ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Ερευνητική εργασία: Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά σου στερεί κάθε ελεύθερία Σελ...45

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Ερευνητική εργασία: Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά σου στερεί κάθε ελεύθερία Σελ...45"

Transcript

1 Η εξάρτηση σου στερεί την ελευθερία. Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου του 1ου ΓΕΛ Καλλιθέας Σχ. Έτος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ερευνητική εργασία: Εθισµός στο τζόγο Μια αναλυτική προσέγγιση του φαινοµένου. Σελ....3 Ερευνητική εργασία: Εξάρτηση από το κάπνισµα Σελ Ερευνητική εργασία: Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά σου στερεί κάθε ελεύθερία Σελ Ερευνητική εργασία: Εξάρτηση από το διαδίκτυο Σελ

3 ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΤΖΟΓΟ ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΟΜΑ Α: ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ ΗΣ ΗΜΗΤΡΗΣ ΗΛΙΑ ΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΙΛΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΚΟΒΟΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ: ΒΙΣΒΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 3

4 Περιεχόµενα Περίληψη... 5 Α ΜΕΡΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 Β ΜΕΡΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ... 6 Aντί ορισµού... 6 Ερµηνεία συµπεριφοράς... 8 Οικονοµική διάσταση Προώθηση-προβολή Προβληµατισµός Ιδιαίτερα για εφήβους Αυτοδιάγνωση Αναζήτηση βοήθειας Τρόποι αντιµετώπισης Γ ΜΕΡΟΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ Βιωµατική Προσέγγιση Συνέντευξη Ερωτηµατολόγιο ΜΕΡΟΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία συνίσταται στη µελέτη δηµοσιογραφικών άρθρων που είναι δηµοσιευµένα στο διαδίκτυο και ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας καθώς και στη σύνταξη ερωτηµατολογίου σχετικά µε τον τζόγο και τον εθισµό σε αυτόν. Θελήσαµε να κατανοήσουµε όσο µπορούµε το µηχανισµό της εξάρτησης αυτής, να την ερµηνεύσουµε, να επισηµάνουµε την επικινδυνότητα του τζόγου για τους εφήβους, λόγω κυρίως της συνεχούς προβολής του και της εξοικείωσης των εφήβων µε το internet, παρουσιάζοντας παράλληλα και το οικονοµικό περιβάλλον µέσα στο οποίο καλλιεργείται, και προτείνοντας και τρόπους βοήθειας και αντιµετώπισης της εξάρτησης αυτής. Επίσης, η εργασία αυτή περιλαµβάνει ένα ερωτηµατολόγιο, δηµιουργηµένο από την οµάδα µας, το οποίο αφού µοιράσαµε σε ένα µικρό δείγµα, θελήσαµε να επεξεργαστούµε. Η επεξεργασία των στοιχείων, επειδή αυτά είναι περιορισµένα, δεν µας αφήνει να να βγάλουµε συµπεράσµατα για τον τρόπο που σκέπτονται οι συνοµήλικοί µας και οι γονείς τους γενικά, αλλά δείχνει ότι οι συµµετέχοντες «συµφωνούν» µε τα θεωρητικά στοιχεία που συγκεντρώσαµε. Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ζήτηµα που µας απασχόλησε είναι η εξάρτηση από το τζόγο, δηλαδή η παθολογική συµπεριφορά κατά την οποία το άτοµο ελέγχοντας όλο και λιγότερο την επιθυµία του να κάνει µια ενέργεια, στοιχηµατίζει, ρισκάρει ένα χρηµατικό ποσό µε σκοπό να κερδίσει ένα µεγαλύτερο. Το ενδιαφέρον µας κίνησε το γεγονός ότι κατά την απουσία εξαρτησιογόνου ουσίας, ο εξαρτηµένος θεωρείται και πάλι ασθενής και συχνά παρουσιάζει ψυχοσωµατικά συµπτώµατα. Για αυτό το λόγο θελήσαµε να κατανοήσουµε όσο µπορούµε το µηχανισµό της εξάρτησης αυτής. Επιπλέον, θεωρήσαµε το θέµα ενδιαφέρον και όσον αφορά την κοινωνική του διάσταση γιατί από τη µια πλευρά παρατηρείται αύξηση των δραστηριοτήτων που είναι δραστηριότητες τζόγου, άρα και των ασχολούµενων µε αυτόν, όπως δείχνει και η ενασχόληση των ΜΜΕ µε το θέµα, από την άλλη όµως δεν ερευνάται στη χώρα µας όσο 5

6 άλλες µορφές εξάρτησης, τη στιγµή που στο εξωτερικό γίνονται πολλές έρευνες για το gambling όπως αποκαλείται. Σκοπός της έρευνας ήταν να µάθουµε περισσότερα για τη φύση τηςεξάρτησης και να ενηµερώσουµε στη συνέχεια και τους συµµαθητές µας. Καθώςο συστηµατική ενασχόληση µε το τζόγο είναι ένα φαινόµενο που αφορά όλοκαι περισσότερους νέους της ηλικίας µας, είναι σηµαντικό να γνωρίζουµε όσο τοδυνατόν περισσότερα για τον εθισµό αυτού του είδους και τους κινδύνους πουκρύβει, να προσεγγίσουµε και να παρουσιάσουµε αλήθειες και γνώση γύρω απότο θέµα. Επειδή στην εξάρτηση από το τζόγο δεν εµπλέκονται εξαρτησιογόνες ουσίες, θεωρούσαµε ότι το αν κινδυνεύει κάποιος να εξαρτηθεί καθορίζεται από ψυχολογικούς παράγοντες και την ιδιοσυγκρασία του ατόµου. Την υπόθεση αυτή προσπαθήσαµε να ελέγξουµε µέσω των συνεντεύξεων µε τους ειδικούς και µέσω της µελέτης της βιβλιογραφίας. Επιπλέον, θεωρούσαµε ότι η ενασχόληση µε το τζόγο συνδέεται µε τη στάση της οικογένειας και του κοινωνικού περίγυρου, µε την έννοια ότι το εξαρτηµένο άτοµο είναι πιο πιθανό να προέρχεται από ένα περιβάλλον που αντιµετωπίζει µε χαλαρότητα την ενασχόληση µε το τζόγο. Τα ερωτήµατα που µας παρακίνησαν για την εργασία αυτή και στα οποία προσπαθήσαµε να απαντήσουµε είναι τα εξής: 1. Πώς οδηγούνται οι νέοι στην ενασχόληση µε το τζόγο και πώς συµβάλλει το internet σε αυτό; 2.Πώς µπορεί ο τζόγος, που στην πραγµατικότητα είναι µια δραστηριότητα κι όχι µια εξαρτησιογόνος ουσία, να είναι εθιστικός; 3.Tί κινδύνους διατρέχουν οι εθισµένοι; 4. Υπάρχει δρόµος επιστροφής για τους εθισµένους στο τζόγο; Πώς αντιµετωπίζεται η εξάρτηση; Για την έρευνά µας, ανατρέξαµε σε βιβλιογραφία, ελληνική και ξενόγλωσση, και αντλήσαµε πληροφορίες από το ιαδίκτυο, από επίσηµες ιστοσελίδες 6

7 Νοσοκοµείων, Ιδρυµάτων, Οργανισµών και προγραµµάτων απεξάρτησης, σχετικά µε τα αίτια που ωθούν τα άτοµα στην ενασχόληση µε το τζόγο και, τελικά, στον εθισµό σε αυτόν, καθώς και πληροφορίες για την απεξάρτηση από αυτόν. Για την ηλεκτρονική αναζήτηση χρησιµοποιήσαµε τις ακόλουθες λέξεις κλειδιά: εθισµός στο τζόγο, θεραπεία απεξάρτησης από το τζόγο, ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, pathological gambling, gambling addiction, gambling and youth. Επίσης, µιλήσαµε µε εξειδικευµένη κοινωνιολόγο για να µας δώσει έγκυρες απαντήσεις στα ερωτήµατά µας. Εκτός από την αναζήτηση υλικού στο διαδίκτυο, και τη συλλογή στοιχείων από τη συζήτηση µε ειδικούς, διαµορφώσαµε και µοιράσαµε ερωτηµατολόγιο για συµπλήρωση σε συµµαθητές µας και γονείς τους, αλλά επιπλέον διαµορφώσαµε, µε την καθοδήγηση ειδικού σε θέµατα εξάρτησης, ένα µικρό βιωµατικό θεατρικό. Έτσι καταφέραµε να εµπλακούµε στην έρευνά µας, όσο περισσότερο µπορούσαµε και βρήκαµε απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήµατα, οι οποίες προήλθαν από διαφορετικές πηγές και µας οδήγησαν να προσεγγίσουµε µε πολλούς τρόπους το θέµα που αναλάβαµε να διερευνήσουµε. Ωστόσο, στη διάθεσή µας είχαµε περιορισµένο χρόνο για το ερευνητικό κοµµάτι της εργασίας και για τη συγγραφή της, πρόβληµα που το ενίσχυσε η απειρία µας πάνω στη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσουµε. Η σύνταξη των ερωτηµατολογίων ώστε να εξασφαλίζουν κατά το δυνατό κάλυψη του θέµατος ήταν απαιτητική και πολύ περισσότερο ήταν η επεξεργασία τους. Το ερωτηµατολόγιο είναι αποτέλεσµα εργασίας της οµάδας µας και διαµορφώθηκε καθώς συγκεντρώναµε υλικό, βάσει των προβληµατισµών και των ερωτηµάτων που µας δηµιουργούνταν, χωρίς τη χρήση κάποιου έτοιµου ερωτηµατολογίου. 7

8 Β. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ 1.Αντί ορισµού : «Κυνηγώντας τα κέρδη» «Η καρδιά µου πάει να σπάσει. Παρακολουθώ µε κοµµένη την ανάσα, όλο µου ο σώµα είναι σε ένταση καθώς βλέπω τα άλογα να καλπάζουν προς τη γραµµή του τερµατισµού. Το µόνο που σκέφτοµαι είναι να κερδίσω, να κερδίσω έστω κι ένα µικρό ποσό για να έρθω στα ίσια µου. Λίγη τύχη χρειάζοµαι για να µην έχω πια σκοτούρες. Στις τρεις τελευταίες ιπποδροµίες έχασα πάρα πολλά χρήµατα, µου έχουν µείνει µόνο µερικά ευρώ, και αν ξαναχάσω, είναι βέβαιο ότι θα έχω µεγάλο πρόβληµα. Αισθάνοµαι αναστάτωση, φόβο, πανικό όλα αυτά τα αισθήµατα µπερδεύονται και µε κυριεύουν, αισθάνοµαι φοβερή έξαψη. Είµαι σαν ντοπαρισµένος. Τα βλέπω να τρέχουν, το άλογό µου αρχίζει να περνάει µπροστά, θα κερδίσω, το ξέρω ότι θα κερδίσω. εν είχα σκοπό να παίξω στα άλογα σήµερα. Έχω βαρεθεί να χρωστάω συνέχεια, να δανείζοµαι από τους φίλους µου ακόµα και για το φαγητό, να µην έχω χρήµατα για να πάω τα παιδιά µου µια βόλτα, να φτιάξω το αυτοκίνητο ή να πάω µε τη Μαρία, τη γυναίκα µου, διακοπές αυτό το Πάσχα. Αυτό γίνεται εδώ και τέσσερα χρόνια, και στα 27 µου χρόνια δεν έχω χρήµατα να αγοράσω ούτε καν τα απαραίτητα για την οικογένειά µου. Είχε έρθει πια η ώρα να φανώ δυνατός: ήµουν αποφασισµένος να πληρώσω το ενοίκιο αυτού του µήνα. εν έπρεπε να παρασυρθώ..αν κέρδιζα θα έλυνα όλα µου τα προβλήµατα Ένιωθα τόσο έντονα την επιθυµία να στοιχηµατίσω Ούτε για µια στιγµή δε σκέφτηκα ότι υπήρχε και η πιθανότητα να χάσω. Αισθάνθηκα άσχηµα που είπα ψέµατα στη Μαρία ότι δήθεν θα έκανα υπερωρία. Χριστέ µου, το σιχαίνοµαι αυτό το µούδιασµα που µε διαπερνά όταν χάνω και την τελευταία δεκάρα. Το άλογο θα είχε κερδίσει αν ο ηλίθιος αναβάτης δεν του είχε κόψει τη φόρα τόσο νωρίς τι θα πω στη Μαρία για τα χρήµατα από την υποτιθέµενη υπερωρία; Ξέρω, θα πω ότι τα δάνεισα στο Χρήστο θα το χάψει σίγουρα. 8

