Πότε και ποια είναι η ιδανική θεραπεία πρώτης γραμμής για τα χαμηλής κακοήθειας B non-hodgkin λεμφώματα;

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πότε και ποια είναι η ιδανική θεραπεία πρώτης γραμμής για τα χαμηλής κακοήθειας B non-hodgkin λεμφώματα;"

Transcript

1 REVIEW ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2013, 30(3): Πότε και ποια είναι η ιδανική θεραπεία πρώτης γραμμής για τα χαμηλής κακοήθειας B non-hodgkin λεμφώματα; Copyright Athens Medical Society ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE: ISSN ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE 2013, 30(3): Σ. Καρακατσάνης, Θ. Καρμίρης Αιματολογική Κλινική και Κλινική Λεμφωμάτων, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα Τα χαμηλής κακοήθειας Β non-hodgkin λεμφώματα (B-NHL) αποτελούν κακοήθη νοσήματα του λεμφικού ιστού, των οποίων η διάγνωση και η θεραπεία μπορεί να απασχολήσουν όχι μόνο τον εξειδικευμένο αιματολόγο αλλά και ιατρούς πολλών ειδικοτήτων. Συνιστούν το 35% των λεμφωμάτων και σε κάθε κλινική οντότητα αυτής της κατηγορίας μπορεί να παρατηρηθεί, σε άλλοτε άλλο χρόνο, μεγάλο εύρος κλινικής συμπεριφοράς και ιστολογική ή και κλινική εξέλιξη. Γι αυτόν το λόγο, οι νεοπλασίες του λεμφικού ιστού δεν ταξινομούνται πλέον με όρους ήπιας ή επιθετικής βιολογικής συμπεριφοράς, ενώ τα θεραπευτικά κριτήρια ποικίλλουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του νοσήματος, καθώς και του ασθενούς. Γενικά, οι ασυμπτωματικοί ασθενείς με χαμηλής κακοήθειας B-NHL και χωρίς συγκεκριμένα παθολογικά ευρήματα από τον εργαστηριακό έλεγχο τίθενται αρχικά σε παρακολούθηση σε τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς η θεραπεία κατά τη διάγνωση δεν έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την πρόγνωση του νοσήματος. Οι θεραπείες πρώτης γραμμής, όταν αυτές ενδείκνυνται (σύμφωνα με κλινικά ή εργαστηριακά κριτήρια ή επί εξέλιξης του νοσήματος), περιλαμβάνουν ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπευτικούς παράγοντες και μονοκλωνικά αντισώματα, είτε ως μονοθεραπεία είτε συνηθέστερα ως συνδυαστική θεραπεία. Προς το παρόν, ο κλινικός ιατρός μπορεί και πρέπει να επιλέξει από μια μεγάλη ποικιλία θεραπευτικών επιλογών, αφού δεν φαίνεται να υπάρχει μια ενιαία θεραπεία που να υπερτερεί σε όλα τα σημεία έναντι των υπολοίπων ή στο σύνολο των ασθενών. Με ένα ολοένα διευρυνόμενο φάσμα θεραπευτικών μεθόδων, ο ειδικός ιατρός οφείλει να παραμένει εξοικειωμένος με τις εκδηλώσεις και την κλινική πορεία των εν λόγω νοσημάτων ώστε οι θεραπευτικές παρεμβάσεις να είναι αναγκαίες, έγκαιρες και επιτυχείς. When and what is the ideal firstline therapy for low-grade B-cell non-hodgkin lymphomas? Λέξεις ευρετηρίου Abstract at the end of the article Ακτινοθεραπεία Μονοκλωνικά αντισώματα Χαμηλής κακοήθειας Β non-hodgkin λεμφώματα Χημειοθεραπεία Υποβλήθηκε Εγκρίθηκε ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα λεμφώματα αποτελούν κακοήθη νοσήματα του λεμφικού ιστού, των οποίων η διάγνωση και η θεραπεία, ανάλογα με την εντόπιση και τις κλινικές εκδηλώσεις, μπορεί να απασχολήσει όχι μόνο τον εξειδικευμένο αιματολόγο αλλά και ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, όπως παθολόγους, γαστρεντερολόγους, πνευμονολόγους, δερματολόγους, νευρολόγους, χειρουργούς και ακτινοθεραπευτές. Ο διαχωρισμός των λεμφωμάτων σε χαμηλής και υψηλής κακοήθειας προτάθηκε αρχικά στην ταξινόμηση του Κίελο (Kiel classification, 1974). Οι νεοπλασίες του λεμφικού ιστού ταξινομήθηκαν ανάλογα με τα ιστολογικά ευρήματα των βιοπτικών υλικών και με βάση το μέγεθος των παρατηρούμενων κυττάρων [μικρά (-cytes) σε χαμηλής κακοήθειας νεοπλάσματα έναντι μεγάλων (-blasts) σε υψηλής]. Το 1982 προτάθηκε η ταξινόμηση κατά Working Formulation (WF), σύμφωνα με την οποία τα λεμφώματα ταξινομούνταν ανάλογα με το αναμενόμενο κλινικό αποτέλεσμα με βάση την επιβίωση ασθενών που συμμετείχαν σε κλινικές μελέτες της προηγούμενης δεκαετίας. Η ταξινόμηση αυτή συνδύαζε κοινά παθολογοανατομικά ευρήματα και κλινικά χαρακτηριστικά μεταξύ των ασθενών, με σκοπό την ανάπτυξη θεραπευτικών αλγορίθμων. Τα χαμηλής κακοήθειας Β non-hodgkin λεμφώματα (B- NHL) συνιστούν το 35% των λεμφωμάτων. Στην τελευταία ταξινόμηση του World Health Organization (WHO) 1 τονίζεται πάντως ότι σε κάθε κλινική οντότητα της συγκεκριμένης κατηγορίας μπορεί να παρατηρηθεί μεγάλο εύρος κλινικής συμπεριφοράς και ιστολογική ή κλινική εξέλιξη. Έτσι, οι νεοπλασίες του λεμφικού ιστού δεν ταξινομούνται πλέον

2 290 Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ και Θ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ με όρους επιθετικής ή ήπιας βιολογικής συμπεριφοράς και τα θεωρούμενα στο παρελθόν ως Β-NHL χαμηλού βαθμού κακοήθειας είναι (με σειρά συχνότητας) το οζώδες λέμφωμα, η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία/λέμφωμα από μικρά λεμφοκύτταρα, το λέμφωμα οριακής ζώνης, η λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων και το λεμφοπλασματοκυτταρικό λέμφωμα με ταυτόχρονη παραγωγή μονοκλωνικής πρωτεΐνης IgM (μακροσφαιριναιμία του Waldenström). Στην παρούσα ανασκόπηση εξετάζεται η πλέον κατάλληλη θεραπεία πρώτης γραμμής των παραπάνω νεοπλασματικών νοσημάτων του λεμφικού ιστού, τόσο όσον αφορά στο είδος της όσο και στο χρόνο χορήγησής της. Η χρονικά κατάλληλη θεραπεία είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί η χρονικά ακατάλληλη θεραπεία δεν έχει το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα και οδηγεί σε δυνητικά επικίνδυνες ανεπιθύμητες ενέργειες (πρώιμες και όψιμες) που ελαττώνουν την ποιότητα ζωής και ενδεχομένως την επιβίωση, ενώ το θεραπευτικό αποτέλεσμα που επιτυγχάνεται την πλέον κατάλληλη χρονική στιγμή διατηρείται και επί μακρότερον. Επίσης, δεν αναπτύσσεται αντοχή στα χημειοθεραπευτικά (ΧΜΘ) φάρμακα. H ιδανική(;) θεραπεία θα καταστρέφει όλα τα κύτταρα του νεοπλασματικού όγκου (ανεξάρτητα από τη λειτουργία τους), θα έχει ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες (είδος, ένταση), ενώ τα οφέλη της θα είναι σαφώς περισσότερα, θα αποτελείται από συστατικά με συνεργική δράση χωρίς αυτή να συνοδεύεται από επί πλέον ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν θα αναπτύσσεται αντοχή σε αυτή. Η ανασκόπηση αυτή γράφηκε με βάση δημοσιευμένες εργασίες, κατευθυντήριες οδηγίες ομάδων μελέτης (guidelines) και οδηγίες από ειδικούς (expert opinion) που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς. Η αναζήτηση αυτών επιτεύχθηκε με τη βοήθεια μηχανών αναζήτησης ιατρικής πληροφορίας (PubMed, MEDLINE) και σε κάθε ένα από τα άρθρα τα οποία αναφέρονται έγινε κριτική ανάγνωση και σταχυολόγηση των πλέον ενδιαφερόντων συμπερασμάτων τους. 2. ΟΖΩΔΕΣ ΛΕΜΦΩΜΑ Το οζώδες λέμφωμα είναι το δεύτερο συχνότερο NHL και το πιο συχνό από τα χαμηλής κακοήθειας NHL. Η θεραπεία του εξαρτάται από το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση σύμφωνα με την ταξινόμηση κατά Ann Arbor. Ασθενείς με εντοπισμένη (σταδίου I) νόσο είναι υποψήφιοι για θεραπεία με ακτινοβολία (ακτινοθεραπεία, Α/Θ), η οποία θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει σε ίαση ένα ποσοστό αυτών. Η θεραπεία των προχωρημένων σταδίων (III ή IV) της νόσου δεν φαίνεται να μπορεί να οδηγήσει σε ίαση και επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στον έλεγχο των συμπτωμάτων με ανοσοχημειοθεραπεία (ΑΧΜΘ) με ή χωρίς Α/Θ. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις αυτόματης ύφεσης. 2 Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία για οζώδες λέμφωμα έχουν μια αρχική ανταπόκριση στη θεραπεία και ποσοστό 40 80% επιτυγχάνουν πλήρη ύφεση, ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο αρχικό σχήμα. Επί πλέον, ποσοστό <10% των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με ΑΧΜΘ δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία (ανθεκτική νόσος). Δυστυχώς, η συμβατική θεραπεία για το οζώδες λέμφωμα δεν οδηγεί σε ίαση των ασθενών, ενώ σχεδόν όλοι θα αναπτύξουν τελικά προοδευτική νόσο Οζώδες λέμφωμα περιορισμένου σταδίου Ποσοστό περίπου 15 30% των ασθενών με οζώδες λέμφωμα θα διαγνωστούν με νόσο σταδίου Ι/ΙΙ και <10% έχει παθολογοανατομικά επιβεβαιωμένη νόσο σταδίου Ι/ ΙΙ. Υπάρχουν λίγες προοπτικές μελέτες για τη θεραπεία της περιορισμένου σταδίου νόσου και τα περισσότερα από τα στοιχεία σχετικά με αυτή την υποομάδα των ασθενών προέρχονται από αναδρομικές αναλύσεις, κυρίως λόγω του μικρού αριθμού ασθενών και της ήπιας κλινικής πορείας τους, η οποία και συνεπάγεται την ανάγκη μακροχρόνιας παρακολούθησής τους. Παρά την ύπαρξη δεδομένων που αποδεικνύουν τη δυνατότητα ίασης με Α/Θ, μόνο η μειοψηφία (27%) των ασθενών με νόσο σταδίου Ι λαμβάνει Α/Θ ως μονοθεραπεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. 3 Σύμφωνα με τους Pugh et al, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί θάνατοι τα τελευταία 30 έτη αν οι ασθενείς είχαν από την αρχή αντιμετωπιστεί με Α/Θ. 4 Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι το ωφέλιμο αποτέλεσμα στη σχετιζόμενη με τη νόσο επιβίωση (disease specific survival, DSS) διατηρείται για >30 έτη, άρα η Α/Θ πρέπει να χρησιμοποιείται εξ αρχής. Εξ άλλου, η συνολική επιβίωση (overall survival, OS) ήταν διαρκώς μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης στους ασθενείς που έλαβαν Α/Θ, οπότε η Α/Θ είναι και ασφαλής. Τέλος, 50% των ασθενών θα υποτροπιάσουν αλλά εκτός του πεδίου ακτινοβόλησης. Η δεκαετής OS ανέρχεται σε 60 80% και η διάμεση επιβίωση είναι περίπου 19 έτη. 5 Σύμφωνα με τα παραπάνω, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Α/Θ έχει σύσταση κατηγορίας 2A από το National Comprehensive Cancer Network (NCCN), 6 όπως και οι υπόλοιπες κατευθυντήριες οδηγίες του NCCN που θα αναφερθούν στη συνέχεια. Στην προσβεβλημένη λεμφαδενική περιοχή χορηγούνται Gy με επί πλέον 6 Gy σε επιλεγμένες περιπτώσεις, όπως σε ογκώδη ή αργά ανταποκρινόμενη νόσο. Άλλες μέθοδοι που μπορεί να επιλεγούν για την αντιμετώπιση ασθενών με οζώδες λέμφωμα σταδίου Ι και ΙΙ είναι οι ακόλουθες:

