ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, SWD(2013) 78 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την έμμισθη και άμισθη πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία και την απασχόληση ως εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) Αναδιατύπωση και τροποποίηση της οδηγίας 2004/114/ΕΚ και 2005/71/ΕΚ {COM(2013) 151 final} {SWD(2013) 77 final} EL EL

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Το άρθρο 79 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αναθέτει στην ΕΕ το καθήκον να αναπτύξει κοινή μεταναστευτική πολιτική, η οποία θα έχει ως στόχο να εξασφαλίζει την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και τη δίκαιη μεταχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στα κράτη μέλη. Η οδηγία 2004/114/ΕΚ θεσπίζει υποχρεωτικές διατάξεις για την εισδοχή σπουδαστών οι οποίοι είναι υπήκοοι τρίτων χωρών. Η εφαρμογή της οδηγίας σε μαθητές, εθελοντές και άμισθους ασκούμενους επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών. Εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις, οι σπουδαστές δικαιούνται άδειας διαμονής και έχουν ορισμένα δικαιώματα όσον αφορά την απασχόληση ή την άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, η οποία τους επιτρέπει να καλύπτουν μέρος του κόστους των σπουδών τους και να μετακινούνται μεταξύ διαφορετικών κρατών μελών για τις σπουδές τους. Η οδηγία 2005/71/ΕΚ προβλέπει μια ταχεία διαδικασία για την εισδοχή ερευνητών από τρίτες χώρες οι οποίες έχουν υπογράψει σύμβαση υποδοχής με ερευνητικό οργανισμό εγκεκριμένο από το κράτος μέλος. Η σύμβαση υποδοχής επιβεβαιώνει την ύπαρξη έγκυρου ερευνητικού σχεδίου και ότι ο ερευνητής διαθέτει τις επιστημονικές δεξιότητες για να το ολοκληρώσει, καθώς και επαρκείς πόρους και ασφάλιση υγείας. Οι ερευνητές μπορούν να διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος στο πλαίσιο του ερευνητικού σχεδίου τους και να διδάσκουν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Η Επιτροπή υπέβαλε εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή των δύο ως άνω οδηγιών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο το Οι εκθέσεις ανέδειξαν ορισμένες αδυναμίες στις οδηγίες. Οι ισχύουσες οδηγίες, οι οποίες εκδόθηκαν από το Συμβούλιο κατόπιν απλής διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν εξετάζουν ορισμένες από τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζουν οι αιτούντες που επιθυμούν να μεταβούν στην ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις θεωρήσεις. Οι ισχύουσες διατάξεις δεν εναρμονίζονται πάντοτε πλήρως με τα προγράμματα της ΕΕ που περιλαμβάνουν μέτρα για την κινητικότητα, παρέχουν δε αδύναμες διαδικαστικές εγγυήσεις. Δεν είναι επαρκώς σαφείς ούτε δεσμευτικές, ιδίως για τους σπουδαστές. Ως εκ τούτου, οι εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή των οδηγιών οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι οδηγίες πρέπει να βελτιωθούν. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι το σημερινό πλαίσιο πολιτικής διαφέρει σημαντικά από εκείνο που ίσχυε όταν εκδόθηκαν οι οδηγίες. Το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της Ευρώπης στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και της αναγκαιότητας διασφάλισης έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Η μετανάστευση από χώρες εκτός της ΕΕ είναι μια πηγή ανθρώπινου δυναμικού υψηλών δεξιοτήτων, η δε ζήτηση ιδίως για σπουδαστές και ερευνητές από τρίτες χώρες αυξάνεται συνεχώς. Κάθε πρωτοβουλία στον τομέα της μετανάστευσης πρέπει να γίνεται επίσης αντιληπτή υπό το πρίσμα του ευρύτερου πλαισίου του διαλόγου και της συνεργασίας της ΕΕ με τρίτες χώρες σε σχέση με τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής εξωτερικής μετανάστευσης της ΕΕ, όπως ορίζονται στην ανανεωμένη σφαιρική προσέγγιση της μετανάστευσης και της κινητικότητας (GAMM) της ΕΕ. Η προώθηση των διαπροσωπικών επαφών και η παρότρυνση για δράσεις σε θέματα εκπαίδευσης αποτελούν σημαντικές πτυχές της εν λόγω πολιτικής παγκοσμίως, και ιδίως σε χώρες που βρίσκονται σε άμεση γειτονία με την ΕΕ και τους στρατηγικούς της εταίρους. Ο εμπλουτισμός είναι αμοιβαίος χάρη στα οφέλη 2