9 Χάνω τον έλεγχο. εν θα ξανασυµβεί, το υπόσχοµαι. Το µόνο που αισθάνοµαι όταν παίζω είναι δυστυχία και απογοήτευση, και έπειτα ξεσπάω στην οικογένειά µου. Ναι!! Κέρδισα, τα κατάφερα! Το ήξερα ότι θα κερδίσω, δεν ήταν δα και κάτι φοβερό.θα ξανακερδίσω, είµαι σίγουρος γι αυτό Αν αρχίσω να χάνω, θα σταµατήσω όταν πέσω στα 200 ευρώ. Το υπόσχοµαι». ( Alex Blaszczynski, 2003) Ο παθολογικός τζόγος είναι προφανώς ένα είδος συµπεριφορικού εθισµού, όπου το άτοµο δεν µπορεί να σταµατήσει µια συγκεκριµένη συµπεριφορά, καθώς αυτή τον κάνει να αισθάνεται όµορφα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι σε επίπεδο φυσιολογίας οι συµπεριφορικοί εθισµοί έχουν παρόµοιο τρόπο λειτουργίας µε τον εθισµό σε ουσίες και σχετίζονται µε τον κλασικό µηχανισµό ερεθίσµατος και ανταµοιβής. Σύµφωνα µε µελέτη (Linnet, Peterson, Doudet, Gjedde & Møller, 2010) που πραγµατοποιήθηκε µεταξύ παθολογικών και µη παθολογικών τζογαδόρων, οι παθολογικοί τζογαδόροι εµφάνισαν υψηλότερη απελευθέρωση ντοπαµίνης 1 στον εγκέφαλο (ventral striatum) από ότι οι µη εθισµένοι. Η διαφορά αυτή παρέµεινε η ίδια σε όλες τις µετρήσεις. εν υπήρξε διαφορά ανάµεσα στα επίπεδα ντοπαµίνης που απελευθερώνονταν στον εγκέφαλο των εξαρτηµένων και των µη εθισµένων όταν κέρδιζαν χρήµατα στο παιχνίδι. Η δυσλειτουργική απελευθέρωση ντοπαµίνης που ακολουθεί την απώλεια χρηµάτων µπορεί να εξηγεί το λόγο που οι παθολογικοί τζογαδόροι επιµένουν να τζογάρουν παρά τις απώλειες. ηλαδή για τους παθολογικούς τζογαδόρους, οι απώλειες εκλαµβάνονται σαν κέρδη στα κέντρα επιβράβευσης του εγκεφάλου τους. 1 Η ντοπαµίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο, ζωτικής σηµασίας για την εµφάνιση ποικίλων συµπεριφορών. Επηρεάζει κυρίως την κίνηση, την ενσυνείδητη σκέψη, την ευχαρίστηση και την δηµιουργία κινήτρων. Είναι ένα απαραίτητο συστατικό των βασικών γαγγλίων του κινητικού λοβού (of the basal ganglia motor loop), καθώς και ο νευροδιαβιβαστής που ελέγχει κατεξοχήν την ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου. Κυρίως, είναι ο ρόλος της στην αίσθηση της ευχαρίστησης και της πρόκλησης κινήτρου που προκαλεί την προσοχή των περισσότερων νευροβιολόγων. Σε ορισµένες περιοχές του εγκεφάλου η απελευθέρωση ντοπαµίνης δίνει στο άτοµο την αίσθηση ευχαρίστησης ή ικανοποίησης. 9

10 2. Ερµηνεία της συµπεριφοράς Το χρηµατικό κίνητρο είναι καθοριστικός παράγοντας της συµπεριφοράς του κάθε παίκτη και η πιο εύγλωττη απόδειξη, είναι η αυξηµένη συµµετοχή στην αγορά λαχείων όταν υπάρχει υψηλό τζακ ποτ. Οι περιστασιακοί παίκτες, αν και επιδιώκουν το κέρδος, δεν το βλέπουν ως µόνιµη και πρωταρχική πηγή εισοδήµατος. Από την άλλη, ισχύει ακριβώς το αντίθετο για τους καταχρηστικούς παίκτες. Σηµαντικά κέρδη αυξάνουν την επιθυµία αυτού που παίζει µέχρι καταχρήσεως να ξανακερδίσει και οι καταχρηστικοί παίκτες θυµούνται ότι έχουν κερδίσει πολλά λεφτά στην αρχή της «καριέρας» τους. Αυτά τα κέρδη υποδαυλίζουν ακόµη περισσότερο την επιθυµία του παίκτη να κερδίσει παραπάνω χρήµατα και αυξάνουν την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Απαξ και το άτοµο µπει σε αυτόν τον φαύλο κύκλο, η ανάγκη να κερδίσει χρήµατα µεταµορφώνεται στην ανάγκη να καλύψει τη χασούρα που γεννήθηκε από την τυπολατρία της όλης διαδικασίας. Ο καταχρηστικός παίκτης προσπαθεί αέναα να καλύψει το χάσιµο, δεδοµένης της αδυναµίας του να αντιληφθεί ότι δεν µπορεί να νικάει συνέχεια και βάσει σχεδίου σε παιχνίδια που καθορίζονται από τύχη (Βάρβογλη, 2000). εν είναι αποκλειστικά οικονοµικοί παράγοντες που καθορίζουν την επιθυµία και συµµετοχή του ατόµου σε τυχερά παιχνίδια. Υπάρχουν διανοητικές και συναισθηµατικές διεργασίες που βρίσκονται στη βάση της συµπεριφοράς αυτής. Η προκατειληµµένη εκτίµηση του αποτελέσµατος ευθύνεται και για το γεγονός ότι οι παίκτες αποδίδουν το νίκη στις ικανότητές τους και τις αποτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες και έτσι διατηρούν την ψευδαίσθηση ότι ελέγχουν την κατάσταση. Η παγίδα των τυχερών παιχνιδιών είναι να τα θεωρήσει κανείς παιχνίδια ικανότητας. Στην πραγµατικότητα, οι φανατικοί των τυχερών παιχνιδιών εξακολουθούν να χρησιµοποιούν τις ίδιες λογικές αρχές που διέπουν την καθηµερινή ζωή σε µια ιδιάζουσα κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από την τύχη. Ετσι, αντιµετωπίζοντας τα τυχερά παιχνίδια σύµφωνα µε την αρχή του αιτίου και αποτελέσµατος, οι παίκτες πείθουν τους 10

11 εαυτούς τους ότι µπορούν κερδίσουν το παιχνίδι αναπτύσσοντας στρατηγικές που ευνοούν τις πιθανότητές τους να κερδίσουν. Αυτή η πεποίθηση υποδαυλίζει την ψευδαίσθηση του ελέγχου και οδηγεί σε µια υπερεκτίµηση των πιθανοτήτων κέρδους. Στα τυχερά παιχνίδια όµως, που το αποτέλεσµα καθορίζεται από την τύχη, είναι εντελώς άχρηστο να βελτιώνει κανείς τη στρατηγική του µε το να προσέχει ιδιαιτέρως τα προηγούµενα αποτελέσµατα. Η ψευδαίσθηση του ελέγχου, που µπορεί να είναι ιδιαιτέρως έντονη, αυξάνει τόσο το ενδιαφέρον για το παιχνίδι όσο και το χρηµατικό ποσό που διαθέτει γι' αυτό ο παίκτης. Κλασικό παράδειγµα της ψευδαίσθησης του ελέγχου είναι η προληπτική συµπεριφορά, όπως το να παίζει κανείς χαρτιά φορώντας κάποιο συγκεκριµένο ρούχο ή χαϊµαλί, διαλέγοντας µια συγκεκριµένη θέση στο τραπέζι ή ακολουθώντας κάποιο άλλο τελετουργικό πιστεύοντας ότι θα ενισχύσει τις πιθανότητές του να κερδίσει. Άλλο παράδειγµα είναι η επιλογή συγκεκριµένων αριθµών οι οποίοι έχουν συναισθηµατική σηµασία για τον παίκτη, όταν διαλέγει λαχείο (Βάρβογλη, 2000). Επίσης µερικοί ψυχολόγοι χρησιµοποιούν τον όρο «µαγική σκέψη» όταν αναφέρονται σε συγκεκριµένες περιόδους κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, στην οποία τα παιδιά πιστεύουν ότι πραγµατικά µπορεί να πραγµατοποιηθεί οτιδήποτε επιθυµούν. Πρόσφατα όµως ανακαλύφθηκε ότι και οι ενήλικοι περνούν την ίδια εµπειρία και αυτό µπορεί να συµβαίνει και στην περίπτωση του τζόγου, όπου µερικοί παίκτες είναι πεπεισµένοι ότι σίγουρα θα κερδίσουν και κατ' επέκταση σχεδιάζουν πού θα εκµεταλλευθούν τα κέρδη τους. Οταν όµως αυτό δεν συµβαίνει, πέφτουν σε κατάθλιψη και χάνουν την αυτοεκτίµησή τους (Τσακίρη, 1999). Εποµένως, τα τυχερά παιχνίδια «είναι άρρηκτα συνδεδεµένα µε την απόκτηση εύκολου και γρήγορου κέρδους. Από την άλλη µεριά βέβαια, ενέχουν το δέλεαρ του περισσότερου και καλύτερου, το στοιχείο του αγνώστου, το στοιχείο της έκπληξης και του απροσδόκητου. Όλα αυτά περιβάλλουν τα 11

12 τυχερά παιχνίδια µε έναν µανδύα µαγικού και υπερβατικού, µια που υπόσχονται την υπέρβαση της πραγµατικότητας ψυχολογικής και καθηµερινής και την ένταξη του ατόµου σε µια νέα, έντονα επιθυµητή πραγµατικότητα» (Βάρβογλη, 2000). Σύµφωνα µε την ψυχοθεραπεύτρια και σύµβουλο σχέσεων στο Ερευνητικό Θεραπευτικό Εργαστήριο, κα Λ. Σταύρου (βλ. άρθρο Τσακίρη, 1999), σήµερα γνωρίζουµε ότι η ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου δεν εξηγείται µόνο µε βάση τα κληροδοτούµενα γονιδιακά στοιχεία αλλά και µε βάση τα κληροδοτούµενα πρότυπα συµπεριφοράς που βρίσκονται στο κοινωνικό περιβάλλον, αφού το άτοµο διαµορφώνει την προσωπικότητά του µε αλληλεπίδραση µε τα στοιχεία του περιβάλλοντός του. Αυτό σηµαίνει ότι η εξάρτηση µπορεί να θεωρηθεί περιβαλλοντικά κληροδοτούµενο στοιχείο καθώς το άτοµο µαθαίνει µέσα στο οικογενειακό, φιλικό και κοινωνικό του περιβάλλον. Όπως για παράδειγµα οι αυταρχικοί γονείς αποθαρρύνουν το παιδί να ανεξαρτητοποιηθεί και το καταδικάζουν σε παθητικότητα, δηλαδή σε «ανάπτυξη εξαρτησιακής προσωπικότητας» έτσι και η σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία µας σήµερα συντηρεί, αναπαράγει και τροφοδοτεί αυτή την προσωπικότητα. Το αντικείµενο της εξάρτησης, το οποίο στη συγκεκριµένη περίπτωση είναι ο τζόγος, τα τυχερά παιχνίδια, υπόσχεται και υλικό κέρδος και φυγή, δηλαδή διπλό όφελος ψυχικό και υλικό, που κάνει την πρόκληση ισχυρότερη. Έτσι στο συγκεκριµένο κοινωνικό περιβάλλον, το καταναλωτικό άτοµο µε την εξαρτησιακή προσωπικότητα και το σύγχρονο καταναλωτικό εξαρτησιακό αντικείµενο συγχρονίζονται (το «τρίγωνο της εξάρτησης» των Kielhorz Ladewig). Άλλωστε, άτοµα που έχουν ήδη αναπτύξει κάποιου άλλου είδους εξάρτηση, είναι επιρρεπή στην ανάπτυξη και άλλης εξάρτησης, όπως µαρτυρά η περίπτωση των καπνιστών (Petry & Oncken, 2002) οι οποίοι λαχταρούν περισσότερο το τζόγο από όσους δεν καπνίζουν καθηµερινά, ενώ και οι ίδιοι οι καθηµερινοί καπνιστές θεωρούν οι ίδιοι πως ελέγχουν λιγότερο την επιθυµία τους να στοιχηµατίσουν. 12

13 Υπολογίζεται πως περίπου ένα 4% - 7% του πληθυσµού των δυτικών κοινωνιών µε πρόσβαση στο τζόγο θα προυσιάσει τουλάχιστον µια φορά στη ζωή του συµπτώµατα παθολογικού τζόγου για ένα διάστηµα µεγαλύτερο των 6 µηνών. 3. Οικονοµική διάσταση Όσον αφορά τους Έλληνες µπορούν να θεωρηθούν από τους πρώτους τζογαδόρους στην Ευρώπη, µε βάση την ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση τυχερών παιχνιδιών. Ο τζίρος του τζόγου αυξάνεται όλο και περισσότερο κάθε χρόνο. Μελέτη του ΙΟΒΕ για το 1998, φέρει το τζόγο να συνεισφέρει σε ποσοστό 1,7% επί του προϋπολογισµού εσόδων. Για την ίδια χρονιά, ο τζίρος του επίσηµου τζόγου κρατικού και ιδιωτικού έφθασε κατανεµόταν ως εξής: το µεγαλύτερο µερίδιο 37,8%, αφορούσε τα ιδιωτικά καζίνα, τα οποία δραστηριοποιούνται σε πολλά µέρη της Ελλάδας. Ειδικότερα στη Βόρεια Ελλάδα τα νέα καζίνα είχαν συγκεντρώσει σηµαντικό ποσοστό του τζίρου που γινόταν από έλληνες παίκτες στα καζίνα των Σκοπίων. Ο ΟΠΑΠ βρισκόταν στη δεύτερη θέση από πλευράς τζίρου, τα κρατικά λαχεία και το Ξυστό στην επόµενη θέση, ενώ πιο κάτω ήταν ο Οργανισµός ιεξαγωγής Ιπποδροµιών (Ο ΙΕ) (Τσακίρη, 1999) Τα συµφέροντα είναι πολλά και τα ποσά που διακινούνται στο χώρο τεράστια. Παρακάτω παρουσιάζεται η οικονοµική ακτινογραφία του τζόγου στην Ελλάδα Μεταβολή ΠΡΟΠΟ 54,2 21,9-59,6% Ιππόδροµος 296,8 123,5-58,4% Καζίνο Πόρτο-Καρρά 75,8 33,0-56,5% Καζίνο Ξάνθης 50,3 26,0-48,3% Πρωτοχρονιάτικο Λαχείο 53,3 27,6-48,2% Καζίνο Ρίου 158,2 91,4-42,2% ΠΡΟΤΟ 44,5 25,8-42,0% Super 3 52,3 30,7-41,3% Καζίνο Σύρου 24,4 15,1-38,1% Καζίνο Λουτρακίου 1.106,7 700,8-36,7% Καζίνο Ρόδου 176,2 119,5-32,2% Εθνικό Λαχείο 126,3 88,0-30,3% 13

