8566/10 ΠΧΚ/γπ 1 DG G 1

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 19 Απριλίου 2010 (05.05) (OR. en) 8566/10 UEM 127 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : προς : Θέμα : Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου την ΕΜΑ/το ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Σχέδιο γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης τoυ Ηνωμένου Βασιλείου για την περίοδο 2009/ /15 Διαβιβάζεται συνημμένο για τις αντιπροσωπίες το σχέδιο γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Ηνωμένου Βασιλείου για την περίοδο 2009/ /15, βάσει της σύστασης της Επιτροπής, το οποίο καταρτίστηκε από την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή και εγκρίθηκε σε πολιτικό επίπεδο από τους Υπουργούς Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων κατά την άτυπη σύνοδό τους στις 16 Απριλίου Συνημμ. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 1 DG G 1 EL

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο Γνώμης του Συμβουλίου σχετικά με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Ηνωμένου Βασιλείου για την περίοδο 2009/ /15 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 1997, για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 1, και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 3, τη σύσταση της Επιτροπής, Έπειτα από διαβουλεύσεις με την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΓΝΩΜΗ: (1) Στις [22 Απριλίου 2010] το Συμβούλιο εξέτασε το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Ηνωμένου Βασιλείου, που καλύπτει την περίοδο 2009/ /15. 1 ΕΕ L 209, , σ. 1. Τα έγγραφα που αναφέρονται στο παρόν κείμενο διατίθενται στον ακόλουθο δικτυακό τόπο: /10 ΠΧΚ/γπ 2

3 (2) Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, που άρχισε το 2007 μετά από πολλά χρόνια δύναμικής ανάπτυξης, είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθεί συνολικά η οικονομική παραγωγή του Ηνωμένου Βασιλείου κατά περίπου 6%. Μια ελαφρά ανάκαμψη άρχισε να εμφανίζεται το τελευταίο τρίμηνο του Η κρίση επιδεινώθηκε εν μέρει από μια περίοδο που προηγήθηκε με σταδιακές αυξήσεις της δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλη και επίμονη εξάρτηση από καθαρές εισροές κεφαλαίων. Για να αντιμετωπίσει την εξάπλωση της κρίσης, η Τράπεζα της Αγγλίας θέσπισε ένα επιθετικό πρόγραμμα μείωσης των επιτοκίων, στήριξης της ρευστότητας του τραπεζικού τομέα και, από το Μάρτιο του 2009, ποσοτικής χαλάρωσης. Υπήρξε επίσης εκτενής παρέμβαση της κυβέρνησης για τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η οποία περιελάμβανε σημαντικές εισφορές κεφαλαίων, εγγυήσεις καταθέσεων και ασφαλίσεις αστικής ευθύνης. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ανάκαμψη της Οικονομίας (ΕΣΑΟ), η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή σημαντικά δημοσιονομικά κίνητρα, τα οποία σε συνδυασμό με τη λειτουργία αυτόματων σταθεροποιητών και τις επιπτώσεις για τα έσοδα που είχαν οι μειώσεις των τιμών των ακινήτων είχαν σαν αποτέλεσμα τη σοβαρή επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών. Η εξασθένιση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών του ΗΒ επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι το πρωτογενές ισοζύγιο παρουσίαζε ήδη σημαντικό διαρθρωτικό έλλειμμα κατά την περίοδο πριν από την κρίση, με αποτέλεσμα, όσο η κρίση εξαπλωνόταν, το ονομαστικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης να υπερβεί σύντομα την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ. Κατά συνέπεια, στις 8 Ιουλίου 2008 κινήθηκε η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για το Ηνωμένο Βασίλειο και στις 2 Δεκεμβρίου το 2009 το Συμβούλιο εξέδωσε τις τελευταίες συστάσεις σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 7 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) για τη διόρθωση του ελλείμματος μέχρι το 2014/15. Οι βασικές προκλήσεις για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου τα επόμενα έτη θα είναι η σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών με τη συνέχιση των προσπαθειών των νοικοκυριών να περιορίσουν τη δανειακή εξάρτησή τους, η επίτευξη ικανοποιητικού επιπέδου πιστοδοσίας από ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που εξακολουθεί να βρίσκεται σε επισφαλή κατάσταση, λόγω του ότι πολλά πιστωτικά ιδρύματα έχουν περιορίσει τη δανειοδοτική τους ικανότητα και η μετατόπιση της παραγωγής προς εξαγώγιμα προϊόντα, με στόχο τη σταθερή βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου του. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 3

