ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙ Ο ΘΕ Σ Σ ΑΛ Ι Α Σ Σ ΧΟ Λ Η Ε ΠΙΣΤΗΜΩΝ Υ ΓΕΙΑ Σ ΤΜΗ ΜΑ ΙΑ ΤΡ Ι Κ ΗΣ ΠΡΩΤΟ Β Α Θ ΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Δ Α Υ ΓΕΙΑ Σ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙ Ο ΘΕ Σ Σ ΑΛ Ι Α Σ Σ ΧΟ Λ Η Ε ΠΙΣΤΗΜΩΝ Υ ΓΕΙΑ Σ ΤΜΗ ΜΑ ΙΑ ΤΡ Ι Κ ΗΣ ΠΡΩΤΟ Β Α Θ ΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Δ Α Υ ΓΕΙΑ Σ"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙ Ο ΘΕ Σ Σ ΑΛ Ι Α Σ Σ ΧΟ Λ Η Ε ΠΙΣΤΗΜΩΝ Υ ΓΕΙΑ Σ ΤΜΗ ΜΑ ΙΑ ΤΡ Ι Κ ΗΣ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Μ ΕΤ Α Π Τ ΥΧ Ι Α Κ Ω Ν Σ Π Ο Υ Δ ΩΝ ΠΡΩΤΟ Β Α Θ ΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Δ Α Υ ΓΕΙΑ Σ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΘΜΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΡΟΦΗΜΑΤΩΝ (ENERGY DRINKS) ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΠΘ; ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ Ή ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΤΑΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ; ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΜΗΤΩΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΑΡΙΣΑ 2011

2 Πίνακας περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ Καφεΐνη Ταυρίνη Γλυκουρολακτόνη Σύμπλεγμα Βιταμινών Β Guarana Ginseng Ginkgo Biloba L- καρνιτίνη Πικρό πορτοκάλι (citrus aurantium) Σάκχαρα Αντιοξειδωτικά ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ Επιληπτικοί σπασμοί Ψυχιατρικές εκδηλώσεις Παχυσαρκία Υγεία των δοντιών ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΑΠΟ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 40

3 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΕΦΑΑ (ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ... 65

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα εργασία αφορά στα ενεργειακά ποτά και στη συχνότητα κατανάλωσής τους σε φοιτητές ΤΕΦΑΑ και Ιατρικής, όπως αυτή προέκυψε μέσα από τη διανομή σχετικών ερωτηματολογίων. Ο όρος «ενεργειακά» αναφέρεται σε ποτά που περιέχουν καφεΐνη σε συνδυασμό με άλλα συστατικά, όπως η ταυρίνη, το guarana, οι βιταμίνες Β. Οι κατασκευαστές των ενεργειακών ποτών ισχυρίζονται, ότι αυτά παρέχουν σε όσους τα καταναλώνουν «έξτρα ενέργεια», όρος ο οποίος δημιουργήθηκε από τις εταιρείες που παρασκευάζουν ποτά (Heneman 2007). Τα πρώτα ενεργειακά ποτά εμφανίστηκαν στην Ευρώπη και την Ασία τη δεκαετία του 1960, η «σύγχρονη» όμως εποχή τους αρχίζει με την εισαγωγή του Red Bull στην Αυστρία το 1987 και στις ΗΠΑ το Σήμερα κυκλοφορούν πάνω από 500 ενεργειακά ποτά παγκοσμίως, σε μία αγορά η οποία αυξάνεται συνέχεια σε όγκο πωλήσεων και κέρδη (στις ΗΠΑ το 2006 ο τζίρος της αγοράς ενεργειακών ποτών έφθασε τα 5,4 δισεκατομμύρια $ (Reissig 2009). Άλλωστε, η αιτία δημιουργίας των ενεργειακών ποτών ήταν η προσπάθεια για αναπλήρωση της «χαμένης ενέργειας», αίσθημα το οποίο είναι πολύ συχνό σε νεαρά άτομα με πολλαπλές υποχρεώσεις, όπως οι φοιτητές που είναι παράλληλα και αθλητές, οι οποίοι προσπαθούν να ανταποκριθούν στους ποικίλους και δύσκολους ρόλους τους, προσπαθώντας να συνδυάσουν με το άθλημά τους την καριέρα τους, το σχολείο τους και την προσωπική τους ζωή. Έχοντας κανείς πλεόνασμα ενέργειας μπορεί να βελτιώσει την απόδοση του, αποτέλεσμα ιδιαίτερα επιθυμητό από όλους και κυρίως από τα πιο δραστήρια άτομα. Για τους φοιτητές η γρήγορη κατανάλωση ενός ενεργειακού ποτού συχνά θεωρείται ένας άμεσος τρόπος να αποκτήσουν επιπλέον ενέργεια, ώστε να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της ημέρας, να αντισταθμίσουν την αίσθηση ανεπαρκούς

5 πρόσληψης βιταμινών, μετάλλων, βοτάνων ή κάποιων άλλων θρεπτικών συστατικών, να αυξήσουν την αντοχή τους, να επιταχύνουν την ανάνηψή τους μετά από άσκηση, να κάψουν όσο το δυνατόν περισσότερο λίπος, να αυξήσουν την άλιπη μυϊκή τους μάζα και να βελτιώσουν την εγκεφαλική τους λειτουργία (Bonci L Όπως θα διαπιστωθεί και από την ανάλυση στο θεωρητικό μέρος της εργασίας, δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα, τα οποία να συνηγορούν, ότι τα ενεργειακά ποτά όντως παρέχουν κάποιου είδους «έξτρα ενέργεια», βελτιώνοντας -κατά τους ισχυρισμούς των εταιριών προώθησής τους- τη σωματική και διανοητική ικανότητα, αυξάνοντας την αντοχή στην κόπωση και πολλαπλασιάζοντας τη συγκέντρωση. Δεν είναι επίσης γνωστό με βάση τις υπάρχουσες έρευνες, αν το ενδεχόμενο αποτέλεσμα στη βελτίωση όλων των παραπάνω οφείλεται στα επιμέρους συστατικά των ενεργειακών ποτών ή στο συνδυασμό τους. Αρκετός όγκος της σύγχρονης βιβλιογραφίας έχει ασχοληθεί με την ανάλυση των άμεσων ανεπιθύμητων συνεπειών των ενεργειακών ποτών, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και θανάτους. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες οφείλονται σχεδόν αποκλειστικά στην καφεΐνη και το guarana, όπως θα αναλυθεί παρακάτω. Μία καινούρια τάση, η οποία έχει εμφανιστεί σχετικά πρόσφατα, είναι η ανάμιξη ενεργειακών ποτών με αλκοόλ. Ο συνδυασμός αυτός είναι επίσης επικίνδυνος λόγω των αντιτιθέμενων ενεργειών αφενός του αλκοόλ (κατασταλτική επίδραση), αφετέρου δε των συστατικών των ενεργειακών ποτών (διεγερτική επίδραση). Στην παρούσα εργασία, η οποία διακρίνεται σε θεωρητικό και πρακτικό μέρος, αναφέρεται αναλυτικά η σύσταση των ενεργειακών ποτών με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθενός από τα συστατικά, γίνεται αναφορά στις ανεπιθύμητες ενέργειες των ενεργειακών ποτών, καθώς επίσης παρουσιάζεται μια σύντομη ανάλυση των

6 δράσεων και των βλαβών που προκαλεί το αλκοόλ και ο συνδυασμός των δύο και καταλήγουμε με κάποια συμπεράσματα σχετικά με τη χρήση των ενεργειακών ποτών. Όλα τα παραπάνω δίνονται τεκμηριωμένα μέσα από έρευνες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι της τελευταίας 5ετίας. Στο δεύτερο και πρακτικό μέρος της εργασίας, παρατίθεται το ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε σε φοιτητές των ΤΕΦΑΑ και της Ιατρικής Σχολής, όπου επιχειρείται να καταγραφεί η έκταση της χρησιμοποίησης ενεργειακών ποτών από φοιτητές στη χώρα, οι λόγοι που επικαλούνται για τη χρήση αυτή και η έκταση της χρήσης του συνδυασμού των ενεργειακών ποτών με το αλκοόλ, ο οποίος είναι τελικά επικίνδυνος, όπως θα φανεί από την ανάλυση του θεωρητικού μέρους. Κλείνοντας την εργασία, γίνεται σύγκριση των αποτελεσμάτων των ερευνών μας με ανάλογες μελέτες του εξωτερικού και παρατίθενται ορισμένες συστάσεις αναφορικά με τη χρήση των ενεργειακών ποτών.

7 1. ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το ενεργειακό ποτό FAB που περιέχει πλέον των υπολοίπων συστατικών και aloe- vera Η εικόνα έχει ληφθεί από την ιστοσελίδα ανάκτηση στις 20 Αυγούστου 2011 Το δημοφιλέστερο ενεργειακό ποτό στην Ελλάδα και στις περισσότερες χώρες του κόσμου στις τρεις εκδοχές που κυκλοφορεί

8 Η εικόνα έχει ληφθεί από την ιστοσελίδα ανάκτηση στις 20 Αυγούστου 2011 Το ενεργειακό ποτό CARBO LOAD, το οποίο ως κύριο συστατικό του έχει μίγμα υδατανθράκων ταχείας και βραδείας απελευθέρωσης H εικόνα έχει ληφθεί από την ιστοσελίδα d_new&name=energy#carbo-load, ανάκτηση στις 20 Αυγούστου 2011 To ενεργειακό ποτό SHARK

9 Η εικόνα έχει ληφθεί από την ιστοσελίδα ανάκτηση στις 15 Ιουνίου 2011 Κάποια ακόμη ενεργειακά ποτά που κυκλοφορούν στη χώρα μας Οι εικόνες έχουν ληφθεί από την ιστοσελίδα duct_cat_id=3&product_cat2_id=40 ανάκτηση στις 20 Αυγούστου 2011

10 2. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ Παρόλο που τα ενεργειακά ποτά μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς μεταξύ τους, παρουσιάζουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά αναφορικά με τα συστατικά τους. Το πιο κοινό από τα συστατικά αυτά είναι η καφεΐνη, η οποία συνδυάζεται συνήθως με μια ποικιλία άλλων συστατικών, όπως η ταυρίνη, η γλυκορολακτόνη, το guarana και το σύμπλεγμα Β των βιταμινών. Όταν αναμιχθούν πολύ υψηλότερες από τις συνηθισμένες δόσεις καφεΐνης με άλλες ουσίες, το επακόλουθο αποτέλεσμα συχνά δεν μπορεί να προβλεφθεί. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες έχουν αναφερθεί, φθάνουν ως την εμφάνιση επιπλοκών από την καρδιά, όπως υπερκοιλιακής ταχυκαρδίας (Nagajothi 2008) ή ακόμη και καρδιακής ανακοπής (Berger 2009). Τα συστατικά που χρησιμοποιούνται στα ενεργειακά ποτά είναι ως επί το πλείστον ουσίες απαραίτητες στον οργανισμό, αναγκαίες για τη φυσιολογική του λειτουργία, αλλά είναι γεγονός, ότι με τη συνήθη διατροφή είναι πολύ δύσκολο να εμφανίσει κάποιος ανεπάρκεια σε κάποια από τα συστατικά αυτά. 2.1 Καφεΐνη Η καφεΐνη αποτελεί ένα διεγερτικό παράγοντα, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει τη δραστηριότητα τόσο στο κεντρικό όσο και στο περιφερικό νευρικό σύστημα (Jones 2008). Αποτελεί τη συχνότερα χρησιμοποιούμενη διεγερτική ουσία στα ενεργειακά ποτά και, συνήθως, περιέχεται σε ποσότητα από 70 ως 200mg περίπου σε μπουκάλια περιεκτικότητας 16 oz (περίπου 475 ml). Συγκριτικά, ένα ρόφημα καφέ ίδιου όγκου περιέχει περίπου την ίδια ή λίγο μόνο μεγαλύτερη ποσότητα καφεΐνης. Η καφεΐνη αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση (παροδικά). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να εμφανιστούν με την κατανάλωση ποσότητας μεγαλύτερης των 200mg και περιλαμβάνουν την αϋπνία, εκνευρισμό, κεφαλαλγία, ταχυκαρδία, αρρυθμία και ναυτία