3 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ Β NON-HODGKIN ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ 291 Παρακολούθηση. Με την παρακολούθηση αποφεύγεται μεν αρχικά η τοξικότητα από τη θεραπεία αλλά περιορίζονται οι μελλοντικές θεραπευτικές επιλογές (π.χ. αυξημένο μέγεθος όγκου όταν απαιτηθεί θεραπεία, οπότε η Α/Θ δεν αναμένεται να έχει τη βέλτιστη δυνατή δράση). Ωστόσο, μπορεί να επιλεγεί σε ασθενείς στους οποίους η Α/Θ δυνητικά θα προκαλέσει σημαντικές επιπλοκές, όπως οι ασθενείς με νόσο Sjögren στους οποίους το πεδίο ακτινοβόλησης αναμένεται να συμπεριλάβει και τους σιελογόνους αδένες. Στη μελέτη των Advani et al, 7 στο Πανεπιστήμιο του Stanford, σε 43 ασθενείς με οζώδες λέμφωμα σταδίου Ι και ΙΙ δεν χορηγήθηκε Α/Θ ή άλλη θεραπεία κατά τη διάγνωση είτε λόγω άρνησης του θεράποντος ιατρού είτε λόγω ανησυχίας των ασθενών για πιθανές επιπλοκές. Η παρακολούθηση φάνηκε να έχει καλύτερα αποτελέσματα από την Α/Θ στο ίδιο, γνωστό για τις εξελιγμένες ακτινοθεραπευτικές τεχνικές του, νοσηλευτικό ίδρυμα (!). Ωστόσο, κάποιοι ασθενείς παρουσίασαν πολύ ταχεία εξέλιξη της νόσου (μέχρι και 14 μήνες από τη διάγνωση) και 14% κατέληξαν, με διάμεση επιβίωση τα 19,1 έτη, ενώ η επιβίωση στα 5, 10 και 20 έτη ήταν 97%, 85% και 22%, αντίστοιχα. Άλλες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη χορήγηση ανοσοθεραπείας ή και ΑΧΜΘ, όπως είναι οι συνδυασμοί βενδαμουστίνης με ριτουξιμάμπη (BR), κυκλοφωσφαμίδη, βινκριστίνη και πρεδνιζόνη με ριτουξιμάμπη (R-CVP), κυκλοφωσφαμίδη, δοξορουβικίνη, βινκριστίνη και πρεδνιζόνη με ριτουξιμάμπη (R-CHOP) ή μονοθεραπεία με ριτουξιμάμπη, με την προσθήκη Α/Θ σε ογκώδη, συμπτωματική ή αργά ανταποκρινόμενη νόσο. 6 Έχει φανεί ότι ο συνδυασμός BR έχει λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από το R-CHOP. 8 Από τις παραπάνω προτεινόμενες θεραπείες, μόνο οι συνδυασμοί R-COP και R-CHOP έχουν ανώτερη σύσταση (κατηγορίας 1), ενώ η χορήγηση ριτουξιμάμπης προτείνεται σε ηλικιωμένα άτομα ή σε άτομα με συννοσηρότητα, είτε ως μονοθεραπεία είτε με συγχορήγηση κυκλοφωσφαμίδης ή χλωραμβουκίλης. Όσον αφορά στη σύγκριση μεταξύ R-COP και R-CHOP δεν φαίνεται να υπάρχει κλινικά σημαντική διαφορά, τουλάχιστον όσον αφορά στην OS. 9 Φαίνεται ότι το R-CHOP υπερτερεί αναφορικά με το συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης (overall response rate, ORR), ενώ το R-COP υπερτερεί όσον αφορά στο ποσοστό πλήρους ύφεσης (complete response, CR). Σε ηλικιωμένους ασθενείς πάντως η χορήγηση ανθρακυκλίνης (R-CHOP) μπορεί να επιδεινώσει προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο, ενώ σε νέους ασθενείς [με την προοπτική επόμενων γραμμών ΧΜΘ και πιθανής αυτόλογης μεταμόσχευσης αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων (ΑΜΑΑΚ) με επακόλουθη αθροιζόμενη καρδιοτοξικότητα] πιθανόν να αποτελούσε επίσης συνδυασμό δεύτερης γραμμής. Από την άλλη πλευρά, έχει βρεθεί ότι η χορήγηση R-CHOP μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη συχνότητα εκτροπής του νοσήματος σε υψηλού βαθμού κακοήθειας λέμφωμα, ενώ επίσης οι καλύτερες ανταποκρίσεις που επιτυγχάνονται με το R-CHOP ενδέχεται να οδηγούν σε καλύτερη OS. 10 Εξ άλλου, μετα-ανάλυση μελετών ασθενών με οζώδες λέμφωμα υψηλότερου σταδίου δείχνει ότι το R-CHOP οδηγεί σε μεγαλύτερο αριθμό ετών προσαρμοσμένων για την ποιότητα ζωής (quality-adjusted life years, QALYs) απ ό,τι το R-COP Εξαιρέσεις Εξαιρέσεις στα παραπάνω αποτελούν οι ασθενείς με οζώδες λέμφωμα σταδίου ΙΙΙ, που αντιμετωπίζονται όπως οι ασθενείς με διάχυτο από μεγάλα Β κύτταρα λέμφωμα (diffuse large B cell lymphoma, DLBCL), οι ασθενείς με σταδίου ΙΙ ογκώδη νόσο, που αντιμετωπίζονται με ΑΧΜΘ±Α/Θ, ενώ οι ασθενείς με εκτροπή του νοσήματος σε υψηλού βαθμού B-NHL λαμβάνουν ΧΜΘ±ΑΜΑΑΚ. 6 Το πρωτοπαθές οζώδες λέμφωμα του δωδεκαδακτύλου αποτελεί σπάνιο νόσημα. Δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός ασθενών για την εξαγωγή συμπερασμάτων, αλλά φαίνεται ότι η θεραπεία κατά τη διάγνωση δεν οδηγεί σε αυξημένη επιβίωση των ασθενών. Εξ άλλου, η Α/Θ του λεπτού εντέρου σχετίζεται με χρόνια ακτινική εντερίτιδα, η οποία και εκδηλώνεται με δυσαπορρόφηση και διάρροια. Αυτή η τοξικότητα μπορεί να ελαχιστοποιηθεί χρησιμοποιώντας μια τεχνική που αποφεύγει την ολοκοιλιακή ακτινοβόληση. Για την τεχνική αυτή, ένα clip από ακτινοσκιερό υλικό τοποθετείται ενδοσκοπικά στην περιοχή του όγκου και αυτό στη συνέχεια χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό και την ακτινοβόληση του προσβεβλημένου τμήματος (μαζί με ένα περιθώριο φυσιολογικού ιστού) με Gy. Ωστόσο, δεδομένης της πιθανής τοξικότητας της θεραπείας και της μη επιθετικής φύσης του νοσήματος, εναλλακτική επιλογή μπορεί να αποτελέσει και μια στρατηγική παρακολούθησης. 12 Το πρωτοπαθές οζώδες λέμφωμα του δέρματος αποτελεί επίσης σπάνια νοσολογική οντότητα. Τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί κατευθυντήριες οδηγίες τόσο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Έρευνα και τη Θεραπεία του Καρκίνου (European Organization for Research and Treatment of Cancer, EORTC) όσο και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Παθολογικής Ογκολογίας (European Society of Medical Oncology, ESMO) για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων λεμφωμάτων. 13,14 Σε μονήρη εστία, θεραπεία πρώτης γραμμής αποτελεί η Α/Θ ή η χειρουργική εξαίρεση, ενώ σε πολυεστιακό νόσημα κοινές πρακτικές αντιμετώπισης