14 Στοίχηµα 2.185, ,7-29,3% Καζίνο Κέρκυρας 27,1 19,2-29,2% Λαϊκό Λαχείο 250,5 184,3-26,4% Καζίνο Θεσσαλονίκης 761,9 571,5-25,0% Προπογκόλ 1,3 1,0-23,1% ΚΙΝΟ 2.703, ,4-21,6% Έξτρα 5 12,1 9,8-19,0% Καζίνο Πάρνηθας 804,3 663,0-17,6% Τζόκερ 224,4 207,0-7,8% ΛΟΤΤΟ 50,9 59,3 16,5% ( η οικονοµική ακτινογραφία του τζόγου στην Ελλάδα, Πηγή ηµοσίευσης: Έντυπα / Επενδυτής Ηµ. ηµοσίευσης: ) 4. Προώθηση - προβολή Με βάση στοιχεία του 2010 (Καϊτανίδη, 2010) τα τυχερά παιχνίδια που συγκεντρώνουν τις προτιµήσεις των περισσοτέρων είναι: 73,4 % παιχνίδια µε αριθµούς, όπως τζόκερ και λόττο, 57,8% στοιχήµατα σε αθλήµατα και 42,2 % καζίνο (κάποιοι παίζουν πάνω από ένα παιχνίδι). Σχετικά µε τα στοιχήµατα σε αθλήµατα, υποστηρίζεται (Στόκας, 2012) µάλιστα, ότι το άκρον άωτον της διαπλοκής διαπιστώνεται στο χώρο αυτό, γιατί εταιρείες στοιχηµατισµού γίνονται σπόνσορες οµάδων και αθλητών! Κι ενώ η πρακτική αυτή αρχικά επικρίθηκε, στην πορεία «µε το πέρασµα του χρόνου και µε το... χρώµα του χρήµατος» υιοθετήθηκε. «Στις ηµέρες µας οι εταιρείες στοιχηµατισµού αποτελούν βασική πηγή χρηµατοδότησης όχι µόνο στο ποδόσφαιρο αλλά και στον παγκόσµιο αθλητισµό γενικότερα: από την µπασκετική Ευρωλίγκα και το παγκόσµιο πρωτάθληµα µηχανών (moto GP) ως το τένις, το χάντµπολ, το βόλεϊ, το κρίκετ, το σνούκερ (µπιλιάρδο) ακόµη και τα χειµερινά σπορ (άλµα σκι κτλ.). Οπου υπάρχει αθλητική δραστηριότητα υπάρχει και ένας σπόνσορας που προέρχεται από τον τοµέα του στοιχήµατος και των τυχερών παιχνιδιών. Αυτό που κάποτε ακουγόταν αδιανόητο πλέον µοιάζει εντελώς φυσιολογικό. Οπως συµβαίνει λόγου χάρη µε την περίπτωση του 74χρονου προέδρου της αγγλικής Στόουκ Σίτι Πίτερ Κόατες, ο οποίος είναι ιδρυτής και πρόεδρος της Bet365!». 14

15 Στην Ελλάδα (λόγω θεσµικού πλαισίου) ο ΟΠΑΠ έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη χορηγία του πρωταθλήµατος και των οµάδων αντί 13 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ στο εξωτερικό, ως επί το πλείστον, κάθε σύλλογος κάνει παιχνίδι µόνος του. Επιπλέον, χωρίς περιορισµούς, µπορεί οποιοσδήποτε να µπει σε στη διαφηµιστική σελίδα του Οδηγού διαδικτυακών καζίνο και να δελεαστεί από τη διαφήµιση του τζόγου. Εκεί αναφέρεται ότι ο τζόγος «είναι στο αίµα του κάθε ανθρώπου», «µία µορφή διασκέδασης» «που µπορεί να σου αποκοµίσει και κέρδη εκτός από το να περνάς ευχάριστα την ώρα σου», περιγράφεται δηλαδή η ωφελιµότητά του, ενώ το γεγονός ότι «Ο online τζόγος µπορεί να γίνει εθιστικός και µάλιστα, σε µεγαλύτερο βαθµό» θεωρείται ότι «δεν θα πρέπει να σας αποθαρρύνει από το να απολαύσετε τα αγαπηµένα σας παιχνίδια µέσα από την τεράστια ποικιλία επιλογών που σας προσφέρεται στο ίντερνετ». 5. Προβληµατισµός ιαπιστώνουµε δηλαδή ότι ο τζόγος προωθείται και επίσης διαφηµίζεται µε τόσους τρόπους, τη στιγµή που προβληµατίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό παρουσιάζεται αυξητική τάση (Στόκας, 2012)στα παιδιά ηλικίας ετών που τζογάρουν, ενώ τα στοιχεία δείχνουν ότι ακόµη και παιδιά του δηµοτικού ηλικίας 7-8 ετών παρουσιάζουν έφεση στον τζόγο! Ο εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς ιαδικτύου και επιστηµονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Πανεπιστηµίου Αθηνών, Γιώργος Κορµάς αναφέρει ότι σήµερα στην Παιδιατρική Κλινική Αγλαΐα Κυριακού, 10 από τα 130 παιδιά που είναι εθισµένα στο διαδίκτυο παρακολουθούνται λόγω της εξάρτησης τους από τον τζόγο. Ολοένα και περισσότεροι έφηβοι ενδίδουν τα τελευταία χρόνια στον ηλεκτρονικό τζόγο. Το 6% των παιδιών ηλικίας χρόνων δηλώνει πως παίζει στο ιαδίκτυο στοιχήµατα και τυχερά παιχνίδια ακόµη και σε 15

16 ηλεκτρονικά καζίνο. Το ποσοστό είναι ανησυχητικό γιατί παρουσιάζει αυξητικές τάσεις και γιατί κινείται στο χώρο της παρανοµίας. Ο επικεφαλής της ίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος, Μάνος Σφακιανάκης µας εξηγεί πόσο εύκολα µπορεί ένας νέος να παρασυρθεί από επιτήδειους στο διαδικτυακό χώρο. Με το νόµο 4002/2011 που τέθηκε σε εφαρµογή τον Αύγουστο, στόχος είναι να ρυθµιστεί η λειτουργία της αγοράς των τυχερών παιγνίων. Πολλά όµως ερωτήµατα προκύπτουν σχετικά µε τα κενά που υπάρχουν στο θέµα της προστασίας των πολιτών και ιδιαίτερα των εφήβων και των νέων από τις ολέθριες συνέπειες που έχει ο εθισµός στον τζόγο. Σηµειώνουµε επίσης, ότι ο τζόγος στο Internet, θεωρείται ( ρεπορτάζ Γ.Πουλιόπουλου, 2011) πολύ πιο εθιστικός, γιατί «ο ηλεκτρονικός τζόγος είναι γρηγορότερος και ως εκ τούτου εθιστικότερος». Στο ίδιο ρεπορτάζ γίνεται αναφορά στο νόµο µε τον οποίο η κυβέρνηση επιχειρεί να ρυθµίσει τα της αγοράς του διαδικτυακού τζόγου, «δραστηριότητα της οποίας ετήσιος τζίρος, στη χώρα µας, υπολογίζεται στα 5 δισεκατοµµύρια ευρώ. Βασικοί άξονες του νόµου η προκήρυξη διαγωνισµού για την λειτουργία διαδικτυακών στοιχηµατικών εταιριών, η καθιέρωση της ατοµικής κάρτας παίκτη και η καθιέρωση του 21ου έτους ηλικίας ως όριο για την είσοδο στα καζίνο και τη συµµετοχή σε τυχερά παιχνίδια στο ιαδίκτυο. Επίσης την εισαγωγή παιχνιδοµηχανών (τα περίφηµα φρουτάκια, για τα οποία τόσες αντιδράσεις είχαν υπάρξει λίγους µήνες πριν), από τις οποίες θα διαχειρίζεται ο ΟΠΑΠ µέσω των πρακτορείων του, ενώ τα υπόλοιπα θα παραχωρηθούν, πάλι από τον ΟΠΑΠ, σε τρίτους προς εκµετάλλευση». Ακόµη και τα παραπάνω µέτρα δείχνουν ότι δεν υπάρχει προβληµατισµός για τον εθισµό και τα προβλήµατα που δηµιουργούνται αλλά προσπάθεια ρύθµισης της αγοράς και των κερδών. Άραγε δεν υπάρχει ενδιαφέρον για το γεγονός ότι τα θύµατα του τζόγου αντιµετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήµατα, µε πιο σηµαντικά αυτά που αφορούν την οικογενειακή ζωή (87,5%) και τα οικονοµικά (85,9%), ούτε υπάρχει προβληµατισµός για το πώς οδηγούνται οι άνθρωποι στο τζόγο; 16

17 Από τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που παίζουν καταχρηστικά ( ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ για το 2009) διαπιστώσαµε ότι στη µεγάλη πλειονότητα τους είναι άντρες (89%), ηλικίας ετών (71,9 %) και έγγαµοι (65,7%). Επιπλέον, το 50% έχει αποφοιτήσει από το λύκειο, το 20,3% είναι απόφοιτοι πανεπιστηµίου και το 76,6% έχει σταθερή και πλήρη απασχόληση. Το 64,1% ενεπλάκη στην εξάρτηση µεταξύ ετών, ενώ το 35,9% των εξαρτηµένων από τα τυχερά παιχνίδια ξοδεύει ευρώ ανά εβδοµάδα (Η οικονοµική κρίση δε σβήνει τον τζόγο, 2010). Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν επίσης ότι οι γυναίκες είναι λίγο πιο επιφυλακτικές ενώ οι άντρες τείνουν να είναι πιο διψασµένοι και κατά συνέπεια πιο ριψοκίνδυνοι µε τον τρόπο που παίζουν ( Επιπλέον, τα δύο φύλα παρουσιάζουν και διαφορετική µέση ηλικία έναρξης αυτής της συµπεριφοράς µε τους άνδρες να ξεκινάνε στην εφηβεία και τις γυναίκες µετά την ηλικία των 20 ετών. Έντονη ανησυχία προξενεί στους επιστηµονικούς κύκλους ότι η παρατεταµένη κρίση που έχει εξαντλήσει οικονοµικά τους Έλληνες θα οδηγήσει σε δραµατική αύξηση του τζόγου και των τυχερών παιχνιδιών. Ο επίκουρος καθηγητής πολιτικής της Υγείας (πρώην αντιπρόεδρος του ΕΟΠΥΥ) Κυριάκος Σουλιώτης υποστηρίζει ότι θα «διαπιστώσουµε σύντοµα ότι ο τζόγος θα αυξηθεί δραµατικά στην Ελλάδα, κάτι που γίνεται πάντοτε σε περιόδους κρίσης σε πολλές χώρες. Σε τέτοιες εποχές βέβαια αυξάνονται και τα λοιµώδη νοσήµατα, η χρήση ναρκωτικών κ.τ.λ.» Στην οµάδα µας, έκανε εντύπωση το γεγονός ότι ούτε αδιαµόρφωτους χαρακτήρες, ούτε ανώριµους, ούτε χαµηλού µορφωτικού επιπέδου µπορούµε να θεωρήσουµε τους εξαρτηµένους από το τζόγο, για αυτό και προβληµατιστήκαµε για το πόσο εύκολο θα πρέπει να είναι για τους νέους να παρασυρθούν στον τζόγο και να εθιστούν, περισσότερο µάλιστα γιατί: «η εξάρτηση από το τζόγο, αποτελεί κρυφή εξάρτηση, διότι δεν είναι ορατές και άµεσες οι συνέπειες και διότι εκεί εµπλέκονται τεράστια συµφέροντα (όπως και σε κάθε µορφή εξάρτησης, άλλωστε). Στοίχηµα, καζίνο, πόκερ -µέσω ιντερνέτ- µαρτυρούν πόσο εύκολο και προσιτό είναι στον καθένα να εθιστεί 17

18 στο τζόγο µέσα από το ίδιο του το σπίτι» (aixmi.gr,σπάστε τα τείχη της συνήθειας που λέγεται εξάρτηση,2012). 6. Ιδιαίτερα για τους εφήβους Οι έφηβοι φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στα θέλγητρα του διαδικτυακού τζόγου, καθώς τον βρίσκουν απολαυστικό (Dickson, Derevensky &Gupta, in press), τους ελκύει ιδιαίτερα η γρήγορη εξέλιξη της παρτίδας και τα χαρακτηριστικά που θυµίζουν video games, µε τα έντονα χρώµατα και τις γρήγορες εναλλαγές. Επίσης θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ έξυπνους και πιστεύουν ότι δε διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν προβληµατική συµπεριφορά απέναντι στο τζόγο. Στην πραγµατικότητα όµως ο προβληµατικός τζόγος στους εφήβους συνδέεται µε άλλα προβλήµατα στην πνευµατική υγεία τους. Νέοι µε πρόβληµα µε το τζόγο παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά συµπτωµάτων κατάθλιψης και αυξηµένο κίνδυνο κατάχρησης αλκοόλ και ουσιών (Hardooon &Derevensky, 2002, Winters &Anderson,2000). Πρόβληµα αποτελεί το γεγονός ότι ενώ ορισµένες ιστοσελίδες έχουν αυστηρούς κανονισµούς και είναι απαγορευµένες στα παιδιά, το internet παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης, µε µεγάλο βαθµό ανωνυµίας, σε µια κατά τα άλλα απαγορευµένη δραστηριότητα για τα νέα άτοµα. Πολλές ιστοσελίδες που αναφέρονται σε ενήλικες προσφέρουν δωρεάν παιχνίδια και sites δωρεάν εξάσκησης σε οποιονδήποτε διαθέτει πρόσβαση σε υπολογιστή. Οι περισσότερες σελίδες ιντερνετικού τζόγου έχουν την έδρα τους σε off-shore επιχειρήσεις (Kelley, Todosichuk &Azmier, 2001). Παραµένουν σε µεγάλο βαθµό χωρίς κανονισµούς. Στην παραγµατικότητα, αυτό µπορεί να σηµαίνει, για νέους που συνεχώς σερφάρουν στο internet, αµφίβολες στρατηγικές marketing όπως pop up διαφηµίσεις που ενθαρρύνουν τους παίκτες να επισκεφθούν ιστοσελίδες τζόγου για ενήλικες (Dickson, Derevensky &Gupta, in press). 18

