, όποτε πάλι ο ίδιος το επιθυμήσει. Από τη στιγμή που ο hacker θα αποκτήσει πρόσβαση στο σύστημα του θύματος του, το τι θα κάνει στη συνέχεια εξαρτάται από τον ίδιο και από το σκοπό για τον οποίο έκανε το hacking. Ανεξάρτητα από το ποιο είναι πάντως το βασικό του κίνητρο είναι βέβαιο πως μεταξύ άλλων θα συγκεντρώσει ιδιωτικές απόρρητες πληροφορίες για τον χρήστη. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ HACKERS Οι Hackers σε περίπτωση αποκάλυψης της ταυτότητάς τους διώκονται ποινικά από το τμήμα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος και συνήθως η ποινή είναι φυλάκιση. ΠΟΙΕΣ ΔΙΑΔΥΚΤΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΗΜΕΡΑ Οι νέοι σήμερα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο παγκοσμίως. Κάποιοι για χρήσιμες πληροφορίες, κάποιοι για την ψυχαγωγία τους και το συντριπτικό ποσοστό που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο το χρησιμοποιεί για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όλοι οι νέοι σήμερα (ή η πλειοψηφία τουλάχιστον) διαθέτουν λογαριασμό σε ένα ή περισσότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook, το twiter και άλλες τέτοιες εφαρμογές για την ψυχαγωγία τους όπως το youtube και παράνομα πειρατικά sites για την λήψη ή την online παρακολούθηση ταινιών. Επίσης μεγάλη αναφορά έχει γίνει στη χρησιμοποίηση της μηχανής αναζήτησης της google για την εξερεύνηση του διαδικτύου και την λήψη πληροφοριών.

45 Εργασία του μαθητή Γούτσου Παναγιώτη «Διαδίκτυο : εποικοδομητική χρήση ή κατάχρηση που οδηγεί στην εξάρτηση;» 9 ερωτήσεις και αντίστοιχες απαντήσεις για ένα θέμα που απασχολεί γονείς και παιδιά σε σχέση με την χρήση (κατάχρηση) του υπολογιστή και του Διαδικτύου 1. Τι είναι το φαινόμενο «εξάρτησης» (internet addiction) από το Διαδίκτυο; Η χρήση του διαδικτύου μπορεί να γίνει η επικρατούσα δραστηριότητα στην καθημερινότητα ορισμένων εφήβων με αποτέλεσμα την παραμέληση βασικών τομέων δράσης, όπως το σχολείο, τα χόμπι, ο αθλητισμός, οι κοινωνικές σχέσεις κ.λπ. Μπορεί ακόμη να υπάρξουν διαταραχές του ύπνου, παρεκτροπές στη διατροφή και παραμέληση της σωματικής φροντίδας και υγιεινής. Η κατάχρηση του διαδικτύου αντιμετωπίζεται στη Μ.Ε.Υ. με εκπαίδευση και συμπεριφορικού τύπου παρέμβαση, καθώς και οικογενειακή συμβουλευτική. Κατά τη wikipedia: Ο εθισμός στο Διαδίκτυο (internet addiction) είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, η οποία βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα προκειμένου να οριοθετηθεί, αφού δεν είναι ακόμη μια κλινική οντότητα που συναντάμε σε εγχειρίδια ψυχιατρικά. Αυτή η μορφή εθισμού ορίζεται ως την «ενασχόληση με το Ίντερνετ για άντληση αισθήματος ικανοποίησης που συνοδεύεται με αύξηση του χρόνου που καταναλώνεται για την άντληση αυτού του αισθήματος». 2. Πότε εμφανίστηκε το φαινόμενο «εξάρτησης» από το Διαδίκτυο; Η πρώτη περίπτωση είδε το φως της δημοσιότητας το 1997, στις Η.Π.Α.

46 3. Πότε λειτούργησε το πρώτο Κέντρο Απεξάρτησης από το Διαδίκτυο; Το πρώτο Κέντρο Απεξάρτησης λειτούργησε το 1995, στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α., ενώ την ίδια χρονιά ο Νεοϋορκέζος ψυχίατρος Ivan Goldberg, εν μέρει αστειευόμενος, υιοθέτησε πρώτος τον όρο Internet addiction («εθισμός» στο Internet). 4. Ποια κριτήρια οριοθετούν την υπερβολική χρήση του Διαδικτύου; Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως ψυχοκινητική διέγερση, εκούσια ή ακούσια κίνηση δακτυλογράφησης των δακτύλων του χεριού, άγχος, έμμονη σκέψη για το Internet, όνειρα για το Internet Παραμονή on-line για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο (λογισμικό, σκληροί δίσκοι κ.λπ) Έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου (σε κοινωνικό, οικογενειακό, προσωπικό επίπεδο, παραμέληση προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, απώλεια ύπνου, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, σχολική αποτυχία) Συνέχιση χρήσης παρά την γνώση της παραπάνω έκπτωσης 5. Ποιες είναι οι αιτίες του φαινομένου της «εξάρτησης» από το Διαδίκτυο; Από τα πρώτα στοιχεία που προκύπτουν από τα 35 (τριάντα πέντε) παιδιά και εφήβους που προσήλθαν στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) με αίτημα την αντιμετώπιση της υπερβολικής χρήσης του Διαδικτύου προκύπτουν ότι: το φαινόμενο είναι συχνότερο στα αγόρια, σε δυσλειτουργικές οικογένειες, σε παιδιά με καταθλιπτικό συναίσθημα ή διάσπαση προσοχήςυπερκινητικότητα. Φαίνεται ότι πάνω από τα μισά παιδιά παρουσιάζουν κάποιο ψυχικό υπόστρωμα που πιθανώς συμβάλλει στην ανάπτυξη κατάχρησης Διαδικτύου (κυρίως σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης προσοχής ή/ και καταθλιπτικό συναίσθημα), ενώ στα υπόλοιπα σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες (κυρίως έλλειψη επικοινωνίας και εφαρμογής ορίων από την οικογένεια). Οι νέες κοινωνικές συνθήκες (αύξηση της επίπτωσης του διαζυγίου, έλλειψη επικοινωνίας, απουσία επίβλεψης από τους γονείς λόγω εργασίας έξω από το σπίτι) παίζουν το ρόλο τους στην ανάπτυξη του φαινομένου. 6. Ποιές ηλικιακές ομάδες παιδιών εμφανίζουν εξάρτηση από το Διαδίκτυο; Το φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί σε εφήβους κατά την πρώιμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο συχνό κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότεροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με «παιχνίδια», στο σπίτι ή τα internet cafe. Μπορεί να σταματήσουν το σχολείο, να απομονωθούν από την οικογένεια και τους φίλους, να είναι επιθετικοί με τους γονείς, να κλέβουν χρήματα από την οικογένεια για να «παίζουν», να ζουν σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή το αντίθετο (να παχύνουν πολύ), να μην γυμνάζονται

47 και να μην κοιμούνται για 24ωρα. Μπορεί ακόμη να μην αλλάζουν ρούχα, να παραμελούν την υγιεινή τους και την καθαριότητα. 7. Υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία αναφορικά με το μέγεθος του προβλήματος στην Ελλάδα; Ποια είναι αυτά; ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΕΦΗΒΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ 15 ΕΤΩΝ (Μ.Ο. : έτη) Αντιπροσωπευτικό δείγμα 897 εφήβων (430 αγόρια, 467 κορίτσια) Πηγή: Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), Πανεπιστήμιο Αθηνών 53.4% χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερου από ένα (1) έτος 26% ανέφεραν καθημερινή χρήση 8% χρήση περισσότερο από 20 ώρες εβδομαδιαίως. Τα αγόρια χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο σημαντικά περισσότερο από τα κορίτσια. 1% από τους εφήβους του δείγματος παρουσίαζαν υπερβολική χρήση διαδικτύου («εθισμός») και 12,8% παρουσίαζαν περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση διαδικτύου (κατάσταση πριν το «εθισμό») Ο πιο συχνός λόγος χρήσης του διαδικτύου ήταν τα διάφορα παιχνίδια (p< 0.05) 4.2% του δείγματος είχαν δεχτεί απειλές μέσω διαδικτύου (cyber bulling victims). Χρήση του διαδικτύου περισσότερες από 10 ώρες την εβδομάδα έχει συσχετισθεί με μεγαλύτερη πιθανότητα υπερβολής και επακόλουθων προβλημάτων Η ενασχόληση με το Διαδίκτυο στο πλαίσιο του σχολείου αποδεικνύεται προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανάπτυξης προβληματικής χρήσης Υπήρξε θετική συσχέτιση της χρήσης διαδικτύου και της διάσπασης προσοχής-υπερκινητικότητας, σύμφωνα με την κατάταξη στο SDQ. Θετικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν και μεταξύ χρήσης διαδικτύου και παραβατικότητας, καθώς και ανάπτυξης δυσλειτουργικών σχέσεων με τους συνομηλίκους. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η χρήση διαδικτύου είναι δημοφιλής στους Έλληνες εφήβους, και ενδέχεται να οδηγήσει σε ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όταν υπάρχει υπερβολή. 35 έφηβοι με «εθισμό» απευθύνθηκαν στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) και παρακολουθούνται γι αυτό. Μετά τα πρώτα δημοσιεύματα του τύπου για τα παιδιά που παρακολουθούνται στη Μ.Ε.Υ., υπήρξαν πολυάριθμα τηλεφωνήματα γονέων απ όλη την Ελλάδα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα με τα παιδιά τους. Ας σημειωθεί ότι ενώ σε πρώιμα στάδια το φαινόμενο αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με γνωσιακή εκπαίδευση (ημερολόγιο, στόχοι, δημιουργία κινήτρων, ανταμοιβές σε θετική συμπεριφορά, προβληματισμός σε στασιμότητα), καθώς κι αντιμετώπιση της συνοδού νοσηρότητας εάν υπάρχει. Μετά την πλήρη οργάνωσή του

48 προβλήματος, με τα περισσότερα κριτήρια, ο έφηβος δεν αναγνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα, δεν συνεργάζεται, δεν θέλει καν να επισκεφθεί τη Μ.Ε.Υ., μπορεί να λέει ψέματα, να χειρίζεται και να εξαπατά γονείς και θεραπευτές και γενικά έχει συμπεριφορά ατόμου εξαρτημένου από ουσίες (ναρκωτικά). Στο πρόγραμμα της Μ.Ε.Υ., από τα 35 παιδιά που προσήλθαν έως σήμερα, 15 παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, 4 σχετική βελτίωση, 9 βρίσκονται υπό παρακολούθηση και 6 δεν συνεργάστηκαν. 8. Υπάρχουν κάποια πρόδρομα συμπτώματα της εξάρτησης από το Διαδίκτυο; Ποια συμπεριφορά των παιδιών ηλικίας έως και 10 ετών πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς; Ο υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης, η μονομανία, η παραμέληση των υποχρεώσεων και άλλων ασχολιών, η απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης, η απομόνωση και η μείωση του χρόνου δραστηριοτήτων και του χρόνου που περνούν με φίλους, η επιθετικότητα, η μεταβολή της συμπεριφοράς, η αδιαφορία για πράγματα που παλιά τον/την ευχαριστούσαν, οι πονοκέφαλοι, η ξηρότητα οφθαλμών κ.α. 9. Ποιές συμβουλές θα δίνατε στους γονείς παιδιών ηλικίας έως και 10 ετών προκειμένου να προστατεύσουν τα παιδιά τους από μια μελλοντική εξάρτηση από το Διαδίκτυο; Από μικρή ηλικία θα πρέπει να τίθενται όρια (για πολλά θέματα) και να τηρούνται μέσα στην οικογένεια. Τα όρια (όταν δεν είναι υπερβολικά ή ιδιαίτερα αυστηρά) δεν καταπιέζουν τα παιδιά, αλλά τα κατευθύνουν και σημαίνουν ενδιαφέρον. Είναι σημαντικά για θέματα ασφάλειας. Όσο το παιδί μεγαλώνει, τα όρια που θα ισχύσουν είναι καλό να συζητούνται, ώστε να λαμβάνεται η γνώμη του παιδιού και του εφήβου. Ο σεβασμός της προσωπικότητας παιδιών και εφήβων από πολύ μικρή ηλικία, είναι στοιχείο πολύ σημαντικό για την εφαρμογή πειθαρχίας. Αφιερώστε χρόνο και διάθεση ώστε να ασχοληθείτε με θέματα διαδικτύου ΜΑΖΙ με τα παιδιά. Τοποθετείστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, ώστε να μη δίνεται η δυνατότητα απομόνωσης του παιδιού και να υπάρχει έλεγχος. Χρήση φίλτρων για επιβλαβείς ιστοσελίδες και συμμετοχή στις επιλογές του εφήβου (χωρίς υπερβολές ή/και παράλογες απαγορεύσεις), συμβάλλουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα. Ενημερώστε τα παιδιά με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα «εθισμού» και παρενόχλησης. Μην χρησιμοποιείτε τη χρήση του υπολογιστή για επιβράβευση ή τιμωρία ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ: ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών-ενημέρωση για την ύπαρξη του φαινομένου.

49 Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, προκειμένου να πραγματοποιούνται σχολικές εργασίες μέσω Υπολογιστή ή και διαδικτύου Εκπαίδευση των μαθητών για τις διάφορες εφαρμογές και τη διευκόλυνσή τους στη χρήση διαδικτυακών μηχανών αναζήτησης Παροχή διαδικτύου μέσα στο σχολικό περιβάλλον, με password/login και μέγιστο χρόνο χρήσης (π.χ. 45 λεπτά/ημέρα). Φίλτρα που απαγορεύουν την είσοδο σε ακατάλληλες ιστοσελίδες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται. Ενημέρωση των γονέων μέσω του σχολείου για το φαινόμενο και τα σημεία αναγνώρισης της προβληματικής χρήσης Ύπαρξη σχολικού ψυχολόγου με εκπαίδευση στην αντιμετώπιση της κατάχρησης διαδικτύου, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα παιδιά που θα αντιμετωπίσουν ανάλογο πρόβλημα Προαγωγή της χρήσης του υπολογιστή ως εργαλείο μελέτης και ενημέρωσης, και όχι αποκλειστικά σαν μέσο ψυχαγωγίας ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Να συζητηθεί εάν χρειάζεται όριο ηλικίας για την είσοδο σε internet cafe Φίλτρα και όριο χρήσης (π.χ. 3 ώρες σε ημερήσια επίσκεψη) σε internet cafe Ενημέρωση γονέων και παιδιών με σχετικές καταχωρήσεις σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το φαινόμενο, τις μονάδες ενημέρωσης και αντιμετώπισης, τις συμβουλευτικές τηλεφωνικές γραμμές κ.α. Παροχή πληροφορίας για την ασφαλή χρήση διαδικτύου με έντυπο υλικό σε μέρη που συχνάζουν οι έφηβοι (σινεμά, ταχυφαγεία, βίντεο/club, bowling), καθώς και μέσα από ιστοσελίδες που επισκέπτονται, με την βοήθεια οργανισμών ή/και ιδιωτικών σχετικών εταιρειών Το θέμα να συμπεριλαμβάνεται σε συνέδρια και ημερίδες, ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι ειδικοί υγείας που θα έρθουν αντιμέτωποι με τα προβλήματα (παιδίατροι, παιδοψυχίατροι, ψυχολόγοι κ.α.) Ενημέρωση του κοινού (έφηβοι και γονείς) Εφαρμογή των μέτρων για το σχολικό περιβάλλον Νομοθεσία για την λειτουργία των internet cafe Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που εδρεύει στο νοσοκομείο Παίδων «Π & A Κυριακού», διαχειρίζεται τη Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ /help@saferinternet.gr, του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Η Γραμμή είναι χωρίς χρέωση για αστικές και υπεραστικές κλήσεις. Η Γραμμή ΥποΣΤΗΡΙΖΩ απευθύνεται σε εφήβους και τις οικογένειές τους, παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, παιδοφιλία, κ.α.). Στελεχώνεται από εξειδικευμένους παιδοψυχολόγους σε θέματα χρήσης κατάχρησης διαδικτύου για τα παιδιά και τους εφήβους. Λειτουργεί στο Παράρτημα του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Μεσογείων 24, Γουδή, Δευτέρα-Παρασκευή και ώρες 09:00-15:00.

