Το Υποθετικό Πείραµα ως ιδακτικό Εργαλείο στη ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών µε τη Χρήση Νέων Τεχνολογιών: Ένας Πιλοτικός Σχεδιασµός Λογισµικού

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το Υποθετικό Πείραµα ως ιδακτικό Εργαλείο στη ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών µε τη Χρήση Νέων Τεχνολογιών: Ένας Πιλοτικός Σχεδιασµός Λογισµικού"

Transcript

1 Το Υποθετικό Πείραµα ως ιδακτικό Εργαλείο στη ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών µε τη Χρήση Νέων Τεχνολογιών: Ένας Πιλοτικός Σχεδιασµός Λογισµικού Πήλιουρας Παναγιώτης δάσκαλος, µαθηµατικός, υπ. ιδάκτορας Παν. Αθηνών, Κόκκοτας Παναγιώτης καθηγητής ΠΤ Ε Παν/µιου Αθηνών, Μαλαµίτσα Αικατερίνη δασκάλα, υπ. ιδάκτορας Παν. Αθηνών, Σταµούλης Ευθύµης δάσκαλος, υπότρ. ΙΚΥ, µεταπτ. φοιτητής Παν. Αθηνών, ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εποχή µας, έχουν διαµορφωθεί µια σειρά από σύγχρονες αντιλήψεις και αρχές για τη µάθηση και τη διδασκαλία και την ανάλογη χρήση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Οι αντιλήψεις αυτές αλλάζουν σηµαντικά το τοπίο στην εκπαίδευση. Τα υποθετικά πειράµατα έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο στην εξέλιξη των Φυσικών Επιστηµών και µπορούν να διαδραµατίσουν εξίσου σηµαντικό ρόλο και στην εκπαιδευτική διαδικασία. Η χρήση των υπολογιστών και η δυνατότητα που προσφέρουν για προσοµοιώσεις πραγµατικών ή υποθετικών «κόσµων» µε ταυτόχρονη αλληλεπιδραστικότητα αποτελεί πλεονέκτηµα για τη διεξαγωγή υποθετικών πειραµάτων στις αίθουσες διδασκαλίας. Η εργασίας µας διαπραγµατεύεται θεωρητικά το ρόλο του υποθετικού πειράµατος στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών και µια συγκεκριµένη διδακτική εφαρµογή του υποθετικού πειράµατος, µε τη χρήση νέων τεχνολογιών, ως διδακτικού εργαλείου στη διδασκαλία του µαθήµατος των Φυσικών Επιστηµών στο ηµοτικό Σχολείο, η οποία υιοθετεί το µοντέλο της εποικοδοµητικής υπόθεσης της γνώσης σε ένα συνεργατικό περιβάλλον µάθησης. Με βάση το θεωρητικό πλαίσιο αναπτύχθηκε ένα πιλοτικό εκπαιδευτικό λογισµικό (CD- ROM) µε τίτλο «Το υποθετικό πείραµα στις Φυσικές Επιστήµες». ΛEΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙA: Υποθετικό πείραµα, διδακτικό εργαλείο, εποικοδόµηση, νέες τεχνολογίες, συνεργατική µάθηση, διδασκαλία Φυσικών Επιστηµών ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην εποχή µας, έχουν διαµορφωθεί µια σειρά από σύγχρονες αντιλήψεις και αρχές για τη µάθηση και τη διδασκαλία και την ανάλογη χρήση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Οι αντιλήψεις αυτές αλλάζουν σηµαντικά το τοπίο στην εκπαίδευση. Ένα σύγχρονο πρόγραµµα σπουδών στις Φυσικές Επιστήµες (Φ.Ε.) διακρίνεται για τις καινοτοµίες που εισάγει. Οι καινοτοµίες αυτές αφορούν την οργάνωση της τάξης σε οµάδες, εποικοδοµητικά και διερευνητικά µοντέλα µάθησης, νέες µορφές αξιολόγησης, σύνδεση του «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση», Τόµος Α, Επιµ. Α. ηµητρακοπούλου, Πρακτικά 3 ου Συνεδρίου ΕΤΠΕ, 26-29/9/2002, Πανεπιστήµιο Αιγαίου, Ρόδος, Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Inter@ctive 737

2 µαθήµατος µε τις νέες τεχνολογίες. Οι νέες τεχνολογίες βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε µια διαδικασία ένταξης και ενσωµάτωσής τους στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήµατα και σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης. Το ελληνικό σχολείο χρειάζεται ριζικές αλλαγές στους τρόπους που διδάσκονται οι µαθητές. Αυτές οι αλλαγές είναι γνωστές στην διεθνή βιβλιογραφία ως το νέο παράδειγµα µάθησης σε σχέση µε το παλιό που αναφέρεται ως το παράδειγµα διδασκαλίας. Οι εκπαιδευτικές εφαρµογές των νέων τεχνολογιών είναι µέρος ενός ευρύτερου παραδείγµατος που αυτή τη στιγµή βρίσκεται σε εξέλιξη (Κόκκοτας, 2002). Με την υπολογιστική υποστήριξη, θα µπορεί πλέον το µάθηµα των Φ.Ε., αλλά και τα άλλα µαθήµατα, να στοχεύουν σε ριζική αναβάθµιση του ρόλου του µορφωτικού περιβάλλοντος, καλλιεργώντας στο µαθητή όχι µόνο κάποιες συγκεκριµένες γνώσεις, αλλά και γενικότερες ικανότητες, ώστε να είναι σε θέση να αυτενεργεί, να συνεργάζεται, να εξερευνά και να διερευνά, να αξιολογεί τις πληροφορίες συνδυάζοντας την κατανόηση των φυσικών εννοιών µε την ανάπτυξη δεξιοτήτων στις επιστηµονικές διαδικασίες. Η εργασίας µας διαπραγµατεύεται θεωρητικά (παιδαγωγική, επιστηµονική τεκµηρίωση) το ρόλο του υποθετικού πειράµατος στη διδασκαλία των Φ.Ε. και µια συγκεκριµένη διδακτική εφαρµογή του υποθετικού πειράµατος, µε τη χρήση νέων τεχνολογιών, ως διδακτικού εργαλείου στη διδασκαλία του µαθήµατος των Φ.Ε. στο ηµοτικό σχολείο, η οποία υιοθετεί το µοντέλο της εποικοδοµητικής υπόθεσης της γνώσης σε ένα συνεργατικό περιβάλλον µάθησης (Driver, 1995, Κόκκοτας, 1998 Σταυρίδου, 2000). ΕΠΟΙΚΟ ΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Το πώς θα χρησιµοποιηθεί ο υπολογιστής στη µαθησιακή διαδικασία εξαρτάται από τη θεωρία µάθησης που τη στηρίζει. Οι επικρατούσες θεωρίες µάθησης είναι η συµπεριφοριστική, η γνωστική και η εποικοδοµητική θεωρία ή θεωρία του κονστρουκτιβισµού. Από αυτές τις θεωρίες µάθησης προκύπτουν οι αντίστοιχες διδακτικές προσεγγίσεις, ενώ τα τελευταία χρόνια µε την επιδίωξη για ολόπλευρη ενσωµάτωση των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία έχουν διατυπωθεί µια σειρά διδακτικές προσεγγίσεις για την χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία που υιοθετούν εποικοδοµητικές (Jonassen, 1998) και κοινωνικοπολιτισµικές προοπτικές (Brown, J. S., Collins, A. & Duguid, P., 1989 Wertch, J., Del Rio, P. & Alvarez, A., 1995 Cobern & Aikenhead, 1998) όπως αυτή της βασιζόµενης στους υπολογιστές συνεργατικής µάθησης (computer-supported collaborative learning - CSCL) που σύµφωνα µε τον Koschmann (1996) θεωρείται το επικρατές παράδειγµα στην εκπαιδευτική διαδικασία µε τη χρήση νέων τεχνολογιών. Η διδασκαλία σήµερα αντιµετωπίζει δυο προκλήσεις. Η πρώτη προέρχεται από τη σύγχρονη αντίληψη για το τι είναι µάθηση. Η δεύτερη πηγάζει από τις καινούριες ευκαιρίες µάθησης που προσφέρει η χρήση των νέων τεχνολογιών στη εκπαιδευτική και µαθησιακή διαδικασία (Κόκκοτας, 2000). Η εποικοδοµητική προσέγγιση έχει παρουσιάσει την πρώτη πρόκληση, την επανεννοιοποίηση της µάθησης ως µιας διαδικασίας εποικοδόµησης, όπου η πληροφορία µετασχηµατίζεται σε γνώση µέσω της διερµηνείας και του προβληµατισµού δια της ενεργού συσχέτισης µε το υπάρχον σώµα γνώσης (Κόκκοτας, 2000). Η δεύτερη πρόκληση είναι ο υπολογιστής. Η αξιοποίησή του στην εκπαίδευση µπορεί να βοηθήσει ώστε να υπάρξει µετατόπιση από τη γνώση ως κατοχή µέσω µετάδοσης, στη γνώση ως οικοδόµηση. Και από τη µάθηση ως εξωτερικά καθοδηγούµενης διαδικασίας στη µάθηση ως αυτοπροσδιοριζόµενης. Αυτό συνεπάγεται µια νέα αντίληψη για τη διδασκαλία που δίνει έµφαση όχι στη µετάδοση αλλά στην καθοδήγηση µιας κοινωνικά βασισµένης εξερεύνησης σε ένα πλούσιο νοηµάτων περιβάλλον. Στα πλαίσια αυτά, ο υπολογιστής γίνεται εργαλείο έκφρασης και διερεύνησης στα χέρια και τον έλεγχο των µαθητών. Ο τρόπος που χρησιµοποιείται ο υπολογιστής 738

3 σε αυτή την περίπτωση αλλάζει από αυτόν του υπολογιστή-δάσκαλου σε αυτόν του υπολογιστήσυνεργάτη στη µαθησιακή διαδικασία. Οι µαθητές δε διδάσκονται από τους υπολογιστές, αλλά µαθαίνουν µε τη βοήθεια των υπολογιστών (learn with technology)((jonassen, 1998). εν είναι τυχαίο ότι αυτές οι αλλαγές που επιβλήθηκαν από την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, συνέβη να είναι σύµφωνες µε τις αρχές της εποικοδόµησης για τη διδασκαλία και τη µάθηση. Η εποικοδοµητικές προσεγγίσεις και οι νέες τεχνολογίες, άλλοτε χωριστά και άλλοτε µαζί έχουν ουσιαστικά ανασκευάσει την αντίληψη των προκλήσεων της µάθησης και πέτυχαν νέες δυνατότητες µάθησης για όλες σχεδόν τις καταστάσεις διδασκαλίας και µάθησης συµπεριλαµβανοµένης και της διδασκαλίας στην παραδοσιακή τάξη, τη µάθηση από απόσταση και τη µάθηση χωρίς το διδάσκοντα. Τα περιβάλλοντα εποικοδόµησης της γνώσης που υποστηρίζονται από τον υπολογιστή δεν περιλαµβάνουν έτοιµη γνώση αλλά µάλλον δηµιουργούν καταστάσεις και παρέχουν εργαλεία που παρωθούν τους µαθητές να κάνουν τη µέγιστη δυνατή χρήση των δικών τους γνωστικών ικανοτήτων. Τέλος ένα άλλο σπουδαίο επακόλουθο της θεωρίας της εποικοδόµησης της γνώσης για την οικοδόµηση µαθησιακού περιβάλλοντος που υποστηρίζεται από υπολογιστή είναι ότι η µάθηση είναι προσωπική και κοινωνική δραστηριότητα (Vygotsky, 1978 Cole & Wertsch, 1996). ΤΟ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Τα υποθετικά πειράµατα έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο στην ιστορία των Φ.Ε. (Lattery, 2001). Μαρτυρία αυτού είναι η χρήση τους από τους Galileo, Leibniz, Newton, Carnot και τον 20ο αιώνα από τους Einstein, Schrödinger και Heisenberg (Matthews, 1994). Αυτού του είδους ο φιλοσοφικός πειραµατισµός της σκέψης χρονολογείται από την εποχή των Σωκρατικών ιαλόγων. Ο Mach αναφέρει πως η χρήση του υποθετικού πειράµατος υπήρξε καθοριστική στην εξέλιξη των Φ.Ε. και οδήγησε σε θεµελιώδεις αλλαγές του τρόπου σκέψης των επιστηµόνων (Gender, 1994). Αυτό που φαίνεται να έχει συµβεί κατά τη διάρκεια της εξέλιξης των Φ. Ε., καθώς διεξάγεται το σύνολο των δραστηριοτήτων και τα προϊόντα που παράγονται από την κοινότητα των επιστηµόνων, είναι πως το νοητικό πείραµα έχει καθιερωθεί ως µια ξεχωριστή κατηγορία δραστηριοτήτων, µε το δικό της ιδιαίτερα σηµαντικό ρόλο στη δηµιουργία και ανάπτυξη νέων πλαισίων προσέγγισης της επιστηµονικής γνώσης (Sorensen, 1992). Φιλόσοφοι των Φ.Ε., όπως ο Popper (1992) και ο Kuhn (1981), αναγνώρισαν την σηµαντική προσφορά τους στην επιστήµη. Μάλιστα ο δεύτερος τόνισε ότι δάσκαλοι και µαθητές θα πρέπει να είναι ενήµεροι για τη συνεισφορά των υποθετικών πειραµάτων στην ανάπτυξη των Φ.Ε. Ένα υποθετικό πείραµα είναι ένα πείραµα που επιδιώκει να επιτύχει τους στόχους του χωρίς να εκτελεστεί (Sorensen, 1992). Τα υποθετικά πειράµατα εκτελούνται στο εργαστήριο του µυαλού (Brown, 1991), είναι δηλαδή νοερές συλλήψεις των επιστηµόνων. Αυτά είναι συχνά αλλά όχι πάντα αδύνατο να εκτελεστούν πραγµατικά είτε γιατί στερούµαστε της απαραίτητης τεχνολογίας είτε γιατί είναι αδύνατο να εκτελεστούν εξ αρχής. Μερικοί υποστηρίζουν ότι τα υποθετικά πειράµατα µας µιλούν για τις ιδιότητες του κόσµου ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι µας µιλούν για τις ιδιότητες της σκέψης ή πιο σωστά των εννοιών (Matthews, 1994). Μεταξύ πειράµατος και υποθετικού πειράµατος υπάρχουν αξιοσηµείωτες οµοιότητες. Και τα δύο είναι καθοδηγούµενα από τη θεωρία και µέσω αυτών επιδιώκεται η επαλήθευση, ο έλεγχος και η δυνατότητα για νέες προβλέψεις και εφαρµογές της θεωρίας (Abrams and Wandersee, 1995). Όµως, υπάρχουν και σηµαντικές διαφορές. Η κύρια διαφορά του πειράµατος από το υποθετικό πείραµα είναι ότι το δεύτερο εκτελείται µόνο (ή σε πρώτη φάση τουλάχιστον) νοερά (Gilbert, 2000). Σύµφωνα µε τον Sorensen (1992) κάθε υποθετικό πείραµα έχει τα τρία παρακάτω χαρακτηριστικά: Πρώτον, χρειάζεται η χρήση νοητικής φαντασίας (mental imagery), δεύτερον είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο για την καθηµερινή εµπειρία και πολλές φορές αδύνατο να πραγµατοποιηθεί και τρίτον δεν υπόκειται σε φυσικούς περιορισµούς, αφού δεν είναι απαραίτητος 739

4 εργαστηριακός ή πειραµατικός εξοπλισµός. Η δραστηριότητα που είναι ισοδύναµη µε την εκτέλεση ενός πραγµατικού πειράµατος λαµβάνει χώρα αποκλειστικά στο εργαστήριο του µυαλού. Ο Brown (1991) έχει προτείνει ένα σύστηµα ταξινόµησης των νοητικών πειραµάτων κατατάσσοντας τα σε τρεις κατηγορίες: Καταστρεπτικά νοητικά πειράµατα (destructive thought experiments). Τα νοητικά αυτά δηµιουργήµατα ανατρέπουν πλήρως ή τουλάχιστον δηµιουργούν σοβαρά προβλήµατα στη συνεκτική δοµή µιας θεωρίας, συνήθως αναδεικνύοντας ελαττώµατα ή αδυναµίες που έχουν επιπτώσεις σε όλο της το θεωρητικό οικοδόµηµα. Εποικοδοµητικά νοητικά πειράµατα (constructive thought experiments). Το βασικό καθήκον κάθε εποικοδοµητικού υποθετικού πειράµατος είναι η θεωρητική θεµελίωση µιας θεωρίας. Πλατωνικά νοητικά πειράµατα (platonic thought experiments). Τα πλατωνικά υποθετικά πειράµατα είναι ξεχωριστά υποθετικά πειράµατα που όχι µόνο καταρρίπτουν την υπάρχουσα θεωρία, αλλά ταυτόχρονα θέτουν τις βάσεις για τη δηµιουργία µιας νέας. Η επινόηση τους αποτελεί πρόοδο για την επιστήµη αφού οδηγούν σε ποιο ικανοποιητικές ερµηνείες, σε σχέση µε την προϋπάρχουσα θεωρία. ΤΟ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Προκειµένου να επιτευχθεί καλύτερο µαθησιακό αποτέλεσµα στη διδασκαλία του µαθήµατος των Φυσικών Επιστηµών χρησιµοποιούνται διάφορα διδακτικά εργαλεία ή διδακτικές στρατηγικές (Κόκκοτας Βλάχος Καρανίκας, 1995). Ως τέτοια εργαλεία µπορούν να θεωρηθούν οι ερωτήσεις, οι µεταφορές και οι αναλογίες ή επίλυση προβληµάτων, η γνωστική σύγκρουση, οι εννοιολογικοί χάρτες, το δραµατικό παιχνίδι, οι προσοµοιώσεις στον ηλεκτρονικό υπολογιστή (Κόκκοτας 1998) αλλά και το υποθετικό πείραµα (Reiner, 1998 Reiner & Gilbert, 2000). Οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν το µάθηµα των Φυσικών Επιστηµών και τα εγχειρίδια έχουν παραµελήσει σε µεγάλο βαθµό τα υποθετικά πειράµατα (Matthews, 1994 Lattery, 2001). Ο Mach, που ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε στη χρήση του υποθετικού πειράµατος στην εκπαιδευτική διαδικασία, υποστήριξε πως ο πειραµατισµός στη σκέψη δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να µάθουν πόσο καλά κατανοούν τις αρχές οι µαθητές τους. Αυτό το είδος των προβληµάτων της «σκεπτόµενης φυσικής» (thinking physics) (Matthews, 1994) επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς και στους µαθητές να αναδείξουν αυτό που έχουν κατά νου για θεµελιώδεις αρχές όπως η βαρύτητα, η δύναµη, η πίεση κ.λπ. καθώς και να σκεφθούν για τις κατάλληλες συνθήκες στις οποίες µπορούν να εφαρµοστούν αυτές οι αρχές. Στην εκπαιδευτική διαδικασία µπορούν να χρησιµοποιηθούν οι εξής δυο κατηγορίες υποθετικών πειραµάτων (Matthews, 1994): Υποθετικά πειράµατα προβλεπτικού τύπου. Σε αυτή την περίπτωση το αντίστοιχο πείραµα µπορεί να διεξαχθεί. Απασχολούν το µυαλό και αποκαλύπτουν τι σκέφτεται στην πραγµατικότητα ο µαθητής για τις σχετικές έννοιες που διερευνούνται. Εξιδανικευµένα υποθετικά πειράµατα, όπου οι συνθήκες που περιγράφονται δεν µπορούν να αναπαραχθούν. Στο επίπεδο του ηµοτικού Σχολείου το πεδίο της αλλαγής των αντιλήψεων και των απόψεων των µαθητών (ή από µια κοινωνικοπολιτισµική προοπτική το πεδίο διαπραγµάτευσης µεταξύ της κουλτούρας των µαθητών και της κουλτούρας της επιστήµης (Aikenhead G. & Jegede O., 1999)) είναι ο προφανής χώρος, όπου µπορούν να χρησιµοποιηθούν τα υποθετικά πειράµατα. Αυτό σηµαίνει πως το υποθετικό πείραµα, βασικό µεθοδολογικό εργαλείο των επιστηµόνων (Kuhn, 1981), πρέπει να αποτελεί βασικό διδακτικό εργαλείο της µαθησιακής διαδικασίας της διδασκαλίας των Φ.Ε., όταν επιλέγεται ως ευρύτερο πλαίσιο µάθησης η θεωρία της 740

5 εποικοδόµησης. Κι αυτό γιατί προσφέρει τη δυνατότητα διατύπωσης υποθέσεων, προβλέψεων και αιτιολογήσεων από µέρους των µαθητών. Στη χώρα µας τα νέα εγχειρίδια της Ε και Στ ηµοτικού κάνουν για πρώτη φορά συνειδητά χρήση του υποθετικού πειράµατος ως διδακτικού εργαλείου (Κόκκοτας Ριζάκη Χατζή Χαβιάρης, 2000). Σε ένα από αυτά τα πειράµατα, οι µαθητές καλούνται να συµπληρώσουν υποθετικά τη θερµοκρασία που θα έδειχνε ένα θερµόµετρο βυθισµένο σε δοχείο µε νερό που θερµαίνεται και στη συνέχεια εκτελούν οι ίδιοι το πείραµα (Καρανίκας, 1996). ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ Η χρήση των υπολογιστών και η δυνατότητα που προσφέρουν για πρoσoµoίωσεις πραγµατικών ή υποθετικών «κόσµων» µε ταυτόχρονη αλληλεπιδραστικότητα και της υποβοηθούµενης από αυτούς διδασκαλίας αποτελεί πλεονέκτηµα για τη διεξαγωγή υποθετικών πειραµάτων στις αίθουσες διδασκαλίας. Την προηγούµενη δεκαετία αναπτύχθηκε ένας σηµαντικός αριθµός υπολογιστικών περιβαλλόντων που έχουν ως στόχο την υποστήριξη των µαθητών κατά τη διαδικασία οικοδόµησης και έκφρασης των γνώσεών τους. Τα λογισµικά αυτά δίνουν έµφαση στην υποστήριξη της µαθησιακής διαδικασίας διευκολύνοντας διάφορους τρόπους έκφρασης, όπως ρεαλιστικές ή λιγότερο ρεαλιστικές προσοµοιώσεις, ενώ άλλα ασχολούνται περισσότερο µε τη υποστήριξη συνεργατικών δραστηριοτήτων κάνοντας ευρεία χρήση των υπηρεσιών του διαδικτύου (Κόµης Φειδάς, 2000). Η δυνατότητα αναπαράστασης ρεαλιστικών αλλά και µη ρεαλιστικών προσοµοιώσεων επιτρέπει την προσοµοίωση προβλεπτικών και εξιδανικευµένων υποθετικών πειραµάτων στο µάθηµα των Φ.E. Οι υπολογιστές ξεπερνούν ένα από τα κλασικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουµε στη συνηθισµένη δουλειά στο εργαστήριο ή την τάξη και στα πειράµατα των µαθητών: Οι υπολογιστές αφαιρούν τα πρακτικά εµπόδια κατά την παραγωγή και τον έλεγχο των υποθέσεων και επιτρέπουν την εξαγωγή συµπερασµάτων υπό ιδανικές συνθήκες που είναι χαρακτηριστικές των αξιοσηµείωτων υποθετικών πειραµάτων (Matthews, 1994). Ταυτόχρονα, προσφέρουν τη δυνατότητα οπτικοποίησης και παραµετροποίησης, όχι µόνο πραγµατικών αλλά και φανταστικών «κόσµων» δίνοντας την ευκαιρία στους µαθητές να παρακολουθήσουν βήµα προς βήµα σπουδαία ιστορικά υποθετικά πειράµατα. Επίσης, όπως συµβαίνει συχνά µέσα στην τάξη µε την βοήθεια και την υποστήριξή που προσφέρει ο δάσκαλος ή ένας ικανότερος συνοµήλικος, έτσι και το κατάλληλα σχεδιασµένο µε τη χρήση νέων τεχνολογιών υποθετικό πείραµα, µπορεί να προσφέρει σκαλωσιές οικοδόµησης της γνώσης, δίνοντας τη δυνατότητα στους µαθητές να ασχολούνται µε δραστηριότητες πιο προχωρηµένου επιπέδου και να ασκούνται σε ανώτερες δεξιότητες της σκέψης (Vygotsky, 1993). ΤΟ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΩΣ Ι ΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ - ΕΝΑΣ ΠΙΛΟΤΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ Με βάση το θεωρητικό πλαίσιο που περιγράφηκε στις προηγούµενες ενότητες (εποικοδοµητική υπόθεση για τη γνώση και νέες τεχνολογίες) αναπτύχθηκε ένα πιλοτικό εκπαιδευτικό λογισµικό (CD-ROM) µε τίτλο «Το υποθετικό πείραµα στις Φυσικές Επιστήµες» (Εικόνα 1) και υποενότητες: To υποθετικό πείραµα στις Φυσικές Επιστήµες To υποθετικό πείραµα στην εκπαιδευτική διαδικασία Το πιλοτικό εκπαιδευτικό λογισµικό αναπτύχθηκε ως ιστοσελίδα και είναι της µορφής webbased. Βασική υπόθέση που µας καθοδήγησε στην ανάπτυξη του συγκεκριµένου εκπαιδευτικού υλικού είναι η θέση πως η παρουσίαση ιστορικών υποθετικών πειραµάτων στη διδασκαλία των Φ.E. δεν έχει µόνο µεθοδολογική αξία, αλλά σε συγκεκριµένες περιπτώσεις αποτελεί διδακτική µέθοδο και διδακτικό εργαλείο (Matthews, 1994). Βασικός µας στόχος είναι η πλήρης ανάπτυξη 741

6 ενός εκπαιδευτικού λογισµικού που θα συµπληρώσει τη µαθησιακή διαδικασία σε θέµατα που είναι δύσκολο να προσεγγιστούν µε τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας ή να πραγµατοποιηθούν πειραµατικά. Η δραστηριότητα που θα παρουσιαστεί στη συνέχεια αφορά µια εφαρµογή του υποθετικού πειράµατος ως διδακτικού εργαλείου στο ηµοτικό Σχολείο, αλλά µια πλήρης ανάπτυξη όλων των σηµαντικών ιστορικών πειραµάτων θα είναι περισσότερο συµβατή µε εκπαιδευτικά σενάρια που µπορούν να εφαρµοστούν στο Γυµνάσιο και το Λύκειο. Εικόνα 1 Για το σχεδιασµό των µαθησιακών δραστηριοτήτων, όπως έχει αναφερθεί υιοθετήθηκε η υπόθεση της εποικοδόµησης της γνώσης και της ενσωµάτωσης και χρήσης νέων τεχνολογιών και πολυµεσικών εφαρµογών στην µαθησιακή διαδικασία. Ταυτόχρονα έγινε µια προσπάθεια το µαθησιακό περιβάλλον να είναι σύµφωνο µε τις ακόλουθες αρχές: Παροχή σκαλωσιών µάθησης (scaffolding)) (στην περίπτωσή µας το ρόλο αυτό εκπληρώνουν εκτός από το διδάσκοντα και τους συνοµηλίκους, τα υποθετικά πειράµατα) για την ανάπτυξη των αναπαραστάσεων των µαθητών. Ενίσχυση της συνεργατικής εποικοδόµησης της γνώσης µέσω της κοινωνικής διαπραγµάτευσης και της κατανεµηµένης γνώσης (Crook 1998, Dillenbourg 1999). Έκφραση και διερεύνηση µέσω πολλαπλών εξωτερικών αναπαραστάσεων και άµεσο χειρισµό (Κόµης, Φειδάς 2000). Για τη δηµιουργία µιας συγκεκριµένης διδακτικής παρέµβασης που είχε ως στόχους την προσέγγιση από µέρους των µαθητών της έννοιας της βαρύτητας γενικά και της έλξης και περιστροφής των ουράνιων σωµάτων ειδικότερα, χρησιµοποιήθηκε ένα υποθετικό πείραµα που διατύπωσε ο Νεύτωνας. Είναι το υποθετικό πείραµα µε την εκτόξευση βληµάτων από ένα τεράστιο κανόνι, µε το οποίο ο Νεύτωνας αιτιολογούσε την κίνηση των πλανητών και των δορυφόρων τους Το συγκεκριµένο υποθετικό πείραµα είναι ένα από τα πιο σηµαντικά υποθετικά πειράµατα στην ιστορία των Φυσικών Επιστηµών. Το συγκεκριµένο υποθετικό πείραµα µπορεί να 742

7 προσοµοιωθεί µε τη χρήση υπολογιστή και να δοθεί η δυνατότητα στους µαθητές να παρακολουθήσουν την εκτόξευση του βλήµατος µε διαφορετική αρχική ταχύτητα (Εικόνα 2). Πολύ µικρή ταχύτητα Μικρή ταχύτητα Αρκετή (κατάλληλη) ταχύτητα Εικόνα 2 Πολύ µεγάλη ταχύτητα Έτσι, δηµιουργήθηκαν φύλλα εργασίας για το µαθητή και το διδάσκοντα. Η ακολουθία των δραστηριοτήτων είναι σύµφωνη µε το εποικοδοµητικό µοντέλο µάθησης. Προηγείται ο προσανατολισµός και η ανάδειξη των ιδεών (Εικόνα 3) µέσω δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται από τη χρήση των νέων τεχνολογιών (video), ενώ το υποθετικό πείραµα (Εικόνα 2) εισάγεται αµέσως µετά τη διαπραγµάτευση των απόψεων των µαθητών και επιχειρείται να λειτουργήσει ως σκαλωσιά µάθησης. Για να ακολουθήσουν στη συνέχεια, µια σειρά άλλων δραστηριοτήτων (βλέπε Φύλλο Εργασίας µαθητή που ακολουθεί), που εκτελούν οι µαθητές µε την καθοδήγηση του δάσκαλου και σε συνεργασία µε τους µαθητές τους, καθισµένοι ανά δυο ή τρεις µπροστά στους υπολογιστές, αφού σχεδόν όλες οι δραστηριότητες τον µαθητών προϋποθέτουν άντληση του υλικού (υποθετικό πείραµα, κίνηση δορυφόρου, video µε τη δηµιουργία του σύµπαντος κ.λπ.) από το εκπαιδευτικό λογισµικό. ραστηριότητα προσανατολισµού και ανάδειξης ιδεών ραστηριότητα προσανατολισµού και ανάδειξης ιδεών: Γιατί οι δορυφόροι που γυρίζουν γύρω από τη Γη δεν πέφτουν πάνω της; Εικόνα 3 Ο ρόλος του διδάσκοντος κατά τη διάρκεια της διδακτικής παρέµβασης είναι κρίσιµος και ουσιαστικός. Η ένταξη του υπολογιστή και του εκπαιδευτικού υλικού στη διδακτική πράξη σε συνδυασµό µε την εποικοδοµητική θεωρία της µάθησης προϋποθέτει νέο ρόλο για τον εκπαιδευτικό. εν αρκεί απλά ο καταρτισµένος στις νέες τεχνολογίες εκπαιδευτικός. Πρέπει να 743

8 διαθέτει ολόπλευρη παιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση για το πώς οι νέες τεχνολογίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν κατά τη διάρκεια της µαθησιακής διαδικασίας. Στη συγκεκριµένη εφαρµογή που παρουσιάζουµε υπάρχει οδηγός δασκάλου για το φύλλο εργασίας του µαθητή και γενικά για το τι ενέργειες προτείνονται να πραγµατοποιήσει πριν, κατά τη διάρκεια και µετά το τέλος του µαθήµατος. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Από την Αρχική Οθόνη επιλέξτε το πλήκτρο «ραστηριότητες για το µαθητή» ραστηριότητα 1: Α) Παρακολουθήστε το Video 1 (Ηλιακό Σύστηµα). Β) Πώς εξηγείτε την κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ήλιο; Συζητήστε και γράψτε τις απόψεις σας ραστηριότητα 2: Α) Παρακολουθήστε το Video 2 και το Video 3. Β) Έχει σχέση η πτώση ενός µήλου στη Γη µε την κίνηση ενός δορυφόρου (για παράδειγµα της Σελήνης) γύρω από τη Γη; ---- Γ) Γιατί οι δορυφόροι που γυρίζουν γύρω από τη Γη δεν πέφτουν πάνω της; ---- ραστηριότητα 3: Συζητήστε στην τάξη τις απόψεις που εκφράσατε στις οµάδες σας στις δραστηριότητες 1 και 2. ραστηριότητα 4: είτε τώρα πώς ο Νεύτωνας «πραγµατοποιώντας στο εργαστήριο του µυαλού του» ένα Υποθετικό Πείραµα εξήγησε πώς µπορεί ένα σώµα να περιστρέφεται γύρω από τη Γη. Ο Νεύτωνας για να εξηγήσει την περιστροφική κίνηση των πλανητών γύρω από τον ήλιο αναρωτήθηκε: «Αν υπήρχε ένα κανόνι, ένα πολύ πολύ µεγάλο κανόνι, σε κάποιο σηµείο της Γης και εκτόξευε βλήµατα τι θα συνέβαινε;» Στην οθόνη «ραστηριότητες» που βρίσκεστε πιέστε µε τη σειρά τα πλήκτρα: ΒΗΜΑ 1 (εκτόξευση βλήµατος µε µικρή ταχύτητα) ΒΗΜΑ 2 (εκτόξευση βλήµατος µε λίγο µεγαλύτερη ταχύτητα) 744

9 ΒΗΜΑ 3 (εκτόξευση βλήµατος µε ακόµη µεγαλύτερη ταχύτητα) ΒΗΜΑ 4 (εκτόξευση βλήµατος µε πολύ µεγάλη ταχύτητα) ΒΗΜΑ 5 (εκτόξευση βληµάτων µε διαφορετικές ταχύτητες και οι τροχιές τους) ΒΗΜΑ 6 (σύνδεση σε συγκεκριµένη διεύθυνση στο internet) ραστηριότητα 5: Α) Ποιος «εκτόξευσε» τη Σελήνη και από τότε περιστρέφεται γύρω από τη Γη ως δορυφόρος της; Β) Παρακολουθήστε το Video 4 (η µεγάλη έκρηξη - Big Bang) Παρακολουθήστε το Video 5 (Ο Ήλιος η Γη και η Σελήνη) Γ) Συζητήστε στην τάξη για αυτά που παρακολουθήσατε. ραστηριότητα 6: Στην οθόνη «ραστηριότητες» επιλέξτε «Μάθε κι αυτό» (Βαρύτητα, αυτή η παράξενη δύναµη!). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Aikenhead, G., Jegede, O. (1999). Cross-Cultural Science Education: A Cognitive Explanation of a Cultural Phenomenon. Journal of Research in Science Teaching, vol. 36, pp Abraams, E., Wandersee, J. (1995). How does biological Knowledge grow? A study of life scientists research practices. Journal of Research in Science Teaching, v 32, pp Brown R. J. (1991). The laboratory of the mind. London and New York: Routledge. Brown, J. S., Collins, A. and Duguid, P. (1989). Situated cognition and the culture of learning. Educational Researcher, 18 (1). Cobern & Aikenhead (1998). Cultural Aspects of learning Science. In Fraser and Tobin (Eds). International Handbook of Science Education, Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers. Cole, M., & Wertsch, J. V. (1996). Beyond the individual-social antinomy in discussions of Piaget and Vygotsky. Human Development, 39, Crook, C. (1998). Children as computer users: the case of collaborative learning. Computers and Education, 30, Dillenbourg, P. (1999). Introduction: What do you mean by "collaborative learning"? In P. Dillenbourg (Ed.), Collaborative Learning: Cognitive and computational approaches (pp. 1-19) Amsterdam: Pergamon, Elsevier Science. Driver, R. (1995). Constructivist approaches to science teaching. In Steffe, L. & Gale, J. (Ed.), Constructivism in Education. Hillsdale, N. J.: LEA. Gender T. (1994). Tools of the Trade: Thought Experiments Examined. The Harvard Review of Philosophy, Spring 1994, pp Gilbert, J. Reiner, M. (2000). Thought Experiments in Science Education: Potential and Current Realization. International Journal of Science Education, v 22, n 3 pp Jonassen H. D. (1998). Computers as Mindtools for schools. Engaging critical thinking. Upper Saddle River, New Jersey, Colombus, Ohio: Merrill. Καρανίκας, Ι. (1996). Μελέτη των προβληµάτων της διδασκαλίας των θερµικών φαινοµένων. Πρόταση για εποικοδοµητική προσέγγιση στη διδασκαλία και στη µάθηση των θερµικών 745

10 φιανοµένων στους 4ετεις φοιτητές στο ΠΤ Ε. Αδηµοσίευτη ιδακτορική ιατριβή, Αθήνα Κόκκοτας Π. (1998). Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών, Αθήνα. Κόκκοτας Π. (2000). «Πολυµέσα και εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήµες. Πολλαπλές Αναπαρατάσεις-Μια διαθεµατική εφαρµογή πολυµέσων». Ηµερίδα «Πολυµέσα και Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήµες», εκέµβριος 2000, Αθήνα. Κόκκοτας, Ριζάκη, Χατζή, Χαβιάρης (2000). Φυσικές Επιστήµες Ε & ΣΤ ηµοτικού. Ο.Ε..Β. Κόκκοτας Π. (2002). ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών. Μέρος ΙΙ. Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη ιδασκαλία των Φυσικών Επιστηµών, Αθήνα. Koschmann, T. (1996). Paradigm shifts and instructional technology: An introduction. In T. Koschmann, (Ed.), CSCL: Theory and practice of an emerging paradigm, (pp. 1-23). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Kuhn, T. (1981). The function of thought experiments. In: I. Hacking (Ed.), Scientific Revolutions, Oxford University Press. pp Lattery, J. M. (2001). Thought Experiments in Physics Education: A Simple and Practical example. Science and Education, v 10, n 5, pp Matthews, M Science Teaching. The Role of History and Philosophy of Science. Routledge, New York-London. Popper, K. (1992). The logic of Scientific Discovery. New York: Routledge. Reiner, M. Gilbert, J. (2000). Epistemological Resources for Thought Experimentation in Science Learning. International Journal of Science Education, v 22, n 5, pp Reiner, M. (1998). Thought Experiments and Collaborative Learning in Physics. International Journal of Science Education, v 20, n 9, pp Rogoff, B. (1994). Developing understanding of the idea of communities of learners. Mind, Culture, and Activity, 4. Roth Wolff-Michael (1995). Authentic School Science. Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers. Σταυρίδου Ε. (2000). Συνεργατική µάθηση στις Φυσικές Επιστήµες. Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας. Sorensen R. (1992). Thought Experiments.N.Y.: Oxford University Press. Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: the development of higher psychological processes. Cambridge, M.A.: Harvard University Press. Vygotsky, L. (1993). Σκέψη και γλώσσα. Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα. Wertch, J. (1991) Voices of the Mind: A Sociocultural Approach to Mediated Action. Cambridge, MA: Harvard University Press. Wertch, J. Del Rio, P. and Alvarez, A. (1995) Sociocultural studies: history, action and mediation, in Wertsch J., Del Rio P. and Alvarez A. (eds), Sociocultural Studies of mind. Cambridge: Cambridge University Press Κόµης, Β., Φειδάς, Χ. (2000). Παιδαγωγικές και τεχνολογικές αρχές σχεδίασης ενός λογισµικού συνεργατικής χαρτογράφησης βασισµένο στο διαδίκτυο. 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην εκπαίδευση». Πάτρα, Οκτώβριος

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο καιρός» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης. ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ

Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ «Ενσωμάτωση και αξιοποίηση των εννοιολογικών χαρτών στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσα από μία δραστηριότητα εποικοδομητικού τύπου» Δέγγλερη Σοφία Μουδατσάκη Ελένη Λιόβας

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτο Κεφάλαιο Φάσεις & Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση...13 1.1 Εκπαιδευτική Τεχνολογία: η προϊστορία της πληροφορικής στην εκπαίδευση 14

Πρώτο Κεφάλαιο Φάσεις & Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση...13 1.1 Εκπαιδευτική Τεχνολογία: η προϊστορία της πληροφορικής στην εκπαίδευση 14 Περιεχόµενα Πρώτο Κεφάλαιο Φάσεις & Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση....13 1.1 Εκπαιδευτική Τεχνολογία: η προϊστορία της πληροφορικής στην εκπαίδευση 14 1.1.1 Ορισµός της εκπαιδευτικής τεχνολογίας...14

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Η σκέψη αναπτύσσεται (προϊόν οικοδόμησης και αναδόμησης γνώσεων) στα πλαίσια συνεργατικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1. Οι ψηφιακές τεχνολογίες ως γνωστικά εργαλεία στην υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: εκπαιδευτικό υλικό

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: εκπαιδευτικό υλικό «ΜΙΚΡΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΣΕ ΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ». ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ Κόκκοτας Π., Πήλιουρας Π.*, Μαλαµίτσα Αικ., Σταµούλης Ευθ., Αντωνίου Α.,

Διαβάστε περισσότερα

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας Τι είναι γνώση; Για τη γνώση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός συμφωνημένος ορισμός. Κατά έναν ορισμό είναι η θεωρητική

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μάθηµα: Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Γ Φάσης) ΜΙΧΑΗΛ ΣΚΟΥΜΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων.

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Απόλυτη τιµή πραγµατικών αριθµών. Συµµεταβολή σηµείων. Θέµα: Στο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Τα διδακτικά σενάρια

Τα διδακτικά σενάρια 2.2.4.1 Τα διδακτικά σενάρια Το ζήτηµα της διδακτικής αξιοποίησης του λογισµικού αποτελεί σηµείο προβληµατισµού ερευνητών και εκπαιδευτικών που ασχολούνται µε την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή

Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή 1. Εισαγωγή. Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Άννα Κουκά Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Η γνώση συγκροτείται μέσα σε καταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος

Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών ΟιΤΠΕχαρακτηρίζουνόλαταμέσαπουείναιφορείς άυλων μηνυμάτων (χαρακτήρες, εικόνες, ήχοι). Η αξιοποίησή

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00

Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής. Περιγραφή μαθήματος. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Παρασκευή 17:00-20:00 email: gpalegeo@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της Πληροφορικής" εννοούμε τη μελέτη,

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics»

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» ΣΧΟΛΕΙΟ Π.Π.Λ.Π.Π. ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: Β Νόµος του Νεύτωνα ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Σφαέλος Ιωάννης Συνοπτική Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Θεωρίες Μάθησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Κάθε εκπαιδευτικός (εκούσια ή ακούσια) υιοθετεί μια θεωρία μάθησης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες εκπαιδευτικές τεχνολογίες. Για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI

Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση. Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI 2 o Πανελλήνιο Συνέδριο Η ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών και η Εφαρµογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση Λευκωσία 3-5 Μαΐου 2000 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ ΤΟΜΟΣ ΙI Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής Πανεπιστήµιο Κύπρου

Διαβάστε περισσότερα

Τα νοητικά πειράματα και ο ρόλος τους στις Φυσικές Επιστήμες

Τα νοητικά πειράματα και ο ρόλος τους στις Φυσικές Επιστήμες Νοητικά πειράματα: Η παρουσίασή τους στο διαδίκτυο. Έρευνα για την παρουσίασή τεσσάρων νοητικών πειραμάτων στο διαδίκτυο με σκοπό την αξιοποίησή τους στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Αθανάσιος Βελέντζας

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Η Πληροφορική στην Ελληνική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Γυμνάσιο Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.

Περιγραφή μαθήματος. Εαρινό εξάμηνο 2009-2010. Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail. Μάθημα: Διδακτική της Πληροφορικής I Εαρινό εξάμηνο 2009-2010 Διδάσκων: Παλαιγεωργίου Γ. Διαλέξεις: Δευτέρα 14:00-18:00 email: gpalegeo.teaching@gmail.com Περιγραφή μαθήματος Με τον όρο "Διδακτική της

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας Άννα Κουκά Μοντέλα για τη διδασκαλία της Χημείας Εποικοδομητική πρόταση για τη διδασκαλία «Παραδοσιακή»

Διαβάστε περισσότερα

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Το ηλιακό μας σύστημα Συγγραφέας: Παναγιώτα Παπαγρηγορίου Τάξη: ΣΤ Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γεωγραφία, Ιστορία, Γλώσσα, Αισθητική Αγωγή Συμβατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕ60/70, ΠΕ02, ΠΕ03, ΠΕ04)

ΠΕ60/70, ΠΕ02, ΠΕ03, ΠΕ04) «Επιµόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία» (Γ ΚΠΣ, ΕΠΕΑΕΚ, Μέτρο 2.1, Ενέργεια 2.1.1, Κατηγορία Πράξεων 2.1.1 θ) Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών για

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικά Διερευνητικής Μεθόδου στη Μάθηση και τη Διδασκαλία

Χαρακτηριστικά Διερευνητικής Μεθόδου στη Μάθηση και τη Διδασκαλία Χαρακτηριστικά Διερευνητικής Μεθόδου στη Μάθηση και τη Διδασκαλία Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών / Π.Δ.Ε. Βορείου Αιγαίου Σε ένα σχολείο που εφαρμόζει την παραδοσιακή διδασκαλία,

Διαβάστε περισσότερα

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: «Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τ.Ε.Π.» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΚΟΚΚΟΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: «Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τ.Ε.Π.» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΚΟΚΚΟΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 1 ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ Ι ΑΣΚΑΛΕΙΟ ΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: «Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τ.Ε.Π.» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΚΟΚΚΟΤΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον)

Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον) ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ με τη βοήθεια του λογισμικού Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον) Φυσική Β Λυκείου Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Νοέμβριος 2013 0 ΤΙΤΛΟΣ ΝΟΜΟΙ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη 33 Πρόταση διδασκαλίας με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ τάξης Δημοτικού: Μαθαίνω για τα σημαντικά έργα που υπάρχουν στην Ελλάδα μέσα από το google earth Καρτσιώτου Θωμαϊς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αγωγοί και µονωτές» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Διδακτική της Πληροφορικής Η Πληροφορική ως αντικείμενο και ως εργαλείο μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αξονική συµµετρία» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας 1. Εισαγωγή Σχολιασµός των εργασιών της 16 ης παράλληλης συνεδρίας µε θέµα «Σχεδίαση Περιβαλλόντων για ιδασκαλία Προγραµµατισµού» που πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο του 4 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «ιδακτική

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία στην Εκπαίδευση Εισαγωγή. Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 24/9/2012

Τεχνολογία στην Εκπαίδευση Εισαγωγή. Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 24/9/2012 Τεχνολογία στην Εκπαίδευση Εισαγωγή Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 24/9/2012 Μάθηση Γενικότερος όρος από την «εκπαίδευση» Την εκπαίδευση την αντιλαμβανόμαστε σαν διαδικασία μέσα στην τάξη «Μάθηση» παντού και συνεχώς

Διαβάστε περισσότερα

Όταν κοιτάς από ψηλά Σχήµα-Ανάγλυφο της Γης

Όταν κοιτάς από ψηλά Σχήµα-Ανάγλυφο της Γης ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Η γη από το διάστηµα» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ Μάθημα 1 ο 14/3/2011 Περίγραμμα και περιεχόμενο του μαθήματος Μάθηση με την αξιοποίηση του Η/Υ ή τις ΤΠΕ Θεωρίες μάθησης Εφαρμογή των θεωριών μάθησης στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αγωγοί και µονωτές» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αναπνευστικό σύστηµα» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4ΕΤΔΕ 108 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 7 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής Διδακτική της Πληροφορικής ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ανδρέας Σ. Ανδρέου (Αναπλ. Καθηγητής ΤΕΠΑΚ - Συντονιστής) Μάριος Μιλτιάδου, Μιχάλης Τορτούρης (ΕΜΕ Πληροφορικής) Νίκος Ζάγκουλος, Σωκράτης Μυλωνάς (Σύμβουλοι Πληροφορικής)

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Τι είναι μάθηση; Συμπεριφορισμός: Aλλαγή συμπεριφοράς Γνωστική ψυχολογία: Aλλαγή νοητικών δομών Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Όνοµα: Τάσος Αναστάσιος Επώνυµο: Μικρόπουλος Τίτλος: Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Εφαρµογών Εικονικής Πραγµατικότητας στην Εκπαίδευση, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι ΑΣΚΩΝ: ΣΦΑΕΛΟΣ Ι. ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΤΩΣΗ - ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΒΟΛΗ Βασική ιδέα: Οι µαθητές παρακολουθώντας τις προσοµοιώσεις για την ελεύθερη πτώση, την πτώση σώµατος

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση των νοητικών πειραμάτων στα σχολικά εγχειρίδια Η περίπτωση παρουσίασης της νευτώνειας μηχανικής

Η χρήση των νοητικών πειραμάτων στα σχολικά εγχειρίδια Η περίπτωση παρουσίασης της νευτώνειας μηχανικής ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, ΤΕΥΧΟΣ B Διδακτική και Διδασκαλία της Φυσικής Η χρήση των νοητικών πειραμάτων στα σχολικά εγχειρίδια

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας

Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (

Διαβάστε περισσότερα

Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Σύγχρονες θεωρητικές αντιλήψεις Ενεργή συμμετοχή μαθητή στην oικοδόμηση - ανάπτυξη της γνώσης (θεωρία κατασκευής της γνώσης-constructivism).

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Η τάξη µου» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα. συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη τιµή.

Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα. συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη τιµή. Σενάριο 6. Συµµεταβολές στο ισοσκελές τρίγωνο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη

Διαβάστε περισσότερα

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών 3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Παρουσίαση βασισμένη στο κείμενο: «Προδιαγραφές ψηφιακής διαμόρφωσης των

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο Η διερευνητική διδακτική προσέγγιση στην ανάπτυξη και την αξιολόγηση της κριτικής σκέψης των μαθητών Σταύρος Τσεχερίδης Εισαγωγή Παρά την ευρεία αποδοχή της άποψης ότι η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Καθηγητής Αθανάσιος Τζιμογιάννης Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΙΤΥΕ «Διόφαντος» ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer

Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer Συνεργατικές δραστηριότητες για την εξ αποστάσεως επιμόρφωση/υποστήριξη περιθαλπόντων ασθενών με νόσο Alzheimer Αναστάσιος Καρακώστας, Θρασύβουλος Τσιάτσος {akarakos,tsiatsos}@csd.auth.gr Τμ. Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Φυσικές Επιστήμες Θεματικό εύρος το οποίο δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος. Έμφαση στην ποιότητα, στη συστηματική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΙΑΣΙΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία

Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Προσομοίωσης

Εφαρμογές Προσομοίωσης Εφαρμογές Προσομοίωσης H προσομοίωση (simulation) ως τεχνική μίμησης της συμπεριφοράς ενός συστήματος από ένα άλλο σύστημα, καταλαμβάνει περίοπτη θέση στα πλαίσια των εκπαιδευτικών εφαρμογών των ΤΠΕ. Μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα Σενάριο 3. Τα µέσα των πλευρών τριγώνου Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα τριγώνων, τριγωνοµετρικοί αριθµοί περίµετρος και εµβαδόν.

Διαβάστε περισσότερα

το σύστηµα ελέγχει διαρκώς το µαθητή,

το σύστηµα ελέγχει διαρκώς το µαθητή, Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Ένας νηπιαγωγός, προκειµένου να διδάξει σε παιδιά προσχολικής ηλικίας το λεξιλόγιο των φρούτων Σωστό και λαχανικών που συνδέονται µε τις διατροφικές συνήθειες µας, δε ζητάει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ60/70 (78 ώρες)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ60/70 (78 ώρες) ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ60/70 (78 ώρες) 1. 9 Εκπαιδευτική χρήση βασικών εργαλείων πληροφορικής, πολυµεσικών εργαλείων και του διαδικτύου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ I Εισαγωγή στην εκπαιδευτική τεχνολογία 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή στη µάθηση και την τεχνολογία 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Από τη θεωρία στην εφαρµογή 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η/Υ και υπολογιστικά εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΗ ΣΤ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. ΤΕΥΧΟΣ 2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ. (Σελίδες από το βιβλίο του µαθητή )

ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΗ ΣΤ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. ΤΕΥΧΟΣ 2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ. (Σελίδες από το βιβλίο του µαθητή ) ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΑΞΗ ΣΤ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΕΥΧΟΣ 2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ (Σελίδες από το βιβλίο του µαθητή 136-141) Μάνου Βασιλική ασκάλα, Μετεκ. Μ Ε. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύµφωνα µε την εποικοδοµητική

Διαβάστε περισσότερα

H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ

H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ 2 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 495 H ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ Η.Υ. ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ Τσιπουριάρη Βάσω Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΠΕΪΚΑΚΗ Επιβλέπων καθηγητής: Αντωνιάδης Νικόλαος ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Εκπαίδευση από απόσταση Η τηλεμάθηση Ιδρυματική εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή»

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» Ψηφιακό σχολείο: Το γνωστικό πεδίο των Μαθηματικών «Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΟΥ Πληροφορικός ΠΕ19 (1 ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ, ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΗ, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΒΑΚΙΟΥ (E-SLATE)

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ, ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΗ, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΒΑΚΙΟΥ (E-SLATE) ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ, ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΗ, ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΒΑΚΙΟΥ (E-SLATE) Βασιλοπούλου Ευαγγελία, Γιαννακόπουλος ηµήτρης, Εκπαιδευτικοί,

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών μοντέλων.

των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών μοντέλων. Θεωρίες Μάθησης και ιδακτικές Στρατηγικές Εισαγωγή γή στις βασικές έννοιες 11/4/2011 Σκοπός του 3 ου μαθήματος Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ. Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες

Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ. Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες Θεωρίες μάθησης για τις ΤΠΕ Συμπεριφορισμός (behaviorism) Γνωστικές Γνωστικής Ψυχολογίας (cognitive psychology) Εποικοδομητισμός (constructivism)

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch

Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΠΕ 19 Εκπαιδευτικός Πληροφορικής Ενότητα Προγραµµατισµός στο ηµοτικό (Ε και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία. Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19

ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία. Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19 ΤΠΕ στα ηµοτικά Σχολεία Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ Ηλεκτρολόγος Μηχ & Μηχ. Η/Υ Εκπαιδευτικός ΠΕ19 Παρουσίαση ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράµµατος Σπουδών Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών, ΕΠΠΣ-ΑΠΣ Υλικό Επιµόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Το λογισµικό Άτλαντας CENTENNIA µπορεί να χρησιµοποιηθεί 1. Α) Στην ιστορία. Σωστό το ) Σωστό το Γ)

Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Το λογισµικό Άτλαντας CENTENNIA µπορεί να χρησιµοποιηθεί 1. Α) Στην ιστορία. Σωστό το ) Σωστό το Γ) Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Το λογισµικό Άτλαντας CENTENNIA µπορεί να χρησιµοποιηθεί Α) Στην ιστορία. Α) Β) Γ) ) Απλή Β) Στη µελέτη περιβάλλοντος. Γ) Στις φυσικές επιστήµες. ) Σε όλα τα παραπάνω. Είστε

Διαβάστε περισσότερα

Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών

Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών Διαφοροποίηση στρατηγικών διδασκαλίας ανάλογα με το περιεχόμενο στα μαθήματα των φυσικών επιστημών Κων/νος Στεφανίδης Σχολικός Σύμβουλος Πειραιά kstef2001@yahoo.gr Νικόλαος Στεφανίδης Φοιτητής ΣΕΜΦΕ, ΕΜΠ

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής της Πληροφορικής Ενότητα 1: Μ. Γρηγοριάδου, Α. Γόγουλου, Ε. Γουλή Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Περιεχόμενα : Βασικές Έννοιες Θεωρίες Μάθησης Στρατηγικές Διδασκαλίας Οργάνωση

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Να γνωρίσουν οι µαθητές όσο το δυνατό περισσότερες έννοιες

Να γνωρίσουν οι µαθητές όσο το δυνατό περισσότερες έννοιες Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις 5 Απλή Απλή Όταν διδάσκουµε Φυσικές Επιστήµες µε ΤΠΕ πρέπει κυρίως να αποσκοπούµε στο: Όταν υπάρχει καλά εξοπλισµένο εργαστήριο µε πραγµατικά πειράµατα δεν υπάρχει λόγος ένταξης

Διαβάστε περισσότερα

Έργο ΕΠΕΑΕΚ-ΣΕΙΡΗΝΕΣ-ΕΙΚΩΝ

Έργο ΕΠΕΑΕΚ-ΣΕΙΡΗΝΕΣ-ΕΙΚΩΝ Έργο ΕΠΕΑΕΚ-ΣΕΙΡΗΝΕΣ-ΕΙΚΩΝ Π. Πιντέλας Συμμετέχοντες Φορείς Εργαστήριο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικού Λογισμικού Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα Μαθηματικών Εργαστήριο Πολυμέσων & Εικονικής Πραγματικότητας, Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

Ημερίδα. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική πολιτική, κοινωνία, σχολείο ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Έργο: Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) Επιστημονική υπεύθυνη: Καθηγήτρια Ζωή Παπαναούμ Ημερίδα Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Παρουσίαση μαθήματος. Διδάσκων: Βασίλης Κόμης, Καθηγητής

Ενότητα 1: Παρουσίαση μαθήματος. Διδάσκων: Βασίλης Κόμης, Καθηγητής Διδακτική της Πληροφορικής: Ερευνητικές προσεγγίσεις στη μάθηση και τη διδασκαλία Μάθημα επιλογής B εξάμηνο, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση

Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση Η Ε.Ε και οι πολιτικές εκπ/κών χρήσεων των ΤΠΕ Αρχή στις αρχές δεκαετίας του1990 Σύνοδος της Λισσαβόνας (2000) θέτει ως ορόσημο το 2010 για

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ

Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ Ψηφιακός εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων: Ένα βήμα για τη νοηματοδοτημένη παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ Τάσος Μικρόπουλος Συντονιστής ψηφιακού εμπλουτισμού βιβλίων Φυσικής H ψηφιακή στρατηγική για την

Διαβάστε περισσότερα

ιδακτικό Μοντέλο Περιεχόµενα ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός Ανάλυση Αναγκών Μαθητή

ιδακτικό Μοντέλο Περιεχόµενα ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός Ανάλυση Αναγκών Μαθητή ιδακτικό Μοντέλο ρ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου Περιεχόµενα Εποικοδοµισµός E-learning - Ορισµός ιδακτικό Μοντέλο Ανάλυση Αναγκών Μαθητή Εποικοδοµισµός Construct ή construction: Κατασκεύασµα ή

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση. Τεχνολογίες Πληροφορίας & (ΤΠΕ-Ε)

Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση. Τεχνολογίες Πληροφορίας & (ΤΠΕ-Ε) Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση (ΤΠΕ-Ε) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Η αξιοποίηση των σύγχρονων Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην εκπαίδευση και τη µάθηση Πώς οι ΤΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Μιχάλης Σκουµιός Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης) Παρατήρηση ιδασκαλίας και Μοντέλο Συγγραφής Έκθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση

Διάγραμμα Μαθήματος. Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUG-552 Εφαρμογές της Τεχνολογίας στην Ειδική Εκπαίδευση 10 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πολυμεσικό σύστημα διδασκαλίας των μαθηματικών (Εφαρμογή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση)

Εκπαιδευτικό πολυμεσικό σύστημα διδασκαλίας των μαθηματικών (Εφαρμογή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) Εκπαιδευτικό πολυμεσικό σύστημα διδασκαλίας των μαθηματικών (Εφαρμογή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) Γ. Γρηγορίου, Γ. Πλευρίτης Περίληψη Η έρευνα μας βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης της. Αναφέρεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι ΑΣΚΩΝ: ΣΦΑΕΛΟΣ Ι. ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ: H ENNOIA THΣ ΤΡΙΒΗΣ Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειµένου υναµική στο επίπεδο (1.3) Ο νόµος της Τριβής ( 1.3.7.) Εκτιµώµενη

Διαβάστε περισσότερα

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι

Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Εικονική πραγματικότητα και εκπαίδευση: Εκπαιδευτικά εικονικά περιβάλλοντα και κόσμοι Αναστάσιος Μικρόπουλος Εργαστήριο Εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας στην Εκπαίδευση Πανεπιστήμιο Τεχνολογίες μάθησης

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΞΑΝΘΗ 2013, 2 ο ΣΕΚ ΞΑΝΘΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΙΔΗΣ Μαθηματικός www.kutidis.gr ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Νέες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ- ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ- ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ»

ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ- ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ- ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ» ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ- ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ- ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ» Παπανδρέου Σταυρούλα Β Γενική Αρ.Μητρώου: 1. Μάθηµα ιδακτική ενότητα Η διδακτική ενότητα αφορά τις αλλαγές στην επιφάνεια της γης

Διαβάστε περισσότερα