19 Επιπλέον κάποια sites εµφανίζονται τώρα για να εξυπηρετήσουν κυρίως εφήβους και νεαρούς ενήλικες οι οποίοι έχουν περάσει µεγάλος µέρος της ζωής τους σε µια εποχή ηλεκτρονικών παιχνιδιών και υπολογιστών. Τέτοιου είδους sites προσφέρουν ποικιλία παιχνιδιών όπως blackjack, ρουλέτα, φρουτάκια, πόκερ και άλλα παιχνίδια καζίνο, εικονικά, όµοια µε αυτά των πραγµατικών καζίνο, ενώ άλλα δέχονται και αθλητικά στοιχήµατα. Με τέτοια sites να κάνουν καθηµερινά την εµφάνισή τους, οι ερευνητές υποπτεύονται ότι η διάκριση ανάµεσα στο τζόγο και στο gaming µπορεί να καταστεί ασαφής από τη βιοµηχανία online τζόγου µε σκοπό να µεγιστοποιήσει τα κέρδη της. Για παράδειγµα, πολλά sites τζόγου προσφέρουν ανταµοιβές στη µορφή tokens που ο παίκτης µπορεί να εξαργυρώσει ένα συγκεκριµένο αριθµό για κάποιο δώρο. Κάθε παίκτης ξεκινά µε ένα συγκεκριµένο αριθµό δωρεάν tokens και κάθε παιχνίδι περιέχει ένα αρχικό στοίχηµα και τα tokens πολλαπλασιάζονται αν ο παίκτης κερδίσει. Σε συνδυασµό µε τους παραπάνω παράγοντες, νέοι που παίζουν συχνά σε τέτοια sites δωρεάν εξάσκησης αποτελούν βασικό στόχο ως µελλοντικοί παίκτες (Dickson, Derevensky &Gupta, in press). 7. Αυτοδιάγνωση Ένα άτοµο εξαρτηµένο από το τζόγο ονοµάζεται παθολογικός τζογαδόρος και εµφανίζει τουλάχιστον πέντε από τα ακόλουθα συµπτώµατα (σύµφωνα µε λίστα που εξέδωσε η ΑΡΑ, American Psychological Association, όπως τα βρήκαµε και τα µεταφράσαµε από την ιστοσελίδα en.wikipedia.org): Έµµονη ιδέα (preoccupation): το άτοµο έχει συχνές σκέψεις σχετικές µε εµπειρίες τζόγου, παρελθοντικές, µελλοντικές ή φανταστικές. Ανθεκτικότητα (tolerance): όπως συµβαίνει και µε τα ναρκωτικά, έτσι και µε το τζόγο το άτοµο χρειάζεται συχνότερα ή µεγαλύτερα στοιχήµατα για να συνεχίσει να νιώθει την ίδια έξαψη. Απόσυρση (withdrawal): υπερένταση, ή πολλά νεύρα που συνδέονται µε προσπάθειες µείωσης ή σταµατηµού του τζόγου ιαφυγή (escape): το άτοµο ασχολείται µε το τζόγο για να βελτιώσει τη διάθεσή του ή να ξεφύγει από τα προβλήµατα της καθηµερινότητας 19

20 Κυνήγι (chasing): το άτοµο προσπαθεί να ξανακερδίσει τις απώλειές του στη χαρτοπαιξία µε περισσότερο τζόγο Ψέµατα (lying): το άτοµο προσπαθεί να κρύψει το επίπεδο και το βαθµό της εξάρτησής του από το τζόγο, λέγοντας ψέµατα στην οικογένειά του, στους φίλους του, ή στο γιατρό-ψυχοθεραπευτή του. Απώλεια ελέγχου (loss of control): το άτοµο έχει ανεπιτυχώς προσπαθήσει να αποµακρυνθεί από το τζόγο Παράνοµες ενέργειες (illegal acts): το άτοµο έχει παραβεί το νόµο για να αποκτήσει χρήµατα ή να αναπληρώσει τις απώλειές του. Αυτό µπορεί να περιλαµβάνει ενέργειες όπως η ληστεία, η υπεξαίρεση, η οικονοµική απάτη ή η πλαστογραφία. ιακινδύνευση σηµαντικής σχέσης (risked significant relationship): το άτοµο συνεχίζει την ενασχόληση µε το τζόγο, παρά το γεγονός ότι έτσι ρισκάρει να χάσει µία σχέση, δουλειά ή σηµαντική ευκαιρία Ξελάσπωµα (bailout): το άτοµο στρέφεται στην οικογένεια, στους φίλους του ή σε τρίτους για οικονοµική βοήθεια, ως αποτέλεσµα της ενασχόλησης µε το τζόγο Επίσης, ένα ερωτηµατολόγιο αυτοδιάγνωσης που θεωρείται ότι µπορεί να βοηθήσει τον παίκτη ή το οικογενειακό του περιβάλλον να αναγνωρίσει το πρόβληµα ( Orford, 1985 ) παρατίθεται παρακάτω: 1) Έχετε χάσει ποτέ χρόνο από την δουλειά σας εξαιτίας του τζόγου; 2) Μήπως ο τζόγος έχει κάνει δυσάρεστη την ζωή σας; 3) Ο τζόγος έχει επηρεάσει την υπόληψη σας; 4) Έχετε ποτέ νιώσει τύψεις µετά τον τζόγο; 5) Έχετε ποτέ παίξει για να ξεχρεώσετε λογαριασµούς ή για να ξεπεράσετε οικονοµικές δυσκολίες; 6) Μήπως ο τζόγος µειώνει τις ικανότητες ή τις φιλοδοξίες σας; 7) Έχετε νιώσει ποτέ ότι όταν χάνετε θέλετε να γυρίσετε πίσω όσο πιο σύντοµα γίνεται για να κερδίσετε αυτά που χάσατε; 8) Ύστερα από µια νίκη σας στον τζόγο νιώσατε ποτέ την επιθυµία να γυρίσετε και να κερδίσετε περισσότερα; 9) Πόσο συχνά τζογάρετε µέχρι να τελειώσουν και τα τελευταία χρήµατα σας; 10) Έχετε ποτέ δανειστεί για να ξεχρεώσετε τα χρέη σας από τον τζόγο; 20

21 11) Έχετε ποτέ πουλήσει προσωπική σας περιουσία εξαιτίας του τζόγου; 12) Είστε επιφυλακτικός στο να χρησιµοποιήστε για κανονικές δαπάνες; 13) Έχει τύχει ποτέ ο τζόγος να σας αποσπά από τις οικογενειακές σας υποχρεώσεις; 14) Έχετε ποτέ τζογάρει περισσότερα από όσα είχατε υπολογίσει; 15) Έχετε ποτέ τζογάρει από ανάγκη να ξεφύγετε από κάποια ανησυχία ή κάποιο πρόβληµά σας; 16) Έχετε ποτέ διαπράξει ή σκεφτήκατε να διαπράξετε µια παράνοµη πράξη για να χρηµατοδοτήσετε τον τζόγο σας; 17) Σας έχει επηρεάσει ποτέ τόσο ο τζόγος που να έχετε προβλήµατα µε τον ύπνο σας; 18) Έτυχε ποτέ µια διαφωνία ή απογοήτευση ή ένας εκνευρισµός να σας οδηγήσει στο τζόγο; 19) Είχατε ποτέ την επιθυµία να πανηγυρίσετε κάποια επιτυχία σας τζογάροντας για πολλές ώρες; 20) Έχετε ποτέ σκεφθεί την αυτοκαταστροφή σαν αποτέλεσµα του τζόγου; 8. Αναζήτηση βοήθειας Τρόποι αντιµετώπισης Η απεξάρτηση από τον τζόγο απαιτεί µεγάλη αυτοπειθαρχία και κίνητρο από την πλευρά του εξαρτηµένου. Οι τζογαδόροι µέσα στις ανασφάλειές τους είναι άνθρωποι µε θετική σκέψη, γι' αυτό πολλές φορές, αν καταφέρουν να ελέγξουν την εξάρτηση, γίνονται επιτυχηµένοι άνθρωποι και επαγγελµατίες. Πάντα µέσα από τη διάγνωση οδηγούνται στη θεραπεία. «Αν ασχοληθείτε µε τη βελτίωση της συµπεριφοράς της εν λόγω προσωπικότητας και τη µετάλλαξή της σε ολοκληρωµένη προσωπικότητα, τότε κανένα κοινωνικό περιβάλλον και κανένα αντικείµενο εξάρτησης δεν θα µπορούν να αρρωστήσουν µια υγιή προσωπικότητα. Απενοχοποιώντας την κοινωνία και ενοχοποιώντας το άτοµο υπάρχουν ελπίδες βελτίωσης» (Τσακίρη, 1999). Υπάρχουν διάφορες µέθοδοι υποστήριξης ατόµων που έχουν εθιστεί στα τυχερά παιχνίδια. Το απαραίτητο βήµα είναι να απευθυνθεί σε εγκεκριµένες 21

22 και εξειδικευµένες υπηρεσίες που παρέχουν θεραπεία, υποστηρίζοντας παράλληλα τα άτοµα του στενού περιβάλλοντος του εξαρτηµένου. Μια τέτοια εξειδικευµένη δοµή, αποτελεί το ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, το Κέντρο Ψυχολογικής Απεξάρτησης από τα Τυχερά Παιχνίδια, το οποίο παρέχει ατοµική συµβουλευτική, οµαδική θεραπεία (Οµάδες Ανωνύµων Αυτοθεραπευόµενων Τζογαδόρων), θεραπεία οικογένειας ή ζεύγους. Η παροχή των υπηρεσιών είναι δωρεάν, τηρείται το απόρρητο και προστατεύεται η ανωνυµία.το πρόγραµµα στελεχώνεται από διεπιστηµονική οµάδα (ψυχολόγοι, ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί, οικογενειακοί θεραπευτές). ιαµορφώνεται ένα εξατοµικευµένο πλάνο θεραπείας ανάλογα µε τις ανάγκες του ενδιαφερόµενου, χωρίς να αποκοπεί το άτοµο από το περιβάλλον του και τις δραστηριότητές του. Οι βασικοί στόχοι της ψυχολογικής θεραπείας είναι: Καταγραφή, επεξεργασία και κατανόηση της πορείας του ατόµου προς την προβληµατική ενασχόληση µε τον τζόγο. Στρατηγικές και µέθοδοι για τη µείωση της ενασχόλησης. Ανάπτυξη κινήτρων για την αποχή από τον προβληµατικό τζόγο. Εκπαίδευση για την αντιµετώπιση καταστάσεων υψηλού ρίσκου. Εκµάθηση µεθόδων επίλυσης προβληµάτων και διαχείρισης διαπροσωπικών σχέσεων. Οµάδες Ανωνύµων Αυτοθεραπευόµενων Τζογαδόρων. Θεραπεία οικογένειας ή θεραπεία ζεύγους. Όταν υπάρξει απόλυτη ένδειξη, ότι συνυπάρχουν ψυχολογικά προβλήµατα (όχι όµως σοβαρές και χρόνιες ψυχιατρικές διαταραχές) και µπορούν να επηρεάσουν την κινητοποίηση του ατόµου για την ψυχολογική απεξάρτηση από τον προβληµατικό τζόγο ή τον αλκοολισµό, µπορεί να δοθεί φαρµακευτική αγωγή ως υποβοηθητικό στοιχείο της ψυχοθεραπευτικής Το χρονικό διάστηµα παρακολούθησης είναι ανάλογο µε τις ανάγκες του ενδιαφερόµενου (ενασχόληση µε τα τυχερά παιχνίδια) και κυµαίνεται από 4 έως 18 µήνες. 22

23 Γ. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Μετά τη θεωρητική προσέγγιση του προβλήµατος της εξάρτησης, µέσω της µελέτης των πηγών (άρθρων, ερευνών, διαδικτυακών αναρτήσεων) ακολούθησαν οι εξής τρόποι προσέγγισης: 1. Βιωµατική προσέγγιση Την Πέµπτη η οµάδα µας πραγµατοποίησε επίσκεψη στο κέντρο Πρόληψης της εξάρτησης του δήµου Καλλιθέας ''ΣΤΑΘΜΟΣ'', όπου συζητήσαµε µε την κοινωνιολόγο κα Μόρφω Παπανώτα σχετικά µε την εξάρτηση από τον τζόγο. Για να κατανοήσουµε το µηχανισµό της εξάρτησης από το τζόγο δοκιµάσαµε ένα διαφορετικό εργαλείο: παρακολουθήσαµε και συµµετείχαµε σε βιωµατικό πρόγραµµα µε θέµα την ιστορία ενός εφήβου που εθίστηκε στο τζόγο, την οποία συλλάβαµε και δραµατοποιήσαµε εµείς στην οµάδα. Ο τίτλος του βιωµατικού προγράµµατος είναι «Η ιστορία του Μπάµπη» και ακολουθεί: «Ο Μπάµπης έβλεπε από µικρός τον πατέρα του να παίζει Πάµε Στοίχηµα στο πρακτορείο της γειτονιάς. Άκουγε τα παιδιά στο σχολείο να µιλάνε µε ενθουσιασµό για το χαρτζιλίκι που είχαν βγάλει από το στοίχηµα. Έτσι λοιπόν, µια µέρα, µετά το σχολείο ο Μπάµπης αποφάσισε να πάει στο πρακτορείο της γειτονιάς µε το χαρτζιλίκι της εβδοµάδας... Την πρώτη φορά στάθηκε τυχερός κι έκτοτε πήγαινε κάθε µέρα µετά το σχολείο. Φυσικά, η οµάδα στην οποία πόνταρε δεν κέρδιζε πάντα, µε αποτέλεσµα να χάνει τα χρήµατά του όλο και πιο συχνά. Αυτό οδήγησε τον Μπάµπη να παίρνει κρυφά χρήµατα από το πορτοφόλι του µπαµπά ή της µαµάς του, για να αναπληρώνει το χαµένο χαρτζιλίκι. Αφού το έκανε αυτό για ένα χρονικό διάστηµα, τον είδε ο πατέρας του και έτσι κατάλαβε πως το παιδί του ήταν πλέον εθισµένο στο Πάµε Στοίχηµα : σκεφτόταν συνεχώς τους αθλητικούς αγώνες, είχε πέσει η σχολική του επίδοση, έλεγε ψέµατα για το πού πήγαινε κι αν µάλιστα τύχαινε να µην 23

