Το τριπλό ταξίδι Die dreifache Reise Le triple voyage

Transcript

1 Το τριπλό ταξίδι Die dreifache Reise Le triple voyage

2 Το τριπλό ταξίδι συνέδριο μουσικολογίας Μουσικές ανταλλαγές ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Γερμανία και τη Γαλλία από το 1945 έως τις μέρες μας Έλληνες καλλιτέχνες, όπως ο Ιάννης Ξενάκης, έκαναν γνωστή την ελληνική σύγχρονη μουσική στο εξωτερικό και ανέπτυξαν δεσμούς με Γάλλους και Γερμανούς ομότεχνούς τους. Θέτοντας στο επίκεντρο μια ολόκληρη εποχή, από το 1945 μέχρι σήμερα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και το Goethe-Institut Athen πραγματοποιούν ένα συνέδριο με σκοπό την ανάλυση των μουσικών ανταλλαγών ανάμεσα σε Γερμανία, Ελλάδα και Γαλλία, αναζητώντας απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα: Σε ποιο βαθμό έλαβαν υπόψη τους οι Έλληνες συνθέτες τα στοιχεία της μουσικής τους παράδοσης και κατά πόσο επέλεξαν να τα συμπεριλάβουν στις συνθέσεις τους; Επηρέασαν οι συγκεκριμένες συνθέσεις, άραγε, τη μουσική ιστορία της εκάστοτε χώρας υποδοχής; Με ποιο τρόπο μπορεί να επηρεάστηκε η σύγχρονη ελληνική μουσική από την πολιτιστική αυτή ανταλλαγή; Το Γάλλο-γερμανικό ταμείο πολιτιστικής συνεργασίας Ιδρύθηκε το 2003 με αφορμή την 40η επέτειο της υπογραφής της «Συνθήκης των Ηλυσίων» για τη γαλλογερμανική φιλία. Χρηματοδοτείται και ελέγχεται από κοινού από τα Yπουργεία Εξωτερικών της Γαλλίας και της Γερμανίας. Αντιπροσωπεύει τη βούληση να γίνεται αντιληπτή σε τρίτες χώρες η στενή πολιτιστική συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες και η στήριξη κοινών πολιτιστικών εγχειρημάτων. Προωθούνται και υποστηρίζονται εγχειρήματα από όλες τις τέχνες αλλά και συναντήσεις διαλόγου για επίκαιρα θέματα. Στην πρόσφατη απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης επισημάνθηκε ο θεμελιώδης ρόλος της γαλλογερμανικής συμφιλίωσης και φιλίας για τη σύσταση και υπόσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Ιανουάριο του 2013 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τη σύναψη της Συνθήκης. Στα πλαίσια αυτά πραγματοποιείται από το 2012 ένας μεγάλος αριθμός εορταστικών και θεματικών εκδηλώσεων.

3 Πρόγραμμα GIA Ομιλία: «Το τριπλό ταξίδι» Εισαγωγή στο θέμα του συνεδρίου Ιωσήφ Παπαδάτος [GR] Νικόλαος Μαλιάρας Ομιλία: Θεόδωρος Αντωνίου [GR] Μουσική Vs Δικτατορία Δικτατορία Οι επιπτώσεις στη δημιουργία και στην παρουσίαση της μουσικής Στρογγυλή Τράπεζα: Νίκος Τσούχλος [GR] Μουσική σε περίοδο κρίσης Γεώργιος Ζερβός Günther Becker: Tο αντίστροφο ταξίδι Harry Vogt [DE] O κύκλος συναυλιών της Ραδιοφωνίας Δυτικής Γερμανίας (WDR) Ensemble Europa Χρήστος Καρράς [GR] Caminantes, no hay caminos, hay que caminar ( Διαβάτη, δρόμος δεν υπάρχει, το δρόμο τον φτιάχνεις προχωρώντας ) Ανάμεσα μας IFA Στρογγυλή Τράπεζα: Φοίβος-Άγγελος Κόλλιας [GR/FR] Νέοι Έλληνες συνθέτες στη Γαλλία και τη Γερμανία Νίκος Χριστοδούλου Ομιλία Μάκης Σολωμός [FR] Μουσική Vs Πολιτική Δημήτρης Παπαγεωργίου διάλειμμα Παρουσίαση προσωπικής δουλειάς/εμπειρίας Μηνάς Μπορμπουδάκης [GR/DE] Κρίση και μουσική Αλέξανδρος Μαρκέας [GR/FR] Παρουσίαση προσωπικής δουλειάς/εμπειρίας Το πολιτικό συνειδητό της σύγχρονης μουσικής Μάρκος Τσέτσος [GR] Ριζοσπαστισμός και συντηρητισμός στη μουσική και την πολιτική: Σχέσεις αμφισημίας Δανάη Στεφάνου [GR] Mορφές ορατότητας και μεταπολεμική πολιτιστική διπλωματία Πρόδρομος μιας οικονομικής κρίσης στην τέχνη Πάνος Βλαγκόπουλος [GR] Η κρίση ως τεχνικός όρος στη μουσική ιστοριογραφία του 20ού αιώνα Jörn Peter Hiekel [DE] Ανάγκη για μια ίδια γλώσσα. Στη σύγχρονη μουσική από το 1945 και το σημαντικό της δυναμικό GIA Ομιλία: Οι Πρωτοπόροι Πάνος Βλαγκόπουλος Μεσημεριανό διάλειμμα Ομιλία: Γιώργος Βλαστός [GR] Η Αρχαία Ελλάδα ως σημείο αναφοράς Γεώργιος Ζερβός Ομιλία: Bernd Franke [DE] Παραδόσεις και Σύγχρονα Μουσικά Ιδιώματα Μάκης Σολωμός διάλειμμα Γεώργιος Ζερβός [GR] Νίκος Σκαλκώτας Ιάννης Ξενάκης: δύο Έλληνες διεθνείς συνθέτες, Ομοιότητες και διαφορές Daniel Durney [FR] Θέατρο των ήχων και των θορύβων, μουσική των λέξεων και των κινήσεων: το μουσικό θέατρο του Γιώργου Απέργη Χάρης Ξανθουδάκης [GR] Έλληνες μουσικοί σπουδαστές στη Δυτική Ευρώπη του Μεσοπολέμου Hartmut Krones [AT] Ανέστης Λογοθέτης Νέα παρασημαντική για καινούριες μορφές λόγου και ήχου Επουλώνοντας τις πληγές, αναζητώντας νέες οδούς: Η παρουσία της ελληνικής αρχαιότητας στη μουσική της μεταπολεμικής Γαλλίας ( ) Christophe Corbier [FR] «Καταδικασμένοι στο επίθετο» ; O Roland Barthes και η αρχαία ελληνική μουσική Παράδοση και μοντερνισμός - Η υλιστική σκέψη του 21ου αιώνα Χρήστος Σαμαράς [GR] Απο τις παραδοσεις στην άρνηση κι απ το μεταμοντέρνο στις παραδόσεις Πέτρος Βούβαρης [GR] Το διπλό ταξίδι: Μουσική, αρχιτεκτονική και η έννοια του σημασιοδοτημένου μοντερνισμού Στρογγυλή Τράπεζα: Λεόντιος Χατζηλεοντιάδης [GR] Προκλήσεις του σήμερα Μιχάλης Λαπιδάκης Μέγαρο Μουσικής Συναυλία Η εννοιολογική ανάμειξη (conceptual blending) ως μέσο δημιουργικότητας Δημήτρης Παπαγεωργίου [GR] Τεχνολογία σολιστικά ensembles κοινωνική/ επαγγελματική δικτύωση ως παράγοντες μετάλλαξης του μουσικού γίγνεσθαι στις αρχές του 21ου αιώνα Μάκης Σολωμός [FR] Μουσική και οικολογία του ήχου με το ERGON ENSEMBLE GIA Συναυλία με το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

4 Συναυλία Πρόγραμμα Συναυλία Πρόγραμμα Σύγχρονη μουσική δημιουργία Άιθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος 29 Νοεμβρίου Η συναυλία διοργανώνεται από το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο Γκαίτε, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο της 50ης επετείου της υπογραφής της Συνθήκης των Ηλυσίων. Κλείνοντας πανηγυρικά αυτό το τριήμερο συζητήσεων για τις μουσικές ανταλλαγές μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Ελλάδος, το Ergon Ensemble θα ερμηνεύσει ένα γαλλικό, ελληνικό και γερμανικό ρεπερτόριο. Το Ergon Ensemble που ιδρύθηκε το 2008, είναι ένα από τα σημαντικότερα σύνολα σύγχρονης μουσικής στην Ελλάδα. Αποτελούμενο από σολίστ και καλλιτέχνες ειδικευμένους στη σύγχρονη μουσική, αυτό το μουσικό σύνολο διερευνά τα διάφορα πεδία έκφρασης της μουσικής του σήμερα. Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια του συνεδρίου «Το τριπλό ταξίδι: Μουσικές ανταλλαγές ανάμεσα σε Ελλάδα, Γαλλία και Γερμανία από το 1945 ως τις μέρες μας». Α Μέρος ΜΗΝΑΣ ΜΠΟΡΜΠΟΥΔΑΚΗΣ Roai V [midi ballade] (2010) για μπάσο κλαρινέτο, βιόλα και προετοιμασμένο πιάνο (13 ) ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΠΕΡΓΗΣ Quartet Movement (2008) για κουαρτέτο εγχόρδων (10 ) PHILIPPE MANOURY Ultima (1996) για κλαρινέτο, τσέλο και πιάνο (12 ) Β μέρος HANS WERNER HENZE Kammersonate für Klaviertrio (1948, rev. 1963) για βιολί, τσέλο και πιάνο (15 ) I. Allegro assai II. Dolce, con tenerezza III. Lento IV. Allegretto. Epilogo JEAN FRANCAIX Trio για κλαρινέτο, βιόλα και πιάνο (1990) (19 ) I. Preludio II. Allegrissimo III. Scherzando IV. Largo V. Presto ERGON ENSEMBLE Καλλιτεχνικός συντονισμός: Αλέξανδρος Μούζας Μουσικοί της συναυλίας: Κώστας Τζέκος, κλαρινέτο Χρήστος Σακελλαρίδης, πιάνο Στέφανος Νάσος, πιάνο Γιώργος Παναγιωτίδης, βιολί Κώστας Παναγιωτίδης, βιολί Ali Basegmezler, βιόλα Δημήτρης Τραυλός, τσέλο Σύγχρονα έργα Γάλλων, Γερμανών και Ελληνών συνθετών Goethe-Institut Athen, Ομήρου Δεκεμβρίου Το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής ιδρύθηκε από το Θόδωρο Αντωνίου το Φεβρουάριο του Έκτοτε έχει παρουσιάσει εκατοντάδες έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στο Goethe-Institut Athen θα παρουσιάσει μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα σύγχρονων συνθετών από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ελλάδα. Στο ρεπερτόριο της βραδιάς συγκαταλέγονται και έργα, τα οποία γράφτηκαν με αφορμή τη συγκεκριμένη συναυλία. Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια του συνεδρίου «Το τριπλό ταξίδι: Μουσικές ανταλλαγές ανάμεσα σε Ελλάδα, Γαλλία και Γερμανία από το 1945 ως τις μέρες μας». Α Μέρος ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΟΣ Στου πόθου το καμίνιν (1994), 3 τραγούδια σε κυπριακή ποίηση του 16ου αιώνα, έργο 78 για σοπράνο, κλαρινέτο, βιόλα και πιάνο Σοπράνο: Άρτεμις Μπόγρη GERARD GRISEY Talea, ou la machine et les herbes folles (1986) για ενόργανο σύνολο ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΧΑΤΖΗΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ Brainswarm (2013) για βιο διευθυντή ορχήστρας και ενόργανο σύνολο Β μέρος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΑΓΑΤΑΚΗΣ Ζαλούχ (1971), σε ποίηση Τούλας Τόλια για ηθοποιούς, ενόργανο σύνολο και μαγνητοταινίες HELMUT LACHENMANN Pression (1969) για σόλο βιολοντσέλο ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Αναπαράσταση Ι (1968) για βαρύτονο, ενόργανο σύνολο και 10μελή χορό Βαρύτονος: Τηλέμαχος Κρεβάικας ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Διευθύνει ο Θόδωρος Αντωνίου Υπεύθυνος Συγκροτήματος, Διδασκαλία χορού: Ιάκωβος Κονιτόπουλος Mουσικοί συγκροτήματος: Ιβόνα Γκλίνκα, φλάουτo Γιάννης Σαμπροβαλάκης, κλαρινέτο Βαγγέλης Καραμπάς, τρομπόνι Παναγιώτης Καμβυσίδης, τούμπα Μαξίμ Μανκόβσκι, κρουστά Βίκυ Στυλιανού, πιάνο Στέλλα Τσάνη, βιολί Ηλίας Σδούκος, βιόλα Κωστής Θέος, βιολοντσέλο Χρήστος Κομισόπουλος, κοντραμπάσο

5 Die dreifache Reise musikwissenschaftliches Symposium Austausch zwischen Griechenland, Deutschland und Frankreich in der Neuen Musik von 1945 bis heute Griechische Künstlerinnen und Künstler wie Yannis Xenakis haben die neue Musik aus Griechenland im Ausland bekannt gemacht. Zugleich wurden dadurch neue Beziehungen zu den deutschen und französischen Gesinnungsgenossen ermöglicht. Das Institut Français de Grèce und das Goethe-Institut Athen veranstalten ein Symposium, das sich mit dem musikalischen Austausch zwischen Deutschland, Griechenland und Frankreich seit 1945 beschäftigt. In welchem Umfang haben griechische Komponisten Elemente ihrer Herkunftskultur in ihre Werke einfließen lassen? Wie haben sie an ihrem jeweiligen neuen Lebensmittelpunkt Einfluss genommen auf einheimische Komponisten, die jeweilige Kulturlandschaft insgesamt und die Musikwissenschaft im Besonderen? Inwiefern hat dieser Kulturaustausch die griechische Neue Musik beeinflusst? Deutsch-französischer Fonds für Kulturprogramme in Drittstaaten 2003 wurde zum 40. Jahrestag der Unterzeichnung des deutsch-französischen Freundschaftsvertrags (Elysée-Vertrag) von beiden Ländern ein Fonds zur Förderung von Kulturprojekten in Drittländern eingerichtet. Das daraus finanzierte Programm soll die enge deutsch-französische Zusammenarbeit auch im Ausland sichtbar und erfahrbar machen. Der Fonds wird von beiden Ländern gleichermaßen finanziert. Gefördert werden Partnerprojekte aus allen künstlerischen Bereichen sowie aktuelle Diskursveranstaltungen. Bei der Verleihung des Friedensnobelpreises 2012 an die Europäische Union wurde in der Begründung besonders auf die deutsch-französische Aussöhnung und Freundschaft als Grundpfeiler für die Entwicklung der Union hingewiesen. Im Januar 2013 wurde der 50. Jahrestag des Elysée-Vertrags gefeiert. Aus diesem Anlaß finden im Rahmen eines Deutsch- -Französischen Jahres 2012/13 zahlreiche Veranstaltungen auf offizieller und zivilgesellschaftlicher Ebene statt.

6 Programm GIA Einführung: «Die dreifache Reise» Einführung in die Thematik des Symposiums Iossif Papadatos [GR] Nikolaos Maliaras Vortrag: Theodore Antoniou [GR] Musik und Diktatur Diktatur Die Auswirkungen auf die Musikkreation bzw. Musikdarstellung Runder Tisch: Nikos Tsouchlos [GR] Musik in Zeiten der Krise Giorgos Zervos Günther Becker: Die umgekehrte Reise Harry Vogt [DE] Die WDR-Konzertreihe Ensemble Europa Christos Karras [GR] Caminantes, no hay caminos, hay que caminar («Wanderer, es gibt keinen Weg, Weg entsteht im Gehen») Unter uns IFA Runder Tisch: Phivos-Angelos Kollias [GR/FR] Junge griechische Komponisten in Frankreich und Deutschland Nikos Christodoulou Vortrag: Makis Solomos [FR] Musik und Politik Dimitris Papageorgiou Kaffeepause Präsentation persönlicher Arbeit/Erfahrung Minas Borboudakis [GR/DE] Krise und Musik Alexandros Markeas [GR/FR] Präsentation persönlicher Arbeit/Erfahrung Das politische Bewusstsein der zeitgenössischen Musik Markos Tsetsos [GR] Radikalismus und Konservatismus in der Musik und in der Politik: zwiespältige Beziehungen Danai Stefanou [GR] Formen der Sichtbarkeit und der Kulturdiplomatie in der Nachkriegszeit Vorreiter einer Finanzkrise der Kunst Panos Vlagopoulos [GR] Krise als terminus technicus in der Musikgeschichte des 20. Jahrhunderts Jörn Peter Hiekel [DE] Nötigung zu einer eigenen Sprache Zur neuen Musik seit 1945 und ihren kritischen Potentialen GIA Vortrag: Die Avantgardisten Panos Vlagopoulos Mittagspause Vortrag: Giorgos Vlastos [GR] Das antike Griechenland als Bezugspunkt Giorgos Zervos Vortrag: Bernd Franke [DE] Traditionen und neue musikalische Idiome Makis Solomos Kaffeepause Giorgos Zervos [GR] Nikos Skalkotas Yannis Xenakis: zwei internationale griechische Komponisten Gemeinsamkeiten und Unterschiede Daniel Durney [FR] Klang- und Geräuschtheater, Musik der Wörter und der Bewegungen: das Musiktheater von George Aperghis Haris Xanthoudakis [GR] Griechische Musikstudenten in Westeuropa in der Zwischenkriegszeit Hartmut Krones [AT] Anestis Logothetis Neue Notationen für neue Konzepte von Wort und Ton Wunden heilen, neue Wege suchen: die Präsenz der griechischen Antike in der Musik im Frankreich der Nachkriegszeit Christophe Corbier [FR] «Zum Adjektiv verdammt»? Roland Barthes und die antike griechische Musik Tradition und Moderne Materialdenken im 21. Jahrhundert Christos Samaras [GR] Von der Tradition der Ablehnung und der Postmoderne der Traditionen Petros Vouvaris [GR] Die zweifache Reise: Musik, Architektur und das Konzept des semantisierten Modernismus Runder Tisch: Leontios Hadjileontiadis [GR] Die Herausforderungen von heute Michalis Lapidakis Megaro Mousikis Konzert Die konzeptuelle Vermengung als kreatives Mittel Dimitris Papageorgiou [GR] Technologie Solisten Ensembles Soziale/ Berufliche Vernetzung als Veränderungsfaktoren der Musik zu Beginn des 21. Jahrhunderts Makis Solomos [FR] Musik und Ökologie des Schalls mit dem ERGON ENSEMBLE GIA Konzert mit dem GRIECHISCHEN ENSEMBLE FÜR NEUE MUSIK

7 Konzert Programm Konzert Programm Zeitgenössische Musikkreation Megaron Mousikis / Saal: Dimitris Mitropoulos 29. November Uhr Das Konzert wird vom Institut Français und dem Goethe-Institut in Zusammenarbeit mit dem Megaron Mousikis im Rahmen der Feierlichkeiten zum 50-jährigen Jubiläum der Unterzeichnung des Élysée-Vertrags organisiert. Im Anschluss an die dreitägige Diskussion über den musikalischen Austausch zwischen Frankreich, Griechenland und Deutschland gestaltet das Ergon Ensem- Teil A MINAS BORBOUDAKIS Roai V [midi ballade] (2010) für Bassklarinette, Violine und Klavier (13 ) GEORGES APERGHIS Quartet Movement (2008) für Streichquartett (10 ) PHILIPPE MANOURY Ultima (1996) für Klarinette, Cello und Klavier (12 ) Teil B HANS WERNER HENZE Kammersonate für Klaviertrio (1948, rev. 1963) für Violine, Cello und Klavier (15 ) I. Allegro assai II. Dolce, con tenerezza III. Lento IV. Allegretto. Epilogo Zeitgenössische Musikwerke aus Frankreich, Deutschland und Griechenland Goethe-Institut Athen, Omirou Dezember Uhr Das Griechische Ensemble für Neue Musik wurde 1967 von Theodore Antoniou gegründet. Seitdem hat es hunderte von Werken sowohl in Griechenland als auch im Ausland interpretiert. Nun präsentiert das Ensemble einige der repräsentativsten Werke der Neuen Musik aus Deutschland, Frankreich und Griechenland. Zum Programm gehören auch Stücke, Teil A GIORGOS KOUROUPOS Im Hochofen des Verlangens (1994), 3 zypriotische Lieder Gedichte aus dem 16. Jahrhundert, Werk op. 78 für Sopran, Klarinette, Viola und Klavier Sopran: Artemis Bogri GERARD GRISEY Talea, ou la machine et les herbes folles (1986) für instrumentales Ensemble LEONTIOS HADJILEONTIADIS Brainswarm (2013) für Bio-Dirigent und instrumentales Ensemble Teil B DIMITRIS DRAGATAKIS Zalouch (1971), auf Lyrik von Toula Tolia für Schauspieler, instrumentales Ensemble und Magnetband HELMUT LACHENMANN Pression (1969) für Cello solo ble den letzten Abend des Symposiums mit einem griechischen, deutschen und französischen Programm. Das Ergon Ensemble, 2008 gegründet, ist eines der wichtigsten Ensembles für zeitgenössische Musik in Griechenland. Es setzt sich aus erstklassigen Solisten zusammen, die sich auf zeitgenössische Werke spezialisiert haben, und erkundet die verschiedenen Ausdrucksfelder der heutigen Musik. Konzert im Rahmen des Symposiums Die dreifache Reise Austausch zwischen Griechenland, Deutschland und Frankreich in der Neuen Musik von 1945 bis heute JEAN FRANCAIX Trio für Klarinette, Viola und Klavier (1990) (19 ) I. Preludio II. Allegrissimo III. Scherzando IV. Largo V. Presto ERGON ENSEMBLE Künstlerische Leitung: Alexandros Mouzas Musiker: Kostas Tzekos, Klarinette Christos Sakellaridis, Klavier Stefanos Nassos, Klavier Giorgos Panagiotidis, Violine Kostas Panagiotidis, Violine Ali Basegmezler, Viola Dimitris Travlos, Cello die eigens für diesen Abend komponiert wurden. Konzert im Rahmen des Symposiums Die dreifache Reise Austausch zwischen Griechenland, Deutschland und Frankreich in der Neuen Musik von 1945 bis heute GIANNIS CHRISTOU Rekonstruktion I (1968) für Bariton, instrumentales Ensemble und 10köpfigen Chor Bariton: Tilemachos Krevaikas GRIECHISCHEN ENSEMBLE FÜR NEUE MUSIK Dirigent: Theodore Antoniou Leitung des Ensembles und Chordramaturgie: Iakovos Konitopoulos Musiker: Ivona Glinka, Querflöte Giannis Samprovalakis, Klarinette Vangelis Karabas, Posaune Panagiotis Kamvisidis, Tuba Maxim Mankovski, Schlagzeug Vicky Stylianou, Klavier Stella Tsani, Violine Ilias Sdoukos, Viola Kostis Theos, Cello Christos Komissopoulos, Kontrabass

8 Le triple voyage colloque de musicologie Échanges musicaux entre la Grèce, l Allemagne et la France de 1945 à nos jours Des artistes grecs, comme Iannis Xenakis, ont fait connaître la musique grecque contemporaine à l étranger grâce à leurs liens avec leurs collègues français et allemands. L Institut français de Grèce et le Goethe-Institut Athen organisent un colloque autour des échanges musicaux entre l Allemagne, la France et la Grèce de 1945 à nos jours. Du 27 au 29 novembre, des musicologues, musiciens, compositeurs français, allemands et grecs se pencheront sur les questions suivantes: dans quelle mesure les artistes grecs ont-ils pris en compte leur propre passé pour leurs compositions? Ces œuvre ont-elles exercé une influence sur l histoire musicale de la France et de l Allemagne? De quelle manière la musique grecque contemporaine a-t-elle été influencée par cet échange artistique? Le fonds franco-allemand pour la cooperation culturelle Créé en 2003 à l occasion de la célébration du 40 e anniversaire du Traité de l Élysée pour l amitié franco-allemande, le fonds est financé et géré conjointement par les ministères des Affaires étrangères allemand et franςais. Il illustre la volonté commune de mettre en valeur l étroite coopération culturelle franco-allemande dans les pays tiers et de soutenir des programmes culturels conjoints. Les projets présentés concernent tout autant les arts que le débat d idées sur les grands sujets contemporains. Le rôle fondamental de la réconciliation et de l amitié franco-allemandes dans la construction et les fondements de l Union européenne a été souligné lors de l attribution, en 2012, du Prix Nobel de la Paix à l Union européenne. Dans le cadre du 50 e anniversaire du Traité, célébré le 22 janvier 2013, l Institut franςais de Grèce et le Goethe-Institut Athen organisent depuis 2012 une série de manifestations thématiques et commémoratives.

9 Programme GIA Intervention : «Le triple voyage» Introduction à la thématique du colloque Iossif Papadatos [GR] Nikolaos Maliaras Intervention : Théodore Antoniou [GR] Musique Vs Dictature Dictature Les effets sur la création et la présentation de la musique Table ronde : Nikos Tsouchlos [GR] Musik in Zeiten der Krise Giorgos Zervos Günther Becker, le voyage inverse Harry Vogt [DE] Cycle des concerts de radio et télé de l Allemagne de l Ouest «Ensemble Europa» Christos Carras [GR] Caminantes, no hay caminos, hay que caminar (Marcheurs, il n y a pas de chemin, il n y a que marcher) Parmi nous IFA Table ronde : Phivos-Angelos Kollias [GR/FR] Jeunes compositeurs grecs en France et en Allemagne Nikos Christodoulou Présentation du travail personnel, vécu Minas Borboudakis [GR/DE] Crise et musique Alexandros Markeas [GR/FR] Présentation du travail personnel, vécu Intervention : Makis Solomos [FR] Musique Vs Politique Dimitris Papageorgiou Pause café Le conscient politique de la musique contemporaine Markos Tsetsos [GR] Radicalisme et conservatisme dans la musique et la politique: Des relations d ambiguïté Danai Stefanou [GR] Formes de visibilité et diplomatie culturelle de l après-guerre Précurseur d une crise économique de l art Panos Vlagopoulos [GR] La crise en tant que terme technique dans l historiographie musicale du XX e siècle Jörn Peter Hiekel [DE] Le besoin d une langue commune. La musique contemporaine dès 1945 et son potentiel significatif GIA Intervention : Les avant-gardistes Panos Vlagopoulos Pause Intervention : Giorgos Vlastos [GR] La Grèce antique en tant que point de référence Giorgos Zervos Intervention : Bernd Franke [DE] Traditions et langages musicaux contemporains Makis Solomos Pause café Giorgos Zervos [GR] Nikos Skalkotas Yannis Xenakis : deux compositeurs grecs-internationaux. Ressemblances et différences Daniel Durney [FR] Théâtre des sons et des bruits, musique des mots et des gestes : le théâtre musical de Georges Aperghis Haris Xanthoudakis [GR] Etudiants grecs en musique dans l Europe occidentale lors de l entre-deux-guerres Hartmut Krones [AT] Anestis Logothetis Nouvelle parasémantique pour de nouvelles formes de parole et de son Cicatrisant les blessures, en cherchant de nouvelles voies : la présence de l Antiquité grecque dans la musique de la France de l après-guerre Christophe Corbier [FR] «Condamnés à l adjectif»? Roland Barthes et la musique grecque antique Tradition et modernisme la pensée matérialiste du XXI e siècle Christos Samaras [GR] Des traditions au déni et du postmoderne aux traditions Petros Vouvaris [GR] Le double voyage: musique, architecture et le concept de modernisme sémantisé (semanticized modernism) Table ronde : Leontios Hadjileontiadis [GR] Défis d aujourd hui Michalis Lapidakis Megaron Palais de la musique Concert avec ERGON ENSEMBLE Le mélange conceptuel en tant que moyen de créativité Dimitris Papageorgiou [GR] Technologie ensembles en solo réseautage social / professionnel en tant que facteurs de mutation de la scène musicale du début du XXI e siècle Makis Solomos [FR] Musique et écologie du son GIA Concert avec l ENSEMBLE HELLÉNIQUE DE MUSIQUE CONTEMPORAINE

10 Concert Programme Concert Programme Création musicale contemporaine Megaron Palais de la musique / Salle Dimitris Mitropoulos 29 novembre Le concert est organisé par l Institut français et le Goethe-Institut Athen, en collaboration avec le Megaron Palais de la Musique, dans le cadre de la célébration du 50 e anniversaire de la signature du Traité de l Elysée. Pour clore et illustrer les trois jours de questionnement sur les échanges musicaux entre la France, l Allemagne et la Grèce, Ergon Ensemble interprétera un répertoire français, grec et allemand. Ergon Ensemble, créé en 2008, est l un des plus importants ensembles de musique contemporaine en Grèce. Composé de solistes de talent et d artistes spécialisés dans la musique contemporaine, cet ensemble musical explore les différents champs d expression de la musique d aujourd hui. Concert dans le cadre du colloque «Le triple voyage échanges musicaux entre la Grèce, l Allemagne et la France de 1945 à nos jours» 1 ère partie MINAS BORBOUDAKIS Roai V [midi ballade] (2010) pour basse, viole et piano (13 ) GEORGES APERGHIS Quartet Movement (2008) pour quatuor à cordes (10 ) PHILIPPE MANOURY Ultima (1996) pour clarinette, violoncelle et piano (12 ) 2 e partie HANS WERNER HENZE Kammersonate für Klaviertrio (1948, rev. 1963) pour violon, violoncelle et piano (15 ) I. Allegro assai II. Dolce, con tenerezza III. Lento IV. Allegretto. Epilogo JEAN FRANCAIX Trio für Klarinette, Bratsche und Klavier (1990) (19 ) I. Preludio II. Allegrissimo III. Scherzando IV. Largo V. Presto ERGON ENSEMBLE Coordination artistique: Alexandros Mouzas Musiciens : Kostas Tzekos, clarinette Christos Sakellaridis, piano Stefanos Nassos, piano Giorgos Panagiotidis, violon Kostas Panagiotidis, violon Ali Basegmezler, viole Dimitris Travlos, violoncelle Œuvres contemporaines de compositeurs français, allemands et grecs Goethe-Institut Athen, 14-16, rue Omirou 9 décembre L Ensemble hellénique de musique contemporaine a été créé par Theodoros Antoniou en février Depuis cette date, il a présenté des centaines d œuvres en Grèce, mais aussi à l étranger. Au Goethe-Institut Athen, il présentera les œuvres les plus représentatives de compositeurs contemporains allemands, français et grecs. Dans le répertoire de la soirée, il y aura des œuvres composées à l occasion de ce concert. Concert dans le cadre du colloque «Le triple voyage échanges musicaux entre la Grèce, l Allemagne et la France de 1945 à nos jours» 1 ère partie GEORGES KOUROUPOS Dans le feu de la passion (1994), 3 chansons de la poésie chypriote du XVI e siècle, œuvre 78 pour soprano, clarinette, alto et piano Soprano : Artemis Bogri Gérard GRISEY Talea, ou la machine et les herbes folles (1986) pour un ensemble LEONTIOS HADJILEONTIADIS Brainswarm (2013) pour Bio-chef d orchestre et un ensemble instrumental 2 e partie DIMITRIS DRAGATAKIS Zalouch (1971), mise en poème de Toula Tolia pour des acteurs, ensemble instrumental et bandes vidéos HELMUT LACHENMANN Pression (1969) pour violoncelle solo GIANNIS CHRISTOU Représentation I (1968) pour baryton, ensemble et chorale de 10 personnes Baryton : Tylemachos Krevaïkas Ensemble hellénique de musique contemporaine dirigé par : Théodore Antoniou Responsable de l Ensemble hellénique de musique contemporaine : Iakovos Konitopoulos Musiciens : Ivona Glinka, flûte John Sambrovalakis, clarinette Vangelis Karampas, trombone Panagiotis Kamvysidis, tuba Maxim Mankovski, percussion Vicky Stylianou, piano Stella Tsani, violon Ilias Sdoukos, alto Kostis Theos, violoncelle Christos Komisopoulos, contrebasse

11 Goethe-Institut Athen Ομήρου, 14-16, Αθήνα Omirou Str , Athen 14-16, rue Omirou, Athènes T Institut français de Grèce Σίνα, 31, Αθήνα Sina Str. 31, Athen 31, rue Sina, Athènes T Μέγαρο Μουσικής Megaron Mousikis Megaron Palais de la musique Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη / Vass. Sophias & Kokkali Αθήνα / Athen / Athènes Τ