3 από τις πολιτισμικές, κοινωνικές και γλωσσικές ανταλλαγές. Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών, ειδικότερα στη νότια Μεσόγειο, επιβεβαιώνουν τη σημασία της προώθησης ισχυρότερων διαπροσωπικών επαφών και της παροχής ευκαιριών για ανταλλαγές, ιδίως για τους νέους. Η ΕΕ πρέπει επίσης να συνδυάσει τον στόχο της για την προώθηση της εσωτερικής κινητικότητας ερευνητών και σπουδαστών με τη δέσμευσή της να βοηθήσει τις θιγόμενες αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν τη διαρροή εγκεφάλων σε κρίσιμους τομείς. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Το μεγαλύτερο πρόβλημα των δύο οδηγιών σχετίζεται με τις άδειες που χρειάζονται οι υπήκοοι τρίτων χωρών για την είσοδο και τη διαμονή τους στην ΕΕ (θεωρήσεις ή/και άδειες διαμονής μακράς διαρκείας). Οι νομικές διατάξεις είναι συχνά πολύπλοκες και ασαφείς. Οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και δεν εφαρμόζονται πάντοτε με αντικειμενικότητα ή συνέπεια. Για τις ομάδες για τις οποίες η διαδικασία μετανάστευσης απαιτεί την ύπαρξη ενός οργανισμού ο οποίος θα δρομολογήσει και θα διευκολύνει την εισδοχή (ειδικότερα, μαθητές, ασκούμενοι και εθελοντές), ο κατακερματισμός στο σύνολο της ΕΕ συνεπάγεται πολλούς πόρους και κόπο. Αυτό συμβαίνει επειδή πρέπει να ληφθούν υπόψη περισσότερα, και ενίοτε αποκλίνοντα, πλαίσια. Μολονότι τα δικαιώματα των ενδιαφερόμενων υπηκόων τρίτων χωρών βελτιώθηκαν με την έκδοση της οδηγίας για την ενιαία άδεια, μερικές ομάδες ενδέχεται να μην καλύπτονται πλήρως από τις διατάξεις της, λόγω υφιστάμενων περιορισμών. Οι ισχύουσες διατάξεις σχετικά με τη μετανάστευση δεν υποστηρίζουν επαρκώς τα προγράμματα της ΕΕ που περιλαμβάνουν μέτρα για την κινητικότητα, όπως το Erasmus Mundus ή το Marie Curie. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται προβλήματα στις διαδικασίες εισδοχής και στην κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ. Η κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ δεν αποτελεί πρόβλημα μόνον για τους δικαιούχους προγραμμάτων της ΕΕ τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα για την κινητικότητα, αλλά γενικότερα για τους σπουδαστές, τους ερευνητές και τους έμμισθους ασκούμενους, καθώς οι διατάξεις των οδηγιών για την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ δεν είναι επαρκώς εξελιγμένες. Εντοπίσθηκαν επίσης αδυναμίες όσον αφορά τις διαδικαστικές εγγυήσεις. Τέτοια αδυναμία αποτελεί η ανυπαρξία οποιασδήποτε διάταξης η οποία να θέτει προθεσμίες εντός των οποίων πρέπει να αξιολογούνται και να κρίνονται από τα κράτη μέλη οι αιτήσεις εισδοχής. Όσον αφορά την αγορά εργασίας, δεν υπάρχουν δυνατότητες για τους αποφοίτους από τρίτες χώρες να εντοπίσουν ευκαιρίες εργασίας μετά την αποφοίτησή τους ή για τους ερευνητές να κάνουν το ίδιο μετά το πέρας του ερευνητικού σχεδίου τους. Η πρόσβαση των μελών της οικογένειας των ερευνητών στην αγορά εργασίας δεν είναι εγγυημένη. Η πρόσβαση των σπουδαστών είναι περιορισμένη κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, παρακωλύοντας έτσι τη δυνατότητά τους να χρηματοδοτηθούν κατάλληλα και να συνεισφέρουν οικονομικά. Τέλος, το προσωπικό πεδίο εφαρμογής του ισχύοντος πλαισίου είναι περιορισμένο. Είναι προαιρετικό για τους μαθητές, τους εθελοντές και τους άμισθους ασκούμενους, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στην κάλυψη των διάφορων ομάδων στα κράτη μέλη. Οι έμμισθοι ασκούμενοι και οι νέοι που απασχολούνται ως εσωτερικοί άμισθοι βοηθοί δεν καλύπτονται από κανένα νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι 3

4 αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα και συμμετέχουν σε παρόμοιες ανταλλαγές. Οι ομάδες αυτές, και ιδίως οι νέοι που απασχολούνται ως εσωτερικοί άμισθοι βοηθοί, πρέπει να τύχουν μεγαλύτερης προστασίας, λόγω της ιδιαίτερα ευάλωτης θέσης τους η οποία σχετίζεται με το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο εργάζονται. Το 2010, ήρθαν στην ΕΕ περίπου υπήκοοι τρίτων χωρών για σκοπούς εκπαίδευσης και σπουδών και περίπου για σκοπούς έρευνας. Δεν υπάρχουν συνολικά ποσοτικά δεδομένα σχετικά με τον αριθμό εισερχόμενων υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που περιγράφονται ανωτέρω ούτε σχετικά με τον αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι επιλέγουν προορισμό διαφορετικό από την ΕΕ λόγω των προβλημάτων αυτών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι οι πολυάριθμοι υπήκοοι τρίτων χωρών που έρχονται στην ΕΕ υπό τις ισχύουσες διατάξεις επηρεάζονται από τις αδυναμίες των εν λόγω διατάξεων, καθώς δεν υπάρχουν εθνικές διατάξεις για τη θεραπεία τους. Οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη φύση των προβλημάτων που εντοπίσθηκαν, σε συνδυασμό με τον σημαντικό αριθμό των αδειών που χορηγούνται σε ετήσια βάση δυνάμει των ισχυουσών οδηγιών, υποδηλώνουν ότι η κατάσταση χρήζει αντιμετώπισης. Συνολικά, οι αδυναμίες που εντοπίσθηκαν μπορούν να υπονομεύσουν την ικανότητα της ΕΕ να προσελκύει σπουδαστές, ερευνητές και άλλες ομάδες υπηκόων τρίτων χωρών με υψηλά προσόντα, ενώ συγχρόνωςάλλες περιοχές του πλανήτη γίνονται ολοένα και πιο ελκυστικές για τις συγκεκριμένες ομάδες. 2. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΕ; Το άρθρο 79 ΣΛΕΕ αναθέτει ρητώς στην Ένωση το καθήκον να αναπτύξει κοινή μεταναστευτική πολιτική, ενώ τα κράτη μέλη παραμένουν υπεύθυνα να καθορίζουν τον αριθμό των μεταναστών που δέχονται για σκοπούς εργασίας ή άσκησης ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας. Ένα αποτελεσματικό σύστημα μετανάστευσης, που να προσελκύει ταλαντούχους μετανάστες, απαιτεί ένα κοινό σύνολο προϋποθέσεων και απαιτήσεων εισδοχής. Η κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ μπορεί να επιτευχθεί μόνον θεσπίζοντας ένα κοινό σύστημα για όλα τα κράτη μέλη. Η νομοθεσία της ΕΕ μπορεί να καλύπτει τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής, τις θεωρήσεις και τις άδειες διαμονής μακράς διαρκείας, τα δικαιώματα των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα σε χώρα της ΕΕ και τις προϋποθέσεις που ρυθμίζουν την κινητικότητά τους στο εσωτερικό της ΕΕ και τη διαμονή τους. Το άρθρο 79 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ ορίζει ότι οι διατάξεις αυτές θεσπίζονται από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Η προστιθέμενη αξία των ισχυουσών οδηγιών έχει αποδειχθεί με την πάροδο των ετών και η νέα πράξη θα βελτιώσει περαιτέρω την κατάσταση. Ένα διαφανές νομικό πλαίσιο, το οποίο θα περιλαμβάνει εγγυήσεις που θα διασφαλίζουν πραγματική μεταβίβαση δεξιοτήτων, θα διευκολύνει τις διεθνείς ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και των χωρών αποστολής. Αποσαφηνίζοντας τα δικαιώματα και τις προϋποθέσεις διαμονής, η νομοθεσία της ΕΕ θα συμβάλει επίσης στην καλύτερη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. 4

5 3. ΣΤΟΧΟΙ Κύριος γενικός στόχος της πολιτικής είναι η βελτίωση του νομικού πλαισίου που εφαρμόζεται στους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι επιθυμούν να μεταβούν και να διαμείνουν προσωρινά στην ΕΕ, για διάστημα άνω των τριών μηνών, για σκοπούς έρευνας και σπουδών και για να αποκτήσουν πείρα ή/και να συμμετάσχουν σε διάφορες δραστηριότητες για να βελτιώσουν τις δεξιότητες και τις ικανότητές τους, μεταξύ άλλων, ως μαθητές, εθελοντές, άμισθοι ή έμμισθοι ασκούμενοι ή εσωτερικοί άμισθοι βοηθοί. Υπό το πρίσμα των προβλημάτων που περιγράφονται ανωτέρω, προσδιορίσθηκαν οι ακόλουθοι ειδικοί στόχοι: βελτίωση των προϋποθέσεων εισδοχής μέσω της καλύτερης σύνδεσης της εξασφάλισης των συναφών αδειών και της βελτίωσης των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για τις εν λόγω άδειες αποσαφήνιση διατάξεων, οι οποίες πρέπει να καταστούν δεσμευτικές και για τις άλλες ομάδες στις οποίες εφαρμόζονται ενίσχυση της σύνδεσης των διατάξεων οι οποίες αφορούν προγράμματα της Ένωσης που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας, όπως το Erasmus Mundus και οι υποτροφίες Marie Curie βελτίωση διαδικαστικών εγγυήσεων, όπως προθεσμίες για τη λήψη αποφάσεων επί αιτήσεων βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση και στην αγορά εργασίας, τόσο για τους σπουδαστές κατά τη διάρκεια των σπουδών τους όσο και για τους ερευνητές και σπουδαστές παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να παραμείνουν στο έδαφος κράτους μέλους υπό ορισμένες προϋποθέσεις μετά το πέρας των σπουδών ή της έρευνάς τους για σκοπούς ανεύρεσης ευκαιριών απασχόλησης διευκόλυνση της κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ θέσπιση συνεκτικών διατάξεων οι οποίες θα διασφαλίζουν την προστασία των εσωτερικών άμισθων βοηθών και των έμμισθων ασκούμενων. 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Εξετάσθηκαν τέσσερις επιλογές πολιτικής. Επιλογή 1 (βασική επιλογή). Καμία μεταβολή της παρούσας κατάστασης Η συγκεκριμένη επιλογή πολιτικής θα αφήσει ανεπίλυτα ορισμένα προβλήματα. Τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν διαφορετικά μέτρα, ανεξάρτητα το ένα από άλλο, όσον αφορά τις προϋποθέσεις εισδοχής, και ιδίως τις θεωρήσεις. Η έλλειψη σαφήνειας και διαφάνειας στις πτυχές αυτές θα διατηρηθεί, οι δε δυνητικοί αιτούντες και οι οργανισμοί θα πρέπει να εξακολουθήσουν να λαμβάνουν υπόψη όλα τα ισχύοντα διαφορετικά πλαίσια. Οι προϋποθέσεις για την άσκηση της κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ (ιδίως για τους σπουδαστές) θα παραμείνουν περιοριστικές, ενώ οι έμμισθοι ασκούμενοι δεν θα καλύπτονται καθόλου από τη νομοθεσία της ΕΕ. Επομένως, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν εμπόδια και θα πρέπει να στηρίζονται στην εθνική νομοθεσία, η οποία διαφέρει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας σχετικά με τους ενδοεπιχειρησιακά 5

6 αποσπασμένους εργαζόμενους (που αποτελεί επί του παρόντος αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο), η οποία περιλαμβάνει επίσης διατάξεις σχετικά με την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ για τους ασκούμενους, η συνεχιζόμενη απουσία τέτοιων διατάξεων για ασκούμενους οι οποίοι έρχονται στην ΕΕ εκτός πλαισίου ενδοεπιχειρησιακής απόσπασης θα έχει ως αποτέλεσμα ασυνέπειες στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τη συγκεκριμένη ομάδα. Η έλλειψη συνεκτικότητας μεταξύ των προγραμμάτων της ΕΕ που περιλαμβάνουν μέτρα για την κινητικότητα και των κανόνων μετανάστευσης θα συνεχιστεί επίσης, όπως και ο κίνδυνος για μερικές ομάδες να μην καλύπτονται πλήρως από τις διατάξεις περί δικαιωμάτων ίσης μεταχείρισης της οδηγίας για την ενιαία άδεια. Ενώ μερικά κράτη μέλη προέβησαν σε περαιτέρω αλλαγές στα νομοθετικά τους πλαίσια όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων για τους σπουδαστές και τους ερευνητές, άλλα δεν έπραξαν το ίδιο. Αυτό σημαίνει ότι η κατάσταση κινείται ήδη προς μια πιο κατακερματισμένη προσέγγιση μεταξύ κρατών μελών. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό θα αλλάξει στο μέλλον. Επομένως, το άνοιγμα της ΕΕ προς τρίτες χώρες δεν θα υλοποιηθεί, όπως προβλέπεται σε σημαντικά πλαίσια πολιτικής, για παράδειγμα στις ισχύουσες οδηγίες, τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας και στον ευρωπαϊκό χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επιλογή 2. Αύξηση της επικοινωνίας (ιδίως στην περίπτωση των ερευνητών) και καλύτερη επιβολή των ισχυουσών διατάξεων Η συγκεκριμένη επιλογή περιλαμβάνει βελτίωση της παροχής πληροφοριών και της πρόσβασης σε πληροφορίες, ώστε οι ισχύουσες διατάξεις να καταστούν σαφέστερες και να εφαρμόζονται καλύτερα. Μπορούν επίσης να ενταθούν οι προσπάθειες ευαισθητοποίησης ως προς τις βέλτιστες πρακτικές των κρατών μελών, μέσω της εισδοχής και της προστασίας ομάδων οι οποίες δεν καλύπτονται επί του παρόντος από την οδηγία 2004/114/ΕΚ, δηλαδή των εσωτερικών άμισθων βοηθών και των έμμισθων ασκούμενων. Θα διασφαλιστεί συστηματικότερα η κατανόηση και η τήρηση των υποχρεώσεων των κρατών μελών που απορρέουν από τις οδηγίες. Επιλογή 3. Βελτίωση των προϋποθέσεων εισδοχής, των δικαιωμάτων και των διαδικαστικών εγγυήσεων Η συγκεκριμένη επιλογή περιλαμβάνει κυρίως βελτιώσεις για τους σπουδαστές, τους μαθητές, τους εθελοντές και τους άμισθους ασκούμενους, καθώς θεσπίζει προϋποθέσεις εισδοχής για τις εν λόγω ομάδες (διευκόλυνση της εξασφάλισης θεώρησης) συγκρίσιμες με εκείνες που εφαρμόζονται στους ερευνητές. Θα καταστήσει υποχρεωτικές τις διατάξεις οι οποίες είναι επί του παρόντος προαιρετικές για τις ομάδες των μαθητών, των εθελοντών και των άμισθων ασκούμενων. Τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να παρέχουν κάθε διευκόλυνση για την εξασφάλιση των απαραίτητων θεωρήσεων στους υπηκόους τρίτων χωρών (σπουδαστές και άλλες ομάδες) οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση και πληρούν τις προϋποθέσεις εισδοχής. Αλλαγές προβλέπονται επίσης στις διαδικαστικές εγγυήσεις, κυρίως θεσπίζοντας προθεσμίες οι οποίες θα υποχρεώνουν τις αρχές των κρατών μελών να λαμβάνουν απόφαση επί των αιτήσεων εντός 60 ημερών, κάτι το οποίο θεωρείται αναλογικό μέτρο λόγω της προσωρινής φύσης των συγκεκριμένων διαμονών. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η προθεσμία θα μπορεί να παρατείνεται κατά 30 ημέρες. Η συγκεκριμένη επιλογή θα επεκτείνει επίσης το δικαίωμα εργασίας των σπουδαστών ώστε να καλύπτει τουλάχιστον 15 ώρες ανά εβδομάδα από το πρώτο έτος διαμονής τους. Για τη διασφάλιση συνεκτικότητας προς τις πράξεις της ΕΕ σχετικά με τη νόμιμη μετανάστευση -όπως την 6

7 οδηγία για την ενιαία άδεια- και τη νομολογία για τα πρόσφορα τέλη, η συγκεκριμένη επιλογή θα περιλαμβάνει επίσης διάταξη η οποία θα υπενθυμίζει ότι εάν τα κράτη μέλη επιβάλλουν τέλη για την εξέταση αιτήσεων, τα εν λόγω τέλη πρέπει να είναι αναλογικά. Επιλογή 4. Περαιτέρω βελτίωση των προϋποθέσεων εισδοχής, των δικαιωμάτων που σχετίζονται με την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ και των διαδικαστικών εγγυήσεων παροχή πρόσβασης σε σπουδαστές και ερευνητές στην αναζήτηση απασχόλησης μετά το πέρας των σπουδών ή του ερευνητικού τους σχεδίου επέκταση του πεδίου εφαρμογής στους εσωτερικούς άμισθους βοηθούς και στους έμμισθους ασκούμενους Η συγκεκριμένη επιλογή έχει πιο φιλόδοξους στόχους όσον αφορά τη βελτίωση των προϋποθέσεων και των δικαιωμάτων των καλυπτόμενων ομάδων. Θα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου στους εσωτερικούς άμισθους βοηθούς και στους έμμισθους ασκούμενους και θα θεσπίσει ειδικές προϋποθέσεις εισδοχής οι οποίες θα διασφαλίζουν καλύτερη προστασία για τους συγκεκριμένους υπηκόους τρίτων χωρών. Η συμπερίληψη των εσωτερικών άμισθων βοηθών στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας θεωρείται αναλογικό μέτρο, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερα ευάλωτη θέση τους σε σύγκριση με εκείνη άλλων ομάδων υπηκόων τρίτων χωρών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εργάζονται στο πλαίσιο μιας οικογένειας το οποίο, συνήθως, δεν υπόκειται σε έλεγχο. Η συμπερίληψη των έμμισθων μαθητευόμενων θεωρείται εύλογη, καθώς τα ζητήματα που αφορούν τους ασκούμενους είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια, ανεξάρτητα από το εάν αμείβονται ή όχι ή από το εάν έρχονται στην ΕΕ στο πλαίσιο ενδοεπιχειρησιακής απόσπασης, όπως προβλέπεται στην πρόταση οδηγίας για τους ενδοεπιχειρησιακά αποσπασμένους εργαζόμενους. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να χορηγούν θεωρήσεις ή άδειες παραμονής μακράς διαρκείας. Εάν χορηγούνται αμφότεροι οι τύποι αδειών, πρέπει να απαιτούν μόνον την εκπλήρωση των προϋποθέσεων εισδοχής που αναφέρονται στην οδηγία (ώστε οι προϋποθέσεις να είναι ίδιες ανεξάρτητα από τον τύπο άδειας). Εάν οι υπήκοοι τρίτων χωρών διαμένουν σε μια χώρα περισσότερο από ένα έτος, τα κράτη μέλη που χορηγούν θεωρήσεις μακράς διαρκείας θα πρέπει να χορηγούν άδειες διαμονής μετά το πρώτο έτος. Η κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ, η οποία απαιτεί κοινές διατάξεις σε επίπεδο ΕΕ λόγω της διασυνοριακής φύσης της, θα διευκολυνθεί και θα απλουστευθεί για τους ερευνητές και τα μέλη της οικογένειάς τους και τους σπουδαστές, ενώ θα θεσπιστεί για πρώτη φορά για τους έμμισθους ασκούμενους. Ειδικές, ευνοϊκότερες, διατάξεις θα εφαρμόζονται στους δικαιούχους προγραμμάτων της Ένωσης που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας, όπως το Erasmus Mundus ή το Marie Curie. Κατά το παράδειγμα των σημείων επαφής που θεσπίζονται στην οδηγία για τη μπλε κάρτα και στην πρόταση οδηγίας για τους ενδοεπιχειρησιακούς αποσπασμένους εργαζόμενους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν σημεία επαφής για την παραλαβή και τη διαβίβαση των πληροφοριών που απαιτούνται για την εφαρμογή της κινητικότητας στο εσωτερικό της ΕΕ. Όσον αφορά τα δικαιώματα ίσης μεταχείρισης, η συγκεκριμένη επιλογή θα επιτρέπει την ευνοϊκότερη μεταχείριση των ερευνητών υπηκόων τρίτων χωρών όσον αφορά τους κλάδους της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών επιδομάτων, πέραν των δικαιωμάτων που προβλέπονται στις διατάξεις για την ενιαία άδεια. Θα διασφαλίζει επίσης την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που διατίθενται στο ευρύ κοινό στις ομάδες εκείνες οι οποίες μπορεί να αποκλείονται από την εν λόγω πρόσβαση βάσει της ενιαίας άδειας. 7

8 Όπως συμβαίνει ήδη σε μερικά κράτη μέλη, οι σπουδαστές θα δικαιούνται να εργάζονται τουλάχιστον 20 ώρες την εβδομάδα από το πρώτο έτος της διαμονής τους, ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν καλύτερα και να συνεισφέρουν στην οικονομία του κράτους μέλους. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να συνεχίσουν να λαμβάνουν υπόψη την εθνική τους αγορά εργασίας. Μετά το πέρας των σπουδών ή της έρευνάς τους, οι σπουδαστές και οι ερευνητές θα δικαιούνται να παραμείνουν στο έδαφος της χώρας για 12 μήνες σε αναζήτηση εργασίας. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη θεσπίσει τέτοιες διατάξεις. Λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας αναζήτησης εργασίας, η περίοδος των 12 μηνών θεωρείται αναλογική προθεσμία. Όσον αφορά τις διαδικαστικές εγγυήσεις, οι αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να λαμβάνουν απόφαση επί των αιτήσεων εντός 60 ημερών για όλες τις ομάδες και εντός 30 ημερών για τους υποτρόφους των προγραμμάτων Erasmus Mundus και Marie Curie. Όπως και η επιλογή 3, η συγκεκριμένη επιλογή θα περιλαμβάνει μια διάταξη η οποία θα υπενθυμίζει ότι, εάν τα κράτη μέλη επιβάλλουν τέλη για την επεξεργασία αιτήσεων, τα εν λόγω τέλη πρέπει να είναι αναλογικά. 5. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Οι επιπτώσεις των επιλογών πολιτικής 2, 3 και 4 αξιολογήθηκαν ως προς τη βασική επιλογή όσον αφορά τη συνεκτικότητα και την αποτελεσματικότητά τους για την επίτευξη βασικών στόχων, τη σκοπιμότητά τους (δυσκολία ή κίνδυνοι της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων της αναλογικότητας, του διοικητικού φόρτου/της απλούστευσης και των δημοσιονομικών επιπτώσεων), τις οικονομικές, κοινωνικές και εξωτερικές επιπτώσεις τους και τις επιπτώσεις τους στα θεμελιώδη δικαιώματα. Παρότι η ανάλυση των δυνητικών επιπτώσεων των επιλογών πολιτικής περιλαμβάνει κάποια ποσοτικά στοιχεία, βασίζεται κυρίως σε ποιοτική αξιολόγηση πολλαπλών κριτηρίων. Παρότι η επιλογή 2 θα έχει κάποιες θετικές επιπτώσεις, αυτές θα αφορούν κυρίως την αύξηση της ευαισθητοποίησης προς τις ισχύουσες διατάξεις, όπως τις προϋποθέσεις εισδοχής, και ως προς τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από κάτι τέτοιο με την ενδεχόμενη προσέλκυση περισσότερων σπουδαστών και ερευνητών στην ΕΕ. Καθώς οι ισχύουσες νομικές πράξεις δεν θα μεταβληθούν, οι αδυναμίες τους θα παραμείνουν. Καθώς η πρόσβαση στην αγορά εργασίας για τους συγκεκριμένους υπηκόους τρίτων χωρών δεν θα βελτιωθεί, η επιλογή αυτή θα θέσει την ΕΕ σε ολοένα και πιο μειονεκτική θέση όσον αφορά την προσέλκυση ταλέντων για σκοπούς σπουδών και έρευνας. Οι επιπτώσεις για τις τρεις άλλες (προαιρετικές) ομάδες που καλύπτει η οδηγία 2004/114/ΕΚ θα είναι πολύ περιορισμένες. Οι οικονομικές επιπτώσεις και ο διοικητικός φόρτος που συνεπάγεται η συγκεκριμένη επιλογή θα είναι περιορισμένοι και θα αφορούν τις προσπάθειες που απαιτούνται για την εφαρμογή βελτιωμένων δραστηριοτήτων επικοινωνίας, στον βαθμό που τα κράτη μέλη θεωρούν κάτι τέτοιο αναγκαίο. Η επιλογή 3 θα διευκολύνει την πρόσβαση σπουδαστών, μαθητών, εθελοντών και άμισθων ασκούμενων στην ΕΕ. Θα έχει επομένως μερικές θετικές επιπτώσεις, κυρίως κοινωνικής φύσης. Θα παρέχει τη δυνατότητα στους σπουδαστές να υποβάλλουν αίτηση κινητικότητας από το έδαφος ενός κράτους μέλους, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ και ενισχύοντας την πολιτισμική και γλωσσική ποικιλομορφία της ΕΕ. Οι διατάξεις σχετικά με την ίση μεταχείριση θα ενισχύσουν τα δικαιώματα των σπουδαστών και θα τα εναρμονίσουν περαιτέρω με εκείνα των πολιτών της ΕΕ. Η συγκεκριμένη επιλογή θα 8

9 αυξήσει το σύνολο των σπουδαστών και ερευνητών στην ΕΕ οι οποίοι είναι υπήκοοι τρίτων χωρών. Μερικοί εξ αυτών ενδέχεται στη συνέχεια να συμβάλουν στην οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη της ΕΕ, εφόσον ένα κράτος μέλος τους χορηγήσει την απαραίτητη άδεια εργασίας. Η βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας παράλληλα με τις σπουδές τους θα παράσχει στους φοιτητές τη δυνατότητα καταλληλότερης χρηματοδότησής τους και συνεισφοράς στην οικονομία του κράτους μέλους κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Η θέσπιση δεσμευτικών προθεσμιών για την εξέταση των αιτήσεων θα αυξήσει τη διαφάνεια και θα επιτρέψει στους δυνητικούς αιτούντες να προγραμματίζουν τις ενέργειές τους. Οι προσπάθειες και το κόστος μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο θα διαφέρουν μεταξύ κρατών μελών, ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο διαθέτουν ήδη διατάξεις στους οικείους τομείς και ανάλογα με το κατά πόσον μετέφεραν στο εθνικό δίκαιο διατάξεις για ομάδες οι οποίες είναι προαιρετικές βάσει της οδηγίας 2004/114/ΕΚ. Οι πρόσθετες διαδικαστικές εγγυήσεις συνεπάγονται περισσότερο κόπο, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις στις οποίες η αρχή του κράτους μέλους πρέπει να αιτιολογεί την απόρριψη μιας αίτησης στην έγγραφη απόφασή της. Η επιλογή 4 θα έχει τις σημαντικότερες θετικές οικονομικές επιπτώσεις, καθώς θα παρέχει τη δυνατότητα σε σπουδαστές και ερευνητές να παραμένουν στο έδαφος ενός κράτους μέλους για 12 μήνες μετά το πέρας των σπουδών ή της έρευνάς τους για σκοπούς ανεύρεσης ευκαιριών απασχόλησης. Στα κράτη μέλη στα οποία δεν μπορούν επί του παρόντος να πράξουν κάτι τέτοιο θα δημιουργηθεί ένα νέο απόθεμα ταλέντων που μπορεί να συμβάλει στη μεγέθυνση και στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, εφόσον το κράτος μέλος αποφασίσει να χορηγήσει την απαραίτητη άδεια εργασίας. Αυτό θα δημιουργήσει μια κατάσταση κατευθυνόμενη από τη ζήτηση, η οποία θα επιτρέπει στους υπηκόους τρίτων χωρών να εργαστούν εάν υπάρχει ζήτηση για τις δεξιότητές τους στην εθνική αγορά εργασίας. Ορισμένα κράτη μέλη θα χρειαστεί να θεσπίσουν τη δυνατότητα αυτή, ενώ άλλα θα χρειαστεί να την προσαρμόσουν ώστε να αντιστοιχεί σε (τουλάχιστον) 12 μήνες. Η ουσιαστική βελτίωση των προϋποθέσεων εισδοχής αναμένεται να διευκολύνει την πρόσβαση ερευνητών και σπουδαστών των οποίων οι δεξιότητες, οι γνώσεις και οι ικανότητες θα έχουν ήδη, από την αρχή της παραμονής τους, θετικό αντίκτυπο στην υποκίνηση της έρευνας, της ανάπτυξης και των καινοτόμων επιδόσεων. Η βελτίωση των διατάξεων σχετικά με την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ θα επιτρέψει την ευρύτερη διάδοση κάθε τέτοιου πλεονεκτήματος σε ολόκληρη την ΕΕ. Η συμπερίληψη των εσωτερικών άμισθων βοηθών και των έμμισθων ασκούμενων στη συγκεκριμένη επιλογή θα ενισχύσει την προστασία των ευάλωτων αυτών ομάδων μεταναστών, οι οποίοι γίνονται συχνά αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ένας ισχυρότερος σύνδεσμος μεταξύ των απαιτήσεων για την εξασφάλιση αδειών και θεωρήσεων θα απαιτήσει προσαρμογές σε επίπεδο κρατών μελών, αλλά δεν αναμένονται σημαντικές δυσκολίες όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο. Η εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων θα κοστίσει περισσότερο βραχυπρόθεσμα, ιδίως όσον αφορά τις αλλαγές στις προϋποθέσεις εισδοχής. Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, τα κράτη μέλη μπορούν να αναμένουν εξοικονόμηση πόρων λόγω του πιο εξορθολογισμένου συνδέσμου μεταξύ διάφορων ειδών αδειών. Η θέσπιση και η εφαρμογή διαδικαστικών εγγυήσεων συνεπάγεται πρόσθετο κόστος. 6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ 9

10 Η επιλογή 2 θα διευθετήσει μια σημαντική αδυναμία στο ισχύον πλαίσιο (παροχή πληροφοριών). Ωστόσο, συνολικά παρουσιάζει περιορισμένες θετικές επιπτώσεις, καθώς δεν θα μεταβάλει επί της ουσίας τις ισχύουσες νομικές πράξεις και, επομένως, οι λοιπές αδυναμίες τους θα παραμείνουν. Η επιλογή 3 θα αποτελέσει βήμα προόδου βελτιώνοντας τις προϋποθέσεις εισδοχής όσον αφορά τη χορήγηση θεωρήσεων ή/και αδειών εργασίας. Θα έχει θετικές επιπτώσεις κυρίως για τους σπουδαστές και σε κάποιο βαθμό για τους μαθητές, τους εθελοντές και τους άμισθους ασκούμενους. Πολύ περιορισμένα θα είναι τα οφέλη για τους ερευνητές από τις δεσμευτικές προθεσμίες, ενώ δεν θα υπάρξει κανένα όφελος για τις ομάδες οι οποίες δεν καλύπτονται επί του παρόντος από καμία από τις οδηγίες. Η επιλογή 4 θα έχει σημαντικά περισσότερες θετικές επιπτώσεις όσον αφορά την πρόσβαση στην ΕΕ, όχι μόνον για τις ομάδες που καλύπτουν οι οδηγίες, αλλά και για τους εσωτερικούς άμισθους βοηθούς και τους έμμισθους ασκούμενους. Οι αλλαγές τις οποίες θεσπίζει η επιλογή 4 θα καταστήσουν πολύ πιο σαφείς τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούνται στα διάφορα στάδια της διαδικασίας εισδοχής και τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται μεταξύ τους. Όσον αφορά την ίση μεταχείριση, σε σύγκριση με τις άλλες επιλογές, μόνον η επιλογή 4 θα επιτρέψει την ευνοϊκότερη μεταχείριση των ερευνητών οι οποίοι είναι υπήκοοι τρίτων χωρών ως προς τομείς της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών επιδομάτων, πέραν των δικαιωμάτων που προβλέπονται στις διατάξεις για την ενιαία άδεια. Θα διασφαλίσει επίσης την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που διατίθενται στο ευρύ κοινό στις ομάδες εκείνες οι οποίες μπορεί να αποκλείονται από την εν λόγω πρόσβαση βάσει της ενιαίας άδειας. Όσον αφορά την κινητικότητα στο εσωτερικό της ΕΕ, βάσει της επιλογής 3 θα βελτιωθούν μόνον οι προϋποθέσεις για τους σπουδαστές. Η επιλογή 4 θα βελτιώσει επίσης τις προϋποθέσεις για τους ερευνητές και τα μέλη των οικογένειών τους, καθώς και για τους έμμισθους ασκούμενους, θα περιέχει δε ειδικές διατάξεις για τους δικαιούχους προγραμμάτων της Ένωσης που περιλαμβάνουν μέτρα για την κινητικότητα. Όσον αφορά τις διαδικαστικές εγγυήσεις, η θέσπιση προθεσμιών για την επεξεργασία των αιτήσεων βάσει της επιλογής 3 θα αυξήσει τη διαφάνεια και θα επιτρέψει στους δυνητικούς αιτούντες να προγραμματίζουν τις ενέργειές τους. Οι αυστηρότερες προθεσμίες οι οποίες προτείνονται βάσει της επιλογής 4 θα αυξήσουν περαιτέρω τα πλεονεκτήματα για τους δυνητικούς αιτούντες. Όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, η επιλογή 3 θα βελτιώσει σημαντικά την παρούσα κατάσταση των σπουδαστών, αυξάνοντας τον ελάχιστο αριθμό ωρών εργασίας και αίροντας τη δυνατότητα περιορισμού της πρόσβασης στην αγορά εργασίας κατά το πρώτο έτος διαμονής. Η επιλογή 4 θα αυξήσει περαιτέρω τον ελάχιστο αριθμό ωρών εργασίας για τους σπουδαστές. Επίσης, θα καταστήσει το νομικό πλαίσιο σημαντικά πιο ελκυστικό για τους σπουδαστές και τους ερευνητές, επιτρέποντάς τους να παραμείνουν στο έδαφος ενός κράτους μέλους για σκοπούς ανεύρεσης εργασίας και παρέχοντας πρόσβαση στην αγορά εργασίας στα μέλη των οικογενειών των ερευνητών. Μόνον η επιλογή 4 επιτυγχάνει τον στόχο της παροχής συνεκτικών διατάξεων ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των εσωτερικών άμισθων βοηθών και των έμμισθων ασκούμενων. Προβλέπει ένα συνεκτικό σύνολο προϋποθέσεων εισδοχής και δικαιωμάτων 10

11 που διασφαλίζουν ότι ο στόχος της κατάρτισης και της απασχόλησης νέων ως εσωτερικών άμισθων βοηθών στην ΕΕ δεν υπονομεύεται. Προτιμώμενη επιλογή Η ανάλυση και η σύγκριση των επιλογών υποδηλώνουν ότι υπάρχουν προβλήματα τα οποία δεν είναι εφικτό να επιλυθούν μόνον με την καλύτερη επικοινωνία και ότι, επομένως, οι οδηγίες πρέπει να επικαιροποιηθούν. Παρά το χαμηλότερο κόστος εφαρμογής της, η επιλογή 2 εμφανίζει περιορισμένες δυνατότητες επίτευξης των στόχων. Τα πραγματικά ζητήματα τα οποία διακυβεύονται παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεπίλυτα. Επομένως, η επιλογή 2 θεωρείται η λιγότερη αποδοτική επιλογή από άποψη κόστους. Η επιλογή 3 είναι πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική από την επιλογή 2. Ωστόσο, συνολικά η επιλογή 4 είναι η πιο αποτελεσματική και η πιο αποδοτική όλων. Παρότι το κόστος εφαρμογής της είναι υψηλότερο από εκείνο των άλλων επιλογών, θεωρείται αναλογικό προς τους στόχους και αναγκαίο για την υλοποίηση των σημαντικότερων οφελών. Για λόγους μεγαλύτερης συνεκτικότητας και σαφήνειας των κανόνων της ΕΕ, και δεδομένου ότι τα εντοπισθέντα ζητήματα σε αμφότερες τις οδηγίες είναι παρόμοια, ο αποτελεσματικότερος τρόπος για την εφαρμογή της προτιμώμενης επιλογής θα είναι ο συνδυασμός των δύο οδηγιών σε μια ενιαία νομοθετική πράξη. Αυτό μπορεί να γίνει με την αναδιατύπωση των δύο οδηγιών και τη συγχώνευσή τους σε μια ενιαία νομοθετική πράξη, προτείνοντας ουσιαστικές αλλαγές. 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Επί του παρόντος, ο βασικός δείκτης είναι ο αριθμός των αδειών που χορηγούνται σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι έρχονται στην ΕΕ για σκοπούς έρευνας ή εκπαίδευσης και σπουδών. Βάσει της νέας πράξης, μπορεί να καταβληθεί προσπάθεια καλύτερης διάκρισης των διάφορων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των έμμισθων μαθητευόμενων και των εσωτερικών άμισθων βοηθών, ανεξάρτητα από το εάν έρχονται στην ΕΕ βάσει άδειας ή θεώρησης μακράς διάρκειας. Η καταγραφή του αριθμού των χορηγούμενων αδειών θα επιτρέψει την παρακολούθηση της κατάστασης σε βάθος χρόνου. Για την καλύτερη αξιολόγηση της κινητικότητάς τους στο εσωτερικό της ΕΕ, ο αριθμός των δικαιούχων προγραμμάτων κινητικότητας χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ μπορεί να καταγράφεται χωριστά. Μπορούν επίσης να αναπτυχθούν στατιστικά στοιχεία για την παρακολούθηση του αριθμού των σπουδαστών και των ερευνητών που αναζητούν εργασία σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό εκείνων που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών και που εξασφαλίζουν την απαραίτητη άδεια εργασίας. Ο χρόνος που χρειάζονται τα κράτη μέλη για να λάβουν απόφαση επί των αιτήσεων θα καταγράφεται και θα συγκρίνεται με τις ισχύουσες προθεσμίες. Όπως συμβαίνει με κάθε νομική πράξη της ΕΕ, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη να διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν την (τις) οδηγία (-ες) ορθά και εμπρόθεσμα. Στον τομέα της μετανάστευσης, η Επιτροπή επικοινωνεί με τα κράτη μέλη μέσω της επιτροπής επαφών για 11

12 τη μετανάστευση. Πρόκειται για ένα φόρουμ συζήτησης, με σκοπό την πρόβλεψη των προβλημάτων και την αποτελεσματικότερη επίλυσή τους, ιδίως κατά την περίοδο εφαρμογής. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ελέγχει τη συμμόρφωση των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο προς την οδηγία, καθώς και την εμπρόθεσμη μεταφορά της οδηγίας από τα κράτη μέλη. Εφόσον απαιτηθεί, θα κινήσει διαδικασία επί παραβάσει. Η πρόταση θα περιλαμβάνει την υποχρέωση της Επιτροπής να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκή Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την αξιολόγηση της εφαρμογής της νέας οδηγίας από τα κράτη μέλη πέντε έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας για τη μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο. Η έκθεση μπορεί να αναφέρεται επίσης στις συνέπειες της οδηγίας και να περιέχει συστάσεις πολιτικής. 12