24 παίξει για αρκετό καιρό, γινόταν πολύ νευρικός. Τελικά, αφού συζήτησαν οικογενειακώς αποφάσισαν να απευθυνθούν σε ένα Κέντρο Απεξάρτησης από τον τζόγο, όπου ο Μπάµπης βρήκε την ψυχολογική υποστήριξη και την κατάλληλη βοήθεια από ειδικούς για να ξεπεράσει το πρόβληµά του». Ο Μπάµπης ξεκίνησε µε το να µιµείται τον πατέρα του και στη συνέχεια τα άλλα παιδιά πριν εθιστεί. Η ιστορία µας δείχνει ότι θεωρήσαµε ως τον πλέον πιθανό παράγοντα για την ανάπτυξη της εξάρτησης τον παραδειγµατισµό και τη µίµηση, και αυτό γιατί η µίµηση αποτελεί βασικό στοιχείο µάθησης και υιοθέτησης συµπεριφορών για τους νέους. Μέσα από το θεατρικό µας αυτό, κατανοήσαµε κι εµείς οι ίδιοι καλύτερα το πώς µπορεί να οδηγηθεί στην εξάρτηση ένας νέος της ηλικίας µας και τι προβλήµατα δηµιουργεί αυτή στη ζωή του (π.χ. πτώση της σχολικής επίδοσης, προβλήµατα µε την οικογένειά του, αδυναµία συγκέντρωσης, άγχος κ.τ.λ.), κυρίως όµως µπήκαµε στη διαδικασία να συνειδητοποιήσουµε το που µπορεί να οδηγήσει µια φαινοµενικά απλή συνήθεια όταν λείπει η ενηµέρωση και η σωστή καθοδήγηση της οικογένειας. Στη συζήτηση που ακολούθησε µε την κα Παπανώτα, επιβεβαιώθηκε άλλη µια ενδιαφέρουσα πλευρά του προβλήµατος, η οποία έδειξε ότι το φαινόµενο της εξάρτησης από τον τζόγο, δε γνωρίζει κοινωνικές τάξεις. Η συζήτηση δεν υπέδειξε κάποια τάξη ως περισσότερο επιρρεπή στον εθισµό, τουλάχιστον όσον αφορά την περίοδο οικονοµικής κρίσης που διανύουµε, συµφωνώντας έτσι µε τα στοιχεία που ήδη είχαµε εντοπίσει. Επίσης, η κα Παπανώτα µελέτησε και ενέκρινε το ερωτηµατολόγιο που συντάξαµε και το οποίο απευθύναµε σε συµµαθητές µας και στους γονείς τους, προκειµένου να διαπιστώσουµε τη στάση τους απέναντι στο τζόγο και την εξοικείωσή τους µε αυτόν. 2. Συνέντευξη Την Παρασκευή , δεχτήκαµε στο σχολείο την επίσκεψη οµάδας τεσσάρων θεραπευτριών που εργάζονται στο κέντρο Πρόληψης και Αντιµετώπισης της Εξάρτησης από Ουσίες Θησέας. Επειδή η εξειδίκευσή 24

25 τους αφορούσε εξαρτησιογόνες ουσίες, δεν µπορέσαµε να συζητήσουµε µαζί τους σχετικά µε τον εθισµό στο τζόγο, όµως παρακολουθήσαµε τη συζήτηση των υπόλοιπων οµάδων, απ' όπου επιβεβαιώσαµε το συµπέρασµα που είχαµε βγάλει για τη φύση κάθε είδους εξάρτησης: η εξάρτηση ως παθολογική συµπεριφορά, είναι βασικά ψυχολογική. 3.Ερωτηµατολόγιο Η επεξεργασία των στοιχείων που συλλέξαµε από τα ερωτηµατολόγια, έγινε µε τη χρήση excel που µας επέτρεψε να βγάλουµε στατιστικά στοιχεία και να τα αποδώσουµε µε τη µορφή πιττών και ιστογραµµάτων. Σηµειώνουµε ότι έτσι συνειδητοποιήσαµε στην πράξη, πόσο σηµαντική έλλειψη για την εκπαίδευσή µας είναι η µη διδασκαλία της πληροφορικής στην Α Λυκείου, αφού δίχως τη βοήθεια γονιών και συµµαθητών δεν θα µπορούσαµε να χρησιµοποιήσουµε το πρόγραµµα. Μια δυσκολία επίσης ήταν ότι αρχικά δε συγκεντρώθηκε ικανοποιητικός αριθµός απαντηµένων ερωτηµατολογίων, την ξεπεράσαµε όµως µε επιτόπου συµπλήρωσή τους από τους συµµαθητές µας. Σε δύσκολη θέση µας έφερε και το γεγονός ότι δεν µπορούσαµε να αξιοποιήσουµε ερωτηµατολόγια τα οποία τα συµπλήρωσαν ορισµένοι συµµαθητές µας και αφιέρωσαν χρόνο, την ίδια στιγµή όµως τα ακύρωναν µε άσχετα και αναξιόπιστα στοιχεία για την ταυτότητά τους, πράγµα που µας ανάγκασε να τα αποκλείσουµε. Στο Ερωτηµατολόγιό µας, το οποίο παρατίθεται αυτούσιο στο παράρτηµα, αρχικά, όσοι απαντούν, καλούνται να συµπληρώσουν στοιχεία για το φύλο, την ηλικία και τον τόπο κατοικίας τους. Εδώ θα παρουσιάσουµε µία προς µία τις ερωτήσεις µας, µε τα ευρήµατά µας: ΕΡΩΤΗΣΗ 1 Έχετε ασχοληθεί µε τον τζόγο; (ΟΠΑΠ,Καζίνο,online) α) Ναι β) Όχι όθηκαν συνολικά 33 απαντήσεις, 21 από αγόρια/άντρες και 12 από κορίτσια/γυναίκες. Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι το 50% των κοριτσιών έχει ασχοληθεί µε το τζόγο ενώ το 50% όχι(απαντήσεις 6 ναι / 6 όχι), ενώ στα αγόρια το ποσοστό αυτών που έχουν ασχοληθεί µε το τζόγο ανεβαίνει στο 25

26 81% ενώ αυτών που δεν έχουν ασχοληθεί διαµορφώνεται στο 19%(απαντήσεις 17 ναι / 4 όχι). Τέλος για το συνολικό δείγµα της έρευνας, ανεξαρτήτως φύλου, από τις απαντήσεις τα ποσοστά διαµορφώνονται στο 70% για όσους έχουν ασχοληθεί και 30% για όσους δεν έχουν ασχοληθεί µε τον τζόγο(απαντήσεις 23 ναι / 10 όχι). ΕΡΩΤΗΣΗ 2 Αν ναι, πόσο συχνά ασχολείστε; α)αρκετά συχνά (π.χ. Σε εβδοµαδιαία βάση) β)περιστασιακά (π.χ. Πρωτοχρονιά, σε γιορτές..) γ)σχεδόν καθόλου Από αυτούς που έχουν ασχοληθεί µε τον τζόγο προκύπτει ότι µόνο 1 (αγόρι) ασχολείται αρκετά συχνά, ενώ στις απαντήσεις περιστασιακά ή σχεδόν καθόλου µοιράζονται από 11 άτοµα. Για τα αγόρια η απάντηση περιστασιακά υπερέχει ελαφρώς της απάντησης σχεδόν καθόλου (9 έναντι 7) ενώ στα κορίτσια ισχύει το αντίστροφο και επικρατεί η απάντηση σχεδόν καθόλου της απάντησης περιστασιακά (4 έναντι 2). 26

27 ΕΡΩΤΗΣΗ 3 Σε ποια ηλικία παίξατε πρώτη φορά τζόγο; (αν δεν έχετε ασχοληθεί, αφήστε κενό) α)κάτω των 12 β)εφηβεία (12-18 ετών) γ)18 εως 21 ετών δ)άνω των 21 Μεταξύ όσων απάντησαν θετικά στην πρώτη ερώτηση, παρατηρείται ότι η ηλικία που έπαιξαν τζόγο για πρώτη φορά είναι µεταξύ 12 και 18 ετών κυρίως στα αγόρια τα οποία διαµορφώνουν και τη συνολική εικόνα και ακολουθεί η ηλικία <12 ετών. Για τις ηλικίες και µεγαλύτερες των 21 ετών δεν είχαµε παρά ελάχιστα ερωτηµατολόγια δυστυχώς 27

28 ΕΡΩΤΗΣΗ 4 Για ποιο λόγο παίξατε πρώτη φορά τζόγο; (αν δεν έχετε ασχοληθεί µην συµπληρώσετε) α)λόγω παρέας β)για εµπειρία γ)κέρδη δ)άλλο (συµπληρώστε) Οι απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση δείχνουν ότι το µεγαλύτερο ποσοστό έχει παίξει τζόγο για πρώτη φορά λόγω της παρέας ή για κέρδη και σε µικρότερο ποσοστό για την εµπειρία, ενώ δεν αναφέρθηκε κάποιος άλλος λόγος. ΕΡΩΤΗΣΗ 5 Γιατί πιστεύετε ότι οι άνθρωποι παίζουν τζόγο; α)για διασκέδαση β)για κέρδη γ)για αποµάκρυνση από τα προβλήµατά τους δ)άλλο (συµπληρώστε) Στην ερώτηση αυτή επικρατεί µε µικρή διαφορά η απάντηση κέρδη και στη συνέχεια η διασκέδαση. Μικρό ποσοστό των απαντήσεων αντιστοιχεί και στην απάντηση αποµάκρυνση από τα προβλήµατα. 28

29 ΕΡΩΤΗΣΗ 6 Γιατί θα παίζατε εσείς; (Με λίγα λόγια) Οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτηµα λόγω του ότι ήταν περιγραφικές δεν επεξεργάστηκαν στατιστικά. Από τις απαντήσεις προέκυψε ότι οι περισσότεροι θα έπαίζαν είτε για διασκέδαση είτε µε σκοπό το κέρδος ή και για τα δύο. ΕΡΩΤΗΣΗ 7 Έχετε πάει ποτέ στο καζίνο; α)ναι β)όχι Οι απαντήσεις στην ερώτηση αυτή δείχνουν αναµενόµενες, κυρίως λόγω της µικρής ηλικίας των συµµετεχόντων µε το όχι να υπερτερεί σε σηµαντικά ποσοστά τόσο στις επιµέρους οµάδες(αγόρια-κορίτσια) όσο και στο σύνολο (απαντήσεις 7 ναι / 26 όχι). 29

30 ΕΡΩΤΗΣΗ 8 Έχετε παίξει τυχερά παιχνίδια στο Internet; Αν ναι, πόσο συχνά; α)ναι-λίγες φορές -συχνά -συστηµατικά β)όχι Οι απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση δείχνουν ότι αυτοί που δεν έχουν παίξει τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο είναι διπλάσιοι σε αριθµό απο αυτούς που έχουν παίξει. Στα κορίτσια η σχέση είναι 11:1, ενώ στα αγόρια είναι 1:1. Οι απαντήσεις του ναι ανήκουν όλες στην κατηγορία λίγες φορές, πιθανά και λόγω ηλικίας (άρα λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας η χρήση πιστωτικής κάρτας που συνήθως απαιτείται για τέτοια συµµετοχή). 30

31 ΕΡΩΤΗΣΗ 9 Πιστεύετε πως ο τζόγος είναι εθιστικός; α)ναι β)όχι γ) εν Γνωρίζω/ εν Απαντώ Στην ερώτηση αυτή επικρατεί µε µεγάλη διαφορά η απάντηση ναι. ΕΡΩΤΗΣΗ 10 Νοµίζετε ότι υπάρχει τρόπος απεξάρτησης από τον εθισµό στο τζόγο; α)ναι β)όχι γ)ίσως δ) Γ/ Α Στην ερώτηση αυτή η απάντηση ναι συγκεντρώνει τα µεγαλύτερα ποσοστά και ακολουθείται από το ίσως. Αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι κανένας από αγόρια και κορίτσια δεν έδωσε την απάντηση όχι. 31

32 ΕΡΩΤΗΣΗ 11 Θεωρείτε σωστό το να έχουν οι ανήλικοι πρόσβαση στο τζόγο; α)ναι β)όχι γ) Γ/ Α Και σε αυτήν την ερώτηση η απάντηση όχι υπερέχει µε 76%, ενώ η µικρή εµφάνιση της απάντησης ναι µε 9%, οφείλεται αποκλειστικά σε απαντήσεις του αντρικού φύλου. Υπάρχουν και 5 Γ/ Α σε σύνολο 33 απαντήσεων (ποσοστό 15%). 32

33 ΕΡΩΤΗΣΗ 12 Γνωρίζετε ότι οι ανήλικοι απαγορεύεται να ασχολούνται µε τον τζόγο;(νόµιµο και παράνοµο) -->* α)ναι β)όχι -->* Νόµιµος τζόγος: ΟΠΑΠ, καζίνο, online ιστοσελίδες µε επίσηµη άδεια λειτουργίας Παράνοµος τζόγος: Όσα από τα παραπάνω λειτουργούν χωρίς τυπική άδεια. Επίσης, παράνοµη θεωρείται και η πρόσβαση ατόµων κάτω των 21 στο τζόγο κάθε µορφής. Με πολύ µεγάλη διαφορά(απαντήσεις 27 ναι / 6 όχι) τόσο στο σύνολο όσο και επιµέρους(αγόρια κορίτσια), φαίνεται η ενηµέρωση του κοινού για την απαγόρευση του τζόγου στους ανηλίκους. ΕΡΩΤΗΣΗ 13 Θα αφήνατε το παιδί σας να τζογάρει; Από τις απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση προκύπτει ότι υπάρχει µια σχετική διάθεση να επιτρέψει κανείς στο παιδί του να παίξει στο πρακτορείο της γειτονιάς που µάλλον θεωρείται πιο ελεγχόµενος χώρος, ενώ υπάρχει σχεδόν πλήρης άρνηση για το διαδίκτυο και τη λέσχη. Στα κορίτσια το όχι επικρατεί σχεδόν ολοκληρωτικά σε όλες τις επιλογές. Στην επιλογή αλλού όλοι έδωσαν απάντηση όχι. 33

34 α)στο πρακτορείο της γειτονιάς; - Ναι - Όχι -Ίσως β)στο Internet; -Ναι -Όχι -Ίσως 34

35 γ)σε λέσχη; -Ναι -Όχι -Ίσως δ)κάπου αλλού; (συµπληρώστε) ΕΡΩΤΗΣΗ 14 Πιστεύετε ότι ο τζόγος έχει αυξηθεί λόγω της οικονοµικής κρίσης; α)ναι β)όχι γ)ίσως δ) Γ/ Α Οι απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση δείχνουν να υπάρχει η άποψη ότι ο τζόγος έχει αυξηθεί λόγω της οικονοµικής κρίσης, καθώς οι απαντήσεις ναι και ίσως λαµβάνουν στο σύνολο ποσοστά 52% και 27% αντίστοιχα. 35

36 ΕΡΩΤΗΣΗ 15 Γνωρίζετε άτοµα από το περιβάλλον σας που τζογάρουν συστηµατικά; α)ναι β)όχι Οι απαντήσεις στην ερώτηση είναι µοιρασµένες µεταξύ του ναι και του όχι, γεγονός που µπορεί να οφείλεται και στο µικρό µέγεθος του δείγµατος. 36

37 ΕΡΩΤΗΣΗ 16 Πιστεύετε ότι περισσότεροι άντρες ή γυναίκες είναι εθισµένοι στο τζόγο; α)άνδρες β)γυναίκες Οι απαντήσεις δείχνουν ξεκάθαρα ότι η κυρίαρχη γνώµη θεωρεί ότι οι εθισµένοι στον τζόγο άνδρες είναι περισσότεροι από τις εθισµένες γυναίκες. Το δείγµα είναι κατά δύο άτοµα µικρότερο (31 αντί για 33) γιατί δόθηκαν και οι απαντήσεις Γ/ Α, και οι δύο, οι οποίες δεν είχαν µπει από εµάς στο ερωτηµατολόγιο ως εναλλακτικές και για το λόγο αυτό δεν λήφθηκαν υπ όψιν. ΕΡΩΤΗΣΗ 17 Θεωρείτε ότι οι τζογαδόροι διακινδυνεύουν να επηρεαστεί αρνητικά η προσωπική και επαγγελµατική τους ζωή; α)ναι β)όχι γ) Γ/ Α 37

38 Οι απαντήσεις σε ποσοστό 70% (23 ναι) δείχνουν ότι οι τζογαδόροι διακινδυνεύουν να επηρεαστεί αρνητικά η προσωπική και επαγγελµατική τους ζωή, ενώ η αντίθετη άποψη (4 όχι) συγκεντρώνει µόλις το 12% των απαντήσεων.. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΕΠΙΛΟΓΟΣ Από τη µελέτη των παραπάνω καταλήξαµε στο συµπέρασµα ότι η συστηµατική ενασχόληση µε το τζόγο, σε συνδυασµό µε την ελλιπή ενηµέρωση σχετικά µε τους κινδύνους που εγκυµονεί, καθώς και η έλλειψη αντικειµενικής κρίσης και θεώρησης αυτής της συµπεριφοράς του από το ίδιο το άτοµο, µπορούν να οδηγήσουν στον εθισµό στο τζόγο, µε συνέπεια την εµφάνιση προσωπικών, οικογενειακών και οικονοµικών προβληµάτων. Τα τελευταία χρόνια η εµφάνισή τους είναι όλο και συχνότερη και αφορά συνεχώς αυξανόµενο τµήµα του πληθυσµού. Η αντιµετώπιση αυτής της εξάρτησης βασίζεται στην επιθυµία και στην απόφαση του ίδιου του εξαρτηµένου να απαλλαχθεί από το πρόβληµά του, και επιτυγχάνεται µέσω θεραπείας που συνίσταται στην παροχή ψυχολογικής υποστήριξης. Από την άλλη πλευρά η ενασχόληση µε το τζόγο, παρά το κοινωνικό πρόβληµα που αποτελεί ο εθισµός σε αυτόν, συνέπεια της συστηµατικής και χωρίς µέτρο ενασχόλησης, είναι παράλληλα και µια σηµαντική πηγή κρατικών εσόδων. Ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους που δεν υπάρχουν επαρκή και σαφή κρατικά µέτρα για την πρόληψη της εξάρτησης αυτού του είδους. Όσον αφορά τα ερωτηµατολόγια που συµπλήρωσαν οι συµµαθητές µας και κάποιοι γονείς, από τη συγκέντρωση και επεξεργασία των απαντήσεών τους προκύπτει ότι στην πλειονότητά τους είναι καλά ενηµερωµένοι τόσο για την εθιστική φύση του τζόγου όσο και για τη νοµικές απαγορεύσεις που υπάρχουν. Θεωρούµε µάλιστα αξιοσηµείωτο γεγονός το ότι ενώ συγκεντρώσαµε πολύ λίγα ερωτηµατολόγια ώστε να µην µπορούµε να βγάλουµε συµπεράσµατα 38

39 για τον τρόπο που σκέπτονται οι έφηβοι - συνοµήλικοί µας γενικά, αυτοί που µας απάντησαν, µε έναν τρόπο συµφωνούν µε όλα όσα µάθαµε από τους ειδικούς και από τη βιβλιογραφία. Πιθανό είναι να έχουν λειτουργήσει η ενηµέρωση και η πληροφόρηση γύρω από τον εθισµό γενικότερα που έχει συµβεί µέσω των οµάδων του project και να έχουν αποδώσει καρπούς, πιθανόν η ίδια η συµµετοχή στο project να οδήγησε στην ουσιαστική γνώση αφού «έσπρωξε» όλους µας να εµπλακούµε στο θέµα, να αναζητήσουµε και να εντοπίσουµε οι ίδιοι τις πηγές πληροφοριών και να τις αξιοποιήσουµε. Γενικά, θεωρούµε ότι το θέµα αξίζει να διερευνηθεί πολύ περισσότερο, και θα µπορούσαµε ίσως να το διερευνήσουµε υπό άλλες συνθήκες και µε λιγότερους χρονικούς περιορισµούς. Θα θέλαµε να µελετήσουµε πολλά επιστηµονικά άρθρα που βρήκαµε δωρεάν στο διαδίκτυο και που δεν προλάβαµε να µεταφράσουµε για να τα αξιοποιήσυµε στην εργασία µας. Επίσης δεν έχει ερευνηθεί εκτεταµένα στη χώρα µας όσο σε άλλες χώρες, για αυτό και δεν υπάρχουν πολλά άρθρα για τον εθισµό αυτόν. Υπάρχουν κυρίως sites κέντρων απεξάρτησης, αναφορές σε εκδηλώσεις γύρω από το θέµα, καταχωρίσεις ιδιωτικών κλινικών, διαφηµίσεις καζίνο και ρεπορτάζ δηµοσιογράφων αλλά όχι επιστηµονικά άρθρα. 39

40 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Eλληνόγλωσσες 1.Βάρβογλη, Λίζα (2000) Επιστήµη και ζωή, tovima.gr/ related articles 2.Blaszczynski Alex (2003) Τζόγος. Ξεπερνώντας το πάθος για τα τυχερά παιχνίδια, Αθήνα, Ελληνικά Γράµµατα. 3.Καϊτανίδη, Μάρθα (2010) Η οικονοµική κρίση δε σβήνει τον τζόγο, ygeia.tanea.gr 4.Στόκας, Γιάννης (2012) Η ακτινογραφία του τζόγου στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, tovima.gr/sports/article: 5.Τσακίρη, Τόνια (1999). Με ποιο τρόπο θα ξεφύγετε από τη µέθη του τζόγου, tovima.gr/ related articles 6.Πουλιόπουλος, Γ.( 2011) ρεπορτάζ tovima.gr/society, 7.Χαρµπέα, Ιωάννα (2012) Σπάστε τα τείχη της συνήθειας που λέγεται εξάρτηση, aixmi.gr w.w.w. kazino.nu w.w.w. kethea alfa.gr : ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ Απεξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια Ξενόγλωσσες 1.D'Acremont,M., & Van der Linden, (2005). Adolescent impulsivity:findings from a community sample. Journal of youth and adolescence, 34, Grant JE, Steinberg M, Kim SW, Rounsaville B, Potenza MN (2004): Preliminary validity and reliability testing of a Structured Clinical Interview for Pathological Gambling, Psychiatr Res 3.Hraba,J., & Lee, G., (1996). Gender gambling and problem gambling. Journal of gambling studies,12,

ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΤΖΟΓΟ:ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙ ΗΣ ΗΜΗΤΡΗΣ ΗΛΙΑ ΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΙΛΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΚΟΒΟΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΒΙΣΒΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΖΟΓΟΣ Με την λέξη τζόγος εννοούμε το ποντάρισμα ή το στοίχημα πάνω σε κάτι που πιστεύουμε ότι θα κερδίσει και εμείς φυσικά θα έχουμε ένα κέρδος.ο τζόγος είναι στο αίμα του κάθε ανθρώπου και η

Διαβάστε περισσότερα

Η εξάρτηση χαρακτηρίζεται από την έντονη προσήλωση ενός ατόμου προς ένα αντικείμενο ή άλλο άτομο εξαρτημένος δημιουργεί/επικεντρώνει τη ζωή του γύρω

Η εξάρτηση χαρακτηρίζεται από την έντονη προσήλωση ενός ατόμου προς ένα αντικείμενο ή άλλο άτομο εξαρτημένος δημιουργεί/επικεντρώνει τη ζωή του γύρω Η εξάρτηση χαρακτηρίζεται από την έντονη προσήλωση ενός ατόμου προς ένα αντικείμενο ή άλλο άτομο εξαρτημένος δημιουργεί/επικεντρώνει τη ζωή του γύρω από το αντικείμενο της εξάρτησής του. Εξάρτηση από ουσίες

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Επισκόπισης για την Επικράτηση του Τζόγου Ανάμεσα σε Μαθητές Λυκείου

Έρευνα Επισκόπισης για την Επικράτηση του Τζόγου Ανάμεσα σε Μαθητές Λυκείου Έρευνα Επισκόπισης για την Επικράτηση του Τζόγου Ανάμεσα σε Μαθητές Λυκείου Τριχινά, Δ., Ζαρούνα, Ε.,Γρηγορίου, Α., Κοκονή, Χ., Λεωνίδου, Α., Παναγιώτου, Α., Σαββίδου, Α., Στυλιανού, Μ., Χαραλάμπους, Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ H ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙΚΤΗ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΖΟΓΟΣ ΠΟΛΥΓΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΜΠΆΛΣΗΣ ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ ΜΕΡΤΙΝΌΣ ΣΤΑΎΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΎΛΟΣ ΓΙΏΡΓΙΟΣ

ΤΖΟΓΟΣ ΠΟΛΥΓΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΜΠΆΛΣΗΣ ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ ΜΕΡΤΙΝΌΣ ΣΤΑΎΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΎΛΟΣ ΓΙΏΡΓΙΟΣ ΤΖΟΓΟΣ ΠΟΛΥΓΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΜΠΆΛΣΗΣ ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ ΜΕΡΤΙΝΌΣ ΣΤΑΎΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΎΛΟΣ ΓΙΏΡΓΙΟΣ Τυχερά παιχνίδια Τα τυχερά παιχνίδια συναρπάζουν τους οπαδούς τους όσο ενοχλούν τους κριτικούς τους. Στηρίζονται στην

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία και Έφηβοι.