11 (Calamaro 2009). Η καφεΐνη αυξάνει την αντοχή στους αθλητές, ιδίως αν καταναλωθεί αμέσως πριν ή κατά τη διάρκεια της άσκησης, ειδικά αν είχε προηγηθεί αποχή για 7 ημέρες. Για το λόγο αυτό, περιλαμβάνεται στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (Clarkson 1996). Από τις ουσίες που περιέχονται σε ενεργειακά ποτά, η καφεΐνη είναι η περισσότερο μελετημένη από όλες στη βιβλιογραφία. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες μελέτες, αν και αρκετά παλιά, που έχουν πραγματοποιηθεί για τη χρήση καφεΐνης, είναι με τη χορήγησή της σε υγιείς εθελοντές ενήλικες άνδρες, ηλικίας από 19 ως 30 ετών. Οι συμμετέχοντες έλαβαν δόση ίση με 5mg/Kg βάρους σώματος είτε σε υγρή μορφή από το στόμα είτε σε ενδοφλέβια έγχυση με χρονική απόσταση 1 εβδομάδα σε μία τυχαιοποιημένη έρευνα. Κατά τη διάρκεια του επόμενου 24ώρου λήφθηκαν διάφορα δείγματα πλάσματος και αναλύθηκαν για την ύπαρξη καφεΐνης με χρωματογραφικές μεθόδους (Blanchard 1983). Στην από του στόματος χορήγηση, η απορρόφηση ήταν πολύ γρήγορη, καθώς η καφεΐνη έφτασε σε μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα μετά από 29,8 λεπτά, συγκρινόμενη δηλαδή με αυτή της ενδοφλέβιας χορήγησης. Η καφεΐνη κινητοποιεί τις αποθήκες λίπους και κινητοποιεί τους μυς να χρησιμοποιούν ως καύσιμο, κάτι που καθυστερεί την εξάντληση των αποθεμάτων γλυκογόνου των μυών και επιτρέποντας την παρατεταμένη άσκηση (Laurent 2000). Συγκεκριμένα, μετά τα 15 πρώτα λεπτά άσκησης, ξεκινά η δράση αυτή της καφεΐνης, ελαττώνοντας την κατανάλωση γλυκογόνου, καθιστώντας το διαθέσιμο στα πιο προχωρημένα στάδια της άσκησης. Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο γίνεται αυτό παραμένει ακόμη ασαφής, το αποτέλεσμα όμως είναι ότι παρατείνεται η διάρκεια ικανότητας άσκησης. Αναφορικά με το ζήτημα της πρόκλησης διούρησης από την καφεΐνη, υπάρχει μια σειρά μελετών, η οποία έχει δείξει, ότι η

12 κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης οδηγεί σε αύξηση της διούρησης (Neuhäuser-Berthold 1997). Ωστόσο, άλλες έρευνες αμφισβητούν, ότι η καφεΐνη αυξάνει την 24ωρη παραγωγή ούρων. Πάντως, οι περισσότερες από τις μελέτες αυτές κατέληξαν στο εν λόγω συμπέρασμα, αφού πρώτα είχε ελαττωθεί η κατανάλωση καφεΐνης πριν την έρευνα (Maughan 2003, Robertson 1981). Το ανθρώπινο σώμα αναπτύσσει ταχέως ανοχή στην καφεΐνη, συνήθως 3 με 5 ημέρες μετά από συστηματική χρήση της, και, όταν αυτό συμβεί, το διουρητικό αποτέλεσμα της καφεΐνης περιορίζεται αρκετά (Fischer 1986). Επιπλέον οι νεφροί έχουν πολύ μεγάλη ικανότητα διατήρησης και προσαρμογής της ομοιόστασής τους, ως απάντηση στη μεταβολή των εξωτερικών συνθηκών. Οι πιο πρόσφατες μελέτες πλέον υποστηρίζουν, ότι η διουρητική δράση της καφεΐνης είναι ήπια και υπερισχύει η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί φυσιολογικά επίπεδα ύδατος και να αποτρέπει την αφυδάτωση (Armstrong 2005). Ένα σημαντικό ζήτημα αναφορικά με την καφεΐνη είναι αυτό της απότομης διακοπής της. Υπάρχουν πάνω από 60 μελέτες, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με το ζήτημα αυτό στην ιατρική βιβλιογραφία, η πλειοψηφία των οποίων έχουν δημοσιευτεί την τελευταία δεκαετία. Μεταξύ των συμπτωμάτων διακοπής της καφεΐνης, και μάλιστα ένα από τα συχνότερα, είναι η κεφαλαλγία, η οποία ξεκινά 12 με 14 ώρες μετά την τελευταία λήψη καφεΐνης (Juliano 2004). Σε διπλές τυφλές μελέτες, περίπου το 50% των ατόμων ανέφεραν κεφαλαλγία, η οποία ενδεχομένως ήταν ιδιαίτερα σοβαρή (Silverman 1992). Εξάλλου, εκτός από την κεφαλαλγία, άλλα συμπτώματα από την διακοπή της καφεΐνης είναι η κόπωση, υπνηλία και νωθρότητα, δυσθυμία, μεγάλη δυσκολία συγκέντρωσης και απόδοσης σε γνωστικές λειτουργίες, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, ναυτία ή και έμετο και μυαλγίες (Juliano 2004). Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρά σε ένταση και η εμφάνιση σημαντικής μείωσης της απόδοσης σε καθημερινές λειτουργίες λόγω

13 της αποχής από την καφεΐνη διαπιστώθηκε στο 13% των συμμετεχόντων στις μελέτες αυτές (Juliano 2004). Η αιφνίδια αποχή από την καφεΐνη σε εξαρτημένα από αυτήν άτομα αναγνωρίζεται ως επίσημη διάγνωση στο σύστημα ταξινόμησης ασθενειών ICD-10, όπως και στο σύστημα ταξινόμησης ψυχιατρικών ασθενειών DSM-IV. Έχουν πραγματοποιηθεί επίσης μελέτες σχετικά με τα συμπτώματα εξάρτησης και αιφνίδιας διακοπής της καφεΐνης σε εφήβους (Bernstein 2002) και παιδιά (Bernstein 1998) που υπερκαταναλώνουν ενεργειακά ποτά, τα οποία περιέχουν καφεΐνη. 2.2 Ταυρίνη Η ταυρίνη είναι αμινοξύ και μάλιστα το πιο άφθονο ενδοκυττάριο αμινοξύ στους ανθρώπους και αποτελεί φυσιολογικό συστατικό της ανθρώπινης δίαιτας (Gaull 1989). Μια μελέτη σχετικά με τη φαρμακοκινητική της ταυρίνης πραγματοποιήθηκε σε 6 υγιείς εθελοντές άνδρες με μέση ηλικία τα 28 έτη. Μετά την από του στόματος χορήγηση 4gr ταυρίνης πάρθηκαν δείγματα αίματος σε τακτά χρονικά διαστήματα για τη μέτρηση της συγκέντρωσης της ταυρίνης με χρωματογραφική τεχνική. Η μέγιστη συγκέντρωση ταυρίνης έφτασε τα 86mg/L μιάμιση ώρα μετά τη χορήγηση της ουσίας. Ο χρόνος ημίσειας ζωής ήταν περίπου 1 ώρα (Ghandforoush- Sattari 2010). Η ταυρίνη τροποποιεί την ικανότητα των σκελετικών μυών να συσπώνται, με κάποια στοιχεία από έρευνες να υποστηρίζουν, ότι αυξάνει την ικανότητα άσκησης. Ωστόσο, αυτό δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο (Ballard 2010). Η ταυρίνη έχει επίσης και πάρα πολλές ακόμη βιολογικές και φυσιολογικές λειτουργίες, στις οποίες περιλαμβάνονται αντιαρρυθμική, ινότροπος και χρονότροπος δράση στην καρδιά. Στο νευρικό σύστημα προκαλεί νευροτροποποίηση και βελτίωση της λειτουργίας του αμφιβληστροειδή, καθώς και

14 αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση (Lourenço 2002). Πάντως, τα επίπεδα της ταυρίνης που περιέχονται στα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα ενεργειακά ποτά είναι πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα, τα οποία αναμένεται να έχουν είτε θεραπευτική δράση είτε ανεπιθύμητες ενέργειες (Clauson 2008). 2.3 Γλυκουρολακτόνη Η γλυκουρολακτόνη αποτελεί μια ουσία που παράγεται φυσιολογικά σε μικρές ποσότητες στο ανθρώπινο σώμα. Συμπληρώματα διατροφής, όπως η γλυκουρολακτόνη, αποτελούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού απέναντι σε καρκινογόνες ουσίες. Στις ελάχιστες αναφορές που υπάρχουν σχετικά με τη βιοδιαθεσιμότητα και τη συγκέντρωση της ουσίας αυτής έχει διαπιστωθεί (σε έρευνες σε αρουραίους), ότι η μέγιστη συγκέντρωση στο πλάσμα συμβαίνει 1 με 2 ώρες μετά την από του στόματος χορήγησή της και υπάρχει βιοσυσσώρευσή της στον οργανισμό. Τα ευρήματα αυτά είναι συμβατά με τα ελάχιστα δεδομένα που υπάρχουν και αφορούν σε ανθρώπους (Scientific Committee on Food European Commission, Health & Consumer Protection Directorate-General. Opinion of the Scientific Committee on Food on additional information on energy drinks, 2003). Δυστυχώς, οι έρευνες που έχουν γίνει για το συστατικό αυτό σε ανθρώπους είναι ελάχιστες, συνεπώς δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το αν είναι βλαπτικό ή ωφέλιμο. 2.4 Σύμπλεγμα Βιταμινών Β Το σύμπλεγμα βιταμινών Β είναι υδατοδιαλυτές βιταμίνες, οι οποίες είναι απαραίτητες ως συνένζυμα για την σωστή λειτουργία των κυττάρων, ειδικά όσον αφορά στη λειτουργία των μιτοχονδρίων και την παραγωγή ενέργειας (Depeint 2006). Στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β περιλαμβάνονται η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη, η νιασίνη,