4 (3) Μολονότι η παρατηρούμενη μείωση του πραγματικού ΑΕΠ στο πλαίσιο της κρίσης είναι σε μεγάλο βαθμό κυκλικού χαρακτήρα, το επίπεδο της δυνητικής παραγωγής επηρεάστηκε επίσης αρνητικά. Επιπλέον, η κρίση μπορεί να επηρεάσει και τη δυνητική ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα λόγω χαμηλότερων επενδύσεων και πιστοδοτικών περιορισμών. Πέραν αυτού, ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης επιτείνει τις αρνητικές επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης στη δυνητική παραγωγή και στη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Σε αυτή τη συνάρτηση, είναι σημαντικό να επιταχυνθεί ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό τη στήριξη της δυνητικής ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σημαντικό να προβεί σε μεταρρυθμίσεις για την αναβάθμιση των επαγγελματικών προσόντων και την αύξηση της παραγωγικότητας. (4) Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο μακροοικονομικά σενάρια: ένα κεντρικό σενάριο και ένα πιο επιφυλακτικό εναλλακτικό σενάριο το οποίο βασίζεται σε ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας κατά ένα τέταρτο της εκατοστιαίας μονάδας χαμηλότερο σε σύγκριση με το κεντρικό σενάριο. Οι προβλέψεις για τα δημόσια οικονομικά βασίζονται στο εναλλακτικό σενάριο, το οποίο θεωρείται ως το σενάριο αναφοράς για την αξιολόγηση του επικαιροποιημένου προγράμματος. Το σενάριο αυτό προβλέπει ανάκαμψη του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ σε 2% το 2010/11 και σε 3¼% ετησίως από το 2011/12 έως το 2014/15. Όμως, με βάση τα τελευταία στοιχεία, σήμερα ακόμα και αυτό το πιο επιφυλακτικό σενάριο, που οριστικοποιήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου 2009, φαίνεται να βασίζεται σε ευνοϊκές παραδοχές για την ανάπτυξη, ιδίως για τα έτη 2010/11 και 2011/ Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό κρίνονται ρεαλιστικές. Το πρόγραμμα δεν περιέχει ρητές προβλέψεις για τη συναλλαγματική ισοτιμία και προβλέπει θετική συνεισφορά στην αύξηση του ΑΕΠ από τις καθαρές συναλλαγές, τον κύκλο αποθεμάτων και, από το 2011 και μετά, της εγχώριας ζήτησης, ιδίως των πάγιων επενδύσεων και της δαπάνης των νοικοκυριών. Οι παραδοχές αυτές είναι σε γενικές γραμμές λογικές. Η συνεισφορά των καθαρών συναλλαγών είναι σύμφωνη με τις προβλέψεις της Επιτροπής, αν και η αρνητική συμβολή των καθαρών συναλλαγών το δεύτερο εξάμηνο του 2009 περιορίζει την αξιοπιστία αυτών των προβλέψεων. Μια πιθανή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος, οφειλόμενη μεταξύ άλλων σε ανεπαρκή ανάκαμψη της αγοράς εργασίας και σε νέα αύξηση του δείκτη οικονομιών των νοικοκυριών αποτελούν τους δύο κινδύνους που ενδέχεται να μειώσουν τις δαπάνες των νοικοκυριών. 2 Η αξιολόγηση λαμβάνει ιδίως υπόψη τις φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009, αλλά και άλλα στοιχεία που γνωστοποιήθηκαν στη συνέχεια. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 4

5 (5) Το πρόγραμμα εκτιμά το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης το 2009/10 σε 12,7% του ΑΕΠ. Η σημαντική αυτή επιδείνωση σε σχέση με το έλλειμμα 6,8% του ΑΕΠ το 2008/09 αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την επίπτωση της κρίσης στα δημόσια οικονομικά. Η μείωση του δείκτη δημοσίων εσόδων και η αύξηση του δείκτη δαπανών το 2009/10, μετά από προσαρμογή που λαμβάνει υπόψη τη χρήση σημαντικά συρρικνωμένου ονομαστικού ΑΕΠ ως παρονομαστή, εκτιμάται ότι συνέβαλαν αντίστοιχα κατά περίπου 45% και 55% στην επιδείνωση του δημοσίου ελλείμματος. Η επίπτωση της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στα δημόσια οικονομικά αυξήθηκε λόγω του συνδυασμού της ύφεσης με τη σοβαρή κάμψη της χρηματοπιστωτικής αγοράς και της αγοράς κατοικίας, οι οποίες αποτελούσαν αμφότερες σημαντικές πηγές εσόδων. Επιπλέον, το ένα τέταρτο περίπου της αύξησης του ελλείμματος το 2009/10 οφειλόταν στα μέτρα ώθησης, συνολικού ύψους 1½% του ΑΕΠ, τα οποία έλαβε η κυβέρνηση σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Ανάκαμψη της Οικονομίας (ΕΣΑΟ), παράλληλα με την απόφαση να επιτρέψει στους αυτόματους σταθεροποιητές να παίξουν πλήρως τον ρόλο τους για τη στήριξη της οικονομίας. Όμως, η ταχεία επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών επηρέασε σημαντικά τη δυνατότητα του ΗΒ να εφαρμόσει χαλαρότερη δημοσιονομική πολιτική διατηρώντας ταυτόχρονα τη δημοσιονομική διατηρησιμότητα και απαιτεί ταχεία βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης. Σύμφωνα με τη στρατηγική εξόδου που εισηγήθηκε το Συμβούλιο και με στόχο τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2014/15 και την επάνοδο σε βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, απαιτείται η εφαρμογή περιοριστικότερης δημοσιονομικής πολιτικής. Η εφαρμογή των σχεδίων εξυγίανσης που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα θα συμβάλλουν στη στήριξη της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας και θα βελτιώσουν τη δημοσιονομική κατάσταση. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 5