Τεχνολογία και Έφηβοι. Γενικό Λύκειο Βελεστίνου Τμήμα: Β2 Ερευνητική Εργασία Σχ. Έτος: 2014-2015 Τεχνολογία και Έφηβοι. Μαθητές 1) Πουτουρούδη Θεοδώρα 9) Μανούρα Μιχαέλα 2) Νατούδη Δήμητρα 10) Μπομπότης Φάνης 3) Μπαλαμώτη Σοφία

Διαβάστε περισσότερα

Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων. Δημιουργία Αθηνά Σφέικου

Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων. Δημιουργία Αθηνά Σφέικου Εθισμοί και εξαρτήσεις νέων ᄡ Δημιουργία Αθηνά Σφέικου Εθισμός Εθισμός είναι το καθεστώς εγκεφαλικής δυσλειτουργίας κατα το οποίο το άτομο θεωρεί απαραίτητες για την επιβίωση του πραξεις που προκαλούν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ

ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΠΑΙΞΙΑ ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ Ορισμός αλκοολισμού Αλκοολούχα ποτά ονομάζονται όλα τα ποτά που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα) γεωργικής προέλευσης, σε οποιοδήποτε ποσοστό το

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Τι είναι ''social media''; Τι είναι ο εθισμός; Τι είναι εθισμός στο διαδίκτυο;

Εισαγωγή. Τι είναι ''social media''; Τι είναι ο εθισμός; Τι είναι εθισμός στο διαδίκτυο; Εισαγωγή Τι είναι ''social media''; Ως μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) ορίζονται τα μέσα, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ ομάδων ανθρώπων μέσω των διαδικτυακών κοινοτήτων. Υπάρχουν διάφορες μορφές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ. το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ! Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ το ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ, ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ @ Επιστήμες της αγωγής Διευθυντής Μιχάλης Κασσωτάκης ί>ηγο^η 26 Επιστήμες της Αγωγής 26 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο εθισμός στο διαδίκτυο;

Τι είναι ο εθισμός στο διαδίκτυο; 1 Τι είναι ο εθισμός στο διαδίκτυο; Ο «εθισµός» στο διαδίκτυο είναι ένας όρος που προκαλεί προβληματισμούς στην επιστημονική κοινότητα. Εν τούτοις έχουν παρατηρηθεί αρκετές περιπτώσεις παιδιών, εφήβων

Διαβάστε περισσότερα

«Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων π.χ.

«Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων π.χ. «Μπορείς ν ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μία ώρα παιχνιδιού απ ότι μέσα σ ένα χρόνο συζήτησης» Πλάτων 427-347 π.χ. Ερευνητική Εργασία Β Τάξης 1ου Γενικού Λυκείου Πάτρας Ομάδα Γ Το παιχνίδι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ)

ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ) 25/1/2013 ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ) ΠΕΙΡΑΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 1)ΓΑΛΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 2)ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 3)ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ 4)ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 2012-2013 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

«Εθισμός και εξάρτηση από το διαδίκτυο»

«Εθισμός και εξάρτηση από το διαδίκτυο» «Εθισμός και εξάρτηση από το διαδίκτυο» Σχολείο: Γενικό Λύκειο Παραλίας Τάξη: Α 4 Σχ.Έτος:2012 Ομάδα: 4 η Μέλη υποομάδας: 1.Κοντοπούλου Σωτηρία 2.Μπαζάρογλου Γεωργία 3.Μπόμπου Μαρία 4.Φιλιποππούλου Αγγελική

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια 2018-2020 Εύα Συμεωνίδου Αν. Προϊστάμενη Τμήματος Πολιτικής Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου Email: e.symeonidou@naac.org.cy

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Εξάρτιση, από Η/Υ. και τηλεόραση στο εξωτερικό. Αίτια και συνέπειες

Εφηβεία και Εξάρτιση, από Η/Υ. και τηλεόραση στο εξωτερικό. Αίτια και συνέπειες Εφηβεία και Εξάρτιση, από Η/Υ και τηλεόραση στο εξωτερικό. Αίτια και συνέπειες 1. Κριτήρια επιλογής θέματος Το παραπάνω θέμα επιλέχτηκε για τους κάτωθι λόγους: Είναι επίκαιρο Αποτελεί σημαντικό ζήτημα,

Διαβάστε περισσότερα

Εθισµός στο ιαδίκτυο «Παράθυρα κινδύνου»» Γυµνάσιο Ευρωπού - Τµήµα Β2', 2013

Εθισµός στο ιαδίκτυο «Παράθυρα κινδύνου»» Γυµνάσιο Ευρωπού - Τµήµα Β2', 2013 Εθισµός στο ιαδίκτυο «Παράθυρα κινδύνου»» Γυµνάσιο Ευρωπού - Τµήµα Β2', 2013 Εθισµός στο ιαδίκτυο «Παράθυρα κινδύνου» Το Γυµνάσιο Ευρωπούκαι πιο συγκεκριµένα το τµήµα Β2'συνεργάστηκε µε το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά

Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Αφορά γονείς-παιδιά Εκµάθηση χρήσης του Η/Υ από την προσχολική ηλικία Συµβολή γονέων στην χρήση του Η/Υ από τα παιδιά Πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία -Επιστήµονες-πειράµατα -Πηγή ενηµέρωσης-εξελίξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ! ΜΑΘΕ ΝΑ ΛΕΣ ΟΧΙ!

ΓΙΝΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ! ΜΑΘΕ ΝΑ ΛΕΣ ΟΧΙ! ΓΙΝΕ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ! ΜΑΘΕ ΝΑ ΛΕΣ ΟΧΙ! Μαθητές: Βαγγελιώ Χατζάκη Ρένα Νικολούδη Άρης Ζαχαριουδάκης Νίκος Φραγκιουδάκης Υπεύθυνος καθηγητής: Στέφανος Παναγιωτόπουλος Λύκειο Μοιρών Σχολ. έτος: 2014-2015 1 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω

Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το παιδί μου έχει αυτισμό Τώρα τι κάνω Το όνειρο Ένα ζευγάρι περιμένει παιδί. Τότε αρχίζει να ονειρεύεται αυτό το παιδί. Κτίζει την εικόνα ενός παιδιού μέσα στο μυαλό του. Βάσει αυτής της εικόνας, κάνει

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιδιά βιώνουν παιχνίδια από το παρελθόν με τους παππούδες ΦΑΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Τα παιχνίδια είναι δημιουργήματα του Ελληνικού πολιτισμού με ρίζες που φτάνουν στην

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα Συµπεριφοράς Στάσης

Έρευνα Συµπεριφοράς Στάσης ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΦΑΡΚΑ ΟΝΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΑΞΗ Β Έρευνα Συµπεριφοράς Στάσης Θέµα: «Νέοι και ιαδίκτυο Εθισµός» Χρόνος διεξαγωγής: 26/2 3/3/2016 Πληθυσµός: Μαθητές Γυµνασίου Λυκείου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΓΟ ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΑ ΠΟΥ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΝ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΓΟ ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΑ ΠΟΥ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΓΟ ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΑ ΠΟΥ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΑΝ Οκτώβριος 2016 Αντώνης Πάριος, Κοινωνικός λειτουργός, Οικογενειακός Θεραπευτής, Σύμβουλος Εξαρτήσεων Ταξινόμηση κατά DSM Η παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού

Θεραπευτική υποστήριξη σε προβλήματα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού Πρόγραμμα Ψυχοθεραπευτικής Yποστήριξης Aτόμων και οικογενειών με πρόβλημα εθισμού 1 / 8 1.) Η Οικογένεια «Η οικογένεια είναι ένας ζώντας οργανισμός ο οποίος όπως κάθε άλλος οργανισμός γεννιέται, ενηλικιώνεται

Διαβάστε περισσότερα

8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων

8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων 8o Γενικό Λύκειο Πάτρας ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α` ΛΥΚΕΙΟΥ Τα κοινωνικά δίκτυα στη καθημερινότητα των έφηβων Τάξη: Α Τμήμα: Α1 Ομάδα - Βασίλης Κατσιδήμας - Νίκος Βγενόπουλος - Σωκράτης Ηλιόπουλος - Διονύσης

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr

H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr H Ναταλί Σαμπά στο babyspace.gr Συνέντευξη της Ναταλί Σαμπά στη Βάλια Κουρκουμέλη. (Από το babyspace.gr. Ημερομηνία online έκδοσης: 22/07/2010) Η παιγνιοθεραπεία για τη Ναταλί Σαμπά ήταν η ευκαιρία να

Διαβάστε περισσότερα

Ποσοτική έρευνα σχετικά με τον επηρεασμό, τη συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά των χρηστών τυχερών παιχνιδιών MΑΡΤΙΟΣ 2018

Ποσοτική έρευνα σχετικά με τον επηρεασμό, τη συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά των χρηστών τυχερών παιχνιδιών MΑΡΤΙΟΣ 2018 Ποσοτική έρευνα σχετικά με τον επηρεασμό, τη συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά των χρηστών τυχερών παιχνιδιών MΑΡΤΙΟΣ 2018 Ταυτότητα Έρευνας ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ IMR/UNIVERSITY OF NICOSIA ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑ ΑΡΧΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή

Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή 2016-2017 Βαβαρούτα Κατερίνα Σπυρόπουλος Βασίλης Ψηλοπαναγιώτη Άννα Ψυχομάνη Γεωργία Ριόλος 2016-17 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια 2019-2020 Σχέδιο Δράσης για την «Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια (2019-2020)» Kαθοδηγεί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος Δάσκαλος ΔΣ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος άσκαλος Σ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα

Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα Έφηβος και Διαδίκτυο Ο Ρόλος του Γονέα 22 Μαρτίου 2014 Ανδρέας Ευαγόρου Ψυχολόγος Εφηβεία Ψυχική και σωματική ανάπτυξη Πέρασμα από την παιδική στην ενήλικη ζωή Ενδοψυχικές αναδομήσεις Ανάγκη αυτονομίας

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Η Έρευνα μας Ο Εθισμός στο Διαδίκτυο 2008-2010 Γενικότερα τι σημαίνει ο εθισμός, ειδικότερα τι σημαίνει εθισμός στο Διαδίκτυο και πως αυτό ορίζεται; Ως εθισμός αντιμετωπίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Ποιο από τα παρακάτω αποτυπώνει τη διαμονή σας, αυτό το ακαδημαϊκό έτος;

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Ποιο από τα παρακάτω αποτυπώνει τη διαμονή σας, αυτό το ακαδημαϊκό έτος; ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Το παρόν ερωτηματολόγιο αφορά έρευνα για τις συνήθειες των φοιτητών. Οι πληροφορίες που θα συγκεντρωθούν μένουν αυστηρά προσωπικές και χρησιμοποιούνται μόνο για στατιστικούς λόγους. Σας

Διαβάστε περισσότερα

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ [1] Β ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (PROJECT) ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ «ΙΝΔΙΑΝΩΝ ΣΗΜΕΙΑ! ΚΑΠΝΙΣΜΑ;» Παρακαλούμε να απαντήσετε στο παρακάτω ερωτηματολόγιο με ειλικρίνεια.

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ. Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος

Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ. Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος Λόγοι και παράγοντες που οδηγούν τους νέους σε χρήση αλκοόλ Παιπέτης Νίκος Τσάκα Μαρία Κρητικός Γιώργος Μέριανος Αλέξανδρος Κοινωνικοί παράγοντες που οδηγούν στη χρήση αλκοόλ τους νέους Ο πιο συχνός λόγος

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι ομάδας. Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας

Στόχοι ομάδας. Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας PROJECT ΟΜΑΔΑ 2 Στόχοι ομάδας Σωστή οργάνωση Καλή συνεργασία Επιμέλεια Συγκέντρωση υλικού Επιτυχία της εργασίας Καλύτερη γνωριμία με τους συμμαθητές μας Σκοπός της ομάδας Με την εργασία αυτή θέλουμε να

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ

ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΛΕΟΝΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Αγαπητοί γονείς, Καθώς το νηπιαγωγείο μας έχει ήδη ανοίξει τις πόρτες του στα μικρά μας παιδάκια αλλά και σε εσάς, βρισκόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.»

«Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Φυσική Αγωγή στο δημοτικό σχολείο. Πως βλέπουν το μάθημα οι μαθητές του σχολείου.» «Ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα;» Μία κλασσική ερώτηση για κάθε παιδί οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης. Ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: 2015-2016 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΑΡΒΑΡΑΣ (Ε - Στ τάξη) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΚΩΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνονται στην δημοσιότητα από

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Σκιαδάς Γιώργος Σειρά: 9 Επιβλέπων Καθηγητής: Αδάμ Βρεχόπουλος

Ονοματεπώνυμο: Σκιαδάς Γιώργος Σειρά: 9 Επιβλέπων Καθηγητής: Αδάμ Βρεχόπουλος Συμπεριφορά Καταναλωτή στο Online Gambling: Αξιολόγηση Παρεχομένων Υπηρεσιών και Αναδυόμενες Τάσεις Ονοματεπώνυμο: Σκιαδάς Γιώργος Σειρά: 9 Επιβλέπων Καθηγητής: Αδάμ Βρεχόπουλος Δεκέμβριος 2012 Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Πριν απο λιγα χρονια ημουνα ακριβως σαν εσενα.

Πριν απο λιγα χρονια ημουνα ακριβως σαν εσενα. Πριν απο λιγα χρονια ημουνα ακριβως σαν εσενα. Ηξερα οτι υπαρχουν επαγγελματιες παιχτες που κερδιζουν πολλα χρηματα απο το στοιχημα και εψαχνα να βρω τη "μυστικη formula" 'Ετσι κ εσυ. Πηρες μια απο τις

Διαβάστε περισσότερα

Το προφίλ των κινητικών δραστηριοτήτων των μαθητών του σχολείου

Το προφίλ των κινητικών δραστηριοτήτων των μαθητών του σχολείου Το προφίλ των κινητικών δραστηριοτήτων των μαθητών του σχολείου Πλέον είναι πολύ συχνό φαινόμενο να συναντάμε συχνά στη καθημερινότητα μας μηνύματα σχετικά με τα οφέλη της συστηματικής άσκησης στην υγεία

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία και εξάρτηση από το τζόγο. Αίτια και συνέπειες

Εφηβεία και εξάρτηση από το τζόγο. Αίτια και συνέπειες Εφηβεία και εξάρτηση από το τζόγο. Αίτια και συνέπειες Κριτήρια επιλογής του θέματος Στην Ελλάδα υπάρχουν μεγάλα ποσοστά νεαρών που εθίζονται στον τζόγο Παρουσιάζει ενδιαφέρον ο τρόπος εθισμού Παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

ONLINE GAMING. Όσα πρέπει να γνωρίζω! Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου

ONLINE GAMING. Όσα πρέπει να γνωρίζω! Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου ONLINE GAMING Όσα πρέπει να γνωρίζω! 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Διαδικτυακό παιχνίδι Μια από τις δημοφιλέστερες ασχολίες των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups

LET S DO IT BETTER improving quality of education for adults among various social groups INTERVIEWS REPORT February / March 2012 - Partner: Vardakeios School of Hermoupolis - Target group: Immigrants, women 1 η συνέντευξη Από την Αλβανία Το 2005 Η γλώσσα. Ήταν δύσκολο να επικοινωνήσω με τους

Διαβάστε περισσότερα

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης.

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης. The Jobbies 1ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Project Β τριμήνου 2013-201 «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα Βάκουλης Παναγιώτης Δοξάκης Δημήτρης Δρούγκας Στάθης Καρβουνίδης Χάρης Η επιρροή που ασκούν οι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19 ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Α2 ΣΧ.ΕΤΟΣ: 2016-2017 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΟΥΜΠΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΗ ΠΕ19 2 ΟΜΑΔΑ Α: ΚΑΡΑΚΙΚΕ Μ., ΚΑΡΑΔΗΜΑ Α.-Μ., ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ Ε., ΚΛΕΤΣΑ Α. ΟΜΑΔΑ Β: ΖΑΧΑΡΗ Β., ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΥ Α., ΚΑΤΣΙΚΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εθισμός στο Διαδίκτυο

Εθισμός στο Διαδίκτυο 2 ο Γενικό Λύκειο Καρδίτσας Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου με Θέμα: Εθισμός στο Διαδίκτυο Hasballa D, Αγγέλης Π., Αδάμος Β., Αρσενίου Σ., Βρόντος Αν., Γέρμανος Απ., Καλαμάρας Γ., Καλογρίτσας Κ., Καρέτσος

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος Εφηβεία, μία δυστοπία Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος 2012-13 Τομείς έρευνας: Συμπεριφορά των εφήβων Τρόπος ζωής και καθημερινότητα Ασχολίες και δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Γυθείου 1 Α, 152 31 Χαλάνδρι Τηλ.: 210-6741 933, 210-6740 118, Fax: 210-6724 536 e-mail: info@pedtrauma.gr www.pedtrauma.gr Γιατί Πρόληψη Παιδικών Ατυχημάτων;

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ. 5.1 Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ. 5.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ 5.1 Εισαγωγή Στην ενότητα αυτήν θα παρουσιάσουµε µία αναλυτική περιγραφή της γνώµης των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά µε τα ναρκωτικά. Καθώς είναι γνωστό, στις µέρες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΕΣΥΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΤΡΑΣ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (INTERNET) ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ Γιάννης Τζήμας, Επίκουρος Καθηγητής Στα πλαίσια των: ΔΡΑΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

«Γυναίκες Αρχιτεκτόνισσες / Πολιτικοί Μηχανικοί: Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στην εξισορρόπηση επαγγελµατικής και οικογενειακής ζωής»

«Γυναίκες Αρχιτεκτόνισσες / Πολιτικοί Μηχανικοί: Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στην εξισορρόπηση επαγγελµατικής και οικογενειακής ζωής» «Γυναίκες Αρχιτεκτόνισσες / Πολιτικοί Μηχανικοί: Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στην εξισορρόπηση επαγγελµατικής και οικογενειακής ζωής» Ναταλία Σπυροπούλου Ερευνήτρια ΕΚΚΕ Μεθοδολογία και δείγµα

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της Σόφης Μανέα είναι παράδειγμα προς μίμηση για πολλά παιδιά που πάσχουν από Διαβήτη.

Η ιστορία της Σόφης Μανέα είναι παράδειγμα προς μίμηση για πολλά παιδιά που πάσχουν από Διαβήτη. Η ιστορία της Σόφης Μανέα είναι παράδειγμα προς μίμηση για πολλά παιδιά που πάσχουν από Διαβήτη. Δίνει ελπίδα και χαρίζει αισιοδοξία σε αυτά και τις οικογένειές τους. Πρόκειται για την Πρόεδρο της Πανελλήνιας

Διαβάστε περισσότερα

WICHTIGER HINWEIS: Bitte fertigen Sie keine Kopien dieses Fragebogens an!

WICHTIGER HINWEIS: Bitte fertigen Sie keine Kopien dieses Fragebogens an! Muster-Fragebogen allgemeinbildende Schule Αγαπητοί γονείς, η γνώμη σας είναι σημαντική για εμάς! Θέλουμε να βελτιώνουμε συνεχώς την ποιότητα της εργασίας μας στο σχολείο. Για να βρούμε ποια είναι τα δυνατά

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Εθισµόςστο. στοδιαδίκτυο TEAM KAI ENAS AKYROS. Συντονιστής: Κοντοστόλης Αργύρης

Εθισµόςστο. στοδιαδίκτυο TEAM KAI ENAS AKYROS. Συντονιστής: Κοντοστόλης Αργύρης Εθισµόςστο στοδιαδίκτυο TEAM KAI ENAS AKYROS. Συντονιστής: Κοντοστόλης Αργύρης Γραµµατέας: Ζαρουχλιώτης Αιµίλιος Word: Καραµιχάλης Αργύρης Excel: Ράντος Μιχάλης PowerPoint: Ζωγραφάκης Γιώργος Περιεχόµενα

Διαβάστε περισσότερα

Co-funded by the European Union Quest. Quest

Co-funded by the European Union Quest. Quest 1 Καλωσορίσατε στο παιχνίδι "Δώσε το στον επόμενο!" Co-funded by the European Union Ένα εργαλείο για να σας βοηθήσει να γνωρίσετε μια δικαιοσύνη φιλική προς το παιδί Παίκτες Ηλικία 14-18 4-6 2 Χρονών Βάλτε

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ AΠ-20160421-000238 Αθήνα, 21 Απριλίου 2016 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Η ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ!!! ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΡΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΨΕΥΤΙΑΣ ΣΤΙΣ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤΙΚΟΥ ΤΖΟΓΟΥ ΠΟΥ ΕΔΡΕΥΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

"Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde

Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι. Oscar Wilde 1 Αγαπημένε μου φίλε/η, "Να είσαι ΕΣΥ! Όλοι οι άλλοι ρόλοι είναι πιασμένοι." Oscar Wilde Θα ήθελα να σε καλωσορίσω σε αυτό το σεμινάριο. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να ξέρεις πώς δεσμεύομαι με το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος: Γιατί ένα τέτοιο βιβλίο και πώς να «e-ξεκολλήσουμε» παρέα;

Πρόλογος: Γιατί ένα τέτοιο βιβλίο και πώς να «e-ξεκολλήσουμε» παρέα; Πρόλογος: Γιατί ένα τέτοιο βιβλίο και πώς να «e-ξεκολλήσουμε» παρέα; Αν και είναι συνηθισμένο να λέμε ότι το Διαδίκτυο, οι υπολογιστές, τα κινητά, τα τάμπλετ και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές άλλαξαν ριζικά

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

Ο σωστός τρόπος διερεύνησης ασφαλιστικών αναγκών

Ο σωστός τρόπος διερεύνησης ασφαλιστικών αναγκών Από τη στιγμή που αρχίζει η συνέντευξη της προσέγγισης ο ασφαλιστής της SENATUS θα πρέπει να αρχίσει να συλλέγει πληροφορίες για τον υποψήφιο πελάτη. Οι πληροφορίες αυτές, θα πρέπει να έχουν σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα.

Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα. Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα. Το ΚΕΣΑΝ - Κέντρο Πρόληψη Ηρακλείου, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, λειτουργεί με σκοπό την πρόληψη της χρήσης ψυχοδραστικών

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ»

Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ» ΤΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΝΕΙ? ΠΩΣ ΘΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ!! Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ» Αυτοεκτίμηση είναι η θετική εικόνα που

Διαβάστε περισσότερα

Του Βασίλη Παπαδάκη* Οι "μεταγραφές" στο παιδικό ποδόσφαιρο: Ένα παιχνίδι στην πλάτη των Παιδιών από Προπονητές

Του Βασίλη Παπαδάκη* Οι μεταγραφές στο παιδικό ποδόσφαιρο: Ένα παιχνίδι στην πλάτη των Παιδιών από Προπονητές Του Βασίλη Παπαδάκη* Τα παιδιά συμμετέχουν σε ένα άθλημα για να διασκεδάσουν, να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, να αποτελέσουν μέλη μιας ομάδας, να κερδίσουν αναγνώριση, καλή φυσική κατάσταση και να ζήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου

Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Αποκατάσταση Καρδιοπαθούς Ασθενούς Ο ρόλος του Ψυχιάτρου Πανταζής Α. Ιορδανίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ Καθηγητής Ψυχολογίας & Διατροφής, ΑΤΕΙ Ιορδανίδης,, 10/3/11 1 ρ.πανταζής Ιορδανίδης, 10/3/11 2

Διαβάστε περισσότερα

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα!

«Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων», η Εύη Σταθάτου μιλά στο Mothersblog, για το πρώτο της συγγραφικό εγχείρημα! Ημερομηνία 14/02/2017 Μέσο Συντάκτης Link www.mothersblog.gr Κατερίνα Ηλιάκη http://www.mothersblog.gr/synenteyxeis/item/43377-o-ksexoristos-kosmos-tondidymon--i-eyi-stathatou-mila-sto-mothersblog--gia-to-proto-tis-syggrafikoegxeirima

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασίλης Καραγιάννης Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στα τμήματα Β2 και Γ2 του 41 ου Γυμνασίου Αθήνας και διήρκησε τρεις διδακτικές ώρες για κάθε τμήμα. Αρχικά οι μαθητές συνέλλεξαν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ» ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ» ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΑΛ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΩΡΩΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ» Παρακαλούμε να απαντήσετε ανώνυμα ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1.Καπνίζεις; Αν ναι γιατί; 2. Αν καπνίζεις πότε

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνουµε τα παιδιά να χρησιµοποιούν τις νέες τεχνολογίες αποτελεσµατικά και µε ασφάλεια. Μαρία Ζάππα - Κασαπίδη

Μαθαίνουµε τα παιδιά να χρησιµοποιούν τις νέες τεχνολογίες αποτελεσµατικά και µε ασφάλεια. Μαρία Ζάππα - Κασαπίδη Μαθαίνουµε τα παιδιά να χρησιµοποιούν τις νέες τεχνολογίες αποτελεσµατικά και µε ασφάλεια Μαρία Ζάππα - Κασαπίδη Παλαιάκαινέαδεδοµένα 1. Νέοι όροι στο καθηµερινό µας λεξιλόγιο ιαδικτυακόραδιόφωνο, αναµετάδοσηεκποµπής,

Διαβάστε περισσότερα

Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;»

Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;» Παιδί και τηλεόραση «Πόσο επηρεάζει τη συμπεριφορά και τη νόηση των παιδιών;» Έρευνες αναφέρουν ότι τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι πολύ σημαντικά και καθοριστικά για την ανάπτυξη κοινωνικών,

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά Δράση 2 Σκοπός: Η αποτελεσματικότερη ενημέρωση των μαθητών σχετικά με όλα τα είδη συμπεριφορικού εθισμού και τις επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή! Οι μαθητές εντοπίζουν και παρακολουθούν εκπαιδευτικά βίντεο,

Διαβάστε περισσότερα

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις

Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Λαµβάνοντας τη διάγνωση: συναισθήµατα και αντιδράσεις Πιθανότατα αισθάνεστε πολύ αναστατωµένοι αφού λάβατε µια διάγνωση καρκίνου. Συνήθως είναι δύσκολο να αποδεχθείτε τη διάγνωση αµέσως και αυτό είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016

ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016 ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής.

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πρόληψη και καταπολέµηση του αλκοολισµού στην εφηβεία Αικατερίνη Φλώρου Εκπαιδευτικός Νοµικός Σύµβουλος ΣΕΠ ΓΕΛ Αναβύσσου Το σχολείο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης Οι σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηµατολόγιο PMP , +

Ερωτηµατολόγιο PMP , + Ερωτηµατολόγιο PMP Διαβάστε προσεκτικά κάθε ένα από τα παρακάτω προβλήµατα. Για κάθε πρόβληµα υπάρχουν τέσσερις εναλλακτικές απαντήσεις από τις οποίες µόνο µία είναι η σωστή. Παρακαλώ επιλέξτε τη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο

Ο καθημερινός άνθρωπος ως «ψυχολόγος» της προσωπικότητάς του - Νικόλαος Γ. Βακόνδιος - Ψυχο Έ να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που αντιμετωπίζουν έντονο άγχος, δυσθυμία, «κατάθλιψη» έχει την «τάση» να αποδίδει λανθασμένα τις ψυχικές αυτές καταστάσεις, σε έναν «προβληματικό εαυτό του», (μία δυστυχώς

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί.

Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. 1 Η χρήση ναρκωτικών έχει τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, ωστόσο ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί. Η θεραπεία απεξάρτησης μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στο

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008 Ο καρκίνος του µαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Οι Ελληνίδες φαίνεται να ανησυχούν αρκετά για το ενδεχόµενο να νοσήσουν οι ίδιες, χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Πώς θα κάνω το παιδί μου να αγαπήσει το σχολείο;

Πώς θα κάνω το παιδί μου να αγαπήσει το σχολείο; Ημερομηνία 28/09/2015 Μέσο Συντάκτης Link clickatlife.gr Χριστίνα Χρυσανθοπούλου http://www.clickatlife.gr/euzoia/story/63076/pos-tha-kano-to-paidi-mou-naagapisei-to-sxoleio ΕΥΖΩΙΑ Πώς θα κάνω το παιδί

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Διεξάγει κοινωνικές έρευνες Σχεδιάζει και μεριμνά για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα