ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ

Transcript

1 Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα Καβάιαο ρνιή Σερλνινγηθψλ Δθαξκνγψλ Σκήκα Μεραλνινγίαο Σνκέαο Καηαζθεπαζηηθφο ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ΑΔΜ : 4749 ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΘΔΟΦΗΛΟ ΝΑΜΛΖ ΚΑΒΑΛΑ ΔΠΣΔΜΒΡΗΟ 2011

2 ΠΡΟΛΟΓΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΠΡΟΛΟΓΟ Αξρηθά απηή ε πηπρηαθή εξγαζία, φπσο θαη φιεο νη ζπνπδέο κνπ ζην ηκήκα ηεο κεραλνινγίαο, αθηεξψλνληαη νινθιεξσηηθά ζηελ γπλαίθα πνπ ήηαλ θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο, ψζηε λα μεθηλήζνπλ κέρξη θαη λα νινθιεξσζνχλ, ηελ Παλαγηψηα. ηη θαη λα αλαθέξσ είλαη ιίγν κπξνζηά ζηελ βνήζεηα πνπ κνπ πξφζθεξε, ε νπνία ήηαλ θαζνιηθή θαη πάζεο θχζεσο. Δπίζεο επραξηζηήξηα ζέισ λα δψζσ ζηνπο γνλείο κνπ θαη ζηνλ αδεξθφ κνπ γηα ηελ βνήζεηά ηνπο, πνπ ήηαλ ζεκαληηθφηαηε θαη θαηαιπηηθή. Δπραξηζηήξηα αμίδνπλ θαη ζηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο, θ. Νακιή Θεφθηιν, γηαηί κε ηελ δηαθξηηηθή ζηάζε ηνπ θαη ηελ θαζνδήγεζή ηνπ, επεηεχρζε απηή ε εξγαζία. Δπίζεο ζέισ λα επραξηζηήζσ, φινπο ηνπο θαζεγεηέο πνπ κε βνήζεζαλ λα απνθηήζσ γλψζε θαη κνπ έδσζαλ θνπξάγην λα ζπλερίζσ θαη λα νινθιεξψζσ ηηο ζπνπδέο κνπ, κε ηελ αλζξψπηλε θαη δηαθξηηηθή ζηάζε ηνπο. Ζ πηπρηαθή εξγαζία απηή εθπνλήζεθε, φπσο θαη νη ζπνπδέο κνπ ζηελ Καβάια, κε πνιχ θφπν, ηδξψηα, αγσλία, κα πάλσ απφ φια κε ηελ βνήζεηα ηνπ Θενχ. Μέζα απφ απηήλ ηελ πηπρηαθή εξγαζία αζρνιήζεθα κε έλα επξχ θάζκα δεδνκέλσλ, πνπ ίζσο δελ θαλεξψλεη ν ηίηινο ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο, αιιά ζίγνπξα ην αληηιακβάλεηαη φπνηνο κειεηά ηνχηε ηελ εξγαζία. Παξάιιεια εκπινχηηζα ηηο γλψζεηο κνπ επάλσ ζηελ κεραλνινγία θαη φρη κφλν. Αζρνινχκελνο κε ηελ πηπρηαθή εξγαζία απηή, εθηίκεζα αθφκε πεξηζζφηεξν ηηο ζπζίεο φισλ ησλ αλζξψπσλ φισλ ησλ επνρψλ, νη νπνίνη έρνπλ πξνζθέξεη ζε επηζηεκνληθφ επίπεδν, αιιά θαη ηνπο αλζξψπνπο πνπ ήηαλ δίπια ζηνπο επηζηήκνλεο θαη ηνπο ελίζρπαλ κε θάζε ηξφπν. Απφζηνινο Μπέηδηνο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 2 απφ 116

3 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΗΛΖΦΖ 9 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ 11 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ 1.1 Διζαγυγή Ο ππώηορ κλιμαηιζμόρ Ηζηοπία ηος κινηηού κλιμαηιζμού Ο κινηηόρ κλιμαηιζμόρ ζήμεπα Κόζηορ λειηοςπγίαρ ηος κλιμαηιζμού αςηοκινήηος Δπίλογορ 22 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΝΘΡΧΠΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ 2.0 Γενικά Θευπηηική λειηοςπγία ηος κλιμαηιζμού Φςκηικόρ κύκλορ ηος κλιμαηιζμού Μεηαθοπά ηηρ θεπμόηηηαρ από ηον άνθπυπο ζηο πεπιβάλλον Μεηάδνζε ηεο ζεξκφηεηαο κε αγσγή 29 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ειίδα 3 απφ 116

4 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Μεηάδνζε ηεο ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία Δμάηκηζε υμαηική άνεζη Θεξκνθξαζία ρεηηθή πγξαζία Κίλεζε αέξα Υπηζιμοποιούμενα τςκηικά μέζα Φςκηικά μέζα και πεπιβάλλον Δπίλογορ 42 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ 3.0 Γενικά Δίδη ζςζηήμαηορ κλιμαηιζμού αςηοκινήηος χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε εθηνλσηηθή βαιβίδα χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα Δξαπηήμαηα ηος ζςζηήμαηορ τύξηρ ηος αςηοκινήηος Λεηηνπξγία ζπκπηεζηή Λεηηνπξγία ζπκπιέθηε ζπκπηεζηή Δίδε ζπκπηεζηψλ Παιηλδξνκηθφο ή εκβνινθφξνο ζπκπηεζηήο πκπηεζηήο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο Διηθνεηδείο ζπκπηεζηέο (Screw type) Πεξηζηξνθηθφο ζπκπηεζηήο κε πηεξχγηα (Rotary Vane) 52 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 4 απφ 116

5 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πκππθλσηήο πιιέθηεο πγξνχ (Γέθηεο Αθπγξαληήο) πζζσξεπηήο Θεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα ηξαγγαιηζκφο Ρχζκηζε Έιεγρνο Σχπνη ζεξκνζηαηηθψλ εθηνλσηηθψλ βαιβίδσλ Βνιβφο Σξηρνεηδήο ζσιήλαο Δμαηκηζηήο Αλεκηζηήξαο θακπίλαο σιελψζεηο ςπθηηθνχ θπθιψκαηνο Φίιηξν θακπίλαο Αεξαγσγνί Δπίλογορ 74 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΛΧΜΑΣΟ 4.0 Γενικά Καηηγοπίερ ηυν ελεγκηικών μησανιζμών ηος κλιμαηιζμού Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκπηεζηή Πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο 77 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 5 απφ 116

6 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο Σξηνδηθφο δηαθφπηεο Γηαθφπηεο πεξηβάιινληνο Γηαθφπηεο πίεζεο (κφλν ζε θπθιψκαηα κε ηξηρνεηδή ζσιήλα) Γηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο Θεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο Βαιβίδα ειέγρνπ πίεζεο ηνπ ζηξνθαινζάιακνπ Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκππθλσηή Αλεκηζηήξαο ςπγείνπ κεραλήο Γηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο Σξηνδηθφο δηαθφπηεο Γηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ Γηαθφπηεο πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ εμαηκηζηή ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα αλαξξφθεζεο (STV) ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα (STV) ηχπνπ POA (Pilot Operate Absolute Suction Throttling Valve) Βαιβίδα (VIR) Βαιβίδα (EEVIR) Βαιβίδα (EPR) Δπίλογορ 90 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 6 απφ 116

7 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ 5.0 Γενικά Πίεζη ζηο κύκλυμα τύξηρ Αηκνζθαηξηθή πίεζε Τςνκεηξηθή απφθιηζε πίεζεο Τςνκεηξηθή απφθιηζε θελνχ Μανόμεηπα πολλαπλή και ζυληνώζειρ Πνιιαπιή σιελψζεηο Αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο Μεηξηθφ καλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο Αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο Μεηξηθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο Κενό ζηο κύκλυμα κλιμαηιζμού Αληιία θελνχ ηχπνπ Venturi Αληιία θελνχ πεξηζηξνθηθνχ ειάζκαηνο Γιαπποή ζηο κύκλυμα κλιμαηιζμού Αληρλεπηήο δηαξξνήο θπζαιίδσλ Αληρλεπηήο δηαξξνήο κε βαθή Φζνξηνχρνο αληρλεπηήο δηαξξνήο Άιινη αληρλεπηέο δηαξξνήο 108 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 7 απφ 116

8 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 5.5 Δπίλογορ 108 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 109 Γιαγπάμμαηα ποήρ διάγνυζηρ βλαβών 109 Γιάγπαμμα Γιάγπαμμα Γιάγπαμμα Γιάγπαμμα Γιάγπαμμα Γιάγπαμμα ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 116 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 8 απφ 116

9 ΠΔΡΗΛΖΦΖ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΠΔΡΗΛΖΦΖ ηελ πηπρηαθή εξγαζία απηή, αξρηθά γίλεηαη αλαθνξά ζηα πξψηα βήκαηα ηνπ θιηκαηηζκνχ, έπεηηα γίλεηαη ηζηνξηθή αλαδξνκή απφ ηνπο αξραίνπο ρξφλνπο σο θαη ζήκεξα. ηε ζπλέρεηα γίλεηαη αλαθνξά ζηνλ θηλεηφ θιηκαηηζκφ απφ ηελ γέλλεζή ηνπ, ελψ θηάλνληαο ζηε ζεκεξηλή επνρή θαηαγξάθνληαη επηζηεκνληθά δεδνκέλα θαη αλαιχεηαη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζκνχ. Έπεηηα παξνπζηάδνληαη αξρέο, έλλνηεο, νξηζκνί, αιιά θαη ζεσξεηηθέο ιεηηνπξγίεο, κε ζθνπφ ηελ εμνηθείσζε ηνπ αλαγλψζηε γηα ηελ θαηαλφεζε ηεο εξγαζίαο πεξαηηέξσ. Δμεηάδεηαη ν άλζξσπνο ζε ζρέζε κε ηελ ζεξκφηεηα πνπ παξάγεη θαη ηελ άλεζε πνπ πξέπεη λα ληψζεη ζην πεξηβάιινλ πνπ δεη. Αλαιχνληαη νη ηξφπνη κεηάδνζεο ηεο ζεξκφηεηαο απφ ηνλ άλζξσπν, θαη ε ινγηθή ρξήζε ηνπ θιηκαηηζκνχ πνπ πξέπεη λα γίλεηαη. Παξαθάησ αλαιχεηαη ε ζρέζε ηνπ θιηκαηηζκνχ κε ην πεξηβάιινλ, κέζα απφ ην πξίζκα ηνπ πεξηβαιινληηθήο ζπλείδεζεο πνπ πξέπεη λα επηδεηθλχεηαη απφ φινπο, εηδηθά ζηηο ζεκεξηλέο κέξεο πνπ ππάξρεη κεγαιχηεξε αλάγθε φζν πνηέ. Παξαζέηνληαη λφκνη, πεξηνξηζκνί θαη απαγνξεχζεηο πνπ ηζρχνπλ ζήκεξα θαη πνπ ζα ηζρχνπλ ζην κέιινλ, φζνλ αθνξά ηα ςπθηηθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, αιιά θαη πξνδηαγξαθέο νπζηψλ. Γίλνληαη εθηθηέο θαη άκεζα πινπνηήζηκεο ιχζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ζχκθσλα κε πξφζθαηεο επηζηεκνληθέο κειέηεο. Δλ ζπλερεία παξαζέηνληαη έλα πξνο έλα ηα εμαξηήκαηα πνπ απαξηίδνπλ ην ζχζηεκα. Γίλεηαη ιεπηνκεξήο αλάιπζε ηεο ιεηηνπξγίαο γηα θάζε εμάξηεκα, φπσο επίζεο δίδνληαη θαη άιιεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηα πιηθά θαηαζθεπήο, ηελ αληνρή ησλ εμαξηεκάησλ θαη ηελ ζεηξά ηνπνζέηεζεο πνπ θέξνπλ ζην θχθισκα. Αλαθέξνληαη δηαθνξεηηθνί ηχπνη εμαξηεκάησλ ίδηαο ιεηηνπξγίαο, πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζην θχθισκα ελαιιαθηηθά, αθνχ θάζε ηχπνο εμππεξεηεί δηαθνξεηηθή αλάγθε. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 9 απφ 116

10 ΠΔΡΗΛΖΦΖ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Δπίζεο αλαθέξνληαη βνεζεηηθά εμαξηήκαηα ηνπ θπθιψκαηνο, πνπ ζπκβάινπλ ζηελ νκαιή θαη αζθαιή ιεηηνπξγία. Παξαθάησ παξαζέηνληαη θαη επεμεγνχληαη ηα εξγαιεία δηάγλσζεο βιαβψλ. Σέινο παξαζέηνληαη δηαγξάκκαηα ξνήο γηα ηηο ζπλεζέζηεξεο βιάβεο πνπ πξνθχπηνπλ, κέζα απφ ηα νπνία κπνξνχλ λα δηαγλσζηνχλ εχθνια θαη γξήγνξα ηα πάζρνληα ζεκεία, κε ζθνπφ ηελ άκεζε θαη νηθνλνκηθφηεξε επηδηφξζσζή ησλ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 10 απφ 116

11 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ ρήκα 1.1. Γηάγξακκα θιηκαηηζηηθνχ απηνθηλήηνπ. 24 ρήκα 2.1. Λεηηνπξγία ςπθηηθνχ θχθινπ. 26 Πίλαθαο 2.2. Υξνλνδηάγξακκα θαηάξγεζεο νπζηψλ CFCs, HCFCs, ζηελ επξσπατθή έλσζε. 36 ρήκα 2.3. Οηθνινγηθφ ζήκα επξσπατθήο έλσζεο. 39 Πίλαθαο 2.4. Καλφλεο αζθαιείαο γηα ηελ ρξήζε πδξνγνλαλζξάθσλ σο ςπθηηθά κέζα. 41 ρήκα 3.1. χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε εθηνλσηηθή βαιβίδα, απνηεινχκελν απφ ηα πέληε βαζηθά εμαξηήκαηα. 44 ρήκα 3.2. χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα, απνηεινχκελν απφ ηα πέληε βαζηθά εμαξηήκαηα. 45 ρήκα 3.3. Απνζπλαξκνινγεκέλνο ζπκπηεζηήο κε ειεθηξνκαγλεηηθφ ζπκπιέθηε. 48 ρήκα 3.4. Υξφλνη αλαξξφθεζεο θαη θαηάζιηςεο εκβνινθφξνπ ζπκπηεζηή. 49 ρήκα 3.5. πκπηεζηήο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο. 50 ρήκα 3.6. Διηθνεηδείο ζπκπηεζηήο. 51 ρήκα 3.7. Δγθάξζηεο ηνκέο ειηθνεηδψλ ζπκπηεζηψλ. 51 ρήκα 3.8. Πεξηζηξνθηθφο ζπκπηεζηήο κε πηεξχγηα. 52 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 11 απφ 116

12 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ρήκα 3.9. Δγθάξζηα ηνκή πεξηζηξνθηθνχ ζπκπηεζηή κε πηεξχγηα. 53 ρήκα πκππθλσηήο. 54 ρήκα πιιέθηεο πγξνχ. 57 ρήκα πιιέθηεο πγξνχ ζε αμνληθή ηνκή. 57 ρήκα Σνκή ζπζζσξεπηή. 59 ρήκα Σνκή ζεξκνζηαηηθήο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο. 60 ρήκα Αξηζηεξά κε εζσηεξηθφ εμηζσηή, δεμηά κε εμσηεξηθφ εμηζσηή. 62 ρήκα Σνπνζεηεκέλνο βνιβφο ζηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή. 64 ρήκα Σνκή ζηαζεξνχ ηξηρνεηδνχο ζσιήλα. 66 ρήκα Δμαηκηζηήο απηνθηλήηνπ. 67 ρήκα Απνζπλαξκνινγεκέλνο αλεκηζηήξαο απηνθηλήηνπ. 69 ρήκα Αξηζηεξά ρξεζηκνπνηεκέλν θαη αθάζαξην θίιηξν θακπίλαο (παιηφ). Γεμηά αρξεζηκνπνίεην θαζαξφ θίιηξν θακπίλαο (θαηλνχξην). 72 ρήκα 4.1. Πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο. 76 ρήκα 4.2. Πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο. 78 ρήκα 4.3. Σξηνδηθφο δηαθφπηεο. 79 ρήκα 4.4. Γηαθφπηεο πεξηβάιινληνο. 79 ρήκα 4.5. Γηαθφπηεο πίεζεο. 80 ρήκα 4.6. Γηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο. 81 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 12 απφ 116

13 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ρήκα 4.7. Θεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο. 82 ρήκα 4.8. Σνκή βαιβίδαο ειέγρνπ πίεζεο ηνπ ζηνθαινζάιακνπ. 83 ρήκα 4.9. Σνκή ζηξαγγαιηζηηθήο βαιβίδαο αλαξξφθεζεο STV. 87 ρήκα ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα STV ηχπνπ POA. 88 ρήκα Σνκή βαιβίδαο VIR. 89 ρήκα Βαιβίδα EPR. 89 Πίλαθαο 5.1. Γηνξζσηηθφο πίλαθαο αηκνζθαηξηθψλ πηέζεσλ ιφγσ πςνκεηξηθψλ δηαθνξψλ. 93 Πίλαθαο 5.2. Γηνξζσηηθφο πίλαθαο θελνχ ιφγσ πςνκεηξηθψλ δηαθνξψλ. 94 ρήκα 5.3. χζηεκα καλνκέηξσλ κε πνιιαπιή, κε πιεπξηθνχο ξπζκηζηέο. 95 ρήκα 5.4. σιελψζεηο ηνπ ςπθηηθνχ θπθιψκαηνο. 97 ρήκα 5.5. Δηδηθή βαιβίδα ζσιήλσζεο κε θξαθηηθή αθίδα. 98 ρήκα 5.6. Μαλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο. 99 ρήκα 5.7. Μαλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο. 100 ρήκα 5.8. Αληιία θελνχ ηχπνπ Venturi. 103 ρήκα 5.9. Αληιία θελνχ πεξηζηξνθηθνχ ειάζκαηνο. 104 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 13 απφ 116

14 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΗΝΑΚΧΝ ΥΖΜΑΣΧΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ρήκα Δγθάξζηα ηνκή θαη ζρεκαηηθή παξάζηαζε ησλ ηεζζάξσλ θάζεσλ ιεηηνπξγίαο κηαο πεξηζηξνθηθήο αληιίαο θελνχ. 105 ρήκα Δηδηθφ πγξφ δεκηνπξγίαο θπζαιίδσλ ζε πεξίπησζε δηαξξνήο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ θπθιψκαηνο. 106 ρήκα Φζνξηνχρνο αληρλεπηήο δηαξξνήο. 107 ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 14 απφ 116

15 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ 1.1 Διζαγυγή Ζ εξγαζία απηή αλαθέξεη ιεπηνκεξψο, αλαιχεη, θαη γεληθφηεξα δίλεη ζηνλ αλαγλψζηε ηεο, λα θαηαλνήζεη ηνλ θιηκαηηζκφ ηνπ απηνθηλήηνπ. ην πξψην θεθάιαην, γίλεηαη κηα ηζηνξηθή αλαθνξά ησλ πξψησλ θιηκαηηζκψλ πνπ πξνζπαζνχζαλ λα επηηχρνπλ νη άλζξσπνη. Δπίζεο γίλεηαη αλαδξνκή, ζηνπο πξψηνπο θηλεηνχο θιηκαηηζκνχο πνπ εθαξκφζηεθαλ. ηε ζπλερεία παξαζέηνληαη αξηζκνί, πνζνζηά, αιιά θαη ρξνλνινγίεο, ζρεηηθέο κε ηνλ θιηκαηηζκφ ζηα απηνθίλεηα. Φηάλνληαο ζηνπο ζεκεξηλνχο ρξφλνπο, δίλνληαη ζηνηρεία ζε ζρέζε κε ηελ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ θηλεηνχ θιηκαηηζκνχ, ελψ παξάιιεια γίλεηαη αλαθνξά ζηελ αλαγθαηφηεηα ηνπ θηλεηνχ θιηκαηηζκνχ ζήκεξα. Παξαθάησ αλαιχεηαη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζκνχ θαη δίλνληαη ρξήζηκεο ζπκβνπιέο, γηα ηελ νηθνλνκηθφηεξε ρξήζε ηνπ. Σν δεχηεξν θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη ηνλ θιηκαηηζκφ, ηνλ άλζξσπν, ην πεξηβάιινλ θαη ηε ζρέζε πνπ έρνπλ φια κεηαμχ ηνπο. Αξρηθά γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηελ ζεσξεηηθή ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζκνχ, ελψ παξαθάησ αλαθέξνληαη ηα βαζηθά ηκήκαηα πνπ απαξηίδνπλ έλα θχθισκα. Έπεηηα γίλεηαη κία πξψηε εμνηθείσζε ηνπ αλαγλψζηε κε ηνλ ςπθηηθφ θχθιν, θαη απνζαθελίδεηαη ε έλλνηα ηεο ςχμεο. Αλαθνξά γίλεηαη ζηνλ άλζξσπν, κε ηνπο ηξφπνπο πνπ απνβάιιεη ζεξκφηεηα, ζηηο ζεξκνθξαζίεο πνπ ληψζεη επεμία, ελψ αλαιχνληαη κέζα απφ ην επηζηεκνληθφ πξίζκα ηεο κεραλνινγίαο, ηεο ηαηξηθήο, θαη φρη κφλν, φια ηα πξναλαθεξζέληα. Δπίζεο αλαθέξνληαη, ηα ςπθηηθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ απφ ηελ αξρή ηνπ θιηκαηηζκνχ, αιιά θαη απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα. ρεηηθά κε ην πεξηβάιινλ θαη ηα ςπθηηθά κέζα αλαπηχζζεηε παξαθάησ ε εξγαζία, ελψ παξαζέηνληαη λφκνη πνπ ηζρχνπλ, ή ζα ηζρχζνπλ ζην άκεζν ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 15 απφ 116

16 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ κέιινλ, ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Αλαθέξνληαη νη πξσηνπφξεο απηνθηλεηνβηνκεραλίεο κε πεξηβαιινληηθή ζπλείδεζε θαη αλαιχνληαη νη νπζίεο απφ ηηο νπνίεο απνηεινχληαη ηα ςπθηηθά κέζα. Σν ηξίην θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη ηα κέξε, πνπ απαξηίδνπλ ην θχθισκα ςχμεο. Πέξαλ ηεο αλαθνξάο, αλαιχνληαη μερσξηζηά θαη ζε βάζνο, φια ηα κεραληθά εμαξηήκαηα, πνπ ζπλζέηνπλ ην θχθισκα ηνπ θιηκαηηζκνχ ζην απηνθίλεην. Γίλεηαη ιφγνο γηα ηα δχν είδε ζπζηήκαηνο θιηκαηηζκνχ, θαη γηα ηα θνηλά κέξε πνπ απαξηίδνπλ απηά ηα ζπζηήκαηα. Αλαθέξνληαη αθφκε δεπηεξεχνληα εμαξηήκαηα πνπ επηβνεζνχλ ηα θχξηα κέξε ζηελ νκαιφηεξε ιεηηνπξγία ηνπο. Πξψηα αλαιχεηαη ν ζπκπηεζηήο, ηα κεραληθά ηνπ κέξε, ελψ πεξηγξάθνληαη θαη εμεηάδνληαη μερσξηζηά, φια ηα είδε ησλ ζπκπηεζηψλ. Δθζέηνληαη νη ιφγνη ρξεζηκνπνίεζεο θάζε είδνπο ζπκπηεζηή θαηά πεξίπησζε, ελψ ηα ζρήκαηα πνπ βξίζθνληαη ζε θάζε παξάγξαθν, απνζαθελίδνπλ ηπρφλ απνξίεο πνπ δεκηνπξγνχληαη, ζρεηηθά κε ηελ θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία ησλ ζπκπηεζηψλ. Έπεηηα αλαθέξεηαη ν ζπκππθλσηήο, ε ιεηηνπξγία ηνπ, ελψ δίλνληαη θαηαζθεπαζηηθέο ιεπηνκέξεηεο, πνπ βνεζνχλ ζηελ νκαιή θαη εχξπζκε πξνζαξκνγή ηνπ, κε ην ππφινηπν θχθισκα. Αλαιχεηαη επίζεο ε εθηνλσηηθή βαιβίδα θαη ν ηξηρνεηδήο ζσιήλαο, ελψ αλαθέξνληαη νη νκνηφηεηεο θαη νη δηαθνξέο ηνπο. Ο εμαηκηζηήο απνηειεί αθφκε έλα θχξην κέξνο, πνπ αλαιχεηαη δηεμνδηθά, φπσο επίζεο θαη ηη ζπκβαίλεη εζσηεξηθά ηνπ. Αθφκε αλαθέξνληαη άιια εμαξηήκαηα πνπ πξνζαξκφδνληαη ζην θχθισκα θιηκαηηζκνχ, φπσο είλαη ν ζπιιέθηεο πγξνχ, ν ζπζζσξεπηήο, ν βνιβφο, ν αλεκηζηήξαο θακπίλαο, νη ζσιελψζεηο ηνπ θπθιψκαηνο, ην θίιηξν θακπίλαο, νη αεξαγσγνί, ελψ παξάιιεια δηεπθξηλίδεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπο θαη ε ζεκαληηθφηεηα πνπ έρνπλ ζηε ιεηηνπξγία ηνπ θπθιψκαηνο. Σν ηέηαξην θεθάιαην πξαγκαηεχεηαη ηα ζπζηήκαηα ειέγρνπ ηνπ θπθιψκαηνο. Αλαθέξνληαη νη ηξεηο θαηεγνξίεο ησλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ θαη ηα εμαξηήκαηα ζηα νπνία πξνζαξκφδνληαη θαη ειέγρνπλ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 16 απφ 116

17 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Οη ειεγθηηθνί κεραληζκνί νπζηαζηηθά, είλαη ηα ζπζηήκαηα πξνζηαζίαο ηνπ θπθιψκαηνο. ηα θπθιψκαηα θιηκαηηζκνχ ησλ απηνθηλήησλ, ρξεζηκνπνηνχληαη σο ειεγθηηθνί κεραληζκνί ζηνλ ζπκπηεζηή, ν πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο, ν πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο, ν ηξηνδηθφο δηαθφπηεο, ν δηαθφπηεο πεξηβάιινληνο, ν δηαθφπηεο πίεζεο, ν δηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο, ν ζεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο θαη ε βαιβίδα ειέγρνπ πίεζεο ηνπ ζηξνθαινζάιακνπ. Χο ειεγθηηθνί κεραληζκνί ζηνλ ζπκππθλσηή ρξεζηκνπνηνχληαη, ν αλεκηζηήξαο ςπγείνπ ηεο κεραλήο, ν δηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο, ν ηξηνδηθφο δηαθφπηεο, ν δηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ θαη ν δηαθφπηεο πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο. Δπίζεο ζηα θπθιψκαηα θιηκαηηζκνχ ησλ απηνθηλήησλ, ρξεζηκνπνηνχληαη σο ειεγθηηθνί κεραληζκνί ζηνλ εμαηκηζηή, ε ζηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα αλαξξφθεζεο (STV),ε ζηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα (STV) ηχπνπ POA,ε βαιβίδα (VIR),ε βαιβίδα (EEVIR) θαη ε βαιβίδα (EPR). ην πέκπην θεθάιαην αλαιχεηαη ε ζπληήξεζε ηνπ θπθιψκαηνο. Παξαζέηνληαη δηνξζσηηθνί πίλαθεο πηέζεσλ θαη θελνχ, ελψ αλαιχνληαη ηα εξγαιεία ζπληήξεζεο θαη ε ρξήζε ηνπο. Δπίζεο δίλνληαη ζηνηρεία γηα ηνπο αληρλεπηέο δηαξξνψλ ηνπ θπθιψκαηνο, φπσο αλαθέξνληαη θαη νη πνιππνίθηινη ηχπνη πνπ ππάξρνπλ. Σέινο ζην παξάξηεκα, ππάξρνπλ έμη δηαγξάκκαηα ξνήο βιαβψλ, κε ηηο θπξηφηεξεο βιάβεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην θχθισκα, κε ηα νπνία κπνξεί θάπνηνο εχθνια θαη γξήγνξα,λα εληνπίζεη ηα ζεκεία ηνπ πξνβιήκαηνο. 1.2 Ο ππώηορ κλιμαηιζμόρ Ο θιηκαηηζκφο αληίζεηα κε ην ηη γλσξίδνπλ νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη, έρεη αλαθαιπθζεί πνιχ πξηλ απφ ηνλ αηψλα πνπ καο πέξαζε. Έρνπλ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 17 απφ 116

18 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ αλαθαιπθζεί απινί ηχπνη θιηκαηηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ πξηλ απφ δψδεθα ρηιηάδεο ρξφληα. Αλ θαη νη ηχπνη θιηκαηηζκνχ απηνί ήηαλ πξσηφγνλνη γηα ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα, ελ ηνχηνηο ε απφδνζή ηνπο ήηαλ ηθαλνπνηεηηθή. Γηα παξάδεηγκα ζηελ αξραία Αίγππην γηα λα θαηαθέξνπλ λα ςχμνπλ ην παιάηη ηνπ θαξαψ, κεηαθηλνχζαλ θάζε λχρηα ηηο πέηξεο κε ηηο νπνίεο ήηαλ ρηηζκέλνη νη ηνίρνη ηνπ παιαηηνχ νη νπνίνη δχγηδαλ πάλσ απφ ρίιηνπο ηφλνπο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν επηηχγραλαλ ηελ κεηαθνξά ηεο ζεξκφηεηαο ηελ νπνία είραλ απνξξνθήζεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κέξαο νη πέηξεο, επεηδή ε ζεξκνθξαζία ηε λχρηα ήηαλ ρακειφηεξε. Σα απνηειέζκαηα βέβαηα ήηαλ ηθαλνπνηεηηθφηαηα, δηφηη ε ζεξκνθξαζία κέζα ζην παιάηη έθηαλε ηνπο 26 ν C = 80 ν F C θαηά ηηο κεζεκβξηλέο ψξεο, ελψ εμσηεξηθά ε ζεξκνθξαζία έθηαλε ηνπο 54.4 ν C=130 ν F. πσο γλσξίδνπκε ε κεηαθνξά ηεο ζεξκφηεηαο γίλεηαη πάληα απφ ην ζεξκφηεξν ζην ςπρξφηεξν ζεκείν. Απηή ηελ αξρή ρξεζηκνπνηνχζαλ νη αξραίνη, ψζηε λα θαηνξζψζνπλ ηελ ςχμε ελφο ρψξνπ, θαη απηή ηελ αξρή εμαθνινπζνχκε λα εθαξκφδνπκε θαη εκείο ζήκεξα. Βέβαηα ε δηαθνξά πνπ ππάξρεη αλάκεζα ζηνπο αξραίνπο θαηξνχο θαη ζήκεξα, είλαη φηη ζε ζρέζε κε ηνπο αξραίνπο ρξφλνπο, αθελφο ρξεηαδφκαζηε ιηγφηεξν έξγν γηα ηελ παξαγσγή ηεο ίδηαο ςχμεο, αθεηέξνπ έρνπκε βειηηψζεη ζε ππεξζεηηθφ βαζκφ ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν κεηαθνξάο ηεο ζεξκφηεηαο, δειαδή ηεο ςχμεο. 1.3 Ηζηοπία ηος κινηηού κλιμαηιζμού Ηζηνξηθά ην 1927 ηνπνζεηήζεθε ην πξψην θιηκαηηζηηθφ απηνθηλήηνπ αιιά νπζηαζηηθά εκθαλίζηεθε κεηά απφ δεθαηξία ρξφληα δειαδή ην Παξφια απηά ην 1927 ππήξρε δηαθήκηζε γηα ηνλ θιηκαηηζκφ ηνπ απηνθηλήηνπ ην νπνίν ήηαλ εθνδηαζκέλν κε ζεξκαληήξα ηνπ αέξα, κε αλεκηζηήξα θαη κε θίιηξν. Δκπνξηθά ν θιηκαηηζκφο ζε απηνθίλεηα μεθίλεζε ηε δεθαεηία ηνπ 1940, ρσξίο φκσο λα έρεη ηελ επηζπκεηή απήρεζε σο ην 1960 πεξίπνπ. Σν 1938 ε εηαηξία Nash, παξήγαγε ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 18 απφ 116

19 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ θιηκαηηζηηθφ ζέξκαλζεο κε εμαλαγθαζκέλε θπθινθνξία ηνπ αέξα θαη ηα θνκκάηηα πνπ ην απαξηίδαλε ήηαλ ν ζεξκαληήξαο ηνπ αέξα, ν αλεκηζηήξαο θαη ην θίιηξν θαζαξηζκνχ ηνπ αέξα. Έπεηηα απφ δχν ρξφληα ην 1940 πνιιά κνληέια απηνθηλήησλ πεξηείραλ ζηνλ ζηαζεξφ εμνπιηζκφ ηνπο ζεξκαληήξα θαη απαγσγέα ςχμεο ηνπ αέξα. πγθεθξηκέλα ην 1940 ε εηαηξία Packard, δεκηνχξγεζε ηελ πξψηε κέζνδν ςχμεο ηεο θακπίλαο ηνπ απηνθηλήηνπ κε ςπθηηθά κέζα. Αθξηβή ζηνηρεία γηα ηα πνζνζηά θαη ηνπο αξηζκνχο ησλ απηνθηλήησλ πνπ ήηαλ εθνδηαζκέλα κε θιηκαηηζκφ ζηα πξψηα ρξφληα ηνπ θιηκαηηζκνχ, δελ ππάξρνπλ. Δλ ηνχηνηο γλσξίδνπκε φηη πξηλ απφ ηνλ δεχηεξν παγθφζκην πφιεκν, ε εηαηξία Packard είρε ηνπνζεηήζεη ζε πεξίπνπ ηέζζεξηο ρηιηάδεο απηνθίλεηα θιηκαηηζκφ. Δμέιημε δελ ππήξμε δπζηπρψο ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ σο θαη ην 1950 πεξίπνπ, ιφγσ ηνπ πνιέκνπ θαη ηεο έιιεηςεο πξψησλ πιψλ. Ζ εηαηξία Cadillac παξήγαγε πξψηε ζχγρξνλν ζχζηεκα θιηκαηηζκνχ ην Σν ζχζηεκα ηεο Cadillac ήηαλ δχν επηπέδσλ, ζπγθεθξηκέλα ζην πάλσ επίπεδν ε ζεξκνθξαζία κεησλφηαλ, ελψ ζην θάησ απμαλφηαλ ειαθξψο, έηζη ππήξρε έλαο ζηνηρεηψδεο έιεγρνο ηεο πγξαζίαο κέζα ζην απηνθίλεην. Σν 1962 ηα απηνθίλεηα ηα νπνία ήηαλ εθνδηαζκέλα κε θιηκαηηζκφ ήηαλ πεξίπνπ, ην πνζνζηφ ζην νπνίν κεηαθξάδεηαη ν αξηζκφο είλαη 11 πεξίπνπ. Ο αξηζκφο απηφο πεξηιακβάλεη θαη ηα απηνθίλεηα ζηα νπνία δελ ππήξρε αξρηθά θιηκαηηζκφο θαη εγθαηαζηάζεθε έπεηηα. Όζηεξα απφ πέληε ρξφληα δειαδή ην 1967 ν αξηζκφο πνιιαπιαζηάζηεθε θαη αηζίσο έθηαζε ηα απηνθίλεηα, πεξίπνπ 25%. Απηφ ην απνηέιεζκα επήιζε δηφηη ν θιηκαηηζκφο επεξέαζε ζεηηθά ηηο πσιήζεηο ησλ απηνθηλήησλ, απηφ ζπλέβε επεηδή πξφζθεξε άλεζε θαη πην μεθνχξαζηε νδήγεζε. Σν ελδηαθέξσλ φκσο ήηαλ θαη είλαη ζπλερψο απμαλφκελν, κε απνηέιεζκα ζήκεξα λα απνηειεί ην δεκνθηιέζηεξν εμνπιηζκφ ζε θάζε απηνθίλεην ν θιηκαηηζκφο. Κηλεηφ θιηκαηηζκφ πιένλ ζπλαληάκε ζε φια ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο θαη φρη κφλν, π.ρ. ιεσθνξεία, θνξηεγά, ηξέλα, ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 19 απφ 116

20 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ αεξνπιάλα, πινία, ππνβξχρηα, γεσξγηθά κεραλήκαηα, ζθαπηηθά κεραλήκαηα, δηαζηεκφπινηα θ.α. 1.4 Ο κινηηόρ κλιμαηιζμόρ ζήμεπα ηηο κέξεο καο πεξίπνπ ην 90% ησλ απηνθηλήησλ πνπ θπθινθνξνχλ είλαη εθνδηαζκέλα κε θιηκαηηζκφ ςχμεο θαη ζέξκαλζεο είηε απηφ ηνπνζεηήζεθε αξρηθά ζηελ θαηαζθεπάζηξηα εηαηξία, είηε έπεηηα ζην ειεχζεξν εκπφξην. ηε ζεκεξηλή επνρή ν θιηκαηηζκφο απνηειεί αλάγθε θαη φρη πνιπηέιεηα. ηηο κέξεο καο φπνπ κπνξεί λα εθαξκνζηεί ν θηλεηφο θιηκαηηζκφο εθαξκφδεηαη, δηφηη αθελφο πξνζθέξεη άλεζε ζηελ κεηαθνξά, κε ζπλέπεηα πην μεθνχξαζηεο κεηαθηλήζεηο, αθεηέξνπ ιφγσ ηεο πην μεθνχξαζηεο κεηαθίλεζεο, ππάξρεη επθνιφηεξε πξνζήισζε ζηελ νδήγεζε, άξα θαη αζθαιέζηεξε κεηαθίλεζε. Τπάξρνπλ θαη νη πεξηπηψζεηο αλζξψπσλ κε πξνβιήκαηα πγείαο, πνπ δελ ζα ήηαλ δπλαηφλ λα ηαμηδέςνπλ λεθάιηνη ρσξίο θιηκαηηζκφ, π.ρ. νη αιιεξγηθνί, νη άλζξσπνη κε άζκα θ.α. Γεληθφηεξα ν θιηκαηηζκφο ζήκεξα κπνξνχκε λα πνχκε πσο θαηέρεη κεγάιν θνκκάηη ζηελ άλεζε, ζηελ πγεία θαη ζηελ δηάζσζε ηαμηδησηψλ. Έηζη κπνξεί εχθνια λα ζπκπεξάλεη θάπνηνο πσο ππάξρεη ηεξάζηηα δήηεζε θιηκαηηζκνχ ζηηο βηνκεραλίεο παξαγσγήο απηνθηλήησλ. Παξάιιεια πνιιά ζπλεξγεία απνθνκίδνπλ κέξνο ησλ εζφδσλ ηνπο, ή νινθιεξσηηθά ηα έζνδά ηνπο κε βάζε ηελ ηνπνζέηεζε, ή ηελ επηζθεπή θιηκαηηζκνχ ησλ απηνθηλήησλ. 1.5 Κόζηορ λειηοςπγίαρ ηος κλιμαηιζμού αςηοκινήηος Σν θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζκνχ εηδηθά ζηελ ζεκεξηλή επνρή πξνβιεκαηίδεη έληνλα. Τπάξρεη κηα άπνςε πσο ε αχμεζε ηεο ηηκήο ηεο βελδίλεο, ζα θαηαζηήζεη πνιπηέιεηα ηε ρξήζε θιηκαηηζκνχ ζηα απηνθίλεηα. Απηή ε άπνςε βαζίδεηαη ζηελ επηβάξπλζε ηνπ θηλεηήξα απφ ην ζχζηεκα ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 20 απφ 116

21 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηνπ θιηκαηηζκνχ, θαηά ζπλέπεηα ηελ απαίηεζε πεξηζζφηεξνπ θαπζίκνπ γηα ηελ παξαγσγή ηνπ έξγνπ, άξα θαη κηθξφηεξε δηαλπφκελε απφζηαζε. Ζ άπνςε απηή είλαη νξζή θαη ηζρχεη κφλν γηα επηηαρχλζεηο απφ κεδεληθή ηαρχηεηα, δειαδή γηα νδήγεζε κέζα ζηελ πφιε. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ζε κεζαίεο ηαρχηεηεο ππάξρεη αχμεζε ζηε δηαλπφκελε απφζηαζε 2% κε 3%, ζε ζρέζε κε ηελ απφζηαζε πνπ ζα δηέλπε ην απηνθίλεην κε αλνηρηά παξάζπξα. Σν ζπκπέξαζκα ινηπφλ, είλαη φηη ην έξγν πνπ ρξεηάδεηαη ν θηλεηήξαο λα παξάγεη γηα λα θαιχςεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζκνχ, είλαη ιηγφηεξν απφ ην έξγν πνπ ρξεηάδεηαη ν θηλεηήξαο λα παξάγεη, γηα λα θαιχςεη ηελ αληίζεηε δεκηνπξγνχκελε δχλακε κε ηελ θνξά πνπ θηλείηαη ην απηνθίλεην (νπηζζέιθνπζα), ιφγσ ηεο αληίζηαζεο ηνπ αέξα. Δλ θαηαθιείδη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζκνχ είλαη κηθξφηεξν γηα δηαδξνκέο εθηφο πφιεσο, ελψ γηα δηαδξνκέο εληφο πφιεσο κεγαιχηεξν. Μεξηθέο ζπκβνπιέο πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ, ψζηε λα επηηεπρζεί νηθνλνκία, παξάιιεια κε άλεζε θαη πγεία γηα ηνπο επηβάηεο παξαηίζεληαη παξαθάησ: 1) Σν θαινθαίξη θάησ απφ ηνλ ήιην ην απηνθίλεην κπνξεί λα θηάζεη εζσηεξηθά ηεο θακπίλαο σο θαη 60 ν C, γηα ηνλ ιφγν απηφ θαιφ είλαη λα παξθάξνπκε αλ είλαη δπλαηφλ ζε ζθηεξφ κέξνο ην θαινθαίξη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο, ψζηε ε ζεξκφηεηα πνπ ζα απνξξνθήζεη ην απηνθίλεην λα είλαη φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξε, άξα θαη ην έξγν πνπ ζα ρξεηαζηεί γηα ηελ ςχμε ηνπ απηνθηλήηνπ λα είλαη ιηγφηεξν, θαηά ζπλέπεηα ζα θαηαλαιψλνπκε ιηγφηεξν θαχζηκν, άξα θαη κηθξφηεξν θφζηνο. ηελ πξνζπάζεηα απηή, βνεζάεη θαη ε ηνπνζέηεζε κφληκεο αληειηαθήο κεκβξάλεο ζηα παξάζπξα, φπσο θαη ε ηνπνζέηεζε αληειηαθήο πξνζηαζίαο ζην παξκπξίδ ηνπ απηνθηλήηνπ, θαηά ηελ ζηάζκεπζε. 2) Σα πξψηα ιεπηά ην θαινθαίξη ε νδήγεζε είλαη θαιχηεξα λα γίλεηαη κε αλνηθηά παξάζπξα, παξάιιεια κε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζηηθνχ. Έηζη επηηπγράλεηαη άκεζα ε έμνδνο ηνπ ζεξκνχ αέξα πνπ βξίζθεηαη κέζα ζηελ θακπίλα ησλ επηβαηψλ, ελψ ην έξγν πνπ ζα ρξεηαδφηαλ γηα ηελ ςχμε απηνχ ηνπ ζεξκνχ αέξα εμνηθνλνκείηαη. Σν θαηλφκελν ζπκβαίλεη επεηδή ν ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 21 απφ 116

22 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ εμσηεξηθφο αέξαο πνπ εηζέξρεηαη ζηελ θακπίλα, είλαη ρακειφηεξεο ζεξκνθξαζίαο απφ απηφλ πνπ βξίζθεηαη εληφο ηεο θακπίλαο. 3) Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζκνχ εηδηθά ζηα πξψηα ιεπηά, είλαη επηζπκεηή ε ιεηηνπξγία ηεο αλαθχθισζεο ηνπ αέξα εζσηεξηθά ηεο θακπίλαο. Έηζη επηηπγράλεηαη ε ςχμε ηνπ ήδε ςπγκέλνπ αέξα πνπ βξίζθεηαη εζσηεξηθά ηεο θακπίλαο, αληί ηνπ ζεξκφηεξνπ πνπ ζα εηζεξρφηαλ απφ έμσ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη γξεγνξφηεξε ςχμε εζσηεξηθά ζηελ θακπίλα, άξα γξεγνξφηεξε, αιιά θαη κεγαιχηεξε άλεζε ζηνπο επηβάηεο. Έηζη ε νηθνλνκία πνπ πξνθχπηεη ιφγσ θαηαλάισζεο ιηγφηεξνπ έξγνπ, ψζηε λα θηάζεη ε ζεξκνθξαζία ζε επηζπκεηφ επίπεδν, αληηζηνηρεί ζηελ θαηαλάισζε ιηγφηεξνπ θαπζίκνπ. 4) Ο θιηκαηηζκφο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ άλεζε ησλ επηβαηψλ, ρσξίο φκσο λα γίλεηαη θαηάρξεζε απηνχ, αθνχ θαη ε ππεξβνιηθή ρξήζε ζε πνιχ ρακειέο ζεξκνθξαζίεο είλαη αληηνηθνλνκηθή, ελψ παξάιιεια είλαη θαη αλζπγηεηλή, επεηδή κεηψλεηαη ππεξβνιηθά ε πγξαζία ζηνλ ρψξν. Έηζη ε πξνηεηλφκελε ιεηηνπξγία, είλαη πεξίπνπ 5 ν C κε 6 ν C ρακειφηεξα απφ ηελ εμσηεξηθή ζεξκνθξαζία, κε ειάρηζηε εζσηεξηθή ζεξκνθξαζία ηνπιάρηζηνλ ηνπο 22 ν C. Ζ πηζηή ηήξεζε φισλ ησλ παξαπάλσ ζπκβνπιψλ φζνλ αθνξά ηηο ιεπηνκέξεηεο ηεο ρξήζεο ηνπ θιηκαηηζκνχ, κφλν νηθνλνκία, άλεζε, πγεία, αιιά θαη ιηγφηεξε πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε ζην πεξηβάιινλ, κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ. Δίλαη επηζπκεηφ θαη ίζσο αλαγθαίν, λα πξνζπαζήζνπκε φινη καο λα ηεξνχκε ηηο παξαπάλσ ζπκβνπιέο, ελψ παξάιιεια ζα κπνξνχζακε λα κεηαδψζνπκε απηέο ηηο γλψζεηο θαη ζε φζνπο θίινπο θαη γλσζηνχο έρνπκε Δπίλογορ ην θεθάιαην απηφ θαηαλνήζακε ηελ πξνζπάζεηα ησλ αλζξψπσλ απφ ηα αξραία ρξφληα αθφκε, λα δεκηνπξγήζνπλ επράξηζηεο ζεξκνθξαζηαθέο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 22 απφ 116

23 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζπλζήθεο ζηελ δηαβίσζή ηνπο. Με ηελ εμέιημε ηνπ θιηκαηηζκνχ ηαπηφρξνλα, δεκηνπξγνχληαη φιν θαη πην πνιχπινθα ζπζηήκαηα ςχμεο, ράξε ζηελ εθεπξεηηθφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ κπαινχ πνπ θπξηαξρεί ζε απηφλ ηνλ πιαλήηε. Ζ εθαξκνγή ηνπ θιηκαηηζκνχ δελ έρεη φξηα, κηαο θαη νη αλάγθεο ζπλερψο απμάλνπλ, έηζη εθαξκφζηεθε θαη ν θηλεηφο θιηκαηηζκφο ζηα απηνθίλεηα, ν νπνίνο εμειίζζεηαη αθφκε θαη ζήκεξα. ην επφκελν θεθάιαην ζα γλσξίζνπκε ηε ιεηηνπξγία ηνπ θηλεηνχ θιηκαηηζκνχ, ελψ παξάιιεια ζα εμεηάζνπκε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζε ζρέζε κε ηνλ άλζξσπν θαη ηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο πνπ επηθέξεη. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 23 απφ 116

24 ΔΗΑΓΧΓΖ ΣΟΝ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Σσήμα 1.1. Διάγπαμμα κλιμαηιζηικού αςηοκινήηος. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 24 απφ 116

25 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΑΝΘΡΧΠΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ 2.0 Γενικά ην θεθάιαην πνπ αθνινπζεί ζα γλσξίζνπκε ηε ζεσξεηηθή ιεηηνπξγία ηνπ θπθιψκαηνο ςχμεο, ηνλ ςπθηηθφ θχθιν, φπσο θαη έλλνηεο νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ πιήξε θαηαλφεζε ηεο ιεηηνπξγίαο. Θα εμεηάζνπκε ηα ςπθηηθά κέζα θαη ηελ ηζηνξία ηνπο, ελψ παξάιιεια ζα εμεηάζνπκε θαη ηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλέπεηεο. Αθφκε ζα εμεηάζνπκε ηνλ αλζξψπηλν νξγαληζκφ, ηε ζρέζε ηνπ κε ηνλ θιηκαηηζκφ θαη ην πεξηβάιινλ. 2.1 Θευπηηική λειηοςπγία ηος κλιμαηιζμού Ο θιηκαηηζκφο ελφο ρψξνπ είλαη ε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ν αέξαο κπνξεί λα ςχρεηαη, φπσο επίζεο λα θαζαξίδεηαη κέζσ θίιηξνπ θαη λα αλαθπθιψλεηαη. Δπίζεο ν φγθνο, ε ζεξκνθξαζία θαη ε πγξαζία, πξέπεη λα κπνξνχλ λα ξπζκίδνληαη αλάινγα κε ηηο αλάγθεο πνπ δεκηνπξγνχληαη εθάζηνηε. Σν απνηέιεζκα φιεο απηήο ηεο δηαδηθαζίαο λα απνδίδεηε ζε εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα, θαιχπηνληαο ηηο ζεξκηθέο απψιεηεο, ψζηε λα παξάγεηαη ηθαλνπνηεηηθή απφδνζε. ηαλ αλαθεξφκαζηε ζε θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ ελλννχκε ηελ δηαδηθαζία ςχμεο ηνπ αέξα, αθχγξαλζεο θαη θαζαξηζκνχ ηνπ, κέζσ θίιηξνπ απφ ζσκαηίδηα. Ζ βαζηθή ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζκνχ, είλαη λα αθαηξεί ηελ ζεξκφηεηα, απφ ηνλ αέξα πνπ ππάξρεη κέζα ζηελ θακπίλα θαη λα ηελ κεηαθέξεη ζην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, δειαδή ηελ αηκφζθαηξα. Με απηφλ ηνλ ηξφπν θαηαθέξλνπκε λα ειέγμνπκε ηελ πγξαζία, ηελ ζρεηηθή πγξαζία, ηελ ζεξκνθξαζία μεξνχ-πγξνχ βνιβνχ θαη ην ζεκείν δξφζνπ. Σνλ παξαπάλσ έιεγρν επηηπγράλνπκε δηαρεηξηδφκελνη ηξία θπζηθά θαηλφκελα: ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 25 απφ 116

26 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 1) Σε κεηαθνξά ηεο ζεξκφηεηαο. 2) Σε ιαλζάλνπζα ζεξκφηεηα ηεο αηκνπνίεζεο. 3) Σελ πίεζε πνπ παξνπζηάδεηαη θαηά ηνλ βξαζκφ ή ηελ ζπκπχθλσζε. Σν ζπκπέξαζκα είλαη, φηη αλ δελ κπνξνχκε λα ειέγμνπκε θάπνην απφ ηα παξαπάλσ θπζηθά θαηλφκελα, ηφηε είλαη αδχλαην λα επηηχρνπκε ηνλ θιηκαηηζκφ ελφο ρψξνπ. 2.2 Φςκηικόρ κύκλορ ηος κλιμαηιζμού Ο ςπθηηθφο θχθινο ηνπ απηνθίλεηνπ ζηα ηέζζεξα βαζηθά ηκήκαηα, θαίλεηαη ζην ζρήκα 2.1. ΤΜΠΤΚΝΧΣΖ ΔΚΣΟΝΧΣΗΚΖ ΒΑΛΒΗΓΑ ΤΜΠΗΔΣΖ ΔΞΑΣΜΗΣΖ Σσήμα 2.1. Λειηοςπγία τςκηικού κύκλος. πσο παξαηεξνχκε θαη ζην δηάγξακκα ηνπ ζρήκαηνο 2.1, νη κεηαβνιέο πνπ παξνπζηάδνληαη είλαη σο εμήο: Μεηαβνιή 1-2 Ο ππέξζεξκνο αηκφο αθνχ έρεη ζπκπηεζηεί κέζα ζηνλ ζπκπηεζηή, έπεηηα εηζέξρεηαη ζηνλ ζπκππθλσηή θαη αθνχ απνδίδεη ηελ ζεξκφηεηά ηνπ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 26 απφ 116

27 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ςχρεηαη. Άξα παξνπζηάδεηαη πηψζε ηεο ζεξκνθξαζίαο, ελψ ε πίεζε παξακέλεη ζηαζεξή. Μεηαβνιή 2-3 Λφγσ ηεο απφδνζεο ζεξκφηεηαο, ν θνξεζκέλνο αηκφο πνπ βξίζθεηαη εζσηεξηθά ηνπ ζπκππθλσηή, πγξνπνηείηαη ζε ζηαζεξή πίεζε. Μεηαβνιή 3-4 Καηά ηελ έμνδν απφ ηνλ ζπκππθλσηή ην ςπθηηθφ κέζν βξίζθεηαη ζε πγξή κνξθή, έπεηηα εηζέξρεηαη ζηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα ή ηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα, φπνπ ε πίεζή ηνπ ειαηηψλεηαη θαηά πνιχ. Ζ κεηαβνιή είλαη ηζελζαιπηθή, κε αληηζηξεπηή, κε κεγάιε θαη απφηνκε πηψζε πίεζεο. Μεηαβνιή 4-5 Σν ςπθηηθφ πγξφ κεηά ηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα εηζέξρεηαη ζηνλ εμαηκηζηή, εθεί παξαιακβάλεη ζεξκφηεηα θαη εμαηκίδεηαη έρνληαο ζηαζεξή πίεζε. Ζ αχμεζε ηεο ελζαιπίαο είλαη ηζνβαξήο. Μεηαβνιή 5-1 Σν ςπθηηθφ κέζν βξίζθεηαη ζε θαηάζηαζε αηκνχ κεηά ηνλ εμαηκηζηή θαη εηζέξρεηαη ζηνλ ζπκπηεζηή. Θεσξεηηθά ε ζπκπίεζε είλαη ηζεληξνπηθή, ελψ πξαθηηθά είλαη πεξίπνπ ηζεληξνπηθή θαη αδηαβαηηθή. Ο ζπκπηεζηήο αλεβάδεη ηελ ζεξκνθξαζία, ηελ πίεζε θαη ηελ ελζαιπία ζην ςπθηηθφ κέζν θαη ην κεηαηξέπεη απφ αηκφ ζε ππέξζεξκν αηκφ. Ο θχθινο επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπ θπθιψκαηνο. 2.3 Μεηαθοπά ηηρ θεπμόηηηαρ από ηον άνθπυπο ζηο πεπιβάλλον Ζ ζεξκνθξαζία πνπ έρεη έλαο θπζηνινγηθφο άλζξσπνο, ζε νκαιέο ζεξκνθξαζηαθέο ζπλζήθεο θάησ απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο, είλαη πεξίπνπ 37 ν C, ελψ ζηελ επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο ε ζεξκνθξαζία είλαη ιίγν ρακειφηεξε, πεξίπνπ 36,6 ν C. ηελ Διιάδα νη ζπλεζέζηεξεο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 27 απφ 116

28 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζεξκνθξαζίεο ζηελ αηκφζθαηξα, θπκαίλνληαη απφ 12 ν C σο 27 ν C, δειαδή ε ζεξκνθξαζηαθή δηαθνξά κεηαμχ ηεο αηκφζθαηξαο θαη ηνπ αλζξψπνπ, είλαη απφ 10 ν C σο 25 ν C πεξίπνπ. ινη νη άλζξσπνη έρνπλ ηε δπλαηφηεηα ηεο παξαγσγήο ζεξκφηεηαο απφ ηνλ νξγαληζκφ ηνπο, κέζσ ηνπ κεηαβνιηζκνχ. Μεηαβνιηζκφο νλνκάδεηαη ε δηεξγαζία ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ, ηεο κεηαηξνπήο ησλ ζεξκίδσλ πνπ πεξηέρνπλ νη ηξνθέο, ζε ζεξκφηεηα θαη έξγν. Ζ ζεξκφηεηα πνπ παξάγεη ην αλζξψπηλν ζψκα, αληηζηνηρεί ζε κεηαηξνπή ησλ πξνζιεθζέλησλ ζεξκίδσλ, θαηά 15% κε 20% φηαλ ππάξρεη έληνλε δξαζηεξηφηεηα. ε πεξηπηψζεηο ραιάξσζεο, ην πνζνζηφ κεηαηξέπεηαη ζε 1% πεξίπνπ. Σελ ζεξκφηεηα κπνξεί θαη ηελ δεκηνπξγεί ν άλζξσπνο, κέζσ ησλ ηξνθψλ πνπ ηξψεη θαη εηζέξρνληαη ζην ζψκα ηνπ, αθνχ νη ηξνθέο πεξηέρνπλ ζεξκίδεο ηηο νπνίεο κεηαηξέπεη ν αλζξψπηλνο νξγαληζκφο ζε ελέξγεηα πνπ απνζεθεχεηαη. Ο άλζξσπνο παξάγεη ζεξκφηεηα φηαλ αλαπλέεη, πεξηζζφηεξν δε φηαλ θηλείηαη, ή αθφκε θαη φηαλ ζθέθηεηαη, ε ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεη έρεη σο απνηέιεζκα, ηελ παξαγσγή ζεξκφηεηαο. Οη ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο απνβάιεη ζεξκφηεηα ζην πεξηβάιινλ έλαο άλζξσπνο είλαη ηξείο: 1) Αγσγή 2) Αθηηλνβνιία 3) Δμάηκηζε Σν αλζξψπηλν ζψκα ζε θαηάζηαζε αλαπαχζεσο θαη άλεηνπ θιηκαηηθνχ πεξηβάιινληνο, κπνξεί λα παξάγεη πεξίπνπ 1700Kcal/day=7120KJ/day. ε ζπλζήθεο ειαθξηάο εξγαζίαο ην αλζξψπηλν ζψκα παξάγεη πεξίπνπ ηελ ίδηα ζεξκφηεηα, φπσο θαη ζε θαηάζηαζε αλαπαχζεσο 70Kcal/h=300KJ/h. Γεληθά ν ξπζκφο κε ηνλ νπνίν απνβάιιεη ζεξκφηεηα ν νξγαληζκφο ελφο αλζξψπνπ θαηά ηελ δξαζηεξηφηεηά ηνπ, θπκαίλεηαη απφ 140Kcal/h=500KJ/h κέρξη 510Kcal/h=1800KJ/h, αλάινγα κε ηελ δπζθνιία ηεο δξαζηεξηφηεηαο πνπ αλαπηχζζεη ηελ δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. πλήζσο έλαο θαλνληθφο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 28 απφ 116

29 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ άλζξσπνο θαηά ηελ παξνπζία ηνπ κέζα ζηνλ ρψξν θακπίλαο απηνθηλήηνπ, παξάγεη 70Kcal/h=300KJ/h σο 140Kcal/h=500KJ/h. Ο θιηκαηηζκφο ηνπ απηνθηλήηνπ, πξέπεη λα κπνξεί λα θαιχςεη εθηφο απφ ηηο ζεξκηθέο απψιεηεο ησλ ηνηρσκάησλ ηεο θακπίλαο ηνπ απηνθηλήηνπ, θαη ηελ ζεξκφηεηα ηελ νπνία απνβάιεη ν άλζξσπνο ζην πεξηβάιινλ ηνπ, ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε κέζα ζηνλ ρψξν ηεο θακπίλαο Μεηάδνζε ηεο ζεξκφηεηαο κε αγσγή Μεηαμχ ηνπ αλζξψπνπ θαη ηνπ πεξηβάιινληφο ηνπ, έλαο ηξφπνο κεηαθνξάο ζεξκφηεηαο είλαη ε αγσγή. Καηά ηελ δηαδηθαζία κεηαθνξάο ηεο ζεξκφηεηαο, νη πνζφηεηεο ξεπζηνχ πνπ ιακβάλνπλ ζεξκφηεηα, ζεξκαίλνληαη θαη κεηαθέξνληαη πξνο ηα πάλσ, δηφηη ε ζεξκφηεηα είλαη ειαθξφηεξε απφ ην θξχν. ηελ πεξίπησζε ηνπ αλζξψπνπ, ν αέξαο πνπ έξρεηαη ζε επαθή κε ηελ επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο, δέρεηαη ηελ ζεξκφηεηα θαη κεηαηνπίδεηαη πξνο ηα πάλσ, παξάιιεια ν ζεξκφηεξνο αέξαο κεηαηνπίδεη ηνλ ςπρξφηεξν αέξα πξνο ηα θάησ. Ζ ζρέζε πνπ πεξηγξάθεη ηελ κεηαθνξά κε αγσγή είλαη: Q = h * A * ΓΣ (2.1) πνπ Q κεηαθνξά κε αγσγή. πνπ h ζπληειεζηήο κεηαθνξάο ν νπνίνο εμαξηάηαη απφ ην ξεπζηφ θαη ηελ ηαρχηεηά ηνπ. πνπ Α ε επιθάνεια ελαιιαγήο ηεο ζεξκφηεηαο. πνπ ΓΣ ε δηαθνξά ζεξκνθξαζίαο ηνπ ξεπζηνχ θαη ηεο ζηεξεήο επηθάλεηαο Μεηάδνζε ηεο ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία Ζ κεηαθνξά κε αθηηλνβνιία, δελ πξνυπνζέηεη ηελ επαθή χιεο γηα λα κεηαθεξζεί ε ζεξκφηεηα. πσο είλαη γλσζηφ ε ζεξκφηεηα κπνξεί λα κεηαθεξζεί θαη ζην θελφ, κεγαιχηεξν παξάδεηγκα είλαη ε κεηαθνξά ζεξκφηεηαο πνπ γίλεηαη απφ ηνλ ήιην ζηελ γε, αθνχ ελδηάκεζα κεζνιαβεί θελφ. Ζ κεηαθνξά ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία, ζπκβαίλεη κέζσ ειεθηξνκαγλεηηθψλ θπκάησλ, ηα νπνία κεηαθέξνληαη απφ έλα ζεκείν ζε ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 29 απφ 116

30 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ έλα άιιν, ελψ ηαπηφρξνλα κεηαθέξεηαη ζεξκφηεηα, ε νπνία απνξξνθάηαη έπεηηα απφ ηελ χιε πνπ δέρεηαη ηα ειεθηξνκαγλεηηθά θχκαηα. Ζ κεηαθνξά ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο, ζεσξείηαη ακειεηέα θαη δελ ιακβάλεηαη ππ φςηλ. ηελ πεξίπησζε ηνπ αλζξψπνπ ε κεηαθνξά ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία πξαγκαηνπνηείηαη απφ ην ζψκα ηνπ ζηνλ αέξα θαη ζηα αληηθείκελα πνπ βξίζθνληαη θνληά ηνπ Δμάηκηζε Ζ εμάηκηζε είλαη ην θπζηθφ θαηλφκελν, θαηά ην νπνίν ηα ξεπζηά απφ ηελ πγξή θάζε κεηαηξέπνληαη ζε αέξηα. ε απηφ ην θαηλφκελν γίλεηαη κεηαθνξά ζεξκφηεηαο, απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ αλζξψπνπ, ζην πγξφ ζηνηρείν (ηδξψηαο), πνπ βξίζθεηαη επάλσ ζηελ επηθάλεηά ηνπ, έπεηηα εμαηκίδεηαη ην πγξφ ιφγν ηεο αχμεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ. Ο αλζξψπηλνο νξγαληζκφο δηαζέηεη πφξνπο ζην δέξκα θαη κέζσ απηψλ κπνξεί λα απνβάιιεη πγξαζία, ε δπλαηφηεηα ηεο απνβνιήο πγξαζίαο, δειαδή ηεο εθίδξσζεο, ραξίδεη ζηνλ άλζξσπν θπζηθφ ηξφπν ςχμεο. Δπίζεο ν άλζξσπνο κπνξεί λα απνβάιεη πγξαζία θαη κε ηελ αλαπλνή ηνπ, απηφ ζεκαίλεη φηη απνβάιεη πγξαζία εθνχζηα, αθφκε θαη φηαλ αλαπλέεη. Αθξηβέζηεξα φηαλ ν αλζξψπηλνο νξγαληζκφο γηα πνηθίινπο ιφγνπο, αλεβάζεη ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ, ηφηε ζαλ θπζηθφ ηξφπν ςχμεο απνβάιεη πγξαζία επηδεξκηθά, κε απνηέιεζκα ηελ απνβνιή ζεξκφηεηαο απφ ηνλ νξγαληζκφ, κε ζπλέπεηα ηελ ζέξκαλζε ηεο πγξαζίαο θαη ηελ εμάηκηζή ηεο. Έλαο κέζνο θπζηνινγηθφο αλζξψπηλνο νξγαληζκφο, εμαηκίδεη πεξίπνπ ζαξάληα γξακκάξηα λεξνχ αλά ψξα (40g H 2 O/h), ζε ζεξκνθξαζίεο 10 ν C κε 20 ν C, ελψ νη πνζφηεηεο πνπ εμαηκίδνληαη, απμάλνληαη αλαινγηθά ζε κεγαιχηεξεο ζεξκνθξαζίεο. Σν απνηέιεζκα απηήο ηεο δηαδηθαζίαο, είλαη ε κεηαθνξά ζεξκφηεηαο απφ ην δέξκα ζην αηκνπνηεκέλν αέξην, άξα θαη πηψζε ζεξκνθξαζίαο εζσηεξηθά ηνπ αηφκνπ, κε ζπλέπεηα ηνλ δξνζηζκφ. 2.4 υμαηική άνεζη Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ ζσκαηηθή άλεζε ηνπ αλζξψπνπ, εθηφο απφ ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα, είλαη ε ζεξκνθξαζία ησλ ζηεξεψλ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 30 απφ 116

31 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζσκάησλ πνπ ππάξρνπλ γχξσ ηνπ, φπσο επίζεο ε ζρεηηθή πγξαζία, ε θαζαξφηεηα ηνπ αέξα απφ ζσκαηίδηα θαη ε θίλεζε ηνπ αέξα. Οη ζπλζήθεο αλέζεσο δελ είλαη ίδηεο γηα φινπο ηνπο αλζξψπνπο, ππάξρνπλ δηαθνξνπνηήζεηο αλάινγα κε ηελ ειηθία, ην θχιιν, ηελ έλδπζε, αθφκε θαη κε ηελ ςπρνινγηθή θαηάζηαζε ηελ νπνία βξίζθεηαη ν θάζε άλζξσπνο ηελ δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή. Μηα άιιε ζεκαληηθή δηαπίζησζε, είλαη φηη νη ίδηεο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο, επεξεάδνπλ δηαθνξεηηθά θάζε άλζξσπν αλάινγα κε ην πεξηβάιινλ πνπ έρεη ζπλεζίζεη λα δεη. Γηα παξάδεηγκα νη άλζξσπνη πνπ δνπλ ζε πςειφηεξα ζεκεία, φπσο είλαη ηα βνπλά, ληψζνπλ ζσκαηηθή άλεζε θαηά 1 ν C ιηγφηεξν, επίζεο δελ ληψζνπλ ηφζν άλεηα φζν νη άλζξσπνη πνπ δνπλ θνληά ζην χςνο ηεο ζάιαζζαο, φηαλ ε πγξαζία ηεο αηκφζθαηξαο είλαη αλεβαζκέλε. ηαλ αλαθεξφκαζηε ζηελ ζσκαηηθή άλεζε, ζα πξέπεη λα μερσξίδνπκε ηηο ηξείο ζπλζήθεο απηήο: 1) Ηδαληθέο ζπλζήθεο 2) Δπηζπκεηέο ζπλζήθεο 3) Δθηθηέο ζπλζήθεο Ηδαληθέο ζπλζήθεο, είλαη νη ζπλζήθεο νη νπνίεο ηθαλνπνηνχλ άξηζηα ηηο θιηκαηηθέο απαηηήζεηο ηνπ ρψξνπ θαη ηηο επηζπκίεο ησλ αλζξψπσλ πνπ βξίζθνληαη κέζα ζε απηφλ. Δπηζπκεηέο ζπλζήθεο, είλαη νη ζπλζήθεο νη νπνίεο ηθαλνπνηνχλ ην κέζν φξν ησλ επηζπκηψλ ησλ αηφκσλ πνπ βξίζθνληαη ζε έλαλ ρψξν, ελψ πξνζεγγίδνπλ ηηο ηδαληθέο ζπλζήθεο, ζε ζπλάξηεζε κε ηηο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο πνπ ππάξρνπλ θαη ην κηθξφηεξν θφζηνο ιεηηνπξγίαο. Δθηθηέο ζπλζήθεο, είλαη νη ηειηθέο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο πνπ επηηπγράλνληαη, ζε ζρέζε κε ηηο πξαγκαηηθέο ηερλνινγηθέο θαη νηθνλνκηθέο δπλαηφηεηεο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 31 απφ 116

32 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Θεξκνθξαζία ηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα, πιεζηάδεη αθξαία φξηα ζε ζρέζε κε ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ αλζξψπνπ (πςειά ή ρακειά), ηφηε είλαη επηζπκεηφο θαη αλαγθαίνο γηα ηελ ζσκαηηθή αιιά θαη ςπρνινγηθή άλεζε ηνπ αηφκνπ ν θιηκαηηζκφο ηνπ ρψξνπ. Έρεη απνδεηρηεί φηη άηνκα κε θαηάιιειε ελδπκαζία, κπνξνχλ λα δξαζηεξηνπνηνχληαη θαη λα δηαηεξνχλ ηελ πλεπκαηηθή ηνπο δηαχγεηα, κέρξη ηελ ζεξκνθξαζία ησλ -35 ν C, ελψ ην φξην θηάλεη κέρξη ηνπο -50 ν C, κφλν φηαλ ππάξρεη εμεηδηθεπκέλε ελδπκαζία θαη επαξθήο ζσκαηηθή άζθεζε. Αληίζεηα γηα λα ππάξρεη δξαζηεξηφηεηα απφ ην άηνκν θαη πλεπκαηηθή δηαχγεηα, φξην ζεσξνχληαη νη 40 ν C ζηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο. ε πεξίπησζε πνπ ν νξγαληζκφο ηνπ αηφκνπ θηάζεη ηνπο 41 ν C, ηφηε ην άηνκν πέθηεη ζε θψκα θαη αλ δελ ππάξμεη άκεζνο δξνζηζκφο, επέξρεηαη θαη ν ζάλαηνο ζε κεξηθέο ψξεο. ε θάζε πεξίπησζε ν κέζνο φξνο ηεο ηδαληθήο ζεξκνθξαζίαο, γεληθά αιιά θαη ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε άλεζε ηνπ αηφκνπ, είλαη νη 22.2 ν C κε 26.5 ν C ρεηηθή πγξαζία ρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα (RH), είλαη ν φξνο πνπ αλαθεξφκαζηε γηα λα απνδψζνπκε ην λφεκα ηεο πνζφηεηαο ηεο πγξαζίαο πνπ ππάξρεη ζηνλ αέξα. Γηα παξάδεηγκα φηαλ ιέκε φηη ππάξρεη 75% ζρεηηθή πγξαζία, ηφηε αληηιακβαλφκαζηε πσο ν αέξαο πεξηιακβάλεη ηα ηξία ηέηαξηα (¾), ηεο πγξαζίαο πνπ ζα κπνξνχζε λα εζσθιείεη ζηνλ φγθν ηνπ. ηαλ ππάξρεη ρακειή ζρεηηθή πγξαζία, ηφηε ν αλζξψπηλνο νξγαληζκφο απνβάιεη ζηελ αηκφζθαηξα πεξηζζφηεξε ζεξκφηεηα κε εμάηκηζε, επεηδή ν αέξαο είλαη μεξφηεξνο θαη κπνξεί λα απνξξνθήζεη ηελ πγξαζία. Αληίζεηα φηαλ ε ζρεηηθή πγξαζία είλαη ζε πςειά επίπεδα, ν νξγαληζκφο δελ κπνξεί λα εμαηκίζεη ηηο ίδηεο πνζφηεηεο πγξαζίαο απφ ην δέξκα. Γεληθά ην επηζπκεηφ επίπεδν ζρεηηθήο πγξαζίαο είλαη 40% κε 60%, επηπιένλ ζε απηά ηα επίπεδα δελ επλννχληαη νη ζπλζήθεο αλάπηπμεο βαθηεξηδίσλ θαη κνχριαο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 32 απφ 116

33 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Κίλεζε αέξα Ζ θίλεζε ηνπ αέξα, είλαη αθφκε έλαο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηελ ηθαλφηεηα κεηάδνζεο ζεξκφηεηαο ηνπ ζψκαηνο. ηαλ απμεζεί ε θίλεζε ηνπ αέξα θαηά ζπλέπεηα θαη ε ηαρχηεηά ηνπ, ηφηε κεηαδίδεηε γξεγνξφηεξα ε ζεξκφηεηα. Σνχην ζπκβαίλεη γηαηί: 1) Ζ εμάηκηζε επηηπγράλεηαη θαιχηεξα, αθνχ κεηαθέξεηαη ε πγξαζία γξεγνξφηεξα απφ ηελ επηθάλεηα εμάηκηζεο. 2) Τπάξρεη ζεκεηαθή πηψζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηελ επηθάλεηα ηνπ αηφκνπ, ιφγσ ηεο αχμεζεο ηεο ηαρχηεηαο ηνπ αέξα. 3) Λφγσ ηεο ζεκεηαθήο πηψζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο, ζηα πιηθά πνπ βξίζθνληαη πεξηθεξεηαθά ηνπ αηφκνπ, ππάξρεη κεγαιχηεξνο ξπζκφο κεηάδνζεο ζεξκφηεηαο κε αθηηλνβνιία. 2.5 Υπηζιμοποιούμενα τςκηικά μέζα ηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ, ρξεζηκνπνηήζεθε καδηθά σο ςπθηηθφ κέζν ην R-12 κέρξη ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, ελψ ην ςπθηηθφ κέζν πνπ δηαδέρεηαη κέρξη θαη ζήκεξα ην R-12, είλαη ην ςπθηηθφ κέζν R134a, πνπ είλαη θαηά 90% πεξίπνπ, ιηγφηεξν θαηαζηξνθηθφ γηα ην φδνλ. Έλα κέζν απηνθίλεην ρξεζηκνπνηεί εζσηεξηθά ηνπ θπθιψκαηνο ςχμεο ηνπ, πεξίπνπ 800 γξακκάξηα ςπθηηθνχ κέζνπ. Σν R134a είλαη έλα ςπθηηθφ κέζν πνπ ζπκβάιεη ζηελ θαηαζηξνθή ηνπ φδνληνο, φηαλ ειεπζεξσζεί ζηελ αηκφζθαηξα. Ζ ρξήζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ R134a, απαγνξεχεηαη απφ ηελ Δπξσπατθή έλσζε ζε φια ηα θαηλνχξηα απηνθίλεηα απφ ην έηνο 2012 θαη έπεηηα, ελψ ζα ηειεί ππφ πιήξε απαγφξεπζε απφ ην έηνο 2017 θαη κεηά. Δπάμηνο αληηθαηαζηάηεο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ R-134a, είλαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, γηα ηνλ ιφγν απηφ πνιιέο απηνθηλεηνβηνκεραλίεο ην ρξεζηκνπνηνχλ ζε πξφηππα απηνθίλεηα. Πξσηνπφξνο ζηελ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα σο ςπθηηθνχ κέζνπ ζηνλ θιηκαηηζκφ ηνπ απηνθηλήηνπ, είλαη ε απηνθηλεηνβηνκεραλία Chrysler απφ ην ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 33 απφ 116

34 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 2005, ελψ έπνληαη νη απηνθηλεηνβηνκεραλίεο VW, BMW, Toyota, Ford θαη Renault. Ήδε ζήκεξα ρηιηάδεο απηνθίλεηα ζηελ Ακεξηθή θαη ηελ Απζηξαιία, ρξεζηκνπνηνχλ ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα σο ςπθηηθφ κέζν ζηνλ θιηκαηηζκφ ηνπο. Σν πιενλέθηεκα πνπ παξνπζηάδεη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα σο ςπθηηθφ κέζν, είλαη φηη κε ιηγφηεξε πνζφηεηα έλαληη ηνπ R- 134a, απνδίδεη ηελ ίδηα ςπθηηθή απφδνζε. Γηα παξάδεηγκα αλαθέξνπκε, φηη πεξίπνπ 400 γξακκάξηα R-290 ή κείγκα R-290 θαη R-600a, έρνπλ ηελ ίδηα ςπθηηθή απφδνζε ζην ίδην θχθισκα θιηκαηηζκνχ κε 800 γξακκάξηα R- 134a. 2.6 Φςκηικά μέζα και πεπιβάλλον Πξηλ απφ είθνζη ρξφληα πεξίπνπ, ήηαλ εχθνιε ε επηινγή ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ γηα έλα θχθισκα ςχμεο απηνθηλήηνπ, ζήκεξα ε επηινγή απηή είλαη πην πνιχπινθε, δηφηη έρνπλ κεζνιαβήζεη λφκνη, αιιά θαη νη ζπλεηδήζεηο ησλ αλζξψπσλ, πνπ δελ επηηξέπνπλ ηελ θαηαζηξνθή ηνπ φδνληνο (O 3 ). Παιαηφηεξα αδξαλείο νπζίεο κε ηνμηθέο θαη κε αλαθιέμηκεο, επηθξαηνχζαλ ζηελ αγνξά γηα ηελ ηνπνζέηεζή ηνπο ζε θιηκαηηζηηθά απηνθηλήησλ, γλσζηέο εκπνξηθά κε ην φλνκα Freon s, φπσο νη ρισξνθζνξάλζξαθεο (CFCs). Οη νπζίεο (CFCs) πεξηέρνπλ έλα κίγκα ρισξίνπ (Cl), θζνξίνπ (F) θαη άλζξαθα (C), ελψ έρνπλ ηελ ηδηφηεηα φηαλ απειεπζεξσζνχλ ζην πεξηβάιινλ λα θαηαζηξέθνπλ ην φδνλ (O 3 ). Έηζη ε ρξεζηκνπνίεζή ηνπο ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ θαη φρη κφλν, σο δηρισξφδηθζνξφκεζάλην (R12), ζπλέβαιε ζηαδηαθά ηελ κείσζε ηνπ ζηξψκαηνο ηνπ φδνληνο (O 3 ). Μέρξη θαη ζήκεξα αξθεηά απφ ηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ ρξεζηκνπνηνχλ ςπθηηθφ κέζν (R-12) ζηα θπθιψκαηά ηνπο, ππνινγίδεηαη πεξίπνπ ζην 15% ησλ απηνθηλήησλ. Ζ αλάγθε αληηθαηάζηαζήο ησλ νπζηψλ πνπ έβιαπηαλ ην φδνλ, κε άιιεο νπζίεο πνπ δελ ζα έβιαπηαλ ην φδνλ ή ζα ην έβιαπηαλ έζησ ιηγφηεξν, ήηαλ θαη είλαη άκεζε. Ζ αληηθαηάζηαζε αλ θαη πξαγκαηνπνηνχληαλ ζηαδηαθά απφ νπζίεο πνπ βιάπηνπλ ιηγφηεξν ην φδνλ (Ο 3 ), γηα παξάδεηγκα ε νπζία (πδξνρισξνθζνξάλζξαθεο-hcfcs), ή ε νπζία (πδξνθζνξάλζξαθεο-hfcs) φπσο ην ςπθηηθφ κέζν (R134a), πνπ είλαη αζθαιήο γηα ηελ ζηνηβάδα ηνπ φδνληνο φπσο πηζηεχακε, ελ ηνχηνηο είλαη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 34 απφ 116

35 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ απνηπρεκέλε. Ζ θίλεζε απηή ελψ αξρηθφ ζθνπφ είρε ηελ βειηίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ελ ηνχηνηο δελ ην βειηίσζε φπσο ήηαλ αλακελφκελν, αθνχ πάιη απηέο νη ςπθηηθέο νπζίεο φπσο θαη νη πξνεγνχκελεο, ζπκβάιινπλ ζηελ θαηαζηξνθή ηνπ φδνληνο. Σν απνηέιεζκα ήηαλ ε ζπλέρηζε εκθάληζεο ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ηεο αχμεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ πιαλήηε, κε φζεο θιηκαηηθέο αιιαγέο ζπλεπάγεηαη απηφ. Οη παξαπάλσ ιφγνη νδήγεζαλ είηε ζε απαγνξεχζεηο, είηε ζε πεξηνξηζκνχο, είηε ζε ειέγρνπο ηα λεφηεξα ςπθηηθά κέζα. χκθσλα κε ην Πξσηφθνιιν ηνπ Μφληξεαι, ην νπνίν ζεζπίζηεθε κε ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ηεο ζηνηβάδαο ηνπ φδνληνο, ελψ ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην ην νπνίν ζεζπίζηεθε κε ζθνπφ ηελ απνηξνπή ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ, νη παξαπάλσ νπζίεο ηεινχλ ήδε ππφ πεξηνξηζκφ, ή απαγφξεπζε, ή ζα ηεινχλ ζην κέιινλ. Οη παξαπάλσ ζεζπίζεηο, ζπκπιεξψλνληαη θαη απφ εζληθέο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο θάζε ρψξαο μερσξηζηά, κε ζθνπφ ηελ πιήξε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, πεξηνξίδνληαο, ή αθφκε θαη απαγνξεχνληαο ηελ ρξήζε νπζηψλ πνπ είλαη επηβιαβήο γηα ην πεξηβάιινλ. ήκεξα πεξηζζφηεξν απφ πνηέ, είλαη επηηαθηηθή ε άκεζε ιχζε ηεο εχξεζεο ςπθηηθψλ κέζσλ απφ ηηο βηνκεραλίεο ςχμεο, θαη ελψ ηα φξηα είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλα, παξφια απηά ππάξρνπλ ςπθηηθά κέζα πνπ είλαη θηιηθά πξνο ην πεξηβάιινλ. Οη πδξνγνλάλζξαθεο πνπ αλήθνπλ ζηα θπζηθά ςπθηηθά κέζα, μαλαεκθαλίζηεθαλ ζηα θπθιψκαηα ςχμεο παξφηη είραλ απνξξηθζεί ζηηο αξρέο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα, π.ρ. (ακκσλία, λεξφ, θ.α.). Με απηφλ ηνλ ηξφπν αθελφο εμαζθαιίδνληαη επαξθή ππνθαηάζηαηα γηα ηα θπθιψκαηα ςχμεο, αθεηέξνπ ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαίλεηαη πιένλ φηη κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί. ηε ζπλέρεηα παξαζέηεηαη πίλαθαο ζε ζρέζε κε ηηο νπζίεο πνπ είλαη επηβιαβείο γηα ηελ ζηνηβάδα ηνπ φδνληνο, ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ 2037/2000 ηεο επξσπατθήο έλσζεο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 35 απφ 116

36 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 1/1/2001 Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε νπζηψλ CFCs ζε ππάξρνληεο εμνπιηζκνχο. Οη αλαθηψκελεο νπζίεο CFCs ζα πξέπεη λα θαηαζηξέθνληαη θαηάιιεια. Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε νπζηψλ HCFCs ζε λένπο εμνπιηζκνχο ςπθηηθήο ηθαλφηεηαο > 100 KW. 1/7/2002 Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε νπζηψλ HCFCs ζε λένπο εμνπιηζκνχο ςπθηηθήο ηθαλφηεηαο < 100 KW. 1/1/2004 Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε νπζηψλ HCFCs ζε λέα ζπζηήκαηα inverter θαη αληιίεο ζεξκφηεηαο. 1/1/2010 Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε παξζέλσλ νπζηψλ HCFCs ζε ππάξρνληεο εμνπιηζκνχο. 1/1/2015 Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε φισλ ησλ νπζηψλ HCFCs ζε φινπο ηνπο ππάξρνληεο εμνπιηζκνχο. Πίνακαρ 2.2. Χπονοδιάγπαμμα καηάπγηζηρ οςζιών CFCs, HCFCs, ζηην εςπυπαφκή ένυζη. Πιένλ νη ηξνπνπνηήζεηο ζρεηηθά κε ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ην φδνλ είλαη απζηεξέο. Απνηέιεζκα ησλ απζηεξψλ ηξνπνπνηήζεσλ, είλαη ε νξηζηηθή απαγφξεπζε ησλ νπζηψλ (CFCs) ρισξνθζνξάλζξαθεο, ελψ ζα ζπλερηζηεί ε απνκάθξπλζε απφ φιεο ηηο εκπνξηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη γηα ηελ νπζία (HCFCs) πδξνρισξνθζνξάλζξαθεο, κάιηζηα ε απνκάθξπλζε γηα ηελ δεχηεξε νπζία, πξαθηηθά ζπκβαίλεη γξεγνξφηεξα απφ ηηο εκεξνκελίεο πνπ παξαζέηνληαη ζηνλ πίλαθα 2.2. Άιισζηε ε ρξεζηκνπνίεζε ησλ νπζηψλ (HCFCs) πδξνρισξνθζνξάλζξαθεο, είλαη ζε πιήξε απαγφξεπζε ζε φιεο ηηο λέεο ζπζθεπέο θιηκαηηζκνχ, ελψ ηελ δηαδνρή ηνπο παξαιακβάλνπλ νη νπζίεο (HFCs) πδξνθζνξάλζξαθεο, νη νπνίνη θαη απηνί είλαη κία πξνβιεκαηηθή θαηεγνξία ςπθηηθψλ νπζηψλ πνπ είλαη επηβιαβήο γηα ην πεξηβάιινλ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 36 απφ 116

37 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Απφδεημε ζην φηη νη νπζίεο ησλ (HFCs) πδξνθζνξάλζξαθεο, είλαη ηζρπξφηαηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ν έιεγρφο ηνπο πιένλ είλαη άκεζνο, αιιά θαη ρσξίο θακία εμαίξεζε, απνηειεί ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην. Ζ επηθχξσζε ηνπ Πξσηνθφιινπ έγηλε απφ ην Διιεληθφ θνηλνβνχιην ζηηο 30/5/2002, ελψ απφ ηελ επξσπατθή έλσζε ε επηθχξσζε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηηο 31/5/2002. Ζ ρξήζε ησλ νπζηψλ (HFCs) πδξνθζνξάλζξαθεο, ζηελ βηνκεραλία ηνπ θιηκαηηζκνχ ζήκεξα, ζπκβάιινπλ ζηελ επηδείλσζε ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ, θαζψο πξφθεηηαη γηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ. πγθεθξηκέλα ην έηνο 1990 ζηελ επξσπατθή επηθξάηεηα, νη πνζφηεηεο ήηαλ ειάρηζηεο ή κεδεληθέο. Σν έηνο 1998 ε άλνδνο ησλ πνζνηήησλ ήηαλ ξαγδαία, έηζη νη πνζφηεηεο αλέξρνληαλ ζε ηφλνπο, ελψ ε εθηίκεζε πνπ γίλεηαη γηα ην έηνο 2012 είλαη ηφλνη. Σα λνχκεξα είλαη πςειά θαη αληηθαηνπηξίδνπλ ηελ πξαγκαηηθφηεηα, έηζη πξέπεη λα ιεθζνχλ επηπιένλ κέηξα, δηφηη φπσο εθηηκάηαη ηα αέξηα F-gases (HFCs, PFCs θαη SF6), ηα νπνία ειέγρνληαη απφ ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην, ζα αλέξρνληαη ζε πνζνζηφ 15% φισλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ην έηνο 2040, ελψ ην έηνο 2100 ζα αλέξρνληαη ζε πνζνζηφ 40% φισλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ζ εθηίκεζε ηεο βηνκεραλίαο είλαη πσο ην έηνο 2050, ηα παξαγφκελα αέξηα απφ πιεπξάο ηεο, ζα είλαη κφιηο ην 3% ηνπ πνζνζηνχ φισλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηελ επξσπατθή επηθξάηεηα. Βέβαηα ε εθηίκεζε απηή δελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, αθνχ ήδε ην πνζνζηφ είλαη 3% - 5% ζε νξηζκέλεο ρψξεο ηεο επξσπατθήο έλσζεο, φπσο είλαη ε Διιάδα πνπ ην έηνο 2000 είρε θηάζεη ήδε ζην 3.3%. Ζ εμέιημε είλαη ξαγδαία, αθνχ ην έηνο 2010 έθηαζε ην πνζνζηφ ζην 4%, απφ 2% πνπ ήηαλ ην έηνο Οη δηαξξνέο πνπ παξνπζηάδνληαη ζε πνζνζηφ απφ ηηο εηήζηεο ρξήζεηο ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήησλ, είλαη απφ 8% σο 30%. Δπεηδή ην πνζνζηφ είλαη αξθεηά πςειφ, πνιιέο ρψξεο έρνπλ πξνρσξήζεη ζε πεξηνξηζηηθά κέηξα ζηηο νπζίεο (HFCs). πγθεθξηκέλα ην έηνο 2003, ε επξσπατθή έλσζε ζέζπηζε λνκνζεζία πνπ πεξηνξίδεη ηελ ρξήζε ησλ F-gases, θαη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 37 απφ 116

38 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ απαγνξεχεη ηελ ρξήζε (HFCs), δειαδή θαη ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ R-134a ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήησλ κεηά ην έηνο ηελ Ακεξηθή έρεη ζεζπηζηεί ν λφκνο ηεο Φιφξηληα απφ ην ηκήκα πεξηβαιινληηθψλ θαλνληζκψλ (DER), ν νπνίνο εκπνδίδεη ηελ απειεπζέξσζε ςπθηηθψλ κέζσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνλ θιηκαηηζκφ, ελψ παξάιιεια ππνρξεψλεη ηελ εμεηδηθεπκέλε εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηεί ηα ςπθηηθά κέζα. Ο λφκνο ζηεξίδεηαη ζε ηξνπνπνηεκέλα άξζξα ηνπ έηνπο 1990 ηνπ νκνζπνλδηαθνχ λνκνζρεδίνπ, ζρεηηθά κε ηνλ θαζαξηζκφ ηεο αηκφζθαηξαο, ελψ ην άξζξν 609 ηνπ λφκνπ, αλαθέξεηαη ζρεηηθά κε ηηο κεραλέο θαη ηελ ζπληήξεζή ηνπο. Δπίζεο ζην άξζξν 608, αλαθέξεηαη φηη είλαη παξάλνκε ε απειεπζέξσζε νπζηψλ (CFCs) ζηελ αηκφζθαηξα κε δφιν, θαη απεπζχλεηαη θπξίσο ζηηο βηνκεραλίεο ςχμεο, ζέξκαλζεο, θιηκαηηζκνχ θαη εμαεξηζκνχ. Ακέζσο παξαθάησ ππάξρεη απηνχζηα ε πεξηθνπή ηνπ άξζξνπ: Οκνζπνλδηαθφ λνκνζρέδην γηα θαζαξφ αέξα Άξζξν 608 Σίζεηαη ζε ηζρχ ηελ 1 ε Ηνπιίνπ 1992 «Κάζε πνιίηεο ζα είλαη παξάλνκνο ζε πεξίπησζε δηαηήξεζεο, ζπληήξεζεο, επηζθεπήο ή δηάζεζεο, θάζε ζπζθεπήο ή βηνκεραληθήο κεζφδνπ ςχμεο, αλ ελ γλψζεη ηνπ ππάξρεη ζε απηήλ άλνηγκα δηαθπγήο αεξίνπ, ή ελ γλψζεη ηνπ απειεπζεξψλεη, ή δηαζέηεη νπζία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ ςπθηηθφ κέζν ζε απηήλ ηελ εθαξκνγή ( ή ηελ βηνκεραληθή κέζνδν ) ςχμεο, θαηά ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα επηηξέπεη ζε απηήλ ηελ νπζία λα εηζέιζεη ζην πεξηβάιινλ.» Δίλαη αμηνζεκείσην πσο ζηελ επξσπατθή έλσζε ε ζήκαλζε ησλ πξντφλησλ πνπ κπνξνχλ λα θέξνπλ ην νηθνινγηθφ ζήκα, είλαη κφλν ηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ πνπ είλαη ελεξγεηαθά απνδνηηθά ςπγεία, κε ςπθηηθφ κέζν πνπ δελ απεηιεί ην φδνλ (Ο 3 ). Σα θιηκαηηζηηθά απηνθηλήησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νπζίεο (HFCs), δειαδή θπξίσο ςπθηηθφ κέζν R-134a δελ κπνξνχλ λα θέξνπλ ην παξαθάησ ζήκα φπσο θαίλεηαη θαη ζην ζρήκα 2.3. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 38 απφ 116

39 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Σσήμα 2.3. Οικολογικό ζήμα εςπυπαφκήρ ένυζηρ. ηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ νη νπζίεο (HFCs) πδξνθζνξάλζξαθεο, κεηαθξάδνληαη ζην ςπθηηθφ κέζν R-134a, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη ζρεδφλ θαζνιηθά πξνο αληηθαηάζηαζε ηνπ παιαηνχ ςπθηηθνχ κέζνπ R-12. Τπάξρνπλ φκσο δπζθνιίεο ζηελ αληηθαηάζηαζε ησλ ςπθηηθψλ κέζσλ, δηφηη ηα ςπθηηθά κέζα (HFCs) δελ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ κε ηα ίδηα ιηπαληηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ ηα ςπθηηθά κέζα (CFCs θαη HCFCs), άξα ε αληηθαηάζηαζε πεξηιακβάλεη έλα επηπιένλ θφζηνο. Οη ελαιιαθηηθέο ιχζεηο ζηελ αληηθαηάζηαζε ησλ νπζηψλ (CFCs, HCFCs, HFCs) πνπ θαηαζηξέθνπλ ην φδνλ (Ο 3 ), είλαη αξθεηέο. Σνπιάρηζηνλ δέθα δηαθνξεηηθέο νπζίεο θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ, είλαη άκεζα δηαζέζηκεο ζηελ εκπνξηθή αγνξά, φπσο νη πδξνγνλάλζξαθεο, ε ακκσλία (R 717), ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (R 744), ην λεξφ H 2 O (R 718), θαη ν αέξαο (R 729). Κπξίσο φκσο νη πδξνγνλάλζξαθεο θαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, θαίλνληαη ηθαλφηεξνη αληηθαηαζηάηεο ησλ επηβιαβψλ ςπθηηθψλ κέζσλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ. ίγνπξα ε δεθαεηία πνπ δηαλχνπκε, είλαη κεηαβαηηθή φζνλ αθνξά ηα ςπθηηθά κέζα ηνπ θιηκαηηζκνχ απηνθηλήηνπ. Υαξαθηεξηζηηθή ηδηφηεηα ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ, είλαη φηη δελ θαηαζηξέθνπλ ην φδνλ, έηζη ην απνηέιεζκα ηεο ρξήζεο πδξνγνλαλζξάθσλ, είλαη ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Δπίζεο νη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 39 απφ 116

40 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πδξνγνλάλζξαθεο, πιενλεθηνχλ ζην φηη κπνξνχλ λα παξάγνπλ ηθαλνπνηεηηθφηαηε απφδνζε ςχμεο, ελψ ε αληηθαηάζηαζή ηνπο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί άκεζα, ρσξίο επηπιένλ θφζηνο, αθνχ δελ ρξεηάδνληαη πνιχπινθεο ηερληθέο αιιαγήο θαη κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ κε ηνλ ίδην ηχπν ειαίσλ, πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ σο ηψξα ηα θπθιψκαηα ςχμεο ηνπ απηνθηλήηνπ. Σν κεηνλέθηεκα ην νπνίν έρνπλ, είλαη φηη είλαη εχθιεθηα πιηθά. Οη θίλδπλνη ηεο ρξήζεο εχθιεθησλ πιηθψλ, ηδηαίηεξα ζηα απηνθίλεηα πνπ έρνπλ πςειή ζεξκνθξαζία ζηνλ ρψξν ηεο κεραλήο, είλαη απηνλφεηνη. Παξφια απηά ρξεζηκνπνηνχληαη σο ςπθηηθά κέζα, δηφηη ε αλάθιεμε ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ, πξαγκαηνπνηείηαη κφλν φηαλ ζπγθεληξσζνχλ ζηελ αηκφζθαηξα ζε ζπγθεθξηκέλν πνζνζηφ. Δπεηδή ρξεηάδνληαη ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο ψζηε λα αλαθιερζνχλ νη πδξνγνλάλζξαθεο, κπνξεί λα δηαζθαιηζηεί ε αζθάιεηα, κέζσ ζπγθεθξηκέλσλ πξνδηαγξαθψλ ρξήζεο. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο, έρνπλ ζεζπηζηεί θαλφλεο αζθαιείαο γηα ηελ ρξήζε ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ (EN 378, BS 4434), νη νπνίνη παξαηίζεληαη ζηνλ πίλαθα 2.4. ηελ Ακεξηθή θαη ζπγθεθξηκέλα ζηηο ΖΠΑ, νη πδξνγνλάλζξαθεο επηηξέπνληαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη σο ςπθηηθφ κέζν, κφλν ζηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ. Οη ζπρλφηεξα ρξεζηκνπνηνχκελνη πδξνγνλάλζξαθεο είλαη: 1. Σν ηζνβνπηάλην (R-600a) 2. Σν πξνπάλην (R-290) 3. Μείγκαηα πξνπαλίνπ θαη ηζνβνπηαλίνπ Σν θαιχηεξν ςπθηηθφ κέζν γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ παιαηνχ ςπθηηθνχ κέζνπ R-12 θαη ηνπ πην πξφζθαηνπ R-134a, ζηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ, είλαη έλα κίγκα αλαινγίαο 50% ζε R-290 θαη 50% ζεr- 600a. Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (R-744), ελψ είλαη άξηζην ςπθηηθφ κέζν ζηηο πεξηβαιινληηθέο ηνπ επηδφζεηο, ελ ηνχηνηο ην κεηνλέθηεκά ηνπ είλαη ε πςειή ζεξκνθξαζία εμάηκηζεο, άξα θαη ζρεηηθά κηθξφο βαζκφο απφδνζεο. Σν πξφβιεκα ηνπ ρακεινχ βαζκνχ απφδνζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 40 απφ 116

41 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πεξηνξίδεηαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ζπκππθλσηή εηδηθνχ ζρεδηαζκνχ. Δπίζεο ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα ιεηηνπξγεί ζε πςειφηεξεο πηέζεηο, γηα απηφλ ηνλ ιφγν απαηηείηαη δηαθνξεηηθφο ζπκπηεζηήο. Παξφια ηα κεηνλεθηήκαηα, ην ςπθηηθφ κέζν πνπ αλακέλεηε λα κνλνπσιήζεη ηνλ θιηκαηηζκφ ησλ απηνθηλήησλ ζην κέιινλ, είλαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΔΠΗΣΡΔΠΟΜΔΝΖ ΠΟΟΣΖΣΑ Α (Οηθηαθή θαη δεκφζηα ρξήζε) Β (Δκπνξηθή ρξήζε) Γ (Βηνκεραληθή θαη εκπνξηθή ρξήζε κεγάιεο θιίκαθαο) Καηνηθίεο, απηνθίλεηα, ζρνιεία, μελνδνρεία. Γξαθεία, κηθξά θαηαζηήκαηα, ρψξνη εζηίαζεο. Βηνκεραληθά ςπγεία, κε πξνζπειάζηκνη ρψξνη ησλ ζνππεξκάξθεη < 1.5 Kg γηα θιεηζηά ζπζηήκαηα. < 5 Kg γηα αλνηρηνχο ή εηδηθνχο ρψξνπο. < 2.5 Kg γηα θιεηζηά ζπζηήκαηα. < 10Kg γηα αλνηρηνχο αεξηδφκελνπο ρψξνπο ή εηδηθνχο ρψξνπο. < 10 Kg ζε ρψξνπο κε αλζξψπηλε παξνπζία. < 25Kg αλ ην ηκήκα πςειήο πίεζεο βξίζθεηαη ζε εηδηθφ ρψξν κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ. Καλέλα φξην ζε εηδηθνχο ή αλνηρηνχο ρψξνπο. Πίνακαρ 2.4. Κανόνερ αζθαλείαρ για ηην σπήζη ςδπογονανθπάκυν υρ τςκηικά μέζα. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 41 απφ 116

42 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ-ΑΝΘΡΧΠΟ-ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 2.7 Δπίλογορ ην θεθάιαην απηφ, αλαιχζεθαλ νη πεξηβαιινληηθέο ζπλέπεηεο ηνπ θιηκαηηζκνχ, δφζεθαλ ξεαιηζηηθέο ιχζεηο, εμεηάζηεθαλ λφκνη θαη ε ζεκεξηλή θαηάζηαζε. Δπίζεο αλαιχζεθαλ θαη απνζαθελίζηεθαλ, έλλνηεο πνπ ζα ρξεηαζηνχλ ζηελ ζπλέρεηα, γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εμαξηεκάησλ ηνπ θπθιψκαηνο ςχμεο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 42 απφ 116

43 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ 3.0 Γενικά ε απηφ ην θεθάιαην ζα αλαιπζνχλ ιεπηνκεξψο θαη μερσξηζηά, ηα εμαξηήκαηα ηα νπνία απαξηίδνπλ ην θχθισκα ςχμεο ζηα απηνθίλεηα, επίζεο ζα δηαηππσζνχλ κε ιεπηνκέξεηα νη ιεηηνπξγίεο ηνπ θάζε εμαξηήκαηνο. Ο αλαγλψζηεο ζα θαηαλνήζεη φηη γηα λα επηηχρνπκε ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο, πξέπεη λα επηηπγράλεηαη αθελφο άξηζηε ζχλδεζε κεηαμχ φισλ ησλ εμαξηεκάησλ, αθεηέξνπ άςνγε ιεηηνπξγία ησλ επηκέξνπο εμαξηεκάησλ μερσξηζηά. 3.1 Δίδη ζςζηήμαηορ κλιμαηιζμού αςηοκινήηος Σα είδε ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ θιηκαηηζκνχ απηνθηλήηνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη δχν: 1) χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε εθηνλσηηθή βαιβίδα. 2) χζηεκα θιηκαηηζκνχ απηνθηλήηνπ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα. Σα θχξηα κέξε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο είλαη θνηλά, εθηφο απφ ην εθηνλσηηθφ κέζν πνπ δηαθνξνπνηείηαη φπσο ζα δνχκε θαη ζηε ζπλέρεηα χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε εθηνλσηηθή βαιβίδα Σν ζχζηεκα θιηκαηηζκνχ απαξηίδεηαη απφ πέληε θχξηα ζηνηρεία, δηακέζνπ ησλ νπνίσλ ξέεη ην ςπθηηθφ κέζν, πνπ είλαη ην θαζνξηζηηθφ κέζν γηα λα παξαρζεί θιηκαηηζκφο, ιφγσ ηνπ ρακεινχ ζεκείνπ εμαηκίζεσο πνπ έρεη: 1) πκπηεζηήο 2) πκππθλσηήο 3) Γέθηεο αθπγξαληήο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 43 απφ 116

44 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 4) /Δθηνλσηηθή βαιβίδα 5) Δμαηκηζηήο ην ζρήκα 3.1, βιέπνπκε ηελ ζεηξά κε ηελ νπνία είλαη ηνπνζεηεκέλα ηα εμαξηήκαηα θαη ηελ θνξά ηεο ξνήο ηνπ ςπθηηθνχ πγξνχ. Σσήμα 3.1. Σύζηημα κλιμαηιζμού με εκηονυηική βαλβίδα, αποηελούμενο από ηα πένηε βαζικά εξαπηήμαηα. ην ζχζηεκα ηνπ ζρήκαηνο 3.1, ν ζπκπηεζηήο αλαξξνθά ςπθηηθφ κέζν πνπ βξίζθεηαη ζε αέξηα κνξθή απφ ηνλ εμαηκηζηή ζε ρακειή πίεζε, αθνχ ζπκπηέζεη ην αέξην θαη ην ππεξζεξκάλεη, ην ζηέιλεη ζηνλ ζπκππθλσηή σο ππέξζεξκν αηκφ κε πςειή πίεζε. Λφγσ ηεο πςειφηεξεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αηκνχ απφ ηνλ αηκνζθαηξηθφ αέξα, ν αηκφο απνβάιιεη ηελ ζεξκφηεηά ηνπ (2 ν Θ.Α. θαηά Clausius). Ζ απαγσγή ηεο ζεξκφηεηαο επηηπγράλεηαη θαζψο ν αέξαο πεξλά κέζα απφ ηα πηεξχγηα ηνπ ζπκππθλσηή. Ζ ζπλέπεηα ηεο κείσζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αηκνχ είλαη ε κεηαβνιή ηνπ ζε πγξφ πςειήο πίεζεο. Σν πγξφ ζηελ ζπλέρεηα πεξλάεη κέζα απφ ηνλ δέθηε αθπγξαληή θαη εθεί θαζαξίδεηαη θαη ηνπ αθαηξείηαη ε πγξαζία. Έπεηηα ην πγξφ πεξλά απφ ηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα φπνπ ε πίεζε πέθηεη απφηνκα, κε απνηέιεζκα ην πγξφ λα κεηαηξέπεηαη ζε κίγκα ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 44 απφ 116

45 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πγξνχ αεξίνπ. Σέινο ην κίγκα πεξλάεη κέζα απφ ηνλ εμαηκηζηή φπνπ θαη αηκνπνηείηαη θαη ην ππφινηπν πγξφ ζε αηκφ ρακειήο πίεζεο ιφγσ ηεο ζεξκφηεηαο πνπ παξαιακβάλεη απφ ηνλ δηεξρφκελν αέξα θαη θαηά ζπλέπεηα ηνλ ςχρεη. Απφ εθεί ν ζπκπηεζηήο αλαξξνθά μαλά ην ςπθηηθφ κέζν θαη ν θχθινο απηφο επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο χζηεκα θιηκαηηζκνχ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα Σν ζχζηεκα απηφ απαξηίδεηαη απφ πέληε θχξηα ζηνηρεία: 1) πκπηεζηήο 2) πκππθλσηήο 3) Σξηρνεηδή ζσιήλα 4) Δμαηκηζηήο 5) πζζσξεπηήο ην ζρήκα 3.2, βιέπνπκε ηελ ζεηξά κε ηελ νπνία είλαη ηνπνζεηεκέλα ηα εμαξηήκαηα θαη ηελ θνξά ηεο ξνήο ηνπ ςπθηηθνχ πγξνχ. Σσήμα 3.2. Σύζηημα κλιμαηιζμού με ηπισοειδή ζυλήνα, αποηελούμενο από ηα πένηε βαζικά εξαπηήμαηα. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 45 απφ 116

46 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ην ζχζηεκα ηνπ ζρήκαηνο 3.2, ν ζπκπηεζηήο αλαξξνθά ςπθηηθφ κέζν πνπ βξίζθεηαη ζε αέξηα κνξθή απφ ηνλ ζπζζσξεπηή ζε ρακειή πίεζε, αθνχ ζπκπηέζεη ην αέξην θαη ην ππεξζεξκάλεη ην ζηέιλεη ζηνλ ζπκππθλσηή σο ππέξζεξκν αηκφ κε πςειή πίεζε. Λφγσ ηεο πςειφηεξεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αηκνχ απφ ηνλ αηκνζθαηξηθφ αέξα ν αηκφο απνβάιιεη ηελ ζεξκφηεηά ηνπ (2 ν Θ.Α. θαηά Clausius). Ζ απαγσγή ηεο ζεξκφηεηαο επηηπγράλεηαη θαζψο ν αέξαο πεξλά κέζα απφ ηα πηεξχγηα ηνπ ζπκππθλσηή. Ζ ζπλέπεηα ηεο κείσζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αηκνχ είλαη ε κεηαβνιή ηνπ ζε πγξφ πςειήο πίεζεο. Έπεηηα ην πγξφ πεξλάεη κέζα απφ ηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα φπνπ ιφγσ ηεο κηθξήο δηαηνκήο ηνπ ζσιήλα κεηαηξέπεηαη ζε πγξφ ρακειήο πίεζεο. ηε ζπλέρεηα ην πγξφ πεγαίλεη ζηνλ εμαηκηζηή ιακβάλνληαο εθεί ζεξκφηεηα απφ ηνλ αέξα κε ζπλέπεηα λα ηνλ ςχρεη. Σν πγξφ κεηαηξέπεηαη ζε κίγκα πγξνχ αεξίνπ θαη ζηε ζπλέρεηα πεγαίλεη ζηνλ ζπζζσξεπηή φπνπ θαη κεηαηξέπεηαη νινθιεξσηηθά ζε αέξην ρακειήο πίεζεο. Απφ εθεί ν ζπκπηεζηήο αλαξξνθά μαλά ην ςπθηηθφ κέζν θαη ν θχθινο απηφο επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο. 3.2 Δξαπηήμαηα ηος ζςζηήμαηορ τύξηρ ηος αςηοκινήηος ηελ ζπλέρεηα ζα δνχκε ηα επηκέξνπο εμαξηήκαηα πνπ απαξηίδνπλ ην θχθισκα θιηκαηηζκνχ ηνπ απηνθηλήηνπ, ελψ ζα εμεηαζηνχλ ιεπηνκεξψο θαη νη ιεηηνπξγίεο ηνπο Λεηηνπξγία ζπκπηεζηή ηαλ ιέκε ηε ιέμε ζπκπηεζηήο, ελλννχκε κηα εηδηθά δηακνξθσκέλε αληιία ε νπνία έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αλεβάδεη ηελ πίεζε θαη ηελ ζεξκνθξαζία ζην ςπθηηθφ κέζν, ην νπνίν βξίζθεηαη ζε αέξηα θαηάζηαζε, θαη απηφ δηφηη ζέινπκε λα κπνξεί λα ζπκππθλσζεί επθνιφηεξα, ζηελ επφκελε θάζε. Οη ιεηηνπξγίεο ηνπ ζπκπηεζηή πξαθηηθά είλαη δχν: ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 46 απφ 116

47 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 1) Να δεκηνπξγεί ππνπίεζε ζηελ είζνδφ ηνπ, κε απνηέιεζκα λα αλαξξνθά ςπθηηθφ κέζν απφ ηνλ εμαηκηζηή, ην νπνίν βξίζθεηαη ζε αέξηα κνξθή θαη είλαη ππέξζεξκν. Έηζη δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ κεηξεηηθφ ςπθηηθφ κεραληζκφ ειέγρνπ (ηξηρνεηδήο ζσιήλαο ή εθηνλσηηθή βαιβίδα), λα επηηξέπεη λα εηζέιζεη κέζα ζηνλ εμαηκηζηή θαηάιιειε πνζφηεηα ςπθηηθνχ πγξνχ. 2) Να αλεβάδεη ηελ πίεζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ πνπ βξίζθεηαη ζε αέξηα κνξθή απφ ρακειή ζε πςειή, ζπλέπεηα ηεο αχμεζεο ηεο πηέζεσο είλαη θαη ε αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο. Απηφ ην θαηλφκελν είλαη θαηαιπηηθήο ζεκαζίαο, δηφηη γηα λα κπνξέζεη ην ςπθηηθφ κέζν λα κεηαζέζεη ηελ ζεξκφηεηα ηελ νπνία έρεη απνξξνθήζεη, πξέπεη λα έρεη κεγαιχηεξε ζεξκνθξαζία απφ ηε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. πσο είλαη θαηαλνεηφ απφ ηα παξαπάλσ, αλ νη δχν απηέο ιεηηνπξγίεο δελ εμαζθαιίδνληαη ηαπηφρξνλα, ηφηε ηα απνηειέζκαηά ησλ, είλαη ε κείσζε ηεο θπθινθνξίαο σο θαη αλχπαξθηε θπθινθνξία ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ. Άξα ην απνηέιεζκα ηνπ θιηκαηηζηηθνχ ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, ζα ήηαλ είηε κεησκέλε απφδνζε, είηε πιήξεο αδπλακία ιεηηνπξγίαο. Πξέπεη λα δηεπθξηλίζνπκε φηη ν ζπκπηεζηήο ζπκπηέδεη κφλν αηκφ, δηφηη ηα πγξά είλαη αζπκπίεζηα. ην ζπκπηεζηή επίζεο ππάξρεη ςπθηηθφ ιάδη, ην νπνίν απνζεθεχεηαη ζηελ ειαηνιεθάλε, ή αιιηψο Κάξηεξ, θαη ρξεζηκεχεη ζηε ιίπαλζε ησλ κεξψλ ηνπ ζπκπηεζηή. Μηθξή πνζφηεηα ιαδηνχ αλαπφθεπθηα, θπθινθνξεί κέζα ζην θιεηζηφ ςπθηηθφ θχθισκα καδί κε ην ςπθηηθφ κέζν. Σα είδε ησλ ζπκπηεζηψλ ζα ηα δνχκε ζηελ ζπλέρεηα Λεηηνπξγία ζπκπιέθηε ζπκπηεζηή Κνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ ησλ ζπκπηεζηψλ, είλαη ν ειεθηξνκαγλεηηθφο ζπκπιέθηεο πνπ είλαη πξνζαξκνζκέλνο ζηνλ ζηξνθαινθφξν άμνλα, φπσο βιέπνπκε ζην ζρήκα 3.3. Ο ζπκπιέθηεο ηνπ ζπκπηεζηή, πινπνηεί έλαλ πνιχ ζεκαληηθφ ζθνπφ, είλαη ζρεδηαζκέλνο ψζηε λα εθθηλεί ή λα ζηακαηά ηελ θίλεζε ηνπ ζπκπηεζηή. Απηή ε ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπιέθηε είλαη θαηαιπηηθήο ζεκαζίαο, δηφηη φπσο ζα δνχκε ζηε ζπλέρεηα ππάξρνπλ πνιινί ειεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκπιέθηε, κε ζθνπφ ηνλ έκκεζν έιεγρν ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 47 απφ 116

48 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηνπ ζπκπηεζηή. ηνπο ζπκπηεζηέο κεηαδίδεηαη ε θίλεζε απφ ηνλ ζηξνθαινθφξν άμνλα ηεο ΜΔΚ, απηή ε δηαδηθαζία πινπνηείηαη κέζσ ελφο ή δχν ηκάλησλ νη νπνίνη κε ηελ ζεηξά ηνπο ηεληψλνληαη κέζσ κηαο ηξνραιίαο. πσο είλαη θπζηθφ ε εκπινθή ηνπ ζπκπιέθηε θαη ε απεκπινθή ηνπ, ξπζκίδνληαη ζχκθσλα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ ζπζηήκαηνο, νη νπνίεο δίλνληαη κε εληνιέο πνπ πξνέξρνληαη απφ ην πίλαθα ειέγρνπ. Σσήμα 3.3. Αποζςναπμολογημένορ ζςμπιεζηήρ με ηλεκηπομαγνηηικό ζςμπλέκηη Δίδε ζπκπηεζηψλ Παιηλδξνκηθφο ή εκβνινθφξνο ζπκπηεζηήο Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ εκβνινθφξσλ ζπκπηεζηψλ είλαη φηη ιεηηνπξγνχλ ζε δχν ρξφλνπο, ηνλ ρξφλν αλαξξφθεζεο θαη ηνλ ρξφλν θαηάζιηςεο φπσο θαίλεηαη θαη ζην ζρήκα 3.4. Καηά ηελ θίλεζε ηνπ εκβφινπ απφ ην Α.Ν.. πξνο ην Κ.Ν.., δεκηνπξγείηαη αλαξξφθεζε, κε απνηέιεζκα απφ ηνλ εμαηκηζηή, ην ςπθηηθφ κέζν λα εηζέξρεηαη κέζα ζηνλ ρψξν ηνπ θπιίλδξνπ, απφ ηελ αλνηρηή βαιβίδα εηζαγσγήο, ζε αέξηα κνξθή, ιφγσ δηαθνξάο πηέζεσλ. Καηά ηελ δεχηεξε θίλεζε ηνπ εκβφινπ απφ ην Κ.Ν.. ζην Α.Ν.., δεκηνπξγείηαη θαηάζιηςε, κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηεο πίεζεο θαη ηελ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 48 απφ 116

49 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ εμαγσγή ηνπ ππέξζεξκνπ αηκνχ απφ ηελ βαιβίδα εμαγσγήο, ψζηε λα εηζέιζεη έπεηηα ζηνλ ζπκππθλσηή. Οη βαιβίδεο ηεο εηζαγσγήο θαη ηεο εμαγσγήο είλαη κνλφδξνκεο θαη αλνηγνθιείλνπλ ιφγσ ηεο δηαθνξάο πίεζεο πνπ δεκηνπξγείηαη ζηηο δηαθνξεηηθέο πιεπξέο ηνπο. Ζ βαιβίδα εμαγσγήο κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε αξρή ηεο πςειήο πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο. Οη ζπκπηεζηέο ζπλήζσο έρνπλ δηπιά δεχγε εκβφισλ ηνπνζεηεκέλα νξηδφληηα αιιά κε αληίζεηε δηάηαμε θαη ν θπιηλδξηζκφο είλαη ζηαζεξφο. Σσήμα 3.4. Χπόνοι αναππόθηζηρ και καηάθλιτηρ εμβολοθόπος ζςμπιεζηή πκπηεζηήο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο Ο ζπκπηεζηήο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο, έρεη ην πιενλέθηεκα λα δηαθνξνπνηεί ηνλ θπιηλδξηζκφ ηνπ αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ θνξηίνπ πνπ πξέπεη λα θαιχςεη, κε απνηέιεζκα λα κπνξεί λα ζπλαγσληζηεί νπνηνδήπνηε θιηκαηηζηηθφ απηνθηλήηνπ. Ζ δηάηαμε είλαη V5 θαη ηα 5 έκβνια είλαη αμνληθά πξνζαλαηνιηζκέλα σο πξνο ηνλ ζηξνθαινθφξν άμνλα ηνπ ζπκπηεζηή, φπσο κπνξνχκε λα δνχκε θαη ζην ζρήκα 3.5. Ζ θίλεζε ησλ εκβφισλ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ελφο δίζθνπ κεηαβαιιφκελεο γσλίαο, ν θαζνξηζκφο ηεο γσλίαο γίλεηαη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 49 απφ 116

50 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ κέζσ κίαο θηλεηήξηαο βαιβίδαο ειέγρνπ. Ζ βαιβίδα ειέγρνπ έρεη ηελ ηθαλφηεηα αλάινγα κε ηελ πίεζε αλαξξφθεζεο ηεο ζηξνθαινζήθεο λα δηαθνξνπνηεί ηελ γσλία ηνπ ηαιαληεπφκελνπ δίζθνπ. ηαλ ε απαίηεζε ηεο απφδνζεο είλαη πςειή ηφηε ν ζπκπηεζηήο έρεη ην κεγαιχηεξν δπλαηφ θπιηλδξηζκφ, ελψ ν ηαιαληεπφκελνο δίζθνο βξίζθεηαη ζηελ κέγηζηε γσλία. Αληίζεηα φηαλ ε απαίηεζε ηεο απφδνζεο είλαη ρακειή ηφηε ν ζπκπηεζηήο έρεη ην κηθξφηεξν δπλαηφ θπιηλδξηζκφ, ελψ ν ηαιαληεπφκελνο δίζθνο βξίζθεηαη ζηελ ειάρηζηε γσλία. Σσήμα 3.5. Σςμπιεζηήρ μεηαβληηού εκηοπίζμαηορ Διηθνεηδείο ζπκπηεζηέο (Screw type) πσο βιέπνπκε ζην ζρήκα 3.6, θαη ζηηο εγθάξζηεο ηνκέο ησλ ειηθνεηδψλ ζπκπηεζηψλ 3.7, νη ειηθνεηδείο ζπκπηεζηέο εθηεινχλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπο, κέζσ κίαο πεξηζηξεθφκελεο ειηθνεηδνχο ζπζπείξσζεο, ε νπνία εθάπηεηαη κε κία αθίλεηε ειηθνεηδείο ζπζπείξσζε. Δλψ ην ςπθηηθφ κέζν εηζέξρεηαη, κέζσ ηνπ ζηνκίνπ αλαξξφθεζεο ζην εμσηεξηθφ άλνηγκα ησλ πεξηζηξεθφκελσλ ζπεηξψλ, ιφγσ ηεο πεξηζηξνθηθήο θίλεζεο έιθεηαη θαη εγθισβίδεηαη ν αηκφο ζηε ζπείξα, φπνπ έπεηηα ζα αξρίζεη λα ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 50 απφ 116

51 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζπκπηέδεηαη. Καηά ηελ θίλεζε ηεο ζπείξαο, ν φγθνο ηνπ ρψξνπ ζπλερψο κηθξαίλεη θαη ην απνηέιεζκα είλαη ν ςπθηηθφο αηκφο λα ζπκπηέδεηαη. ην ηέινο ηεο ζπείξαο ππάξρεη ε κέγηζηε πίεζε, άξα θαη ε κέγηζηε ζεξκνθξαζία, νπφηε θαη ν ππέξζεξκνο αηκφο θαηαζιίβεηαη κέζσ ηνπ ζηνκίνπ θαηάζιηςεο. Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ ειηθνεηδψλ ζπκπηεζηψλ είλαη φηη ζε θάζε ρξνληθή πεξίνδν ππάξρνπλ ηαπηφρξνλα κέζα ζην ζπείξσκα δηαθνξεηηθέο πηέζεηο, πξαθηηθά ζε φιεο ηηο ρξνληθέο πεξηφδνπο ππάξρεη αλαξξφθεζε θαη θαηάζιηςε. Σσήμα 3.6. Ελικοειδείρ ζςμπιεζηήρ. Σσήμα 3.7. Εγκάπζιερ ηομέρ ελικοειδών ζςμπιεζηών. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 51 απφ 116

52 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Πεξηζηξνθηθφο ζπκπηεζηήο κε πηεξχγηα (Rotary Vane) Ο πεξηζηξνθηθφο ζπκπηεζηήο κε πηεξχγηα φπσο ηνλ βιέπνπκε ζην ζρήκα 3.8, έρεη ηε κεγαιχηεξε αλαινγία ρσξεηηθφηεηαο ςπθηηθνχ κέζνπ, αλά βάξνο ηνπ ζπκπηεζηή. Ο ζπκπηεζηήο απηφο δελ ρξεζηκνπνηεί έκβνια γηα λα ζπκπηέζεη ην ςπθηηθφ κέζν, αιιά πηεξχγηα, φπσο κπνξνχκε λα δνχκε θαη ζηελ εγθάξζηα ηνκή ηνπ ζρήκαηνο 3.9. Σα πηεξχγηα απηά ιακβάλνπλ πεξηζηξνθηθή θίλεζε απφ ηνλ άμνλα, κε ηνλ νπνίν είλαη ζπλδεκέλα θαη εθηείλνληαη σο ην εζσηεξηθφ ηνίρσκα ηνπ θπιίλδξνπ. Ζ δηαδηθαζία ζπκπίεζεο, γίλεηαη θαζψο ην ςπθηηθφ κέζν εηζέξρεηαη απφ ην ζηφκην αλαξξφθεζεο, ηα πηεξχγηα ην παξαζχξνπλ ζηελ θπθιηθή ηξνρηά ηελ νπνία θηλνχληαη, ελψ ζηαδηαθά ν ρψξνο ζπκπίεζεο κηθξαίλεη. Με απηήλ ηελ δηαδηθαζία επηηπγράλνπκε ηελ αχμεζε ηεο πίεζεο θαη ηεο ζεξκνθξαζίαο, ψζηε έπεηηα ην ςπθηηθφ κέζν λα νδεγεζεί δηά κέζνπ ηεο βαιβίδαο εμαγσγήο ζην ζπκππθλσηή. Τπάξρεη κφλν κία βαιβίδα, ηεο εμαγσγήο, ε νπνία εθηειεί δηπιή ιεηηνπξγία. Ζ βαιβίδα αθελφο αλνίγεη ψζηε λα εμέιζεη ν ππέξζεξκνο ςπθηηθφο αηκφο, κφλν φηαλ θηάζεη ε πίεζε ζηα επηζπκεηά επίπεδα, αθεηέξνπ δελ επηηξέπεη ηελ παιηλδξνκηθή θίλεζε ηνπ ππέξζεξκνπ ςπθηηθνχ αηκνχ πξνο ηα πίζσ, ζην ζάιακν ζπκπίεζεο. Σσήμα 3.8. Πεπιζηποθικόρ ζςμπιεζηήρ με πηεπύγια. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 52 απφ 116

53 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Σσήμα 3.9. Εγκάπζια ηομή πεπιζηποθικού ζςμπιεζηή με πηεπύγια πκππθλσηήο Αλαθεξφκελνη ζηνλ ζπκππθλσηή φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 3.10, πξέπεη λα δηεπθξηλίζνπκε φηη ε ιεηηνπξγία απηνχ, είλαη ε ίδηα κε έλαλ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο. Ζ ζπκπχθλσζε ζηελ νπζία είλαη ε πγξνπνίεζε ηνπ ππέξζεξκνπ αηκνχ. Αλαιπηηθφηεξα ε ιεηηνπξγία γίλεηαη σο εμήο: Αθνχ ην ςπθηηθφ κέζν ππεξζεξκάλζεθε κέζα ζην ζπκπηεζηή θαη αηκνπνηήζεθε πιήξσο, έπεηηα ζε αλαινγία 100% αηκνχ ζπλήζσο, εηζέξρεηαη κέζα ζην ζπκππθλσηή κε ζθνπφ ηελ αθαίξεζε ηεο ζεξκφηεηαο απφ απηφ. Σνχην επηηπγράλεηαη δηφηη ε ζεξκνθξαζία ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, είλαη κεγαιχηεξε απφ ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ αηκνζθαηξηθνχ αέξα κε ηνλ νπνίν ζα ςπρζεί. Μφιηο ην ςπθηηθφ κέζν εηζέξρεηαη ζηνλ ζπκππθλσηή, ιφγσ ηεο επαθήο ηνπ ξεπζηνχ κε ηα ηνηρψκαηα, ππάξρεη κεηαθνξά ζεξκφηεηαο κε αγσγή. Καηά ηελ πνξεία ηεο ξνήο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, αθαηξείηαη ζεξκφηεηα θαη κε ζπλαγσγή, ηνχην επηηπγράλεηαη δηακέζνπ ησλ πηεξπγίσλ, ηα νπνία είλαη ζπλδεδεκέλα εγθάξζηα εμσηεξηθά κε ηηο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 53 απφ 116

54 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζσιελψζεηο, ζηηο νπνίεο θπθινθνξεί ην ςπθηηθφ κέζν, φπνπ πξαγκαηνπνηείηαη εμαλαγθαζκέλε θπθινθνξία αηκνζθαηξηθνχ αέξα, δηακέζνπ κηαο θηεξσηήο αλεκηζηήξα πνπ είλαη πξνζαξκνζκέλε καδί κε ηνλ ζπκππθλσηή ζην κπξνζηηλφ κέξνο ηνπ απηνθηλήηνπ. ην ηέινο απηήο ηεο δηαδηθαζίαο, ην ςπθηηθφ κέζν έρεη ζπκππθλσζεί θαηά ζπληξηπηηθφ πνζνζηφ, πεξίπνπ 99%. Παξφιν πνπ έλα πνιχ κηθξφ πνζνζηφ βξίζθεηαη αθφκε ζε αέξηα κνξθή, πεξίπνπ 1%, δελ επεξεάδεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ θπθιψκαηνο. Ζ εηζαγσγή ηνπ ζπκππθλσηή απφ φπνπ εηζέξρεηαη ην ςπθηηθφ κέζν, βξίζθεηαη ζην επάλσ κέξνο ηνπ, ελψ ε εμαγσγή απφ φπνπ εμέξρεηαη ην ςπθηηθφ κέζν, βξίζθεηαη ζην θάησ κέξνο. Ζ δηάηαμε απηή νθείιεηαη ζε πξαθηηθνχο ιφγνπο, γηα ηελ αθξίβεηα επεηδή ην ςπθηηθφ κέζν εηζέξρεηαη ζεξκφηεξν απφ φηη ζα εμαρζεί, θαη επεηδή γλσξίδνπκε πσο φζν πην ζεξκή είλαη ε χιε είλαη θαη ειαθξφηεξε, ν ππέξζεξκνο αηκφο εηζέξρεηαη απφ ςειά, έηζη νχησο ψζηε θαηά ηελ πνξεία ηεο ςχμεο ηνπ, αθνχ ζα γίλεη βαξχηεξνο θαη ζα κεηαηνπηζηεί πξνο ηα θάησ, λα κπνξεί λα εμαρζεί. Έπεηηα ην ςπθηηθφ κέζν κεηαθέξεηαη ζηνλ δέθηε αθπγξαληή (ζπιιέθηε πγξνχ). Σσήμα Σςμπςκνυηήρ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 54 απφ 116

55 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πιιέθηεο πγξνχ (Γέθηεο Αθπγξαληήο) Σνλ ζπιιέθηε πγξνχ ηνλ ζπλαληάκε κφλν ζηα θπθιψκαηα ηα νπνία δηαζέηνπλ εθηνλσηηθή βαιβίδα. Ο ζπιιέθηεο πγξνχ εμσηεξηθά έρεη ηε κνξθή ελφο κεηαιιηθνχ θπιίλδξνπ, φπσο ζην ζρήκα 3.11, ζηελ θνξπθή ηνπ βξίζθνληαη φιεο νη ζπλδέζεηο, δειαδή ε εηζαγσγή θαη ε εμαγσγή, ελψ φζνλ αθνξά ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ, εθηειεί πνιιαπιέο ρξήζεηο γηα ην θχθισκα. Ζ ηνπνζέηεζή ηνπ γίλεηαη αλάκεζα ζηνλ ζπκππθλσηή θαη ηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα, δειαδή ζηελ πιεπξά κε ηελ πςειή πίεζε. Κχξηνο ζθνπφο ηνπ ζπιιέθηε πγξνχ, είλαη λα απνζεθεχεη ην ςπθηηθφ κέζν, δηαρσξίδνληάο ην πγξφ απφ ην αέξην κέξνο. Ο δηαρσξηζκφο είλαη κείδνλνο ζεκαζίαο, θαζψο ε ηξνθνδνζία ηεο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο, πξέπεη λα γίλεηαη κε 100% ςπθηηθφ πγξφ, ψζηε λα έρνπκε ην επηζπκεηφ ζεξκνθξαζηαθφ απνηέιεζκα ζηνλ εμαηκηζηή. Δπίζεο ν ζπιιέθηεο πγξνχ ηαπηφρξνλα, είλαη θαη απνζεθεπηηθφ δνρείν γηα ην πιενλάδσλ ςπθηηθφ κέζν, ελψ ζε πεξίπησζε πνπ παξνπζηαζηεί έιιεηςε ςπθηηθνχ κέζνπ, κπνξεί λα ηξνθνδνηήζεη ην θχθισκα, ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε νκαιή ιεηηνπξγία. ην ζρήκα 3.12 βιέπνπκε κία αμνληθή ηνκή ηνπ ζπιιέθηε ψζηε λα θαηαλνήζνπκε θαιχηεξα ην εζσηεξηθφ ηνπ. Μία άιιε ιεηηνπξγία πνπ εθηειεί ν ζπιιέθηεο πγξνχ είλαη θαη ε αθχθξαλζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, ε νπνία θαηνξζψλεηαη κέζσ ελφο αθπγξαληήξα, πνπ δηαζέηεη ρεκηθφ κέζν αθχγξαλζεο ηνπνζεηεκέλνπ εζσηεξηθά ηνπ ζπιιέθηε. Οη δπλαηφηεηεο ηνπ αθπγξαληήξα είλαη πεξηνξηζκέλεο, γηα ηνλ ιφγν απηφ πξέπεη ην ςπθηηθφ θχθισκα λα είλαη πξνζηαηεπκέλν απφ πγξαζίεο, ψζηε ε ρξήζε ηνπ αθπγξαληήξα λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ θπθιψκαηνο. Παξάιιεια κε ηα πξναλαθεξζέληα, εζσηεξηθά ηνπ ζπιιέθηε είλαη ηνπνζεηεκέλν θαη έλα θίιηξν, κε ζθνπφ ηελ παξαθξάηεζε μέλσλ ζσκαηηδίσλ θαη ηελ απνθπγή απνθξαθηηθνχ ζπκβάληνο εληφο ηνπ θπθιψκαηνο. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο ππάξρνπλ δχν θίιηξα γηα ηελ πιήξε εμαζθάιηζε ηεο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ θπθιψκαηνο. Ο ζπιιέθηεο πγξνχ, επίζεο δηαζέηεη ζην επάλσ κέξνο θαη κία γπάιηλε επηθάλεηα, απφ ηελ νπνία κπνξεί θαλείο λα εμαθξηβψζεη αξρηθά ρσξίο ηελ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 55 απφ 116

56 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζχλδεζε καλνκέηξσλ, ηηο θαηαζηάζεηο ζηηο νπνίεο βξίζθεηαη ην ςπθηηθφ κέζν εζσηεξηθά ηνπ θπθιψκαηνο. Αλαθνξηθά ζπλήζσο ππάξρνπλ ηέζζεξηο θαηαζηάζεηο πνπ βξίζθνπκε ζηελ εζσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ γπάιηλνπ δείθηε. 1) ηελ πξψηε πεξίπησζε πνπ ν δείθηεο είλαη δηάθαλνο, έρνπκε ηηο εμήο πεξηπηψζεηο: Α) ην θχθισκα θπθινθνξεί ζσζηή πνζφηεηα ςπθηηθνχ κέζνπ. Β) ην θχθισκα ππάξρεη πιήξεο έιιεηςε ςπθηηθνχ κέζνπ, άξα δελ ζα ιεηηνπξγεί ν ζπκπηεζηήο κε ζπλέπεηα λα κελ παξάγεηαη ςχμε. Γ) Σν θχθισκα είλαη ππεξπιήξεο απφ ςπθηηθφ κέζν, άξα ν ζπκπηεζηήο ζα πξαγκαηνπνηεί εθθίλεζε θαη ζα ζηακαηά ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. 2) ηελ δεχηεξε πεξίπησζε ζηνλ γπάιηλν δείθηε, εκθαλίδνληαη θπζαιίδεο: Α) ην θχθισκα ππάξρεη έιιεηςε ςπθηηθνχ κέζνπ. Β) Δζσηεξηθά ηνπ θπθιψκαηνο ππάξρεη εγθισβηζκέλνο αέξαο. 3) ηελ ηξίηε πεξίπησζε ζηνλ γπάιηλν δείθηε εκθαλίδνληαη κηθξέο ξαβδψζεηο: Α) Τπάξρεη ππεξβνιηθή πνζφηεηα ειαίνπ ζην θχθισκα, ελψ ππάξρεη παξάιιεια, είηε ππεξπιήξσζε ηνπ θπθιψκαηνο κε ςπθηηθφ κέζν, ή έιιεηςε πνζφηεηνο ςπθηηθνχ κέζνπ, ή βιάβε ηνπ ζπκπηεζηή. 4) ηελ ηέηαξηε πεξίπησζε ε γπάιηλε επηθάλεηα εκθαλίδεηαη βξψκηθε θαη ζνιή: Α) Ο ζπκπηεζηήο έρεη ππνζηεί βιάβε. Β) Τπάξρεη θζνξά ζην ζχζηεκα θηιηξαξίζκαηνο, κε απνηέιεζκα ηελ δηαξξνή ζσκαηηδίσλ ζην ζχζηεκα, ελψ ππάξρεη κεγάινο θίλδπλνο θξαγήο ηνπ θπθιψκαηνο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 56 απφ 116

57 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Σσήμα Σςλλέκηηρ ςγπού. / Σσήμα Σςλλέκηηρ ςγπού ζε αξονική ηομή. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 57 απφ 116

58 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πζζσξεπηήο Σνλ ζπζζσξεπηή φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζηελ ηνκή ζην ζρήκα 3.13, ηνλ ζπλαληάκε κφλν ζε θπθιψκαηα ηα νπνία ιεηηνπξγνχλ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα. Ζ ηνπνζέηεζε ηνπ ζπζζσξεπηή γίλεηαη κεηά ηνλ εμαηκηζηή. ηα θπθιψκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ηξηρνεηδή ζσιήλα, ζπλαληάκε ην εμήο θαηλφκελν, ν ηξηρνεηδήο ζσιήλαο ζηέιλεη πεξηζζφηεξε πνζφηεηα ςπθηηθνχ ξεπζηνχ ζηνλ εμαηκηζηή, απφ ηελ πνζφηεηα πνπ κπνξεί λα δερζεί ψζηε λα ηελ εμαηκίζεη πιήξσο, ελψ παξάιιεια πνζφηεηα ειαίνπ εμέξρεηαη απφ ηνλ ζπκπηεζηή, κε απνηέιεζκα λα εηζέξρεηαη ζην θχθισκα, θαη θαηά ζπλέπεηα θαη ζηνλ εμαηκηζηή. Απνηέιεζκα ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ, είλαη απφ ηνλ εμαηκηζηή λα εμέξρεηαη ςπθηηθφ κέζν ζε κνξθή πγξνχ θαη έπεηηα λα εηζέξρεηαη ζηνλ ζπκπηεζηή. Δπεηδή ηα πγξά είλαη αζπκπίεζηα, ην απνηέιεζκα ζηνλ ζπκπηεζηή είλαη θαηαζηξνθηθφ. Ζ ιχζε ζε φια ηα παξαπάλσ πξνβιήκαηα, βξέζεθε κε ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ ζπζζσξεπηή κεηά ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή θαη πξηλ ηελ είζνδν ηνπ ζπκπηεζηή. Έηζη κεηά ηελ έμνδν απφ ηνλ εμαηκηζηή, ην πγξνπνηεκέλν ή αηκνπνηεκέλν ςπθηηθφ κέζν καδί κε ηελ πνζφηεηα ειαίνπ πνπ έρεη δηαθχγεη απφ ηνλ ζπκπηεζηή, εηζέξρεηαη ζηνλ ζπζζσξεπηή. Ο ζπζζσξεπηήο επηηξέπεη κφλν ζην αηκνπνηεκέλν ςπθηηθφ ξεπζηφ λα δηαθχγεη απφ ηελ έμνδφ ηνπ, παξάιιεια κε κία πνζφηεηα ειαίνπ, ελψ δηαθεχγεη θαη κία ειάρηζηε πνζφηεηα ςπθηηθνχ πγξνχ. Ζ έμνδνο ηνπ ειαίνπ, επηηξέπεηαη απφ έλαλ ζσιήλα εζσηεξηθά ηνπ ζπζζσξεπηή, πνπ νλνκάδεηαη νπή δηαξξνήο ειαίνπ. Μία άιιε ιεηηνπξγία πνπ εθηειεί ν ζπζζσξεπηήο, είλαη θαη ε αθχθξαλζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, ε νπνία θαηνξζψλεηαη κέζσ ελφο αθπγξαληήξα, πνπ δηαζέηεη ρεκηθφ κέζν αθχγξαλζεο, ηνπνζεηεκέλνπ εζσηεξηθά ηνπ ζπιιέθηε. Οη δπλαηφηεηεο ηνπ αθπγξαληήξα είλαη πεξηνξηζκέλεο, γηα ηνλ ιφγν απηφ πξέπεη ην ςπθηηθφ θχθισκα λα είλαη πξνζηαηεπκέλν απφ πγξαζίεο, ψζηε ε ρξήζε ηνπ αθπγξαληήξα λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ θπθιψκαηνο. Παξάιιεια κε ηα πξναλαθεξζέληα εζσηεξηθά ηνπ ζπζζσξεπηή, είλαη ηνπνζεηεκέλν θαη έλα θίιηξν, κε ζθνπφ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 58 απφ 116

59 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηελ παξαθξάηεζε μέλσλ ζσκαηηδίσλ θαη ηελ απνθπγή απνθξαθηηθνχ ζπκβάληνο εληφο ηνπ θπθιψκαηνο. Δηδηθά ε εηζαγσγή ηνπ ζπζζσξεπηή, βξίζθεηαη ζην επάλσ κέξνο ηνπ, ψζηε ην ςπθηηθφ πγξφ κε ην έιαην λα έιθεηαη ζηνλ ππζκέλα ηνπ ζπζζσξεπηή, ελψ ην αηκνπνηεκέλν ςπθηηθφ κέζν λα βξίζθεηαη ζηα κεζαία θαη αλψηεξα ζηξψκαηα ηνπ δνρείνπ. Ζ άληιεζε ηνπ ςπθηηθνχ αεξίνπ, γίλεηαη απφ ην επάλσ κέξνο ηνπ ζπζζσξεπηή, κέζσ ελφο ζσιήλα ν νπνίνο έρεη ζρήκα U, ελψ ζην θαηψηαην ζεκείν ηνπ ζσιήλα βξίζθεηαη ε νπή δηαξξνήο ειαίνπ. Σσήμα Τομή ζςζζυπεςηή Θεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα Ζ ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα (TVX ή TEV), βξίζθεηαη ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο εμσηεξηθά ηεο ζήθεο ηνπ εμαηκηζηή, ελψ ηελ ζπλαληάκε θαη σο βαιβίδα H, ή σο βαιβίδα θξαγκνχ. Ζ ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα, απνηειείηαη απφ ηα εμήο κέξε, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 3.14: Α) Κνξκφο ή ζψκα εθηνλσηηθήο βαιβίδαο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 59 απφ 116

60 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Β) Γηάθξαγκα βαιβίδαο Γ) Χζηήξηα ξάβδνο Γ) Βειφλα Δ) Τπέξζεξκν ειαηήξην κε ξπζκηζηή η) Σξηρνεηδήο ζσιήλαο κε βνιβφ Σσήμα Τομή θεπμοζηαηικήρ εκηονυηικήρ βαλβίδαρ. Δζσηεξηθά ηεο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο ππάξρεη κία νπή απφ ηελ νπνία πεξλά ην ςπθηηθφ κέζν, θαη ε νπνία θιείλεη κε ηελ βνήζεηα κηαο βαιβίδαο ζε κνξθή βειφλαο. Ζ βαιβίδα κεηαθηλείηαη κέζσ κηαο ζχλδεζεο πνπ ππάξρεη ζηε βάζε ηεο κε έλα δηάθξαγκα, ην νπνίν κε ηελ ζεηξά ηνπ εμαξηάηαη γηα ηελ θίλεζή ηνπ, απφ ηξείο βαζηθνχο παξάγνληεο: Α) Σελ ζεξκνθξαζία ηνπ αδξαλνχο πγξνχ αηκνχ κέζα ζηνλ βνιβφ, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε πίεζε, πνπ εθηνλψλεηαη ζηελ επάλσ επηθάλεηα ηνπ δηαθξάγκαηνο δηακέζνπ ηνπ ηξηρνεηδή ζσιήλα, ελψ κε ηελ ζεηξά ηνπ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 60 απφ 116

61 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ην δηάθξαγκα κεηαηνπίδεη ηελ βαιβίδα, κε ηελ νπνία είλαη ζπλδεδεκέλν, κε απνηέιεζκα αλαινγηθά κε ηελ πίεζε πνπ ηεο αζθείηαη, ε βαιβίδα λα κεηαηνπίδεηαη. Β) Σελ πίεζε πνπ αζθεί ην ειαηήξην ζηελ βαιβίδα κε ηελ νπνία είλαη ζπλδεδεκέλν θαη ηείλεη λα ηελ θιείζεη. Γ) Σελ πίεζε πνπ ππάξρεη κέζα ζηνλ εμαηκηζηή θαη αζθείηαη επάλσ ζηελ άθξε ηεο βαιβίδαο θαη ζηελ θάησ επηθάλεηα ηνπ δηαθξάγκαηνο. Οη ιεηηνπξγίεο ηεο ζεξκνζηαηηθήο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο είλαη ηξείο: 1) ηξαγγαιίδεη 2) Ρπζκίδεη 3) Διέγρεη ην ςπθηηθφ κέζν ηξαγγαιηζκφο ηξαγγαιηζκφο ζηελ νπζία είλαη ν πεξηνξηζκφο ηεο ξνήο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα ε εθηνλσηηθή βαιβίδα, είλαη ην ζεκείν ζην νπνίν δηαρσξίδεηαη ε πςειή πίεζε απφ ηελ ρακειή. Δλψ ζηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα, εηζέξρεηαη πγξφ ςπθηηθφ κέζν πςειήο πίεζεο, εμέξρεηαη πγξφ ςπθηηθφ κέζν ρακειήο πίεζεο. Ζ απφηνκε αιιαγή πίεζεο, έρεη σο απνηέιεζκα κία κηθξή πνζφηεηα ςπθηηθνχ κέζνπ λα εμαηκίδεηαη θαη ην θαηλφκελν απηφ νλνκάδεηαη flash gas Ρχζκηζε Καηαιπηηθφ ξφιν ζηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ πνπ εηζέξρεηαη ζηνλ εμαηκηζηή, έρεη ε ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα. πσο είλαη θπζηθφ, ηα ζεξκηθά θνξηία ηα νπνία παξαιακβάλνληαη απφ ην ςπθηηθφ κέζν ζηνλ εμαηκηζηή, είλαη πνηθίια, άξα θαη ε πνζνηηθέο αλάγθεο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ δηαθέξνπλ. Ζ εθηνλσηηθή βαιβίδα είλαη ν θνξέαο ν νπνίνο ξπζκίδεη ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, αλάινγα κε ηηο ζεξκηθέο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 61 απφ 116

62 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Έιεγρνο Μηα άιιε ιεηηνπξγία πνπ εθηειεί ε ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα, είλαη θαη ν έιεγρνο ησλ δηαθνξεηηθψλ ζεξκηθψλ θνξηίσλ, ησλ νπνίσλ θαιείηαη ην ςπθηηθφ κέζν λα θαιχςεη ζηνλ εμαηκηζηή. Ο έιεγρνο πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ βνιβνχ, έηζη ψζηε ε αληίδξαζε ηεο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο λα είλαη άκεζε θαη επαξθήο Σχπνη ζεξκνζηαηηθψλ εθηνλσηηθψλ βαιβίδσλ Τπάξρνπλ δχν ηχπνη ζεξκνζηαηηθψλ εθηνλσηηθψλ βαιβίδσλ φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 3.15: Α) Με εζσηεξηθή εμηζσηηθή βαιβίδα Β) Με εμσηεξηθή εμηζσηηθή βαιβίδα Σσήμα Απιζηεπά με εζυηεπικό εξιζυηή, δεξιά με εξυηεπικό εξιζυηή. Ζ έλλνηα ηεο εμηζνξξφπεζεο, αλαθέξεηαη ζην δηάθξαγκα θαη ζηηο πηέζεηο πνπ δέρεηαη απηφ απφ ηηο δχν πιεπξέο ηνπ, νη νπνίεο βξίζθνληαη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 62 απφ 116

63 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζην επάλσ κέξνο θαη ζην θάησ. ηνλ εζσηεξηθφ εμηζσηή ππάξρεη κία δίνδνο, ε νπνία αξρίδεη απφ ηελ βειφλα θαη θηάλεη σο ηελ θάησ πιεπξά ηνπ δηαθξάγκαηνο απφ ηελ κεξηά ηεο εηζφδνπ ηνπ εμαηκηζηή, θαη έηζη θηάλεη ε πίεζε ζην θάησ κέξνο ηνπ δηαθξάγκαηνο. ηνλ εμσηεξηθφ εμηζσηή, ε ιεηηνπξγία είλαη ε ίδηα ζρεδφλ, κε ηελ δηαθνξά φηη ε ζπιινγή ηεο πίεζεο πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή. Ζ δηάηαμε απηή θέξεη ηνλ ζσιήλα ηνπ εμσηεξηθνχ εμηζσηή ζπλδεκέλν κε ηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα ηνπ βνιβνχ, ν νπνίνο θηάλεη σο θαη ην θάησ κέξνο ηνπ δηαθξάγκαηνο. Ο εμσηεξηθφο εμηζσηήο ζπλεζίδεηαη ζε κεγαιχηεξνπο εμαηκηζηέο Βνιβφο ηνλ βνιβφ ρξεζηκνπνηνχληαη αδξαλείο πγξά, γηα ηελ αθξίβεηα εζσηεξηθά ηνπ βνιβνχ θπθινθνξεί ην ίδην ςπθηηθφ κέζν πνπ θπθινθνξεί θαη ζην ζχζηεκα. Απνηέιεζκα ηεο θπθινθνξίαο ηνπ ίδηνπ αδξαλνχο πγξνχ, είλαη ζηελ ίδηα ζεξκνθξαζία, λα ππάξρεη ίδηα πίεζε ζηηο δχν αληίζεηεο πιεπξέο ηνπ δηαθξάγκαηνο. Ζ ξνή ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ γίλεηαη απφ ηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα πξνο ηνλ εμαηκηζηή. Αθνχ ην ςπθηηθφ κέζν εηζέιζεη ζηνλ εμαηκηζηή, απνξξνθά ζεξκφηεηα, κε απνηέιεζκα λα εμαηκίδεηαη θαη λα βξάδεη, ζπλήζσο πξηλ εμέιζεη ην ςπθηηθφ κέζν απφ ηνλ εμαηκηζηή, κεηαηξέπεηαη νινθιεξσηηθά ζε αηκφ, ν νπνίνο ζηε ζπλέρεηα γίλεηαη θαη ππέξζεξκνο. Ο αηκφο πνπ κεηαηξέπεηαη ην ςπθηηθφ κέζν θαη βξίζθεηαη ζηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή, έρεη πςειφηεξε ζεξκνθξαζία απφ ην ςπθηηθφ κέζν ζηελ είζνδν θαη εζσηεξηθά ηνπ εμαηκηζηή, ελ ηνχηνηο αλ θαη ε ζεξκνθξαζία είλαη δηαθνξεηηθή, ε πίεζε παξακέλεη ε ίδηα. Ζ ζέζε πνπ ηνπνζεηείηαη ν βνιβφο είλαη κεηά ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή θαη πξηλ ηελ είζνδν ηνπ ζπκπηεζηή, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα ηελ ζπγθεθξηκέλε ζέζε ν βνιβφο ζηεξεψλεηαη κε έλαλ ζθηγθηήξα, έηζη νχησο ψζηε νη επηθάλεηεο ηνπ βνιβνχ θαη ηνπ ζσιήλα εμαγσγήο ηνπ εμαηκηζηή, λα κπνξνχλ λα έρνπλ ελαιιαγή ζεξκφηεηαο κεηαμχ ησλ. Ζ επηθνηλσλία ηνπ βνιβνχ κε ηελ ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 63 απφ 116

64 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ βαιβίδα, γίλεηαη κέζσ ελφο ηξηρνεηδνχο ζσιήλα. ηνλ βνιβφ κεηαθέξεηαη ε ζεξκφηεηα πνπ έρεη ν ςπθηηθφο αηκφο εζσηεξηθά ηνπ ζσιήλα εμφδνπ ηνπ εμαηκηζηή, κε απνηέιεζκα ην αδξαλέο ξεπζηφ εζσηεξηθά ηνπ βνιβνχ, λα έρεη ηελ ίδηα ζρεδφλ ζεξκνθξαζία κε ηνλ αηκφ. Απνηέιεζκα ηεο αχμεζεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αδξαλνχο πγξνχ εζσηεξηθά ηνπ βνιβνχ, είλαη ε πίεζε ζηελ επάλσ πιεπξά ηνπ δηαθξάγκαηνο ηεο ζεξκνζηαηηθήο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο. Ζ ζπληζηακέλε δχλακε ηεο πίεζεο πνπ αζθεί ην αδξαλέο πγξφ ζηε κία κεξηά ηνπ δηαθξάγκαηνο, καδί κε ηελ πίεζε πνπ αζθεί ην ςπθηηθφ κέζν θαηά ηελ είζνδφ ηνπ ζηνλ εμαηκηζηή, απφ ηελ άιιε κεξηά ηνπ δηαθξάγκαηνο, θαη ηελ πίεζε ηνπ ειαηεξίνπ επάλσ ζηελ βαιβίδα, έρεη σο απνηέιεζκα ηελ κεηαηφπηζε απηήο. Σσήμα Τοποθεηημένορ βολβόρ ζηην έξοδο ηος εξαημιζηή. Ζ ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ βνιβνχ ζην ζχζηεκα είλαη κείδσλ ζεκαζίαο θαη ην θαηαλννχκε απηφ παξαηεξψληαο ηε ιεηηνπξγία ηνπ. ηαλ ην ςπθηηθφ κέζν ζηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή είλαη ζεξκφηεξν, ηφηε κέζσ ηνπ βνιβνχ θαη ηεο δηαδηθαζίαο πνπ πξναλαθέξζεθε, ε πίεζε ζηελ επάλσ πιεπξά ηνπ δηαθξάγκαηνο είλαη κεγαιχηεξε, κε απνηέιεζκα ε βαιβίδα λα αλνίγεη, φπσο αληηιακβαλφκαζηε θαη απφ ην ζρήκα Σν απνηέιεζκα ηνπ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 64 απφ 116

65 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ αλνίγκαηνο ηεο βαιβίδαο είλαη λα εηζέξρεηαη πεξηζζφηεξν ςπθηηθφ κέζν εζσηεξηθά ηνπ εμαηκηζηή θαη λα κεηψλεηαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ θαηά ηελ έμνδν. Ζ κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηε έμνδν ηνπ εμαηκηζηή έρεη σο ζπλέπεηα λα κεησζεί ε ζεξκνθξαζία εζσηεξηθά ηνπ βνιβνχ, άξα θαη ε πίεζε πνπ αζθεί ην αδξαλέο πγξφ ζηελ επάλσ πιεπξά ηνπ δηαθξάγκαηνο. πλέπεηα ησλ πξναλαθεξζέλησλ είλαη ε βαιβίδα λα θιείλεη θαη λα εηζέξρεηαη ιηγφηεξε πνζφηεηα ςπθηηθνχ κέζνπ ζηνλ εμαηκηζηή, κε απνηέιεζκα ζηελ έμνδν ε ζεξκνθξαζία ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ πνπ είλαη ζε κνξθή αηκνχ, λα είλαη πςειφηεξε. Ζ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηε έμνδν ηνπ εμαηκηζηή, έρεη σο ζπλέπεηα λα απμεζεί ε ζεξκνθξαζία εζσηεξηθά ηνπ βνιβνχ, άξα θαη ε πίεζε πνπ αζθεί ην αδξαλέο πγξφ ζηελ επάλσ πιεπξά ηνπ δηαθξάγκαηνο. Ζ δηαδηθαζία απηή επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο, ψζπνπ νη πηέζεηο εμηζνξξνπεζνχλ ζηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα, κε απνηέιεζκα ν εμαηκηζηήο λα έρεη νκαιή θαη ζπλερή ιεηηνπξγία Σξηρνεηδήο ζσιήλαο αλ εθηνλσηηθφ εμάξηεκα ζηα θπθιψκαηα ςχμεο ηνπ απηνθηλήηνπ εθηφο απφ ηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα, ππάξρεη θαη ν ηξηρνεηδήο ζσιήλαο, φπσο βιέπνπκε ζην ζρήκα Ζ νλνκαζία ηνπ ηξηρνεηδή ζσιήλα, κπνξεί λα αλαθεξζεί θαη σο εθηνλσηηθφο ζσιήλαο. Δπίζεο ζηνλ θιηκαηηζκφ απηνθηλήηνπ, ππάξρνπλ ηξία είδε ηηξρνεηδνχο ζσιήλα: 1)Σξηρνεηδήο ζσιήλεο θπθιηθνχ ζπκπιέθηε (CCOT) 2)Σξηρνεηδήο ζσιήλεο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο (VDOT) 3)ηαζεξνί ηξηρνεηδήο ζσιήλεο θπθιηθνχ ζπκπιέθηε (FOTCC) Ζ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ηξηρνεηδνχο ζσιήλα, αληί ηεο εθηνλσηηθήο βαιβίδαο ζηνλ θιηκαηηζκφ ηνπ απηνθηλήηνπ, είλαη ζπλεζηζκέλε. Ο ηξηρνεηδήο ζσιήλαο, ζπλαληάηαη ζε θάπνηα απηνθίλεηα λα βξίζθεηαη εζσηεξηθά ηνπ εμαηκηζηή, σο αλαπφζπαζην εμάξηεκά ηνπ, ελψ ζπλαληάηαη θαη σο κεκνλσκέλν εμάξηεκα, ηνπνζεηεκέλν κεηά ηνλ ζπκππθλσηή θαη πξηλ ηελ είζνδν ηνπ εμαηκηζηή. Ο ζηαζεξφο ηξηρνεηδήο ζσιήλαο, έρεη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 65 απφ 116

66 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζηαζεξφ άλνηγκα θαη ζρήκα ζσιήλα, ηα κεγέζε ηεο δηαηνκήο ηνπ ζηαζεξνχ ζσιήλα πνηθίινπλ, απφ 1,19 (mm) σο 1,83 (mm). Δπίζεο θαηά ηελ είζνδν ζηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα, φζν θαη ζηελ έμνδν απηνχ, ηνπνζεηνχληαη απφ έλα ιεπηφ πιέγκα δηήζεζεο (θίιηξν), πνπ ζθνπφ έρεη λα παξαθξαηεί ηα μέλα ζσκαηίδηα πνπ θπθινθνξνχλ κέζα ζην θχθισκα, πξνο απνθπγή θξαγήο ηνπ ηξηρνεηδνχο ζσιήλα. πσο είλαη θαηαλνεηφ ν φγθνο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ πνπ εηζέξρεηαη ζηνλ εμαηκηζηή, ξπζκίδεηαη απφ ηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα. Απηφ θαηνξζψλεηαη ιφγσ ηεο δηαθνξάο πηέζεσο ζηελ είζνδν ηνπ εμαηκηζηή, πνπ είλαη πςειφηεξε θαη ζηελ έμνδν ηνπ, πνπ είλαη ρακειφηεξε. Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή ππάξρνπλ γξακκηθέο απψιεηεο, θαηά ηελ θίλεζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ ζηελ πνξεία ηνπ κέζα ζηνλ ηξηρνεηδή ζσιήλα. Ο ηξηρνεηδήο ζσιήλαο δελ απνηειείηαη απφ θηλεηά κέξε, ελψ ε ζπλεζέζηεξε βιάβε πνπ πξνθχπηεη, είλαη ε θξαγή ηνπ ζσιήλα. Ο θαιχηεξνο ηξφπνο επίιπζεο ηνπ θξαγκέλνπ ηξηρνεηδνχο ζσιήλα, είλαη ε αληηθαηάζηαζή ηνπ, δηφηη ε απφθξαμε αλ δελ είλαη πνιχ δχζθνιε, είλαη αθαηφξζσηε. Σσήμα Τομή ζηαθεπού ηπισοειδούρ ζυλήνα. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 66 απφ 116

67 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Δμαηκηζηήο Οη εμαηκηζηέο απηνθηλήηνπ, είλαη ηνπνζεηεκέλνη πάληα ζηνλ ρψξν ηνλ νπνίν ζέινπκε λα ςχμνπκε. Ο εμαηκηζηήο απηνθηλήηνπ είλαη πάληα βεβηαζκέλεο θπθινθνξίαο αέξα, φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα Οη εμαηκηζηέο πνηθίινπλ ζε ζρήκα θαη ζε κνξθή, δηφηη αθελφο πξέπεη λα κπνξνχλ λα πξνζαξκνζηνχλ ζε θάζε δηαθνξεηηθφ κνληέιν απηνθηλήηνπ, ιφγσ ηνπ πεξηνξηζκέλνπ θαη ηδηφκνξθνπ ρψξνπ πνπ ππάξρεη, αθεηέξνπ θαινχληαη λα θαιχςνπλ πνηθηιφκνξθεο ςπθηηθέο αλάγθεο, ιφγσ ηεο δηαθνξεηηθήο ζεξκνκφλσζεο, φγθνπ θακπίλαο, θαη δηαθνξεηηθψλ εμσηεξηθψλ ζεξκνθξαζηψλ, αλάινγα κε ηελ πεξηνρή ηελ νπνία πσινχληαη θάπνηα κνληέια. Πξαθηηθά νη παξάγνληεο ηνπ κεγέζνπο ηεο δηαηνκήο ησλ ζσιήλσλ ηνπ εμαηκηζηή, ην ζρήκα ηνπ εμαηκηζηή, ην κήθνο ησλ ζσιήλσλ, ν αξηζκφο θαη ην κέγεζνο ησλ πηεξπγίσλ, ν αξηζκφο ησλ θακππιψλ πνπ ζρεκαηίδνληαη απφ ηνπο ζσιήλεο, φπσο θαη ν φγθνο ηνπ αέξα πνπ πεξλά δηακέζνπ ησλ πηεξπγίσλ, δηαθνξνπνηνχλ ηνλ θάζε εμαηκηζηή ζε ςπθηηθή απφδνζε. Σσήμα Εξαημιζηήρ αςηοκινήηος. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 67 απφ 116

68 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Ζ ιεηηνπξγία ηνπ εμαηκηζηή, γίλεηαη εηζεξρνκέλνπ ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ απφ ηελ εηζαγσγή ηνπ, σο πγξνχ ρακειήο πηέζεσο, ελ ζπλερεία ην ςπθηηθφ κέζν ξέεη δηακήθνπο ησλ ζσιελψζεσλ, φπνπ θαη απνξξνθψληαο ζεξκφηεηα, αηκνπνηείηαη θαη βξάδεη. Ζ ζεξκφηεηα ζην ςπθηηθφ κέζν κεηαβηβάδεηαη απφ ηνλ αέξα, ν νπνίνο ξέεη βεβηαζκέλα, δηακέζνπ ησλ πηεξπγίσλ ηνπ εμαηκηζηή, Ο αέξαο θπθινθνξείηαη απφ κία θηεξσηή αλεκηζηήξα, πνπ είλαη πξνζαξκνζκέλε καδί κε ηνλ εμαηκηζηή. ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή, ην ςπθηηθφ κέζν αλ θαη δελ έρεη αιιάμεη πίεζε, ελ ηνχηνηο βξίζθεηαη ζε πςειφηεξε ζεξκνθξαζία απφ ηελ είζνδφ ηνπ, είλαη πιένλ πιήξσο αηκνπνηεκέλν θαη ζρεδφλ ππέξζεξκν. Οη κνλάδεο ζηηο νπνίεο κεηξηέηαη ην πνζφ ηεο ζεξκφηεηαο πνπ απνβάιεηε απφ ηνλ εμαηκηζηή, είλαη ηα BTU. ηε ζπλέρεηα ην ςπθηηθφ κέζν κεηαθέξεηαη ζηνλ ζπκπηεζηή θαη ν ςπθηηθφο θχθινο επαλαιακβάλεηαη απφ ηελ αξρή Αλεκηζηήξαο θακπίλαο Έλα εμάξηεκα ην νπνίν ειέγρεηαη άκεζα απφ ηνπο επηβάηεο ηνπ απηνθηλήηνπ κέζν ελφο δηαθφπηε πξνζαξκνζκέλνπ ζην ηακπιφ ηνπ απηνθηλήηνπ, είλαη ν αλεκηζηήξαο, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα θνπφο ηνπ αλεκηζηήξα πνπ είλαη πξνζαξκνζκέλνο καδί κε ηνλ εμαηκηζηή, είλαη ε εμαλαγθαζκέλε θπθινθνξία ηνπ αέξα κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα κπνξεί λα δηαθηλήζεη επαξθή φγθν αέξα, κε απνηέιεζκα ηελ απαγσγή ηεο ζεξκφηεηαο απφ ηνλ αέξα θαη ηελ κεηαθνξά ζην ςπθηηθφ κέζν πνπ ξέεη κέζα ζηνλ εμαηκηζηή. Ο αλεκηζηήξαο πνηθίιεη ζηηο δηαβαζκίζεηο ηεο ηαρχηεηαο πνπ εμαλαγθάδεη ηνλ αέξα ζε θπθινθνξία, έρεη φκσο ηνπιάρηζηνλ ηξείο, ζε φια ηα κνληέια ησλ απηνθηλήησλ, γηα ηελ θαιχηεξε άλεζε ηνπ επηβάηε. πσο είλαη θπζηθφ φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηαρχηεηα ηνπ αλεκηζηήξα, ην απνηέιεζκα είλαη λα ξέεη κεγαιχηεξνο φγθνο αέξα ζε έλα ρξνληθφ δηάζηεκα, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη ν ρξφλνο επαθήο θάζε κνξίνπ αέξα κε ηηο ζσιελψζεηο ηνπ εμαηκηζηή, είλαη κηθξφηεξνο. Σν απνηέιεζκα ηεο επαθήο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 68 απφ 116

69 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ θάζε κνξίνπ αέξα γηα κηθξφηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα, είλαη ιηγφηεξε κεηαθνξά ζεξκφηεηαο απφ ηνλ αέξα. Σν ζπκπέξαζκα είλαη, φηη φζν πην ρακειή ηαρχηεηα έρεη ν αέξαο φηαλ πεξλάεη κέζα απφ ηα πηεξχγηα ηνπ εμαηκηζηή, ηφζν κεγαιχηεξε πνζφηεηα ζεξκφηεηαο απνβάιεη, ιφγσ ηνπ κεγαιχηεξνπ ρξφλνπ επαθήο ησλ κνξίσλ ηνπ αέξα κε ηηο ζσιελψζεηο. Δλ θαηαθιείδη γηα λα πεηχρνπκε ηε κέγηζηε απαγσγή ζεξκφηεηαο απφ ηνλ αέξα, ζα πξέπεη ε ξχζκηζε ηνπ αλεκηζηήξα λα είλαη ζε ρακειή ηαρχηεηα πεξηζηξνθήο. Σσήμα Αποζςναπμολογημένορ ανεμιζηήπαρ αςηοκινήηος σιελψζεηο ςπθηηθνχ θπθιψκαηνο Οη ζσιελψζεηο ηνπ ςπθηηθνχ θπθιψκαηνο ρσξίδνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο, ζηηο ζσιελψζεηο πςειήο πίεζεο θαη ζηηο ζσιελψζεηο ρακειήο πίεζεο. Οη ζσιελψζεηο ηεο πςειήο πίεζεο, είλαη κηθξφηεξεο ζε δηαηνκή απφ ηηο ζσιελψζεηο ηεο ρακειήο πίεζεο. Δπίζεο ππάξρνπλ ζσιελψζεηο απφ δηαθνξεηηθφ πιηθφ θαηαζθεπήο, απηφ ζπκβαίλεη δηφηη ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο αλάγθεο ειαζηηθφηεηαο ζε θάζε ζεκείν ηνπ θπθιψκαηνο. Οη δηαθνξεηηθέο αλάγθεο, πξνθχπηνπλ ιφγσ ησλ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 69 απφ 116

70 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ δηαθνξεηηθψλ κεγεζψλ ησλ θξνπζηηθψλ θνξηίσλ πνπ δέρεηαη ην θχθισκα, ζε θάζε ζεκείν ζηηο ζσιελψζεηο ηνπ. Κάπνηνη ζσιήλεο θαηαζθεπάδνληαη ζπλήζσο απφ ράιπβα, ραιθφ, ή αινπκίλην. Οη ζπλδέζεηο ησλ εμαξηεκάησλ κε ησλ ζσιελψζεσλ, είλαη ιπφκελεο θαη ζηεγαλνπνηνχληαη κε θιάληδεο. πλήζσο δελ παξνπζηάδνληαη δηαξξνέο ζε απηνχο ηνπο ζσιήλεο, νχηε θαη ζηηο ζπλδέζεηο ηνπο. ε ηκήκαηα πνπ ην απαηηνχλ, ηνπνζεηνχληαη ειαζηηθνί ζσιήλεο πνπ θαηαζθεπάδνληαη απφ ζπλζεηηθφ θανπηζνχθ, ελψ κηα λάηινλ πιέμε πεξηηπιίγεηαη επηπιένλ γχξσ απφ ην θανπηζνχθ γηα λα ην εληζρχζεη. Πιένλ γηα ηελ θαιχηεξε αληηκεηψπηζε ησλ δηαξξνψλ θαη ε εζσηεξηθή επηθάλεηα ησλ ζσιήλσλ θαηαζθεπάδεηαη απφ λάηινλ, ην νπνίν είλαη ζπκβαηφ κε ηα ςπθηηθά πγξά, R-12, R134a, θαη δελ δηαβξψλεηαη απφ απηά. ηηο άθξεο ηνπο νη ειαζηηθνί ζσιήλεο είλαη ζπλδεδεκέλνη πξεζαξηζηά κε κεηαιιηθέο πξνεθηάζεηο απφ ράιπβα, ραιθφ, ή αινπκίλην, γηα λα κπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ κε αζθάιεηα ζηα άιια εμαξηήκαηα. Οη ζπλδέζεηο ησλ εμαξηεκάησλ κε ησλ ζσιελψζεσλ είλαη ιπφκελεο θαη ζηεγαλνπνηνχληαη κε θιάληδεο. Οη ζπλεζέζηεξεο δηαξξνέο πνπ εληνπίδνληαη ζην θχθισκα είλαη ζηηο ζπλδέζεηο κεηαμχ ησλ κεηαιιηθψλ πξνεθηάζεσλ θαη ησλ ειαζηηθψλ ζσιήλσλ. Σν θαηλφκελν απηφ παξαηεξείηαη ιφγσ ηνπ δηαθνξεηηθνχ βαζκνχ ζθιεξφηεηαο πνπ έρνπλ ηα πιηθά, άξα θαη δηαθνξεηηθή αληνρή ζηα θξνπζηηθά θνξηία ηα νπνία δέρνληαη, ην απνηέιεζκα είλαη ε κεηαηφπηζε κεηαμχ ησλ, έζησ θαη ειάρηζηα, φκσο αξθεηά, ψζηε λα ππάξμεη δηαξξνή ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, ιφγσ ηεο απμεκέλεο πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο. Έλαο αθφκε ιφγνο, είλαη θαη ν δηαθνξεηηθφο ζπληειεζηήο δηαζηνιήο πνπ έρνπλ κεηαμχ ηνπο ηα πιηθά, κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγείηαη ζπξίδα δηαθπγήο γηα ην ςπθηηθφ κέζν, ην νπνίν βξίζθεηαη ζε πςειή πίεζε ζε θάπνηα ζεκεία ηνπ θπθιψκαηνο, άξα θαη πην εχθνιν λα δεκηνπξγεζεί ξήγκα ιφγσ ηεο ηάζεο πξνο εθηφλσζε, πνπ έρεη ην ςπθηηθφ κέζν. ε δχν ζεκεία ηνπ θπθιψκαηνο, επάλσ ζηηο ζσιελψζεηο βξίζθνληαη ηνπνζεηεκέλεο δχν βαιβίδεο. Ζ κία βξίζθεηαη ηνπνζεηεκέλε ζηελ κεξηά ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 70 απφ 116

71 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηεο ρακειήο πίεζεο θαη ε άιιε βξίζθεηαη ζηελ κεξηά ηεο πςειήο πίεζεο. Οη βαιβίδεο εμππεξεηνχλ ζηελ ζχλδεζε ησλ καλνκέηξσλ θαη ηελ κέηξεζε ησλ πηέζεσλ κέζα ζην ςπθηηθφ θχθισκα Φίιηξν θακπίλαο Σν θίιηξν θακπίλαο ηνπ απηνθηλήηνπ, είλαη έλα εμάξηεκα ηνπ ζπζηήκαηνο θιηκαηηζκνχ, πνπ πξνζθέξεη θαζαξηζκφ ηνπ αέξα εζσηεξηθά ηεο θακπίλαο. ήκεξα πεξίπνπ ην 95% ησλ παξαγφκελσλ απηνθηλήησλ παγθνζκίσο, δηαζέηεη θίιηξν θακπίλαο, φπσο ην βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα θνπφο ηνπ θίιηξνπ, είλαη λα θαηαθξαηεί απφ ηνλ αέξα πνπ πεξλάεη δηακέζνπ ηνπ, φζν πεξηζζφηεξεο πνζφηεηεο πνπ πεξηέρεη ν αέξαο ζε θαπζαέξηα, θαπλνχο, νζκέο, γχξε, ζθφλεο, αηζάιε θαη άιια ζσκαηίδηα. ήκεξα ζηελ αγνξά έλα θνηλφ θίιηξν κπνξεί λα ζπγθξαηήζεη ζσκαηίδηα δηακέηξνπ κέρξη θαη 0,01κηθξά. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθή ε αιιαγή ηνπ θίιηξνπ θακπίλαο αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα ηνπιάρηζηνλ θάζε έηνο, ή φπσο νξίδεη ν θαηαζθεπαζηήο, ή θάζε 10000ρικ κε 15000ρικ. Βέβαηα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηελ ζπρλφηεξε αληηθαηάζηαζε ηνπ θίιηξνπ θαη νη ζπλήζεηεο ησλ επηβαηψλ πνπ κεηαθηλνχληαη ζπλήζσο κε ην απηνθίλεην, π.ρ. αλ θαπλίδνπλ. Δπίζεο ε αληηθαηάζηαζε πξέπεη λα είλαη ζπρλφηεξε, είηε αλ ε κεηαθίλεζε ηνπ απηνθηλήηνπ γίλεηαη ζπλήζσο ζε επηβαξπκέλν απφ αθαζαξζίεο πεξηβάιινλ, είηε αλ νη επηβάηεο αληηκεησπίδνπλ θάπνην ηδηαίηεξν πξφβιεκα πγείαο, π.ρ. άζκα, αιιεξγία θ.η.ι. Σν θίιηξν φζν παιαηψλεη επηβαξχλεηαη κε ξχπνπο, ην απνηέιεζκα ελφο επηβαξπκέλνπ θίιηξνπ, είλαη ε θαηαθξάηεζε ιηγφηεξσλ ξχπσλ. ε θακία πεξίπησζε δελ πξνηείλεηαη ν θαζαξηζκφο ηνπ θίιηξνπ θαη ε επαλαηνπνζέηεζή ηνπ, παξά κφλν ε αληηθαηάζηαζή ηνπ. Τπάξρνπλ πέληε παξάγνληεο πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε γηα ηελ επηινγή ηνπ θίιηξνπ θακπίλαο. 1) Πξφγξακκα πεξηνδηθήο ζπληήξεζεο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 71 απφ 116

72 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 2) Ζιηθία απηνθηλήηνπ 3) Μνληέιν απηνθηλήηνπ 4) Σξφπνο δσήο επηβαηψλ 5) Πεξηβάιινλ πνπ θηλείηαη ζπλήζσο ην απηνθίλεην Σσήμα Απιζηεπά σπηζιμοποιημένο και ακάθαπηο θίληπο καμπίναρ (παλιό). Δεξιά ασπηζιμοποίηηο καθαπό θίληπο καμπίναρ (καινούπιο). Οη ζπλεζέζηεξνη ηχπνη θίιηξσλ πνπ δηαζέηνληαη ζην εκπφξην είλαη ηξεηο: Σν ελαιιαθηηθφ θίιηξν θακπίλαο πιεξνί ηηο βαζηθέο πξνδηαγξαθέο πνπ πξέπεη λα έρεη έλα θίιηξν. Σν απιφ θίιηξν θακπίλαο είλαη θαηαζθεπαζκέλν απφ πςειήο πνηφηεηαο χθαζκα εηδηθψλ πξνδηαγξαθψλ, θαη κπνξεί λα ζπγθξαηήζεη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 72 απφ 116

73 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ πνιιψλ εηδψλ αηκνζθαηξηθνχο ξχπνπο φπσο, ζθφλε, αηζάιε, κφιπβδν, ζεηηθφ νμχ, ζηεξεά θαηάινηπα απφ εμαηκίζεηο απηνθηλήησλ, γχξε, θαπλνχο θαη άιια ζσκαηίδηα δηακέηξνπ κέρξη θαη 0,01 κηθξνχ. Σν εληζρπκέλν θίιηξν θακπίλαο (θίιηξν ελεξγνχ άλζξαθα), είλαη θαηαζθεπαζκέλν κε ην ίδην χθαζκα πνπ είλαη θαηαζθεπαζκέλν θαη ην απιφ θίιηξν, ελψ έρεη πξνζηεζεί επηπιένλ έλα ζηξψκα ελεξγνχ άλζξαθα. Οη δπλαηφηεηεο απηνχ ηνπ θίιηξνπ είλαη ίδηεο κε ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ απινχ θίιηξνπ θακπίλαο πξνζαπμεκέλεο θαηά 25%, ιφγσ ηεο ηνπνζέηεζεο ηνπ ελεξγνχ άλζξαθα Αεξαγσγνί Οη αεξαγσγνί είλαη νη αγσγνί πνπ ζπλδένπλ ηνλ εμσηεξηθφ αέξα κε ην εζσηεξηθφ αέξα ηεο θακπίλαο ησλ επηβαηψλ. Δμσηεξηθά ε είζνδνο απφ ηελ νπνία πξνζιακβάλνπλ αέξα νη αεξαγσγνί, είλαη ηνπνζεηεκέλε φζν ην δπλαηφλ ςειφηεξα, γηα λα εηζέξρεηαη θαζαξφηεξνο αέξαο απφ ηα ςειφηεξα ζηξψκαηα ηνπ νδνζηξψκαηνο, αθνχ ηα ζσκαηίδηα βξίζθνληαη ζε κεγαιχηεξε αλαινγία ρακειφηεξα ζην νδφζηξσκα ιφγσ ηεο βαξχηεηαο. Ζ ζπλεζέζηεξε ζέζε ηεο εηζαγσγήο ηνπ αέξα ησλ αεξαγσγψλ, βξίζθεηαη κπξνζηά ζην παξκπξίδ θάησ απφ ηνπο παινθαζαξηζηήξεο. Ο θαζαξηζκφο ησλ αεξαγσγψλ πξέπεη λα γίλεηαη ππνρξεσηηθά ηνπιάρηζηνλ κία θνξά ηνλ ρξφλν, ή θαη δχν θνξέο. Ο θαζαξηζκφο επηηπγράλεηαη κε δηάθνξα είδε πνπ θπθινθνξνχλ ζην εκπφξην, ζπλεζέζηεξν απφ απηά είλαη έλαο εηδηθφο αθξφο. Ζ ρξήζε εηδηθνχ αθξνχ ζηνπο αεξαγσγνχο, έρεη σο απνηέιεζκα ηελ εμφλησζε κηθξννξγαληζκψλ βιαβεξψλ γηα ηελ πγεία ηνπ αλζξψπνπ, πνπ αλαπηχζζνληαη ζηα θιηκαηηζηηθά φπσο είλαη νη ιεγεσλέιιεο, πνπ επηηίζεληαη ζην αλαπλεπζηηθφ ζχζηεκα ηνπ αλζξψπνπ θαη κπνξνχλ λα πξνθαιέζνπλ απφ δχζπλνηα κέρξη θαη ηνλ ζάλαην. Δπίζεο ν θαζαξηζκφο ησλ αεξαγσγψλ, είλαη αλαγθαίνο γηα ηνλ θαζαξηζκφ ηεο κνχριαο απφ ηνπο αεξαγσγνχο, ελψ παξάιιεια εμαιείθεη θαη ηηο δπζάξεζηεο νζκέο. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 73 απφ 116

74 ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΚΛΗΜΑΣΗΜΟΤ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ 3.3 Δπίλογορ ην θεθάιαην απηφ παξνπζηάζηεθαλ ηα επηκέξνπο εμαξηήκαηα ηνπ θπθιψκαηνο ςχμεο ηνπ απηνθηλήηνπ. Δπίζεο αλαιχζεθαλ νη ιεηηνπξγίεο ηνπο, κέζα απφ ην ζεσξεηηθφ ηερλνινγηθφ πξίζκα. Γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία φκσο ησλ εμαξηεκάησλ, θαηά ζπλέπεηα ηνπ θιηκαηηζκνχ, ππάξρνπλ ζπζηήκαηα ειέγρνπ πνπ ζπλδένληαη κε ηα εμαξηήκαηα, ηα νπνία παξαθνινπζνχλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ θιηκαηηζηηθνχ θαη θξνληίδνπλ γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία απηνχ. ια ηα παξαπάλσ ζα ηα δνχκε ζην επφκελν θεθάιαην. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 74 απφ 116

75 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ 4.0 Γενικά ε απηφ ην θεθάιαην ζα εμεηάζνπκε ηνπο ειεγθηηθνχο κεραληζκνχο, νη νπνίνη ελψ είλαη ζπλδεδεκέλνη κε ην ςπθηηθφ θχθισκα, παξαθνινπζνχλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ θαη επεκβαίλνπλ φπνηε απηφ θξίλεηαη αλαγθαίν, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο. 4.1 Καηηγοπίερ ηυν ελεγκηικών μησανιζμών ηος κλιμαηιζμού Γχν ζπζθεπέο ειέγρνπ έρνπλ αλαθεξζεί ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην, επεηδή είλαη ηαπηφρξνλα θαη εμαξηήκαηα ηνπ θπθιψκαηνο. Ζ πξψηε είλαη ν ζπκπιέθηεο ηνπ ζπκπηεζηή θαη ε δεχηεξε είλαη ε ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα, ή ν ηξηρνεηδήο ζσιήλαο. Ο έιεγρνο ζην θχθισκα θαη ε επέκβαζε απφ απηά ηα εμαξηήκαηα γίλεηαη σο εμήο. Ο ζπκπιέθηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα ζηακαηήζεη ηε ιεηηνπξγία φινπ ηνπ θπθιψκαηνο, φηαλ δελ εκπιέθεη, ελψ ε εθηνλσηηθή βαιβίδα κεηψλεη ηελ ξνή ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ, φηαλ ε ζεξκνθξαζία ζηνλ εμαηκηζηή θηάλεη ζηα επηζπκεηά επίπεδα. Τπάξρνπλ βέβαηα αξθεηνί αθφκα ειεγθηηθνί κεραληζκνί, ηνπο νπνίνπο κπνξνχκε λα δηαηξέζνπκε ζε ηξείο θαηεγνξίεο: 1) Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκπηεζηή 2) Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκππθλσηή 3) Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ εμαηκηζηή Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκπηεζηή ηα λέα απηνθίλεηα νη ζπκπηεζηέο πνπ ηνπνζεηνχληαη, είλαη είηε κνλήο ιεηηνπξγίαο (ζπλερείο ιεηηνπξγία), είηε δηπιήο ιεηηνπξγίαο (ιεηηνπξγία κε ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 75 απφ 116

76 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ιεηηνπξγία). πλήζσο νη ζπκπηεζηέο ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο είλαη κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο, γηαηί έηζη είλαη πην εχθνιν λα ειεγρζεί ε ξνή ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ. Παξφια απηά, αθφκε θαη νη ζπκπηεζηέο ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο δηαζέηνπλ ζπκπιέθηε, ψζηε λα κπνξνχλ λα απνζπλδεζνχλ απφ ην θχθισκα, φηαλ ιφγνη αζθαιείαο ην επηβάινπλ. Δπίζεο ν ζπκπηεζηήο, κπνξεί λα ηίζεηαη εληφο θαη εθηφο ιεηηνπξγίαο, ειέγρνληαο ηελ ηζρχ ηνπ ηπιίγκαηνο ηνπ ζπκπιέθηε. Οη πην ζπλεζηζκέλνη ειεγθηηθνί κεραληζκνί φπσο ζα ηνπο δνχκε θαη ζηε ζπλέρεηα είλαη: Πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο Πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο Σξηνδηθφο δηαθφπηεο Γηαθφπηεο πεξηβάιινληνο Γηαθφπηεο πίεζεο (κφλν γηα θπθιψκαηα κε ηξηρνεηδή ζσιήλα) Γηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο Θεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο Βαιβίδα ειέγρνπ πίεζεο ζηξνθαινζαιάκνπ Σσήμα 4.1. Ππεζζοζηάηηρ σαμηλήρ πίεζηρ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 76 απφ 116

77 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο Ο πξεζζνζηάηεο ζηα θπθιψκαηα κε ηξηρνεηδή ζσιήλα, ηνπνζεηείηαη ζηελ ρακειή πιεπξά πίεζεο, ζπλήζσο επάλσ ζηνλ ζπζζσξεπηή, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.1. ηα θπθιψκαηα κε εθηνλσηηθή βαιβίδα, ν πξεζζνζηάηεο ηνπνζεηείηαη ζηελ πςειή πιεπξά πίεζεο, ζπλήζσο επάλσ ζηνλ ζπιιέθηε πγξνχ, ή επάλσ ζηελ εθηνλσηηθή βαιβίδα. Ο δηαθφπηεο είλαη ζπλδεδεκέλνο ζε ζεηξά κε ηνλ ζπκπιέθηε ηνπ ζπκπηεζηή, θαη δίλεη εληνιή είηε λα ιεηηνπξγεί, είηε φρη. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπηεζηή παχεη, φηαλ ν δηαθφπηεο εληνπίζεη πηψζε πίεζεο θάησ απφ ηα επηηξεπηά φξηα, 2 8 (psig) = (kpa). Ο δηαθφπηεο είλαη θιεηζηφο φηαλ ην θχθισκα έρεη ηελ επηζπκεηή πίεζε θαη δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπιέθηε ηνπ ζπκπηεζηή λα ιεηηνπξγεί. ηαλ ε πίεζε πέζεη θάησ απφ ηα επηηξεπηά φξηα, ηφηε ν δηαθφπηεο αλνίγεη θαη ζηακαηάεη λα δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπιέθηε γηα λα ιεηηνπξγεί. Αθφκε κηα πεξίπησζε πνπ ν δηαθφπηεο ζηακαηάεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπιέθηε, είλαη φηαλ ε ζεξκνθξαζία ζην πεξηβάιινλ είλαη πνιχ ρακειή. Απηφ ζπκβαίλεη, δηφηη φηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη ζε ρακειά επίπεδα, αθελφο δελ ππάξρεη ηθαλνπνηεηηθή πίεζε ζηε ρακειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο, αθεηέξνπ δελ ππάξρεη ηθαλνπνηεηηθή ιίπαλζε ζηνλ ζπκπηεζηή Πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο Ο πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο ηνπνζεηείηαη ζηελ πςειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο, ζπλήζσο κεηά ηνλ ζπκπηεζηή φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.2. Ο δηαθφπηεο απηφο ζπλδέεηαη κε ηνλ ζπκπιέθηε ηνπ ζπκπηεζηή ζε ζεηξά, θαη δηαθφπηεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπηεζηή φηαλ ε πίεζε ζηελ πςειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο, ππεξβεί ηελ πξνβιεπφκελε πίεζε. Ο δηαθφπηεο φηαλ είλαη θιεηζηφο δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπιέθηε ηνπ ζπκπηεζηή λα ιεηηνπξγεί, ελψ φηαλ ε πίεζε αλέβεη πάλσ απφ ηα επηηξεπηά φξηα, αλνίγεη κε απνηέιεζκα λα ζηακαηάεη ε εληνιή ιεηηνπξγίαο ζηνλ ζπκπιέθηε ηνπ ζπκπηεζηή. Οη πηέζεηο ζηηο νπνίεο είλαη ξπζκηζκέλνο ν δηαθφπηεο, λα αλνίγεη θαη λα ζηακαηάεη ηελ ιεηηνπξγία ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 77 απφ 116

78 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηνπ ζπκπηεζηή, είλαη (psig) = (kpa), ελψ μαλαθιείλεη κφλν φηαλ ε πίεζε πέζεη θάησ απφ 200 (psig) = 1379 (kpa). Σσήμα 4.2. Ππεζζοζηάηηρ ςτηλήρ πίεζηρ Σξηνδηθφο δηαθφπηεο Ο ηξηνδηθφο δηαθφπηεο φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.3, ηνπνζεηείηαη κφλν ζε θπθιψκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ζεξκνζηαηηθή εθηνλσηηθή βαιβίδα, θαη ζπλήζσο είλαη ηνπνζεηεκέλνη επάλσ ζηνλ ζπιιέθηε πγξνχ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ ηξηνδηθνχ δηαθφπηε είλαη ηξηπιή, δηφηη ιεηηνπξγεί ζαλ πξεζζνζηάηεο πςειήο πίεζεο, ζαλ πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο θαη ζαλ δηαθφπηεο αλεκηζηήξα ζπκππθλσηή. Έηζη ζε πεξίπησζε πνπ πέζεη θάησ απφ ην επηηξεπηφ φξην ε πίεζε ζηελ ρακειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο, ν δηαθφπηεο δίλεη εληνιή λα ζηακαηήζεη ν ζπκπηεζηήο. ηελ πεξίπησζε πνπ αλεβεί πάλσ απφ ηελ επηηξεπφκελε ηηκή ε πίεζε ζηελ πςειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο, ν δηαθφπηεο δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπηεζηή λα ζηακαηήζεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ, ελψ αλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ ζπκππθλσηή ππεξβεί ην φξην, ηφηε ν δηαθφπηεο δίλεη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 78 απφ 116

79 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ εληνιή ζηνλ αλεκηζηήξα ηνπ ζπκππθλσηή λα ιεηηνπξγήζεη, κε ζθνπφ λα ςπρζεί ν ζπκππθλσηήο. Σσήμα 4.3. Τπιοδικόρ διακόπηηρ. Σσήμα 4.4. Διακόπηηρ πεπιβάλλονηορ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 79 απφ 116

80 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Γηαθφπηεο πεξηβάιινληνο Ο δηαθφπηεο πεξηβάιινληνο φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.4, είλαη ηνπνζεηεκέλνο πάληα ζε ζεκείν πνπ λα κελ επεξεάδεηαη απφ ηελ ζεξκφηεηα ηεο κεραλήο, δηφηη κεηξάεη ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ δηαθφπηε είλαη λα κεηξάεη ηελ εμσηεξηθή ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζε πεξίπησζε πνπ είλαη θάησ απφ ηα επηηξεπηά φξηα, πεξίπνπ -3,5 ν C (αλάινγα κε ηελ ξχζκηζε), λα δηαθφπηε ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπηεζηή. Ζ ηνπνζέηεζή ηνπ γίλεηαη ζπλήζσο είηε κπξνζηά απφ ηελ κεραλή, είηε πίζσ απφ ην κπξνζηηλφ πάλει κνξθήο ζράξαο. Σσήμα 4.5. Διακόπηηρ πίεζηρ Γηαθφπηεο πίεζεο (κφλν ζε θπθιψκαηα κε ηξηρνεηδή ζσιήλα) Ο δηαθφπηεο πίεζεο φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.5, ηνπνζεηείηαη ζηελ ρακειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο επάλσ ζηνλ ζπζζσξεπηή, δειαδή κεηά ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή θαη πξηλ ηελ είζνδν ηνπ ζπκπηεζηή. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ δηαθφπηε είλαη φπσο ν πξεζζνζηάηεο ρακειήο πίεζεο, δειαδή φηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ πεξηβάιινληνο πέζεη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 80 απφ 116

81 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ θάησ απφ ηα επηηξεπηά φξηα, ηφηε ζηακαηάεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζπκπηεζηή. Δπίζεο αλάινγα κε ηελ πίεζε ζηελ ρακειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο, ζέηεη ζε ιεηηνπξγία θπθιηθά ηνλ ζπκπηεζηή, έηζη νχησο ψζηε λα ξπζκίδεηαη ε ζεξκνθξαζία ηνπ εμαηκηζηή Γηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο Ο δηαθφπηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπνζεηείηαη ζηηο ζηεξίμεηο ηνπ ζπκπηεζηή, φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.6. Ο δηαθφπηεο απηφο είλαη έλαο ειεθηξηθφο δηαθφπηεο, ν νπνίνο κεηξάεη ηελ πίεζε θαη ηελ ζεξκνθξαζία ζην θχθισκα. ε πεξίπησζε πνπ ην θχθισκα έρεη πςειή ζεξκνθξαζία θαη ρακειή πίεζε, ηφηε ν δηαθφπηεο ζέηεη εθηφο ιεηηνπξγίαο ηνλ ζπκπηεζηή. Σα παξαπάλσ ζπκπηψκαηα εκθαλίδνληαη φηαλ ππάξρεη δηαξξνή ζην θχθισκα, άξα έιιεηςε ςπθηηθνχ κέζνπ. Αθξηβέζηεξα ε ιεηηνπξγία ηνπ δηαθφπηε, είλαη λα αθήλεη ην ξεχκα ζηελ ζεξκηθή αζθάιεηα θαη ην πελίν κε ηάζε 12 Volt, ελψ ζε πεξίπησζε αλσκαιίαο ζην θχθισκα γηα λα ην πξνζηαηέςεη, επηηξέπεη ζην πελίν λα ζεξκάλεη ηελ αζθάιεηα σο φηνπ ηελ ιηψζεη, έηζη νχησο ψζηε λα δηαθνπή ε ξνή ηνπ ξεχκαηνο ζην θχθισκα θαη λα ζηακαηήζεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ ν ζπκπηεζηήο. Σσήμα 4.6. Διακόπηηρ ςπεπθέπμανζηρ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 81 απφ 116

82 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Θεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο Ο ζεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο ιεηηνπξγεί ζαλ έλαο ζεξκνζηάηεο, φπσο ηνλ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.7. Γελ πεξηιακβάλεηαη ζε φια ηα κνληέια απηνθίλεησλ, δηφηη απνηειεί είηε επηπιένλ εμνπιηζκφ κε πεξηζζφηεξν θφζηνο, είηε ζηαζεξφ εμνπιηζκφ αιιά ζε πην αθξηβέο εθδφζεηο απηνθηλήησλ. Ο δηαθφπηεο απηφο ειέγρεηαη απφ ηνπο επηβάηεο ηνπ απηνθηλήηνπ, νη νπνίνη θαζνξίδνπλ ηελ επηζπκεηή ζεξκνθξαζία πνπ ζέινπλ λα ππάξρεη κέζα ζηελ θακπίλα. ε θάπνηα κνληέια απηνθηλήησλ π.ρ. ηεο Mercedes πεξηιακβάλνληαη δχν ζεξκνζηαηηθνί δηαθφπηεο, ή θαη πεξηζζφηεξνη, έηζη νχησο ψζηε ν θάζε επηβάηεο λα πξνεπηιέγεη ηελ δηαθνξεηηθή ζεξκνθξαζία πνπ επηζπκεί. Ζ εξγαζία πνπ εθηειεί ν δηαθφπηεο, είλαη λα ειέγρεη ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα πνπ εηζέξρεηαη ζηνλ εμαηκηζηή, θαη κφιηο ε ζεξκνθξαζία θηάζεη ζηελ θαζνξηζκέλε πξνεπηινγή ησλ επηβαηψλ, λα δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπηεζηή λα ζηακαηάεη ηελ ιεηηνπξγεία. Σν αληίζηξνθν ζπκβαίλεη φηαλ ε ζεξκνθξαζία αλέβεη πάλσ απφ ηελ θαζνξηζκέλε ζεξκνθξαζία, ν ζεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο δίλεη εληνιή ζηνλ ζπκπηεζηή λα ιεηηνπξγήζεη. Σν αηζζεηήξην πνπ δηαζέηεη ν ζεξκνζηαηηθφο δηαθφπηεο γηα λα αληηιακβάλεηαη ηελ ζεξκνθξαζία, είλαη έλαο βνιβφο ηνπνζεηεκέλνο, είηε επάλσ ζηνλ εμαηκηζηή, είηε θνληά ζε απηφλ. Σσήμα 4.7. Θεπμοζηαηικόρ διακόπηηρ. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 82 απφ 116

83 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Βαιβίδα ειέγρνπ πίεζεο ηνπ ζηξνθαινζάιακνπ Ζ βαιβίδα ειέγρνπ πίεζεο ηνπ ζηξνθαινζάιακνπ, είλαη ηνπνζεηεκέλε ζηνλ ζπκπηεζηή, φπσο βιέπνπκε ζην ζρήκα 4.8, θαη ζπλαληάηαη κφλν ζε ζπκπηεζηέο κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο. Λεηηνπξγεί ξπζκηζηηθά γηα ηελ πίεζε ηνπ ζηξνθαινζάιακνπ, ε νπνία πίεζε έπεηηα ειέγρεη ηελ γσλία ιεηηνπξγίαο ηνπ δίζθνπ κεηαβαιιφκελεο γσλίαο, θαη θαηά ζπλέπεηα ειέγρεηαη ην εθηφπηζκα ησλ εκβφισλ ηνπ ζπκπηεζηή. ηαλ ε ζεξκνθξαζία ηνπ εμαηκηζηή κεηψλεηαη ή απμάλεηαη, ηφηε κεηψλεηαη ή απμάλεηαη θαη ε πίεζε ζηελ αλαξξφθεζε ηνπ ζπκπηεζηή. Ζ θαηάζηαζε γίλεηαη αληηιεπηή απφ ηελ βαιβίδα ειέγρνπ ηεο πίεζεο, κέζσ ελφο δηαθξάγκαηνο πνπ είλαη επαίζζεην ζηηο παξακηθξέο κεηαβνιέο ηεο πίεζεο. Έπεηηα ε βαιβίδα αλνίγεη επηηξέπνληαο λα εηζέιζεη ςπθηηθφ κέζν πςειήο πίεζεο, ή ην αληίζηξνθν, νπφηε πηέδεηαη ν κεηαβαιιφκελνο δίζθνο, πνπ κε ηελ ζεηξά ηνπ αιιάδεη ηελ γσλία ιεηηνπξγίαο, άξα θαη ην εθηφπηζκα ησλ εκβφισλ. Σσήμα 4.8. Τομή βαλβίδαρ ελέγσος πίεζηρ ηος ζηοθαλοθάλαμος. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 83 απφ 116

84 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ ζπκππθλσηή Ο ζπκππθλσηήο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ, έρεη θάπνηνπο κεραληζκνχο κε ηνπο νπνίνπο ειέγρεηαη θαη ηαπηφρξνλα πξνζηαηεχεηαη απφ ππεξβνιηθή αχμεζε πίεζεο θαη ζεξκνθξαζίαο. Σα ζπλεζέζηεξα εμαξηήκαηα είλαη: 1) Αλεκηζηήξαο ςπγείνπ κεραλήο 2) Γηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο 3) Σξηνδηθφο δηαθφπηεο 4) Γηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ 5) Γηαθφπηεο πίεζεο θπθιψκαηνο Αλεκηζηήξαο ςπγείνπ κεραλήο ηα απηνθίλεηα ππάξρνπλ έλαο ή δχν αλεκηζηήξεο (ζπλήζσο δχν ζηα απηνθίλεηα κε θιηκαηηζκφ), νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ςχμε ηνπ λεξνχ, ζην ςπγείν ηεο κεραλήο, απηνί νη αλεκηζηήξεο θηλνχληαη θαη αθηλεηνπνηνχληαη κέζσ κηαο βαιβίδαο ζεξκνθξαζίαο (θνχζθα), θαη παξέρνπλ εμαλαγθαζκέλε θπθινθνξία αέξα αλάκεζα ζηα πηεξχγηα ηνπ ςπγείνπ. Ζ ιεηηνπξγία ηεο βαιβίδαο, είλαη λα θιείλεη ην ειεθηξηθφ θχθισκα, κφιηο θηάζεη ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ ζε έλα πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν (ζπλήζσο 80 ν C), θαη λα θηλνχληαη νη αλεκηζηήξεο κε ζθνπφ λα ςχμνπλ ην λεξφ πνπ βξίζθεηαη κέζα ζην ςπγείν. Έπεηηα κφιηο ε ζεξκνθξαζία πέζεη ζε επηηξεπηά επίπεδα, ε βαιβίδα αλνίγεη ην ειεθηξηθφ θχθισκα θαη ζηακαηάεη ε ιεηηνπξγία ησλ αλεκηζηήξσλ, ε ιεηηνπξγία απηή επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο. Παξάιιεια κε ηελ ςχμε πνπ παξέρνπλ νη αλεκηζηήξεο ζην ςπγείν ηεο κεραλήο, παξέρνπλ εμαλαγθαζκέλε θπθινθνξία αέξα θαη ζηνλ ζπκππθλσηή, άξα θαη ςχμε. Απηφ ζπκβαίλεη ιφγσ ηεο δηάηαμεο ηνπ ζπκππθλσηή θαη ηνπ ςπγείνπ δηφηη είλαη ηνπνζεηεκέλνη παξάιιεια, έηζη ψζηε ε ξνή ηνπ αέξα λα είλαη ζπλερφκελε, απφ ηα πηεξχγηα ηνπ ςπγείνπ θαη ζηα πηεξχγηα ηνπ ζπκππθλσηή. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 84 απφ 116

85 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Γηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο Έλα άιιν εμάξηεκα πνπ ειέγρεη ηνλ ζπκππθλσηή είλαη ν δηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο. Ο δηαθφπηεο απηφο ελεξγνπνηεί ηνπο αλεκηζηήξεο πνπ ςχρνπλ ηνλ ζπκππθλσηή θαη ην ςπγείν ηεο κεραλήο, φηαλ ε πίεζε ζην ςπθηηθφ θχθισκα μεπεξάζεη έλα πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν. Ο δηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο, ελεξγνπνηείηαη κφλν φηαλ βξίζθεηαη ζε ιεηηνπξγία ην ςπθηηθφ θχθισκα. Έηζη δελ κπνξεί λα ειέγμεη ηνπο αλεκηζηήξεο φηαλ ην ςπθηηθφ θχθισκα δελ ιεηηνπξγεί, θαη ν έιεγρνο ησλ αλεκηζηήξσλ, παξακέλεη κφλν ζηελ βαιβίδα ζεξκνθξαζίαο πνπ αλαθέξζεθε ζηελ αθξηβψο πξνεγνχκελε παξάγξαθν Σξηνδηθφο δηαθφπηεο Ο ηξηνδηθφο δηαθφπηεο δελ πεξηιακβάλεηαη ζε φια ηα απηνθίλεηα, φηαλ πεξηιακβάλεηαη δελ ππάξρεη δηαθφπηεο αλεκηζηήξα πςειήο πίεζεο, δηφηη ν ηξηνδηθφο δηαθφπηεο αλαιακβάλεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ ηξηνδηθνχ δηαθφπηε, είλαη λα ζέηεη ζε θίλεζε ηνπο αλεκηζηήξεο πνπ ςχρνπλ ηνλ ζπκππθλσηή, φηαλ ε πίεζε κέζα ζην ςπθηηθφ θχθισκα μεπεξάζεη έλα πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν Γηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ Ο δηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ, ππάξρεη ζε φια ηα απηνθίλεηα πνπ δηαζέηνπλ θιηκαηηζκφ, θαη ειέγρεηαη απφ ηνπο επηβάηεο ηνπ νρήκαηνο. ε κεξηθά απηνθίλεηα, ηαπηφρξνλα κε ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ θιηκαηηζηηθνχ, ελεξγνπνηνχληαη θαη νη αλεκηζηήξεο πνπ ςχρνπλ ηνλ ζπκππθλσηή, απφ ηνλ δηαθφπηε Γηαθφπηεο πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο Ο δηαθφπηεο πίεζεο ηνπνζεηείηαη ζηελ πςειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο, ζπγθεθξηκέλα ζηελ πιεπξά ηεο θαηάζιηςεο ηνπ ζπκπηεζηή. Ο δηαθφπηεο απηφο ππάξρεη κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ ην θχθισκα ιεηηνπξγεί κε ζπκπηεζηή κεηαβιεηνχ εθηνπίζκαηνο. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ δηαθφπηε είλαη λα εθθηλεί ηνπο αλεκηζηήξεο πνπ ςχρνπλ ηνλ ζπκππθλσηή, φηαλ ε πίεζε ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 85 απφ 116

86 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ζηελ πςειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο μεπεξάζεη έλα πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ δηαθφπηε πίεζεο, γίλεηαη ζπλδπαζηηθά κε ηελ βαιβίδα ζεξκνθξαζίαο (θνχζθα) Διεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ εμαηκηζηή Ο εμαηκηζηήο φηαλ ππάξρνπλ θάπνηεο ζπλζήθεο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη πάγν επάλσ ζηα πηεξχγηά ηνπ, κε απνηέιεζκα λα κελ επηηξέπεηαη ε ξνή ηνπ αέξα δηακέζνπ ησλ πηεξπγίσλ, άξα λα κελ απαγάγεηε ε ζεξκφηεηα ηνπ αέξα κε επαθφινπζν λα κελ ςχρεηαη. Γηα ηελ απνθπγή απηνχ ηνπ θαηλνκέλνπ ππάξρνπλ ειεγθηηθνί κεραληζκνί ηνπ εμαηκηζηή, πνπ δελ επηηξέπνπλ ηελ δεκηνπξγία πάγνπ επάλσ ζηα πηεξχγηα. Ζ ιεηηνπξγία απηψλ ησλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ, είλαη λα ειέγρνπλ ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ εμαηκηζηή, λα ηελ θξαηνχλ ζε επηζπκεηά επίπεδα, ψζηε λα κελ δεκηνπξγεζεί πάγνο. Ζ ιεηηνπξγία απηή θαηνξζψλεηαη επηηξέπνληαο ηελ αλάινγε ξνή ςπθηηθνχ κέζνπ κέζα ζηνλ εμαηκηζηή. πλήζσο νη κεραληζκνί απηνί, ζπλαληνχληαη ζε ςπθηηθά θπθιψκαηα κε ζπκπηεζηέο ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο, ελψ ζπαληφηεξα ηνπο ζπλαληάκε ζε θιηκαηηζηηθά λεφηεξεο γεληάο. Οη ειεγθηηθνί κεραληζκνί πνπ ζα εμεηαζηνχλ ζηε ζπλέρεηα είλαη νη εμήο: 1) ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα αλαξξφθεζεο (STV) 2) ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα (STV) ηχπνπ POA 3) Βαιβίδα (VIR) 4) Βαιβίδα (EEVIR) 5) Βαιβίδα (EPR) ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα αλαξξφθεζεο (STV) Ζ ζηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα αλαξξφθεζεο φπσο ηελ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.9, ηνπνζεηείηαη ζηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή, κφλν ζηα απηνθίλεηα κε εθηνλσηηθή βαιβίδα. Ζ βαιβίδα STV ρξεζηκνπνηείηαη κφλν ζε θπθιψκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ζπκπηεζηή ζπλερνχο ιεηηνπξγίαο, θαη ειέγρεη ηελ ξνή ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 86 απφ 116

87 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ ζηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ειέγρεηαη ε ζεξκνθξαζία κέζσ ηεο πίεζεο κέζα ζηνλ εμαηκηζηή ψζηε λα είλαη ζε επηζπκεηά επίπεδα θαη λα κελ δεκηνπξγείηαη πάγνο ζηα πηεξχγηα. Σσήμα 4.9. Τομή ζηπαγγαλιζηικήρ βαλβίδαρ αναππόθηζηρ STV ηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα (STV) ηχπνπ POA (Pilot Operate Absolute Suction Throttling Valve) Ζ ζηξαγγαιηζηηθή βαιβίδα POA φπσο ηελ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.10, είλαη βαιβίδα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο ζηα θαηλνχξηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ. Ζ θχξηα βαιβίδα είλαη κηα βειφλα πξνζαξκνζκέλε ζε έλα ειαηήξην. Υαξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο βαιβίδαο, είλαη φηη δελ επεξεάδεηαη απφ ηελ δηαθνξά ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο ιφγσ πςνκεηξηθψλ δηαθνξψλ, ελψ παξέρεη κεγάιε αθξίβεηα ζηηο πηέζεηο, πεξίπνπ 1(psi). Ζ δχλακε πνπ επελεξγεί ε βαιβίδα είλαη αληίζεηε κε ηελ θνξά ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ απφ ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή. ηαλ ε πίεζε κέζα ζηνλ εμαηκηζηή βξίζθεηαη πάλσ απφ έλα πξνθαζνξηζκέλν ζεκείν ε βαιβίδα κέλεη αλνηρηή, φηαλ ε πίεζε πέζεη θάησ απφ απηφ ην ζεκείν, ε ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 87 απφ 116

88 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ βαιβίδα θιείλεη θαη εγθισβίδεη ην ςπθηηθφ κέζν κέζα ζηνλ εμαηκηζηή, κε ζπλέπεηα ηελ αχμεζε ηεο πίεζεο άξα θαη ηεο ζεξκνθξαζίαο. Με ηνλ παξαπάλσ ηξφπν ε βαιβίδα δελ επηηξέπεη ηνλ ζρεκαηηζκφ πάγνπ ζηα πηεξχγηα ηνπ εμαηκηζηή. σήμα ηπαγγαλιζηική βαλβίδα STV ηύπος POA Βαιβίδα (VIR) Ζ βαιβίδα ηχπνπ VIR είλαη έλαο ζπλδπαζκφο κηαο βαιβίδαο POA θαη ελφο δέθηε μεξαληήξα φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα Σνπνζεηείηαη κεηά ηελ έμνδν ηνπ εμαηκηζηή θαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο βαιβίδαο είλαη φηη δελ ππάξρεη βνιβφο νχηε ηξηρνεηδήο ζσιήλαο Βαιβίδα (EEVIR) Ζ βαιβίδα EEVIR είλαη κηα επαλαζρεδηαζκέλε βαιβίδα VIR, κε ζθνπφ ηελ απνηξνπή ζεξκνθξαζηαθψλ δηαθπκάλζεσλ ζην θχθισκα. Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο βαιβίδαο απηήο, είλαη φηη δελ θιείλεη ηειείσο πνηέ, αιιά ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 88 απφ 116

89 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ αθήλεη έζησ θαη κηα κηθξή δίνδν, ψζηε ην ςπθηηθφ κέζν λα έρεη ζπλερφκελε ξνή. Σσήμα Τομή βαλβίδαρ VIR. σήμα Βαλβίδα EPR. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 89 απφ 116

90 ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΛΔΓΥΟΤ ΣΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣΟΚΗΝΖΣΟΤ Βαιβίδα (EPR) Ζ βαιβίδα EPR φπσο ηελ βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 4.12, ιεηηνπξγεί φπσο κηα βαιβίδα ζηξαγγαιηζηηθή αλαξξνθεηηθή. Σνπνζεηείηαη ζηελ είζνδν ηνπ εμαηκηζηή θαη βνεζάεη έηζη ψζηε ε πίεζε κέζα ζηνλ εμαηκηζηή αιιά θαη θαηά ηελ έμνδν λα δηαηεξείηαη ζε πξνθαζνξηζκέλα επίπεδα. 4.2 Δπίλογορ ε απηφ ην θεθάιαην εμεηάζηεθαλ ηα ζπζηήκαηα ειέγρνπ ηνπ θπθιψκαηνο. Καηεγνξηνπνηψληαο ηα ειεγθηηθά ζπζηήκαηα ζε ηξείο ηνκείο, ηνπ ζπκπηεζηή, ηνπ ζπκππθλσηή θαη ηνπ εμαηκηζηή, αλαιχζεθε φιν ην θιηκαηηζηηθφ θχθισκα ζην απηνθίλεην. Βέβαηα ζε έλα θχθισκα παξνπζηάδνληαη αλάγθεο κεηξήζεσλ, ψζηε λα επηηπγράλεηαη ε άξηζηε ιεηηνπξγία ηνπ. Δπίζεο φινη νη κεραληζκνί έρνπλ έλαλ ζπληειεζηή θζνξάο έηζη θαη ην θιηκαηηζηηθφ ηνπ απηνθηλήηνπ, φηαλ ινηπφλ παξνπζηάδεηαη ε αλάγθε επηδηφξζσζεο, πξέπεη λα γλσξίδεη ν ηερληθφο ζε πνην ζεκείν βξίζθεηαη ε βιάβε. Σελ εχξεζε ηνπ ζεκείνπ βιάβεο θαη ηελ επηδηφξζσζε ηνπ, ηελ επηηπγράλνπκε κε ηα εξγαιεία ηεο ζπληήξεζεο ηνπ θπθιψκαηνο. Απηά ηα εξγαιεία ζα γλσξίζνπκε ζην επφκελν θεθάιαην. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 90 απφ 116

91 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ 5.0 Γενικά Έλα θιηκαηηζηηθφ θχθισκα φπσο θαη θάζε κεραλή, έρεη ηελ αλάγθε ζπληήξεζεο θαη επηζθεπήο. Οη ηερληθνί θαη φζνη αζρνινχληαη κε ηελ ζπληήξεζε θαη επηδηφξζσζε ηνπ θιηκαηηζηηθνχ, πξέπεη λα είλαη άξηζηνη γλψζηεο ησλ εξγαιείσλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ ζπληήξεζε, ή ηνλ εληνπηζκφ κηαο πηζαλήο βιάβεο. ε απηφ ην θεθάιαην ζα δνχκε ηερληθέο ιεπηνκέξεηεο, φπσο επίζεο θαη ηα θπξηφηεξα εξγαιεία ζπληήξεζεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα θιηκαηηζηηθά απηνθηλήησλ. Αθφκε ζα δνχκε κε πνηνπο ηξφπνπο κπνξνχκε λα εληνπίζνπκε κηα δηαξξνή θαη κε πνηα εξγαιεία δεκηνπξγνχκε θελφ κέζα ζην θχθισκα. Θα αλαιχζνπκε ην πην ζπλεζηζκέλν εξγαιείν ζηνλ θιηκαηηζκφ, ην καλφκεηξν, φπσο θαη ηηο δηνξζσηηθέο αιιαγέο ζηηο πηέζεηο, πνπ πξέπεη λα θάλεη ν ηερληθφο πνπ εμεηάδεη ην καλφκεηξν, αλάινγα κε ηελ πςνκεηξηθή δηαθνξά πνπ βξίζθεηαη ην απηνθίλεην. 5.1 Πίεζη ζηο κύκλυμα τύξηρ Σελ πίεζε κέζα ζην θχθισκα ςχμεο ηελ κεηξάκε ζπλήζσο ζε (psi) pounds per square inch, ή ζε (lb/in 2 ) ιίβξεο αλά ηεηξαγσληθή ίληζα. ηαλ δείρλεη έλα καλφκεηξν πνιιαπιήο κηα έλδεημε, ηφηε απηή ε έλδεημε είλαη ζε (psig) pounds per square inch gauge, δηφηη ε ηηκή επεξεάδεηαη απφ ηηο αιιαγέο ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο ιφγσ ηνπ πςνκέηξνπ. ηαλ ε ηηκή ηεο έλδεημεο ηεο πίεζεο δελ επεξεάδεηαη απφ ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε, ηφηε νλνκάδνπκε ηελ έλδεημε απφιπηε ιίβξα αλά ηεηξαγσληθή ίληζα ή pounds per square inch absolute (psia). ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 91 απφ 116

92 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ Ζ ζπλεζέζηεξε αλαθνξά ησλ θαηαζθεπαζηψλ ζηηο πηέζεηο ηνπ θπθιψκαηνο, γίλεηαη ζε (psi) ή (psig), κφλν ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο αλαθέξνληαη ζε (psia). ηε ζπλέρεηα γίλεηαη κηα ζχγθξηζε ησλ ηξηψλ δηαθνξεηηθψλ πηέζεσλ. ηαλ αλαθέξεηαη ν φξνο (psi) pounds per square inch, ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα θαηαδείμεη ηελ πίεζε πνπ αζθείηαη αλά ηεηξαγσληθή ίληζα, ρσξίο λα αληηζηαζκίδεηαη ε αηκνζθαηξηθή πίεζε. ηαλ αλαθέξεηαη ν φξνο (psig) pounds per square inch gauge, ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα θαηαδείμεη ηελ πίεζε πνπ αζθείηαη αλά ηεηξαγσληθή ίληζα, ελψ παξάιιεια αληηζηαζκίδεηαη ζηελ έλδεημε θαη ε αηκνζθαηξηθή πίεζε. Γειαδή φηαλ ε έλδεημε ζην καλφκεηξν είλαη κεδεληθή, απνηππψλεηαη ε αηκνζθαηξηθή πίεζε, ε νπνία είλαη ζην χςνο ηεο ζάιαζζαο 14.7(psia) = 101.3(kPa). ηαλ αλαθέξεηαη ν φξνο (psiα) pounds per square inch absolute, ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα θαηαδείμεη ηελ πίεζε πνπ αζθείηαη αλά ηεηξαγσληθή ίληζα, ελψ παξάιιεια αληηζηαζκίδεηαη ε αηκνζθαηξηθή πίεζε απφ ην απφιπην κεδέλ. Γειαδή φηαλ έλα καλφκεηξν δείρλεη ηελ πίεζε ζε (psiα), έζησ αλ δελ είλαη ζπλδεδεκέλν ζε θάπνην θχθισκα, δείρλεη 14.7(psia)=101.3(kPa), δηφηη επεξεάδεηαη απφ ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε πνπ ην πεξηβάιιεη Αηκνζθαηξηθή πίεζε ηαλ αλαθεξφκαζηε ζηνλ φξν αηκνζθαηξηθή πίεζε, ελλννχκε ηελ πίεζε πνπ αζθεί ε αηκφζθαηξα πνπ πεξηβάιιεη ηελ γε, επάλσ ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο, ή ζηα αληηθείκελα πνπ βξίζθνληαη εληφο ηεο αηκφζθαηξαο. Σν πάρνο ηεο αηκφζθαηξαο είλαη πεξίπνπ 3500ρικ, φκσο ε κεγαιχηεξε πίεζε πνπ αζθεί ε αηκφζθαηξα θαη απηή πνπ κεηξάκε ηειηθά, είλαη απφ ηελ επηθάλεηα ηεο γεο σο ηα 1000ρικ πεξίπνπ. Αθξηβέζηεξα ε αηκνζθαηξηθή πίεζε κεηξηέηαη ζε ζηήιε αέξα πνπ αληηζηνηρεί ζε χςνο 965.6ρικ=600 κίιηα, επίζεο ζην κεηξηθφ ζχζηεκα ε πίεζε κεηξηέηαη ζε (kpa) kilopascals, ελψ ζην αγγινζαμνληθφ ζχζηεκα κεηξηέηαη ζε (lb/in 2 ) ιίβξεο αλά ηεηξαγσληθή ίληζα. ηελ επηθάλεηα κηαο ηεηξαγσληθήο ίληζαο (in 2 ) = 6.452(cm 2 ) ηεηξαγσληθά εθαηνζηά, ε πίεζε πνπ αζθεί κία ζηήιε αέξα (965.6ρικ), είλαη (kPa)=14696(psia). Ζ ηηκέο είλαη ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 92 απφ 116

93 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ ζηξνγγπινπνηεκέλεο θαη γίλνληαη 101.3(kPa)=14.7(psia), θαη είλαη γλσζηέο σο κηα αηκνζθαηξηθή πίεζε (atm) Τςνκεηξηθή απφθιηζε πίεζεο Ζ αηκνζθαηξηθή πίεζε, απνθιίλεη αλάινγα κε ηελ πςνκεηξηθή δηαθνξά απφ ην χςνο ηεο ζάιαζζαο. ζν ςειφηεξα απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο κεηξήζεη θάπνηνο ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε, ζα δηαπηζηψζεη φηη ε πίεζε κεηψλεηαη, φζν αλεβαίλεη απφ ην χςνο ηεο ζάιαζζαο. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο, φπνηνο κεηξάεη ηελ πίεζε ζε έλα ςπθηηθφ θχθισκα, ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηηο δηαθνξεηηθέο αηκνζθαηξηθέο πηέζεηο πνπ ηζρχνπλ ζε θάζε πςνκεηξηθή δηαθνξά, θαη λα δηνξζψλεη ηηο ηηκέο ηνπ καλνκέηξνπ, ζχκθσλα κε ηνπο ηζρχνληεο πίλαθεο. ηε ζπλέρεηα παξαζέηεηαη πίλαθαο δηφξζσζεο πίεζεο, ιφγσ πςνκεηξηθήο δηαθνξάο. Τςφκεηξν ft (πφδηα πάλσ απφ ζάιαζζα) Απφιπηε αηκνζθαηξηθή πίεζε Τςνκεηξηθή δηφξζσζε καλνκέηξνπ (psi) Πίνακαρ 5.1. Διοπθυηικόρ πίνακαρ αημοζθαιπικών πιέζευν λόγυ ςτομεηπικών διαθοπών. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 93 απφ 116

94 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ Τςνκεηξηθή απφθιηζε θελνχ ην ςπθηηθφ θχθισκα ππάξρεη ε αλάγθε δεκηνπξγίαο θελνχ, ην θελφ ζπλήζσο κεηξάηαη ζε ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (in-hg). Σν ηέιεην θελφ είλαη (in-hg), ην νπνίν κεηξηέηαη ζην χςνο ηεο ζάιαζζαο φπνπ ε αηκνζθαηξηθή πίεζε είλαη 14.7 (psia). ην καλφκεηξν πεξηιακβάλνληαη θαη νη ελδείμεηο ζε ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (in-hg), ψζηε λα κεηξηέηαη ην θελφ. Ζ αηκνζθαηξηθή πίεζε απνθιίλεη αλάινγα κε ηελ πςνκεηξηθή δηαθνξά απφ ην χςνο ηεο ζάιαζζαο. ζν ςειφηεξα απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο κεηξήζεη θάπνηνο ηελ αηκνζθαηξηθή πίεζε, ζα δηαπηζηψζεη φηη ε πίεζε κεηψλεηαη φζν αλεβαίλεη απφ ην χςνο ηεο ζάιαζζαο. ε πεξηπηψζεηο πνπ ην καλφκεηξν βξίζθεηαη ζε πςνκεηξηθέο απνθιίζεηο απφ ην χςνο ηεο ζάιαζζαο, πξέπεη λα γίλνληαη νη απαξαίηεηεο δηνξζψζεηο ζηηο ελδεηθηηθέο ηηκέο ηνπ. ηε ζπλέρεηα παξαηίζεηαη δηνξζσηηθφο πίλαθαο θελνχ ιφγσ πςνκεηξηθήο δηαθνξάο. Τςφκεηξν ft (πφδηα πάλσ απφ ζάιαζζα) Σέιεην θελφ (in.hg) Τςνκεηξηθή δηφξζσζε καλνκέηξνπ (in.hg) Πίνακαρ 5.2. Διοπθυηικόρ πίνακαρ κενού λόγυ ςτομεηπικών διαθοπών. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 94 απφ 116

95 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ 5.2 Μανόμεηπα πολλαπλή και ζυληνώζειρ Σν πξψην θαη πην βαζηθφ εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ ζπληήξεζε θαη ηελ επηζθεπή ηνπ θιηκαηηζηηθνχ θπθιψκαηνο είλαη ην καλφκεηξν θαη ε πνιιαπιή, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.3. Σν εξγαιείν απηφ ρξεζηκεχεη ψζηε λα ειεγρζνχλ νη πηέζεηο ζηα βαζηθφηεξα ζεκεία ηνπ θπθιψκαηνο, θαη λα απνθνκηζηεί έλα πξψην ζπκπέξαζκα, ή θαη ε ηειηθή δηάγλσζε αξθεηέο θνξέο. Υαξαθηεξηζηηθφ ηνπ ζπζηήκαηνο, είλαη φηη ζπλδέεηαη ην έλα καλφκεηξν κέζσ ηεο πνιιαπιήο θαη ησλ ζσιελψζεσλ, κε ηελ πςειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο (θαηάζιηςε), ελψ ην άιιν καλφκεηξν ζπλδέεηαη κε ηελ ρακειή πιεπξά ηνπ θπθιψκαηνο (αλαξξφθεζε). Σσήμα 5.3. Σύζηημα μανομέηπυν με πολλαπλή, με πλεςπικούρ πςθμιζηέρ Πνιιαπιή Ζ πνιιαπιή απνηειεί ηνλ θνξκφ ηνπ ζπζηήκαηνο καλνκέηξσλ, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.3. ηελ κηα κεξηά ηεο πνιιαπιήο βξίζθνληαη ζπλδεδεκέλα, ην καλφκεηξν ηεο ρακειήο πίεζεο, ν ζσιήλαο ρακειήο ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 95 απφ 116

96 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ πίεζεο, φπσο θαη ε ρεηξνθίλεηε βαιβίδα πνπ ειέγρεη ηε ξνή ηεο ρακειήο πίεζεο. ηελ άιιε πιεπξά βξίζθνληαη ζπλδεδεκέλα, ην καλφκεηξν ηεο πςειήο πίεζεο, ν ζσιήλαο πςειήο πίεζεο, φπσο θαη ε ρεηξνθίλεηε βαιβίδα πνπ ειέγρεη ηε ξνή ηεο πςειήο πίεζεο. ε φιεο ηηο πνιιαπιέο ππάξρνπλ δχν ππνδνρέο ζηελ επάλσ πιεπξά, φπνπ ζπλδένληαη ηα δχν καλφκεηξα πςειήο θαη ρακειήο πίεζεο. ηελ θάησ πιεπξά ηεο πνιιαπιήο ππάξρνπλ ηξεηο ππνδνρέο, φπνπ ζπλδένληαη θάησ απφ ην καλφκεηξν ρακειήο πίεζεο ν ζσιήλαο ρακειήο πίεζεο, θάησ απφ ην καλφκεηξν πςειήο πίεζεο ν ζσιήλαο πςειήο πίεζεο, ελψ ζηελ ηξίηε ππνδνρή ζπλδέεηαη ν ζσιήλαο, φπνπ κπνξνχκε λα πιεξψζνπκε ην θχθισκα κε ςπθηηθφ κέζν ή λα δεκηνπξγήζνπκε θελφ ζην θχθισκα. ηελ πνιιαπιή ηνπ ζρήκαηνο 5.3, ππάξρνπλ θαη δχν ρεηξνθίλεηεο βαιβίδεο, ε κηα είλαη ζπλδεδεκέλε ζηε κεξηά ηεο ρακειήο πίεζεο, ελψ ε άιιε είλαη ζπλδεδεκέλε ζηε κεξηά ηεο πςειήο πίεζεο. Οη ρεηξνθίλεηεο βαιβίδεο επηηξέπνπλ ζηνλ ηερληθφ λα εθθελψλεη, επαλνξζψλεη, ή λα ζπληεξεί ην θχθισκα, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα απνζπλδέζεη ηνπο ζσιήλεο. ε πνιιέο πνιιαπιέο είλαη πξνζαξκνζκέλνο έλαο γπάιηλνο δείθηεο, απφ φπνπ κπνξνχκε λα δνχκε ηελ ξνή κέζα ζην ςπθηηθφ θχθισκα θαη λα ζπκπεξάλνπκε πηζαλέο βιάβεο. Ο επξχηεξνο ηχπνο πνιιαπιήο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηα θιηκαηηζηηθά ησλ απηνθηλήησλ, είλαη φπσο ηνπ ζρήκαηνο 5.3, φκσο ππάξρνπλ πνιινί ηχπνη πνιιαπιψλ, φπσο ε πνιιαπιή κε δχν κεησπηθέο ρεηξνθίλεηεο βαιβίδεο, παξάιιεια κε ηηο δχν πιεπξηθέο σιελψζεηο Οη ζσιήλεο πνπ ζπλδένληαη ζην θχθισκα ηνπ θιηκαηηζκνχ, είλαη εηδηθνί ζσιήλεο θαηαζθεπαζκέλνη λα αληέρνπλ ζε πηέζεηο σο θαη 500(psi)=344.8(kPa), φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.4. ε θάπνηεο εηδηθέο πεξηπηψζεηο, ρξεζηκνπνηνχληαη ζσιήλεο κε αληνρή σο θαη 2000(psi)=13790(kPa). Οη ζσιελψζεηο είλαη θαηαζθεπαζκέλεο απφ θανπηζνχθ, ελψ εζσηεξηθά θέξνπλ πεξηηχιημε απφ λάηινλ πςειήο αληνρήο, πνπ δελ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 96 απφ 116

97 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ δηαβξψλεηαη απφ ηα ςπθηηθά κέζα γηα ηελ απνθπγή δηαξξνήο. Οη ζσιήλεο δηαηίζεληαη ζε δηαθνξεηηθά ρξψκαηα, αλάινγα κε ην πνπ ζπλδένληαη γηα ηελ απνθπγή αηπρήκαηνο. Οη ζσιήλεο πνπ ζπλδένληαη ζηελ πςειή πιεπξά ηεο πίεζεο, έρνπλ θφθθηλν ρξψκα, νη ζσιήλεο πνπ ζπλδένληαη ζηελ ρακειή πιεπξά ηεο πίεζεο, έρνπλ κπιε ρξψκα, ελψ νη ζσιήλεο πνπ ζπλδένληαη ζην θέληξν ηεο πνιιαπιήο, απφ φπνπ ζπκπιεξψλεηαη ςπθηηθφ κέζν ή δεκηνπξγείηαη θελφ, έρνπλ θίηξηλν ή άζπξν ρξψκα. Σα κήθε πνπ δηαηίζεληαη νη ζσιήλεο είλαη ηππνπνηεκέλα, φκσο κπνξνχλ λα δηαηεζνχλ θαη δηαθνξεηηθά κήθε, θαηφπηλ παξαγγειίαο. Σα ζπλεζέζηεξα ηππνπνηεκέλα κήθε πνπ δηαηίζεληαη νη ζσιήλεο είλαη, 24 ίληζεο (610mm), 36 ίληζεο (914mm), 48 ίληζεο (122cm), 60 ίληζεο (152cm), 72 ίληζεο (183cm), 84 ίληζεο (213cm), 8 πφδηα (244cm) θαη 12 πφδηα (366cm). ηνλ θιηκαηηζκφ ηνπ απηνθηλήηνπ ην ζπλεζέζηεξν κήθνο ζσιελψζεσλ πνπ είλαη θαιχπηεη ηηο αλάγθεο, είλαη 36 ίληζεο (914mm). Σσήμα 5.4. Συληνώζειρ ηος τςκηικού κςκλώμαηορ. ε φιεο ηηο ζσιήλεο, ε κηα πιεπξά θέξεη εηδηθή βαιβίδα πνπ ζπλδέεηαη κε ην θχθισκα ηνπ απηνθηλήηνπ, ζηελ νπνία είλαη πξνζαξκνζκέλε θξαθηηθή αθίδα, πξνο απνθπγή δηαξξνήο ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ ζηελ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 97 απφ 116

98 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ αηκφζθαηξα, φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.5. Ζ άιιε πιεπξά ηεο ζσιήλαο δελ θέξεη βαιβίδα, επεηδή ζπλδέεηαη ζηελ πνιιαπιή θαη δελ ππάξρεη θίλδπλνο δηαξξνήο. Δπίζεο νη ππνδνρέο ησλ βαιβίδσλ πνπ βξίζθνληαη επάλσ ζην θχθισκα ηνπ απηνθηλήηνπ, είλαη δηαθνξεηηθέο γηα ηα θπθιψκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ςπθηηθφ κέζν R-12, απφ ηηο βαιβίδεο ησλ θπθισκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ςπθηηθφ κέζν R134a. Οη θαηαζθεπαζηέο έρνπλ δεκηνπξγήζεη δηαθνξεηηθέο ππνδνρέο βαιβίδσλ, γηα ηελ απνθπγή αλάκημεο ησλ δηαθνξεηηθψλ ςπθηηθψλ κέζσλ, αθνχ δελ είλαη ζπκβαηή ε ηαπηφρξνλε ιεηηνπξγία ηνπο κέζα ζην ίδην θχθισκα θαη κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί βιάβε, ή θαη αηχρεκα. Σσήμα 5.5. Ειδική βαλβίδα ζυλήνυζηρ με θπακηική ακίδα Αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο Σν αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν ρακειήο πίεζεο, νλνκάδεηαη θαη ζχλζεην καλφκεηξν, δηφηη κπνξεί θάπνηνο λα δεη ηηο ελδείμεηο ησλ κεηξήζεσλ ηνπ θελνχ θαη ηεο πίεζεο. Ζ ζχλδεζε ηνπ καλνκέηξνπ, γίλεηαη ζηελ ρακειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο. Ζ θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 98 απφ 116

99 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ είλαη βαζκνλνκεκέλε, ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο απφ -30 ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (inhg), σο 0 ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (inhg), φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.6. Δπίζεο ε θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε, ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο απφ 0 (psi) σο 170 (psi), κε χςηζηε αλαθνξά ζηα 232 (psi). Ζ θαηαζθεπή ηνπ καλνκέηξνπ είλαη ηέηνηα, ψζηε λα απνθεχγεηαη ε θαηαζηξνθή ηνπ, αθφκε θαη φηαλ ε πίεζε μεπεξάζεη θαη ηα 232 (psi). σήμα 5.6. Μανόμεηπο σαμηλήρ πλεςπάρ πίεζηρ Μεηξηθφ καλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο Σν κεηξηθφ καλφκεηξν ρακειήο πιεπξάο πίεζεο, ζπλδέεηαη κε ηελ ρακειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο, φπσο ην βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.6. Ζ θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε, ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ -760 ρηιηνζηά ζηήιεο πδξαξγχξνπ (mmhg), σο 0 ρηιηνζηά ζηήιεο πδξαξγχξνπ (mmhg). Δπίζεο ε θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ 0 (bar) σο 12 (bar), κε χςηζηε αλαθνξά ζηα 16 (bar). Ζ θαηαζθεπή ηνπ καλνκέηξνπ είλαη ηέηνηα, ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 99 απφ 116

100 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ ψζηε λα απνθεχγεηαη ε θαηαζηξνθή ηνπ, αθφκε θαη φηαλ ε πίεζε μεπεξάζεη ηα 16 (bar) Αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο Σν αγγινζαμνληθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο, ζπλδέεηαη κε ηελ πςειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο, φπσο ην βιέπνπκε ζην ζρήκα 5.7. Ζ θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε, ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ -30 ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (inhg), σο 0 ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ (inhg), φπσο βιέπνπκε θαη ζην ζρήκα 5.7. Δπίζεο ε θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ 0 (psi) σο 430 (psi). Ζ θαηαζθεπή ηνπ καλνκέηξνπ είλαη ηέηνηα, ψζηε λα απνθεχγεηαη ε θαηαζηξνθή ηνπ αθφκε θαη φηαλ ε πίεζε μεπεξάζεη θαη ηα 430 (psi). Σσήμα 5.7. Μανόμεηπο ςτηλήρ πλεςπάρ πίεζηρ Μεηξηθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο Σν κεηξηθφ καλφκεηξν πςειήο πιεπξάο πίεζεο, ζπλδέεηαη κε ηελ πςειή πιεπξά πίεζεο ηνπ θπθιψκαηνο, φπσο ην βιέπνπκε ζην ζρήκα 5.7. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 100 απφ 116

101 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ Ζ θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε, ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ -760 ρηιηνζηά ζηήιεο πδξαξγχξνπ (mmhg), σο 0 ρηιηνζηά ζηήιεο πδξαξγχξνπ (mmhg). Δπίζεο ε θιίκαθα ηνπ καλνκέηξνπ είλαη βαζκνλνκεκέλε ψζηε λα δείρλεη πηέζεηο, απφ 0 (bar), σο 30 (bar). Ζ θαηαζθεπή ηνπ καλνκέηξνπ είλαη ηέηνηα, ψζηε λα απνθεχγεηαη ε θαηαζηξνθή ηνπ αθφκε θαη φηαλ ε πίεζε μεπεξάζεη ηα 30 (bar). 5.3 Κενό ζηο κύκλυμα κλιμαηιζμού Σέιεην θελφ ή απφιπην θελφ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ κπνξεί λα ππάξμεη, ε πξνζέγγηζε ηνπ θελνχ γίλεηαη αληηιεπηή θαιχηεξα, φηαλ ελλννχκε ην θελφ ηνπ δηαζηήκαηνο. Ο θπζηθφο φξνο πνπ πεξηγξάθεη ην θελφ, είλαη ε πιήξεο απνπζία χιεο απφ ηνλ ρψξν, ελψ ην αληίζεην ηνπ θελνχ, είλαη ε ηέιεηα πιεξφηεηα ηνπ ρψξνπ κε χιε. Καη νη δχν θαηαζηάζεηο είλαη ζεσξεηηθέο, θαη δελ κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ ηέιεηα θαη πξαγκαηηθά κε ηε ζεκεξηλή ππάξρνπζα ηερλνινγία. ηε κεραλνινγία ν φξνο ηνπ θελνχ, πξνζδηνξίδεη κία πεξηνρή εληφο ηεο νπνίαο ππάξρεη ππνπίεζε, ή ε πίεζε πνπ βξίζθεηαη έλα αέξην, είλαη κηθξφηεξε ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο. Ζ κνλάδα πίεζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηελ κεραλνινγία είλαη ην Pascal (Pa), φκσο ζηελ πξάμε ην θελφ κεηξηέηαη ζε κνλάδεο Torricelli (torr), 1torr = Pascal, επίζεο δίλεηαη ε πίεζε θαη ζε (bar), ή ζε ζηήιεο ρηιηνζηψλ πδξαξγχξνπ (mmhg). ηα καλφκεηξα ηνπ θιηκαηηζκνχ απηνθηλήηνπ, ε πίεζε ηνπ θελνχ πξνζδηνξίδεηαη ζε ζηήιεο ρηιηνζηψλ πδξαξγχξνπ, ή ίληζεο ζηήιεο πδξαξγχξνπ, φπνπ ην ηέιεην θελφ αληηζηνηρεί, ζε mmhg=30 inhg. Άξα ην θελφ πνπ δεκηνπξγείηαη, πξέπεη λα αθαηξείηαη απφ ην ηέιεην θελφ, ψζηε λα βξεζεί ην πξαγκαηηθφ. Γηα παξάδεηγκα, αλ ππάξρεη πίεζε θελνχ 560 mmhg κέζα ζε έλα θχθισκα, ηφηε ην πξαγκαηηθφ θελφ είλαη ( = mmhg). πλήζσο ν αξηζκφο mmhg ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 101 απφ 116

102 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ ζηξνγγπινπνηείηαη θαη γίλεηαη 760 mmhg=30 inhg, φπνπ είλαη ην απφιπην θελφ. Σα φξγαλα κε ηα νπνία κεηξάκε ην θελφ, νλνκάδνληαη θελφκεηξα. Ζ αλάγθε δεκηνπξγίαο θελνχ ζην θχθισκα θιηκαηηζκνχ, πξνθχπηεη φηαλ: 1) Γελ ππάξρεη ςπθηηθφ κέζν εζσηεξηθά ηνπ θπθιψκαηνο, ιφγσ αθαίξεζήο ηνπ πξνο επηδηφξζσζε 2) Τπάξρεη παξνπζία πγξαζίαο κέζα ζην θχθισκα ή ςπθηηθφ κέζν, ιφγσ αζηνρίαο εμαξηήκαηνο 3) Τπάξρεη κφιπλζε ηνπ ςπθηηθνχ κέζνπ Σα φξγαλα κε ηα νπνία κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε θελφ κέζα ζε έλα θιηκαηηζηηθφ απηνθηλήηνπ, είλαη δχν ηχπνη αληιηψλ θελνχ, θαη ζα ηηο δνχκε ζηε ζπλέρεηα Αληιία θελνχ ηχπνπ Venturi Ζ αληιία θελνχ ηχπνπ Venturi φπσο ηελ βιέπνπκε ζην ζρήκα 5.8, είλαη ε θζελφηεξε αληιία πνπ δηαηίζεηαη ζηελ εκπνξηθή αγνξά. Υαξαθηεξηζηηθά πιενλεθηήκαηά ηεο, είλαη φηη δελ έρεη θηλνχκελα κέξε θαη δελ ρξεζηκνπνηεί έιαην γηα ηελ ιίπαλζή ηεο, έηζη δελ ρξεηάδεηαη ζπληήξεζε. Μεηνλεθηήκαηα ηεο αληιίαο, είλαη φηη ρξεηάδεηαη έλαλ ζπκπηεζηή αέξα ζπλδεδεκέλν κε απηήλ γηα λα ιεηηνπξγήζεη, κε ηθαλφηεηα ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπκπηεζηή κεηαμχ ησλ 80psi θαη 90psi, ελψ ν ρξφλνο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπκπηεζηή πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ ηξηάληα ιεπηά. Πξαθηηθά ινηπφλ ε αληιία απηή, θαηαλαιψλεη αξθεηή ειεθηξηθή ελέξγεηα, ελψ πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζεί, πξέπεη λα γίλνπλ νη παξαθάησ ελέξγεηεο: 1) Αξρηθά πξέπεη λα αδεηάζεη ην ςπθηηθφ θχθισκα ηειείσο απφ ην ςπθηηθφ κέζν 2) ηελ αληιία θελνχ λα ζπλδεζεί ε πνιιαπιή ζηελ ζέζε φπνπ αλαγξάθεηαη θελφ ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 102 απφ 116

103 ΤΝΣΖΡΖΖ ΣΟΤ ΚΛΗΜΑΣΗΣΗΚΟΤ ΚΤΚΛΧΜΑΣΟ ΚΛΗΜ/ΜΟ ΑΤΣ/ΣΟΤ 3) Να αλνηρηνχλ φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξν νη ζηξφθηγγεο ηεο πνιιαπιήο, ψζηε λα ππάξρεη ε δπλαηή κεγαιχηεξε ξνή δηακέζνπ ηεο πνιιαπιήο 4) ηελ αληιία θελνχ λα ζπλδεζεί ν ζσιήλαο αέξα ηνπ ζπκπηεζηή ζηελ ζέζε πνπ αλαγξάθεηαη εηζαγσγή αέξα 5) Ο ρξφλνο ιεηηνπξγίαο ηεο αληιίαο, ζα πξέπεη λα μεθηλήζεη λα κεηξάηαη, αθνχ πξψηα ην καλφκεηξν δείμεη ηελ πξψηε έλδεημε θελνχ 6) Μεηά απφ δέθα ιεπηά πεξίπνπ, ην καλφκεηξν ζα δείμεη ην κεγαιχηεξν δπλαηφ θελφ πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί. Έπεηηα πξέπεη λα απνζπλδεζεί φιν ην ζχζηεκα θαη λα ειεγρζεί αλ ην θχθισκα δχλαηαη λα θξαηήζεη ην θελφ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί. ε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη δηαξξνή, πξέπεη λα δηνξζψλεηαη θαη λα επαλαιακβάλνληαη ηα βήκαηα απφ ην 1 σο ην 5, κέρξη λα κελ ππάξρεη δηαξξνή ζην θχθισκα 7) Να επαλαζπλδέεηαη ην ζχζηεκα θελνχ ζην θχθισκα γηα αθφκε ηξηάληα ιεπηά, ψζηε λα νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία εθθέλσζεο 8) Μφιηο νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία εθθέλσζεο, λα απνζπλδεζεί ην ζχζηεκα θελνχ θαη λα ειεγρζεί αλ ην θχθισκα δχλαηαη λα θξαηήζεη ην θελφ πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί 9) Δθφζνλ φια βαίλνπλ θαιψο θαη ην θχθισκα δελ παξνπζηάδεη δηαξξνέο, λα πιεξσζεί ην θχθισκα κε ςπθηηθφ κέζν Σσήμα 5.8. Ανηλία κενού ηύπος Venturi. ΑΠΟΣΟΛΟ ΜΠΔΣΕΗΟ ει. 103 απφ 116