Εμπορικά Οικονομικά Μέση Γενική Εκπαίδευση. Διαδίκτυο

Transcript

1 Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Θέμα Εμπορικά Οικονομικά Μέση ενική Εκπαίδευση Εργαλείo Διαδίκτυο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ Φθινόπωρο 2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών σε θέματα Πληροφορικής Το Πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία με ποσοστό 50% και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με ποσοστό 50% στα πλαίσια του Μέτρου 2.1. «Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στα πλαίσια της δια βίου μάθησης» που εντάσσεται στο Ενιαίο Έγγραφο Προγραμματισμού (ΕΕΠ) Στόχος 3 «Ανθρώπινο Δυναμικό»για την Προγραμματική Περίοδο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) «Συμβολή στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας, στην προώθηση της απασχολησιμότητας, του επιχειρηματικού πνεύματος, της ικανότητας προσαρμογής και της ισότητας των ευκαιριών, καθώς και την κοινωνική ενσωμάτωση».

2 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008 Συγγραφή υλικού Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης (ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ) Χριστόδουλος Πίγγουρας, Οικονομολόγος - Εμποριολόγος Πολύκαρπος Κωνσταντίνου Οικονομολόγος - Εμποριολόγος Ανδρέας Στυλιανού, Οικονομολόγος - Εμποριολόγος Εποπτεία υλικού Ομάδα Εποπτείας Εμπορικών Οικονομικών Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Ανδρονίκου Λοΐζος, Πρώτος Λειτουργός Μέσης ενικής Εκπαίδευσης, Επαρχιακός Επιθεωρητής Λεμεσού Αναστασία Οικονόμου, Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Επιμέλεια υλικού Ζωή Θράσου ενικός συντονισμός - Επιμέλεια Αναστασία Οικονόμου

3 Κώδικας Δεοντολογίας Η άντληση πληροφοριών, η χρήση και ο πολλαπλασιασμός υλικού από το παρόν βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο* (CD/DVD) επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση της ανεπιφύλακτης αποδοχής των παρακάτω όρων: Η χρήση του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD) υπόκειται στις διατάξεις των κυπριακών και των διεθνών νόμων, στις επιταγές του εθιμικού δικαίου, καθώς επίσης και στην υποχρέωση σεβασμού των χρηστών ηθών. Όλες οι πληροφορίες, οι οποίες περιέχονται, διατίθενται στους χρήστες για αυστηρά προσωπική χρήση και μόνο για σκοπούς πληροφόρησης, μελέτης, ή πραγματοποίησης διδασκαλίας, και σε καμία περίπτωση για εμπορικούς. H χρήση, αναπαραγωγή ή επαναδημοσίευσή του υλικού, ολική ή μερική, με οποιαδήποτε άλλο μέσο, ηλεκτρονικό ή έντυπο, επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία που θα αντληθούν δε θα αλλοιωθούν ούτε θα χρησιμοποιηθούν παραπλανητικά, ενώ υφίσταται και η υποχρέωση, σε περίπτωση οποιασδήποτε χρήσης, να αναφέρεται ο δικαιούχος των πνευματικών δικαιωμάτων του υλικού. Οι πάσης φύσεως πληροφορίες και το υλικό που περιλαμβάνονται σε αυτό βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) παρέχονται στην βάση του «ως έχει» («as is») και «ως διατίθενται» («as available») και χωρίς καμιά απολύτως εγγύηση οποιουδήποτε είδους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν εγγυάται για την ορθότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD), οι οποίες εκφράζουν μόνο τις απόψεις των συντακτών τους και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία τους. Ο χρήστης τις χρησιμοποιεί με αποκλειστικά δική του ευθύνη και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημιά του χρήστη από τη χρήση των στοιχείων και πληροφοριών που περιέχονται είτε στο βιβλιάριο είτε στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD). Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των προταθέντων δικτυακών τόπων και δεν ευθύνεται για τυχόν ζημία, η οποία μπορεί να προκληθεί από τη χρήση τους. Ακόμη ούτε είναι υπεύθυνη για την πολιτική ασφαλείας των προταθέντων δικτυακών τόπων ούτε και για τον τρόπο διαχείρισης των ηλεκτρονικών επισκεπτών τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημία του επισκέπτη από την κακή χρήση είτε των προταθέντων δικτυακών τόπων, είτε των στοιχείων που περιέχονται σ αυτούς. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες φιλοξενούνται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD), εκφράζουν την άποψη των δημιουργών τους και όχι κατ ανάγκη την άποψη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν διακοπή λειτουργίας ή τροποποίηση των προταθέντων δικτυακών τόπων καθώς και των παρεχομένων υπηρεσιών. Στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) περιλαμβάνονται υλικό, trademarks, service marks κλπ, καθώς και άλλο περιεχόμενο που προστατεύεται και η χρήση του πρέπει να ακολουθεί τις σχετικές διατάξεις του νόμου. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν εμφάνιση προσωπικών δεδομένων, τα οποία εμφανίζονται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD). Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008 * Το επιμορφωτικό υλικό του βιβλιαρίου, μαζί με επιπρόσθετο υλικό, βρίσκεται στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD)

4

5 Περιεχόμενα Μέρος Α 9 Χαιρετισμός Δρ Κυριάκος Πιλλάς, Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου 11 Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Αναστασία Οικονόμου, Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου 13 Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Μέρος Β 17 Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων 19 Εισηγήσεις για Δραστηριότητες Μέρος 53 Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων 55 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες

6 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Εργαλείo: Διαδίκτυο

7 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Α ΜΕΡΟΣ Α 7

9 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Α.1 - Χαιρετισμός Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, πέρα από την ευρύτερη επίδραση που ασκεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου, έχει επηρεάσει ουσιαστικά και αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο στο μέλλον τη διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας. Νέα ηλεκτρονικά εργαλεία και περιβάλλοντα μάθησης αναπτύσσονται συνεχώς στη βάση σύγχρονων παιδαγωγικών μεθοδολογιών και τίθενται στη διάθεση των εκπαιδευτικών μας ως ενισχυτικά μέσα για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων. Η έκδοση αυτή, η οποία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς εκδόσεων που καλύπτουν διάφορα θέματα του αναλυτικού προγράμματος, φιλοδοξεί να συνδράμει τους εκπαιδευτικούς μας στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά εργαλεία. Η βοήθεια συνίσταται στην παρουσίαση ιδεών και εισηγήσεων για αξιοποίηση των εργαλείων αυτών στην εκπαιδευτική πράξη. Στόχος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι η δημιουργία μιας περιεκτικής τράπεζας εισηγήσεων για αξιοποίηση των διαθέσιμων ηλεκτρονικών εργαλείων, η οποία θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και θα εμπλουτίζεται συνεχώς. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του επιμορφωτικού υλικού υπό τη μορφή διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων έγινε με τη συμμετοχή των ιδίων των εκπαιδευτικών και αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου να ενισχύει την εμπλοκή των εκπαιδευτικών σε δημιουργικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη συνεχή επαγγελματική τους ανάπτυξη. Χαιρετίζω την προσπάθεια όλων, όσοι έλαβαν μέρος στη διαδικασία ανάπτυξης και έκδοσης του υλικού αυτού και προσδοκώ ότι αυτό θα αξιοποιηθεί παραγωγικά. Δρ Κυριάκος Πιλλάς Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Α Χαιρετισμός Αν. Διευθυντή 9

10 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Α 10 Εργαλείo: Διαδίκτυο

11 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Α.2 - Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει προγράμματα επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων σε θέματα νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας με στόχο την προετοιμασία των εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία. Μέσα από τα προγράμματα αυτά οι εκπαιδευτικοί αποκτούν κατ αρχήν βασικές δεξιότητες χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και αφ ετέρου αναπτύσσουν ένα συγκροτημένο φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας έχουν πραγματική ποιοτική συνεισφορά στη διδακτική πράξη. ια την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών προκειμένου να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό το οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν στη διδακτική πράξη. Το επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό καλύπτει συγκεκριμένα και εξειδικευμένα παραδείγματα ένταξης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας σε σχέση με τη χρήση και τις δυνατότητες παιδαγωγικής αξιοποίησης συγκεκριμένων ηλεκτρονικών μαθησιακών εργαλείων και περιβαλλόντων υπό τη μορφή εκπαιδευτικών σεναρίων, διδακτικών εισηγήσεων, σχεδίων μαθήματος, δραστηριοτήτων ή και απλών οδηγιών χρήσης προγραμμάτων. Η ανάπτυξη του υλικού έγινε από Ομάδες Εργασίας, οι οποίες αποτελούνταν από εκπαιδευτικούς που είχαν παρακολουθήσει επιμορφωτικά προγράμματα και συντονίζονταν από επιθεωρητή της ειδικότητας ή εκπρόσωπό του και από λειτουργό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το υλικό αυτό αναμένεται να αποτελέσει μια αρχική βάση εισηγήσεων πάνω στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να οικοδομούν ποιοτικές μαθησιακές εφαρμογές, να προβληματιστούν για περαιτέρω τρόπους αποτελεσματικής χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας και να προχωρήσουν σε διδακτικές παρεμβάσεις. Η παρούσα πρώτη έκδοση του επιμορφωτικού υποστηρικτικού υλικού σε έντυπη και ψηφιακή μορφή που κρατάτε στα χέρια σας, αποτελείται από μια σειρά βιβλιαρίων που το καθένα καλύπτει τη χρήση συγκεκριμένων μαθησιακών εργαλείων για μια διδακτική περιοχή. Το κάθε βιβλιάριο παρουσιάζει αρχικά ένα αριθμό εισηγήσεων διδακτικών και μαθησιακών εφαρμογών, οι οποίες περιγράφονται συνοπτικά. Στο τρίτο μέρος του βιβλιαρίου, αναπτύσσονται ολοκληρωμένες διδακτικές και μαθησιακές εισηγήσεις οι οποίες συμπληρώνονται με συνοδευτικό υλικό. Το υλικό που αναφέρεται σε κάθε βιβλιάριο βρίσκεται στο ψηφιακό δίσκο που ενσωματώνεται στο τέλος του βιβλιαρίου. Επιπρόσθετα, το υλικό αυτό φιλοξενείται στη διαδικτυακή πύλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου μέσω της οποίας ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να έχει πρόσβαση στη βάση του υλικού, να αποθηκεύει τις εκπαιδευτικές εισηγήσεις που τον ενδιαφέρουν, να αξιολογεί εισηγήσεις και να εμπλουτίζει τη βάση αυτή με δικές του προτάσεις προσαρμόζοντας υφιστάμενες εισηγήσεις ή προτείνοντας νέες. Στόχος είναι η αρχική αυτή δημιουργία υλικού να αποτελέσει μια δυναμική βάση διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας, η οποία να υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς στο έργο τους και η οποία συνεχώς να εμπλουτίζεται και να διαμορφώνεται βάσει των εκπαιδευτικών εφαρμογών και εμπειριών του κάθε εκπαιδευτικού. Α Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου Εισαγωγή σ τη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού 11

12 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Α 12 Εργαλείo: Διαδίκτυο

13 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Α.3 - Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Ομάδα Εργασίας Κωδικός Ομάδας Εργαλείο Θεωρητικό Πλαίσιο Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Διαδίκτυο Στα οικονομικά μάθηση είναι η απόκτηση οικονομικής γνώσης, η οποία θα διατηρηθεί και θα μεταβιβαστεί σε νέες δραστηριότητες, δηλαδή θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την επίλυση προβλημάτων. Η ουσιαστική μάθηση, εκείνη δηλαδή που δίνει έμφαση στην κατανόηση της γνώσης, απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του μαθητή. Οι καθηγητές των οικονομικών θα πρέπει να κάνουν χρήση όλου του φάσματος των διαθέσιμων μέσων πχ. ποικιλία διδακτικών στρατηγικών, με σκοπό να προάγουν την ενεργητική μάθηση. Η εκπαιδευτική τεχνολογία γενικά και ειδικότερα με τη σημερινή της έκφανση ως Τεχνολογία της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας παρέχει ευκαιρίες για τη βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης. Οι νέες αυτές τεχνολογίες (εκπαιδευτικό λογισμικό, εφαρμογές πολυμέσων και εικονικής πραγματικότητας, εφαρμογές στο διαδίκτυο) αναπτύσσονται δυναμικά και ανοίγουν νέους δρόμους για επικοινωνία και μάθηση χωρίς χρονικούς γεωγραφικούς περιορισμούς. Το διαδίκτυο είναι σήμερα το μεγαλύτερο και κυριότερο ακαδημαϊκό, ερευνητικό δίκτυο. Πηγές για οικονομολόγους εμφανίζονται με ολοένα και αυξανόμενο ρυθμό, αφού προσφέρονται τελευταίες πληροφορίες σε διάφορα θέματα όπως μικροοικονομία, μακροοικονομία, κλπ. Τέλος, η χρήση του διαδικτύου γενικότερα συνδέει την θεωρία με τον πραγματικό κόσμο και διευκολύνει στην ενεργό μάθηση. Α Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας 13

15 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β ΜΕΡΟΣ Β 15

17 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β.1 - Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων Τίτλος Δραστηριότητας Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας Δραστηριότητα 1 Χρήμα Πληθωρισμός ΝΑΙ Δραστηριότητα 2 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ΝΑΙ Δραστηριότητα 3 Διεθνές Συναλλαγές - Διεθνές Εμπόριο ΝΑΙ Δραστηριότητα 4 Λογιστική ΝΑΙ Δραστηριότητα 5 Χρηματιστήριο ΝΑΙ Δραστηριότητα 6 Εισαγωγή Οικονομικών Επιστημών ΝΑΙ Δραστηριότητα 7 Σχηματισμός των Τιμών ΝΑΙ Δραστηριότητα 8 Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων ΟΧΙ Δραστηριότητα 9 Τμήμα Πωλήσεων ΝΑΙ Δραστηριότητα 10 Εθνικό Εισόδημα Υπ. Οικ ΝΑΙ Δραστηριότητα 11 Εθνικό Εισόδημα Κεντρ. Τράπεζα ΝΑΙ Δραστηριότητα 12 Πληθωρισμός και Ανεργία ΝΑΙ Δραστηριότητα 13 Εμπόριο ΝΑΙ Β Δραστηριότητα 14 Διεθνείς Συναλλαγές ΝΑΙ Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων 17

18 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Τίτλος Δραστηριότητας Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας Δραστηριότητα 15 Ευρωπαϊκή Ένωση ΟΧΙ Δραστηριότητα 16 Η ιστοσελίδα του ΚΕΒΕ ΟΧΙ Δραστηριότητα 17 Η ιστοσελίδα των Η.Ε. ΟΧΙ Δραστηριότητα 18 Πρακτική γραφείου ΟΧΙ Δραστηριότητα 19 Τεχνική των Πωλήσεων ΟΧΙ Δραστηριότητα 20 Το οικονομικό πρόβλημα ΟΧΙ Δραστηριότητα 21 Η ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών ΟΧΙ Δραστηριότητα 22 Ανεργία ΟΧΙ Δραστηριότητα 23 Προστασία των καταναλωτών ΟΧΙ Δραστηριότητα 24 Τράπεζες ΟΧΙ Δραστηριότητα 25 Πολιτική Οικονομία - Διεθνής Τράπεζα ΟΧΙ Δραστηριότητα 26 Πολιτική Οικονομία - Δημόσια Οικονομικά ΟΧΙ Δραστηριότητα 27 Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων ΟΧΙ Β Δραστηριότητα 28 Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων ΝΑΙ Δραστηριότητα 29 Πολιτική Οικονομία - Διεθνείς Συναλλαγές ΟΧΙ Δραστηριότητα 30 Πολιτική Οικονομία - Εθνικό Εισόδημα ΟΧΙ 18 Εργαλείo: Διαδίκτυο

19 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Χρήμα Πληθωρισμός Α & Λυκείου Οικονομικά Α Κεφάλαιο 5: Χρήμα Πληθωρισμός, Πολιτική Οικονομία Κεφάλαιο 11: Χρήμα και Αξία του Χρήματος. Κεφάλαιο 12: Πληθωρισμός και Ανεργία Σκοπός του μαθήματος είναι οι μαθητές να κατανοήσουν τη σημασία της σταθερότητας των τιμών στην Ευρωζώνη και πως το επιτυγχάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη την τάξη και χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα, ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, το βίντεο διάρκειας οκτώ λεπτών, που υπάρχει στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Στην συνέχεια ό καθηγητής θα αφιερώσει δεκαπέντε λεπτά, για να συζητήσει το περιεχόμενο του βίντεο με τους μαθητές, υποβάλλοντας ερωτήσεις που θα επιλέξει από το ενημερωτικό βιβλίο για τον καθηγητή (σελίδα ) που υπάρχει στην προαναφερθείσα ιστοσελίδα. Στα επόμενα δεκαπέντε λεπτά θα εργαστεί με φύλλο εργασίας, σύμφωνα με το ενημερωτικό βιβλίο του καθηγητή, επιλέγοντας τις ανάλογες ερωτήσεις (σελίδα ). Στο τέλος του μαθήματος θα παρουσιάσει το ενημερωτικό φυλλάδιο του μαθητή που υπάρχει στην ιστοσελίδα με τη χρήση βιντεοπροβολέα ενωμένου σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Επεξηγηματική σημείωση για το εκπαιδευτικό υλικό της Ε.Κ.Τ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε συνεργασία με τις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες της ζώνης του ευρώ, δημιούργησε έναν ενημερωτικό φάκελο με τίτλο «Σταθερότητα των τιμών: γιατί είναι σημαντική για σένα;», ο οποίος απευθύνεται σε νεαρούς, εφήβους και τους καθηγητές τους και διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει μια ταινία κινουμένων σχεδίων διάρκειας οκτώ λεπτών, μια σειρά ενημερωτικών φυλλαδίων για το μαθητή και το βιβλίο του καθηγητή. Στην ταινία πρωταγωνιστούν ο Αλέξης και η Άννα, δύο μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που μαθαίνουν για τη σταθερότητα των τιμών. Το φυλλάδιο παρουσιάζει συνοπτικά το θέμα σε κατανοητή γλώσσα, ενώ το βιβλίο παρέχει περισσότερες πληροφορίες NAI ΕΜΠ1_Κ07Μ Money, inflation, European Central Bank, unemployment, Eurozone Internet Explorer Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 19

20 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Β Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 9, Δ Ε.Ε. (σελίδες ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές το ιστορικό της δημιουργίας της Ε.Ε., όπως και την λειτουργία της Ε.Κ.Τ και της ευρωζώνης. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τέσσερις σειρές από διαφάνειες που υπάρχουν στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα (Η σειρά «ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ» αποτελείται από 4 σειρές διαφανειών και φυλλαδίων. Η πρώτη σειρά αφορά την ολοκλήρωση της Ευρώπης τα τελευταία 50 χρόνια. Η δεύτερη σειρά που περιλαμβάνει 19 διαφάνειες, περιγράφει τον τρόπο οργάνωσης της Κεντρικής Τράπεζας στην ΕΕ. Οι υπόλοιπες διαφάνειες, που χωρίζονται σε δύο ενότητες, αφορούν τη νομισματική πολιτική, τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ). Στη συνέχεια ο καθηγητής θα χωρίσει τους μαθητές σε 4 ομάδες και θα ζητήσει από την κάθε ομάδα να περιγράψει, σε μια σελίδα, την καθεμία από τις ενότητες που έχουν προβληθεί. Οι ομάδες μπορούν να χρησιμοποιήσουν και το υλικό που περιέχει η ιστοσελίδα της Ε.Κ.Τ. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ European Central Ban, Europe, Monetary, euro Internet Explorer Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 20 Εργαλείo: Διαδίκτυο

21 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Διεθνές Συναλλαγές - Διεθνές Εμπόριο Λυκείου Κεφάλαιο 15 - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι μαθητές την σημαντικότητα της διεθνούς νομισματικής συνεργασίας και της διεξαγωγής των συναλλαγών σε διεθνές επίπεδο, όπως και το ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ένα βίντεο διάρκειας 12 λεπτών. Κατά την διάρκεια της προβολής του βίντεο οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των δύο και θα συμπληρώσουν συγκεκριμένο φύλλο εργασίας που υπάρχει στην ιστοσελίδα και αφορά τα όσα παρουσιάζει το βίντεο. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ International Trade, International Transactions, International Monetary Fund. Internet Explorer IMF Material for students EconEd Online * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 21

22 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Λογιστική Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Α Λυκείου και Β Λυκείου Οικονομικά Α - Λογιστική: Ισολογισμός, Λογαριασμοί, Λογιστική Β: Επαναλήψεις, Κεφάλαιο 6 (Κατηγορίες Εξόδων Κατηγορίες Λογαριασμών - Κεφάλαιο Κίνησης) Σκοπός του συγκεκριμένου μαθήματος είναι η αξιολόγηση των γνώσεων των μαθητών στις βασικές έννοιες της Λογιστικής και τον τρόπο λειτουργίας των λογαριασμών και του ισοζυγίου. Μετά την ολοκλήρωση των αντίστοιχων κεφαλαίων της Λογιστικής της Α και Β Λυκείου, όπως έχουν παρατεθεί πιο πάνω, το συγκεκριμένο υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αξιολόγηση των γνώσεων των μαθητών. Ο καθηγητής πρέπει να διδάξει το μάθημα σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αφού χωριστούν οι μαθητές σε ομάδες των δύο θα επιλύσουν σε σύνδεση με το διαδίκτυο τα Quiz που υπάρχουν στην πιο πάνω ιστοσελίδα. Αφού ολοκληρώσουν οι μαθητές θα προβληθεί το σύνολο των Quiz από τον καθηγητή σε οθόνη και θα παρουσιαστούν σε συνεργασία με ολόκληρη την τάξη οι ορθές λύσεις. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Balance Sheet. Accounts. Expenses, Working Capital. Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 22 Εργαλείo: Διαδίκτυο

23 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Χρηματιστήριο Β Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο. 8, Χρηματιστήρια (σελίδες ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τι είναι το χρηματιστήριο και πως λειτουργεί. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη. Απαραίτητο να είναι σε αίθουσα υπολογιστών με βιντεοπροβολέα και σύνδεση με το internet. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τις αρχικές ιστοσελίδες του ΧΑΚ και του ΧΑΑ ( και θα εξηγήσει τα βασικά στοιχεία λειτουργίας των δύο χρηματιστηρίων. Στη συνέχεια θα παραπέμψει στην ιστοσελίδα όπως και τις ιστοσελίδες που έχουν προαναφερθεί και θα ζητήσει να απαντήσουν, οι μαθητές, τις ερωτήσεις του βιβλίου στην σελίδα 273. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Stock exchange, shares, bonds Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 23

24 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6 Β Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εισαγωγή Οικονομικών Επιστημών Α & Λυκείου Οικονομικά Α - Κεφάλαιο 1- Βασικές Έννοιες, Πολιτική Οικονομία - Κεφ. 1 Εισαγωγή Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την φύση της οικονομικής επιστήμης, το οικονομικό πρόβλημα και τις βασικές έννοιες του εναλλακτικού κόστους και της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή μια σειρά διαφανειών (power point) που αφορούν την εισαγωγή στην μικροοικονομία. Πριν την προβολή των διαφανειών είναι καλό ο καθηγητής να συζητήσει για 10 λεπτά με τους μαθητές, εντελώς εγκυκλοπαιδικά, για την οικονομία. Η παρουσίαση των διαφανειών (power point) θα διαρκέσει είκοσι πέντε λεπτά με παράλληλη συζήτηση με τους μαθητές σε ερωτήματα που δημιουργεί το περιεχόμενο των διαφανειών. Πρέπει να αφιερωθεί και χρόνος δέκα λεπτών για ανακεφαλαίωση με την παρουσίαση του χάρτη που είναι στην ιστοσελίδα: presentation/econintro_map.htm Πρέπει ο καθηγητής να αναπροσαρμόσει το μάθημα του ανάλογα με το περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος και των βιβλίων για την Α ή την τάξη του Λυκείου. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Economics, Production curve, opportunity cost. Internet Explorer (Περιεχόμενα μικροοικονομίας και μακροοικονομίας) (Εισαγωγή στη μικροοικονομία). * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 24 Εργαλείo: Διαδίκτυο

25 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Σχηματισμός των Τιμών Λυκείου Πολιτική Οικονομία - Κεφ. 5 Σχηματισμός Τιμών Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι μαθητές τις έννοιες της ζήτησης και της προσφοράς όπως και την γραφική απεικόνιση των καμπυλών. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή μια σειρά διαφανειών (power point) που αφορούν την Ζήτηση και την Πρόσφορά. Η παρουσίαση των διαφανειών (power point) θα διαρκέσει είκοσι πέντε λεπτά με παράλληλη συζήτηση με τους μαθητές σε ερωτήματα που δημιουργεί το περιεχόμενο των διαφανειών. Πρέπει να αφιερωθεί και χρόνος δέκα λεπτών για επιπρόσθετη εμπέδωση της διαδικασίας του σχηματισμού των καμπυλών όπως χαρακτηριστικά παρουσιάζουν οι διαφάνειες με την χρήση κίνησης. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Demand, supply, equilibrium, price, quantity Internet Explorer (Περιεχόμενα μικροοικονομίας και μακροοικονομίας) htm (Σχηματισμός Τιμών) * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 25

26 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 2, Management (σελ ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα, ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, μια σειρά διαφανειών (power point) που αφορούν την ΟΔΕ. Η παρουσίαση των διαφανειών (power point) θα διαρκέσει είκοσι πέντε λεπτά με παράλληλη συζήτηση με τους μαθητές σε ερωτήματα που δημιουργεί το περιεχόμενο των διαφανειών. Πρέπει να αφιερωθεί και χρόνος δέκα λεπτών για επιπρόσθετη εμπέδωση του διδακτικού αντικειμένου. Στην συγκεκριμένη ιστοσελίδα υπάρχει το σύνολο των κεφαλαίων της ΟΔΕ σε μορφή power point. Αν και είναι στα Αγγλικά μπορεί να γίνει επεξεργασία και η μεταφορά τους στα Ελληνικά ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Organization chart, sales and purchases department, profit Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 26 Εργαλείo: Διαδίκτυο

27 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Τμήμα Πωλήσεων Τάξη Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 6 Τμήμα Πωλήσεων (σελίδα 69-77) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Μελέτη σειράς άρθρων και περιπτώσεων για την διατήρηση των πελατών της επιχείρησης. Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα και το περιεχόμενο της, που περιλαμβάνει μελέτες περιπτώσεων για την διατήρηση των πελατών της επιχείρησης. Στην συνέχεια θα χωρίσει τους μαθητές σε ομάδες των δύο και θα ζητήσει να επιλέξουν την δική τους επιχείρηση και να αναφέρουν τρεις τρόπους προσέγγισης της περίπτωσης: 3 τρόποι για να μην έχετε δυσαρεστημένους πελάτες Δημιουργήστε μια ρουτίνα παρακολούθησης των πελατειακών συναλλαγών Παρακολουθήστε τις επιστροφές και τα σχόλια των πελατών Κλιμακώστε τις περιπτώσεις που έχουν αγνοηθεί. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Sales Department, stores, clients, enterprise Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 27

28 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 10 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Εθνικό Εισόδημα Υπ. Οικ Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Λυκείου Εθνικό Εισόδημα Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε δύο μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών και το περιεχόμενο της (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσεις από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να μελετήσουν τις πληροφορίες των αριθμήσεων 2,3,4 που ακολουθούν. (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη. 1. Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Ε.Ε. 2. Τουρισμός - Μάιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 3. Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ-25, Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.52Kb) 4. Τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ , Αύγουστος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 5. ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ(27), 20/8/2007 (Μέγεθος Αρχείου: 93.22Kb) Αγορά Εργασίας - Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.87Kb) Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ National income, GNP, cost of Living, Ministry of Finance Internet Explorer gr?opendocument Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 28 Εργαλείo: Διαδίκτυο

29 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 11 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Εθνικό Εισόδημα Κεντρ. Τράπεζα Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Λυκείου Πολιτική Οικονομία - Κεφάλαιο 9: Εθνικό Εισόδημα Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε δύο μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας και το περιεχόμενο της (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και με την χρήση του μετατροπέα (Εσωτερική Παραπομπή) να μετατρέψουν συγκεκριμένες ποσότητες (τρεις περιπτώσεις για κάθε ομάδα) ξένων νομισμάτων σε ευρώ (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια οι μαθητές θα παρουσιάσουν τα ευρήματα τους, όπως και τους αριθμητικούς τους υπολογισμούς σε ολόκληρη την τάξη (Χρόνος 20 ). ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ National income, GNP, cost of Living, Ministry of Finance Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 29

30 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 12 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Πληθωρισμός και Ανεργία Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Λυκείου Κεφάλαιο 12: Πληθωρισμός και Ανεργία Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας και το περιεχόμενο της (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και με την χρησιμοποίηση των πληροφοριών του Τμήματος Εργασίας (Εσωτερική Παραπομπή) θα παρουσιάσουν τα επί μέρους στοιχεία που αφορούν την απασχόληση στην Κύπρο όπως: Οικονομικά Ενεργός Πληθυσμός, Επικερδώς Απασχολούμενοι, Ποσοστά Συμμετοχής στην Απασχόληση, Ανεργία, όπως υπολογίζεται από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, όπως και την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια οι μαθητές θα παρουσιάσουν τα ευρήματα τους, με τους ανάλογους στατιστικούς πίνακες και γραφικές παραστάσεις σε ολόκληρη την τάξη (Χρόνος 20 ). Θα πρέπει ο κεντρικός άξονας της προσπάθειας να είναι η συμπλήρωση και η διόρθωση των στοιχείων του βιβλίου και η σύνδεση με την πραγματικότητα. NAI ΕΜΠ1_Κ07Μ Inflation, Unemployment, Working power, Working population Internet Explorer gr?opendocument Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 30 Εργαλείo: Διαδίκτυο

31 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 13 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εμπόριο Β Λυκείου Κεφάλαιο 5: Εμπόριο Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού και το περιεχόμενο της (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσεις από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να μελετήσουν τις πληροφορίες των αριθμήσεων 1,2,3,4 (Εσωτερική Παραπομπή) που ακολουθούν. (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη. 1. Οικονομία της Κύπρου Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου Οικονομία της Κύπρου Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου 2005 NAI ΕΜΠ1_Κ07Μ Trade, Ministry of Commerce and Industry, exports, imports Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 31

32 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 14 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Διεθνείς Συναλλαγές Α Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 13 Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του ΟΑΣΕ και το περιεχόμενο της, με την προβολή μιας σειράς 18 διαφανειών σε μορφή Power Point που υπάρχουν στην εσωτερική παραπομπή με αριθμό 1. (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσεις από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να μελετήσουν Βίντεο (σύμφωνα με τον κατάλογο που ακολουθεί) τα οποία θα προβάλει αρχικά σε ολόκληρη την τάξη (Εσωτερική Παραπομπή 2) (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη NAI The OECD Anti-Bribery convention fights against corruption (2 :12 ) Biofuels (1 : 43 ) ΕΜΠ1_Κ07Μ OECD, BIOFUELS Internet Explorer 1_1,00.html Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 32 Εργαλείo: Διαδίκτυο

33 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 15 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Ευρωπαϊκή Ένωση Β ΛΥΚΕΙΟΥ Ενότητα Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφ. 9 - Ευρωπαϊκή Ένωση (σελ ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα της Ε.Ε. που επεξηγεί τι είναι η ΕΕ με μια ματιά, όπως και βασικά δεδομένα και αριθμούς για την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους. Στην συνέχεια θα ζητήσει από τις ομάδες να επιλέξουν και να παρουσιάσουν τι θεωρούν πιο σημαντικό από όσα έχουν παρουσιαστεί αφού αντλήσουν πληροφορίες από την πιο πάνω ιστοσελίδα. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ European Union, European Countries, Europe Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 33

34 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 16 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Η ιστοσελίδα του ΚΕΒΕ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Ενότητα Κεφάλαιο 10 (σελίδες ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα με ηλεκτρονικό υπολογιστή, συνδεδεμένο με το διαδίκτυο και βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής με τον βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και το περιεχόμενο της. Στη συνέχεια θα προβάλλει μια σειρά 36 διαφανειών σε μορφή Power Point που υπάρχουν στην εσωτερική παραπομπή και παρουσιάζουν το ρόλο του ιδιωτικού τομέα, του κόσμου των επιχειρήσεων, στη διαμόρφωση της κυπριακής οικονομίας Ο απαιτούμενος χρόνος είναι 15. Αφού ολοκληρώσει την παρουσίαση θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες (5 ομάδες των τεσσάρων μαθητών) και να παρουσιάσουν τις επιμέρους δραστηριότητες του ΚΕΒΕ και του κόσμου των επιχειρήσεων. (π.χ Εξαγωγές και Βραβεία Εξαγωγών, Εμπορικές Σχέσεις Ε/Κ και Τ/Κ, Εκπαίδευση, Ασφάλεια και Υγεία, Πληροφορίες για της επιχειρήσεις από την τράπεζα πληροφοριών του ΚΕΒΕ, Διεθνές δίκτυο Επιμελητηρίων, κλπ) ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Chamber of Commerce, Imports, exports, Cyprus Trade Council Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 34 Εργαλείo: Διαδίκτυο

35 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 17 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Η ιστοσελίδα των Η.Ε. Τάξη Β ΛΥΚΕΙΟΥ Ενότητα Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφ. 9 - Ευρωπαϊκή Ένωση)(σελ ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα των Η.Ε και στη συνέχεια με τη μετακίνηση του ποντικιού θα επεξηγεί τι περιλαμβάνει η κάθε παραπομπή του μενού. Επιλέγοντας το Cyber School Bus μπορεί να χωρίσει τα παιδιά σε ομάδες και να αναθέσει στην κάθε ομάδα να ασχοληθεί με τα τέσσερα διαδραστικά παιχνίδια. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ United Nations, European Union, Europe Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 35

36 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 18 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Πρακτική γραφείου Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 (σελίδα 136) και από το Συμπλήρωμα Κεφάλαιο 17: Φόρος Προστιθεμένης Αξίας (οι ενότητες: 1, 2{σελ.48-49} και 4,5,6 {σελ }) Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Οι υπολογιστές πρέπει να είναι σε σύνδεση με το διαδίκτυο. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε πέντε μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει τη ιστοσελίδα του τμήματος εσωτερικών προσόδων και την Υπηρεσία του Φόρου Προστιθεμένης Αξίας. Στην συνέχεια θα χωρίσει τα παιδιά σε ομάδες και θα αναθέσει στην κάθε ομάδα να επεξεργαστεί συγκεκριμένο αριθμητικό παράδειγμα με την συμπλήρωση των φορολογικών εντύπων που υπάρχουν στο διαδίκτυο. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Vat, inputs, outputs Internet Explorer gr?opendocument * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 36 Εργαλείo: Διαδίκτυο

37 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 19 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Τεχνική των Πωλήσεων Τάξη Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 10 - Η συμπεριφορά του καταναλωτή (σελίδες ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Ένα παιχνίδι διερεύνησης του διαδικτύου, αφού οι μαθητές χωριστούν σε ομάδες των τεσσάρων. Οι μαθητές θα οργανώσουν το δικό τους ταξίδι σε μια Ευρωπαϊκή πόλη της αρεσκείας τους. Περιλαμβάνει την επιλογή του αεροπορικού εισιτηρίου, αλλά και την κοστολόγηση του ταξιδιού με όλα τα επί μέρους στοιχεία. Ενδιάμεσος στόχος η εξεύρεση της φτηνότερης, συγκριτικά με το περιεχόμενο, εκδρομής. Τελικός στόχος η αξιοποίηση του εισοδήματος και η επίτευξη ικανοποίησης του καταναλωτή, σύμφωνα με τις καλύτερες επιλογές (μεγιστοποίηση του οφέλους). Το παιχνίδι απαιτεί μέσου επιπέδου γνώσεις των Αγγλικών που διαθέτουν συνήθως οι μαθητές της Λυκείου. Θα χρειαστούν τουλάχιστο δέκα ώρες που θα μπορούσε να κατανεμηθούν σε 15 λεπτά ανά μάθημα στην τάξη και λεπτά στο σπίτι. Απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη αίθουσας με δεκαπέντε υπολογιστές, με συνεχή σύνδεση στο διαδίκτυο. Σημαντικός παράγοντας η προετοιμασία του καθηγητή για να κατανοήσει τους στόχους, την διαδικασία, το αποτέλεσμα και την αξιολόγηση. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Consumer, Sales, costing, air tickets, flight Internet Explorer html#process * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 37

38 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 20 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Το οικονομικό πρόβλημα Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Α Κεφάλαιο 1 - Το οικονομικό πρόβλημα Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε δύο μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει την ιστοσελίδα του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων και ειδικά τις δραστηριότητες για την καταπολέμηση της πείνας, σε ειδικά διαμορφωμένη ιστοσελίδα για τους νέους. Στη συνέχεια με τη μετακίνηση του ποντικιού θα επεξηγήσει τι περιλαμβάνει η κάθε παραπομπή του μενού. Στα τελευταία 15 λεπτά τα παιδιά αφού χωριστούν σε ομάδες μπορούν να μεταβούν στην ιστοσελίδα com/ όπου υπάρχουν διαδραστικά παιχνίδια για την καταπολέμηση της πείνας. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Financial problem, opportunity cost, scarcity, FAO Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 38 Εργαλείo: Διαδίκτυο

39 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 21 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Η ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Λυκείου Πληθωρισμός και Ανεργία Στόχος η σύνδεση του μαθήματος με τα πραγματικά δεδομένα και τις σύγχρονες στατιστικές πληροφορίες και αναλύσεις των μακρομεγεθών. Το μάθημα πρέπει να γίνει σε αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών ή σε αίθουσα δακτυλογραφίας. Πρέπει να υπάρχει βιντεοπροβολέας και ικανοποιητικός αριθμός ηλεκτρονικών υπολογιστών (ένας υπολογιστής για κάθε δύο μαθητές). Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει την ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών και το περιεχόμενο της (Χρόνος 10 ). Θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες και να μελετήσουν τις πληροφορίες των αριθμήσεων 1-4 που ακολουθούν και υπάρχουν στην εσωτερική παραπομπή (Χρόνος 15 ). Στη συνέχεια θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη. 1. Τιμαριθμικό Επίδομα, pdf (Μέγεθος Αρχείου: 97,81Kb) 2. Δείκτης Τιμών Καταναλωτών για τον Μήνα Ιούλιο 2006.pdf (Μέγεθος Αρχείου: 61,3Kb) 3. Τιμαριθμικό Επίδομα pdf (Μέγεθος Αρχείου: 406,08Kb) 4. Τιμαριθμικό Επίδομα 4 Ιανουαρίου 2007.pdf (Μέγεθος Αρχείου: 283,71Kb) ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Inflation, unemployment, cost of living allowance Internet Explorer endocument Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 39

40 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 22 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Ανεργία Β Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Α & Λυκείου Πολιτική Οικονομία, Κεφ. 12 Ανεργία, Οικονομικά Α Κεφάλαιο 3, σελ Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές το οικονομικό φαινόμενο της ανεργίας και πως επηρεάζει την συνολική εικόνα μιας χώρας. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή μια σειρά διαφανειών (power point) που αφορούν την ανεργία. Πριν την προβολή των διαφανειών είναι καλό ο καθηγητής να συζητήσει για 10 λεπτά με τους μαθητές, εντελώς εγκυκλοπαιδικά, για την ανεργία και την εξέλιξη της στην Κύπρο. Η παρουσίαση των διαφανειών (power point) θα διαρκέσει είκοσι πέντε λεπτά με παράλληλη συζήτηση με τους μαθητές σε ερωτήματα που δημιουργεί το περιεχόμενο των διαφανειών. Πρέπει να αφιερωθεί και χρόνος δέκα λεπτών για ανακεφαλαίωση με την παρουσίαση του χάρτη που είναι στην ιστοσελίδα: macrocont/presentation/phillips1_map.htm ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Unemployment, inflation, economics Internet Explorer (Περιεχόμενα μικροοικονομίας και μακροοικονομίας) (ανεργία). * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 40 Εργαλείo: Διαδίκτυο

41 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 23 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Προστασία των καταναλωτών Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 17 Προστασία των καταναλωτών (σελίδες ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών και πως βοηθά στην προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτή στην Κύπρο. Η δραστηριότητα γίνεται με όλη τη τάξη με χρήση βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και σε σύνδεση με το διαδίκτυο την ιστοσελίδα του Κυπριακού Συνδέσμου καταναλωτών και τι περιλαμβάνει. Πριν τη σύνδεση με το διαδίκτυο είναι καλό ο καθηγητής να συζητήσει για 15 λεπτά με τους μαθητές, για τα δικαιώματα τους ως καταναλωτές και τι γνωρίζουν. Η παρουσίαση της ιστοσελίδας θα διαρκέσει 10 λεπτά, αφού θα υπάρχει παράλληλη συζήτηση με τους μαθητές σε ερωτήματα που δημιουργεί το περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Στην συνέχεια θα προβάλει τις ακόλουθες διαφημίσεις που αφορούν την προστασία του καταναλωτή. ( php?pageid=536) 1. ΟΡΑΝΩΜΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙΑ / PACKAGE TRAVEL [View] 2. ΑΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ / E-COMMERCE [View] 3. ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ / CONSUMER CREDIT [View] Πρέπει να αφιερωθεί και χρόνος δέκα λεπτών για ανακεφαλαίωση. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Institute of Consumers, consumers rights Internet Explorer Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 41

42 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 24 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τράπεζες Α Λυκείου Κεφάλαιο 10 - ΤΡΑΠΕΖΕΣ Σκοπός του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές μια σύγχρονη τράπεζα, όπως και την χρήση των νέων τεχνολογιών στην διεκπεραίωση των εργασιών της. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή το Βίντεο Commerce Bank διάρκειας Το βίντεο παρουσιάζει την λειτουργία ενός τραπεζικού συγκροτήματος στις ΗΠΑ με τη χρησιμοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών. Πριν την παρουσίαση του βίντεο είναι καλό ο καθηγητής να συζητήσει για 15 λεπτά με τους μαθητές, για τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούν οι τράπεζες στην Κύπρο. Μετά την προβολή του βίντεο θα μπορούσε να γίνει σύγκριση με αυτά που είδαν οι μαθητές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι κυπριακές τράπεζες. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Banks, banking system, interest Internet Explorer Marketing Video - Commerce Bank (3:46) * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 42 Εργαλείo: Διαδίκτυο

43 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 25 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Πολιτική Οικονομία - Διεθνής Τράπεζα Τάξη Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 9 Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Σκοπός του συγκεκριμένου μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές το βιοτικό επίπεδο διαφόρων χωρών και να κάνουν και συγκρίσεις. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή την συγκεκριμένη ιστοσελίδα και θα εξηγήσει στους μαθητές τον τρόπο χρησιμοποίησης της. (Υπάρχουν οδηγίες στα αγγλικά). Μετά την παρουσίαση της ιστοσελίδας θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες των δύο. Η κάθε ομάδα θα αναλάβει να παρουσιάσει τα οικονομικά δεδομένα (όπως: gross domestic product (GDP), and gross national income (GNI)) μιας συγκεκριμένης Ευρωπαϊκής χώρας. Ο αναμενόμενος χρόνος παρουσίασης του καθηγητή θα ανέλθει στα 10, των μαθητών στα 15 και θα δοθεί και χρόνος 15 για να παρουσιάσουν οι μαθητές τα ευρήματα τους. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ GNI, GNP, GDP Internet Explorer 244~menuPK: ~pagePK: ~piPK: ~theSitePK:239419,00.html * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 43

44 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 26 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Πολιτική Οικονομία - Δημόσια Οικονομικά Λυκείου Ενότητα Κεφ. 14. Δημόσια Οικονομικά (σελ ) Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Σκοπός του συγκεκριμένου διαδραστικού παιχνιδιού είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τον τρόπο άσκησης της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής από μια κυβέρνηση, σε περιβάλλον πραγματικών συνθηκών. Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή το συγκεκριμένο παιχνίδι και θα εξηγήσει στους μαθητές τον τρόπο χρησιμοποίησης του. (Υπάρχουν οδηγίες στα αγγλικά). Μετά την παρουσίαση του παιχνιδιού θα ζητήσει από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες των δύο. Οι μαθητές θα παίξουν το συγκεκριμένο παιχνίδι και ουσιαστικά θα αναλάβουν την προεδρία της χώρας. Θα μελετήσουν τα στατιστικά δεδομένα και τις οικονομικές εκθέσεις και θα εφαρμόσουν την δική τους οικονομική πολιτική που θα οδηγήσει σε περιορισμό της ανεργίας και του πληθωρισμού με τον καθορισμό της ανάλογης νομισματικής πολιτικής με τελικό στόχο της αύξηση του δείκτη οικονομικής ανάπτυξης. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Public economy, imports, exports, budget Internet Explorer Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 44 Εργαλείo: Διαδίκτυο

45 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 27 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Λυκείου Κεφάλαιο 3 Διοικητικές Λειτουργίες. ια την διεξαγωγή του μαθήματος είναι απαραίτητο να υπάρχει αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών με βιντεοπροβολέα. Η διεξαγωγή του μαθήματος προϋποθέτει την δυνατότητα χρησιμοποίησης των προγραμμάτων: Microsoft Word 2000, Microsoft FrontPage 2000, Microsoft Excel, Internet Explorer 4.0/5.0, από τον καθηγητή και τους μαθητές. Ο καθηγητής πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες του σχεδίου μαθήματος στην πιο πάνω εσωτερική διεύθυνση. Ο καθηγητής θα χωρίσει την τάξη του σε ομάδες των 3-5 μαθητών. Θα εξηγήσει στα παιδιά ότι αποτελούν διευθυντικές ομάδες που θα φανταστούν και θα υλοποιήσουν το σχεδιασμό μιας νέας επιχείρησης. Η κάθε ομάδα πρέπει να αποφασίσει το πεδίο της επιχειρηματικής της δραστηριότητας, πως θα εξασφαλίσει κεφάλαια και πως θα προσελκύσει πελάτες. Απαραίτητη είναι η σύνταξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Οι μαθητές θα αντλήσουν πληροφορίες για τον σχεδιασμό στις ιστοσελίδες: Business Plans for Start-Ups startups/ και Business Resource Center ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Public Administration, business, profit, sales, purchases Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 45

46 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 28 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Λυκείου Κεφάλαιο 2 Η επιστήμη της Διοίκησης των επιχειρήσεων ια την διεξαγωγή του μαθήματος είναι απαραίτητο να υπάρχει αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών με βιντεοπροβολέα. Η διεξαγωγή του μαθήματος προϋποθέτει την δυνατότητα χρησιμοποίησης των προγραμμάτων: Microsoft Word 2000, Microsoft Excel, Internet Explorer 4.0/5.0, από τον καθηγητή και τους μαθητές. Ο καθηγητής πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες του σχεδίου μαθήματος στην πιο πάνω εσωτερική διεύθυνση. Ο καθηγητής θα χωρίσει την τάξη του σε ομάδες των 3-5 μαθητών. Θα εξηγήσει στα παιδιά ότι θα επενδύσουν στην αγορά ενός αυτοκινήτου με επιδίωξη το χαμηλότερο δυνατό κόστος σύμφωνα με την αναμενόμενη ωφελιμότητα. Οι μαθητές πρέπει να δημιουργήσουν φύλλο εργασίας στο πρόγραμμα Microsoft Excel και να παρουσιάσουν τους αριθμητικούς υπολογισμούς τους. ΝΑΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Business Administration, management, sales, profit Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 46 Εργαλείo: Διαδίκτυο

47 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 29 Μάθημα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Πολιτική Οικονομία - Διεθνείς Συναλλαγές Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Λυκείου Κεφάλαιο 15 Διεθνείς Συναλλαγές Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα περιλαμβάνει πληροφοριακό υλικό για την Κίνα και τις οικονομικές δυνατότητες της, όπως και τα σημαντικά επιτεύγματα της, μετά το άνοιγμα της οικονομίας της στον κόσμο και τις τεράστιες εξαγωγές εμπορευμάτων στο πλαίσιο των διεθνών συναλλαγών. ια την διεξαγωγή του μαθήματος είναι απαραίτητο να υπάρχει αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών με βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει για όλη την τάξη το φιλμ που αφορά την Κίνα διάρκειας Θα αφιερώσει τον υπόλοιπο χρόνο για να συζητήσει με τους μαθητές για το περιεχόμενο της ταινίας και την σχέση της με την παγκοσμιοποίηση ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ Internationals trade, inflation, petrol, gold Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 47

48 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 30 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Πολιτική Οικονομία - Εθνικό Εισόδημα Λυκείου Κεφάλαιο 9 Εθνικό Εισόδημα Σκοπός του μαθήματος είναι να αντιληφθούν οι μαθητές την έννοια του βιοτικού επίπεδου όχι μόνο από τα αριθμητικά δεδομένα. Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα περιλαμβάνει πληροφοριακό υλικό για απασχόληση των μικρών παιδιών. ια την διεξαγωγή του μαθήματος είναι απαραίτητο να υπάρχει αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών με βιντεοπροβολέα. Ο καθηγητής θα προβάλει για όλη την τάξη το φιλμ «CNN News Night with Aaron Brown» που αφορά την απασχόληση μικρών παιδιών. Θα αφιερώσει τον υπόλοιπο χρόνο για να συζητήσει με τους μαθητές για το περιεχόμενο της ταινίας και την σχέση της με το βιοτικό επίπεδο όπως και την ευημερία των λαών. ΟΧΙ ΕΜΠ1_Κ07Μ National Income, GNP, GDP, GNI Internet Explorer * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 48 Εργαλείo: Διαδίκτυο

49 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 49

51 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΜΕΡΟΣ 51

53 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ.1 - Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων Τίτλος Δραστηριότητας Δραστηριότητα 1 Χρήμα Πληθωρισμός Δραστηριότητα 2 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Δραστηριότητα 3 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Δραστηριότητα 4 Διεθνές Συναλλαγές - Διεθνές Εμπόριο Δραστηριότητα 5 Λογιστική Δραστηριότητα 6 Χρηματιστήριο Δραστηριότητα 7 Εισαγωγή Οικονομικών Επιστημών Δραστηριότητα 8 Σχηματισμός των Τιμών Δραστηριότητα 9 Τμήμα Πωλήσεων Δραστηριότητα 10 Εθνικό Εισόδημα Υπ. Οικ Δραστηριότητα 11 Εθνικό Εισόδημα Κεντρ. Τράπεζα Δραστηριότητα 12 Πληθωρισμός και Ανεργία Δραστηριότητα 13 Εμπόριο Δραστηριότητα 14 Διεθνείς Συναλλαγές Δραστηριότητα 15 Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων 53

55 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Χρήμα Πληθωρισμός Α & Λυκείου Οικονομικά Α Κεφάλαιο 5: Χρήμα Πληθωρισμός, Πολιτική Οικονομία Κεφάλαιο 11: Χρήμα και Αξία του Χρήματος. Κεφάλαιο 12: Πληθωρισμός και Ανεργία 2 διδακτικές περίοδοι (90) λεπτά Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική - συνεργατική και βιωματική μάθηση ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_ 1 Money, inflation, European Central Bank, unemployment, Eurozone Internet Explorer Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος μέσα από τον ενημερωτικό φάκελο με τίτλο «Σταθερότητα των τιμών: γιατί είναι σημαντική για σένα;» Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει μια ταινία κινουμένων σχεδίων διάρκειας 8 λεπτών στην οποίαν πρωταγωνιστούν δύο μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ο Αλέξης και η Άννα, που μαθαίνουν για την σταθερότητα των τιμών. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Έχουμε φορτώσει ήδη στους υπολογιστές το ενημερωτικό βιβλίο του μαθητή ή προτρέπουμε τους μαθητές να ενημερωθούν για το βιβλίο αυτό μέσω της ιστοσελίδας Μοιράζουμε στους μαθητές σε φωτοτυπία τα φύλλα εργασίας (επιλογή από το βιβλίο καθηγητή σελίδα ) και δίνουμε οδηγίες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων. (2) ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου και οι δραστηριότητες ολοκληρώνονται με συμπλήρωση των φύλλων εργασίας. (12) ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (6) ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από τα φύλλα εργασίας.. Από την συζήτηση στην τάξη. Δ. Από το τεστ. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 55

56 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 1 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος Δραστηριότητας Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Ασκήσεις Ασκήσεις (βιβλίο καθηγητή). doc * Ενημερωτικό φυλλάδιο για το μαθητή leaflet_el.pdf * Movie edumovie_el.wmv * Booklet Βιβλίο του καθηγητή booklet_el.pdf Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες χρήσης Screenshots Παραδοτέο 1 Πλήρη ανάπτυξη Screenshots.doc 56 Εργαλείo: Διαδίκτυο

57 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ασκήσεις Ασκήσεις Κεφαλαίου 2 1. Ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες του χρήματος; 2. Ποιες γενικές μορφές χρήματος γνωρίζετε; Απαντήσεις Κεφαλαίου 2 1. Το χρήμα εκπληρώνει τις λειτουργίες ενός μέσου συναλλαγών, μέτρου αξιών και μέσου αποθήκευσης αξίας. 2. Οι γενικές μορφές χρήματος είναι το εμπορευματικό νόμισμα, το μεταλλικό νόμισμα, το χαρτονόμισμα, οι ρευστές καταθέσεις (υποχρεώσεις των τραπεζών), οι ρευστοί βραχυπρόθεσμοι τίτλοι και το ηλεκτρονικό χρήμα. Ασκήσεις Κεφαλαίου 3 1. Πώς θα ορίζατε τον όρο πληθωρισμός; Ποια είναι η σχέση μεταξύ του πληθωρισμού και της αγοραστικής αξίας του χρήματος; 2. Τι σημαίνει αποπληθωρισμός; 3. Πώς μπορεί να μετρηθεί ο πληθωρισμός; 4. Ας υποθέσουμε ότι ένα αντιπροσωπευτικό καλάθι της αγοράς περιλαμβάνει 50 σάντουιτς και δύο ζευγάρια αθλητικά παπούτσια. Το 2003, η τιμή του σάντουιτς είναι 1 ευρώ και η τιμή των αθλητικών παπουτσιών 80 ευρώ. Το 2004, η τιμή του σάντουιτς είναι 1,20 ευρώ και η τιμή των αθλητικών παπουτσιών 85 ευρώ. Κατά πόσο αυξήθηκε η τιμή αυτού του καλαθιού; 5. Περιγράψτε τα προβλήματα μέτρησης που σχετίζονται με τη μέτρηση της συνολικής μεταβολής των τιμών δίνοντας ένα παράδειγμα. 6. Απαριθμήστε ορισμένα από τα οφέλη της διαρκούς σταθερότητας των τιμών. Απαντήσεις Κεφαλαίου 3 1. Κατά βάση, ο πληθωρισμός ορίζεται ως μια γενική ή ευρείας βάσης άνοδος των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών για παρατεταμένη χρονική περίοδο, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας του χρήματος και, κατ επέκταση, της αγοραστικής του δύναμης. 2. Ο αποπληθωρισμός συχνά ορίζεται ως το αντίθετο του πληθωρισμού, δηλαδή ως μια κατάσταση κατά την οποία το συνολικό επίπεδο των τιμών μειώνεται για παρατεταμένη χρονική περίοδο. 3. Ο πληθωρισμός γενικά μετρείται βάσει της μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή. ια το σκοπό αυτό, αναλύονται οι αγοραστικές τάσεις των καταναλωτών, προκειμένου να καθοριστούν τα αγαθά και οι υπηρεσίες που κατά κανόνα αγοράζουν και που μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύουν το μέσο καταναλωτή σε μια οικονομία. Η κατάρτιση αυτής της λίστας αγορών και η στάθμιση των διαφόρων ειδών ανάλογα με τη σημασία τους στον προϋπολογισμό των καταναλωτών οδηγεί στη δημιουργία του λεγόμενου καλαθιού της αγοράς. Κάθε μήνα, μια ομάδα τιμοληπτών ελέγχει τις τιμές αυτών των ειδών σε διάφορα εμπορικά καταστήματα. Έπειτα υπολογίζεται η μεταβολή του κόστους του καλαθιού με την πάροδο του χρόνου έτσι δημιουργείται μια σειρά για το δείκτη τιμών. Στη συνέχεια, μπορεί να υπολογιστεί ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού, ο οποίος εκφράζεται με τη μεταβολή του κόστους του καλαθιού της αγοράς σήμερα ως ποσοστό του κόστους του ίδιου καλαθιού το προηγούμενο έτος. 4. Το 2003: (50. 1,00) + (2. 80) = EUR 210. Το 2004: (50. 1,20) + (2. 85,00) = 230. Σε απόλυτους όρους, η τιμή του καλαθιού της αγοράς αυξήθηκε κατά 20 ευρώ. Σε σχετικούς όρους, αυξήθηκε κατά (( )/210).100 = περίπου 9,5 %. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 57

58 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ια παράδειγμα, οι μεταβολές της ποιότητας είναι ορισμένες φορές δύσκολο να ενσωματωθούν στο δείκτη τιμών καταναλωτή. Αν η ποιότητα ενός προϊόντος βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου και παράλληλα αυξάνεται η τιμή του, η μεταβολή της τιμής οφείλεται εν μέρει στη βελτιωμένη ποιότητα. Οι αυξήσεις των τιμών που οφείλονται σε μεταβολές της ποιότητας δεν μπορεί να θεωρηθούν ότι προκαλούν άνοδο του πληθωρισμού, επειδή δεν μειώνουν την αγοραστική δύναμη του χρήματος. ια το λόγο αυτό, οι στατιστικές υπηρεσίες αφήνουν περιθώρια για διορθώσεις λόγω μεταβολών της ποιότητας. Αν, για παράδειγμα, η άνοδος των τιμών υπολογίζεται στο 3 % περίπου αλλά η αύξηση των τιμών λόγω μεταβολών της ποιότητας εκτιμάται στο 2 % περίπου, τότε ο αριθμός αυτός θα αφαιρεθεί από τη συνολική αύξηση των τιμών, με αποτέλεσμα η ォ διορθωμένη サ συνολική αύξηση των τιμών να ανέρχεται σε περίπου 1 %. Οι μεταβολές της ποιότητας αποτελούν σύνηθες φαινόμενο σε μεγαλύτερες χρονικές περιόδους. 6. Η σταθερότητα των τιμών στηρίζει την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, συμβάλλοντας στη μείωση της αβεβαιότητας σχετικά με την εξέλιξη του γενικού επιπέδου των τιμών και, κατ επέκταση, στην ενίσχυση της διαφάνειας των σχετικών τιμών, μειώνοντας τα ασφάλιστρα πληθωριστικού κινδύνου στα επιτόκια, αποτρέποντας περιττές δραστηριότητες αντιστάθμισης κινδύνων, μειώνοντας τις στρεβλωτικές επιδράσεις των φορολογικών συστημάτων και των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, αυξάνοντας τα οφέλη από τη διακράτηση μετρητών και αποτρέποντας την αυθαίρετη διανομή πλούτου και εισοδήματος. Με άλλα λόγια, με τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, οι κεντρικές τράπεζες συνεισφέρουν στην επίτευξη ευρύτερων οικονομικών στόχων. 58 Εργαλείo: Διαδίκτυο

59 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης - Screenshots Παραδοτέο 1 Πληθωρισμός - Χρήμα. Αφού επιλέξουμε την πιο πάνω ιστοσελίδα τότε θα μας παρουσιάσει : Περισσότερες πληροφορίες Θα επιλέξουμε την Νομισματική πολιτική για τα σχολεία και θα μας οδηγήσει στο : Νομισματική πολιτική για τα σχολεία Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ, εκπόνησε έναν ενημερωτικό φάκελο με τίτλο «Σταθερότητα των τιμών: γιατί είναι σημαντική για σένα;», ο οποίος απευθύνεται σε νεαρούς εφήβους και τους καθηγητές τους και διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει μια ταινία κινουμένων σχεδίων διάρκειας οκτώ λεπτών, μια σειρά ενημερωτικών φυλλαδίων για το μαθητή και το βιβλίο του καθηγητή. Στην ταινία πρωταγωνιστούν ο Αλέξης και η Άννα, δύο μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που μαθαίνουν για τη σταθερότητα των τιμών. Το φυλλάδιο παρουσιάζει συνοπτικά το θέμα σε κατανοητή γλώσσα, ενώ το βιβλίο παρέχει περισσότερες πληροφορίες. Έχουμε έτσι την δυνατότητα να επιλέξουμε τι ακριβώς θα ακολουθήσουμε αφού πρώτα παρακολουθήσουμε την ταινία κινουμένων σχεδίων. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 59

60 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Δείτε την ταινία Quicktime Real Video Windows Media Eνημερωτικό φυλλάδιο για το μαθητή Λήψη του αρχείου.pdf, 3.7 MB Bιβλίο του καθηγητή Εάν επιλέξουμε το βιβλίο του καθηγητή η επιλογή γίνεται μόνο από τον καθηγητή, (υπάρχει φάκελος με την ονομασία booklet_el) θα δούμε μέσα σ αυτό το βιβλίο τα πιο κάτω: Περιεχόμενα Πρόλογος 6 Περίληψη 9 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή 13 Κεφάλαιο 2 Χρήμα ένα σύντομο ιστορικό Οι λειτουργίες του χρήματος Μορφές χρήματος 18 Κεφάλαιο 3 Η σημασία της σταθερότητας των τιμών Τι είναι η σταθερότητα των τιμών; Μέτρηση του πληθωρισμού Τα οφέλη της σταθερότητας των τιμών 29 Κεφάλαιο 4 Παράγοντες που καθορίζουν την εξέλιξη των τιμών Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να επιτύχει η νομισματική πολιτική Το χρήμα και τα επιτόκια πώς μπορεί η νομισματική πολιτική να επηρεάσει τα επιτόκια; Πώς επηρεάζουν οι μεταβολές των επιτοκίων τις αποφάσεις των καταναλωτών και των επιχειρήσεων για τις δαπάνες; Παράγοντες που καθορίζουν την εξέλιξη των τιμών σε πιο βραχυπρόθεσμους ορίζοντες Παράγοντες που καθορίζουν την εξέλιξη των τιμών σε πιο μακροπρόθεσμους ορίζοντες 50 Κεφάλαιο 5 Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ Σύντομη ιστορική αναδρομή Το θεσμικό πλαίσιο Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ Συνοπτική παρουσίαση του πλαισίου άσκησης της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος 80 4 λωσσάριο 85 Παράρτημα 1: Η επίδραση του πληθωρισμού ορισμένα ποσοτικά παραδείγματα 87 Παράρτημα 2: Ασκήσεις 89 Βιβλιογραφία 60 Εργαλείo: Διαδίκτυο

61 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Θα δώσουμε περισσότερη έμφαση στο Κεφάλαιο 3 Η σημασία της σταθερότητας των τιμών, καθώς επίσης και στο γλωσσάριο. Θα επιλέξουμε ασκήσεις από την σελίδα 89 και θα τις δώσουμε στους μαθητές για εμπέδωση. Δραστηριότητες μαθητών: Οι μαθητές θα πρέπει κατά την εργασία στους υπολογιστές να δουν το βιβλίο του μαθητή στο οποίο περιέχονται τα ακόλουθα: 1) Η εμπιστοσύνη έχει αξία. 2) Το χρήμα έχει περισσότερο νόημα από την ανταλλαγή αγαθών. 3) Η σταθερότητα των τιμών και η αξία των χρημάτων σου. 4) Πως υπολογίζονται οι μεταβολές των τιμών. 5) Πληθωρισμός, αποπληθωρισμός. 6) Η σταθερότητα των τιμών προάγει την οικονομική ανάπτυξη. 7) Το Ευρωσύστημα. 8) λωσσάριο 9) Πίνακες Πληθωρισμού. Όλες οι πιο πάνω ιστοσελίδες υπάρχουν σε φακέλους στο Folder Παραδοτέο 1 Πληθωρισμός Χρήμα και μπορούν να ανοιχθούν και από τους φακέλους. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 61

63 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Β Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 9, Δ Ε.Ε. (σελίδες ) Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας διδακτική περίοδος (45)λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_2 European Central Ban, Europe, Monetary, euro Internet Explorer Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία παρουσίαση του θέματος για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε Power point από τον καθηγητή. Θα παρουσιάσει ο καθηγητής 2 Power Point και θα δώσει περισσότερες πληροφορίες για το κάθε ένα από τις σημειώσεις που υπάρχουν. Το πρώτο Power point με ονομασία Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση περιέχει 10 διαφάνειες: Πορεία Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προετοιμασία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης ΟΝΕ Τα τρία στάδια προς την ΟΝΕ Τα κριτήρια σύγκλισης ΟΝΕ Τα οφέλη του Ευρώ Εισαγωγή τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ: Επιδράσεις στις τιμές Η ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα στη ζώνη του ευρώ Βασικά στοιχεία για την ζώνη του ευρώ. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 63

64 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Το δεύτερο Power Point με ονομασία Οργάνωση περιέχει 19 διαφάνειες: Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών Ευρωσύστημα Οι Εθν ΚΤ ως αναπόσπαστο μέρος του Ευρωσυστήματος. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ανεξαρτησία Λογοδοσία Βασικά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος Λοιπά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος Καταμερισμός των εργασιών εκτός του Ευρωσυστήματος Τα καθήκοντα της ΕΚΤ (1/2) Τα καθήκοντα της ΕΚΤ (2/2) Τα καθήκοντα των Εθν ΚΤ Όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ Το Διοικητικό Συμβούλιο Η Εκτελεστική Επιτροπή Το ενικό Συμβούλιο Οι επιτροπές του Ευρωσυστήματος / ΕΣΚΤ. (χρόνος 25) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Συστήνουμε στους μαθητές να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τις εσωτερικές παραπομπές που υπάρχουν και να δουλεύουν ομαδικά. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου (χρόνος 5) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση. (χρόνος 5) 4. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Οι μαθητές απαντούν σε ασκήσεις eu_treaties_gr που θα υπάρχουν ήδη στους υπολογιστές τους. Υπάρχουν 10 ερωτήσεις που θα απαντήσουν οι μαθητές μέσω του υπολογιστή τους και στο τέλος θα βαθμολογηθούν (χρόνος 10) 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη. 6. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; 64 Εργαλείo: Διαδίκτυο

65 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 2 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ. doc Οργάνωση Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών Οργάνωση - Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών.doc Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ. ppt Οργάνωση - Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών ΟΡΑΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ.ppt * Συνθήκες Ευρώπης eu_treaties_gr.xls Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες χρήσης Screenshots Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 2α Screehshots.doc Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 65

66 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησε το 1952 με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από έξι χώρες: το Βέλγιο, τη ερμανία, τη αλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία. Σκοπός τους ήταν να πάψουν τα κράτη να ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα στους πόρους που διαδραμάτισαν ζωτικό ρόλο στους παγκόσμιους πολέμους δηλ. τον άνθρακα και το χάλυβα ούτως ώστε να διασφαλιστεί διαρκής ειρήνη. Λίγα χρόνια μετά την πρώτη τους επιτυχία, οι χώρες αποφάσισαν να προβούν στην ολοκλήρωση άλλων τομέων της οικονομίας τους, όπως η γεωργία, με στόχο την άρση των εμπορικών φραγμών και τη δημιουργία κοινής αγοράς. Το 1958 δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ). Το 1967 τα όργανα των τριών αυτών κοινοτήτων συγχωνεύθηκαν. Με την πάροδο του χρόνου και άλλες χώρες της Ευρώπης εντάχθηκαν στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες (ΕΚ) ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), όπως καλείται μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) έπειτα από διάφορους γύρους ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, ολοκλήρωση σημαίνει ότι οι χώρες λαμβάνουν κοινές αποφάσεις για πολλά θέματα εγκρίνοντας πολιτικές που καλύπτουν ένα ευρύτερο πεδίο, από τη γεωργία ως τον πολιτισμό, από θέματα καταναλωτών μέχρι τον ανταγωνισμό και από το περιβάλλον και την ενέργεια ως τις μεταφορές και το εμπόριο. Αν και, επίσημα, η ενιαία αγορά έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στα τέλη του 1992, απαιτείται ακόμη σημαντική πρόοδος σε ορισμένους τομείς για παράδειγμα, απαιτείται η δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. 2 / Εργαλείo: Διαδίκτυο

67 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Η ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 1952: Βέλγιο, ερμανία, αλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία Το πρώτο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έγινε το 1952 όταν οι έξι αυτές χώρες ίδρυσαν την κοινή αγορά άνθρακα και χάλυβα. Ο στόχος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν να εξασφαλιστεί η ειρήνη μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, με την ισότιμη συνεργασία τους μέσα σε ένα κοινό θεσμικό πλαίσιο. 1973: Δανία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έγιναν μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το Επρόκειτο για την πρώτη διεύρυνση, με την οποία τα μέλη της Κοινότητας από έξι αυξήθηκαν σε εννέα. Ταυτόχρονα διευρύνθηκαν και οι αρμοδιότητες της Κοινότητας με τη θέσπιση νέων κοινωνικών, περιβαλλοντικών και περιφερειακών πολιτικών και 1986: Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία Η Ελλάδα προσχώρησε στις Κοινότητες το 1981 και το 1986 ακολούθησαν η Ισπανία και η Πορτογαλία. Προκειμένου να μειωθούν οι διαφορές οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των τότε 12 κρατών μελών, θεσπίστηκαν διαρθρωτικά προγράμματα, όπως τα πρώτα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ). 1995: Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία Οι τρεις αυτές χώρες εντάχθηκαν στην ΕΕ την 1η Ιανουαρίου : Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία Οι δέκα αυτές χώρες έγιναν μέλη της ΕΕ την 1η Μαΐου Με την προσχώρησή τους πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της ΕΕ. 2007: Βουλγαρία και Ρουμανία Τα μέλη της ΕΕ αυξήθηκαν σε 27 την 1η Ιανουαρίου 2007 με την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Υποψήφιες χώρες Η Κροατία, η Πρώην ιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM) και η Τουρκία είναι υποψήφιες χώρες. Τον Οκτώβριο του 2005 ξεκίνησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κροατία και την Τουρκία, ενώ δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει με τη FYROM, η οποία έχει καθεστώς υποψήφιας χώρας από το Δεκέμβριο του Η διευρυμένη ΕΕ χρειάζεται ένα σύγχρονο σύστημα λήψης αποφάσεων για να διασφαλιστεί ότι μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά. ια το λόγο αυτό, η Συνθήκη της Νίκαιας καθόρισε νέους κανόνες σχετικά με το μέγεθος των οργάνων της ΕΕ και τον τρόπο λειτουργίας τους. Η θεσμική οργάνωση της ΕΕ προβλέπεται ότι θα βελτιωθεί περαιτέρω με τη Συνταγματική Συνθήκη. Μετά την απόρριψη του Συντάγματος της Ευρώπης από τη αλλία και την Ολλανδία το 2005, η διαδικασία κύρωσής του έχει επί του παρόντος ανασταλεί. Πηγή: Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 67

68 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (ΟΝΕ) Τη δεκαετία του 60, καθώς σημειωνόταν πρόοδος στον τομέα της οικονομικής ολοκλήρωσης, γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας ενιαίου νομίσματος. Ωστόσο, δεν προβλεπόταν ακόμη από τις συνθήκες ένα ενιαίο νόμισμα για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Άλλωστε, εκείνη την εποχή, και οι έξι χώρες της ΕΟΚ συμμετείχαν σε ένα αρκετά αποτελεσματικό διεθνές νομισματικό σύστημα (το σύστημα Bretton Woods). Στο σύστημα αυτό, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες ήταν σταθερές αλλά προσαρμόσιμες και παρέμειναν σχετικά σταθερές μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 60, τόσο στην ΕΟΚ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 1969 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε ένα σχέδιο (γνωστό ως σχέδιο Barre ) σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της ιδέας του ενιαίου νομίσματος, επειδή το σύστημα Bretton Woods είχε αρχίσει να παρουσιάζει αρκετά έντονα σημάδια κόπωσης. Με βάση το σχέδιο Barre οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων κάλεσαν το Συμβούλιο των Υπουργών να χαράξει στρατηγική γα την υλοποίηση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Το αποτέλεσμα ήταν η έκθεση Werner, η οποία δημοσιεύθηκε το 1970 και πρότεινε τη σταδιακή δημιουργία της ΟΝΕ μέχρι το Ωστόσο, η διαδικασία αυτή έχασε τη δυναμική της λόγω της σημαντικής συναλλαγματικής αστάθειας που επικρατούσε διεθνώς μετά την κατάρρευση του συστήματος Bretton Woods στις αρχές της δεκαετίας του '70 και υπό την πίεση των διαφορετικών αντιδράσεων πολιτικής στις οικονομικές διαταραχές εκείνης της περιόδου, ιδιαίτερα κατά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση. Τα εννέα μέλη της τότε ΕΟΚ [1], στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν αυτή την αστάθεια και την επακόλουθη μεταβλητότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών, απενεργοποίησαν τη διαδικασία νομισματικής συνεργασίας το Μάρτιο του 1979 με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος (ΕΝΣ). Κύριο χαρακτηριστικό του ήταν ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ), ο οποίος εισήγαγε σταθερές αλλά προσαρμόσιμες συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ των νομισμάτων των χωρών της ΕΟΚ. Χρειάστηκε λοιπόν τότε να γίνουν προσαρμογές των νομισματικών και οικονομικών πολιτικών προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Στο πλαίσιο του ΕΝΣ, οι συμμετέχοντες κατόρθωσαν να δημιουργήσουν μια ζώνη όπου άρχισε να επικρατεί ολοένα και μεγαλύτερη σταθερότητα, καθώς και να επιτύχουν τη σταδιακή χαλάρωση των ελέγχων κίνησης κεφαλαίων. Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, που υπεγράφη το 1986, έδωσε νέα ώθηση στη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος και της ΟΝΕ. Η Πράξη αυτή έθεσε ένα χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της Ενιαίας Αγοράς και επιβεβαίωσε εκ νέου την ανάγκη επίτευξης της ΟΝΕ. 68 Εργαλείo: Διαδίκτυο

69 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Το 1988 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε το στόχο για την υλοποίηση της ΟΝΕ και ανέθεσε σε μια επιτροπή που απαρτιζόταν από εμπειρογνώμονες σε θέματα νομισματικής πολιτικής, συγκεκριμένα τους διοικητές των κεντρικών τραπεζών της ΕΚ, να προτείνει συγκεκριμένα στάδια που θα οδηγούσαν στην ΟΝΕ. Αποτέλεσμα των εργασιών της επιτροπής ήταν η έκθεση Delors, σύμφωνα με την οποία η ΟΝΕ θα έπρεπε να επιτευχθεί σε τρία στάδια. Η νομική βάση όμως για την ΟΝΕ δεν είχε ακόμη δημιουργηθεί. Η έκθεση οδήγησε σε διαπραγματεύσεις οι οποίες κατέληξαν στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που υπεγράφη στο Μάαστριχτ στις 7 Φεβρουαρίου Με τη Συνθήκη αυτή ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τροποποιήθηκαν οι ιδρυτικές συνθήκες των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με την προσθήκη νέου κεφαλαίου σχετικά με την οικονομική και νομισματική πολιτική. Το εν λόγω νέο κεφάλαιο έθετε τα θεμέλια της ΟΝΕ και προέβλεπε τη μέθοδο και το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή της. [1] Βέλγιο, Δανία, ερμανία, Ιρλανδία, αλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο. ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΟΝΕ) Την 1η Ιουλίου 1990 άρχισε το Πρώτο Στάδιο της ΟΝΕ. Κύριο χαρακτηριστικό του ήταν η κατάργηση όλων των εσωτερικών φραγμών στην ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, ατόμων, υπηρεσιών και κεφαλαίων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Το Δεύτερο Στάδιο άρχισε την 1η Ιανουαρίου 1994 με την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ), προδρόμου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Το Δεύτερο Στάδιο αποσκοπούσε στην τεχνική προετοιμασία για τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος, την επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας και την ενίσχυση της σύγκλισης των οικονομικών και νομισματικών πολιτικών των κρατών μελών της ΕΕ. Η ΕΚΤ ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1998 και είχε στη διάθεσή της έξι μήνες για να θέσει σε εφαρμογή το προπαρασκευαστικό έργο του ΕΝΙ. Την 1η Ιανουαρίου 1999 άρχισε το Τρίτο Στάδιο, δηλαδή το τελευταίο στάδιο της ΟΝΕ, με τον αμετάκλητο καθορισμό των συντελεστών μετατροπής των νομισμάτων των 11 κρατών μελών που θα συμμετείχαν αρχικά σε αυτό και με την εισαγωγή του ευρώ ως ενιαίου νομίσματος. Επίσης, από την ημερομηνία αυτή και μετά το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι υπεύθυνο για την άσκηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Προηγουμένως, το Μάιο του 1998 το Συμβούλιο της ΕΕ συνερχόμενο σε επίπεδο αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, είχε επιβεβαιώσει ότι 11 από τα 15 κράτη μέλη της ΕΕ την εποχή εκείνη το Βέλγιο, η ερμανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η αλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία πληρούσαν τα κριτήρια για την υιοθέτηση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 69

70 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 του ενιαίου νομίσματος. Την 1η Ιανουαρίου 2001 εισήλθε στη ζώνη του ευρώ και η Ελλάδα. Η μετάβαση στο ευρώ ολοκληρώθηκε την 1η Ιανουαρίου 2002 με την εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ. Η Σλοβενία έγινε το δέκατο τρίτο μέλος της ζώνης του ευρώ τον Ιανουάριο του Περισσότερες λεπτομέρειες για τα τρία στάδια της ΟΝΕ διατίθενται στη διεύθυνση ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΚΛΙΣΗΣ ΣΥΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΟΝΕ Η ζώνη του ευρώ δημιουργήθηκε το 1999 και αρχικά περιλάμβανε 11 από τα 15 τότε κράτη μέλη της ΕΕ με πληθυσμό άνω των 300 εκατομμυρίων ανθρώπων. Την ίδια χρονιά, η ευθύνη για την άσκηση νομισματικής πολιτικής εκχωρήθηκε στο Ευρωσύστημα [1], επικεφαλής του οποίου είναι ένα υπερεθνικό όργανο, η ΕΚΤ. Ωστόσο, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη εξακολουθούν να είναι αρμόδια για την άσκηση των οικονομικών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό, το κάθε κράτος μέλος έπρεπε να καταβάλλει διαρκώς προσπάθειες για την επίτευξη σύγκλισης, με σκοπό τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας των τιμών στην Ευρώπη. Χάρη στις εθνικές οικονομικές πολιτικές δημιουργήθηκαν περισσότερο παρόμοιες οικονομικές συνθήκες σε όλη τη ζώνη του ευρώ. Η ομαλή εισαγωγή του ευρώ κατέστη εφικτή επειδή ορισμένα βασικά οικονομικά χαρακτηριστικά των ενδιαφερόμενων χωρών είχαν συγκλίνει προς τα βέλτιστα υφιστάμενα σημεία αναφοράς. Πιθανώς οι οικονομίες της ζώνης του ευρώ να συγκλίνουν περαιτέρω, π.χ. με τη μείωση των διαφορών πληθωρισμού μεταξύ των χωρών. Έτσι, θα διευκολυνθεί το έργο της νομισματικής πολιτικής, δηλαδή η διατήρηση σταθερού επιπέδου τιμών στη ζώνη του ευρώ και, κατ' επέκταση, η μη πληθωριστική ανάπτυξη. Μελλοντικά, τα κράτη μέλη της ΕΕ που θα υιοθετήσουν το ευρώ υποχρεούνται επίσης να διασφαλίσουν ότι οι οικονομίες τους συγκλίνουν με την οικονομία της ζώνης του ευρώ. ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΚΛΙΣΗΣ Προκειμένου να εξασφαλιστεί διατηρήσιμη σύγκλιση, η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας θέτει κριτήρια που πρέπει να πληροί το κάθε κράτος μέλος της ΕΕ για να συμμετάσχει στο Τρίτο Στάδιο της ΟΝΕ. Δεν πρέπει να έχει ληφθεί απόφαση του Συμβουλίου που να αφορά την ύπαρξη υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος στο εν λόγω κράτος μέλος. Πρέπει να υπάρχει διατηρήσιμος βαθμός σταθερότητας των τιμών και μέσος ρυθμός πληθωρισμού, καταγεγραμμένος επί ένα έτος πριν από τον έλεγχο, που να μην υπερβαίνει εκείνον των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών, περισσότερο από 1,5 εκατοστιαίες μονάδες. 70 Εργαλείo: Διαδίκτυο

71 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Το μέσο μακροπρόθεσμο ονομαστικό επιτόκιο δεν πρέπει να υπερβαίνει εκείνο των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών περισσότερο από 2 εκατοστιαίες μονάδες. Τα κανονικά περιθώρια διακύμανσης που προβλέπει ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών πρέπει να τηρούνται χωρίς σοβαρή ένταση κατά τα δύο, τουλάχιστον, τελευταία έτη πριν από την εξέταση. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διασφαλίζει ότι η εθνική του νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένου του καταστατικού της οικείας ΕθνΚΤ, είναι συμβατή τόσο με τα άρθρα 108 και 109 της Συνθήκης όσο και με το Καταστατικό του ΕΣΚΤ. Η υποχρέωση αυτή που ισχύει και για τα κράτη μέλη με παρέκκλιση αναφέρεται επίσης και ως νομική σύγκλιση. Με τα κριτήρια σύγκλισης επιδιώκεται να διασφαλιστεί ότι η οικονομική ανάπτυξη εντός της ΟΝΕ είναι ισορροπημένη και δεν προκαλεί εντάσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη ότι τα κριτήρια που αφορούν το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος πρέπει να εξακολουθούν να πληρούνται μετά την έναρξη του Τρίτου Σταδίου της ΟΝΕ (1η Ιανουαρίου 1999). ια αυτό το λόγο, κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Άμστερνταμ τον Ιούνιο του 1997, εγκρίθηκε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Περισσότερες λεπτομέρειες για τα κριτήρια σύγκλισης διατίθενται στη διεύθυνση [1] Το Ευρωσύστημα είναι το σύστημα κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ. Περιλαμβάνει την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ στο Τρίτο Στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (ΟΝΕ) Η ΟΝΕ ΤΟ 2007 Από τα 27 κράτη μέλητης ΕΕ σήμερα, 13 έχουν υιοθετήσει το ευρώ, δηλαδή συμμετέχουν πλήρως στο Τρίτο Στάδιο της ΟΝΕ: η ερμανία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η αλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Φινλανδία. Δύο η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούνται κράτη μέλη με ειδικό καθεστώς, γεγονός που σημαίνει ότι σε αυτές τις χώρες παραχωρήθηκε κατ εξαίρεση, με πρωτόκολλα που προσαρτήθηκαν στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το δικαίωμα να επιλέξουν εάν θα συμμετέχουν ή όχι στο Τρίτο Στάδιο της ΟΝΕ. Και οι δύο κοινοποίησαν στο Συμβούλιο της ΕΕ (η Δανία το 1992 και το Ηνωμένο Βασίλειο το 1997) ότι δεν Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 71

72 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 σκόπευαν να προχωρήσουν στο Τρίτο Στάδιο, δηλαδή ότι δεν επιθυμούσαν επί του παρόντος να συμμετάσχουν στη ζώνη του ευρώ. Οι άλλες χώρες της ΕΕ θεωρούνται σήμερα χώρες με παρέκκλιση. Ο όρος παρέκκλιση σημαίνει ότι ένα κράτος μέλος δεν πληροί ακόμη τις προϋποθέσεις για την υιοθέτηση του ευρώ και, κατά συνέπεια, εξαιρείται από ορισμένες, αλλά όχι όλες τις διατάξεις που κανονικά ισχύουν από την έναρξη του Τρίτου Σταδίου της ΟΝΕ. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για όλες τις διατάξεις με τις οποίες μεταβιβάζεται η αρμοδιότητα για την άσκηση νομισματικής πολιτικής στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΚΛΙΣΗΣ Οι χώρες που επιθυμούν να υιοθετήσουν το ευρώ ως νόμισμά τους πρέπει να επιτύχουν υψηλό βαθμό διατηρήσιμης σύγκλισης. Ο βαθμός σύγκλισης αξιολογείται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που ορίζονται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (βλ. τη σελίδα Τα κριτήρια σύγκλισης ). ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΙΑ ΤΗ ΣΥΚΛΙΣΗ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ υποβάλλουν στο Συμβούλιο της ΕΕ έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχουν επιτελέσει τα κράτη μέλη με παρέκκλιση τουλάχιστον κάθε δυο χρόνια ή όποτε το ζητήσει το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Οι εκθέσεις αυτές εξετάζουν κατά πόσο έχει επιτευχθεί υψηλός βαθμός διατηρήσιμης σύγκλισης, ο οποίος καθορίζεται με βάση την εκπλήρωση από κάθε κράτος μέλος των κριτηρίων σύγκλισης. Στις εκθέσεις αυτές εξετάζεται επίσης κατά πόσο η εθνική νομοθεσία κάθε κράτους μέλους, συμπεριλαμβανομένου του καταστατικού της οικείας εθνικής κεντρικής τράπεζας, είναι συμβατή με τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας όσον αφορά την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών. Επιπλέον, στις εκθέσεις για τη σύγκλιση λαμβάνονται υπόψη η ενοποίηση των αγορών, η κατάσταση και η εξέλιξη των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών, καθώς και η εξέλιξη του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και άλλων δεικτών τιμών. Κατόπιν πρότασης της Επιτροπής και αφού ζητηθεί η γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Συμβούλιο της ΕΕ, συνερχόμενο σε επίπεδο αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία ποια κράτη μέλη με παρέκκλιση πληρούν τα κριτήρια σύγκλισης. Σε μια τέτοια περίπτωση, αποφασίζει την κατάργηση της παρέκκλισης, δηλαδή τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ. Περισσότερες λεπτομέρειες για τα κριτήρια σύγκλισης διατίθενται στη διεύθυνση Οι Εκθέσεις για τη σύγκλιση διατίθενται στη διεύθυνση 72 Εργαλείo: Διαδίκτυο

73 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Το ενιαίο νόμισμα που χρησιμοποιούμε σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως λογικό βήμα προς την ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς. Τα αδιαμφισβήτητα οφέλη του ενιαίου νομίσματος είναι τα εξής: Χαμηλά επιτόκια λόγω υψηλού βαθμού σταθερότητας των τιμών Η άσκηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής από το Ευρωσύστημα είναι επιτυχής. Το ευρώ είναι τόσο σταθερό και αξιόπιστο όσο τα νομίσματα που βρίσκονταν σε κυκλοφορία παλαιότερα στις χώρες της ζώνης του ευρώ κ αι παρουσίαζαν τις καλύτερες επιδόσεις. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον σταθερότητας των τιμών στη ζώνη του ευρώ, το οποίο κατευνάζει τις πιέσεις κατά τον καθορισμό των τιμών και των μισθών. Επομένως, οι πληθωριστικές προσδοκίες και τα ασφάλιστρα έναντι κινδύνου πληθωρισμού έχουν διατηρηθεί σε χαμηλά και σταθερά επίπεδα, γεγονός που συνεπάγεται χαμηλά επιτόκια της αγοράς. Μεγαλύτερη διαφάνεια των τιμών Οι πληρωμές διενεργούνται με το ίδιο νόμισμα σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, διευκολύνοντας έτσι τις μετακινήσεις από χώρα σε χώρα. Η διαφάνεια των τιμών λειτουργεί προς όφελος των καταναλωτών, οι οποίοι μπορούν εύκολα πλέον να συγκρίνουν τις τιμές και να κάνουν τις αγορές τους από τον φθηνότερο προμηθευτή στη ζώνη του ευρώ π.χ. μπορούν να αγοράσουν αυτοκίνητο από διαφορετική χώρα της ζώνης του ευρώ. Επομένως, η διαφάνεια των τιμών που δημιουργήθηκε από το ενιαίο νόμισμα βοηθά το Ευρωσύστημα να διατηρεί τον πληθωρισμό υπό έλεγχο. Λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού οι διαθέσιμοι πόροι θα χρησιμοποιούνται πιθανότατα με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, δίνοντας ώθηση στο εμπόριο εντός της ζώνης του ευρώ και, επομένως, ενισχύοντας την απασχόληση και την ανάπτυξη. Κατάργηση του κόστους συναλλαγών Με την εισαγ ωγ ή του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 1999 καταργήθηκε το κόστος συναλλαγών σε ξένο νόμισμα, γεγονός που είχε ως αποτελέσματα την εξοικονόμηση σημαντικών κονδυλίων. Εντός της ζώνης του ευρώ, δεν υπάρχει πλέον κόστος που να απορρέει από: την αγορά και πώληση ξένων νομισμάτων στις αγορές συναλλάγματος, την προστασία των συναλλαγματικών ισοτιμιών από δυσμενείς μεταβολές, τις διασυνοριακές πληρωμές σε ξένα νομίσματα, που συνεπάγονται υψηλές προμήθειες, την τήρηση διαφόρων λογαριασμών σε ξένο νόμισμα που δυσχεραίνουν τη διαχείριση λογαριασμών. Εξάλειψη των διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών Με την εισαγωγή του ευρώ εξαλείφθηκαν οι διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και, επομένως, οι συναλλαγματικοί κίνδυνοι εντός της ζώνης του ευρώ. Κατά το παρελθόν, αυτοί οι παράγοντες εμπόδιζαν το διασυνοριακό εμπόριο και τον ανταγωνισμό. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 73

74 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Η ΕΙΣΑΩΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΟΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΚΕΡΜΑΤΩΝ ΕΥΡΩ: ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΤΙΜΕΣ Μετά την εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ τον Ιανουάριο του 2002, οι καταναλωτές είχαν ξαφνικά την εντύπωση ότι ο πληθωρισμός ήταν υψηλότερος από ό,τι έδειχναν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Πράγματι, τα στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι την εποχή της μετάβασης στο ευρώ σε φυσική μορφή οι τιμές διάφορων αγαθών, και κυρίως εκείνων που αγοράζουμε συχνότερα, αυξήθηκαν πάνω από το μέσο όρο. Ορισμένες από τις αυξήσεις αυτές ενδέχεται να οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιες εταιρίες και επιχειρήσεις λιανικής θέλησαν να εκμεταλλευτούν τη μετάβαση στο ευρώ και αύξησαν τις τιμές εις βάρος των καταναλωτών. Ωστόσο, άλλες αυξήσεις δεν συνδέονταν άμεσα με την εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ. ια παράδειγμα, οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου σημείωναν άνοδο εκείνη την εποχή και επηρέασαν τις λιανικές τιμές των καυσίμων. Ομοίως, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες εκτόξευσαν τις τιμές των φρούτων και των λαχανικών στα ύψη. Τα γεγονότα αυτά συνέπεσαν με τη μετάβαση στο ευρώ και μερικές φορές συνδέθηκαν, αν και εσφαλμένα, με αυτή. Σύμφωνα με μια ανάλυση της Eurostat, τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, η άμεση επίδραση της μετάβασης στο ευρώ σε φυσική μορφή ήταν αρκετά περιορισμένη: μόλις 0,3 της εκατοστιαίας μονάδας επί του συνολικού πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ που το 2002 ήταν 2,3% [1]. Επιπλέον, μια μελέτη [2] έδειξε ότι, πριν από τη μετάβαση στο ευρώ, οι καταναλωτές γενικά πίστευαν ότι οι τιμές θα αυξάνονταν ή θα στρογγυλοποιούνταν εις βάρος τους. Οι προσδοκίες αυτές φαίνεται ότι επηρέασαν σημαντικά την εκτίμησή τους στη συνέχεια. Τέλος, πολλοί καταναλωτές σήμερα εξακολουθούν να θυμούνται το επίπεδο των τιμών που επικρατούσε όταν ίσχυαν τα εθνικά νομίσματα, το οποίο έχει παγώσει στο χρόνο και, συνεπώς, γίνεται ολοένα και λιγότερο ρεαλιστικό με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής [3], οι καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί με το ευρώ και η διαφορά μεταξύ των εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό και του καταγραφόμενου πληθωρισμού μειώνεται σταδιακά. Περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο που υπολογίζεται ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ διατίθενται στη διεύθυνση 74 Εργαλείo: Διαδίκτυο

75 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Η ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Παλαιότερα, τα χρηματοπιστωτικά συστήματα στη ζώνη του ευρώ είχαν εθνικό χαρακτήρα, ήταν δηλαδή οργανωμένα γύρω από το εθνικό τους νόμισμα. Μετά τη δημιουργία της Ενιαίας Αγοράς και την υιοθέτηση του ευρώ, παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερη διασύνδεση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος με αποτέλεσμα να μειώνεται η σημασία των εθνικών συνόρων. Τέτοιοι δεσμοί αφορούν τις χρηματοπιστωτικές αγορές, τις υποδομές τους και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα: για παράδειγμα, πραγματοποιούνται διασυνοριακές συγχωνεύσεις τραπεζών ή δημιουργούνται υποκαταστήματα τραπεζών σε άλλες χώρες. ΤΑ ΕΝΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Τελικά, με την ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα αυξάνονται οι δυνατότητες για μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι όσο υψηλότερο είναι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της ζώνης του ευρώ τόσο πιο ενοποιημένο είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ. Όσον αφορά τους επιμέρους οικονομικούς φορείς, όταν λειτουργούν σε ένα μεγαλύτερο και πιο ενοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα, τότε μπορούν, μεταξύ άλλων, να αξιοποιήσουν καλύτερα τις οικονομίες κλίμακας και φάσματος. Από την άλλη, τα νοικοκυριά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία χρηματοπιστωτικών προϊόντων όπως στεγαστικά δάνεια με σχετικά χαμηλότερο κόστος. ΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΤ Το χρηματοπιστωτικό σύστημα χρησιμοποιείται για την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ, η οποία αποτελεί το βασικό καθήκον που έχει αναθέσει στο Ευρωσύστημα η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ένα άρτια ενοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα ενισχύει την ομαλή και αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλη τη ζώνη του ευρώ. Η ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα επηρεάζει το καθήκον της διαφύλαξης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ και την ΕΕ, στο οποίο συνεισφέρει το Ευρωσύστημα, όπως ορίζεται στη Συνθήκη. ια παράδειγμα, η επίτευξη αυτής της ενοποίησης μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, καθώς ολοένα και πιο ενοποιημένες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για την ομαλότερη απορρόφηση των χρηματοπιστωτικών διαταραχών. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 75

76 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΤ Η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τη διαδικασία της ενοποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενίσχυσή της. Στο πλαίσιο αυτό, το Σεπτέμβριο του 2005 η ΕΚΤ δημοσίευσε για πρώτη φορά έκθεση για τους δείκτες ενοποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα στη ζώνη του ευρώ ( Indicators of financial integration in the euro area ), η οποία θα εκδίδεται ετησίως. Προκειμένου να προωθήσει την ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ζώνης του ευρώ, η ΕΚΤ σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες παρέχει, μεταξύ άλλων, το σύστημα TARGET, δηλαδή το πανευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών μεγάλων ποσών. Επίσης, η ΕΚΤ βοηθά ενίοτε τους συμμετέχοντες στην αγορά σε ορισμένες πρωτοβουλίες τους. Η ΕΚΤ τότε ενεργεί ως "καταλύτης", βοηθώντας τους συμμετέχοντες στην αγορά να υπερπηδήσουν τυχόν προβλήματα συντονισμού. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στον τομέα των πληρωμών μικρής αξίας: οι τράπεζες, με τη βοήθεια της ΕΚΤ, καταρτίζουν ένα πλαίσιο για όλη τη ζώνη του ευρώ ούτως ώστε οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να μπορούν στο μέλλον να διενεργούν πληρωμές σε όλη τη ζώνη του ευρώ από έναν και μόνο τραπεζικό λογαριασμό και χρησιμοποιώντας ένα και μόνο σύνολο μέσων πληρωμής, με την ίδια ευκολία και ασφάλεια και με το ίδιο χαμηλό κόστος, όπως συμβαίνει σήμερα στο πλαίσιο των εθνικών συστημάτων. Οι εκθέσεις Indicators of financial integration in the euro area διατίθενται στη διεύθυνση ενική επισκόπηση της ενοποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα διατίθεται στη διεύθυνση Περισσότερες πληροφορίες για το TARGET διατίθενται στη διεύθυνση ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑ ΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ Πριν από τη δημιουργία της Νομισματικής Ένωσης οι χώρες που απαρτίζουν σήμερα τη ζώνη του ευρώ ήταν σχετικά μικρές και ανοικτές οικονομίες. Αντιθέτως, η ζώνη του ευρώ αποτελεί μια μεγάλη και πιο αυτάρκη οικονομία και, λόγω του μεγέθους της, μπορεί να συγκριθεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όσον αφορά τον πληθυσμό, η ζώνη του ευρώ, με 316,6 εκατομμύρια κατοίκους το 2005, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ανεπτυγμένες οικονομίες παγκοσμίως. Συγκριτικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία έχουν πληθυσμό 296,7 και 127,8 εκατομμύρια αντίστοιχα. 76 Εργαλείo: Διαδίκτυο

77 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Όσον αφορά το μερίδιο συμμετοχής στο παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), η ζώνη του ευρώ ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία το 2005 με 14,9%, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες με 20,1%, ενώ το μερίδιο της Ιαπωνίας ήταν 6,4%. Το γεγονός ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ είναι πολύ λιγότερο ανοικτή συγκριτικά με τις οικονομίες των μεμονωμένων χωρών που την απαρτίζουν τείνει να περιορίζει την επίδραση που ασκούν στις εγχώριες τιμές οι μεταβολές των εξωτερικών τιμών. Ωστόσο, η οικονομία της είναι πιο ανοικτή από αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Ιαπωνίας. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της ζώνης του ευρώ ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν σημαντικά υψηλότερες το 2005 (20,3%) έναντι των αντίστοιχων εξαγωγών των Ηνωμένων Πολιτειών (10,2%) και της Ιαπωνίας (14,9%). Στα ποσοστά για τις εξαγωγές δεν περιλαμβάνεται η Σλοβενία. Πηγές: για τη ζώνη του ευρώ και την ΕΕ: ΕΚΤ, Eurostat, εθνικά στοιχεία, ΔΝΤ και υπολογισμοί της ΕΚΤ για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία: εθνικές πηγές, ΔΝΤ. ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ (ΕΣΚΤ) Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Με άλλα λόγια, το ΕΣΚΤ περιλαμβάνει τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει ακόμη το ευρώ είτε επειδή υπόκεινται σε ειδικό καθεστώς (Δανία κ αι Ηνωμένο Βασίλειο) είτε επειδή είναι χώρες με παρέκκλιση. Στην τελευταία περίπτωση εμπίπτουν σήμερα η Σουηδία και τα κράτη μέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ από το Μάιο του 2004 και μετά. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εν λόγω χώρες έχουν ακόμη το δικό τους εθνικό νόμισμα, για το οποίο εξακολουθούν να ασκούν τη δική τους νομισματική πολιτική, και οι κεντρικές τους τράπεζες διατηρούν προς το παρόν την κυριαρχική τους αρμοδιότητα σε νομισματικά θέματα. Βέβαια, αυτό σημαίνει ότι δεν συμμετέχουν στην εκτέλεση των κύριων δραστηριοτήτων της Νομισματικής Ένωσης, όπως στην άσκηση νομισματικής πολιτικής για τη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, οι ΕθνΚΤ των χωρών που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ είναι προσηλωμένες στις αρχές των νομισματικών πολιτικών που στοχεύουν στη σταθερότητα των τιμών. Επιπλέον, η συμμετοχή στο ΕΣΚΤ συνεπάγεται, σε διαφορετικό βαθμό, ενεργή συνεργασία με το Ευρωσύστημα σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων, όπως συμμετοχή στο σύστημα πληρωμών TARGET και συνδρομή στη συλλογή στατιστικών στοιχείων. Επιπλέον, ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ (ΜΣΙ ΙΙ) παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας με το Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 77

78 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ευρωσύστημα σε θέματα νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. Το θεσμικό όργανο για αυτήν τη συνεργασία είναι το ενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Η "Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας" και το "Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας" αποτελούν τη νομική βάση για το ΕΣΚΤ. Η Συνθήκη αναθέτει στο ΕΣΚΤ γενικά να εκτελεί τις λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Το Καταστατικό του ΕΣΚΤ ορίζει ειδικότερα τα σχετικά καθήκοντα και λειτουργίες της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ. Το κείμενο της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ που προσαρτάται σε αυτή διατίθενται στη διεύθυνση ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΛΗ Τα νομικά κείμενα που θεσπίζουν το ΕΣΚΤ η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ συντάχθηκαν με γνώμονα ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υιοθετήσουν το ευρώ και, επομένως, το ΕΣΚΤ θα εκτελεί όλα τα καθήκοντα που απορρέουν από το ενιαίο νόμισμα. Ωστόσο, έως ότου όλες οι χώρες της ΕΕ εισαγάγουν το ευρώ, το Ευρωσύστημα θα διαδραματίζει τον κεντρικό ρόλο. Ο όρος Ευρωσύστημα λοιπόν βοηθά να γίνει κατανοητή η διάρθρωση των κεντρικών τραπεζών στη ζώνη του ευρώ. Το Ευρωσύστημα, που είναι το σύστημα κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ, περιλαμβάνει: την ΕΚΤ και τις ΕθνΚΤ των 13 κρατών μελών της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως το κοινό τους νόμισμα. Επομένως, το Ευρωσύστημα είναι ένα υποσύνολο του ΕΣΚΤ. Καθώς οι αποφάσεις πολιτικής της ΕΚΤ, όπως οι αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική, εφαρμόζονται φυσικά μόνο στις χώρες της ζώνης του ευρώ, στην πράξη το Ευρωσύστημα είναι αυτό που εκτελεί, ως ομάδα, τις λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για τη ζώνη του ευρώ. Με αυτό τον τρόπο, η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ συμβάλλουν από κοινού στην επίτευξη των κοινών στόχων του Ευρωσυστήματος. 78 Εργαλείo: Διαδίκτυο

79 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΙΑΤΙ ΔΗΜΙΟΥΡΗΘΗΚΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ; Τρεις είναι οι λόγοι που οδήγησαν στη δημιουργία ενός συστήματος κεντρικών τραπεζών στην Ευρώπη: Η προσέγγιση του Ευρωσυστήματος βασίζεται στις υφιστάμενες αρμοδιότητες των ΕθνΚΤ, τη θεσμική οργάνωση και την υποδομή τους, καθώς και την εμπειρογνωμοσύνη και τις άριστες λειτουργικές δυνατότητες που διαθέτουν. Επιπλέον, ορισμένες κεντρικές τράπεζες εκτελούν επιπρόσθετα καθήκοντα πέραν των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος. Λόγω της μεγάλης γεωγραφικής έκτασης που καλύπτει η ζώνη του ευρώ και των μακροχρόνιων παγιωμένων σχέσεων μεταξύ των εθνικών τραπεζικών κοινοτήτων και των ΕθνΚΤ τους, θεωρήθηκεσκόπιμο να υπάρχει για τα πιστωτικά ιδρύματα ένα σημείο πρόσβασης στις δραστηριότητες κεντρικής τράπεζας σε κάθε συμμετέχον κράτος μέλος. Δεδομένης της πληθώρας εθνών, γλωσσών και πολιτισμών στη ζώνη του ευρώ, οι ΕθνΚΤ αποτελούσαν τα καλύτερα σημεία πρόσβασης στο Ευρωσύστημα (σε αντίθεση με μια υπερεθνική κεντρική τράπεζα). Η δήλωση σχετικά με την αποστολή του Ευρωσυστήματος διατίθεται στη διεύθυνση ΟΡΑΝΩΣΗ ΟΙ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ (ΕθνΚΤ) ΩΣ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Κάθε εθνική κεντρική τράπεζα (ΕθνΚΤ) διαθέτει νομική προσωπικότητα με βάση το εθνικό δίκαιο της οικείας χώρας. Οι ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Ευρωσυστήματος και εκτελούν τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο Ευρωσύστημα σύμφωνα με τους κανόνες τους οποίους θεσπίζουν τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ. Οι ΕθνΚΤ συμβάλλουν επίσης στο έργο του Ευρωσυστήματος και του ΕΣΚΤ με τη συμμετοχή των εκπροσώπων τους στις διάφορες Επιτροπές του Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ (βλ. επίσης τη σελίδα Οι επιτροπές του Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ). Οι ΕθνΚΤ μπορούν με δική τους ευθύνη να επιτελούν λειτουργίες που δεν αφορούν το Ευρωσύστημα, εκτός εάν το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι αυτές αντίκεινται στους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Οι λειτουργίες αυτές ποικίλλουν από χώρα σε χώρα και συνίστανται κυρίως στην παροχή διάφορων χρηματοπιστωτικών και διοικητικών υπηρεσιών στις κυβερνήσεις των οικείων χωρών. Οι περισσότερες ΕθνΚΤ, για παράδειγμα, συμμετέχουν στην εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη χώρα τους και ορισμένες χρησιμοποιούν τις δικές τους εκτυπωτικές μονάδες για την παραγωγή τραπεζογραμματίων. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 79

80 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Η δήλωση σχετικά με την αποστολή του Ευρωσυστήματος διατίθεται στη διεύθυνση ΟΡΑΝΩΣΗ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΕΚΤ) Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι αρμόδια για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής, ενώ εκτελεί και άλλες λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Ασκεί αυτά τα καθήκοντα σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Η ΕΚΤ αποτελεί τον πυρήνα του Ευρωσυστήματος και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1998 και ανέλαβε τα καθήκοντα του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ). Το άρθρο 8 της Συνθήκης παρέχει τη νομική βάση του ΕΣΚΤ και της ΕΚΤ. Η Συνθήκη οριοθετεί με σαφήνεια τις δραστηριότητες της ΕΚΤ, οι οποίες συνίστανται στην εκτέλεση λειτουργιών κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Η ΕΚΤ εδρεύει στη Φραγκφούρτη της ερμανίας. Λόγω της ανάπτυξής της κατά τα πρώτα της βήματα, το προσωπικό της στεγάζεται σήμερα σε τρία διαφορετικά κτίρια. Ωστόσο, ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της πόλης, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του Η ΕΚΤ είναι ένας πραγματικά ευρωπαϊκός οργανισμός: απασχολεί υπαλλήλους περίπου (στοιχεία του 2006) που κατάγονται από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Τα πρώτα χρόνια, μεγάλο μέρος του προσωπικού του ΕΝΙ και της ΕΚΤ προερχόταν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ, σήμερα όμως η ΕΚΤ απασχολεί προσωπικό και από άλλους τομείς. 80 Εργαλείo: Διαδίκτυο

81 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΕΚΤ) Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι αρμόδια για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής, ενώ εκτελεί και άλλες λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Ασκεί αυτά τα καθήκοντα σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Η ΕΚΤ αποτελεί τον πυρήνα του Ευρωσυστήματος και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1998 και ανέλαβε τα καθήκοντα του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ). Το άρθρο 8 της Συνθήκης παρέχει τη νομική βάση του ΕΣΚΤ και της ΕΚΤ. Η Συνθήκη οριοθετεί με σαφήνεια τις δραστηριότητες της ΕΚΤ, οι οποίες συνίστανται στην εκτέλεση λειτουργιών κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Η ΕΚΤ εδρεύει στη Φραγκφούρτη της ερμανίας. Λόγω της ανάπτυξής της κατά τα πρώτα της βήματα, το προσωπικό της στεγάζεται σήμερα σε τρία διαφορετικά κτίρια. Ωστόσο, ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της πόλης, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του Η ΕΚΤ είναι ένας πραγματικά ευρωπαϊκός οργανισμός: απασχολεί υπαλλήλους περίπου (στοιχεία του 2006) που κατάγονται από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Τα πρώτα χρόνια, μεγάλο μέρος του προσωπικού του ΕΝΙ και της ΕΚΤ προερχόταν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ, σήμερα όμως η ΕΚΤ απασχολεί προσωπικό και από άλλους τομείς. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 81

82 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ H ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΕΚΤ είναι το λειτουργικό όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ και του Ευρωσυστήματος. Αναλαμβάνει την ευθύνη για όλες τις αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται σε καθημερινή βάση. Η ΕΚΤ πρέπει να είναι σε θέση να αντιδρά και να προσαρμόζεται στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, να αντιμετωπίζει συγκεκριμένες περιπτώσεις και να επιλύει επείγοντα ζητήματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο από ένα όργανο τα μέλη του οποίου ασχολούνται συνέχεια και αποκλειστικά με την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΚΤ. Η Εκτελεστική Επιτροπή συνεδριάζει συνήθως μία φορά την εβδομάδα. ΜΕΛΗ Η Εκτελεστική Επιτροπή αποτελείται από τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, και άλλα τέσσερα μέλη. Όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επιλέγονται μεταξύ προσώπων αναγνωρισμένου κύρους και με σημαντική επαγγελματική πείρα σε νομισματικά ή τραπεζικά θέματα. Διορίζονται με κοινή συμφωνία των κυβερνήσεων των συμμετεχόντων κρατών μελών σε επίπεδο αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, βάσει σύστασης του Συμβουλίου της ΕΕ και κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Ως μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ κατέχει εξέχουσα θέση και ασκεί ορισμένα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί αποκλειστικά (ή που, σε περίπτωση απουσίας του, ανατίθενται στον Αντιπρόεδρο): προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, του ενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, εκπροσωπεί την ΕΚΤ προς τα έξω και παρουσιάζει την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ στο Συμβούλιο της ΕΕ και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επιπλέον, ο Πρόεδρος προσκαλείται να συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ στις οποίες συζητούνται ζητήματα που αφορούν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Επίσης, προσκαλείται στις συνεδριάσεις της Ομάδας Ευρώ (Eurogroup), του άτυπου οργάνου των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών της ζώνης του ευρώ. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Τα βασικά καθήκοντα της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι τα εξής: να προετοιμάζει τις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, να εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και, κατ' αυτό τον τρόπο, να δίδει τις απαραίτητες οδηγίες στις ΕθνΚΤ, να διαχειρίζεται τις καθημερινές εργασίες της ΕΚΤ, να ασκεί ορισμένες εξουσίες που της έχουν εκχωρηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων κανονιστικών αρμοδιοτήτων. Ενημερωμένος κατάλογος των μελών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών και των βιογραφικών σημειωμάτων τους, διατίθεται στη διεύθυνση 82 Εργαλείo: Διαδίκτυο

83 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Οργάνωση Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ (ΕΣΚΤ) Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Με άλλα λόγια, το ΕΣΚΤ περιλαμβάνει τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει ακόμη το ευρώ είτε επειδή υπόκεινται σε ειδικό καθεστώς (Δανία και Ηνωμένο Βασίλειο) είτε επειδή είναι χώρες με παρέκκλιση. Στην τελευταία περίπτωση εμπίπτουν σήμερα η Σουηδία και τα κράτη μέλη που εντάχθηκαν στην ΕΕ από το Μάιο του 2004 και μετά. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εν λόγω χώρες έχουν ακόμη το δικό τους εθνικό νόμισμα, για το οποίο εξακολουθούν να ασκούν τη δική τους νομισματική πολιτική, και οι κεντρικές τους τράπεζες διατηρούν προς το παρόν την κυριαρχική τους αρμοδιότητα σε νομισματικά θέματα. Βέβαια, αυτό σημαίνει ότι δεν συμμετέχουν στην εκτέλεση των κύριων δραστηριοτήτων της Νομισματικής Ένωσης, όπως στην άσκηση νομισματικής πολιτικής για τη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, οι ΕθνΚΤ των χωρών που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ είναι προσηλωμένες στις αρχές των νομισματικών πολιτικών που στοχεύουν στη σταθερότητα των τιμών. Επιπλέον, η συμμετοχή στο ΕΣΚΤ συνεπάγεται, σε διαφορετικό βαθμό, ενεργή συνεργασία με το Ευρωσύστημα σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων, όπως συμμετοχή στο σύστημα πληρωμών TARGET και συνδρομή στη συλλογή στατιστικών στοιχείων. Επιπλέον, ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ (ΜΣΙ ΙΙ) παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας με το Ευρωσύστημα σε θέματα νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. Το θεσμικό όργανο για αυτήν τη συνεργασία είναι το ενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Η "Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας" και το "Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας" αποτελούν τη νομική βάση για το ΕΣΚΤ. Η Συνθήκη αναθέτει στο ΕΣΚΤ γενικά να εκτελεί τις λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Το Καταστατικό του ΕΣΚΤ ορίζει ειδικότερα τα σχετικά καθήκοντα και λειτουργίες της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ. Το κείμενο της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ που προσαρτάται σε αυτή διατίθενται στη διεύθυνση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 83

84 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΛΗ Τα νομικά κείμενα που θεσπίζουν το ΕΣΚΤ η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ συντάχθηκαν με γνώμονα ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα υιοθετήσουν το ευρώ και, επομένως, το ΕΣΚΤ θα εκτελεί όλα τα καθήκοντα που απορρέουν από το ενιαίο νόμισμα. Ωστόσο, έως ότου όλες οι χώρες της ΕΕ εισαγάγουν το ευρώ, το Ευρωσύστημα θα διαδραματίζει τον κεντρικό ρόλο. Ο όρος Ευρωσύστημα λοιπόν βοηθά να γίνει κατανοητή η διάρθρωση των κεντρικών τραπεζών στη ζώνη του ευρώ. Το Ευρωσύστημα, που είναι το σύστημα κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ, περιλαμβάνει: την ΕΚΤ και τις ΕθνΚΤ των 13 κρατών μελών της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως το κοινό τους νόμισμα. Επομένως, το Ευρωσύστημα είναι ένα υποσύνολο του ΕΣΚΤ. Καθώς οι αποφάσεις πολιτικής της ΕΚΤ, όπως οι αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική, εφαρμόζονται φυσικά μόνο στις χώρες της ζώνης του ευρώ, στην πράξη το Ευρωσύστημα είναι αυτό που εκτελεί, ως ομάδα, τις λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για τη ζώνη του ευρώ. Με αυτό τον τρόπο, η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ συμβάλλουν από κοινού στην επίτευξη των κοινών στόχων του Ευρωσυστήματος. 84 Εργαλείo: Διαδίκτυο

85 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΙΑΤΙ ΔΗΜΙΟΥΡΗΘΗΚΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ; Τρεις είναι οι λόγοι που οδήγησαν στη δημιουργία ενός συστήματος κεντρικών τραπεζών στην Ευρώπη: Η προσέγγιση του Ευρωσυστήματος βασίζεται στις υφιστάμενες αρμοδιότητες των ΕθνΚΤ, τη θεσμική οργάνωση και την υποδομή τους, καθώς και την εμπειρογνωμοσύνη και τις άριστες λειτουργικές δυνατότητες που διαθέτουν. Επιπλέον, ορισμένες κεντρικές τράπεζες εκτελούν επιπρόσθετα καθήκοντα πέραν των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος. Λόγω της μεγάλης γεωγραφικής έκτασης που καλύπτει η ζώνη του ευρώ και των μακροχρόνιων παγιωμένων σχέσεων μεταξύ των εθνικών τραπεζικών κοινοτήτων και των ΕθνΚΤ τους, θεωρήθηκε σκόπιμο να υπάρχει για τα πιστωτικά ιδρύματα ένα σημείο πρόσβασης στις δραστηριότητες κεντρικής τράπεζας σε κάθε συμμετέχον κράτος μέλος. Δεδομένης της πληθώρας εθνών, γλωσσών και πολιτισμών στη ζώνη του ευρώ, οι ΕθνΚΤ αποτελούσαν τα καλύτερα σημεία πρόσβασης στο Ευρωσύστημα (σε αντίθεση με μια υπερεθνική κεντρική τράπεζα). Η δήλωση σχετικά με την αποστολή του Ευρωσυστήματος διατίθεται στη διεύθυνση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 85

86 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΟΙ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ (ΕθνΚΤ) ΩΣ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Κάθε εθνική κεντρική τράπεζα (ΕθνΚΤ) διαθέτει νομική προσωπικότητα με βάση το εθνικό δίκαιο της οικείας χώρας. Οι ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Ευρωσυστήματος και εκτελούν τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο Ευρωσύστημα σύμφωνα με τους κανόνες τους οποίους θεσπίζουν τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ. Οι ΕθνΚΤ συμβάλλουν επίσης στο έργο του Ευρωσυστήματος και του ΕΣΚΤ με τη συμμετοχή των εκπροσώπων τους στις διάφορες Επιτροπές του Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ (βλ. επίσης τη σελίδα Οι επιτροπές του Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ). Οι ΕθνΚΤ μπορούν με δική τους ευθύνη να επιτελούν λειτουργίες που δεν αφορούν το Ευρωσύστημα, εκτός εάν το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι αυτές αντίκεινται στους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Οι λειτουργίες αυτές ποικίλλουν από χώρα σε χώρα και συνίστανται κυρίως στην παροχή διάφορων χρηματοπιστωτικών και διοικητικών υπηρεσιών στις κυβερνήσεις των οικείων χωρών. Οι περισσότερες ΕθνΚΤ, για παράδειγμα, συμμετέχουν στην εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στη χώρα τους και ορισμένες χρησιμοποιούν τις δικές τους εκτυπωτικές μονάδες για την παραγωγή τραπεζογραμματίων. Η δήλωση σχετικά με την αποστολή του Ευρωσυστήματος διατίθεται στη διεύθυνση 86 Εργαλείo: Διαδίκτυο

87 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΕΚΤ) Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι αρμόδια για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής, ενώ εκτελεί και άλλες λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Ασκεί αυτά τα καθήκοντα σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Η ΕΚΤ αποτελεί τον πυρήνα του Ευρωσυστήματος και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1998 και ανέλαβε τα καθήκοντα του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ). Το άρθρο 8 της Συνθήκης παρέχει τη νομική βάση του ΕΣΚΤ και της ΕΚΤ. Η Συνθήκη οριοθετεί με σαφήνεια τις δραστηριότητες της ΕΚΤ, οι οποίες συνίστανται στην εκτέλεση λειτουργιών κεντρικής τράπεζας για το ευρώ. Η ΕΚΤ εδρεύει στη Φραγκφούρτη της ερμανίας. Λόγω της ανάπτυξής της κατά τα πρώτα της βήματα, το προσωπικό της στεγάζεται σήμερα σε τρία διαφορετικά κτίρια. Ωστόσο, ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της πόλης, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του Η ΕΚΤ είναι ένας πραγματικά ευρωπαϊκός οργανισμός: απασχολεί υπαλλήλους περίπου (στοιχεία του 2006) που κατάγονται από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Τα πρώτα χρόνια, μεγάλο μέρος του προσωπικού του ΕΝΙ και της ΕΚΤ προερχόταν από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ, σήμερα όμως η ΕΚΤ απασχολεί προσωπικό και από άλλους τομείς. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 87

88 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους του νομισματικού συστήματος της ζώνης του ευρώ είναι η ανεξαρτησία της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος, η οποία έχει συνταγματική υπόσταση, όπως κατοχυρώνεται με τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και με το Καταστατικό του ΕΣΚΤ και όχι με το παράγωγο δίκαιο. Η ανεξαρτησία είναι ένα απαραίτητο στοιχείο για την επιδίωξη του στόχου της σταθερότητας των τιμών. Η έννοια της ανεξαρτησίας περιλαμβάνει τα ακόλουθα: ΛΕΙΤΟΥΡΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Η λειτουργική ανεξαρτησία προϋποθέτει την ύπαρξη ενός πρωταρχικού στόχου που καθορίζεται με νομική σαφήνεια, η οποία παρέχει στην κεντρική τράπεζα τους απαραίτητους μηχανισμούς και μέσα για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, ανεξάρτητα από κάθε άλλη αρχή. Ο πρωταρχικός στόχος του ΕΣΚΤ, όπως καθορίζεται στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ, είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. ΘΕΣΜΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Η αρχή της θεσμικής ανεξαρτησίας αναφέρεται ρητά στο άρθρο 108 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το άρθρο 7 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ. Σύμφωνα με τις διατάξεις των εν λόγω άρθρων, η ΕΚΤ, οι ΕθνΚΤ και τα μέλη των οργάνων λήψης αποφάσεων των ιδρυμάτων αυτών δεν επιτρέπεται να ζητούν ή να δέχονται υποδείξεις από κοινοτικά όργανα ή κοινοτικούς οργανισμούς, από οποιαδήποτε κυβέρνηση κράτους μέλους ή από οποιονδήποτε άλλο οργανισμό. Επιπλέον, τα εν λόγω όργανα, κυβερνήσεις και οργανισμοί δεν επιτρέπεται να επιδιώκουν να επηρεάζουν τα μέλη των οργάνων λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ ή των ΕθνΚΤ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Οι διατάξεις του Καταστατικού σχετικά με τη διασφάλιση της θητείας των μελών των οργάνων λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ συμβάλλουν περαιτέρω στη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών. Οι διατάξεις αυτές ορίζουν ότι η θητεία των διοικητών των ΕθνΚΤ είναι τουλάχιστον πενταετής (με δυνατότητα ανανέωσης) και ότι η θητεία των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ είναι οκταετής χωρίς τη δυνατότητα ανανέωσης. Επιπλέον, τα μέλη των οργάνων λήψης αποφάσεων μπορούν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους μόνο για λόγους που ορίζονται στο Καταστατικό του ΕΣΚΤ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν αυτόνομα επαρκείς οικονομικούς πόρους για να εκπληρώνουν την αποστολή τους. Η ΕΚΤ έχει το δικό της κεφάλαιο, στο οποίο εγγράφονται και καταβάλλουν μερίδιο συμμετοχής οι ΕθνΚΤ. Διαθέτει επίσης το δικό της προϋπολογισμό, ο οποίος είναι ανεξάρτητος από τον προϋπολογισμό των άλλων ευρωπαϊκών κοινοτικών οργάνων. Όσον αφορά τις ΕθνΚΤ, τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε οι ΕθνΚΤ να διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων τους τόσο σε επίπεδο ΕΣΚΤ όσο και σε εθνικό επίπεδο. 88 Εργαλείo: Διαδίκτυο

89 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΛΟΟΔΟΣΙΑ Η λογοδοσία αποτελεί βασικό στοιχείο των δημοκρατικών δομών. Το Ευρωσύστημα είναι αποκλειστικά αρμόδιο για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ και, επομένως, έχει την κυριαρχική αρμοδιότητα σε νομισματικά θέματα. Λόγω του σεβασμού προς τις θεμελιώδεις αρχές των δημοκρατικών κοινωνιών η ΕΚΤ λογοδοτεί στους πολίτες και τους δημοκρατικά αιρετούς αντιπροσώπους τους, προκειμένου να αντισταθμίσει το μεγάλο βαθμό ανεξαρτησίας που έχει αποκτήσει. Επομένως, τόσο η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας όσο και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ περιλαμβάνουν διατάξεις που υποχρεώνουν την ΕΚΤ, όπως οποιαδήποτε άλλη ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα, να υποβάλλει τις πράξεις και τις αποφάσεις της σε δημόσιο έλεγχο. Άλλωστε, είναι προς το συμφέρον της ΕΚΤ να διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις της εξηγούνται και αιτιολογούνται σωστά ούτως ώστε οι πολιτικές της να λαμβάνουν την ολοένα και μεγαλύτερη στήριξη του κοινού. Η νομιμότητα της ΕΚΤ που αποτελεί ανεξάρτητο οργανισμό στηρίζεται σε ένα εκ τενές πλ αίσιο λ ογ οδοσίας. Έτσι, η ΕΚΤ κ αλ είται να εξηγεί και να δικαιολογεί ενώπιον των Ευρωπαίων πολιτών και των αιρετών τους αντιπροσώπων τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί τις εξουσίες και τα προνόμια που της έχουν εκχωρηθεί. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΥΠΟΥ Η Συνθήκη ορίζει τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει η ΕΚΤ ως προς την υποβολή εκθέσεων. Οι υποχρεώσεις αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη δημοσίευση ετήσιας έκθεσης, τριμηνιαίας έκθεσης και εβδομαδιαίας ενοποιημένης λογιστικής κατάστασης, καθώς και ακροάσεις ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ΕΚΤ ανταποκρίνεται πλήρως στις παραπάνω υποχρεώσεις και μάλιστα τις υπερκαλύπτει, εκδίδοντας, για παράδειγμα, Μηνιαίο Δελτίο αντί για τριμηνιαία Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 89

90 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 έκθεση, δίνοντας μηνιαίες συνεντεύξεις Τύπου όπου εξηγεί τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής που λαμβάνει και δημοσιεύοντας κάθε μήνα, αρχής γενομένης από το Δεκέμβριο του 2004, τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου πέραν αυτών που αφορούν τα επιτόκια. ΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δίνουν πολυάριθμες ομιλίες και συνεντεύξεις σε όλη τη ζώνη του ευρώ για να εξηγήσουν στο κοινό τις πολιτικές της ΕΚΤ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 113 της Συνθήκης, η ΕΚΤ υποβάλλει επίσης τακτικές αναφορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις αποφάσεις που λαμβάνει στον τομέα της νομισματικής πολιτικής και σχετικά με τα υπόλοιπα καθήκοντά της. Η τακτική ανταλλαγή απόψεων πραγματοποιείται κυρίως στο πλαίσιο των τριμηνιαίων ακροάσεων του Προέδρου της ΕΚΤ ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο Πρόεδρος παρουσιάζει επίσης την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πέραν των υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη Συνθήκη, η ΕΚΤ έχει υιοθετήσει οικειοθελώς μια πρακτική που συνίσταται στο να απαντά σε γραπτές ερωτήσεις μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί θεμάτων που αφορούν την εκπλήρωση της αποστολής της. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΛΕΧΟΙ Σύμφωνα με το άρθρο 27 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ, οι λογαριασμοί της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ ελέγχονται επίσης από ανεξάρτητους εξωτερικούς ελεγκτές, τους οποίους υποδεικνύει το Διοικητικό Συμβούλιο και εγκρίνει το Συμβούλιο της ΕΕ. Οι εν λόγω ελεγκτές έχουν το δικαίωμα να εξετάζουν όλα τα βιβλία και τους λογαριασμούς της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ, καθώς και να λαμβάνουν οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τις συναλλαγές τους. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έχει αναλάβει τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης της ΕΚΤ και δημοσιεύει τα αποτελέσματα του εν λόγω ελέγχου στην ετήσια έκθεσή του. Τέλος, η ΕΚΤ υπόκειται στον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Όλες οι δημοσιεύσεις σε ηλεκτρονική μορφή διατίθενται στη διεύθυνση 90 Εργαλείo: Διαδίκτυο

91 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αναθέτει στο ΕΣΚΤ την αποστολή να εκτελεί λειτουργίες κεντρικής τράπεζας για την Κοινότητα. Επειδή ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ δεν συμμετέχουν στην ΟΝΕ, οι όροι "ΕΣΚΤ" και "Κοινότητα" θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως "Ευρωσύστημα" και "ζώνη του ευρώ" αντίστοιχα. ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Το Ευρωσύστημα είναι υπεύθυνο για τη χάραξη και την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Πρόκειται για μια δημόσια λειτουργία που υλοποιείται κυρίως με την εκτέλεση πράξεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Σημαντικός παράγοντας για την άσκησή της είναι ο πλήρης έλεγχος της νομισματικής βάσης από το Ευρωσύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ είναι τα μοναδικά ιδρύματα που έχουν το δικαίωμα να εκδίδουν τα τραπεζογραμμάτια που αποτελούν νόμιμο χρήμα στη ζώνη του ευρώ. Δεδομένης της εξάρτησης του τραπεζικού συστήματος από τη νομισματική βάση, το Ευρωσύστημα βρίσκεται σε θέση να επηρεάζει αποφασιστικά τις συνθήκες και τα επιτόκια στην αγορά χρήματος. ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΜΑΤΟΣ Οι πράξεις συναλλάγματος επηρεάζουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τις εγχώριες συνθήκες ρευστότητας: δύο σημαντικές μεταβλητές της νομισματικής πολιτικής. Είναι επομένως λογικό το καθήκον αυτό να ανατίθεται στο Ευρωσύστημα, πόσο μάλλον αφού οι κεντρικές τράπεζες διαθέτουν τα απαραίτητα λειτουργικά μέσα. Επιπλέον, κατ' αυτό τον τρόπο, διασφαλίζεται ότι οι πράξεις συναλλάγματος παραμένουν συνεπείς με τους στόχους που θέτει η κεντρική τράπεζα για τη νομισματική πολιτική. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ Τα συστήματα πληρωμών αποτελούν μέσο για τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ πιστωτικών και άλλων νομισματικών ιδρυμάτων, δηλαδή βρίσκονται στην καρδιά της χρηματοπιστωτικής υποδομής της οικονομίας. Το γεγονός ότι το Ευρωσύστημα έχει αναλάβει την προώθηση της ομαλής λειτουργίας τους δηλώνει πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη υγιών και αποδοτικών συστημάτων πληρωμών όχι μόνο για την άσκηση νομισματικής πολιτικής, αλλά και για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και, κατ' επέκταση, για την οικονομία ως σύνολο. ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ Η διαχείριση του χαρτοφυλακίου συναλλαγματικών διαθεσίμων αποσκοπεί πρωτίστως στο να διασφαλίζεται ότι η ΕΚΤ διαθέτει επαρκήρευστότητα για τη διενέργεια πράξεων συναλλάγματος. Η διαχείριση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ΕΚΤ πραγματοποιείται επί του παρόντος σε αποκεντρωμένη βάση από τις ΕθνΚΤ που επιλέγουν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που αφορούν τη διαχείριση αυτή. Οι εν λόγω ΕθνΚΤ ενεργούν εκ μέρους της ΕΚΤ σύμφωνα με τις οδηγίες που λαμβάνουν από αυτήν. Αν και οι ΕθνΚΤ διαχειρίζονται με ανεξάρτητο τρόπο τα δικά τους συναλλαγματικά διαθέσιμα, όταν οι πράξεις τους στην αγορά συναλλάγματος υπερβαίνουν ένα ορισμένο όριο υπόκεινται στην έγκριση της ΕΚΤ, προκειμένου να υπάρχει συνέπεια με τη συναλλαγματική και νομισματική πολιτική του Ευρωσυστήματος. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 91

92 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΛΟΙΠΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΙΕΣ Η γνώμη της ΕΚΤ ζητείται εντός ορισμένων ορίων και υπό ορισμένες προϋποθέσεις, για κάθε προτεινόμενη κοινοτική πράξη που εμπίπτει στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της, από τις εθνικές αρχές για σχέδια νομοθετικών διατάξεων που εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της. Η ΕΚΤ εκδίδει "γνώμες" οι οποίες δημοσιεύονται, για παράδειγμα, στο δικτυακό της τόπο. Το νομικό πλαίσιο διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στη διεύθυνση ΣΥΛΛΟΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ΕΚΤ, με τη βοήθεια των εθνικών κεντρικών τραπεζών, συλλέγει ένα ευρύ φάσμα στατιστικών πληροφοριών που είναι απαραίτητες για την εκπλήρωση των καθηκόντων της. Τα στατιστικά στοιχεία είναι απαραίτητα όταν, για παράδειγμα, αποφασίζει κάθε μήνα για τα βασικά επιτόκια, επειδή αντανακλούν την τρέχουσα κατάσταση της οικονομίας στη ζώνη του ευρώ. ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ Ενώ οι αρμόδιες εθνικές αρχές εξακολουθούν να έχουν την άμεση ευθύνη για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την προληπτική εποπτεία, η Συνθήκη έχει αναθέσει στο Ευρωσύστημα το σημαντικό καθήκον να συμβάλλει στην ομαλή άσκηση των πολιτικών σε αυτούς τους τομείς. Το καθήκον αυτό το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με τις εξελίξεις στις αγορές και τις θεσμικές εξελίξεις περιλαμβάνει τρεις κύριες δραστηριότητες: πρώτον, την παρακολούθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, η οποία αποβλέπει στον εντοπισμό παραγόντων 92 Εργαλείo: Διαδίκτυο

93 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ευπάθεια και στην αξιολόγηση του βαθ ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ζώνης του ευρώ. Δεύτε την παροχή συμβουλών στις αρμόδιες αρχές σχετικά με το σχεδιασμό και τροποποίηση των κανόνων που αφορούν το χρηματοπιστωτικό σύστημα και απαιτήσεων εποπτείας. Τρίτον, την προώθηση ρυθμίσεων για τη διατήρηση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την αποτελεσματική διαχε χρηματοπιστωτικών κρίσεων, συμπεριλαμβανομένης της ομαλής συνεργα μεταξύ κεντρικών τραπεζών και εποπτικών αρχών. ΕΚΔΟΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΟΡΑΜΜΑΤΙΩΝ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ Μόνο τα τραπεζογραμμάτια ευρώ έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος στη ζώνη του ε Επιπλέον, τα τραπεζογραμμάτια ευρώ χρησιμοποιούνται σε διεθνή κλίμακα. καθήκον του Ευρωσυστήματος να διασφαλίζει τον απρόσκοπτο και επ εφοδιασμό με τραπεζογραμμάτια και να διαφυλάσσει την εμπιστοσύνη των πολ στο νόμιμο χρήμα. Η ακεραιότητα των τραπεζογραμματίων ευρώ διασφαλίζετα δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης, με την αποτροπή και την παρακολούθ της παραχάραξης και την εφαρμογή κοινών προτύπων ποιότητας και εξακρίβω της γνησιότητας όσον αφορά την επεξεργασία τραπεζογραμματίων από τις Εθ τα πιστωτικά ιδρύματα και λοιπούς φορείς που κατ' επάγγελμα χειρίζονται μετρ όπως οι εταιρίες χρηματαποστολών. ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΑΣΙΑ Αρκετά ζητήματα (όπως οι παγκόσμιες ανισορροπίες και η συστη μακροοικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα) τα οποία έχουν σημασία την άσκηση των βασικών καθηκόντων της ΕΚΤ (ιδίως της νομισματικής πολιτ ασκούν επιδράσεις πέραν της ζώνης του ευρώ και, συνεπώς, πρέπει να εξετάζο σε διεθνές επίπεδο. ια το λόγο αυτό, η ΕΚΤ συμμετέχει σε συνεδριάσεις διεθ φορέων όταν πρόκειται για ζητήματα που αφορούν το Ευρωσύστημα παρουσιάζει τις απόψεις αυτού. Σύμφωνα με το Καταστατικό του ΕΣΚΤ, ο Πρόε της ΕΚΤ αποφασίζει τον τρόπο εκπροσώπησης του Ευρωσυστήματος στον τ της διεθνούς συνεργασίας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 93

94 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΡΑΣΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το Ευρωσύστημα αποτελείται από την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των χωρών της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Όπως ορίζει το άρθρο 8 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ, το Ευρωσύστημα διοικείται από τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, τα όργανα αυτά λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος. Πέραν των καταστατικών καθηκόντων που έχουν ανατεθεί αποκλειστικά στην ΕΚΤ, το Καταστατικό του ΕΣΚΤ δεν προσδιορίζει σε ποιο βαθμό η ΕΚΤ ή οι ΕθνΚΤ πρέπει να συμμετέχουν στην υλοποίηση των πολιτικών της ΕΚΤ. Όσον αφορά το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων του Ευρωσυστήματος, ο καταμερισμός των εργασιών εντός του συστήματος πραγματοποιείται βάσει της αρχής της αποκέντρωσης, δηλαδή εφόσον κρίνεται δυνατόν και εύλογο, η ΕΚΤ προσφεύγει στις ΕθνΚΤ για την εκτέλεση των πράξεων που υπάγονται στα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος (πρβλ. άρθρο 12.1 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ). Κατά συνέπεια, η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ συμβάλλουν από κοινού στην επίτευξη των κοινών στόχων του Ευρωσυστήματος. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 9.2 του Καταστατικού, η ΕΚΤ πρέπει να διασφαλίζει ότι όλα τα καθήκοντα εκτελούνται σωστά και με συνέπεια. ια να επιτυγχάνεται αυτό σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, η ΕΚΤ μπορεί να παρέχει κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες προς τις ΕθνΚΤ. 94 Εργαλείo: Διαδίκτυο

95 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΚΤ (1/2) Σε αντίθεση με τις ΕθνΚΤ, η ΕΚΤ διενεργεί ελάχιστες μόνο πράξεις. Κύριο μέλημά της είναι να χαράζει πολιτικές και να διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις εφαρμόζονται με συνέπεια από τις ΕθνΚΤ. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη: να καθορίζει τις πολιτικές του Ευρωσυστήματος: το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι αρμόδιο να ασκεί νομισματική πολιτική για το ενιαίο νόμισμα. ια παράδειγμα, ορίζει τη σταθερότητα των τιμών, τον τρόπο ανάλυσης των πληθωριστικών κινδύνων κ.λπ., να αποφασίζει, να συντονίζει και να παρακολουθεί τις πράξεις νομισματικής πολιτικής: η ΕΚΤ παρέχει στις ΕθνΚΤ τις λεπτομέρειες για την εκτέλεση των απαιτούμενων πράξεων (αξία, χρόνος, ημερομηνία κ.λπ.) και ελέγχει αν έχουν εκτελεστεί με επιτυχία, να εκδίδει νομικές πράξεις: εντός στενά καθορισμένων ορίων τα όργανα λήψης αποφάσεων έχουν την αρμοδιότητα να εκδίδουν δεσμευτικές νομικές πράξεις εντός του Ευρωσυστήματος, όπως κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες, για να διασφαλίζουν ότι οι αποκεντρωμένες πράξεις εκτελούνται με συνέπεια από τις ΕθνΚΤ. Επιπλέον, εντός καθορισμένων ορίων, μπορούν να εκδίδουν κανονισμούς και αποφάσεις, οι οποίες είναι δεσμευτικές εκτός του Ευρωσυστήματος, να εγκρίνει την έκδοση τραπεζογραμματίων: αυτό το καθήκον αφορά το στρατηγικό σχεδιασμό και το συντονισμό της παραγωγής και της έκδοσης τραπεζογραμματίων ευρώ. Επιπλέον, η ΕΚΤ συντονίζει τις δραστηριότητες του Ευρωσυστήματος στους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης, καθώς και τις δραστηριότητες που αφορούν την ασφάλεια και την ποιότητα της παραγωγής τραπεζογραμματίων ευρώ. Επίσης, η ΕΚΤ φιλοξενεί το Κέντρο Ανάλυσης Πλαστών που ασχολείται με την ανάλυση και την ταξινόμηση των πλαστών τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ, την κεντρική βάση δεδομένων για τα πλαστά τραπεζογραμμάτια ευρώ, καθώς και το Διεθνές Κέντρο για την Αποτροπή της Παραχάραξης, το οποίο προωθεί την παγκόσμια συνεργασία μεταξύ κεντρικών τραπεζών για την αποτροπή της παραχάραξης και τελεί υπό την αιγίδα των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της Ομάδας των 10 (G10), να παρεμβαίνει στις αγορές συναλλάγματος: εφόσον κρίνεται απαραίτητο, συνεργάζεται και με τις ΕθνΚΤ χωριστά. Αυτές οι παρεμβάσεις αφορούν την αγορά ή/και την πώληση τίτλων στις αγορές συναλλάγματος, να προωθεί τη διεθνή και ευρωπαϊκή συνεργασία: προκειμένου να παρουσιάζει τις απόψεις της σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΚΤ συμμετέχει σε συνεδριάσεις διαφόρων διεθνών και ευρωπαϊκών φορέων. Το Δεκέμβριο του 1998, η ΕΚΤ έγινε η μοναδική κεντρική τράπεζα στον κόσμο που έχει την ιδιότητα του παρατηρητή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και σήμερα συμμετέχει σε όλες τις συνεδριάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΔΝΤ για ζητήματα που αφορούν την ΟΝΕ. ια το λόγοαυτό, η ΕΚΤ δημιούργησε μόνιμη αντιπροσωπεία στην Ουάσιγκτον. Επιπλέον, η ΕΚΤ συμμετέχει σε συνεδριάσεις της Ομάδας των 7 (G7), της Ομάδας των 20 (G20) και της Διάσκεψης για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ προσκαλείται τακτικά σε συνεδριάσεις της Ομάδας Ευρώ (Eurogroup), τις μηνιαίες ανεπίσημες συναντήσεις των Υπουργών Οικονομικών της ζώνης του ευρώ. Επιπλέον, η ΕΚΤ μπορεί να συμμετέχει σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ όποτε εξετάζονται ζητήματα που αφορούν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 95

96 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΚΤ (2/2) Η ΕΚΤ είναι επίσης υπεύθυνη για: την έκδοση καταστατικών εκθέσεων: οι υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων ορίζονται στο Καταστατικό του ΕΣΚΤ (άρθρο 15). Η ΕΚΤ δημοσιεύει Μηνιαίο Δελτίο, ενοποιημένη εβδομαδιαία λογιστική κατάσταση του Ευρωσυστήματος και Ετήσια Έκθεση, την παρακολούθηση των χρηματοπιστωτικών κινδύνων: αξιολογεί τους κινδύνους που αφορούν τίτλους που είτε αγοράστηκαν στο πλαίσιο της επένδυσης των ίδιων κεφαλαίων και των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ΕΚΤ είτε έγιναν αποδεκτοί ως ασφάλεια για τις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος, την άσκηση συμβουλευτικών λειτουργιών για τα κοινοτικά όργανα και τις εθνικές αρχές: η ΕΚΤ εκδίδει "γνώμες" για σχέδια κοινοτικών και εθνικών νομοθετικών διατάξεων όταν εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της, το χειρισμό πληροφοριακών συστημάτων: η ΕΚΤ και οι ΕθνΚΤ έχουν θεσπίσει αρκετά κοινά λειτουργικά συστήματα για την πιο εύκολη εκτέλεση πράξεων σε αποκεντρωμένη βάση. Τα συστήματα αυτά στηρίζουν "υλικοτεχνικά" τη λειτουργική ακεραιότητα του Ευρωσυστήματος. Σε αυτά περιλαμβάνονται πληροφοριακά συστήματα, εφαρμογές και διαδικασίες που οργανώνονται με βάση την "ακτινωτή" ρύθμιση, με κεντρικό κόμβο την ΕΚΤ, τη διαχείριση με στρατηγικό και τακτικό τρόπο των συναλλαγματικών της διαθεσίμων: καθορίζει τις προτιμήσεις όσον αφορά τη σχέση κινδύνουαπόδοσης των συναλλαγματικών διαθεσίμων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα (στρατηγική κατανομή περιουσιακών στοιχείων), κατευθύνει τη σχέση κινδύνου-απόδοσης ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες που επικρατούν στην αγορά (τακτική κατανομή περιουσιακών στοιχείων), παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για τις επενδύσεις και θεσπίζει ολόκληρο το λειτουργικό πλαίσιο. 96 Εργαλείo: Διαδίκτυο

97 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΕθνΚΤ Η λειτουργική διάρθρωση του Ευρωσυστήματος λαμβάνει υπόψη την αρχή της αποκέντρωσης. Οι ΕθνΚΤ εκτελούν σχεδόν όλα τα λειτουργικά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Έτσι, υλοποιούν τις αποφάσεις που λαμβάνει σε κεντρικό επίπεδο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Οι ΕθνΚΤ είναι υπεύθυνες για: την εκτέλεση πράξεων νομισματικής πολιτικής: αυτό σημαίνει ότι στην ουσία οι ΕθνΚΤ εκτελούν τις συναλλαγές, όπως την παροχή χρήματος κεντρικής τράπεζας στις εμπορικές τράπεζες, τη διαχείριση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ΕΚΤ: πρόκειται για τη διενέργεια και το διακανονισμό συναλλαγών που είναι απαραίτητες για την επένδυση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ΕΚΤ, τη διαχείριση των ίδιων συναλλαγματικών διαθεσίμων: οι προγραμματισμένες πράξεις των ΕθνΚΤ σε αυτόν τον τομέα υπόκεινται στην έγκριση της ΕΚΤ, εάν οι συγκεκριμένες συναλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ή τις εγχώριες συνθήκες ρευστότητας ή εάν υπερβαίνουν ορισμένα όρια που έχουν θεσπιστεί από τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚΤ. Σκοπός είναι να διασφαλιστεί η συνέπεια με τη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική της ΕΚΤ, το χειρισμό και την εποπτεία των συστημάτων πληρωμών: τα συστήματα πληρωμών αποτελούν μέσο για τη μεταφορά χρημάτων εντός του τραπεζικού συστήματος. Κάθε ΕθνΚΤ χειρίζεται και εποπτεύει το δικό της εθνικό σύστημα. Όλα αυτά τα συστήματα συνδέονται μεταξύ τους και σχηματίζουν το TARGET, το σύστημα πληρωμών για το ευρώ. Εξάλλου, υπάρχουν και άλλα ιδιωτικά συστήματα πληρωμών και διακανονισμού τίτλων, τα οποία υπόκεινται σε εποπτεία προκειμένου να διασφαλίζεται η ομαλή τους λειτουργία, Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 97

98 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 την έκδοση τραπεζογραμματίων από κοινού με την ΕΚΤ: τόσο η ΕΚΤ ό και οι ΕθνΚΤ εκδίδουν τραπεζογραμμάτια ευρώ. Όλα τα τραπεζογραμμά τίθενται σε κυκλοφορία από τις ΕθνΚΤ, οι οποίες εξυπηρετούν τη ζήτηση τραπεζογραμμάτια ευρώ μέσω ετήσιων παραγγελιών για την παραγω τραπεζογραμματίων και μέσω της λειτουργίας συστήματος διαχείρισ αποθεμάτων σε επίπεδο Ευρωσυστήματος. Και οι δύο αυτές δραστηριότη συντονίζονται από την ΕΚΤ. Οι ΕθνΚΤ λαμβάνουν μέτρα για την επίτευ υψηλής ποιότητας τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία και την ανάλυ πλαστών, τη συλλογή στατιστικών στοιχείων και την παροχή συνδρομής στ ΕΚΤ: η ΕΚΤ χρειάζεται ένα ευρύ φάσμα οικονομικών και χρηματοπιστωτικ στοιχείων για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής και για την εκπλήρω των λοιπών καθηκόντων του Ευρωσυστήματος. Με τη συλλογή στοιχείων α τα εθνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι ΕθνΚΤ συνδράμουν την ΕΚΤ στο ακόλουθους τομείς: i) αγορές χρήματος, τραπεζικές και χρηματοπιστωτι αγορές, ii) στατιστικά στοιχεία για το ισοζύγιο πληρωμών και τα διεθ διαθέσιμα του Ευρωσυστήματος και iii) χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς την άσκηση καθηκόντων εκτός του ΕΣΚΤ: οι εθνικές κεντρικές τράπε μπορούν επίσης να ασκούν καθήκοντα πέραν των όσων προσδιορίζονται σ Καταστατικό, εκτός εάν το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίσει, με πλειοψη δύο τρίτων, ότι αυτά αντίκεινται στους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚ Τα καθήκοντα αυτά εκτελούνται με ευθύνη των εθνικών κεντρικών τραπεζ και δεν θεωρούνται ότι αποτελούν μέρος των καθηκόντων του ΕΣΚΤ. 98 Εργαλείo: Διαδίκτυο

99 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΟΡΑΝΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΤ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ Η εκπλήρωση των καθηκόντων προϋποθέτει τη λήψη αποφάσεων. Σε ένα δεύτερο στάδιο, οι αποφάσεις πρέπει να υλοποιούνται, γεγονός που σημαίνει ότι οι αποφάσεις πρέπει να μετατρέπονται σε ενέργειες και πράξεις. Η ΕΚΤ διαθέτει τρία όργανα λήψης αποφάσεων: το Διοικητικό Συμβούλιο, την Εκτελεστική Επιτροπή, το ενικό Συμβούλιο, το οποίο θα εξακολουθήσει να υφίσταται μόνο για όσο διάστημα υπάρχουν κράτη μέλη της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει το ευρώ. Όπως τα καθήκοντα, έτσι και η διάρθρωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων καθορίζεται από το Καταστατικό του ΕΣΚΤ. ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΕ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Η ΕΚΤ είναι το κέντρο λήψης αποφάσεων στο Ευρωσύστημα. Επομένως, το Διοικητικό Συμβούλιο, η Εκτελεστική Επιτροπή και το ενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις που είναι αναγκαίες προκειμένου το Ευρωσύστημα και το ΕΣΚΤ να μπορούν να εκτελούν τα αντίστοιχα καθήκοντά τους. Οι αποφάσεις αυτές αφορούν, μεταξύ άλλων, τη χάραξη πολιτικής, όπως η νομισματική πολιτική για τη ζώνη του ευρώ, αλλά και τον τρόπο εφαρμογής της. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ Το Καταστατικό του ΕΣΚΤ δεν προσδιορίζει ποιος θα πρέπει να εφαρμόζει τις πολιτικές και τις αποφάσεις της ΕΚΤ: η ίδια η ΕΚΤ ή οι εθνικές κεντρικές τράπεζες. Το άρθρο 12.1 απλώς αναφέρει ότι, εφόσον κρίνεται δυνατόν και εύλογο, η ΕΚΤ θα πρέπει να προσφεύγει στις ΕθνΚΤ για την εκτέλεση πράξεων. Αυτή η αρχή της αποκέντρωσης δεν θα πρέπει να συγχέεται με την "αρχή της επικουρικότητας", όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Επικουρικότητα σημαίνει ότι η ανάγκη για εκτέλεση πράξεων σε κεντρικό επίπεδο πρέπει να έχει αποδειχθεί με αδιαμφισβήτητο τρόπο πριν από την εκτέλεση οποιασδήποτε ενέργειας σε κοινοτικό επίπεδο. Ωστόσο, στο Τρίτο Στάδιο της ΟΝΕ, η νομισματική πολιτική ασκείται αποκλειστικά σε κοινοτικό επίπεδο υπό την αρμοδιότητα του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Συνεπώς, ασκείται εξ ορισμού σε κεντρικό επίπεδο και δεν χρειάζεται να αιτιολογείται. Αντιθέτως, η ΕΚΤ είναι αυτή που αξιολογεί σε ποιο βαθμό η αποκεντρωμένη εφαρμογή είναι σκόπιμη και εφικτή. ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΕ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΒΑΣΗ Σε ό,τι αφορά το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων του Ευρωσυστήματος, οι εργασίες πράγματι καταμερίζονται με βάση την αρχή της αποκέντρωσης. Οι ΕθνΚΤ εκτελούν σχεδόν όλα τα λειτουργικά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Ειδικότερα, εκτελούν τις πράξεις νομισματικής πολιτικής και, ως εντολοδόχοι της ΕΚΤ, τις περισσότερες πράξεις συναλλάγματος, παρέχουν διευκολύνσεις πληρωμής και διακανονισμού τίτλων και διασφαλίζουν την προμήθεια, την έκδοση και την επεξεργασία μετά την έκδοση των τραπεζογραμματίων ευρώ. Επίσης, συλλέγουν στατιστικά στοιχεία για την ΕΚΤ, συνεργάζονται με αυτήν για τη μετάφραση και την παραγωγή εκδόσεων και συμβάλλουν στην οικονομική ανάλυση και έρευνα. Σε αντιδιαστολή, η ΕΚΤ εκτελεί ελάχιστες πράξεις, ενώ εποπτεύει το σύνολό τους, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι πράξεις του Ευρωσυστήματος εκτελούνται με συνέπεια από τις ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ. Το Καταστατικό του ΕΣΚΤ διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στη διεύθυνση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 99

100 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ TO ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕΛΗ Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων του Ευρωσυστήματος. Αποτελείται από όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, και τους διοικητές/προέδρους όλων των εθνικών κεντρικών τραπεζών (ΕθνΚΤ) της ζώνης του ευρώ, δηλαδή των κρατών μελών της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του ΕΣΚΤ αναθέτουν στο Διοικητικό Συμβούλιο την αρμοδιότητα να λαμβάνει τις κυριότερες και στρατηγικώς σημαντικότερες αποφάσεις για το Ευρωσύστημα. Κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη νομισματική πολιτική και με άλλα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δεν ενεργούν ως εκπρόσωποι των χωρών τους αλλά τελείως ανεξάρτητα. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδριάζει επί του παρόντος δύο φορές το μήνα, συνήθως την πρώτη και την τρίτη Πέμπτη του μήνα. Οι αποφάσεις για τα επιτόκια συζητούνται συνήθως μόνο κατά την πρώτη συνεδρίαση του μήνα. Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ/Ομάδας Ευρώ (Eurogroup) και ένα μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δύνανται να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις, αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου. Κάθε μέλος έχει μία ψήφο και το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει με απλή πλειοψηφία, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο Καταστατικό του ΕΣΚΤ. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου. Αν και οι εργασίες των συνεδριάσεων είναι 100 Εργαλείo: Διαδίκτυο

101 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ μυστικές, το Διοικητικό Συμβούλιο δημοσιοποιεί το αποτέλεσμα των συζητήσεών του, ιδίως εκείνων που αφορούν τα επιτόκια, με συνέντευξη Τύπου η οποία πραγματοποιείται μετά την πρώτη συνεδρίαση του μήνα. Από το Δεκέμβριο του 2004 δημοσιεύονται επίσης κάθε μήνα στους δικτυακούς τόπους των κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου πέραν αυτών που αφορούν τα επιτόκια. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Τα βασικά καθήκοντα του Διοικητικού Συμβουλίου είναι: να χαράζει τη νομισματική πολιτική της ζώνης του ευρώ λαμβάνοντας τις απαραίτητες αποφάσεις και εκδίδοντας κατευθυντήριες γραμμές που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή των αποφάσεων αυτών, να εκδίδει κανονισμούς που η ΕΚΤ δύναται να συντάσσει κατ' εφαρμογή της Συνθήκης ή δυνάμει εκχώρησης από το Συμβούλιο της ΕΕ, να ενεργεί ως όργανο το οποίο επιλαμβάνεται σε δεύτερο και τελευταίο βαθμό των προσφυγών που ασκούν τρίτοι κατά των αποφάσεων της ΕΚΤ τις οποίες έχει υιοθετήσει η Εκτελεστική Επιτροπή, να εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές για πράξεις που διενεργούν οι ΕθνΚΤ με τα συναλλαγματικά διαθέσιμα που παραμένουν στην κατοχή τους, καθώς και για συναλλαγές που διενεργούν οι χώρες μέλη της ζώνης του ευρώ με τα τρέχοντα ταμειακά τους υπόλοιπα σε συνάλλαγμα, να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες της ΕΚΤ και να καθορίζει τις αναγκαίες πληροφορίες που πρέπει να παρέχουν οι ΕθνΚΤ, να ασκεί το δικαίωμα πρωτοβουλίας όσον αφορά την κοινοτική νομοθεσία και να εκπληρώνει τα συμβουλευτικά καθήκοντα της ΕΚΤ, να εγκρίνει την έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ και την ποσότητα των κερμάτων ευρώ που εκδίδονται εντός της ζώνης του ευρώ, να θεσπίζει τους κανόνες που είναι αναγκαίοι για την τυποποίηση της λογιστικής παρακολούθησης και της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις πράξεις των εθνικών κεντρικών τραπεζών, να θεσπίζει τους κανόνες που διέπουν την κατανομή του νομισματικού εισοδήματος μεταξύ των ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος, και να εγκρίνει την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ. Επιπλέον, το Διοικητικό Συμβούλιο είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων για τη διοίκηση και λειτουργία της ίδιας της ΕΚΤ. Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο θεσπίζει τον εσωτερικό κανονισμό της ΕΚΤ και είναι αρμόδιο για τα οικονομικά και τον προϋπολογισμό της, καθώς και τη διανομή των κερδών και τον επιμερισμό της ζημίας των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων. Ενημερωμένος κατάλογος των μελών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών τους, διατίθεται στη διεύθυνση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 101

102 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ H ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Η Εκτελεστική Επιτροπή της ΕΚΤ είναι το λειτουργικό όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ και του Ευρωσυστήματος. Αναλαμβάνει την ευθύνη για όλες τις αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται σε καθημερινή βάση. Η ΕΚΤ πρέπει να είναι σε θέση να αντιδρά και να προσαρμόζεται στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, να αντιμετωπίζει συγκεκριμένες περιπτώσεις και να επιλύει επείγοντα ζητήματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο από ένα όργανο τα μέλη του οποίου ασχολούνται συνέχεια και αποκλειστικά με την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΚΤ. Η Εκτελεστική Επιτροπή συνεδριάζει συνήθως μία φορά την εβδομάδα. ΜΕΛΗ Η Εκτελεστική Επιτροπή αποτελείται από τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, και άλλα τέσσερα μέλη. Όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επιλέγονται μεταξύ προσώπων αναγνωρισμένου κύρους και με σημαντική επαγγελματική πείρα σε νομισματικά ή τραπεζικά θέματα. Διορίζονται με κοινή συμφωνία των κυβερνήσεων των συμμετεχόντων κρατών μελών σε επίπεδο αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων, βάσει σύστασης του Συμβουλίου της ΕΕ και κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Ως μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ κατέχει εξέχουσα θέση και ασκεί ορισμένα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί αποκλειστικά (ή που, σε περίπτωση απουσίας του, ανατίθενται στον Αντιπρόεδρο): προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, του ενικού Συμβουλίου και της 102 Εργαλείo: Διαδίκτυο

103 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, εκπροσωπεί την ΕΚΤ προς τα έξω παρουσιάζει την Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ στο Συμβούλιο της ΕΕ και στο Ευρωπ Κοινοβούλιο. Επιπλέον, ο Πρόεδρος προσκαλείται να συμμετέχει στις συνεδρι του Συμβουλίου της ΕΕ στις οποίες συζητούνται ζητήματα που αφορούν στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Επίσης, προσκαλείται συνεδριάσεις της Ομάδας Ευρώ (Eurogroup), του άτυπου οργάνου των Υπου Οικονομίας και Οικονομικών της ζώνης του ευρώ. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Τα βασικά καθήκοντα της Εκτελεστικής Επιτροπής είναι τα εξής: να προετοιμάζει τις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, να εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ σύμφωνα μ κατευθυντήριες γραμμές και τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου κατ' αυτό τον τρόπο, να δίδει τις απαραίτητες οδηγίες στις ΕθνΚΤ, να διαχειρίζεται τις καθημερινές εργασίες της ΕΚΤ, να ασκεί ορισμένες εξουσίες που της έχουν εκχωρηθεί από το Διοικ Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων κανονιστικών αρμοδιοτήτων. Ενημερωμένος κατάλογος των μελών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιώ των βιογραφικών σημειωμάτων τους, διατίθεται στη διεύθ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 103

