Μελέτη τεκμηρίωσης δυσμενών καιρικών συνθηκών για το έτος 2015

Transcript

1 ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Μελέτη τεκμηρίωσης δυσμενών καιρικών συνθηκών για το έτος 2015 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2016

2

3 Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε στο Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών (ΚΕ.Μ.Ε.) - Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας, για την τεκμηρίωση δυσμενών καιρικών συνθηκών του έτους 2015, σύμφωνα με το έγγραφο αρ. πρωτ. 5905/ της Διεύθυνσης Ασφάλισης και Ενισχύσεων του ΕΛ.Γ.Α. και σε εφαρμογή του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β /2008). Οργάνωση σύνταξης: Μιχαήλ Σιούτας, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Εκπόνηση ενοτήτων: Υπερβολικές Βροχοπτώσεις -Πλημμύρες- Κατολισθήσεις Ανεμοστρόβιλος Ανεμοθύελλα Χιονόπτωση Παγετός Χαλάζι Υψηλή Υγρασία και Θερμοκρασίες Μαρτίου 2015 Βροχοπτώσεις Χειμώνα 2014-Άνοιξης 2015 και Υψηλές Θερμοκρασίες Μαίου 2015 Σουλτάνα Δημούτση, Μετεωρολόγος Μαίρη Βλάχου, Μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας, Μετεωρολόγος Δημήτριος Φόρης, Μετεωρολόγος Ελένη Χατζή, Μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας, Μετεωρολόγος Ευάγγελος Τσαγκαλίδης, Μετεωρολόγος Ευάγγελος Τσαγκαλίδης, Μετεωρολόγος

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 2. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 4 3. ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΕΣ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ 6 ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ - ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ 4. ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗ - ΠΑΓΕΤΟΣ ΧΑΛΑΖΙ ΑΝΕΜΟΘΥΕΛΛΑ ΥΨΗΛΗ ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ 160 ΜΑΡΤΙΟΥ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ ΧΕΙΜΩΝΑ 2014 ΑΝΟΙΞΗΣ ΚΑΙ ΥΨΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ ΜΑΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια του ισχύοντος Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β / ) εξετάζεται η έγκριση ενισχύσεων στη γεωργική και ζωική παραγωγή ή στα μέσα παραγωγής και στο πάγιο κεφάλαιο, για ζημιές που προκαλούνται από απρόβλεπτα γεγονότα όπως θεομηνίες, δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή άλλα έκτακτα γεγονότα. Η μετεωρολογική τεκμηρίωση της εμφάνισης έντονων και ακραίων καιρικών καταστάσεων για το έτος 2015, με ζημιογόνες επιπτώσεις στη γεωργική και ζωική παραγωγή καθώς και στο πάγιο κεφάλαιο είναι το αντικείμενο αυτής της μελέτης. Ο όρος «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» αναφέρεται σε ζημιές που οφείλονται σε συγκεκριμένο φαινόμενο και σε καιρικές συνθήκες που τοπικά αποκλίνουν σημαντικά από το μέσο όρο (Glossary of Weather and Climate, 1996; Ερμηνευτικό Λεξικό Μετεωρολογικών και Κλιματολογικών Όρων, 1998; Κυριαζόπουλος και Λιβαδάς, 1975; Σερέλη-Χρονοπούλου και Φλόκας, 2010). Η επικράτηση δυσμενών καιρικών καταστάσεων εξετάζεται για διάφορες περιοχές της χώρας και για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα ή ημερομηνίες του έτους 2015, με βάση τα διαθέσιμα μετεωρολογικά δεδομένα. Οι ζημιογόνες συνθήκες δημιουργήθηκαν κυρίως εξαιτίας της μεγάλης έντασης και διάρκειας, αλλά και ορισμένες φορές της εμφάνισης ακραίων χαρακτηριστικών κατά την επικράτηση των ακόλουθων φαινομένων: a. Υπερβολικές Βροχοπτώσεις-Πλημμύρες-Κατολισθήσεις β. Ανεμοστρόβιλος γ. Χιονόπτωση-Παγετός δ. Χαλάζι ε. Ανεμοθύελλα στ. Υψηλές Υγρασία και Θερμοκρασίες Μαρτίου 2015 ζ. Υπερβολικές Βροχές Χειμώνα Άνοιξης 2015 και Υψηλές θερμοκρασίες Μαίου 2015 Η δυνατότητα τεκμηρίωσης των παραπάνω καιρικών φαινομένων και καταστάσεων βασίζεται στην εξέταση των διαφόρων μετεωρολογικών δεδομένων. Στις περιπτώσεις που τα δεδομένα αυτά δεν είναι διαθέσιμα ή γενικά είναι ανεπαρκή, -3-

6 γίνεται εκτίμηση της πιθανότητας για την εμφάνιση και ένταση του φαινομένου με βάση τα κατά το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικά δεδομένα γειτονικών περιοχών. Η εκπόνηση της μελέτης οργανώθηκε και συντονίσθηκε από το Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας, του Κέντρου Μετεωρολογικών Εφαρμογών, στα πλαίσια του ισχύοντος Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων και για συγκεκριμένα αιτήματα, σύμφωνα με το έγγραφο αριθμ. πρωτ. 5905/ της Διεύθυνσης Ασφάλισης και Ενισχύσεων του ΕΛ.Γ.Α. 2. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Για τον προσδιορισμό έντονων και ακραίων καιρικών καταστάσεων χρησιμοποιήθηκαν τα μετεωρολογικά στοιχεία θερμοκρασίας, βροχοπτώσεων, ανέμου, καταιγίδων και χαλαζιού που καταγράφηκαν από τους σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) που λειτουργούν στις εξεταζόμενες περιοχές και για τις εξεταζόμενες χρονικές περιόδους. Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα, για κάποιες Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα περισσότερων του ενός σταθμού, ή δεδομένα γειτονικών Π.Ε. για τις περιοχές που δεν λειτουργεί μετεωρολογικός σταθμός. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών του ΕΛ.Γ.Α. που λειτουργούν στους Γαλατάδες Πέλλας και στη Μελίκη Ημαθίας, καθώς και τα δεδομένα των μετεωρολογικών Ραντάρ που λειτουργεί ο ΕΛ.Γ.Α. στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Χαλαζικής Προστασίας (Ε.Π.Χ.Π.) στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία. Η τεκμηρίωση των υπερβολικών βροχοπτώσεων και των πλημμυρών και της συνεπαγόμενης πιθανότητας κατολισθήσεων, περιλαμβάνει αρχικά τον εντοπισμό και την εξέταση των ημερών εμφάνισης του φαινομένου και στη συνέχεια τον προσδιορισμό της διάρκειας και έντασής του. Με βάση συγκριτική ανάλυση ως προς τα κλιματικά επίπεδα, κατά κανόνα τις μέσες τιμές και τις απόλυτα ακραίες τιμές, διερευνάται η ένταση του φαινομένου και αξιολογείται η εμφάνιση ακραίων καιρικών καταστάσεων στις εξεταζόμενες περιοχές. -4-

7 Για την τεκμηρίωση της εμφάνισης καταιγίδων με μεγάλα ύψη βροχής καθώς και χαλαζοπτώσεων, χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των ραντάρ καιρού Φιλύρου και Λιόπρασσου, που λειτουργεί ο ΕΛ.Γ.Α. στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Χαλαζικής Προστασίας (ΕΠΧΠ). Τέλος χρησιμοποιήθηκαν και πληροφορίες από τηρούμενα δεδομένα στο ΚΕ.Μ.Ε. σχετικά με την εμφάνιση διαφόρων καιρικών φαινομένων σε περιοχές της χώρας. Οι αναλύσεις για τον προσδιορισμό της έντασης των φαινομένων και των ακραίων καιρικών καταστάσεων βασίσθηκαν στα κλιματικά δεδομένα της ΕΜΥ. Η τεκμηρίωση του ανεμοστρόβιλου βασίσθηκε σε μετεωρολογικά δεδομένα, μετεωρολογικές παραμέτρους, δεδομένα ραντάρ, ηλεκτρικών εκκενώσεων των καταιγίδων, δεδομένα ζημιών και πληροφοριών από το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. Η τεκμηρίωση των χιονοπτώσεων βασίσθηκε σε δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών, στοιχεία από το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. ή άλλα στοιχεία και πληροφορίες. Το φαινόμενο του παγετού τεκμηριώθηκε με βάση τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ και του ΕΑΑ, σχετικά με την επικράτηση θερμοκρασιών χαμηλότερων του μηδενός. Η τεκμηρίωση του χαλαζιού βασίσθηκε στις παρατηρήσεις των μετεωρολογικών σταθμών σχετικά με την εμφάνιση χαλαζιού ή δραστηριότητα καταιγίδων ή υετού. Επιπρόσθετα εξετάσθηκαν και δεδομένα ραντάρ καιρού για τις περιοχές που ήταν διαθέσιμα, για την εμφάνιση ισχυρών καταιγίδων και την εκτίμηση της πιθανότητας χαλαζόπτωσης, αλλά και πληροφορίες από το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. Επίσης δεδομένα καταγραφών της ηλεκτρικής δραστηριότητας των καταιγίδων. Η τεκμηρίωση της ανεμοθύελλας βασίσθηκε στις μετρήσεις μετεωρολογικών σταθμών σχετικά με την μέγιστη ένταση του ανέμου, συνεκτιμώντας όπου απαιτείται και δεδομένα ραντάρ καιρού σχετικά με την εμφάνιση καταιγίδων. Η διάρθωση αυτής της μελέτης έχει ως εξής: Σε κάθε ενότητα περιλαμβάνεται και ένα φαινόμενο προς μετεωρολογική τεκμηρίωση. Τα χρονικά διαστήματα προς τεκμηρίωση και η ανάλυση των δεδομένων δίνονται με τη μορφή πινάκων ή διαγραμμάτων. Στην ενότητα του κάθε φαινομένου περιλαμβάνεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, καθώς και τα αποτελέσματα της τεκμηρίωσης για κάθε εξεταζόμενη Περιφερειακή Ενότητα της χώρας. -5-

8 3. ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΕΣ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑ - ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΗ 3.1. ΟΡΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β / ), οι Υπερβολικές Βροχοπτώσεις περιλαμβάνονται στις «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» και ως κλιματικό φαινόμενο «θεωρούνται οι βροχοπτώσεις που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ένταση (μεγάλα ύψη βροχής, ραγδαιότητα), από μεγάλη χρονική διάρκεια ή εμφάνιση συνεχών επεισοδίων βροχοπτώσεων εντός εποχής». Η Πλημμύρα σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων περιλαμβάνεται στις «θεομηνίες» και προσδιορίζεται με την ακόλουθη διατύπωση: «πλημμύρα ή υπερχείλιση λίμνης ή ποταμού, και η έξοδος των υδάτων σε χερσαία ζώνη προκαλώντας καταστροφές/ζημιές στην παραγωγή ή στα μέσα παραγωγής». Η Κατολίσθηση σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων επίσης περιλαμβάνεται στις «θεομηνίες» και προσδιορίζεται ως η «κατολίσθηση, όπου μάζες εδαφών μετακινούνται ή αποσπώνται, κυρίως λόγω έντονων βροχοπτώσεων, χιονοπτώσεων, σεισμών, κλπ., καταστρέφοντας την επιφάνεια και παρασύροντας τα μέσα παραγωγής ή δημιουργώντας ανυπέρβλητα εμπόδια στην ανθρώπινη δραστηριότητα, και εφόσον η ζημιά δεν οφείλεται στην επίδραση ανθρώπινου παράγοντα» ΑΙΤΗΜΑΤΑ - ΔΕΔΟΜΕΝΑ Αιτήματα για την τεκμηρίωση υπερβολικών βροχοπτώσεων, πλημμυρών και πλημμυρών-κατολισθήσεων που υπήρχαν από 31 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, για συγκεκριμένες ημερομηνίες και χρονικές περιόδους του ημερολογιακού έτους 2015, τα οποία περιλαμβάνονται στον Πίνακα 3.1. Για το σκοπό αυτό εξετάστηκαν δεδομένα υετού από μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της Εθνική Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), όπως επίσης και δεδομένα από τo ραντάρ καιρού Φιλύρου και Θεσσαλονίκης. -6-

9 Πίνακας 3.1. Αιτήματα για τεκμηρίωση υπερβολικών βροχοπτώσεων, πλημμυρών και κατολισθήσεων και διαθέσιμα δεδομένα. α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 1 Αιτωλ/νιας Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 31/1/ Αρκαδίας Βροχόπτωση 25/11/ Άρτας Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 1/2/ Γρεβενών Βροχόπτωση 22/8/ Έβρου 6 Ευβοίας 7 Ευρυτανίας Πλημμύρα (ποταμών Έβρου, Άρδα, Ερυθροπόταμου) Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) Πλημμύρα (λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων & υπερχείλισης τοπικών χειμάρρων) Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 2-5/2/ /2/ /10/2015 1/2/2015 Αγρίνιο ΕΑΑ & ΕΜΥ, Αιτωλικό ΕΑΑ, Γαβαλού ΕΑΑ Μεγαλόπολη ΕΑΑ, Λεβίδι ΕΑΑ, Λυκόχια ΕΑΑ, Τρίπολη ΕΑΑ & ΕΜΥ Άρτα ΕΑΑ & ΕΜΥ, Βουλγαρέλι ΕΑΑ, Θεοδωριανά ΕΑΑ, Κέδρος ΕΑΑ, Κομπότι ΕΑΑ Γρεβενά ΕΑΑ, Κοζάνη ΕΜΥ, Ραντάρ Λιόπρασου Αλεξανδρούπολη ΕΜΥ & ΕΑΑ, Διδυμότειχο ΕΑΑ, Μεταξάδες ΕΑΑ, Ορεστιάδα ΕΑΑ, Σουφλί ΕΜΥ Αυλίδας ΕΑΑ, Ζάρακες ΕΑΑ, Κριεζά ΕΑΑ, Κύμη ΕΑΑ, Στενή ΕΑΑ, Στύρα ΕΑΑ, Χαλκίδα ΕΑΑ Καρπενήσι ΕΑΑ, Μυρίκη ΕΑΑ, Ραντάρ Λιόπρασου -7-

10 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις)- Κατολίσθηση 2/2/2015 Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 4/8/2015 Βροχόπτωση 20/9/ Ηλείας Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 22/10/2015 Ιανουάριος- Μάρτιος 2015 Αμαλιάδα ΕΑΑ, Ανδραβίδα ΕΜΥ, Ανδρίτσαινα ΕΑΑ, Βαρθολομιό ΕΑΑ, Ζαχάρω ΕΑΑ, Κατάκολο ΕΑΑ, Λαμπεία ΕΑΑ, Πηνεία ΕΑΑ, Πύργος ΕΑΑ & ΕΜΥ, Φολοή ΕΑΑ 9 Ημαθίας Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 22/2/ /3/2015 Βέροια ΕΑΑ, Μελίκη ΕΛΓΑ, Νάουσα ΕΑΑ, Τρίκαλα ΕΜΥ, Ραντάρ Φιλύρου 10 Ηρακλείου Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 2/2/2015 Ηράκλειο ΕΑΑ & ΕΜΥ, Ιεράπετρα ΕΑΑ & ΕΜΥ, -8-

11 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Πλημμύρα (από Γιόφυρο ποταμό & παραποτάμους)- Κατολισθήσεις- Υπερβολικές Βροχοπτώσεις 12-14/1/2015 Λέντα ΕΑΑ, Μεταξοχώρι ΕΑΑ, Πυθάρι ΕΑΑ, Σταυρακιά ΕΑΑ Πλημμύρα (από Γιόφυρο ποταμό & παραποτάμους) 11/2/2015 Κατολισθήσεις- Πλημμύρα (από Γαζανό ποταμό & παραποτάμους)- Υπερβολικές Βροχοπτώσεις 5-12/1/2015 Πλημμύρα (από Γαζανό ποταμό & παραποτάμους)- Κατολισθήσεις- Υπερβολικές Βροχοπτώσεις 23-24/2/2015 Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 21/9/ Θεσπρωτίας Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 1/2/2015 Ηγουμενίτσα ΕΑΑ, Τσαμαντάς ΕΑΑ -9-

12 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 2/2/ Ιωαννίνων Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 1/2/2015 Αγία Κυριακή ΕΑΑ, Δερβιζιανά ΕΑΑ, Ζίτσα ΕΑΑ, Ιωάννινα 2/2/2015 ΕΑΑ & ΕΜΥ, Κόνιτσα ΕΑΑ, Μέτσοβο ΕΑΑ, Τύρια ΕΑΑ 11/12/ Καρδίτσας Πλημμύρα 1/2/2015 Λίμνη Πλαστήρα ΕΑΑ, Καρδίτσα ΕΑΑ & ΕΜΥ 14 Κέρκυρας Κατολίσθηση (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 20/2/2015 Κέρκυρα ΕΑΑ & ΕΜΥ, Παξοί ΕΑΑ 15 Κεφαλληνίας Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 25/9/2015 Ιθάκη ΕΑΑ, Αργοστόλι ΕΜΥ -10-

13 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 16 Κοζάνης Πλημμύρα (Υπερβολικές Βροχοπτώσεις) 1/2/2015 Άρδασσα ΕΑΑ, Κοζάνη ΕΜΥ, Μαυροπηγή ΕΑΑ, Πτολεμαΐδα ΕΑΑ, Νοτίου Πεδίου ΔΕΗ EAA Υπερβολική Βροχόπτωση Πλημμύρα 30/6/ /8/ /7/ Λάρισας Υπερβολικές Βροχόπτωσεις 5/8/2015 7/8/ /8/2015 Αγιά ΕΑΑ, Λάρισα ΕΑΑ & ΕΜΥ, Ραντάρ Λιόπρασου 10/9/2015 7/10/

14 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 18 Λέσβου -Λήμνου Πλημμύρα 23/10/ Μεσσηνίας Πλημμύρα 5-6/03/ Ξάνθης Πλημμύρα 7/03/2015 Αγία Παρσκευή ΕΑΑ, Θερμή ΕΑΑ, Μυτιλήνη ΕΜΥ Αλαγoνία ΕΑΑ, Κυπαρισσία ΕΑΑ, Αρφαρά ΕΑΑ, Καλαμάτα ΕΜΥ Ξάνθη ΕΑΑ & ΕΜΥ 21 Πέλλας Βροχόπτωση Πλημμύρα 22/08/2015 Γιαννιτσά ΕΑΑ, Αριδαία ΕΑΑ, Βεγορίτιδα ΕΑΑ, Γαλατάδες ΕΛΓΑ, Έδεσσα ΕΜΥ, Ραντάρ Φιλύρου 22 Πιερίας Κατολίσθηση 13/03/2015 Κατολίσθηση 31/03/2015 Κατολίσθηση 25/04/2015 Δίον ΕΑΑ, Σκοτίνα ΕΜΥ, Ραντάρ Φιλύρου 23 Πρέβεζας Πλημμύρα 1/02/2015 Πάργα ΕΑΑ, Πρέβεζα Κατολίσθηση 10/10/2015 ΕΑΑ & ΕΜΥ 24 Ρεθύμνου Κατολίσθηση Πλημμύρα 27/02/2015 Ρέθυμνο ΕΑΑ & ΕΜΥ, Φουρφούρας ΕΑΑ, Ανώγεια ΕΑΑ, Φράγμα Ποταμών ΕΑΑ -12-

15 α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 25 Ροδόπης Βροχόπτωση 31/01/2015 1/02/2015 Πλημμύρα 21/01/2015 Πλημμύρα 7-8/03/2015 Μαρώνεια ΕΑΑ, Κομοτηνή ΕΜΥ 26 Σάμου - Ικαρίας Πλημμύρα Κατολίσθηση 13/03/2015 Σάμος ΕΑΑ & ΕΜΥ Πλημμύρα 02/02/ Σερρών Κατολίσθηση 19/03/2015, 20/04/2015 Πλημμύρα 29/03/2015 Βροχόπτωση 5-6/08/ Τρικάλων Βροχόπτωση 1/02/ Φθιώτιδας Βροχόπτωση Πλημμύρα 31/01/2015, 1/02/ /01/2015, 1/02/ Φλώρινας Πλημμύρα 1/02/2015 Σέρρες ΕΑΑ & ΕΜΥ, Κερκίνη ΕΑΑ, Ραντάρ Φιλύρου Τρίκαλα ΕΑΑ & ΕΜΥ, Περτούλι ΕΑΑ, Λίμνη Πλαστήρα ΕΑΑ Μακρακώμη ΕΑΑ, Αμφίκλεια ΕΑΑ, Θεολόγος ΕΑΑ, Λαμία ΕΜΥ Φλώρινα ΕΑΑ & ΕΜΥ, Αμύνταιο ΕΑΑ, Βαρικό ΕΑΑ 31 Χαλκιδικής Πλημμύρα 22/09/2015 Βροχόπτωση 22/10/2015 Κασσανδρεία ΕΑΑ, Πολύγυρος ΕΑΑ, Στρατώνι ΕΑΑ, Βαρικό ΕΑΑ, Μίκρα ΕΜΥ, Ραντάρ Φιλύρου -13-

16 3.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Μελετήθηκαν τα ημερήσια ύψη βροχής για τις υπό εξέταση ημερομηνίες, καθώς και το αντίστοιχο μηνιαίο ύψος βροχής και συγκρίθηκαν με το ιστορικά καταγεγραμμένο απόλυτο μέγιστο ύψος βροχής 24ώρου, καθώς και με το μέσο μηνιαίο (κλιματικό) ύψος βροχής. Επίσης, για την εξέταση της μηνιαίας βροχόπτωσης χρησιμοποιήθηκε η εμπειρική παράμετρος της απόκλισης, η οποία ορίζεται ως εξής: Απόκλιση (%) = παρατηρούμενη τιμή κλιματική τιμή κλιματική τιμή x 100 H παράμετρος της απόκλισης δίνει την επί τοις εκατό μεταβολή της παρατηρούμενης τιμής ως προς την αντίστοιχη κλιματική τιμή. Με τον τρόπο αυτό διερευνάται αν η μηναία βροχόπτωση ήταν αυξημένη ή μειωμένη σε σχέση με τη μέση κλιματική τιμή που χαρακτηρίζει το κλίμα ενός τόπου. Πρόσθετα, διερευνήθηκε η ύπαρξη καταιγίδας,δεδομένου ότι οι καταιγίδες είναι από τα πιο βίαια ατμοσφαιρικά φαινόμενα, τοπικής κλίμακας, με κύρια χαρακτηριστικά τους ισχυρούς ανέμους, τη ραγδαία βροχόπτωση, τις ηλεκτρικές εκκενώσεις και σε αρκετές περιπτώσεις τις χαλαζοπτώσεις. Οι έντονες καταιγίδες που συνοδεύονται από σφοδρές βροχοπτώσεις με μεγάλα ύψη βροχής είναι δυνατόν υπό συνθήκες να δημιουργήσουν τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα, καθώς και κατολισθήσεις. Τα φαινόμενα αυτά προκαλούνται κυρίως από τα μεγάλα ποσά βροχόπτωσης αλλά εξαρτώνται και από άλλους τοπικούς παράγοντες όπως τον τύπο και τη μορφολογία του εδάφους, απορροή, εξάτμιση, διήθηση, είδος και κατανομή της βλάστησης, κτλ. Καθώς οι καταιγίδες είναι φαινόμενα τοπικής κλίμακας, σε κάποιες περιπτώσεις είναι πιθανό το μέγιστο της βροχόπτωσης να μην καταγραφεί από το βροχόμετρο κάποιου γειτονικού μετεωρολογικού σταθμού. Έτσι, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν δεδομένα βροχόπτωσης μετεωρολογικών σταθμών, λαμβάνονται υπόψη εφόσον είναι διαθέσιμα πρόσθετα στοιχεία, όπως τα δεδομένα μετεωρολογικών ραντάρ. -14-

17 3.4. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Π. Ε. Αιτωλοακαρνανίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις αναφέρθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2015, στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων σταθμών Αγρινίου, Αιτωλικού και Γαβαλού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Αγρινίου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Σε κανονικά επίπεδα κυμάνθηκε ο υετός τον Ιανουάριο στο σταθμό Αγρινίου, αυξημένος κατά 50% ήταν στο σταθμό του Αιτωλικού, ενώ 2,5 φορές μεγαλύτερος του κανονικού ήταν στο σταθμό της Γαβαλούς. Εξαιρετικά μεγάλο ποσό βροχής 121,4 mm (Πίνακας 3.2) καταγράφηκε στο σταθμό της Γαβαλούς τη ζητούμενη ημέρα 31 Ιανουαρίου 2015, ποσό που μπορεί να δικαιολογήσει πλημμύρες και πιθανές κατολισθήσεις στην περιοχή. Το ποσό αυτό υπερβαίνει το μέγιστο κλιματικό ημερήσιο ύψος υετού του σταθμού ΕΜΥ Αγρινίου που είναι 72,5 mm. Μικρότερα ποσά, αλλά όχι ασήμαντα, 23,2 και 46,4 mm σημειώθηκαν στους άλλους δύο σταθμούς Αγρινίου και Αιτωλικού. Αναφέρεται επίσης ότι η 31 η Ιανουαρίου 2015 ήταν η ημέρα κατά την οποία καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού Ιανουαρίου 2015 και στους τρεις σταθμούς που εξετάστηκαν. Πίνακας 3.2. Βροχομετρικά δεδομένα Ιανουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Αγρίνιο Αιτωλικό Γαβαλού Αγρίνιο Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 31/1 23,2 46,4 121,4 Πλήθος Ημερών Υετού Ιανουαρίου ,7 Ύψος Υετού (mm) Ιανουαρίου 128,4 170,6 282,2 113,7 Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) 23,2 46,4 121,4 72,5 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 31/1 31/1 31/1 Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής 12,9 50,0 148,2 Συνεπώς τα πολύ μεγάλα ποσά υετού που σημειώθηκαν τοπικά στις 31 Ιανουαρίου 2015 τεκμηριώνουν πλημμύρες και πιθανές κατολισθήσεις στην Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας την παραπάνω μέρα. -15-

18 Π. Ε. Αρκαδίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις αναφέρθηκαν στις 25 Νοεμβρίου 2015 στην Π.Ε. Αρκαδίας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Μεγαλόπολης, Λεβιδίου, Λυκόχιας και Τρίπολης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Τρίπολης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Για τους ορεινούς σταθμούς Λεβιδίου και Λυκόχιας δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματολογικά δεδομένα. Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε ο υετός το Νοέμβριο του 2015 στη Μεγαλόπολη, ενώ μειωμένος κατά 40% έναντι των κανονικών τιμών ήταν ο υετός στην Τρίπολη σε σύγκριση με τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού ΕΜΥ Τρίπολης. Τα μεγαλύτερα ποσά βροχής στις 25 Νοεμβρίου 2015 σημειώθηκαν στους σταθμούς Μεγαλόπολης και Λεβιδίου 38,6 και 36,6 mm αντίστοιχα, ενώ μικρότερο ποσό βροχής καταγράφηκε στο σταθμό της Τρίπολης. Στους δύο από τους τέσσερις σταθμούς το ποσό βροχής που σημειώθηκε στις 25 Νοεμβρίου αποτελεί το μέγιστο μηνιαίο ύψος υετού, ενώ στους άλλους δύο σταθμούς αυτό καταγράφηκε στις 27 και 28 Νοεμβρίου (Πίνακας 3.3). Γενικά το 90% του συνολικού μηνιαίου υετού καταγράφηκε το τερταήμερο Νοεμβρίου 2015 στο σύνολο των σταθμών που εξετάστηκαν. Πίνακας 3.3. Βροχομετρικά δεδομένα Νοεμβρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιμ/κες Μεγα/λη Λεβίδι Λυκόχια Τρίπολη Τρίπολη Ημερ Ύψος Βροχής (mm) στις 25/11 38,6 36,6 27,4 14,0 Πλήθος Ημερών Υετού Νοεμβρίου ,7 Ύψος Υετού (mm) Νοεμβρίου 120,2 150,2 96,0 69,4 112,0 Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) 38,6 44,4 27,4 21,4 83,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερ Ύψος Υετού 25/11 27/11 25/11 28/11 Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής 7, ,0 Συνοψίζοντας τα παραπάνω, αναφέρεται ότι τεκμηριώνονται τοπικά αυξημένες βροχοπτώσεις στην Π.Ε. Αρκαδίας στις 25 Νοεμβρίου

19 Π. Ε. Άρτας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Άρτας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Άρτας, Βουλγαρελίου, Θεοδωριανών, Κέδρου και Κομποτίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Άρτας/Χαλκιάδων της ΕΜΥ μόνο για το σταθμό Άρτας και Κομποτίου ΕΑΑ. Για τους υπόλοιπους σταθμούς δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα λόγω ορεινότητας. Αυξημένο κατά μιάμιση φορά του κανονικού ήταν το ποσό βροχής που σημειώθηκε το Φεβρουάτιο 2015 στο σταθμό της Άρτας σύμφωνα με τα κλιματικά δεδομένα του αντίστοιχου σταθμού της ΕΜΥ (Πίνακας 3.4), ενώ κανονικός ήταν ο υετός στο Κομπότι. Σχετικά μικρό, 10,4 mm, ήταν το ποσό βροχής που κατέγραψαν οι σταθμοί Άρτας και Κομποτίου στις 1 Φεβρουαρίου. Πολύ μεγαλύτερα ποσά υετού σημειώθηκαν στους ορεινούς σταθμούς στις 1 Φεβρουαρίου με το εξαιρετικά μεγάλο ποσό υετού 213,2 mm που σημειώθηκε στο σταθμό των Θεοδωριανών να ξεχωρίζει, όπως και τα 82,8 mm βροχής στον Κέδρο. Μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν επίσης το διήμερο Ιανουαρίου σε όλους τους εξεταζόμενους σταθμούς όπως φαίνεται στον Πίνακα 3.5 που ακολουθεί. Φαίνεται ότι στους 4 από τους 5 σταθμούς το 60-70% του υετού του Ιανουαρίου 2015 σημειώθηκε το διήμερο 30-31/1/2015. Αν προστεθούν και τα μεγάλα ποσά βροχής που σημειώθηκαν την 1 η Φεβρουαρίου προκύπτουν εξαιρετικά μεγάλα ποσά βροχής κατά το τριήμερο 31 Ιανουαρίου έως και 1 Φεβρουαρίου. Ενδεικτικά στο σταθμό των Θεοδωριανών σημειώθηκαν 642,8 mm (Πίνακας 3.5) κατά τη διάρκεια του τριημέρου, οπότε και δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων. -17-

20 Άρτα Βουλγαρέλι Θεοδωριανά Κέδρος Κομπότι Άρτα Βουλγαρέλι Θεοδωριανά Κέδρος Κομπότι Άρτα- Χαλκιάδες ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας 3.4. Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 10,4 41,2 213,2 82,8 10,4 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίο ,0 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 178,9 205,0 375,2 280,3 122,4 122,5 Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) 33,2 41,2 213,2 82,8 24,6 65,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 25/2 1/2 1/2 1/2 6/2 Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής 46, ,1 Πίνακας 3.5. Ύψος υετού στις Ιανουαρίου Παρατηρούμενες Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 30/1/ ,2 61,0 184,6 115,2 26,6 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 31/1/ ,8 150,4 245,0 125,6 85,2 Συνολικό Ύψος Βροχής 30/1 έως και 1/2/ ,4 252,6 642,8 323,6 122,2 Συνοψίζοντας τα παραπάνω, αναφέρεται ότι τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες για τις 1 Φεβρουαρίου Τα παραπάνω φαινόμενα είναι πολύ πιθανό να παρατηρήθηκαν στην περιοχή και το διήμερο Ιανουαρίου που προηγήθηκε. -18-

21 Π. Ε. Γρεβενών Υπερβολικές βροχοπτώσεις αναφέρθηκαν στις 22 Αυγούστου 2015 στην Π.Ε. Γρεβενών και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Γρεβενών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του γειτονικού μετεωρολογικού σταθμού Κοζάνης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), και δεδομένα από το ραντάρ καιρού Λιόπρασου. Σημειώνεται ότι λείπουν τα δεδομένα υετού από το σταθμό Γρεβενών για το διάστημα Αυγούστου Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε το ποσό υετού του Αυγούστου 2015 στο σταθμό Γρεβενών, συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Κοζάνης (Πίνακας 3.6). Στις 22 Αυγούστου 2015, ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα, ο σταθμός ΕΑΑ Γρεβενών κατέγραψε μόνο 3,2 mm βροχής. Παρόλα αυτά, όπως φαίνεται και από την Εικόνα 3.1 του ραντάρ Λιόπρασου (11:24 UTC) που ακολουθεί, η ευρύτερη περιοχή του Νομού Γρεβενών την παραπάνω ημέρα επηρεάστηκε από πολύ ισχυρή καταιγιδοφόρο δραστηριότητα, κυρίως τις πρώτες απογευματινές ώρες, λόγω της διέλευσης μεγάλου μήκους κύματος αυλώνα. Οι καταιγίδες συνοδεύονται από ραγδαία βροχόπτωση, οπότε τοπικά σημειώθηκαν φαινόμενα έντονης βροχόπτωσης λόγω της καταιγιδοφόρου δραστηριότητας. Πίνακας 3.6. Βροχομετρικά δεδομένα Αυγούστου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Γρεβενά Κλιματικές Κοζάνη Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 22/8 3,2 Πλήθος Ημερών Υετού Αυγούστου 6 5,1 Ύψος Υετού (mm) Αυγούστου 33,8 28,8 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 10,4 51,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 4/8 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 17,4-19-

22 Εικόνα 3.1. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Γρεβενών στις 22/8/2015 (11:24 UTC). Συμπερασματικά αναφέρεται ότι τεκμηριώνεται υπερβολική βροχόπτωση στις 22 Αυγούστου 2015 στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Γρεβενών λόγω της πολύ ισχυρής καιγιδοφόρου δραστηριότητας Π. Ε. Έβρου Πλημμύρες των ποταμών Έβρου, Άρδα και Ερυθροπόταμου αναφέρθηκαν το χρονικό διάστημα από 2 έως 5 Φεβρουαρίου 2015, και πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 18 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Έβρου. Για την τεκμηρίωσή των παραπάνω φαινομένων χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αλεξανδρούπολης, Διδυμότειχου, Μεταξάδων και Ορεστιάδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά -20-

23 δεδομένα των μετεωρολογικού σταθμών Αλεξανδρούπολης και Σουφλίου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε ο υετός στους Μεταξάδες, ενώ μειωμένος κατά 30% του κανονικού ήταν στην Αλεξ/λη και Διδυμότειχο και κατά σχεδόν 60% του κανονικού στην Ορεστιάδα το Φεβρουάριο του 2015 (Πίνακας 3.7). Το ζητούμενο διάστημα 2-5 Φεβρουαρίου σχεδόν μηδενικός υετός σημειώθηκε σε όλους τους σταθμούς που εξετάστηκαν, όμως σημειώθηκε σημαντικό ποσό υετού 62,0 mm το διήμερο 31/1-1/2/2015 στο σταθμό των Μεταξάδων (αναλυτικά 29,2 mm στις 31/1 και 32,8 mm στις 1/2). Επίσης καταγράφηκαν 34,4 mm βροχής στο σταθμό Διδυμοτείχου και 20,2 mm στο σταθμό της Ορεστιάδας στις 31 Ιανουαρίου Συνεπώς οι έντονες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν τοπικά το διήμερο 31 Ιανουαρίου - 1 Φεβρουαρίου είχαν σαν αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοστήτων νερού και τις πλημμύρες του ποταμού Έβρου και των παραποτάμων αυτού τις μέρες που ακολούθησαν. Επειδή οι πηγές του Έβρου ποταμού βρίσκονται στη ΒΔ Βουλγαρία και ένα μεγάλο μέρος αυτού διέρχεται από τη νότια Βουλγαρία, το ύψος των βροχοπτώσεων που σημειώνεται στη γειτονική χώρα είναι καθοριστικός παράγοντας για τις πλημμύρες του ποταμού εντός του ελλαδικού χώρου. Δε σημειώθηκε καθόλου υετός στις 18 Φεβρουαρίου σε όλους τους σταθμούς που εξετάστηκαν. Δε σημειώθηκε καθόλου υετός τις εννέα προηγούμενες ημέρες και τις τέσσερις επόμενες της ζητούμενης 18 ης Φεβρουαρίου. Η ημέρα η οποία είναι κοντά με τη ζητούμενη είναι η 23 η Φεβρουαρίου, στην οποία καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού για το μήνα Φεβρουάριο 2015 στους σταθμούς Αλεξ/λης (29,2 mm) και Διδυμοτείχου (14,0 mm). Ο σταθμός ΕΜΥ της Σαμοθράκης κατέγραψε στις 23 Φεβρουαρίου 52,0 mm και ο σταθμός ΕΜΥ Σουφλίου 20,0 mm. Συνεπώς είναι πολύ πιθανές τοπικές πλημμύρες, στις περιοχές που σημειώθηκαν οι εντονότερες βροχοπτώσεις, στις 23 Φεβρουαρίου και όχι στις 18 Φεβρουαρίου. -21-

24 Αλεξανδρούπολη Διδυμότειχο Μεταξάδες Ορεστιάδα Αλεξανδρούπολη Σουφλί ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας 3.7. Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 2/2 0,2 0,2 0,0 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 3/2 0,0 0,0 0,0 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 4/2 0,0 1,0 0,2 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 5/2 0,0 0,6 0,0 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 18/2 0,0 0,0 0,0 0,0 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,6 9,2 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 39,2 47,6 78,6 30,0 55,7 71,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 29,2 14,0 32,8 8,2 69,6 102 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 23/2 23/2 1/2 1/2 Απόκλιση (%) Μην. Ύψους Βροχής -29,6-33,8 9,3-58,3 Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Έβρου τεκμηριώνονται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα το διήμερο 2-5 Φεβρουαρίου 2015 και στις 23 Φεβρουαρίου και όχι στις 18 Φεβρουαρίου Π. Ε. Εύβοιας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν το διήμερο Οκτωβρίου 2015 στην Π.Ε. Εύβοιας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αυλίδας, Ζαράκων, Κριεζών, Κύμης, Στενής, Στύρας και Χαλκίδας και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. -22-

25 Αυλίδα Ζάρακες Κριεζά Κύμη Στενή Στύρα Χαλκίδα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Εξαιρετικά μεγάλα ποσά υετού σημειώθηκαν στο σύνολο σχεδών των επτά σταθμών που εξετάστηκαν στις 23 Οκτωβρίου (Πίνακας 3.8). Αναφέρονται τα 173,6 mm στη Στενή, τα 150,2 mm στην Κύμη και τα 120,6 στους Ζάρακες. Μεγάλα επίσης ποσά βροχής καταγράφηκαν και την επόμενη ημέρα 24/10 στους τέσσερις από τους επτά σταθμούς, με τα 95,6 mm βροχής στη Στενή και τα 77 mm στην Κύμη να ξεχωρίζουν. Μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν σε κάποιους σταθμούς και μία ημέρα πριν του ζητούμενου διημέρου, στις 22 Οκτωβρίου, όπως 95,4 mm στα Κριεζά, 72,2 mm στα Στύρα και 70,0 mm στους Ζάρακες. Φαίνεται λοιπόν ότι το τριήμερο Οκτωβρίου σημειώθηκαν εξαιρετικά μεγάλα ποσά βροχής στους πέντε από τους επτά σταθμούς, ποσά που φτάνουν το 80%-85% του συνόλου του υετού του μήνα Οκτωβρίου 2015, οπότε και δικαιολογούνται πλημμύρες, οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα την υπερχείλιση τοπικών χειμάρων. Πίνακας 3.8. Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου Παρατηρούμενες Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερ. Ύψος Βροχής (mm ) στις 22/10 17,8 70,0 95,4 30,2 6,0 72,2 8,8 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm ) στις 23/10 27,4 120,6 63,6 150,2 173,6 87,8 23,2 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm ) στις 24/10 0,4 29,0 7,8 77,0 95,6 31,4 0,6 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου Ύψος Υετού (mm) Οκτωβρίου 102,9 274,2 192,8 297,2 348,0 221,6 56,0 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 27,4 120,6 95,4 150,2 173,6 87,8 23,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 23/10 23/10 22/10 23/10 23/10 23/10 23/10 Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Εύβοιας τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις οι οποίες είναι δυνατόν να προκάλεσαν τοπικά πλημμύρες και υπερχείλιση χειμάρων το ζητούμενο διήμερο Οκτωβρίου αλλά και μία ημέρα πριν στις 22 Οκτωβρίου

26 Π. Ε. Ευρυτανίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στην Π.Ε. Ευρυτανίας στις 1 Φεβρουαρίου, τα παραπάνω φαινόμενα αλλά και κατολισθήσεις στις 2 Φεβρουαρίου, υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις στις 4 Αυγούστου 2015 και υπερβολικές βροχοπτώσεις στις 20 Σεπτεμβρίου, για την τεκμηρίωσή των οποίων χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των σταθμών Καρπενησίου και Μυρίκης του ΕΑΑ και δεδομένα από το ραντάρ καιρού Λιόπρασου. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα κλιματολογικά δεδομένα αντιπροσωπευτικά για την περιοχή. Mεγάλα ύψη βροχής καταγράφηκαν στο σταθμό Καρπενησίου το διήμερο 1-2 Φεβρουαρίου 2015, 110,8 mm, που προσεγγίζουν το 50% του συνολικού υετού του μήνα (Πίνακας 3.9). Μικρότερα ήταν τα ποσά βροχής που κατέγραψε ο ορεινός σταθμός της Μυρίκης το παραπάνω διήμερο, 71,2 mm, ποσό που αποτελεί επίσης το 50% του μηναίου υετού. Πολύ μεγάλο ποσό υετού κατέγραψε ο σταθμός Καρπενησίου, 106,0 mm στις 31 Ιανουαρίου και 41,4 mm σημειώθηκαν στις 30 Ιανουαρίου Γενικά το σύνολο του υετού στο τετραήμερο 30/1-2/2/2015, ήταν 258,2 mm, ποσό ικανό να δικαιολογήσει τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα και κατολισθήσεις στην περιοχή λόγω υπερβολικής βροχόπτωσης. Πίνακας 3.9. Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου Μετεωρολογικοί σταθμοί Καρπενήσι Μυρίκη Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 80,4 48,6 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 2/2 30,4 22,6 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 242,6 146,6 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 80,4 48,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 1/2 1/2 Μικρά ποσά βροχής κατέγραψαν και οι δύο εξεταζόμενοι σταθμοί στις 4 Αυγούστου (Πίνακας 3.10). Παρόλα αυτά, όπως φαίνεται και από την Εκόνα 3.2 από το ραντάρ Λιόπρασου που ακολουθεί, η περιοχή επηρεάστηκε από έντονη καταιγιδοφόρο δραστηριότητα τις πρώτες απογευματινές ώρες. Οι καταιγίδες σε -24-

27 διάταξη γραμμής, με κατεύθυνση από ΒΒΔ προς ΝΝΑ, χωροθετούνται δυτικά από την πόλη του Καρπενησίου στις 13:35 UTC. Επηρέασαν την πόλη και τα Α-ΒΑ τμήματα του Νομού κάποια υπολείμματα αυτών, εξού και τα μικρά ποσά βροχής που κατέγραψαν οι σταθμοί, αλλά σαφώς επηρεάστηκαν από τη δραστηριότητα τα υπόλοιπα τμήματα, οπότε και τοπικά, είναι πιθανόν, λόγω των ραγδαίων βροχοπτώσεων που συνοδεύουν τις καταιγίδες, να προκλήθηκαν κατολισθήσεις. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2015 τα ποσά υετού που καταγράφηκαν και στους δύο σταθμούς ήταν ελάχιστα, 1,0 και 0,6 mm αντίστοιχα στο Καρπενήσι και τη Μυρίκη. Μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν μία ημέρα μετά, στις 21 Σεπτεμβρίου και στους δύο σταθμούς, 41,4 mm και 59,2 mm στο Καρπενήσι και τη Μυρίκη. Η ευρύτερη περιοχή επηρεάστηκε από έντονη καταιγιδοφόρο δραστηριότητα που εντοπίζεται χρονικά κοντά στα μεσάνυχτα της 20 ης Σεπτεμβρίου (20:37 UTC ή 23:37 τ.ω.) και τις πρώτες μεταμεσονύκτιες ώρες. Αυτό φαίνεται και από τα μεγάλα ποσά βροχής που καταγράφηκαν και από τους δύο σταθμούς στις 21 Σεπτεμβρίου ημέρα μεγίστου ημερήσιου ύψους βροχής. Στην Εικόνα 3.3 από το ραντάρ Λιόπρασου στις 20:37 UTC φαίνονται δύο συμπλέγματα καταιγίδων, ένα βόρεια του Καρπενησίου και ένα νότια αυτού, που επηρέασαν το Νομό. Συνεπώς, λόγω της έντονης καταιγιδοφόρου δραστηριότητας, τοπικά σημειώθηκαν φαινόμενα ραγδαίας βροχόπτωσης. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Αυγούστου Μετεωρολογικοί σταθμοί Καρπενήσι Μυρίκη Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 4/8 8,4 6,8 Πλήθος Ημερών Υετού Αυγούστου 18 9 Ύψος Υετού (mm) Αυγούστου 41,4 59,2 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 14,6 16,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 12/8 12/8-25-

28 Εικόνα 3.2. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Ευρυτανίας στις 4/8/2015 (13:35 UTC). Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Σεπτεμβρίου Μετεωρολογικοί σταθμοί Καρπενήσι Μυρίκη Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 20/9 1,0 0,6 Πλήθος Ημερών Υετού Σεπτεμβρίου 18 9 Ύψος Υετού (mm) Σεπτεμβρίου 118,2 110,4 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 48,8 46,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 21/9 21/9-26-

29 Εικόνα 3.3. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Ευρυτανίας στις 20/9/2015 (20:37 UTC). Συνεπώς, σύμφωνα με τα παραπάνω, τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες στην Π.Ε. Ευρυτανίας στις 1 Φεβρουαρίου, τα παραπάνω φαινόμενα αλλά και κατολισθήσεις στις 2 Φεβρουαρίου Επίσης τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις στις 4 Αυγούστου και υπερβολικές βροχοπτώσεις στις 20 Σεπτεμβρίου 2015 λόγω έντονης καταιγιδοφόρου δραστηριότητας Π. Ε. Ηλείας Πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων αναφέρθηκαν στις 22 Οκτωβρίου 2015, και κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο 2015 στην Π.Ε. Ηλείας. Για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αμαλιάδας, Ανδρίτσαινας, Βαρθολομιού, Ζαχάρως, Κατάκολου, Λαμπείας, Πύργου, Πηνείας και -27-

30 Φολοής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών Ανδραβίδας και Πύργου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Για τη μελέτη έγινε σύγκριση των δεδομένων των αυτόματων σταθμών ΕΑΑ με τους αντίστοιχους της ΕΜΥ που παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά. Έτσι για τους σταθμούς Ζαχάρως, Κατάκολου, Πύργου χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματολογικά δεδομένα του σταθμού ΕΜΥ Πύργου, ενώ για τους σταθμούς Αμαλιάδας και Βαρθολομιού τα κλιματολογικά δεδομένα του σταθμού ΕΜΥ Ανδραβίδας. Για τους σταθμούς Λαμπείας, Πηνείας, Φολοής και Ανδρίτσαινας που είναι ηπειρωτικοί δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε ο υετός στην Αμαλιάδα, μειωμένος του κανονικού στον Πύργο και στο Κατάκολο με τη μείωση να φτάνει στο 25% και 50% αντίστοιχα και μόνο στο Βαρθολομιό ήταν πάνω του κανονικού με την αύξηση στο 40% τον Οκτώβριο Πολύ μεγάλα ποσά βροχής κατέγραψαν οι ηπειρωτική σταθμοί Λαμπείας 134,0 mm, Πηνείας 116,4 mm και Φολοής 90,4 mm στις 22 Οκτωβρίου ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα. Μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν και μία ημέρα πριν στις 21 Οκτωβρίου. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα 72,2 mm στο Βαρθολομιό, 45,0 mm στην Πηνεία και 46,0 mm στη Φολοή. Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω δικαιολογούνται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων το διήμερο Οκτωβρίου και κυρίως στις 22 Οκτωβρίου Μειωμένος του κανονικού ήταν ο υετός τον Ιανουάριο 2015 στους σταθμούς Αμαλιάδας και Κατάκολου με τη μείωση από 25 έως 30 % αντίστοιχα. Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε ο υετός στη Ζαχάρω ενώ μόνο στον Πύργο ήταν λίγο αυξημένος με την αύξηση να κυμαίνεται στα 20% του κανονικού. Γενικά το 90% έως το 99% του υετού του μήνα σημειώθηκε το διάστημα 23 έως 31 Ιανουαρίου σε όλους τους εξεταζόμενους σταθμούς. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού καταγράφεται στις 24 Ιανουαρίου (Πίνακας 3.13) σε όλους τους σταθμούς, με μεγάλα ύψη βροχής, εκτός της Αμαλιάδας που τοποθετείται στις 27 Ιανουαρίου. Αναφέρονται ενδεικτικά στις 24 Ιανουαρίου τα 62,6 mm στη Λαμπεία, 46,6 mm στην Ανδρίτσαινα και τα 43,2 και 43,8 mm στον Πύργο και τη Φολοή αντίστοιχα. Συνεπώς είναι πολύ πιθανό να παρατηρήθηκαν τοπικά κατολοσθήσεις κυρίως από 24 Ιανουαρίου και μετά μέχρι το τέλος του μήνα. -28-

31 Αμαλιάδα Ανδρίτσαινα Βαρθολομιό Ζαχάρω Κατάκολο Λαμπέια Πύργος Φολοή Ανδραβίδα Πύργος Αμαλιάδα Ανδρίτσαινα Βαρθολομιό Κατάκολο Λαμπέια Πύργος Πηνεία Φολοή Ανδραβίδα Πύργος ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρ ολογικοί σταθμοί Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 22/10 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου Ύψος Υετού Οκτωβρίου Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) Ημέρα Μέγ. Ημερ. Ύψους Υετού Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής % 43,0 27,4 48,6 29,4 134,0 42,4 116,4 90, ,1 7,7 101,4 129,8 138,3 50,2 194,0 72,8 184,2 188,6 98,9 97,5 43,0 35,2 72,2 29,4 134,0 42,4 116,4 90,4 111,9 106,4 22/10 11/10 21/10 22/10 22/10 22/10 22/10 22/10 2,5-39,8-48, ,3 - - Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιανουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρ ολογικοί σταθμοί Πλήθος Ημερών Υετού Ιανουαρίου Ύψος Υετού Ιανουαρίου Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) Ημέρα Μέγ. Ημερ. Ύψους Υετού Απόκλιση Μην.Ύψους Βροχής % ,3 11,9 84,6 187,4 109,4 129,6 91,0 253,6 154,6 175,2 112,0 129,9 22,8 46,6 29,2 39,8 33,4 62,6 43,2 43,8 77,3 89,2 27/1 24/1 24/1 24/1 24/1 24/1 24/1 24/1-24,5 - -2,3-0,2-29,9-19,

32 Αμαλιάδα Ανδρίτσαινα Βαρθολομιό Ζαχάρω Κατάκολο Λαμπέια Πύργος Φολοή Ανδραβίδα Πύργος ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στο σταθμό Αμαλιάδας και διπλάσιος του κανονικού στο Βαρθολομιό το Φεβρουάριο Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε στο Κατάκολο και στη Ζαχάρω, ενώ η αύξηση πέραν του κανονικού κυμάνθηκε στο 40% στον Πύργο. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού καταγράφεται το διάστημα από 22 έως και 27 Φεβρουαρίου, με εξαίρεση το σταθμό της Λαμπείας που σημειώθηκε στις 2 Φεβρουαρίου (Πίνακας 3.14). Κατά το μήνα Φεβρουάριο 2015 όλος ο υετός παρατηρήθηκε κατά το πρώτο 9ήμερο και την τελευταία εβδομάδα του μήνα, ενώ το ενδιάμεσο διάστημα Φεβρουαρίου ήταν ξηρό, αφού δεν καταγράφηκε καθόλου υετός. Σε όλους τους σταθμούς, με εξαίρεση το σταθμό της Λαμπείας, το μεγαλύτερο ποσό υετού σημειώθηκε την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου σε ποσοστό που κυμαίνεται από 50% έως 70% επί του συνολικού μηναίου υετού, με τιμές που ξεχωρίζουν: 41,4 mm στην Αμαλιάδα στις 23/2, 41,2 mm στην Ανδρίτσαινα στις 22/2 και 32,8 mm στη Ζαχάρω στις 27/2. Συνεπώς, καθώς την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2015 σημειώθηκαν μεγάλα ποσά βροχής, τοπικά διακαιολογούνται κατολισθήσεις λόγω αυξημένων βροχοπτώσεων. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρ/κοι σταθμοί Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % ,1 11,5 221,0 283,2 174,4 130,0 115,2 235,6 151,8 177,0 87,4 112,5 41,4 41,2 28,8 32,8 22,2 25,4 27,0 25,6 46,0 70,0 23/2 22/2 27/2 27/2 23/2 2/2 22/2 27/2 152,9-99,5 15,6 2,4-34,

33 Αμαλιάδα Ανδρίτσαινα Βαρθολομιό Ζαχάρω Κατάκολο Λαμπέια Πύργος Φολοή Ανδραβίδα Πύργος ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Αυξημένος σε σχέση με τις κανονικές τιμές ήταν ο υετός και στους πέντε σταθμούς για τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα το Μάρτιο Η μεγαλύτερη αύξηση εντοπίζεται στο σταθμό της Ζαχάρως με τον υετό του μήνα υπερδιπλάσιο του κανονικού, ενώ στους υπόλοιπους σταθμούς η αύξηση κυμαίνεται από 30% έως 60%. Τα μεγαλύτερα ποσά βροχής σημειώθηκαν στις 6, 11 και 27 Μαρτίου, ημέρες στις οποίες καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα, με τιμές από 57,2 mm στη Φολοή στις 27 Μαρτίου, 44,2 mm στη Λαμπεία και 34,2 mm στην Αμαλιάδα σις 6 Μαρτίου (Πίνακας 3.15). Μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν σε κάποιους σταθμούς το τριήμερο Μαρτίου, όπως 92,2 mm στη Φολοή, 72,6 mm στη Λαμπείας και 66,6 mm στη Ζαχάρω. Συνεπώς είναι πιθανόν να παρατηρήθηκαν τοπικά φαινόμενα κατολισθήσεων λόγω αυξημένων βροχοπτώσεων στις 6 και 11 Μαρτίου όπως και το τριήμερο Μαρτίου. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Παρατηρούμενες Κλιμ/κες Μετεωρ ολογικοί σταθμοί Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής % ,1 9,3 112,2 225,8 97,2 152,6 90,6 200,4 114,8 222,2 69,5 71,8 34,2 43,2 18,8 33,4 19,8 44,2 33,4 57,2 85,6 53,0 6/3 6/3 6/3 27/3 11/3 6/3 6/3 27/3 61,4-39,9 112,5 26,2-59,

34 Συμπερασματικά και σύμφωνα με τα παραπάνω τεκμηριώνονται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων το διήμερο Οκτωβρίου και κυρίως στις 22 Οκτωβρίου 2015 στην Π.Ε. Ηλείας. Είναι πολύ πιθανό να παρατηρήθηκαν τοπικά κατολισθήσεις κυρίως από τις 24 έως και τις 31 Ιανουαρίου 2015, όπως και την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2015 και στις 6 και 11 Μαρτίου και το τριήμερο Μαρτίου Π. Ε. Ημαθίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις αναφέρθηκαν στις 22 Φεβρουαρίου και στις 27 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Ημαθίας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Βέροιας και Νάουσας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), τα δεδομένα του αυτόματου σταθμού του ΕΛ.Γ.Α. στη Μελίκη και τα κλιματικά δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών, της ΕΜΥ Τρικάλων Ημαθίας, και ΕΛ.Γ.Α. Μελίκης. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης δεδομένα από το ραντάρ καιρού του ΕΛ.Γ.Α. στο Φίλυρο. Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στο μετεωρολογικό σταθμό Βέροιας, και 1,7 φορές περισσότερος του κανονικού σε σύγκριση με τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού ΕΜΥ Τρικάλων ήταν ο υετός στο σταθμό της Νάουσας το Φεβρουάριο Παρόμοια αυξημένη σε σύγκριση με τις αντίστοιχες κλιματικές τιμές ήταν η βροχή και στο σταθμό της Μελίκης. Στις 22 Φεβρουαρίου παραπλήσια ήταν τα ποσά βροχής που καταγράφηκαν στη Βέροια και στη Μελίκη 25,2 και 26,2 mm αντίστοιχα, ενώ μικρότερο ήταν το ποσό υετού που σημειώθηκε στη Νάουσα. Φαίνεται ότι μεγαλύτερα ποσά βροχής σημειώθηκαν στις αρχές του μήνα, με το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού να καταγράφεται στις 1 Φεβρουαρίου για τους σταθμούς Βέροιας και Νάουσας με 33,2 και 34,4 mm αντίστοιχα, ενώ στη Μελίκη στις 6 Φεβρουαρίου με 57 mm βροχής. Στο σταθμό της Βέροιας το διάστημα 7-21 Φεβρουαρίου που προηγείται της ζητούμενης, ήταν σχετικά ξηρό καθώς το σύνολο του υετού ήταν μόλις 6 mm κατανεμειμένο σε 5 ημέρες υετού. Αντίστοιχα στο σταθμό της Νάουσας ήταν μόλις 5 mm σε 2 ημέρες υετού και στη Μελίκη 15,8 mm σε 5 ημέρες βροχής. Τέλος το τριήμερο που προηγήθηκε της ζητούμενης δε σημειώθηκε υετός σε κανένα από τους τρεις εξεταζόμενους σταθμούς. Συνεπώς σύμφωνα με τα παραπάνω και επειδή λείπουν -32-

35 Βέροια Νάουσα Μελίκη Τρίκαλα Μελίκη ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας στοιχεία ραγδαιότητας της βροχόπτωσης που είναι σημαντικά για την τεκμηρίωση της κατολίσθησης, τα ποσά υετού που σημειώθηκαν στις 22 Φεβρουαρίου κυρίως στους σταθμούς Βέροιας και Μελίκης (Πίνακας 3.16), υπό συνθήκες πιθανόν τοπικά να ήταν δυνατόν να προκαλέσουν περιορισμένα φαινόμενα κατολίσθησης. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ύψος Βροχής (mm) στις 22/2/ ,2 14,6 26,2 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,9 13,1 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 112,2 78,8 171,6 46,8 109,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 33,2 34, ,7 85,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 1/2 1/2 6/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 139,7 68,4 57,0 Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στους μετεωρολογικούς σταθμούς Νάουσας και Μελίκης, ενώ στη Βέροια ήταν 3,5 φορές περισσότερος του κανονικού το Μάρτιο Στις 27 Μαρτίου το μεγαλύτερο ποσό υετού σημειώθηκε στη Βέροια 37,6 mm, ενώ το μικρότερο 17,2 mm καταγράφηκε στη Νάουσα (Πίνακας 3.17). Όπως φαίνεται από την Εικόνα 3.4 (13:31 UTC) από το ραντάρ καιρού του ΕΛ.Γ.Α. στο Φίλυρο που ακολουθεί, η περιοχή επηρεάστηκε από μέτριας έντασης καταιγιδοφόρο δραστηριότητα νωρίς το απόγευμα, συνεπώς είναι πιθανόν να σημειώθηκαν τοπικά φαινόμενα κατολίσθησης λόγω της ραγδαιότητας της βροχής που χαρακτηρίζουν τις καταιγίδες. Στην Εικόνα 3.4 διακρίνεται το α/φος που πραγματοποιεί σπορά στα Ν-ΝΔ του συμπλέγματος. -33-

36 Βέροια Νάουσα Μελίκη Τρίκαλα Μελίκη ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ύψος Βροχής (mm) 27/3/ ,6 17,2 28,4 Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου ,9 14,3 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 183,0 129,4 208,2 52,6 80,5 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 37,6 32,0 37,4 42,0 59,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 27/3 6/3 6/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 247,9 146,0 158,6 Εικόνα 3.4. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Ημαθίας στις 27/3/2015 (13:31 UTC). Συνοψίζοντας τα παραπάνω, συμπεραίνεται ότι υπό συνθήκες είναι πιθανόν να προκλήθηκαν περιορισμένα φαινόμενα κατολίσθησης στην ΠΕ Ημαθίας στις 22 Φεβρουαρίου, όπως επίσης είναι πιθανόν να προκλήθηκαν παρόμοια φαινόμενα στις 27 Μαρτίου λόγω καταιγιδοφόρου δραστηριότητας που έπληξε την περιοχή. -34-

37 Π. Ε. Ηρακλείου Κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων αναφέρθηκαν στις 2 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Ηρακλείου. Επίσης πλημμύρες (από Γιόφυρο Ποταμό και παραποτάμους) και κατολισθήσεις λογω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις Ιανουαρίου, τα παραπάνω φαινόμενα από Γαζανό ποταμό το διάστημα 5-12 Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, πλημμύρες (από Γιόφυρο ποταμό και παραποτάμους) στις 11 Φεβρουαρίου 2015 και τέλος πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 21 Σεπτεμβρίου Για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Ηρακλείου, Ιεράπετρας, Λέντα, Μεταξοχωρίου, Πυραθίου και Σταυρακιάς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών Ηρακλείου και Ιεράπετρας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Για τη μελέτη έγινε σύγκριση των δεδομένων των σταθμών ΕΑΑ με τους αντίστοιχους της ΕΜΥ που παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά. Έτσι για το σταθμό Ηρακλείου χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματολογικά δεδομένα του σταθμού ΕΜΥ Ηρακλείου, ενώ για τους νότιους σταθμούς Ιεράπετρας και Λέντα του σταθμού της ΕΜΥ Ιεράπετρας. Για τους υπόλοιπους σταθμούς δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματολογικά δεδομένα. Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός Ιανουαρίου 2015 στο σταθμό Ηρακλείου, σχεδόν κανονικές τιμές σημειώθηκαν στο σταθμό της Ιεράπετρας τον Ιανουάριο του 2015, ενώ η αύξηση έναντι των κανονικών τιμών έφτασε στο 60% στο σταθμό Λέντα (Πίνακας 3.18). Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής από το ζητούμενο διάστημα 5-14/1/2015 σημειώθηκαν στις 5 και 13 Ιανουαρίου. Ξεχωρίζουν τα 83,8 mm, 72,0 mm και 53,6 mm στις 5/1 στους σταθμούς Σταυρακίων, Ηρακλείου και Μεταξοχωρίου αντίστοιχα, ενώ ακόμη μεγαλύτερα ποσά βροχής καταγράφηκαν στις 13/1 σε κάποιους σταθμούς με τα 119,4 mm στο Μεταξοχώρι, τα 101,2 mm στα Σταυράκια και τα 96,8 mm στο Πυθάρι να ξεχωρίζουν. Σημαντικά ποσά βροχής παρατηρήθηκαν επίσης σε κάποιους σταθμούς στις 6/1 με τα 46,6 mm στα Σταυράκια να ξεχωρίζουν, όπως και στις 7/1 που στους τέσσερις από τους έξι σταθμούς καταγράφηκε υετός μεταξύ 20 έως 30 mm. Αντίθετα μηδενικά ποσά βροχής σημειώθηκαν το διάστημα 8-11 Ιανουαρίου σε όλους σχεδον τους σταθμούς. Τέλος -35-

38 Ηράκλειο Ιεράπετρα Λέντας Μεταξοχώρι Πυθάρι Σταυράκια Ηράκλειο Ιεράπετρα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας την τελευταία ημέρα τους εξεταζόμενου διαστήματος 14/1 σχετικά μικρά ποσά υετού κατέγραψε σχεδόν το σύνολο των σταθμών, εκτός του σταθμού Σταυρακίων με 42,0 mm. Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω, δικαιολογούνται πλημμύρες χειμάρρων και πιθανές κατολισθήσεις το τριήμερο Ιανουαρίου και στις 13 Ιανουαρίου λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων, ενώ στις 14 Ιανουαρίου τα παραπάνω φαινόμενα δικαιολογούνται τοπικά μόνο στην περιοχή του σταθμού Σταυρακίων. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιανουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 5/1 72,0 11,2 7,8 53,6 33,0 83,8 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 6/1 15,6 22,8 21,8 25,4 28,6 46,6 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 7/1 8,0 10,6 23,0 22,6 22,6 30,6 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 8/1 0,0 0,0 0,2 0,0 1,2 0,0 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 9/1 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 10/1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 11/1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 12/1 15,4 0,6 2,6 10,4 4,2 11,6 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 13/1 49,2 36,2 44,0 119,4 96,8 101,2 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 14/1 16,4 8,8 3,8 15,0 5,4 42,0 Πλήθος Ημερών Υετού Ιανουαρίου ,2 12,6 Ύψος Υετού (mm) Ιανουαρίου 232,8 133,6 167,8 326,8 248,2 423,2 90,7 104,8 Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) 72,0 36,2 44,0 119,4 96,8 101,2 91,5 85 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 5/1 13/1 13/1 13/1 13/1 13/1 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 156,7 27,5 60,1 Ερευνώνται οι βροχοπτώσεις στις 2, 11, 23 και 24 Φεβρουαρίου

39 Διπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός το Φεβρουάριο 2015 στο Λέντα, αυξημένος κατά 60% στο Ηράκλειο και σχεδόν σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε στην Ιεράπετρα (Πίνακας 3.19). Σχεδόν μηδενικά ποσά βροχής σημειώθηκαν σε όλους τους σταθμούς στις 2 Φεβρουαρίου και μηδενικός υετός καταγράφηκε μία ημέρα πριν, οπότε και δεν δικαιολογούνται κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων την παραπάνω ημέρα. Σημαντικά ποσά βροχής κατέγραψαν στις 11 Φεβρουαρίου 2015 οι σταθμοί Πυθαρίου 47,6 mm και Ιεράπετρας 31,8 mm, ενώ μικρότερα ποσά βροχής, μικρότερα των 20 mm κατέγραψαν οι άλλοι σταθμοί (Πίνακας 3.19). Λείπουν δεδομένα από το σταθμό Μεταξοχωρίου για το Φεβρουάριο 2015 που τοποθετείται κοντά στον Προφήτη Ηλία από όπου και πηγάζει ο Γιόφυρος ποταμός, αλλά τα 47,6 mm που σημειώθηκαν στο γειτονικό σταθμό Πυθαρίου δικαιολογούν πιθανές πλημμύρες στην ευρύτερη περιοχή εξαιτίας του Γιόφυρου ποταμού και των παραποτάμων αυτού. Μεγάλο επίσης ήταν το ποσό υετού που καταγράφηκε από το σταθμό Πυθαρίου 50,2 mm στις 23 Φεβρουαρίου, ενώ 32,0 mm σημειώθηκαν στο σταθμό Λέντα. Επίσης καταγράφηκαν 27,0 mm στο σταθμό Σταυρακίων που τοποθετείται κοντά στο Γαζανό ποταμό, οπότε και υπάρχει πιθανότητα τοπικών πλημμυρών και δυνατότητα κατολισθήσεων υπό συνθήκες. Μικρά ήταν τα ποσά βροχής που σημειώθηκαν στις 24 Φεβρουαρίου οπότε και δεν δικαιολογούνται τα παραπάνω φαινόμενα στην περιοχή. Αναφέρεται ότι μεγάλα ποσά βροχής παρατηρήθηκαν το διάστημα Φεβρουαρίου όπου και εντοπίζεται το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα για όλους τους εξεταζόμενους σταθμούς. -37-

40 Ηράκλειο Ιεράπετρα Λέντας Πυθάρι Σταυράκια Ηράκλειο Ιεράπετρα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 2/2 0,0 0,0 0,8 0,8 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 11/2 10,6 31,8 7,0 47,6 17,6 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 23/2 8,8 13,0 32,0 50,2 27,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 24/2 0,6 9,8 0,8 4,4 2,4 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,4 10,2 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 106,6 90,6 141,4 254,3 214,2 67,1 73,5 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 15,8 31,8 43,6 55,0 54,6 51,7 80,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 10/2 11/2 10/2 10/2 12/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 58,9 23,3 92,4 Σε κανονικές τιμές κυμάνθηκε ο υετός στο Ηράκλειο το Σεπέμβριο 2015, αλλά πολύ αυξημένος εξαπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στην Ιεράπετρα, κυρίως λόγω του πολύ μεγάλου ποσού βροχής 71,2 mm που καταγράφηκε στο σταθμό της Ιεράπετρας στις 22 Σεπτεμβρίου (Πίνακας 3.20). Πολύ μικρότερο, 15,4 mm, ήταν το ποσό βροχής που κατέγραψε ο σταθμός τη ζητούμενη ημέρα 21 Σεπτεμβρίου. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε στους τρεις από τους τέσσερις εξεταζόμενους σταθμούς στις 21 Σεπτεμβρίου με ποσά βροχής που φτάνους τα 20 mm στους σταθμούς Πυθαρίου και Σταυρακίων. Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω δικαιολογούνται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων το διήμερο Σεπτεμβρίου και κυρίως στις 22 Σεπτεμβρίου

41 Ηράκλειο Ιεράπετρα Πυθάρι Σταυράκια Ηράκλειο Ιεράπετρα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Σεπτεμβρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 21/9 8,4 15,4 20,4 20,0 Πλήθος Ημερών Υετού Σεπτεμβρίου ,4 1,2 Ύψος Υετού (mm) Σεπτεμβρίου 15,4 89,0 34,4 37,6 16,4 13,4 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 8,4 71,2 20,4 20,0 102,7 246,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 21/9 22/9 21/9 21/9 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % -6,1 564,2 Συνοψίζοντας τα παραπάνω τεκμηριώνονται πλημμύρες χειμάρρων και πιθανές κατολισθήσεις το τριήμερο 5-7 Ιανουαρίου και στις 13 Ιανουαρίου λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων, ενώ στις 14 Ιανουαρίου τα παραπάνω φαινόμενα δικαιολογούνται τοπικά στην περιοχή του σταθμού Σταυρακίων. Υπάρχει πιθανότητα τοπικών πλημμυρών και δυνατότητα κατολισθήσεων στις 23 Φεβρουαρίου, ενώ δεν διακιολογούνται τα παραπάνω φαινόμενα στην περιοχή στις 2 Φεβρουαρίου και 24 Φεβρουαρίου. Τέλος τεκμηριώνονται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων το διήμερο Σεπτεμβρίου Π. Ε. Θεσπρωτίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στην Π.Ε. Θεσπρωτίας στις 1 Φεβρουαρίου 2015 και κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 2 Φεβρουαρίου 2015 και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Ηγουμενίτσας (Μαυρούδι) και Τσαμαντά του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. Το διήμερο 1-2 Φεβρουαρίου 62,8 mm βροχής καταγράφηκαν στο σταθμό Τσαμαντά και 34,4 mm στο σταθμό Μαυρουδίου Ηγουμενίτσας. (Πίνακας 3.21). -39-

42 Μεγάλα ποσά υετού καταγράφηκαν επίσης το διήμερο Ιανουαρίου 2015 που προηγήθηκε του ζητούμενου διαστήματος, 103,2 mm στο σταθμό Τσαμαντά και 80,8 mm στο σταθμό Μαυρουδίου. Αν αθροίσουμε τον υετό για το χρονικό διάστημα 30 Ιανουαρίου έως και 2 Φεβρουαρίου προκύπτουν 166,0 mm βροχής στο σταθμό Τσαμαντά και 115,2 mm στο σταθμό Μαυρουδίου. Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω, αθροιστικά τα ποσά υετού που καταγράφηκαν συνολικά σε διάστημα τεσσάρων ημερών είναι δυνατόν να προκάλεσαν τοπικές πλημμύρες στις 1 Φεβρουαρίου και πιθανές κατολισθήσεις στις 2 Φεβρουαρίου. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Μετεωρολογικοί σταθμοί Ηγουμενίτσα (Μαυρούδι) Τσαμαντάς Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 18,0 34,4 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 2/2 16,4 28,4 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 207,4 249,4 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 24,0 34,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 25/2 1/2 Συνοψίζοντας τα παραπάνω, τεκμηριώνονται τοπικές πλημμύρες στις 1 Φεβρουαρίου 2015 και είναι πιθανά φαινόμενα τοπικών κατολισθήσεων στις 2 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Θεσπρωτίας Π. Ε. Ιωαννίνων Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου 2015 και κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 2 Φεβρουαρίου και στις 11 Δεκεμβρίου 2015 στο νομό Ιωαννίνων και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αγίας Κυριακής, Δερβιζιανών, Ζίτσας, Ιωαννίνων, Κόνιτσα, Μετσόβου και Τύριων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) όπως επίσης και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Ιωαννίνων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Τα δεδομένα των σταθμών Αγίας Κυριακής, Ιωαννίνων και Τύριων -40-

43 συγκρίθηκαν με τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Ιωαννίνων της ΕΜΥ. Για τους υπόλοιπους σταθμούς δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός του Φεβρουαρίου 2015 στους τρεις παραπάνω εξεταζόμενους σταθμούς για τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του Φεβρουαρίου 2015 σημειώθηκε στους έξι από τους επτά σταθμούς στις 1 Φεβρουαρίου (Πίνακας 3.22), ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα, με μεγάλα ποσά βροχής (ξεχωρίζουν 129,0 mm στα Τύρια, 98,4 στο Μέτσοβο, 81,6 mm στα Ιωάννινα). Μικρότερα ήταν τα ποσά βροχής που σημειώθηκαν στις 2 Φεβρουαρίου σε όλους τους σταθμούς και κυμάνθηκαν από 21,8 mm στην Κόνιτσα έως 34,8 mm στο Μέτσοβο. Πολύ μεγάλα ποσά βροχής σημειώθηκαν επίσης το διήμερο Ιανουαρίου που προηγήθηκε του ζητούμενου (Πίνακας 3.22), με τα 104,0 mm στα Τύρια και τα 118,0 mm στα Δερβίζιανα να ξεχωρίζουν στις 30 Ιανουαρίου και τα 172,0 mm στα Δερβίζιανα, 154,2 mm στα Τύρια και τα 107,0 mm στην Αγία Κυριακή να ξεχωρίζουν στις 31 Ιανουαρίου. Γενικά το τετραήμερο από 30/1/2015 έως και 2/2/2015 αθροιστικά σημειώθηκαν πολύ μεγάλα ύψη βροχής σε όλους τους σταθμούς με το μεγαλύτερο ποσό να υπερβαίνει τα 400 mm στο σταθμό των Τύριων και το ελάχιστο 166,0 mm στην Κόνιτσα. Συνεπώς δικαιολογούνται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 1 Φεβρουαρίου που πιθανότατα θα προκάλεσαν τοπικά φαινόμενα κατολισθήσεων στις 2 Φεβρουαρίου λόγω των πολύ μεγάλων ποσών υετού που καταγράφηκαν το τετραήμερο 30 Ιανουαρίου μέχρι και 2 Φεβρουαρίου σε όλους τους σταθμούς που εξετάστηκαν. -41-

44 Αγία Κυριακή Δερβίζιανα Ζίτσα Ιωάννινα Κόνιτσα Μέτσοβο Τύρια Ιωάννινα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα μετεωρολογικών σταθμών Π.Ε. Ιωαννίνων. Παρατηρούμενες Κλιμ Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 30/1/2015 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 31/1/2015 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2/2015 Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 2/2/2015 Συνολικό ύψος υετού για το διάστημα 30/1 έως 2/2/2015 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου 2015 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 2015 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού Φεβρουαρίου (mm) 2015 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού Φεβρουαρίου 2015 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 68,8 118,0 73,6 35,6 72,2 32,6 104,0 107,0 172,0 67,4 69,4 33,0 88,8 154,2 76,6 68,6 58,2 81,6 39,0 98,4 129,0 28,4 23,0 24,2 24,2 21,8 34,8 30,8 280,8 381,6 223,4 210,8 166,0 254,6 418, ,5 263,8 407,6 197,0 228,4 147,0 253,2 314,6 110,4 76,6 116,0 58,2 81,6 39,0 98,4 129,0 56,6 1/2 4/2 1/2 1/2 1/2 1/2 1/2 138, , ,0 Πολύ ξηρός θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο Δεκέμβριος 2015, καθώς στο σύνολο των σταθμών το μηνιαίο ύψος υετού δεν ξεπέρασε τα 7 mm με μέγιστο 6,9 mm στα Τύρια και ελάχιστο 1,0 mm στη Ζίτσα (Πίνακας 3.23). Επίσης πολύ μικρά ποσά βροχής κατέγραψαν όλοι οι σταθμοί στις 11 Δεκεμβρίου, από 0 έως και 1,4 mm, συνεπώς και δεν τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις στις 11 Δεκεμβρίου

45 Αγία Κυριακή Δερβίζιανα Ζίτσα Ιωάννινα Κόνιτσα Μέτσοβο Τύρια Ιωάννινα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Δεκεμβρίου. Παρατηρούμενες Κλιμ Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις11/12/2015 Πλήθος Ημερών Υετού Δεκεμβρίου Ύψος Υετού (mm) Δεκεμβρίου Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού Δεκεμβρίου (mm) Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού Δεκεμβρίου Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 0,4 0,2 1,0 1,2 0,0 0 1, ,2 6,1 2,8 1,0 6,7 1,2 3,6 6,9 175,0 0,4 0,4 1,0 1,2 0,2 3,4 1,4 86,6 11/12 5/12 11/12 11/12 1/12 17/12 11/12-96, , ,1 Σύμφωνα με τα παραπάνω αναφέρεται ότι τεκμηριώνονται τοπικές πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 1 Φεβρουαρίου και πιθανά φαινόμενα κατολίσθησης στις 2 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Ιωαννίνων. Δεν τεκμηριώνονται κατολισθήσεις στις 11 Δεκεμβρίου Π. Ε. Καρδίτσας Πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Καρδίτσας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Καρδίτσας και Λίμνης Πλαστήρα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Καρδίτσας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Αναφέρεται ότι για το σταθμό της Λίμνης Πλαστήρα δε χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά δεδομένα. Περισσότερος κατά 50% του κανονικού ήταν ο υετός στο σταθμό Καρδίτσας το Φεβρουάριο Σχετικά μικρά ποσά βροχής καταγράφηκαν στους δύο εξεταζόμενους σταθμούς στις 1 Φεβρουαρίου με το μεγαλύτερο 7,8 mm στην Καρδίτσα (Πίνακας 3.24). Μία ημέρα πριν στις 31 Ιανουαρίου ο σταθμός της -43-

46 Καρδίτσας κατέγραψε 22,4 mm, σχεδόν το μισό ποσό βροχής του μήνα Ιανουαρίου 2015, ενώ μόλις 3 mm σημειώθηκαν στο σταθμό της Λίμνης Πλαστήρα. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2/2015 Παρατηρούμενες Καρδίτσα Λίμνη Πλαστήρα 7,8 2,6 Κλιματικές Καρδίστα Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 55,0 116,2 35,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 8,8 26,0 19,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 55,8 27/2 27/2 Συμπερασματικά, τεκμηριώνεται αυξημένη βροχόπτωση στις 31 Ιανουαρίου 2015 με μικρή πιθανότητα για τοπικά περιορισμένα πλημμυρικά φαινόμενα στην Π.Ε. Καρδίτσας και όχι στις 1 Φεβρουαρίου Π. Ε. Κέρκυρας Κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων αναφέρθηκαν στις 20 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Κέρκυρας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κέρκυρας και Παξών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Κέρκυρας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός το Φεβρουάριο 2015 και στους δύο σταθμούς που εξετάστηκαν. Παρόλα αυτά δε σημειώθηκε υετός τη ζητούμενη ημέρα 20 Φεβρουαρίου. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε το διήμερο Φεβρουαρίου με μεγάλα ποσά υετού, 55,8 mm σημειώθηκαν στο σταθμό των Παξών στις 22 Φεβρουαρίου και 37,4 mm στο σταθμό της Κέρκυρας στις 23 Φεβρουαρίου -44-

47 (Πίνακας 3.25). Γενικά το διάστημα Φεβρουαρίου ήταν ιδιαίτερα βροχερό και στους δύο σταθμούς με το 60% της μηναίας βροχόπτωσης να καταγράφεται τότε και σχεδόν το μισό του παραπάνω υετού τις ημέρες Φεβρουαρίου. Συνεπώς δεν δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατολισθήσεις στις 20 Φεβρουαρίου, είναι όμως πιθανόν να σημειώθηκαν τοπικά παρόμοια φαινόμενα το διήμερο Φεβρουαρίου. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Κέρκυρα Παξοί Κέρκυρα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 20/2 0,0 0,0 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,6 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 256,0 325,0 122,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 37,4 55,8 68,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 23/2 22/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 108,3 164,4 Συμπερασματικά, δεν τεκμηριώνονται κατολισθήσεις λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων στις 20 Φεβρουαρίου στην Π.Ε. Κέρκυρας. Είναι πιθανόν τοπικά να παρατηρήθηκαν τα παραπάνω φαινόμενα το διήμερο Φεβρουαρίου Π. Ε. Κεφαλληνίας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 στην Π.Ε. Κεφαλληνίας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Ιθάκης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και του μετεωρολογικού σταθμού Αργοστολίου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), όπως επίσης και τα κλιματικά δεδομένα αυτού. Υπερδιπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στην Ιθάκη το Σεπτέμβριο 2015, με το 50% του μηναίου υετού 48,4 mm να καταγράφεται στις 25/9 ζητούμενη προς -45-

48 τεκμηρίωση ημέρα (Πίνακας 3.26). Πολύ μεγάλο ποσό βροχής σημειώθηκε στις 25/9 και στο σταθμό ΕΜΥ Αργοστολίου 109,0 mm. Μεγάλα επίσης ποσά υετού καταγράφηκαν και στους δύο σταθμούς και μία ημέρα μετά στις 26 Σεπτεμβρίου 23,4 mm στην Ιθάκη και 46,0 mm στο Αργοστόλι, οπότε και δικαιολογούνται τοπικά πλημμύρες λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων το διήμερο Σετεμβρίου. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Σεπτεμβρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Ιθάκη Κλιματικές Αργοστόλι Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 25/9 48,4 Πλήθος Ημερών Υετού Σεπτεμβρίου 9 4,5 Ύψος Υετού (mm) Σεπτεμβρίου 94,4 37,2 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 48,4 125,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 25/9 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 153,8 Συνοψίζοντας τα παραπάνω, αναφέρεται ότι τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και τοπικές πλημμύρες στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Κεφαλληνίας το διήμερο Σεπτεμβρίου Π. Ε. Κοζάνης Υπερβολικές βροχοπτώσεις αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Κοζάνης και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Άρδασσας, Μαυροπηγής, Νοτίου Πεδίου ΔΕΗ και Πτολεμαΐδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Κοζάνης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). -46-

49 Άρδασσα Μαυροπηγή Νότιο Πεδίο Πτολεμαΐδα Κοζάνη ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Σχεδόν διπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός στην πλειονότητα των σταθμών που εξετάστηκαν το Φεβρουάριο Σχετικά μεγάλα ποσά υετού καταγράφηκαν σε όλους τους σταθμούς στις 1 Φεβρουαρίου 2015, ποσά που κυμάνθηκαν από 24,4 mm έως 26,8 mm (Πίνακας 3.27). Τα ποσά αυτά αποτελούν κατά μέσο όρο το 45% της μηνιαίας βροχόπτωσης. Μεγαλύτερα ποσά βροχής σημειώθηκαν μία ημέρα πριν της ζητούμενης στις 31 Ιανουαρίου 2015 σε όλους τους σταθμούς, από 31,2 mm στην Πτολεμαΐδα μέχρι 36,4 mm στο σταθμό Νοτίου Πεδίου ΔΕΗ. Καθώς ο Ιανουάριος ήταν γενικά ξηρός μήνας, σχεδόν όλος ο υετός του μήνα σε ποσοστά από 60% μέχρι και 85% σημειώθηκε στις 31 Ιανουαρίου. Αθροιστικά το διήμερο 31 Ιανουαρίου - 1 Φεβρουαρίου 2015 καταγράφηκαν μεγάλα ποσά βροχής που κυμάνθηκαν από 55,6 mm στην Πτολεμαΐδα έως 63,2 mm στο Νότιο Πεδίο, οπότε και δικαιολογούνται τοπικές πλημμύρες λόγω αυξημένων βροχοπτώσεων στην περιοχή. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα σταθμών Π.Ε. Κοζάνης. Παρατηρούμενες Κλιματ ικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ύψος Βροχής (mm) στις 31/1/ ,2 36,0 36,4 31,2 Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2/ ,4 26,2 26,8 24,4 Συνολικό Ύψος Βροχής (mm) στο διήμερο 31/1-1/2/ ,6 62,2 63,2 55,6 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 15 61,4 58,0 64,4 52,2 30,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού Φεβρουαρίου ,4 26,2 26,8 24,4 54,3 1/2 1/2 1/2 1/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 98,7 87,7 108,4 68,9-47-

50 Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι τεκμηριώνεται αυξημένος υετός και τοπικές πιθανές πλημμύρες το διήμερο 31 Ιανουαρίου 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Κοζάνης Π. Ε. Λάρισας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 30 Ιουνίου και 21 Αυγούστου 2015, και υπερβολικές βροχοπτώσεις στις 31 Ιουλίου και στις 5, 7 και 22 Αυγούστου, στις 10 Σεπτεμβρίου και στις 7 Οκτωβρίου 2015 στην Π.Ε Λάρισας. Για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Λάρισας και Αγιάς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και του μετεωρολογικού σταθμού Λάρισας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), όπως επίσης και τα κλιματικά δεδομένα του τελευταίου. Γενικά αυξημένος ήταν ο υετός τον Ιούνιο 2015 στη Λάρισα και ιδιαίτερα στην Αγιά. Στις 30 Ιουνίου οι σταθμοί ΕΑΑ Λάρισας και Αγιάς κατέγραψαν σχετικά μικρά ποσά βροχής 12,8 και 13,2 mm αντίστοιχα (Πίνακας 3.28), σε σχέση με το σταθμό Λάρισας ΕΜΥ που κατέγραψε 35,5 mm υετού (το ποσό αυτό έχει μετρηθεί από 21:00 τ.ω. της 29 ης Ιουνίου έως και 21:00 τ.ω. της 30 ης Ιουνίου 2015). Η διαφορά αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η περιοχή της Π.Ε. Λάρισας από τις προμεσημβρινές ώρες επηρεάστηκε από έντονη καταιγιδοφόρο δραστηριότητα με καταιγίδες που κινούμενες από ΝΔ προς ΒΑ προκάλεσαν σε κάποιες περιοχές έντονα φαινόμενα ενώ άλλες περιοχές επηρεάστηκαν λιγότερο. Στην Εκόνα 3.5 που ακολουθεί (12:22 UTC) φαίνεται στα δεξιά η κατακόρυφη τομή των καταιγίδων που βρίσκονται βόρεια της Λάρισας με το ύψος τους να φτάνει τα 10 km, ενώ στο αριστερό τμήμα της Εικόνας φαίνεται η χωρική κατανομή των καταιγίδων. Διακρίνουμε λοιπόν διάσπαρτα κύτταρα ΒΑ και ΝΑ της Λάρισας και εκτεταμένη βροχόπτωση περιμετρικά αυτής. Συνεπώς τοπικά σε περιοχές που επηρεάστηκαν από τις έντονες καταιγίδες είναι πολύ πιθανόν να παρατηρήθηκαν πλημμύρες λόγω αυξημένων βροχοπτώσεων. -48-

