Υφή Βάθος προφίλ Χαρακτηριστικά οριζόντων Δομή Συγκράτηση νερού Ρυθμός απορρόφησης υγρασίας Ελεύθερη κίνηση του αέρα Βαθμός συνεκτικότητας του

Transcript

1 Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης

2 Υφή Βάθος προφίλ Χαρακτηριστικά οριζόντων Δομή Συγκράτηση νερού Ρυθμός απορρόφησης υγρασίας Ελεύθερη κίνηση του αέρα Βαθμός συνεκτικότητας του εδάφους

3 Μέγεθος εδαφικών τεμαχιδίων Μεγάλα τεμαχιδία Καλή αποστράγγιση Θερμαίνονται, ψύχονται εύκολα Πτωχά σε θρεπτικά συστατικά Μικρά τεμαχιδία Αντίθετες ιδιότητες

4 Ανόργανα συστατικά πετρώματα Οργανική ουσία φυτά, ζώα Νερό Αέρα

5 Μεγάλοι χάλικες, λίθοι > 20 mm Χάλικες Λεπτή γη < 2 mm Χοντρή άμμος 2-0,2 mm Λεπτή άμμος 0,2-0,02 mm Ιλύς 0,02-0,002 mm Άργιλος < 0,002 mm

6 Η εκατοστιαία περιεκτικότητα ενός εδάφους σε άμμο, ιλύ και άργιλο Άμμος αποστρογγυλωμένη ή γωνιώδη κόκκοι, αδρανή Ιλύς ακανόνιστα, αδρανή, σκελετικά Άργιλος πλακοειδή, μεγάλη ειδική επιφάνεια, πλαστικότητα και συνοχή Η διαδικασία προσδιορισμού της εκατοστιαίας αναλογίας - μηχανική ανάλυση Ταχύτητα πτώσης μεμονωμένων τεμαχιδίων Νόμος του Stoke

7 Νόμος του Stoke V = 2 gr 2 (ds-dl)/9n Τεμαχίδια σφαιρικά Ταχύτητα σταθερή Υγρό απεριόριστο Άκαμπτα και λείο

8 Κατηγορία Ακρωνύμιο Γενικές Αμμώδη S Χονδρόκοκκα Πηλοαμμώδη LS Αμμοπηλώδη SL Μερικώς Χονδρόκοκκα Πηλώδη L Ιλυοπηλώδη SiL Μεσα Ιλυώδη Si Αμμοαργιλοπηλώδη SCL Αργιλοπηλώδη CL Μετρίως λεπτόκοκκα Ιλυοαργιλοπηλώδη SiCL Αμμοαργιλώδη SC Λεπτόκοκκα Ιλυοαργιλώδη SiC Αργιλώδη C

9

10 Αμμος υδατοικανότητα μικρή, διάκενα, μεγάλη κίνηση νερού Ιλυς όχι πολύ άμμος, άργιλος και οργανική ουσία δυσμενείς συνθήκες συμπαγή ασθενή δομή Άργιλος διαστέλλεται, κολλώδης, προσρόφηση αέριων, νερού, ιόντων αυξάνεται η συνεκτικότητα και υδατοικανότητα δυσκολίες καλλιέργεια και αποστράγγιση

11 Αμμώδη Πεύκα Πηλώδη, Αργιλοπηλώδη Ερυθρελάτη, ελάτη, οξιά, δρυ, πτελιά Αργιλώδη - Πόες

12 Παραγωγικότητα με αύξηση αργίλου και ιλύς Θρεπτικά συστατικά Αμμώδη εδάφη έλλειψη υπόγειων νερών Προσθήκη οργανικής ουσίας Προσοχή σε γυμνά εδάφη αναδάσωση Πηλώδη, αργιλώδη πιο απαιτητικά είδη Υλοτομίες αργιλώδη εδάφη συντηρητικές

13 Αργιλώδη εδάφη διαπερατά νερό, αέρα και ρίζες. Ραβδώσεις Αμμώδη δυσμενή Επιφάνεια Περιορισμό εξάτμισης, μεγαλύτερη υγρασία Εκατοστά κατά όγκο, μέγεθος και σχήμα

14 Διάταξη αρχικών τεμαχιδίων σε μεγαλύτερα συσσωματώματα, χαρακτηρίζεται από το σχετικό μέγεθος, σχετική θέση τεμαχιδίων μεταξύ τους Συνοχή συνάφεια πρωτογενών κόκκων Εξουδετέρωση αρνητικών φορτίων Μεγάλη επιφάνεια επαφής (άργιλος) Αντίθετα φορτία άργιλος, οξείδια σιδήρου Ύγρανση και ξήρανση Οργανική ουσία δημιουργία δεσμών

15 Διάβροχη και ξήρανση Πήξη και τήξη Οργανική ουσία Είδος κατιόντων (Ca Na, K) Μικροοργανισμοί Μηχανική σύσταση Αύξηση, αποσύνθεση ριζών

16 Τύπος -Σχήμα των μονάδων δομής Κατηγορία Διαστάσεις μονάδων δομής Βαθμός Βαθμό διάκρισης και σταθερότητας

17 Τύπος Κατηγορίες Βαθμός Χωρίς δομή Με δομή Μονόκοκκος Πλακοειδής Πολύ λεπτή Ασθενής Συμπαγής Πρισματική Λεπτή Μέτρια Στυλοειδής Μέτρια Ισχυρή Κυβοειδής Αδρομερής Κοκκώδης Πολύ αδρομερής Ψιχαλωτή

18 Εξαρτάται από την χρήση Άριστη δομή μεγαλύτερη παράγωγη Συγκρατεί ισχυρά τα φυτά Κανονική ανάπτυξη φυτών Συγκρατεί νερό Καλή αποστράγγιση Κίνηση διάχυση αέρα Προστασία από διάβρωση

19 Ευνοϊκότερες συνθήκες Επιφανειακούς ορίζοντες Ισχυρή, λεπτή ή μέτρια κοκκώδη ή ψιχαλωτή δομή Βαθύτερους ορίζοντες λεπτή ή μέτρια κοκκώδη ή κυβοειδή δομή Δασοσκεπείς εκτάσεις συμπαγείς Υπερβόσκηση Χρήση βαρέων μηχανημάτων

20 Πορώδες του εδάφους είναι το εκατοστιαίο ποσοστό του όγκου του εδάφους σε φυσική κατάσταση που καταλαμβάνεται από την υγρή και αέρια φάση αυτού Φαινομενική πυκνότητα Ξηρό βάρος της μονάδας όγκου (1 cm 3 ) αδιατάρακτου εδάφους

21 Δασικά εδάφη: 0,7 2,0 gr/cm3 Μέτρηση κυλινδρικούς δειγματολήπτες, μέθοδο εκσκαφής και τη ραδιενεργό μέθοδο

22 Εξαρτάται: ορυκτολογία, κοκκομετρία, δομη, οργανική ουσία Αμμώδη μεγαλύτερη Φ.Π. από αργιλώδη Ανωτέρα τμήματα εδάφους μεγαλύτερη Φ.Π. από κατώτερα Καλύτερη δομή Υπερβόσκηση, χρήση μεγάλων μηχανημάτων διατάραξη εδάφους μειώσει πορώδες Καλυτέρα εδάφη μεγάλο πορώδες μεγαλύτερη υγρασία, καλύτερος αερισμός

23 Αεροϊκανότητα ποσό αέρα που παραμένει στους πόρους του εδάφους όταν βρίσκεται στην κατάσταση αγροϊκανότητας αμμώδη μεγάλη, αργιλώδη μικρή Δασικά εδάφη 15-35%. Προβλημα < 10% Ολική ποσότητα μεταβάλλεται ανάλογα με την υγρασία του εδάφους Αερισμός - ανταλλαγή εδαφικού αέρα με ατμοσφαιρικό για την απομάκρυνση CO2, και τον εμπλουτισμό με O2

24 Κακός Αερισμός Επιδράσεις Μείωση αύξησης και δραστηριότητας ριζών Μείωση πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων Δημιουργία τοξικών ουσιών Προκαλείται Πατήματα ανθρώπων, ζώων ειδικά υγρά Υπερβολική κατεργασία Συμπίεση από βαριά μηχανήματα

25 Φανερώνει γονιμότητα όλα τα χρώματα Μείγμα πολλών χρωμάτων κυρίως τεφρού, κίτρινου, καστανού και κόκκινου Λεπτόκοκκα επηρεάζουν περισσότερο Χούμος μαύρο, καστανιά Ορυκτά αργίλου λευκά, τεφρό, κόκκινο, κίτρινο Υγρό έδαφος, κοιλώματα σκοτεινότερο Καστανά ή μαύρα οργανική ουσία, γόνιμα και πιθανώς δεν αποστραγγίζονται καλά

26 Κόκκινα αποστραγγίζονται καλά, εξελιγμένα, προχωρημένη αποσάθρωση, υγρά θερμά κλίματα Πινάκα χρωμάτων Munsel Χροιά μήκος κύματος χρωμάτων που κυριαρχεί Ένταση φωτεινότητα σε σχέση με το λευκό Καθαρότητα βαθμό ευκρίνειας Πρώτα αγγλικό γράμμα Μετά 2 αριθμοί

27 Επηρεάζει: ταχύτητα χημικών και βιοχημικών αντιδράσεων, υγρασία, δομή, αερισμό, φυσική αποσάθρωση, ανάπτυξη φυτών Διακυμάνσεις: κατάσταση καλύψεις, χρώμα, ειδική θερμότητα, περιεκτικότητα σε νερό Εύκρατα κλίματα 5-25 ο C θανάτωση 54 ο C Βλάστηση θερμαντικός μανδύας περιορίζει μεγάλες μεταβολές αντανάκλαση ακτινοβολίας

28 Εξωτερικοί παράγοντες Υψόμετρο Έκθεση Κλίση Γεωγραφικό πλάτος Κάλυψη του εδάφους Ρύθμιση υγρασίας Κάλυψη δασικής βλάστησης Κάλυψη φυτικά υπολείμματα Αποστράγγιση

29 Μεγαλύτερο βάθος στο όποιο μπορούν να διεισδύσουν οι ρίζες των φυτών και από το όποιο η δασική βλάστηση παίρνει και θρεπτικά στοιχειά Ξηροθερμικές περιοχές cm ανάλογα με το έδαφος, μητρικό πέτρωμα και κλίμα Μικρό βάθος: α) ικανότητα εφοδιασμού με νερό και θρεπτικά στοιχεία, β) αντίσταση διάβρωση, μειώσει γονιμότητας, γ) μείωση αντίστασης δένδρων από εκρίζωση Ελληνικά δασικά εδάφη 50 cm

30 Κατηγορία Πολύ άβαθες Αβαθές Μετρίως βαθύ Βαθύ Πολύ βαθύ Βάθος < 15 cm cm cm cm > 100 cm