6 (6) Το επικαιροποιημένο πρόγραμμα προβλέπει μείωση του δείκτη ελλείμματος γενικής κυβέρνησης το 2010/11 κατά 0,6%, στο 12,1% του ΑΕΠ. Η ελαφρά αυτή βελτίωση του δημόσιου ελλείμματος οφείλεται εξ ολοκλήρου στην προβλεπόμενη αύξηση των δημοσίων εσόδων κατά 6½% σε ονομαστικούς όρους, το ένα τρίτο της οποίας οφείλεται στην αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ τον Ιανουάριο του 2010 στο επίπεδο που ίσχυε πριν τη θέσπιση του σχεδίου τόνωσης της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά, οι δημόσιες δαπάνες προβλέπεται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται με ταχύ, αν και κάπως αργότερο, ρυθμό: αυξήθηκαν περίπου κατά 4½% σε ονομαστικούς όρους και κατά 2¼% σε πραγματικούς όρους το προηγούμενο έτος, αφήνοντας αμετάβλητο τον δείκτη των δαπανών προς το ΑΕΠ. Συνολικά, τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας που θα τεθούν σε ισχύ το 2010/11, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που αναγγέλθηκαν στην προκαταρκτική έκθεση για τον προϋπολογισμό του 2008 που κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2008 και στον προϋπολογισμό του 2009 που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2009, θα μειώσουν το δημόσιο έλλειμμα κατά περίπου 1% του ΑΕΠ. Το διαρθρωτικό ισοζύγιο, που ορίζεται ως κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο μείον τα έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα, εκτιμάται ότι το 2010/11 θα βελτιωθεί ακόμα λιγότερο, κατά ¼% του ΑΕΠ. Η εκτιμώμενη βελτίωση του διαρθρωτικού ελλείμματος είναι συνεπώς σημαντικά χαμηλότερη από την καθαρή επίπτωση των προαναφερόμενων μέτρων διακριτικής ευχέρειας, γεγονός που οφείλεται στη σύνθεση των εσόδων, η οποία συνεχίζει να συμπιέζει τη συνολική τους ελαστικότητα. (7) Μολονότι, το πρόγραμμα περιλαμβάνει σχέδια δημοσιονομικής εξυγίανσης από το 2010/2011, το επικαιροποιημένο πρόγραμμα δεν παρουσιάζει μεσοπρόθεσμο στόχο για τη δημοσιονομική θέση, ο οποίος θα μπορούσε να θέσει τα δημόσια οικονομικά σε διατηρήσιμη πορεία 3. Αυτό δεν είναι σύμφωνο με τις απαιτήσεις του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης. Η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική του προγράμματος είναι πολύ λιγότερο φιλόδοξη σε σχέση με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 και δεν είναι σύμφωνη με τη σύσταση να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ έως το 2014/15. 3 Οι ειδικοί κατά χώρα ΜΔΣ πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τρεις συνιστώσες: i) σταθεροποιητικό για το χρέος ισοζύγιο με δείκτη χρέους ίσο με την τιμή αναφοράς (60% του ΑΕΠ) (αναλόγως της μακροπρόθεσμης δυνητικής ανάπτυξης), που συνεπάγεται περιθώριο δημοσιονομικών ελιγμών για τα κράτη μέλη που παρουσιάζουν σχετικά χαμηλά επίπεδα χρέους, ii) συμπληρωματική προσπάθεια μείωσης του χρέους για κράτη μέλη των οποίων ο δείκτης χρέους υπερβαίνει την τιμή αναφοράς (60% του ΑΕΠ), που διασφαλίζει ταχεία πρόοδο προς την κατεύθυνση αυτή και iii) ένα μέρος της απαιτούμενης προσαρμογής που απαιτείται για την κάλυψη της παρούσας αξίας της μελλοντικής αύξησης των δημόσιων δαπανών λόγω δημογραφικής γήρανσης. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 6

7 Συγκεκριμένα, το 2014/15 - προθεσμία που ορίζεται στη σύσταση του Συμβουλίου ως όριο προκειμένου το Ηνωμένο Βασίλειο να μειώσει το έλλειμμά του κάτω από το 3% του ΑΕΠ-προβλέπεται στο πρόγραμμα ότι το δημόσιο έλλειμμα θα ανέρχεται στο 4,7% του ΑΕΠ. Από το 2010/11 μέχρι το 2014/15, η ετήσια μέση βελτίωση του διαρθρωτικού ελλείμματος, όπως υπολογίστηκε εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής με βάση την από κοινού συμφωνηθείσα μεθοδολογία, υπολογίζεται μόνο σε 1,0% του ΑΕΠ, δηλαδή κατά ¾ π.μ. λιγότερο σε σχέση με τη σύσταση του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου Περίπου το 60% της μείωσης του δείκτη του δημόσιου ελλείμματος κατά 7½ π.μ. μεταξύ του 2011/12 και 2014/15 θα οφείλεται στον αναμενόμενο περιορισμό της αύξησης των δαπανών. Οι δημόσιες πρωτογενείς δαπάνες κατά την περίοδο αυτή αναμένεται να αυξηθούν κατά μέσο όρο περίπου 1½% ετησίως, πράγμα που αντιστοιχεί σε πραγματικούς όρους σε μέση ετήσια μείωση κατά ¾%. Το ένα τέταρτο περίπου της μείωσης του δείκτη δαπανών από το 2011/12 μέχρι το 2014/15 οφείλεται σε μείωση των επενδυτικών δαπανών. Τα αυξητικά των εσόδων μέτρα διακριτικής ευχέρειας, τα οποία περιλαμβάνουν συμπληρωματικό ανώτατο συντελεστή φόρου εισοδήματος τον Απρίλιο του 2010 και από τον Απρίλιο του 2011 προγραμματισμένη αύξηση των συντελεστών των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% της προβλεπόμενης μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος από το 2011/12 και μετά, ενώ η μείωση του ονομαστικού ελλείμματος οφείλεται κατά 30% στην κυκλική ανάκαμψη που προβλέπεται στο πρόγραμμα. Ο προϋπολογισμός του 2010, ο οποίος υποβλήθηκε στις 24 Μαρτίου 2010, προβλέπει έλλειμμα που υπολογίζεται για το 2009/10 κατά 1/2 % του ΑΕΠ κατώτερο από το προβλεπόμενο στο πρόγραμμα. Αυτό το καλύτερο του αναμενόμενου αποτέλεσμα θα συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος τα επόμενα χρόνια. Στον προϋπολογισμό εξαγγέλλονται νέα μέτρα περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής τα οποία ανέρχονται στο 0,1% του ΑΕΠ για όλη τη διάρκεια του προγράμματος και προβλέπεται ότι το έλλειμμα το 2014/2015 θα ανέλθει στο 4,2% του ΑΕΠ. (8) Τα δημοσιονομικά αποτελέσματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερα από αυτά που προβλέπει το πρόγραμμα για το σύνολο της περιόδου. Οι φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής το 2009 προβλέπουν πράγματι ασθενέστερη οικονομική μεγέθυνση το 2010/11 και 2011/12, ενώ, σύμφωνα πάντοτε με την αξιολόγηση των υπηρεσιών της Επιτροπής, η ετήσια οικονομική μεγέθυνση του Ηνωμένου Βασιλείου το διάστημα 2012/13 έως 2014/15 είναι μάλλον απίθανο να ανέλθει σε 3¼% ετησίως, όπως προβλέπει το πρόγραμμα. Το ιδιαίτερα ευνοϊκό μακροοικονομικό πλαίσιο που προβλέπεται στο πρόγραμμα ενέχει κινδύνους για τις δημοσιονομικές προβλέπεις του προγράμματος. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 7

8 Η χαμηλότερη από την αναμενόμενη οικονομική μεγέθυνση από το 2011/12 και μετά θα ήταν δυνατό να οδηγήσει σε υπέρβαση του προβλεπόμενου στο πρόγραμμα δημοσίου ελλείμματος. Αν και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα εξυγίανσης της κυβέρνησης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην παραδοχή ενός άνευ προηγουμένου περιορισμού των πρωτογενών δαπανών για την περίοδο 2011/12 έως 2014/15, η παραδοχή αυτή δεν υποστηρίζεται ακόμη από αναλυτικά σχέδια δαπανών των διαφόρων υπουργείων (τα οποία σήμερα καλύπτουν μόνο την περίοδο μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους 2010/11). Η ανυπαρξία συγκεκριμένων ανωτάτων ορίων δαπανών ανά υπουργείο, τα οποία θα συμπλήρωναν τις γενικές προβλέψεις δαπανών του προγράμματος, είναι μια πρόσθετη πηγή αβεβαιότητας όσον αφορά την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου του προγράμματος. Η απότομη επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των δαπανών μεσοπρόθεσμα που προβλέπεται στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα συνεπάγεται σημαντικές προκλήσεις ως προς την επάρκεια και εκτενή επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων για το δημόσιο τομέα. Γενικά, αναμένονται σημαντικές δυσκολίες εφαρμογής, οι οποίες συνδέονται με αυτόν τον άνευ προηγουμένου περιορισμό των προγραμματισμένων δαπανών ο οποίος θα πρέπει να διατηρηθεί για μεγάλη χρονική περίοδο. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης προβλέψει σημαντικές πιθανές οφειλές λόγω των παρεμβάσεών του στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Στο πλαίσιο του Προγράμματος προστασίας των περιουσιακών στοιχείων, η κυβέρνηση συμφώνησε να ασφαλίσει τα περιουσιακά στοιχεία του τραπεζικού τομέα που ανέρχονται σε σχεδόν 20% του ΑΕΠ. Ενώ υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα ως προς το μέγεθος του κινδύνου αδυναμίας εξόφλησης όσον αφορά τα ασφαλισμένα δάνεια και τις επενδύσεις, το σχέδιο αυτό θα μπορούσε να έχει καθαρό κόστος για την κυβέρνηση, εάν οι δαπάνες της κρατικής στήριξης δεν ανακτηθούν πλήρως μελλοντικά. Αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει τον ρυθμό της δημοσιονομικής εξυγίανσης. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 8

9 (9) Το ακαθάριστο δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι αυξήθηκε περίπου στο 73% του ΑΕΠ το 2009/10 από 55½% το προηγούμενο έτος. Η αύξηση του δείκτη χρέους το 2009/10 οφείλεται κατά τα τρία πέμπτα στο υψηλό πρωτογενές έλλειμμα, ενώ η προσαρμογή αποθεμάτων ροών ως αποτέλεσμα του δημόσιου δανεισμού για τη χρηματοδότηση της αγοράς μετοχών του τραπεζικού τομέα και τη χορήγηση δανείων σε εμπορικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνέβαλε στο να αυξηθεί ο δείκτης χρέους περίπου κατά 3¾ εκατοστιαίες μονάδες. Ο δείκτης χρέους προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω κατά 18¼ πμ. το διάστημα από το 2010/11 έως το 2014/15. Για το τελευταίο αυτό έτος, το πρόγραμμα προβλέπει σταθεροποίηση του δείκτη χρέους περίπου στο 91½% του ΑΕΠ, εφόσον η συμβολή της υψηλής αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ στο δείκτη χρέους εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσει την αύξηση του δημόσιου χρέους που οφείλεται στο πρωτογενές ισοζύγιο- το οποίο θα παραμείνει ελλειμματικό μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου- και των πληρωμών για τόκουςοι οποίες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν από 2¼% του ΑΕΠ το 2009/10 σε σχεδόν 4% το 2013/14. Ο δείκτης του χρέους υπόκειται επίσης σε διάφορους αστάθμητους παράγοντες κατά την προγραμματική περίοδο. Από τη θετική πλευρά, η επιτυχής πώληση μετοχών του τραπεζικού τομέα που αγοράστηκαν μετά τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα μπορούσε να χρησιμεύσει για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος. Οι αρνητικοί κίνδυνοι όσον αφορά το δείκτη χρέους προέρχονται κυρίως από την πιθανότητα τα ελλείμματα να είναι υψηλότερα από τα προβλεπόμενα και από ένα δυσμενές αποτέλεσμα της χρήσης αναθεωρημένου ΑΕΠ ως παρονομαστή σε περίπτωση χαμηλότερης πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης η επίπτωση του πιθανού υψηλότερου κόστους δανεισμού οφειλόμενου σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες θα είναι σχετικά περιορισμένη, λόγω του μεγάλου χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής των οφειλών του ΗΒ, χωρίς αυτό να έχει ωστόσο θετικές επιπτώσεις. (10) Από τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις για το χρέος, που βασίζονται στην παραδοχή ότι τα ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ μόνο βαθμιαία θα επιστρέψουν τις τιμές οι οποίες προβλέπονταν πριν από την κρίση και ότι οι δείκτες φορολογικών εσόδων θα επανέλθουν στα επίπεδα πριν από την κρίση και οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την αναμενόμενη αύξηση των δαπανών λόγω της δημογραφικής γήρανσης,συνάγεται ότι η προβλεπόμενη στο πρόγραμμα δημοσιονομική στρατηγική, εκ πρώτης όψεως, και χωρίς να υπάρξει αλλαγή πολιτικής, δεν επαρκεί για να σταθεροποιηθεί ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ μέχρι το /10 ΠΧΚ/γπ 9

10 (11) Ενώ ο μακροπρόθεσμος δημοσιονομικός αντίκτυπος της δημογραφικής γήρανσης προσεγγίζει το μέσο όρο της ΕΕ, η δημοσιονομική θέση το 2009, όπως εκτιμάται στο πρόγραμμα, συνιστά κίνδυνο για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, ακόμη και πριν ληφθεί υπόψη η μακροπρόθεσμη δημοσιονομική επίπτωση της δημογραφικής γήρανσης. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσε να συμβάλει στο να μειωθούν οι κίνδυνοι για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών οι οποίοι θεωρήθηκαν μεγάλοι στην έκθεση της Επιτροπής του 2009 για τη διατηρησιμότητα 4. Ο δείκτης ακαθάριστου χρέους είναι υψηλότερος από την τιμή αναφοράς της συνθήκης σε όλη την προγραμματική περίοδο. (12) Ο Νόμος Δημοσιονομικής Ευθύνης (FRA), που ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο στις 10 Φεβρουαρίου 2010, θέσπισε ένα δεσμευτικό δημοσιονομικό σχέδιο για τις αρχές του ΗΒ. Ο FRA καθορίζει ένα Σχέδιο Δημοσιονομικής Εξυγίανσης (FCP) που ορίζει ότι η κυβέρνηση «πρέπει να μειώσει στο ήμισυ τον καθαρό δανεισμό του δημόσιου τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ σε διάστημα τεσσάρων ετών από την προβλεπόμενη κορύφωσή του το Η κυβέρνηση ορίζει νομοθετικά το στόχο να μην υπερβεί ο δανεισμός το 5,5% του ΑΕΠ το ». Το FCP απαιτεί επίσης από την κυβέρνηση: «να μειώσει το δανεισμό ως ποσοστό του ΑΕΠ για κάθε έτος χωριστά από το έως το και να διασφαλίσει ότι το καθαρό χρέος του δημοσίου θα μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ το ». Ειδικότερος έλεγχος στις δαπάνες ασκείται μέσω ενός συστήματος πολυετών «επιθεωρήσεων δαπανών» που ορίζει τα συνολικά ποσά δαπανών και τα όρια προβλέψιμων δαπανών για κάθε υπουργείο («όρια δαπανών ανά υπουργείο»). Εντούτοις, η συγκράτηση των δημοσίων δαπανών δεν ήταν πάντοτε επαρκής, εφόσον η συνολική δαπάνη υπερέβη το διάστημα από το 2002/03 μέχρι το 2008/09 κατά μέσο όρο τα αρχικά όρια που είχαν καθοριστεί στις επιθεωρήσεις δαπανών. Ο νόμος για τη δημοσιονομική ευθύνη απαιτεί επίσης από την κυβέρνηση «να λογοδοτεί (στο Κοινοβούλιο) σε περίπτωση υπέρβασης αυτών των στόχων». Για να περιοριστεί ο κίνδυνος της μη τήρησης των στόχων, θα ήταν χρήσιμο να ενισχυθεί ο μηχανισμός που αξιολογεί αν οι στόχοι αυτοί είναι όντως εφικτοί και να θεσπιστεί ένα έκτακτο σχέδιο που θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση που αποδεικνύονται ανακριβείς οι τρέχουσες παραδοχές και οι μακροοικονομικές προβλέψεις. 4 Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 10ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών «το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να εστιάσουν την προσοχή τους σε στρατηγικές με γνώμονα την βιωσιμότητα στα προσεχή προγράμματά τους σταθερότητας και σύγκλισης» και περαιτέρω «καλεί την Επιτροπή, από κοινού με την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής και την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή, να αναπτύξουν περαιτέρω μεθοδολογίες για την εκτίμηση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών εγκαίρως για την επόμενη έκθεση για τη βιωσιμότητα», που προβλέπεται για το /10 ΠΧΚ/γπ 10

11 Αν και ο FRA είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, το σχέδιο εξυγίανσης που ορίζεται στο νόμο είναι πολύ λιγότερο φιλόδοξο σε σχέση με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 και δεν είναι σύμφωνο με το στόχο της μείωσης του ελλείμματος κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2014/15. (13) Η αύξηση του δείκτη δημοσίων δαπανών από το 2000, η οποία εντάθηκε τα τελευταία χρόνια, υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών στο ΗΒ. Κατά την τριετή περίοδο που καλύπτει η Διεξοδική Επισκόπηση των Δαπανών του 2007 (CSR) (δηλ. την περίοδο 2008/09 έως 2010/11), η κυβέρνηση του ΗΒ ανέλαβε τη δέσμευση να επιτύχει πρόσθετες εξοικονομήσεις όσον αφορά τη σχέση κόστους-ωφέλειας της τάξης του 2½% του ΑΕΠ. Το ένα πέμπτο περίπου αυτού του ποσοστού αντιπροσωπεύει εξοικονομήσεις που προτίθεται να επιτύχει η κυβέρνηση την περίοδο που καλύπτει το CSR, με βάση τα συμπεράσματα του ετήσιου προγράμματος επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας (OEP), που εξέτασε τις λειτουργικές δαπάνες του δημόσιου τομέα και απεκάλυψε ότι υπάρχει περιθώριο ετήσιας εξοικονόμησης δαπανών χάρη στη βελτίωση της αποδοτικότητας ύψους 1% του ΑΕΠ έως το 2013/14 σε σύγκριση με το 2007/08. Η μέτρηση της επιτυχίας αυτών των φιλόδοξων και καλά σχεδιασμένων πρωτοβουλιών για την αποδοτικότητα θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για να αποδειχθεί ότι πράγματι βελτιώνουν την ποιότητα των δημόσιων οικονομικών και περιορίζουν το μέγεθος της δημόσιας δαπάνης. Από αυτή την άποψη πρέπει να είναι ευπρόσδεκτα τα εξαγγελθέντα σχέδια της Εθνικής Ελεγκτικής Υπηρεσίας να αξιολογήσει τις οικονομίες που προέκυψαν από το CSR Επιπλέον, η μεγάλη βαρύτητα που δίνει το πρόγραμμα δημόσιας περιουσίας στην επίτευξη εξοικονόμησης δαπανών χάρη στη βελτίωση της αποδοτικότητας στον τομέα της δημόσιας υγείας κατά περίπου ½% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι το 2012/13 φαίνεται απόλυτα δικαιολογημένη δεδομένου ότι, από το 2000, οι δαπάνες του εθνικού συστήματος υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου παρουσίασαν απότομη αύξηση και η παραγωγικότητά του μειώθηκε, παρά τα βελτιωμένα αποτελέσματα σε θέματα υγείας. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 11

12 (14) Συνολικά, η δημοσιονομική στρατηγική για το 2010/11, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα, και ιδίως η έναρξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης αυτό το έτος, είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνη με τις συστάσεις του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Όμως, από το 2011/12 και μετά, η δημοσιονομική στρατηγική δεν είναι σύμφωνη με τις συστάσεις του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Ειδικότερα, ακόμα και εκ πρώτης όψεως, το δημόσιο έλλειμμα το 2014/15, προθεσμία που έχει οριστεί στη σύσταση του Δεκεμβρίου 2009 για να διορθώσει το Ηνωμένο Βασίλειο την κατάσταση υπερβολικού ελλείμματός του, προβλέπεται ότι θα είναι σαφώς υψηλότερο από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ (4,7% του ΑΕΠ) και υπόκειται και στους προαναφερθέντες κινδύνους επιδείνωσης. Επιπλέον, από τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν μετά τη σύσταση του Συμβουλίου στην Προκαταρκτική έκθεση για τον προϋπολογισμό του 2009 της 9ης Δεκεμβρίου 2009, συνάγεται ότι την περίοδο από το 2010/11 έως το 2012/13 θα υπάρξει ελαφρά δημοσιονομική χαλάρωση σε σχέση με τα σχέδια που εξαγγέλθηκαν τον Απρίλιο του 2009 για τον προϋπολογισμό του 2009, η οποία δεν είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου να «αποφευχθούν περαιτέρω μέτρα που συμβάλλουν στην υποβάθμιση των δημοσίων οικονομικών». Η ετήσια μέση βελτίωση του διαρθρωτικού ελλείμματος, όπως υπολογίστηκε εκ νέου από την Επιτροπή με τη χρησιμοποίηση της από κοινού συμφωνηθείσας μεθοδολογίας, από το 2010/11 έως το 2014/15 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 1,0% του ΑΕΠ, θα είναι δηλαδή κατώτερη κατά ¾ π.μ. από τη σύσταση του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου Δεδομένων των προβλέψεων του προγράμματος για το χρέος και των προαναφερόμενων κινδύνων, η δημοσιονομική στρατηγική μπορεί να μην είναι επαρκής για να επανέλθει ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ σε πτωτική τροχιά. (15) Όσον αφορά τις απαιτήσεις περί παροχής πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κώδικα δεοντολογίας για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης, το πρόγραμμα παρουσιάζει κάποια σημαντικά κενά όσον αφορά τόσο τα υποχρεωτικά όσο και τα προαιρετικά στοιχεία 5. Στη σύστασή του της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7, για τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος, το Συμβούλιο κάλεσε επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο να αναφέρει την πρόοδο σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής δημοσιονομικής εξυγίανσης για να διασφαλιστεί η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος σε χωριστό κεφάλαιο των επικαιροποιημένων προγραμμάτων σύγκλισης. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμορφώθηκε πλήρως με αυτή τη σύσταση, μολονότι οι πληροφορίες αυτές περιλήφθηκαν στο πρόγραμμα. 5 Συγκεκριμένα, δεν παρέχονται δεδομένα για τα έκτακτα και τα λοιπά προσωρινά μέτρα, την ενδιάμεση κατανάλωση, τα έξοδα για τόκους και ορισμένα δεδομένα για την μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 12

13 Το συνολικό συμπέρασμα είναι ότι η δημοσιονομική στρατηγική που περιγράφεται στο πρόγραμμα σύγκλισης δεν είναι αρκετά φιλόδοξη και πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά, ώστε να είναι σύμφωνη με τις συστάσεις του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ. Ο συνδυασμός της λειτουργίας αυτόματων σταθεροποιητών, της μείωσης των τιμών των περιουσιακών στοιχείων και των δημοσιονομικών κινήτρων προκάλεσε σοβαρή υποβάθμιση των δημοσίων οικονομικών του ΗΒ. Ωστόσο, η κατάσταση των δημοσίων οικονομικών αποδυναμώθηκε περισσότερο από το γεγονός ότι ο κίνδυνος τα ελλείμματα του ΗΒ να υπερβούν την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ ήταν ορατός ήδη την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση. Απαιτείται περιοριστική δημοσιονομική πολιτική το 2010/11. Ένα αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα για την αποκατάσταση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών, όπως προβλέπεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, απαιτεί ουσιαστικά πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας πέρα από αυτά που έχουν ήδη προγραμματισθεί. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος της προβλεπόμενης μείωσης του ελλείμματος μεσοπρόθεσμα είναι αποτέλεσμα του αυστηρού περιορισμού των συνολικών δαπανών από το 2011/12 μέχρι το 2014/15, η έλλειψη αναλυτικών ανώτατων ορίων δαπανών ανά υπουργείο για να στηρίξουν αυτούς τους στόχους όσον αφορά τις δαπάνες αποτελεί πηγή αβεβαιότητας. Οι πιθανότητες επίτευξης της προβλεπόμενης από τις αρχές του Ηνωμένο Βασιλείου εξυγίανσης περιορίζονται ακόμη περισσότερο από τον κίνδυνο το μακροοικονομικό πλαίσιο να είναι λιγότερο ευνοϊκό από αυτό που έλαβαν υπόψη τους οι αρχές καθώς και από τις αβεβαιότητες που συνδέονται με τα δάνεια και τις επενδύσεις του τραπεζικού τομέα με εγγύηση της κυβέρνησης. Λαμβανομένων υπόψη των αστάθμητων παραγόντων που θέτουν σε κίνδυνο τις δημοσιονομικές προβλέψεις του ΗΒ, απαιτείται ένα περισσότερο φιλόδοξο βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο σχέδιο εξυγίανσης. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη μείωση των κινδύνων για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, οι οποίοι είναι υψηλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής του 2009 για τη διατηρησιμότητα. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 13

14 Με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση και σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται: (i) να αποφύγει περαιτέρω μέτρα που θα συμβάλουν στην επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών το 2010/11 και, σε περίπτωση ασθενέστερης οικονομικής ανάπτυξης από αυτήν που προβλέπεται στο πρόγραμμα, να συγκρατήσει το δημόσιο έλλειμμα το 2010/11 τουλάχιστον στο επίπεδο που προβλέπει το πρόγραμμα του Ιανουαρίου 2010, εάν επαληθευθούν οι κίνδυνοι οι οποίοι συνδέονται με το γεγονός ότι το μακροοικονομικό σενάριο του προγράμματος είναι περισσότερο ευνοϊκό από το σενάριο στο οποίο στηρίζεται η σύσταση βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 (ii) να επιδιώξει μια περισσότερο φιλόδοξη μείωση του δημόσιου ελλείμματος μέχρι το 2014/15 σε επίπεδο κατώτερο της προβλεπόμενης στη συνθήκη τιμής αναφοράς του 3% του ΑΕΠ, επιταχύνοντας μεταξύ άλλων τον προβλεπόμενο ρυθμό δημοσιονομικής προσαρμογής από το 2011/12 και εξής, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7, και να αξιοποιήσει κάθε άλλη ευκαιρία, συμπεριλαμβανομένης της τυχόν ευνοϊκότερης εξέλιξης της οικονομικής κατάστασης και των αγορών, έτσι ώστε να επιταχύνει το ρυθμό μείωσης του δείκτη ακαθάριστου χρέους και επαναφοράς του στην τιμή αναφοράς του 60% του ΑΕΠ, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών (iii) να δημοσιεύσει το 2010 τα αναλυτικά ανώτατα όρια δαπανών ανά υπουργείο στα οποία βασίζονται οι συνολικές προβλέψεις δαπανών, για διάστημα τουλάχιστον 3 ετών μετά το 2010/11 (iv) να εφαρμόσει τα μέτρα εξοικονόμησης δαπανών που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Επιχειρησιακής Αποτελεσματικότητας («Operational Efficiency Programme-ΟΕΡ») και σε άλλες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της σχέσης κόστους/ωφέλειας στον δημόσιο τομέα Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις περί παροχής πληροφοριακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στον κώδικα δεοντολογίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται επίσης να υποβάλει έγκαιρα, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν αναλήφθηκε αποτελεσματική δράση στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, προσθήκη του προγράμματος στην οποία θα αναφέρεται η πρόοδος που έχει επιτευχθεί ως προς την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2009 βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 και θα περιγράφεται αναλυτικά η στρατηγική εξυγίανσης που θα είναι απαραίτητη ώστε να υπάρξει πρόοδος όσον αφορά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη, εφόσον υπόκεινται ακόμή σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος,καλούνται να περιλάβουν σε όλα τα επόμενα επικαιροποιημένα προγράμματά τους κεφάλαιο με αυτές τις πληροφορίες. 8566/10 ΠΧΚ/γπ 14

15 Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων Πραγματικό ΑΕΠ (μεταβολή %) Πληθωρισμός ΕνΔΤΚ 2008/ / / / / / /15 ΠΣ Ιαν ,3-3,5 2,0 3,3 3,3 3,3 3,3 COM Νοέμ ,6-4,6 0,9 1,9 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. ΠΣ Δεκ ,3-0,5 2,0 3,0 3,0 3,0 μ.δ.σ. ΠΣ Ιαν ,8 2,3 2,0 1,5 1,8 2,0 2,0 COM Νοέμ ,6 2,0 1,4 1,6 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (%) ΠΣ Δεκ ,8 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0 μ.δ.σ. ΠΣ Ιαν ,0-4,6-4,4-2,8-1,5-0,4 0,5 COM Νοέμ ,4-3,7-3,5-2,7 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. Κενό παραγωγής 1 (% του δυνητικού ΑΕΠ) Καθαρός δανεισμός έναντι της αλλοδαπής (% του ΑΕΠ) Έσοδα γενικής κυβέρνησης ΠΣ Δεκ ,5-2,4-2,1-1,2-0,4 0,2 μ.δ.σ. ΠΣ Ιαν μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. COM Νοέμ ,4-2,2-1,4-0,7 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. ΠΣ Δεκ μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. ΠΣ Ιαν ,6 34,8 35,4 36,7 37,1 37,2 37,1 COM Νοέμ ,9 38,4 39,2 39,8 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,7 35,5 36,6 37,3 37,7 38,0 μ.δ.σ. Δαπάνες γενικής ΠΣ Ιαν ,4 47,4 47,4 45,8 44,2 42,7 41,5 κυβέρνησης COM Νοέμ ,0 51,2 51,5 50,3 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,2 43,7 43,7 42,9 42,1 41,4 μ.δ.σ. Ισοζύγιο γενικής ΠΣ Ιαν ,9-12,7-12,1-9,2-7,4-5,6-4,7 κυβέρνησης COM Νοέμ ,9-13,0-12,5-10,7 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,5-8,2-7,1-5,6-4,4-3,4 μ.δ.σ. Πρωτογενές ΠΣ Ιαν ,7-10,5-9,1-5,7-3,7-1,8-0,9 ισοζύγιο COM Νοέμ ,8-11,0-9,6-7,5 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,4-6,4-4,5-2,6-1,4-0,3 μ.δ.σ. ΠΣ Ιαν ,9-10,8-10,3-8,0-6,8-5,5-4,9 COM Νοέμ ,1-11,5-11,0-9,6 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο 1 (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,3-7,2-6,2-5,1-4,2-3,5 μ.δ.σ. Διαρθρωτικό ΠΣ Ιαν ,2-10,5-10,3-8,0-6,8-5,5-4,9 ισοζύγιο 3 COM Νοέμ ,3-11,4-11,0-9,6 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,3-7,2-6,2-5,1-4,2-3,5 μ.δ.σ. Ακαθάριστο ΠΣ Ιαν ,5 72,9 82,1 88,0 90,9 91,6 91,2 δημόσιο χρέος COM Νοέμ ,5 71,7 81,9 89,0 μ.δ.σ. μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣ Δεκ ,9 60,5 65,1 67,5 68,6 68,5 μ.δ.σ. Σημειώσεις: 1 Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα ισοζύγια σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα προγράμματα. 2 Βάσει εκτιμώμενης δυνητικής ανάπτυξης 1,5%, 0,8%, 0,8% και 1,1% αντιστοίχως την περίοδο Στοιχεία για ημερολογιακά έτη. 4 Τα δεδομένα για τα έσοδα και τα έξοδα δεν παρέχονται στο πρόγραμμα του ΗΒ σε εναρμονισμένη βάση ΕΣΛ 95 για τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Τα δεδομένα του πίνακα βασίζονται στον Πίνακα 2.7 του συμπληρωματικού υλικού τη Προκαταρκτικής έκθεσης για τον προϋπολογισμό του Για τα έτη μεταξύ του 2011/12 και 2014/15, τα στοιχεία για τα έσοδα και τα έξοδα της γενικής κυβέρνησης συνάγονται από προβλέψεις για το δημόσιο τομέα. 5 Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην εκτάκτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Τα έκτακτα και λοιπά προσωρινά μέτρα εκτιμώνται σε 0,7% του ΑΕΠ το 2008/09 και σε 0,3% του ΑΕΠ το 2009/10 (αυξητικά του ελλείμματος) βάσει πληροφοριών που περιέχονται στο πλέον πρόσφατο πρόγραμμα Πηγή: Πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΣ) φθινοπωρινές προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 (COM) υπολογισμοί των υπηρεσιών της Επιτροπής 8566/10 ΠΧΚ/γπ 15 DG G I EL