104 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΡΑΝΩΣΗ TO ΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕΛΗ Το ενικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποτελείται από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, και τους διοικητές/προέδρους των εθνικών κεντρικών τραπεζών και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Το ενικό Συμβούλιο συνεδριάζει συνήθως κάθε τρεις μήνες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο Καταστατικό του ΕΣΚΤ. Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ οφείλει να ενημερώνει το ενικό Συμβούλιο για τις αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου. Σύμφωνα με το Καταστατικό του ΕΣΚΤ, το ενικό Συμβούλιο θα υπάρχει μόνο για όσο διάστημα υπάρχουν κράτη μέλη της ΕΕ που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Το ενικό Συμβούλιο θεωρείται "μεταβατικό όργανο", δεδομένου ότι έχει αναλάβει την εκτέλεση των καθηκόντων του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος τα οποία πρέπει να ασκούνται από την ΕΚΤ κατά το Τρίτο Στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), επειδή ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Το ενικό Συμβούλιο είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνο για τα εξής: να υποβάλλει εκθέσεις για την πρόοδο που έχουν σημειώσει προς τη σύγκλιση τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει το ευρώ, να παρέχει συμβουλές για τις προετοιμασίες που είναι απαραίτητες για τον αμετάκλητο καθορισμό των συναλλαγματικών ισοτιμιών των εν λόγω κρατών μελών, να παρακολουθεί τη λειτουργία του ΜΣΙ ΙΙ και τη διατηρησιμότητα των διμερών συναλλαγματικών σχέσεων μεταξύ του ευρώ και κάθε συμμετέχοντος νομίσματος εκτός ζώνης ευρώ, να χρησιμεύει ως φορέας συντονισμού των νομισματικών και συναλλαγματικών πολιτικών στην ΕΕ, να διαχειρίζεται το μηχανισμό παρέμβασης και χρηματοδότησης του ΜΣΙ ΙΙ, να συμβάλλει σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως οι συμβουλευτικές αρμοδιότητες της ΕΚΤ, και να συλλέγει στατιστικά στοιχεία. Επιπλέον, ζητείται η γνώμη του ενικού Συμβουλίου, μεταξύ άλλων, για τυχόν αλλαγές στους κανόνες που αφορούν τη λογιστική παρακολούθηση και την υποβολή οικονομικών στοιχείων, τον καθορισμό της κλείδας κατανομής της ΕΚΤ και τους όρους απασχόλησης του προσωπικού της ΕΚΤ. Ενημερωμένος κατάλογος των μελών, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών τους, διατίθεται στη διεύθυνση Εργαλείo: Διαδίκτυο

105 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΟΡΑΝΩΣΗ ΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ/ΕΣΚΤ Οι επιτροπές βοηθούν τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ στο έργο τους. Όταν τα όργανα τους το ζητήσουν, παρέχουν στοιχεία που εμπίπτουν στο πεδίο εξειδίκευσής τους, προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και την εφαρμογή αυτών. Συνήθως σε αυτές συμμετέχουν μόνο εμπειρογνώμονες των κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος. Ωστόσο, οι ΕθνΚΤ των κρατών μελών της ΕΕ που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει το ευρώ μπορούν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των επιτροπών όποτε κρίνεται απαραίτητο. Επιπλέον, μπορεί επίσης να προσκληθούν εκπρόσωποι άλλων αρμόδιων οργάνων, όπως οι εθνικές αρχές εποπτείας στην περίπτωση της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας. Η Επιτροπή Λογιστικής και Νομισματικού Εισοδήματος (AMICO) παρέχει συμβουλές για όλα τα ζητήματα τα οποία αφορούν το Ευρωσύστημα και σχετίζονται με τη λογιστική παρακολούθηση, την υποβολή οικονομικών εκθέσεων και την κατανομή του νομισματικού εισοδήματος. Η Επιτροπή Τραπεζογραμματίων (BANCO) παρέχει συμβουλές για τα ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές για τα τραπεζογραμμάτια και συμβάλλει στο στρατηγικό σχεδιασμό της παραγωγής και έκδοσης τραπεζογραμματίων. Η Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας (BSC) επικουρεί σε θέματα που αφορούν τη συμβολή των πιστωτικών ιδρυμάτων στην προληπτική εποπτεία και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η Επιτροπή Επικοινωνιών Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ (ECCO) συμβάλλει στην επικοινωνιακή πολιτική εντός και εκτός του Ευρωσυστήματος. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 105

106 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Η Επιτροπή Πληροφορικής (ITC) συμβάλλει στην ανάπτυξη, υλοποίηση και συντήρηση των δικτύων πληροφορικής και των υποδομών επικοινωνίας που στηρίζουν τα κοινά λειτουργικά συστήματα. Η Επιτροπή Εσωτερικών Επιθεωρητών (IAC) αναπτύσσει κοινά πρότυπα για τον έλεγχο των πράξεων του Ευρωσυστήματος και επιθεωρεί κοινά έργα και κοινά λειτουργικά συστήματα σε επίπεδο Ευρωσυστήματος/ΕΣΚΤ. Η Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων (IRC) συμβάλλει στην εκτέλεση των καταστατικών καθηκόντων της ΕΚΤ όσον αφορά τη διεθνή συνεργασία και ενεργεί ως φορέας ανταλλαγής απόψεων για ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος στον τομέα των διεθνών σχέσεων. Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (LEGCO) παρέχει νομικές συμβουλές για την εκπλήρωση των καταστατικών καθηκόντων της ΕΚΤ και προετοιμάζει τις νομικές πράξεις για τη λειτουργία του Ευρωσυστήματος. Η Επιτροπή Πράξεων Αγοράς (MOC) συμβάλλει στην εκτέλεση πράξεων νομισματικής πολιτικής και πράξεων συναλλάγματος, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων που σχετίζονται με τη λειτουργία του ΜΣΙ ΙΙ, καθώς και τη διαχείριση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της ΕΚΤ. Η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής (MPC) παρέχει συμβουλές κυρίως για στρατηγικά και πιο μακροπρόθεσμα ζητήματα τα οποία σχετίζονται με τη χάραξη της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής και είναι υπεύθυνη για τις προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος. Η Επιτροπή Συστημάτων Πληρωμών και Διακανονισμού (PSSC) παρέχει συμβουλές για τη λειτουργία και τη συντήρηση του TARGET, για γενικά ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές και την επίβλεψη των συστημάτων πληρωμών, καθώς και για ζητήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού τίτλων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τις κεντρικές τράπεζες. Η Επιτροπή Στατιστικής (STC) παρέχει συμβουλές κυρίως για το σχεδιασμό και την κατάρτιση στατιστικών στοιχείων που συλλέγονται από την ΕΚΤ με τη βοήθεια των ΕθνΚΤ. Το 1998, το Διοικητικό Συμβούλιο θέσπισε επίσης την Επιτροπή Προϋπολογισμού (BUCOM), η οποία αποτελείται από εκπροσώπους της ΕΚΤ και των ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος. Η επιτροπή αυτή συμβάλλει στο έργο του Διοικητικού Συμβουλίου και υποβάλλει αναφορά απευθείας σε αυτό για ζητήματα που σχετίζονται με τον προϋπολογισμό της ΕΚΤ. Η Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Δυναμικό (HRC) καθιερώθηκε το 2005 και αποτελείται από τους διευθυντές προσωπικού όλων των κεντρικών τραπεζών της ΕΕ. 106 Εργαλείo: Διαδίκτυο

107 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 107

109 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 109

112 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Οργάνωση - Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών 112 Εργαλείo: Διαδίκτυο

122 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ενικές Οδηγίες χρήσης Screenshots Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Αφού επιλέξουμε την δεύτερη ιστοσελίδα, τότε θα μας οδηγήσει στα πιο κάτω: Το επόμενο βήμα είναι η επιλογή Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στα αριστερά μας. Υπάρχουν 10 διαφάνειες. Όταν επιλέξουμε την κάθε μία ξεχωριστά στο κάτω μέρος τους υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Οι 10 διαφάνειες είναι: Πορεία Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προετοιμασία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης ΟΝΕ Τα τρία στάδια προς την ΟΝΕ Τα κριτήρια σύγκλισης ΟΝΕ Τα οφέλη του Ευρώ Εισαγωγή τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ: Επιδράσεις στις τιμές Η ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα στη ζώνη του ευρώ Βασικά στοιχεία για την ζώνη του ευρώ. Όταν ολοκληρώσουμε με το πρώτο μέρος τότε θα επιστρέψουμε στην αρχή και θα επιλέξουμε στα αριστερά Οργάνωση. 122 Εργαλείo: Διαδίκτυο

123 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Το δεύτερο Power Point με ονομασία Οργάνωση περιέχει 19 διαφάνειες: Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών Ευρωσύστημα Οι Εθν ΚΤ ως αναπόσπαστο μέρος του Ευρωσυστήματος. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ανεξαρτησία Λογοδοσία Βασικά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος Λοιπά καθήκοντα του Ευρωσυστήματος Καταμερισμός των εργασιών εκτός του Ευρωσυστήματος Τα καθήκοντα της ΕΚΤ (1/2) Τα καθήκοντα της ΕΚΤ (2/2) Τα καθήκοντα των Εθν ΚΤ Όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ Το Διοικητικό Συμβούλιο Η Εκτελεστική Επιτροπή Το ενικό Συμβούλιο Οι επιτροπές του Ευρωσυστήματος / ΕΣΚΤ. Και εδώ, κάτω από κάθε διαφάνεια υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Ο καθηγητής και στα δύο Power Point μπορεί να μιλήσει σύντομα για την κάθε μία διαφάνεια που θα παρουσιάζει αφήνοντας χρόνο για τους μαθητές (δουλεύουν σε ομάδες των 3) να επισκεφθούν την ιστοσελίδα και αφού μελετήσουν τις διαφάνειες κάθε ομάδα να μελετήσει τουλάχιστον 4 - στη συνέχεια να ακολουθήσει συζήτηση μεταξύ των ομάδων μέσα στην τάξη. Όλα τα πιο πάνω υπάρχουν και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 2 α Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μέσα στο Folder Παραδοτέο 2 α Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπάρχει και ένα παιχνίδι ερωτηματολόγιο το eu_treatles_gr στο οποίο οι μαθητές θα επιλέγουν τις ερωτήσεις από το σημείο Ε1,Ε2 κοκ και θα τις απαντήσουν. Στο τέλος θα πατήσουν τη βαθμολογία τους και θα δουν την ορθότητα ή όχι των απαντήσεων τους. Η πιο πάνω δραστηριότητα θα γίνει μέσα στην τάξη κατά την διάρκεια της εργασίας στους υπολογιστές. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 123

125 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Β Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 9, Δ Ε.Ε. (σελίδες ) Ενδεικτική Διάρκεια 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_2 European Central Ban, Europe, Monetary, euro Internet Explorer Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία παρουσίαση του θέματος για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε Power point από τον καθηγητή. Θα παρουσιάσει ο καθηγητής 2 Power Point και θα δώσει περισσότερες πληροφορίες για το κάθε ένα από τις σημειώσεις που υπάρχουν. Το πρώτο Power point με ονομασία Νομισματική Πολιτική περιέχει 7 διαφάνειες: Σταθερότητα των τιμών Ο στόχος του Ευρωσυστήματος Σταθερότητα των τιμών Ορισμός Τα οφέλη της σταθερότητας των τιμών Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής Οικονομική Ανάλυση Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής Νομισματική Ανάλυση Τα μέσα της νομισματικής πολιτικής. Το δεύτερο Power Point με ονομασία Τα Τραπεζογραμμάτια και Κέρματα ΕΥΡΩ περιέχει 2 διαφάνειες: Τα Τραπεζογραμμάτια ΕΥΡΩ Τα Κέρματα ΕΥΡΩ (χρόνος 30) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Συστήνουμε στους μαθητές να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τις εσωτερικές παραπομπές που υπάρχουν και να δουλεύουν ομαδικά. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου (χρόνος 5) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση. (χρόνος 10) Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 125

126 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη. 5 ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 3 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Ενημερωτικό για την Νομισματική Πολιτική ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.doc Ενημερωτικό για Τα Τραπεζογραμμάτια Ευρώ Τα Τραπεζογραμμάτια Ευρώ. doc Ενημερωτικό για τα Τραπεζογραμμάτια - Κέρματα ΕΥΡΩ Τραπεζογραμμάτια - Κέρματα ΕΥΡΩ.ppt Ενημερωτικό για την Νομισματική Πολιτική ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.ppt Ενημερωτικό «Από την Λίρα στο Ευρώ» EURPRG_ FROMTHEPOUNDTOEURO- SECONDARY.ppt Ενημερωτικό «Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στο δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ» EUROPRESENTATION- SECONDARYSCHOOLSEPT07. ppt Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες χρήσης Screenshots Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 2β Screenshots.doc 126 Εργαλείo: Διαδίκτυο

127 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό για την Νομισματική Πολιτική ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ - Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ο πρωταρχικός στόχος του Ευρωσυστήματος είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Αυτή είναι η βασική διάταξη στο κεφάλαιο της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που αφορά τη νομισματική πολιτική. Θέτοντας αυτό το στόχο στο επίκεντρο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, η Συνθήκη εισάγει τη σύγχρονη οικονομική σκέψη σχετικά με το ρόλο, το πεδίο εφαρμογής και τα όρια της νομισματικής πολιτικής και αποτελεί τη βάση για τη θεσμική και οργανωτική διάρθρωση των κεντρικών τραπεζών στην ΟΝΕ. Η ανάθεση από την Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του στόχου για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών έχει γίνει για βάσιμους λόγους. Πρώτον, η πολυετής εμπειρία, καθώς και πολυάριθμες οικονομικές μελέτες, υποδηλώνουν ότι η διαρκής διατήρηση της σταθερότητας των τιμών αποτελεί τη μεγαλύτερη δυνατή συμβολή της νομισματικής πολιτικής στη βελτίωση των οικονομικών προοπτικών και την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Δεύτερον, το θεωρητικό υπόβαθρο της νομισματικής πολιτικής καθώς και η εμπειρία του παρελθόντος αποδεικνύουν ότι η νομισματική πολιτική μπορεί τελικά να επηρεάσει μόνο το επίπεδο των τιμών στην οικονομία. Επομένως, η διατήρηση σταθερών τιμών είναι ο μοναδικός εφικτός στόχος της ενιαίας νομισματικής πολιτικής μεσοπρόθεσμα. Αντιθέτως, πέραν της θετικής επίδρασης της σταθερότητας των τιμών, η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να ασκεί διαρκή επίδραση στις πραγματικές μεταβλητές. Το Ευρωσύστημα πρέπει να ενεργεί σύμφωνα με την αρχή της οικονομίας ανοικτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό, ευνοώντας την αποτελεσματική κατανομή των πόρων. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 127

128 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ - ΟΡΙΣΜΟΣ Αν και η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ορίζει ρητώς ως πρωταρχικό στόχο της ΕΚΤ τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, δεν προσδιορίζει τι σημαίνει στην ουσία "σταθερότητα των τιμών". ια αυτό το λόγο, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 1998 τον ποσοτικό ορισμό της σταθερότητας των τιμών. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ορίζει τη σταθερότητα των τιμών "ως την ετήσια αύξηση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) για τη ζώνη του ευρώ με ρυθμό χαμηλότερο του 2%". Η σταθερότητα των τιμών "πρέπει να διατηρείται μεσοπρόθεσμα". Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε αυτό τον ορισμό το Μάιο του 2003 έπειτα από ενδελεχή αξιολόγηση της στρατηγικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Με την ευκαιρία αυτή, το Διοικητικό Συμβούλιο διευκρίνισε ότι, στο πλαίσιο του εν λόγω ορισμού, αποσκοπεί στη διατήρηση των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κατώτερα, αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Η αναφορά στον "ΕνΔΤΚ για τη ζώνη του ευρώ" δείχνει ότι στόχος της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ είναι η σταθερότητα των τιμών στη ζώνη του ευρώ ως σύνολο και ότι αποβλέπει στην πλήρη και αποτελεσματική προστασία έναντι της μείωσης της αγοραστικής δύναμης του χρήματος. Ο ΕνΔΤΚ είναι ο δείκτης που μετρά με τη μεγαλύτερη δυνατή προσέγγιση τις μεταβολές που σημειώνονται με την πάροδο του χρόνου στην τιμή ενός αντιπροσωπευτικού καλαθιού καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών που αγοράζουν τα νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. Η φράση "κάτω του 2%" θέτει ένα σαφές ανώτατο όριο για το ρυθμό του μετρήσιμου πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ το οποίο συμβαδίζει με τη σταθερότητα των τιμών μεσοπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, ο στόχος για την επίτευξη χαμηλών θετικών ρυθμών πληθωρισμού "πλησίον του 2%" παρέχει "ένα επαρκές περιθώριο για την αποφυγή των κινδύνων του αποπληθωρισμού". Κατά παρόμοιο τρόπο, ο ποσοτικός ορισμός της ΕΚΤ για τη σταθερότητα των τιμών λαμβάνει υπόψη την πιθανότητα σφαλμάτων μεροληψίας στη μέτρηση του ΕνΔΤΚ, καθώς και τις επιπτώσεις των διαφορών πληθωρισμού διαρθρωτικής φύσεως εντός της ζώνης του ευρώ. 128 Εργαλείo: Διαδίκτυο

129 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Η λέξη "μεσοπρόθεσμα" σηματοδοτεί το γεγονός ότι η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να εξομαλύνει την εξέλιξη των τιμών ή του πληθωρισμού σε βραχυπρόθεσμους ορίζοντες λίγων μηνών. Οι αλλαγές στη νομισματική πολιτική επηρεάζουν πάντοτε τις τιμές με σημαντική χρονική υστέρηση, ενώ το μέγεθος των ενδεχόμενων επιδράσεων είναι αβέβαιο. Αυτό υποδηλώνει ότι η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αντισταθμίζει όλες τις απροσδόκητες διαταραχές του επίπεδου των τιμών σε σύντομο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, είναι αναπόφευκτη κάποια βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα του πληθωρισμού. ΟΙ ΛΟΟΙ ΙΑ ΤΟΝ ΠΟΣΟΤΙΚΟ ΟΡΙΣΜΟ Τρεις είναι οι λόγοι για την ανακοίνωση ποσοτικού ορισμού για τη σταθερότητα των τιμών: Με την αποσαφήνιση των στόχων νομισματικής πολιτικής, ο ορισμός συμβάλλει στο να καταστεί η νομισματική πολιτική περισσότερο διαφανής. Ο ποσοτικός ορισμός παρέχει ένα σημείο αναφοράς βάσει του οποίου οι πολίτες μπορούν να ελέγχουν την ΕΚΤ. Καθώς οι πολίτες μπορούν εύκολα να εντοπίζουν τις αποκλίσεις της εξέλιξης των τιμών, η ΕΚΤ πρέπει να εξηγεί με ποιον τρόπο θα αποκατασταθεί η σταθερότητα των τιμών εντός αποδεκτού χρονικού διαστήματος. Ο ορισμός καθοδηγεί τους πολίτες ως προς τη διαμόρφωση προσδοκιών για τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών. Η σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον μακροπρόθεσμο πληθωρισμό σύμφωνα με τη σταθερότητα των τιμών διευκολύνει το καθήκον της νομισματικής πολιτικής και ενισχύει την αποτελεσματικότητά της. ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Ο στόχος της σταθερότητας των τιμών αφορά το γενικό επίπεδο των τιμών της οικονομίας και υποδηλώνει την αποφυγή παρατεταμένου πληθωρισμού και αποπληθωρισμού. Η σταθερότητα των τιμών συμβάλλει με πολλούς τρόπους στην επίτευξη υψηλού επίπεδου οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης: Η σταθερότητα των τιμών διευκολύνει τους πολίτες να αναγνωρίζουν τις μεταβολές των σχετικών τιμών, καθώς οι εν λόγω μεταβολές δεν αποκρύπτονται από διακυμάνσεις του συνολικού επιπέδου των τιμών. Αυτό δίνει στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές τη δυνατότητα να λαμβάνουν ορθότερες καταναλωτικές και Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 129

130 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 επενδυτικές αποφάσεις και επιτρέπει στην αγορά να κατανέμει πιο αποτελεσματικά τους πόρους. Έτσι, η σταθερότητα των τιμών, συμβάλλοντας στην πιο παραγωγική αξιοποίηση των πόρων της αγοράς, αυξάνει το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας. Εάν οι πιστωτές μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι τιμές θα παραμείνουν σταθερές στο μέλλον, δεν θα απαιτούν "ασφάλιστρο έναντι κινδύνου πληθωρισμού" ως εξασφάλιση για την ανάληψη των κινδύνων που διατρέχουν όταν κατέχουν περιουσιακά στοιχεία σε πιο μακροπρόθεσμους ορίζοντες. Μειώνοντας αυτά τα ασφάλιστρα κινδύνου που περιέχονται στο πραγματικό επιτόκιο, η νομισματική πολιτική μπορεί να συμβάλλει στην αποτελεσματική κατανομή πόρων από την κεφαλαιαγορά και έτσι αυξάνει τα κίνητρα για επενδύσεις. Αυτό με τη σειρά του ενισχύει την οικονομική ευημερία. Η αξιόπιστη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μειώνει επίσης την πιθανότητα ιδιώτες και επιχειρήσεις να κατευθύνουν πόρους από παραγωγικές δραστηριότητες σε δραστηριότητες αντιστάθμισης του πληθωρισμού. ια παράδειγμα, σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού είναι εύλογο να παρατηρείται συσσώρευση αποθεμάτων πραγματικών αγαθών, εφόσον υπό αυτές τις συνθήκες διατηρούν καλύτερα την αξία τους από ό,τι το χρήμα ή ορισμένα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Όμως, η συσσώρευση αποθεμάτων αγαθών δεν αποτελεί αποδοτική επενδυτική απόφαση και συνεπώς παρακωλύει την οικονομική ανάπτυξη. Τα φορολογικά συστήματα και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας μπορούν να δημιουργήσουν μη φυσιολογικά κίνητρα που στρεβλώνουν την οικονομική συμπεριφορά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι στρεβλώσεις αυτές επιτείνονται από τον πληθωρισμό ή τον αποπληθωρισμό. Η σταθερότητα των τιμών εξαλείφει το πραγματικό οικονομικό κόστος που προκύπτει όταν ο πληθωρισμός επιτείνει τη στρεβλωτική επίδραση των φορολογικών συστημάτων και των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας: η σταθερότητα των τιμών αποτρέπει τη σημαντική και αυθαίρετη αναδιανομή του πλούτου και του εισοδήματος, η οποία προκύπτει τόσο σε ένα πληθωριστικό όσο και σε ένα αποπληθωριστικό περιβάλλον. Συνεπώς, ένα περιβάλλον σταθερών τιμών συμβάλλει στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας. Πολλές περιπτώσεις στη διάρκεια του 20ού αιώνα έχουν δείξει ότι οι υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού ή αποπληθωρισμού τείνουν να προκαλούν κοινωνική και πολιτική αστάθεια. 130 Εργαλείo: Διαδίκτυο

131 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΣΤΡΑΤΗΙΚΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΤ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΙΚΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΤ Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής αποτελεί μια συνεκτική και διαρθρωμένη περιγραφή του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, προκειμένου να επιτυγχάνεται ο στόχος της κεντρικής τράπεζας. Πρέπει να εκπληρώνει δύο σημαντικά καθήκοντα. Πρώτον, επιβάλλοντας μια σαφή διάρθρωση στην ίδια τη διαδικασία χάραξης πολιτικής, η στρατηγική διασφαλίζει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ έχει στη διάθεσή του τις απαραίτητες πληροφορίες και αναλύσεις που απαιτούνται για τη λήψη τέτοιων αποφάσεων (εσωτερική διάσταση). Δεύτερον, αποτελεί μέσο για την εξήγηση των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής στο κοινό (εξωτερική διάσταση). Συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής και σηματοδοτώντας τη δέσμευση της κεντρικής τράπεζας στη σταθερότητα των τιμών, η στρατηγική συμβάλλει στην αξιοπιστία της ΕΚΤ στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Το βασικό καθήκον της ΕΚΤ ως πυρήνα του Ευρωσυστήματος είναι η άσκηση νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ με σκοπό τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Καθορίζοντας τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, η νομισματική πολιτική επηρεάζει την οικονομία και, τελικά, το επίπεδο των τιμών. Η ΠΡΟΣΕΙΣΗ ΒΑΣΕΙ ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΩΝ ια την άσκηση της νομισματικής πολιτικής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, η ΕΚΤ ακολουθεί μια συγκεκριμένη προσέγγιση προκειμένου να καθορίζει τη φύση και το μέγεθος των κινδύνων διατάραξης της σταθερότητας των τιμών στη ζώνη του ευρώ. ια να το επιτύχει, η ΕΚΤ χρειάζεται να αναλύει ενδελεχώς τις οικονομικές και νομισματικές εξελίξεις. ια να διασφαλίσει ότι δεν παραβλέπεται καμία συναφής πληροφορία, έχει αναπτύξει τη λεγόμενη "προσέγγιση βάσει δύο πυλώνων". Το πλαίσιο που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ για την οργάνωση, την εξέταση και τη διασταύρωση των πληροφοριών που κρίνονται συναφείς για την αξιολόγηση των κινδύνων διατάραξης της σταθερότητας των τιμών βασίζεται σε δύο προσεγγίσεις ανάλυσης που αλληλοσυμπληρώνονται, οι οποίες αναφέρονται ως οι δύο "πυλώνες": η οικονομική ανάλυση και η νομισματική ανάλυση. Η οικονομική ανάλυση αποσκοπεί στην αξιολόγηση των βραχυμεσοπρόθεσμων προσδιοριστικών παραγόντων της εξέλιξης των τιμών, με έμφαση στην πραγματική δραστηριότητα και τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες της οικονομίας. Λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η εξέλιξη των τιμών σε αυτούς τους χρονικούς ορίζοντες επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την αλληλεπίδραση της προσφοράς και της ζήτησης στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και συντελεστών παραγωγής. Η νομισματική ανάλυση επικεντρώνεται σε έναν πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εκμεταλλευόμενη τη μακροχρόνια σχέση μεταξύ χρήματος και τιμών. Η νομισματική ανάλυση χρησιμεύει κυρίως ως μέσο διασταύρωσης, από μια μεσομακροπρόθεσμη προοπτική, των βραχυμεσοπρόθεσμων ενδείξεων για τη νομισματική πολιτική που προκύπτουν από την οικονομική ανάλυση. Η προσέγγιση βάσει των δύο πυλώνων έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι, κατά την αξιολόγηση των κινδύνων διατάραξης της σταθερότητας των τιμών, δεν πρόκειται να χαθεί καμία σημαντική πληροφορία και ότι δίδεται η δέουσα προσοχή στις διαφορετικές προσεγγίσεις και στη διασταύρωση των πληροφοριών, προκειμένου να εκτιμηθούν συνολικά οι κίνδυνοι διατάραξης της σταθερότητας των τιμών. Αντιπροσωπεύει την έννοια της διαφοροποιημένης ανάλυσης, την οποία και Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 131

132 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 μεταδίδει στο κοινό, διασφαλίζοντας τη λήψη ορθών αποφάσεων βάσει διαφορετικών προσεγγίσεων ανάλυσης. Περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ διατίθενται στη διεύθυνση Εναλλακτικά, μπορείτε να παραγγείλετε την έκδοση "The monetary policy of the ECB (έκδοση 2004, 126 σελίδες) σε έντυπη μορφή αποστέλλοντας στη διεύθυνση (Η έκδοση αυτή διατίθεται μόνο στην αγγλική γλώσσα). ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η οικονομική ανάλυση επικεντρώνεται στην πραγματική δραστηριότητα και στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες της οικονομίας. Η οικονομική ανάλυση λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η εξέλιξη των τιμών σε βραχυμεσοπρόθεσμο ορίζοντα επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την αλληλεπίδραση της προσφοράς και της ζήτησης στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και συντελεστών παραγωγής. ια να το επιτύχει, η ΕΚΤ εξετάζει τακτικά την εξέλιξη του συνολικού προϊόντος, τη ζήτηση και τις συνθήκες στις αγορές εργασίας, μια ευρεία κλίμακα δεικτών τιμών και κόστους, τη δημοσιονομική πολιτική και το ισοζύγιο πληρωμών για τη ζώνη του ευρώ. Σημαντικό ρόλο για την οικονομική ανάλυση διαδραματίζουν οι μακροοικονομικές προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος. Οι προβολές, που καταρτίζονται με ευθύνη των εμπειρογνωμόνων, συμβάλλουν στη συγκέντρωση και τη σύμπτυξη μεγάλου αριθμού οικονομικών στοιχείων και διασφαλίζουν τη συνέπεια μεταξύ διαφορετικών πηγών οικονομικών δεδομένων. Έτσι, αποτελούν βασικό στοιχείο για την τελειοποίηση της αξιολόγησης των οικονομικών προοπτικών και των βραχυμεσοπρόθεσμων διακυμάνσεων του πληθωρισμού σε σχέση με την τάση του. 132 Εργαλείo: Διαδίκτυο

133 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων και οι χρηματοοικονομικές αποδόσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις προσδοκίες των χρηματοπιστωτικών αγορών όσον αφορά τον πληθωρισμό. ια παράδειγμα, κατά την αγορά και πώληση ομολόγων, οι συμμετέχοντες στη χρηματοπιστωτική αγορά αποκαλύπτουν έμμεσα τις προσδοκίες τους για τη μελλοντική εξέλιξη των επιτοκίων και των τιμών. Χρησιμοποιώντας ποικίλες τεχνικές, η ΕΚΤ μπορεί να αναλύει τις χρηματοοικονομικές τιμές, προκειμένου να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με τις έμμεσες προσδοκίες της αγοράς για τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών. Περισσότερα στοιχεία διατίθενται στη διεύθυνση ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Μέσα από ένα σύνολο επιλεγμένων βασικών δεικτών τους οποίους παρακολουθεί και μελετά σε τακτική βάση, η ΕΚΤ αποδίδει μεγάλη σπουδαιότητα στα νομισματικά μεγέθη. Η νομισματική της ανάλυση στηρίζεται στο γεγονός ότι η νομισματική επέκταση και ο πληθωρισμός συνδέονται στενά σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, ενισχύοντας έτσι το μεσοπρόθεσμο προσανατολισμό της στρατηγικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Η ανάλυση των όρων χορήγησης πιστώσεων και των συνθηκών ρευστότητας παρέχει στην ΕΚΤ τη δυνατότητα να μην περιορίζεται στις παροδικές επιδράσεις των διαφόρων διαταραχών. ια να σηματοδοτήσει τη δέσμευσή της στη νομισματική ανάλυση και να παράσχει ένα σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση των νομισματικών εξελίξεων, η ΕΚΤ ανακοίνωσε μια τιμή αναφοράς για το ευρύ νομισματικό μέγεθος M3. Αυτή η τιμή αναφοράς αναφέρεται στο ρυθμό αύξησης του M3 που θεωρείται συμβατός με τη σταθερότητα των τιμών μεσοπρόθεσμα. Η τιμή αναφοράς αντιπροσωπεύει επομένως ένα "φυσικό" σημείο αναφοράς για την ανάλυση των πληροφοριών που εμπεριέχονται στις νομισματικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ. Η νομισματική ανάλυση της ΕΚΤ αξιολογεί σε τακτική βάση την αύξηση του ευρέος νομισματικού μεγέθους M3, καθώς επίσης και πολλές άλλες νομισματικές και χρηματοοικονομικές μεταβλητές. ια παράδειγμα, η εξέλιξη των συνιστωσών του M3 (π.χ. νόμισμα σε κυκλοφορία, καταθέσεις προθεσμίας) μελετώνται επειδή μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση των συνολικών μεταβολών του M3. Από αυτή την άποψη, τα στενότερα μεγέθη όπως το M1 μπορεί να περιέχουν Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 133

134 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 πληροφορίες για την πραγματική δραστηριότητα. Κατά παρόμοιο τρόπο, οι μεταβολές στις χορηγήσεις προς τον ιδιωτικό τομέα μπορούν να παρέχουν πληροφορίες για τις χρηματοοικονομικές συνθήκες και, μέσω των λογιστικών καταστάσεων των νομισματικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (ΝΧΙ), μπορούν να παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες για το χρήμα. Η ανάλυση αυτού του είδους παρέχει μια βαθύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς του Μ3 σε σχέση με την τιμή αναφοράς, καθώς και μια ευρεία εικόνα των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία και των συνεπειών τους όσον αφορά τους κινδύνους διατάραξης της σταθερότητας των τιμών. Τέλος, η ανάλυση του χρήματος και των χορηγήσεων μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να παρέχει έγκαιρη πληροφόρηση για μια επικείμενη χρηματοπιστωτική αστάθεια. Οι πληροφορίες αυτές έχουν σημασία για τη νομισματική πολιτική, επειδή η εμφάνιση χρηματοπιστωτικών ανισορροπιών ή η υπερβολική αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να λειτουργήσει με αποσταθεροποιητικό τρόπο για την οικονομική δραστηριότητα και, σε τελική ανάλυση, για τις τιμές μεσοπρόθεσμα. ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕΕΘΗ Το Μ1 ορίζεται ως το άθροισμα του νομίσματος σε κυκλοφορία και των καταθέσεων διάρκειας μίας ημέρας. Το M2 περιλαμβάνει το Μ1, τις καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως δύο ετών και τις καταθέσεις υπό προειδοποίηση έως τριών μηνών. Το M3 περιλαμβάνει το M2, τις συμφωνίες επαναγοράς, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων της αγοράς χρήματος και τα χρεόγραφα διάρκειας έως και δύο ετών. Περισσότερα στοιχεία διατίθενται στη διεύθυνση Εργαλείo: Διαδίκτυο

135 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ια να επιτύχει τον πρωταρχικό του στόχο της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών, το Ευρωσύστημα έχει στη διάθεσή του μια σειρά από μέσα νομισματικής πολιτικής. ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΑΟΡΑΣ Τα πιο σημαντικά μέσα είναι οι πράξεις ανοικτής αγοράς. Αυτές αποβλέπουν στα εξής: στον επηρεασμό των επιτοκίων, στη διαχείριση της κατάστασης ρευστότητας στην αγορά χρήματος και στη σηματοδότηση της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Οι πράξεις ανοικτής αγοράς μπορούν να ταξινομηθούν στις ακόλουθες τέσσερεις κατηγορίες: πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης, οι οποίες είναι τακτικές αντιστρεπτέες συναλλαγές για την παροχή ρευστότητας με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα και διάρκεια μίας εβδομάδας, πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, οι οποίες είναι αντιστρεπτέες συναλλαγές για την παροχή ρευστότητας με συχνότητα μία φορά το μήνα και διάρκεια τριών μηνών, πράξεις εξομάλυνσης των βραχυχρόνιων διακυμάνσεων της ρευστότητας, οι οποίες διενεργούνται εκτάκτως με σκοπό τη διαχείριση των συνθηκών ρευστότητας στην αγορά και τον επηρεασμό των επιτοκίων, ιδίως για να εξομαλυνθούν οι επιπτώσεις στα επιτόκια από αιφνίδιες διακυμάνσεις της ρευστότητας στην αγορά, και διαρθρωτικές πράξεις, οι οποίες διενεργούνται μέσω της έκδοσης πιστοποιητικών χρέους, μέσω αντιστρεπτέων συναλλαγών και μέσω οριστικών συναλλαγών. ΠΑΙΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ Το Ευρωσύστημα παρέχει επίσης πάγιες διευκολύνσεις, σκοπός των οποίων είναι η παροχή και απορρόφηση ρευστότητας μίας ημέρας και η οριοθέτηση των επιτοκίων μίας ημέρας της αγοράς. Παρέχονται δύο πάγιες διευκολύνσεις: η διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης που δίνει τη δυνατότητα στους αντισυμβαλλομένους (δηλ. σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως οι τράπεζες) να αποκτούν ρευστότητα διάρκειας μίας ημέρας από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες έναντι ασφάλειας με τη μορφή αποδεκτών περιουσιακών στοιχείων, και η διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων την οποία οι αντισυμβαλλόμενοι έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν για να πραγματοποιούν καταθέσεις διάρκειας μίας ημέρας στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Τέλος, το Ευρωσύστημα υποχρεώνει τα πιστωτικά ιδρύματα να τηρούν ελάχιστα αποθεματικά, κατατεθειμένα σε λογαριασμούς στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Σκοπός του συστήματος υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών είναι η σταθεροποίηση των επιτοκίων της αγοράς χρήματος και η δημιουργία (ή η διεύρυνση) ενός διαρθρωτικού ελλείμματος ρευστότητας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 135

136 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Ενημερωτικό για Τα Τραπεζογραμμάτια Ευρώ 1 / 2 ΤΡΑΠΕΖΟΡΑΜΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΕΡΜΑΤΑ ΤΑ ΤΡΑΠΕΖΟΡΑΜΜΑΤΙΑ ΕΥΡΩ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ βρίσκονται σε κυκλοφορία από την 1η Ιανουαρίου Υπάρχουν επτά ονομαστικές αξίες με διαφορετικό μέγεθος η καθεμία: 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ευρώ. Στα τραπεζογραμμάτια απεικονίζονται οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί που αντιστοιχούν σε επτά περιόδους της πολιτισμικής ιστορίας της Ευρώπης κλασικός, ρωμανικός, γοτθικός, αναγεννησιακός, μπαρόκ και ροκοκό, αρχιτεκτονική του σιδήρου και του γυαλιού και μοντέρνα αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα και δίνεται έμφαση σε τρία βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία: παράθυρα, πύλες και γέφυρες. Κανένα από τα σχέδια αυτά δεν απεικονίζει πραγματικά κτίρια ή μνημεία. Τα τραπεζογραμμάτια δεν φέρουν ξεχωριστά εθνικά σχέδια. Τα παράθυρα και οι πύλες στην πρόσθια όψη κάθε τραπεζογραμματίου συμβολίζουν το ανοικτό πνεύμα και το πνεύμα συνεργασίας στην Ευρώπη. Στην οπίσθια όψη κάθε τραπεζογραμματίου απεικονίζεται μια γέφυρα, χαρακτηριστική της αντίστοιχης πολιτισμικής περιόδου. Οι εικόνες αυτές συμβολίζουν την επικοινωνία μεταξύ των λαών της Ευρώπης, καθώς και μεταξύ της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Η παραγωγή των τραπεζογραμματίων ευρώ πραγματοποιείται από εκτυπωτικές μονάδες σε ολόκληρη την ΕΕ. Με αυστηρούς ποιοτικούς ελέγχους διασφαλίζεται ότι όλα τα τραπεζογραμμάτια είναι πανομοιότυπα σε ποιότητα και εμφάνιση. Στο τέλος του 2006, βρίσκονταν σε κυκλοφορία περίπου 11,3 δισεκατομμύρια τραπεζογραμμάτια ευρώ αξίας 628 δισεκατομμυρίων ευρώ. 136 Εργαλείo: Διαδίκτυο

137 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ εκτυπώνονται με τη χρήση προηγμένης τεχνολογίας ενώ στα σχέδια τους φέρουν ορισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας προηγμένης τεχνολογίας. Τα χαρακτηριστικά αυτά καθιστούν εύκολη την αναγνώριση των τραπεζογραμματίων και δύσκολη την παραχάραξή τους. Συνιστάται να ελέγχονται πάντοτε περισσότερα από ένα χαρακτηριστικά: ΕΛΕΧΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΦΗ Το χαρτί του τραπεζογραμματίου θα πρέπει να έχει πυκνή υφή και στερεότητα. Εάν ψηλαφίσετε την πρόσθια όψη του τραπεζογραμματίου, θα διαπιστώσετε ότι το μελάνι είναι παχύτερο σε ορισμένα σημεία. ΟΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΧΟΣ Κρατήστε το τραπεζογραμμάτιο στο φως: θα διακρίνετε το υδατογράφημα, την ταινία ασφαλείας και τον ημιτελή αριθμό. Και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά ασφαλείας είναι ορατά και από την πρόσθια και από την οπίσθια όψη ενός γνήσιου τραπεζογραμματίου. ΕΛΕΧΟΣ ΥΠΟ ΩΝΙΑ Στην πρόσθια όψη του τραπεζογραμματίου, μπορείτε να δείτε τη μεταβαλλόμενη εικόνα του ολογράμματος. Στην οπίσθια όψη, μπορείτε να δείτε την ιριδίζουσα λωρίδα (στα τραπεζογραμμάτια των 5, 10 και 20 ευρώ) ή τον αριθμό που αλλάζει χρώμα (στα τραπεζογραμμάτια των 50, 100, 200 και 500 ευρώ). Επιπλέον, έχουν ενσωματωθεί ειδικά χαρακτηριστικά, τα οποία διευκολύνουν τους τυφλούς και τα άτομα με μειωμένη όραση να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές ονομαστικές αξίες. Περισσότερα στοιχεία σχετικά με τα τραπεζογραμμάτια ευρώ, καθώς και μια παρουσίαση των χαρακτηριστικών ασφαλείας μέσω κινούμενων εικόνων, διατίθενται στη διεύθυνση 2 / 2 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 137

138 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΤΡΑΠΕΖΟΡΑΜΜΑΤΙΑ ΕΥΡΩ ΤΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ Ένα ευρώ διαιρείται σε 100 λεπτά/σεντ. Υπάρχουν οκτώ κέρματα ευρώ: 1, 2, 5, 10, 20 και 50 λεπτά/σεντ, 1 και 2 ευρώ. Καθένα έχει μια ευρωπαϊκή και μια εθνική όψη. Οι ευρωπαϊκές όψεις απεικονίζουν είτε την ΕΕ πριν από τη διεύρυνσή της το Μάιο του 2004 είτε το γεωγραφικό χάρτη της Ευρώπης. Οι εθνικές όψεις ποικίλουν από χώρα σε χώρα. Παρά τις διαφορές αυτές, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τα κέρματα ευρώ οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ. Τα οκτώ κέρματα ευρώ διαφέρουν σε μέγεθος, βάρος, υλικό, χρώμα και πάχος. Επιπλέον, έχουν ενσωματωθεί σε αυτά ορισμένα πρόσθετα καινοτόμα στοιχεία, τα οποία διευκολύνουν τους χρήστες, ιδίως τους τυφλούς και τα άτομα με μειωμένη όραση, να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές ονομαστικές αξίες. ια παράδειγμα, κάθε κέρμα της σειράς έχει διαφορετική στεφάνη από το αμέσως προηγούμενο ή το αμέσως επόμενο σε ονομαστική αξία. Τα κέρματα παράγονται από νομισματοκοπεία σε ολόκληρη την ΕΕ σύμφωνα με εναρμονισμένες τεχνικές προδιαγραφές. Ένα λεπτομερές σύστημα διαχείρισης ποιότητας διασφαλίζει ότι όλα τα κέρματα ευρώ μπορούν να χρησιμοποιούνται στο σύνολο της ζώνης του ευρώ και ότι πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές για χρήση σε αυτόματες μηχανές πώλησης. Στο τέλος του 2006, βρίσκονταν σε κυκλοφορία περίπου 69 δισεκατομμύρια κέρματα ευρώ αξίας 18 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τρία ανεξάρτητα κράτη, το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και η Πόλη του Βατικανού, χρησιμοποιούν τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ. Ειδικές συμφωνίες με τη αλλία και την Ιταλία, οι οποίες ενεργούν εκ μέρους της ΕΕ, επέτρεψαν σε αυτές τις χώρες την παραγωγή και την έκδοση των δικών τους κερμάτων ευρώ σύμφωνα με τις κοινές προδιαγραφές. ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ Κάθε χώρα της ζώνης του ευρώ μπορεί να εκδίδει μία φορά το χρόνο ένα αναμνηστικό κέρμα των 2 ευρώ. Τα κέρματα αυτά, τα οποία εκδίδονται στην ονομαστική τους αξία, έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά και ιδιότητες, καθώς και την ίδια ευρωπαϊκή όψη με τα κέρματα των 2 ευρώ σε κυκλοφορία. Διαφέρουν μόνο ως προς το αναμνηστικό σχέδιο που απεικονίζεται στην εθνική όψη. Τα αναμνηστικά κέρματα, τα οποία απαντούν μόνο στην ονομαστική αξία των 2 ευρώ, έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος σε όλη τη ζώνη του ευρώ, δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιούνται και πρέπει να γίνονται αποδεκτά όπως οποιοδήποτε άλλο κέρμα ευρώ. ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ Σε αντίθεση με τα αναμνηστικά κέρματα, τα συλλεκτικά κέρματα έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος μόνο στη χώρα στην οποία εκδίδονται και η τιμή πώλησής τους είναι ίση με την ονομαστική αξία ή μεγαλύτερη αυτής. Τα συλλεκτικά κέρματα έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες: εάν συγκριθούν με τα κέρματα που έχουν ισχύ νόμιμου χρήματος, πρέπει να διαφέρουν ως προς το χρώμα, τη διάμετρο και το βάρος. Η ονομαστική τους αξία πρέπει να διαφέρει από την ονομαστική αξία των κερμάτων που προορίζονται για κυκλοφορία. Επίσης, τα σχέδια που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να διαφέρουν κάπως από τα σχέδια των εθνικών όψεων των κερμάτων σε κυκλοφορία. Εικόνες και περισσότερα στοιχεία σχετικά με όλα τα κέρματα ευρώ διατίθενται στη διεύθυνση Εργαλείo: Διαδίκτυο

139 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό για τα Τραπεζογραμμάτια - Κέρματα ΕΥΡΩ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 139

140 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Ενημερωτικό για την Νομισματική Πολιτική 140 Εργαλείo: Διαδίκτυο

144 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Ενημερωτικό «Από την Λίρα στο Ευρώ» 1 Από τη λίρα στο ευρώ Έκθεση Ιστορική αναδρομή του νομίσματος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ευρώ Τα χαρακτηριστικά των χαρτονομισμάτων & κερμάτων ευρώ Εργαλείo: Διαδίκτυο

145 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ίδρυση της Κ υπ ριακής Δηµοκρατίας. Nοµισµατική µονάδα - Κ υπ ριακή Λίρα. Δεκαδικό σύστηµα - Mιλς Πρώτα χαρτονομίσματα Ονομαστικής αξίας και 500 μιλς 1 και 5 4 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 145

146 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Πρώτα κέρματα Ονομαστικής αξίας - 1 μιλ, 5, 25, 50 και 100 μιλς 5 Ιούνιο 1963 Ίδρυση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Αποκλειστικό δικαίωμα έκδοσης του νομίσματος Εκδίδει: Χαρτονομίσματα Κέρματα για κυκλοφορία Συλλεκτικά / αναμνηστικά κέρματα Εργαλείo: Διαδίκτυο

147 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Δεκέμβριο Πρώτα χαρτονομίσματα / τραπεζογραμμάτια από την ΚTK 7 Απεικονίσεις Θέματα διαλεγμένα για να προβάλλουν: Τον πολιτισμό Την ιστορία Τη φύση Το χαρακτήρα του νησιού 8 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 147

148 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Απεικονίσεις Καράβι της Κερύνειας Θεά Αφροδίτη Κοπέλα με λαϊκή ενδυμασία Στοιχεία χλωρίδας και πανίδας Χωριά και τοπία Έμβλημα Κυπριακής Δημοκρατίας Χάρτης της Κύπρου Πρώτο χαρτονόμισμα αξίας Αλλαγή σχεδίων 1 και Αλλαγή σχεδίου 500 μιλς 1992 Πρώτο χαρτονόμισμα αξίας Εργαλείo: Διαδίκτυο

149 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Οκτώβριο 1983 Νέο δεκαδικό σύστημα ΣΕΝΤ Κέρματα ονομαστικής αξίας ½, 1, 2, 5, 10 και 20 σεντ Χαρτονόμισμα 50 σεντ 1991 Κέρμα ονομαστικής αξίας 50 σεντ 12 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 149

150 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Νέα έκδοση χαρτονομισμάτων αξίας 1, 5, 10, 20 Ενισχυμένα, με τελευταίας τεχνολογίας χαρακτηριστικά ασφαλείας 13 Χαρακτηριστικά ασφαλείας Υδατογράφημα Ενσωματωμένη ταινία ασφαλείας Μεταλλική γραφή Ανάγλυφες οριζόντιες γραμμές για διευκόλυνση τυφλών και ατόμων με μειωμένη όραση Ολογράφημα κ.λ.π Εργαλείo: Διαδίκτυο

151 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΚΕΡΜΑΤΑ Εμπρόσθια όψη Έμβλημα Κυπριακής Δημοκρατίας CYPRUS ΚΥΠΡΟΣ KIBRIS Ετος έκδοσης/κοπής 15 ΚΕΡΜΑΤΑ Οπίσθια όψη Ονομαστική αξία Απεικόνιση (Θέματα που προβάλλουν τον πολιτισμό, την ιστορία, τη φύση και το χαρακτήρα της Κύπρου) 16 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 151

152 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΑ / ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ Συλλεκτικούς σκοπούς Περιορισμένος αριθμός Χρυσά, αργυρά, χαλκονικέλινα και ορειχάλκινα Συμβουλευτική Επιτροπή για το σχεδιασμό χαρτονομισμάτων και κερμάτων - Επιλογή θέματος - Διαγωνισμός 17 Θέματα/Σημαντικά γεγονότα και άλλα Ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ίδρυση Πανεπιστημίου Κύπρου Τρίτη Χιλιετία Ολυμπιακοί Αγώνες Άγρια ζωή κ.λ.π Εργαλείo: Διαδίκτυο

153 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Εισαγωγή του ευρώ στη Κύπρο Ημερομηνία ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ (Εμπρόσθια όψη) Επτά Ονομαστικές αξίες 20 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 153

154 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ (Οπίσθια όψη) 21 ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ - Εμπρόσθια όψη Παράθυρα και πύλες από τις επτά περιόδους της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Ευρώπης που συμβολίζουν το ανοικτό πνεύμα και τη συνεργασία στην Ευρώπη Τα δώδεκα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιπροσωπεύουν το δυναμισμό και την αρμονία της σύγχρονης Ευρώπης 22 Σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 154 Εργαλείo: Διαδίκτυο

155 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΕΥΡΩ - Οπίσθια όψη Σε κάθε χαρτονόμισμα παρουσιάζεται μια γέφυρα από τις επτά περιόδους της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Ευρώπης έφυρες συμβολίζουν τη στενή συνεργασία και την επικοινωνία μεταξύ των λαών της Ευρώπης και μεταξύ της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου Χάρτης της Ευρώπης 23 Χαρακτηριστικά ασφαλείας Έλεγχος με την αφή Ανάγλυφη εκτύπωση. Οπτικός έλεγχος Υδατογράφημα Ταινία ασφαλείας Ημιτελές σχεδίασμα 24 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 155

156 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Χαρακτηριστικά ασφαλείας Εξέταση υπό γωνία Η εικόνα του ολογράμματος (τμήμα ή λωρίδα ελάσματος) αλλάζει και αντί για την αξία εμφανίζεται το ή ένα παράθυρο ή μια πύλη. Στις μεγάλες αξίες, στο βάθος, μπορείτε να διακρίνετε ομόκεντρους κύκλους στα χρώματα του ουράνιου τόξου Ιριδίζουσα λωρίδα σε χρώμα χρυσαφί στην οπίσθια όψη ( 5, 10 & 20) Ο αριθμός της αξίας στην οπίσθια όψη αλλάζει χρώμα από μωβ σε λαδί ή καφέ ( 50, 100, 200 & 500) 25 ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ Κοινή/Ευρωπαϊκή όψη Οκτώ Ονομαστικές αξίες Χάρτες της Ευρώπης: Συμβολίζουν την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εργαλείo: Διαδίκτυο

157 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ευρωζώνη ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ εθνικές όψεις εθνικά στοιχεία 13 Κράτη (Αυστρία, Βέλγιο, αλλία, ερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Φινλανδία) Κρατίδια (Βατικανό, Μονακό, Σαν Μαρίνο) 27 Περιορισμοί: Δώδεκα αστέρια της Ευρώπης Έτος κοπής Χώρα έκδοσης 28 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 157

158 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Απεικονίσεις Μια παράσταση (Βέλγιο, Ιρλανδία, Βατικανό) Δύο παραστάσεις (Ολλανδία, Φινλανδία) Τρεις παραστάσεις (αλλία, ερμανία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Μονακό) Οκτώ διαφορετικές παραστάσεις (Αυστρία, Ελλάδα, Ιταλία, Σλοβενία, Σαν Μαρίνο) 29 ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ εθνικές όψεις Επιλογή θεμάτων Εισήγηση από την Ειδική Συμβουλευτική Επιτροπή για το Σχεδιασμό Τραπεζογραμματίων και Κερμάτων Επιλογή από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο Καλλιτεχνικός Διαγωνισμός Επιλεγέντα σχέδια: Τατιάνας Σωτηροπούλου και Erik Maell Εργαλείo: Διαδίκτυο

159 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ εθνικές όψεις Κοινή όψη Εθνική όψη Ειδώλιο του Πωμού Χαλκολιθική εποχή 3000 π.χ. Αρχαιότητα Πολιτισμό 31 ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ εθνικές όψεις Κοινή όψη Καράβι της Κερύνειας 4 ος αιώνας π.χ. Ιστορία Εμπόριο Εθνική όψη Νησιώτικο χαρακτήρα 32 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 159

160 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ Κοινή όψη Ενδημικό Αγρινό Άγρια Φύση της Κύπρου Εθνική όψη 33 Σύμβολο του ευρώ - Τρία κριτήρια: Εύκολα αναγνωρίσιμο σύμβολο της Ευρώπης Οπτικά να μπορεί να συνδεθεί με άλλα ευρέως γνωστά νομισματικά σύμβολα Αισθητικά όμορφο και να γράφεται εύκολα με το χέρι Εμπνευσμένο από το ελληνικό γράμμα έψιλον Πρώτο γράμμα της λέξης Ευρώπη Δύο εγκάρσιες γραμμές συμβολίζουν τη σταθερότητα του ευρώ Εργαλείo: Διαδίκτυο

161 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ευχαριστώ για την προσοχή σας Παρακαλώ παραμείνετε στις θέσεις σας 35 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 161

162 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Ενημερωτικό «Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στο δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ» Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στο δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ Παρουσιάσεις στους μαθητές υμνασίων / Λυκείων 1 Περιεχόμενα 1. Το χρήμα: λειτουργίες και μορφές του 2. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 3. Η πορεία της Κύπρου προς το ευρώ 4. Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ 5. Χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ Εργαλείo: Διαδίκτυο

163 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 1. ΤΟ ΧΡΗΜΑ: ΛΕΙΤΟΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ 3 Τι είναι χρήμα; Το χρήμα: λειτουργίες και μορφές του Χαρτονομίσματα Κέρματα Καταθέσεις 4 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 163

164 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Μορφές του χρήματος Το χρήμα: λειτουργίες και μορφές του Πριν από την εμφάνιση του χρήματος οι άνθρωποι αντάλλασσαν απευθείας αγαθά και υπηρεσίες με άλλα αγαθά και υπηρεσίες (αντιπραγματισμός) Σημαντικό κόστος συναλλαγών αλλά και πρακτικοί περιορισμοί (π.χ. ψωμί, παπούτσια, κούρεμα) 5 Το χρήμα: λειτουργίες και μορφές του Χάρτινο νόμισμα: Αποδεκτό ως μέσο συναλλαγών από το σύνολο της κοινωνίας, αξιόπιστο μέτρο αξιών για τον υπολογισμό των τιμών και του κόστους, αποθήκευση αξίας. Βασικές λειτουργίες: Μέσο συναλλαγών Μέσο αποθήκευσης αξίας Μέτρο αξιών Εργαλείo: Διαδίκτυο

165 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 2. Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 7 Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (KTK) ιδρύθηκε το 1963, λίγο μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Είναι το ίδρυμα που εκδίδει χρήμα! 8 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 165

166 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Πρωταρχικός σκοπός της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών (χαμηλός πληθωρισμός) ώστε το χρήμα να διατηρεί την αξία του με την πάροδο του χρόνου. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 9 Με τη νομισματική πολιτική -Μεταβάλλει το επιτόκιο (τιμή του χρήματος) και επηρεάζει την ποσότητα του χρήματος (προσφορά χρήματος) Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Πώς όμως διασφαλίζει η ΚΤΚ τη σταθερότητα των τιμών; -Διότι η υπερβολική αύξηση της προσφοράς χρήματος είναι ο βασικός παράγοντας δημιουργίας πληθωρισμού, δηλαδή ανόδου των τιμών Εργαλείo: Διαδίκτυο

167 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Πώς όμως διασφαλίζει η ΚΤΚ τη σταθερότητα των τιμών; Με τη συναλλαγματική πολιτική -Συμβάλλει στη διατήρηση της αξίας της λίρας έναντι των άλλων νομισμάτων (συναλλαγματικής ισοτιμίας) 11 Άλλες βασικές αρμοδιότητες της ΚΤΚ: Διαχείριση συναλλαγματικών αποθεμάτων της Δημοκρατίας Εποπτεία των τραπεζών Καθήκοντα τραπεζίτη για την κυβέρνηση Διαχείριση νομίσματος Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου 12 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 167

168 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩ 13 Η ζώνη του ευρώ αποτελείται από τις 13 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν υιοθετήσει το ευρώ: Η πορεία της Κύπρου προς το ευρώ Βέλγιο ερμανία Ελλάδα Ισπανία αλλία Ιρλανδία Σλοβενία Iταλία Λουξεμβούργο Ολλανδία Αυστρία Πορτογαλία Φινλανδία Εργαλείo: Διαδίκτυο

169 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 1 η Μαΐου 2004: Ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση Η πορεία της Κύπρου προς το ευρώ 1 η Ιανουαρίου 2008: H Κύπρος υιοθετεί το ευρώ!!! 15 Η πορεία της Κύπρου προς το ευρώ Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι η κεντρική τράπεζα για το ενιαίο νόμισμα της Ευρώπης, το ευρώ. Το βασικό καθήκον της ΕΚΤ είναι η διατήρηση σταθερότητας των τιμών στη ζώνη του ευρώ. 16 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 169

170 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Η πορεία της Κύπρου προς το ευρώ Τα οφέλη για τον Κύπριο πολίτη από την υιοθέτηση του ευρώ: Σταθερότητα τιμών Ευκολότερη σύγκριση των τιμών των προϊόντων μεταξύ χωρών της ζώνης του ευρώ, αφού οι τιμές θα είναι εκφρασμένες στο ίδιο νόμισμα Δεν θα υπάρχει κόστος μετατροπής συναλλάγματος (νομισμάτων) Ευκολότερα ταξίδια σε χώρες μέλη της ευρωζώνης αλλά και σε χώρες εκτός της ευρωζώνης Η ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΛΙΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕ ΕΥΡΩ Εργαλείo: Διαδίκτυο

171 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Διπλή αναγραφή τιμών: Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ Τι είναι; Η τιμή κάθε προϊόντος θα αναγράφεται ταυτόχρονα σε λίρες και σε ευρώ. ια πόσο καιρό; Από 1 Σεπτεμβρίου 2007 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2008 Θα είναι υποχρεωτική για τις επιχειρήσεις; Ναι, η διπλή αναγραφή τιμών θα είναι υποχρεωτική δια νόμου γι αυτή την περίοδο. Μερικά καταστήματα μπορεί να την εφαρμόσουν και εθελοντικά για μεγαλύτερη περίοδο. 19 Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ Περίοδος παράλληλης κυκλοφορίας: Ιανουάριος 2008 Μετρητά σε λίρες θα είναι δεκτά ως μέσο πληρωμής Ρέστα θα δίνονται μόνο σε ευρώ Πληρωμές με επιταγές και κάρτες, αναλήψεις από ΑΤΜ σε ευρώ 20 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 171

172 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ Ετοιμασία και διάθεση συσκευασιών εξοικείωσης (starter packs) α) για το κοινό - για διευκόλυνση των μικρών συναλλαγών: μικρά σακουλάκια με 47 κέρματα αξίας περίπου 10. β) για τις επιχειρήσεις για να διευκολυνθούν να δίδουν ρέστα σε ευρώ: πακέτα που θα περιέχουν 615 κέρματα αξίας περίπου 100. Η διάθεση θα γίνει μέσω τραπεζών σε πελάτες τους ή από την Κεντρική Τράπεζα. 21 Τραπεζικών Λογαριασμών Δανείων Μισθών και Συντάξεων Επιδομάτων και Άλλων Πληρωμών Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ Αυτόματα και χωρίς χρέωση θα γίνει μετατροπή των: Δεν αλλάζει τίποτα στην αξία, αλλάζουν μόνο οι αριθμοί Εργαλείo: Διαδίκτυο

173 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 1 η Φεβρουαρίου 2008 Η απόσυρση της κυπριακής λίρας και ο εφοδιασμός με ευρώ Ολοκλήρωση της μετάβασης στο ευρώ. Κυκλοφορία μόνο του ευρώ. Η κυπριακή λίρα δεν θα γίνεται αποδεκτή στις συναλλαγές. 23 Οι τράπεζες και τα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα θα μετατρέπουν τα χαρτονομίσματα και κέρματα της λίρας σε ευρώ μέχρι τις 30 Ιουνίου 2008, χωρίς χρέωση: μέχρι 1000 για χαρτονομίσματα ανά άτομο ανά συναλλαγή μέχρι 50 για κέρματα ανά άτομο ανά συναλλαγή Πώς θα γίνει η αλλαγή από λίρες σε ευρώ; Στην Κεντρική Τράπεζα θα μπορείτε να αλλάζετε τα χαρτονομίσματά σας για ευρώ μέχρι το 2017 και τα κέρματά σας μέχρι το Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 173

174 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Να θυμόμαστε ότι η τιμή μετατροπής είναι: 1 ευρώ = 0, ια να μετατρέψετε κυπριακές λίρες σε ευρώ διαιρέστε το ποσό σε κυπριακές λίρες με την τιμή μετατροπής χρησιμοποιώντας και τα έξι δεκαδικά ψηφία: π.χ. 10,00 / 0, = 17, το οποίο στρογγυλοποιείται σε 17,09 Παραδείγματα μετατροπής και στρογγυλοποίησης ια να μετατρέψετε ευρώ σε κυπριακές λίρες πολλαπλασιάστε το ποσό σε ευρώ με την τιμή μετατροπής: π.χ. 40,00 x 0, = 23, το οποίο στρογγυλοποιείται σε 23, ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΕΡΜΑΤΑ ΕΥΡΩ Εργαλείo: Διαδίκτυο

175 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ Εμφάνιση χαρτονομισμάτων ευρώ (μπροστινή όψη) 27 Χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ Εμφάνιση χαρτονομισμάτων ευρώ (πίσω όψη) 28 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 175

176 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Εμφάνιση κερμάτων ευρώ (κοινή όψη) Χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ Ανεξάρτητα από τις εθνικές όψεις, τα κέρματα ευρώ (όπως και τα χαρτονομίσματα ευρώ) κυκλοφορούν σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ και είναι υποχρεωτική η αποδοχή τους στις συναλλαγές 29 Κέρματα ευρώ Στην περίπτωση της Κύπρου θα υπάρχουν 3 απεικονίσεις στην εθνική όψη: -μια για μεγάλες αξίες ( 2, 1): Το ειδώλιο του Πωμού. -μια για μεσαίες αξίες (50, 20, 10 σεντ): Το καράβι της Κερύνειας. -μια για μικρές αξίες (5, 2, 1 σεντ): Το αγρινό Εργαλείo: Διαδίκτυο

177 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Περισσότερες πληροφορίες Στη δωρεάν τηλεφωνική γραμμή για το ευρώ: Εθνική ιστοσελίδα για το ευρώ Περισσότερες πληροφορίες Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων Ευρωπαϊκή Επιτροπή Το ευρώ 32 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 177

178 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Θα ακολουθήσει ξενάγηση στην έκθεση Παρακαλώ παραμείνετε στις θέσεις σας και περιμένετε οδηγίες Εργαλείo: Διαδίκτυο

179 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες χρήσης Screenshots Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Αφού επιλέξουμε την δεύτερη ιστοσελίδα, τότε θα μας οδηγήσει στα πιο κάτω: Το επόμενο βήμα είναι η επιλογή Νομισματική πολιτική στα αριστερά μας. Υπάρχουν 7 διαφάνειες. Όταν επιλέξουμε την κάθε μία ξεχωριστά στο κάτω μέρος τους υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Σταθερότητα των τιμών Ο στόχος του Ευρωσυστήματος Σταθερότητα των τιμών Ορισμός Τα οφέλη της σταθερότητας των τιμών Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής Οικονομική Ανάλυση Η στρατηγική νομισματικής πολιτικής Νομισματική Ανάλυση Τα μέσα της νομισματικής πολιτικής. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 179

180 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Όταν ολοκληρώσουμε με το πρώτο μέρος τότε θα επιστρέψουμε στην αρχή και θα επιλέξουμε στα αριστερά Τραπεζογραμμάτια και κέρματα. Το δεύτερο Power Point με ονομασία Τα Τραπεζογραμμάτια και Κέρματα ΕΥΡΩ περιέχει 2 διαφάνειες: Τα Τραπεζογραμμάτια ΕΥΡΩ Τα Κέρματα ΕΥΡΩ Και εδώ, κάτω από κάθε διαφάνεια υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Ο καθηγητής και στα δύο Power Point μπορεί να μιλήσει σύντομα για την κάθε μία διαφάνεια που θα παρουσιάζει αφήνοντας χρόνο για τους μαθητές (δουλεύουν σε ομάδες των 3) να επισκεφθούν την ιστοσελίδα και αφού μελετήσουν τις διαφάνειες κάθε ομάδα να μελετήσει τουλάχιστον 4 - στη συνέχεια να ακολουθήσει συζήτηση μεταξύ των ομάδων μέσα στην τάξη. Όλα τα πιο πάνω υπάρχουν και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 2 β Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 180 Εργαλείo: Διαδίκτυο

181 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Διεθνές Συναλλαγές - Διεθνές Εμπόριο Λυκείου Κεφάλαιο 15 - ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_3 International Trade, International Transactions, International Monetary Fund. Internet Explorer Διεθνές Νομισματικό Ταμείο EconEd Online Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος μέσα από ένα Video διάρκειας 12 λεπτών που θα προβληθεί με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Στη συνέχεια ο καθηγητής θα παρουσιάσει σε Power Point 28 διαφάνειες που καλύπτουν το 15ον κεφάλαιο της Πολιτικής Οικονομίας (Διεθνές Συναλλαγές Διεθνές Εμπόριο). (Συνολικός χρόνος 20) ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Κατά την διάρκεια της προβολής οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των δύο και θα συμπληρώσουν συγκεκριμένο φύλλο εργασίας που υπάρχει στην ιστοσελίδα και αφορά τα όσα παρουσιάζει το Video. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου και οι δραστηριότητες ολοκληρώνονται με συμπλήρωση των φύλλων εργασίας. (χρόνος 12) ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 5) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Οι μαθητές απαντούν σε ασκήσεις που θα τους δοθούν δε φυλλάδια. (χρόνος 8) ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από τα φύλλα εργασίας.. Από την συζήτηση στην τάξη. Δ. Από το τεστ. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 181

182 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 4 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Φύλλο Εργασίας Κεφ_15_Πολ_Οικ_Ασκήσεις_ Απαντήσεις.doc Οδηγίες από τον καθηγητή προς τον μαθητή 1 Οδηγίες από τον καθηγητή προς τον μαθητή 2 Teacher Guide to Student Interactive.doc Teacher Guide to Student Interactiv1..doc Ενημερωτικό φυλλάδιο 1 http.doc Διεθνές Συναλλαγές Διεθνές Εμπόριο Πολ_Οικ_Διεθνές_ Συναλλαγές_Διεθνές_ Εμπόριο.ppt * Ενημερωτικό φυλλάδιο 2 inside.pdf Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο_3 Screenshots. doc 182 Εργαλείo: Διαδίκτυο

183 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Φύλλο Εργασίας ΑΣΚΗΣΗ 1 (Ενιαίες 2000 Β ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Έστω δύο χώρες η Α και η Β οι οποίες παράγουν δύο μόνο αγαθά: σιτάρι και βιομηχανικ ά προϊόντα. Η Α χώρα με ορισμένη ποσότητα παραγ ωγικ ών συντελεστών παράγει 50 μονάδες σιταριού και 35 μονάδες βιομηχανικών προϊόντων. Η Β χώρα με την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών παράγει 20 μονάδες σιταριού και 45 μονάδες βιομηχανικών προϊόντων. α) Στην παραγωγή ποιου προϊόντος πρέπει να εξειδικευτεί κάθε χώρα και γιατί; Η δικαιολόγηση να γίνει με βάση το κόστος ευκαιρίας. β) Να εξηγήσετε πως η εξειδίκευση στην παραγωγή ενός προϊόντος οδηγεί στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου κάθε χώρας. γ) Ποια επιχειρήματα προβάλλουν οι οικονομολόγοι που υποστηρίζουν τη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και ποια οι υποστηρικτές του προστατευτισμού; ΑΣΚΗΣΗ 2 ( Εισαγωγικές 2000) (α) Δώστε τον ορισμό του Ισοζυγίου Πληρωμών. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι οικονομικές συναλλαγές που έχει μια χώρα με τις άλλες χώρες; (β) (γ) (δ) (ε) (στ) Αν το Ισοζύγιο Πληρωμών παρουσιάζει συνεχή ελλείμματα να εισηγηθείτε δύο μέτρα που θα μπορούσαν να το διορθώσουν. Τα κέρδη των κυπριακών εταιρειών που εισάγονται στην Κύπρο από δραστηριότητες τους στο εξωτερικό σε ποιο ισοζύγιο περιλαμβάνονται και γιατί; Ας υποθέσουμε ότι τα κέρδη του ερωτήματος (γ), ανέρχονται σε 200 εκ. και το Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα της χώρας μας ανέρχεται σε εκ. Επίσης, τα εισοδήματα υπεράκτιων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και εξάγονται στο εξωτερικό ανέρχονται σε 50 εκ. Να υπολογίσετε το Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα της Κύπρου. ιατί το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών θεωρείται το πιο σημαντικό Ισοζύγιο για μια χώρα; Δίνονται τα πιο κάτω υποθετικά στοιχεία για την Κύπρο: εκ. Εξαγωγές αγαθών 500 Εισαγωγές αγαθών 1800 Δάνεια από το εξωτερικό 100 Τόκοι και μερίσματα από επενδύσεις στο εξωτερικό 80 Επενδύσεις κυπρίων στο εξωτερικό 120 Έσοδα από τον τουρισμό 1300 Εξυπηρέτηση εξωτερικών δανείων 60 Έξοδα κυπρίων φοιτητών στο εξωτερικό 50 Επενδύσεις αλλοδαπών στην Κύπρο 200 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 183

184 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Να υπολογίσετε το υπόλοιπο των πιο κάτω ισοζυγίων: α) Εμπορικό Ισοζύγιο β) Άδηλων Πόρων γ) Τρεχουσών Συναλλαγών δ) Κίνησης Κεφαλαίων ε) Πληρωμών ΑΣΚΗΣΗ 3 (Εισαγωγικές 1997) Σε δημοσίευμα στον κυπριακό τύπο, κάτω από τον τίτλο «Ελπιδοφόρα μηνύματα για τον τουρισμό», αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής: «Ολοένα και καλύτερη φαίνεται να παρουσιάζεται η εικόνα των κρατήσεων στην τουριστική βιομηχανία παρά τις αρχικές δυσοίωνες προοπτικές. Τα μηνύματα που λαμβάνει ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (Κ.Ο.Τ.) από τους τουριστικούς πράκτορες των διαφόρων αγορών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και εκτιμάται, ότι θα ξεπεράσουμε Από την άλλη, η ανομβρία και ο παγετός κατέστρεψαν σε μεγάλο βαθμό τη φετινή γεωργική παραγωγή της Κύπρου. (1) Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις για τον τουρισμό και με δεδομένο το γεγονός της καταστροφής της γεωργικής παραγωγής, να εξηγήσετε πώς θα επηρεαστούν και γιατί: (α) (β) (γ) Το εμπορικό ισοζύγιο. Το Ισοζύγιο Άδηλων Συναλλαγών. Το Ισοζύγιο Πληρωμών της Κύπρου. (2) Τι είναι το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και από τι αποτελείται; (3) Ποια μέτρα παίρνει συνήθως μια χώρα για ναβελτιώσει ή ακόμη και να ισορροπήσει το ελλειμματικό της ισοζύγιο πληρωμών; (4) Πώς καλύπτεται συνήθως το έλλειμμα ενός ισοζυγίου πληρωμών; Ποια μειονεκτήματα προκύπτουν από την κάλυψη του ελλείμματος; ΑΣΚΗΣΗ 4 (Εισαγωγικές 2004) Δίδονται τα πιο κάτω υποθετικά στοιχεία για μια χώρα: εκ. Εισαγωγές αγαθών Έσοδα από τουρισμό Εξυπηρέτηση εξωτερικού δημόσιου χρέους 400 Εξαγωγές αγαθών 800 Επενδύσεις κατοίκων σε άλλες χώρες 250 Εμβάσματα από το εξωτερικό 200 Δάνεια από το εξωτερικό 350 Έξοδα φοιτητών στο εξωτερικό 200 Μερίσματα από επενδύσεις στο εξωτερικό 100 Σύναψη δανείου της κυβέρνησης από το ΤΚΑ (Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων) 180 Ζητείται: (α) (β) (γ) Να υπολογίσετε το υπόλοιπο του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών και το υπόλοιπο του Ισοζυγίου Πληρωμών. Να δείξετε τους υπολογισμούς. Να αναφέρετε τρεις περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πλεόνασμα του Ισοζυγίου Πληρωμών. Τι είναι η Εξυπηρέτηση του Δημόσιου Χρέους και ποια είναι η σχέση της με τον Κρατικό Προϋπολογισμό; 184 Εργαλείo: Διαδίκτυο

185 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΑΣΚΗΣΗ 1 (α) (β) (γ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΕΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΧΩΡΕΣ ΣΙΤΑΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α Β ΧΩΡΕΣ Α Β = 0.7 = = 2.25 = Μελετώντας τα πιο πάνω αποτελέσματα διαπιστώνουμε ότι η χώρα Α θα πρέπει να ειδικευτεί στην παραγωγή σιταριού, διότι έχει μικρότερο κόστος ευκαιρίας από τη χώρα Β. Αυτό σημαίνει ότι συγκριτικά με τη χώρα Β είναι φθηνότερη στην παραγωγή σιταριού, αφού για να παράγει μία μονάδα σιταριού θυσιάζει μόνο 0,7 μονάδες βιομηχανικών προϊόντων, ενώ η χώρα Β θυσιάζει 2,25 μονάδες βιομηχανικών. Η χώρα Β θα πρέπει ν α ειδικ ευτεί στην παραγ ωγή βιομηχανικών προϊόντων, διότι έχει μικρότερο κόστος ευκαιρίας από τη χώρα Α. Αυτό σημαίνει ότι συγκριτικά με τη χώρα Α είναι φθηνότερη στην παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, αφού για να παράγει μία μονάδα βιομηχανικών προϊόντων θυσιάζει μόνο 0,44 μονάδες σιταριού, ενώ η χώρα Α θυσιάζει 1,43 μονάδες σιταριού. Με την εξειδίκευση στην παραγωγή ενός προϊόντος αυξάνεται η συνολική παραγωγή και κατ επέκταση η δυνατότητα μεγαλύτερης κατανάλωσης, με τη μεσολάβηση βέβαια του εμπορίου. Ως εκ τούτου οι καταναλωτές των χωρών που συναλλάσσονται να ικανοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες τους και να βελτιώνουν το βιοτικό τους επίπεδο. Φιλελευθεροποίηση εμπορίου (αποδοτικότερη κατανομή των παγκόσμιων πόρων και συγκριτικό πλεονέκτημα) Μεγιστοποίηση της παραγωγής Δυνατότητα μεγαλύτερης κατανάλωσης. Προστατευτισμός εμπορίου (προστασία ντόπιων αγαθών με διάφορα μέτρα π.χ. δασμοί) Η απόλυτη ελευθερία στο διεθνές εμπόριο ωφελεί τις αναπτυγμένες χώρες και παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη των αναπτυσσομένων χωρών. Η απόλυτη ελευθερία στο διεθνές εμπόριο προκαλεί εξάρτηση των αναπτυσσόμενων χωρών από τις αναπτυγμένες για τα αγαθά που προμηθεύονται από αυτές λόγω συγκριτικού πλεονεκτήματος. ΑΣΚΗΣΗ 2 (α) Το Ισοζύγιο Πληρωμών είναι ένας πίνακας που περιλαμβάνει όλες τις οικονομικές συναλλαγές που έχει μια χώρα με τις υπόλοιπες χώρες στη διάρκεια ενός έτους. Οι συναλλαγές αυτές μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες: Εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων π.χ. είδη ένδυσης. Εισαγωγές και εξαγωγές υπηρεσιών π.χ. εμπορική ναυτιλία. Μονομερείς μεταβιβάσεις (δωρεές) π.χ. εμβάσματα ναυτικών. Εισαγωγές και εξαγωγές κεφαλαίων π.χ. δάνεια και επενδύσεις. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 185

186 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 (β) (i) Ενθάρρυνση των εξαγωγών π.χ. φορολογικές απαλλαγές, επιχορηγήσεις, χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις. (ii) Περιορισμός των εισαγωγών π.χ. επιβολή ποσοστώσεων, εισαγωγικών δασμών, συναλλαγματικών περιορισμών κλπ. (γ) (δ) (ε) (στ) Περιλαμβάνονται στο Ισοζύγιο Άδηλων Πόρων ή Συναλλαγών, διότι θεωρούνται ως αμοιβές των υπηρεσιών του κεφαλαίου. Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα = = εκ. Διότι είναι αυτό που δείχνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας στη διεθνή αγορά για αγαθά και υπηρεσίες.. Αν η χώρα διαθέτει ανταγωνιστική οικονομία, τότε θα παρουσιάζει πλεόνασμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών που θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει για εξόφληση υποχρεώσεων προς το εξωτερικό, για επενδύσεις στο εξωτερικό, για χρηματοδότηση των εισαγωγών, για αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων κλπ. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΙΟ Εξαγωγές 500 Μείον: Εισαγωγές Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου ΙΣΟΖΥΙΟ ΑΔΗΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Άδηλες εισπράξεις: Τόκοι και μερίσματα 80 Έσοδα από τον τουρισμό Μείον: Άδηλες πληρωμές Εξυπηρέτηση εξωτερικών δανείων * 60 Έξοδα κυπρίων φοιτητών Πλεόνασμα Ισοζυγίου Άδηλων Πόρων ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΙΣΟΖ. ΤΡΕΧ. ΣΥΝΑΛΛΑΩΝ -30 ΙΣΟΖΥΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Εισροές: Δάνεια από το εξωτερικό 100 Επενδύσεις αλλοδαπών στην Κύπρο Μείον Εκροές: Επενδύσεις Κύπριων στο εξωτερικό -120 Πλεόνασμα Ισοζ. Κίνησης Κεφαλαίων 180 ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΙΣΟΖΥΙΟΥ ΠΛΗΡΩΜΩΝ 150 * Λόγω ασάφειας θεωρήθηκε ότι περιλαμβάνει μόνο τους τόκους. ΑΣΚΗΣΗ 3 (1) (α) Το Εμπορικό Ισοζύγιο θα επιδεινωθεί, λόγω της καταστροφής στη γεωργική παραγωγή που θα επιφέρει μείωση των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων και ίσως να απαιτηθεί να γίνουν και εισαγωγές προϊόντων για να καλύψουν τις ανάγκες των καταναλωτών. (β) Το Ισοζύγιο Άδηλων Συναλλαγών θα βελτιωθεί, λόγω της αύξησης που αναμένεται να παρατηρηθεί στην έλευση ξένων τουριστών στην Κύπρο. (γ) Το Ισοζύγιο Πληρωμών της Κύπρου θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της καταστροφής στη γεωργική παραγωγή σε σύγκριση με την αύξηση του τουριστικού ρεύματος που αναμένεται να υπάρξει. Αν το μέγεθος της καταστροφής είναι μεγαλύτερο από τα έσοδα που προέρχονται από την αύξηση στον τουρισμό, τότε το Ισοζύγιο Πληρωμών τότε θα επιδεινωθεί, αν είναι μικρότερο τότε θα βελτιωθεί. (2) Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών περιλαμβάνει όλες τις εξαγωγές 186 Εργαλείo: Διαδίκτυο

187 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ και εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και τις μονομερείς μεταβιβάσεις από και προς το εξωτερικό. Αποτελείται από δύο επιμέρους ισοζύγια: το Εμπορικό Ισοζύγιο και το Ισοζύγιο Άδηλων Συναλλαγών και αντικατοπτρίζει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της χώρας στη διεθνή αγορά. (3) (α) Ενθάρρυνση των εξαγωγών π.χ. φορολογικές απαλλαγές, επιχορηγήσεις, χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις. (β) Περιορισμός των εισαγωγών π.χ. επιβολή ποσοστώσεων, εισαγωγικών δασμών, συναλλαγματικών περιορισμών κλπ. (4) Το έλλειμμα μπορεί να καλυφθεί με εξωτερικό δανεισμό ή με μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Το έλλειμμα, αν συνεχιστεί για πολλά χρόνια, ο δανεισμός αυξάνεί τα χρέη της χώρας, ενώ η μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων μειώνει τον εθνικό πλούτο και δυσχεραίνει αφάνταστα τις διεθνείς συναλλαγές της χώρας. ΑΣΚΗΣΗ 4 (α) ΙΣΟΖΥΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΙΟ Εξαγωγές 800 Εισαγωγές (1.500) Έλλειμμα εμπορικού Ισοζυγίου (700) ΙΣΟΖΥΙΟ ΑΔΗΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Άδηλες εισπράξεις Έσοδα από τουρισμό Εμβάσματα από εξωτερικό..200 Μερίσματα από εξωτερικό Άδηλες πληρωμές Εξυπηρέτηση εξωτερικού χρέους (400) Έξοδα φοιτητών (200) (600) Πλεόνασμα Ισοζυγίου Άδηλων Πόρων 900 Πλεόνασμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών 200 ΙΣΟΖΥΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Εισροές Δάνεια από εξωτερικό 350 Εκροές Επενδύσεις στο εξωτερικό (250) Πλεόνασμα Ισοζυγίου Κίνησης Κεφαλαίων 100 Πλεόνασμα Ισοζυγίου πληρωμών 300 (β) Χρήση πλεονάσματος Ισοζυγίου Πληρωμών.: Αύξηση συναλλαγματικών αποθεμάτων. Παραχώρηση δανείων σε ξένους. Χρηματοδότηση επενδύσεων στο εξωτερικό. Χρηματοδότηση εισαγωγών. Εξόφληση εξωτερικών δανείων. (γ) Εξυπηρέτηση του Δημοσίου Χρέους είναι η αποπληρωμή του Δημοσίου Χρέους και περιλαμβάνει την πληρωμή τόκων και ένα μέρος από το Δημόσιο Χρέος. Το ποσό αυτό ανήκει στις Τρέχουσες Κρατικές Δαπάνες και όσο μεγαλύτερο είναι το Δημόσιο Χρέος, τόσο πιο μεγάλο είναι και το ποσό της εξυπηρέτησης του, με αποτέλεσμα σημαντικό μέρος των δημόσιων εσόδων να απορροφάτε για το σκοπό αυτό και λιγότερο να απομένει για έργα υποδομής ή άλλους κοινωφελείς σκοπούς. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 187

188 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Οδηγίες από τον καθηγητή προς τον μαθητή 1 Teacher Guide to Student Interactive: Inside Money Summary This video sets up a scenario in which a fictional country, Ruritania, is experiencing some monetary problems. After outlining the difficulties faced by Ruritania, the narrator explains how the IMF can assist the country with macro measures that will help the return to monetary stability. See also the Inside Money Study Guide, a 22-page PDF with background information, pre- and post-activities, and much more. Audience year olds (9-12 graders, US) studying Social Studies and Economics in school. National Economics Content Standards Standard 2 Marginal Cost/Benefit Effective decision-making requires comparing the additional costs of alternatives with the additional benefits. Most choices involve doing a little more or a little less of something; few choices are all-or-nothing decisions. Standard 4 Role of Incentives people respond predictably to positive and negative incentives. Standard 5 Gain from Trade Voluntary exchange occurs only when all participating parties expect to gain. This is true for trade among individuals or organizations within a nation, and among individuals or organizations in different nations. Standard 10 Role of Economic Institutions Institutions evolve in market economies to help individuals and groups accomplish their goals. Banks, labor unions, corporations, legal systems, and not-for-profit organizations are examples of important institutions. A different kind of institution, clearly defined and well-enforced property rights, is essential to a market economy. Standard 12 Role of Interest Rates Interest rates, adjusted for inflation, rise and fall to balance the amount saved with the amount borrowed, thus affecting the allocation of scarce resources between present and future uses. Standard 15 Growth Investment in factories, machinery, new technology, and the health, education, and training of 188 Εργαλείo: Διαδίκτυο

189 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ people can raise future standards of living. Standard 16 Role of Government There is an economic role for government to play in a market economy whenever the benefits of a government policy outweigh its costs. Governments often provide for national defense, address environmental concerns, define and protect property rights and attempt to make markets more competitive. Most government policies also redistribute income. Standard 20 Monetary and Fiscal Policy A government's budgetary policy and its monetary policy influence the overall levels of employment, output and prices. Warm- up Activities Introduce the video by asking students, "What is a consultant?" (Students will probably respond that a consultant is someone with specific expertise who gives advice to others.) Explain that the video presents a story about a fictional country, Ruritania that is experiencing monetary problems. Ruritania gets help from consultants in the IMF. Lesson Applications Have the students work in pairs to answer the following questions while they watch the video: Complete these phrases that describe six problems Ruritania is experiencing. 1. the economy is growing too (answer: slowly) 2. government spending is (answer: increasing) 3. the government is employing (answer: more workers than needed) 4. tax revenues are (answer: declining) 5. the government is paying subsidies to (answer: those who don't deserve them) 6. the central bank is (answer: printing too much money) 7. What are four possible actions Ruritania can take to end its monetary crisis? 8. Borrow from (answer: abroad) 9. Raise and cut (answers: interest rates; spending) 10. Reschedule (answer: debt over a longer period of time) 11. Simply don't (answer: pay the debts) 12. What agency does Ruritania turn to for help? (answer: the IMF) Draw the flow chart (above) on the board, and explain that the IMF encourages more open trade because the exchange of goods and services among nations leads to higher standards of living. Divide the class into groups of four; two students are from Country A, and two are from Country B. Instruct each group to think of a good or service that Countries A and B can trade (e.g., wheat from Country A and TVs from Country B). Have each group create a skit that illustrates how trade between Countries A and B illustrates the concepts in the flow chart. Explain that the IMF's mission is to promote the well-being of the world's monetary systems. It does this by conducting "check-ups" of the economic health of member nations Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 189

190 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ask students to list some indicators of a country's economic health (possible answers: per capita GDP, unemployment rate, inflation rate) examining balance of payments surpluses and deficits Ask students to explain how imports and exports affect a country's balance of trade. (possible answer: when imports exceed exports, a country has a trade deficit) suggesting ways a country can spend less Ask why spending less is an easier solution for a country than acquiring more revenue. (possible answer: in the short run, acquiring more revenue through taxes or other means is difficult; however, short term spending cuts can more easily be achieved) promoting more open and fair trade among nations Ask students to review trade barriers and how they hamper free trade (possible answers: trade barriers such as tariffs, quotas, subsidies and embargoes often result in retaliatory measures resulting in a lack of trust among nations, thus reducing the free flow of goods and services) In the video, several solutions are offered to help Ruritania get out of its financial crisis. Have students do research on the Internet about these questions: How can devaluing its currency help a country temporarily get out of monetary trouble? How does privatizing government industries promote economic growth? How does debt restructuring help nations that are in monetary trouble? How can the IMF help a struggling nation with advice on interest rates? Additional Resources Inside Money Study Guide A 22-page PDF with background information, pre- and post-activities, and much more. Web Link: Privatization Pros and Cons. This web site provides pros and cons of privatization Online Extension Activities: Choose 8 students who have finished their assigned work and have them, in pairs, evaluate the following lessons and present them to the class. Is Globalization a Dirty Word? This lesson presents some ideas on globalization and requires students to check web links to find out more about it. Exchange Rates and Exchange: How Money Affects Trade. This lesson deals with exchange rates and why it is important to keep rates stable. Fed Orders Interest Rate Cut. This lesson discusses interest rates and how the Fed adjust rates to stabilize the economy. Students should relate the Fed's actions with tactics the IMF advises countries to help them stabilize their economies Εργαλείo: Διαδίκτυο

191 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Οδηγίες από τον καθηγητή προς τον μαθητή 2 Teacher Guide to Student Interactive: Monetary Mania Summary This site provides students with a quiz show format for reviewing economics concepts. Audience year olds (9-12 graders, US) studying Social Studies and Economics in school. Lesson Applications Before students log on to the Monetary Mania quiz program, they should have learned the associated vocabulary. The important terms are listed below and should be introduced in a variety of Social Studies, Language Arts or Business classes; or in a discussion of current events. Money Anything that people will routinely accept in exchange for goods and services Dollar The Spanish-milled dollar, known also as "pieces of eight," was widely used in colonial America. This dollar coin was made of one ounce of silver, and minted in the Spanish colonies of Mexico and Peru. European Union European economic and political integration that began in the 1950s; born in the hope that shared sovereignty would make another war in Europe unthinkable. Hard currency Currency whose value is certain and trusted by other countries. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 191

192 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Interest rates The cost of borrowing money. Exchange rates The cost of one currency relative to another in the world market. GDP Gross Domestic Product is the total market value of all final goods and services produced in a country in a year. Protectionism The restriction on imports of goods and services from other countries. Balance of payments A record of a country's transactions with the rest of the world: payments for goods and services and their borrowing, lending and investment. Gold standard A monetary policy in which the value of a currency is tied to a specific amount of gold. Beggar thy neighbor Adopting economic policies that try to gain a benefit by hurting other countries, e.g., tariffs, quotas, embargoes. Benefits of globalization Exporters can get good prices for their goods Products not produced in your own country are available People are communicating in many languages. IMF's birthplace Bretton Woods, New Hampshire. Key function of the IMF Stable monetary relations. Main activities of the IMF Assessment of economic, monetary, fiscal, and exchange. Loans to member countries with balance of payments problems. Technical assistance in the management of their fiscal problems. 192 Εργαλείo: Διαδίκτυο

193 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό φυλλάδιο 1 EconEd Online "If ignorance paid dividends, most Americans could make a fortune out of what they don't know about economics." Luther H. Hodges, US Secretary of Commerce Economics is central to our lives, affecting how we work and play, spend and save, and relate to others in our national and global society. As part of our mission to promote the health of the global economy, the International Monetary Fund supports economics education. We have developed many educational activities and resources to help students understand the history of money, macroeconomics and the importance of international monetary cooperation, and the value of global trade. We invite you to explore these resources. Visit the IMF Center th Street, N.W. Washington, DC More Info and Directions The IMF Center welcomes you Monday through Friday, 10:00 a.m. to 4:30 p.m. We feature exhibits, a minitheatre with videos on the IMF, a bookstore and a gift shop. The Center hosts the Economic Forum series with panel discussions on current events, educational outreach programs and group briefings. Student Interactives Lesson Plans Online Exhibitions & Facts Additional Educational Resources Student Interactives Where in the World & What in the World is Money? (5-6 grade) Teacher guide What is money those little round coins and paper bills printed by the government with someone's face on one side, right? What if money isn't a coin or a banknote or even a credit card? Throughout history and around the globe, many different objects have served as money. Play this game to find out just what money has been. Trading Around the World (5-8 grade) Teacher guide Experience the challenges and excitement of international trade in this interactive game. See if you can get the best price for the goods you sell and the biggest bargains for the goods you buy. Watch how the global economy is doing: the prices you'll be able to get and the deals you can make depend on how healthy the global economy is. Inside Money video (9-12 grade) Teacher guide An animated video (running time: 11:53, media player format) that explains how a government and the IMF work cooperatively to solve a country's economic problems. The action takes place on a TV news magazine show with scenes from the country and interviews with policy-makers in an informative and entertaining format. Monetary Mania español français (High School) Teacher guide Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 193

194 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 An online game show that tests your knowledge about money and macroeconomics. The IMF in Action (High School) Interactive role-playing stories about what the IMF does and why we need it. Why do we need the IMF? español français Teacher guide Before people can buy or sell anything across national borders, they must be able to change their money to the other currency. The IMF works to help member countries ensure that they always have enough foreign exchange to continue to do business with the rest of the world. In this interactive, explore an imaginary scenario to see what would happen if the IMF did not exist to resolve a currency crisis. What does the IMF do? español français Teacher guide Collecting and sharing accurate, objective economic information about member countries is one of the IMF's most important jobs, and can prevent nasty surprises in international trade and monetary exchange. In this interactive, become an IMF economist and conduct an annual "checkup" of the economy of one of the IMF's member countries. How can the IMF help in crisis? español français Teacher guide Getting a member country's economy back on track. When a country imports more than it exports, it has a "trade deficit," which can hurt both that country and others that it trades with. The IMF helps member countries cope with foreign exchange shortages caused by balance of payments problems. In this interactive, see how the IMF can help a member country recover from a severe trade deficit. Who Is the IMF? español français Teacher guide Meet the faces behind IMF functions. Lessons All About Money Curriculum (5-8 grade) Teacher guide Adrian, our mascot, takes you through our lesson plan preparations for a school visit to the IMF Center to learn about money, international trade, and cooperation. The entire package can be downloaded for use in the classroom. Money Matters Curriculum (High school) Teacher guide A combination of classroom experiences and/or a field trip visit to the exhibit to promote students' understanding of the history of the international monetary system, globalization, international economic cooperation, and the work of the IMF. Thinking Globally: Effective Lessons for Teaching about the Interdependent World Economy (High school) Classroom-tested lessons on globalization, comparative advantage, economic growth, exchange rates, and other international topics. The eight lessons are available on a single CD-ROM free of charge to educators (or use the free Adobe Acrobat Reader to download PDFs of the lessons below). 194 Εργαλείo: Διαδίκτυο

195 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ These lessons are also available in: French, Spanish, Russian (9,708KB pdf file), Arabic (6,379KB pdf file), and Bahasa (727KB pdf file). Lessons #1 and 2 focus on the IMF and its role in the global economy. Lesson# 1: Ten Basic Questions about Globalization focuses on the history, impact and future implications of living in a globalized economic system. (87KB pdf file) Lesson# 2: What is the IMF and What Does it Do? Introduces the IMF and its role in fostering global economic stability through monetary and financial cooperation. (84KB pdf file) Lessons #3-8, on trade, international organizations, currencies and foreign exchange, are previously-released lesson plans produced by NCEE. Lesson# 3: Why People Trade Students participate in a trading simulation and use this experience to discover the benefits of free trade. (128KB pdf file) Lesson# 4: Comparative Advantage and Trade in a Global Economy Students observe or participate in a role-play situation in which one person is better at both of two activities. (143KB pdf file) Lesson# 5: "Hey, Hey! Ho, Ho! Why Do We Need the WTO?" Several activities are used to introduce students to six international institutions that play important economic roles, especially in the areas of international trade, finance and development. (773KB pdf file) Lesson# 6: Why are Some Nations Wealthy? Students work in groups to examine data from several nations regarding size, natural resources and population. (86KB pdf file) Lesson# 7: Foreign Currencies and Foreign Exchange Students participate in a simulated foreign exchange market. Provides an opportunity for students to use supply and demand analysis to explain how flexible exchange rates are established in currency markets. (177KB pdf file) Lesson# 8: Exchange Rates: Money around the World Students participate in two auctions to demonstrate the determination of flexible exchange rates and the need for foreign currency to purchase goods from other countries. (150KB pdf file) Online Exhibitions & Facts Money Matters: The Importance of Global Cooperation (High school & college) Teacher guide An online exhibit about the history of money and development and importance of the IMF. Bretton Woods 60th Anniversary Exhibition (College) Teacher guide The "Bretton Woods Conference," as it has come to be known, was officially called the United Nations Monetary and Financial Conference. Bretton Woods, New Hampshire refers to the Mount Washington Hotel where the Conference was held on July 1-22, Preliminary drafting for the Conference had been undertaken at a meeting in Atlantic City in June of the same year. What is the IMF? español français (Use the free Adobe Acrobat Reader to view these files) (College) An overview of the IMF. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 195

196 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Διεθνές Συναλλαγές Διεθνές Εμπόριο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 ΔΙΕΘΝΕIΣ ΣΥΝΑΛΛΑΕΣ - ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ 1 Διεθνείς Συναλλαγές Διεθνές Εμπόριο Κάθε χώρα εξειδικεύεται στην παραγωγή εκείνων των αγαθών, στα οποία έχει το χαμηλότερο κόστος. Η οικονομική συνεργασία οφείλεται: 1. Στην οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων κρατών. 2. Στη ραγδαία βελτίωση των διεθνών μεταφορών και τηλεπικοινωνιών. 3. Στο συγκριτικό πλεονέκτημα. 4. Στη τάση μίμησης διεθνών καταναλωτικών προτύπων Εργαλείo: Διαδίκτυο

197 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Διεθνείς Συναλλαγές: Είναι το σύνολο των οικονομικών συναλλαγών μιας χώρας με το εξωτερικό. Διεθνές Εμπόριο: Είναι οι Διεθνείς Συναλλαγές της χώρας, που σχετίζονται με τη διακίνηση εμπορευμάτων. Τα οφέλη που προκύπτουν από τις διεθνείς συναλλαγές και το διεθνές εμπόριο βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας. 3 Απόλυτο και Συγκριτικό Πλεονέκτημα Στο διεθνές εμπόριο, όπως και στο εγχώριο εμπόριο, ο καταμερισμός των έργων και η εξειδίκευση στην παραγωγή οδηγούν σε αύξηση της συνολικής παραγωγής, βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, μείωση του κόστους παραγωγής και κατά συνέπεια σε άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Κάθε χώρα πρέπει να ειδικεύεται στην παραγωγή αγαθών που διαθέτει απόλυτο πλεονέκτημα, δηλαδή, μπορεί με τους ίδιους παραγωγικούς συντελεστές να παράγει περισσότερη ποσότητα από τις άλλες χώρες. 4 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 197

198 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Απόλυτο Πλεονέκτημα Σιτάρι Κρασί Χώρα Α Χώρα Β Η χώρα Α έχει απόλυτο πλεονέκτημα στο σιτάρι. Η χώρα Β έχει απόλυτο πλεονέκτημα στο κρασί. (παράγει περισσότερη ποσότητα με τους ίδιους παραγωγικούς συντελεστές). Αν η χώρα Α εξειδικευτεί στην παραγωγή σιταριού και η χώρα Β στην παραγωγή κρασιού, είναι φανερό ότι η συνολική παραγωγή και των δύο αγαθών θα αυξηθεί. Υπάρχει δυνατότητα μεγαλύτερης κατανάλωσης και για τις δύο χώρες, με την προϋπόθεση ότι διενεργείται εμπόριο ανάμεσα τους. 5 Συγκριτικό Πλεονέκτημα Τι θα συμβεί όμως αν μια χώρα έχει απόλυτο πλεονέκτημα στην παραγωγή και των δύο αγαθών; Θα πρέπει κάθε χώρα να ειδικευτεί στην παραγωγή του αγαθού που έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, δηλαδή, μικρότερο κόστος ευκαιρίας σε σύγκριση με την άλλη χώρα. Σιτάρι Κρασί Χώρα Α 60/80 = 0, /60 = 1,33 Χώρα Β 50/20 = 2, /50 = 0,4 Η χώρα Α έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στο σιτάρι (κόστος ευκαιρίας 0,75 αντί 2,5 της χώρας Β), ενώ η χώρα Β έχει στο κρασί συγκριτικό πλεονέκτημα (κόστος ευκαιρίας 0,40 αντί 1,33 της χώρας Α) Εργαλείo: Διαδίκτυο

199 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ελεύθερο Εμπόριο και Προστατευτισμός Δίλημμα: Ελεύθερο εμπόριο ή προστασία της εγχώριας παραγωγής; GATT General Agreement on Tariffs and Trade. ΚΑΤΤ ενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου. Υπέρ Ελευθεροποίησης - Μεγιστοποίηση παραγωγής και δυνατότητα μεγαλύτερης κατανάλωσης - Ελεύθερο εμπόριο => κάθε χώρα έχει την δυνατότητα ειδίκευσης σε αγαθά που έχει συγκριτικό αποτέλεσμα => αύξηση της συνολικής παραγωγής => δυνατότητα αύξησης της κατανάλωσης και βελτίωση βιοτικού της επιπέδου. 7 Υπέρ Προστατευτισμού - Η πλήρης ελευθερία του διεθνούς εμπορίου ωφελεί τις ανεπτυγμένες χώρες και εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών. - Εξάρτηση των αναπτυσσόμενων χωρών από τις αναπτυγμένες για τα αγαθά που προμηθεύονται από αυτές, λόγω συγκριτικού πλεονεκτήματος, που είναι επικίνδυνο ιδίως σε περιόδους πολέμου. 8 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 199

200 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Μέτρα Προστατευτικής Πολιτικής α) Εισαγωγικοί Δασμοί: Είναι έμμεσος Φόρος που επιβάλλεται στα εισαγόμενα προϊόντα, με βάση την αξία ή την ποσότητα του εισαγόμενου προϊόντος, με σκοπό να προστατεύσει την εγχώρια παραγωγή ή να αυξήσει τα έσοδα του κράτους. Διακρίνονται σε: 1) Προστατευτικούς: επιβάλλονται για αύξηση κόστους εισαγόμενων προϊόντων - περιορισμός εισαγωγών προστασία εγχώριων προϊόντων. 2) Ταμιευτικούς: επιβάλλονται στα εισαγόμενα προϊόντα για αύξηση των εσόδων του κράτους. Το ύψος και η αποτελεσματικότητα των δασμών αυτών εξαρτάται από τον βαθμό ελαστικότητας ζήτησης των εισαγόμενων προϊόντων. 9 β) Ποσοστώσεις: είναι το ανώτατο όριο της ποσότητας ενός αγαθού που επιτρέπει το κράτος να εισαχθεί στη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου. Είναι το πιο δραστικό μέτρο προστατευτικής πολιτικής. γ) Επιδοτήσεις: είναι η οικονομική ενίσχυση εξαγωγικών επιχειρήσεων με σκοπό την προώθηση εξαγωγών, ενώ για σκοπούς περιορισμού των εισαγωγών επιδοτεί τις επιχειρήσεις που παράγουν υποκατάστατα των εισαγόμενων προϊόντων. Ντάμπινγκ: πώληση προϊόντων στο εξωτερικό από εξαγωγικές επιχειρήσεις σε τιμές χαμηλότερες απ ότι διατίθενται στην εγχώρια αγορά, με σκοπό να εκτοπίσουν επιχειρήσεις στις χώρες που εξάγουν τα προϊόντα τους. Αντιντάμπινγκ: αντισταθμιστικοί δασμοί. δ) Διάφοροι άλλοι περιορισμοί: Συναλλαγματικοί περιορισμοί. Ειδική άδεια εισαγωγής (φάρμακα, καλλυντικά) Εργαλείo: Διαδίκτυο

201 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Το ισοζύγιο πληρωμών έχει δύο πλευρές. α) Πλευρά εισπράξεων ή εισροών σε συνάλλαγμα απαιτήσεις εισπράξεων από το εξωτερικό (εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, μονομερείς μεταβιβάσεις από το εξωτερικό προς τη χώρα, εισαγωγές κεφαλαίων). β) Πλευρά πληρωμών ή εκροών σε συνάλλαγμα υποχρεώσεις πληρωμών προς το εξωτερικό (Εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, μονομερείς μεταβιβάσεις από την χώρα προς το εξωτερικό, και οι εξαγωγές κεφαλαίων). 12 Ισοζύγιο Πληρωμών Είναι ένας πίνακας που περιλαμβάνει όλες τις οικονομικές συναλλαγές που έχει μια χώρα με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου στη διάρκεια ενός έτους. Κατηγορίες Συναλλαγών 1) Εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων (είδη ένδυσης / υπόδησης, εσπεριδοειδή, πατάτες κλπ). 2) Εισαγωγές και εξαγωγές υπηρεσιών (τουρισμός, ασφάλειες, αερομεταφορές, ναυτιλία). 3) Εισαγωγές και εξαγωγές κεφαλαίων (για δάνεια και επενδύσεις). 4) Μονομερείς Μεταβιβάσεις, δηλ. Δωρεές (εμβάσματα μεταναστών, φοιτητών, ναυτικών, προσωρινά εργαζόμενων στο εξωτερικό κλπ). 11 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 201

202 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Διακρίσεις: Το ισοζύγιο πληρωμών υποδιαιρείται σε τρία επιμέρους ισοζύγια: α) Εμπορικό ισοζύγιο (εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων, δηλαδή υλικών αγαθών). β) Ισοζύγιο Άδηλων Πόρων (εισαγωγές και εξαγωγές υπηρεσιών και μονομερείς μεταβιβάσεις από και προς το εξωτερικό). Περιλαμβάνει τις άδηλες εισπράξεις και τις άδηλες πληρωμές σε συνάλλαγμα, δηλαδή εκείνες που δημιουργούνται από συναλλαγές που δεν περνούν από το τελωνείο και δεν δηλώνονται. γ) Ισοζύγιο Κίνησης Κεφαλαίων (περιλαμβάνει όλες τις εισαγωγές και εξαγωγές, εισροές-εκροές κεφαλαίων για δανεισμό και επενδύσεις). 13 Εμπορικό Ισοζύγιο + Ισοζύγιο Άδηλων Πόρων = Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Εάν Εισπράξεις > Πληρωμές => Πλεονασματικό. Εάν Εισπράξεις < Πληρωμές => Ελλειμματικό. Επενδύσεις κεφαλαίων στο εξωτερικό => Ισοζύγιο Κίνησης Κεφαλαίου. Έσοδα από επενδύσεις στο εξωτερικό (Μερίσματα, Τόκος, Κέρδος) => Ισοζύγιο Άδηλων Πόρων, διότι θεωρούνται αμοιβές υπηρεσιών του Κεφαλαίου Εργαλείo: Διαδίκτυο

203 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΙΣΟΖΥΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ εκ. εκ. 1. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΙΟ Εξαγωγές αγαθών 300 Εισαγωγές αγαθών ( 500 ) Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου ΙΣΟΖΥΙΟ ΑΔΗΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Έσοδα από τον τουρισμό 150 Εμβάσματα Κυπρίων που εργάζονται στο εξωτ. 20 Τόκοι & Μερίσματα από επενδύσεις στο εξωτ. 5 Έξοδα Κυπρίων φοιτητών στο εξωτερικό ( 30 ) 145 Έλλειμμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών ΙΣΟΖΥΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Δάνεια από τη Διεθνή Τράπεζα 40 Επενδύσεις αλλοδαπών στην Κύπρο 50 Επενδύσεις Κυπρίων στο εξωτερικό ( 10 ) 80 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Πληρωμών Ισοζύγιο Πληρωμών Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Ισοζύγιο Κίνησης Κεφαλαίου Εμπορικό Ισοζύγιο + Ισοζύγιο Άδηλων Πόρων Το πιο σημαντικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών γιατί δείχνει την ανταγωνιστικότητα που διαθέτει η χώρα στη διεθνή αγορά για αγαθά και υπηρεσίες. 15 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 203

204 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΙΣΟΖΥΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΩΝ Πώς καλύπτεται το έλλειμμα Δανεισμός από το εξωτερικό. Επενδύσεις από το εξωτερικό. Μείωση Συναλλαγματικών αποθεμάτων Πώς διατίθεται το πλεόνασμα Εξόφληση εξωτερικών δανείων. Δανεισμός τρίτων χωρών. Αύξηση συναλλαγματικών αποθεμάτων. Επενδύσεις στο εξωτερικό. Χαλάρωση περιορισμών στο εισαγωγικό εμπόριο. 17 Εάν μια χώρα έχει πλεόνασμα, το χρησιμοποιεί για εξόφληση υποχρεώσεων προς το εξωτερικό (δάνεια), για επενδύσεις στο εξωτερικό, για χρηματοδότηση εισαγωγών και για αύξηση των συναλλαγματικών της αποθεμάτων. Εάν έχει έλλειμμα, η χρηματοδότησή του γίνεται με εξωτερικό δανεισμό ή με μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων Εργαλείo: Διαδίκτυο

205 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Διακανονισμός Διεθνών Πληρωμών Συνάλλαγμα Συνάλλαγμα: είναι τα ξένα νομίσματα και κάθε πιστωτικός τίτλος πληρωτέος σε ξένο νόμισμα, όπως επιταγές, συναλλαγματικές κλπ. Συναλλαγματική ισοτιμία ή Τιμή Συναλλάγματος: είναι ο αριθμός των ξένων νομισματικών μονάδων που ισοδυναμούν με μια εγχώρια ή αριθμός εγχώριων μονάδων που ισοδυναμούν με μια ξένη. 20 Εάν το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών παρουσιάζει συνεχώς έλλειμμα (χρηματοδότηση από εξωτερικό δανεισμό), το κράτος λαμβάνει μέτρα για αποκατάσταση της ισορροπίας. α) Μέτρα ενθάρρυνσης των εξαγωγών: (φορολογικές απαλλαγές, επιχορηγήσεις, χαμηλότερα δάνεια, καλυτέρευση ποιότητας των αγαθών, μείωση κόστους και τιμών των εξαγόμενων αγαθών κλπ). β) Μέτρα περιορισμού των εισαγωγών: (δασμοί, ποσοστώσεις, συναλλαγματικοί περιορισμοί, χρήση και κατανάλωση εγχώριων προϊόντων). 19 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 205

206 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συστήματα Προσδιορισμού της Τιμής Συναλλάγματος α) Σύστημα Ελεύθερων Ισοτιμιών Η τιμή συναλλάγματος προσδιορίζεται ελεύθερα στην αγορά από την προσφορά και τη ζήτηση συναλλάγματος χωρίς καμιά κρατική παρέμβαση. β) Σύστημα των Κυμαινόμενων Ισοτιμιών Προσδιορίζεται από την προσφορά και ζήτηση συναλλάγματος, πάντοτε όμως μέσα στα πλαίσια ενός ανώτατου και κατώτατου ορίου που καθορίζουν τα κράτη. 21 γ) Σύστημα Σταθερών Ισοτιμιών Προσδιορίζεται από τις νομισματικές αρχές της χώρας και παραμένει σταθερή, χωρίς να επηρεάζεται από τις μεταβολές της προσφοράς και ζήτησης συναλλάγματος. Το βασικό πλεονέκτημα του συστήματος των ελεύθερων ισοτιμιών είναι ότι η αποκατάσταση της ισορροπίας του ελλείμματος ή πλεονάσματος γίνεται κατά τρόπο αυτόματο μέσω των μεταβολών της τιμής του συναλλάγματος. Στην περίπτωση του συστήματος των σταθερών ισοτιμιών το έλλειμμα καλύπτεται με εξωτερικό δανεισμό ή με τη μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων Εργαλείo: Διαδίκτυο

207 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Η υποτίμηση αποσκοπεί στην αύξηση των εξαγωγών και στη μείωση των εισαγωγών, γιατί με την υποτίμηση, π.χ., της κυπριακής λίρας τα κυπριακά προϊόντα γίνονται φθηνότερα για τους ξένους, ενώ τα ξένα προϊόντα γίνονται ακριβότερα για τους Κυπρίους. 24 Υποτίμηση του Νομίσματος Μια χώρα που εφαρμόζει το Σύστημα των σταθερών ισοτιμιών, όταν παρουσιάζει συνεχή ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών, προχωρά στην: Υποτίμηση του Νομίσματος: είναι η μείωση της ισοτιμίας της εγχώριας νομισματικής μονάδας έναντι των ξένων με κυβερνητική απόφαση. π.χ. 1 = 500 δρχ, εάν μειωθεί 20% => 1 = 400 δρχ 23 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 207

208 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Αύξηση εξαγωγών. Ακριβότερες εισαγωγές => μείωση εισαγωγών. Αύξηση εισερχόμενου τουρισμού Μείωση εξερχόμενου τουρισμού. Αύξηση των επενδύσεων από το εξωτερικό. Αύξηση του Πληθωρισμού. Ενθαρρύνονται οι κερδοσκόποι. Μειώνεται το γόητρο της χώρας. Εξουδετερώνονται οι ευεργετικές επιπτώσεις της υποτίμησης του νομίσματος, αν μια ανταγωνιστική χώρα υποτιμήσει και η ίδια το νόμισμά της. 25 Ανατίμηση: είναι το αντίθετο της Υποτίμησης. ίνεται όταν το ισοζύγιο πληρωμών παρουσιάζει συνεχή πλεονάσματα. Διολίσθηση του νομίσματος: Μικρές αλλά συνεχείς μειώσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας, για να διορθωθούν βασικές αδυναμίες του ισοζυγίου πληρωμών. Με άλλα λόγια, η διολίσθηση του νομίσματος αποτελεί στην ουσία βαθμιαία υποτίμηση της αξίας του Εργαλείo: Διαδίκτυο

209 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αν μια χώρα δημιουργεί συνεχώς χρέη, τότε το ΔΝΤ στέλλει εκπροσώπους για να εξετάσουν και να συμβουλεύσουν τη χώρα. Αν η χώρα δεν εφαρμόσει τις υποδείξεις του ΔΝΤ, τότε το ΔΝΤ έχει δικαίωμα να επιβάλει κυρώσεις. Αν τα προβλήματα είναι μεγάλα και δυσεπίλυτα, το ΔΝΤ μπορεί να επιτρέψει στη χώρα να υποτιμήσει το νόμισμά της μέχρι ενός ορισμένου ορίου ( συνήθως μέχρι 10% ). 28 ΔΙΕΘΝΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ (ΔΝΤ) Ιδρύθηκε το 1944, για να ελέγχει, να συμβουλεύει και να χρηματοδοτεί τα κράτη μέλη του, με σκοπό να εξασφαλίζει συνθήκες σταθερότητας και ομαλότητας στις διεθνείς συναλλαγές. Ο δανεισμός των χωρών, για να αντιμετωπίσουν τα ελλείμματά τους στο ισοζύγιο πληρωμών, γίνεται με δανεισμό από τα συναλλαγματικά αποθέματα του ΔΝΤ, που δημιουργούνται από την υποχρεωτική συνεισφορά της κάθε χώρας σ ένα κοινό λογαριασμό. 27 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 209

210 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ενικές Οδηγίες Χρήσης EconEd Online Ο καθηγητής αφού επιλέξει την πιο πάνω ιστοσελίδα τότε θα παρουσιαστούν τα πιο κάτω: Inside Money video (9-12 grade) Teacher guide Θα επιλέξει το Inside Money Video ( 9-12 grade) Teacher guide ένα video διάρκειας 12 λεπτών που θα προβληθεί με βιντεοπροβολέα ενωμένο με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κατά την διάρκεια της προβολής ο καθηγητής θα χωρίσει τους μαθητές σε ομάδες των δύο, θα συμπληρώσουν το συγκεκριμένο φύλλο εργασίας που υπάρχει στην ιστοσελίδα και αφορά τα όσα παρουσιάζονται στο video. Ο καθηγητής στη συνέχεια θα παρουσιάσει σε Power Point 28 διαφάνειες που καλύπτουν το 15 ον κεφάλαιο της Πολιτικής Οικονομίας ( Διεθνές Συναλλαγές Διεθνές Εμπόριο) στους Θα ολοκληρώσει με ασκήσεις που θα δοθούν μαθητές και αφού τις απαντήσουν να συζητηθούν μέσα στη τάξη. 210 Εργαλείo: Διαδίκτυο

211 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Λογιστική A και Β Λυκείου Οικονομικά Α - Λογιστική: Ισολογισμός, Λογαριασμοί Λογιστική Β: Επαναλήψεις, Κεφάλαιο 6 (Κατηγορίες Εξόδων Κατηγορίες Λογαριασμών - Κεφάλαιο Κίνησης) Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_ 4 Balance Sheet. Accounts. Expenses, Working Capital. Internet Explorer Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος μέσα από τον ενημερωτικό φάκελο με τίτλο «So, you want to learn Bookkeeping» Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει επτά (7) Lesson. Το Lesson 1 ονομάζεται The Bookkeeping Language τρεις (3) μεγάλες κατηγορίες σχετικά με θέματα Λογιστικής. Αναλυτικά στην πρώτη κατηγορία που ονομάζεται Major Categories περιέχει: Assets, Liabilities, Capital, Revenue, Expenses, Investments, Drawings, and the type of Assets Liabilities Income Expenses. Στην δεύτερη κατηγορία που ονομάζεται Other Terms Necessary for Understanding & Learning Bookkeeping περιέχει: Transaction, Double entry, Posting, Account, Balance Sheet, Profit, Loss. Στην Τρίτη κατηγορία που ονομάζεται Major Types of Accounting Bookkeeping Records and Documents περιέχει General Ledger, Chart of Accounts, Journal, Trial Balance. Στο τέλος υπάρχουν 6 Matching Terms Quiz. Ο καθηγητής θα εξηγήσει στους μαθητές τους πιο πάνω όρους ταυτόχρονα με την παρουσίαση. (χρόνος 30) ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Έχουμε φορτώσει ήδη στους υπολογιστές το πιο πάνω θέμα ή προτρέπουμε τους μαθητές να ενημερωθούν για το θέμα αυτό μέσω της ιστοσελίδας So, you want to learn Bookkeeping! - ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των δύο θα επιλύσουν σε σύνδεση με το διαδίκτυο τα Quiz που υπάρχουν στην πιο πάνω ιστοσελίδα. Αφού ολοκληρώσουν οι μαθητές θα προβληθεί το σύνολο των Quiz από τον καθηγητή σε οθόνη και θα παρουσιαστούν σε συνεργασία με ολόκληρη την τάξη οι ορθές λύσεις. (χρόνος 10) Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5 211

212 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 5) 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη.. Από το Quiz. 6. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 5 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Ενημερωτικό Σεμινάριο So, You want to learn Bookkeeping. doc Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο_4 Screenshots.doc 212 Εργαλείo: Διαδίκτυο

213 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό Σεμινάριο So, you want to learn Bookkeeping! by Bean Counter's Dave Marshall Copyright Bean Counter Introduction Lesson 1 Lesson 2 Lesson 3 Lesson 4 Lesson 5 Lesson 6 Lesson 7 Bean Counter Accounting Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5 213

214 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ενικές Οδηγίες Χρήσης So, you want to learn Bookkeeping! Ο καθηγητής θα επισκεφθεί την πιο πάνω ιστοσελίδα και τότε θα βρεθεί στην σελίδα So, you want to learn Bookkeeping» Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει επτά (7) Lesson. Επιλέγουμε το Lesson 1 που ονομάζεται The Bookkeeping Language και περιέχει τρεις (3) μεγάλες κατηγορίες σχετικά με θέματα Λογιστικής. Αναλυτικά στην πρώτη κατηγορία που ονομάζεται Major Categories περιέχει: Assets, Liabilities, Capital, Revenue, Expenses, Investments, Drawings, and the type of Assets Liabilities Income Expenses. Στην δεύτερη κατηγορία που ονομάζεται Other Terms Necessary for Understanding & Learning Bookkeeping περιέχει: Transaction, Double entry, Posting, Account, Balance Sheet, Profit, Loss. Στην Τρίτη κατηγορία που ονομάζεται Major Types of Accounting Bookkeeping Records and Documents περιέχει General Ledger, Chart of Accounts, Journal, Trial Balance. Στο τέλος υπάρχουν 6 Matching Terms Quiz. Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των δύο και θα προσπαθήσουν να επιλύσουν τα πιο πάνω Matching Terms Quiz. Τα αποτελέσματα τους θα τα παρουσιάσουν στην τάξη όπου και θα συζητηθούν. Οι πιο πάνω ιστοσελίδες βρίσκονται και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 4 Λογιστική. 214 Εργαλείo: Διαδίκτυο

215 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Χρηματιστήριο Β Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο. 8, Χρηματιστήρια (σελίδες ) Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* 1 διδακτική περίοδος (45)λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_ 5 Stock exchange, shares, bonds Internet Explorer ( Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ο καθηγητής θα προβάλει σε βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τις αρχικές ιστοσελίδες του ΧΑΚ και του ΧΑΑ και θα εξηγήσει τα βασικά στοιχεία της λειτουργίας των δύο χρηματιστηρίων. Στο ΧΑΚ θα δούμε το Προφίλ που περιέχει το ιστορικό και τους στόχους, το Συμβούλιο με τα μέλη που το απαρτίζουν, Ανασκοπήσεις με την τελευταία μηνιαία ανασκόπηση, Νομικό Πλαίσιο, Εταιρική Διακυβέρνηση με τον Εταιρικό Κώδικα, Νέες Αγορές και Τιμοκατάλογο. Επίσης θα δούμε μεταξύ άλλων τις Εισηγμένες Εταιρείες με τα Μερίσματα και τις Υποχρεώσεις τους, την Αγορά με τους Δείκτες Ανακοινώσεις Αρχεία Έντυπα. Τα αντίστοιχα υπάρχουν και για το ΧΑΑ. (χρόνος 25) ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Θα παραπέμψει τους μαθητές στην ιστοσελίδα Όπως και στις ιστοσελίδες ( cse.com.cy, Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 07) ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 04) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Θα ζητηθεί από τους μαθητές να απαντήσουν τις ερωτήσεις του βιβλίου στη σελίδα 273. (χρόνος 9) ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη.. Από τις απαντήσεις των ερωτήσεων. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6 215

216 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 6 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 5 Screenshots.doc 216 Εργαλείo: Διαδίκτυο

217 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα επισκεφθεί τις ιστοσελίδες ( του ΧΑΚ και του ΧΑΑ Θα δει το πρώτο παράθυρο και θα επιλέξει το Προφίλ. Θα του ανοίξει τότε τα διπλανά παράθυρα (όπως βλέπουμε στην εικόνα μας) και με την επιλογή μας στο κάθε ένα ξεχωριστά θα εμφανίζεται στην οθόνη μας η νέα εικόνα μαζί με λίγα λόγια για επεξήγηση. Ο καθηγητής θα παρουσιάσει όλα τα πιο πάνω σε σύντομο χρόνο ώστε να δώσει και αρκετό χρόνο στους μαθητές να επισκεφτούν και οι ίδιοι την ιστοσελίδα του ΧΑΚ, να την μελετήσουν για να μπορούν να απαντήσουν τις ερωτήσεις στη σελίδα 273 από το βιβλίο τους. Με τον ίδιο τρόπο όπως εργαστήκαμε πιο πάνω θα μπούμε και στην ιστοσελίδα του ΧΑΑ ή όπου επιλέγοντας τα αντίστοιχα παράθυρα θα δούμε πως λειτουργεί και το Ελληνικό Χρηματιστήριο. Και εδώ οι μαθητές θα πρέπει να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του ΧΑΑ, για να τους βοηθήσει στις ερωτήσεις τους και στο τέλος να γίνει μια καλή συζήτηση και ανατροφοδότηση για τα δύο χρηματιστήρια. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6 217

219 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εισαγωγή Οικονομικών Επιστημών Λυκείου Οικονομικά Α - Κεφάλαιο 1- Βασικές Έννοιες, Πολιτική Οικονομία - Κεφ. 1 Εισαγωγή 2 διδακτικές περίοδοι (90) λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_ 6 Economics, Production curve, opportunity cost. Internet Explorer map.htm Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος σε Power point (Introduction to Economics) (8 διαφάνειες) από τον καθηγητή. (χρόνος 10 ) (προαιρετικά) Θα παρουσιάσει και θα εξηγήσει την Εισαγωγή, Οικονομικό πρόβλημα, Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων σε ένα καινούργιο Power Point στα ελληνικά Pol_Oik_ Chapter_1 (25 διαφάνειες) (χρόνος 25 ) ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Μοιράζουμε στους μαθητές σε φωτοτυπία τα φύλλα εργασίας και δίνουμε οδηγίες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων. (χρόνος 2 ) ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα τους συστηθεί να ανοίξουν την ιστοσελίδα econintro_map.htm 5. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 10) ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 16 ) Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 219

220 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Οι μαθητές απαντούν γραπτώς σε ασκήσεις που θα τους δοθούν. (Επισυνάπτονται ασκήσεις με τις λύσεις τους) (χρόνος 20 ) 7. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από τα φύλλα εργασίας.. Από την συζήτηση στην τάξη. Δ. Από το τεστ. 8. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 7 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Φύλλο Εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ασκήσεις Απαντήσεις. doc Εισαγωγική Παρουσίαση 1 Pol_Oik_Chapter_1_New.ppt Εισαγωγική Παρουσίαση 2 econintro.ppt Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 7 Screenshots.doc 220 Εργαλείo: Διαδίκτυο

221 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Φύλλο εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΑΡΑΩΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 1 Συνδυασμοί Ποσότητα τροφίμων Ποσότητα εργαλείων Α Β Δ Ε 70 0 Κόστος ευκαιρίας Συνολικό Ανά μονάδα Τρόφιμα Εργαλεία Τρόφιμα Εργαλεία Ζητείται: α) Να συμπληρώσετε τον πιο πάνω πίνακα β) Να κατασκευάσετε την ΚΠΔ. γ) Να δώσετε τον ορισμό του κόστους ευκαιρίας. Πώς αυτό συνδέεται με το πρόβλημα της ανεπάρκειας ή σπανιότητας; δ) Να εξηγήσετε τι δηλώνουν τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων. ε) Να αναφέρετε τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την κατασκευή της ΚΠΔ. στ) Καθώς αυξάνεται η παραγόμενη ποσότητα ενός αγαθού αυξάνεται και το κόστος ευκαιρίας του. Πού οφείλεται το φαινόμενο αυτό; ζ) Σας δίνονται οι συνδυασμοί: Κ(90,60) και Λ(20,90). Ζητείται: - Να τοποθετήσετε στο διάγραμμα τους πιο πάνω συνδυασμούς. - Να κάνετε τη διάκριση μεταξύ εφικτού και ανέφικτου συνδυασμού και να εξηγήσετε τις δύο έννοιες. - Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί ένας ανέφικτος συνδυασμός να καταστεί εφικτός; Πώς ονομάζεται το φαινόμενο αυτό; η) Να αναφέρετε τους τρεις βασικούς παράγοντες που θα προσδιορίσουν την επιλογή του είδους και της ποσότητας των αγαθών που θα παραχθούν. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 221

222 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΑΣΚΗΣΗ 2 Με βάση το πιο κάτω διάγραμμα να απαντήσετε τις ερωτήσεις που ακολουθούν: ΚΠΔ ΤΡΟΦΙΜΑ (ΤΟΝΟΙ) Χ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ α) Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί η Κ.Π.Δ να μετατοπιστεί δεξιότερα και πώς χαρακτηρίζεται το φαινόμενο αυτό; β) Υστέρα από τη μετατόπιση της καμπύλης δεξιότερα τι υποδηλώνει ο συνδυασμός Χ; γ) Να δείξετε στο ίδιο διάγραμμα (πάνω στο φυλλάδιο) τι θα συμβεί αν παρατηρηθεί μαζική μετανάστευση εργατικού δυναμικού που απασχολείται στους τομείς παραγωγής των αγαθών τροφίμων και αυτοκινήτων. Τι υποδηλώνει ο συνδυασμός Χ μετά την αλλαγή αυτή; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΣΚΗΣΗ 1 (α) Συνδυασμοί Ποσότητα Ποσότητα Κόστος ευκαιρίας τροφίμων εργαλείων Συνολικό Ανά μονάδα Τρόφιμα Εργαλεία Τρόφιμα Εργαλεία Α ,625 Β ,6 0, ,385 Δ ,6 0,267 Ε ,75 - Υπολογισμοί: (ι) Συνολικό κόστος ευκαιρίας: Τρόφιμα Εργαλεία = = = = = = = =20 (2) Ανά μονάδα κόστος ευκαιρίας: Τρόφιμα = = = = Εργαλεία = = = = Εργαλείo: Διαδίκτυο

223 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΚΠΔ ΕΡΑΛΕΙΑ 200 Α Β Λ(20,90) Δ Κ(90,60) 50 Ε ΤΡΟΦΙΜΑ (γ) (δ) (ε) (στ) (ζ) Κόστος ευκαιρίας ενός αγαθού καλείται η ποσότητα ενός άλλου ή άλλων αγαθών που πρέπει να θυσιαστεί για να παραχθεί μια επιπλέον μονάδα του αγαθού αυτού. Εφ όσον οι συντελεστές παραγωγής είναι περιορισμένοι, συνεπώς και οι ποσότητες των αγαθών που θα παραχθούν είναι καθορισμένες και κυμαίνονται μέσα σε κάποια πλαίσια. Έτσι, αν θέλουμε να αυξήσουμε την ποσότητα της παραγωγής ενός αγαθού, αναγκαστικά θα πρέπει να θυσιάσουμε από την ποσότητα της παραγωγής ενός άλλου. Όταν λέμε όρια παραγωγικών δυνατοτήτων μιας οικονομίας, εννοούμε όλους τους μέγιστους δυνατούς συνδυασμούς ποσοτήτων των αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να παραχθούν κάθε φορά από την πλήρη και αποδοτική αξιοποίηση όλων των παραγωγικών συντελεστών που διαθέτει η οικονομία με δεδομένη τεχνολογία. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την κατασκευή της ΚΠΔ είναι: - Η ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών που διατίθενται να είναι δεδομένη και σταθερή. - Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται να είναι δεδομένη. - Όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές να απασχολούνται πλήρως και αποδοτικά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι όλοι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή των διαφόρων αγαθών. Στην αρχή αποδεσμεύονται οι πιο κατάλληλοι και στη συνέχεια οι λιγότερο κατάλληλοι. Ο συνδυασμός Κ(90,60) είναι ανέφικτος και ο συνδυασμός (20,90) εφικτός. (η) Εφικτός είναι ο συνδυασμός που εμπίπτει στις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας. Αν βρίσκεται πάνω στην ΚΠΔ είναι ένας μέγιστος εφικτός συνδυασμός που υποδηλώνει πλήρη αξιοποίηση των συντελεστών παραγωγής, ενώ αν βρίσκεται αριστερά της ΚΠΔ υποδηλώνει υποαπασχόληση των διαθεσίμων συντελεστών. Ανέφικτος είναι ο συνδυασμός που δεν μπορεί να παραχθεί, διότι δεν εμπίπτει στα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας, ένεκα της ανεπάρκειας των παραγωγικών συντελεστών και βρίσκεται δεξιά της ΚΠΔ. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν για την παραγωγή ενός ανέφικτου συνδυασμού είναι: η αύξηση της ποσότητας των παραγωγικών συντελεστών ή και η βελτίωση της τεχνολογίας. Η ΚΠΔ μετατοπίζεται προς τα δεξιά διευρύνοντας τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται οικονομική ανάπτυξη ή μεγέθυνση. Οι τρεις βασικοί παράγοντες που θα προσδιορίσουν το είδος και την ποσότητα των αγαθών που θα παραχθούν είναι: Οι προτιμήσεις των καταναλωτών. Η ποσότητα και η ποιότητα των συντελεστών παραγωγής. Το επίπεδο της τεχνολογίας που διαθέτει η οικονομία. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 223

224 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΑΣΚΗΣΗ 2 α) ια να μετατοπιστεί δεξιότερα η Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων πρέπει: Να αυξηθεί η ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών ή Να βελτιωθεί η τεχνολογία παραγωγής των αγαθών Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται ως οικονομική ανάπτυξη ή οικονομική μεγέθυνση. β) Με τη μετατόπιση της Καμπύλης Παραγωγικών Δυνατοτήτων ο συνδυασμός Χ υποδηλώνει ένα εφικτό συνδυασμό, ο οποίος όμως δείχνει ότι οι διαθέσιμοι συντελεστές δεν αξιοποιούνται πλήρως, ενώ πριν την μετατόπιση της ΚΠΔ ήταν ένας μέγιστος εφικτός συνδυασμός. γ) Αν παρατηρηθεί μαζική μετανάστευση σε άλλες χώρες εργατικού δυναμικού που απασχολείται στους τομείς παραγωγής των αγαθών τροφίμων και των αυτοκινήτων, τότε η καμπύλη θα μετακινηθεί αριστερά X Ο συνδυασμός Χ μετά την αλλαγή αυτή υποδηλώνει ένα ανέφικτο συνδυασμό. 224 Εργαλείo: Διαδίκτυο

225 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Εισαγωγική Παρουσίαση 1 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 225

238 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Εισαγωγική Παρουσίαση 2 Introduction to Economics The Economic Problem Opportunity Cost Production Possibility Frontiers Copyright 2006 Biz/ed The Economic Problem Unlimited Wants Scarce Resources Land, Labour, Capital Resource Use Choices A wind farm. Copyright: Getty Images, available from Education Image Gallery Copyright 2006 Biz/ed 238 Εργαλείo: Διαδίκτυο

239 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ The Economic Problem What goods and services should an economy produce? should the emphasis be on agriculture, manufacturing or services, should it be on sport and leisure or housing? How should goods and services be produced? labour intensive, land intensive, capital intensive? Efficiency? Who should get the goods and services produced? even distribution? more for the rich? for those who work hard? Copyright 2006 Biz/ed Opportunity Cost Definition the cost expressed in terms of the next best alternative sacrificed Helps us view the true cost of decision making Implies valuing different choices Copyright 2006 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 239

240 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Production Possibility Frontiers Show the different combinations of goods and services that can be produced with a given amount of resources No ideal point on the curve Any point inside the curve suggests resources are not being utilised efficiently Any point outside the curve not attainable with the current level of resources Useful to demonstrate economic growth and opportunity cost Copyright 2006 Biz/ed Capital Goods Production Possibility Frontiers Ym Yo Y1 A B Assume If it devotes a country all If the country is If resources it reallocates to its capital at can produce two resources goods point it (moving could A on round the PPF types produce It of can a goods maximum produce with of Ym. its more resources consumer the goods capital but only goods at the combination expense If it devotes of fewer all capital of its Yo and consumer capital goods. resources The to goods goods opportunity and consumer goods it Xo X1 consumer goods could produce a goods is Yo Y1 capital goods. maximum of Xm the PPF from A to B) it can cost of producing an extra Xo X1Xm Consumer Goods Copyright 2006 Biz/ed 240 Εργαλείo: Διαδίκτυο

241 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Production Possibility Frontiers Capital Goods Y1 Yo C A.B Production inside the PPF e.g. point B means the country is not using all its resources It can only produce at points outside the PPF if it finds a way of expanding its resources or improves the productivity of those resources it already has. This will push the PPF further outwards. Xo X1 Consumer Goods Copyright 2006 Biz/ed Positive and Normative Economics Health care can be improved with more tax funding Pollution control is effective through a system of fines Society ought to provide homes for all Any strategy aimed at reducing factory closures in deprived areas would be helpful Positive Statements: Capable of being verified or refuted by resorting to fact or further investigation Normative Statements: Contains a value judgement which cannot be verified by resort to investigation or research Copyright 2006 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 241

242 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα κάνει μια σύντομη παρουσίαση του Power Point Introduction to Economics, το οποίο περιέχει 8 διαφάνειες. Επειδή είναι στα Αγγλικά, θα συνεχίσει με ένα νέο Power Point Pol_Oik_Chapter_1_New το οποίο είναι στα ελληνικά. Περιέχει 25 διαφάνειες και αναφέρεται στους κλάδους της Οικονομικής Επιστήμης, στο οικονομικό πρόβλημα και στο οικονομικό αξίωμα, στην καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων και στο οικονομικό κύκλωμα. Οι μαθητές θα εργαστούν ατομικά και να λύσουν τις δύο ασκήσεις που θα τους δοθούν. Όλα τα πιο πάνω βρίσκονται και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 6: Πολιτική Οικονομία Εισαγωγή Οικονομικών Επιστημών 242 Εργαλείo: Διαδίκτυο

243 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Σχηματισμός των Τιμών Λυκείου Πολιτική Οικονομία - Κεφ. 5 Σχηματισμός Τιμών 2 διδακτικές περίοδοι (90)λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_7 Demand, supply, equilibrium, price, quantity Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος The Market System Demand, Supply and Price Determination (14 Διαφάνειες στα αγγλικά) σε Power point από τον καθηγητή. (χρόνος 7). (προαιρετικά). Θα συνεχίσει ταυτόχρονα με την παρουσίαση πάλι σε Power Point (60 Διαφάνειες) το ίδιο θέμα Σχηματισμός των Τιμών στο οποίο θα περιλαμβάνει τη Καμπύλη Ζήτησης, Καμπύλη Προσφοράς, Προσδιοριστικούς παράγοντες των καμπύλων, Μεταβολές των καμπύλων, Σημείο Ισορροπίας και Μεταβολή στη τιμή ισορροπία. (χρόνος 30) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Προτρέπονται οι μαθητές όπως ερευνήσουν την ιστοσελίδα demandsupply.htm (Σχηματισμός Τιμών). Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 10) 3. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Θα δοθεί στους μαθητές μια σειρά από φύλλα εργασίας (18 ασκήσεις) που καλύπτουν όλη την ύλη του θέματος. Οι μαθητές θα απαντήσουν σε πέντε (5) επιλεγμένες ερωτήσεις. Ο καθηγητής θα έχει και τις απαντήσεις των ερωτήσεων. (χρόνος 30) 4. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες και έλεγχος για την ορθότητα των απαντήσεων. (χρόνος 13) 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από τα φύλλα εργασίας.. Από την συζήτηση στην τάξη. 6. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 243

244 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 8 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Φύλλο Εργασίας Κεφάλαιο 5ον Σχηματισμός των Τιμών Ερωτήσεις Απαντήσεις.doc Σχηματισμός των τιμών Παρουσίαση Pol_Oik_Chapter_5_New.ppt Ενημερωτικό «Από την Λίρα στο Ευρώ» Ενημερωτικό «Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στο δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ» EURPRG_ FROMTHEPOUNDTOEURO- SECONDARY.ppt EUROPRESENTATION- SECONDARYSCHOOLSEPT07.ppt The Market System demandsupply.ppt Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 7 Screenshots.doc 244 Εργαλείo: Διαδίκτυο

245 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Φύλλο εργασίας Κεφάλαιο 5 ον Σχηματισμός των Τιμών Ερώτηση 1η Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει την ζήτηση και την προσφορά του αγαθού Α σε διάφορες τιμές στη διάρκεια μιας εβδομάδας. Τιμή Ζητούμενη Ποσότητα ( Μονάδες ) Προσφερόμενη Ποσότητα ( Μονάδες ) Ζητείται : α) Να κατασκευάσετε σ ένα διάγραμμα τις καμπύλες ζήτησης και προσφοράς. β) Να προσδιορίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και να εξηγήσετε το ρόλο της τιμής ισορροπίας. γ) Τι θα συμβεί αν οι πωλητές καθορίσουν την τιμή στις 50. Εξηγήστε με ποιο τρόπο θα αποκατασταθεί και πάλι η ισορροπία; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 245

246 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 δ) Να εξηγήσετε για ποιους λόγους οι καταναλωτές αντιδρούν με αύξηση της ζητούμενης ποσότητας κάποιου αγαθού όταν μειώνεται η τιμή του. Ερώτηση 2η Υποθέτουμε ότι η αγορά ροδάκινων βρίσκεται σε ισορροπία και παρατηρείται αύξηση της τιμής των βερίκοκων και συγχρόνως μείωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών των ροδάκινων. Να δείξετε διαγραμματικά την νέα κατάσταση ισορροπίας και να την ερμηνεύσετε. Ερώτηση 3η Να εξηγήσετε με την βοήθεια διαγράμματος ποια επίδραση έχει πάνω στην τιμή και την ποσότητα ισορροπίας του ελαιόλαδου η εμφάνιση της ασθένειας του Δάκου που καταστρέφει τις ελιές. 246 Εργαλείo: Διαδίκτυο

247 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ερώτηση 4η Έστω ότι αυξήθηκε η τιμή στο βοδινό κρέας. Εξηγήστε πως θα επηρεαστεί και με διάγραμμα : α) η κατανάλωση του βοδινού κρέατος β) η κατανάλωση του χοιρινού κρέατος Ερώτηση 5η Σας δίνεται το πιο κάτω διάγραμμα το οποίο αφορά το προϊόν Χ: Ρ Z Α Ζ 0 Β Z Ζ Q Με βάση το διάγραμμα: α) ράψετε το λόγο για την μετακίνηση από το σημείο Α στο σημείο Β της καμπύλης ΖΖ. β) ράψετε δύο λόγους για τη μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ. Ποια επίδραση θα έχει η μετατόπιση της καμπύλης στη συνολι κή ζήτηση; Δικαιολογήστε την απάντηση σας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 247

248 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 6η Τι εννοούμε με τους όρους «επίδραση υποκατάστασης» και «εισοδηματική επίδραση»; Ερώτηση 7η Εξηγήστε και με την βοήθεια διαγράμματος ποια επίδραση θα έχει στη ποσότητα και στη τιμή ισορροπίας της ζάχαρης και του μελιού η αύξηση της παραγωγής του ζαχαροκάλαμου λόγω των βελτιωμένων καιρικών συνθηκών. Ερώτηση 8η Στο πιο κάτω διάγραμμα δίνεται η καμπύλη ζήτησης ΖΖ, η καμπύλη προσφοράς ΠΠ και το σημείο ισορροπίας Ε: Ζητείται να εξηγήσετε και να δικαιολογήσετε την επίδραση που θα έχει στην τιμή και στην ποσότητα ισορροπίας: α) Η μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ. 248 Εργαλείo: Διαδίκτυο

249 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ β) Η ταυτόχρονη μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ και της καμπύλης ΠΠ στη θέση Π Π. Ερώτηση 9η Έστω ότι αυξήθηκε η τιμή στα όπλα. Εξηγήστε πως θα επηρεαστεί με διάγραμμα : α) η ζητούμενη ποσότητα των όπλων β) η ζητούμενη ποσότητα των σφαιρών. Ερώτηση 10η Στην υπεραγορά ΔΕΛΤΑ η ατομική καμπύλη ζήτησης για το αγαθό Κ τριών καταναλωτών ( Α, Β, ) στις τιμές των 4 και 8 ήταν: A B Ρ Ρ Ρ Z Z Z Z 4 Z 4 Z Q Q Q Από τα πιο πάνω δεδομένα να παρουσιάσετε στους άξονες την αγοραία καμπύλη ζήτησης. Να δείξετε και τους υπολογισμούς σας. Υπολογισμοί: Αγοραία καμπύλη ζήτησης Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 249

250 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 11η ( Εισαγωγικές 2000) Οι αριθμοί στον πιο κάτω πίνακα αντιπροσωπεύουν τη ζήτηση και την προσφορά χοιρινού κρέατος στην κυπριακή αγορά για μια εβδομάδα. Ρ 0,7 0 0,8 0 0,9 0 1,0 0 1,1 0 1,2 0 Ζητούμενη ποσότητα σε χιλ. κιλά (Q) Προσφερόμ ενη ποσότητα σε χιλ. κιλά (Q) Πλεόνασμα / Έλλειμμα Ζήτησης σε χιλιάδες κιλά Πλεόνασμα / Έλλειμμα Προσφοράς σε χιλιάδες κιλά 86 (15) (5) (10) Σημείωση: Οι αριθμοί στην παρένθεση είναι αρνητικοί αριθμοί. I) Να αντιγράψετε και να συμπληρώσετε τον πιο πάνω πίνακα. II) Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία του πιο πάνω πίνακα να κατασκευάσετε τις καμπύλες της προσφοράς και της ζήτησης και να προσδιορίσετε το σημείο ισορροπίας. III) Να εξηγήσετε πως θα επηρεαστεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας του χοιρινού κρέατος αν αυξηθεί η τιμή των κοτόπουλων, δεδομένου ότι η προσφορά του χοιρινού κρέατος παραμένει σταθερή. Να δείξετε διαγραμματικά τις πιθανές μεταβολές στην αγορά χοιρινού κρέατος και να τις αιτιολογήσετε. 250 Εργαλείo: Διαδίκτυο

251 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ IV) Πότε δύο αγαθά λέγονται συμπληρωματικά και ποια σχέση τα συνδέει; Δώστε δύο ζεύγη συμπληρωματικών αγαθών. V) Πότε δύο αγαθά λέγονται υποκατάστατα και ποια σχέση τα συνδέει; Δώστε δύο ζεύγη υποκατάστατων αγαθών. Ερώτηση 12η Έστω ότι τον περασμένο μήνα αυξήθηκαν οι τιμές των τσιγάρων. Εξηγήστε πως επηρεάστηκε η συμπεριφορά των καταναλωτών ως προς την κατανάλωση τσιγάρων, αν οι λοιποί προσδιοριστικοί παράγοντες παρέμειναν σταθεροί. Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. Ερώτηση 13η Έστω ότι οι καταναλωτές αναμένουν αύξηση στις τιμές των ηλεκτρικών συσκευών τον επόμενο μήνα. Πως θα επηρεαστεί η ζήτηση των καταναλωτών για τις ηλεκτρικές συσκευές σήμερα; Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 251

252 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 14η "Η τιμή των Ιταλικών επίπλων μειώθηκε και έτσι τα Ιταλικά έπιπλα είναι πιο φθηνά από τα άλλα έπιπλα οπουδήποτε αλλού." Αν υποτεθεί ότι η πιο πάνω δήλωση είναι ορθή, πως αυτό το γεγονός θα επηρεάσει, στην Κύπρο, τα μεγέθη της ζήτησης; I) ια τα Ιταλικά έπιπλα και II) ια τα Κυπριακά έπιπλα. Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. Ερώτηση 15η Να ταξινομήσετε τις παρακάτω περιπτώσεις σαν: Α) Μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα Β) Μεταβολή στην ζήτηση 1) Αύξηση κατανάλωση της μπύρας, επειδή αυξήθηκε η τιμή του κρασιού. 2) Αύξηση κατανάλωσης των σταφυλιών λόγω στροφής των προτιμήσεων των καταναλωτών προς τα σταφύλια. 3) Αύξησης της κατανάλωσης ψαριών, επειδή η τιμή τους μειώθηκε. 4) Μείωση κατανάλωση κρέατος, επειδή έρευνα έδειξε ότι το κρέας περιέχει βλαβερές ουσίες. 5) Μείωση κατανάλωσης από την επιβολή του Φ.Π.Α. Ερώτηση 16η Τι καλείται προσφοράς ενός αγαθού και ποιοι παράγοντες την προσδιορίζουν; 252 Εργαλείo: Διαδίκτυο

253 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ερώτηση 17η Αναφέρετε τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά. Ερώτηση 18η Αναφέρετε τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα αριστερά. Κεφάλαιο 5 ον Σχηματισμός των Τιμών Ερώτηση 1η Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει την ζήτηση και την προσφορά του αγαθού Α σε διάφορες τιμές στη διάρκεια μιας εβδομάδας. Τιμή Ζητούμενη Ποσότητα ( Μονάδες ) Προσφερόμενη Ποσότητα ( Μονάδες ) Ζητείται : 1) Να κατασκευάσετε σ ένα διάγραμμα τις καμπύλες ζήτησης και προσφοράς. Τιμή Π 50 Ζ 30 Ε Π Ζ Ποσότητα Q Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 253

254 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ) Να προσδιορίσετε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και να εξηγήσετε το ρόλο της τιμής ισορροπίας. Η τιμή ισορροπίας είναι 30 και η ποσότητα ισορροπίας είναι 140. Παρατηρούμε ότι μόνο μια τιμή ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, γιατί σ αυτή την τιμή όση ποσότητα ζητείται τόση ποσότητα προσφέρεται. Είναι το σημείο τομής των δύο καμπύλων ΖΖ & ΠΠ και είναι η μόνη τιμή που θα διατηρηθεί στην αγορά γιατί εξασφαλίζει την ισορροπία προσφοράς και Ζήτησης. 3) Τι θα συμβεί αν οι πωλητές καθορίσουν την τιμή στις 50. Εξηγήστε με ποιο τρόπο θα αποκατασταθεί και πάλι η ισορροπία; Αν οι πωλητές καθορίσουν την τιμή στις 50 τότε δημιουργείται ένα πλεόνασμα προσφοράς = 110 μονάδες γιατί στη τιμή των 50 προσφέρονται 210 μονάδες ενώ ζητούνται 100 μονάδες. ια να διαθέσουν το πλεόνασμα αυτό οι παραγωγοί τους προκαλεί ανταγωνισμό μεταξύ τους και τους αναγκάζει να μειώνουν συνεχώς την τιμή του αγαθού μέχρις ότου να μπορέσουν να διαθέσουν τις επιπλέον 110 μονάδες. Σύμφωνα με τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς η τιμή μειώνεται, η ζητούμενη ποσότητα θα αυξάνεται και η προσφερόμενη ποσότητα θα μειώνεται, με συνέπεια να εξισωθούν στο σημείο ισορροπίας Ε, όπου δεν θα υπάρχει πλέον πλεόνασμα προσφοράς. 4) Να εξηγήσετε για ποιους λόγους οι καταναλωτές αντιδρούν με αύξηση της ζητούμενης ποσότητας κάποιου αγαθού όταν μειώνεται η τιμή του. Η αντίδραση οφείλεται βασικά σε δύο λόγους: (α) την επίδραση υποκατάστασης δηλαδή όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, ενώ οι τιμές, των άλλων παρόμοιων αγαθών παραμείνουν οι ίδιες, οι καταναλωτές θα αρχίσουν να ζητούν μεγαλύτερη ποσότητα από το αγαθό αυτό σε βάρος των άλλων αγαθών. (β) την εισοδηματική επίδραση δηλαδή όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών αυξάνεται, γιατί με το ίδιο εισόδημα μπορούν να αγοράσουν περισσότερη ποσότητα από το αγαθό απ ότι προηγουμένως. Ερώτηση 2η Υποθέτουμε ότι η αγορά ροδάκινων βρίσκεται σε ισορροπία και παρατηρείται αύξηση της τιμής των βερίκοκων και συγχρόνως μείωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών των ροδάκινων. Να δείξετε διαγραμματικά την νέα κατάσταση ισορροπίας και να την ερμηνεύσετε. Ζ Ζ Π Π Ρ Α Β Π Π 0 Ζ Ζ Q1 Q2 Q 254 Εργαλείo: Διαδίκτυο

255 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ερώτηση 3η Να εξηγήσετε με την βοήθεια διαγράμματος ποια επίδραση έχει πάνω στην τιμή και την ποσότητα ισορροπίας του ελαιόλαδου η εμφάνιση της ασθένειας του Δάκου που καταστρέφει τις ελιές. Ζ Π Π Ρ2 Ε Ρ1 0 Q2 Π Q1 Π Ζ Q Ε Στο αρχικό σημείο ισορροπίας Ε αντιστοιχεί η τιμή ισορροπίας Ρ1 και ποσότητα ισορροπίας Q1. Με την εμφάνιση της ασθένειας του Δάκου που καταστρέφει τις ελιές, η προσφερόμενη ποσότητα θα μειωθεί και η καμπύλη προσφοράς θα μετατοπιστεί στα αριστερά π π. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής ισορροπίας σε Ρ2 και την μείωση της ποσότητας ισορροπίας σε Q2 και νέο σημείο ισορροπίας το Ε. Ερώτηση 4η Έστω ότι αυξήθηκε η τιμή στο βοδινό κρέας. Εξηγήστε πως θα επηρεαστεί με διάγραμμα: α) η κατανάλωση του βοδινού κρέατος β) η κατανάλωση του χοιρινού κρέατος ΒΟΔΙΝΟ ΧΟΙΡΙΝΟ P Z P Z Z P2 Β P1 Α P1 Α Β Z Ζ Ζ 0 0 Q2 Q1 Q Q1 Q2 Q Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 255

256 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 5η Σας δίνεται το πιο κάτω διάγραμμα το οποίο αφορά το προϊόν Χ: Τιμή Ρ Z Α Z Β 0 Z Ζ Ποσότητα Q Με βάση το διάγραμμα: Α) ράψετε το λόγο για την μετακίνηση από το σημείο Α στο σημείο Β της καμπύλης ΖΖ. Έχει μειωθεί η τιμή και η ζητούμενη ποσότητα αυξήθηκε, γι αυτό και έχουμε μετακίνηση πάνω στη καμπύλη από σημείο σε σημείο. Υπάρχει δηλαδή μεταβολή στη ζητούμενη ποσότητα που οφείλεται αποκλειστικά στη μεταβολή της τιμής του αγαθού και όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν σταθεροί. Β) ράψετε δύο λόγους για τη μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ. Ποια επίδραση θα έχει η μετατόπιση της καμπύλης στη συνολική ζήτηση; Δικαιολογήστε την απάντηση σας. Όταν έχουμε μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ προς τα δεξιά στο Ζ Ζ υπάρχει μεταβολή της ζήτησης. Έχουμε δηλαδή σταθερή (ίδια) τιμή και μεταβολή ενός ή περισσοτέρων από τους άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες. Οι λόγοι που προκαλούν αύξηση της ζήτησης είναι: I. Η αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών II. Η αύξηση της τιμής των υποκατάστατων αγαθών III. Η μείωση της τιμής των συμπληρωματικών αγαθών IV. Η στροφή των προτιμήσεων των καταναλωτών προς το αγαθό V. Η αύξηση του πληθυσμού (αριθμός των καταναλωτών) Η μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ προς τα δεξιά θα επηρεάσει την συνολική ζήτηση - δηλαδή θα αυξηθεί - εφόσον η συνολική ζήτηση αποτελείται από το άθροισμα των ατομικών ζητήσεων έτσι στην ίδια τιμή θα ζητούνται μεγαλύτερες ποσότητες από το αγαθό. Ερώτηση 6η Τι εννοούμε με τους όρους «επίδραση υποκατάστασης» και «εισοδηματική επίδραση»; Επίδραση υποκατάστασης δηλαδή όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, ενώ οι τιμές, των άλλων παρόμοιων αγαθών παραμείνουν οι ίδιες, οι καταναλωτές θα αρχίσουν να ζητούν μεγαλύτερη ποσότητα από το αγαθό αυτό σε βάρος των άλλων αγαθών. Αντίθετα θα συμβεί όταν αυξηθεί η τιμή ενός αγαθού. Εισοδηματική επίδραση δηλαδή όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών αυξάνεται, γιατί με το ίδιο εισόδημα μπορούν να αγοράσουν περισσότερη ποσότητα από το αγαθό απ ότι προηγουμένως. Επίσης η μείωση της τιμής ενός προϊόντος επιτρέπει την αγορά του από καταναλωτές που δεν μπορούσαν να το αγοράσουν προηγουμένως λόγω χαμηλού εισοδήματος. 256 Εργαλείo: Διαδίκτυο

257 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ερώτηση 7η Εξηγήστε και με την βοήθεια διαγράμματος ποια επίδραση θα έχει στη ποσότητα και στη τιμή ισορροπίας της ζάχαρης και του μελιού η αύξηση της παραγωγής του ζαχαροκάλαμου λόγω των βελτιωμένων καιρικών συνθηκών. ΖΑΧΑΡΗ ΜΕΛΙ P Z Π Π Ρ Ζ Ζ Π Ρ1 Ε Ρ1 Ε Ρ2 Π Ε Ρ2 Ε Π Ζ Π Ζ Ζ 0 0 Q1 Q2 Q Q1 Q2 Q Ερώτηση 8η Στο πιο κάτω διάγραμμα δίνεται η καμπύλη ζήτησης ΖΖ, η καμπύλη προσφοράς ΠΠ και το σημείο ισορροπίας Ε: Ζητείται να εξηγήσετε και να δικαιολογήσετε την επίδραση που θα έχει στην τιμή και στην ποσότητα ισορροπίας: α) η μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ. H μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ θα έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει το σημείο ισορροπίας (Ε) το οποίο αντιστοιχούσε σε τιμή 30 και ποσότητα 300 κιλά. Το νέο σημείο ισορροπίας θα είναι το σημείο Α που αντιστοιχεί στη τιμή 40 και στη ποσότητα 400 κιλά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ η προσφορά παραμένει η ίδια (αμετάβλητη καμπύλη προσφοράς), η ζήτηση αυξάνεται (μετατόπιση της καμπύλης προς τα δεξιά) Η αύξηση όμως της ζήτησης, προκαλεί αύξηση της τιμής, η οποία αντιστοιχεί σε μεγαλύτερη ποσότητα ισορροπίας. β) η ταυτόχρονη μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ και της καμπύλης ΠΠ στη θέση Π Π. Η ταυτόχρονη μετατόπιση της καμπύλης ΖΖ στη θέση Ζ Ζ και της καμπύλης ΠΠ στη θέση Π Π έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση του νέου σημείου ισορροπίας στο σημείο Β, που αντιστοιχεί σε τιμή 30 και ποσότητα 500 κιλά. Όπως βλέπουμε, ενώ η ποσότητα ισορροπίας αυξήθηκε από 300 σε 500 κιλά, η τιμή ισορροπίας παρέμεινε η ίδια 30. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αύξηση της ζήτησης ήταν ακριβώς η ίδια με την αύξηση της προσφοράς και επομένως δεν επηρεάστηκε η τιμή ισορροπίας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 257

258 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 9η Έστω ότι αυξήθηκε η τιμή στα όπλα. Εξηγήστε πως θα επηρεαστεί με διάγραμμα : α) η ζητούμενη ποσότητα των όπλων β) η ζήτηση των σφαιρών. ΟΠΛΑ ΣΦΑΙΡΕΣ P Z P Z Z P2 Β P1 Α P1 Β Α Z Ζ Ζ 0 Q2 Q1 Q 0 Q2 Q1 Q Τα όπλα και οι σφαίρες είναι συμπληρωματικά αγαθά, γι αυτό η αύξηση στη τιμή του ενός θα μειώσει την ζητούμενη ποσότητα τόσο του ίδιου, όσο και του συμπληρωματικού αγαθού. Στα όπλα έχουμε μεταβολή στη ζητούμενη ποσότητα, - αύξηση στην τιμή και μείωση της ζητούμενης ποσότητας και έτσι έχουμε μετακίνηση από σημείο σε σημείο πάνω στη καμπύλη (Α Β). Στις σφαίρες έχουμε μεταβολή στη ζήτηση τιμή παραμένει ίδια και αλλάζει τουλάχιστον ένας προσδιοριστικός παράγοντας και έτσι έχουμε μετατόπιση της καμπύλης προς τα αριστερά (μείωση). Ερώτηση 10η Στην υπεραγορά ΔΕΛΤΑ η ατομική καμπύλη ζήτησης για το αγαθό Κ τριών καταναλωτών (Α, Β, ) στις τιμές των 4 και 8 ήταν: A B Ρ Ρ Ρ Z Z Z Z 4 Z 4 Z Q Q Q Από τα πιο πάνω δεδομένα να παρουσιάσετε στους άξονες την αγοραία καμπύλη ζήτησης. Να δείξετε και τους υπολογισμούς σας. Υπολογισμοί: Αγοραία καμπύλη ζήτησης Ρ Στην τιμή 4 προσθέτουμε όλες Ζητούμενες Ζ ποσότητες (ατομικές), ώστε να βρούμε την 8 αγοραία ή συνολική ζήτηση ( 6+5+8)= 19. Το ίδιο κάνουμε και για την τιμή 8, για να 6 βρούμε και εδώ την συνολική ή αγοραία ζήτηση (4+3+6)=13. Έχουμε έτσι τις δύο 4 τιμές με τις αντίστοιχες ζητούμενες ποσότητες, δηλαδή την τιμή 4 με ζητούμενη 2 Ζ ποσότητα 19 και τιμή 8 με ζητούμενη ποσότητα Q 258 Εργαλείo: Διαδίκτυο

259 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ερώτηση 11η ( Εισαγωγικές 2000) Οι αριθμοί στον πιο κάτω πίνακα αντιπροσωπεύουν τη ζήτηση και την προσφορά χοιρινοί κρέατος στην κυπριακή αγορά για μια εβδομάδα. Ρ 0,7 0 0,8 0 0,9 0 1,0 0 1,1 0 1,2 0 Ζητούμενη ποσότητα σε χιλ. κιλά (Q) Προσφερόμ ενη ποσότητα σε χιλ. κιλά (Q) Πλεόνασμα / Έλλειμμα Ζήτησης σε χιλιάδες κιλά Πλεόνασμα / Έλλειμμα Προσφοράς σε χιλιάδες κιλά (15) (10) (5) (5) (10) 10 Σημείωση: Οι αριθμοί στην παρένθεση είναι αρνητικοί αριθμοί. I) Να αντιγράψετε και να συμπληρώσετε τον πιο πάνω πίνακα. II) Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία του πιο πάνω πίνακα να κατασκευάσετε τις καμπύλες της προσφοράς και της ζήτησης και να προσδιορίσετε το σημείο ισορροπίας. III) Ρ 120 Z Π Ε Π Ζ Q IV) Να εξηγήσετε πως θα επηρεαστεί η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας του χοιρινού κρέατος αν αυξηθεί η τιμή των κοτόπουλων, δεδομένου ότι η προσφορά του χοιρινού κρέατος παραμένει σταθερή. Να δείξετε διαγραμματικά τις πιθανές μεταβολές στην αγορά χοιρινού κρέατος και να τις αιτιολογήσετε. Ρ Ζ Ρ2 Ρ1 Π Π Ζ Ε Ε Ζ Ζ 0 Q1 Q2 Q Όταν αυξάνεται η τιμή των κοτόπουλων (κοτόπουλο και χοιρινό υποκατάστατα), μέρος των καταναλωτών θα στραφεί προς την ζήτηση του χοιρινού κρέατος, έτσι η ζήτηση του χοιρινού θα αυξηθεί με αποτέλεσμα η καμπύλη ζήτησης του να μετατοπιστεί προς τα δεξιά. Έχουμε νέο σημείο ισορροπίας Ε και μεγαλύτερη τιμή Ρ2και ποσότητα Q2 ισορροπίας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 259

260 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 V) Πότε δύο αγαθά λέγονται συμπληρωματικά και ποια σχέση τα συνδέει; Δώστε δύο ζεύγη συμπληρωματικών αγαθών. Συμπληρωματικά είναι τα αγαθά που πρέπει να καταναλωθούν ταυτόχρονα για να ικανοποιήσουν μια ανάγκη. Η σχέση που συνδέει την τιμή ενός συμπληρωματικού αγαθού με την ζήτηση του άλλου είναι αντίστροφη. Εάν π.χ. αυξηθεί η τιμή της βενζίνης θα μειωθεί η ζήτηση των αυτοκινήτων. Ζεύγη συμπληρωματικών αγαθών είναι: α) Φωτογραφική Φιλμ, β) Φανάρι Μπαταρίες γ) Όπλο Σφαίρες VI) Πότε δύο αγαθά λέγονται υποκατάστατα και ποια σχέση τα συνδέει; Δώστε δύο ζεύγη υποκατάστατων αγαθών; Υποκατάστατα είναι τα αγαθά που ικανοποιούν περίπου την ίδια ανάγκη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ένα αντί του άλλου για την ικανοποίηση της ανάγκης, όπως είναι τα μήλα με τα αχλάδια. Η σχέση που συνδέει την τιμή του ενός υποκατάστατου με την ζήτηση του άλλου είναι ευθεία, δηλαδή η αύξηση της τιμής του ενός θα προκαλέσει αύξηση της ζήτησης του άλλου. Ζεύγη υποκατάστατων αγαθών είναι: α) χοιρινό Βοδινό β) βούτυρο Μαργαρίνη γ) Πορτοκάλια Μανταρίνια. Ερώτηση 12η Έστω ότι τον περασμένο μήνα αυξήθηκαν οι τιμές των τσιγάρων. Εξηγήστε πως επηρεάστηκε η συμπεριφορά των καταναλωτών ως προς την κατανάλωση τσιγάρων, αν οι λοιποί προσδιοριστικοί παράγοντες παρέμειναν σταθεροί. Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. Καθώς αυξήθηκαν οι τιμές των τσιγάρων ενώ όλοι οι άλλοι προσδιοριστικοί παράγοντες παρέμειναν σταθεροί, αυτό θα οδηγήσει τους καταναλωτές στην μείωση της ζητούμενης ποσότητας των τσιγάρων και αυτό θα προκαλέσει μετακίνηση πάνω στην ίδια την καμπύλη από σημείο σε σημείο (Β σε Α). Αυξάνεται η τιμή από Ρ1 σε Ρ2 και μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα από Q1 σε Q2. Ρ Ρ2 Ζ Α Ρ1 Β Ζ 0 Q2 Q1 Q Ερώτηση 13η Έστω ότι οι καταναλωτές αναμένουν αύξηση στις τιμές των ηλεκτρικών συσκευών τον επόμενο μήνα. Πως θα επηρεαστεί η ζήτηση των καταναλωτών για τις ηλεκτρικές συσκευές σήμερα; Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. 260 Εργαλείo: Διαδίκτυο

261 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Καθώς οι καταναλωτές περιμένουν αυξήσεις των τιμών των ηλεκτρικών συσκευών τον επόμενο μήνα, για να μην πληρώσουν περισσότερα χρήματα, θα αυξήσουν την ζήτηση τους σήμερα δηλαδή θα αγοράσουν περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές σήμερα που είναι η τιμή τους σταθερή. Θα αυξηθεί η ζήτηση και καθώς η τιμή παραμένει σταθερή και μεταβάλλεται ένας προσδιοριστικός παράγοντας (προσδοκίες των καταναλωτών) τότε θα έχουμε μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης ΖΖ προς τα δεξιά στην θέση Ζ Ζ. Η τιμή παραμένει σταθερή Ρ1 και μεταβάλλεται μόνο η ζητούμενη ποσότητα από Q σε Q1. Ρ Ζ Ζ Ρ1 Α Β Ζ Ζ 0 Q Q1 Q Ερώτηση 14η "Η τιμή των Ιταλικών επίπλων μειώθηκε και έτσι τα Ιταλικά έπιπλα είναι πιο φθηνά από τα άλλα έπιπλα οπουδήποτε αλλού." Αν υποτεθεί ότι η πιο πάνω δήλωση είναι ορθή, πως αυτό το γεγονός θα επηρεάσει, στην Κύπρο, τα μεγέθη της ζήτησης; I) ια τα Ιταλικά έπιπλα και II) ια τα Κυπριακά έπιπλα. Εξηγήστε και διαγραμματικά την απάντηση σας. ια τα Ιταλικά έπιπλα: Τα ιταλικά έπιπλα, εφόσον θα μειωθεί η τιμή τους τότε θα αυξηθεί η ζητούμενη τους ποσότητα, θα έχουμε δηλαδή μετακίνηση από σημείο σε σημείο πάνω στην ίδια την καμπύλη ζήτησης (μείωση τιμής από Ρ1 σε Ρ2 και αύξηση ζητούμενης ποσότητας από Q1 σε Q2). ια τα Κυπριακά έπιπλα: Ο κύπριος καταναλωτής καθώς έχει την δυνατότητα να αγοράσει Ιταλικά έπιπλα φθηνότερα από τα κυπριακά, έτσι θα αυξήσει την ζήτηση για τα Ιταλικά και θα μειώσει την ζήτηση για τα κυπριακά. Η καμπύλη ζήτησης των κυπριακών επίπλων θα μετατοπιστεί προς τα αριστερά. Η τιμή παραμένει σταθερή, θα μειωθεί η ζητούμενη ποσότητα των κυπριακών επίπλων. Ρ Ιταλικά έπιπλα Ζ Ρ Κυπριακά έπιπλα Ζ Ζ Ρ1 Ρ2 Α Β Ζ Ρ1 Β Α Ζ Ζ 0 Q1 Q2 Q 0 Q Q1 Q Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 261

262 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ερώτηση 15η Να ταξινομήσετε τις παρακάτω περιπτώσεις σαν: Α) Μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα Β) Μεταβολή στην ζήτηση 1) Αύξηση κατανάλωση της μπύρας, επειδή αυξήθηκε η τιμή του κρασιού. (Μεταβολή στη Ζήτηση) 2) Αύξηση κατανάλωσης των σταφυλιών λόγω στροφής των προτιμήσεων των καταναλωτών προς τα σταφύλια. (Μεταβολή στη Ζήτηση) 3) Αύξησης της κατανάλωσης ψαριών, επειδή η τιμή τους μειώθηκε. (Μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα) 4) Μείωση κατανάλωση κρέατος, επειδή έρευνα έδειξε ότι το κρέας περιέχει βλαβερές ουσίες. (Μεταβολή στη Ζήτηση) 5) Μείωση κατανάλωσης από την επιβολή του Φ.Π.Α. (Μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα) Ερώτηση 16η Τι καλείται προσφοράς ενός αγαθού και ποιοι παράγοντες την προσδιορίζουν; Προσφορά ενός αγαθού σε μια αγορά καλείται η ποσότητα του αγαθού που είναι διατεθειμένοι οι παραγωγοί να προσφέρουν προς πώληση σε κάθε επίπεδο τιμής, κατά την διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς είναι: α) Η τιμή του ίδιου του αγαθού. β) Οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών. γ) Η τεχνολογία παραγωγής. δ) Οι τιμές των άλλων αγαθών (εναλλακτικά προϊόντα). ε) Οι προσδοκίες των παραγωγών. στ) Οι καιρικές συνθήκες. Ερώτηση 17η Αναφέρετε τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά δηλαδή αύξηση της προσφοράς είναι: I) Μείωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών (κόστος παραγωγής). II) Βελτίωση του επιπέδου τεχνολογίας. III) Μείωση της τιμής των εναλλακτικών αγαθών. IV) Βελτίωση των καιρικών συνθηκών (γεωργικά προϊόντα). Ερώτηση 18η Αναφέρετε τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα αριστερά. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς που προκαλούν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς προς τα αριστερά δηλαδή μείωση της προσφοράς είναι: I) Αύξηση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών (κόστος παραγωγής). II) Οπισθοδρόμηση της τεχνολογίας. III) Αύξηση της τιμής των εναλλακτικών αγαθών. IV) Χειροτέρευση των καιρικών συνθηκών (γεωργικά προϊόντα). 262 Εργαλείo: Διαδίκτυο

263 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Σχηματισμός των τιμών Παρουσίαση Κεφάλαιο 5 ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ 1 Τιμή: είναι το χρηματικό ποσό που απαιτείται για την απόκτηση μιας μονάδας ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας. Οι τιμές διαμορφώνονται μέσα στην αγορά από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης. Παραγωγός Αγορά Τιμή Αγοραστής Οι μεν καταναλωτές διαμορφώνουν τη Ζήτηση, οι δε παραγωγοί ή πωλητές την Προσφορά των αγαθών και υπηρεσιών. 2 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 263

264 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΖΗΤΗΣΗ - DEMAND Ζήτηση ενός αγαθού σε μια αγορά καλείται η ποσότητα του αγαθού που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν οι καταναλωτές σε κάθε επίπεδο τιμής, σε μια ορισμένη χρονική περίοδο. Ζήτηση επιθυμία Βασικά στοιχεία της ζήτησης είναι: 1. Να επιθυμεί ο καταναλωτής το αγαθό. 2. Να μπορεί να το αγοράσει. 3. Να πραγματοποιεί την επιθυμία αυτή. Αυτή η ζήτηση ονομάζεται Ενεργός Ζήτηση. Διακρίνεται σε: α) Ατομική Ζήτηση: προέρχεται από ένα άτομο. β) Συνολική ή Αγοραία Ζήτηση: προέρχεται από σύνολο ατόμων ή το άθροισμα των ατομικών ζητήσεων. 3 Προσδιοριστικοί παράγοντες της Ζήτησης 1. Τιμή του ίδιου του αγαθού. Υπάρχει αντίστροφη σχέση (όταν αυξάνεται η τιμή, η ζητούμενη ποσότητα μειώνεται και αντίστροφα) Τιμής και Ζητούμενης Ποσότητας για τα κανονικά αγαθά Κανονικά αγαθά Τιμής Ζητούμενης ποσότητας (αντίστροφη σχέση) Κατώτερα αγαθά Τιμής Ζητούμενης ποσότητας Αγαθά πολυτελείας Τιμής Ζητούμενης ποσότητας (ευθεία σχέση) Εργαλείo: Διαδίκτυο

265 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 2. Τιμές των άλλων αγαθών. Των άλλων αγαθών που σχετίζονται με αυτό. α) Υποκατάστατα: είναι τα αγαθά που ικανοποιούν περίπου την ίδια ανάγκη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ένα αντί του άλλου για την ικανοποίηση της ανάγκης (π.χ. πορτοκάλια αντί μανταρίνια, χοιρινό αντί βοδινό κλπ). Η σχέση που συνδέει την τιμή ενός υποκατάστατου αγαθού με τη ζήτηση του άλλου είναι ευθεία.. Τιμής ενός Ζήτησης άλλου Τιμής ενός Ζήτησης άλλου 5 β) Συμπληρωματικά: είναι τα αγαθά που πρέπει να καταναλωθούν ταυτόχρονα για να ικανοποιήσουν μια ανάγκη. π.χ. CD Player - δίσκοι CD ή Τηλεόραση Κεραία τηλεόρασης ή Φωτογραφική Φιλμ ή όπλο - σφαίρα κλπ. Η σχέση που συνδέει την τιμή ενός συμπληρωματικού αγαθού με τη ζήτηση του άλλου είναι αντίστροφη. Τιμής ενός Ζήτησης άλλου Τιμής ενός Ζήτησης άλλου 6 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 265

266 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Εισόδημα των καταναλωτών: Στα κανονικά αγαθά: Εισοδήματος Ζήτησης Εισοδήματος Ζήτησης Στα κατώτερα αγαθά: Εισοδήματος Ζήτησης Εισοδήματος Ζήτησης Το ίδιο αγαθό σε άλλους είναι κατώτερο και σε άλλους κανονικό Οι προτιμήσεις των καταναλωτών. Εάν προτιμούν ένα αγαθό, τότε η ζήτησή του αυξάνεται και το αντίστροφο. Οι προτιμήσεις μεταβάλλονται με αργό ρυθμό και οφείλονται στη μεταβολή ορισμένων παραγόντων, όπως το περιβάλλον, μορφωτικό επίπεδο, συνήθειες, μόδα κλπ. 5. Μέγεθος πληθυσμού. Εάν αυξηθεί ο πληθυσμός τότε αυξάνεται και η ζήτηση και αντίστροφα. Επίσης εάν επηρεαστεί η διάρθρωση του πληθυσμού από απόψεως φύλλου ή ηλικίας, θα επηρεαστεί η ζήτηση, διότι είναι διαφορετικές οι ανάγκες του καθενός Εργαλείo: Διαδίκτυο

267 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 6. Προσδοκίες των καταναλωτών. Αναφορικά με τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών των αγαθών και των εισοδημάτων τους. Αν προσδοκούν ότι θα αυξηθούν οι τιμές (Φ.Π.Α.) στο άμεσο μέλλον ή το εισόδημά τους (λόγω προαγωγής), τότε θα αυξήσουν τη ζήτηση για τα αγαθά σήμερα. Αν προσδοκούν ότι θα μειωθούν οι τιμές ή το εισόδημά τους στο άμεσο μέλλον, τότε θα μειώσουν την ζήτηση (θα αγοράσουν λιγότερα) των αγαθών σήμερα. 9 ΚΑΜΠΥΛΗ ΖΗΤΗΣΗΣ ΝΟΜΟΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Αρχίζει από πάνω αριστερά και κατέρχεται προς τα κάτω δεξιά. Έχει αρνητική κλίση, λόγω της αντίστροφης σχέσης μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας. Νόμος της Ζήτησης: Είναι η αντίστροφη σχέση που υπάρχει μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας, δηλ. όταν αυξάνεται η τιμή, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα και όταν μειώνεται η τιμή, αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητα. 10 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 267

268 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Σχηματισμός Καμπύλης Ζήτησης Ζήτηση για Videos Τιμή Ζητούμενη Ποσότητα Καμπύλη Ζήτησης Τιμή P D D Ζητουμένη Ποσότητα Q Εργαλείo: Διαδίκτυο

269 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Η αντίδραση των καταναλωτών (αύξηση ή μείωση της τιμής) στην αγορά αγαθών είναι η ίδια σχεδόν σε όλα τα αγαθά και οφείλεται σε : 1. Επίδραση Υποκατάστασης: Όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, ενώ οι τιμές των άλλων παρόμοιων αγαθών παραμένουν αμετάβλητες, οι καταναλωτές αρχίζουν να ζητούν μεγαλύτερη ποσότητα από το αγαθό αυτό σε βάρος των άλλων αγαθών. π.χ. Χοιρινό - Βοδινό. Εάν μειωθεί η τιμή του χοιρινού και παραμένει σταθερή του βοδινού, τότε θα αυξηθεί η ζήτηση του χοιρινού και αντίστροφα Εισοδηματική Επίδραση: Όταν μειωθεί η τιμή ενός αγαθού και γίνει φθηνότερο, το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών αυξάνεται, γιατί με το ίδιο εισόδημα μπορούν να αγοράσουν περισσότερη ποσότητα από το αγαθό αυτό απ ότι προηγουμένως και αντίστροφα. Π.χ. Έστω ότι το χοιρινό είναι 2 το κιλό. Με 10 θα αγοράζω 5 κιλά χοιρινό. Εάν μειωθεί η τιμή του χοιρινού σε 1 το κιλό, τότε με 10 θα αγοράζω 10 κιλά χοιρινό. Δηλ. το πραγματικό μου εισόδημα θα αυξηθεί, διότι θα μπορώ να αγοράζω περισσότερα κιλά με τα ίδια χρήματα Το αντίθετο θα συμβεί, όταν αυξηθεί η τιμή του χοιρινού. 14 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 269

270 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Μεταβολή στους προσδιοριστικούς παράγοντες της Ζήτησης Μεταβολή της Ζητούμενης ποσότητας : Υπάρχει όταν αυξάνεται ή μειώνεται η τιμή του ίδιου του αγαθού και όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν σταθεροί, με αποτέλεσμα να μειώνεται ή ν αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού. Απεικονίζεται γραφικά ως μετακίνηση πάνω στην ίδια καμπύλη ζήτησης, από ένα σημείο σε άλλο σημείο Εργαλείo: Διαδίκτυο

271 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Μεταβολή στους προσδιοριστικούς παράγοντες της Ζήτησης Μεταβολή της ζήτησης: Αυξάνεται ή μειώνεται η ζήτηση ενός αγαθού, όχι λόγω της τιμής του, αλλά λόγω άλλων προσδιοριστικών παραγόντων της ζήτησης. Απεικονίζεται γραφικά ως μετατόπιση ολόκληρης της καμπύλης ζήτησης προς τα δεξιά, αν υπάρχει αύξηση της ζήτησης ή προς τ αριστερά, αν υπάρχει μείωση της ζήτησης Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 271

272 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Παράγοντες που προκαλούν αύξηση ή μείωση της ζήτησης Αύξηση ζήτησης: 1. Αύξηση εισοδήματος των καταναλωτών. 2. Αύξηση της τιμής των υποκατάστατων αγαθών. 3. Μείωση της τιμής των συμπληρωματικών αγαθών. 4. Στροφή της προτίμησης των καταναλωτών προς το αγαθό. 5. Πρόβλεψη των καταναλωτών ότι το εισόδημά τους ή η τιμή του αγαθού θα αυξηθούν στο εγγύς μέλλον. 6. Αύξηση του αριθμού των καταναλωτών (πληθυσμού). Μείωση ζήτησης: 1. Μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών 2. Μείωση της τιμής των υποκατάστατων αγαθών. 3. Αύξηση της τιμής των συμπληρωματικών αγαθών. 4. Αποστροφή των καταναλωτών από το αγαθό. 5. Πρόβλεψη των καταναλωτών ότι το εισόδημά τους ή η τιμή του αγαθού θα μειωθούν στο εγγύς μέλλον. 6. Μείωση του αριθμού των καταναλωτών (πληθυσμού) Εργαλείo: Διαδίκτυο

273 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΠΡΟΣΦΟΡΑ Είναι η συνολική ποσότητα του αγαθού που είναι διατεθειμένοι οι παραγωγοί να προσφέρουν προς πώληση σε κάθε επίπεδο τιμής, σε μια ορισμένη χρονική περίοδο. Εννοούμε μια κλίμακα ποσοτήτων που οι παραγωγοί όχι μόνο να θέλουν να προσφέρουν, αλλά και να μπορούν. Διακρίνεται σε : Ατομική προσφορά: προέρχεται από ένα άτομο (παραγωγό). Συνολική ή αγοραία προσφορά: προέρχεται από ένα σύνολο ατόμων (παραγωγών) ή από το άθροισμα ατομικών προσφορών. 21 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ 1. Η τιμή του ίδιου του αγαθού. Είναι ο κυριότερος προσδιοριστικός παράγοντας και η σχέση που συνδέει την τιμή με την προσφερόμενη ποσότητα είναι ευθεία. Δηλαδή, όταν αυξάνεται η τιμή, αυξάνεται και η προσφερόμενη ποσότητα και αντίστροφα, όταν μειώνεται η τιμή, μειώνεται και η προσφερόμενη ποσότητα. 2. Οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών ή κόστος παραγωγής. Μείωση των τιμών των συντελεστών παραγωγής (μισθών, ενοικίων, πρώτων υλών, καυσίμων κλπ.) μείωση κόστους παραγωγής με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα κέρδη τους. Έτσι οι παραγωγοί αυξάνουν την παραγωγή τους και κατά συνέπεια την προσφορά τους. Αντίθετα: κόστους παραγωγής προσφοράς (λόγω μείωσης των κερδών). Η σχέση μεταξύ κόστους παραγωγής και προσφοράς αγαθών είναι αντίστροφη. 22 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 273

274 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Τεχνολογία της παραγωγής. Η βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής (αυτοματοποιημένα μηχανήματα) θα αυξήσει την παραγωγικότητα, με αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους παραγωγής. Αυτό θα έχει ως συνέπεια την αύξηση των κερδών, της παραγωγής και της προσφοράς. 4. Καιρικές συνθήκες ( εωργικά προϊόντα ): Ευνοϊκές συνθήκες παραγωγής και προσφοράς. Κακές συνθήκες παραγωγής και προσφοράς Οι τιμές των άλλων αγαθών ( Εναλλακτικά αγαθά ): Η προσφορά ενός αγαθού δεν επηρεάζεται μόνο από την τιμή του αγαθού, αλλά και από τις τιμές των άλλων αγαθών που μπορούν να παραχθούν με τα ίδια περίπου μέσα. Με αύξηση της τιμής του σιταριού θα μειωθεί η παραγωγή και προσφορά του κριθαριού, γιατί οι παραγωγοί θα καλλιεργούν σιτάρι, με το οποίο θα κερδίζουν περισσότερο. 6. Προσδοκίες των παραγωγών: Αν οι παραγωγοί αναμένουν αύξηση της τιμής του προϊόντος, τότε θα μειώσουν την προσφορά τους σήμερα, για να τα διαθέσουν αργότερα σε μεγαλύτερη τιμή και αντίστροφα Εργαλείo: Διαδίκτυο

275 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΝΟΜΟΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Είναι η ευθεία σχέση που συνδέει την τιμή και την προσφερόμενη ποσότητα, δηλ. όταν αυξάνεται η τιμή, αυξάνεται και η προσφερόμενη ποσότητα, ενώ όταν μειώνεται η τιμή, μειώνεται και η προσφερόμενη ποσότητα. Η καμπύλη προσφοράς αρχίζει από κάτω αριστερά και ανέρχεται προς τα πάνω δεξιά και απεικονίζει τους διάφορους συνδυασμούς μεταξύ τιμής και προσφερόμενης ποσότητας, έχει δηλ. σχέση ευθεία. 25 Σχηματισμός Καμπύλης Προσφοράς Προσφορά για Videos Τιμή Προσφερόμενη Ποσότητα Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 275

276 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Μεταβολή στην προσφερόμενη ποσότητα. Η προσφερόμενη ποσότητα μεταβάλλεται, όταν μεταβάλλεται η τιμή του αγαθού και όλοι οι άλλοι παράγοντες (κόστος παραγωγής, τεχνικές συνθήκες κλπ.) παραμένουν σταθεροί. Απεικονίζεται σαν μετακίνηση πάνω στην ίδια την καμπύλη από ένα σημείο σε άλλο σημείο. Αύξηση προσφερόμενης ποσότητας Ρ1 σε Ρ2 Q1 σε Q2 ( Α Β ) Μείωση προσφερόμενης ποσότητας Ρ2 σε Ρ1 Q2 σε Q1 ( Β Α ) Εργαλείo: Διαδίκτυο

277 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 29 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Μεταβολή στην προσφορά Η τιμή παραμένει σταθερή και μεταβάλλεται ένας τουλάχιστον προσδιοριστικός παράγοντας. Απεικονίζεται σαν μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά. Αύξηση της προσφοράς. Μετατόπιση καμπύλης προς τα δεξιά: SS S S (Q σε Q1). Μείωση της προσφοράς. Μετατόπιση καμπύλης προς τα αριστερά: SS S S (Q σε Q2). 30 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 277

279 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Παράγοντες που προκαλούν αύξηση ή μείωση της προσφοράς Αύξηση προσφοράς (Καμπύλη Προσφοράς μετατοπίζεται προς τα δεξιά) 1. Μείωση τιμών των παραγωγικών συντελεστών. 2. Βελτίωση του επιπέδου τεχνολογίας. 3. Μείωση της τιμής των εναλλακτικών αγαθών. 4. Βελτίωση των καιρικών συνθηκών (γεωργικά προϊόντα). 5. Κλπ. Μείωση προσφοράς (Καμπύλη Προσφοράς μετατοπίζεται προς τα αριστερά) 1. Αύξηση τιμών των παραγωγικών συντελεστών. 2. Οπισθοδρόμηση της τεχνολογίας 3. Αύξηση της τιμής των εναλλακτικών αγαθών. 4. Χειροτέρευση των καιρικών συνθηκών (γεωργικά προϊόντα). 5. Κλπ. 33 ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ Η τιμή που αντιστοιχεί στο σημείο τομής Ε των 2 καμπυλών (Σημείο Ισορροπίας) ονομάζεται Τιμή Ισορροπίας, γιατί σ αυτή την τιμή εξασφαλίζεται η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης. Είναι η μόνη τιμή που μπορεί να διατηρηθεί στην αγορά, γιατί ικανοποιεί τόσο τους καταναλωτές όσο και τους παραγωγούς. Σε οποιαδήποτε άλλη τιμή δημιουργείται ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και δεν μπορεί να διατηρηθεί στην αγορά. Επομένως θα είναι προσωρινή, γιατί δημιουργεί ελλείμματα ή πλεονάσματα. 34 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 279

280 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Τιμή Ισορροπίας Videos Τιμή Ζητούμενη Προσφερόμενη Ποσότητα Ποσότητα Πλεόνασμα Προσφοράς ή Έλλειμμα Ζήτησης Ε Πλεόνασμα Ζήτησης ή Έλλειμμα προσφοράς Εργαλείo: Διαδίκτυο

281 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Μετατόπιση της καμπύλης Ζήτησης. Η ζήτηση του αγαθού αυξάνεται (λόγω αύξησης του αριθμού των καταναλωτών, αύξηση εισοδήματος κλπ.) και απεικονίζεται σαν μετατόπιση της καμπύλης στα δεξιά (στη θέση D2). Όταν αυξάνεται η ζήτηση, αυξάνεται και η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας. Η ζήτηση του αγαθού μειώνεται, (λόγω μείωσης της τιμής των υποκατάστατων, μείωση του πληθυσμού κλπ.) και απεικονίζεται σαν μετατόπιση της καμπύλης στα αριστερά (στη θέση D2). Όταν μειώνεται η ζήτηση, μειώνεται και η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας. 37 TABLE 4 Change in Demand for Videos after Incomes Rise Τιμή Αρχική Ζητούμενη Νέα Ζητούμενη Προσφερόμενη Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 281

282 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Μείωση της Ζήτησης Ε2 Ε Εργαλείo: Διαδίκτυο

283 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αύξηση της Ζήτησης 41 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς. Η προσφορά του αγαθού αυξάνεται (λόγω μείωσης της τιμής των εναλλακτικών, μείωσης του κόστους κλπ) και απεικονίζεται σαν μετατόπιση της καμπύλης στα δεξιά (στη θέση S S ). Όταν αυξάνεται η προσφορά, η τιμή ισορροπίας μειώνεται και η ποσότητα ισορροπίας αυξάνεται. 42 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 283

284 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Αύξηση Προσφοράς 43 Μετατόπιση της καμπύλης προσφοράς. Η προσφορά του αγαθού μειώνεται (λόγω μείωσης του κόστους παραγωγής κλπ.) και απεικονίζεται σαν μετατόπιση της καμπύλης στα αριστερά (στη θέση S S ). Όταν μειώνεται η προσφορά, η τιμή ισορροπίας αυξάνεται και η ποσότητα ισορροπίας μειώνεται Εργαλείo: Διαδίκτυο

285 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Μείωση Προσφοράς 45 TABLE 5 Change in Supply due to an increase in Video costs Τιμή Ζητούμενη Αρχική Προσφερόμενη Νέα Προσφερόμενη Ποσότητα Ποσότητα Ποσότητα Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 285

286 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Μετατόπιση και των δύο καμπυλών. Αύξηση ζήτησης και μείωση της προσφοράς. Η ζήτηση αυξάνεται, δηλαδή η καμπύλη ζήτησης μετατοπίζεται προς τα δεξιά (D D ) και η προσφορά μειώνεται, δηλαδή η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται αριστερά (S S ). Σαν αποτέλεσμα της μετατόπισης των δύο καμπυλών θα αυξηθεί και η τιμή ισορροπίας (από P σε P1) και η ποσότητα ισορροπίας (από Q σε Q1) Εργαλείo: Διαδίκτυο

287 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 49 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Μετατόπιση και των δύο καμπυλών. Αύξηση ζήτησης από DD σε D D και μείωση της προσφοράς από SS σε S S. Η μετατόπιση των καμπυλών DD και SS είναι τέτοια, ώστε θα αυξηθεί η τιμή ισορροπίας από P σε P1 και θα μείνει αμετάβλητη η ποσότητα ισορροπίας. Η ζήτηση αυξάνεται κατά το ίδιο ποσοστό που μειώνεται η προσφορά. 50 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 287

288 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Καθορισμός Ανώτατων Τιμών. Το κράτος για να προστατεύσει τους καταναλωτές επεμβαίνει και καθορίζει Ανώτατη Τιμή λιανικής πώλησης ενός προϊόντος, η οποία ονομάζεται Διατίμηση. Όταν το κράτος θεωρεί υπερβολική την τιμή ισορροπίας που διαμορφώνεται στην αγορά, επεμβαίνει και καθορίζει ανώτατη τιμή πώλησης μικρότερη από την τιμή ισορροπίας. Τιμή Ισορροπίας = 3 Ποσότητα Ισορροπίας = 30 κιλά Η διατίμηση είναι 2. Σ αυτή την τιμή η ζητούμενη ποσότητα είναι 40 κιλά και η προσφερόμενη 21 κιλά, δηλ. παρουσιάζει έλλειμμα προσφοράς 19 κιλά (40 21 = 19 κιλά ) Εργαλείo: Διαδίκτυο

290 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Το έλλειμμα αυτό προκαλεί διάφορες αντιδράσεις: α) Αν είναι υλικά αγαθά: 1. Απόκρυψη και δημιουργία ΜΑΥΡΗΣ ΑΟΡΑΣ. Δεν μπορεί να αποκαλυφθεί, γιατί δε συμφέρει ούτε στους πωλητές ούτε στους αγοραστές. Σε πολεμικές περιόδους το κράτος επεμβαίνει και επιβάλλει τη διανομή με ΔΕΛΤΙΑ ή ΚΟΥΠΟΝΙΑ. 2. Χειροτέρευση της ποιότητας των προϊόντων που έχουν διατίμηση ή οι παραγωγοί παράγουν προϊόντα μετασχηματίζοντας σε συγγενικά που δεν έχουν διατίμηση. π.χ. άλα αλακτοκομικά προϊόντα, Χοιρινό κρέας Λουκάνικα. 55 β) Αν δεν είναι υλικά αγαθά, αλλά υπηρεσίες: Ενοίκια, επιτόκια, κόμιστρα κλπ. 1. Στα Ενοίκια υπογράφεται συμφωνία με βάση το ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟ και ο ιδιοκτήτης εισπράττει κρυφά και παράνομα ένα επιπλέον ποσό ενοικίου. 2. Στα Επιτόκια: Ο δανειζόμενος υπογράφει ένα γραμμάτιο με το ανώτατο νόμιμο επιτόκιο, αλλά για να πάρει το δάνειο πληρώνει ένα επιπλέον ποσό τόκου που συμφωνείται μυστικά. Η πράξη αυτή ονομάζεται ΤΟΚΟΛΥΦΙΑ και είναι παράνομη Εργαλείo: Διαδίκτυο

291 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Καθορισμός Κατώτατων Τιμών. Το κράτος για να βοηθήσει τους παραγωγούς καθορίζει κατώτατη τιμή διάθεσης των προϊόντων, που λέγεται Τιμή Ασφάλειας. Αφορά γεωργικά προϊόντα π.χ. σιτηρά, χαρούπια, σταφύλια, πατάτες κλπ. και τις υπηρεσίες των ανειδίκευτων εργατών, πωλητών, γραφέων κλπ. Η κατώτατη τιμή είναι ψηλότερη από την τιμή ισορροπίας, οι δε παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να πωλούν σε τιμή ίση ή μεγαλύτερη από την τιμή ασφάλειας. 57 Πλεόνασμα Προσφοράς 58 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 291

292 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Ρε = 3,00 Τιμή Ισορροπίας Ρ = 4,00 Κατώτατη τιμή ( Τιμή Ασφάλειας ). Q2 Q1 = = 20 κιλά Πλεόνασμα Προσφοράς. Το κράτος αφήνει τους παραγωγούς να πωλήσουν τα 20 κιλά προς 4,00 και τα υπόλοιπα 20 κιλά τα αγοράζει το κράτος προς 4,00 χ ( 75 %) και τα διαθέτει στην αγορά σε χαμηλότερη τιμή (π.χ. 2,00) ή στο εξωτερικό. Η διαφορά των δύο τιμών ( 4,00-2,00 = 2,00) ονομάζεται ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ και επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Πολλές φορές το πλεόνασμα (εάν δεν μπορεί να διατεθεί) καταστρέφεται στις Χωματερές. Μακροπρόθεσμα το κράτος παροτρύνει τους γεωργούς να περιορίσουν τις φυτείες τους Προσφοράς Τιμής. Στην Κύπρο γίνεται εκρίζωση αμπελιών Εργαλείo: Διαδίκτυο

293 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό «Από την Λίρα στο Ευρώ» Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 293

311 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ενημερωτικό «Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στο δρόμο για την υιοθέτηση του ευρώ» Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 311

328 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, The Market System The Market System Demand, Supply and Price Determination Copyright 2006 Biz/ed The Market System Market consists of: Consumers - create a demand for a product Demand the amount consumers desire to purchase at various prices Not what they will buy, but what they would like to buy! Effective demand must be willing AND able to pay Copyright 2006 Biz/ed 328 Εργαλείo: Διαδίκτυο

329 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Individual and Market Demand Market demand consists of the sum of all individual demand schedules in the market Represented by a demand curve At higher prices, consumers generally willing to purchase less than at lower prices Demand curve negative slope, downward sloping from left to right Copyright 2006 Biz/ed The Demand Curve Price ( ) 10 The demand curve slopes downwards from left to right (a negative slope) indicating an inverse relationship between price and the quantity demanded. Demand will be higher at lower prices than at higher prices. As price falls, demand rises. As price rises, demand falls. 5 Demand Quantity Demanded (000s) Copyright 2006 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 329

330 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 The Demand Curve 2 The level of demand determines where on the graph it sits Low demand nearer the origin High demand further from the origin (assuming same scale) Dependent on a variety of factors Demand curve moves in response to changing factors Copyright 2006 Biz/ed The Demand Curve 3 Factors influencing demand D = f (P n, P n P n-1, Y, T, P, A, E) Where: P n = Price P n P n-1 = Prices of other goods substitutes and complements Y = Incomes the level and distribution of income T = Tastes and fashions P = The level and structure of the population A = Advertising E = Expectations of consumers Copyright 2006 Biz/ed 330 Εργαλείo: Διαδίκτυο

331 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ The Demand Curve 4 Changes in any of the factors other than price causes the demand curve to shift either: Left (Less demanded at each price) or Right (More demanded at each price) Copyright 2006 Biz/ed The Demand Curve 5 Price ( ) 10 Changes in any of the factors affecting demand other than price cause the entire demand curve to shift to the left (less demanded at each price) or to the right (more demanded at each price). D1 D2 Demand Quantity Demanded (000s) Copyright 2006 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 331

332 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 The Supply Curve Factors influencing supply: S = f (P n, P n..p n-1,h, N,F 1..F m,e,sp) Where: Pn = Price P n..p n-1 = Profitability of other goods in production and prices of goods in joint supply H = Technology N = Natural shocks F 1..F m = Costs of production E = Expectations of producers Sp = Social factors Copyright 2006 Biz/ed The Supply Curve Changes in any of the factors OTHER than price cause a shift in the supply curve A shift in supply to the left the amount producers offer for sale at every price will be less A shift in supply to the right the amount producers wish to sell at every price increases HINT: Be careful to not confuse supply going up and down with the direction of the shift! Copyright 2006 Biz/ed 332 Εργαλείo: Διαδίκτυο

333 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ The Supply Curve Price Supply 7 3 The supply curve slopes upwards from left to right indicating a positive relationship between supply and price. As price rises, it encourages producers to offer more for sale whereas a fall in price would lead to the quantity supplied to fall Quantity Bought and Sold (000s) Copyright 2006 Biz/ed The Supply Curve Price S1 Supply S2 4 Changes in any of the factors affecting supply other than price will cause the entire supply curve to shift. A shift to the left results in a lower supply at each price; a shift to the right indicates a greater supply at each price Quantity Bought and Sold (000s) Copyright 2006 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 333

334 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Price ( ) The Market S 5 3 Surplus A shift in the demand In curve an attempt to the left to get will rid of reduce surplus the stock, demand to producers 300 from will 500 accept at a lower price prices. of 5. Suppliers Lower prices do not in have turn the attract some information consumers or time to to buy. adjust The supply process continues immediately until and the still surplus offer 600 disappears for sale at and equilibrium 5. This results is once in a again market reached. surplus (S > D) D1 D Quantity Bought and Sold (000s) Copyright 2006 Biz/ed Price ( ) 8 5 The Market Shortage S1 S A shift in the supply curve The shortage to the left in the would market lead would to less drive products up prices being as some available consumers for are sale at every prepared price. to pay Suppliers more. The would price will only continue be able to rise to offer 100 until units the shortage for sale at a has price been of competed 5 but consumers away and a still new desire equilibrium to purchase position 600. has been This reached. creates a market shortage. (S < D) D Quantity Bought and Sold (000s) Copyright 2006 Biz/ed 334 Εργαλείo: Διαδίκτυο

335 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα επιλέξει τις πιο κάτω ιστοσελίδες και θα του ανοίξει το παράθυρο όπως βλέπουμε στην εικόνα μας. Θα επιλέξει από την πρώτη σελίδα του παραθύρου από τα Resources: Power Point Presentation The Market System. Περιέχει 14 διαφάνειες στα Αγγλικά τις οποίες θα παρουσιάσει σε γρήγορο ρυθμό, για να έχει περισσότερο χρόνο να παρουσιάσει τις αντίστοιχες διαφάνειες από ένα νέο Power Point Pol_Oik_Chapter_5_New στα ελληνικά (Κεφάλαιο 5 Σχηματισμός των Τιμών). Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 335

336 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Το νέο Power Point περιέχει 60 διαφάνειες από τις οποίες θα χρησιμοποιήσει τις πρώτες 20 που περιέχουν όλα όσα σχετίζονται με την Ζήτηση. Οι επόμενες 13 διαφάνειες ασχολούνται με την Προσφορά και ολοκληρώνεται με ακόμα 19 που αναφέρονται για την Ισορροπία της Ζήτησης και της Προσφοράς. Σε αρκετές από τις διαφάνειες υπάρχει κίνηση για περισσότερη κατανόηση εκ μέρους των μαθητών. Οι πιο πάνω διαφάνειες βρίσκονται και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 7. Σαν επακόλουθο της θεωρίας που θα παρακολουθήσουν οι μαθητές, για να εξακριβώσει και ο καθηγητής το βαθμό κατανόησης τους, θα τους δοθούν μια σειρά από φύλλα εργασίας (περιέχονται στο παραδοτέο 7) που περιέχουν 18 ασκήσεις, από τις οποίες θα απαντήσουν σε 5 επιλεγμένες από τον καθηγητή ασκήσεις. Ο καθηγητής έχει και τις λύσεις ώστε να διορθώσει τυχόν λάθη των μαθητών. 336 Εργαλείo: Διαδίκτυο

337 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Τμήμα Πωλήσεων Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 6 Τμήμα Πωλήσεων (σελίδα 69-77) Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_ 9 Sales Department, stores, clients, enterprise Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ο καθηγητής θα προβάλει σε βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τη αρχική ιστοσελίδα Ενημέρωση για Μικρές και Αναπτυσσόμενες Επιχειρήσεις, η οποία περιλαμβάνει Επιχειρηματικά Θέματα, Πωλήσεις & Μάρκετινγκ, Διαχειριστείτε τα Οικονομικά σας, Οργανώστε την εργασία σας, Βασικές Πληροφορίες Τεχνολογίας, κλπ. Ο καθηγητής θα επικεντρωθεί στα Άρθρα: 3 τρόποι να μην έχετε δυσαρεστημένους πελάτες. Θα αναλύσει το περιεχόμενο αυτού του άρθρου: Αναπτύξτε ρουτίνες και συστήματα παρακολούθησης που σας προειδοποιούν για τυχόν προβλήματα, συνεχίζει με τη διατήρηση πελατειακών σχέσεων και ολοκληρώνεται με πληροφορίες για Microsoft CRM για μικρές επιχειρήσεις (χρόνος 25) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Θα παραπέμψει τους μαθητές στην ιστοσελίδα όπως και στις ιστοσελίδες mspx (εσωτερική παραπομπή). Οι μαθητές θα είναι χωρισμένοι σε ομάδες των δύο, θα επιλέξουν την δική τους επιχείρηση και θα αναφέρουν 3 τρόπους προσέγγισης ώστε να μην υπάρχουν δυσαρεστημένοι πελάτες. Αυτό θα το πετύχουν μέσα στην πιο πάνω ιστοσελίδα όπου θα βρουν α) Δημιουργήστε μια ρουτίνα παρακολούθησης των πελατειακών συναλλαγών. β) Παρακολουθήστε τις επιστροφές και τα σχόλια των πελατών και γ) Κλιμακώστε τις περιπτώσεις που έχουν αγνοηθεί. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 15) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 05) Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9 337

338 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 9 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας * Ιστοσελίδα Microsoft Small Business Centre Sales and Marketing.htm * Βοηθητικός Φάκελος Microsoft Small Business Centre Sales and Marketing_files Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 9 Screenshots.doc 338 Εργαλείo: Διαδίκτυο

339 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα επιλέξει τις πιο κάτω ιστοσελίδες για να παραδώσει το μάθημα του. Επιλέγοντας την πρώτη ιστοσελίδα θα μας παρουσιαστεί η πιο κάτω αρχική σελίδα. Από την αρχική σελίδα θα επιλέξουμε στα αριστερά την επιλογή Πωλήσεις και Μάρκετινγκ. Αυτή η επιλογή θα μας οδηγήσει σε μια νέα σελίδα. Σ αυτή την νέα σελίδα θα επιλέξουμε από τα Άρθρα: 3 τρόποι για να μην έχετε δυσαρεστημένους πελάτες και θα τη περιγράψουμε. Στην συνέχεια ο καθηγητής θα παραπέμψει τους μαθητές στην πιο πάνω ιστοσελίδα. Οι μαθητές θα είναι χωρισμένοι σε ομάδες των δύο, θα επιλέξουν την δική τους επιχείρηση και θα αναφέρουν 3 τρόπους προσέγγισης ώστε να μην υπάρχουν δυσαρεστημένοι πελάτες. Αυτό θα το πετύχουν μέσα στην πιο πάνω ιστοσελίδα όπου θα βρουν α) Δημιουργήστε μια ρουτίνα παρακολούθησης των πελατειακών συναλλαγών. β) Παρακολουθήστε τις επιστροφές και τα σχόλια των πελατών και γ) Κλιμακώστε τις περιπτώσεις που έχουν αγνοηθεί. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9 339

341 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 10 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εθνικό Εισόδημα Υπ. Οικ Λυκείου Εθνικό Εισόδημα 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_10 National income, GNP, cost of Living, Ministry of Finance Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει την ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών και το περιεχόμενο της που είναι: Θέματα σχετικά με Διευθύνσεις, Νομοθεσίες, Στατιστικά στοιχεία, Αξιολόγηση Κυπριακής Οικονομίας από Διεθνείς Οργανισμούς, Θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΥΡΩ, Υπηρεσία Χορηγιών και Επιδομάτων, Κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών κλπ. (χρόνος 15) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα πρέπει να μελετήσουν τις πληροφορίες των αριθμήσεων 2,3,4 που ακολουθούν. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 15) 1. Τουρισμός - Μαϊος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 2. Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ-25, Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.52Kb) 3. Τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ , Αύγουστος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 4. ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ(27), 20/8/2007 (Μέγεθος Αρχείου: 93.22Kb) 5. Αγορά Εργασίας - Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.87Kb) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Ο καθηγητής θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη. Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στα ευρήματα. (χρόνος 15) 4. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη. 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

342 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 10 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας * Ενημερωτικό 1 ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ.pdf * Ενημερωτικό 2 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ.pdf * Ενημερωτικό 3 Τριμηνιαίοσ πυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ.pdf Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 10 Screenshots.doc 342 Εργαλείo: Διαδίκτυο

343 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα επιλέξει την ιστοσελίδα Θα τον οδηγήσει στην αρχική σελίδα του Υπουργείου Οικονομικών όπου μεταξύ άλλων υπάρχουν θέματα σχετικά με Διευθύνσεις, Νομοθεσίες, Στατιστικά στοιχεία, Αξιολόγηση Κυπριακής Οικονομίας από Διεθνείς Οργανισμούς, Θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΥΡΩ, Υπηρεσία Χορηγιών και Επιδομάτων, Κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών κλπ. Ο καθηγητής μέσω του βιντεοπροβολέα (επιλέγοντας από τα αριστερά) θα δώσει μια σύντομη αναφορά για τα πιο πάνω θέματα. Στην συνέχεια θα προτρέψει τους μαθητές να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Υπουργείου Οικονομικών. ocument Αυτή η επιλογή θα τους οδηγήσει στην ακόλουθη σελίδα. Οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες και τους παρέχεται χρόνος να μελετήσουν τις πληροφορίες των αριθμήσεων 2,3,4 που ακολουθούν. 1. Τουρισμός - Μαϊος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 2. Κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ-25, Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.52Kb) 3. Τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ , Αύγουστος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: Kb) 4. ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ(27), 20/8/2007 (Μέγεθος Αρχείου: 93.22Kb) 5. Αγορά Εργασίας - Ιούλιος 2007 (Μέγεθος Αρχείου: 94.87Kb) Ο καθηγητής θα ζητήσει από τους μαθητές (κάθε ομάδα το δικό της μέρος) να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους στην τάξη, να γίνει συζήτηση και ανατροφοδότηση. Οι πιο πάνω ιστοσελίδες υπάρχουν και σε φακέλους μέσα στο Folder Παραδοτέο 10 Εθνικό Εισόδημα Υπουργείο Οικονομικών. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

345 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 11 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εθνικό Εισόδημα Κεντρ. Τράπεζα Λυκείου Πολιτική Οικονομία - Κεφάλαιο 9: Εθνικό Εισόδημα 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_11 National income, GNP, cost of Living, Ministry of Finance Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ο καθηγητής με βιντεοπροβολέα θα παρουσιάσει την ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας και το περιεχόμενο της που είναι: Εισαγωγή με το ιστορικό της, Κυπριακή Οικονομία με το νόμισμα της τιμές συναλλάγματος διακίνηση κεφαλαίων, Νομισματική πολιτική, Τραπεζικό τομέα, Στατιστικές, Νομικό πλαίσιο, ΕΥΡΩ, Συνδέσεις, Εκδόσεις και Δελτία Τύπου της ΕΚΤ, κλπ. (χρόνος 10) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα πρέπει με την χρήση του μετατροπέα name=currency_converter να μετατρέψουν συγκεκριμένες ποσότητες (τρεις περιπτώσεις για κάθε ομάδα) ξένων νομισμάτων σε Ευρώ. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 15) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Ο καθηγητής θα ζητήσει από τους μαθητές να παρουσιάσουν τα ευρήματα τους, όπως και τους αριθμητικούς τους υπολογισμούς σε ολόκληρη την τάξη. Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στα ευρήματα. (χρόνος 20) 4. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη. 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

346 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 11 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 11 Screenshots.doc 346 Εργαλείo: Διαδίκτυο

347 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα επιλέξει τις πιο κάτω ιστοσελίδες και μέσω του βιντεοπροβολέα θα τις παρουσιάσει στην τάξη. Η πιο πάνω επιλογή θα μας οδηγήσει στην ακόλουθη αρχική σελίδα. Ο καθηγητής θα επιλέξει από την αριστερή πλευρά τις διάφορες επιλογές και θα κάνει μια σύντομη παρουσίαση. Οι επιλογές που υπάρχουν στην αριστερή πλευρά είναι: 1. Τράπεζα που περιέχει την εισαγωγή το διοικητικό συμβούλιο το οργανόγραμμα κλπ. 2. Κυπριακή Οικονομία που περιέχει το νόμισμα της τιμές συναλλάγματος διακίνηση κεφαλαίων κλπ. 3. Νομισματική Πολιτική που περιέχει πλαίσιο άσκησης της νομισματικής πολιτικής πράξεις ανοικτής αγοράς κλπ. 4. Τραπεζικό Τομέα που περιέχει τις τράπεζες που λειτουργούν στην Κύπρο επιτόκια, χρεώσεις και έξοδα των τραπεζών κλπ. 5. Στατιστικές που περιέχει ισοζύγιο πληρωμών οικονομικούς δείκτες κλπ. 6. Νομικό Πλαίσιο με την νομοθεσία κλπ. 7. Ευρώ με το νόμισμα και την μετατροπή του κλπ. Οι μαθητές (δουλεύουν ομαδικά) θα πρέπει με την χρήση του μετατροπέα στη συγκεκριμένη σελίδα να μετατρέψουν συγκεκριμένες ποσότητες (τρεις περιπτώσεις για κάθε ομάδα) ξένων νομισμάτων σε Ευρώ. Οι ομάδες των μαθητών θα ολοκληρώσουν παρουσιάζοντας τα ευρήματα τους, όπως και τους αριθμητικούς υπολογισμούς τους σε ολόκληρη την τάξη και θα τελειώσει το μάθημα με συζήτηση. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

349 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 12 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Πληθωρισμός και Ανεργία Λυκείου Κεφάλαιο 12: Πληθωρισμός και Ανεργία Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας 2 διδακτικές περίοδοι (90)λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_12 Inflation, Unemployment, Working power, Working population Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος σε Power point (Unemployment, NAIRU and the Phillips Curve) (25 διαφάνειες) από τον καθηγητή. (χρόνος 15 ) (προαιρετικά) 2. Θα παρουσιάσει και θα εξηγήσει τον Πληθωρισμό και την Ανεργία σε ένα καινούργιο Power Point στα ελληνικά (45 διαφάνειες) (χρόνος 25 ) 3. ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Μοιράζουμε στους μαθητές σε φωτοτυπία τα φύλλα εργασίας και δίνουμε οδηγίες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων. (χρόνος 2 ) 4. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα τους συστηθεί να ανοίξουν την ιστοσελίδα dmlsituation_gr?opendocument Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 10) 5. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 16 ) 6. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ: Οι μαθητές απαντούν γραπτώς σε ασκήσεις που θα τους δοθούν. (Επισυνάπτονται ασκήσεις με τις λύσεις τους) (χρόνος 20 ) 7. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από τα φύλλα εργασίας.. Από την συζήτηση στην τάξη. Δ. Από το τεστ. 8. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

350 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 12 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Φύλλο Εργασίας και Απαντήσεις Πληθωρισμός Ανεργία ασκήσεις Απαντήσεις.doc Παρουσίαση 1 - Πληθωρισμός και Ανεργία Pol_Oik_Chapter_12_New.ppt Παρουσίαση 2 - Ανεργία phillips1.ppt Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Πλήρης Ανάπτυξη Παραδοτέο 12 screenshots.doc 350 Εργαλείo: Διαδίκτυο

351 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Φύλλο Εργασίας και Απαντήσεις ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνονται τα πιο κάτω στοιχεία: Ποσοστό ανεργίας 2,5% Απασχολούμενοι Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός (15-63 ετών) Πληθυσμός κάτω των 15 ετών 29,5% του πληθυσμού Πληθυσμός άνω των 63 ετών 8% του πληθυσμού Ζητείται να υπολογιστεί: α) Το εργατικό δυναμικό της χώρας. β) Ο αριθμός των ανέργων της χώρας. γ) Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας. δ) Ο αριθμός των ατόμων άνω των 63 ετών. ΑΣΚΗΣΗ 2 (Ενιαίες 1999 Β σειρά) Δίνονται τα πιο κάτω υποθετικά στοιχεία: Σύνολο εργαζομένων Ποσοστό ανεργίας 5% Συνολικός πληθυσμός που είναι κάτω των Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός άνω των Ζητείται να υπολογίσετε: α) Το σύνολο του πληθυσμού που είναι άνω των 15. β) Τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. γ) Τον πληθυσμό που δεν ανήκει στο εργατικό δυναμικό. δ) Τον αριθμό των ανέργων. ΑΣΚΗΣΗ 3 (Ενιαίες 1999 Α σειρά) Δίνονται τα πιο κάτω υποθετικά στοιχεία: Οικονομικά ενεργός πληθυσμός Απασχολούμενοι Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός Ζητείται να υπολογίσετε: α) Το συνολικό πληθυσμό της χώρας. β) Τον αριθμό των ανέργων. γ) Το ποσοστό ανεργίας. ΑΣΚΗΣΗ 4 (Ενιαίες 2000 Α σειρά) Τα πιο κάτω δημογραφικά στοιχεία αναφέρονται σε μια υποθετική οικονομία: Σύνολο πληθυσμού Πληθυσμός κάτω των Μη ενεργός πληθυσμός Απασχολούμενοι μείον απουσιάζοντες προσωρινά για διάφορους λόγους Κρυμμένη ανεργία Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

352 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ζητείται να υπολογιστούν: α) Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός. β) Το ποσοστό ανεργίας. γ) Το ποσοστό του εργατικού δυναμικού που απασχολείται. δ) Ο μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός που είναι άνω των 15. ε) Να ονομάσετε τις κυριότερες κατηγορίες ανεργίας με βάση τις αιτίες που την προκαλούν. ζ) Να εξηγήσετε πως η ανεργία οδηγεί στη μείωση του βιοτικού επιπέδου και της μελλοντικής παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας. ΑΣΚΗΣΗ 5 (Εισαγωγικές 2003) (α) (β) (γ) Η αύξηση του πληθωρισμού επιδεινώνει το Ισοζύγιο Πληρωμών. Να εξηγήσετε πώς μπορεί να συμβεί αυτό. Να αναφέρετε με παράδειγμα πως καταλήγουμε από τον πληθωρισμό κόστους στον πληθωρισμό ζήτησης. Να εξηγήσετε τις πιο κάτω έννοιες: - Πλήρης απασχόληση - Τιμαριθμικό επίδομα. ΑΣΚΗΣΗ 6 (Ενιαίες 2003 Α Σειρά) Η αντιμετώπιση του Στασιμοπληθωρισμού δημιουργεί στο κράτος ένα δίλημμα. Είναι ορθή η πιο πάνω πρόταση; Ναι ή όχι και γιατί; ΑΣΚΗΣΗ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (α) Απασχολούμενοι 97,5% Εργατικό Δυναμικό 100% Χ; Εργατικό Δυναμικό = = (β) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός = Απασχολούμενοι + Άνεργοι = Άνεργοι Άνεργοι = Εργαλείo: Διαδίκτυο

353 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ (γ) Εργατικό Δυναμικό + Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός (15-63 ετών) = = Εργατικό Δυναμικό + Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός (15-63 ετών)= = Πληθυσμός (Πληθυσμός άνω των 63 ετών + Πληθυσμός κάτω των 15 ετών) = 100% - (29,5% + 8%) = 62,5% 62,5% % Χ; X = = (δ) Τα άτομα άνω των 63 ετών είναι: % = ΑΣΚΗΣΗ 2 (α) Εργαζόμενοι 95% Οικ. Ενεργός Πληθυσμός 100% Χ; Οικ. Ενεργός Πληθυσμός = = Σύνολο πληθυσμού άνω των 15 = Οικ. Εν. πληθ. + Μη Οικ. Εν. Πληθ. άνω των 15 = = (β) (γ) (δ) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός = (δείτε τον υπολογισμό πιο πάνω). Μη οικονομικά ενεργός πληθυσμός = Σύνολο πληθυσμού κάτω των 15 + Μη οικ. Ενεργός πληθυσμός άνω των 15 = = = Άνεργοι = Οικ. Ενεργός πληθυσμός εργαζόμενοι Άνεργοι = = ΑΣΚΗΣΗ 3 (α) Συνολικός πληθυσμός = Οικ. Εν. Πληθ. + Μη Οικ. Εν. Πληθ.= = = (β) Άνεργοι = Οικ. Εν. Πληθ. Εργαζόμενοι = = (γ) Ποσοστό Ανεργίας = = % Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

354 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΑΣΚΗΣΗ 4 (α) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός = Σύνολο πληθυσμού Μη οικ. Εν. πληθ. = = (β) Άνεργοι = Οικ. Εν. πληθ. Απασχολούμενοι = = ( ) = Ποσοστό ανεργίας = = 16.67% (γ) Ποσοστό απασχόλησης = 100% - 16,67% =83,33% (δ) Μη οικ. Ενεργός πληθυσμός άνω των 15 = Μη οικ, ενεργός πληθυσμός - Πληθυσμός κάτω των 15 = = (ε) (ζ) Οι κυριότερες κατηγορίες ανεργίας με βάση τις αιτίες που την προκαλούν είναι: - Κυκλική ανεργία ή ανεργία από ανεπαρκή ζήτηση - Φυσιολογική ανεργία. Η ανεργία μειώνει τα εισοδήματα των κατόχων των συντελεστών παραγωγής στο βαθμό που μειώνεται το παραγόμενο προϊόν, λόγω της μείωσης της απασχόλησης. Αυτό οδηγεί σε μείωση της κατανάλωσης και της επένδυσης και κατ επέκταση σε μείωση του βιοτικού επιπέδου και της μελλοντικής παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας. ΑΣΚΗΣΗ 5 (α) (β) (γ) Ο πληθωρισμός μειώνει την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων με αποτέλεσμα να μειώνονται οι εξαγωγές και ο τουρισμός με ταυτόχρονη αύξηση των εισαγωγών και την επιδείνωση του ισοζυγίου πληρωμών. Στον πληθωρισμό κόστους η αύξηση μισθών και ημερομισθίων αυξάνει τη ζήτηση και συνεπώς τις τιμές των αγαθών, προκαλώντας πληθωρισμό ζήτησης. - Πλήρης απασχόληση, υπάρχει όταν ο αριθμός των θέσεων εργασίας είναι ίσος με τον αριθμό των ατόμων που ζητούν εργασία. - Τιμαριθμικό επίδομα, είναι το ποσό που προστίθεται στο βασικό μισθό ή στη βασική σύνταξη για να αναπληρώσει τη μείωση της αγοραστικής δύναμης εξαιτίας του πληθωρισμού. ΑΣΚΗΣΗ 6 Είναι ορθή η πρόταση, διότι το κράτος στην προσπάθεια του να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό θα μειώσει την ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί στην αγορά και κατά συνέπεια θα μειωθεί η κατανάλωση, οι τιμές, η παραγωγή και θα αυξηθεί η ανεργία. Αντίθετα, αν το κράτος πάρει μέτρα αύξησης της ποσότητας του χρήματος για την καταπολέμηση της ανεργίας, τότε θα έχουμε αύξηση της κατανάλωσης και των τιμών. Δηλαδή η σχέση μεταξύ των δύο φαινομένων είναι αντίστροφη. 354 Εργαλείo: Διαδίκτυο

355 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Παρουσίαση 1 - Πληθωρισμός και Ανεργία Κεφάλαιο 12 ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ - ΑΝΕΡΙΑ 1 ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ 2 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

356 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΕΡΙΑ Πληθωρισμός: λέγεται η συνεχής και η αισθητή αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών με αποτέλεσμα τη συνεχή και αισθητή μείωση της αγοραστικής αξίας του χρήματος. Αντιπληθωρισμός: λέγεται η συνεχής και αισθητή μείωση του γενικού επιπέδου των τιμών με αποτέλεσμα τη συνεχή και αισθητή αύξηση της αγοραστικής αξίας του χρήματος. Τόσο ο πληθωρισμός όσο και ο αντιπληθωρισμός είναι ανεπιθύμητες καταστάσεις Εργαλείo: Διαδίκτυο

357 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Ρυθμός πληθωρισμού: λέγεται η ποσοστιαία μεταβολή του γενικού επιπέδου των τιμών μέσα σε μια ορισμένη χρονική περίοδο, συνήθως ενός έτους. Μεταβολή Δείκτη Τιμών Ρυθμός Πληθωρισμού = Χ 100 =..% Δείκτη Τιμών προηγούμενου έτους Ρυθμός Πληθωρισμού = Δ.Τ Τρέχοντος έτους Δ.Τ Προηγούμενου έτους χ 100 Δ. Τ Προηγούμενου έτους Συνεχής : Η αύξηση των τιμών να μην είναι παροδική. Αισθητή : Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ενικού Επιπέδου Τιμών να υπερβαίνει το 3%. 5 Φυσιολογικός πληθωρισμός: Ονομάζεται η αύξηση του ενικού Επιπέδου των Τιμών ενός έτους από το προηγούμενο έτος, χωρίς να υπερβαίνει το 3%. Οφείλεται συνήθως στην ποιοτική βελτίωση των προϊόντων, στην καλυτέρευση της συσκευασίας και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. 6 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

358 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ο πληθωρισμός με βάση το ρυθμό του διακρίνεται: 1) Έρπων πληθωρισμός. 2) Καλπάζων πληθωρισμός ή Υπερπληθωρισμός. Έρπων πληθωρισμός είναι ο πληθωρισμός πάνω από 3%, αλλά μικρότερος του 10% και οφείλεται σε παράγοντες που δρουν στην πλευρά της ζήτησης ή της προσφοράς. Δεν προκαλεί δραστική Κρατική Παρέμβαση. Καλπάζων Πληθωρισμός ή Υπερπληθωρισμός Ακραία μορφή με ρυθμό αύξησης υπερβολικά ψηλό. Παρατηρείται κυρίως σε πολεμικές και μεταπολεμικές περιόδους, όπου εξευτελίζεται η αγοραστική αξία του χρήματος και όλοι θέλουν να το μετατρέψουν σε αγαθά (φυγή προ του χρήματος). 7 Αίτια και Είδη Πληθωρισμού Tα αίτια που προκαλούν τον πληθωρισμό μπορεί να οφείλονται είτε στη Ζήτηση είτε στο Κόστος παραγωγής. 1) Ο Πληθωρισμός Ζήτησης εμφανίζεται σε οικονομίες που βρίσκονται ή πλησιάζουν στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης των συντελεστών παραγωγής και οφείλεται στην υπερβολική ζήτηση, δηλαδή η Ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την Προσφορά αγαθών και έτσι οι καταναλωτές αναγκάζονται να πληρώνουν περισσότερα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το ενικό Επίπεδο Τιμών Εργαλείo: Διαδίκτυο

359 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Οφείλεται: α) Στην αύξηση του κυκλοφορούντος νομίσματος χωρίς ανάλογη αύξηση της παραγωγής. β) Στην υπερκατανάλωση. γ) Στην αισθητή μείωση της γεωργικής παραγωγής λόγω κακών καιρικών συνθηκών. δ) Στην αύξηση των εισοδημάτων των καταναλωτών χωρίς ανάλογη αύξηση της παραγωγής. 9 2) Ο πληθωρισμός κόστους προέρχεται βασικά από την αύξηση του κόστους παραγωγής και οφείλεται κυρίως: α) Στις πιέσεις των εργατικών συνδικάτων για αυξήσεις μισθών και ημερομισθίων σε ποσοστό μεγαλύτερο από το ποσοστό αύξησης της παραγωγικότητας. [ μισθών > παραγωγικότητας => κόστους παραγωγής => τιμών]. β) Στην προσπάθεια μεγάλων μονοπωλιακών επιχειρήσεων να αυξήσουν τα κέρδη τους αυξάνοντας αυθαίρετα τις τιμές. 10 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

360 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 γ) Στις αυξήσεις άλλων στοιχείων του κόστους (π.χ. πρώτες ύλες, καύσιμα, ενοίκια, τόκοι, επιτόκια). δ) Στον Εισαγόμενο πληθωρισμό. Αυτός οφείλεται στην αύξηση των τιμών των εισαγόμενων πρώτων υλών, των καυσίμων καθώς επίσης και των ετοίμων προϊόντων, αλλά και στην υποτίμηση της εγχώριας νομισματικής μονάδας. 11 Συνέπειες του πληθωρισμού (α) Επιδράσεις στην κατανομή του εισοδήματος και στο βιοτικό επίπεδο - Επιβαρύνει τους σταθερά αμειβόμενους (μισθωτούς και συνταξιούχους, το εισόδημα των οποίων δεν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με το ρυθμό αύξησης των τιμών). - Μειώνει το πραγματικό εισόδημα. - Χειροτερεύει το βιοτικό επίπεδο. - Προκαλεί αιτήματα των εργαζομένων για μισθολογικές αυξήσεις. - Δημιουργείται Φαύλος Κύκλος αυξήσεων τιμών και μισθών Εργαλείo: Διαδίκτυο

361 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Πώς δημιουργείται ο φαύλος κύκλος ; Ο φαύλος κύκλος δημιουργείται από τις διαδοχικές αυξήσεις τιμών και μισθών. Όταν αυξηθούν οι τιμές των αγαθών και υπηρεσιών, τότε η αγοραστική αξία του εισοδήματος μειώνεται και οι καταναλωτές ζητούν αυξήσεις μισθών και ημερομίσθιων για να αποκαταστήσουν την απώλεια του εισοδήματός τους. 13 (β) Επιδράσεις στην Αποταμίευση, στα Δάνεια και τις Επενδύσεις. - Ευνοεί τους οφειλέτες και ζημιώνει τους δανειστές. (Δάνεια του παρελθόντος εξοφλούνται με χρήματα που έχουν μικρότερη αγοραστική αξία). - Περιορίζει τα Δάνεια και αποθαρρύνει τις Επενδύσεις. - Περιορίζει τη ροπή για αποταμίευση. (Ο κόσμος μετατρέπει σε αγαθά ή χρυσό το περίσσευμά του, διότι δε θα μπορεί να αγοράσει τίποτα αύριο με τις αποταμιεύσεις του). - Ενθαρρύνει την Κερδοσκοπία. (Οι κερδοσκόποι αγοράζουν σήμερα για να πουλήσουν αύριο σε ψηλότερες τιμές και να ωφεληθούν το κέρδος). 14 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

362 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 (γ) Επιδράσεις στην παραγωγή, στην απασχόληση και στην οικονομική ανάπτυξη - Προκαλεί οικονομική αβεβαιότητα που επιδρά ανασταλτικά στην παραγωγή, στην απασχόληση και στην οικονομική ανάπτυξη. (δ) Επιδράσεις υπερπληθωρισμού - Παραλύει ολόκληρη την οικονομία. - Προκαλεί οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. (ε) Επιδράσεις στο ισοζύγιο πληρωμών - Μειώνει την ανταγωνιστικότητα στη διεθνή αγορά σε αγαθά και υπηρεσίες. - Μειώνονται οι εξαγωγές. - Μειώνεται η προσέλευση τουριστών. - Αυξάνονται οι εισαγωγές => επιδείνωση ισοζυγίου. 15 Μέτρα Καταπολέμησης του Πληθωρισμού (α) Μέτρα Δημοσιονομικής και Νομισματικής Πολιτικής. Στόχος των μέτρων. - Μείωση της συνολικής ενεργούς ζήτησης. - Αναχαίτιση των τιμών και του πληθωρισμού. (1) Δημοσιονομικά Μέτρα - Μείωση Δημοσίων δαπανών. - Αύξηση των Φόρων Εργαλείo: Διαδίκτυο

363 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ (2) Νομισματικά Μέτρα - Μείωση της προσφοράς του χρήματος που γίνεται με: - Αύξηση του επιτοκίου. - Πώληση κρατικών χρεογράφων και ομολογιών. - Περιορισμός των πιστώσεων. 17 (β) Μέτρα Αγορανομικής και Εισοδηματικής Πολιτικής - Στόχος: - Άμεσος έλεγχος των τιμών και μισθών [ π.χ παγιοποίηση μισθών και καθορισμός ανώτατης τιμής πώλησης (διατίμηση)]. Τα μέτρα είναι δραστικά και προκαλούν παρενέργειες στην οικονομία όπως είναι: - Μείωση Κερδών. - Μείωση Επενδύσεων. - Αύξηση Ανεργίας. - Αύξηση Κινήτρων για κερδοσκοπία (μαύρη αγορά). 18 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

364 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 (γ) Μέτρα αύξησης της παραγωγής και της παραγωγικότητας - Φορολογικά κίνητρα προς: (1) Επιχειρήσεις: αύξηση των επενδύσεων και της παραγωγής. (2) Εργαζομένους: αύξηση της παραγωγικότητάς τους και της προσφοράς προϊόντων. 19 Θεσμός Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) Μέτρο εισοδηματικής πολιτικής που καθιερώνει τιμαριθμικές αυξήσεις στα σταθερά εισοδήματα, για να αναπληρώσει τη μείωση του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από τις αυξήσεις των τιμών (ασπίδα καταναλωτή) Εργαλείo: Διαδίκτυο

365 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Τιμαριθμικό επίδομα: το χρηματικό ποσό που προστίθεται στο βασικό μισθό των εργαζομένων για να αναπληρώσει την αγοραστική δύναμη που χάνεται εξαιτίας του πληθωρισμού. - Αναπροσαρμόζεται ΑΥΤΟΜΑΤΑ κάθε 6 μήνες. - Αποτελεί μέτρο αντιμετώπισης των δυσμενών επιπτώσεων του πληθωρισμού και όχι μέτρο καταπολέμησής του. 21 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΙΑΣ Ο πληθυσμός μιας χώρας διακρίνεται από οικονομικής άποψης σε: 1) (Ροζ- Κίτρινο) Οικονομικά Ενεργός Πληθυσμός και 2) (Κόκκινο) Μη Οικονομικά Ενεργός Πληθυσμός. ΚΟΚΚΙΝΟ Series1 Series1 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Series1 ΚΙΤΡΙΝΟ ΡΟΖ A B C 22 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

366 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Ή ΕΡΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Περιλαμβάνει όλα τα άτομα που επιθυμούν και είναι ικανά να εργαστούν ή τα άτομα που μπορούν και θέλουν να εργαστούν. ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ Όσοι έχουν οποιαδήποτε επαγγελματική απασχόληση. Π.χ μισθωτοί, εργοδότες, αυτοτελώς εργαζόμενοι, ανεξάρτητα αν απουσιάζουν προσωρινά λόγω ασθένειας, άδειας ή απεργίας από τη δουλειά τους. 23 ΑΝΕΡΟΙ Είναι τα άτομα που μπορούν και θέλουν να εργαστούν, αλλά δε βρίσκουν δουλειά. ΑΕΡΟΙ Είναι τα άτομα που μπορούν, αλλά δε θέλουν να εργαστούν Εργαλείo: Διαδίκτυο

367 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΜΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Περιλαμβάνει όλα τα άτομα τα οποία είτε δεν μπορούν είτε δε θέλουν να δουλέψουν. Π.χ : 1) Παιδιά κάτω των 15 ετών. 2) Σωματικά ή πνευματικά ανίκανοι για εργασία. 3) Συνταξιούχοι. 4) Μαθητές Σπουδαστές. 5) Οικοκυρές. 6) Εθνοφρουροί. 7) Τεμπέληδες ( μπορούν και δε θέλουν να εργαστούν). 8) Όσοι δεν έχουν ανάγκη εργασίας. 25 ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΙΑΣ ΑΝΕΡΙΑ Υπάρχει όταν ο Συντελεστής Παραγωγής «Εργασία», δηλαδή το Εργατικό Δυναμικό, δεν απασχολείται πλήρως. Μετριέται: Συντελεστής ή Ποσοστό Ανεργίας= Αριθμός Ανέργων X 100 = % Εργατικό Δυναμικό Πχ. Αριθμός Απασχολούμενων Άνεργοι Εργατικό Δυναμικό Ποσοστό Ανεργίας = Χ 100 = 4,76% Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

368 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Κρυμμένη Ανεργία Είναι οι άνεργοι που αποφεύγουν να το δηλώσουν στα κατά τόπους Επαρχιακά ραφεία εξευρέσεως εργασίας και έτσι ένα σημαντικό μέρος ανέργων δε συμπεριλαμβάνεται στον αριθμό των ανέργων. 27 ΜΟΡΦΕΣ Ή ΕΙΔΗ ΑΝΕΡΙΑΣ (1) Ανεργία από Ανεπαρκή Ζήτηση ή Κυκλική Ανεργία Είναι η πιο σοβαρή μορφή ανεργίας, γιατί προκαλεί κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Οφείλεται στην ανεπαρκή ζήτηση των αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή η ζήτηση είναι μικρότερη από την προσφορά, οπότε μειώνεται η παραγωγή, περιορίζεται η απασχόληση και εμφανίζεται η ανεργία. Έτσι λέμε ότι η οικονομία βρίσκεται σε υποαπασχόληση Εργαλείo: Διαδίκτυο

369 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Υποαπασχόληση: Ο αριθμός των θέσεων εργασίας που προσφέρονται είναι μικρότερος από τον αριθμό των ατόμων που ζητούν εργασία. Πλήρης Απασχόληση: Ο αριθμός θέσεων εργασίας είναι ίσος με τον αριθμό των ατόμων που ζητούν εργασία. 29 Φυσιολογική Ανεργία: Μικρό ποσοστό ανεργίας που δε δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα. Περιλαμβάνει: α) Την Ανεργία Τριβής. β) Την Εποχική Ανεργία. γ) Τη Διαρθρωτική Ανεργία. 30 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

370 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, (2) Ανεργία Τριβής Δεν είναι σοβαρή μορφή ανεργίας και οφείλεται στη μετακίνηση ορισμένων ατόμων από μια εργασία σε άλλη, επειδή απολύθηκαν ή για καλύτερη εργασία. Εμφανίζεται κυρίως στους νέους, οι οποίοι ψάχνουν να βρουν εργασία ανάλογη με τα προσόντα τους Εργαλείo: Διαδίκτυο

371 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 3) Εποχική Ανεργία Οφείλεται στον εποχικό χαρακτήρα ορισμένων επαγγελμάτων (π.χ. τουρισμός, γεωργικά επαγγέλματα, παγωτά, χριστουγεννιάτικα δώρα κλπ). 4) Διαρθρωτική Ανεργία Οφείλεται στις διαρθρωτικές αλλαγές της οικονομίας και κυρίως στην τεχνολογική εξέλιξη (π.χ εισαγωγή σύγχρονης τεχνολογίας => απόλυση εργατών λόγω μηχανημάτων ή μη γνώσης χειρισμού). Αν προκαλείται από τεχνολογικές αλλαγές, ονομάζεται και Τεχνολογική Ανεργία. 33 ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΙΑΣ Συνέπειες Ανεργίας Οικονομικές Κοινωνικές Οικονομικές Συνέπειες: Μείωση Εισοδήματος => Μείωση Ζήτησης Κατανάλωσης => Μείωση Παραγωγής => Μείωση Επένδυσης => Μείωση Βιοτικού Επιπέδου. 34 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

372 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Κοινωνικές Συνέπειες: Η μείωση του εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου εξαιτίας της ανεργίας προκαλεί ανεπιθύμητα κοινωνικά φαινόμενα, όπως: Αλκοολισμός, Διαζύγια, Βία, Εγκληματικότητα. Πολιτικές και Κοινωνικές αναταραχές, που ξεκινούν από παρατεταμένες απεργίες και φθάνουν μέχρι πραξικοπήματα και επαναστάσεις. 35 ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΙΑΣ α) Ανεργία από ανεπαρκή ζήτηση. 1) Δημοσιονομικά μέτρα Το κράτος μειώνει τους φόρους και αυξάνει τις δαπάνες => αυξάνεται η συνολική ζήτηση και η παραγωγή => αυξάνεται η ζήτηση εργατικών χεριών => μειώνεται η ανεργία Εργαλείo: Διαδίκτυο

373 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ 2) Νομισματικά Μέτρα Αύξηση προσφοράς χρήματος από το κράτος ( αγοράζοντας ομολογίες και χρεόγραφα ) => μείωση επιτοκίων => αύξηση επενδύσεων και συνολικής ζήτησης => αύξησης παραγωγής και ζήτησης για εργασία => μείωση της ανεργίας. Μεταβιβαστικές Πληρωμές Είναι η χορήγηση επιδομάτων ανεργίας, απορίας κλπ στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής του κράτους προς τους άνεργους. 37 β) Ανεργία τριβής, εποχική και διαρθρωτική (αποτελούν τη φυσιολογική όχι όμως και επιθυμητή ανεργία). 1) Εκπαιδευτικά προγράμματα για μόρφωση και επιμόρφωση των ανέργων (διεύρυνση και απόκτηση ικανοτήτων). 2) Εισαγωγή του μαθήματος του επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία (πληροφόρηση για επαγγελματικές ανάγκες της οικονομίας). 3) Ίδρυση Σχολών ή Ινστιτούτων επαγγελματικής κατάρτισης (να μορφώνουν τους νέους σε νέες ειδικότητες). 38 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

374 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, ) Καλύτερη οργάνωση των ραφείων εξεύρεσης εργασίας για έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση για τις ευκαιρίες απασχόλησης. 5) Κίνητρα φορολογικά και επενδυτικά για εγκατάσταση επιχειρήσεων σε υποβαθμισμένες περιοχές. 6) Εξάλειψη των κλειστών επαγγελμάτων ( πρατήρια βενζίνης, ΛΟΤΤΟ, ΠΡΟ-ΠΟ ). 39 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΣΙΜΟΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ Είναι το οικονομικό φαινόμενο της συνύπαρξης πληθωρισμού (κόστους) και ανεργίας. Συναντάται σε περιπτώσεις που υπάρχει Πληθωρισμός Κόστους με υποαπασχόληση, γιατί ο πληθωρισμός από υπερβολική ζήτηση παρουσιάζεται σε οικονομίες που πλησιάζουν το επίπεδο της πλήρους απασχόλησης και δε συνδυάζεται με την ανεργία Εργαλείo: Διαδίκτυο

375 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Η αντιμετώπισή του έχει μερικές δυσκολίες, διότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμησή του πληθωρισμού αυξάνουν την ανεργία, ενώ τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της ανεργίας αυξάνουν τον πληθωρισμό. Η αντίστροφη σχέση μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας απεικονίζεται με την καμπύλη Phillips Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

376 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Αν μια χώρα προσπαθήσει να μειώσει το ρυθμό πληθωρισμού από Π2 σε Π1, τότε η ανεργία θα αυξηθεί από Α2 σε Α1 και αντίθετα, αν η χώρα θελήσει να μειώσει την ανεργία από Α1 σε Α2, τότε ο πληθωρισμός θα αυξηθεί από Π1 σε Π2. 43 ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΑΣΙΜΟΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ: Οι χώρες θα πρέπει να επιλέξουν εκείνο το συνδυασμό ποσοστών πληθωρισμού και ανεργίας που συνεπάγεται το μικρότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος Εργαλείo: Διαδίκτυο

377 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ : Οι χώρες θα πρέπει να επιδιώξουν βελτίωση της παραγωγικότητας, μέσω της τόνωσης των κινήτρων για εργασία, άρα: - Αύξηση της παραγωγής. - Αύξηση της απασχόλησης και προσφοράς αγαθών. - Μείωση των τιμών, οπότε : Καταπολέμηση πληθωρισμού και ανεργίας. 45 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

378 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Παρουσίαση 2 - Ανεργία Unemployment, NAIRU and the Phillips Curve Copyright 2007 Biz/ed Unemployment, NAIRU and the Phillips Curve Copyright 2007 Biz/ed 378 Εργαλείo: Διαδίκτυο

379 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Types of Unemployment Copyright 2007 Biz/ed Types of Unemployment Frictional Unemployment: Unemployment caused when people move from job to job and claim benefit in the meantime The quality of the information available for job seekers is crucial to the extent of the seriousness of frictional unemployment Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

380 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Types of Unemployment Structural Unemployment: Unemployment caused as a result of the decline of industries and the inability of former employees to move into jobs being created in new industries As the coal industry declined, many miners had difficulties utilising their skills to find work in new industries such as IT and service sector work. An example of structural change in the economy leading to unemployment. Title: On Duty. Copyright: Getty Images, available from Education Image Gallery Copyright 2007 Biz/ed Types of Unemployment The demand for lifeguard services tends to exist in the summer but nothing like as much in the winter an example of seasonal unemployment. Copyright: Swiassmautz, Seasonal Unemployment: Unemployment caused because of the seasonal nature of employment tourism, skiing, cricketers, beach lifeguards, etc. Copyright 2007 Biz/ed 380 Εργαλείo: Διαδίκτυο

381 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Types of Unemployment A fall in aggregate demand can lead to a decline in spending forcing businesses across the economy into closing with damaging effects on employment as a result. Copyright: Beeline, Demand Deficient: Caused by a general lack of demand in the economy this type of unemployment may be widespread across a range of industries and sectors Keynes saw unemployment as primarily a lack of demand in the economy which could be influenced by the government Copyright 2007 Biz/ed Types of Unemployment Technological Unemployment: Unemployment caused when developments in technology replace human effort e.g in manufacturing, administration etc. Look: No workers! Robots rule where humans once stood! Titles: Assembly Line Workers, Electronic Factory. Copyright: Getty Images, available from Education Image Gallery Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

382 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Unemployment Copyright 2007 Biz/ed Unemployment Short run and long run unemployment: Classical theory short run unemployment is a temporary phenomenon; wages will fall and the labour market will move back into equilibrium Long run unemployment will be voluntary Copyright 2007 Biz/ed 382 Εργαλείo: Διαδίκτυο

383 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Unemployment Keynesian Unemployment: Unemployment in the long run may remain stubbornly high because of imperfections in the market sticky wages Widespread unemployment in some parts of the UK during the 1930s seemed to contradict the assumptions made by classical economists. Post 1945, Keynesian demand management put full employment through government intervention in the economy as a policy priority. Title: Poverty in Wigan. Copyright Getty Images, available from Education Image Gallery Copyright 2007 Biz/ed Inflation Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

384 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Inflation Anticipated Inflation: Occurs where individuals and groups correctly factor in expected changes in inflation into decision making e.g. wage negotiations, contract discussions, etc. Copyright 2007 Biz/ed Inflation Unanticipated Inflation: Where changes in inflation are not factored into decision making can lead to: Changes in distribution of income e.g.factoring in inflation above actual levels in wage negotiations may lead to a redistribution of income from employers to employees Effects on Employment e.g. wage settlements higher than inflation due to incorrect anticipation of inflation imposes costs on employers and may lead to job losses Copyright 2007 Biz/ed 384 Εργαλείo: Διαδίκτυο

385 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Inflation 4.0% 3.75% Inflation and Unemployment using AS/AD AS2 AS1 The The short rise run in AD fall leads in unemployment to a fall in is only Assume the economy has an inflation temporary; unemployment as AS but shifts, inflationary unemployment will rate of 2% and a level of national start pressures to rise again push and inflation the economy up to 3.75%. will end income giving an unemployment rate up Producers in the long try run to in expand a position output with but at of 4%. AD rises for some reason. unemployment increased cost at 4% employing but with more higher inflation. expensive Expansionary capital, paying fiscal workers monetary more policy to do will work only etc. lead Increased to reductions cost results in in unemployment a shift in AS to in the left short workers run. In the start long to run be unemployment laid off. will return to its natural rate. Attempts to reduce unemployment below the natural rate will be inflationary. 2% AD1 AD2 U = 4% U = 3% Real National Income Copyright 2007 Biz/ed The Philips Curve Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

386 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 The Phillips Curve Professor A.W. Phillips Expressed a statistical relationship between the rate of growth of money wages and unemployment from Rate of growth of money wages linked to inflationary pressure Led to a theory expressing a trade-off between inflation and unemployment Copyright 2007 Biz/ed Wage growth % (Inflation) The Phillips Curve 2.5% The Phillips Curve shows an inverse relationship between inflation and unemployment. It suggested that if governments wanted to reduce unemployment it had to accept higher inflation as a trade-off. Money illusion wage rates rising but individuals not factoring in inflation on real wage rates. 1.5% 4% 6% PC1 Unemployment (%) Copyright 2007 Biz/ed 386 Εργαλείo: Διαδίκτυο

387 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Problems: The Phillips Curve 1970s Inflation and unemployment rising at the same time stagflation Phillips Curve redundant? Or was it moving? Copyright 2007 Biz/ed Wage growth % (Inflation) The Phillips Curve An inward shift of the Phillips Curve would result in lower unemployment levels associated with higher inflation. 3.0% 1.5% 4% 6% PC1 Unemployment (%) PC2 Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

388 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Inflation 3.0% The Phillips Curve Long Run PC There To Assume counter is a short the economy rise term in fall unemployment, starts in with an inflation government but rate a once of cost again 1% of but injects higher very resources high inflation. unemployment Individuals into the economy at now 7%. base the their result is wage a Government short-term negotiations fall takes in unemployment on measures expectations to reduce but of higher inflation. in the This unemployment next higher period. inflation If by higher an fuels expansionary wages further are expectation granted fiscal policy then of higher that firms costs inflation pushes rise and AD they to so the start right process to (see shed continues. the labour AD/AS and The diagram long run on unemployment Phillips slide 15) Curve is creeps vertical back at the up natural to 7% again. rate of unemployment. This is how economists have explained the movements in the Phillips Curve and it is termed the Expectations Augmented Phillips Curve. 2.0% 1.0% PC1 7% PC3 PC2 Unemployment Copyright 2007 Biz/ed The Phillips Curve Where the long run Phillips Curve cuts the horizontal axis would be the rate of unemployment at which inflation was constant the so-called Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment (NAIRU) Copyright 2007 Biz/ed 388 Εργαλείo: Διαδίκτυο

389 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ The Phillips Curve To reduce unemployment to below the natural rate would necessitate: 1. Influencing expectations persuading individuals that inflation was going to fall 2. Boosting the supply side of the economy - increase capacity (pushing the PC curve outwards) Copyright 2007 Biz/ed The Phillips Curve Supply side policies have been focused on: Education: Boosting the number of those staying on at school Boosting numbers going to university Lifelong learning Vocational education Welfare benefits: The working family tax credit Incentives to work Labour market flexibility Copyright 2007 Biz/ed Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

390 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 The Phillips Curve Expectations have been centred on: Operational independence of the Bank of England Tight control of public sector pay The independence of the Bank of England has taken away interest rate decision making from the government who may have been motivated by political ends this has had the effect of influencing expectations. Messengers leaving the Bank of England with news of a change in interest rates in 1967 during the sterling crisis. Title: Bank Messengers. Copyright: Getty Images, available from Education Image Gallery Copyright 2007 Biz/ed 390 Εργαλείo: Διαδίκτυο

391 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα κάνει μια σύντομη αναφορά μέσω του βιντεοπροβολέα το Power Point (Unemployment, NAIRU and the Philips Curve) με 25 διαφάνειες. Στην συνέχεια θα παρουσιάσει και θα εξηγήσει τον Πληθωρισμό και την Ανεργία με ένα καινούργιο Power Point στα ελληνικά. Το πιο πάνω Power Point περιέχει 45 διαφάνειες που αναφέρονται στον Πληθωρισμό με τα αίτια και τα είδη του, στις συνέπειες και τα μέτρα καταπολέμησης του πληθωρισμού, στο πρόβλημα της ανεργίας με την μέτρηση της, τις μορφές και είδη ανεργίας, τις συνέπειες και μέτρα καταπολέμησης της, και το πρόβλημα του στασιμοπληθωρισμού με την καμπύλη Philips. Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα τους συστηθεί να ανοίξουν την ιστοσελίδα ment όπου θα την μελετήσουν για περισσότερη γνώση. Σ αυτήν την ιστοσελίδα θα περιέχονται: Συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό, Απασχόληση, Ανεργία, Βασικές διαπιστώσεις Προβλήματα. Στην συνέχεια οι μαθητές θα απαντήσουν τις ερωτήσεις από τα φυλλάδια που θα τους δοθούν. Περιέχονται 6 ασκήσεις μαζί με τις λύσεις τους. Θα ολοκληρωθεί η όλη δραστηριότητα με συζήτηση στην τάξη. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

393 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 13 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Σκοπός Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Εμπόριο Β Λυκείου Κεφάλαιο 5: Εμπόριο 1 διδακτική περίοδος (45) λεπτά. Η διδακτική πρόταση στοχεύει στην εφαρμογή της μεθόδου στην οποία κεντρική θέση θα έχει η ομαδική-συνεργατική και βιωματική μάθηση. ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_13 Trade, Ministry of Commerce and Industry, exports, imports Internet Explorer 1. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ο καθηγητής θα προβάλει σε βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή τη αρχική ιστοσελίδα του Υπουργείου Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, η οποία περιλαμβάνει την Υπηρεσία Εμπορίου όπου θα δούμε την Αποστολή, Οργανόγραμμα, Προσωπικό, Κλάδους, Ανακοινώσεις, Εκδόσεις, Σχέδια, Εκθέσεις, κλπ. Ο καθηγητής θα εξηγήσει τα πιο πάνω ώστε να βοηθήσει τους μαθητές στην εργασία τους. (χρόνος 15) 2. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Θα παραπέμψει τους μαθητές στην ιστοσελίδα (εσωτερική παραπομπή) και θα επικεντρώσουν την προσοχή τους στις Εκδόσεις όπου υπάρχουν πληροφορίες για: 1. Οικονομία της Κύπρου 2. Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου Οικονομία της Κύπρου και 4. Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου Οι μαθητές θα είναι χωρισμένοι σε ομάδες των πέντε, θα επιλέξουν και να μελετήσουν τις πιο πάνω πληροφορίες (μία κάθε ομάδα) και τα ευρήματα τους να τα παρουσιάσουν στην τάξη. Ο καθηγητής έχει ρόλο συμβούλου. (χρόνος 15) 3. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΑΣΤΗΡΙΟ: Συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω στις δραστηριότητες. (χρόνος 15) 4. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α. Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων. Β. Από την συζήτηση στην τάξη 5. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

394 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 13 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ ενικές Οδηγίες Χρήσης Παραδοτέο 13 Πλήρης Ανάπτυξη Screenshots.doc 394 Εργαλείo: Διαδίκτυο

395 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ενικές Οδηγίες Χρήσης Ο καθηγητής θα προβάλει με βιντεοπροβολέα ενωμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή στους μαθητές την αρχική ιστοσελίδα του Υπουργείου Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, η οποία περιλαμβάνει και την Υπηρεσία Εμπορίου. Ο καθηγητής θα εξηγήσει στους μαθητές μέσω της πιο πάνω σελίδας τα περιεχόμενα της που βρίσκονται στην αριστερή πλευρά. Θα παρουσιάσει για την Υπηρεσία Εμπορίου μεταξύ άλλων και την Αποστολή, Οργανόγραμμα, Προσωπικό, Κλάδους, Ανακοινώσεις, Εκδόσεις, Σχέδια, Εκθέσεις, κλπ. Στην συνέχεια θα χωρίσει τους μαθητές σε ομάδες των πέντε και θα τους προτρέψει να επικεντρώσουν την προσοχή τους η κάθε ομάδα σ ένα από τα πιο κάτω θέματα που βρίσκονται στην ίδια σελίδα. Οικονομία της Κύπρου Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου 2006 Οικονομία της Κύπρου Στατιστικές Εξωτερικού Εμπορίου 2005 Οι μαθητές αφού μελετήσουν τα θέματα τους, θα τα παρουσιάσουν στην τάξη. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

397 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 14 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Διεθνείς Συναλλαγές Α Λυκείου Ενότητα Κεφάλαιο 13 Ενδεικτική Διάρκεια 1 διδακτική περίοδος (45 λεπτά.) Σκοπός Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι οι διεθνείς συναλλαγές στον σύγχρονο κόσμο είναι αποτέλεσμα της διεθνούς συνεργασίας, μέσα από διαφόρους οργανισμούς. Ποιός είναι ο ρόλος του ΟΟΣΑ και πως λειτουργεί. ιατί ο ΟΟΑΣΑ συνεισφέρει ουσιαστικά στις διεθνείς οικονομικές συναλλαγές και την οικονομική ανάπτυξη των χωρών. Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_14 OECD, BIOFUELS Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος σε Power point του ΟΟΣΑ από τον καθηγητή. (χρόνος 10 ). ( 17,en_ _ _1_1_1_1_1,00.html) 2. Ο καθηγητής προβάλλει για ολόκληρη την τάξη τα Βίντεο 1. The OECD Anti-Bribery convention fights against corruption (2 :12 ),. 2. Biofuels (1 : 43 ) (Χρόνος 5 ) 3. Στην συνέχεια ζητά από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες των δύο και να μελετήσουν τα Βίντεο. Αφού ολοκληρώσουν να συντάξουν σε κείμενο τριακοσίων λέξεων μια σύντομη παρουσίαση. (Χρόνος 15 ) 4. Οι μαθητές παρουσιάζουν, με την εποπτεία του καθηγητή, τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη και τα συζητούν. (Χρόνος 15 ) 5. ΕΡΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΣΤΕΣ: Οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά. Θα τους συστηθεί να ανοίξουν τις ιστοσελίδες _1_1_1,00.html 6. ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

398 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 14 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Παρουσίαση 1 ΟΡΑΝΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.ppt * Βοηθητική Ιστοσελίδα 1 ΔΙΑΦΘΟΡΑ.htm * Βοηθητική Ιστοσελίδα 2 ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ.htm Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ 398 Εργαλείo: Διαδίκτυο

399 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Παρουσίαση 1 ΟΡΑΝΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΟΟΣΑ) Σχετικά με τον ΟΟΣΑ Ο ΟΟΣΑ συγκεντρώνει τις κυβερνήσεις των χώρες προσηλωμένες στη δημοκρατία και την οικονομία της αγοράς από όλο τον κόσμο: Υποστήριξη της βιώσιμης οικονομικής μεγέθυνσης Ενθάρρυνση της απασχόλησης Αύξηση του βιοτικού επιπέδου Διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας Η παροχή βοηθείας σε άλλες χώρες "οικονομική ανάπτυξη Συμβολή στην αύξηση του παγκοσμίου εμπορίου Ο ΟΟΣΑ συμμερίζεται επίσης την εμπειρογνωμοσύνη και τις ανταλλαγές απόψεων με περισσότερες από 100 άλλες χώρες και οικονομιών, από τη Βραζιλία, την Κινά, τη Ρωσία και τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες στην Αφρική. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

400 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Το Συμβούλιο Εξουσία λήψης αποφάσεων ασκείται από το Συμβούλιο του ΟΟΣΑ. Απαρτίζεται από έναν εκπρόσωπο από κάθε χωρά μέλος, συν ένα εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Συμβούλιο συνεδριάζει τακτικά σε επίπεδο μόνιμων αντιπρόσωπων στον ΟΟΣΑ Επιτροπές Εκπρόσωποι από τις 30 χώρες μελή του ΟΟΣΑ ανταποκρίνονται στις ειδικευμένες επιτροπές για την προώθηση των ιδεών και ανασκόπηση της προόδου σε συγκεκριμένους τομείς 400 Εργαλείo: Διαδίκτυο

401 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ ραμματεία Υπάρχει επικεφαλής της ραμματείας του ΟΟΣΑ ( Angel Gurría-2006) με έναν η περισσότερους αναπληρωτές ενικούς ραμματείς. Ο κ. Gurria προεδρεύει του Συμβούλιου, που επιβλέπει τη σύνδεση μεταξύ των εθνικών αντιπροσωπειών και της ραμματείας. Η γραμματεία στο Παρίσι αποτελείται από περίπου 2500 υπαλλήλους που υποστηρίζουν τις δραστηριότητες των επίτροπων, και εκτελεί τις εργασίες ανταποκρινόμενη στις προτεραιότητες που αποφασίζονται από το Συμβούλιο του ΟΟΣΑ. Το προσωπικό της περιλαμβάνει οικονομολόγους, δικηγόρους, επιστήμονες και άλλους επαγγελματίες. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

402 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Τι κάνει ο ΟΟΣΑ; Ο ΟΟΣΑ χρησιμοποιεί τον πλούτο των πληροφοριών για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που βοηθούν τις κυβερνήσεις να ενισχύσουν την ευημερία και την καταπολέμηση της φτώχειας μέσω της οικονομικής ανάπτυξης και της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Υπογραφή της σύμβασης του ΟΟΣΑ Είκοσι χώρες υπέγραψαν τη σύμβαση για τον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη, στο Salon de l'horloge, Quai d'orsay, Paris Η, στις 14 Δεκεμβριου Εργαλείo: Διαδίκτυο

403 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Υπογραφή της σύμβασης του ΟΟΣΑ Είκοσι χώρες υπέγραψαν τη σύμβαση για τον Οργανισμό για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη, στο Salon de l'horloge, Quai d'orsay, Paris Η, στις 14 Δεκεμβριου Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

405 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 15 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Ενδεικτική Διάρκεια Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Λυκείου Κεφάλαιο 2 Η επιστήμη της Διοίκησης των επιχειρήσεων 1 διδακτική περίοδος (45 λεπτά.) Σκοπός Να αντιληφθούν οι μαθητές το περιεχόμενο της επιστήμης της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Να γνωρίζουν τον ορισμό του Μάνατζμεντ Να γνωρίζουν την ιστορική εξέλιξη του Μάνατζμεντ Κωδικός Δραστηριότητας στο Διαδικτυακό Τόπο Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο Λογισμικό που απαιτείται* Πορεία Μαθησιακής Δραστηριότητας ΕΜΠ1_Κ07Μ _Π2_28 Business Administration, management, sales, profit Internet Explorer ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ίνεται μία σύντομη παρουσίαση του θέματος σε Power point (20 ) 2. Στην συνέχεια ζητά από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες των δύο και να απαντησουν τις ερωτήσεις 1-6 της σελίδας 63 του βιβλίου. (Χρόνος 15 ) 3. Οι μαθητές παρουσιάζουν, με την εποπτεία του καθηγητή, τα ευρήματα τους σε ολόκληρη την τάξη και τα συζητούν. (Χρόνος 15 ) 4..ΑΞΙΟΛΟΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΗΣ: συμπληρώνεται μετά το τέλος του μαθήματος. 1. Προέκυψαν προβλήματα κατά την πραγματοποίηση της διδασκαλίας; 2. Ποιες ήταν οι εντυπώσεις και τα σχόλια των μαθητών; 3. Θα χαρακτηρίζαμε βάσει αυτών, την πειραματική διδασκαλία επιτυχή; Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

406 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 15 (τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο) Τίτλος αρχείου Όνομα αρχείου στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο Μέσα για υλοποίηση της δραστηριότητας Παρουσίαση 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ.ppt Παρουσίαση 2 Chpt02.ppt Δείγματα Αναμενόμενων προϊόντων των μαθητών ενικές οδηγίες χρήσης του Εργαλείoυ 406 Εργαλείo: Διαδίκτυο

407 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Παρουσίαση 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΙΡHΣΕΩΝ Οργάνωση και Διοίκηση (Management) Marketing Διοίκηση Πωλήσεων Χρηματοοικονομική Διοίκηση Διοίκηση Παραγωγής Διοίκηση ανθρωπίνων πόρων Διαχείριση Πληροφοριών Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

408 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Μάνατζμεντ Μάνατζμεντ είναι ό τρόπος δουλειάς με άλλους και μέσω άλλων για την επιτυχία των αντικειμενικών στόχων του οργανισμού αλλά και των μελών του. (MONTANA PATRICK CHARNOV BRUICE) Το Μάνατζμεντ αρχίζει από τον ίδιο μας τον εαυτό και βεβάιως επεκτείνεται σε όλο τα σύνολο που σχηματίζονται από ανθρώπους και πρέπει να οργανωθούν.(peter DRUCKER) Μάνατζμεντ Η διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου που ασκούν τα διοικητικά στελέχη, ώστε να επιτευχθούν αποτελεσματικά οι αντικειμενικοί στόχοι μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού. 408 Εργαλείo: Διαδίκτυο

409 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Προγραμματισμός Η λειτουργία με την οποία καθορίζονται οι αντικειμενικοί στόχοι της επιχείρησης. Προβλέπεται η μελλοντική εξέλιξη των μεταβλητών του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Προσδιορίζονται οι τρόποι οι ενέργειες και τα μέσα για την επίτευξη των στόχων. Οργάνωση Η λειτουργία της διοίκησης με την οποία το σύνολο των εργασιών, που είναι απαραίτητες για την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης, ταξινομούνται σε επί μέρους εργασίες και καθήκοντα. Κατανέμεται στα κατάλληλα στελέχη, στα οποία εκχωρούνται οι σχετικές αρμοδιότητες και διαθέτονται οι κατάλληλοι πόροι. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

410 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Διεύθυνση Η καθοδήγηση, η ενθάρρυνση και η ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της επιχείρησης για την καλύτερη δυνατή επίτευξη των στόχων, τόσο βραχυχρόνια όσο και μακροχρόνια. Έλεγχος Η συστηματική παρακολούθηση και αξιολόγηση των λειτουργιών και συμπεριφορών όλων των συντελεστών της επιχείρησης, για την εξακρίβωση και την διάρθρωση τυχόν αποκλίσεων από τους στόχους που έχουν τεθεί. 410 Εργαλείo: Διαδίκτυο

411 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Βασικές έννοιες της επιστήμης της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Η επιστήμη της διοίκησης των επιχειρήσεων ασχολείται: Με το σύνολο της επιχείρησης Τις επί μέρους λειτουργίες της Τα μέρη της Τις σχέσεις της με το περιβάλλον Βασικές έννοιες του Management Ένα σύστημα ενεργειών με τις οποίες επιτυγχάνονται οι στόχοι μιας κοινωνικής οργάνωσης. Η λειτουργία που επιτρέπει να επιτευχθούν αποτελέσματα ή στόχοι μέσω άλλων ανθρώπων. Η διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου που ασκούνται σε μια επιχείρηση, ώστε να επιτευχθούν αποτελεσματικά οι στόχοι. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

412 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Ιστορική Εξέλιξη Frederick Taylor Ο πατέρας της επιστήμης της Οργάνωσης και Διοίκησης Πίστευε ότι η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν η μόνη λύση για υψηλότερους μισθούς και μεγαλύτερα κέρδη. Henry Fayol Έμφαση στα ψηλά ιεραρχικά επίπεδα. Ανέλυσε τα καθήκοντα των διοικητικών στελεχών. Καθόρισε τις επιχειρησιακές λειτουργίες (τεχνική, εμπορική, χρηματοοικονομική, ασφάλεια, λογιστική και διοικητική). 412 Εργαλείo: Διαδίκτυο

413 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Max Weber Έμφαση στο διοικητικό φαινόμενο. Η γραφειοκρατία είναι το πλέον λογικό μέσο για την άσκηση ελέγχου. Gantt Συνεργασία Διοίκησης Εργαζομένων. Καλύτερος διοικητικός έλεγχος. Έμφαση στο χρόνο και στο κόστος για το σχεδιασμό και τον έλεγχο της εργασίας. Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

414 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Κίνημα ανθρωπίνων σχέσεων Αμφισβήτησαν τις θεωρίες του Taylor και των οπαδών του. Πίστευαν ότι η ενεργός συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων βελτιώνει την απόδοση τους και αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας. Frederick Taylor 414 Εργαλείo: Διαδίκτυο

415 Ομάδα Εργασίας: Εμπορικά Οικονομικά Μέσης ενικής Εκπαίδευσης ΕΜΠ1_ΚΟ7Μ Henry Fayol Max Weber Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα

416 Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, Παρουσίαση The Evolution of Management Theory Irwin/McGraw-Hill The McGraw-Hill Companies, Inc., 2000 Scientific Management theory 2-2 Modern management began in the late 19th century. Organizations were seeking ways to better satisfy customer needs. Machinery was changing the way goods were produced. Managers had to increase the efficiency of the worker-task mix. Irwin/McGraw-Hill The McGraw-Hill Companies, Inc., Εργαλείo: Διαδίκτυο

Δείτε περισσότερα