50 Εικονικές περιηγήσεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους μια εποικοδομητική χρήση του διαδικτύου Εικονική περιήγηση σε μουσεία με το Google Art Project. Αν θέλετε να περιηγηθείτε στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου μέσα από τον υπολογιστή σας τότε σας προτείνω να δείτε το Google Art Project, με χίλια διάσημα έργα τέχνης σε εντυπωσιακή λεπτομέρεια. Μπορείτε να πλοηγηθείτε στο εσωτερικό των μουσείων όπως του Alte Nationalgalerie στο Βερολίνο, Freer Gallery of Art, Smithsonian, στην Ουάσινγκτον, The Frick Collection στην Νέα Υόρκη, κτλ. Μπορείτε να δημιουργείστε την προσωπική σας γκαλερί με επιλεγμένα έργα και να τη δείξτε στο facebook και το twitter. Το Google Art Project, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκπαιδευτικό υλικό σε μαθήματα που γίνεται αναφορά στην τέχνη. ΕΙΚΟΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ Εικονική περιήγηση στην αρχαία Μίλητο: Εικονική περιήγηση στην Ακρόπολη: Εικονική περιήγηση στην Αγία Σοφία: Εικονική περιήγηση στην αρχαία Ολυμπία:

51 και ature=player_embedded&v=bv0ocj9lmli#! Και Εικονική περιήγηση στις Μυκήνες: Εικονική περιήγηση στο Ναύπλιο: Εικονική περιήγηση στο κάστρο της Μονεμβασιάς: Εικονική περιήγηση στον Δίον: Εικονική περιήγηση στην Κνωσό: Εικονική περιήγηση στην αρχαία αγορά των Αθηνών: 3d.athens-agora.gr/ Εικονική περιήγηση στο μουσείο Κυκλαδικής τέχνης: ODE Εικονική περιήγηση στο μουσείο της Ακρόπολης: Εικονική περιήγηση στο μουσείο Μπενάκη:

52 Εικονική περιήγηση στο μακεδονικό μουσείο σύγχρονης τέχνης: Εικονική περιήγηση στο μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Άνδρο: Εικονική περιήγηση στο μουσείο καπνού στην Καβάλα: Εικονική περιήγηση στην Έφεσο: Εικονική περιήγηση στο Λούβρο: Εικονική περιήγηση στο μουσείο Βαν Γκογκ: Εικονική περιήγηση στην Πομπηία: mp;q=pompeii,+italy+ruins&sll= , &sspn= , &ie=UTF8&hq=pompeii,+italy+ruins&hnear=&ll= , &spn=0, &t=h&z=17&layer=c&cbl l= , &panoid=1e-bu_kisdl1bnvgzhddw&cbp=12,209.48,,0,7.63 Εικονική περιήγηση στο Βατικανό: Περιήγηση σε μουσεία όλου του κόσμου με το google art project:

53 Βιβλιογραφία Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Παιδίατρος Εφηβική Ιατρική, Επιστημονική Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο Παίδων Παν. & Αγλ. Κυριακού parentobjid=page

54 Εργασία της μαθήτριας Καλούτσα Ελένης «Συμβουλές από τη UNICEF, από την Ευρωπαία Επίτροπο Ψηφιακής Ατζέντας, Neelie Kroes καθώς και από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου» Συμβουλές από τη UNICEF Σύμφωνα με την Έκθεση της UNICEF «Η Ασφάλεια των παιδιών στον Κυβερνοχώρο» στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 59% των παιδιών από 9-16 ετών έχουν προφίλ κοινωνικής δικτύωσης. Στην ηλικία 9-10 ετών το ποσοστό είναι 26% ενώ στην ηλικία ετών το ποσοστό ανεβαίνει στο 82%. Στις ΗΠΑ το 73% των εφήβων που συνδέονται χρησιμοποιούν σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι: -να «πέσουν» επάνω σε εικόνες από παιδιά που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ή και σεξουαλικής κακοποίησης. -να πέσουν θύματα επιτήδειων που θέλουν μέσω του διαδικτύου είτε να έχουν εικονικό σεξ ή να τα ψαρέψουν για να κάνουν σεξ εκτός διαδικτύου. -το bullying (εκφοβισμός), δηλαδή τα παιδιά να πέσουν θύματα βίας είτε από συνομηλίκους τους είτε από μεγαλύτερους με τη χρήση του διαδικτύου. Σημαντικό είναι επίσης ότι στα παιδιά, ανάλογα και με την ηλικία, δεν είναι ευκρινή τα όρια μεταξύ του πραγματικού και του ψηφιακού κόσμου. Μελέτες από αρκετά μέρη του κόσμου δείχνουν ότι τα νεαρά άτομα συχνά νοιώθουν ασφαλέστερα όταν μοιράζονται πάρα πολύ ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες ή όταν επιδεικνύουν σεξουαλική συμπεριφορά συνδεδεμένοι, παρά εκτός σύνδεσης. Η ψυχοκοινωνική εμπειρία, οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, τα προσωπικά χαρακτηριστικά, το επίπεδο προστασίας της οικογένειας, η στάση απέναντι στη βία, η τοποθεσία πρόσβασης, είναι μεταξύ των παραγόντων που μπορούν να προσδιορίσουν ποια παιδιά είναι περισσότερο ευάλωτα.

55 ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η UNICEF: Η UNICEF προτείνει συγκεκριμένους τρόπους προστασίας των παιδιών: -Χρήση του διαδικτύου και από τους γονείς. -Αφιέρωση χρόνου και ενδιαφέροντος από τους γονείς για τις εμπειρίες των παιδιών στο διαδίκτυο. -Πρόσβαση σε μηχανισμούς-φορείς υποδοχής καταγγελιών. -Ενημερωμένοι φίλοι που μπορούν να βοηθήσουν. -Πρόσβαση σε πηγές πληροφόρησης κατάλληλης με την ηλικία των παιδιών. Η θωράκιση των παιδιών πρέπει να δίνει έμφαση σε 4 βασικές στρατηγικές πρόληψης και αποκατάστασης: -Την ενδυνάμωση των παιδιών και των γονέων μέσα από την πληροφόρηση για τις νέες τεχνολογίες. -Την άρση της ατιμωρησίας όσων εκμεταλλεύονται και κακοποιούν παιδιά στο ψηφιακό και μη περιβάλλον. -Την αύξηση της πρόσβασης με ταυτόχρονη μείωση της έκθεσης των παιδιών σε κινδύνους, με τη μείωση διαθεσιμότητας και πρόσβασης σε επιβλαβές για τα παιδιά υλικό. -Την προώθηση της αποκατάστασης των παιδιών που έχουν πέσει θύματα από κακή χρήση του διαδικτύου. Επίσης, η υποστήριξη των γονέων και άλλων ενηλίκων οι οποίοι εργάζονται κοντά σε νέους ανθρώπους, όπως οι δάσκαλοι, είναι αναγκαία για να τους βοηθήσουν να καταλάβουν τη χρήση της πληροφορικής και της επικοινωνίας με τα παιδιά, καθώς και τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Ο κυβερνοχώρος προσφέρει και ευκαιρίες όπως η διαδικτυακή ενημέρωση, η σύνδεση του τοπικού με το παγκόσμιο, η ανταλλαγή πληροφοριών, ο ακτιβισμός ενώ συμβάλει στη συμμετοχή και την έκφραση των παιδιών. ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ: Είναι μάλλον αδύνατο να αποτρέψετε τα παιδιά από την χρήση του υπολογιστή. Οφείλετε, όμως, να είστε ενημερωμένοι ως προς τον χρήση του από τα παιδιά σας, προκειμένου να τα προστατεύσετε από τους πιο συνηθισμένους κινδύνους, όπως: Ακατάλληλο υλικό ιστοσελίδων Τα sites με ακατάλληλο περιεχόμενο πολλαπλασιάζονται καθημερινά και δεν είναι καθόλου δύσκολο για τα παιδιά να «πέσουν» επάνω τους. Τι να κάνετε: Υπάρχουν πολλά προγράμματα και plug-ins που μπορείτε να εγκαταστήσετε και να μπλοκάρετε αυτόματα την είσοδο των παιδιών σε ακατάλληλες

56 σελίδες, όπως π.χ. το My Kids Browser, ένας περιηγητής που σας δίνει την δυνατότητα να ασκήσετε πλήρη έλεγχο στην χρήση του διαδικτύου από το παιδί σας, να ορίσετε πόση ώρα θα μπορεί να μπαίνει ημερησίως και να ελέγχετε πόση ώρα είναι online. Ωστόσο, και ο Internet Explorer έχει ένα είδος «φίλτρου» για ανήλικους χρήστες, καθώς και ο Firefox. Προσωπικά δεδομένα και chatting Η απειρία και η αγαθοσύνη των μικρών παιδιών κατά την χρήση των sites κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, τα κάνει συχνά στόχους για επιτήδειους που μπορεί να υποκλέψουν προσωπικά στοιχεία της οικογένειας ή ακόμα και φωτογραφιών των παιδιών σας. Τι να κάνετε: Καταρχήν, ελέγξτε τον φάκελο C: (My Documents), καθώς και την θέση C: My Documents / My Received Files για «ύποπτα» αρχεία που πιθανώς έχουν αποσταλεί από και προς το παιδί σας. Στη συνέχεια, μιλήστε στο παιδί σας για την σημασία της προστασίας των προσωπικών σας δεδομένων, προκειμένου να είστε όλοι ασφαλείς. Χρήσιμος θα σας φανεί ο σχετικός οδηγός ενημέρωσης για ανήλικους χρήστες, από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων. Cyberbullying (ηλεκτρονικές επιθέσεις) Σημαντικός κίνδυνος, τον οποίον διατρέχουν τα παιδιά που ασχολούνται με το διαδίκτυο ή συμμετέχουν σε online games και forums είναι και οι ηλεκτρονικές επιθέσεις, οι οποίες μπορούν να πάρουν πολλές μορφές (π.χ. μέσω με υβριστικό περιεχόμενο ή μέσω social networks, όπως το Facebook). Και, παρόλο που δεν περιλαμβάνουν σωματική βία, οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι τρομερά τραυματικές για το παιδί. Τι να κάνετε: Ο αποκλεισμός του προσώπου που παρενοχλεί το παιδί σας από το εκάστοτε μέσο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε. Καλό είναι, επίσης, να αποθηκεύσετε ότι στοιχεία έχετε για το άτομο αυτό, καθώς και τα σχετικά απειλητικά μηνύματα και να απευθυνθείτε άμεσα στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Συμβουλές από την Ευρωπαία Επίτροπο Ψηφιακής Ατζέντας, Neelie Kroes Η ασφαλής χρήση του Διαδικτύου από τους ανήλικους χρήστες είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εκπαίδευση, τόσο μέσα στην οικογένεια όσο και μέσα από το σχολείο, μάλιστα ξεκινώντας από πολύ μικρή ηλικία: «Πιστεύω ακράδαντα πως όλα ξεκινούν με την εκπαίδευση». Με αυτά τα λόγια, η Ευρωπαία Επίτροπος για την Ψηφιακή Ατζέντα, Neelie Kroes, ενημέρωσε τους πάνω συνέδρους του φετινού Safer Internet Forum στο Λουξεμβούργο για τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γύρω από την ψηφιακή ασφάλεια. Δίπλα στη σημασία των δράσεων ευαισθητοποίησης του κοινού, η Επίτροπος επικεντρώθηκε σε πέντε βασικούς άξονες:

57 Την υλοποίηση ενός κουμπιού αναφοράς για ανάρμοστη συμπεριφορά στο Διαδίκτυο με ένα μόνο κλικ (report abuse button). Την προστασία της ιδιωτικότητας στα προφίλ ανηλίκων (π.χ. σε ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης) εξ ορισμού. Την ύπαρξη εργαλείων γονικού ελέγχου σε όλες τις συσκευές που συνδέονται με το Διαδίκτυο. Τον αποτελεσματικό ηλικιακό έλεγχο και την αποτελεσματική κατηγοριοποίηση του διαδικτυακού περιεχομένου. Την καταπολέμηση του περιεχομένου που αφορά στην σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων. «Το Διαδίκτυο, ένα καλύτερο περιβάλλον για τα παιδιά, βρίσκεται στο επίκεντρο της Ψηφιακής Ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε η Επίτροπος, τονίζοντας ότι η ελευθερία του λόγου πρέπει να συνδυαστεί με το σεβασμό προς τους άλλους χρήστες. «Πρέπει να θυμόμαστε πως ότι δημοσιεύεται online ξεφεύγει εκείνη τη στιγμή τα χέρια μας, και ίσως αργότερα μετανιώσουμε για κάτι που ανεβάσαμε στο Διαδίκτυο στο παρελθόν». Η κ. Neelie Kroes ενημέρωσε τους συνέδρους για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαθέσει 9 δισεκατομμύρια ευρώ στο άμεσο μέλλον, με στόχο: α) Η σύνδεση στο Διαδίκτυο να είναι ένα κοινό αγαθό για όλους. β) Οι ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλών ταχυτήτων να είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό. γ) Η πρόσβαση σε ψηφιακό υλικό να είναι δωρεάν. Η επίτροπος είχε τη δυνατότητα να ακούσει τις απόψεις των 30 εφήβων - εκπροσώπων των Πάνελ Νέων από τα 30 Εθνικά Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας μέσω της δράσης Saferinternet.gr) και να απαντήσει στις ερωτήσεις και τις απορίες τους σχετικά με τους τρόπους που η Ε.Ε. σκέφτεται να προωθήσει την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο στο εγγύς μέλλον. Στο Φόρουμ έλαβαν μέρος και 30 γονείς & εκπαιδευτικοί από τις 30 χώρες - μέλη του Δικτύου Εθνικών Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου, μεταφέροντας τις αγωνίες τους σχετικά με την χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών από τα παιδιά και τους μαθητές τους. Το Φόρουμ ασχολείται σήμερα και αύριο με τα ζητήματα της ψηφιακής μας φήμης, της πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσα από το κινητό μας τηλέφωνο, της καταπολέμησης online υλικού παιδικής πορνογραφίας, της προώθησης ποιοτικού ψηφιακού περιεχομένου για παιδιά και του φαινομένου 'sexting' μεταξύ των εφήβων.

58 Συμβουλές από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Εξάρτηση από το διαδίκτυο και εν γένει από τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, υπάρχει. Τόσο από ενήλικες, όσο -και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό- από εφήβους. Κι όπως όλες οι εξαρτήσεις, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ψυχική και κοινωνική λειτουργία των εξαρτημένων χρηστών. Βεβαίως, το να παρουσιάζουμε την εν λόγω έξη ως εφάμιλλη με τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το κάπνισμα ή τον τζόγο, αποτελεί αυθαιρεσία. Γιατί κανένα από τα προηγούμενα τέσσερα προϊόντα εξάρτησης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως "εργαλείο" από τον χρήστη του με σκοπό να δημιουργήσει, να προσφέρει, να μάθει ή να βοηθηθεί σε κάτι που κάνει. Αντιθέτως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το διαδίκτυο, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας σε εργασιακό, επιστημονικό και ψυχαγωγικό επίπεδο. Μπορεί κάποιος να διανοηθεί τα επόμενα δέκα χρόνια μια κοινωνία χωρίς τη χρήση Η/Υ και ίντερνετ; Φυσικά και όχι. Η κατάχρηση, όπως όλες οι καταχρήσεις και οι προσκολλήσεις που επηρεάζουν την καθημερινή λειτουργία ενός ατόμου προκαλώντας του προβλήματα στην ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη ή στην επαφή του με τον οικογενειακό και κοινωνικό του περίγυρο, είναι αυτό που βλάπτει. Πέρα λοιπόν από τις δοξασίες ή τους αφορισμούς υπάρχει η πραγματικότητα που βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και μελέτες. Η πιο πρόσφατη και ολοκληρωμένη έρευνα που διαθέτει η ελληνική επιστημονική κοινότητα αφορά τους εφήβους και διενεργήθηκε από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών που εδρεύει στο νοσοκομείο παίδων "Π. & Α. Κυριακού". Η έρευνα Σε δείγμα 529 ατόμων (252 αγόρια, 277 κορίτσια) με μέσο όρος ηλικίας περίπου τα 15 έτη, σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο Young: # 1% από τους εφήβους του δείγματος έχουν εθιστεί στη χρήση του διαδικτύου. # επίσης ένα 18,2% παρουσίαζε περιοδικά ή συχνά προβλήματα με την κατάχρηση του διαδικτύου (κατάσταση πριν τον εθισμό). Τα συμπτώματα του εθισμού στο ίντερνετ είναι: ανοχή (συνεχή παραμονή στο Διαδίκτυο που αυξάνεται καθημερινά), συμπτώματα συνδρόμου απόσυρσης (θλιμμένη συμπεριφορά, μειωμένη ανταπόκριση στα εξωτερικά ερεθίσματα, απώλεια ενδιαφέροντος) αδυναμία τήρησης προκαθορισμένου χρόνου παραμονής στο διαδίκτυο έκπτωση της λειτουργικότητας τους άγχος, αίσθηση αποδιοργάνωσης εκτός διαδικτύου

59 Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι: η σχολική αποτυχία οι διαταραχές ύπνου κατάθλιψη μειωμένη αυτοεκτίμηση διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων με τους φίλους και την οικογένεια, μοναξιά μειωμένη φυσική δραστηριότητα χαμηλή ποιότητα ζωής Άλλα ευρήματα της έρευνας που αφορούν τη χρήση του διαδικτύου και παρουσιάζουν ενδιαφέρον μας καταδεικνύουν ότι: το 53,4% χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους το 26% ανέφερε καθημερινή χρήση του το 8% χρήση περισσότερη από 20 ώρες εβδομαδιαίως τα αγόρια χρησιμοποιούν το διαδίκτυο περισσότερο από τα κορίτσια 55% χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για παιχνίδια 40% για s 37,5% για chat 10% για αγορές 4% για ενημέρωση σχετικά με σεξουαλική διαπαιδαγώγηση 27% για θέματα επιμόρφωσης 26% για ενημέρωση - υπηρεσίες Επίσης, υπήρξε θετική συσχέτιση της χρήσης διαδικτύου και της διάσπασης προσοχής - υπερκινητικότητας, σύμφωνα με την κατάταξη στο SDQ. Βιβλιογραφία nk/24422.html69&parentobjid=category23&objid=category214

60 Εργασία της μαθήτριας Κατσιάρα Μαρίας «Έλλειψη ιδιωτικότητας sexting» H ραγδαία ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών φέρνει συχνά αντιμέτωπους τους εκπαιδευτικούς με νέα, σύνθετα, ηθικά διλήμματα αναφορικά με ζητήματα ιδιωτικότητας, ασφάλειας και δικαιωμάτων των μαθητών. Την κατάσταση, συχνά, επιβαρύνουν και ελλείψεις σε επίπεδο καθοδήγησης και θεσμικής κατοχύρωσης από την πλευρά της πολιτείας (νομοθεσία), την πλευρά της εκπαίδευσης (εγκύκλιοι) και από την πλευρά της μικρο-διοίκησης (εσωτερικός κανονισμός σχολείου). Μέσα από τις χρήσεις και τις εφαρμογές των σύγχρονων κινητών τηλεφώνων αλλά και των νέων τεχνολογιών, όπως αναφέρονται και πιο πάνω, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν και να στέλνουν τόσο μέσω της κινητής τηλεφωνίας όσο και μέσω του διαδικτύου από ψηφιακά μηνύματα μέχρι φωτογραφίες και βίντεο σε πολλαπλούς αποδέκτες. Όσα προαναφέρθηκαν αυξάνουν εκθετικά την πολυπλοκότητα των ηθικών, νομικών, και δεοντολογικών ζητημάτων με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εκπαιδευτικοί που έχουν την ευθύνη να διαπαιδαγωγήσουν μαθητές σε ένα ασφαλές σχολικό περιβάλλον. Προσπαθώντας να τοποθετηθούμε με ένα εννοιολογικό ορισμό για το «sexting» θα το ορίσουμε ως την πράξη αποστολής / λήψης/ διατήρησης μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου με φωτογραφικό ή οπτικοακουστικό υλικό είτε μέσω κινητού τηλεφώνου είτε μέσω άλλου μέσου ψηφιακής τεχνολογίας. Ενώ το sexting στα πλαίσια του σχολείου εμφανίζεται περισσότερο μέσα από τη χρήση κινητών τηλεφώνων ωστόσο με τη διείσδυση του διαδικτύου σε κάθε σύγχρονη συσκευή (κινητά τηλέφωνα, notebook κ.α.) τα μηνύματα σεξουαλικής απεικόνισης (sexts) δύναται να μεταδίδονται μέσω αλλά και μέσω ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης. Η βασική διάκριση ανάμεσα στη διακίνηση πορνογραφικού ή οιονεί πορνογραφικού υλικού και των sexts «υβριδικά σεξομηνύματα» (Μπαμπινιώτης, προσωπική επικοινωνία 9 Ιουλίου 2012) είναι ότι τα υβριδικά σεξομηνύματα σε πρώτο επίπεδο διακίνησης παράγονται και διαδίδονται με τη βούληση του απεικονιζόμενου προσώπου (εμπρόθετα). Όπως φαίνεται όμως, το sexting ήρθε για να μείνει. Το φλερτ με τα μάτια ποτέ δε θα χάσει τη μαγεία και τη μοναδικότητά του, ισχυριζόμαστε εμείς οι ρομαντικοί. Τι συμβαίνει όμως όταν αρχίζει να γίνεται ψηφιακό, σκληρό ακόμη και κυνικό; Το sexting, όπως φαίνεται, ήρθε για να μείνει και μάλιστα με άγριες και επεκτατικές διαθέσεις. Το "sexting" ζει μέρες δόξας παρόλο που θεωρείται από πολλούς ένα επικίνδυνο χόμπι. Το σίγουρο είναι ότι έχει μεταφέρει το φλερτ σε άλλα επίπεδα. Τι κάνεις; Στέλνεις μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου αλλά και αποκαλυπτικές

61 φωτογραφίες μέσω του κινητού σου. Παραλήπτης; Σύντροφος, σύζυγος, φίλος, άγνωστος. Ίσως κανονίσεις και κάποιο ραντεβού, ίσως όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τη στιγμή της ανταλλαγής των μηνυμάτων, οι ηθικές αναστολές είναι πια παρελθόν. Σύμφωνα με έρευνα του Teenage Research Unlimited, το 22% των εφήβων κοριτσιών και το 18% των αγοριών έχει στείλει γυμνές του φωτογραφίες σε φίλους ή γνωστούς, ή τις έχουν δημοσιεύσει οι ίδιοι στο διαδίκτυο, ενώ συνολικά το ένα τρίτο των νέων ηλικίας ετών έχει ακολουθήσει τη μόδα του sexting. Ο όρος έγινε γνωστός στη Βρετανία και την Αμερική το 2005, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει καταφέρει να διαδοθεί ευρέως και στον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά και -σε πολλές περιπτώσεις- να τον καταστρέψει. Ειδικοί Vs sexting Το κυριότερο ερώτημα είναι το γιατί υπάρχει αυτή η έκρηξη στο sexting, ενώ αντίθετα το "τετ-α- τετ φλερτ" εμφανίζει μειωμένα ποσοστά. Όπως έχει πει χαρακτηριστικά και ο πρόεδρος της Ελληνικής Σεξολογικής Εταιρείας Κωνσταντίνος Ρωμανός, "Πρόκειται για ένα νέο είδος ερωτικής προσέγγισης, χωρίς φλερτ και περισσότερες δεσμεύσεις. Η τεχνολογία έχει εισχωρήσει και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Τόσο η έλλειψη χρόνου για να ασχοληθούμε με το αντίθετο φύλο όσο και το γεγονός ότι οι περισσότεροι αποφεύγουμε να δοθούμε συναισθηματικά οδηγούν στο κυνήγι της σαρκικής και μόνο απόλαυσης. Οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας είναι τόσες πολλές που κανείς δε θέλει περισσότερες υποχρεώσεις. Οι άνθρωποι αρκούνται πλέον στο να περνάνε καλά και αναζητούν λίγες στιγμές ηδονής". Μια άλλη προσέγγιση για το sexting Ποιος δεν έχει στείλει ένα ερωτικό γράμμα στην σύντροφο του; Ποια δεν έχει απαντήσει στο ίδιο ύφος στον εραστή της; Σχεδόν όλοι. Τα ερωτικά γράμματα όμως ανήκουν πια στο παρελθόν. Το sexting, είναι πλέον ο βασιλιάς της ερωτικής επικοινωνίας ανάμεσα σε 2 ανθρώπους. Τι είναι όμως το sexting; Πρόκειται για την ένωση 2 λέξεων, της λέξης sex και texting (δηλαδή γράφω). Το sexting, είναι η ανταλλαγή ερωτικών μηνυμάτων (και όταν λέμε μηνυμάτων εννοούμε, ολόκληρα σεντόνια, ενώ δεν αποκλείεται και ο διάλογος), ανάμεσα σε 2 ανθρώπους και έχει σαν άμεση συνέπεια τον σεξουαλικό ερεθισμό τους. Δηλαδή μπορεί να είστε στη δουλειά σας και να βλέπετε την πανέμορφη και εκρηκτική συνάδελφο σας απέναντι, να ανταλλάσσει συνέχεια

62 μηνύματα στο κινητό της, και να χαμογελάει που και που, και κάτω από τα ρούχα της να βράζει ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί. Και φυσικά το sexting, δεν περιορίζεται μόνο στην ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων, αλλά και εικόνων (φωτογραφίες και βίντεο) αφού πλέον με τη βοήθεια της τεχνολογίας, όλα είναι δυνατά. Πάντως το φαινόμενο αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από την επιστημονική κοινότητα. Και πριν λίγο καιρό το τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, έκανε μια έρευνα σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας ετών. Η έρευνα έδειξε επίσης πως οι άνδρες δείχνουν να λατρεύουν το σπορ αυτό. Οι γυναίκες από την πλευρά τους σε ποσοστό 92%, παραδέχτηκαν ότι στέλνουν sms και mms με σεξουαλικό περιεχόμενο, και το 30% των γυναικών το θεωρεί διασκεδαστικό αλλά και τονωτικό ως προς την αυτοπεποίθηση τους. Επίσης οι νέοι που έχουν σεξουαλική επαφή, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι αποστολείς, σε σχέση με αυτούς που έχουν έντονη σεξουαλική ζωή. Οι γυναίκες λατρεύουν το Sexting! H πλειοψηφία των ατόμων που στέλνει συχνότερα γυμνές φωτογραφίες ή μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου ( sexting ) είναι γυναίκες!!! Τουλάχιστον σύμφωνα την έρευνα που έγινε από την Δρ. Diane Kholos Wysocki, καθηγήτρια κοινωνιολογίας και γυναικείων σπουδών του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα και την Δρ. Cheryl Childers καθηγήτρια κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Washburn. (παρεπιπτόντος αν μας διαβάζει κάποιος ομογενής ας εξηγήσει στην Dr. Diane τι σημαίνει το επώνυμο της στα Ελληνικά) Χρησιμοποιώντας ως βάση για την τελική ανάλυση των αποτελεσμάτων ένα κάπως ασυνήθιστο σύνολο δεδομένων (μια online έρευνα ενηλίκων επισκεπτών στην δικτυακή τοποθεσία AshleyMadison.com ένα site ηλεκτρονικής απιστίας όπου το επισκέπτονται κυρίως παντρεμένοι γυναίκες και άνδρες -), οι ερευνήτριες έφτασαν σε δυο συμπεράσματα πρώτον ότι η απιστία καλά κρατεί και δεύτερον ότι το sexting βρίσκεται σε συνεχή άνοδο. Επιπλέον το 83% των γυναικών εμφανίστηκαν πιο πρόθυμες στο να συναντήσουν από κοντά τους άνδρες που γνώριζαν on-line, από τους άνδρες χρήστες (αντίστοιχο ποσοστό 67%). Παράλληλα οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν μικρότερη ανησυχία στο να πιαστούν να στέλνουν σεξουαλικού περιεχομένου μηνύματα και γυμνές φωτογραφίες ή ακόμη να καλύψουν τα ίχνη τους στο διαδίκτυο από ότι οι άνδρες συμμετέχοντες.

63 Snapchat: Ο νέος "προστάτης" του sexting Για να μην "καούν' λοιπόν και άλλοι πολιτικοί, καλλιτέχνες αλλά και πάσης φύσεως άπιστοι, δημιουργήθηκε μια νέα εφαρμογή για να προστατεύει τον αποστολέα που φλερτάρει. Με την εφαρμογή Snapchat, που μπορεί κανείς να κατεβάσει από το App Store, ο αποστολέας ορίζει εξ αρχής πόσα δευτερόλεπτα επιθυμεί η φωτογραφία του να εμφανίζεται στο κινητό του παραλήπτη. Το όριο είναι τα δέκα δευτερόλεπτα, ενώ το ελάχιστο είναι 3. Μόλις περάσει το εν λόγω χρονικό διάστημα, η φωτογραφία αυτοκαταστρέφεται. Μάλιστα, εάν ο τελευταίος προσπαθήσει να την κρατήσει με screenshot, ο αποστολέας ειδοποιείται για αυτή την ενέργεια με γραπτό μήνυμα (βέβαια, είναι πλέον αργά για να κάνει κάτι...) Γι' αυτό το λόγο, η πολιτική απορρήτου της εφαρμογής ξεκαθαρίζει ότι την ευθύνη για το περιεχόμενο που ανταλλάσσεται μεταξύ χρηστών φέρουν οι ίδιοι και κανένας άλλος, γιατί προφανώς αν υπάρχει και η δυνατότητα να βγάλεις τη φωτογραφία που εμφανίζεται στο κινητό σου με άλλη κάμερα. Ένα πρόσφατο παράδειγμα sexting : ο παραγωγός και η πανελίστρια Ανταλλαγή μηνυμάτων, φωτογραφιών και βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου-«τι φοράς τώρα;». «Αν είσαι καλό παιδί θα σου στείλω ένα MMS που θα σου αρέσει. Αλλά πρώτα θέλω να μου δείξεις κι εσύ κάτι». «Τσέκαρε το σου. Σε περιμένει μια φωτό πολύ καυτή». Τα παλιά χρόνια το φλερτ γινόταν στα παρκάκια και στις πλατείες, όταν οι μικροί σχόλαγαν από το σχολείο και οι μεγαλύτεροι από τη δουλειά. Σήμερα, η Ελλάδα αναστενάζει στους υπολογιστές, στα κινητά και τα κοινωνικά δίκτυα. Διάλογοι όπως ο παραπάνω αποτελούν μέρος της καθημερινότητας εκατοντάδων χιλιάδων μελών του παγκόσμιου «ψηφιακού χωριού», μεταξύ αυτών και πολλών Ελλήνων ένας από αυτούς είναι μεγάλο-παραγωγός της χώρας ο οποίος αν και παντρεμένος έχει φάει χοντρό σκάλωμα με πανελίστρια εκπομπής το story έχει μεγάλο ενδιαφέρον και είναι και κομματάκι γελοίο καθώς η τύπισσα που δέχεται το φλερτ έχει κάνει συλλογή από τα μηνύματά του τα οποία και αναμένεται να τα χρησιμοποιήσει αν νιώσει ότι ζορίζεται πολύ.. Ο παραγωγός έχει κολλήσει με την παρουσιάστρια και με δεδομένο ότι είναι εθισμένος στο sexting στέλνει συνεχώς φωτογραφίες και περίεργα μηνύματα. Θα μου πείτε τώρα Όταν γουστάρεις κάποια πολύ δεν υπολογίζεις τις συνέπειες αλλά έλα που το κορίτσι είναι δεσμευμένο και μπορεί λέω εγώ τώρα μπορεί το κινητό να πέσει σε άλλα χέρια που είναι μαχαίρια; Τι είναι όμως αυτό το sexting;

64 Πρόκειται σεξ μέσω του texting. Όπως υποδηλώνει η ετυμολογία του όρου, η εν λόγω πρακτική αφορά στην ανταλλαγή μηνυμάτων, φωτογραφιών και βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου μέσω Διαδικτύου ή κινητών τηλεφώνων. Δεν πρόκειται όμως για πορνογραφικό υλικό, αλλά για ερασιτεχνικές φωτογραφίες και βίντεο που απεικονίζουν σε «άσεμνες» στάσεις τους ίδιους τους αποστολείς τους. Το sexting εμφανίστηκε πριν από λίγα χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εσχάτως έγινε μόδα και στην Ελλάδα, κυρίως μεταξύ ανηλίκων, οι οποίοι στέλνουν μηνύματα ερωτικού περιεχομένου χρησιμοποιώντας το Ιντερνετ (μέσω , υπηρεσιών instant messaging ή Skype) ή τα κινητά τους τηλέφωνα (μέσω SMS και MMS), με στόχο την εξ αποστάσεως ικανοποίηση του εικονικού τους συντρόφου. Πρόκειται για έναν φαινομενικά ασφαλή τρόπο που τους επιτρέπει να διεγείρουν σεξουαλικά τη φαντασία τους όπου και να βρίσκονται, στο σπίτι, στο λεωφορείο ή στην τάξη, χωρίς να εκτεθούν. Ή, τουλάχιστον, έτσι νομίζουν. Όπως συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο, έτσι και στον ψηφιακό κάθε πράξη επιφέρει συνέπειες. Η πανελίστρια μπορεί να του δείχνει γοητευμένη-γιατί περνάμε δύσκολους καιρούς και κανείς δε γνωρίζει το μέλλον του-όμως ακόμη δεν του έχει παραδοθεί Ωστόσο λειτουργεί εκ του ασφαλούς καθώς τα μηνύματα του πολιορκητή της είναι σε φάκελο μέσα στο κινητό της και είναι και πολλά πάρα πολλά Όσο για το όνομά του; Το έχει σύμφωνα με κάποιες πηγές με ψευδώνυμο για να είναι σίγουρη Βιβλιογραφία

65 Εργασία του μαθητή Κόρδα Αλκιβιάδη Αντωνίου «Διαφορές πραγματικού ψηφιακού κόσμου» Εισαγωγή Μπορεί με μία πρώτη ματιά να φαίνεται λίγο ανόητος τίτλος, δηλαδή ποιος δεν μπορεί να ξεχωρίσει αυτούς του δύο κόσμους; Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα, θα έλεγε κάποιος άλλος. Και όμως η αδυναμία διαφοροποίησης των δύο αυτών κόσμων είναι ένα φαινόμενο δημοφιλές στο εξωτερικό, και με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την περαιτέρω διείσδυση στα σπίτια μας θα γίνει και εγχώριο φαινόμενο. Η γενιά της δεκαετίας που διανύουμε θεωρείται πως θα έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς παντού γύρω υπάρχουν υπολογιστές και κινητά που καλούν τα παιδιά να τα ανακαλύψουν. Ακόμα και οι τωρινοί μπόμπιρες αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα, καθώς συνδέουν τον υπολογιστή με την ευχαρίστηση του παιχνιδιού και την χαλάρωση, καθώς ποτέ δεν έχουν βγει να παίξουν μπάλα στην αλάνα, δεν ξέρουν καν τι είναι αυτό. Το συνδέουν επίσης με την ασφάλεια και την άνεση του να βρίσκεσαι πίσω από μία οθόνη και να νιώθεις πως ότι θες ανοίγεται μπροστά σου, είναι μόνο μερικά κλικ μακριά. Έτσι υπάρχει πιθανότητα όταν βγουν έξω, στην πραγματική κοινωνία και αποσυνδεθούν από αυτό το ασφαλές και βολικό, για αυτούς, περιβάλλον του υπολογιστή να νιώσουν ανασφάλεια και να διστάσουν να αναπτύξουν περαιτέρω κοινωνικές σχέσεις. Βέβαια την ευθύνη δεν έχουν τα παιδιά, αυτά απλά βρίσκουν μια άνεση στην καθημερινότητα τους και εξοικειώνονται με αυτή, όπως και με κάθε τι άλλο. Την ευθύνη έχουν περισσότερο οι μεγάλοι, οι γονείς τους, οι οποίοι τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν όλες αυτές τις ανέσεις χωρίς κάποιο όριο, και δεν τους παρέχουν την απαραίτητη καλλιέργεια ώστε να μπορούν να φιλτράρουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν και να τις διαχωρίζουν σε χρήσιμες και άχρηστες. Οι πιλότοι θα αναφερθούν αρκετά, καθώς αυτοί είναι οι πρώτοι που δοκιμάστηκαν σε πλήρως εικονικά περιβάλλοντα, μέσω εξομοιωτών εκπαίδευσης, και από αυτούς πηγάζει το μεγαλύτερο μέρος των δεδομένων. Ορισμός Η επιστημονική ονομασία της διαταραχής αυτής, γιατί περί διαταραχής πρόκειται, είναι Χρόνια Διαταραχή Πραγματικότητας (ΧΔΠ). Πρόκειται για μία κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής, λόγω παρατεταμένης έκθεσης στον εικονικό κόσμο, χάνει την ικανότητα του να διαχωρίζει τον πραγματικό κόσμο από τον εικονικό, και συνήθως διαδικτυακό. Ο ασθενής είναι πιθανό να έχει κάποια ψύχωση με ένα παιχνίδι ή με μια εφαρμογή σε σημείο που, ουσιαστικά, χάνει τον εαυτό του.

66 Πιο τεχνικά, εικόνες και αισθήσεις από τον εικονικό κόσμο διαστρεβλώνουν τόσο πολύ τη λειτουργικότητα μας στο κανονικό κόσμο ώστε υπάρχει μία αυξημένη πιθανότητα να κάνουμε λάθη. Οι λειτουργίες του εικονικού κόσμου επιβάλλονται στις λειτουργίες του πραγματικού και ανάποδα. Αντίδρασης που θεωρούνται σχεδόν αυτόματες στον έναν κόσμο απλά δεν υφίστανται στον άλλο, δεν υπάρχουν. Είναι σαν ο άνθρωπος και η μηχανή να γίνονται ένα, να συγχωνεύονται όλο και περισσότερο κάθε φορά, αλλά παρόλα αυτά να είναι πάντα εκτός συγχρονισμού. Διαγνωστικά κριτήρια Τα συμπτώματα της διαταραχής αυτής είναι παρόμοια με της σχιζοφρένειας και της διαταραχής προσωπικότητας, όμως υπάρχουν και κάποια μοναδικά: Ο ασθενής αδυνατεί να διαχωρίσει τον πραγματικό κόσμο από τον εικονικό, καθώς και τον εαυτό του από άλλους. Δεν έχουν επίγνωση του ότι πάσχουν από μία ψυχολογική διαταραχή. Η διαταραχή αυτή αναπτύσσεται σε μικρότερες ηλικίες, πριν τα 30, καθώς η ψυχολογία του ανθρώπου σε αυτή την ηλικία εξελίσσεται ακόμα, οπότε είναι αρκετά ευάλωτη. Είναι πιθανό η ασθένεια αυτή να αναπτυχθεί παράλληλα με σχιζοφρένεια, αλλά και πάλι η ηλικία είναι σημαντικός παράγοντας. Αν αναπτύξει την ΧΔΠ χωρίς κάποιο από τα προαναφερθείσα συμπτώματα τότε είναι πιθανό η ΧΔΠ να είναι αρχικό σύμπτωμα σχιζοφρένειας ή διαταραχής προσωπικότητας. Οι ρίζες της ΧΔΠ Οι ρίζες της διαταραχής αυτής βρίσκονται κατά πάσα πιθανότητα στην Ιαπωνία, όπου όποιος δεν παίζει βιντεοπαιχνίδια θεωρείται κοινωνικά μη αποδεκτός. Τα παιδιά τείνουν να προτιμούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έναντι των αθλημάτων, καθώς οι φίλοι τους παίζουν και αυτοί. Επίσης με αυτό τον τρόπο θα γνωρίσουν ακόμα περισσότερους ανθρώπους και κορίτσια. Βλέπετε οι επαγγελματίες παίχτες βιντεοπαιχνιδιών θεωρούνται ελκυστικοί από οποιοδήποτε στρώμα και μέλος της κοινωνίας, οπότε γιατί να μην το επιλέξει κανείς; Αυτό οφείλεται στους γονείς και στην ανικανότητα τους στο να πειθαρχήσουν τα παιδιά τους. Τα παιδιά βλέπουν άλλα παιδιά να παίζουν παιχνίδια και τα μιμούνται. Αν οι γονείς δεν τα σταματήσουν, είτε λόγω αδιαφορίας, είτε λόγω λάθος απόψεων, από νεαρή ηλικία, τότε μετά θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να τα αποτρέψεις. Σε ποιές περιπτώσεις συμβαίνει Μια έντονη εμπειρία, όπως για παράδειγμα μία κουραστική μέρα αργής οδήγησης στο χιόνι, όπου ο δρόμος δεν φαίνεται καθόλου εξαιτίας του χιονιού και οι υαλοκαθαριστήρες πηγαίνουν πέρα δώθε ασταμάτητα, σαν το χιόνι. Τίποτα δεν τους σταματάει, να ξεκουραστούν λίγο και αυτοί, συνεχίζουν αδιάκοπα. Τελικά φτάνεις σε ένα ξενοδοχείο και ξαπλώνεις να κοιμηθείς. Οι μυς σου πονάνε, τα χέρια σου από το τιμόνι, τα μάτια σου είναι βαριά, σε πονάει το μέτωπο από την κούραση. Κλείνεις τα

67 μάτια και το πρώτο πράγμα που βλέπεις είναι οι εικόνες αυτές που πέρασες πριν λίγη ώρα. Το χιόνι αργοπέφτει, οι υαλοκαθαριστήρες πάνε πέρα δώθε, σιγά σιγά και αυτοί. Θυμάσαι μόνο μερικές στιγμές, ίσως δύο λεπτά, αλλά σου έρχονται στο μυαλό σε αργή κίνηση... Αυτό το χαρακτηριστικό παράδειγμα δίνει ο Michael Heim - συγγραφέας και εκπαιδευτής, γνωστός ως ο φιλόσοφος του κυβερνοκόσμου - για να μας δώσει να καταλάβουμε μία τεχνολογία που ακόμα δεν έχει υιοθετηθεί πλήρως στην σημερινή κοινωνία, στην οποιαδήποτε μορφή της, αλλά σίγουρα στο μέλλον θα υιοθετηθεί: την εικονική πραγματικότητα. Μας εξηγεί πως αυτή ακριβώς την εμπειρία, εξαιρουμένων των μυϊκών πόνων, θα βιώσει κάποιος μετά από λίγη ώρα σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας. Αφού αποσυνδεθεί από αυτό το περιβάλλον θα μπορεί πολύ εύκολα να ανακαλέσει μνήμες από την εμπειρία του σε αυτό, ολοζώντανες μάλιστα, όπως στο προηγούμενο παράδειγμα. Σε περίπτωση παρατεταμένης έκθεσης μάλιστα υπάρχει πιθανότητα να του έρχονται μνήμες από το εικονικό περιβάλλον χωρίς καν ο χρήστης να το έχει θελήσει. Με βάση τον ίδιο άνθρωπο, τέτοια τεχνολογία είχε χρησιμοποιηθεί σε αμερικανούς πιλότους κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου. Στις δοκιμές, πριν βγουν σε πραγματικές συνθήκες, εξασκούνταν σε τέτοια περιβάλλοντα, επαυξημένης πραγματικότητας, και υπήρξαν αναφορές πως κατά τη διάρκεια της μάχης τους ερχόντουσαν εικόνες από τις εκάστοτε στιγμές. Ήταν σαν να ζούσαν την ίδια στιγμή δύο φορές. Μπερδευόταν με λίγα λόγια η πραγματική πραγματικότητα με την εικονική πραγματικότητα, σε τόσο μεγάλο βαθμό που ξεπετάγονται εικόνες μπροστά σου χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Σωματικές επιπτώσεις Τα συστήματα επαυξημένης πραγματικότητας όμως δεν έχουν μόνο πνευματικές επιπτώσεις, αλλά και σωματικές. Αποτελέσματα από έρευνες πάνω σε πιλότους μας περιγράφουν αυτές τις επιπτώσεις. Αναφέρεται πως οι πιλότοι ζαλίζονταν όταν ο προσομοιωτής αργούσε να ανταποκριθεί σε μία εντολή τους. Αυτό είναι μία ασυναίσθητη αντίδραση, ένα αντανακλαστικό, του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που ξαφνικά χάνει την ισορροπία μεταξύ εντολών που έχουν δοθεί από τον εγκέφαλο και τι τελικά λαμβάνουν τα αισθητήρια όργανα του σώματος. Το ίδιο συμβαίνει και με φορητούς προβολείς εικονικής πραγματικότητας, που μοιάζουν με γυαλιά, οι οποίοι δεν συγχρονίζονται με τις κινήσεις του κεφαλιού πλήρως, δημιουργώντας μία σύγχυση στον χρήστη. Αυτά είναι τα άμεσα αποτελέσματα, τα οποία δείχνουν από την αρχή την αναποτελεσματικότητα της πλήρους προσομοίωσης ενός άλλου κόσμου για τα ανθρώπινα δεδομένα. Υπάρχουν όμως και αποτελέσματα τα οποία φαίνονται μόνο μετά από πολύωρη χρήση. Τα προαναφερθέντα προβλήματα είναι ουσιαστικά αμελητέα, καθώς το μόνο που λένε είναι πως τα συστήματα χρειάζονται αναβάθμιση. Τα συστήματα λοιπόν αναβαθμίστηκαν και τώρα φαίνονται τα προβλήματα που μπορούν να προκληθούν

68 από αυτά τα συστήματα, όταν αυτά λειτουργούν τέλεια, από λειτουργικής απόψεως. Τα κολλήματα αυτά επεκτείνονται στον χρήστη, και μένουν εκεί. Το πρόβλημα εντοπίζεται στον χρήστη καθ' αυτόν και στο πως το σώμα του αντιδρά όταν βρίσκεται στο εικονικό περιβάλλον και πως όταν βρίσκεται στην πραγματικότητα. Επίσης τα συμπτώματα είναι χρόνια, θα έλεγε κανείς, παρά στιγμιαία. Δηλαδή δεν εμφανίζονται μόνο κατά τη χρήση της συσκευής, αλλά και μετά από αυτήν. Ο χρήστης βυθίζεται στον εικονικό κόσμο απομονώνοντας ουσιαστικά τις περισσότερες, και στο μέλλον ίσως όλες, τις αισθήσεις του, συμπαρασύροντας ταυτόχρονα και όλο το νευρικό σύστημα, το οποίο εκλαμβάνει το νέο περιβάλλον σαν πραγματικό και προσπαθεί κάθε φορά να προσαρμοστεί σε αυτό με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτή η διαδικασία όμως δεν μπορεί να εξελιχθεί ομαλά, καθώς ο εικονικός κόσμος εισάγει τις εικόνες του, τα περιβάλλοντα του, στον πραγματικό κόσμο, αποπροσανατολίζοντας έτσι όλο το νευρικό σύστημα. Γενικά, όταν κάποιος επανέρχεται από ένα σύστημα επαυξημένης πραγματικότητας στον πραγματικό κόσμο μοιάζει λίγο αποπροσανατολισμένος. Κάθεται ακίνητος και ψηλαφεί το σώμα του, για να αποκτήσει διαίσθηση αυτού. Ο χρήστης νιώθει ένα κόλλημα, μία καθυστέρηση, στις κινήσεις του, το οποίο οφείλεται στην προσπάθεια του νευρικού συστήματος, και γενικά των αισθήσεων, να προσαρμοστούν στους διαφορετικούς νόμους της φύσης που ξαφνικά περιβάλλουν το σώμα. Πιο συγκεκριμένα, το εικονικό σώμα ακόμα πλανάται ανάμεσα στις υποσυνείδητες εικόνες που κατακλύζουν το συνειδητό και το υποσυνείδητο, και στους νεοσχηματισμένους νευρώνες. Από την άλλη, το κανονικό σώμα επαναφέρει τις λειτουργίες του στον κανονικό κόσμο. Δημιουργείται μία κατάσταση παρόμοια με τη jet lag, τον αποσυγχρονισμό που συμβαίνει στο σώμα όταν αλλάζει ζώνες ώρας. Ακόμα και έμπειροι χρήστες που χρησιμοποιούν αυτά τα συστήματα κάθε μέρα μπερδεύονται. Επιστήμονες της NASA αναφέρουν να κάνουν διάφορες χειρονομίες στον πραγματικό κόσμο, περιμένοντας τα αποτελέσματα του εικονικού. Για παράδειγμα να σηκώνουν το δάχτυλο τους και να περιμένουν να πετάξουν, όπως θα συνέβαινε στον εικονικό κόσμο. Επίλογος Η εικονική πραγματικότητα, αλλά και η προσκόλληση σε παιχνίδια, διαδικτυακά και μη, ακόμα και η προσκόλληση στο διαδίκτυο αυτό, μπορεί να γίνει πολύ επιβλαβής για τον άνθρωπο. Η εικονική πραγματικότητα είναι ένας τομέας για τον οποίον έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες για τις επιπτώσεις του στις μάζες. Τα στοιχεία προέρχονται κυρίως από στρατιώτες και επιστήμονες οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μόνο βασικών προβλημάτων, καθώς βιώνουν ακραίες καταστάσεις ή, στην δεύτερη περίπτωση, έχουν ανώτερη νοημοσύνη και διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων. Η προσκόλληση, η υπερβολική πάντα, στο διαδίκτυο μπορεί να αναπτύξει την αντικοινωνικότητα του ατόμου σε πολύ μεγάλο βαθμό. Συγκεκριμένα, το άτομο

69 μπορεί να δυσκολεύεται να εκφραστεί στον πραγματικό κόσμο, τουλάχιστον στον βαθμό και με την ευχέρεια που το κάνει στον εικονικό κόσμο, σε μία ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Μπορεί επίσης να επιδεικνύει χαρακτηριστικά διαφορετικά της προσωπικότητας του. Και κάπου εκεί είναι που αρχίζει να μπλέκεται το πράγμα. Το άτομο μπορεί να έχει μία άλφα προσωπικότητα στον πραγματικό κόσμο και να έχει αρχίσει να αναπτύσσει μία βήτα προσωπικότητα στον εικονικό κόσμο. Οπότε, ίσως, θα μπορούσαμε να πούμε πως σιγά σιγά το άτομο και ο χαρακτήρας του διχάζονται όλο και περισσότερο, χωρίς όμως να διαχωρίζονται. Απλά χρησιμοποιούνται ανάλογα την περίσταση. Βιβλιογραφία

70 Εργασία του μαθητή Μπον Πέτρου «Κυβερνοεκφοβισμός Cyber Bullying» Cyberbullying είναι η χρήση των τεχνολογιών του Διαδικτύου για να βλάψουν άλλους ανθρώπους, με ένα σκόπιμο, επαναλαμβανόμενο και εχθρικό τρόπο. Έχοντας γίνει συχνό φαινόμενο στην κοινωνία, ιδίως μεταξύ των νέων, η νομοθεσία και οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης που έχουν προκύψει, έχουν ως σκοπό την καταπολέμησή του. Cyberbullying ορίζεται ως : -Οι ενέργειες που χρησιμοποιούν τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών για την υποστήριξη εσκεμμένης, επαναλαμβανόμενης και εχθρικής συμπεριφοράς από ένα άτομο ή ομάδα, που έχει σκοπό να βλάψει άλλον ή άλλους. -Χρήση των τεχνολογιών επικοινωνίας για την πρόθεση να βλάψουν άλλο πρόσωπο. -Χρήση των υπηρεσιών διαδικτύου και των κινητών τεχνολογιών, όπως ιστοσελίδες και ομάδες συζήτησης, καθώς και την ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων ή SMS μηνυμάτων κειμένου, με πρόθεση να βλάψουν ένα άλλο πρόσωπο. Παραδείγματα του τι συνιστά ο όρος cyberbullying περιλαμβάνουν επικοινωνίες που επιδιώκουν να εκφοβίσουν, να ελέγχουν, να χειριστούν, να καταγράψουν, ψευδώς δυσφημίσεις, ή να εξευτελίσουν τον παραλήπτη. Οι δράσεις είναι εσκεμμένες, επαναλαμβανόμενες και εχθρικές με σκοπό να βλάψουν κάποιον άλλο. Cyberbullying έχει οριστεί από Το Εθνικό Συμβούλιο Πρόληψης του Εγκλήματος : "Όταν το Διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα ή άλλες συσκευές που χρησιμοποιούνται για να στείλετε ή να δημοσιεύσετε το κείμενο ή τις εικόνες που προορίζονται να φέρουν σε δύσκολη θέση ή να βλάψουν ένα άλλο πρόσωπο". Ένας cyberbully μπορεί να είναι ένα πρόσωπο που γνωρίζει ο στόχος ή ένας ξένος σε απευθείας σύνδεση. Ένας cyberbully μπορεί να είναι ανώνυμος και μπορεί να ζητήσει τη συμμετοχή των άλλων ανθρώπων σε απευθείας σύνδεση που δεν γνωρίζουν καν τον στόχο. Cyberbullying εναντίον cyberstalking Η πρακτική του cyberbullying δεν περιορίζεται στα παιδιά. Όταν διαπράττεται από ενήλικες προς τους ενήλικες αναφέρεται ως Cyberstalking ή cyberharassment. Οι κοινές τακτικές που χρησιμοποιούνται από cyberstalkers εκτελούνται σε δημόσιους χώρους, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε απευθείας σύνδεση για να απειλήσουν τα κέρδη ενός θύματος, την απασχόληση, τη φήμη ή την ασφάλεια. Συμπεριφορές μπορεί να περιλαμβάνουν την ενθάρρυνση άλλων να παρενοχλούν το θύμα και να

71 προσπαθούν να επηρεάσουν απευθείας τη συμμετοχή του θύματος. Πολλοί cyberstalkers προσπαθούν να βλάψουν τη φήμη του θύματος και να προτρέψουν και άλλους ανθρώπους εναντίον τους. Το Cyberstalking μπορεί να περιλαμβάνει ψευδείς κατηγορίες, απειλές, κλοπή ταυτότητας, βλάβη στα δεδομένα ή τον εξοπλισμό, την παρακίνηση των ανηλίκων για σεξ, ή τη συλλογή πληροφοριών, προκειμένου να παρενοχλούν. Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο των δράσεων αυτών και της παρενόχλησης έναντι στόχου από έναν ενήλικο συνιστά το cyberstalking. Το Cyberstalking συχνά συνδέει χαρακτηριστικά μοτίβων της online και offline συμπεριφοράς. Υπάρχουν συνέπειες του νόμου σε offline και online καταδίωξη, και οι stalkers μπορεί να εισαχθούν στη φυλακή. Το Cyberstalking είναι μια μορφή εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο. Το Cyberbullying μπορεί να είναι τόσο απλό όσο όσο το να στέλνει ή μηνύματα κειμένου SMS με σκοπό την παρενόχληση κάποιου, ο οποίος έχει πει ότι δε θέλει καμία περαιτέρω επαφή με τον αποστολέα. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει δημόσιες δράσεις, όπως επαναλαμβανόμενες απειλές, σεξουαλική παρατηρήση, υποτιμητική ετικέτα (δηλαδή, μίσους) ή δυσφημιστικό (ψευδείς κατηγορίες), συσπείρωσης πάνω σε ένα θύμα, καθιστώντας το άτομο το αντικείμενο του εμπαιγμού σε απευθείας σύνδεση φόρουμ, hacking σε ιστοσελίδες ή βανδαλισμό, και την απόσπαση ψευδών δηλώσεων ως γεγονός, με στόχο μια υποτίμηση ή ταπείνωση ενός στοχευόμενου πρόσωπου. Cyberbullying θα μπορούσε να περιοριστεί σε απόσπαση φημολογιών για ένα πρόσωπο στο διαδίκτυο, με την πρόθεση να επιφέρει το μίσος στο μυαλό των άλλων ή να πείσει τους άλλους να διασκεδάζουν ή να συμμετέχουν σε online δυσφήμηση ενός στόχου. Οι Cyberbullies μπορεί να αποκαλύψουν τα προσωπικά δεδομένα των θυμάτων (π.χ. το πραγματικό του όνομα, διεύθυνση κατοικίας, εργασίας ή / σχολείου) σε ιστοσελίδες ή φόρουμ ή να τα χρησιμοποιούν, δημιουργώντας ψεύτικους λογαριασμούς. Κείμενα ή άμεσα μηνύματα και μηνύματα μεταξύ φίλων μπορεί επίσης να οριστούν ως cyberbullying, αν αυτό που λέγεται ή που εμφανίζεται είναι βλαβερό για τους συμμετέχοντες. Μερικοί cyberbullies μπορεί να στείλουν, επίσης, απειλές και να παρενοχλήσουν μέσω , άμεσων μηνύματων ή κείμενων τα θύματα. Μέθοδοι Αντιμετώπισης Ενημερωτικά φυλλάδια επιστρατεύονται για να εκπαιδεύσουν το κοινό, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς διακηρύσσοντας πως «Το Cyberbullying μπορεί να είναι σκληρό με τους άλλους μέσω της αποστολής επιβλαβούς υλικού χρησιμοποιώντας ένα κινητό τηλέφωνο ή το διαδίκτυο". Η έρευνα, η εκπαίδευση και η νομοθεσία στον τομέα αυτό βρίσκονται σε εξέλιξη. Έχουν διευκρινιστεί βασικοί ορισμοί και οι κατευθυντήριες γραμμές για να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί αυτό που θεωρείται ως κατάχρηση των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

72 Η ασφάλεια των σχολείων βρίσκεται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο της κρατικής νομοθετικής δράσης. Υπήρξε μια αύξηση στο cyberbullying μεταξύ Το 2012, μια ομάδα των εφήβων στο New Haven, Connecticut ανέπτυξε μια εφαρμογή για να βοηθήσει στην καταπολέμηση της παρενόχλησης. Ονομάζεται "Back Off Bully" (BOB), η εφαρμογή web είναι μια ανώνυμη πηγή για υπολογιστή, smart phone ή το ipad. Όταν κάποιος είναι μάρτυρας ή είναι θύμα εκφοβισμού, μπορεί να αναφέρει αμέσως το περιστατικό. Η εφαρμογή θέτει ερωτήματα σχετικά με τον χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο με τον οποίο το περιστατικό συνέβη. Εκτός από την παροχή θετικής δράσης και ενδυνάμωσης, οι πληροφορίες αποθηκεύονται σε μια βάση δεδομένων, όπου οι διαχειριστές μελετούν τα δεδομένα συνολικά. Τα κοινά θέματα που εντοπίζονται, δίνουν τη δυνατότητα να παρέμβουν και να σπάσει το μοτίβο του θύτη. Το BOB, το πνευματικό τέκνο των δεκατεσσάρων εφήβων, θεωρείται ως τυπική διαδικασία λειτουργίας στα σχολεία σε ολόκληρη την πολιτεία. Υπάρχουν νόμοι που αφορούν σε απευθείας σε παρενόχληση των παιδιών καθώς και νόμοι που προστατεύουν τα ενήλικα θύματα του cyberstalking. Μελέτες πάνω στη συμπεριφορά παιδιών και εφήβων Σύμφωνα με την έρευνα, τα αγόρια σημειώνουν μεγαλύτερη δραστηριότητα από τα κορίτσια. Ωστόσο, από το γυμνάσιο, τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε cyberbullying από τα αγόρια. Είτε ο νταής είναι αρσενικό ή θηλυκό, ο σκοπός είναι να φέρουν σε δύσκολη θέση σκόπιμα τους άλλους, με παρενόχληση, εκφοβισμό, απειλές ή να κάνουν απευθείας σύνδεση ο ένας στον άλλο. Αυτό συμβαίνει με εκφοβισμό μέσω , γραπτών μηνυμάτων, δημοσιεύσεων σε blogs και ιστοσελίδες. Μελέτες στις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις του κυβερνοχώρου έχουν αρχίσει να παρακολουθούν και τις επιπτώσεις του cyberbullying στα θύματα, καθώς και τις συνέπειες στις οποίες μπορεί να οδηγήσει. Οι συνέπειες του εκφοβισμού είναι πολύπλευρες, και επηρεάζουν την online και την offline συμπεριφορά. Έρευνα για τους εφήβους ανέφερε ότι οι αλλαγές στη συμπεριφορά των θυμάτων είναι ένα πρώτο αποτέλεσμα του cyberbullying. Ωστόσο, η Εφημερίδα της Ψυχοκοινωνικής Έρευνας για τον Κυβερνοχώρο αναφέρει κρίσιμες επιπτώσεις σε όλους σχεδόν της ερωτηθέντες, με τη μορφή της μείωσης αυτοεκτίμησης, της μοναξιάς, της απογοήτευσης, της δυσπιστίας έναντι των ανθρώπων. Οι πιο ακραίες επιπτώσεις ήταν αυτοτραυματισμός. Πολύ συχνά, παιδιά έχουν σκοτώσει άλλα παιδιά και έχουν αυτοκτονήσει, αφού έχουν εμπλακεί σε ένα περιστατικό εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο. Άλλη έρευνα είχε καταδείξει μια σειρά από σοβαρές συνέπειες της θυματοποίησης cyberbullying. Για παράδειγμα, τα θύματα έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, αυξημένο αυτοκτονικό ιδεασμό, και μια ποικιλία από συναισθηματικές αντιδράσεις εκδίκησης, φόβου, απογοήτευσης, οργής, και κατάθλιψης. Μία από τις πιο επιζήμιες

73 επιπτώσεις είναι ότι το θύμα αρχίζει να αποφεύγει τους φίλους και τις δραστηριότητες του, γεγονός που αποτελεί το σκοπό του cyberbully. Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα παραδείγματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο έχει συνδεθεί με την αυτοκτονία ενός εφήβου. Η αυτοκτονία της Megan Meier είναι ένα πρόσφατο παράδειγμα που οδήγησε στην καταδίκη του ενήλικου δράστη των επιθέσεων. Σύμφωνα με το Cyberbullying Research Center, "υπήρξαν διάφορες υποθέσεις που αφορούν εφήβους που έχασαν τη ζωή τους, εν μέρει λόγω των παρενοχλήσεων που υπέστησαν μέσω του Διαδικτύου, ένα φαινόμενο που έχουμε καλέσει cyberbullicide «αυτοκτονία άμεσα ή έμμεσα επηρεαζόμενη από τις εμπειρίες με online επιθετικότητα». Επίλογος Συνοψίζοντας, οι νέοι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο περισσότερο από ποτέ και οι περισσότεροι έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο από το σπίτι. Για πολλά παιδιά, το Διαδίκτυο δεν είναι απλώς ένας βολικός τρόπος για την έρευνα ή δραστηριότητα μετά το σχολείο για διασκέδαση - είναι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής τους ζωής. Το Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και η κουβέντα με φίλους σε απευθείας σύνδεση είναι οι πιο συχνές δραστηριότητες για παιδιά (ακόμη και από το να παίζουν παιχνίδια). Όμως, όπως και σε πολλές άλλες κοινωνικές καταστάσεις, κάποια παιδιά παρενοχλούν άλλα παιδιά σε απευθείας σύνδεση (online). Το Cyberbullying είναι παρόμοιο με άλλα είδη του εκφοβισμού, με τη διαφορά ότι λαμβάνει χώρα σε απευθείας σύνδεση και μέσω μηνυμάτων κειμένου που αποστέλλονται σε κινητά τηλέφωνα. Οι Cyberbullies μπορεί να είναι συμμαθητές, online γνωριμίες, ακόμα και ανώνυμοι χρήστες. Βιβλιογραφία

74 Εργασία της μαθήτριας Ντούλα Πολυξένης Μαρίας «Πνευματική Ιδιοκτησία και Διαδίκτυο» Πνευματική ιδιοκτησία ή πνευματικά δικαιώματα, είναι τα δικαιώματα που έχει ο οποιοσδήποτε δημιουργός στο έργο του. Τα παραχωρεί ο νόμος για κάποιο χρονικό διάστημα ώστε να αποτρέψει τη χρήση των έργων από τρίτους χωρίς την συγκατάθεση των δημιουργών. Το πνευματικό δικαίωμα αποκτάται αυτόματα χωρίς να χρειαστεί ο δημιουργός να κάνει κάποια αίτηση ή χωρίς να εκθέσει το έργο του σε κάποια υπηρεσία. Η έννοια «πνευματική ιδιοκτησία» έχει ακριβώς την ίδια σημασία τόσο στην διαδικτυακή μας ζωή όσο και στην πραγματική. Συνήθως πνευματικά δικαιώματα συναντάμε σε έργα λογοτεχνίας, όπως : βιβλία, φωτογραφίες, γλυπτά αλλά και άλλες δημιουργίες όπως λογισμικά ή βάσεις δεδομένων. Δικαιώματα Δημιουργού Στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 3 του Ν.2121/1993 αναφέρεται η περιουσιακή εξουσία του δημιουργού. Πιο συγκεκριμένα, «το περιουσιακό δικαίωμα δίνει στους δημιουργούς ιδίως την εξουσία (δικαίωμα) να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν την εγγραφή και την άμεση ή έμμεση, προσωρινή ή μόνιμη αναπαραγωγή των έργων τους με οποιοδήποτε μέσο και μορφή, συνολικά ή εν μέρει». Προσωρινή αναπαραγωγή πραγματοποιείται μόνο στο ηλεκτρονικό περιβάλλον, και μπορεί να επιτευχθεί με τη βοήθεια του διαδικτύου δημιουργώντας αντίγραφα στις μνήμες του ηλεκτρονικού υπολογιστή τα οποία δεν είναι ορατά σε οποιαδήποτε εμφάνιση του έργου στην οθόνη. Φευγαλέο ονομάζεται το ψηφιακό αντίγραφο το οποίο σταματάει να υπάρχει από τη στιγμή που ο χρήστης θα απενεργοποιήσει τον υπολογιστή του. Μόνιμη ή αλλιώς σταθερή, ονομάζεται η αναπαραγωγή κατά την οποία δημιουργούνται υλικά αντιγραφής όπως π.χ. τα ψηφιακά μέσα. Το «Downloading» και η σάρωση ανήκουν στην ομάδα της μόνιμης ψηφιακής αναπαραγωγής, επειδή τα έργα αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο του ηλεκτρονικού υπολογιστή.. Αυτοί που έχουν το δικαίωμα να έχουν τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι οι δημιουργοί των έργων, οι αντιπρόσωποι αυτών αλλά και αυτοί οι οποίοι έχουν τη συγκατάθεση να χρησιμοποιούν τα δικαιώματα σύμφωνα με τον νόμο για οικονομική εκμετάλλευση των Μ.Μ.Ε στα οποία εμφανίζονται τα έργα.

75 Δικαίωμα παρουσίασης των έργων Στο άρθρο 3 στην παράγραφο 1, ή ν. 2121/93 αναφέρεται πως το περιουσιακό δικαίωμα δίνει τη δυνατότητα στους δημιουργούς να ελέγχουν τα έργα τους, δηλαδή να απαγορεύουν ή να επιτρέπουν να διατίθενται στο κοινό για παρουσίαση ή ακόμα και χρήση. Υπάρχουν δύο τρόποι αναπαραγωγής των έργων. Το δικαίωμα παρουσίασης του έργου αφορά την προβολή του σε μη ηλεκτρονικό περιβάλλον. Η συγκατάθεση του δημιουργού πρέπει να δίνεται κατά την διάρκεια της προβολής του έργου ή στο τέλος αυτής. Η πρόσβαση του ενός οποιουδήποτε χρήστη γίνεται αφού υποβληθεί αίτηση στον δημιουργό ή αντιπρόσωπο. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως : «making available right» ή «digital transmission right». Το δικαίωμα του «making available right» υφίσταται από τη στιγμή που ο κάτοχος θα ανεβάσει το έργο στο διαδίκτυο. Κυρώσεις Η οδηγία 2001/29 επιβάλλει κυρώσεις και προστασία με βάση το νόμο σε όποιον κάνει κατάχρηση των δικαιωμάτων (άρθρο 8 οδηγίας 2001/29 ). Οι δημιουργοί των οποίων τα δικαιώματα καταχρώνται έχουν τη δυνατότητα και κάθε δικαίωμα να υποβάλλουν αγωγή αποζημίωσης καθώς και λήψης ασφαλιστικών μέτρων. Επίσης μπορούν ανά πάσα στιγμή να αποσύρουν το έργο τους. Η ελληνική νομοθεσία με το Ν. 2121/1993 είχε προβλέψει προληπτικά μέτρα και κυρώσεις που εξασφαλίζουν σωστή πλήρη και αποδοτική προστασία όσον αφορά την επιβολή των δικαιωμάτων με τα άρθρα και Ειδική ρύθμιση προβλέπεται τώρα με το νέο άρθρο 64Α που προστέθηκε με το άρθρο 81 παράγραφος 8 Ν. 3057/2002, που αφορά τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων κατά των διαμεσολαβητών. Επίσης αναδιαμορφώθηκε το άρθρο 66 στην παράγραφο 1 και 2 Ν.211/1993 που αναφέρεται στις ποινικές κυρώσεις. Με αυτό τον τρόπο οι παραβάσεις συμπίπτουν με τα δικαιώματα τα οποία προστατεύονται. Ωστόσο οι χρηματικές ποινές οι οποίες προβλέπονται μετατρέπονται σε ευρώ. (άρθρο 81 παράγραφος 9 και 10 Ν. 3057/2002). Με ειδική ρύθμιση η κατάχρηση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων υπό τη μορφή κακουργήματος εκδικάζεται από το αρμόδιο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων (άρθρο 81 παράγραφος 14 Ν. 3057/2002). Η οδηγία 2001/29 δεν παραβαίνει τους κανόνες περί ευθύνης των ανθρώπων οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες όπως έχουν διαμορφωθεί στην οδηγία 2000/31 για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Η ευθύνη για τις δραστηριότητες των αυτών οι οποίοι παρέχουν τις υπηρεσίες αντιμετωπίζονται χωρίς εξαιρέσεις από την οδηγία 2000/31 στα άρθρα που αναφέρονται στην απλή μετάδοση του δημιουργήματος (mere conduit), της αποθήκευσης του σε κρυφή μνήμη (caching), και της φιλοξενίας (hosting). H Οδηγία 2000/31δεν υποχρεώνει τους φορείς υπηρεσιών να ελέγχουν τις πληροφορίες που μεταδίδουν ή αποθηκεύουν, ούτε υποχρεώνονται να αναζητούν γεγονότα που αποδεικνύουν ότι οι δραστηριότητες αυτές είναι παράνομες (άρθρο 15 παράγραφος 1 οδηγίας 2000/31).

76 Εργασία του μαθητή Ρέππα Απόστολου «Επικίνδυνο Περιεχόμενο στο Διαδίκτυο» Είναι γεγονός ότι το διαδίκτυο έχει δημιουργήσει πολλούς νέους δρόμους επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων από όλα τα μέρη της γης, προσφέρει νέους τρόπους ψυχαγωγίας και έχει τη δυνατότητα να ενημερώνει και να πληροφορεί τους πολίτες για τα γεγονότα της επικαιρότητας όσον αφορά τη χώρα τους αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Παρόλα αυτά, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ιστοσελίδων καθώς και το τεράστιου πλήθους χρηστών του διαδικτύου, έχουν παρουσιαστεί πολλοί κίνδυνοι που επιφέρουν αρνητικές συνέπειες σε όλους και ιδιαίτερα στους χρήστες κάτω των 18 ετών. Οι κυριότεροι από αυτούς τους κινδύνους, που εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα στο διαδικτυακό χώρο είναι ο τζόγος, το πορνογραφικό υλικό καθώς και τα ρατσιστικά σχόλια που μπορούν να οδηγήσουν πολλούς νέους στην κατάθλιψη, ακόμη και στην αυτοκτονία. ΤΖΟΓΟΣ Ο τζόγος έχει εμφανίσει τεράστια άνθιση στο Internet δεδομένου ότι οι τζογαδόροι δεν χρειάζεται να συναντηθούν με τους άλλους παίχτες και να χρειαστεί να μετακινούνται σε περιοχές μακριά από το σπίτι τους. Για παράδειγμα, στο διαδικτυακό πόκερ παίζουν σε πραγματικό χρόνο σε ένα κοινό ηλεκτρονικό περιβάλλον όπου ο κάθε διαγωνιζόμενος βλέπει μόνο τα δικά του φύλλα. Ο βασικότερος κίνδυνος τυχερών παιχνιδιών στο διαδίκτυο είναι η απώλεια μεγάλων χρηματικών ποσών. Η απώλεια αυτή μπορεί να προέλθει τόσο από το γεγονός ότι μπορεί να ηττηθεί κάποιος από τους αντιπάλους του, όσο και από την πιθανότητα τα χρήματα, που έχει επενδύσει ο χρήστης για να πάρει μέρος στο διαδικτυακό διαγωνισμό, να τα υποκλέψουν κάποιοι άλλοι επιτήδειοι χρήστες ή hackers. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι μπορούν να χάσουν μεγάλα χρηματικά ποσά και κατ επέκταση να δημιουργήσουν πλήθος

77 προβλημάτων για την οικογένεια τους. Επιπλέον, άλλο ένα μειονέκτημα του διαδικτυακού τζόγου είναι το γεγονός ότι οι χρήστες μπορεί να αποκτήσουν σοβαρά προβλήματα υγείας που οφείλονται στην πολύωρη ενασχόληση τους με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τέλος, μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας των διαγωνιζόμενων καθώς σε μερικά τυχερά παίγνια, όπως για παράδειγμα το πόκερ, είναι πολύ σημαντική η μελέτη της γλώσσας του σώματος των αντιπάλων. Επομένως, μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή αυτό είναι απίθανο και έτσι δυσκολεύει ακόμα περισσότερο αυτό το εθιστικό παιχνίδι. Συμβουλές για την αντιμετώπιση του διαδικτυακού τζόγου Υπάρχουν αρκετές συμβουλές για την αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού τζόγου: Να εξηγήσουν οι γονείς στα παιδιά ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες καθώς απαιτούν τη χρήση πιστωτικής κάρτας. Μη δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους τον κωδικό της πιστωτικής τους κάρτας προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν για διαδικτυακές συναλλαγές, καθώς δεν έχουν την απαραίτητη κρίση για να αξιολογήσουν κάθε φορά τους όρους της οποιασδήποτε συναλλαγής. Να διαβάζουν με προσοχή όλους τους όρους χρήσης των ιστοσελίδων ηλεκτρονικού τζόγου οι διάφοροι ενδιαφερόμενοι. Οι online τζογαδόροι πρέπει να εγκαταστήσουν στον υπολογιστή τους το λογισμικό antispyware ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες να κλαπούν τα στοιχεία της κάρτας τους από διάφορους επιτήδειους. Τέλος, επειδή πολλές από τις ιστοσελίδες διαδικτυακού τζόγου έχουν ως στόχο να εξαπατήσουν τους χρήστες, καλό είναι οι τελευταίοι να αναζητούν την αξιοπιστία αυτών των ιστοσελίδων στο διαδίκτυο. Νομοθεσία στην Ελλάδα Πριν από λίγους μήνες, συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2013, το Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε το νομοσχέδιο για τη Ρύθμιση της αγοράς Παιγνίων το οποίο παρουσιάζει τους όρους για την απελευθέρωση του ηλεκτρονικού τζόγου. Η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου στοχεύει στα μεγάλα έσοδα που θα λάβει το κράτος. Συγκεκριμένα, θα εισπράξει 500 εκατομμύρια ευρώ από την έκδοση αδειών και άλλα 200 εκατομμύρια από τα τέλη των τυχερών παιγνίων το 2011.

78 Στόχος αυτού του νομοσχεδίου είναι να διαφυλάξει το κράτος ότι τα διαδικτυακά τυχερά παίγνια διεξάγονται σύμφωνα με το νόμο και δεν γίνονται θύματα της ανθρώπινης αισχροκέρδειας. Με άλλα λόγια, το κράτος προσπαθεί να πατάξει τον παράνομο τζόγο, τη φοροδιαφυγή και τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές πράξεις. Κατά μήκος του νομοσχεδίου καταγράφεται, μεταξύ άλλων, ο τρόπος διανομής και απόδοσης των κερδών στους διαγωνιζόμενους, τα οποία πρέπει να είναι τουλάχιστον το 80% των χρημάτων που παίζονται. Ακόμη, καταγράφεται ότι η συμμετοχή ανηλίκων σε τυχερά παίγνια είναι παράνομη. Οι ανήλικοι μπορούν να συμμετέχουν μόνο σε τεχνικάψυχαγωγικά παίγνια, ενώ το κόστος συμμετοχής κυμαίνεται από τα 0.10 ευρώ ως τα 5. Τέλος, απαγορεύεται το μέγιστο ποσό που έχει τη δυνατότητα να χάσει ένας παίχτης να ξεπερνά το κόστος συμμετοχής του. Επιπρόσθετα, επιβάλλεται η δημιουργία της ατομικής κάρτας του παίχτη, με σκοπό την παρακολούθηση της ηλικίας και των χρηματοροών του. Τέλος, ορίζονται κανόνες απορρήτου για τους διαγωνιζόμενους με εξαίρεση τις φορολογικές και ελεγκτικές αρχές.

79 ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Οποιοσδήποτε περιηγηθεί στον κόσμο του διαδικτύου μπορεί πολύ εύκολα να συναντήσει ιστοσελίδες που περιέχουν πορνογραφικό υλικό. Ο μεγάλος αριθμός τέτοιων ιστοσελίδων έχει ως αποτέλεσμα να τις παρακολουθεί και ένα μεγάλο πλήθος ανήλικων χρηστών καθώς δεν υπάρχει μεγάλος έλεγχος για την ηλικία των ατόμων που παρακολουθούν τέτοιου είδους video. Το χειρότερο αποτέλεσμα όμως αυτής της έξαρσης είναι η ανάπτυξη της παιδικής πορνογραφίας. Η παιδική πορνογραφία ορίζεται ως αναπαραστάσεις ανηλίκων που συμμετέχουν σε σεξουαλικές πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές δραστηριότητες. Μερικές φορές, μάλιστα, ο όρος περιλαμβάνει και διάφορες εικόνες που έχουν υποστεί κάποια επεξεργασία από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Είναι προφανές, ότι εκτός από τις τρομακτικές συνέπειες που έχει η δημιουργία τέτοιου υλικού στα παιδιά που κακοποιούνται σεξουαλικά, η πορνογραφία κρύβει πολλά αρνητικά αποτελέσματα και στους ανηλίκους που παρακολουθούν αυτά τα video. Σύμφωνα με μία ερεύνα που πραγματοποίησε η Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, περίπου 1 στους 5 εφήβους έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους ιστοσελίδες με πορνογραφικό υλικό. Μεγαλύτερα είναι τα ποσοστά όσον αφορά τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Επιπλέον, έγιναν πολλές αναφορές σχετικά με την παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού σε Ίντερνετ καφέ. Τέλος, ορισμένοι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι

80 παρακολουθούσαν βίντεο πορνογραφικού περιεχομένου περισσότερο από 10 ώρες κατά τη διάρκεια μια εβδομάδας! Τα ευρήματα αυτής της έρευνας είναι πολύ ανησυχητικά, αν ληφθεί υπόψη ότι τα παιδιά αυτά έχουν μεγάλες πιθανότητες να παρουσιάσουν αρκετά προβλήματα και διαταραχές στη συμπεριφορά τους και στην κοινωνική τους ζωή. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι αρνητικές συνέπειες της ευρείας χρήσης πορνογραφικού υλικού από τους εφήβους, πρέπει να εφαρμοστούν σε μεγαλύτερο βαθμό τα προγράμματα σεξουαλικής αγωγής και ασφάλειας στο διαδίκτυο στο χώρο των σχολείων ώστε να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τα δυσάρεστα αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρει η παρακολούθηση τέτοιων βίντεο. Νομοθεσία στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο Είναι λογικό η παιδική πορνογραφία να διώκεται σε όλες τις χώρες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο η κατοχή και η διάδοση παιδικού πορνογραφικού υλικού διώκεται ποινικά και θεωρείται σοβαρό έγκλημα. Μάλιστα, το μίσος για τους διεστραμμένους αυτούς ανθρώπους, οι οποίοι ευχαριστιούνται να παρακολουθούν ανήλικους να κακοποιούνται σεξουαλικά, είναι τόσο μεγάλο, που αρκετοί πολίτες έχουν εκφράσει την άποψη ότι πρέπει να οδηγούνται στη θανατική ποινή. Δυστυχώς στη Βόρεια Ασία, σε μερικές χώρες της Νοτίου Αμερικής και σχεδόν όλες οι χώρες της Αφρικανικής Ηπείρου δεν θεωρούν παράνομη την παιδική πορνογραφία με αποτέλεσμα να αναρτούν πολλές σκηνές τέτοιου είδους στον αχανή χώρο του διαδικτύου και κατ επέκταση μπορούν να εμφανιστούν στην οθόνη οποιουδήποτε ανθρώπου σε κάθε γωνία του πλανήτη. Όπως έχει ήδη προαναφερθεί η παιδική πορνογραφία διώκεται ποινικά από την ελληνική νομοθεσία. Συγκεκριμένα όπως ορίζει η διάταξη στην παράγραφο 3 που προστέθηκε με το νόμο Ν. 3727/2008 : «Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα 15 έτη και, με χειρονομίες ή προτάσεις ασελγείς, προσβάλλει την αξιοπρέπεια του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών. Αν η πράξη τελείται κατά

Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο. Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος

Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο. Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος Κεφάλαιο 16 Ασφάλεια και Προστασία στο Διαδίκτυο Εφαρμογές Πληροφορικής Κεφ. 16 Καραμαούνας Πολύκαρπος 16.1 Ασφάλεια υπολογιστικού συστήματος Κακόβουλο λογισμικό: το λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικτυακά εργαλεία και υπηρεσίες στην καθημερινή ζωή

Διαδικτυακά εργαλεία και υπηρεσίες στην καθημερινή ζωή Διαδικτυακά εργαλεία και υπηρεσίες στην καθημερινή ζωή 10. Ασφάλεια στο Διαδίκτυο http://users.sch.gr/galexiad galexiad@gmail.com 2 Περιεχόμενα Επικοινωνία & Ιδιωτικότητα Πληροφορία στο Διαδίκτυο Παιχνίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ - ΤΟΣΙΤΣΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ. Συμβουλές προς τους γονείς για τη χρήση του διαδικτύου

ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ - ΤΟΣΙΤΣΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ. Συμβουλές προς τους γονείς για τη χρήση του διαδικτύου ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΣΑΚΕΙΑ - ΤΟΣΙΤΣΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Συμβουλές προς τους γονείς για τη χρήση του διαδικτύου Αγαπητοί γονείς, H εξέλιξη της τεχνολογίας έχει κάνει το Διαδίκτυο (internet) ένα "δυνατό"

Διαβάστε περισσότερα

Μια έρευνα σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου από παιδιά προσχολικής ηλικίας έδειξε ότι είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα χρηστών του Διαδικτύου.

Μια έρευνα σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου από παιδιά προσχολικής ηλικίας έδειξε ότι είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα χρηστών του Διαδικτύου. Η χρήση των υπολογιστών με βάση την ηλικία των παιδιών Από 5 έως 6 ετών Από την ηλικία των 5 ετών, τα παιδιά αρχίζουν να θέλουν, να είναι ανεξάρτητα και να ζητάνε να εξερευνήσουν το διαδίκτυο μόνα τους.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ

ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΤΕΣ:ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ,ΔΑΡΑΜΑΡΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ,ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ,ΚΑΠΟΥΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΧΑΛΙΜΟΥΡΔΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΙΟΣ 2015 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ Μορφές ηλεκτρονικού

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Ορθής Χρήσης Διαδικτύου

Πολιτική Ορθής Χρήσης Διαδικτύου Πολιτική Ορθής Χρήσης Διαδικτύου Θα χρησιμοποιώ το διαδίκτυο στο σχολείο μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς υπό την επίβλεψη κάποιου εκπαιδευτικού. Δεν θα αναρτώ προσωπικές μου πληροφορίες στο διαδίκτυο.

Διαβάστε περισσότερα

F-Secure Anti-Virus for Mac 2015

F-Secure Anti-Virus for Mac 2015 F-Secure Anti-Virus for Mac 2015 2 Περιεχόμενα F-Secure Anti-Virus for Mac 2015 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1: Έναρξη...3 1.1 Διαχείριση συνδρομής...4 1.2 Πώς μπορώ να βεβαιωθώ ότι ο υπολογιστής μου προστατεύεται;...4

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: Έναρξη...3

Κεφάλαιο 1: Έναρξη...3 F-Secure Anti-Virus for Mac 2014 Περιεχόμενα 2 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1: Έναρξη...3 1.1 Τι πρέπει να κάνω μετά την εγκατάσταση;...4 1.1.1 Διαχείριση συνδρομής...4 1.1.2 Άνοιγμα του προϊόντος...4 1.2 Πώς

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. http://internet-safety.sch.gr

Ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. http://internet-safety.sch.gr Ασφάλεια στο Διαδίκτυο http://internet-safety.sch.gr Θεμελιώδεις Αρχές (αναφορικά με τους μαθητές): Διαδίκτυο: Βασικά Σημεία Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς τους.

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Μία υπηρεσία του ΠΣΔ ως εργαλείο Δια Βίου Μάθησης

Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Μία υπηρεσία του ΠΣΔ ως εργαλείο Δια Βίου Μάθησης Ασφάλεια στο Διαδίκτυο Μία υπηρεσία του ΠΣΔ ως εργαλείο Δια Βίου Μάθησης http://internet-safety.sch.gr http://internet-safety.sch.gr Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ), εθνικό δίκτυο του ΥΠοΠαιΘ, εντείνει

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο διαδίκτυο Γονικός Έλεγχος

Ασφάλεια στο διαδίκτυο Γονικός Έλεγχος Ασφάλεια στο διαδίκτυο Γονικός Έλεγχος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βασικές Συμβουλές για την προστασία των παιδιών Εργαλεία Γονικού ελέγχου Σύντομη παρουσίαση δύο αντιπροσωπευτικών εργαλείων γονικού ελέγχου Πηγές Χρήσιμες

Διαβάστε περισσότερα

Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές).

Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές). Κεφάλαιο 5 Πως μπορούν τα μέρη του υλικού ενός υπολογιστή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους; Επειδή ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες (εντολές). Το σύνολο αυτών των εντολών το ονομάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1: ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Περιγραφή Αυτό το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους μαθητές να γνωρίσουν τις υπηρεσίες και τις εφαρμογές του διαδικτύου καθώς και τους

Διαβάστε περισσότερα

Χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο με ασφάλεια

Χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο με ασφάλεια Χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο με ασφάλεια Συνάντηση με τους γονείς του 2ου Δημοτικού Κω 2010-11 Σταύρος Σαχτούρης, Πληροφορικός Ο ψηφιακός κόσμος Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Κινητά τηλέφωνα, τηλεόραση, GPS,

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοι είναι κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος από τη συχνή χρήση του υπολογιστή;

Ποιοι είναι κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος από τη συχνή χρήση του υπολογιστή; Ποιοι είναι κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος από τη συχνή χρήση του υπολογιστή; Ένας κίνδυνος της συχνής χρήσης του υπολογιστή είναι ο εθισμός. Εθισμό παθαίνει κάποιος όταν μένει πολύ ώρα μπροστά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή 6. Tα πολλά πρόσωπα των απειλών για το PC 8. Οι βασικές ρυθμίσεις ασφαλείας στα Windows 18. Προστασία από το Malware με το Avast Antivirus 34

Εισαγωγή 6. Tα πολλά πρόσωπα των απειλών για το PC 8. Οι βασικές ρυθμίσεις ασφαλείας στα Windows 18. Προστασία από το Malware με το Avast Antivirus 34 περιεχόμενα Εισαγωγή 6 Tα πολλά πρόσωπα των απειλών για το PC 8 Οι βασικές ρυθμίσεις ασφαλείας στα Windows 18 Προστασία από το Malware με το Avast Antivirus 34 Γονικός έλεγχος σε PC και tablet 44 Παρακολούθηση

Διαβάστε περισσότερα

Το διαδίκτυο. 5 ο Δημοτικό Κιλκίς ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΩΥΣΙΔΟΥ ΜΕΝΙΑ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΕΒ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΤΣΑΚΗΣ

Το διαδίκτυο. 5 ο Δημοτικό Κιλκίς ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΩΥΣΙΔΟΥ ΜΕΝΙΑ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΕΒ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΤΣΑΚΗΣ Το διαδίκτυο 5 ο Δημοτικό Κιλκίς ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 2015-16 ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΩΥΣΙΔΟΥ ΜΕΝΙΑ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΕΒ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΤΣΑΚΗΣ Χρήσιμες Συμβουλές Αναζήτηση πληροφοριών Αναμφισβήτητα δεν είναι όλες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ; Όταν πάω στον υπολογιστή, μπορώ να βρω τα πάντα εκεί. Όμως πρέπει να προσέχω, στο μυαλό πάντα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 16/10/17 ΣΚΟΠΟΣ Οραματιζόμαστε ένα σχολείο στο οποίο οι μαθητές να μπορέσουν να καταστούν σωστοί "ψηφιακοί" πολίτες. Συγκεκριμένα, στόχος μας είναι η ασφαλής πλοήγηση

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT:ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

PROJECT:ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ PROJECT:ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΟΜΑΔΑ 4: Πώς κάποιος μπορεί να μας παρενοχλήσει διαδικτυακά και τι μπορούμε να κάνουμε για το θέμα αυτό; ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗ ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΑΔΙΚΗΜΕΝΑΚΗ ΑΘΗΝΑ ΒΕΙΣΑΚΗ ΑΘΗΝΑ ΜΟΙΡΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα

Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό. Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Τ.Π.Ε. στον Τουρισμό Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας - Λευκάδα Στέργιος Παλαμάς, 2015-2016 Μάθημα 2: Βασικές Αρχές Ασφάλειας Η/Υ Ασφάλεια Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Ασφάλεια από Κακόβουλο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Κίνδυνοι για τον Υπολογιστή μας Ανεπιθύμητα Μηνύματα (Spam) Ανεπιθύμητα Μηνύματα θεωρούνται τα μηνύματα εκείνα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα

Διαβάστε περισσότερα

21 Days of Y ello Care.

21 Days of Y ello Care. Ασφάλεια στο διαδίκτυο για έφηβους Το διαδίκτυο είναι πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Είναι πηγή πληροφοριών, ενημέρωσης και δικτύωσης και είναι σίγουρα απαραίτητο σε όλους μας. Όλοι απολαμβάνουμε

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και Γονείς μπροστά στις προκλήσεις και τους κινδύνους του Διαδικτύου. Νικολού Αγγελική, Εκπαιδευτικός Πληροφορικής στο 1 ο ΠΠΔΣ Ιωαννίνων

Παιδιά και Γονείς μπροστά στις προκλήσεις και τους κινδύνους του Διαδικτύου. Νικολού Αγγελική, Εκπαιδευτικός Πληροφορικής στο 1 ο ΠΠΔΣ Ιωαννίνων Παιδιά και Γονείς μπροστά στις προκλήσεις και τους κινδύνους του Διαδικτύου Νικολού Αγγελική, Εκπαιδευτικός Πληροφορικής στο 1 ο ΠΠΔΣ Ιωαννίνων Για τους Γονείς Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλής πλοήγηση: Συναλλαγές & ανταλλαγή πληροφοριών στο Διαδίκτυο

Ασφαλής πλοήγηση: Συναλλαγές & ανταλλαγή πληροφοριών στο Διαδίκτυο Ασφαλής πλοήγηση: Συναλλαγές & ανταλλαγή πληροφοριών στο Διαδίκτυο Μιλούνε για το ίντερνετ μ άνθρωπος δε γνωρίζει φυτό αν είναι αγκαθωτό ή βιόλα που μυρίζει. (Αντώνης Κουράκης, μαθητής Γ Λυκείου του ΓΕΛ

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο

Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο Διαδίκτυο Διαδίκτυο Θετικά του Διαδικτύου Μη ενδεδειγμένη χρήση Χρήση χωρίς επιτήρηση από τους γονείς Χρήση για περισσότερη από 1,5 ώρα την ημέρα Ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους

Διαβάστε περισσότερα

Σάκης Ευαγγέλου Θόδωρος Θεμελής Σάκης Τζιουμάκης

Σάκης Ευαγγέλου Θόδωρος Θεμελής Σάκης Τζιουμάκης Σάκης Ευαγγέλου Θόδωρος Θεμελής Σάκης Τζιουμάκης 11η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Day) σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο Όλοι μαζί, για ένα καλύτερο Διαδίκτυο! Let s create a

Διαβάστε περισσότερα

8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων

8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων 8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων Τάξη: Α Τμήμα: Α1 Ομάδα - Βασίλης Κατσιδήμας - Νίκος Βγενόπουλος - Σωκράτης Ηλιόπουλος - Διονύσης

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία Προσωπικών Δεδομένων Ευφροσύνη Μπουρνού Έτος:

Προστασία Προσωπικών Δεδομένων Ευφροσύνη Μπουρνού Έτος: Προστασία Προσωπικών Δεδομένων Ευφροσύνη Μπουρνού Έτος:2018-2019 Ασφαλής πλοήγηση Η ιδιωτική σου ζωή είναι πολύτιμη. Για όλους μας υπάρχουν πράγματα που δεν θα θέλαμε να μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους.

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Team Plus Τετάρτη, 20 Ιούλιος :16 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 21 Ιούλιος :58

Συντάχθηκε απο τον/την Team Plus Τετάρτη, 20 Ιούλιος :16 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 21 Ιούλιος :58 Όλο και περισσότεροι Έλληνες μπαίνουν πλέον στο Internet! Οι πιο έμπειροι είναι υποψιασμένοι για την σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου, όμως οι περισσότεροι δυστυχώς ακόμα δεν έχουν ιδέα!!το ηλεκτρονικό έγκλημα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 1 ο ΓΕ.Λ. Ελευθερίου Κορδελιού Ερευνητική εργασία Α Λυκείου Β Τετρ. 2011-2012 Τμήμα : PR 5 «ΑΞΙΟΠΟΙΩ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ» ΑΣΦΑΛΗΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Καθηγητής: Αποστολίδης Γιάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΙΑ ΤΙΜΟΦΤΙ ΣΟΝΑ ΣΑΡΓΚΣΙΑΝ ΦΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΡΟΒΑ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΖΑΡΚΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΙΑ ΤΙΜΟΦΤΙ ΣΟΝΑ ΣΑΡΓΚΣΙΑΝ ΦΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΡΟΒΑ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΖΑΡΚΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΙΑ ΤΙΜΟΦΤΙ ΣΟΝΑ ΣΑΡΓΚΣΙΑΝ ΦΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΡΟΒΑ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΖΑΡΚΙΑ Ασφάλεια και Κοινωνικά δίκτυ Ποιοι είναι οι κίνδυνοι; Η ηλεκτρονική παρενόχληση είναι οποιοδήποτε

Διαβάστε περισσότερα

Cyber bullying ή ηλεκτρονικός εκφοβισμός

Cyber bullying ή ηλεκτρονικός εκφοβισμός Cyber bullying ή ηλεκτρονικός εκφοβισμός Μια νέα μορφή εφηβικής παραβατικότητας και τρόποι αντιμετώπισης Θώμη Τσομπανίδου, εκπ/κός ΠΕ 05 Υπεύθυνη Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων ΔΔΕ Αρκαδίας Σχολικός εκφοβισμός(school

Διαβάστε περισσότερα

Εκφοβισμός [CyberBullying]

Εκφοβισμός [CyberBullying] Εκφοβισμός [CyberBullying] Τι ονομάζουμε Διαδικτυακό Εκφοβισμό; Πού είναι πιθανό να συμβεί; Συμβουλές για ασφαλή πλοήγηση; 1. Ο Διαδικτυακός Εκφοβισμός συνήθως έχει τη μορφή ενός εκφοβιστικού, ρατσιστικού,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Τι είναι προσωπικά δεδομένα; Είναι κάθε πληροφορία που αναφέρεται και προσδιορίζει ένα άτομο, όπως: στοιχεία αναγνώρισης (ονοματεπώνυμο, ηλικία, κατοικία, επάγγελμα, οικογενειακή

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλείς online αγορές

Ασφαλείς online αγορές Ασφαλείς online αγορές Γιατί να επιλέξω το διαδίκτυο Ποικιλία και δυνατότητα σύγκρισης προϊόντων Παγκοσμοιοποιημένη αγορά Καλύτερες τιμές Διαθεσιμότητα όλο το 24ωρο Δεν απαιτεί μετακίνηση σε φυσικό κατάστημα

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση ανεπιθύμητης αλληλογραφίας (spam)

Αντιμετώπιση ανεπιθύμητης αλληλογραφίας (spam) Vodafone Business E-mail Αντιμετώπιση ανεπιθύμητης αλληλογραφίας (spam) Οδηγός χρήσης Καλώς ορίσατε Ο παρών οδηγός θα σας βοηθήσει να ρυθμίσετε τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανεπιθύμητης

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας

Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να προσδιορίσει τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις που προκαλούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τους χρήστες τις. Ειδικότερα, βασικός σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο διαδίκτυο για ενήλικες

Ασφάλεια στο διαδίκτυο για ενήλικες Ασφάλεια στο διαδίκτυο για ενήλικες Το διαδίκτυο είναι πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Είναι πηγή πληροφοριών, ενημέρωσης και δικτύωσης και είναι σίγουρα απαραίτητο σε όλους μας. Όλοι απολαμβάνουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Γεωργία Κασσελούρη

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. Γεωργία Κασσελούρη ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Γεωργία Κασσελούρη Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο σήμερα δεν είναι ακίνδυνη, ανεξάρτητα από τον τρόπο χρήσης των υπηρεσιών του. Υπάρχουν κακόβουλοι χρήστες και αρκετές δυνατότητες πρόκλησης

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλές σερφάρισμα στο Διαδίκτυο

Ασφαλές σερφάρισμα στο Διαδίκτυο Ασφαλές σερφάρισμα στο Διαδίκτυο Απλές Συμβουλές για Παιδιά ΚΕΠΛΗΝΕΤ ΠΙΕΡΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ 2017 Σελίδα 1 Συμβουλές - Προφυλάξεις για κίνδυνους στο Διαδίκτυο Είναι αρκετές οι προφυλάξεις που μπορεί να λάβει ένα

Διαβάστε περισσότερα

F.A.Q. (ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ)

F.A.Q. (ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ) F.A.Q. (ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ) I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Σε ποιους είναι χρήσιμη η εφαρμογή μας «RansomSaver» και με ποιες εκδόσεις του Outlook είναι συμβατή η εφαρμογή μας; Όποιος χρησιμοποιεί την εφαρμογή του

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Σχολ. Έτος: 2012-2013 52ο Γυμνάσιο Αθηνών

Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Σχολ. Έτος: 2012-2013 52ο Γυμνάσιο Αθηνών «Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο» Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Σχολ. Έτος: 2012-2013 52ο Γυμνάσιο Αθηνών Υπεύθυνοι Καθηγητές: Βαρελάς Φ., Σουλτανόπουλος Μ. Συμμετέχοντες μαθητές 1. Γκόζγκος Βασίλης 11. Δημάκη

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο διαδίκτυο για έφηβους 21 Days of Y ello Care Διαβάζοντας αυτόν τον ενημερωτικό οδηγό, θα μάθεις:

Ασφάλεια στο διαδίκτυο για έφηβους 21 Days of Y ello Care Διαβάζοντας αυτόν τον ενημερωτικό οδηγό, θα μάθεις: Ασφάλεια στο διαδίκτυο για έφηβους Το διαδίκτυο είναι πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Είναι πηγή πληροφοριών, ενημέρωσης και δικτύωσης και είναι σίγουρα απαραίτητο σε όλους μας. Όλοι απολαμβάνουμε

Διαβάστε περισσότερα

λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα.

λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 λογισμικό το οποίο εκ προθέσεως διαθέτει τις απαιτούμενες εντολές για να βλάψει ένα υπολογιστικό σύστημα. κακόβουλο πρόγραμμα που δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία του υπολογιστή

Διαβάστε περισσότερα

Συμβουλές για ασφαλέστερο Internet

Συμβουλές για ασφαλέστερο Internet Συμβουλές για ασφαλέστερο Internet Πώς μπορώ να αποφύγω μηνύματα spamming; Χρησιμοποιώντας προγράμματα antivirus τα οποία και ανανεώνετε όσο συχνά πρέπει, μπορείτε να προστατευτείτε από μηνύματα spamming.

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικά δεδομένα στο Διαδίκτυο: Τα δικαιώματα & οι υποχρεώσεις μας

Προσωπικά δεδομένα στο Διαδίκτυο: Τα δικαιώματα & οι υποχρεώσεις μας Προσωπικά δεδομένα στο Διαδίκτυο: Τα δικαιώματα & οι υποχρεώσεις μας Δρ. Κωνσταντίνος Λιμνιώτης Πληροφορικός Ελεγκτής klimniotis at dpa.gr Τι είναι προσωπικά δεδομένα; Προσωπικά δεδομένα είναι κάθε πληροφορία

Διαβάστε περισσότερα

Κορυφαίες συμβουλές πρόληψης

Κορυφαίες συμβουλές πρόληψης Περραιβού 40, Ανω Τούμπα T: 2310.943.054 54352, Θεσσαλονίκη Μ: 6978.284.405 W: www.servicepack.gr E: info@servicepack.gr Κορυφαίες συμβουλές πρόληψης Η πρόληψη των κυβερνοεγκλημάτων μπορεί να είναι πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας

Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας Σκοπός έρευνας-υπόθεση έρευνας Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να προσδιορίσει τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις που προκαλούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τους χρήστες τις. Ειδικότερα, βασικός σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικτυακή Σεξουαλική Παρενόχληση (Cyber Grooming)

Διαδικτυακή Σεξουαλική Παρενόχληση (Cyber Grooming) Διαδικτυακή Σεξουαλική Παρενόχληση (Cyber Grooming) Παρουσιάζουν: Πέτρος Καρακίτης, Παναγιώτης Καλοχωρίτης Α2, Πέτρος Μιχαήλ Α3 και Πάμφιλος Κουμίδης Α1 Τι είναι η Διαδικτυακή Σεξουαλική Παρενόχληση (Cyber

Διαβάστε περισσότερα

A Brave New World: Digital Citizenship in the 21st century. ΓΕΛ Πεντάπολης - Α Τάξη

A Brave New World: Digital Citizenship in the 21st century. ΓΕΛ Πεντάπολης - Α Τάξη A Brave New World: Digital Citizenship in the 21st century ΓΕΛ Πεντάπολης - Α Τάξη 2016-2017 Η εργασία αυτή έχει θέμα την ιδιότητα του πολίτη, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του στον ψηφιακό κόσμο.

Διαβάστε περισσότερα

Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους

Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους Ασφαλής χρήση διαδικτύου και κινητού τηλεφώνου σε παιδιά και εφήβους Ι. Τσιάντης MD, DPM, FRC Psych. Αν. Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Επιστημονικός Υπεύθυνος ΕΨΥΠΕ Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής Πρόεδρος Ιατρικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 7 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ 7 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑ 7 - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Ποια από τις πιο κάτω δηλώσεις περιγράφει την σωστή διαδικασία ασφάλειας των πληροφοριών για ένα οργανισμό; a) Να μην υπάρχουν διαδικασίες για την αναφορά των

Διαβάστε περισσότερα

Άρης Π. Λούβρης http://internet-safety.sch.gr

Άρης Π. Λούβρης http://internet-safety.sch.gr Αξιοποίηση του ιστοχώρου «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο» από την εκπαιδευτική κοινότητα με στόχο τους γονείς και τα παιδιά Άρης Π. Λούβρης http://internet-safety.sch.gr Η Ασφάλεια στη χώρα του Διαδικτύου όλοι

Διαβάστε περισσότερα

Ποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσουμε κατά τη λήψη πληροφοριών από το Διαδίκτυο;

Ποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσουμε κατά τη λήψη πληροφοριών από το Διαδίκτυο; Πληροφόρηση (α)τι λογισμικό θα χρειαστούμε για να επισκεφτούμε μια ιστοσελίδα και να πληροφορηθούμε για κάτι που μας ενδιαφέρει; (β) Πώς ονομάζονται τα προγράμματα που μας επιτρέπουν να αναζητήσουμε πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς. Δ/ντης Διεύθυνσης Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου και Δικτυακών Τεχνολογιών

Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς. Δ/ντης Διεύθυνσης Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου και Δικτυακών Τεχνολογιών Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο Το Δίκτυο στην υπηρεσία της Εκπαίδευσης Οι υπηρεσίες και ο ρόλος του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου στη δομούμενη Κοινωνία της Γνώσης Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Δ/ντης Διεύθυνσης Πανελλήνιου

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (CYBERBULLYING)

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (CYBERBULLYING) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (CYBERBULLYING) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΕ19 Ζητούμενο η θετική στάση... Λοιπον σήµερα ο µπαµπάς θα σε προστατέψει απο τον ηλεκτρονικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ TROJAN Στην πληροφορική, ο δούρειος ίππος (trojan horse ή απλά trojan) είναι ένα κακόβουλο πρόγραμμα που ξεγελάει τον χρήστη και τον κάνει να πιστεύει ότι εκτελεί κάποια χρήσιμη

Διαβάστε περισσότερα

ONLINE GAMING. Όσα πρέπει να γνωρίζω! Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου

ONLINE GAMING. Όσα πρέπει να γνωρίζω! Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου ONLINE GAMING Όσα πρέπει να γνωρίζω! 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Διαδικτυακό παιχνίδι Μια από τις δημοφιλέστερες ασχολίες των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

«Στρατηγική και Δράσεις του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο»

«Στρατηγική και Δράσεις του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο» «Στρατηγική και Δράσεις του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο» http://internet-safety.sch.gr Διαδίκτυο: Βασικά Σημεία Θεμελιώδεις Αρχές (αναφορικά με τους μαθητές): Τα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ Το Διαδίκτυο, γνωστό συνήθως και με την αγγλική άκλιτη ονομασία Internet, είναι ένα μέσο μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ), όπως είναι για παράδειγμα και η τηλεόραση αν και η τελευταία έχει πολύ περιορισμένο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ- ΙΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ- ΙΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ- ΙΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ερωτήσεις Τι είναι η πειρατεία λογισμικού Παραδείγματα πειρατείας Τι είναι το πιστοποιητικό αυθεντικότητας; Αναφέρετε κατηγορίες λογισμικού που διατίθεται στο διαδίκτυο

Διαβάστε περισσότερα

Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2013 «Connect with Respect!»

Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου 2013 «Connect with Respect!» «Connect with Respect!» Τα Δικαιώματα του παιδιού και οι προτάσεις της UNICEF για την προστασία τους μέσα και δια μέσου των εικονικών κόσμων Ηλίας Λυμπέρης Γενικός Διευθυντής Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Απορρήτου. Παρακαλούμε, διαβάστε την παρούσα Πολιτική Απορρήτου προσεκτικά.

Πολιτική Απορρήτου. Παρακαλούμε, διαβάστε την παρούσα Πολιτική Απορρήτου προσεκτικά. Πολιτική Απορρήτου Η ιστοσελίδα μας Dietbook.gr έχει δεσμευτεί να διατηρήσει ένα υψηλό πρότυπο, ώστε να προστατεύσει τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. Στο τμήμα «Πολιτική Απορρήτου» θα θέλαμε να μοιραστούμε

Διαβάστε περισσότερα

Phishing, Ιοί και Πειρατεία Λογισμικού Ηλεκτρονικών υπολογιστών

Phishing, Ιοί και Πειρατεία Λογισμικού Ηλεκτρονικών υπολογιστών Phishing, Ιοί και Πειρατεία Λογισμικού Ηλεκτρονικών υπολογιστών ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ: ΔΗΜΗΤΡΙΑ ΚΡΑΣΑ, ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΦΟΠΑΥΛΟΥ, Β2 & ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΡΑΤΖΙΑ Α1 2016-2017 Τι είναι το Phishing; Ως Phishing ονομάζουμε την προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός εκκαθάρισης spam

Οδηγός εκκαθάρισης spam Οδηγός εκκαθάρισης spam e-mail «Δουλεύω Ηλεκτρονικά, Δουλεύω Γρήγορα και με Ασφάλεια - by e-base.gr» Web : www.e-base.gr E-mail : support@e-base.gr Facebook : Like Παρακάτω μπορείτε να μελετήσετε τον οδηγό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Table of Contents

Εισαγωγή. Table of Contents Εισαγωγή Νέες μορφές εγκληματικών πράξεων δεν εμφανίζονται συχνά στο πέρασμα των αιώνων. Παρ' όλα αυτά όμως παράλληλα με την δημιουργία και την ευρεία χρήση του διαδικτύου, το διαδικτυακό έγκλημα άρχισε

Διαβάστε περισσότερα

Ανήλικος καταναλωτής: Ευκαιρίες, κίνδυνοι και μέσα προστασίας. Ομιλία Συνηγόρου του Καταναλωτή, κου Ευάγγελου Ζερβέα, στο Κολέγιο Αθηνών

Ανήλικος καταναλωτής: Ευκαιρίες, κίνδυνοι και μέσα προστασίας. Ομιλία Συνηγόρου του Καταναλωτή, κου Ευάγγελου Ζερβέα, στο Κολέγιο Αθηνών Ανήλικος καταναλωτής: Ευκαιρίες, κίνδυνοι και μέσα προστασίας Ομιλία Συνηγόρου του Καταναλωτή, κου Ευάγγελου Ζερβέα, στο Κολέγιο Αθηνών 30 Νοεμβρίου 2011 Εισαγωγή Καταναλωτής είναι κάθε άτομο, για το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Οι ιοί των υπολογιστών αποτελούν πλέον ένα διαδεδομένο, καθημερινό φαινόμενο. Η γρήγορη εξάπλωση των ιών τα τελευταία χρόνια οφείλονται στο διαδίκτυο

Οι ιοί των υπολογιστών αποτελούν πλέον ένα διαδεδομένο, καθημερινό φαινόμενο. Η γρήγορη εξάπλωση των ιών τα τελευταία χρόνια οφείλονται στο διαδίκτυο Οι ιοί των υπολογιστών αποτελούν πλέον ένα διαδεδομένο, καθημερινό φαινόμενο. Η γρήγορη εξάπλωση των ιών τα τελευταία χρόνια οφείλονται στο διαδίκτυο και ειδικότερα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το οποίο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ανεπιθύμητα μηνύματα θεωρούνται τα μηνύματα εκείνα που υπό κανονικές συνθήκες οι χρήστες δεν θα επέλεγαν να δουν και τα οποία διανέμονται

Διαβάστε περισσότερα

Ασφάλεια στο ιαδίκτυο

Ασφάλεια στο ιαδίκτυο Ασφάλεια στο ιαδίκτυο Κίνδυνοι και τρόποι προστασίας για µηχανές και ανθρώπους Οµάδα Project Α Λυκείου Σχολικό έτος: 2011-2012 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι μαθητές του project «Ασφάλεια στο διαδίκτυο-κίνδυνοι- Τρόποι προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. 5 η ομάδα Ηλέκτρα Βασηλίου Μυρτώ Κύρκου Ερμιόνη Κωστοπούλου Ευανθία Κόντου

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. 5 η ομάδα Ηλέκτρα Βασηλίου Μυρτώ Κύρκου Ερμιόνη Κωστοπούλου Ευανθία Κόντου ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 5 η ομάδα Ηλέκτρα Βασηλίου Μυρτώ Κύρκου Ερμιόνη Κωστοπούλου Ευανθία Κόντου Ασφάλεια στο διαδίκτυο Η παγκόσμια κοινωνία των πληροφοριών αποτελεί σήμερα μια απτή πραγματικότητα, η

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 5: Εγκατάσταση Απεγκατάσταση Εφαρμογών και Ιοί Ανδρέας Βέγλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Κατασκήνωση Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ.)

Κατασκήνωση Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ.) Κατασκήνωση Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ.) Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας CC BY-NC-SA 4.0 Τι μου αρέσει να κάνω στο Διαδίκτυο; Δυνατότητες Διαδικτύου Πληροφόρηση Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή

Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή εργασία οικιακής οικονομίας Συμπεριφορά του Έφηβου Καταναλωτή Γιάννης Γαβριλάκης Β3 Εισαγωγή Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας είναι η υπερκατανάλωση υλικών αγαθών. Πλήττει όλες σχεδόν τις

Διαβάστε περισσότερα

ΈΦΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΟΥ ΤΜΗΜΑ: Α1

ΈΦΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΟΥ ΤΜΗΜΑ: Α1 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΈΦΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΟΥ ΤΜΗΜΑ: Α1 1 Το Διαδίκτυο, γνωστό συνήθως και με την αγγλική άκλιτη ονομασία Internet, είναι ένα μέσο μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ), όπως είναι για παράδειγμα και η τηλεόραση αν και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ. Εσωτερικός Κανονισμός. Παρουσία Σώματος Προσκόπων Κύπρου στο διαδίκτυο

ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ. Εσωτερικός Κανονισμός. Παρουσία Σώματος Προσκόπων Κύπρου στο διαδίκτυο ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Εσωτερικός Κανονισμός Παρουσία Σώματος Προσκόπων Κύπρου στο διαδίκτυο Λευκωσία Σεπτέμβριος 2010 ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ Σ.Π.Κ. ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Περιεχόμενα:

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Δημιουργία σύνδεσης... 27 5. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΤΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΙΣΤΟΥ... 37. Γνωριμία με μια ιστοσελίδα:... 38

Περιεχόμενα. Δημιουργία σύνδεσης... 27 5. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΤΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ ΙΣΤΟΥ... 37. Γνωριμία με μια ιστοσελίδα:... 38 Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 11 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ... 13 1. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ... 15 2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ INTERNET;... 16 3. ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ... 19 4. ΤΙ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Πληροφορίες για Μαθητές SOCIAL MEDIA Information Sheet for Μαθητές Η προσαρμογή στα ελληνικά πραγματοποιήθηκε με την επιμέλεια του Επιστημονικού Οργανισμού «Μαζί για την Εφηβική

Διαβάστε περισσότερα

Ρητορική Μίσους. στο Διαδίκτυο. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου

Ρητορική Μίσους. στο Διαδίκτυο. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Ρητορική Μίσους στο Διαδίκτυο 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Ρητορική μίσους; Το διαδίκτυο και ειδικότερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άνοιξαν

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνία. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Δημιουργία λογαριασμού. Λήψη ηλεκτρονικού μηνύματος. Αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος. Απάντηση και προώθηση

Επικοινωνία. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Δημιουργία λογαριασμού. Λήψη ηλεκτρονικού μηνύματος. Αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος. Απάντηση και προώθηση 5 Επικοινωνία Μια από τις πιο χρήσιμες λειτουργίες του υπολογιστή είναι η επικοινωνία με άλλους. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με άτομα ή ολόκληρες ομάδες, να ζητήσετε αποδεικτικά που θα εξασφαλίζουν ότι

Διαβάστε περισσότερα

Ενημέρωση σε Windows 8.1 από τα Windows 8

Ενημέρωση σε Windows 8.1 από τα Windows 8 Ενημέρωση σε Windows 8.1 από τα Windows 8 Τα Windows 8.1 και τα Windows RT 8.1 είναι βασισμένα στα Windows 8 και στα Windows RT, για να σας προσφέρουν βελτιώσεις στην εξατομίκευση, την αναζήτηση, τις εφαρμογές,

Διαβάστε περισσότερα

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία «ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία 23 Ιουλίου 2013 Εισαγωγή Η «Ψηφιακή Κάλπη ΖΕΥΣ» είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο. Τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Κίνδυνοι και κανόνες ασφάλειας Διαδικτύου

Κίνδυνοι και κανόνες ασφάλειας Διαδικτύου Κίνδυνοι και κανόνες ασφάλειας Διαδικτύου Το Διαδίκτυο θα μπορούσε εύκολα να διεκδικήσει τον τίτλο ενός από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Πρόκειται για ένα μέσο που δίνει σε πραγματικό χρόνο πρόσβαση

Διαβάστε περισσότερα

K9 Γονικός έλεγχος. Εισαγωγή

K9 Γονικός έλεγχος. Εισαγωγή Εισαγωγή Το Κ9 αποτελεί ένα εύχρηστο πρόγραμμα γονικού ελέγχου με το οποίο μπορούμε να φιλτράρουμε τις δραστηριότητες του παιδιού μας στο Διαδίκτυο. Το παρόν αποτελεί ένα συνοπτικό οδηγό για την εγκατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

15 ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς. Ζαχαριάδης Γεώργιος Εκπαιδευτικός Πληροφορικής

15 ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς. Ζαχαριάδης Γεώργιος Εκπαιδευτικός Πληροφορικής 15 ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς Ζαχαριάδης Γεώργιος Εκπαιδευτικός Πληροφορικής Μάρτιος 2015 Είναι η χρήση της τεχνολογίας, ιδιαίτερα των κινητών τηλεφώνων και του Διαδικτύου, με σκοπό την εσκεμμένη (συναισθηματική)

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Τηλεπικοινωνιών και δικτύων Εργασία για το μάθημα: Τεχνολογίες Εκπαίδευσης Αλαμπάνου Αγγελική Απιτιαγοπούλου Αγγελική Κολιός Ιωάννης Κουμής Μιχαήλ Μαραβέλης Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜA (ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ) ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΤΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ηλεκτρονικό έγκλημα είναι ένα συχνό φαινόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, 28 Ιανουαρίου 2014

Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, 28 Ιανουαρίου 2014 Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, 28 Ιανουαρίου 2014 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Υλικό από τον ιστότοπο της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Καθηγ.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Ως γονείς

Διαβάστε περισσότερα

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία «ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία 23 Ιουλίου 2013 Εισαγωγή Η «Ψηφιακή Κάλπη ΖΕΥΣ» είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο. Τόσο

Διαβάστε περισσότερα

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία «ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία 3 Δεκεμβρίου 2012 Εισαγωγή Η «Ψηφιακή Κάλπη ΖΕΥΣ» είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο.

Διαβάστε περισσότερα

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία

«ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία «ΖΕΥΣ» Εγχειρίδιο Συμμετοχής σε Ψηφοφορία 27 Ιουνίου 2016 Εισαγωγη Η «Ψηφιακή Κάλπη ΖΕΥΣ» είναι ένα πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο. Τόσο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤA Σχολικό εργαστήριο πληροφορικής και εισαγωγή στα θέματα ασφάλειας

ΕΝΟΤΗΤA Σχολικό εργαστήριο πληροφορικής και εισαγωγή στα θέματα ασφάλειας ΕΝΟΤΗΤA 5.1-2 Σχολικό εργαστήριο πληροφορικής και εισαγωγή στα θέματα ασφάλειας Στοιχειώδεις γνώσεις για τον τρόπο λειτουργίας των σχολικών εργαστηρίων Βασικές γνώσεις για την ασφάλεια των σχολικών δικτύων

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να προστατευτείτε από τους ιούς

Πώς να προστατευτείτε από τους ιούς Πώς να προστατευτείτε από τους ιούς Περιεχόµενα 10 χρυσοί κανόνες για προστασία από ιούς και δούρειους ίππους...2 Πώς να προστατευτείτε από τους ιούς σελ. 1 10 χρυσοί κανόνες για προστασία από ιούς και

Διαβάστε περισσότερα

5.2. PrivaSee. Miguela Fernandes, Πορτογαλία. Ιδιωτικότητα, το πολυτιμότερο από τα υπάρχοντά μου. Εύκολο Μέτριο Δύσκολο

5.2. PrivaSee. Miguela Fernandes, Πορτογαλία. Ιδιωτικότητα, το πολυτιμότερο από τα υπάρχοντά μου. Εύκολο Μέτριο Δύσκολο Σχέδια μαθημάτων 5.2. PrivaSee Τίτλος Σύντομης Δραστηριότητας Συγγραφέας Θέμα Ικανότητες Επίπεδο Ηλικιακή Ομάδα Διάρκεια Στόχος του μαθήματος Εισαγωγή Εργαλεία PrivaSee Miguela Fernandes, Πορτογαλία Κοινωνικές

Διαβάστε περισσότερα

Συμβουλές για Ασφάλεια στo

Συμβουλές για Ασφάλεια στo Συμβουλές για Ασφάλεια στo 1 Το Facebook, ως το δημοφιλέστερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης στις μέρες μας, έχει διευκολύνει σημαντικά την επικοινωνία και έχει φέρει κοντά τους ανθρώπους ανά τον κόσμο. Χρήστες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΓραμμήΒοηθείαςΥποΣΤΗΡΙΖΩ 80011 80015 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΚΟΡΜΑΣ

ΗΓραμμήΒοηθείαςΥποΣΤΗΡΙΖΩ 80011 80015 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΚΟΡΜΑΣ ΗΓραμμήΒοηθείαςΥποΣΤΗΡΙΖΩ 80011 80015 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΚΟΡΜΑΣ Εκπρόσωπος της Γραμμής Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β Παιδιατρική Κλινική Παν/μίου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Δράση Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης Saferinternet.gr ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Δράση Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης Saferinternet.gr ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 23 Νοεμβρίου 2011 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Δράση Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης Saferinternet.gr ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Η εκπαίδευση των ανήλικων χρηστών γύρω από την υπεύθυνη και ασφαλή χρήση της

Διαβάστε περισσότερα