15 το παντοθενικό οξύ, η υδροχλωρική πυροδοξίνη, η βιοτίνη, η ινοστιτόλη και κυανοκοβαλαμίνη. Επειδή τα ενεργειακά ποτά περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, οι βιταμίνες χρησιμοποιούνται ως συστατικά απαραίτητα για να μετατρέπεται η προστιθέμενη ζάχαρη σε ενέργεια. Επομένως, οι βιταμίνες Β αποτελούν το «κλειδί», ώστε να ξεκλειδωθεί όλη η ενέργεια που παρέχεται από τα απλά σάκχαρα στα ενεργειακά ποτά. Η έρευνα σχετικά με τις βιταμίνες Β είναι εκτεταμένη και παρακάτω θα επισημανθούν οι συγκεκριμένες λειτουργίες που κάθε βιταμίνη Β παίζει στο ανθρώπινο σώμα. Η θειαμίνη (βιταμίνη Β1) αποτελεί παράγοντα που λειτουργεί ως ισοένζυμο ορισμένων πολύ σημαντικών ενζύμων του μεταβολισμού των υδατανθράκων (Ba 2008). Η ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) λειτουργεί ως ένζυμο της αναπνευστικής αλυσίδας και επομένως συμμετέχει στον μεταβολισμό του λίπους, των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών (Guyton & Hall, 1996, p.896). Το ισοένζυνο νιασίνη (βιταμίνη Β3) είναι απαραίτητο για την σύνθεση του νικοτινάμινο αδενινο δινουκλεοτιδίου (NADH). Το NADH παρέχει τα απαραίτητα πρωτόνια για την οξειδωτική φωσφορυλίωση και παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας στο κύτταρο. Η νιασίνη ενεργοποιεί την παραγωγή νευροδιαβιβαστών, όπως η L- dopa, η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη αλλά και η νορεπινεφρίνη (Sauve 2008). Το παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5) είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του συνενζύμου Α, του Α- κετογλουταρικού και της πυρουβικής δεϋδρογονάσης, όπως επίσης και για την οξείδωση των λιπαρών οξέων (Depeint 2006). Η υδροχλωρική πυριδοξίνη (βιταμίνη Β6) αποτελεί ισοένζυμο, το οποίο συμμετέχει στο μεταβολισμό των αμινοξέων, της ομοκυστεϊνης, της γλυκόζης και των λιπιδίων, όπως επίσης και στην παραγωγή των νευροδιαβιβαστών και τη σύνθεση του DNA και του RNA (Spinneker

16 2007). Ειδικότερα, η υδροχλωρική πυροδοξίνη συμμετέχει στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και το μεταβολισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επίσης, είναι σημαντική για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και είναι απαραίτητη για τη μετατροπή της τρυπτοφάνης σε νιασίνη. Η βιοτίνη (βιταμίνη Β7) αποτελεί το συνένζυμο της αποκαρβοξυλίωσης, το αναγκαίο συνένζυμο για την οξείδωση των λιπαρών οξέων (Depeint 2006). Η ινοσιτόλη υπάρχει σε 9 πιθανά στερεοϊσομερή, από τα οποία η πιο κοινή μορφή είναι η μυοινοσιτόλη. Αποτελεί μέρος των κυτταρικών μεμβρανών και συμβάλλει στη λειτουργία των μυών και των νεύρων (Balla 2009). Τέλος, η κυανοκοβαλαμίνη (βιταμίνη Β12) συμμετέχει επίσης στη διατήρηση της λειτουργίας των νευρικών κυττάρων, είναι απαραίτητη για την παραγωγή του DNA και είναι σημαντική για τη σύνθεση των ερυθρών αιμοσφαιρίων (Guyton & Hall, 1996, p.897). 2.5 Guarana Είναι επίσης γνωστό ως guaranine και Paulinia cupana. Ευδοκιμεί στα τροπικά δάση του αμαζονίου, γνωστά για τα πλούσια σε καφεΐνη φρούτα και από πολύ παλιά χρησιμοποιούταν από τους ιθαγενείς κατοίκους του Αμαζονίου, για να αυξηθεί η ενεργητικότητα (da Costa Miranda 2009). Οι ρίζες του φυτού Guarana περιέχουν περισσότερη καφεΐνη από κάθε άλλο φυτό του πλανήτη, με τα επίπεδά της να ποικίλουν από 2% ως 8%. Επιπλέον, το guarana περιέχει τις διεγερτικές ουσίες θεοβρωμίνη και θεοφυλλίνη (Smith 2007). Η ποσότητα πάντως του guarana που περιέχεται στα πιο δημοφιλή ενεργειακά ποτά βρίσκεται σε επίπεδα, τα οποία δεν μπορούν να έχουν ούτε κάποιο θεραπευτικό όφελος ούτε να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις νεαρών ενηλίκων, οι οποίοι εισάγονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών με τοξικά φαινόμενα από την

17 καφεΐνη λόγω υπερβολικής ποσότητας ενεργειακών ποτών βασισμένων στο guarana. 2.6 Ginseng Το Ginseng αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα φυτικά συμπληρώματα διατροφής στον κόσμο και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία και την πρόληψη πολλών παθήσεων. Θεωρείται ότι αυξάνει την αντίσταση του σώματος στο στρες, το τραύμα, το άγχος και την κόπωση, αυξάνοντας την ενεργητικότητα του ατόμου που το λαμβάνει, ανακουφίζει το stress και βελτιώνει την μνήμη, διεγείροντας τον υποθάλαμο και την υπόφυση να παράγουν την κορτικοτροπίνη. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται από τους αθλητές, αν και μια πρόσφατη μελέτη αμφισβητεί το αποτέλεσμα αυτό (Bahrke 2009). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που συνοδεύουν τη λήψη του Ginseng περιλαμβάνουν στην υπόταση, το οίδημα, το αίσθημα παλμών, την ταχυκαρδία, τον ίλιγγο, την κεφαλαλγία, την αϋπνία, την κολπική αιμορραγία, την αμηνόρροια, τον πυρετό, την καταστολή της όρεξης, την χολοστατική ηπατίτιδα, την μασταλγία και νεογνικό θάνατο (Ballard 2010). Ωστόσο, τα ποσά του ginseng που βρίσκονται στα ενεργειακά ποτά είναι κατά πολύ χαμηλότερα από τα ποσά που απαιτούνται για να αναμένονται θεραπευτικά οφέλη ή ανεπιθύμητες ενέργειες. 2.7 Ginkgo Biloba Το Ginkgo biloba παράγεται από τα φύλλα του ομώνυμου δένδρου και έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική από αιώνες (Nicolaï 2009). Το Ginkgo biloba θεωρείται ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, τροποποιεί την αγγειοκινητική λειτουργία, ελαττώνει την προσκόλληση των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο ενδοθήλιο, αναστέλλει την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και των

18 λείων μυϊκών κυττάρων, επηρεάζει τους διαύλους ιόντων και μεταβάλλει την μετάδοση των σημάτων (Zhou 2004). Ωστόσο, έως σήμερα, δεν υπάρχουν μεγάλες, καλά σχεδιασμένες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές μελέτες, οι οποίες να δείχνουν επακριβώς τα κλινικά αποτελέσματα (οφέλη και ανεπιθύμητες ενέργειες) σε υγιείς ή ασθενείς. 2.8 L- καρνιτίνη Το αμινοξύ αυτό συντίθεται κυρίως στο ήπαρ και τους νεφρούς, με κύρια δράση του την αύξηση του μεταβολισμού. Τα διαιτητικά συμπληρώματα με L- καρνιτίνη έχουν δείξει, ότι η ουσία αυξάνει τη μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου και ελαττώνει το αναπνευστικό πηλίκο, με την ενεργοποίηση του μεταβολισμού των λιπών (Karlic 2004). Πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν, ότι η L- καρνιτίνη διαδραματίζει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της βλάβης των κυττάρων και την ταχεία ανάνηψη μετά το stress της άσκησης. Η πρόσληψη της L- καρνιτίνης από τα ερυθρά αιμοσφαίρια μπορεί να προωθήσει Την ενεργοποίηση της αιμοποίησης Την αναστολή ενεργοποιούμενης από το κολλαγόνο συγκέντρωσης των αιμοπεταλίων. Την αποτροπή του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι τα συμπληρώματα της L- καρνιτίνης συμβάλλουν θετικά στην προπόνηση και ανάνηψη μετά την εντατική προπόνηση στους αθλητές (Karlic 2004). Κανένα επιπρόσθετο πλεονέκτημα δεν υπάρχει με μία δόση μεγαλύτερη από 2 gr, γιατί αυτή είναι η δοσολογία κορεσμού, πέρα από την οποία δεν εμφανίζονται περαιτέρω πλεονεκτήματα (Bain 2006).

19 2.9 Πικρό πορτοκάλι (citrus aurantium) Κάποια από τα ενεργειακά ποτά περιέχουν πικρό πορτοκάλι. Τα ενεργά συστατικά του πικρού πορτοκαλιού είναι η συνεφρίνη και η οκτοπαμίνη, οι οποίες δομικά σχετίζονται με την επινεφρίνη και την νορεπινεφρίνη αντίστοιχα. Και τα δύο συστατικά ασκούν τις θεραπευτικές τους ενέργειες μέσω της ενεργοποίησης των α αδρενεργικών υποδοχέων. Από του στόματος, το πικρό πορτοκάλι χρησιμοποιείται ως θεραπεία για τη ρινική συμφόρηση, το χρόνιο σύνδρομο κόπωσης και την ενεργοποίηση της καρδιάς και της κυκλοφορίας, ενώ η τοπική χρήση του γίνεται για τοπικές φλεγμονές, την αιμορραγία του αμφιβληστροειδή, εκχυμώσεις και κατακλίσεις (Clauson 2008). Ο κύριος λόγος που χρησιμοποιείται στα ενεργειακά ποτά είναι γιατί θεωρείται ότι βοηθάει στην απώλεια βάρους. Ανησυχίες υπάρχουν αναφορικά με το αν το πικρό πορτοκάλι, όταν συνδυάζεται με άλλα διεγερτικά συστατικά, συνοδεύεται από σοβαρές παρενέργειες από το καρδιαγγειακό σύστημα λόγω της συνεργικής διεγερτικής δράσης τους. Σύμφωνα με μία μελέτη σχετικά με τις αιμοδυναμικές επιδράσεις των συμπληρωμάτων διατροφής που στοχεύουν στην απώλεια βάρους, αυτές οι επιδράσεις δεν συνδέονται πιθανότατα με το πικρό πορτοκάλι μόνο, αλλά στη συνεργική δράση του με την καφεΐνη και τα άλλα διεγερτικά (Haller 2005). Αρκετές αναφορές έχουν καταγραφεί σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες που συνοδεύουν τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής, τα οποία περιέχουν πικρό πορτοκάλι, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε έναν 38χρονο άνδρα (Bouchard 2004), συγκοπτικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια άσκησης και παράταση του QT σε μία 22χρονη γυναίκα (Nasir 2004), καθώς και έμφραγμα μυοκαρδίου σε έναν 55χρονο άνδρα (Nykamp 2004). Το πικρό πορτοκάλι δυνητικά αυξάνει την διαστολική και συστολική αρτηριακή πίεση και τον

20 καρδιακό ρυθμό για πάνω από 5 ώρες μετά από μία και μόνη δόση 900mg (από του στόματος) σε υγιείς νεαρούς ενήλικες) (Bui 2006). Φυσικά, το πικρό πορτοκάλι δεν περιέχεται σε όλα τα ενεργειακά ποτά που κυκλοφορούν. Η μέση ποσότητα πικρού πορτοκαλιού που περιέχεται στα ενεργειακά ποτά που το περιέχουν είναι περίπου 200mg. Η ποσότητα αυτή είναι αρκετά κάτω από την ποσότητα, η οποία απαιτείται για να εμφανιστούν οι θεραπευτικές ενέργειες του πικρού πορτοκαλιού, όταν βέβαια χρησιμοποιείται μόνο του. Ωστόσο, όταν αυτό συνδυαστεί με άλλες διεγερτικές ουσίες, όπως η καφεΐνη και το guarana μπορεί να εμφανιστούν αθροιστικές διεγερτικές δράσεις Σάκχαρα Τα σάκχαρα αποτελούν την βασική πηγή ενέργειας για το σώμα, με την γλυκόζη να αποτελεί τον υδατάνθρακα- κλειδί που μπορεί εύκολα να οξειδωθεί για την παραγωγή ενέργειας από τους σκελετικούς μύες. Συχνά, τα ενεργειακά ποτά περιέχουν σάκχαρα (σιρόπι φρουκτόζης από καλαμπόκι ή σουκρόζη). Η χορήγηση γλυκόζης ή άλλων υδατανθράκων πριν, κατά ή μετά από παρατεταμένη άσκηση (πάνω από 1 ώρα) έχει αποδειχθεί, ότι αναστέλλει την εμφάνιση της κόπωσης, διατηρεί το γλυκογόνο των μυών και βελτιώνει την απόδοση (Burke 2009). Η κατανάλωση διαλυμάτων μετρίας περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (από 4% ως 8%), με σκοπό να επιτευχθεί μια πρόσληψη 60 ως 70gr την ώρα, αυξάνει την ικανότητα άσκησης και την ισορροπία των υγρών του οργανισμού, χωρίς μάλιστα να έχει οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ενέργεια (Jeukendrup 2005). Το ποσό των σακχάρων που περιέχεται σε ένα μπουκάλι ενεργειακού ποτού (500mL) ανέρχεται στα 54gr. Μια κουταλιά ζάχαρης ζυγίζει περίπου 4 gr, δηλαδή ένα ενεργειακό ποτό περιέχει περίπου 13 κουταλιές, ή περίπου ¼ του φλυτζανιού ζάχαρη!

21 Η μακροχρόνια έκθεση σε υπερβολική ποσότητα απλών σακχάρων συνοδεύεται με την ανάπτυξη παχυσαρκίας και αντίστασης στην ινσουλίνη. Τα παγκρεατικά β κύτταρα αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης ως απάντηση στην ελάττωση στην ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Με την πάροδο του χρόνου, σε πολλά άτομα τα β κύτταρα δεν μπορούν να διατηρήσουν επαρκή έκκριση ινσουλίνης, προκειμένου να διατηρηθούν φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης, οδηγώντας στην ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη (Tappy 2010) Αντιοξειδωτικά Κατά τη διάρκεια της άσκησης η φλεγμονή και το οξειδωτικό stress συνδέονται με το μυϊκό μεταβολισμό και τη μυϊκή βλάβη (Peake 2007). Τα αντιοξειδωτικά θεωρούνται, ότι βοηθούν το σώμα στη φάση ανάνηψης και ελαττώνουν τη βλάβη στα μυϊκά κύτταρα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία, ότι οι αντιοξειδωτικοί παράγοντες έχουν κάποια επίδραση, όταν λαμβάνονται από τους αθλητές (Margaritis 2008).

22 3. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ Οι επιδράσεις των ενεργειακών ποτών θα μπορούσαν να διακριθούν σε βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες. 3.1 ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Οι επιδράσεις των ενεργειακών ποτών εμφανίζονται αμέσως μετά την κατανάλωση της πρώτης δόσης. Σε μία μελέτη με 15 υγιείς ενήλικες ηλικίας από 18 ως 40 ετών, οι συμμετέχοντες κατανάλωναν καθημερινά για 1 εβδομάδα 2 μπουκάλια των 500ml ενός εμπορικά διαθέσιμου ενεργειακού ποτού, το οποίο περιείχε 1000mg ταυρίνης και 100mg καφεΐνης, όπως επίσης και βιταμίνες Β5, Β6 και Β12 και γλυκοουρολακτόνη. Μετρήθηκαν οι επιδράσεις των ενεργειακών ποτών στην αρτηριακή τους πίεση και τον καρδιακό παλμό, καθώς επίσης έγινε και λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος (Steinke 2009). Τα σημαντικότερα ευρήματα ήταν τα εξής: Εντός 4 ωρών από την κατανάλωση του ενεργειακού ποτού η μέγιστη συστολική αρτηριακή πίεση αυξάνει κατά 8% την πρώτη ημέρα και κατά 10% την έβδομη ημέρα Εντός 2 ωρών από την κατανάλωση του ενεργειακού ποτού η μέγιστη διαστολική αρτηριακή πίεση αυξάνει κατά 7% την πρώτη ημέρα και κατά 8% την έβδομη ημέρα Ο καρδιακός ρυθμός αυξάνει κατά 8% την πρώτη ημέρα και κατά 11% την έβδομη ημέρα Κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια της μελέτης, ο καρδιακός ρυθμός αυξήθηκε κατά 5 ως 7 παλμούς/λεπτό και η συστολική αρτηριακή πίεση κατά 10mmHg μετά την κατανάλωση του ποτού Δεν παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές Το συμπέρασμα των συγγραφέων ήταν, αν και όπως είπαμε δεν παρατηρήθηκαν ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές, υπήρχαν σημαντικές αυξήσεις στον καρδιακό ρυθμό και στην αρτηριακή πίεση

23 και, επομένως, οι ασθενείς με υπέρταση δεν πρέπει να καταναλώνουν τέτοιου τύπου ποτά (Steinke 2009). Σε μία διπλή- τυφλή μελέτη, 13 καλά προπονημένοι συμμετέχοντες εκτέλεσαν ένα βαρύ και μεγάλης διάρκειας πρόγραμμα άσκησης σε τρεις διαφορετικές στιγμές. Πριν την άσκηση, κατανάλωσαν το ενεργειακό ποτό Red Bull, την επόμενη φορά ένα παρόμοιο ποτό χωρίς ταυρίνη αλλά με καφεΐνη και την τελευταία ποτό- placebo χωρίς ταυρίνη ή καφεΐνη (Baum 2001). Πριν την κατανάλωση των ποτών διενεργήθηκε υπερηχοκαρδιογράφημα, όπως και 40 λεπτά μετά την κατανάλωση των ποτών και μία ακόμη φορά αμέσως μετά την άσκηση. Ο όγκος παλμού αυξήθηκε σημαντικά μόνο στην ομάδα του Red Bull (80±1 ml πριν την κατανάλωση έναντι 98±26 ml στη φάση ανάνηψης), κυρίως λόγω ελαττωμένου τελοσυστολικού όγκου παλμού. Επομένως, η έρευνα αυτή απέδειξε, ότι στην περίπτωση κατανάλωσης του ενεργειακού ποτού Red Bull αυξάνεται η καρδιακή συσταλτικότητα. Σε άλλη διπλή- τυφλή μελέτη 69 υγιών φοιτητών κολλεγίου αποδείχθηκε, ότι η κατανάλωση του Red Bull ελάττωσε τις μεταβολές της αρτηριακής πίεσης κατά τη διάρκεια ενός στρεσογόνου γεγονότος, όπως επίσης και το γεγονός ότι αυξήθηκε ο ουδός του πόνου στους συμμετέχοντες (Ragsdale 2010). Στα πλαίσια μιας έρευνας, στην οποία μελετήθηκαν οι επιδράσεις των ενεργειακών ποτών, καταναλώθηκε Red Bull χωρίς ζάχαρη από 17 φοιτητές με μέση ηλικία 21 ετών, οι οποίοι κλήθηκαν να εκτελέσουν υψηλής έντασης μέχρις εξάντλησης φυσική άσκηση. Το αποτέλεσμα ήταν, ότι δεν μεταβλήθηκε ο χρόνος που μεσολάβησε ως την εξάντληση των φοιτητών και επομένως η κατανάλωση του Red Bull δεν βοήθησε (Candow 2009). Τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα έδειξε όμως μια παρόμοια εργασία, στην οποία 12 ποδηλάτες (6 άνδρες και 6 γυναίκες) βελτίωσαν τις επιδόσεις τους

24 στην ποδηλασία μετά από την κατανάλωση ενεργειακoύ ποτού, στου οποίου τα συστατικά περιεχόταν και καφεΐνη (Ivy 2009). 3.2 ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των επιμέρους συστατικών των ενεργειακών ποτών, οι οποίες περιγράφηκαν παραπάνω, δεν είναι οι μόνες. Τα ενεργειακά ποτά έχουν συνδεθεί και με μια σειρά προβλημάτων, όπως σπασμοί, ψυχιατρικές εκδηλώσεις, παχυσαρκία, κακή κατάσταση των δοντιών. Συγκεκριμένα, τα ενεργειακά ποτά έχουν συνδεθεί με τα ακόλουθα προβλήματα: Επιληπτικοί σπασμοί Υπάρχουν αναφορές για τέσσερις περιπτώσεις εμφάνισης σπασμών μετά από κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ενεργειακών ποτών, συνήθως μετά από χρήση με άδειο στομάχι (Iyadurai 2007). Ένας ασθενής υπέστη δύο ξεχωριστά επεισόδια, τα οποία συνδέονταν και τα δύο άμεσα με τη χρήση συγκεκριμένου ενεργειακού ποτού. Άλλος ασθενής εμφάνισε επιληπτικούς σπασμούς μετά από συνδυασμό του ενεργειακού ποτού Monster με χάπι αδυνατίσματος, το οποίο περιείχε καφεΐνη. Στη διάρκεια της παρακολούθησης του ασθενούς αυτού, ο οποίος πλέον απείχε από την κατανάλωση ενεργειακών ποτών, δεν παρουσιάστηκε άλλο επεισόδιο επιληπτικών σπασμών. Πιθανώς η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια εμφανίζεται σε συγκεκριμένους επιρρεπείς ασθενείς και είναι δοσοεξαρτώμενη Ψυχιατρικές εκδηλώσεις Αρκετά συστατικά των ενεργειακών ποτών μπορούν δυνητικά να επιδεινώσουν ή να αποτελέσουν αιτία να ξεκινήσει ένα μανιακό

25 επεισόδιο. Υπάρχει αναφορά για δύο περιστατικά καταθλιπτικών ασθενών, οι οποίοι μετά τη λήψη ginseng εμφάνισαν μανιακό επεισόδιο (Gonzalez-Seijo 1995, Jones 1987). Άλλη αναφορά περιγράφει ασθενή, ο οποίος δεν έπασχε από ψυχιατρική πάθηση και εμφάνισε μανιακό επεισόδιο μετά από δίμηνη λήψη ενεργειακού ποτού, το οποίο επίσης περιείχε ginseng (Engelberg 2001). Και στις τρεις αυτές περιπτώσεις, το μανιακό επεισόδιο ελέγχθηκε με τη διακοπή της λήψης ginseng και την έναρξη συμβατικής θεραπείας. Η καφεΐνη, εξάλλου, συνδέθηκε επίσης με μανιακό επεισόδιο σε ασθενή, ο οποίος δεν είχε κάποια ψυχιατρική πάθηση στο ατομικό αναμνηστικό του (50). Ο ασθενής είχε αυξήσει την κατανάλωση καφεΐνης στα 1000mg ημερησίως. Η κατάστασή του επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα 30 ημέρες μετά τη διακοπή της κατανάλωσης καφεΐνης. Τέλος, μία ακόμη αναφορά μανιακού επεισοδίου έχει αναφερθεί με την κατανάλωση Red Bull (Ogawa 2003). Ένας νεαρός άνδρας με διπολική διαταραχή, ο οποίος βρίσκονταν σε θεραπεία με λίθιο για 5 έτη, εμφάνισε μανιακό επεισόδιο που απαίτησε την παραμονή του για νοσηλεία μετά την κατανάλωση 3 μπουκαλιών Red Bull σε δύο ημέρες την εβδομάδα πριν την εισαγωγή του. Οι αναφορές αυτές υποδεικνύουν, ότι ορθώς υπάρχει προβληματισμός σχετικά με την κατανάλωση ενεργειακών ποτών, ειδικά σε ασθενείς που δεν ελέγχουν επαρκώς ή δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν από κάποια ψυχιατρική πάθηση Παχυσαρκία Τα παγκόσμια ποσοστά παχυσαρκίας αυξάνονται συνεχώς και η παχυσαρκία θεωρείται σήμερα πολυπαραγοντική νόσος. Η αλλαγή του τρόπου ζωής και της δίαιτας αποτελούν τους πρώτους ενοχοποιητικούς παράγοντες για την αύξηση αυτή, αλλά πρόσφατες έρευνες ενοχοποιούν την ζάχαρη που προστίθεται στα ενεργειακά ποτά ως σημαντικό παράγοντα απόκτησης βάρους (Bray 2004). Οι

26 Αμερικανοί ηλικίας μεγαλύτερης των 2 ετών καταναλώνουν περί τις 132 θερμίδες ημερησίως από το υψηλής περιεκτικότητας σιρόπι αραβόσιτου, το οποίο αποτελεί κοινή βάση για πολλά από τα ενεργειακά ποτά. Ένα επιπλέον ερώτημα αφορά στο ρόλο της καφεΐνης και της σουκρόζης, οι οποίες περιέχονται στα ενεργειακά ποτά, σε μια ηλικία κατά την οποία τίθενται οι βάσεις για ανάπτυξη παχυσαρκίας. Μια μικρή μελέτη, η οποία συμπεριέλαβε 10 υγιείς γυναίκες, αξιολόγησε την επίδραση των ενεργειακών ποτών (που περιείχαν καφεΐνη, guarana και σουκρόζη) σε σύγκριση με τη λήψη σουκρόζης μόνο στο μεταβολισμό του λίπους και των υδατανθράκων (Rush 2006). Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι τα ενεργειακά ποτά αυξάνουν την οξείδωση των υδατανθράκων αλλά ελαττώνουν την οξείδωση των λιπών, κάτι που οδηγεί σε λιπογένεση. Για το λόγο αυτό κάποιοι από τους κατασκευαστές ενεργειακών ποτών έχουν λανσάρει προϊόντα χωρίς σάκχαρα, όπως για παράδειγμα το Red Bull χωρίς ζάχαρη Υγεία των δοντιών Ανησυχία υπάρχει επίσης αναφορικά με τη υγεία των δοντιών, καθώς πολλά από τα συστατικά των ενεργειακών ποτών περιέχουν οξέα, στα οποία περιλαμβάνονται ανθρακούχες ενώσεις και χυμοί φρούτων, που είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσουν τερηδόνα. Μια μελέτη αξιολόγησε τις επιδράσεις των ενεργειακών ποτών στα δόντια. Συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκε το Lucozade, το οποίο περιέχει καφεΐνη, καθώς και δόντια που είχαν εξαχθεί. Τα δόντια εμβυθίστηκαν στο Lucozade και μισή ώρα μετά διαπιστώθηκε μείωση στη σκληρότητα του σμάλτου της τάξης του 16% (Seow 2005). Αν και το πείραμα αυτό δεν ανταποκρίνεται σε ότι συμβαίνει στην πραγματικότητα, εγείρει ερωτήματα αναφορικά με τη συνολική επίδραση που μπορεί να έχουν τα ποτά αυτά στα δόντια. Μια ακόμη

27 μελέτη που έγινε με γομφίους και προγόμφιους που είχαν επίσης εξαχθεί και οι οποίοι εμβαπτίστηκαν για 14 ημέρες σε διάφορα υγρά, έδειξε ότι τη μεγαλύτερη φθορά την είχαν υποστεί τα δόντια που είχαν τοποθετηθεί σε λεμονάδα και σε ενεργειακά ποτά (1). Αυτές οι μελέτες βέβαια δεν συνάδουν με ό, τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, διότι ο χρόνος έκθεσης των δοντιών στις ανωτέρω ουσίες είναι υπερβολικά αυξημένος, αλλά δείχνουν μια τάση, ιδίως όταν ο ασθενής καταναλώνει μεγάλες ποσότητες. Οι μελέτες αυτές είναι ενδεικτικές και υπάρχουν επίσης αρκετές αναφορές σχετικά με τις άμεσες επιδράσεις μετά από κατανάλωση ενεργειακών ποτών: Τέσσερις καλώς τεκμηριωμένες περιπτώσεις συνδέονται με θανάτους, οι οποίοι οφείλονταν σε υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, όπως επίσης και πέντε ξεχωριστές περιπτώσεις εμφάνισης σπασμών μετά από κατανάλωση ενεργειακών ποτών (Ballard 2010, Clauson 2008). Υπάρχει επίσης μια αναφορά για έναν κατά τα άλλα υγιή 28χρονο, ο οποίος υπέστη καρδιακή ανακοπή μετά από μία ημέρα αγώνα μοτοκρός (Berger 2009). Ένας υγιής 18χρονος πέθανε παίζοντας μπάσκετ μετά από κατανάλωση 2 μπουκαλιών Red Bull (Independent.ie. Red Bull 2007). Σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας παρουσιάστηκε σε έναν νεαρό παίκτη του βόλεϊ μετά από υπερβολική χορήγηση Red Bull, χωρίς άλλη προφανή αιτία για την εμφάνιση του συνδρόμου (Terlizzi 2008). Έχουν αναφερθεί τέσσερις περιπτώσεις επιδείνωσης των ψυχιατρικών επιδράσεων σε ασθενείς με γνωστές ψυχιατρικές παθήσεις (Ballard 2010).

28 Έχει επίσης καταγραφεί μία περίπτωση αναφυλακτικής αντίδρασης (Masuda 2009). Αναφορικά με την ισορροπία των υγρών στον οργανισμό σε άτομα, τα οποία δεν καταναλώνουν συνήθως μεγάλες ποσότητες καφεΐνης, τα ενεργειακά ποτά φαίνεται να οδηγούν στην ενεργοποίηση των νεφρών να παράγουν περισσότερα ούρα. Επομένως, τα ενεργειακά ποτά φαίνεται να οδηγούν σε αφυδάτωση (Hew- Butler 2006). 3.3 ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες της επίδρασης της καφεΐνης, ταυρίνης και γλυκουρολακτόνης στο σώμα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η Νορβηγία, η Δανία και η Γαλλία έχουν απαγορέψει την πώληση του ενεργειακού ποτού Red Bull, κυρίως ως αποτέλεσμα των συμπερασμάτων μιας μελέτης σε αρουραίους που σιτίζονταν με ταυρίνη και εμφάνισαν περίεργη συμπεριφορά, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν το άγχος και αυτοακρωτηριαστικές τάσεις (CBC News Red Bull promotion near Halifax schools halted: energy drink maker tells province promotion was a mistake 2007). Το αν η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει υπέρταση και νόσο των στεφανιαίων αγγείων παραμένει ακόμη υπό έρευνα, αλλά ερωτήματα υπάρχουν σχετικά με την ασφάλειά της σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και αρρυθμία (Frisman 2003). Ωστόσο, δεν υπάρχει ξεκάθαρη συσχέτιση μεταξύ της καφεΐνης και του κινδύνου υπέρτασης, του μυοκαρδιακού εμφράγματος ή άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων (Sudano 2005).

29 4. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλης (αιθανόλης) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σοβαρά σωματικά και διανοητικά προβλήματα. Η κατάχρηση του αλκοόλ γενικά αναφέρεται στη συνήθεια της περιοδικής, επαναλαμβανόμενης χρήσης αλκοόλης, η οποία μπορεί να οδηγήσει τελικά σε αδυναμία ενασχόλησης με τις βιοτικές υποχρεώσεις, έκθεση σε επικίνδυνες καταστάσεις, καθώς και σε νομικά, κοινωνικά η διαπροσωπικά προβλήματα. Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα προβλήματα: 1. Νευρολογικές συνέπειες- προσωρινές απώλειες μνήμης, επιληπτικές κρίσεις, τρομώδες παραλήρημα, παρεγκεφαλιδική εκφύλιση, νευροπάθεια, μυοπάθεια 2. Γαστρεντερικές συνέπειες- οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα, παγκρεατίτιδα, ηπατίτιδα, κίρρωση, γαστρεντερική αιμορραγία 3. Καρδιαγγειακές συνέπειες- υπέρταση, καδιομυοπάθεια 4. Αιματολογικές συνέπειες- μακροκυττάτωση, ανεπάρκεια φυλλικού οξέος, θρομβοκυτοπενία, λευκοπενία 5. Ενδοκρινικές συνέπειες- γυναικομαστία, ατροφία των όρχεων, αμηνόρροια, στειρότητα 6. Μυοσκελετικές συνέπειες- κατάγματα, οστεονέκρωση 7. Καρκίνος- του μαστού, στοματικοί και καρκίνος του οισοφάγου, του ορθού (Schuckit 2005). Υπάρχουν δύο βασικά σύνδρομα που εμφανίζονται με τη χρήση του αλκοόλ. Αυτά είναι τα εξής: Οξεία χρήση αλκοόλ- μέθη: Το αλκοόλ απορροφάται από το λεπτό έντερο και περνάει στο αίμα. Εκεί συσσωρεύεται, γιατί η απορρόφηση είναι πολύ πιο γρήγορη από την οξείδωση και αποδόμηση της αιθανόλης. Περίπου το 5-10% του αλκοόλ που απορροφάται αποβάλλεται αναλλοίωτο από τα ούρα, τον ιδρώτα και τον εκπνεόμενο αέρα. Το υπόλοιπο οξειδώνεται σε CO2 και νερό με ρυθμό 5 ως 10mL/h. Η κύρια

30 δράση του αλκοόλ είναι η καταστολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Μικρές δόσεις αλκοόλ με συγκέντρωση αιθανόλης στο αίμα (BAC) ως 50mg/dL προκαλούν καταστολή ή χαλάρωση, mg/dL προκαλούν έλλειψη συντονισμού των κινήσεων, mg/dL παραλήρημα, mg/dL κώμα, ενώ περιεκτικότητες πάνω από 400mg/dL μπορεί να είναι μοιραία. Μετά από ταχεία κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδιος θάνατος είτε λόγω αναπνευστικής καταστολής είτε λόγω αρρυθμιών. Η βαριά οξεία χρήση αλκοόλ έχει πολύ δυσάρεστες συνέπειες. Για παράδειγμα, συνοδεύεται από απρόκλητες επιθέσεις, απόπειρες βιασμού και άλλες πράξεις βίας, ατυχήματα με οχήματα, βλάβες σε περιουσίες τρίτων και βανδαλισμούς όπως και σοβαρά προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις (Hingson 2002). Χρόνια χρήση: Όσοι πίνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ σε τακτά χρονικά διαστήματα, με την πάροδο του χρόνου γίνονται ανθεκτικοί στη χαλαρωτική δράση του. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ανοχή και οφείλεται σε αλλαγές προσαρμογής που συμβαίνουν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Οι χρόνιοι χρήστες αλκοόλης μπορεί να φθάσουν σε υψηλές συγκεντρώσεις αιθανόλης. Παρόλα αυτά η ανοχή είναι ατελής και μπορεί να συμβεί ενός βαθμού τοξικότητα έως και αιφνίδιος θάνατος σ αυτούς τους ασθενείς, ως αποτέλεσμα αναπνευστικής ανεπάρκειας. Οι αλκοολικοί είναι επίσης επιρρεπείς στην αλκοολική κετοξέωση. Η σωματική εξάρτηση είναι κάτι το οποίο επίσης παρατηρείται στους αλκοολικούς, σχετίζεται δε συνήθως με συμπτώματα από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Σε τέτοια άτομα, το πρώτο σημάδι στέρησης αλκοόλ είναι ο τρόμος (νευρικότητα), που συμβαίνει συνήθως 5 με 10 ώρες μετά την τελευταία λήψη αλκοόλ και μπορεί να ακολουθείται από γενικευμένους σπασμούς στις πρώτες 24-48

31 ώρες. Οι σπασμοί αυτοί δεν απαιτούν έναρξη αντιεπιληπτικής θεραπείας. Σε σοβαρή στέρηση, ακολουθεί υπερδραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος (εφίδρωση, υπέρταση, ταχυκαρδία, ταχύπνοια και πυρετός), ακολουθούμενη από αϋπνία, εφιάλτες, άγχος και γαστρεντερική συμπτωματολογία (Beers 2006). Το τρομώδες παραλήρημα, που η έναρξή του εμφανίζεται τρεις με πέντε ημέρες μετά το τελευταίο ποτό, είναι ένα πολύ βαρύ σύνδρομο στέρησης, το οποίο χαρακτηρίζεται από έντονη δραστηριότητα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, ακραία σύγχυση, διέγερση, ζωντανές παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις (συχνά οπτικές και απτικές), με θνητότητα που κυμαίνεται μεταξύ 5-15%. Η εγκεφαλοπάθεια του Wernicke είναι ένα σύνδρομο συνδεόμενο με το αλκοόλ που χαρακτηρίζεται από αταξία, οφθαλμοπληγία και σύγχυση, συχνά σχετιζόμενο με νυσταγμό, περιφερική νευροπάθεια, παρεγκεφαλιδική σημειολογία και υπόταση, με επιπρόσθετα χαρακτηριστικά διαταραχή της βραχυπρόθεσμης μνήμης, έλλειψη προσοχής και συναισθηματική ευμεταβλητότητα. Το σύνδρομο Korsakoff ακολουθεί, όταν η εγκεφαλοπάθεια και τα οφθαλμικά ευρήματα υποχωρούν και χαρακτηρίζεται από αναδρομική και προδρομική αμνησία και μυθοπλασία. Το σύνδρομο Wernicke Korsakoff προκαλείται από τη χρόνια έλλειψη θειαμίνης, με αποτέλεσμα βλάβη των θαλαμικών πυρήνων, του μαστίου, του εγκεφαλικού στελέχους και των παρεγκεφαλιδικών δομών (Victor & Ropper, 2003). 4.1 ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΑΠΟ ΦΟΙΤΗΤΕΣ Η κατανάλωση αλκοόλ από φοιτητές, που αφορά σ ένα βαθμό και στη δική μας εργασία, έχει μελετηθεί από αρκετούς ερευνητές τα τελευταία χρόνια και στη σύγχρονη βιβλιογραφία υπάρχει πληθώρα μελετών σχετικά με το θέμα αυτό. Οι έρευνες δείχνουν, ότι οι φοιτητές όντως καταναλώνουν αλκοόλ και ένα σημαντικό ποσοστό

32 αυτών μεθούν συχνά, γεγονός που έχει επισημανθεί και από σχετικά παλαιότερες μελέτες (Wechsler 1994). Οι φοιτητές θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου για κατανάλωση αλκοόλ και συχνά παρουσιάζουν προβλήματα που σχετίζονται με αυτό. Καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και βιώνουν παράλληλα και τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Έχει επίσης διαπιστωθεί, ότι οι αθλητές φοιτητές αποτελούν έχουν ακόμη πιο αυξημένη επίπτωση στη χρήση αλκοόλ (Nelson 2001). Ειδικότερα, σε έρευνες σε εθνικό επίπεδο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, έχει βρεθεί ότι περίπου το 40% των φοιτητών καταναλώνουν υψηλές ποσότητες αλκοόλ (όπως αυτό ορίζεται στα 5 ποτά για τους άνδρες και στα 4 ποτά για τις γυναίκες) και περίπου το 20-25% των φοιτητών καταναλώνουν τις υψηλές αυτές ποσότητες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα (O Malley 2002). Οι λόγοι, για τους οποίους οι φοιτητές πίνουν και μάλιστα πολύ, ποικίλουν αρκετά, με συχνότερο την αδυναμία αντιμετώπισης της πραγματικότητας και την προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτήν. Βασισμένη στα ευρήματα αυτά της σύγχρονης βιβλιογραφίας η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει θέσει ως στόχο δημόσιας υγείας την ελάττωση της βαριάς χρήσης αλκοόλ στους φοιτητές στο ήμισυ (Office of the Surgeon General. The Surgeon General s Call to Action to Prevent and Reduce Underage Drinking 2007). Το αμερικανικό εθνικό ινστιτούτο για τον αλκοολισμό και την κατάχρηση αλκοόλ (National Institute of Alcoholism and Alcohol Abuse) έχει επίσης θέσει ως στόχο του και μάλιστα κατά προτεραιότητα την ελάττωση της βαριάς χρήσης του αλκοόλ στους φοιτητές, με πρωτοβουλίες που αφορούν στην βελτίωση των μεθόδων ανίχνευσης των φοιτητών, οι οποίοι πίνουν, καθώς και σχετικές παρεμβάσεις στον πληθυσμό αυτό (Weinstock 2010). Πάντως, το ζήτημα αυτό της κατάχρησης αλκοόλ από τους φοιτητές είναι ιδιαίτερα σοβαρό αλλά και δυσεπίλυτο, καθώς σε

33 προσπάθειες για συμπεριφορική θεραπεία δεν υπήρχε ιδιαίτερη συμμετοχή εκ μέρους των φοιτητών, αφού οι περισσότεροι πότες φοιτητές δεν θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και για το λόγο αυτό δεν ανησυχούν ιδιαίτερα, αρνούμενοι να ζητήσουν βοήθεια εθελοντικά (το ποσοστό αυτών που αναζητούν από μόνοι τους βοήθεια ανέρχεται στο ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό του 2%) (Wu 2007). Οι επιβεβλημένες παρεμβάσεις, θα πρέπει να γίνουν προς την κατεύθυνση της επισήμανσης της σοβαρότητας του προβλήματος, με τρόπο όμως, ο οποίος να μη στιγματίζει κοινωνικά τον πότη φοιτητή ή να απαιτεί την εξέταση από ψυχίατρο. Μόνο έτσι μπορεί να μεγαλώσει η αποδοχή των όποιων παρεμβάσεων και τελικά να αυξηθεί ο αριθμός των ατόμων που θα θεραπευτούν από την εξάρτησή τους (Weinstock 2010).

34 5. ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ Είναι γεγονός και έχει καταγραφεί σε πολλές μελέτες, ότι η κατανάλωση ενεργειακών ποτών συνδυάζεται ολοένα και περισσότερα με την κατανάλωση αιθανόλης (Oteri 2007, O Brien 2008). Για παράδειγμα, στη μελέτη των O Brien et al, στην οποία συμμετείχε ένα μεγάλο δείγμα φοιτητών, αναφέρθηκε παρόμοια κατανάλωση σε ποσοστό 24% τις τελευταίες τριάντα ημέρες. Σε άλλη μελέτη, το 49% των φοιτητών οι οποίοι κατανάλωναν ταυτόχρονα αλκοόλ και ενεργειακά ποτά, έπιναν τουλάχιστον τρία ενεργειακά ποτά κάθε φορά (Malinauskas 2007). Σε έτερη μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 1253 φοιτητές, όσοι συνδύαζαν κατά πολύ συχνότερα την ταυτόχρονη κατανάλωση αλκοόλ και ενεργειακών ποτών ήταν άρρενες φοιτητές. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι εκείνοι οι οποίοι δεν κατανάλωναν ενεργειακά ποτά, κατανάλωναν πολύ λιγότερο αλκοόλ, ενώ αντίστροφα, όσοι κατανάλωναν περισσότερα ενεργειακά ποτά, κατανάλωναν πολύ συχνότερα και αλκοόλ (Reissig 2009). Μια μελέτη έδειξε, ότι η κατανάλωση του ενεργειακού ποτού Red Bull μαζί με βότκα ελάττωσε την ικανότητα αντίληψης της δυσχέρειας κινητικής συνέργειας σε σχέση με την χρησιμοποίηση της βότκας από μόνη της, χωρίς όμως να διαπιστωθεί με αντικειμενικές μετρήσεις, από τις οποίες να προκύπτει, ότι όντως ελαττώνεται η κινητική συνέργεια, ο χρόνος αντίδρασης ή η εκπνοή αλκοόλης (Ferreira 2006). Τα αποτελέσματα αυτά είναι συμβατά με άλλες μελέτες που ερεύνησαν για την αλληλεπίδραση καφεΐνης και αλκοόλης (Marczinski 2006). Επομένως, το συμπέρασμα από τις μελέτες αυτές είναι, ότι όταν αναμιγνύονται ενεργειακά ποτά και αλκοόλ, οι χρήστες δεν μπορούν να αισθανθούν τα συμπτώματα της αλκοολικής τοξίκωσης. Αυτό μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα βλαβών που σχετίζονται με τη χρήση αλκοόλ, π.χ. ανάληψη μεγαλύτερων ρίσκων από ότι με τη χρήση μόνο αλκοόλ.

35 Πράγματι, μια πρόσφατη έρευνα μεταξύ φοιτητών κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν μόνο αλκοόλ, οι φοιτητές που κατανάλωναν ενεργειακά ποτά αναμεμιγμένα με αλκοόλ έχουν σημαντικά υψηλότερες συνέπειες από την χρήση του αλκοόλ. Στις συνέπειες αυτές περιλαμβάνονται η υψηλότερη ανάληψη σεξουαλικού ρίσκου, αυξημένη τάση για σεξουαλική εκμετάλλευση (ως του σημείου του βιασμού), υψηλότερο ποσοστό οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού (O Brien 2008). Επιπρόσθετα, η ανάμιξη ενεργειακών ποτών με αλκοόλ οδηγούσε σε αύξηση της συχνότητας πόσης υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ σε εβδομαδιαία βάση. Επίσης, η εισαγωγή προαναμεμιγμένων ενεργειακών ποτών που περιέχουν καφεΐνη και αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει αυτά τα προβλήματα (Simon 2007). Ένας από τους λόγους, εξ αιτίας των οποίων συνδυάζονται η χρήση αλκοόλ και η πόση ενεργειακών ποτών, είναι ότι τα ενεργειακά ποτά μπορεί να ελαττώσουν την βαρύτητα των δοσοεξαρτώμενων κατασταλτικών επιδράσεων της αιθανόλης. Πράγματι, σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία με 136 χρήστες ενεργειακών ποτών, ο κύριος λόγος για τον οποίο κατανάλωναν ενεργειακά ποτά σε συνδυασμό με αλκοόλ ήταν η ελάττωση της υπνηλίας αλλά και η αύξηση της αίσθησης της ευχαρίστησης μετά από τη λήψη της (Ferreira 2004a). Σε μία άλλη έρευνα του ίδιου ερευνητή (Ferreira 2004b) που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή εθελοντών, τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι η κατανάλωση 3,57ml/kg σώματος ενός ενεργειακού ποτού απέφερε ελάχιστο μόνο ανταγωνισμό στα συμπτώματα της τοξίκωσης που προκλήθηκε από την κατανάλωση gr/kg βάρους σώματος αιθανόλης. Η απόδοση ήταν ακριβώς ίδια είτε το αλκοόλ είχε καταναλωθεί μόνο του είτε σε συνδυασμό με κάποιο ενεργειακό ποτό. Δεν διαπιστώθηκε καμία διαφορά στις μετρήσεις σε

36 κάποιους δείκτες, όπως τη συχνότητα της αναπνοής, τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, όπως επίσης δεν διαπιστώθηκε καμία διαφορά μεταξύ των διαφόρων βιοχημικών παραμέτρων (όπως τη γλυκόζη, την ινσουλίνη, την κορτιζόλη, την αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη, την ντοπαμίνη, την νοραδρεναλίνη και την αδρεναλίνη) (Ferreira 2004b). Η μόνη ίσως, δυσδιάκριτη πάντως, διαφορά που διαπιστώθηκε ήταν η ελάττωση των ενοχλητικών επιδράσεων της αιθανόλης σε ένα τεστ μνήμης, όπως και η ήπια βελτίωση της διάθεσης (Ferreira 2004c). Σε μία μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε αρουραίους η χορήγηση ενεργειακών ποτών σε συνδυασμό με αιθανόλη αύξησε την κινητική δραστηριότητα των τρωκτικών, σε σύγκριση με αρουραίους που είχαν λάβει μόνο αιθανόλη, παρόλο που το αποτέλεσμα αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικό. Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν, ότι πράγματι τα ενεργειακά ποτά μπορούν να ανταγωνιστούν την κατασταλτική επίδραση του αλκοόλ, χωρίς όμως να είναι σίγουρο, μετρήσιμο και αποδεδειγμένο ότι το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους. Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί και ο μηχανισμός με τον οποίο συμβαίνει αυτό, ή με άλλα λόγια, αν το ενεργειακό ποτό αυξάνει την διεγερτική επίδραση της αιθανόλης ή ανταγωνίζεται την κατασταλτική επίδραση του αλκοόλ. Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί ποιο ακριβώς συστατικό ευθύνεται για τα αποτελέσματα αυτά, με επικρατέστερες πάντως ουσίες την ταυρίνη και την καφεΐνη (Ferreira 2004c). Τα αποτελέσματα του συνδυασμού των ενεργειακών ποτών με το αλκοόλ μπορεί να συνοψιστούν στα εξής: Η παρουσία μεγάλης ποσότητας και υψηλής περιεκτικότητας υδατανθράκων τείνει να αυξάνει την απορρόφηση του αλκοόλ (Roberts 2007) Το αραιωμένο αλκοόλ (λόγω της ταυτόχρονης λήψης του ενεργειακού ποτού) μεταφέρεται από τον στόμαχο προς το

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΘΕΜΑ : ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΘΕΜΑ : ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΟΤΑ ΘΕΜΑ : ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΤΩΝ 2ο ΛΥΚΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ: 3Ε ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΕΛΩΝ: ΓΚΟΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΦΗ

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3

Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Μειώστε τον κίνδυνο για πρόωρο θάνατο µε τα Ωµέγα-3 Για χρόνια, οι καταναλωτές µαθαίνουν για τα οφέλη της µείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων µε τη λήψη ωµέγα-3 λιπαρών οξέων. Αυτή η άποψη έχει επικρατήσει,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ

ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ ΑΛΚΟΟΛ ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΗΣ v Μεταξύ ατόμων ηλικίας από 15 μέχρι 25 ετών βγήκαν τα ακόλουθα συμπεράσματα: Κοινωνικότητα (71%) Τους αρέσει η γεύση (51%) Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης (12%) Προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Ηλεκτρολύτες Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Αυξάνεται με την οξεία, έντονη σωματική άσκηση (προσωρινή αύξηση), από υπερβολική χρήση νατρίου, ανεπαρκή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Το στρες Πρώτη νευροενδοκρινολογική απάντηση Δεύτερη νευροενδοεκρινολογική απάντηση Ο υποθάλαμος Κορτιζόλη

Διαβάστε περισσότερα

Αλκοολισμός. Α'2 Ομάδα -5Δημήτρης Τέκος. Άννα-Μαρία Τότσι Αναστάσης Μπαρκούτσης Αντώνης Ποταμίτης Περικλής Μωραΐτης

Αλκοολισμός. Α'2 Ομάδα -5Δημήτρης Τέκος. Άννα-Μαρία Τότσι Αναστάσης Μπαρκούτσης Αντώνης Ποταμίτης Περικλής Μωραΐτης Αλκοολισμός Α'2 Ομάδα -5Δημήτρης Τέκος Άννα-Μαρία Τότσι Αναστάσης Μπαρκούτσης Αντώνης Ποταμίτης Περικλής Μωραΐτης Ορισμός Ο όρος αλκοολισμός αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ. Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό έχει ασαφή όρια

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ. Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό έχει ασαφή όρια ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό έχει ασαφή όρια Βασικές έννοιες Εθισμός Μερικές από τις ουσίες που καταναλώνει ο άνθρωπος προκαλούν εθισμό, δηλαδή μεταβάλλουν τη λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΝΑΝΑ. 16/11/2011 Νομικού Ζωή 1

ΜΠΑΝΑΝΑ. 16/11/2011 Νομικού Ζωή 1 ΜΠΑΝΑΝΑ 16/11/2011 Νομικού Ζωή 1 Ιστορία της μπανάνας Το όνομα της μπανάνας προέρχεται από την αραβική λέξη banan που σημαίνει δάκτυλο. Ευδοκιμεί κυρίως σε τροπικό κλίμα, ενώ η συλλογή της γίνεται ενώ

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Sport Nutrition by ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Ενέργεια που καταναλώνουμε Βασικός μεταβολισμός: 1800 kcal + καθημερινή δραστηριότητα Μια ημέρα στο γραφείο: 150 με 200 kcal Μια ώρα αθλητικής δραστηριότητας: 500

Διαβάστε περισσότερα

Addressing overtraining through nutrition

Addressing overtraining through nutrition Personal Training Conference Addressing overtraining through nutrition GEORGE BOUGIATIOTIS, BSC (GR) WWW.GRAFTS.GR ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Σ ΣΕ ΑΘΛΗΤΕΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΧΩΡΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

«Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr!

«Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr! «Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr! Γνωρίζεις ποιες είναι οι τροφές που θα σε βοηθήσουν στην απώλεια βάρους; Δεν

Διαβάστε περισσότερα

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr!

«Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr! «Τρώτε μήλα για δέκα λόγους υγείας!», από την Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικό Οικογενειακό Ιατρό και τo iatropedia.gr! Όλοι γνωρίζουν την παροιμία»ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα». Πλέον έχει

Διαβάστε περισσότερα

συκώτι (ήπαρ) στομάχι χοληδόχος κύστη πάγκρεας δωδεκαδάκτυλο έντερο

συκώτι (ήπαρ) στομάχι χοληδόχος κύστη πάγκρεας δωδεκαδάκτυλο έντερο Αλκοόλ και ασθένειες του Συκωτιού (Πηγή: http://www.patient.co.uk/health/alcohol-and-liver-disease) Απόδοση στα ελληνικά: Αθανάσιος Μπάκας (υπεύθυνος του προγράμματος) Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ

Διαβάστε περισσότερα

Στον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση,

Στον χρόνιο αλκοολισμό, παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος (τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση, Αλκοολισμός ΟΡΙΣΜΟΣ Ο όρος αναφέρεται για πρώτη φορά από έναν Ολλανδό γιατρό στα τέλη της δεκαετίας του 1840, ενώ αναλύθηκε σε νόσο το 1972 από το γιατρό John Coakley Lettson. Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

Αγχολυτικά -Υπνωτικά. Χριστίνα άλλα. Λέκτορας Φαρμακολογίας. Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αγχολυτικά -Υπνωτικά. Χριστίνα άλλα. Λέκτορας Φαρμακολογίας. Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών Αγχολυτικά -Υπνωτικά Χριστίνα άλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Αθηνών e-mail: cdalla@med.uoa.gr http://www.med.uoa.gr/pharmacology Συμπτωματολογία DSMΙV Κατάθλιψη Αγχώδης διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής.

Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής. Η αποτοξίνωση είναι μια από τις δημοφιλέστερες λέξεις στο χώρο της διατροφής Η ιδέα πίσω από αυτή είναι ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να «καθαρίζουμε τα τοξικά απόβλητα» από το σώμα μας, ώστε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3: ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κάλυψη των ενεργειακών αναγκών Πρόληψη της απώλειας βάρους Ενίσχυση προγράμματος αποκατάστασης ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις

Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση, υγεία και χρόνιες παθήσεις Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Ph.D., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ Σερρών ΑΠΘ Καρατράντου Κωνσταντίνα, MSc, Διδάσκουσα στο ΤΕΦΑΑ - ΠΘ Ιπποκράτης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Οφέλη από την σταφυλοθεραπεία

Οφέλη από την σταφυλοθεραπεία Οφέλη από την σταφυλοθεραπεία Οφέλη από την σταφυλοθεραπεία 1.Μακροζωία-αντιγήρανση Ποιος δεν θέλει να φάει τρόφιμα που θα τον βοηθήσουν να ζήσει περισσότερα χρόνια με ποιότητα ζωής χωρίς πόνους και αρρώστιες

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Σχ. έτος 2015-2016 Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ.

Διαβάστε περισσότερα

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή

Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών. Το ελαιόλαδο, υγρό χρυσάφι κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ, ΜSc Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ελαιόλαδο: Το πολύτιμο όπλο έναντι πολλών ασθενειών Το ελαιόλαδο, "υγρό χρυσάφι" κατά τον Όμηρο αποτελεί θαυματουργή πηγή θρεπτικών συστατικών

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική

Διαβάστε περισσότερα

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η διατροφική αξία του σταφυλιού και των προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η καλλιέργεια του αμπελιού στην στην αρχαιότητα Δίαιτα στην Αρχαία Ελλάδα Το Μεσογειακή πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΚΟΟΛ. Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος. νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία

ΑΛΚΟΟΛ. Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος. νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία ΑΛΚΟΟΛ Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία Λίγα λόγια για την ιστορία του Ο Διόνυσος ήταν ο θεός του κρασιού, γιος του Δία και

Διαβάστε περισσότερα

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη «Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ»

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Αρτηριακή Υπέρταση είναι η επίμονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια και ενώ το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, συστολική πάνω από 150 mmhg και διαστολική

Διαβάστε περισσότερα

Σύμμαχος για όλη την οικογένεια!

Σύμμαχος για όλη την οικογένεια! Σύμμαχος για όλη την οικογένεια! Βιταμίνη Α Θειαμίνη (Β1) Ριβοφλαβίνη (Β2) Παντοθενικό Οξύ (B5) 800 mcg 1,1 mg 6,0 mg 13 βιταμίνες 11 μεταλλικά στοιχεία Ανά ημερήσια δόση (1 δισκίo) Βιταμίνη Ε Βιταμίνη

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση

Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση Φυσιολογία της Άσκησης - Θεραπευτική Άσκηση Αναστάσιος Φιλίππου, Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας Άσκηση, παράγοντες κινδύνου και χρόνιες νόσοι Οφέλη της τακτικής σωματικής δραστηριότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣ/ΚΗ ΙΙ ΥΠ. ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΛΑΡΙΣΑ 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Βαθμός:.. Ολογράφως: Υπογραφή:... ΧΡΟΝΟΣ: 45 λεπτά ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ.. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 6: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η νεφρική υποκατάσταση (αιμοδιάλυση) οδηγεί στις ακόλουθες απώλειες: αμινοξέων (2gr/ώρα διάλυσης) και γλουταμίνης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 13η: Διαβήτης Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την Ο χρόνος λήψης του γεύματος αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας παράγοντα για την αθλητική απόδοση. Το γεύμα πρέπει να λαμβάνεται 2-3 ώρες πριν την προπόνηση. Το γεμάτο στομάχι θεωρείται αναστολέας της αθλητικής

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ, ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ, ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ, ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΧΡΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ Φωτεινή Ραζάκου, MSc Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής Εργ. Συνεργάτης ΑΤΕΙΘ-Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογίας Σωστή διατροφή Θρεπτικά συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Κατανάλωση ενέργειας και κόπωση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Κατανάλωση ενέργειας Συντελεστής απόδοσης Απόδοση μεταβολισμού υποστρωμάτων 40% à ATP

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48

Συντάχθηκε απο τον/την Παναγιώτης Θεoδωρόπουλος Δευτέρα, 31 Αύγουστος :22 - Τελευταία Ενημέρωση Παρασκευή, 13 Ιούνιος :48 Τα οφέλη για την υγεία που κερδίζονται μέσω της αερόβιας άσκησης έχουν αποδειχτεί. Η έρευνα έχει δείξει ότι συστηματική και μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα, έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία και

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Οι ασθενείς με νευρογενή ανορεξία παρουσιάζουν σημαντική απώλεια βάρους, είναι ανορεκτικοί και υποφέρουν από

Διαβάστε περισσότερα

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! «Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Μ Α Τ Ι Δ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ρ Ι Α T E, M S C, Μ Ε Θ Α, Π Γ Ν Α Χ Ε Π Α ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.. Όπως είναι ευρέως

Διαβάστε περισσότερα

11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη

11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη 11. Υπογλυκαιμία στο Σακχαρώδη Διαβήτη Υπογλυκαιμία είναι η οξεία κατάσταση που εκδηλώνεται με συμπτώματα και σημεία οφειλόμενα σε σημαντική μείωση της γλυκόζης του αίματος. Είναι συνήθης στους θεραπευόμενους

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Χριστίνα Χρυσοχόου Επιμελήτρια Α,Καρδιολογίας Ιπποκράτειο Γενικόν Νοσοκομείο Αθηνών,Αλέκος Δούρας Διευθυντης Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος. Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος

Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ. Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος. Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος Η ΔΙΑΤΟΦΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ Μαθητές: Τάτσιου Ελενη,ΖάχουΚατερίνα,Κοκκινίδου Αθανασία,Καρπόζηλος Κωνσταντίνος Καθηγητής: κ. Παπαμήτσος ΔΙΑΤΡΟΦH Η διατροφή στην ζωή του ανθρώπου παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Για

Διαβάστε περισσότερα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα περισσότερα τρόφιμα. Ζάχαρη Κρέμες, σοκολάτες Αλεύρι, δημητριακά

Διαβάστε περισσότερα

Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας

Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας Μπάρα Chia Μπανάνα Σπόροι Chia, Μπανάνα, Σοκολάτα, Νιφάδες Βρώμης, Corn Flakes Καλαμποκιού, Corn Flakes Σοκολάτας Οι σπόροι Chia περιέχουν τα ωφέλιμα για την υγεία Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα. Χάρη στις φυτικές

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Καρδιαγγειακή ανταπόκριση στην οξεία άσκηση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Καρδιαγγειακό σύστημα Καρδιαγγειακό σύστημα Κύριες λειτουργίες Μεταφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΣΟΚΟΛΑΤΑ & μπάρες δημητριακών θρεπτικής αξίας εμπλουτισμένα με φυσικά ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ελιάς (POLYHEALTH Α.Ε.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΣΟΚΟΛΑΤΑ & μπάρες δημητριακών θρεπτικής αξίας εμπλουτισμένα με φυσικά ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ελιάς (POLYHEALTH Α.Ε. ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΣΟΚΟΛΑΤΑ & μπάρες δημητριακών θρεπτικής αξίας εμπλουτισμένα με φυσικά ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ ελιάς (POLYHEALTH Α.Ε. -MEDOLIVA ΣΚΟΝΗ) ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Αναπτύχθηκε μια σειρά νέων οργανικών, υγιεινών

Διαβάστε περισσότερα

Αλκοολισμός και Προβληματική Κατανάλωση Προβλήματα με την κατανάλωση αλκοόλ Κοινωνική κατανάλωση οινοπνεύματος

Αλκοολισμός και Προβληματική Κατανάλωση Προβλήματα με την κατανάλωση αλκοόλ Κοινωνική κατανάλωση οινοπνεύματος Αλκοολισμός και Προβληματική Κατανάλωση (Πηγή: http://www.patient.co.uk/health/alcoholism-and-problem-drinking) Απόδοση στα ελληνικά: Αθανάσιος Μπάκας (υπεύθυνος του προγράμματος) Αλκοολισμός είναι η λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Άσκηση και προπόνηση για παιδιά και εφήβους Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Ανάπτυξη, εξέλιξη και ωρίμανση Ανάπτυξη: αύξηση του σώματος ή μελών του

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT. Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας. Ελαιόλαδο και υγεία

PROJECT. Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας. Ελαιόλαδο και υγεία ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ: Γιώργος Δερμιτζάκης Δημήτρης Δημητρουλόπουλος Έλενα Ξενάκη Μαργαρίτα Χατζοπούλου PROJECT Ελαιόλαδο το χρυσάφι στο πιάτο μας Ελαιόλαδο και υγεία ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ: Λαγουτάρη Ελένη Σούσου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς

Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά, α-αποκλειστές, νιτρώδη: πού, πότε, πώς Ηρακλής Αβραμόπουλος Παθολόγος Ιατρείο Υπέρτασης Νοσοκομείο Υγεία Αμέσως δρώντα αγγειοδιασταλτικά ΒΒ Χάλαση των αγγείων Δραστηριότητα

Διαβάστε περισσότερα

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά 10 ο Κεφάλαι ο Όλοι ευχόμαστε να υπήρχε ένα μαγικό χάπι που να μας έλυνε όλα τα προβλήματα. Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας, οι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Ανακοίνωση Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου 2018) Τι είναι ο Διαβήτης Φετινό Θέμα: «Ο διαβήτης αφορά κάθε οικογένεια» Ο διαβήτης είναι μια αυτοάνοση

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

διαιτητικές συνήθειες εμβρυϊκή εφηβείας ψυχογενής ανορεξία

διαιτητικές συνήθειες εμβρυϊκή εφηβείας ψυχογενής ανορεξία ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Οι σωστές διατροφικές συνήθειες συμβάλλουν σημαντικά στην προαγωγή της υγείας και στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων. Όσο πιο νωρίς αποκτάμε συνήθειες που προάγουν την υγεία μας τόσο λιγότερα

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση

Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση 1. 2. 3. 4. 5. Αποδεδειγμένα από ειδικούς και έρευνες, η καλύτερη προστασία απέναντι στο άγχος και την πίεση της καθημερινότητας είναι η άσκηση. Η προσωπική άσκηση του καθενός μειώνει την ένταση του άγχους

Διαβάστε περισσότερα

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως:

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως: ΟΡΙΣΜΟΣ: η ελάχιστη ενέργεια που δαπανάται για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών σε κατάσταση ηρεμίας. Αντιπροσωπεύει την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία της αναπνοής, την κυκλοφορία του αίματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης

Διαβάστε περισσότερα

Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Wednesday, 19 December :05 -

Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Wednesday, 19 December :05 - SUPERAMIN ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ 1.1 Ονομασία Προϊόντος: SUPERAMIN α) Πόσιμο διάλυμα σε συσκευασία μιας δόσης 1 g/10ml FL & g/10ml FL β) Ενέσιμο διάλυμα 1 g/5ml AMP & 2g/5ml AMP 1.2 Σύνθεση: Δραστική

Διαβάστε περισσότερα

Β Α Σ Ι Κ Ε Σ Ε Ν Ν Ο Ι Ε Σ

Β Α Σ Ι Κ Ε Σ Ε Ν Ν Ο Ι Ε Σ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Εξαρτησιογόνες ουσίες ονοµάζονται όλες οι ουσίες που προκαλούν εξάρτηση ψυχική ή σωµατική και που η χρήση τους δηµιουργεί µεταβολές στον εγκέφαλο (γνωστικές λειτουργίες και συναισθήµατα)

Διαβάστε περισσότερα

Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr

Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr Tel :+30 211 40 93 230 Fax: +30 211 40 93 230 Email: info@worldcapital.gr Web: www.worldcapital.gr ------ Χυμοί & Νέκταρ Royal Berry ------- Οι χυμοί και τα νέκταρ Royal Berry αποτελούν μια νέα καινοτόμα

Διαβάστε περισσότερα

Ιδέες για ένα σωστό πρωινό

Ιδέες για ένα σωστό πρωινό Ιδέες για ένα σωστό πρωινό Υγιεινή Διατροφή Ισορροπία Ποικιλία Μέτρο Ομάδες τροφίμων Γάλα-γαλακτοκομικά προϊόντα (γιαούρτι) Φρούτα-απλοί υδατάνθρακες Λαχανικά (κυρίως πράσινα φυλλώδη) Ψωμί-αμυλώδη τρόφιμα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής

Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής Βιταμίνες/ Συμπληρώματα Διατροφής e-catalogue 2012 Βιταμίνες Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία Αμινοξέα & Πρωτεΐνες Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα Πεπτικά/Προβιοτικά Βοηθήματα Βιταμίνες Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για

Διαβάστε περισσότερα