51 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιουνίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Λάρισα Αγιά Λάρισα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 30/6 12,8 13,2 Πλήθος Ημερών Υετού Ιουνίου ,6 Ύψος Υετού (mm) Ιουνίου 42,0 84,0 24,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 12,8 25,0 50,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 30/6 18/6 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 72,8 245,7 Εικόνα 3.5. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 30/6/2015 (12:22 UTC). -49-

52 Πολύ μικρά ύψη βροχής καταγράφηκαν στις 31 Ιουλίου και στους δύο σταθμούς που εξετάστηκαν (Πίνακας 3.29). Παρόλα αυτά η περιοχή της Π.Ε. Λάρισας επηρεάστηκε από μέτριας έντασης μεμονωμένες καταιγίδες τις πρωινές ώρες (Εικόνα :45 UTC) και από εκτεταμένη και ισχυρή καταιγιδοφόρο δραστηριότητα τις βραδυνές ώρες (Εικόνα :30 UTC). Στην τελευταία Εικόνα 3.7 διακρίνεται το αεροσκάφος του ΕΛ.Γ.Α. να πραγματοποιεί σπορά στο βόρειο τμήμα της Περιοχής Τυρνάβου. Συνεπώς, δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις στις περιοχές που επηρεάστηκαν από τις καταιγίδες. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιουλίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Λάρισα Αγιά Λάρισα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 31/7 0,2 0,4 Πλήθος Ημερών Υετού Ιουλίου 2 2 Ύψος Υετού (mm) Ιουλίου 0,8 3,4 4,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 0,6 3 18,7 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 10/7 10/7 109,5 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % ,7-50-

53 Εικόνα 3.6. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 31/7/2015 (06:45 UTC) Εικόνα 3.7. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 31/7/2015 (18:30 UTC). -51-

54 Ερευνώνται υπερβολικές βροχοπτώσεις στις 5, 7 και 22 Αυγούστου 2015 και πλημμύρες στις 21 Αυγούστου Σχεδόν διπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός τον Αύγουστο 2015 στο σταθμό Λάρισας, ενώ μόλις στο 20% του κανονικού στην Αγιά. Πολύ μικρά ποσά ή καθόλου υετό κατέγραψαν οι σταθμοί τις ζητούμενες παραπάνω ημέρες (Πίνακας 3.30), όμως η περιοχή επηρεάστηκε από ισχυρή καταιγιδοφόρο δραστηριότητα όλες τις ημέρες που εξετάζονται. Στις 5 Αυγούστου η δραστηριότητα ξεκίνησε αργά το απόγευμα με ισχυρές αναπτύξεις βόρεια της περιοχής Τυρνάβου. Σταδιακά νέες καταιγίδες παρατηρήθηκαν σε όλη την περιοχή της Π.Ε. Λάρισας. Οι καταιγίδες βόρεια του Τυρνάβου κινούμενες προς ΝΔ εισήλθαν της προστατευόμενης Περιοχής Τυρνάβου και το α/φος προσέγγισε και πραγματοποίησε σπορά στα βόρεια του συμπλέγματος, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στην Εικόνα 3.8 που ακολουθεί στις 20:50 UTC. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Αυγούστου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 5/8/2015 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 7/8/2015 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 21/8/2015 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 22/8/2015 Παρατηρούμενες Κλιματικές Λάρισα Αγιά Λάρισα 3,2 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,4 Πλήθος Ημερών Υετού Αυγούστου 5 3 4,4 Ύψος Υετού (mm) Αυγούστου 28,8 3,4 15,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 16,0 2,2 56,5 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 8/8 6/8 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 83,4-78,3-52-

55 Εικόνα 3.8. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 5/8/2015 (20:50 UTC). Στις 7 Αυγούστου τρεις περίοδοι καταιγιδοφόρου δραστηριότητας επηρέασαν την Π.Ε. Λάρισας. Κατά τις πρωινές ώρες, (10:00 τ.ω.) παρατηρήθηκαν οι πρώτες υπερθαλάσσιες καταιγίδες ανατολικά της Αγιάς. Κινήθηκαν προς ΝΔ και επηρέασαν κυρίως τα νότια τμήματα του νομού με μέτριας έντασης αναπτύξεις μέχρι και το μεσημέρι. Το δεύτερο κύμα καταιγίδων σημειώθηκε τις απογευματινές ώρες (17:30-20:30 τ.ω.) με μέτριας έντασεις αλλά και ισχυρές αναπτύξεις, και επηρέασε κυρίως την Περιοχή Τυρνάβου και τις νότιες περιοχές του Νομού. Τέλος το τρίτο και τελευταίο κύμα καταιγίδων με παρόμοια κίνηση προς τα ΝΔ σημειώθηκε αργά το βράδυ μέχρι και τις πρώτες μεταμεσονύχτιες ώρες (23:30-02:00 τ.ω. της 8 ης Αυγούστου), ήταν πιο εκτεταμένο και με ισχυρότερες αναπτύξεις, όπως φαινεται χαρακτηριστικά στην Εικόνα :44 UTC, που ακολουθεί, στην οποία διακρίνεται το αεροπλάνο του ΕΛ.Γ.Α. να πραγματοποιεί σπορά στο ισχυρό σύμπλεγμα καταιγίδων που επηρεάζε το ΒΔ τμήμα της Περιοχής Τυρνάβου. -53-

56 Εικόνα 3.9. Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 7/8/2015 (21:44 UTC). Στις 21 Αυγούστου η δραστηριότητα επικεντρώνεται κυρίως τις απογευματινές ώρες και επηρέασε κυρίως την ευρύτερη περιοχή του Τυρνάβου και τις περιοχές βόρεια και βορειοανατολικά αυτού. Στην Εικόνα 3.10 που ακολουθεί φαίνεται το αεροσκάφος που επιχειρεί σπορά σε πολύ ισχυρή καταιγίδα με κορυφή που φτάνει τα 11 km, στα Ν-ΝΑ αυτής, στις 17:20 UTC. Στις 22 Αυγούστου η δραστηριότητα άρχισε το μεσημέρι, με κάποιες μεμονωμένες αναπτύξεις μέτριας έντασης στα νότια του νομού, σχεδόν στασιμές. Στη συνέχεια παρατηρήθηκαν ισχυρά συμπλέγματα στην Περιοχή Τυρνάβου στα οποία και πραγματοποιήθηκε σπορά (16:30 τ.ω. περίπου). Το σύστημα καταιγίδων κινούμενο ΑΝΑ επηρέασε κυρίως τη Λάρισα και τις περιοχές νότια αυτής, Εικόνα 3.11 στις 14:33 UTC, όπου και φαίνεται το α/φος να πραγματοποιεί σπορά στα ΝΑ του συμπλέγματος. -54-

57 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 21/8/2015 (17:20 UTC). Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 22/8/2015 (14:33 UTC). -55-

58 Αυξημένος κατά 60% ήταν ο υετός στο σταθμό Λάρισας το Σεπτέμβριο 2015 σε σχέση με τις κανονικές τιμές, ενώ τετραπλάσιος του κανονικού ήταν στην Αγιά σε σχέση με την κλιματική τιμή του Σεπτεμβρίου του σταθμού Λάρισας ΕΜΥ. Μικρά ποσά βροχής κατέγραψαν και οι δύο σταθμοί στις 10 Σεπτεμβρίου (Πίνακας 3.31), όμως η ευρύτερη περιοχή του Τυρνάβου και οι περιοχές Β-ΒΑ της Λάρισας, επηρεάστηκαν τις απογευματινές ώρες από πολύ ισχυρές καταιγίδες, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στις Εικόνες 3.12 και 3.13 που ακολουθούν. Στην Εικόνα 3.12 διακρίνεται το α/φος του ΕΛ.Γ.Α. που επιχειρεί σπορά στα νότια του συμπλέγματος στην ευρύτερη περιοχή Τυρνάβου. Συνεπώς και σύμφωνα με τα παραπάνω δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις στις περιοχές που επηρεάστηκαν από την καταιγιδοφόρο δραστηριότητα στις 10 Σεπτεμβρίου Αναφέρεται ότι μεγάλο ποσό υετού 43,2 mm σημειώθηκε στην Αγιά στις 21 Σεπτεμβρίου, ημέρα στην οποία καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής και στους δύο σταθμούς που εξετάστηκαν. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Σεπτεμβρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Λάρισα Αγιά Λάρισα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 10/9 3,4 4,4 Πλήθος Ημερών Υετού Σεπτεμβρίου 9 8 6,3 Ύψος Υετού (mm) Σεπτεμβρίου 46,0 115,6 29,1 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 13,6 43,2 141,1 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 21/9 21/9 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 58,1 297,3-56-

59 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 10/9/2015 (16:29 UTC). Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 10/9/2015 (16:53 UTC). -57-

60 Η αύξηση του υετού του Οκτωβρίου 2015 στο σταθμό της Λάρισας έφτασε το 70% του κανονικού, ενώ στο σταθμό της Αγιάς ο υετός του μήνα ήταν υπερδιπλάσιος του κανονικού. Σχετικά μικρά ποσά βροχής κατέγραψαν οι σταθμοί Λάρισας και Αγιάς ΕΑΑ στις 7 Οκτωβρίου 11,6 και 3,6 mm αντίστοιχα (Πίνακας 3.32), ενώ ο σταθμός Λάρισας ΕΜΥ κατέγραψε 19 mm (στο διάστημα 18:00 UTC της 6 ης /10 έως 18:00 UTC της 7 ης /10). Το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής σημειώθηκε στις 22 Οκτωβρίου και στους δύο εξεταζόμενους σταθμούς με ιδιαίτερα μεγάλο ύψος βροχής 40,2 mm στην Αγιά. Όλη η περιοχή του Νομού Λάρισας επηρεάστηκε, από νωρίς το απόγευμα μέχρι τις βραδινές ώρες της 7 ης Οκτωβρίου 2015, από στρατόμορφη δραστηριότητα, με εμφυτευμένες μέτριας έντασης καταιγίδες, όπως φαίνεται στην Εικόνα 3.14 στις 15:13 UTC που ακολουθεί. Συνεπώς οι περιοχές που επηρεάστηκαν από την καταιγιδοφόρο δραστηριότητα δέχτηκαν τοπικά έντονες βροχοπτώσεις στις 7/10/2015 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Κλιματικές Λάρισα Αγιά Λάρισα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 7/10 11,6 3,6 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου ,9 Ύψος Υετού (mm) Οκτωβρίου 85,2 126,8 50,2 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 19,4 40,2 86,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 22/10 22/10 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής % 69,7 152,6-58-

61 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή της Π.Ε. Λάρισας στις 7/10/2015 (15:13 UTC). Συνοψίζοντας τα παραπάνω, τεκμηριώνονται υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες, τοπικά στις περιοχές που επηρεάστηκαν από καταιγιδοφόρο δραστηριότητα στις 30 Ιουνίου και στις 21 Αυγούστου Τεκμηριώνονται τοπικά έντονες και υπερβολικές βροχόπτωσεις, στις περιοχές που επηρεάστηκαν από καταιγιδοφόρο δραστηριότητα στις 31 Ιουλίου, στις 5, 7 και 22 Αυγούστου, στις 10 Σεπτεμβρίου και στις 7 Οκτωβρίου Π. Ε. Λέσβου - Λήμνου Πλημμύρα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων και υπερχείλισης τοπικών χειμάρρων αναφέρθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2015 στην Π.Ε. Λέσβου και για την τεκμηρίωσή της χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αγίας Παρασκευής και Θερμής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Μυτιλήνης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) και τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Μυτιλήνης της ΕΜΥ. -59-

62 Αυξημένος και υπερδιπλάσιος του κανονικού εμφανίζεται ο μηνιαίος υετός στους μετεωρολογικούς σταθμούς Αγίας Παρασκευής και Θερμής το μήνα Οκτώβριο (Πίνακας 3.33). Τη ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα 23 Οκτωβρίου σημειώθηκαν 45,6 mm υετού στο σταθμό της Αγίας Παρασκευής και 170,6 mm στο σταθμό της Θερμής, τιμές που αποτελούν τα μέγιστα ημερήσια ύψη υετού στους σταθμούς για το μήνα Οκτώβριο, επομένως, διακαιολογείται πλημμύρα λόγω υπερβολικής βροχόπτωσης στην ευρύτερη περιοχή Λέσβου. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Αγία Παρασκευή Θερμή Κλιματικές Μυτιλήνη Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 23/10 45,6 170,6 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου 6 6 6,3 Ύψος Υετού (mm) Οκτωβρίου 107,4 277,0 40,5 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 45,6 170,6 125,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 23/10 23/10 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 165% 583% Συμπερασματικά αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Λέσβου τεκμηριώνονται πλημμυρικά φαινόμενα στις 23 Οκτωβρίου 2015 λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την υπερχείλιση τοπικών χειμάρρων Π. Ε. Μεσσηνίας Πλημμύρα από υπερχείλιση των ρεμάτων Τζαμή και Χαράνδρου αναφέρθηκε στις 5 και 6 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Μεσσηνίας και για την τεκμηρίωσή της χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αρφαρών, Αλαγονίων και Κυπαρισσίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Καλαμάτας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρςεσίας (ΕΜΥ). Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού Καλαμάτας της ΕΜΥ. -60-

63 Αρφαρά Αλαγόνια Κυπαρισσία Καλαμάτα ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Αυξημένος έως και τριιπλάσιος του κανονικού εμφανίζεται ο μηνιαίος υετός στους μετεωρολογικούς σταθμούς Αρφαρών, Αλαγονίων και Κυπαρισσίας το μήνα Μάρτιο με το πλήθος ημερών υετού να υπερβάινει το κλιματικό (Πίνακας 3.34). Τις ζητούμενες ημέρες 5 και 6 Μαρτίου 2015 σημειώθηκαν αντίστοιχα τα ελάχιστα και μέγιστα ημερήσια ύψη υετού του μήνα. Ειδικότερα, στις 5 Μαρτίου δεν σημειώθηκε υετός στους προαναφερόμενους σταθμούς. Όμως την επόμενη ημέρα, 6 Μαρτίου τα ποσα υετού ήταν αυξημένα σε όλους τους σταθμούς ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα να δικαιολογείται τοπικά το φανόμενο της πλημμύρας και για τις 5 Μαρτίου Ειδικότερα, στις 6 Μαρτίου στους μετεωρολογικούς σταθμούς Αλαγονίων (39,6 mm) και Κυπαρισσίας (49,6 mm) οι τιμές που καταγράφηκαν αποτέλεσαν τα μέγιστα ημερήσια ύψη υετού του μήνα οπότε διακαιολογείται πλημμύρα κατά τόπους στην ευρύτερη περιοχή Μεσσηνίας, λόγω υπερβολικής βροχόπτωσης. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Καλαμάτα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 5/3 0,0 0,0 0,0 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 6/3 12,2 39,6 49,6 9,0 Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου ,5 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 122,6 156,8 225,4 71,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 24,0 39,6 49,6 67,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερ.Ύψους Υετού 26/3 6/3 6/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 72% 120% 216% Συνοψίζοντας τα παραπάνω, συμπεραίνεται ότι στην Π.Ε. Μεσσηνίας τεκμηριώνονται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα για τις 5 και 6 Μαρτίου 2015, λόγω έντονων βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την υπερχείλιση των ρεμάτων. -61-

64 Π. Ε. Ξάνθης Πλημμύρα από τον ποταμό Κόσυνθο αναφέρθηκαν στις 7 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Ξάνθης και για την τεκμηρίωσή της χρησιμοποιήθηκαν τόσο τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Ξάνθης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) όσο και τα δεδεομένα του σταθμού Ξάνθης της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Επιπροσθέτως, χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Ξάνθης της ΕΜΥ. Σχεδόν τριπλάσιος ήταν ο υετός που σημειώθηκε στο σταθμό Ξάνθης το μήνα Μάρτιο σε σχέση με την κλιματική τιμή (Πίνακας 3.35). Εξαιρετικά υψηλό 49,8 mm ήταν το ποσό βροχής που κατέγραψε ο σταθμός Ξάνθης (ΕΑΑ) στις 6 Μαρτίου, ποσό που αποτελεί το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα. Τη ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα 7 Μαρτίου, καταγράφηκαν 17 mm υετού στο σταθμό Ξάνθης (ΕΑΑ) και 94 mm στο σταθμό Ξάνθης (ΕΜΥ), επομένως δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω έντονων βροχοπτώσεων. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Ξάνθη (ΕΑΑ) Ξάνθη (ΕΜΥ) Κλιματικές Ξάνθη (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm )στις 7/3 17,0 94,0 Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου 16 6,6 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 129,6 38,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 49,8 37,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 6/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 234% Συνοψίζοντας τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι στις 7 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Ξάνθης τεκμηριώνονται κατά τόπους πλημμύρες λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων και υπερχείλισης του ποταμού Κόσυνθου. -62-

65 Γιαννιτσά (ΕΑΑ) Αριδαία (ΕΑΑ) Βεγορίτιδα (ΕΑΑ) Γαλατάδες (ΕΛΓΑ) Έδεσσα (Ε.Μ.Υ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Π. Ε. Πέλλας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 22 Αυγούστου 2015 στην Π.Ε. Πέλλας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Γιαννιτσών, Αριδαίας και Βεγορίτιδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Γαλατάδων του ΕΛΓΑ και δεδομένα του σταθμού Έδεσσας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το ραντάρ καιρού Φιλύρου. Ακραία υγρός χαρακτηρίζεται ο μήνας Άυγουστος, καθώς το σύνολο του υετού που καταγράφηκε στους σταθμούς Αριδαίας και Βεγορίτιδας, ήταν σχεδόν διπλάσιο της κανονικής τιμής ( Πίνακας 3.36). Στις 21 Αυγούστου στο σταθμό της Αριδαίας καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού 45,8 mm, ενώ στις 22 Αυγούστου μόλις 2,0 mm. Τη ζητούμενη ημέρα 22 Αυγούστου στους σταθμούς Γιαννιτσών και Βεγορίτιδας σημειώθηκαν 10,0 mm και 9,0 mm υετού αντίστοιχα και στο σταθμό της Έδεσσας 7,0 mm, ύψη τα οποία μπορούν να δικαιολογήσουν τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα υπό συνθήκες ραγδαιότητας. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Αυγούστου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Έδεσσα (ΕΜΥ) Ημερ. Ύψος Βροχής (mm )στις 22/8 10,0 2,0 9,0 11,0 7,0 Πλήθος Ημερών Υετού Αυγούστου ,3 Ύψος Υετού (mm) Αυγούστου 20,0 53, ,6 29,0 Μέγιστο Ημερ. Ύψος Υετού (mm) 10 45,8 18, ,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 22/8 21/8 3/8 4/8 22/8 Απόκλιση Μην. Ύψους Βροχής -31% 84% 172% -29% Όπως φαίνεται από τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου (Εικόνα 3.15) που παρατίθενται παρακάτω, τις πρώτες πρωινές ώρες στις 22 Αυγούστου, εκδηλωθηκαν διάσπαρτες καταιγίδες μέτριας έντασης στην ευρύτερη περιοχή Πέλλας. Αυτό έχει ως -63-

66 αποτέλεσμα να δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή τη ζητούμενη ημερομηνία. Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 21 Αυγούστου 2015 (23:43 UTC). Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Πέλλας, σύμφωνα με τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Γιαννιτσών, Αριδαίας και Βεγορίτιδας (ΕΑΑ), Γαλατάδων (ΕΛΓΑ), Έδεσσας (ΕΜΥ) και τα δεδομένα του ραντάρ καιρού στο Φίλυρο, τεκμηριώνονται ισχυρές βροχοπτώσεις και τοπικές πλημμύρες στις 22 Αυγούστου Π. Ε. Πιερίας Κατολίσθηση αναφέρθηκε στην Π.Ε. Πιερίας στις 13 και 31 Μαρτίου καθώς και στις 25 Απριλίου Για την τεκμηρίωσή της χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού στο Δίον του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών -64-

67 (ΕΑΑ), όπως επίσης και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Σκοτίνας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρείας (ΕΜΥ) Σε υψηλά επίπεδα κυμάνθηκαν τα ποσά βροχής του Μαρτίου στον μετεωρολογικό σταθμό στο Δίον, καθώς το ύψος υετού του μήνα ήταν σχεδόν πενταπλάσιο του κλιματικού και το πλήθος ημερων υετού ήταν διπλάσιο του μέσου. Τις ζητούμενες ημέρες 13 και 31 Μαρτίου, όπως φαίνεται και από τον Πίνακα 3.37 δεν σημειώθηκε υετός στον μετεωρολογικό σταθμό, όπως επίσης και τις προηγούμενες και επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου του ΕΛΓΑ, δεν εκδηλώθηκαν καταιγίδες στις 13 και 31 Μαρτίου στην ευρύτερη περιοχή της Πιερίας, με αποτέλεσμα να μην δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις ικανές ώστε να προκαλέσουν φαινόμενα κατολίσθησης τις ζητούμενες ημερομηνίες. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Δίον Κλιματικές Σκοτίνα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 13/3 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 31/3 0,0 Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου 15 7,5 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 98,4 20,1 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 27,2 22,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 6/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 390% Ξηρός χαρακτηρίζεται ο μήνας Απρίλιος σύμφωνα με τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού στο Δίον (Πίνακας 3.38), καθώς το σύνολο του υετού που καταγράφηκε παρούσιάζει αρνητική απόκλιση -43% σε σχέση με την κλιματολογική τιμή. Τη ζητούμενη ημέρα 25 Απριλίου 2015 δε σημειώθηκε υετός στο σταθμό όπως επίσης και την προηγούμενη και επόμενη ημέρα. -65-

68 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Απριλίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Δίον Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm )στις 25/4 0,0 Κλιματικές Σκοτίνα Πλήθος Ημερών Υετού Απριλίου 7 5,4 Ύψος Υετού (mm) Απριλίου 16,8 29,4 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 9,6 67,8 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 6/4 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής -43% Από τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου (Εικόνα 3.16) φαίνεται ότι την ευρύτερη περιοχή Πιερίας επηρέασε ασθενής δραστηριότητα τις μεσημεριανές ώρες, η οποία εκδηλώθηκε κυρίως στα ορεινά. Συνεπώς, υπάρχει πιθανότητα να σημειώθηκαν τοπικές βροχοπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή, όχι όμως ισχυρές ώστε να προκαλέσουν πλημμυρικά φαινόμενα και κατολίσθηση. Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 25 Απριλίου 2015 (10:44 UTC). -66-

69 Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα δεν τεκμηριώνεται κατολίσθηση στην Π.Ε. Πιερίας στις 13, 31 Μαρτίου και 25 Απριλίου 2015, καθώς δεν καταγράφηκαν σημαντικά ποσά υετού στους σταθμούς ή ήταν πολύ μικρά ώστε να προκαλέσουν φαινόμενα κατολίσθησης Π. Ε. Πρέβεζας Πλημμύρα και κατολίσθηση αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου και 10 Οκτωβρίου 2015 στο νομό Πρέβεζας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Πάργας και Πρέβεζας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), δεδομένα του μετεωορολογικού σταθμού Πρέβεζας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Πρέβεζας της Ε.Μ.Υ. Κανονικές σχεδόν τιμές υετού σημειώθηκαν τον μήνα Φεβρουάριο στο σύνολο των σταθμών της Π.Ε. Πρέβαζας, καθώς το ύψος υετού το μήνα Φεβρουάριο στους μετεωρολογικούς σταθμούς Πρέβαζας και Πάργας του ΕΑΑ, δε διέφερε σημαντικά από τη μέση κλιματική τιμή (Πίνακας 3.39). Επιπροσθέτως, οι ημέρες υετού που σημειώθηκαν στους παραπάνω σταθμούς είχαν μικρή απόκλιση από τη μέση τιμή. Τη ζητούμενη ημέρα 1 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 2,7 mm υετού στο σταθμό της Πρέβαζας (ΕΑΑ) τιμή πολύ μικρή για να διακιολογεί ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Όμως, την προηγούμενη ημέρα 31 Ιανουαρίου 2015, μέγιστη ημερήσια τιμή Ιανουαρίου, καταγράφηκαν 55,0 mm υετού στον σταθμό Πρέβεζας, οπότε δικαιολογείται πλημμύρα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων και φαινόμενα κατολίσθησης στο διάστημα 31 Ιανουαρίου έως 1 Φεβρουαρίου Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. -67-

70 Πρέβεζα (ΕΑΑ) Πάργα (ΕΑΑ) Πρέβεζα (ΕΜΥ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Πρέβεζα (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm )στις 1/2 2,8 0,0 5,0 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,6 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου ,4 109,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 28, ,8 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 27/2 7/2 & 27/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 62% 11,4% Κανονικές τιμές υετού καταγράφηκαν τον μήνα Οκτώβριο στην ευρύτερη περιοχή Πρέβεζας, με το ύψος υετού του μήνα που σημειώθηκε στους σταθμούς να μην διαφέρει σημαντικά από το μέσο κλιματικό. Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού καταγράφηκε στις 22 Οκτωβρίου με 35,6 mm υετού στο σταθμό της Πρέβεζας (ΕΑΑ) και 48,6 mm στο σταθμό της Πάργας (ΕΑΑ). Τη ζητούμενη ημέρα 10 Οκτωβρίου όπως φαίνεται στον Πινακας 3.40 καταγράφηκαν 3 mm υετού στο σταθμό Πρέβεζας (ΕΜΥ), 8,2 mm στο σταθμό Πρέβεζας (ΕΑΑ) και 9,4 mm στο σταθμό Πάργας (ΕΑΑ). Όμως, λαμβάνοντας υπόψιν τη συνολική καταγραφείσα τιμή του επόμενου τριημέρου στους σταθμούς, είναι πιθανό τη ζητούμενη ημερομηνία να δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα και φαινόμενα κατολίσθησης. -68-

71 Πρέβεζα (ΕΑΑ) Πάργα (ΕΑΑ) Πρέβεζα (ΕΜΥ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Πρέβεζα (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm )στις 10/10 8,2 9,4 3 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου ,1 Ύψος Υετού (mm) Οκτωβρίου 108,2 97,6 102,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 35,6 48,6 104,1 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 22/10 22/10 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 5% -5% Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα, στις 1 Φεβρουαρίου και 10 Οκτωβρίου 2015 είναι πιθανό να τεκμηριώνονται κατά τόπους πλημμύρες ικανές ώστε να προκαλέσουν φαινόμενα κατολίσθησης στην Π.Ε. Πρέβεζας Π. Ε. Ρεθύμνου Πλημμύρα και κατολίσθηση αναφέρθηκαν στις 27 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Ρεθύμνου και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Ρεθύμνου, Φράγματος Ποταμών, Φουρφουρά και Ανωγείων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Ρεθύμνου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Πολύ αυξημένος ήταν ο υετός το μήνα Φεβρουάριο σε όλους τους σταθμούς που εξετάστηκαν, με εξαίρεση το σταθμό του Ρεθύμνου, συγκρινόμενος με τις κλιματικές τιμές. Η μεγαλύτερη αύξυση εντοπίζεται στο σταθμό Φουρφούρά (430 mm) και ακολουθούν οι σταθμοί των Ανωγείων (273,4 mm) και του Φράγματος Παταμών (207,8 mm). Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού παρατηρήθηκε σε διαφορετικές ημέρες σε σχέση με τη ζητούμενη σε όλους τους σταθμούς που εξετάστηκαν και οι ημέρες υετού ήταν περισσότερες του κανονικού (Πίνακας 3.41). -69-

72 Ρέθυμνο Φράγμα Φουρφουράς Ανώγεια ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Τη ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα, 27 Φεβρουαρίου 2015, σημειώθηκαν κανονικά έως υψηλά ποσά βροχής στους εξεταζόμενους μετεωρολογικούς σταθμούς, με το μέγιστο ύψος υετού να σημειώνεται στο σταθμό Φουρφουρά (35,4 mm) και δευτερεύον μέγιστο στο σταθμό Ανωγείων (21,4 mm). Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Ρέθυμνο Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 27/2 11,0 15,0 35,4 21,4 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,2 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 79,0 207,8 430,0 273,4 91,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 23,2 41,0 127,4 50,2 123,0 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 23/2 10/2 10/2 10/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής -14% 126% 367% 197% Συνεπώς, με βάση τα παραπάνω στις 27 Φεβρουαρίου 2015 τεκμηριώνονται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω αυξημένης βροχόπτωσης ικανά ώστε να δημιουργήσουν φαινόμενα κατολίσθησης στην ΠΕ Ρεθύμνου Π. Ε. Ροδόπης Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες από τοπικό χείμαρρο και ποταμό Κομψάτο αναφέρθηκαν στις 21 και 31 Ιανουαρίου, 1 Φεβρουαρίου και 7-8 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Ροδόπης. Για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Μαρώνειας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Κομοτηνής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). -70-

73 Κανονικές τιμές υετού σημειώθηκαν τον Ιανουάριο στον μετεωρολογικό σταθμό Μαρώνειας με το σύνολο του υετού που καταγράφηκε να παρουσιάζει θετική απόκλιση 22% σε σχέση με την κλιματολογική τιμή (Πίνακας 3.42). Τη ζητούμενη ημέρα 21 Ιανουαρίου σημειώθηκαν 17,2 mm και στις 31 Ιανουαρίου σημειώθηκαν 20,8 mm υετού, ποσό που αποτελεί το μέγιστο ημερήσιο ύψος του μήνα. Με βάση τα παραπάνω, δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις και κατά τόπους πλημμυρικά φαινόμενα στις 21 και 31 Ιανουαρίου στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπης. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιανουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Μαρώνεια Κλιματικές Κομοτηνή Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 21/1 17,2 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 31/1 20,8 Πλήθος Ημερών Υετού Ιανουαρίου 14 12,6 Ύψος Υετού (mm) Ιανουαρίου 104,0 85,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 20,8 171,8 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 31/1 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 22% Κανονικές τιμές υετού σημειώθηκαν τον μήνα Φεβρουάριο στον μετεωρολογικό σταθμό Μαρώνειας, καθώς το ύψος υετού δε διέφερε σημαντικά από τη μέση κλιματική τιμη και το πλήθος ημερών υετού του μήνα ήταν παραπλήσιο του μέσου κλιματικού (Πίνακας 3.43). Τη ζητούμενη ημέρα 1 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν μόλις 0,2 mm υετού. Όμως καθώς την προηγούμενη ημέρα 31 Ιανουαρίου καταγράφηκαν υψηλά ποσά υετού (20,8 mm) είναι πιθανό και στις 1 Φεβρουαρίου να δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων. -71-

74 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Μαρώνεια Κλιματικές Κομοτηνή Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 0,2 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου 12 10,6 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 65,8 59,1 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 35,4 83,7 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 23/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 11% Εξαιρετικά υψηλά ποσά υετού σημειώθηκαν στις 7 Μαρτίου 2015 στον μετεωρολογικό σταθμό Μαρώνειας (ΕΑΑ). Το ποσό βροχής (64 mm) που καταγράφηκε την παραπάνω ημερομηνία αποτελεί το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού και αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του συνολικού ύψους υετού για το μήνα Μάρτιο (Πίνακας 3.44). Συνεπώς, στις 7 Μαρτίου δικαιολογούνται ισχυρές βροχοπτώσεις και τοπικές πλημμύρες στην περιοχή. Αντίθετα, την επόμενη ημέρα 8 Μαρτίου σημειώθηκαν χαμηλά ποσά υετού 5,2 mm στον σταθμό, όμως σε συνδυασμό με το γεγονός ότι την προηγούμενη ημέρα παρατηρήθηκαν πολύ υψηλές τιμές υετού, είναι πιθανό να δικαιολογούνται τοπικές πλημμύρες λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων και στις 8 Μαρτίου Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Μαρώνεια Κλιματικές Κομοτηνή Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 7/3 64,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 8/3 5,2 Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου 19 11,9 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 204,2 49,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 64,0 52,5 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 7/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 309% -72-

75 Συμπερασματικά αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Ροδόπης τεκμηριώνεται αυξημένη βροχόπτωση και πλημμύρα στις 21, 31 Ιανουαρίου και 7 Μαρτίου Επίσης, δεν αποκλείεται να τεκμηριώνονται τα παραπάνω φαινόμενα για τις 1 Φεβρουαρίου και 8 Μαρτίου 2015, λόγω πιθανής απορροής των έντονων βροχοπτώσεων της προηγούμενης ημέρας Π. Ε. Σάμου Πλημμύρα λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων και κατολίσθηση αναφέρθηκαν στις 13 Μαρτίου 2015 στην Π.Ε. Σάμου και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Σάμου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Σάμου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Ακραία υγρός χαρακτηρίζεται ο μήνας Μάρτιος στην Π.Ε. Σάμου σύμφωνα με τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Σάμου (ΕΑΑ), καθώς το σύνολο του υετού που καταγράφηκε το μήνα Μάρτιο παρουσιάζει θετική απόκλιση 80% σε σχέση με τη κλιματολογική τιμή (Πίνακας 3.45). Τη ζητούμενη ημέρα 13 Μαρτίου 2015 σημειώθηκαν 18,2 mm υετού στον σταθμό της Σάμου, τιμή η οποία είναι πιθανό να δικαιολογήσει υπερβολικες βροχοπτώσεις και πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή, λόγω ραγδαιότητας. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Σάμος (ΕΑΑ) Σάμος (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 13/3 18,2 0,0 Κλιματικές Σάμος (ΕΜΥ) Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου 18 8,5 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 153,0 84,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 27,8 65,9 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 28/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 80% -73-

76 Συνοψίζοντας τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι στις 13 Μαρτίου 2015 τεκμηριώνεται έντονη βροχόπτωση ικανή ώστε να προκαλέσει τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα στην Π.Ε. Σάμου Π. Ε. Σερρών Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες αναφέρθηκαν στις 2 Φεβρουαρίου, 29 Μαρτίου, 5-6 Αυγούστου 2015 και φαινόμενα κατολίσθησης στις 19 Μαρτίου και 20 Απριλίου 2015 στην Π.Ε. Σερρών. Για την τεκμηρίωσή των παραπάνω φαινομένων, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κερκίνης και Σερρών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Σερρών της Εθνικής Μετςωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) όπως και τα κλιματικά δεδομένα του παραπάνω σταθμού. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το ραντάρ καιρού Φιλύρου. Ακραία υγρός χαρακτηρίζεται ο μήνας Φεβρουάριος σύμφωνα με τα δεδομένα των μετωρολογικών σταθμών Σερρών και Κερκίνης του ΕΑΑ (Πίνακας 3.46), με το σύνολο του υετού που καταγράφηκε να παρουσιάζει θετική απόκλιση 80 % και 95%, αντίστοιχα, σε σχέση με την κλιματολογική τιμή. Τη ζητούμενη ημέρα 2 Φεβρουαρίου 2015 δεν σημειώθηκε υετός (0,0 mm) σε όλους τους εξεταζόμενους μετεωρολογικούς σταθμούς, ενώ το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού καταγράφηκε τις επόμενες ημέρες και συγκεκριμένα στις 6 Φεβρουαρίου στους σταθμούς Κερκίνης και Σερρών. Όμως, εξετάζοντας τα δεδομένα των δυο παραπάνω σταθμών για το μήνα Ιανουάριο, συμπεραίνεται ότι το συνολικό ύψος υετού τις τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου είναι ικανοποιητικό (μεγαλύτερο των 20 mm), οπότε δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή. -74-

77 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Κερκίνη (ΕΑΑ) Παρατηρούμενες Σέρρες (ΕΑΑ) Σέρρες (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 2/2 0,0 0,0 0,0 Κλιματικές Σέρρες (ΕΜΥ) Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,5 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 78,8 72,6 40,4 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 20,8 23,0 54,7 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 6/2 6/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 95% 80% Εξαιρετικά υψηλό, σχεδόν τριπλάσιο του κανονικού, ήταν το σύνολο του υετού τον μήνα Μάρτιο στην Π.Ε. Σαρρών (Πίνακας 3.47). Το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής καταγράφηκε στις 6 Μαρτίου και στους δυο σταθμούς του ΕΑΑ, ενώ τις ζητούμενες προς τεκμηρίωση ημέρες 19 και 29 Μαρτίου τα ποσά υετού ήταν μηδενικά ή πολύ μικρά. Επιπροσθέτως, μελετήθηκαν τα δεδομένα ραντάρ καιρού Φιλύρου από τα οποία συμπεραίνεται ότι η ευρύτερη περιοχή Σερρών δεν επηρεάστηκε από καταιγιδοφόρο δραστηριότητα τις ζητούμενες προς τεκμηρίωση ημερομηνίες,. Επομένως, δεν δικαιολογούνται φαινόμενα κατολίσθησης για τις 19 Μαρτίου και πλημμυρικά φαινόμενα για τις 29 Μαρτίου Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Μαρτίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Κερκίνη (ΕΑΑ) Παρατηρούμενες Σέρρες (ΕΑΑ) Σέρρες (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 19/3 0,6 0,2 0,0 Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm)στις 29/3 0,0 0,0 0,0 Κλιματικές Σέρρες (ΕΜΥ) Πλήθος Ημερών Υετού Μαρτίου ,9 Ύψος Υετού (mm) Μαρτίου 87,8 94,6 32,0 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 29,6 27,2 28,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 6/3 6/3 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 174% 195% -75-

78 Κανονικές τιμές υετού σημειώθηκαν τον Απρίλιο του 2015 στο σύνολο των σταθμών που εξετάστηκαν ( Πίνακας 3.48), με το ύψος υετού και το πλήθος ημερών υετού για τον μήνα Απρίλιο να μην διαφέρει σημαντικά από το μέσο κλιματικό. Τη ζητούμενη ημέρα 20 Απριλίου στους σταθμούς ενδιαφέροντος καταγράφηκαν τιμές από 0,0 mm έως 2,0 mm, οπότε δεν δικαιολογούνται ισχυρές βροχοπτώσεις ικανές ώστε να προκαλέσουν φαινόμενα κατολίσθησης στην ευρύτερη περιοχή Σερρών. Επιπλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα των σταθμών Σερρών και Κερκίνης αντίστοιχα, τα μέγιστα ημερήσια ύψη υετού σημειώθηκαν στις 6 και 28 Απριλίου Επιπροσθέτως, μελετήθηκαν και δεδομένα ραντάρ καιρού Φιλύρου από τα οποία συμπεραίνεται ότι στις 20 Απριλίου 2015 η ευρύτερη περιοχή Σερρών δεν επηρεάστηκε από καταιγιδοφόρο δραστηριότητα, οπότε δεν δικαιολογούνται φαινόμενα κατολίσθησης λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων την παραπάνω ημερομηνία. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Απριλίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Κερκίνη (ΕΑΑ) Παρατηρούμενες Σέρρες (ΕΑΑ) Σέρρες (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 20/4 0,0 0,0 2,0 Κλιματικές Σέρρες (ΕΜΥ) Πλήθος Ημερών Υετού Απριλίου ,2 Ύψος Υετού (mm) Απριλίου 40,4 35,4 38,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 23,8 16,8 38,6 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 28/4 6/4 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 5% -7,6% Υγρός έως πολύ υγρός χαρακτηρίζεται ο μήνας Αύγουστος σύμφωνα με τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών Κερκίνης και Σερρών (ΕΑΑ), με το σύνολο του υετού που καταγράφηκε να παρουσιάζει θετική απόκλιση 43% και 60%, αντίστοιχα σε σχέση με την κλιματολιγική τιμή. Τις ζητούμενες ημέρες 5 και 6 Αυγούστου 2015 σημειώθηκαν χαμηλές τιμές υετού, οι οποίες κυμάνθηκαν μεταξύ 0,0 mm στο σταθμό Σερρών (ΕΜΥ) έως 4,8 mm -76-

79 στο σταθμός Κερκίνης (ΕΑΑ), όπως αναλυτικά αναφέρεται στον Πίνακα Το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού καταγράφηκε στις 22 Αυγούστου σε όλους τους σταθμούς ενδιαφέροντος της ευρύτερης περιοχής Σερρών. Επιπλέον, μελετήθηκαν δεδομένα ραντάρ καιρού Φιλύρου (Εικόνα 3.17) και (Εικόνα 3.18), όπως παρουσιάζονται παρακάτω, από τα οποία συμπεραίνεται ότι τις ζητούμενες ημέρες η Π.Ε. Σερρών επηρεάστηκε από μεμονωμένες καταιγίδες. Οι τοπικές καταιγίδες που επηρέασαν την περιοχή ήταν μέτριας έως ισχυρής έντασης και εκδηλώθηκαν τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες της ημέρας. Επομένως, δικαιολογούνται φαινόμενα υπερβολικών βροχοπτώσεων για τις 5 και 6 Αυγούστου 2015 στην Π.Ε Σερρών. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Αυγούστου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Κερκίνη (ΕΑΑ) Παρατηρούμενες Σέρρες (ΕΑΑ) Σέρρες (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 5/8 4,8 0,4 0,0 Κλιματικές Σέρρες (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 6/8 0,2 3,6 2,6 Πλήθος Ημερών Υετού Αυγούστου 6 9 5,1 Ύψος Υετού (mm) Αυγούστου 39,2 43,8 27,3 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 30,6 17,8 50,9 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 22/8 22/8 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 43% 60% -77-

80 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 5 Αυγούστου 2015 (13:52 UTC). Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 6 Αυγούστου 2015 (15:07 UTC). -78-

81 Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Σερρών σύμφωνα με τα δεδομένα των σταθμών Κερκίνης και Σερρών (ΕΑΑ και ΕΜΥ) όπως και τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου του ΕΛΓΑ, τεκμηριώνοντα αντίστοιχα τοπικές πλημμύρες στις 2 Φεβρουαρίου και ισχυρές βροχοπτώσεις στις 5 και 6 Αυγούστου Δεν τεκμηριώνονται πλημμύρες στις 29 Μαρτίου, όπως και φαινόμενα κατολίσθησης στις 19 Μαρτίου και 20 Απριλίου 2015, με βάση τα δεδομένα των σταθμών Κερκίνης και Σερρών Π. Ε. Τρικάλων Υπερβολικές βροχοπτώσεις αναφέρθηκαν στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Τρικάλων και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Τρικάλων, Περτουλίου και Λίμνης Πλαστήρα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Τρικάλων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Αυξημένος έως και τριπλάσιος του κανονικού ήταν ο υετός τον μήνα Φεβρουάριο στους σταθμούς Περτουλίου και Πλαστήρα, ενώ κανονικός ήταν ο υετός στο σταθμό των Τρικάλων (Πίνακας 3.50). Τη ζητούμενη ημέρα 1 Φεβρουαρίου καταγράφηκε στο σταθμό του Περτουλίου πολύ υψηλό ποσό υετού 95,6 mm, το οποίο αποτελεί το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα, με αποτέλεσμα να δικαιολογούνται έντονες βροχοπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Στο σταθμό Τρικάλων σημειώθηκαν 9,4 mm υετού, ενώ ο σταθμός της Λίμνης Πλαστήρα κατέγραψε μόλις 2,6 mm υετού έχοντας όμως αυξημένο αριθμό ημερών υετού σε σχέση με τον κλιματικό. -79-

82 Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Μετεωρολογικοί σταθμοί Παρατηρούμενες Τρίκαλα Πλαστήρα Περτούλι Κλιματικές Τρίκαλα Ημερ. Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 9,4 2,6 95,6 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 75,8 116,2 232,1 80,6 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 10,8 26,0 95,6 61,1 Ημέρα Μέγιστου Ημερ. Ύψος Υετού 24/2 27/2 1/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής -6% 44% 188% Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Τρικάλων σημειώθηκαν κατά τόπους σημαντικά ποσά υετού τον μήνα Φεβρουάριο και συγκεκριμένα στις 1 Φεβρουαρίου 2015 τεκμηριώνονται υπερβολικες βροχοπτώσεις στην περιοχή Π. Ε. Φθιώτιδας Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρες λόγω υπερχείλισης του Σπερχειού ποταμού αναφέρθηκαν στις 31 Ιανουαρίου και 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Φθιώτιδας. Για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών Αμφίκλειας, Θεολόγου και Μακρακώμης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του μετεωρολιγικού σταθμού Λαμίας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) όπως και τα κλιματικά δεδομένα του σταθμού της ΕΜΥ. Αυξημένο σε σχέση με την κανονική τιμή ήταν το σύνολο του υετού τον μήνα Ιανουάριο στον μετεωρολογικό σταθμό Αμφίκλειας. Τη ζητούμενη ημέρα 31 Ιανουαρίου καταγράφηκε στο σταθμό το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχής 61,2 mm, ποσό που αντιστοιχεί στο 60% περίπου του συνόλου βροχής του μήνα. Στο σταθμό Μακρακώμης στις 31 Ιανουαρίου καταγράφηκε εξίσου το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού 24,4 mm (Πίνακας 3.51), ενώ στους υπόλοιπους σταθμούς τα ποσά υετού ήταν χαμηλότερα. Με βάση τα παραπάνω, δικαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις και -80-

83 Αμφίκλαια (ΕΑΑ) Μακρακώμη (ΕΑΑ) Θεολόγος (ΕΑΑ) Λαμία (ΕΜΥ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα τη ζητούμενη ημερομηνία στην ευρύτερη περιοχή της Φθιώτιδας. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Ιανουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Λαμία (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 31/1 61,2 24,4 1,2 14,0 Πλήθος Ημερών Υετού Ιανουαρίου ,6 Ύψος Υετού (mm) Ιανουαρίου 106,2 60,2 33,2 62,6 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 61,2 24,4 11,6 58,8 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 31/1 31/1 26/1 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 69% -4% -47% Σχεδόν τριπλάσιος ήταν ο υετός που σημειώθηκε στο σταθμό της Αμφίκλειας τον μήνα Φεβρουάριο σε σχέση με τη διαμορφωμένη μέση τιμή της περιόδου (Πίνακας 3.52). Τη ζητούμενη ημέρα 1 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 17,0 mm υετού στον παραπάνω σταθμό, ενώ την ίδια ημέρα στο σταθμό της Μακρακώμης σημειώθηκαν 18, 0 mm υετού, ποσό που αποτελεί το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα. Από τα παραπάνω δεδομένα και σε συνδιασμό ότι προηγήθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες την προηγούμενη ημέρα, συμπεραίνεται ότι διακαιολογούνται υπερβολικές βροχοπτώσεις και τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Φθιώτιδας για τις 1 Φεβρουαρίου

84 Αμφίκλαια (ΕΑΑ) Μακρακώμη (ΕΑΑ) Θεολόγος (ΕΑΑ) Λαμία (ΕΜΥ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Λαμία (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 17,0 18,0 0,0 6,3 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,9 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 183,0 86,6 97,0 64,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 77,6 18,0 47,2 51,2 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 27/2 1/2 27/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 182% 34% 50% Συμπερασματικά αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Φθιώτιδας σημειώθηκε αυξημένος υετός σε μηνιαία κλίμακα τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο κυρίως στον μετεωρολογικό σταθμό της Αμφίκλειας (ΕΑΑ) και κυρίως στο εξεταζόμενο διάστημα 31/1-1/2. Επομένως, τεκμηριώνονται τοπικές πλημμύρες, λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων ικανές ώστε να προκαλέσουν υπερχείλιση του Σπερχειού ποταμού Π. Ε. Φλώρινας Πλημμύρα λόγω υπερβολικών βροχοπτώσεων αναφέρθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Φλώρινας και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Φλώρινας, Αμύνταιου και Βαρικού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) καθώς και δεδομένα του σταθμού Φλώρινας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Επίσης χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Φλώρινας της ΕΜΥ. Κανονικός έως υγρός ήταν ο μήνας Φεβρουάριος σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς Φλώρινας, Αμύνταιου και Βαρικού καθώς σημείωσαν απόκλιση μεταξύ 4% και 43% από την κανινική τιμή (Πίνακας 3.53). Στις 1-82-

85 Φλώρινα (ΕΑΑ) Αμύνταιο (ΕΑΑ) Βαρικό (ΕΑΑ) Φλώρινα (ΕΜΥ) ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Φεβρουαρίου, ζητούμενη προς τεκμηρίωση ημέρα, καταγράφηκε στους σταθμούς το μέγιστο ημερήσιο ύψος υετού του μήνα με τιμές που κυμαίνονται από 17,0 έως 38,6 mm, οπότε δικαιολογούνται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων. Ο μετεωρολογικός σταθμός της ΕΜΥ στη Φλώρινα κατέγραψε εξίσου σημαντικά ποσά υετού (28 mm) τη ζητούμενη ημερομηνία. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Φεβρουαρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Φλώρινα (ΕΜΥ) Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 1/2 17,0 28,0 38,6 28,0 Πλήθος Ημερών Υετού Φεβρουαρίου ,9 Ύψος Υετού (mm) Φεβρουαρίου 53,9 64,4 74,2 51,9 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 17,0 28,0 38,6 38,5 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 1/2 1/2 1/2 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 4% 24% 43% Συνεπώς, σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα, τεκμηριώνονται πλημμύρες στις 1 Φεβρουαρίου 2015 στην Π.Ε. Φλώρινας Π. Ε. Χαλκιδικής Υπερβολικές βροχοπτώσεις και πλημμύρα αναφέρθηκαν στις 22 Σεπτεμβρίου και 22 Οκτωβρίου 2015 στην Π.Ε. Χαλκιδικής και για την τεκμηρίωσή τους χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κασσανδρείας, Πολύγυρου, Στρατωνίου, και Βατοπεδίου (για το μήνα Οκτώβριο) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και κλιματικά δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμών Μίκρας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου. Σε πολύ υψηλά επίπεδα κυμάνθηκε ο υετός το μήνα Σεπτέμβριο σύμφωνα με τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών Κασσανδρείας, Πολύγυρου και Στρατωνίου. -83-

86 Κασσανδρεία Πολύγυρος Στρατώνι ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Τη ζητούμενη ημέρα 22 Σεπτεμβρίου σημειώθηκαν 106,2 mm βροχής στην Κασσανδρεία, μέγιστη ημερήσια τιμή του μήνα, ποσό που διακαιολογεί πλημμύρα στην Π.Ε. Χαλκιδικής (Πίνακας 3.54). Αντίθετα, την παραπάνω ημερομηνία στους σταθμούς του Πολύγυρου και Στρατωνίου σημειώθηκαν 5,6 mm και 0,2 mm βροχής, αντίστοιχα. Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Σεπτεμβρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Μίκρα Ημερήσιο Ύψος Βροχής (mm) στις 22/9 106,2 5,6 0,2 Πλήθος Ημερών Υετού Σεπτεμβρίου ,1 Ύψος Υετού (mm) Σεπτεμβρίου 200,4 89,2 58,4 27,2 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 106,2 30,2 32,4 59,4 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 22/9 26/9 26/9 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 636% - 114% Όπως φαίνεται από τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου, η ευρύτερη περιοχή Χαλκιδικής επηρεάστηκε τις μεσημεριανές κυρίως ώρες από πολύ ισχυρή καταιγιδοφόρο δραστηριότητα με υψηλές ανακλαστικότητες στο ραντάρ και κορυφές οι οποίες έφτασαν τα 11 km (Εικόνα 3.19). Από τα παραπάνω στις 22 Σεπτεμβρίου 2015, δικαιολογούνται ισχυρές βροχοπτώσεις και τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα στην ΠΕ Χαλκιδικής. -84-

87 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 22 Σεπτεμβρίου 2015 (11:12 UTC). Πολύ αυξημένο σε σχέση με την κανονική τιμή ήταν το σύνολο του υετού το μήνα Οκτώβριο στους αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς Κασσανδρείας, Πολυγύρου, Στρατωνίου και Βατοπεδίου του ΕΑΑ. (Πίνακας 3.55). Τη ζητούμενη ημέρα 22 Οκτωβρίου σημειώθηκαν υψηλά ποσά υετού τα οποία αποτέλεσαν τα μέγιστα ημερήσια του μήνα, πλήν του μετεωρολογικού σταθμού του Βατοπεδίου όπου το μέγιστο ύψος υετού σημειώθηκε στις 23 Οκτωβρίου Επομένως, βάσει των παραπάνω δεδομένων, δικαιολογούνται ισχυρές βροχοπτώσεις στις 22 Οκτωβρίου στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής. -85-

88 Κασσανδρεία Πολύγυρος Στρατώνι Βατοπέδι ΕΛ.Γ.Α. ΚΕ.Μ.Ε. Τμήμα Μελετών, Εφαρμογών και Επικοινωνίας Πίνακας Βροχομετρικά δεδομένα Οκτωβρίου. Παρατηρούμενες Κλιματικές Μετεωρολογικοί σταθμοί Μίκρα Ύψος Βροχής (mm) στις 22/10 59,2 44,8 47,4 30,8 Πλήθος Ημερών Υετού Οκτωβρίου ,6 Ύψος Υετού (mm) Οκτωβρίου 146,5 129,8 98,6 105,6 39,7 Μέγιστο Ημερήσιο Ύψος Υετού (mm) 59,2 44,8 47,4 32,2 56,3 Ημέρα Μέγιστου Ημερήσιου Ύψος Υετού 22/10 22/10 22/10 23/10 Απόκλιση Μηνιαίου Ύψους Βροχής 270% 227% 148% 166% Από τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου αποδεικνύεται ότι στις 22 Οκτωβρίου 2015 το μεγαλύτερο μέρος της Π.Ε. Χαλκιδικής επηρεάστηκε τις απογευματινές ώρες από εκτεταμένη και μέτριας έντασης καταιγιδοφόρο δραστηριότητα (Εικόνα 3.20). Επομένως, είναι πιθανό να εκδηλώθηκαν τοπικά ισχυρές βροχοπτώσεις στην περιοχή. -86-

89 Εικόνα Καταιγιδοφόρος δραστηριότητα στις 22 Οκτωβρίου 2015 (12:58 UTC). Συνοψίζοντας τα παραπάνω αναφέρεται ότι στην Π.Ε. Χαλκιδικής σύμφωνα με τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κασσανδρείας, Πολυγύρου, Στρατωνίου και Βατοπεδίου (ΕΑΑ), τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Μίκρας (ΕΜΥ) όπως και τα δεδομένα του ραντάρ καιρού Φιλύρου, τεκμηριώνονται τοπικά πλημμυρικά φαινόμενα λόγω ισχυρών βροχοπτώσεων στις 22 Σεπτεμβρίου 2015 και ισχυρές βροχοπτώσεις στις 22 Οκτωβρίου

90 4. ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ 4.1. ΟΡΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, ο Ανεμοστρόβιλος περιλαμβάνεται στις «Θεομηνίες» και ορίζεται ως «Το ατμοσφαιρικό φαινόμενο που εμφανίζεται με τη μορφή έντονα περιστρεφόμενης στήλης αέρος, η οποία παρά τη σχετικά περιορισμένη έκταση που επηρεάζει, προκαλεί πολύ μεγάλες ζημιές στα μέσα παραγωγής και στη γεωργική παραγωγή». Οι ανεμοστρόβιλοι ή σίφωνες είναι φαινόμενα τοπικά, μικρής κλίμακας, αλλά ίσως τα πιο βίαια ατμοσφαιρικά φαινόμενα και για το λόγο αυτό ιδιαίτερα ζημιογόνα. Η ανάπτυξη και εξέλιξη των σιφώνων κατά κανόνα διέρχεται από πέντε στάδια: 1) Κονιορτοστρόβιλου 2) Οργάνωσης 3) Ωρίμανσης 4) Συρρίκνωσης και 5) Διάλυσης. Οι ασθενέστεροι σίφωνες μπορεί να εξελιχθούν μόνο μέχρι το στάδιο οργάνωσης ή να παραλείψουν τα στάδια ωρίμανσης και συρρίκνωσης και να εξελιχθούν απευθείας στο στάδιο διάλυσης. Η ένταση των ανεμοστρόβιλων εκτιμάται με την κλίμακα Fujita (F-scale) ή την κλίμακα TORRO (T-scale) (Πίνακες 4.1 και 4.2). Η κλίμακα Fujita είναι εξαβάθμια, ενώ η κάθε βαθμίδα της F-scale αντιστοιχεί πρακτικά σε δύο βαθμίδες της T-scale. Πίνακας 4.1. Η κλίμακα έντασης Ανεμοστρόβιλων FUJITA (EF-scale) (Fujita 1981, Edwards et al., 2013). Η κλίμακα έντασης Ανεμοστρόβιλων FUJITA (EF-scale) Κατηγορία Έντασης Ταχύτητα Ανέμου m/s mph km/h EF EF EF EF EF EF5 >90 >200 >

91 Πίνακας 4.2. Η κλίμακα έντασης Ανεμοστρόβιλων TORRO (T-scale) (Meaden, 1976). Ένταση T0 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 Τ10 Η κλίμακα έντασης Ανεμοστρόβιλων ΤΟRRO (T-scale) Κατηγορία- - ταχύτητα ανέμου AΣΘΕΝΗΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h (17-24 m/s) ΗΠΙΟΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h (25-32 m/) ΜΕΤΡΙΟΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h (33-41 m/s) ΙΣΧΥΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h (42-51 m/s) ΣΦΟΔΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h (52-61 m/s ) ΕΝΤΟΝΟΣ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ (62-72 m/s) km/h ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΣ km/h (73-83 m/s) ΙΣΧΥΡΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΣ km/h (84-95 m/s) ΣΦΟΔΡΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΣ km/h ( m/s) ΕΝΤΟΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΣ km/h ( m/s) ΥΠΕΡ ΑΝΕΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΣ km/h ( m/s) Περιγραφή των ζημιών Ελαφρά αντικείμενα, σκουπίδια, κλπ. ανυψώνονται ελικοειδώς. Αντίσκηνα, στέγαστρα, μετακινούνται, κεραμίδια αποσπώνται από στέγες. Μικρά κλαδάκια δένδρων σπάζουν, ορατά ίχνη ζημιών σε καλλιέργειες. Καρέκλες, φυτά, βαρύτερα σκουπίδια απογειώνονται. Μικρές ζημιές σε υπόστεγα και περισσότερες αποσπάσεις κεραμιδιών από στέγες. Ξύλινοι φράχτες ισοπεδώνονται. Ελαφρές ζημιές σε φράχτες δενδρυλλίων και σε δένδρα. Βαριά λυόμενα σπίτια μετατοπίζονται, ελαφρά τροχόσπιτα παρασύρονται, μικροί ξύλινοι οικίσκοι καταστρέφονται, στέγες υπόστεγων μετακινούνται, πολλές ζημιές σε κεραμίδια και καπνοδόχους. Πολλές ζημιές σε δένδρα, μερικά μεγάλα κλωνάρια περιπλέκονται ή αποκόπτονται, μικρά δένδρα ξεριζώνονται. Λυόμενα σπίτια ανατρέπονται και υφίστανται σοβαρές ζημιές. Ελαφρά τροχόσπιτα, υπόστεγα και μικροί οικίσκοι καταστρέφονται. Αποκαλύπτονται δοκοί σε στέγες σπιτιών. Μεγαλύτερα δένδρα σπάζουν ή ξεριζώνονται. Αυτοκίνητα ανυψώνονται. Λυόμενα σπίτια απογειώνονται ή καταστρέφονται. Παράγκες εκσφενδονίζονται σε αξιοσημείωτη απόσταση. Ολόκληρες στέγες σπιτιών μετακινούνται. Δοκοί στεγών ή πέτρες τοίχων αποκαλύπτονται, αετώματα αποσπώνται. Πολλά δένδρα σπάζουν ή ξεριζώνονται. Βαριά αυτοκίνητα ανυψώνονται. Σοβαρότερες ζημιές σε κτήρια, απ' αυτές της κατηγορίας Τ4, ωστόσο οι τοίχοι σπιτιών συνήθως παραμένουν. Ασθενέστερα και παλιότερα σπίτια μπορεί να καταρρεύσουν. Σπίτια με ισχυρή δόμηση χάνουν ολόκληρες στέγες και ενδεχόμενα κάποιο τοίχο. Πολλά από τα ασθενέστερης δόμησης σπίτια καταρρέουν. Ξύλινα σπίτια κατεδαφίζονται πλήρως. Μερικοί πέτρινοι τοίχοι ή τοίχοι τούβλων φθείρονται ή καταρρέουν. Αποθήκες με σιδερένιους σκελετούς παραμορφώνονται. Σιδηροδρομικά βαγόνια εκτροχιάζονται. Μεγάλη συσσώρευση κορμών δένδρων και ιπτάμενων ερειπίων. Αυτοκίνητα εκσφενδονίζονται σε αρκετή απόσταση. Ξύλινα σπίτια με τα περιεχόμενά τους διασκορπίζονται σε μεγάλη απόσταση. Σπίτια από πέτρες ή τούβλα υφίστανται ανεπανόρθωτες ζημιές. Κατασκευές με σιδερένιο σκελετό παραμορφώνονται. Πολλά κτήρια με σιδερένιο σκελετό υφίστανται σοβαρές ζημιές. Σιδηροδρομικές αμαξοστοιχίες μετακινούνται σε κάποια απόσταση. Μεγάλη συσσώρευση κορμών δένδρων. Ολόκληρα ξύλινα σπίτια και παρόμοια κτήρια ανυψώνονται εκ θεμελίων και μεταφέρονται σε κάποια απόσταση. Κτήρια κατασκευασμένα από ενισχυμένο σκυρόδεμα μπορεί να υποστούν σοβαρή ζημιά. -89-

92 Το πέρασμα ενός τυπικού ισχυρού ανεμοστρόβιλου, που εμφανίζονται και στη χώρα μας, συνήθως διαρκεί μερικά λεπτά (λιγότερο από 10 λεπτά), διαγράφοντας στο έδαφος διαδρομή μήκους μερικών χιλιομέτρων (5-7 km) και πλάτους λίγες δεκάδες μέτρα ( m). Η ταχύτητα του περιστρεφόμενου ανέμου στις περιπτώσεις αυτές, είναι της τάξης των 150 χιλιομέτρων την ώρα (Sioutas, 2011).. Οι ανεμοστρόβιλοι ανάλογα με την έντασή τους, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές οι οποίες αποτυπώνονται σε μια συγκεκριμένη και σχετικά διαδρομή. Μπορεί να σπάσουν η να ξεριζώσουν μεγάλα δένδρα, να κάνουν ζημιές σε καλλιέργειες, ζημιές σε οικίσκους, εγκαταστάσεις, θερμοκήπια, να ανυψώσουν βαριά αντικείμενα, να μετακινήσουν αυτοκίνητα, να παρασύρουν υπόστεγα, στέγες, κλπ. Ανεμοστρόβιλοι σχηματίζονται και πάνω από τη θάλασσα ή λίμνη (Υδροσίφωνες ή Υδροστρόβιλοι), οι οποίοι είναι λιγότεροι ισχυροί συγκριτικά με τους ανεμοστρόβιλους ξηράς, ωστόσο είναι επικίνδυνοι, μπορούν να ανατρέψουν βάρκες, να κάνουν ζημιές ακόμα και σε μεγάλα σκάφη και να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές όταν προχωρήσουν στην ξηρά. Οι ανεμοστρόβιλοι δημιουργούνται σε συνθήκες ισχυρής ατμοσφαιρικής αστάθειας, έντονης κατακόρυφης θερμοβαθμίδας και αυξημένης υγρασίας κυρίως στα χαμηλά και μέσα στρώματα. Οι άνεμοι καθ ύψος παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή στη διεύθυνση και την ταχύτητά τους, ενώ επικρατεί πολύ έντονος στροβιλισμός. Στις συνθήκες αυτές, και σε συνδυασμό με τα ισχυρά ανοδικά ρεύματα που αναπτύσσονται στο περιβάλλον της καταιγίδας, ο αέρας τίθεται σε έντονη περιστροφική κίνηση με αποτέλεσμα τη δημιουργία του ανεμοστρόβιλου. Οι θυελλώδεις περιστροφικοί άνεμοι είναι κατά κανόνα κυκλωνικοί, περιστρεφόμενοι αντίστροφα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Αιτήματα για την τεκμηρίωση Ανεμοστρόβιλων υπήρξαν από 8 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, για συγκεκριμένες ημερομηνίες στο έτος 2015 και περιοχές, που αναφέρονται στον Πίνακα 4.3. Στον ίδιο Πίνακα σημειώνονται και τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την κάθε περίπτωση προς τεκμηρίωση. -90-

93 Πίνακας 4.3. Αιτήματα για τεκμηρίωση Ανεμοστρόβιλου και διαθέσιμα δεδομένα. Α/Α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΡΚΑΔΙΑΣ (Δ. Μεγαλόπολης- Τ.Κ. Κατσίμπαλη) ΑΤΤΙΚΗΣ (Δ. Μεγαρέων -ΔΚ Μεγάρων -ρέμα Καμάρας) ΕΥΒΟΙΑΣ (ΔΕ Ιστιαίας-ΤΚ Ιστιαίας) ΔΕ Διρφύων-ΤΚ Θεολόγου ΔΕ Ερέτριας) ΚΕΡΚΥΡΑΣ (Δ. Κέρκυρας ΤΔ/ΤΚ Κουσπάδων) ΛΑΚΩΝΙΑΣ (Σκάλα Λακωνίας) ΛΑΡΙΣΑΣ (ΤΚ Βερδικούσας) ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ (Δ. Καλαμάτας - ΔΕ Καλαμάτας- ΤΚ Καλαμάτας, Ασπροχώματος) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ (Δ. Πολυγύρου- ΤΚ Παλαιοχωρίου) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 25/11/ /09/2015 ΠΗΓΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Μετεωρολογικές Παράμετροι Μετεωρ. Σταθμοί Ραντάρ Καιρού Επιτόπιες καταγραφές και μαρτυρίες Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Μετεωρολογικό αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. 21/09/2015 Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. 11/10/ /11/ /09/ /01/ /03/ /09/ /06/2015 Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Δεδομένα Ραντάρ Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικοί Χάρτες, Δεδομένα κεραυνών-αστραπών Δεδομένα Ραντάρ Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. -91-

94 4.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Οι ισχυροί και καταστρεπτικοί ανεμοστρόβιλοι ή σίφωνες σχηματίζονται στις περιπτώσεις σφοδρών καταιγίδων και κατά κανόνα στις ισχυρές υπερκύτταρες καταιγίδες (supercell), οι οποίες συχνά συνοδεύονται κι από χαλάζι μεγάλου μεγέθους. Οι ανεμοστρόβιλοι εμφανίζονται στην περιοχή έντονης χαλαζόπτωσης ή βροχόπτωσης, όπου συνήθως ακολουθεί το ξέσπασμα ισχυρής βροχόπτωσης ή χαλαζόπτωσης. Δημιουργούνται σε συνθήκες έντονης ατμοσφαιρικής αστάθειας, με γρήγορη μεταφορά ψυχρής αέριας μάζας στην ανώτερη ατμόσφαιρα, καθώς και αυξημένη υγρασία. Οι άνεμοι καθ ύψος παρουσιάζουν σημαντική μεταβολή στη διεύθυνση και ταχύτητά τους, επικρατεί έντονος στροβιλισμός, ο αέρας τίθεται σε περιστροφική κίνηση με αποτέλεσμα τη δημιουργία του ανεμοστρόβιλου. Είναι τοπικά φαινόμενα και μικρής χρονικής διάρκειας και γι αυτό είναι αντικειμενικά δύσκολο να καταγραφούν από τους συμβατικούς μετεωρολογικούς σταθμούς. Πολλές φορές η εμφάνισή τους δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί για λόγους, όπως έλλειψη αυτόπτη μάρτυρα, απόκρυψή τους από εμπόδια, ανάπτυξή τους στη διάρκεια της νύχτας ή στη διάρκεια έντονης βροχόπτωσης. Για το λόγο αυτό για την τεκμηρίωση τους αναζητούνται αξιόπιστα δεδομένα από διάφορες πηγές, όπως δεδομένα ζημιάς, φωτογραφίες ή βίντεο. Σημαντικές πηγές δεδομένων για τους ανεμοστρόβιλους είναι οι πληροφορίες από αυτόπτες μάρτυρες, φωτογραφίες ή βίντεο, αναφορές ζημιών σε εφημερίδες, τηλεόραση και άλλα μαζικά μέσα, αλλά και πληροφορίες από τοπικές αρχές, υπηρεσίες και διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Τα δεδομένα ζημιών συχνά αφορούν και το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, θερμοκήπια, αγροτικές εγκαταστάσεις και υποδομές. Η επιβεβαίωση της εμφάνισης ανεμοστρόβιλου περιλαμβάνει την αξιολόγηση διάφορων πληροφοριών και δεδομένων, κυρίως όμως, την επιτόπια εξέταση της ζημιάς, φωτογραφίες, βίντεο και περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων. Οι πληροφορίες και τα δεδομένα αυτά, κατά αξιολογική σειρά είναι: 1. Εξέταση ζημιάς σίφωνα 2. Φωτογραφία ή βίντεο σίφωνα ή χωνοειδούς νέφους 3. Φωτογραφία ή βίντεο ζημιάς σίφωνα 4. Αυτόπτης μάρτυρας σίφωνα ή χωνοειδούς νέφους -92-

95 5. Αναφορά ζημιάς σίφωνα Η εξέταση της ζημιάς περιλαμβάνει τον προσδιορισμό διαφόρων χαρακτηριστικών των ανεμοστρόβιλων, όπως η διαδρομή τους, το μήκος και το πλάτος της ζημιάς, η διεύθυνση κίνησης, το είδος και το επίπεδο της ζημιάς με βάση το οποίο μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με χρήση της κλίμακας έντασης ανεμοστρόβιλων Fujita (Fujita 1981) ή την κλίμακα TORRO (Meaden 1976). Στα πλαίσια της μελέτης της μετεωρολογικής τεκμηρίωσης εξετάσθηκαν μετεωρολογικά δεδομένα, όπως χάρτες μετεωρολογικών παραμέτρων για τη διερεύνηση των ατμοσφαιρικών συνθηκών δημιουργίας των ανεμοστρόβιλων τις εξεταζόμενες ημέρες. Το μετεωρολογικό αρχείο ανεμοστρόβιλων του ΚΕ.Μ.Ε. επίσης απετέλεσε πηγή δεδομένων. Για την επιβεβαίωση της δραστηριότητας των καταιγίδων διερευνήθηκαν αρχεία καταγραφών ηλεκτρικών εκκενώσεων. Εξετάσθηκαν επίσης και τα δεδομένα των ραντάρ καιρού Φιλύρου και Λιόπρασου, τα οποία λειτουργούν στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Χαλαζικής Προστασίας του ΕΛ.Γ.Α., για τις περιπτώσεις ανεμοστρόβιλων που σημειώθηκαν στην περιοχή εμβέλειας των ραντάρ. Σε κάθε περίπτωση επειδή το φαινόμενο του ανεμοστρόβιλου είναι καθαρά τοπικό και μικρής χρονικής διάρκειας, για την πλήρη τεκμηρίωση της εμφάνισής του, τα παραπάνω δεδομένα πρέπει πάντοτε να συνδυάζονται με τις επί τόπου παρατηρήσεις και τα χαρακτηριστικά ευρήματα των ζημιών ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Π.Ε. Αρκαδίας Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Αρκαδίας και στο Δ. Μεγαλόπολης-Τ.Κ. Κατσίμπαλη, υπήρξε για τις 25 Νοεμβρίου Από την εξέταση μετεωρολογικών παραμέτρων, ο δείκτης Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), επιλέχθηκε ως από τους πλέον ενδεικτικούς του ατμοσφαιρικού δυναμικού για τη δημιουργία ανεμοστρόβιλων. Όταν ο δείκτης ΕΗΙ έχει τιμή μεγαλύτερη από 0,5 υπάρχει αυξημένη πιθανότητα υπερκύτταρων καταιγίδων και ανεμοστρόβιλων. Στις 25 Νοεμβρίου 9:00 ώρα Ελλάδας, ο δείκτης ΕΗΙ είχε αρκετά αυξημένες τιμές (0,3-0,5) στην περιοχή της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, όπως απεικονίζεται στην Εικόνα

96 Εικόνα 4.1. Οι τιμές του Δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), , 9:00 Ω.Ε. Εικόνα 4.2. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις

97 Η ηλεκτρική δραστηριότητα των καταιγίδων στις 25 Νοεμβρίου 2015, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org), απεικονίζεται στο χάρτη του Εικόνας 4.2. Μεγάλη δραστηριότητα αστραπώνκεραυνών παρατηρήθηκε σχεδόν σ όλη την Ελλάδα, αρκετά αυξημένη στη Στερεά και στην Πελοπόννησο. Επιβεβαιωμένες αναφορές ισχυρών ανεμοστρόβιλων στις 25 Νοεμβρίου 2015 που προκάλεσαν αρκετές ζημιές, καταγράφηκαν στο αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε, από διάφορες περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα: 1. Ανεμοστρόβιλος στη νότια Κέρκυρα, που προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε σπίτια και επαρχιακούς δρόμους, στην περιοχή Πετριτή-Κουσπάδες. 2. Ανεμοστρόβιλος στην Ποταμούλα, Δ. Παραπικαμυλίων-Αγρίνιο, όπου σύμφωνα με το Δ. Αγρινίου, αποκόλλησε τις στέγες από 4 σπίτια, βρέθηκαν επίσης νεκρά ζώα, ενώ υπήρξαν πολύ ισχυρές βροχές. 3. Ανεμοστρόβιλος στην περιοχή Ξάνθης, στο Παλιό Κατράμιο, μεταξύ Διομήδιας και Μαγικού, στη διάρκεια ισχυρής καταιγίδας. Στην εξεταζόμενη περιοχή της Π.Ε Αρκαδίας, του Δ. Μεγαλόπολης, Τ.Κ. Κατσίμπαλης, είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου λόγω της καταιγιδοφόρου δραστηριότητας στην περιοχή, αλλά και του αυξημένου δυναμικού για τη δημιουργία ανεμοστρόβιλων, ενδεικτικό τόσο από τις μετεωρολογικές παραμέτρους, όσο και από την εμφάνιση παρόμοιων φαινομένων σε άλλες τρεις περιοχές της χώρας την ημέρα αυτή Π.Ε. Αττικής Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Αττικής, με ζημιές στις περιοχές του Δ. Μεγαρέων Δ.Κ. Μεγάρων ρέμα Καμάρας, υπήρξε για τις 21 Σεπτεμβρίου Από την εξέταση μετεωρολογικών παραμέτρων της 21 ης Σεπτεμβρίου 2015, ο δείκτης Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), ήταν αρκετά ενδεικτικός του ατμοσφαιρικού δυναμικού για δημιουργία ανεμοστρόβιλων στον Ελληνικό χώρο, καθώς είχε αυξημένες τιμές στις 02:00 Ω.Ε. στα δυτικά και στις 10:00 Ω.Ε στα ανατολικά της Ελλάδα (περιοχή Αιγαίου) (Εικόνα 4.3). -95-

98 Εικόνα 4.3. Οι τιμές του Δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), , 09:00 Ω.Ε. Εικόνα 4.4. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις

99 Πολύ αυξημένη ήταν η δραστηριότητα των καταιγίδων στις 21 Σεπτεμβρίου 2015, στον Ελληνικό χώρο, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org Εικόνα 4.4). Μεγάλη δραστηριότητα αστραπώνκεραυνών παρατηρήθηκε σχεδόν σ όλη την Ελλάδα, αρκετά αυξημένη στο Ιόνιο, στη Στερεά, στην Πελοπόννησο, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα.. Επιβεβαιωμένες αναφορές ισχυρών ανεμοστρόβιλων για τις 21 Σεπτεμβρίου 2015, που προκάλεσαν αρκετές ζημιές, καταγράφηκαν στο αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε, από διάφορες περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα: 1. Ανεμοστρόβιλος στο Ασπρόχωμα Μεσσηνίας, ο οποίος προκάλεσε πολλές ζημιές και κατατάσσεται στην κατηγορία ΕF1 της κλίμακας Fujita (T2-3 της κλίμακας ΤΟRRO). 2. Ανεμοστρόβιλος στη Σκάλα Λακωνίας, ο οποίος προκάλεσε πολλές ζημιές, καθώς και 4 τραυματίες, και κατατάσσεται στην κατηγορία ΕF2 της κλίμακας Fujita (T4 της κλίμακας ΤΟRRO). 3. Ανεμοστρόβιλος στη Σουβάλα Αίγινας, χωρίς σημαντικές ζημιές. 4. Ανεμοστρόβιλος στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, σε άγονη περιοχή χωρίς καλλιέργειες. 5. Δύο Ανεμοστρόβιλοι θάλασσας (σίφωνες θάλασσας) καταγράφηκαν στην περιοχή μεταξύ Μεθάνων και Αίγινας. Με βάση τα παραπάνω, στην εξεταζόμενη περιοχή Δ. Μεγάρων Αττικής, είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στις , λόγω της επιβεβαιωμένης καταιγιδοφόρου δραστηριότητας στην περιοχή, του αυξημένου δυναμικού για τη δημιουργία ανεμοστρόβιλων, ενδεικτικό από τις μετεωρολογικές παραμέτρους, αλλά και από την επιβεβαιωμένη εμφάνιση παρόμοιων φαινομένων την ίδια ημέρα στην ευρύτερη περιοχή (Μέθανα-Αίγινα) και σε άλλες περιοχές της χώρας Π.Ε. Εύβοιας Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Εύβοιας, ΔΕ Ιστιαίας, ΤΚ Ιστιαίας, υπήρξε για τις 21 Σεπτεμβρίου Από την εξέταση των μετεωρολογικών συνθηκών της ημέρας αυτής, η οποία έγινε διεξοδικά στην προηγούμενη ενότητα προκύπτει ότι στις 21 Σεπτεμβρίου 2016, είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στην περιοχή της Π.Ε. Εύβοιας. -97-

100 Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε. Εύβοιας, ΔΕ Διρφύων ΤΚ Θεολόγου, ΔΕ Ερέτριας, υπήρξε επίσης για τις 11 Οκτωβρίου Εικόνα 4.5. Οι τιμές του Δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), , 09:00 Ω.Ε. Εικόνα 4.6. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις

101 Αυξημένες τιμές (1 μέχρι 2) παρουσίασε στις 11 Οκτωβρίου 2015, ο δείκτης Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ) κυρίως πάνω από την κεντρική και νότια Ελλάδα, ενδεικτικές του ατμοσφαιρικού δυναμικού για δημιουργία ανεμοστρόβιλων κυρίως στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα (Εικόνα 4.5). Πολύ αυξημένη ήταν η δραστηριότητα των καταιγίδων στις 11 Οκτωμβρίου 2015, στον Ελληνικό χώρο και κυρίως στην ηπειρωτική χώρα, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org Εικόνα 4.6). Με βάση τα παραπάνω, στις 21 Σεπτεμβρίου στην Π.Ε Εύβοιας, ΔΕ Ιστιαίας, ΤΚ Ιστιαίας, είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου. Το φαινόμενο, είναι επίσης πιθανό στις 11 Οκτωβρίου 2015, στις περιοχές Π.Ε. Εύβοιας, ΔΕ Διρφύων ΤΚ Θεολόγου, ΔΕ Ερέτριας Π.Ε. Κέρκυρας Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Κέρκυρας, Δ. Κέρκυρας, ΤΔ/ΤΚ Κουσπάδων, υπήρξε για τις 25 Νοεμβρίου Από την εξέταση των μετεωρολογικών συνθηκών της ημέρας αυτής η οποία έγινε σε προηγούμενη ενότητα (4.4.1) αλλά και των επιβεβαιωμένων αναφορών ζημιών, προκύπτει ότι στις 25 Νοεμβρίου 2015 τεκμηριώνεται η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στην προαναφερόμενη περιοχή της Π.Ε. Κέρκυρας Π.Ε. Λακωνίας Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Λακωνίας, Σκάλα Λακωνίας υπήρξε για τις 21 Σεπτεμβρίου Από την εξέταση των μετεωρολογικών συνθηκών της ημέρας τα οποία παρατέθηκαν σε προηγούμενη ενότητα (4.4.2), αλλά και των επιβεβαιωμένων αναφορών ζημιών, τεκμηριώνεται η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου για τις 21 Σεπτεμβρίου 2015 στην προαναφερόμενη περιοχή Σκάλα Λακωνίας. Ο ανεμοστρόβιλος αυτός ήταν αρκετά καταστρεπτικός, προκάλεσε πολλές ζημιές, καθώς και 4 τραυματίες, και κατατάσσεται στην κατηγορία ΕF2 της κλίμακας Fujita (T4 της κλίμακας ΤΟRRO). -99-

102 Π.Ε. Λάρισας Αναφορές ανεμοστρόβιλων στην Π.Ε Λάρισας, ΤΚ Βερδικούσας, υπήρξαν για τις 12 Ιανουαρίου 2015 και τις 13 Μαρτίου Με βάση το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε για την ημέρα αυτή δεν υπήρξαν επιβεβαιωμένες αναφορές γαπό καμιά περιοχή της χώρας. Την επόμενη ημέρα 13 Ιανουαρίου 2015, σημειώθηκαν δύο ανεμοστρόβιλοι θάλασσας, στην Τήλο και στη Ρόδο, αντίστοιχα. Από την εξέταση των μετεωρολογικών δεδομένων για τις 12 Ιανουαρίου 2015 και ειδικότερα τις τιμές του δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), προέκυψαν μικρές τιμές του δείκτη ΕΗΙ (μικρότερες από 0,1), ενώ αρνητικές τιμές σημειώθηκαν στην περιοχή του Αιγαίου στις 00:00 UTC (02:00 Ω.E.) (Εικόνα 4.7). Αντίστοιχα, για τις 9:00 Ω.Ε. της ίδιας ημέρας οι τιμές του δείκτη ΕΗΙ πάνω από την εξεταζόμενη περιοχή ήταν αρκετά επίσης χαμηλές (μικρότερες από 0,2), μη σχετιζόμενες με την εμφάνιση ανεμοστρόβιλων. Εικόνα 4.7. Τιμές του Δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ) στις , 2:00 Ω.Ε. Εκτός από μεμονωμένες θαλάσσιες περιοχές του Αιγαίου, δεν υπήρξε δραστηριότητα καταιγίδων στον Ελληνικό χώρο στις 12 Ιανουαρίου 2015, με βάση -100-

103 τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org), οι οποίες απεικονίζονται στο χάρτη της Εικόνας 4.8. Εικόνα 4.8. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις Με βάση τα παραπάνω μετεωρολογικά δεδομένα και το αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε που εξετάσθηκαν για τις 12 Ιανουαρίου 2015, δεν είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε. Λάρισας, ΤΚ Βερδικούσας. Για την αναφορά ανεμοστρόβιλου της 19 ης Μαρτίου 2015, η εξέταση των μετεωρολογικών δεδομένων και ειδικότερα των τιμών του δείκτη Ελικότητας- Ενέργειας (ΕΗΙ), δεν προέκυψαν αυξημένες τιμές πάνω από τη Θεσσαλία, αλλά και γενικότερα την Ελληνική περιοχή, σχετιζόμενες με την εμφάνιση ανεμοστρόβιλων. Τα δεδομένα των μετεωρολογικών Ραντάρ Λιόπρασσου Τρικάλων και Φιλύρου Θεσσαλονίκης που εξετάσθηκαν για τις , δεν έδειξαν δραστηριότητα καταιγίδων στην περιοχή Βερδικούσιας της Π.Ε. Λάρισας, παρά μόνο στρωματόμορφες νεφώσεις. Επίσης στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. δεν -101-

104 καταγράφηκε δραστηριότητα ανεμοστρόβιλων σε καμιά περιοχή της χώρας, στην ξηρά ή και στη θάλασσας. Εικόνα 4.9. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις Με βάση τα δεδομένα καταγραφών αστραπών- κεραυνών, στις 19 Μαρτίου 2015, δεν υπήρξε δραστηριότητα καταιγίδων στην περιοχής της Π.Ε. Λάρισας αλλά και ευρύτερα στη Θεσσαλία, παρά μόνο στη Δυτική Ελλάδα (Ιόνιο, Ήπειρο και δυτική Στερεά) (data from Blitzortung.org Εικόνα 4.9). Με βάση τα παραπάνω μετεωρολογικά και άλλα δεδομένα που εξετάσθηκαν για τις 19 Μαρτίου 2015, δεν είναι πιθανή η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε. Λάρισας, ΤΚ Βερδικούσας Π.Ε. Μεσσηνίας Αναφορά ανεμοστρόβιλου στην Π.Ε Μεσσηνίας, Δ. Καλαμάτας. ΔΕ Καλαμάτας, ΤΚ Καλαμάτας, Ασπροχώματος. Από την εξέταση όλων των μετεωρολογικών συνθηκών της ημέρας αυτής, αλλά και των επιβεβαιωμένων αναφορών ζημιών, -102-

105 προκύπτει ότι για τις 21 Σεπτεμβρίου 2015 τεκμηριώνεται η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου στις προαναφερόμενες περιοχές της Π.Ε. Κέρκυρας. Ο ανεμοστρόβιλος προξένησε διάφορες ζημιές, και η έντασή του εκτιμήθηκε σε επίπεδο EF1 της κλίμακας Φουτζίτα, (T2 της κλίμακας TORRO) Π.Ε. Χαλκιδικής Αναφορά ανεμοστρόβιλου υπήρξε για τις 17 Ιουνίου 2015, στην Π.Ε Χαλκιδικής, Δ Πολυγύρου, ΤΚ Παλαιοχωρίου. Από την εξέταση των μετεωρολογικών δεδομένων για τις 17 Ιουνίου 2015 και ειδικότερα τις τιμές του δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ), προέκυψαν πολύ μικρές τιμές του δείκτη ΕΗΙ, πάνω από την Ελληνική περιοχή για τις 9:00 Ω.Ε., ενδεικτικές μικρότερης πιθανότητας εμφάνισης ανεμοστρόβιλων (Εικόνα 4.10). Εικόνα Τιμές του Δείκτη Ελικότητας-Ενέργειας (ΕΗΙ) στις , 2:00 Ω.Ε. Η εξέταση των καταγραφών αστραπών-κεραυνών, στις 17 Ιουνίου 2015, έδειξε αρκετή δραστηριότητα καταιγίδων σ όλη τη βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στην περιοχή της Π.Ε. Χαλκιδικής (data from Blitzortung.org Εικόνα 4.11)

106 Εικόνα Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στις Εικόνα Δραστηριότητα καταιγίδων με βάση το ραντάρ Φιλύρου, στις

107 Από την εξέταση των δεδομένων του ραντάρ Φιλύρου, προέκυψε μέτριας έντασης δραστηριότητα καταιγίδων στην εξεταζόμενη περιοχή Π.Ε. Χαλκιδικής, ΤΚ Παλαιοχωρίου (με κόκκινο κύκλο στο Εικόνα 4.12). Με βάση το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε., δραστηριότητα ανεμοστρόβιλων δεν αναφέρθηκε τη συγκεκριμένη ημέρα, σε καμιά περιοχή της χώρας. Την επόμενη της εξεταζόμενης ημέρας, 18 Ιουνίου 2015, αναφέρθηκε ανεμοστρόβιλος μικρής έντασης στη γειτονική περιοχή της Νέας Απολλωνίας. Συμπερασματικά, την εξεταζόμενη ημέρα 17 Ιουνίου 2015 στην Π.Ε. Χαλκιδικής- Δ Πολυγύρου, ΤΚ Παλαιοχωρίου, η πιθανότητα δημιουργίας ανεμοστρόβιλου είναι αρκετά μικρή με βάση τα μετεωρολογικά δεδομένα. Επιπλέον, δεν παρατηρήθηκε δραστηριότητα ισχυρών καταιγίδων με βάση το ραντάρ, και για τους λόγους αυτούς δεν μπορεί να τεκμηριωθεί η εμφάνιση ανεμοστρόβιλου

108 5. ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗ - ΠΑΓΕΤΟΣ 5.1. ΟΡΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β / ), οι χιονοπτώσεις περιλαμβάνονται στις «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» και ως κλιματικό φαινόμενο «είναι η πτώση χιονιού μεγάλης έντασης ή χρονικής διάρκειας, με αποτέλεσμα το αυξημένο βάρος συσσώρευσης ή τη μεγάλη χρονική διάρκεια διατήρησης της χιονοκάλυψης». Ο «παγετός» σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β / ), περιλαμβάνεται στις «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» και «θεωρείται η πτώση της θερμοκρασίας του αέρα, με βάση μετεωρολογικά όργανα μέτρησης και καταγραφής, σε τιμή κάτω των μηδέν (0 ο C) βαθμών Κελσίου». Ειδικότερα, παγετός είναι η πτώση της θερμοκρασίας του αέρα σε τιμή ίση ή μικρότερη από τους 0 ο C. Ημέρα μερικού παγετού ορίζεται ως η ημέρα κατά την οποία η ελάχιστη θερμοκρασία που σημειώθηκε στο αντίστοιχο εικοσιτετράωρο είναι ίση ή μικρότερη των 0 ο C. Ημέρα ολικού παγετού ορίζεται ως η ημέρα κατά την οποία η μέγιστη θερμοκρασία είναι ίση ή μικρότερη των 0 ο C (Ερμηνευτικό λεξικό Μετεωρολογικών και Κλιματολογικών όρων, 1998). Ο παγετός ως φυσικός κίνδυνος μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Η ένταση του παγετού εξαρτάται από την τιμή της ελάχιστης θερμοκρασίας, αλλά και τη διάρκειά της, δηλαδή το χρονικό διάστημα που παραμένει σε επίπεδα χαμηλότερα των 0 ο C. Οι εαρινοί παγετοί, αν και μικρότερης συνήθως έντασης από τους χειμερινούς, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι καθώς μπορούν να εμφανιστούν στο στάδιο της ανθοφορίας και της καρπόδεσης και να προξενήσουν μεγάλες ζημιές κυρίως στις δενδρώδεις καλλιέργειες ΑΙΤΗΜΑΤΑ Αιτήματα για τεκμηρίωση χιονοπτώσεων υπήρχαν από εννέα (9) Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) για συγκεκριμένες ημερομηνίες του 2015 που αναφέρονται στον Πίνακα 5.1. Επίσης υπήρχε ένα αίτημα για τεκμηρίωση παγετού. Στον ίδιο Πίνακα -106-

109 αναφέρονται οι μετεωρολογικοί σταθμοί της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) ή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), τα δεδομένα των οποίων χρησιμοποιήθηκαν ανά περίπτωση. Πίνακας 5.1. Αιτήματα για τεκμηρίωση και διαθέσιμα δεδομένα. α/α ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΙΤΙΟ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 1 Αρκαδίας Χιονόπτωση 3/2/ Έβρου Χιονόπτωση 6/3/ Ευβοίας Χιονόπτωση 6-7/1/ Λάρισας Χιονόπτωση 5-7/1/ Ηρακλείου Χιονόπτωση 7-8/1/ /2/ /1-2/2/2015 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Βυτίνα, Λεβίδι ΕΑΑ Μεγαλόπολη ΕΑΑ Τρίπολη ΕΑΑ Αλεξανδρούπολη ΕΑΑ Διδυμότειχο ΕΑΑ Μεταξάδες ΕΑΑ Ορεστιάδα ΕΑΑ Κύμη ΕΑΑ Στενή ΕΑΑ Στύρα ΕΑΑ Μελίκη ΕΛΓΑ Ριζώματα ΕΑΑ Μεταξοχώρι ΕΑΑ Μοίρες ΕΑΑ Βαγιωνά ΕΑΑ 6 Κιλκίς Χιονόπτωση 12/3/2015 Κιλκίς ΕΑΑ 7 Μαγνησίας Χιονόπτωση 1-2/1/ Μεσσηνίας 9 Ρεθύμνου Αγχίαλος ΕΜΥ Βόλος, Ζαγορά ΕΑΑ Μακρινίτσα ΕΑΑ Παγετός 6-7/1/2015 Αλαγονία ΕΑΑ Αρφάρα ΕΑΑ Χιονόπτωση 7-8/3/2015 Κυπαρισσία ΕΑΑ Χιονόπτωση 6-9/1/ / Παγετός 6-9/1/2015 Ανώγεια ΕΑΑ Πλακιάς ΕΑΑ Ρέθυμνο ΕΑΑ Σπήλι ΕΑΑ 10 Ροδόπης Χιονόπτωση 7/3/2015 Ίμερος ΕΑΑ 11 Σερρών Χιονόπτωση 7/3/2015 Κερκίνη ΕΑΑ Κοίμηση ΕΑΑ Σέρρες ΕΑΑ -107-

110 5.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΔΕΔΟΜΕΝΑ Για την τεκμηρίωση της χιονόπτωσης πηγή πληροφοριών αποτέλεσαν το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε., το Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ και το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), τα οποία αναφέρονται σε χαρακτηριστικά καιρικά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές. Επίσης, τα δεδομένα θερμοκρασίας και υετού Αυτόματων Μετεωρολογικών Σταθμών του ΕΑΑ, αλλά και μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ, χρησιμοποιήθηκαν για τη διερεύνηση της πιθανότητας ύπαρξης χιονόπτωσης. Ως κριτήριο λαμβάνεται η ύπαρξη χαμηλών ή και αρνητικών θερμοκρασιών, το μικρό ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος και η παρουσία υετού. Τέλος, πληροφορίες από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (εφημερίδες, τηλεόραση, διαδίκτυο) που να αναφέρονται σε συγκεκριμένα επεισόδια χιονόπτωσης και περιοχές ενδιαφέροντος αξιολογήθηκαν και λήφθηκαν υπόψη. Για τη διαπίστωση επεισοδίων παγετού εξετάζονται οι ελάχιστες ημερήσιες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν σε ένα μετεωρολογικό σταθμό ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Π. Ε. Αρκαδίας Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 3 Φεβρουαρίου 2015 στην Π. Ε. Αρκαδίας. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Βυτίνας, Λεβιδίου, Μεγαλόπολης και Τρίπολης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.2. Πίνακας 5.2. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Αρκαδίας. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Βυτίνα Λεβίδι Μεγαλόπολη Τρίπολη T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 3/2/2015 0,7 5,1 10,0 0,6 6,3 10,8 3,7 11,3 11,6 1,6 9,6 8,0-108-

111 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 3 Φεβρουαρίου 2015, σε συνδυασμό με τον υετό που καταγράφηκε θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Φεβρουαρίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για τη συγκεκριμένη ημερομηνία σε περιοχές της Πέλλας, Καστοριάς, Καρδίτσας και Ευρυτανίας. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές χιονόπτωσης και χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ: «Χιονίζει τώρα στην ορεινή ημιορεινή Αρκαδία με τα χιόνια να έχουν κάνει την εμφάνιση τους σε πολλά χωριά του νομού Αρκαδίας. Χιονόστρωση υπάρχει στα Μαγούλιανα στο Βαλτεσινίκο αλλά και στη Βυτίνα ενώ στο Χιονοδρομικό κέντρο Μαινάλου υπάρχει φρέσκια ποσότητα χιονιού (15 εκ.) όπου χιονίζει έντονα αυτή την ώρα.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Αρκαδίας στις 3 Φεβρουαρίου 2015 τεκμηριώνεται χιονόπτωση Π. Ε. Έβρου Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 6 Μαρτίου 2015 στην Π. Ε. Έβρου. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αλεξανδρούπολης, Διδυμοτείχου, Μεταξάδων και Ορεστιάδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.3. Πίνακας 5.3. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Έβρου. ΗΜ/ΝΙΑ Μετεωρολογικός σταθμός Αλεξανδρούπολη Διδυμότειχο Μεταξάδες Ορεστιάδα Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 6/3/2015 6,1 13,8 28,0 4,4 12,1 29,0 2,6 8,2 43,0 3,6 11,0 27,0-109-

112 Οι ελάχιστες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 6 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με τις μέγιστες θερμοκρασίες, δεν μπορούν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Το μεγάλο ημερήσιο ύψος υετού που καταγράφηκε οδηγεί επίσης στο συμπέρασμα ότι δεν σημειώθηκε χιονόπτωση, αλλά σημαντική βροχόπτωση. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Μαρτίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Αντίθετα και στα δύο δελτία αναφέρονται οι πολύ αυξημένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στη Βορειοανατολική Ελλάδα στο ίδιο διάστημα. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το διάστημα 6-8 Μαρτίου σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές βροχοπτώσεων από τα τοπικά ΜΜΕ: «Στην Αλεξανδρούπολη, η σιδηροδρομική συγκοινωνία έως Ορμένιο έχει διακοπεί από υπερκάλυψη υδάτων των γραμμών του ΟΣΕ και η μετακίνηση των επιβατών γίνεται με λεωφορεία.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Έβρου στις 6 Μαρτίου 2015 δεν μπορεί να τεκμηριωθεί χιονόπτωση με τα διαθέσιμα δεδομένα Π. Ε. Εύβοιας Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 στην Π. Ε. Εύβοιας. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κύμης, Στενής και Στυρών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.4. Πίνακας 5.4. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Εύβοιας. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Κύμη Στενή Στύρα T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 6/1/2015 0,1 3,8 7,8-1,9 2,3 7,8 0,7 3,6 23,2-110-

113 7/1/2015-0,3 3,8 1,4-2,1 1,8 12,6 0,6 5,3 15,4 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015, σε συνδυασμό με τον υετό που καταγράφηκε θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Ιανουαρίου 2015 γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για το πρώτο δεκαήμερο του μήνα: «Αξιοσημείωτoς υετός (κυρίως χιονοπτώσεις) στην Ανατολική και νότια χώρα (σε Εύβοια, Ανατολική-βόρεια Αττική, Κυκλάδες, Κρήτη).» Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ: «Το πρώτο δεκαήμερο χαρακτηρίστηκε από χαμηλές θερμοκρασίες και χιονοπτώσεις ακόμα και στην Αττική και στις Κυκλάδες το τριήμερο 06-08/01. Ισχυρές χιονοπτώσεις με προβλήματα σημειώθηκαν και στην Κρήτη την ίδια περίοδο.» Επίσης στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες. Για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες υπάρχουν αναφορές χιονόπτωσης και χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ: «Αρκετοί δήμοι της Εύβοιας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εξαιτίας της σφοδρής χιονόπτωσης, αλλά και του παγετού, που πλήττει τον νομό. Ως εκ τούτου, κρίθηκε απαραίτητο να μη λειτουργήσουν τα σχολεία, προκειμένου να μην κινδυνεύσουν τα παιδιά.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Εύβοιας στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 τεκμηριώνεται χιονόπτωση Π. Ε. Ηρακλείου Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στα διαστήματα 5 έως 12 Ιανουαρίου και 31 Ιανουαρίου έως 2 Φεβρουαρίου 2015 στην Π. Ε. Ηρακλείου. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Βαγιωνά, Μεταξοχωρίου και Μοιρών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα

114 Πίνακας 5.5. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Ηρακλείου. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Βαγιωνά Μεταξοχώρι Μοίρες T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 5/1/2015 4,3 13,6 8,0 1,3 12,8 53,6 5,6 15,4 18,8 6/1/2015 0,2 5,6 15,6-0,1 3,1 25,4 1,9 8,7 11,2 7/1/2015 0,1 5,8 30,2 0,0 3,5 22,6 1,1 9,1 12,6 8/1/2015 3,4 5,9 0,0 1,8 3,9 0,0 4,2 10,0 0,0 9/1/2015 1,0 8,8 0,0 2,6 6,1 0,0 1,3 12,3 0,0 10/1/2015 0,1 15,4 10,0 1,7 13,7 0,0 1,7 16,9 0,0 11/1/2015 4,8 17,8 0,0 6,1 16,4 0,0 3,3 20,0 0,0 12/1/2015 6,3 16,3 0,0 4,3 14,2 10,4 7,5 17,1 1,2 31/1/ ,2 16,7 0,0 11,4 15,4 0,0 11,9 18,7 0,2 1/2/ ,2 18,7 0,0 12,7 17,3 0,0 11,3 20,2 0,0 2/2/2015 9,6 16,8 1,2 9,1 14,8 0,6 10,4 18,1 1,0 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου 2015, σε συνδυασμό με τον υετό που καταγράφηκε είναι ικανές να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Στις άλλες ημερομηνίες που αναφέρονται, οι υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες και η απουσία υετού δεν αιτιολογούν την παρουσία χιονοπτώσεων. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Ιανουαρίου 2015 γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για το πρώτο δεκαήμερο του μήνα: «Αξιοσημείωτoς υετός (κυρίως χιονοπτώσεις) στην Ανατολική και νότια χώρα (σε Εύβοια, Ανατολική-βόρεια Αττική, Κυκλάδες, Κρήτη).» Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ: «Το πρώτο δεκαήμερο χαρακτηρίστηκε από χαμηλές θερμοκρασίες και χιονοπτώσεις ακόμα και στην Αττική και στις Κυκλάδες το τριήμερο 06-08/01. Ισχυρές χιονοπτώσεις με προβλήματα σημειώθηκαν και στην Κρήτη την ίδια -112-

115 περίοδο.» Επίσης στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το ίδιο διάστημα στην Κρήτη. Για το διάστημα 6-8/1/2015 υπάρχουν πολλές αναφορές χιονόπτωσης και χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ: «Μπλοκαρισμένα οδικά δίκτυα - προβλήματα στην ηλεκτροδότηση και η Κρήτη "ντυμένη" στα λευκά, αυτή την εικόνα παρουσιάζει σήμερα, Τετάρτη 7 Ιανουαρίου η Κρήτη.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Ηρακλείου στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου 2015 τεκμηριώνεται χιονόπτωση Π. Ε. Κιλκίς Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 12 Μαρτίου 2015 στην Π. Ε. Κιλκίς. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Κιλκίς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Η ελάχιστη και η μέγιστη θερμοκρασία, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκε στο σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.9. Πίνακας 5.6. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Κιλκίς. Μετεωρολογικός σταθμός ΗΜ/ΝΙΑ Κιλκίς Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 7/3/2015 2,1 5,4 6,0 12/3/2015 2,1 11,4 0,0 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 12 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με τη μη παρουσία υετού, δείχνουν ότι δεν είναι πιθανόν να σημειώθηκαν χιονοπτώσεις στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Μαρτίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για το πρώτο και δεύτερο δεκαήμερο του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Αντίθετα και στα δύο δελτία αναφέρονται οι πολύ αυξημένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στη -113-

116 Βορειοανατολική Ελλάδα στο ίδιο διάστημα. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. όμως υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το διάστημα 6-8 Μαρτίου σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν όμως στις 7 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με την παρουσία υετού, δείχνουν ότι είναι πιθανόν να σημειώθηκαν χιονοπτώσεις στην περιοχή. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές χιονοπτώσεων από τα τοπικά ΜΜΕ: «Αντιολισθητικές αλυσίδες χρειάζονται επίσης σε μεμονωμένα ορεινά σημεία της Ημαθίας, του Κιλκίς, της Δράμας, της Ξάνθης και της Ροδόπης.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Κιλκίς στις 12 Μαρτίου 2015 δεν είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί χιονόπτωση. Είναι όμως πιθανόν να σημειώθηκε χιονόπτωση στις 7 Μαρτίου Π. Ε. Λάρισας Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 5, 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 στην Π. Ε. Λάρισας Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Λάρισας και Αγιάς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.4. Πίνακας 5.7. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Λάρισας. Μετεωρολογικός σταθμός ΗΜ/ΝΙΑ Λάρισα Αγιά Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 5/1/2015 1,4 7,9 0,0 1,9 7,1 0,0 6/1/2015-1,8 6,8 0,0-3,2 4,2 0,0 7/1/2015-3,3 6,2 0,0-3,2 4,3 0,0 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 5, 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή, αν υπήρχε ταυτόχρονη παρουσία υετού

117 Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Ιανουαρίου 2015 γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για το πρώτο δεκαήμερο του μήνα: «Αξιοσημείωτoς υετός (κυρίως χιονοπτώσεις) στην Ανατολική και νότια χώρα (σε Εύβοια, Ανατολική-βόρεια Αττική, Κυκλάδες, Κρήτη).». Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ: «Το πρώτο δεκαήμερο χαρακτηρίστηκε από χαμηλές θερμοκρασίες και χιονοπτώσεις ακόμα και στην Αττική και στις Κυκλάδες το τριήμερο 06-08/01. Ισχυρές χιονοπτώσεις με προβλήματα σημειώθηκαν και στην Κρήτη την ίδια περίοδο.» Επίσης στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες. Ο τύπος καιρού που προκαλεί τα φαινόμενα αυτά στην Ανατολική Ελλάδα επηρεάζει επίσης και την Ανατολική Θεσσαλία. Για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες δεν υπάρχουν αναφορές χιονόπτωσης και χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ. Αντίθετα για την 1 η Ιανουαρίου 2015 υπάρχουν πολλές αναφορές ισχυρής χιονόπτωσης και χιονόστρωσης στα ανατολικά παράλια της Π. Ε. Λάρισας. Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Λάρισας στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί χιονόπτωση στα ανατολικά τμήματα της Π. Ε. Μαγνησίας Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 1 και 2 Ιανουαρίου 2015 στην Π. Ε. Μαγνησίας. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Βόλου, Ζαγοράς και Μακρυνίτσας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), και Αγχιάλου της Εθνικής Μετεωρολογικής υπηρεσίας (ΕΜΥ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα

118 Πίνακας 5.8. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Μαγνησίας. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Αγχίαλος Βόλος Ζαγορά Μακρυνίτσα T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 1/1/2015 0,6 2,2 0,1 1,2 4,5 2,8-3,2-0,5 0,0-6,2-2,7 0,0 2/1/2015-2,8 4,5 0,0-3,5 2,7 0,0-5,5 1,1 0,0-6,1-0,3 0,0 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 1 και 2 Ιανουαρίου 2015, σε συνδυασμό με τον υετό που καταγράφηκε θα μπορούσαν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα έντονο ως προς το αυξημένο ποσό χιονόπτωσης που σημειώθηκε, ακόμη και στην πόλη του Βόλου, και ήταν συνέχεια επεισοδίου που ξεκίνησε στις Δεκεμβρίου Εκτός της αναφοράς για χιονοπτώσεις τις δύο τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου από την ΕΜΥ και το ΕΑΑ, στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες σε περιοχές της Καρδίτσας και της Μαγνησίας. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ: «Στο έλεος του χιονιά έχει παραδοθεί ο Βόλος για δεύτερη συνεχόμενη νύχτα, ενώ τα προβλήματα όσο περνά η ώρα εντείνονται. Το χιόνι συνεχίζει να πέφτει παντού πυκνό, έχει ξεπεράσει πλέον τους εξήντα πόντους στην πόλη. Το ύψος του χιονιού στα Χάνια έχει φτάσει στα 2 μέτρα και η χιονόπτωση συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Στο μάτι του κυκλώνα στην κυριολεξία βρίσκεται το Νότιο Πήλιο και είναι χαρακτηριστικό ότι στο Τρίκερι δίπλα στη θάλασσα το χιόνι ξεπερνά τα 2 μέτρα!» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Μαγνησίας στις 1 και 2 Ιανουαρίου 2015 τεκμηριώνεται χιονόπτωση Π. Ε. Μεσσηνίας Ερευνήθηκε παγετός στις 6 και 7 Ιανουαρίου Επίσης ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 7 και 8 Μαρτίου 2015 στην Π. Ε. Μεσσηνίας. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Αλαγονίας, Αρφάρας και Κυπαρισσίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι -116-

119 μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.7. Πίνακας 5.9. Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Έβρου. Μετεωρολογικός σταθμός ΗΜ/ΝΙΑ Αλαγονία Αρφάρα Κυπαρισσία Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 6/1/2015-5,3 2,7 1,0-0,3 10,5 0,0 1,8 9,7 0,0 7/1/2015-5,1 4,6 0,6-3,0 9,6 0,0-1,7 8,9 0,0 7/3/2015 4,2 9,7 5,4 7,9 17,3 2,2 8,1 15,9 9,8 8/3/2015 3,5 9,8 0,2 7,8 16,9 0,0 9,7 15,8 1,0 Οι ελάχιστες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 μπορούν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη παγετού στην περιοχή. Οι ελάχιστες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 7 και 8 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με τις μέγιστες θερμοκρασίες, δεν μπορούν να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Μαρτίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Αντίθετα και στα δύο δελτία αναφέρονται οι πολύ αυξημένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στη Βορειοανατολική Ελλάδα στο ίδιο διάστημα. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το διάστημα 6-8 Μαρτίου σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες υπάρχουν αναφορές βροχοπτώσεων από τα τοπικά ΜΜΕ: «Σοβαρά προβλήματα στην Άνω Μεσσηνία δημιούργησαν οι χθεσινές πλημμύρες. Ρέματα και ποτάμια της περιοχής έσπασαν και πλημμύρισε όλος ο κάμπος από το Διαβολίτσι έως το Ζευγολατιό. Στο τμήμα αυτό η 7η επαρχιακή οδός είχε μεταβληθεί σε ένα απέραντο ποτάμι, ο δρόμος είχε εξαφανιστεί.» -117-

120 Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Μεσσηνίας στις 6 και 7 Ιανουαρίου 2015 μπορεί να τεκμηριωθεί παγετός. Αντίθετα στις 7 και 8 Μαρτίου 2015 δεν μπορεί να τεκμηριωθεί χιονόπτωση με τα διαθέσιμα δεδομένα Π. Ε. Ρέθυμνου Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις και παγετός στο διάστημα 6 έως 9 Ιανουαρίου και χιονοπτώσεις στις 13 Ιανουαρίου 2015 στην Π. Ε. Ρεθύμνου. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Ανωγείων, Πλακιά, Ρεθύμνου και Σπηλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.5. Πίνακας Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Ρεθύμνου. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Ανώγεια Πλακιάς Ρέθυμνο Σπήλι T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 6/1/2015-3,3-0,1 0,0 2,8 8,8 48,0 3,5 9,3 9,2 3,6 5,6 33,0 7/1/2015-2,7-0,8 0,0 2,7 8,1 27,8 2,9 9,0 19,6 0,1 4,4 30,4 8/1/2015-2,3-0,3 0,0 6,3 8,3 0,6 6,3 8,8 0,0 0,1 4,0 0,8 9/1/2015-0,6 2,7 11,6 7,2 11,3 0,0 6,4 11,1 0,0 1,7 6,3 1,2 13/1/2015 0,6 5,3 149,2 5,9 12,1 101,8 8,6 13,2 7,2 2,3 9,1 91,6 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στα Ανώγεια και στο Σπήλι στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου 2015, σε συνδυασμό με τον υετό που καταγράφηκε είναι ικανές να αιτιολογήσουν την ύπαρξη χιονοπτώσεων στην περιοχή. Στις 13 Ιανουαρίου, οι σχετικά υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες και το αυξημένο ύψος υετού δεν αιτιολογούν την παρουσία χιονοπτώσεων. Επίσης οι ελάχιστες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στα Ανώγεια στις 6 έως 9 Ιανουαρίου 2015 είναι αρνητικές, που σημαίνει ότι σημειώθηκε παγετός. Επιπλέον -118-

121 στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου 2015 ο παγετός ήταν ολικός, καθώς και οι μέγιστες θερμοκρασίες είναι αρνητικές. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Ιανουαρίου 2015 γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για το πρώτο δεκαήμερο του μήνα: «Αξιοσημείωτoς υετός (κυρίως χιονοπτώσεις) στην Ανατολική και νότια χώρα (σε Εύβοια, Ανατολική-βόρεια Αττική, Κυκλάδες, Κρήτη).» Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ: «Το πρώτο δεκαήμερο χαρακτηρίστηκε από χαμηλές θερμοκρασίες και χιονοπτώσεις ακόμα και στην Αττική και στις Κυκλάδες το τριήμερο 06-08/01. Ισχυρές χιονοπτώσεις με προβλήματα σημειώθηκαν και στην Κρήτη την ίδια περίοδο.» Επίσης στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το ίδιο διάστημα στην Κρήτη. Για το διάστημα 6-8/1/2015 υπάρχουν πολλές αναφορές χιονόπτωσης και χιονόστρωσης από τα τοπικά ΜΜΕ: «Μπλοκαρισμένα οδικά δίκτυα - προβλήματα στην ηλεκτροδότηση και η Κρήτη "ντυμένη" στα λευκά, αυτή την εικόνα παρουσιάζει σήμερα, Τετάρτη 7 Ιανουαρίου η Κρήτη.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Ρεθύμνου στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου 2015 τεκμηριώνεται χιονόπτωση. Επίσης στο διάστημα 6-9 Ιανουαρίου 2015 στην Π. Ε. Ρεθύμνου τεκμηριώνεται παγετός Π. Ε. Ροδόπης Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 7 Μαρτίου 2015 στην Π. Ε. Ροδόπης. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού Ιμέρου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Η ελάχιστη και η μέγιστη θερμοκρασία, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκε στο σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα 5.9. Πίνακας Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Ροδόπης. Μετεωρολογικός σταθμός ΗΜ/ΝΙΑ Ίμερος Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 7/3/2015 2,2 4,7 64,0-119-

122 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 7 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με την παρουσία υετού, δείχνουν ότι είναι πιθανόν να σημειώθηκαν χιονοπτώσεις στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Μαρτίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Αντίθετα και στα δύο δελτία αναφέρονται οι πολύ αυξημένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στη Βορειοανατολική Ελλάδα στο ίδιο διάστημα. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. όμως υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το διάστημα 6-8 Μαρτίου σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές χιονοπτώσεων από τα τοπικά ΜΜΕ: «Επί ποδός βρίσκονται τις τελευταίες ώρες η Πολιτική Προστασία, η Πυροσβεστική και η Αστυνομία σε περιοχές της Ροδόπης και της Ξάνθης, λόγω της κακοκαιρίας που εκδηλώθηκε στους δύο νομούς, με κύρια χαρακτηριστικά τις ισχυρές καταιγίδες στα πεδινά και τις χιονοπτώσεις στα ορεινά.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Ροδόπης στις 7 Μαρτίου 2015 είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί χιονόπτωση Π. Ε. Σερρών Ερευνήθηκαν χιονοπτώσεις στις 7 Μαρτίου 2015 στην Π. Ε. Σερρών. Χρησιμοποιήθηκαν τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών Κερκίνης, Κοίμησης και Σερρών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Οι ελάχιστες και οι μέγιστες θερμοκρασίες, καθώς και το ύψος υετού που καταγράφηκαν σε κάθε σταθμό παρουσιάζονται στον Πίνακα Πίνακας Μετεωρολογικά δεδομένα στην Π. Ε. Σερρών. ΗΜ/ΝΙΑ Τ min ( ο C) Μετεωρολογικός σταθμός Κερκίνη Κοίμηση Σέρρες T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) Τ min ( ο C) T max ( ο C) Υετός (mm) 7/3/2015 3,9 7,6 5,8 3,1 7,2 2,2 4,1 7,2 14,4-120-

123 Οι θερμοκρασίες που σημειώθηκαν στις 7 Μαρτίου 2015, σε συνδυασμό με την παρουσία υετού, δείχνουν ότι είναι πιθανόν να σημειώθηκαν χιονοπτώσεις στην περιοχή. Στο Κλιματολογικό Δελτίο της ΕΜΥ του Μαρτίου 2015 δεν γίνεται αναφορά χιονοπτώσεων για την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το Μηνιαίο Δελτίο Μετεωρολογικών Παραμέτρων που εκδίδει το ΕΑΑ. Αντίθετα και στα δύο δελτία αναφέρονται οι πολύ αυξημένες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν στη Βορειοανατολική Ελλάδα στο ίδιο διάστημα. Στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. όμως υπάρχει αναφορά χιονοπτώσεων για το διάστημα 6-8 Μαρτίου σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Για τη συγκεκριμένη ημερομηνία υπάρχουν αναφορές χιονοπτώσεων από τα τοπικά ΜΜΕ: «Έντονη χιονόπτωση πλήττει από νωρίς το πρωί του Σαββάτου το νομό Σερρών. Χιόνια πέφτουν και στην πόλη των Σερρών, χωρίς να δημιουργηθούν έως τώρα προβλήματα, ενώ στα λευκά «ντύθηκαν» τα ορεινά του νομού. Εκχιονιστικά μηχανήματα της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών βρίσκονται επί ποδός, σε μία προσπάθεια να διατηρηθούν «ανοιχτοί» όλοι οι δρόμοι του νομού.» Συμπερασματικά, στην Π. Ε. Σερρών στις 7 Μαρτίου 2015 είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί χιονόπτωση

124 6. ΧΑΛΑΖΙ 6.1. ΟΡΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΦΕΚ 628/Β / ), το Χαλάζι περιλαμβάνεται στις «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» και ως καιρικό φαινόμενο «είναι η πτώση στο έδαφος στερεών ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων, των χαλαζοκόκκων, οι οποίοι είναι τεμαχίδια πάγου διαφόρων σχημάτων». Το χαλάζι είναι μια μορφή υετού και δημιουργείται όταν τα ανοδικά ρεύματα καταιγίδας μεταφέρουν τα σωματίδια (υδροσταγόνες ή παγοκρυστάλλους) ψηλά, σε εξαιρετικά ψυχρές περιοχές της ατμόσφαιρας, με αποτέλεσμα αυτά να παγώνουν κατά στρώματα. Όταν λόγω βάρους οι χαλαζόκοκκοι δεν μπορούν να συγκρατηθούν από τα ανοδικά ρεύματα πέφτουν από τη βάση του νέφους στο έδαφος. Στα πλαίσια αυτής της μελέτης ως χαλαζόκοκκοι ορίζονται τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα τεμαχιδίων πάγου με διάμετρο μεγαλύτερη από 5 mm ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Αιτήματα για την τεκμηρίωση της εμφάνισης χαλαζιού υπήρχαν από τέσσερες (4) Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ) της χώρας για ημερομηνίες του έτους 2015 που αναφέρονται στον Πίνακα 6.1. Στο ίδιο Πίνακα περιλαμβάνονται οι περιοχές προς τεκμηρίωση χαλαζοπτώσεων, καθώς και τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την κάθε περίπτωση αιτήματος. Ειδικότερα, για την τεκμηρίωση των χαλαζοπτώσεων εξετάστηκαν δεδομένα από μετεωρολογικούς σταθμούς, καθώς και δεδομένα κλιματικών δελτίων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Εξετάσθηκαν επίσης μετεωρολογικοί χάρτες, αρχεία καταγραφών ηλεκτρικών εκκενώσεων των καταιγίδων (αστραπές-κεραυνοί), καθώς και δεδομένα Ραντάρ καιρού. Το αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. σχετικά με καταγραφές εμφάνισης ακραίων φαινομένων, συμπεριλαμβανομένων ισχυρών καταιγίδων και χαλαζοπτώσεων επίσης απετέλεσε πηγή δεδομένων και πληροφοριών

125 Πίνακας 6.1. Αιτήματα για τεκμηρίωση χαλαζιού και διαθέσιμα δεδομένα. α/α ΠΕ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ 1 2 ΕΒΡΟΥ 7/5/2015 Δ. Σουφλίου ΗΛΕΙΑΣ 3 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 4 ΛΑΡΙΣΑΣ 7/10/2015 Δ. Ήλιδας ΤΚ Αμαλιάδος & Δ. Πύργου ΤΚ Αλφειούσας, Αμπελώνας, Λατζοίου, Επιταλίου, Βροχίτσας, Ελαιώνα, Σαλμώνης 22/10/2015 Δ. Ανδραβίδας, Κυλλήνης, Ηλιδος -ΤΚ Αρετής, Βάρδας, Λεχαινών, Μανωλάδας, Νέας Μανωλάδας, Αγ. Δημητρίου, Δαφνιώτισσας, Μαζαρακίου 5-12/1/2015 Δ. Μαλεβυζίου ΔΔ Γαζίου, Καμαριώτης, Κορφών, Κρουσσώνα, Σάρχου 18/6/2015 ΤΚ Μακρυχωρίου 31/7/2015 ΤΚ Δολίχης, ΤΚ Λιβαδίου 10/9/2015 ΤΚ Ροδιάς, Βρυότοπος Αμπελώνα, Τυρνάβου Ευρωπαϊκό αρχείο δεδομένων ηλεκτρικών εκκενώσεων καταιγίδων Μετεωρολογικός Σταθμός ΕΜΥ Σουφλίου Μετεωρολογικοί Σταθμοί Μεταξάδων, Ορεστιάδας και Διδυμότειχου ΕΑΑ Μετεωρολογικό Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Ευρωπαϊκό αρχείο δεδομένων ηλεκτρικών εκκενώσεων καταιγίδων Μετεωρολογικοί Σταθμοί ΕΜΥ Κυλλήνη, Ανδραβίδα Μετεωρολογικοί Σταθμοί ΕΑΑ Πύργος, Αμαλιάδα, Βαρθολομιό, Πηνεία, Ανδρίτσαινα, Λαμπεία, Ζαχάρω, Φολόη, Κατάκολο, Ωλένη. Μετεωρολογικό Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Ευρωπαϊκό αρχείο δεδομένων ηλεκτρικών εκκενώσεων καταιγίδων Μετεωρολογικοί Σταθμοί EAA, Ανώγεια, Ηράκλειο Δυτικά, Σταυράκια, Φορφουράς (Ρεθύμνου). Μετεωρολογικό Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε. Μετεωρολογικός Σταθμός Λάρισας ΕΜΥ, Μετεωρολογικός Σταθμός Λάριας ΕΑΑ Ραντάρ Καιρού Φιλύρου Ραντάρ Καιρού Λιόπρασσσου Μετεωρολογικό Αρχείο ΚΕ.Μ.Ε

126 6.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Τα νέφη από τα οποία προέρχεται το χαλάζι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη κατηγορία, αυτής των νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης τα ονομαζόμενα και καταιγιδοφόρα νέφη. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εμφάνιση του χαλαζιού είναι η ύπαρξη καταιγιδοφόρων νεφών, τα οποία δημιουργούνται και αναπτύσσονται σε κατάλληλες ατμοσφαιρικές συνθήκες, ενώ ανάλογα με την ένταση και την ανάπτυξή τους μπορούν να δώσουν ή όχι χαλάζι. Οι χαλαζοπτώσεις είναι τοπικά φαινόμενα και μικρής χρονικής διάρκειας και γι αυτό υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες στην εξασφάλιση δεδομένων τεκμηρίωσής τους. Η επιβεβαίωση της εμφάνισης χαλαζιού δεν μπορεί να γίνει αποκλειστικά και μόνο με βάση τα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών ΕΜΥ, ούτε και από τα δεδομένα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμούς, οι οποίοι δεν δίνουν πληροφορίες για την ύπαρξη χαλαζιού. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκαν, για τις περιοχές που υπήρχαν διαθέσιμα, τα δεδομένα των ραντάρ καιρού Φιλύρου και Λιόπρασου, τα οποία λειτουργούν στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Χαλαζικής Προστασίας του ΕΛ.Γ.Α. και δίνουν πληροφορίες για την ύπαρξη καταιγιδοφόρου δραστηριότητας σε ακτίνα περίπου 150 km από τη θέση εγκατάστασής τους. Η ύπαρξη καταιγίδας αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την τεκμηρίωση χαλαζόπτωσης. Όταν υπάρχουν επιβεβαιωμένες πληροφορίες χαλαζόπτωσης, όπως στοιχεία στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. η τεκμηρίωση μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη, σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να εκτιμηθεί με κάποια πιθανότητα, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η έλλειψη δεδομένων δεν επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων τεκμηρίωσης του φαινομένου. Για κάθε αίτημα τεκμηρίωσης τα συμπεράσματα συνοψίζονται στο τέλος της κάθε υποενότητας. Σημειώνεται ότι στο περιβάλλον των καταιγίδων αναπτύσσονται πολύ ισχυροί έως θυελλώδεις άνεμοι, κατά κανόνα μεγάλα ύψη βροχής, χαλαζοπτώσεις και ηλεκτρικές εκκενώσεις (αστραπές και κεραυνοί). Επομένως αν η εμφάνιση ισχυρών καταιγίδων επιβεβαιώνεται από τις καταγραφές ραντάρ καιρού, ή όπου δεν υπάρχουν καταγραφές ραντάρ από τα μεγάλα ύψη βροχής, τους ισχυρούς έως θυελλώδεις ανέμους επιφανείας και τις καταγραφές ηλεκτρικών εκκενώσεων, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σημειώθηκε χαλαζόπτωση

127 6.4. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Π.Ε. Έβρου Αναφορές χαλαζοπτώσεων για τις 7 ης Μαΐου 2015, υπήρξαν από περιοχές της Π.Ε. Έβρου (Δ. Σουφλίου), και για την τεκμηρίωσή τους εξετάσθηκαν χάρτες αστραπών-κεραυνών για τον Ευρωπαϊκό χώρο, για τον εντοπισμό της καταιγιδοφόρου δραστηριότητας (data from Blitzortung.org), καθώς επίσης και τα δεδομένα των Μετεωρολογικών Σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της ΕΜΥ της Π.Ε. Έβρου. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης και πληροφορίες σχετικά με αναφορές χαλαζοπτώσεων από το αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. Εικόνα 6.1. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στην Ευρώπη, στις 7 Μαΐου Εξετάσθηκαν δεδομένα της ηλεκτρικής δραστηριότητας των καταιγίδων για τις 7 Μαΐου 2015, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών, τα οποία -125-

128 απεικονίζονται στο χάρτη της Εικόνας 6.1. Αρκετή δραστηριότητα αστραπώνκεραυνών παρατηρήθηκε στην περιοχή της Μακεδονίας και Θράκης στις 7 Μαΐου 2015, αυξημένη στην περιοχή του Έβρου, εξαιτίας της καταιγίδων. Επίσης, ερευνήθηκαν δεδομένα βροχόπτωσης και ανέμου για τις 7 Μαΐου 2015, με βάση τους μετεωρολογικών σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) που λειτουργούν στην Π.Ε. Έβρου και τα οποία δίνονται στον Πίνακα 6.2. Μεγάλα ύψη βροχοπτώσεων που δικαιολογούν τη δραστηριότητα καταιγίδων και με μεγάλη πιθανότητα χαλαζοπτώσεων κατέγραψαν τόσο ο Μετεωρολογικός Σταθμός του Σουφλίου ΕΜΥ (30 mm), όσο και του Διδυμότειχου ΕΑΑ (22 mm). Μάλιστα στο Σουφλί, το ύψος βροχής προσέγγισε την κλιματική τιμή βροχόπτωσης της περιοχής Αλεξανδρούπολης για το μήνα Μάιο (35 mm). Θυελλώδεις άνεμοι, οι οποίοι είναι επίσης χαρακτηριστικοί κατά τη διέλευση ισχυρών καταιγίδων και χαλαζοκαταιγίδων, καταγράφηκαν στους Μετεωρολογικούς Σταθμούς ΕΑΑ Διδυμότειχου (8 Bf) και Ορεστιάδας (8 Bf). Τέλος, υπήρξαν αναφορές στο αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε σχετικά με την εμφάνιση χαλαζοπτώσεων στις 7 Μαΐου 2015, 18:30 Ω.Ε. στην περιοχή Σουφίου, μέγιστης διαμέτρου 2,5 cm, και με κάλυψη στο έδαφος στρώματος πάχους 4 cm. Πίνακας 6.2. Δεδομένα Βροχόπτωσης και Ανέμου Π.Ε. Έβρου στις Κλιματική Βροχόπτωση Μαΐου ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ Aλεξανδρούπολης: 35 mm ΣΤΑΘΜΟΣ Ύψος Βροχόπτωσης (mm) Μέγιστη ταχύτητα ανέμου BF(km/h) Διδυμότειχο ΕΑΑ 22 8 (66) Ορεστιάδα ΕΑΑ 4,4 8 (64,4) Μεταξάδες ΕΑΑ 18 6 (48,3) Σουφλί ΕΜΥ Συμπερασματικά, στην Π.Ε. Έβρου και ειδκότερα στην ευρύτερη περιοχή Δ. Σουφλίου, τεκμηριώνεται η εμφάνιση χαλαζοπτώσεων για τις 7 Μαΐου

129 Π.Ε. Ηλείας Αναφορές χαλαζοπτώσεων για την Π.Ε. Ηλείας, υπήρξαν για τις 7 Οκτωβρίου 2015 για τις περιοχές Δ. Ήλιδας ΤΚ Αμαλιάδος &Δ. Πύργου ΤΚ Αλφειούσας, Αμπελώνας, Λατζοίου, Επιταλίου, Βροχίτσας, Ελαιώνα και Σαλμώνης. Επίσης για τις 22 Οκτωβρίου 2015 για τις περιοχές Δ. Ανδραβίδας, Κυλλήνης, Ηλιδος -ΤΚ Αρετής, Βάρδας, Λεχαινών, Μανωλάδας, Νέας Μανωλάδας, Αγ. Δημητρίου, Δαφνιώτισσας και Μαζαρακίου. Για την τεκμηρίωση τους εξετάσθηκαν για τις παραπάνω ημερομηνίες χάρτες αστραπών-κεραυνών για τον Ευρωπαϊκό χώρο, για τον εντοπισμό της καταιγιδοφόρου δραστηριότητας (data from Blitzortung.org). Εικόνα 6.2. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στην Ευρώπη, στις Επίσης εξετάσθηκαν χάρτες για τις ημέρες αυτές, τα διαθέσιμα δεδομένα των μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της -127-

130 Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), καθώς και πληροφορίες καταγραφών χαλαζοπτώσεων από το αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. Η ηλεκτρική δραστηριότητα των καταιγίδων στις 7 Οκτωβρίου 2015, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org), απεικονίζεται στο χάρτη της Εικόνας 6.2. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών παρατηρήθηκε σε μεγάλο μέρος της χώρας στις 7 Οκτωβρίου 2015, μάλιστα αυξημένη ήταν η δραστηριότητα στη Δυτική Πελοπόννησο και ειδικότερα στην Π.Ε. Ηλείας. Πίνακας 6.3. Δεδομένα Βροχόπτωσης και Ανέμου Π.Ε. Ηλείας της Κλιματική Βροχόπτωση Οκτωβρίου Πύργου ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ Ηλείας: 103 mm ΣΤΑΘΜΟΣ Ύψος Βροχόπτωσης (mm) Μέγιστη ταχύτητα ανέμου BF(km/h) Πύργος ΕΑΑ 1,4 6 (38,6) Κυλλήνη ΕΜΥ Ανδραβίδα ΕΜΥ Αμαλιάδα ΕΑΑ 18,6 7 (54,7) Βαρθολομιό ΕΑΑ 6,6 5 (29) Πηνεία ΕΑΑ 7,4 4 (27,4) Ανδρίτσαινα ΕΑΑ 20,8 4 (27,4) Λαμπεία ΕΑΑ 1,8 4 (27,4) Ζαχάρω ΕΑΑ 1,4 4 (35,5) Φολόη ΕΑΑ 21,4 3 (19,3) Κατάκολο ΕΑΑ 3,2 6 (46,7) Ωλένη ΕΑΑ 47 6 (24,1) Αυξημένα ύψη βροχοπτώσεων που δικαιολογούν τη δραστηριότητα ισχυρών καταιγίδων και με μεγάλη πιθανότητα χαλαζοπτώσεων κατέγραψαν οι Μετεωρολογικοί Σταθμοί Κυλλήνης ΕΜΥ (34 mm), Ανδραβίδας ΕΜΥ (30 mm), Φολόης ΕΑΑ (21,4 mm) και Ανδρίτσαινα ΕΑΑ (20,8 mm). Θυελλώδεις άνεμοι, οι -128-

131 οποίοι είναι επίσης χαρακτηριστικοί κατά τη διέλευση ισχυρών καταιγίδων και χαλαζοκαταιγίδων, καταγράφηκαν στους Μετεωρολογικούς Σταθμούς ΕΑΑ. Εξετάσθηκαν επίσης δεδομένα βροχόπτωσης και ανέμου της 7 Οκτωβρίου 2015, των μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) που λειτουργούν στην Π.Ε. Ηλείας και τα οποία δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 6.3. Η ηλεκτρική δραστηριότητα των καταιγίδων στις 22 Οκτωβρίου 2015, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org), απεικονίζεται στο χάρτη της Εικόνας 6.3. Μεγάλη δραστηριότητα αστραπώνκεραυνών παρατηρήθηκε σχεδόν σ όλη τη χώρα και ευρύτερα στην Κεντρική Μεσόγειο στις 22 Οκτωβρίου 2015, αρκετά αυξημένη στη Δυτική Πελοπόννησο και Βόρεια Πελοπόννησο, συμπεριλαμβανομένης της Π.Ε. Ηλείας. Εικόνα 6.3. Δραστηριότητα αστραπών-κεραυνών στην Ευρώπη στις

132 Πίνακας 6.4. Δεδομένα Βροχόπτωσης και Ανέμου Π.Ε. Ηλείας στις Κλιματική Βροχόπτωση Οκτωβρίου Πύργου Ηλείας: ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ 103 mm Ύψος Βροχόπτωσης Μέγιστη ταχύτητα ανέμου (mm) BF(km/h) Πύργος ΕΑΑ 42,4 5 (37) Αμαλιάδα ΕΑΑ 43 6 (49,9) Βαρθολομιό ΕΑΑ 48,6 6 (48,3) Πηνεία ΕΑΑ 116,4 7 (51,5) Ανδρίτσαινα ΕΑΑ 27,4 6 (45,1) Λαμπεία ΕΑΑ (43,5) Ζαχάρω ΕΑΑ 8,2 6 (48,3) Φολόη ΕΑΑ 90,4 6 (40,2) Κατάκολο ΕΑΑ 29,4 7 (69,2) Ωλένη ΕΑΑ 62,6 5 (35,4) Ισχυροί άνεμοι (6 Bf), οι οποίοι είναι χαρακτηριστικοί κατά τη διέλευση καταιγίδων και χαλαζοκαταιγίδων, καταγράφηκαν στους Μετεωρολογικούς Σταθμούς ΕΑΑ Αμαλιάδας, Βαρθολομιού, Ανδρίτσαινας, Λαμπείας, Ζαχάρως, Φολόης, ενώ πολύ ισχυροί (7 Bf) στου μετεωρολογικού σταθμούς Πηνείας και Κατάκολου (Πίνακας 6.4). Συμπερασματικά, στην ΠΕ Ηλείας τεκμηριώνεται η εμφάνιση καταιγίδων με αυξημένη πιθανότητα χαλαζοπτώσεων τόσο για τις 7 Οκτωβρίου, όσο και για τις 22 Οκτωβρίου Π.Ε. Ηρακλείου Αναφορές χαλαζοπτώσεων στο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου 2015, υπήρξαν από περιοχές της Π.Ε. Ηρακλείου και συγκεκριμένα από το Δ. Μαλεβυζίου-Δ.Δ. Γαζίου, Καμαριώτης, Κορφών, Κρουσσώνα, Σάρχου. Για την τεκμηρίωσή τους εξετάσθηκαν -130-

133 δεδομένα ηλεκτρικής δραστηριότητας καταιγίδων (αστραπών-κεραυνών), τα μηνιαία κλιματικά Δελτία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) καθώς και τα δεδομένα Μετεωρολογικών Σταθμών του ΕΑΑ και της ΕΜΥ που λειτουργούν στις περιοχές τεκμηρίωσης. Διερευνήθηκαν επίσης πληροφορίες χαλαζοπτώσεων από το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε. Εικόνα 6.4. Δραστηριότητα αστραπών κεραυνών στο διάστημα 5-7/1/ Ηλεκτρική δραστηριότητα καταιγίδων στην περιοχή της Κρήτης, από το συνολικά εξεταζόμενο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου 2015, με βάση τους Ευρωπαϊκούς χάρτες αστραπών-κεραυνών (data from Blitzortung.org), (Εικόνα 6.4), παρατηρήθηκε μόνο στο διάστημα 5-7 Ιανουαρίου. Μάλιστα η δραστηριότητα αυτή εντοπίζεται στις Π.Ε Χανίων, Ρεθύμνου και Λασιθίου κι όχι στις εξεταζόμενες περιοχές της Π.Ε. Ηρακλείου. Μεγάλα ύψη βροχοπτώσεων, ιδιαίτερα στο διάστημα 5-7 Ιανουαρίου 2015 με τιμές πάνω από το μισό της κλιματικής τιμής κατέγραψαν οι Μετεωρολογικοί Σταθμοί -131-

134 Σταυράκια ΕΑΑ, Ηράκλειο ΕΜΥ, Ηράκλειο Δυτικά ΕΑΑ και Φουρφουράς (Ρεθύμνου) ΕΑΑ (Πίνακας 6.5). Θυελλώδεις άνεμοι, δηλαδή έντασης μεγαλύτερης από 8 Bf, οι οποίοι εμφανίζονται κατά τη διέλευση ισχυρών καταιγίδων και χαλαζοκαταιγίδων, καταγράφηκαν στους Μετεωρολογικούς Σταθμούς ΕΑΑ σ όλες τις ημέρες του εξεταζόμενου διαστήματος 5-12 Ιανουαρίου 2015 (Πίνακας 6.6). Πίνακας 6.5. Δεδομένα Βροχόπτωσης Μετεωρολογικών Σταθμών της Π.Ε. Ηρακλείου και Ρεθύμνου στο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου Κλιματική Μηνιαία Βροχόπτωση Ιανουαρίου : 90 mm ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ/ Ημερομηνία Ύψη Βροχόπτωσης στο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου 2015 (mm) 5/1 6/1 7/1 8/1 9/1 10/1 11/1 12/1 Ηράκλειο ΕΜΥ ,7 0 0,1 0 1 Σταυράκια ΕΑΑ 83,8 46,6 30, ,6 Ανώγεια ΕΑΑ 69, ,6 7,4 0 13,8 Ηράκλειο Δυτικά ΕΑΑ 55,4 19,6 8, ,2 Φουρφουράς ΕΑΑ 40,4 38,6 28,4 2,8 1, ,6 Πίνακας 6.6. Δεδομένα Ανέμου Μετεωρολογικών Σταθμών της Π.Ε. Ηρακλείου και Ρεθύμνου στο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ/ Ημερομηνία Άνεμος (BF) 5/1 6/1 7/1 8/1 9/1 10/1 11/1 12/1 Σταυράκια ΕΑΑ Ανώγεια ΕΑΑ Ηράκλειο Δυτικά ΕΑΑ Φουρφουράς ΕΑΑ

135 Με βάση το μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε, στην Π.Ε. Ηρακλείου στο διάστημα 5-12 Ιανουαρίου 2015 δεν υπήρξαν αναφορές χαλαζοπτώσεων. Υπήρξαν ισχυρές βροχοπτώσεις κυρίως στο διάστημα 5-7 Ιανουαρίου, ενώ υπήρξαν και αρκετές χιονοπτώσεις και χαμηλές θερμοκρασίες στο διάστημα 6-8 Ιανουαρίου Στις συνθήκες αυτές, δεν ευνοείται η δημιουργία του χαλαζιού και ιδιαίτερα των χαλαζοκόκκων μεγάλου μεγέθους, που κατά κανόνα σχηματίζονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες και ισχυρές ανοδικές κινήσεις. Συμπερασματικά, με βάση τα παραπάνω δεδομένα, στην ΠΕ Ηρακλείου στο εξεταζόμενο διάστημα, σημειώθηκαν ισχυρές βροχοπτώσεις, χιονοπτώσεις και θυελλώδεις άνεμοι, ωστόσο οι καταιγίδες ήταν περιορισμένες και για το λόγο αυτό δεν τεκμηριώνεται η εμφάνιση χαλαζοπτώσεων Π.Ε. Λάρισας Αναφορές χαλαζοπτώσεων στην Π.Ε. Λάρισας, εξετάζονται για τις 18 Ιουνίου 2015 (ΤΚ Μακρυχωρίου), 31 Ιουλίου 2015 (ΤΚ Δολίχης και Λιβαδίου) και 10 Σεπτεμβρίου 2015 (TK Ροδιάς, Βρυότοπου, Αμπελώνα και Τιρνάβου). Εικόνα 6.5. Δραστηριότητα καταιγίδων στην περιοχή Μακρυχωρίου, Λάρισας στις 18/06/2015 (7:34 Ω.Ε.) -133-

136 Σύμφωνα με τις καταγραφές του ραντάρ Λιόπρασου υπήρξε εκτεταμένη καταιγιδοφόρος δραστηριότητα αρκετές περιοχές της Π.E. Λάρισας και ειδικότερα στην περιοχή ΤΚ Μακρυχωρίου, όπως φαίνεται στην εικόνα Ραντάρ (Εικόνα 6.5). Η ισχυρή καταιγιδοφόρος δραστηριότητα με αυξημένη πιθανότητα χαλαζοπτώσεων τεκμηριώνεται και από τις ηλεκτρικές εκκενώσεις που καταγράφηκαν την ημέρα αυτή στην εξεταζόμενη περιοχή. Πίνακας 6.7. Δεδομένα Βροχόπτωσης και Ανέμου Π.Ε. Λάρισας στις Κλιματική Βροχόπτωση Ιουνίου Σταθμού ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΜΥ Λάρισας: 26 mm ΣΤΑΘΜΟΣ Ύψος Βροχόπτωσης (mm) Μέγιστη ταχύτητα ανέμου BF(km/h) Λάρισα ΕΜΥ Λάρισα ΕΑΑ 5,4 4 (20,9) Τα δεδομένα βροχόπτωσης του Σταθμού ΕΜΥ Λάρισας συνηγορούν στη διέλευση ισχυρής καταιγίδας από την περιοχή της Λάρισας, καθώς το ύψος βροχής στις ίσο με 27 mm είναι λίγο μεγαλύτερο από τη μηνιαία κλιματική βροχόπτωση (Πίνακας 6.7). Με βάση και τις αναφορές στο μετεωρολογικό αρχείο του ΚΕ.Μ.Ε, χαλαζόπτωση αρκετά μεγάλης διάρκειας σημειώθηκε στο Μακρυχώρι Λάρισας στις με μέγιστη διάμετρο χαλαζοκόκκου 2,5 cm. Στις 31 Ιουλίου 2015, ισχυρή καταιγιδοφόρος δραστηριότητα παρατηρήθηκε στην Π.Ε. Λάρισας, και ειδικότερα στις ΤΚ Δολίχης και Λιβαδίου, στα βόρεια της Π.Ε. Λάρισας, και η οποία καταγράφηκε τόσο από το Ραντάρ Λιόπρασσου Τρικάλων όσο και από το Ραντάρ Φιλύρου Θεσσαλονίκης. Το αρχείο καταγραφών ηλεκτρικών εκκενώσεων των καταιγίδων της 31 ης Ιουλίου 2015, έδειξε επίσης μεγάλη δραστηριότητα κεραυνών-αστραπών στην εξεταζόμενη περιοχή ΤΚ Δολίχης και Λιβαδίου. Τα δεδομένα μετεωρολογικών σταθμών δεν παρατίθενται, επειδή δεν είναι αντιπροσωπευτικά, καθώς δεν λειτουργεί κάποιος σταθμός σε κοντινή περιοχή των ΤΚ Δολίχης και Λιβαδίου

137 Εικόνα 6.6. Δραστηριότητα καταιγίδων στις περιοχές ΤΚ Δολίχης, Λιβαδίου, Λάρισας στις 18/06/2015 (21:18 Ω.Ε.) Με βάση τα δεδομένα του Ραντάρ Καιρού Θεσσαλονίκης (Εικόνα 6.6), παρατηρήθηκε αρκετά ισχυρή δραστηριότητα καταιγίδων στην περιοχή των ΤΚ Δολίχης και Λιβαδίου και η οποία πιθανόν σχετίζεται με την ανάπτυξη χαλαζοκαταιγίδων. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2015, χαλαζοπτώσεις αναφέρθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Τιρνάβου και συγκεκριμένα στις ΤΚ Τιρνάβου, Ροδιάς, Βρυότοπου και Αμπελώνα. Την ημέρα αυτή βροχόπτωση ίση με 5 mm, σχετιζόμενη με τη διέλευση καταιγίδων καταγράφηκε στο Μετεωρολογικό Σταθμό ΕΜΥ Λάρισας και 3,4 mm στο Μετεωρολογικό Σταθμό ΕΑΑ Λάρισας ενώ στον ίδιο σταθμό η μέγιστη ένταση του ανέμου δεν ξεπέρασε τα 5 Bf

138 Εικόνα 6.7. Δραστηριότητα καταιγίδων στην ευρύτερη περιοχή Τιρνάβου, Π.Ε. Λάρισας στις 10/09/2015 (19:29 Ώ.Ε.). Με βάση τα δεδομένα της 10 ης Σεπτεμβρίου 2015 του Ραντάρ Καιρού Λιόπρασσου Τρικάλων, όπως απεικονίζονται και στην Εικόνα 6.7 για τις 19:29 ώρα Ελλάδας, παρατηρήθηκε ισχυρή δραστηριότητα καταιγίδων στην ευρύτερη περιοχή του Τιρνάβου, κυρίως στο διάστημα 19:00-20:00 ώρα Ελλάδας και η οποία με αυξημένη πιθανότητα σχετίζεται με την εμφάνιση χαλαζοπτώσεων. Συμπερασματικά, τεκμηριώνεται η εμφάνιση χαλαζοπτώσεων στην Π.Ε. Λάρισας, για τις 18 Ιουνίου 2015, τις 31 Ιουλίου 2015 και τις 10 Σεπτεμβρίου 2015, και για τις συγκεκριμένες περιοχές που εξετάσθηκαν παραπάνω