4 292 Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ και Θ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ είναι η παρακολούθηση, η Α/Θ ή η ενδοφλέβια χορήγηση ριτουξιμάμπης. Ανοσοχημειοθεραπεία με R-COP ή R-CHOP προτείνεται μόνο σε εξωδερματικές εντοπίσεις της νόσου ή σε ανθεκτική νόσο Οζώδες λέμφωμα εκτεταμένου σταδίου Το οζώδες λέμφωμα σταδίου III ή IV (προχωρημένη νόσος) συναντάται στο 70 85% των ασθενών με οζώδες λέμφωμα. Σε αυτά τα στάδια, θεωρείται ότι δεν μπορεί να οδηγήσει κάποια θεραπεία σε ίαση και προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η άμεση θεραπεία προσφέρει κλινικό όφελος. Η παρατεταμένη, χωρίς θεραπεία, περίοδος δυνητικά μπορεί να μειώσει επίσης την πιθανότητα αντίστασης στα ΧΜΘ φάρμακα με την αποφυγή της έκθεσης των λεμφωματικών κυττάρων στη ΧΜΘ. 15 Έτσι, έχουν προταθεί συγκεκριμένα κριτήρια για την έναρξη χορήγησης θεραπείας σε αυτούς τους ασθενείς, τόσο από τη γαλλική (Groupe d Etude des Lymphomes Folliculaires, GELF) όσο και από τη βρετανική (British National Lymphoma Investigation, BNLI) Ομάδα Μελέτης των Λεμφωμάτων Οι θεραπείες που προτείνονται είναι οι ίδιες με αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω, δηλαδή βενδαμουστίνη με ριτουξιμάμπη, κυκλοφωσφαμίδη, βινκριστίνη και πρεδνιζόνη με ριτουξιμάμπη, κυκλοφωσφαμίδη, δοξορουβικίνη, βινκριστίνη και πρεδνιζόνη με ριτουξιμάμπη ή μονοθεραπεία με ριτουξιμάμπη, με την προσθήκη Α/Θ σε ογκώδη, συμπτωματική ή αργά ανταποκρινόμενη νόσο. 6 Είναι πάντως ενδιαφέρον ότι μόνο η χορήγηση ριτουξιμάμπης οδηγεί σε μη ανίχνευση του bcl-2, κάτι το οποίο δεν επιτυγχάνεται με το συνδυασμό CHOP 20,21 και επομένως είναι εύλογο το ερώτημα που θέτουν οι Martinelli et al, δηλαδή ότι, αν και είναι γνωστό ότι η προσθήκη ριτουξιμάμπης στη ΧΜΘ βελτιώνει την επιβίωση σε σύγκριση με ΧΜΘ και μόνο, δεν είναι ωστόσο γνωστό αν η προσθήκη ΧΜΘ στη ριτουξιμάμπη έχει πραγματική επίδραση στην επιβίωση Θεραπεία συντήρησης Αναφορικά με τη μελέτη PRIMA (Primary Rituximab and Maintenance), αυτή αφορούσε σε μια φάσης III μελέτη από συνεργαζόμενες ομάδες και μελετούσε τη χορήγηση ριτουξιμάμπης ως θεραπεία συντήρησης σε ασθενείς που δεν είχαν λάβει προηγούμενη θεραπεία για οζώδες λέμφωμα και οι οποίοι είχαν δείξει να ανταποκρίνονται αρχικά στη χορήγηση ΑΧΜΘ. 23 Η εν λόγω μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση ριτουξιμάμπης βελτίωσε το διάστημα χωρίς πρόοδο της νόσου (progression free survival, PFS) και το διάστημα μέχρι την επόμενη αντιλεμφωματική θεραπεία και ΧΜΘ, αλλά δεν βελτίωσε την OS. Έτσι, η χορήγηση θεραπείας συντήρησης με ριτουξιμάμπη έχει σύσταση κατηγορίας 1, 6 αλλά δεν είναι σαφές κατά πόσο η θεραπεία συντήρησης με ριτουξιμάμπη θα μεταβάλλει την αποτελεσματικότητα της δεύτερης γραμμής θεραπείας και συνεπώς θα εξαλείψει ένα όφελος επιβίωσης. Άλλα ερωτήματα που προκύπτουν αφορούν στο προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου, αν η παρακολούθηση και η θεραπεία των ασθενών με ριτουξιμάμπη κατά τη στιγμή της εξέλιξης της νόσου είναι ισοδύναμη ή ανώτερη της θεραπείας συντήρησης, αν τα ευρήματα της μελέτης PRIMA επεκτείνονται στη μεγάλη ομάδα ασθενών με οζώδες λέμφωμα και ασυμπτωματική νόσο και, τέλος, σε μια εποχή αυξημένου κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, ποιο όφελος είναι απαραίτητο για να δικαιολογήσει το κόστος της θεραπείας συντήρησης. Η μελέτη RESORT 24 έδειξε ότι, στα τρία χρόνια παρακολούθησης των ασθενών, το 95% αυτών που έλαβαν ριτουξιμάμπη ως θεραπεία συντήρησης και το 86% των ασθενών που τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν ριτουξιμάμπη επί προόδου της νόσου παρέμειναν χωρίς κυτταροτοξική ΧΜΘ. Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τη χορήγηση τετραπλάσιων σχεδόν δόσεων ριτουξιμάμπης (15,8 έναντι 4,5) κατά μέσον όρο και τριπλάσιο κόστος, οι ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν θεραπεία συντήρησης δεν παρουσίασαν μεγαλύτερο χρόνο μέχρι την αποτυχία της θεραπείας ή καλύτερη ποιότητα ζωής από εκείνους που τυχαιοποιήθηκαν στο άλλο σκέλος. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η θεραπεία συντήρησης δεν θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητη σε ασθενείς με χαμηλού φορτίου οζώδες λέμφωμα που αντιμετωπίζονται με χορήγηση ριτουξιμάμπης κατά το χρονικό διάστημα της διάγνωσης Σύνοψη θεραπείας Σε όλους τους ασθενείς σταδίου Ι ή ΙΙ ως αρχική θεραπεία προτείνεται η Α/Θ. Στους ασθενείς προχωρημένων σταδίων που παραμένουν ασυμπτωματικοί, σύμφωνα με τα κριτήρια κατά GELF και BNLI, προτείνεται παρακολούθηση μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων, ενώ σε συμπτωματικούς ασθενείς προτείνεται η χορήγηση ΑΧΜΘ με πιθανή προσθήκη Α/Θ και στη συνέχεια χορήγηση θεραπείας συντήρησης. 3. ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία είναι μια εξαιρετικά ετερογενής νόσος, με ορισμένες ομάδες ασθενών να έχουν ποσοστά επιβίωσης χωρίς θεραπεία παρόμοια με αυτά του φυσιολογικού πληθυσμού. Προοπτικές, τυχαιοποιημένες μελέτες που συνέκριναν την άμεση χορήγηση θεραπείας σε σχέση με την όψιμη χορήγηση δεν έχουν εντοπίσει κάποια βελτίωση στη μακροπρόθεσμη επιβίωση με τη χορήγηση έγκαιρης θεραπείας. Έτσι, με την εξαίρεση του

5 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ Β NON-HODGKIN ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ 293 λεμφοκυτταρικού λεμφώματος από μικρά λεμφοκύτταρα σταδίου Ι, το οποίο και αντιμετωπίζεται με Α/Θ, οι ασθενείς τίθενται αρχικά σε παρακολούθηση. Αντίθετα, ασθενείς με νόσο σταδίου C κατά Binet ή III, IV κατά Rai ή ασθενείς με ενεργό ή προοδευτική νόσο πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία. 25 Η προοδευτική νόσος περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα ή σημεία: Β συμπτώματα, ογκώδης ή προοδευτικά επιδεινούμενη λεμφαδενική ή σπληνική νόσος, προοδευτική λεμφοκυττάρωση (αύξηση απόλυτου αριθμού λεμφοκυττάρων >50% σε 2 μήνες) ή χρόνος διπλασιασμού λεμφοκυττάρων <6 μήνες και αυτοάνοσες κυτταροπενίες μη ανταποκρινόμενες στη θεραπεία με κορτικοειδή ή ριτουξιμάμπη. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την παρακολούθηση ή συνδυασμούς χημειοθεραπευτικών παραγόντων με μονοκλωνικά αντισώματα, π.χ. αλκυλιούντες παράγοντες (χλωραμβουκίλη ή βενδαμουστίνη) με ριτουξιμάμπη και (ή χωρίς) κορτικοστεροειδή, ανάλογα πουρινών (φλουδαραβίνη, 2-χλωροδεοξυαδενοσίνη ή 2CdA, πεντοστατίνη) με ριτουξιμάμπη, άλλα μονοκλωνικά αντισώματα (αλεμτουζουμάμπη) ή ακόμη και συνδυασμούς των παραπάνω, όπως τα σχήματα FCR (φλουδαραβίνη, κυκλοφωσφαμίδη, ριτουξιμάμπη) και PCR (πεντοστατίνη, κυκλοφωσφαμίδη, ριτουξιμάμπη). Μελέτες έχουν δείξει ότι το σχήμα FCR έχει καλύτερα αποτελέσματα από το FC, 26 ασθενείς με έλλειψη/μετάλλαξη del(17p)/tp53 είναι ανθεκτικοί στη φλουδαραβίνη και πρέπει να οδηγούνται σε αλλογενή μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, 27 όποτε αυτό είναι δυνατόν, και ότι η φλουδαραβίνη δεν φαίνεται να αποτελεί καλύτερη θεραπευτική επιλογή από τη χλωραμβουκίλη. 28 Συνοψίζοντας τα παραπάνω, ασυμπτωματικοί ασθενείς σταδίου Α ή Β κατά Binet ή 0 ΙΙ κατά Rai δεν χρειάζονται κάποια θεραπεία, ενώ συμπτωματικοί ασθενείς ή ασθενείς σταδίου C κατά Binet ή III ΙV κατά Rai θα χρειαστούν θεραπεία. Η θεραπεία εκλογής είναι ανάλογη με την κατάσταση ικανότητας (performance status, PS) των ασθενών. Προτείνεται η χορήγηση FCR σε ασθενείς χωρίς συννοσηρότητα και χωρίς την παρουσία del(17p)/tp53, ενώ επί ανεύρεσής της προτείνεται η χορήγηση αλεμτουζουμάμπης με ή χωρίς κορτικοστεροειδή και στη συνέχεια αλλογενής μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Σε ασθενείς με μειωμένο PS προτείνεται η χορήγηση χλωραμβουκίλης και επί παρουσίας del(17p)/tp53 ενδεχομένως η χορήγηση αλεμτουζουμάμπης. 29,30 Για ηλικιωμένους ασθενείς έχει προταθεί επίσης το σχήμα FCR-Lite ΛΕΜΦΩΜΑ ΟΡΙΑΚΗΣ ΖΩΝΗΣ Τα λεμφώματα οριακής ζώνης διακρίνονται σε σπληνικό λέμφωμα οριακής ζώνης, εξωλεμφαδενικό λέμφωμα οριακής ζώνης εντοπισμένο στο βλεννογόνιο λεμφαδενικό ιστό (MALT lymphoma) και το οποίο με τη σειρά του διακρίνεται σε γαστρικό και μη γαστρικό και, τέλος, σε λεμφαδενικό λέμφωμα οριακής ζώνης. Η παραπάνω διάκριση των MALT λεμφωμάτων βασίζεται κυρίως στο ρόλο του Helicobacter pylori (H. pylori) στην παθογένεση των γαστρικών MALT και στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας εκρίζωσης του Η. pylori στη θεραπεία του γαστρικού MALT Γαστρικό MALT Η θεραπεία πρώτης γραμμής για το γαστρικό MALT είναι η εκρίζωση του H. pylori. Επί αποτυχίας, ύπαρξης της διαμετάθεσης t(11;18) ή ογκώδους νόσου, οι ασθενείς αντιμετωπίζονται με Α/Θ προσβεβλημένου πεδίου (involved field radiotherapy, IFRT), ενώ σε περαιτέρω μη ανταπόκριση προτείνεται η χορήγηση ριτουξιμάμπης ενδοφλεβίως ή ΑΧΜΘ με τα σχήματα BR, R-CVP, R-CHOP ή μόνο ριτουξιμάμπη, ενώ η χειρουργική εκτομή έχει θέση μόνο σε επιπλοκές, π.χ. διάτρηση ή αιμορραγία. 6, MALT λεμφώματα του λεπτού εντέρου Στα MALT λεμφώματα του λεπτού εντέρου προτείνεται η αρχική χορήγηση θεραπείας εκρίζωσης του H. pylori ή αντιβιοτικής αγωγής έναντι του Campylobacter jejuni, το οποίο και έχει απομονωθεί από καλλιέργειες κοπράνων των συγκεκριμένων ασθενών. 35, Mη γαστρικά MALT Στα μη γαστρικά MALT υπάρχει εξ αρχής ανάγκη συστηματικής αντιμετώπισης, αφού περισσότεροι από το 1/3 των ασθενών παρουσιάζονται με προχωρημένη νόσο, ενώ υποτροπές παρατηρούνται σε περιοχές εκτός των ακτινοβοληθέντων πεδίων. 37,38 Παρ όλα αυτά, σε εντοπισμένη νόσο προτείνεται η Α/Θ προσβεβλημένου πεδίου. Χειρουργική εξαίρεση επιχειρείται σε μεμονωμένη εντόπιση της νόσου σε μαστό, πνεύμονα, θυρεοειδή, λεπτό ή παχύ έντερο, ενώ παρακολούθηση συνιστάται σε όσους ήταν πλήρης η χειρουργική αφαίρεση ή σε αυτούς όπου η Α/Θ θα είχε έντονες επιπλοκές. Υπάρχει και η δυνατότητα χορήγησης δοξυκυκλίνης (100 mg 2 από του στόματος, για 3 εβδομάδες) σε εντόπιση της νόσου στον οφθαλμό ή στο δέρμα. 6,32,39 Σε γενικευμένη νόσο προτείνεται επίσης η χορήγηση συστηματικής θεραπείας με τα σχήματα BR, R-CVP, R-CHOP ή μονοθεραπεία με ριτουξιμάμπη, με την προσθήκη Α/Θ σε ογκώδη, συμπτωματική ή βραδέως ανταποκρινόμενη νόσο. 6

6 294 Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ και Θ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ 4.4. Πρωτοπαθές λέμφωμα οριακής ζώνης του δέρματος Στο πρωτοπαθές λέμφωμα οριακής ζώνης του δέρματος ισχύει ό,τι και στο πρωτοπαθές οζώδες λέμφωμα του δέρματος, με την προσθήκη της δυνατότητας χορήγησης αντιβιοτικών στην περίπτωση της εντοπισμένης νόσου και χλωραμβουκίλης ή αντιβιοτικών σε πολλαπλές εντοπίσεις. 13, Σπληνικό λέμφωμα οριακής ζώνης To σπληνικό λέμφωμα οριακής ζώνης αφορά σε μια κλινική οντότητα που συχνά περιλαμβάνει το σπλήνα, τους λεμφαδένες της πύλης του σπληνός, το μυελό των οστών (ΜΟ) και το περιφερικό αίμα. Οι περιφερικοί λεμφαδένες δεν προσβάλλονται συνήθως. Η πλειονότητα των ασθενών έχουν μια ήπια κλινική πορεία, με μια διάμεση συνολική επιβίωση >10 ετών. Αρχικά, προτείνεται παρακολούθηση και χορήγηση θεραπείας μόνο σε ύπαρξη σπληνομεγαλίας και ενός από τα εξής: 6,40 42 Τοπικά συμπτώματα (π.χ. αίσθημα πληρότητας ή άλγους στο αριστερό υποχόνδριο, άλγος στον αριστερό ώμο ή εύκολος κορεσμός), κυτταροπενίες που οφείλονται σε εκτεταμένη διήθηση του ΜΟ, αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία ή θρομβοπενία ή υπερσπληνισμός ή, τέλος, ηπατίτιδα C (HepC). Η θεραπεία του σπληνικού λεμφώματος οριακής ζώνης ταυτίζεται με τη χορήγηση ριμπαβιρίνης και πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης α για τη θεραπεία της HepC, ενώ σε μη μόλυνση με HepC προτείνεται η σπληνεκτομή ή η χορήγηση ριτουξιμάμπης ενδοφλεβίως. 6 Η σπληνεκτομή προτείνεται ως θεραπεία πρώτης γραμμής στους ασθενείς με εντοπισμένη νόσο και σε σπληνομεγαλία με τοπικά συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος, πρώιμο κορεσμό ή απώλεια σωματικού βάρους. Οι ασθενείς που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια αλλά εμφανίζουν και περιορισμένη συμμετοχή του ΜΟ, μερικές φορές θεωρούνται επίσης κατάλληλοι για σπληνεκτομή. Ωστόσο, η σπληνεκτομή δεν οδηγεί σε κάθαρση του ΜΟ από τα λεμφωματικά κύτταρα Λεμφαδενικό λέμφωμα οριακής ζώνης Τα λεμφαδενικά λεμφώματα οριακής ζώνης αποτελούν περίπου το 10% των ασθενών με λέμφωμα οριακής ζώνης. Παρά τη συνδυαστική ΑΧΜΘ, ο διάμεσος χρόνος έως την εξέλιξη της νόσου είναι περίπου ένα έτος. Κατά τα άλλα, η προτεινόμενη θεραπεία είναι παρόμοια με αυτή του οζώδους λεμφώματος. 5. ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΕΚ ΤΡΙΧΩΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Πολλοί ασθενείς με λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων είναι ασυμπτωματικοί και μπορεί να παρέλθουν μήνες ή και χρόνια πριν να απαιτηθεί θεραπεία. Θεραπεία ενδείκνυται μόνον όταν ο ασθενής εμφανίσει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: Σημαντική κυτταροπενία, συμπτωματική σπληνομεγαλία (συχνή) ή συμπτωματική λεμφαδενοπάθεια (όχι συχνά) ή συστηματικά συμπτώματα. Συνήθως, χορηγείται θεραπεία σε αριθμό ουδετεροφίλων <1.000/μL με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, συμπτωματική αναιμία με συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης <11 g/dl ή αιμορραγία που οφείλεται σε αριθμό αιμοπεταλίων < / μl. 43 Είναι ενδιαφέρον ότι σε μια μακροχρόνια μελέτη παρακολούθησης 233 ασθενών με HCL, οι ασθενείς με συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης (Hb) <10 g/dl ή και αριθμό αιμοπεταλίων (PLTs) < /μL κατά την έναρξη της θεραπείας είχαν σημαντικά μικρότερο διάμεσο χρόνο επιβίωσης χωρίς υποτροπή μετά από θεραπεία έναντι εκείνων χωρίς τέτοια ευρήματα (9 έναντι >20 έτη, αντίστοιχα). 44 Τα ανάλογα πουρινών (κλαδριβίνη, 2-χλωροδεοξυαδενοσίνη ή 2-CdA και πεντοστατίνη, 2-δεοξυκοφορμυσίνη ή 2 -DCF) αποτελούν τη θεραπεία πρώτης γραμμής, με εξ ίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα τόσο σε πρωτοθεραπευόμενους ασθενείς όσο και σε ασθενείς που έχουν λάβει θεραπεία στο παρελθόν, καθώς επίσης και σε υψηλό και σε χαμηλό φορτίο νόσου Λόγω των εξαιρετικών αποτελεσμάτων των αναλόγων πουρινών, η σπληνεκτομή πλέον έχει θέση μόνο σε συμπτωματική σπληνομεγαλία (έντονη τοπική συμπτωματολογία, ρήξη και μαζική αιμορραγία, έμφρακτο) ή ως πρόσκαιρο μέτρο σε συμπτωματικές έγκυες γυναίκες. Ο ρόλος της ριτουξιμάμπης δεν είναι καλά τεκμηριωμένος, αφού φαίνεται ότι η χορήγησή της μετά από θεραπεία με ανάλογο πουρινών μπορεί να εξαφανίσει την ελάχιστη υπολειπόμενη νόσο (minimal residual disease, MRD), αλλά αυτό δεν έχει βρεθεί ότι έχει στατιστικά σημαντική επίδραση στην OS των ασθενών ΜΑΚΡΟΣΦΑΙΡΙΝΑΙΜΙΑ ΤΟΥ WALDENSTRÖM Για τη μακροσφαιριναιμία του Waldenström δεν υπάρχει καθιερωμένη θεραπεία, δεν έχουν εγκριθεί συγκεκριμένοι παράγοντες από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) και η νόσος αυτή θεωρείται ανίατη με τις υπάρχουσες θεραπείες, ενώ δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι η θεραπεία των ασυμπτωματικών ασθενών παρέχει ένα όφελος επιβίωσης σε σύγκριση με τη θεραπεία κατά το χρόνο εμφάνισης των συμπτωμάτων Θεραπεία χορηγείται μόνο σε ασθενείς με συστηματικά συμπτώματα, οργανομεγαλία ή ογκώδη λεμφαδενοπάθεια, αναιμία (Hb <10 g/

7 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ Β NON-HODGKIN ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ 295 dl), θρομβοπενία (PLTs < /μL) ή ουδετεροπενία, σύνδρομο υπεργλοιότητας, νευροπάθεια, αμυλοείδωση, κρυοσφαιριναιμία ή εκτροπή του νοσήματος. 50 Στο τελευταίο διεθνές συνέδριο για τη μακροσφαιριναιμία του Waldenström 51 προτάθηκαν ΧΜΘ φάρμακα ως μονοθεραπεία αλλά και συνδυαστικά σχήματα. Το σχήμα DRC (δεξαμεθαζόνη, ριτουξιμάμπη, κυκλοφωσφαμίδη) είναι σύμφωνα με τους συγγραφείς προτιμότερο από τα άλλα σχήματα που περιέχουν ανάλογα πουρινών, κυρίως λόγω του χαμηλού ποσοστού τοξικότητας και τις ανησυχίες σχετικά με το υψηλότερο ποσοστό νευροπάθειας με σχήματα που περιέχουν είτε βορτεζομίμπη είτε θαλιδομίδη. Τα νουκλεοσιδικά ανάλογα και οι αλκυλιωτικοί παράγοντες έχουν χορηγηθεί για τη θεραπεία των ασθενών με μακροσφαιριναιμία του Waldenström αλλά μπορεί και να σχετίζονται με τοξικότητα στα βλαστικά κύτταρα ή και με κίνδυνο εκτροπής του νοσήματος σε υψηλότερου βαθμού λέμφωμα. Οι κύριες τοξικότητες των προτεινόμενων σχημάτων είναι η μυελοκαταστολή και η ανοσοκαταστολή, που οδηγεί σε λοιμώξεις και αναφέρεται ποσοστό θνητότητας σχετιζόμενης με τη θεραπεία μέχρι 5%. Τα νουκλεοσιδικά ανάλογα και η χλωραμβουκίλη πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς που είναι πιθανοί υποψήφιοι για ΑΜΑΑΚ. Η χλωραμβουκίλη είναι τοξική για τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα και επομένως δεν αποτελεί κατάλληλη θεραπεία για ασθενείς που είναι υποψήφιοι για ΑΜΑΑΚ. Μπορεί ωστόσο να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση ηλικιωμένων ασθενών (π.χ. ηλικίας 70 ετών και άνω) με μεγάλο φορτίο νόσου, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να λάβουν ριτουξιμάμπη ή στους οποίους έχει αποτύχει η θεραπεία ριτουξιμάμπης. Από το παραπάνω συνέδριο προτάθηκε τελικά η χορήγηση DRC ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε όλους τους ασθενείς εκτός από εκείνους που δεν είναι κατάλληλοι για ΑΜΑΑΚ και έχουν υψηλά επίπεδα IgM ανοσοσφαιρίνης, για τους οποίους προτείνεται η χορήγηση συνδυασμού ριτουξιμάμπης και ανάλογου πουρινών με ή χωρίς κυκλοφωσφαμίδη. Κατευθυντήριες οδηγίες έχουν εκδοθεί και από τη Mayo Clinic. 47,52 Σύμφωνα με αυτές, οι ασυμπτωματικοί ασθενείς τίθενται υπό παρακολούθηση, οι ασθενείς με ήπιες κυτταροπενίες (Hb <11 g/dl, PLTs < /μL), νευροπάθεια, αιμολυτική αναιμία ή σπειραματονεφρίτιδα λαμβάνουν έναν κύκλο ριτουξιμάμπης και μόνο, ενώ ασθενείς με ογκώδη νόσο, σοβαρότερες κυτταροπενίες και συστηματικά συμπτώματα λαμβάνουν 6 κύκλους DRC, εκτός κι αν εμφανίζουν σύνδρομο υπεργλοιότητας, οπότε και υποβάλλονται πρώτα σε πλασμαφαίρεση. Ο Treon προτείνει έναν παρόμοιο θεραπευτικό αλγόριθμο. 53 Ασυμπτωματικοί ασθενείς τίθενται υπό παρακολούθηση, ενώ συμπτωματικοί ασθενείς κατάλληλοι για μεταμόσχευση υποβάλλονται σε πλασμαφαίρεση (επί συμπτωματικού συνδρόμου υπεργλοιότητας) και στη συνέχεια λαμβάνουν BDR (βορτεζομίμπη, δεξαμεθαζόνη, ριτουξιμάμπη) ή λαμβάνουν DRC ή CPR (κυκλοφωσφαμίδη, πρεδνιζόνη, ριτουξιμάμπη) σε μη συμπτωματικό σύνδρομο υπεργλοιότητας ή χωρίς την παρουσία συνδρόμου. Οι ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για μεταμόσχευση υποβάλλονται επίσης σε πλασμαφαίρεση (σε συμπτωματικό σύνδρομο υπεργλοιότητας) και κατόπιν λαμβάνουν BDR ή λαμβάνουν DRC ή CPR σε μη συμπτωματικό σύνδρομο υπεργλοιότητας ή χωρίς την παρουσία συνδρόμου. 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα χαμηλής κακοήθειας B-NHL είναι νοσήματα του λεμφικού ιστού με έντονη ετερογένεια στην κλινική τους εικόνα, στην πρόγνωση και στις θεραπευτικές επιλογές. Με ένα ολοένα διευρυνόμενο πεδίο θεραπευτικών εφαρμογών, ο ειδικός ιατρός οφείλει να παραμένει εξοικειωμένος με τις εκδηλώσεις και την κλινική πορεία αυτών των νοσημάτων ώστε οι θεραπευτικές παρεμβάσεις να είναι τόσο έγκαιρες όσο και αναγκαίες και επιτυχείς. ABSTRACT When and what is the ideal first-line therapy for low-grade B-cell non-hodgkin lymphomas? S. KARAKATSANIS, T. KARMIRIS Unit of Hematology and Lymphomas, Evangelismos General Hospital of Athens, Athens, Greece Archives of Hellenic Medicine 2013, 30(3): Low-grade B-cell non-hodgkin lymphomas (B-NHL) are malignant diseases of the lymphatic tissue, the diagnosis and treatment of which may involve not only the lymphoma specialist but also physicians of many other specialties. They constitute 35% of lymphomas and in each clinical entity of this group a wide range of clinical behavior and histological and or clinical progression can be observed at various times. For this reason, tumors of the lymphatic tissue are not currently classified in terms of low or high aggressiveness of biological behavior, and therapeutic crite-

8 296 Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ και Θ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ ria vary, depending on the characteristics of the disease and of the patient. In general, asymptomatic patients with low-grade B-NHL and with no specific abnormalities on laboratory tests are initially monitored at regular intervals, as treatment at diagnosis has not been shown to improve the prognosis of the disease. First-line forms of treatment, when indicated according to the clinical and laboratory criteria or progression of the disease, include radiotherapy, chemotherapy and treatment with monoclonal antibodies, either as monotherapy or, more commonly, as combination therapy. At present, the clinician can and must choose from a wide variety of therapeutic options, since there does not appear to be one single treatment that is uniformly superior, either regarding the disease or the effects on the patients. With an ever-expanding range of therapeutic modalities, the specialized physician needs to remain familiar with the clinical expressions and course of these diseases in order to provide therapeutic interventions that are necessary, timely and successful. Key words: Chemotherapy, Low-grade B non-hodgkin lymphomas, Monoclonal antibodies, Radiotherapy Βιβλιογραφία 1. JAFFE ES, HARRIS NL, STEIN H, CAMPO E, PILERI SA, SWERDLOW SH. Introduction and overview of the classification of the lymphoid neoplasms. In: Swerdlow SH, Campo E, Harris NL, Jaffe ES, Pileri SA, Stein H et al (eds) WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues. 4th ed. International Agency for Research on Cancer, Lyon, France, 2008: KRIKORIAN JG, PORTLOCK CS, COONEY P, ROSENBERG SA. Spontaneous regression of non-hodgkin s lymphoma: A report of nine cases. Cancer 1980, 46: FRIEDBERG JW, TAYLOR MD, CERHAN JR, FLOWERS CR, DILLON H, FARBER CM ET AL. Follicular lymphoma in the United States: First report of the national LymphoCare study. J Clin Oncol 2009, 27: PUGH TJ, BALLONOFF A, NEWMAN F, RABINOVITCH R. Improved survival in patients with early stage low-grade follicular lymphoma treated with radiation: A Surveillance, Epidemiology, and End Results database analysis. Cancer 2010, 116: GUADAGNOLO BA, LI S, NEUBERG D, NG A, HUA L, SILVER B ET AL. Long-term outcome and mortality trends in early-stage, Grade 1 2 follicular lymphoma treated with radiation therapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2006, 64: NATIONAL COMPREHENSIVE CANCER NETWORK. Non-Hodgkin s lymphomas. NCCN guidelines, version ADVANI R, ROSENBERG SA, HORNING SJ. Stage I and II follicular non-hodgkin s lymphoma: Long-term follow-up of no initial therapy. J Clin Oncol 2004, 22: RUMMEL MJ, NIEDERLE N, MASCHMEYER G, BANAT GA, VON GRÜN- HAGEN U, LOSEM C ET AL. Bendamustine plus rituximab versus CHOP plus rituximab as first-line treatment for patients with indolent and mantle-cell lymphomas: An open-label, multicentre, randomised, phase 3 non-inferiority trial. Lancet 2013, 381: SIDDHARTHA G, VIJAY P. R-CHOP versus R-CVP in the treatment of follicular lymphoma: A meta-analysis and critical appraisal of current literature. J Hematol Oncol 2009, 2: VAN OERS MH, KERSTEN MJ. Treatment strategies in advanced stage follicular lymphoma. Best Pract Res Clin Haematol 2011, 4: OLIN RL, KANETSKY PA, TEN HAVE TR, NASTA SD, SCHUSTER SJ, AN- DREADIS C. Determinants of the optimal first-line therapy for follicular lymphoma: A decision analysis. Am J Hematol 2010, 85: SCHMATZ AI, STREUBEL B, KRETSCHMER-CHOTT E, PÜSPÖK A, JÄ- GER U, MANNHALTER C ET AL. Primary follicular lymphoma of the duodenum is a distinct mucosal/submucosal variant of follicular lymphoma: A retrospective study of 63 cases. J Clin Oncol 2011, 29: SENFF NJ, NOORDIJK EM, KIM YH, BAGOT M, BERTI E, CERRONI L ET AL. European Organization for Research and Treatment of Cancer and International Society for Cutaneous Lymphoma consensus recommendations for the management of cutaneous B-cell lymphomas. Blood 2008, 112: WILLEMZE R, DREYLING M; ESMO GUIDELINES WORKING GROUP. Primary cutaneous lymphomas: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol 2010, 21(Suppl 5):v177 v ARDESHNA KM, SMITH P, NORTON A, HANCOCK BW, HOSKIN PJ, MA- CLENNAN KA ET AL. Long-term effect of a watch and wait policy versus immediate systemic treatment for asymptomatic advanced-stage non-hodgkin lymphoma: A randomised controlled trial. Lancet 2003, 362: SOLAL-CELIGNY P, LEPAGE E, BROUSSE N, REYES F, HAIOUN C, LE- PORRIER M ET AL. Recombinant interferon alfa-2b combined with a regimen containing doxorubicin in patients with advanced follicular lymphoma. Groupe d Etude des Lymphomes de l Adulte. N Engl J Med 1993, 329: SOLAL-CÉLIGNY P, LEPAGE E, BROUSSE N, TENDLER CL, BRICE P, HAÏOUN C ET AL. Doxorubicin-containing regimen with or without interferon alfa-2b for advanced follicular lymphomas: final analysis of survival and toxicity in the Groupe d Etude des Lymphomes Folliculaires 86 trial. J Clin Oncol 1998, 16: COIFFIER B, NEIDHARDT-BÉRARD EM, TILLY H, BELANGER C, BOUAB- DALLAH R, HAIOUN C ET AL. Fludarabine alone compared to CHVP plus interferon in elderly patients with follicular lymphoma and adverse prognostic parameters: A GELA study. Groupe d Etudes des Lymphomes de l Adulte. Ann Oncol 1999, 10: YUNG L, CUNNINGHAM D, HANCOCK B, SMITH P, MACLENNAN K,

9 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ Β NON-HODGKIN ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ 297 LINCH D ET AL. Fludarabine, adriamycin and dexamethasone (FAD) in newly diagnosed advanced follicular lymphoma: A phase II study by the British National Lymphoma Investigation (BNLI). Br J Cancer 2004, 91: GRIBBEN JG, FREEDMAN AS, WOO SD, BLAKE K, SHU RS, FREEMAN G ET AL. All advanced stage non-hodgkin s lymphomas with a polymerase chain reaction amplifiable breakpoint of bcl- 2 have residual cells containing the bcl-2 rearrangement at evaluation and after treatment. Blood 1991, 78: CZUCZMAN MS, WEAVER R, ALKUZWENY B, BERLFEIN J, GRILLO- LÓPEZ AJ. Prolonged clinical and molecular remission in patients with low-grade or follicular non-hodgkin s lymphoma treated with rituximab plus CHOP chemotherapy: 9-year follow-up. J Clin Oncol 2004, 22: MARTINELLI G, SCHMITZ SF, UTIGER U, CERNY T, HESS U, BASSI S ET AL. Long-term follow-up of patients with follicular lymphoma receiving single-agent rituximab at two different schedules in trial SAKK 35/98. J Clin Oncol 2010, 28: SALLES G, SEYMOUR JF, OFFNER F, LÓPEZ-GUILLERMO A, BELADA D, XERRI L ET AL. Rituximab maintenance for 2 years in patients with high tumour burden follicular lymphoma responding to rituximab plus chemotherapy (PRIMA): A phase 3, randomised controlled trial. Lancet 2011, 377: KAHL BS, HONG F, WILLIAMS ME. Results of Eastern Cooperative Oncology Group protocol E4402 (RESORT): A randomized Phase III study comparing two different rituximab dosing strategies for low tumor burden follicular lymphoma. 53rd ASH Annual Meeting Abstracts 2011, 118:LBA HALLEK M, CHESON BD, CATOVSKY D, CALIGARIS-CAPPIO F, DIGHIE- RO G, DÖHNER H ET AL. Guidelines for the diagnosis and treatment of chronic lymphocytic leukemia: A report from the International Workshop on Chronic Lymphocytic Leukemia updating the National Cancer Institute Working Group 1996 guidelines. Blood 2008, 111: HALLEK M, FISCHER K, FINGERLE-ROWSON G, FINK AM, BUSCH R, MAYER J ET AL. Addition of rituximab to fludarabine and cyclophosphamide in patients with chronic lymphocytic leukaemia: A randomised, open-label, phase 3 trial. Lancet 2010, 376: HILLMEN P. Using the biology of chronic lymphocytic leukemia to choose treatment. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2011, 2011: EICHHORST BF, BUSCH R, STILGENBAUER S, STAUCH M, BERGMANN MA, RITGEN M ET AL. First-line therapy with fludarabine compared with chlorambucil does not result in a major benefit for elderly patients with advanced chronic lymphocytic leukemia. Blood 2009, 114: HALLEK M. State-of-the-art treatment of chronic lymphocytic leukemia. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2009: GRIBBEN JG. How I treat CLL up front. Blood 2010, 115: FOON KA, BOYIADZIS M, LAND SR, MARKS S, RAPTIS A, PIETRAGAL- LO L ET AL. Chemoimmunotherapy with low-dose fludarabine and cyclophosphamide and high dose rituximab in previously untreated patients with chronic lymphocytic leukemia. J Clin Oncol 2009, 27: TSANG RW, GOSPODAROWICZ MK, PINTILIE M, WELLS W, HODG- SON DC, SUN A ET AL. Localized mucosa-associated lymphoid tissue lymphoma treated with radiation therapy has excellent clinical outcome. J Clin Oncol 2003, 21: MARTINELLI G, LASZLO D, FERRERI AJ, PRUNERI G, PONZONI M, CONCONI A ET AL. Clinical activity of rituximab in gastric marginal zone non-hodgkin s lymphoma resistant to or not eligible for anti-helicobacter pylori therapy. J Clin Oncol 2005, 23: RUSKONÉ-FOURMESTRAUX A, FISCHBACH W, ALEMAN BM, BOOT H, DU MQ, MEGRAUD F ET AL. GILS consensus report. Gastric extranodal marginal zone B-cell lymphoma of MALT. Gut 2011, 60: NAGASHIMA R, TAKEDA H, MAEDA K, OHNO S, TAKAHASHI T. Regression of duodenal mucosa-associated lymphoid tissue lymphoma after eradication of Helicobacter pylori. Gastroenterology 1996, 111: LECUIT M, ABACHIN E, MARTIN A, POYART C, POCHART P, SUAREZ F ET AL. Immunoproliferative small intestinal disease associated with Campylobacter jejuni. N Engl J Med 2004, 350: SRETENOVIC M, COLOVIC M, JANKOVIC G, SUVAJDZIC N, MIHALJEVIC B, COLOVIC N ET AL. More than a third of non-gastric MALT lymphomas are disseminated at diagnosis: A single center survey. Eur J Haematol 2009, 82: RADERER M, WÖHRER S, STREUBEL B, TROCH M, TURETSCHEK K, JÄGER U ET AL. Assessment of disease dissemination in gastric compared with extragastric mucosa-associated lymphoid tissue lymphoma using extensive staging: A single-center experience. J Clin Oncol 2006, 24: ISOBE K, KAGAMI Y, HIGUCHI K, KODAIRA T, HASEGAWA M, SHIKA- MA N ET AL. A multicenter phase II study of local radiation therapy for stage IEA mucosa-associated lymphoid tissue lymphomas: A preliminary report from the Japan Radiation Oncology Group (JAROG). Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007, 69: OLSZEWSKI AJ. Survival outcomes with and without splenectomy in splenic marginal zone lymphoma. Am J Hematol 2012, 87:E119 E TSIMBERIDOU AM, CATOVSKY D, SCHLETTE E, O BRIEN S, WIERDA WG, KANTARJIAN H ET AL. Outcomes in patients with splenic marginal zone lymphoma and marginal zone lymphoma treated with rituximab with or without chemotherapy or chemotherapy alone. Cancer 2006, 107: GISBERT JP, GARCÍA-BUEY L, PAJARES JM, MORENO-OTERO R. Systematic review: Regression of lymphoproliferative disorders after treatment for hepatitis C infection. Aliment Pharmacol Ther 2005, 21: GREVER MR. How I treat hairy cell leukemia. Blood 2010, 115: ELSE M, DEARDEN CE, MATUTES E, GARCIA-TALAVERA J, ROHATI- NER AZ, JOHNSON SA ET AL. Long-term follow-up of 233 patients with hairy cell leukaemia, treated initially with pentostatin or cladribine, at a median of 16 years from diagnosis. Br J Haematol 2009, 145: JONES G, PARRY-JONES N, WILKINS B, ELSE M, CATOVSKY D; BRITISH COMMITTEE FOR STANDARDS IN HAEMATOLOGY. Revised guide-

10 298 Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ και Θ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ lines for the diagnosis and management of hairy cell leukaemia and hairy cell leukaemia variant. Br J Haematol 2012, 156: RAVANDI F, JORGENSEN JL, O BRIEN SM, VERSTOVSEK S, KOLLER CA, FADERL S ET AL. Eradication of minimal residual disease in hairy cell leukemia. Blood 2006, 107: ANSELL SM, KYLE RA, REEDER CB, FONSECA R, MIKHAEL JR, MORICE WG ET AL. Diagnosis and management of Waldenström macroglobulinemia: Mayo stratification of macroglobulinemia and risk-adapted therapy (msmart) guidelines. Mayo Clin Proc 2010, 85: DHODAPKAR MV, HOERING A, GERTZ MA, RIVKIN S, SZYMONIF- KA J, CROWLEY J ET AL. Long-term survival in Waldenström macroglobulinemia: 10-year follow-up of Southwest Oncology Group-directed intergroup trial S9003. Blood 2009, 113: BALDINI L, GOLDANIGA M, GUFFANTI A, BROGLIA C, CORTELAZZO S, ROSSI A ET AL. Immunoglobulin M monoclonal gammopathies of undetermined significance and indolent Waldenström s macroglobulinemia recognize the same determinants of evolution into symptomatic lymphoid disorders: Proposal for a common prognostic scoring system. J Clin Oncol 2005, 23: KYLE RA, TREON SP, ALEXANIAN R, BARLOGIE B, BJÖRKHOLM M, DHODAPKAR M ET AL. Prognostic markers and criteria to initiate therapy in Waldenström s macroglobulinemia: Consensus panel recommendations from the Second International Workshop on Waldenström s Macroglobulinemia. Semin Oncol 2003, 30: DIMOPOULOS MA, GERTZ MA, KASTRITIS E, GARCIA-SANZ R, KIMBY EK, LEBLOND V ET AL. Update on treatment recommendations from the Fourth International Workshop on Waldenström s Macroglobulinemia. J Clin Oncol 2009, 27: GERTZ MA. Waldenström macroglobulinemia: 2012 update on diagnosis, risk stratification, and management. Am J Hematol 2012, 87: TREON SP. How I treat Waldenström macroglobulinemia. Blood 2009, 114: Corresponding author: S. Karakatsanis, 100 Plapouta street, GR Ν. Herakleion Attica, Greece skarakatsanis@yahoo.com...

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες ΧΛΛ Η συχνότερη Λευχαιμία Μονοκλωνικά Β κύτταρα > 5x10 9 /L τυχαία εξέταση αίματοςà Λεμφοκυττάρωση! Διογκωμένοι LN αναιμία ηπατοσπληνομεγαλία

Διαβάστε περισσότερα

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>>

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>> MRD ΠΜ ΧΛΛ Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ MRD Κάθε προσέγγιση που έχει σαν στόχο την ανίχνευση και αν είναι εφικτό τη μέτρηση των υπολειμματικών καρκινικών κυττάρων πέρα από την ευαισθησία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 17-10-2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1:6000 περιπτώσεις κακοήθειας κατά την κύηση / έτος στις ΗΠΑ 1:1000 κυήσεις Λέμφωμα 4 ο σε

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: Aπόλυτη λεμφοκυττάρωση:

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ The times they are a changin Bob Dylan ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ! 1960 2017 ΧΛΩΡΑΜΒΟΥΚΙΛΗ Η εποχή της αθωότητας 40 χρόνια s u r v i v a l Time (years) S. BARTHOLOMEW

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών

Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Καρκίνος ορθού Προεγχειρητική ακτινοθεραπεία Λουίζα Βίνη Ογκολόγος Ακτινοθεραπεύτρια Τμήμα Ακτινοθεραπείας Ιατρικό Αθηνών Prognostic groups in 1676 patients with T3 rectal cancer treated without preoperative

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: > 4000 /mm 3

Διαβάστε περισσότερα

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Κατάταξη λεμφικών νεοπλασμάτων Τα νεοπλάσματα των Β, Τ, ΝΚ λεμφοκυττάρων είναι όγκοι από ανώριμα και

Διαβάστε περισσότερα

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λέµφωµα Hodgkin Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λεµφώµατα Κακοήθη νεοπλάσµατα του λεµφικού ιστού. Προσβάλλουν κυρίως τους λεµφαδένες, το σπλήνα και το µυελό των

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: Aπόλυτη λεμφοκυττάρωση:

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Επιδημιολογία - Αιτιοπαθογένεια Δικόρυφη καμπύλη εμφάνισης κορυφές: 15-40 έτη, >60 έτη : = Μικρή υπεροχή (1.5-2.0/1)

Διαβάστε περισσότερα

Εκρίζωση Η.pylori το Χρήστος Λιάτσος, MD, PhD, FEBGH Γαστρεντερολόγος Αν.Δντης Γαστρεντερολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ

Εκρίζωση Η.pylori το Χρήστος Λιάτσος, MD, PhD, FEBGH Γαστρεντερολόγος Αν.Δντης Γαστρεντερολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ Εκρίζωση Η.pylori το 2017 Χρήστος Λιάτσος, MD, PhD, FEBGH Γαστρεντερολόγος Αν.Δντης Γαστρεντερολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ & ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Η.PYLORI ΛΟΙΜΩΞΗΣ 2017 Νόσος πεπτικού έλκους Δυσπεψία

Διαβάστε περισσότερα

H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Κωνσταντίνος Εκμεκτζόγλου MD, PhD Eιδικευόμενος Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ριζική προστατεκτομή

Ριζική προστατεκτομή Ριζική προστατεκτομή Ηρακλής Χ. Μητσογιάννης Επίκ. Καθηγητής Ουρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Σισμανόγλειο Γ.Ν.Α. Σύγκρουση συμφερόντων Ερευνητής, Ομιλητής, Σύμβουλος (κατά την τελευταία 5ετία) για τις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ?

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ? ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ - ΠΟΤΕ? ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΡΡΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Α ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑ Η ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ κατέχει ένα ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Journal of Experimental Hematology

Journal of Experimental Hematology 912 Journal of Experimental Hematology 2012 20 4 912-916 Article ID 1009-2137 2012 04-0912 - 05 MALT * 100730 B MALT 8 MALT 3 ⅠE COP /CHOP 5 Ⅳ COP /CHOP CR PR 100% 3 ⅠE PR 5 Ⅳ CR 21 3 ⅠE PR 5 Ⅳ CR MALT

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Ο ορισμός του θετικού χειρουργικού ορίου είναι ξεκάθαρος Ως θετικό χειρουργικό όριο ορίζεται η παρουσία όγκου, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Πρέπει όλοι οι ασθενείς με Ν2 νόσο να υποβάλλονται σε χειρουργική θεραπεία?

Πρέπει όλοι οι ασθενείς με Ν2 νόσο να υποβάλλονται σε χειρουργική θεραπεία? Θέσεις διαφωνίας: Πρέπει όλοι οι ασθενείς με Ν2 νόσο να υποβάλλονται σε χειρουργική θεραπεία? ΚΩΣΤΟΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ MD,PhD Χειρουργός Θώρακος Πανεπιστημιακή Θωρακοχειρουργική Κλινική Π.Γ.Ν. Αττικόν,

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική

Κατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική Κατευθυντήριες οδηγίες για τον mcrpc Εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πρακτική Κων/νος Χατζημουρατίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Β Ουρολογική Κλινική ΑΠΘ Δήλωση συμφερόντων Είδος Μισθός Ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

Blood May 16;121(20): ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Blood May 16;121(20): ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ MYC/BCL2 protein co-expression contributes to the inferior survival of activated B-cell subtype of diffuse large B-cell lymphoma and demonstrates high-risk gene expression signatures: a report from The

Διαβάστε περισσότερα

SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος

SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4 SHOOT THE EXPERT: ΝΕT παγκρέατος Ilias Athanasiadis, MD Medical Oncologist Director of the Oncology Department MITERA Hospital, HYGEIA Athens, November 11, 2017 Presenter: Nikolaos Pistamaltzian,

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα II. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα 4 Επιστημονικά πορίσματα Υποβλήθηκε αίτηση για ομαδοποίηση των τροποποιήσεων τύπου ΙΙ στο πλαίσιο της διαδικασίας αμοιβαίας αναγνώρισης του Cardioxane, 500 mg κόνις

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών 23-10-2010 Το πεδίο αλλάζει Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης παγκοσμίως Καλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

Δυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης;

Δυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης; Δυσμενείς παράγοντες μετά ριζική προστατεκτομή. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία διάσωσης; Καμπέρης Ευστάθιος Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης 6 Νοεμβρίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ 2010-2011 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ 2010-2011 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος

Διαβάστε περισσότερα

Ανοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική. Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν.

Ανοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική. Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν. Ανοσοθεραπεία: Παρουσίαση περιστατικών από την καθημερινή κλινική πρακτική Μανόλης Δ. Κοντοπόδης Παθολόγος - Ογκολόγος Βενιζέλειο Γ. Ν. Ηρακλείου Σύγκρουση συμφερόντων ΕΝΟΡΑΣΙΣ ΑΕ (συμβουλευτικές υπηρεσίες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ 1. Protocol Nο.:2215-CL-0302 Μία πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη Φάσης 3,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Σοφία Τούσα, Ειδικευόµενη Γενικής Ιατρικής στο Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας, MSc, υποψήφια διδάκτωρ

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη)

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη) EMA/996/2019 EMEA/H/C/002455 Ανασκόπηση του Adcetris και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Adcetris είναι αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΗΝ ΟΛΛ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ. Μ.Μπακίρη Αιματολόγος Αιματολογική και Λεμφωμάτων Κλινική Γ.Ν.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΗΝ ΟΛΛ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ. Μ.Μπακίρη Αιματολόγος Αιματολογική και Λεμφωμάτων Κλινική Γ.Ν. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΤΗΝ ΟΛΛ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Μ.Μπακίρη Αιματολόγος Αιματολογική και Λεμφωμάτων Κλινική Γ.Ν.Α Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ANALYSIS OF THE GRAALL-05 STUDY F.HUGUET ASH 2016 t1 The myth

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Α) Ειδικής Ανοσίας 1) Β-Λεμφοκυττάρων 2) Τ-Λεμφοκυττάρων Β) Μη Ειδικής Ανοσίας 1)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΝΕΤ. NET ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ. Ιωσήφ Σγουρός Παθολόγος- Ογκολόγος Επιμελητής Α ΓΟΝΚ «Οι Άγιοι Ανάργυροι»

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΝΕΤ. NET ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ. Ιωσήφ Σγουρός Παθολόγος- Ογκολόγος Επιμελητής Α ΓΟΝΚ «Οι Άγιοι Ανάργυροι» ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΝΕΤ. NET ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Ιωσήφ Σγουρός Παθολόγος- Ογκολόγος Επιμελητής Α ΓΟΝΚ «Οι Άγιοι Ανάργυροι» ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Νοέμβριος 2012 Άντρας 54 ετών Αιτία προσέλευσης στο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΚΟΗΘΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ. Ιωάννης Κωστόπουλος Καθηγητής Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ.

ΚΑΚΟΗΘΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ. Ιωάννης Κωστόπουλος Καθηγητής Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. ΚΑΚΟΗΘΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ Ιωάννης Κωστόπουλος Καθηγητής Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. ΚΑΚΟΗΘΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ Λεμφαδενικά Εξωλεμφαδενικά Λέμφωμα Hodgkin Μη Hodgkin λεμφώματα Β-κυτταρικής

Διαβάστε περισσότερα

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ.

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Σκοπός της μελέτης η αξιολόγηση των επιπλοκών σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικές Παρεμβάσεις στην Πολλαπλή Σκλήρυνση

Θεραπευτικές Παρεμβάσεις στην Πολλαπλή Σκλήρυνση 1 Θεραπευτικές Παρεμβάσεις στην Πολλαπλή Σκλήρυνση Τα θεραπευτικά σχήματα τα οποία περιγράφονται παρακάτω είναι βασισμένα σε κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙΙ και στις εγκρίσεις θεραπειών από τους Οργανισμό Φαρμάκων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ. Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΡ. Γ. Ι. ΠΙΣΣΑΚΑΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΗΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΔΝΤΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣ.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Παράγοντες που επηρεάζουν το είδος της θεραπείας σε ασθενείς με λεμφοϋπερπλαστική

Διαβάστε περισσότερα

Στο μη-hodgkin λέμφωμα, το MabThera χρησιμοποιείται για τη θεραπεία αμφότερων των μορφών της νόσου που επηρεάζουν τα Β-λεμφοκύτταρα:

Στο μη-hodgkin λέμφωμα, το MabThera χρησιμοποιείται για τη θεραπεία αμφότερων των μορφών της νόσου που επηρεάζουν τα Β-λεμφοκύτταρα: EMA/614203/2010 EMEA/H/C/000165 Περίληψη EPAR για το κοινό ριτουξιμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΑ ΕΝΙΚΟ ΛΕΜΦΩΜΑ ΟΡΙΑΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

ΛΕΜΦΑ ΕΝΙΚΟ ΛΕΜΦΩΜΑ ΟΡΙΑΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΛΕΜΦΑ ΕΝΙΚΟ ΛΕΜΦΩΜΑ ΟΡΙΑΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Μικρά ή µεσαίου µεγέθους λεµφοειδή κύτταρα Πυρήνες στρογγυλοί ή ανωµάλου σχήµατος (µονοκυτταροειδείς ή σαν κεντροκύτταρα) ιαυγές κυτταρόπλασµα ΛΕΜΦΑ

Διαβάστε περισσότερα

Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ.

Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ. Uroswords II Καρκίνος κύστης T1 High Grade: Η κυστεκτοµή είναι απαραίτητη; ιαιτητής:. Μητρόπουλος Οι µονοµάχοι: Β. Τζώρτζης Κ. Χατζηµουρατίδης Ερώτηση 1 Κυστεκτοµή ή συντηρητική αγωγή; Η νόσος αντιµετωπίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Γεώργιος Χ. Σωτηρόπουλος, MD, PhD, FACS, FEBS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Essen Αν. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Αθήνα 11.11.2017 Αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής Άννα Ναξάκη Επιμελήτρια Α Γ Παθολογική Κλινική ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΘΕΙΟΥΡΙΑΣ(ΠΡΟΠΥΛΟ ΚΑΙ ΜΕΘΥΛΟΘΕΙΟΥΡΑΚΙΛΗ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΜΙΔΑΖΟΛΗΣ(ΚΑΡΒΙΜΑΖΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑΜΑΖΟΛΗ) -Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Δρ Ειρήνη Κατωδρύτου Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Αιματολογική Κλινική Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο» Πολλαπλούν Μυέλωμα Είδος

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Στις 10 Μαρτίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι η Ανεξάρτητη Ομάδα Παρακολούθησης Δεδομένων Ασφαλείας παρατήρησε σε τρεις κλινικές

Διαβάστε περισσότερα

Το Velcade χορηγείται για τη θεραπεία ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα, μια μορφή καρκίνου του αίματος, στις ακόλουθες ομάδες ασθενών:

Το Velcade χορηγείται για τη θεραπεία ασθενών με πολλαπλό μυέλωμα, μια μορφή καρκίνου του αίματος, στις ακόλουθες ομάδες ασθενών: EMA/27714/2015 EMEA/H/C/000539 Περίληψη EPAR για το κοινό βορτεζομίμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Παπαχρήστου Ευάγγελος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Νεφρολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) Διαταραχή της δομής ή της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. 5o ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΦΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Διδάσκοντες: Αγγελική Χέβα Παθολογοανατόμος, ΠΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

MabThera. ριτουξιμάβη. Τι είναι το MabThera; Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται το MabThera; Περίληψη EPAR για το κοινό

MabThera. ριτουξιμάβη. Τι είναι το MabThera; Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται το MabThera; Περίληψη EPAR για το κοινό EMA/614203/2010 EMEA/H/C/000165 Περίληψη EPAR για το κοινό ριτουξιμάβη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Κριτήρια επιλογής ασθενούς Κλινικές ενδείξεις Καρκίνος πνεύµονα Χαρακτηριστικά ασθενούς Υψηλού κινδύνου Περιορισµένη υποτροπή Κυτταροµειωτική θεραπεία Έλεγχος τοπικής νόσου Ανθεκτική

Διαβάστε περισσότερα

Το Adcetris χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία ενηλίκων με δύο ακόμη μορφές λεμφώματος:

Το Adcetris χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία ενηλίκων με δύο ακόμη μορφές λεμφώματος: EMA/780089/2017 EMEA/H/C/002455 Περίληψη EPAR για το κοινό μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Επιθηλιακά νεοπλάσματα με επικρατούσα νευροενδοκρινική διαφοροποίηση Συχνότητα εμφάνισης NET 1,9-5,76/100,000/

Διαβάστε περισσότερα

H PET/CT στην αξιολόγηση της ελάχιστης υπολειπόμενης νόσου στο λέμφωμα Φ.ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ

H PET/CT στην αξιολόγηση της ελάχιστης υπολειπόμενης νόσου στο λέμφωμα Φ.ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ H PET/CT στην αξιολόγηση της ελάχιστης υπολειπόμενης νόσου στο λέμφωμα Φ.ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ Πυρ.Ιατρός Τμήμα Πυρ.Ιατρικής PET/CT Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός» Από την Βαβέλ της ιστολογικής ταξινόμησης στη Βαβέλ των

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής

Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Ν.Γ.Παπανικολάου Καρκίνος Πνεύμονα Πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris. μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη. Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Περίληψη EPAR για το κοινό

Adcetris. μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη. Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Περίληψη EPAR για το κοινό EMA/462209/2017 EMEA/H/C/002455 Περίληψη EPAR για το κοινό μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια

Διαβάστε περισσότερα

καρκίνος στομάχου έχει θέση η ακτινοθεραπεία; Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος

καρκίνος στομάχου έχει θέση η ακτινοθεραπεία; Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος καρκίνος στομάχου έχει θέση η ακτινοθεραπεία; Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος δήλωση συμφερόντων δηλώνω ότι δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς

Διαβάστε περισσότερα

Διαρροϊκό σύνδρομο στον ασθενή που λαμβάνει ανοσοθεραπεία. Πώς το χειρίζομαι;

Διαρροϊκό σύνδρομο στον ασθενή που λαμβάνει ανοσοθεραπεία. Πώς το χειρίζομαι; Διαρροϊκό σύνδρομο στον ασθενή που λαμβάνει ανοσοθεραπεία. Πώς το χειρίζομαι; Σπύρος Σιακαβέλλας Γαστρεντερολόγος Πανεπιστημιακή Γαστρεντερολογική Κλινική, Λαϊκό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Μία γυναίκα 42

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση καρκίνου πνεύμονα με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες Οδηγίες

Αντιμετώπιση καρκίνου πνεύμονα με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες Οδηγίες Αντιμετώπιση καρκίνου πνεύμονα με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες Οδηγίες Μη μικροκυτταρικός Καρκίνος Πνεύμονα Στάδιο ΙΙΙ (τοπικά εκτεταμένος) Βάσσος Δημήτριος MD MSc Πνευμονολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης

Διαβάστε περισσότερα

Endocarditis in cardiac devices: to extract or not to extract? Σκεύος Σιδερής Διευθυντής Καρδιολογικό Τμήμα Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών

Endocarditis in cardiac devices: to extract or not to extract? Σκεύος Σιδερής Διευθυντής Καρδιολογικό Τμήμα Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών Endocarditis in cardiac devices: to extract or not to extract? Σκεύος Σιδερής Διευθυντής Καρδιολογικό Τμήμα Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών Πριν την εμφύτευση της συσκευής θα πρέπει να γίνεται πάντα λεπτομερής

Διαβάστε περισσότερα

Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος

Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab. Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος Η φαρµακοκινητική και φαρµακοδυναµική του Rituximab Αθηνά Θεοδωρίδου Ρευµατολόγος Ra: Διαρκής κίνηση αυτοδραστικών Β-κυττάρων από τον µυελό των οστών στα περιφερικά λεµφικά όργανα και τον προσβεβληµένο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ Ι. Μούντζιος 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το κακόηθες μελάνωμα είναι ο τρίτος σε συχνότητα συμπαγής

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία

Καρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία Καρκίνος προστάτη σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου. Ριζική προστατεκτομή vs. Ακτινοθεραπεία Καμπέρης Ευστάθιος Ακτινοθεραπευτής - Ογκολόγος 13 Ιουνίου 2015 Δηλώνω ότι δεν έχω καμία διένεξη συμφέροντος.

Διαβάστε περισσότερα

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Θεοδώρα Δημητρίου Μάθημα επιλογής «Λευχαιμίες» Blood Cancer Journal (2015) 5, e304 Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία (ΟΠΛ)

Διαβάστε περισσότερα

Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur;

Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur; EΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ Τ 1 G 3. Επαρκής TUR ή re-tur; Εισηγητής: Γ.Κ. ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ Α.Ν.Θ. Θεαγένειο Θεσσαλονίκης Οργάνωση: Τμήμα Ουρογεννητικής Ογκολογίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2013 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αιματολόγος, Επιμελήτρια Β Αιματολογικό Τμήμα Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (ΜΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris. μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη. Τι είναι το Adcetris; Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται το Adcetris; Περίληψη EPAR για το κοινό

Adcetris. μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη. Τι είναι το Adcetris; Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται το Adcetris; Περίληψη EPAR για το κοινό EMA/400985/2016 EMEA/H/C/002455 Περίληψη EPAR για το κοινό μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Κατηγορία και δοσολογία στην επαγωγή και διατήρηση της ύφεσης Σταυρούλα Β. Κοιλάκου Γαστρεντερολόγος Η χρήση των αμινοσαλικυλικών ως θεραπεία επίτευξης της ύφεσης στην νόσο

Διαβάστε περισσότερα

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν

Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada. Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με σύνδρομο Brugada Π Φλεβάρη, Διευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Νοσοκομείο Αττικόν Priori S et al, Eur Heart J 2015 Priori S et al, Circulation

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, M. Imazio, Χ. Βλαχόπουλος, Ε. Οικονόμου,

Διαβάστε περισσότερα

Το Keytruda είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καρκίνων:

Το Keytruda είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καρκίνων: EMA/524789/2017 EMEA/H/C/003820 Περίληψη EPAR για το κοινό πεμπρολιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού

Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού Αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού Γεώργιος Ι. Παπαδόπουλος, MD, PhD, FEBU Χειρουργός Ουρολόγος Eπιμελητής Α ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Aθήνα, 8 Μαρτίου 2017 Εισαγωγή 1/3 των ασθενών με RCC M+ στη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ Εισαγωγή στην αιματολογία Αιματολογία Κλινική και εργαστηριακή Διαγνωστική και θεραπευτική Αυτόνομη και συνεργατική Αίμα-Λειτουργίες Μεταφορά οξυγόνου Απομάκρυνση

Διαβάστε περισσότερα

Στην Ελλάδα είναι εφικτή η χρήση διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών στην καθημερινή κλινική πρακτική

Στην Ελλάδα είναι εφικτή η χρήση διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών στην καθημερινή κλινική πρακτική Εφαρμογή κατευθυντ τηρίων οδηγιών στην πράξη μητρώα ασθεν νειών εκβάσεις υγείας τρέχουσα εμπειρ ρία στην Ελλάδα: Αιματο ολογία Μαρία Δήμου Αιματο ολόγος Ακαδημαϊκός Υπ πότροφος ΕΚΠΑ Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή

Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή Πανθηλωμάτωση ουροδόχου κύστεως Πολλαπλές TUR η ριζική κυστεκτομή ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ MD,MSc,FEBU ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β, ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Α.Ο.Ν.Α Θεωρίες προέλευσης της πολλαπλότητας των όγκων

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα

Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα Γαστρεντερο-Παγκρεατικά Νευροενδοκρινή Νεοπλάσματα grade 3 (GEP NEN G3) Νεότερα Παθολογοανατομικά Δεδομένα Δημήτριος Παπαϊωάννου, MD, MSc Παθολογοανατομικό Τμήμα Νοσ. ΥΓΕΙΑ - ΜΗΤΕΡΑ NET MASTERCLASS 2017

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΜΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΦΝΕ ΓΡΙΒΑΣ Κ. ΗΛΙΑΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΜΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΦΝΕ ΓΡΙΒΑΣ Κ. ΗΛΙΑΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΜΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΙΦΝΕ ΓΡΙΒΑΣ Κ. ΗΛΙΑΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΙΦΝΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΙ ΜΙΣΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος

ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος δήλωση συμφερόντων δηλώνω ότι δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΚΧΥΣΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΠΙΕΣΗ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 12700 ασθενείς/έτος ΗΠΑ 5-10% όλων των

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη.

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή, για την παρακολούθηση του μαθήματος του καρκίνου του προστάτη. Καρκίνος του προστάτη Επιδημιολογία: Αποτελεί τον συχνότερα διαγνωσμένο καρκίνο στον άνδρα. 186.320

Διαβάστε περισσότερα

Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοσκομείο «Ιπποκράτειο» 3

Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοσκομείο «Ιπποκράτειο» 3 Αποτελεσματικότητα και έκβαση προφυλακτικής αντιιικής αγωγής σε HBsAg αρνητικούς/anti-hbc θετικούς ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία: μελέτη καθημερινής πρακτικής Παπαδόπουλος Ν 1, Deutsch M 2, Μανωλακόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες για τη λοίμωξη από Helicobacter pylori στα παιδιά Διαδικασία Στόχοι whom to test Ποια test Ποιοί θεραπεύονται

Κατευθυντήριες οδηγίες για τη λοίμωξη από Helicobacter pylori στα παιδιά Διαδικασία Στόχοι whom to test Ποια test Ποιοί θεραπεύονται Κατευθυντήριες οδηγίες για τη λοίμωξη από Helicobacter pylori στα παιδιά Γεώργιος Χουλιάρας, Παιδογαστρεντερολόγος 1 η Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Evidence-based Guidelines From ESPGHAN and

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια 3η ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 11-12 ΜΑΪΟΥ 2018, ΖΑΠΠΕΙΟ Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια Ι. Κανακάκης MD, PhD Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Στυλιανός Τζέης MD, PhD, FESC Επιμελητής Α, Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Atrial fibrillation begets atrial fibrillation Over the long term,

Διαβάστε περισσότερα

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος Ονοματεπώνυμο: Αρτέμης Παναγιώτου Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μαρία Γ. Τεκτονίδου Επίκουρος Καθηγήτρια Ρευματολογίας Α Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Αθηνών

Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μαρία Γ. Τεκτονίδου Επίκουρος Καθηγήτρια Ρευματολογίας Α Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Αθηνών Ρευματοειδής αρθρίτιδα Μαρία Γ. Τεκτονίδου Επίκουρος Καθηγήτρια Ρευματολογίας Α Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Αθηνών Ρόλος Ανοσοποιητικού Συστήματος Προστασία του οργανισμού έναντι εξωτερικών εισβολέων

Διαβάστε περισσότερα

UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής. Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας

UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής. Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας UroSwords I (ΚΥΠ) Μονοθεραπεία ή συνδυαστική φαρμακοθεραπεία; Η μονοθεραπεία είναι επαρκής Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας Ουρολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα