ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ"

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Θ.Ε. ΤΕΧΝΕΣ ΙΙ: ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΟΡΟΥ 2 η Γραπτή Εργασία Ακαδηµ. Έτους ΘΕΜΑ: «Τα µουσικά όργανα της κλασικής αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής περιόδου: κατηγορίες και χρήσεις τους» ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ 1. Επαναδιατύπωση θέµατος Στην εργασία αυτή εξετάζεται η οργανοχρησία στην ελληνική αρχαιότητα και στους βυζαντινούς χρόνους, δηλαδή ποια όργανα γνωρίζουµε ότι χρησιµοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και ποια οι Βυζαντινοί, και πως µπορούµε να τα εξετάσουµε ειδολογικά κατηγοριοποιηµένα. 2. Λέξεις κλειδιά: Bυζαντινή Aυτοκρατορία: το κράτος που ιδρύθηκε το 330 µε τη µεταφορά της πρωτεύουσας της ρωµαϊκής αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη, έως και την τελική άλωση της πρωτεύουσας από τους Οθωµανούς το 1453 Βυζαντινή µουσική: η κυρίαρχη και επίσηµη µουσική έκφραση της Αυτοκρατορίας, που έδραζε στην Κων/λη και κατευθυνόταν από την Εκκλησία Μουσική του Βυζαντίου: όλες οι µουσικές που εµφανίστηκαν µέσα στα όρια της Ανατολικής Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας, οι λόγιες και οι λαϊκές, οι θρησκευτικές και οι κοσµικές, οι θεωρητικές και οι προφορικές, κ.α κλασική αρχαιοελληνική εποχή: είναι η περίοδος της ελληνικής αρχαιότητας µεταξύ του τέλους των περσικών πολέµων (480 π.χ) έως το θάνατου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.-(323 π.χ.) αυλός: πνευστό όργανο από καλάµι ή άλλο τεχνητό σωλήνα κιθάρα: χορδόφωνο που στην αρχαιότητα ήταν µορφή άρπας µε ξύλινο ηχείο, αργότερα και ως σήµερα µουσικό όργανο µε ξύλινο ηχείο, επίπεδο στη ράχη και µε βραχίονα που καταλήγει σε κεφαλή µε κλειδιά ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3. Η δοµή της εργασίας εδοµένου ότι το θέµα δεν παρέχει σαφείς υποδείξεις δόµησης, µπορούµε να αναπτύξουµε την εργασία κατά το δοκούν. Εν προκειµένω, θα αφιερώσουµε ένα πρώτο µέρος αναφερόµενο στα µουσικά όργανα της ελληνικής αρχαιότητας και ένα δεύτερο για τα όργανα στο Βυζάντιο. Επίσης είναι δυνατή µια εσωτερική υποδιαίρεση κάθε µέρους σε δύο υποενότητες, από τις οποίες η µία να αναφέρεται στα όργανα (φύση, κατασκευή, χαρ/κα, κα) και µια άλλη στη χρήση τους. 1

2 Α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ήδη από την αρχαιότητα η µουσική και ο χορός συνδέονταν στενά µε την οργανοχρησία, στα πλαίσια του πρωτογενούς τριφυούς δρωµένου, η ενότητα του οποίου διατηρείται έως και σήµερα αδιάσπαστη κυρίως στα πλαίσια του λαϊκού πολιτισµού. Στην παρούσα εργασία θα σταθούµε ιδιαίτερα στην κλασική εποχή της ελληνικής αρχαιότητας και στη βυζαντινή, ώστε να δούµε ποια όργανα γνωρίζουµε ότι χρησιµοποιήθηκαν σε κάθε µια από αυτές τις δυο ιστορικές περιόδους και σε ποιες περιστάσεις. Έτσι, µπορούµε να αποκτήσουµε µια εικόνα για τη συνέχεια του ελληνικού µουσικού πολιτισµού σε επίπεδο οργανοχρησίας, αλλά επίσης να επισηµάνουµε διαφοροποιήσεις που οφείλονται κυρίως σε πολιτισµικές ωσµώσεις, αλλά και στις διαφορετικές κοινωνικές, πολιτικές και ιδεολογικές µετατοπίσεις που σηµειώνονται µε το πέρασµα της Ελλάδας από την αρχαιότητα στο µεσαίωνα. Β) ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ: Ι. Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ Ι.i Κατηγορίες µουσικών οργάνων Τα παρακάτω είναι τα µουσικά όργανα της ελληνικής αρχαιότητας για τα οποία γνωρίζουµε από κειµενικά και / ή αρχαιολογικά τεκµήρια: 1) Έγχορδα - Λύρες: Είναι νυκτά όργανα. Εµφανίζονται σε διάφορες µορφές, που συγκλίνουν κατά το ότι υπάρχει ένα ηχείο από το οποίο εκτείνονται προς τα πάνω 2 βραχίονες, οι πήχεις, των οποίων οι άκρες ενώνονται µε τον ζυγόν. Οι χορδές είναι τεντωµένες πάνω στο ηχείο και φτάνουν µέχρι το ζυγό, ενίοτε περνώντας πάνω από έναν καβαλάρη Η φόρµιγγα: Έχει ένα κατακόρυφο, δρεπανοειδές ή ηµικυκλικό, ηχείο µε βραχίονες που κλίνουν προς τα κάτω και µε 4 συνήθως χορδές. Το όλο πλαίσιο ήταν ξύλινο και οι χορδές από στριφτό έντερο ζώου, που παρήγαγαν έναν γλυκό και διαπεραστικό ήχο Η βάρβιτος: Έχει ένα ηχείο καλυµµένο µε δέρµα ζώου, από το οποίο ανεβαίνουν λοξά και προς τα έξω λεπτοί και κάµπυλοι βραχίονες, που στο ανώτερο τµήµα τους έρχονται ξανά κοντά προκειµένου να ενωθούν µε το ζυγό και µετά αποµακρύνονται πάλι. Το ηχείο αποτελείται από (φυσικό ή σε αποµίµηση) όστρακο χελώνας, που δίνει και στο όλο όργανο την ονοµασία χέλυς / χελώνη, ενώ οι βραχίονες είναι συνήθως ξύλινοι και σπανιότερα από κέρατα ζώου. Ο αριθµός των χορδών ήταν κατά κανόνα 7 και επειδή είχαν µεγάλο µήκος, απέδιδαν µια χαµηλότερη τονική περιοχή Η κιθάρα: Πρέπει να ήταν έγχορδο µεγαλύτερο σε µέγεθος και µε πιο δυνατό και γεµάτο ήχο, µε µεγάλο ηχείο σε σχήµα κιβωτίου, το οποίο συνεχίζεται χωρίς διακοπή στους πήχεις. Οι βραχίονες έχουν το κάτω µέρος τους πολύ πλατύ µε µια ελαφρά κλίση προς τα έξω, στη µέση τους γίνονται πιο λεπτοί και πλησιάζουν µεταξύ τους (όπου φαίνεται να έχει προστεθεί κι ένας νέος βραχίονας), ενώ λίγο πριν φτάσουν στο ζυγό 1 Neubecker,J.A., Η Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 1986, σ Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σσ

3 αποκτούν την αρχική τους απόσταση ανεβαίνοντας κατακόρυφα σε αρκετό µήκος. Στα άκρα του ζυγού είναι τοποθετηµένες σε κανονικά διαστήµατα µεγάλες πλάκες Η «αιωρική» κιθάρα: Έγχορδο µε αρχικά 7 χορδές, µεγάλο ηχείο, από το οποίο ξεκινούν πλατείς και κατακόρυφοι βραχίονες Η άρπα: ιαφοροποιείται όσον αφορά α) το είδος του πλαισίου: αποτελείται από µια οριζόντια βάση και ένα ηχείο, συχνά στο σχήµα επιµηκυµένου τραπεζίου, ενωµένο µαζί της σχεδόν σε ορθή γωνία. Τα 2 κοµµάτια κλείνουν κάποτε στις ελεύθερες άκρες τους µε ένα συνδετικό κοµµάτι σαν υποστήριγµα, σχηµατίζοντας έτσι ένα τρίγωνο. β) το διαφορετικό µήκος των χορδών, που µεγαλώνουν σταδιακά προχωρώντας προς τα έξω Το λαούτο: Ονοµαζόταν επίσης πάνδουρος ή σκινδαψός και απεικονίζεται από το β µισό του 4 ου πχ αι και εξής σε teracotta 7. 2) Πνευστά - αερόφωνα 2.1 Οι αυλοί: Η καταγωγή τους συνδέεται µε τη Μ. Ασία και ανάγεται στις αρχές του 7 ου πχ αι. Το υλικό που συνηθιζόταν για την κατασκευή τους ήταν το καλάµι, αλλά επίσης χρησιµοποιούταν ο λωτός, το ξύλο, το ελεφαντοστό, το κόκαλο και µέταλλα. Ο κλασικός αυλός ήταν διπλοκάλαµος 8. Αποτελούταν συνήθως από 2 σωλήνες κυλινδρικούς ή ελαφρά κωνικούς, ισοµήκεις, µε 1 στο κάτω µέρος και 3-4 στο πάνω µέρος τρήµατα που αργότερα πληθαίνουν. Οι δύο σωλήνες σχηµάτιζαν οξεία γωνία και τους συγκρατούσαν στη θέση τους µε µια κορδέλα, που περνούσε πίσω από το κεφάλι, τη φορβειά. Η τονική τους έκταση έφτανε έως και τους 24 φθόγγους. Στις άκρες των σωλήνων που ακουµπούσαν στο στόµα πρόσθεταν επιστόµια και σ αυτά γλωττίδες. Ανάλογα µε την τονική τους έκταση υπήρχαν 5 είδη αυλών: οι παρθένιοι, οι παιδικοί, οι κιθαριστήριοι, οι τέλειοι και οι υπερτέλειοι Η σύριγγα: Αποτελείται από µια σειρά καλαµένιων σωλήνων ενωµένων µεταξύ τους µε ½ εγκάρσιους µοχλούς ή µε κερί ή µε λινάρι. Κάθε ένας σωλήνας πετύχαινε 1 τόνο, οπότε για τις αλλαγές του τονικού ύψους είτε ενώνονταν σωλήνες διαφορετικού µήκους, είτε γέµιζαν κάθε σωλήνα µε κερί διαφορετικού πάχους 10. Έτσι προέκυπτε η µονοκάλαµη σύριγγα Η σύριγγα του Πανός: ήταν ένα πολλαπλό κλειστό φλάουτο κατασκευασµένο από φραγµένα καλάµια χωρίς επιστόµιο Η ύδραυλις: Υδραυλικό όργανο που επινόησε ο Κτησίβιος από την Αλεξάνδρεια (3 ος πχ αι). Ήταν µεγέθυνση και αναστροφή του µοντέλου της σύριγγας, όπου ο ήχος παραγόταν από τη διοχέτευση αέρα στους αυλούς υπό την υδραυλική πίεση 13. Ήταν πολύαυλη και οι σωλήνες των αυλών της είχαν διαφορετικό µήκος, ώστε να αποδίδουν ο καθένας διαφορετικό φθόγγο. Τα στόµια των αυλών που ο αλητής ήθελε να ηχήσουν άνοιγαν µε πλήκτρα, που πιέζονταν µε τα δάχτυλα Neubecker, όπ.π. σσ Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σ.84 8 Αγγελόπουλος, Λ., ραγούµης, Μ., Λέκκας,., Μαλιάρας, Ν., Μάµαλης,Ν., Μωραΐτης, Θ., Παπαοικονόµου-Κηπουργού, Κ., Ρωµανού, Κ., Ελληνική Μουσική Πράξη: Αρχαίοι και Μέσοι Χρόνοι, ΕΑΠ, Πάτρα 2003, σ Neubecker, όπ.π. σσ Στο ίδιο, σσ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Στο ίδιο, σ Neubecker, όπ.π. σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ

4 2.5 Η σάλπιγγα: Αποτελείται από ένα µακρύ µεταλλικό σωλήνα µε κοκάλινο επιστόµιο, που κατέληγε σε ένα είδος καµπάνας. Ενδεχοµένως να χρησιµοποιούσαν και σε αυτό φορβειά 15. 3) Κρουστά 3.1. Τα κρόταλα: Ήταν 2 κρουστά από ξύλο ή µέταλλο που προσάρµοζαν οι χορευτές στα χέρια τους. ύο ευκίνητοι µοχλοί συνδεδεµένοι σε µια στρογγυλή άκρη δονούµενοι έδιναν ένα ρυθµικό κροτάλισµα Τα κύµβαλα: Ήταν δύο κοίλα ηµισφαρικά πιάτα, συνήθως χάλκινα, που τα κρατούσαν από µια θηλιά στερεωµένη στο κέντρο της εξωτερικής τους πλευράς και τα έκαναν να χτυπάνε µεταξύ τους Το τύµπανον: αποτελούταν από µια στεφάνη ζώου πάνω στην οποία ήταν τεντωµένο δέρµα ζώου. Κρατούσαν το όργανο µε το αριστερό τους χέρι και το χτυπούσαν µε τα δάχτυλα του δεξιού 18. Ι.ii Οι χρήσεις των µουσικών οργάνων Τα παρακάτω είναι τα όργανα για τη χρήση των οποίων έχουµε πληροφορίες: Έγχορδα - Λύρες Η λύρα: σε κάθε της µορφή φαίνεται ότι χρησιµοποιήθηκε κατεξοχήν στη λυρική ποίηση, στην οποία έδωσε και το όνοµά της 19. Χρησιµοποιούταν όµως και σε διάφορες πτυχές της ιδιωτικής ζωής, πχ στους γάµους, στη φάση της ετοιµασίας, όπου η νύφη κατά το στόλισµα έπαιζε λύρα ή βάρβιτο ή τρίγωνο, όπως και στην ποµπή προς το σπίτι του γαµπρού συγγενείς και φίλοι ακολουθούσαν τραγουδώντας τον υµέναιο µε συνοδεία κιθάρας ή λύρας 20 Η φόρµιγγα: αναφέρεται ήδη στα οµηρικά έπη και µάλιστα ότι είχε και ο Αχιλλέας 21. Φαίνεται ότι µε το όργανο αυτό συνόδευαν την απαγγελία τους οι ραψωδοί και οι αοιδοί της επικής ποίησης 22 Η βάρβιτος: χρησιµοποιούταν σε εκδηλώσεις σχετικές µε τον Απόλλωνα, αλλά επίσης και στη διονυσιακή λατρεία, στα µαθήµατα µουσικής και στους ποιητές 23 Η κιθάρα: υπάρχει η υπόθεση ότι αντικατέστησε τη λύρα φόρµιγγα ή τη βάρβιτο στις βασιλικές αυλές κατά τον 7 ο αι και ειδικά στις σολιστικές εκτελέσεις, αρχικά για να συνοδεύουν τη µουσική απαγγελία, έπειτα για να παίζουν αριστοτεχνικά καθαρά οργανικά κοµµάτια. Στις απεικονίσεις φαίνεται ότι χρησιµοποιούταν µόνον από άνδρες 24. Η µουσική αγωγή των παιδιών περιλάµβανε σταθερά την διδασκαλία της κιθάρας από τους κιθαριστάς 25. Κιθαρωδικοί αγώνες διεξάγονταν σε διάφορες γιορτές των ελληνικών 15 Neubecker, όπ.π. σσ Στο ίδιο, σ.91 και Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Neubecker, όπ.π. σ Στο ίδιο, σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Στο ίδιο, σ Neubecker, όπ.π. σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Neubecker, όπ.π. σ Στο ίδιο, σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ

5 πόλεων 26. Κιθάρες χρησιµοποιούνταν επίσης σε θρησκευτικές εκδηλώσεις, όπως σε θυσίες προς τους θεούς ή σε νεκρούς 27 ή ακόµη και στην εκφορά του νεκρού 28 Η «αιωρική» κιθάρα: συνδέεται κυρίως µε γυναικείες µορφές, µε τις Μούσες ή µε τις γυναίκες σε σκηνές του σπιτιού 29 Η άρπα: ο οργανοπαίκτης ήταν καθιστός, έπαιζε και µε τα δύο χέρια και στήριζε το ηχείο στον ώµο. Στις παραστάσεις φαίνεται ως όργανο γυναικείο και ειδικά των Μουσών 30. Άρπα µάθαιναν τα κορίτσια από µικρά, ώστε να µπορούν να παίζουν σε σηµαντικές εκδηλώσεις του βίου τους, όπως στο νυφοστόλισµά τους 31 2) Πνευστά - αερόφωνα Οι αυλοί: ήταν πολύ δηµοφιλείς και χρησιµοποιούταν στις περισσότερες και σε διάφορες περιστάσεις αν και πολλοί αριστοκράτες θεωρούσαν τα έγχορδα περισσότερο αρµόζοντα για την κοινωνική τους θέση. Στην Ελλάδα ήρθε όντας συνδεδεµένο µε τη διονυσιακή λατρεία γι αυτό και σε πολλές παραστάσεις απεικονίζονται ως αυλητές οι σειληνοί και οι µαινάδες, σύντροφοι δηλ του ιονύσου 32. Γνωρίζουµε ότι ήταν το κύριο όργανο που χρησιµοποιούταν στις διδασκαλίες (=παραστάσεις) της δραµατικής ποίησης 33. Αλλά και αγώνες αυλωδίας διεξάγονταν σε διάφορες γιορτές των ελληνικών πόλεων 34. Οι αυλοί ήταν απαραίτητοι και στα συµπόσια, όπου παρευρίσκονταν οι αυλητρίδες παίζοντας µουσική 35. Αλλά ήταν αναγκαίοι και σε θρησκευτικές εκδηλώσεις, όπως σε θυσίες προς τους θεούς ή σε νεκρούς 36 ή ακόµη και στην εκφορά του νεκρού 37 Η σύριγγα: ήταν το κατεξοχήν όργανο των βοσκών και γενικώς του απλού λαού 38 Η σάλπιγγα: Χρησιµοποιούταν κυρίως στον πόλεµο, αλλά και σε αναγγελίες αγώνων 39. Πρέπει να χρησιµοποιούνταν συνήθως µόνες τους 40. Στα Ολύµπια είχαν καθιερωθεί και αγώνες σαλπιγκτών 41 3) Κρουστά Τα κρόταλα: Χρησιµοποιούταν από τους ίδιους τους χορευτές και επειδή ήταν θορυβώδη ήταν συνδεδεµένα µε τη λατρεία του ιονύσου, της Μεγάλης Μητέρας των Θεών ή του Πάνα 42. Τα κύµβαλα: χρησιµοποιούταν επίσης στις θορυβώδεις λατρευτικές εκδηλώσεις 43, κυρίως του ιονύσου και της Κυβέλης 44 Το τύµπανον: απεικονίσεις µας πληροφορούν ότι τα χειρίζονταν συχνά οι χορευτές Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Neubecker, όπ.π. σ Στο ίδιο, σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Neubecker, όπ.π. σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Neubecker, όπ.π. σ.89 και Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Neubecker, όπ.π. σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Στο ίδιο, σ Neubecker, όπ.π. σ Στο ίδιο, σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ

6 ΙΙ. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΙ.i Κατηγορίες µουσικών οργάνων Τα όσα γνωρίζουµε για τα όργανα της βυζαντινής µουσικής είναι κυρίως από έµµεσες πηγές, καθότι η οργανοχρησία είχε απαγορευτεί από το λειτουργικό τυπικό της Εκκλησίας. 1) Χορδόφωνα: 1.1 κιθάρες: τα πιο γνωστά νυκτά των βυζαντινών χρόνων πήραν την ονοµασία της κιθάρας, αλλά ως προς τη µορφή πρέπει να ήταν πολύ διαφορετική της αρχαίας κιθάρας (µεγάλη λύρα µε ξύλινο ηχείο) και περισσότερο εξέλιξη της αρχαιοελληνικής πανδούρας ή πανδουρίδος, ένα όργανο δηλ που µοιάζει µε το νεότερο ταµπουρά ή µε το µπουζούκι, καθώς έχει αχλαδόσχηµο αγγείο µε µικρό αριθµό από ισοµήκεις χορδές (3-4) τεντωµένες κατά µήκος ενός µακριού λαιµού και δεµένες σε κλειδιά στην άκρη. Οι ονοµασίες που απαντώνται ενδεχοµένως σχετίζονται µε διαφοροποιήσεις στο µέγεθος του οργάνου: λαβούτον, πανδούριν / θαµπούριν / ταµπούριν, κα τοξωτά: είναι χορδόφωνα µε δοξάρι και στο Βυζάντιο εισήχθησαν µέσω της Ανατολής, ίσως των Αράβων κατά τον 9 ο 10 ο αι. Οι αραβικές πηγές το αποδίδουν ως lira, πράγµα που σηµαίνει ότι έχουµε µάλλον επιβίωση της ανάµνησης της αρχαιοελληνικής λύρας και όχι του ίδιου του οργάνου, αλλά απόδοση της ονοµασίας σε ένα νέο. Οι απεικονίσεις παρουσιάζουν ένα όργανο µετρίου µεγέθους, παρόµοιο µε την αχλαδόσχηµη κρητική λύρα, αλλά πιο επίµηκες, το οποίο παιζόταν στηριγµένο στον ώµο του οργανοπαίκτη. 1.3: πολύχορδα: είναι έγχορδα µε µεγάλο αριθµό χορδών (10-15), οι οποίες δεν έχουν ίσο µεταξύ τους µήκος και είναι τεντωµένες πάνω σε ένα µακρύ χέρι. Στο Βυζάντιο υπήρχαν σε διάφορα µεγέθη και σχήµατα και αποδίδονταν µε ονοµασίες αρχαιοελληνικές και νεότερες: ψαλτήριον, άρπα, σαµβύκη, πηκτίς, µάγαδις, αγχίλλιον, πλήκτρον, δεκάχορδον, πεντεδεκάχορδον, κα 47 2) Πνευστά - αερόφωνα 2.1 αυλός / δόναξ / κάλαµος: αερόφωνο αποτελούµενο από έναν ηχητικό σωλήνα και µε οπές κατά µήκος του. Αν και οι ονοµασίες παραπέµπουν στην αρχαιότητα, οι πηγές δε διαφωτίζουν κατά πόσο συνεχιζόταν η αρχαία παράδοση κατά την οποία το όργανο αυτό αποτελούταν από διπλό σωλήνα και παιζόταν µε επιστόµιο από µονό ή διπλό γλωσσίδι, οπότε δε µπορούµε να γνωρίζουµε κατά πόσο τα σουραύλια, οι πλαγίαυλοι ή οι δίαυλοι ήταν διαφορετικά όργανα Βούκινο / βυκάνη: κατασκευαζόταν αρχικά από κέρατο ζώου και έπειτα από µέταλλο, στο οποίο έδιναν παρόµοιο, καµπύλο σχήµα Η σάλπιγγα / τούβα: ήταν ένας ευθύς σωλήνας µε ανοικτό κώδωνα στη µια του άκρη Neubecker, όπ.π. σ Αγγελόπουλος, ραγούµης,λέκκας, κα., όπ.π., σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ

7 2.4 Το «πολύαυλον όργανον: είναι το αρχαιότερο όλων των πληκτροφόρων, βασισµένο στην ύδραυλι του Κτησίβιου, ο υδραυλικός µηχανισµός της οποίας κατά τη βυζαντνή περίοδο αντικαταστάθηκε από ένα σύστηµα φυσερών. Κατά τον 9 ο αι επί αυτό/ρος Θεόφιλου κατασκευάστηκαν µια σειρά οργάνων που λειτουργούσαν µε αυτόµατο µηχανισµό. Πρέπει να είχε γενικά µικρές διαστάσεις και λειτουργούσε µε µοχλούς 51. 3) Κρουστά: 3.1. Ιδιόφωνα: Τα κρόταλα ήταν κατασκευασµένα από κοµµάτια ξύλου, που χτυπούσαν µεταξύ τους Τα κύµβαλα ήταν ζεύγη µετάλλινων δίσκων, διαφόρων µεγεθών, που επίσης χτυπούσαν µεταξύ τους Τα χειροκύµβαλα ήταν µικρά κύµβαλα, που µάλλον παίζονταν µε τα δάχτυλα, όπως σήµερα τα ζίλια Το πλήθιον / πλίνθιον θεωρείται ότι ήταν αβαθές τύµπανο µε ζεύγη κυµβάλων στην περιφέρεια τους. Κατατάσσεται στα µεγαλύτερα πολύχορδα, καθώς διέθετε 32 χορδές Μεµβρανόφωνα: Οι ανακαράδες ήταν περσοαραβικής προελεύσεως και αποτελούνταν από ζεύγη µικρών ηµισφαιρικών τυµπάνων Τα τύµπανα ποικίλαν σε µορφές, σχήµατα και µεγέθη. Στην πρωτοβυζαντινή περίοδο ονοµάζονταν και ταυρέα, επειδή οι (2 παράλληλες?) µεµβράνες του κατασκευάζονταν από δέρµα ταύρου. ΙΙ.ii Οι χρήσεις των µουσικών οργάνων 1) Χορδόφωνα: Για κάποιους τύπους της βυζαντινής πανδούρας διαβάζουµε µέσα από τα δηµώδη άσµατα και λαϊκά έµµετρα µυθιστορήµατα της υστεροβυζαντινής περιόδου, ενώ για τα τοξωτά µαθαίνουµε από απεικονίσεις. Κιθάρες: Γνωρίζουµε ότι συνθέτες και ψάλτες της µεταβυζαντινής περιόδου (όταν δηλ αυξάνεται η ανατολίτικη επιρροή), όπως ο Πέτρος Πελοποννήσιος, ο Γρηγόριος Λευίτης ή ο Χρύσανθος, γνώριζαν πανδουρίδα, πολίτικη λύρα, νέι, πλαγίαυλο 57. Γενικά όµως ήταν πολύ διαδεδοµένες και συνδεδεµένες µε διάφορες εκφάνσεις του ιδιωτικού βίου, πχ στους γάµους, όπου η νύφη πήγαινε σε ποµπική παρέλαση µε συνοδεία κιθαριστών 58 2) Πνευστά - αερόφωνα Οι αυλοί: Ο αυλός, όπως και η κιθάρα µνηµονεύεται συχνά στα «θυµελικά παίγνια», διασκεδάσεις που διαδραµατίζονταν στους δρόµους των φτωχών συνοικιών, αλλά και στα αρχοντικά σπίτια της αριστοκρατίας, ακόµη και στο Ιερό Παλάτι και στα 51 Στο ίδιο, σσ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σ Στο ίδιο, σσ.264, Στο ίδιο, σ.156 7

8 οποία συµµετείχαν οργανοπαίκτες, οµάδες ηθοποιών, χορευτών, θαυµατοποιών, κα 59. Έτσι, οι αυλοί στους διάφορούς τύπους τους (µονοί, δίαυλοι, πλαγίαυλοι, φλογέρες, σουραύλια, κα) ήταν γενικώς εξαιρετικά διαδεδοµένοι. Εκτός από τις διασκεδάσεις συχνά αναφέρονται σε σχέση µε την ποιµενική ζωή της υπαίθρου. Η σύριγγα: µνηµονεύεται σχεδόν αποκλειστικά σε σχέση µε το ποιµενικό περιβάλλον. Το βούκινο / η βυκάνη στην απώτατη αρχαιότητα είχε κυρίως ποιµενική χρήση, ενώ στα βυζαντινά χρόνια χρησιµοποιήθηκε στο στρατό (παράδοση που είχε ξεκινήσει από τη ρωµαϊκή εποχή) και µάλιστα αρχικά στο ιππικό. Ακουγόταν στο πεδίο της µάχης για τη µετάδοση του συνθήµατος της επίθεσης, αλλά και στο στρατόπεδο για συνθήµατα έναρξης των εργασιών. Η σάλπιγγα / τούβα: είχε επίσης ρωµαϊκή προέλευση και χρησιµοποιούταν επίσης στο στρατό, λόγω του ότι παρήγαγε οξύ και δυνατό ήχο. Ακουγόταν στο πεδίο της µάχης για το σύνθηµα της λήξης, αλλά και στο στρατόπεδο για το σύνθηµα του τέλους των εργασιών. Χρησιµοποιούταν όµως και εκτός στρατοπέδου, κυρίως για τις επευφηµίες προς τον αυτοκράτορα κατά τη διάρκεια κάποια εορταστικής ή επινίκιας ποµπής στην Κων/λη ή σε άλλη µεγάλη πόλη της αυτό/ριας. Στην υστεροβυζαντινή και ειδικά την Παλαιολόγεια εποχή χρησιµοποιούταν και σε επίσηµες τελετές αναγόρευσης και στέψης του αυτοκράτορα ή και στις εορταστικές εµφανίσεις του. Το «πολύαυλον όργανον»: η µουσική του περιοριζόταν σε σύντοµες εισαγωγικές µουσικές φράσεις. Γι αυτό η λειτουργία του επικεντρωνόταν στον ιππόδροµο της Κων/λης και συνδέθηκε µε τις τελετές της αυλικής εθιµοτυπίας που λάµβαναν εκεί χώρα. Σταδιακά η χρήση του καθιερώθηκε στην τελετουργία και έγινε «βασιλικό», αυτοκρατορικό σύµβολο. Κατά τον 9 ο αι επί αυτό/ρος Θεόφιλου όργανα µε αυτόµατο µηχανισµό χρησιµοποιούνταν για την υποδοχή ξένων πρέσβεων προκειµένου για τον εντυπωσιασµό τους γεγονός που καταδηλοί ταυτόχρονα την αποσύνδεση του οργάνου από τη θρησκευτική του χρήση. Μετά την κατάκτηση της κων/λης από τους Φράγκους το 1204 η χρήση του στο Βυζάντιο παύει, συνεχίζεται όµως πλέον στη ύση, όπου είχε µεταφερθεί από τον 8 ο αι και σταδιακά θα µετεξελιχθεί από κοσµικό σε εκκλησιαστικό όργανο. 3) Κρουστά: ο ρόλος τους ήταν να κρατούν το ρυθµό ή να δηµιουργήσουν εντυπωσιακά εφέ. Χρησιµοποιούνταν κυρίως σε λαϊκές και οικογενειακές διασκεδάσεις, σε χορούς, στο θέατρο και σε γαµήλιους πανηγυρισµούς 60 Οι ανακαράδες γνωρίζουµε ότι χρησιµοποιούνταν και στο στρατό, ειδικά κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, και ίσως µαζί µε τις σάλπιγγες. Τα τύµπανα χρησιµοποιούνταν συνοδευτικές προς τα βούκινα και τις σάλπιγγες στο στρατό Τα κύµβαλα: χρησιµοποιήθηκαν µαζί µε τα τύµπανα 59 Στο ίδιο, σ "Μουσικά όργανα στους χορούς & στις διασκεδάσεις των Βυζαντινών", Ν. Μαλιάρας στο Αρχαιολογία και τέχνες, τεύχος, 91, σ. 70 8

9 Γ) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα όργανα χρησιµοποιούταν ως αναπόσπαστο µέρος του µουσικού πολιτισµού τόσο στην κλασική αρχαιότητα όσο και κατά τη βυζαντινή εποχή. Πολλά από αυτά που απαντάµε στην πρώτη, µε το πέρασµα στη δεύτερη εξαφανίζονται, πέφτουν σε αχρηστία ή αντικαθίστανται από άλλα, προερχόµενα από άλλους πολιτισµούς και κυρίως της Ανατολής. Και παρά την αποκήρυξη των µουσικών οργάνων από το λειτουργικό τυπικό στα βυζαντινά χρόνια, η ενότητα του τριφυούς δρωµένου µουσική χορός τραγούδι διατηρήθηκε αλώβητη, προσφέροντας µας σήµερα έναν πλούσιο και εξαιρετικά πολύµορφο µουσικό πολιτισµό. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Neubecker, J.A. Η Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα Αγγελόπουλος, Λ., ραγούµης, Μ., Λέκκας,., Μαλιάρας, Ν., Μάµαλης, Ν., Μωραΐτης, Θ., Παπαοικονόµου-Κηπουργού, Κ., Ρωµανού, Κ., Ελληνική Μουσική Πράξη: Αρχαίοι και Μέσοι Χρόνοι, ΕΑΠ, Πάτρα "Μουσικά όργανα στους χορούς & στις διασκεδάσεις των Βυζαντινών", Ν. Μαλιάρας στο Αρχαιολογία και τέχνες, τεύχος, 91 9

Μουσικά Όργανα των Αρχαίων Ελλήνων (Μέρος β )

Μουσικά Όργανα των Αρχαίων Ελλήνων (Μέρος β ) Μουσικά Όργανα των Αρχαίων Ελλήνων (Μέρος β ) ΕΜΠΝΕΥΣΤΑ - ΠΝΕΥΣΤΑ Ο αυλός δίαυλος ή διπλός αυλός Η σάλπιγγα Το κέρας (κεράτινη σάλπιγγα ) Η σύριγξ (σύριγγα του Πάνα, φλογέρα του βοσκού). ΑΥΛΟΣ Το ποιο

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική παιδεία και μουσικά όργανα στην Αρχαία Ελλάδα

Μουσική παιδεία και μουσικά όργανα στην Αρχαία Ελλάδα Μουσική παιδεία και μουσικά όργανα στην Αρχαία Ελλάδα Νικόλαος Μπρας Κατασκευαστής μουσικών οργάνων την Αρχαία Ελλάδα η μουσική μεσουράνησε νωρίτερα από τις άλλες καλές τέχνες, στην αποκαλούμενη αρχαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία της Κατερίνας Λαµπροπούλου

Εργασία της Κατερίνας Λαµπροπούλου Εργασία της Κατερίνας Λαµπροπούλου Στην Αρχαία Ελλάδα η µουσική ήταν απόλυτα συνυφασµένη µε την καθηµερινότητα όλων των ανθρώπων, και σαν µια σύνθετη καλλιτεχνική και πνευµατική έκφραση είχε ιδιαίτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΟΤΑΝ ΜΕ ΠΡΩΤΟΕΦΙΑΞΑΝ ΕΙΧΑ 2 ΜΕΓΕΘΗ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 1800 ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΥ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΘΗΚΕ.

ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΟΤΑΝ ΜΕ ΠΡΩΤΟΕΦΙΑΞΑΝ ΕΙΧΑ 2 ΜΕΓΕΘΗ, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 1800 ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΟΥ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΘΗΚΕ. Εικόνα 1 ΒΙΟΛΙ ΕΙΜΑΙ ΕΝΑ ΕΓΧΟΡΔΟ ΜΕ 4 ΧΟΡΔΕΣ. ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΣΤΟ «ΚΕΦΑΛΙ» ΜΟΥ ΤΑ Ι ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΥΡΔΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΧΟΡΔΕΣ ΜΟΥ. ΠΑΡΑΓΩ ΗΧΟ ΟΤΑΝ ΟΙ ΧΟΡΔΕΣ ΜΟΥ ΠΙΕΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΤΟ ΔΟΞΑΡΙ ΤΙΣ ΧΑΪΔΕΥΕΙ. ΕΦΕΥΡΕΘΗΚΑ ΓΥΡΩ

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία από www.musicportal.gr

Στοιχεία από www.musicportal.gr Στοιχεία από www.musicportal.gr Το αρχαιότερο μουσικό όργανο που έχει ανακαλυφθεί χρονολογείται από τη Μέση Νεολιθική περίοδο (5000 π.χ.) και είναι μια κοκάλινη σφυρίχτρα με μια οπή που βρέθηκε στη Θεσσαλία

Διαβάστε περισσότερα

Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν. Μουσικά όργανα. Η καθ ημάς Μικρά Ασία

Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν. Μουσικά όργανα. Η καθ ημάς Μικρά Ασία Π Ρ Ο Τ Υ Π Ο Π Ε Ι Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Λ Υ Κ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Υ Π Α Τ Ρ Ω Ν Μουσικά όργανα Η καθ ημάς Μικρά Ασία Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος Μ Π Ο Υ Ζ Ο Ύ Κ Ι Το μπουζούκι είναι ένα έγχορδο όργανο,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Ηχόχρωμα Αρμονικές συχνότητες

Κεφάλαιο 2. Ηχόχρωμα Αρμονικές συχνότητες Κεφάλαιο 2 Ηχόχρωμα Αρμονικές συχνότητες Ηχόχρωμα Η ίδια νότα,αν παιχτεί από διαφορετικά όργανα, έχει διαφορετικό «άκουσμα» Συνήθως, ακόμα και δύο όργανα του ιδίου τύπου (π.χ. δύο βιολιά) έχουν επίσης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ευάγγελος Αλμπανίδης Ph.D, Καθηγητής ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Διερεύνηση της σχέσης άθλησης και μουσικής-χρήση της μουσικής από τον αθλητισμό Συνύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ Ο1. Μάθημα 3: Αρχαία ελληνική μουσική

ΙΑ Ο1. Μάθημα 3: Αρχαία ελληνική μουσική ΙΑ Ο1 Μάθημα 3: Αρχαία ελληνική μουσική Κλασική Αρχαιολογία: Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία. Σύντομη επισκόπηση της αρχαίας ελληνικής τέχνης από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους μέχρι το τέλος της ελληνιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική νησιώτικη μουσική

Ελληνική νησιώτικη μουσική Ελληνική νησιώτικη μουσική Περιεχόμενα : Γενικά Ρυθμός Χοροί Σποράδες Κυκλάδες Δωδεκάνησα Ρόδος, Κάσος, Κάρπαθος Επτάνησα Μουσικά Όργανα Λύρα Λαούτο Βιολί Μπουζούκι Ασκομαντούρα Γενικά : Νησιώτικα, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ενότητα 1: Εισαγωγή. Νικόλαος Μαλιάρας Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Μουσικών Σπουδών

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ενότητα 1: Εισαγωγή. Νικόλαος Μαλιάρας Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Μουσικών Σπουδών Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ενότητα 1: Νικόλαος Μαλιάρας Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Μουσικών Σπουδών Οι φθόγγοι που προκύπτουν από τις απλές αριθμητικές αναλογίες 1/3 Εικόνα 1 Εικόνα 2 3 Οι φθόγγοι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 13. Τα αερόφωνα με επιστόμιο

Κεφάλαιο 13. Τα αερόφωνα με επιστόμιο Κεφάλαιο 13 Τα αερόφωνα με επιστόμιο Τρόπος λειτουργίας Αξιοποιούνται οι ψηλότερες συχνότητες της αρμονικής σειράς Η τεχνική του υπερφυσήματος ανάγεται σε βασικό (ή και αποκλειστικό) τρόπο παραγωγής ήχου

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων

Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ιστορία των Ευρωπαϊκών Μουσικών Οργάνων Ενότητα: Τα Ιδιόφωνα Νικόλαος Μαλιάρας Τμήμα Μουσικών Σπουδών Περιεχόμενα 1. Τα τύμπανα... 4 Σελίδα 2 Τα ιδιόφωνα και τα μεμβρανόφωνα, τα κρουστά όπως γενικά έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Θ.Ε. ΤΕΧΝΕΣ ΙΙ:ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΟΡΟΥ 1 η Γραπτή Εργασία Ακαδημ. Έτους 2008-2009 ΘΕΜΑ: «Ο ρόλος και η σημασία της μουσικής στην αρχαία Ελλάδα όπως αντλούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΌΡΓΑΝΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ (ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ) 2 Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΑΠ ΕΛΠ40

ΌΡΓΑΝΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ (ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ) 2 Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΑΠ ΕΛΠ40 ΕΑΠ ΕΛΠ40 2 Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΧΝΕΣ ΙΙ: ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΟΡΟΥ ΌΡΓΑΝΑ & ΜΟΥΣΙΚΗ (ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ) ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΑΜΠΟΥΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ MOYΣIKΩN OPΓANΩN

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ MOYΣIKΩN OPΓANΩN ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ MOYΣIKΩN OPΓANΩN Νικόλας Τσαφταρίδης (ΜΑ, PhD) ΕΕΠ, Μουσικής Αγωγής, Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήµιο Αθηνών Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΑΘΗΝΑ 2011 Έκδοση: c Πνευματικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ MOYΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ευάγγελος Αλμπανίδης Ph.D, Καθηγητής ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Διερεύνηση της σχέσης άθλησης και μουσικής-χρήση της μουσικής από τον αθλητισμό Συνύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία ΠΩΣ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ. 7ο Λύκειο Καλλιθέας Σκαρλάτος Βασίλης Α4

Τεχνολογία ΠΩΣ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ. 7ο Λύκειο Καλλιθέας Σκαρλάτος Βασίλης Α4 Τεχνολογία ΠΩΣ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΤΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ 7ο Λύκειο Καλλιθέας Σκαρλάτος Βασίλης Α4 Από τα παλιά χρόνια η κιθάρα χρησιμοποιούνταν ως μέσο ψυχαγωγίας

Διαβάστε περισσότερα

Μια εκπαιδευτική διαδικασία Νικόλας Τσαφταρίδης ΕΕΔΙΠ, Α βαθµίδας Πανεπιστηµίου Αθηνών, Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία

Μια εκπαιδευτική διαδικασία Νικόλας Τσαφταρίδης ΕΕΔΙΠ, Α βαθµίδας Πανεπιστηµίου Αθηνών, Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝ και ΗΧΟΣ Μια εκπαιδευτική διαδικασία Νικόλας Τσαφταρίδης ΕΕΔΙΠ, Α βαθµίδας Πανεπιστηµίου Αθηνών, Τµήµα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Χαρακτηριστικά του

Διαβάστε περισσότερα

Το Βιολί. Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη. Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης. Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος

Το Βιολί. Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη. Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης. Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Το Βιολί Πασχαλιά-Μπρέντα Νίκη Μαθήτρια Α2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Καθηγητής Πληροφορικής Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης Περίληψη Στην

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β )

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Μέρος Β ) Σύνοδοι των περί τον Διόνυσον τεχνιτών Μετά τον 4 ο π.χ. αιώνα στην Αθήνα, στη Νεμέα, στη Θήβα, στην Τέω της Ιωνίας, στη Χίο, στην Αμμόχωστο ή Σαλαμίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. ΤΟΠΟΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ.

ΤΙΤΛΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. ΤΟΠΟΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ. ΤΙΤΛΟΣ: ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. ΤΟΠΟΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥΣ. ΤΙΤΛΟΣ ΥΠΟΘΕΜΑΤΟΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ι

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ι ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ι ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΡΠΑΡΟΥΣΗ 1. ΜΕΤΡΑ ΕΙ Η ΜΕΤΡΩΝ απλά µέτρα: 2/4, 2/8, 3/4, 3/8 2/4 q q \ e e e e \ x x x x x x x x \ εµβατήριο 2/8

Διαβάστε περισσότερα

1 ο Γενικό Λύκειο Πετρούπολης Σχολικό έτος ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT Α1 Θεμα: Η Τεχνολογία στη ζωή του ανθρώπου. Υποθέμα: Τα αρχαία Ελληνικά μουσικά

1 ο Γενικό Λύκειο Πετρούπολης Σχολικό έτος ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT Α1 Θεμα: Η Τεχνολογία στη ζωή του ανθρώπου. Υποθέμα: Τα αρχαία Ελληνικά μουσικά 1 ο Γενικό Λύκειο Πετρούπολης Σχολικό έτος 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: PROJECT Α1 Θεμα: Η Τεχνολογία στη ζωή του ανθρώπου. Υποθέμα: Τα αρχαία Ελληνικά μουσικά όργανα. ΜΑΘΗΤΕΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΑΡΜΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΒΑΛΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τρομπέτα. β) Είδη τρομπέτας. 1) Μικρή τρομπέτα ( piccolo) σε φα, μι ύφεση και ρε. Ειδική περίπτωση αποτελεί η τρομπέτα του Μπάχ ( σε ρε).

Τρομπέτα. β) Είδη τρομπέτας. 1) Μικρή τρομπέτα ( piccolo) σε φα, μι ύφεση και ρε. Ειδική περίπτωση αποτελεί η τρομπέτα του Μπάχ ( σε ρε). Τρομπέτα Ιταλικά: trompa Αγγλικά: trumpet Γαλλικά: trompette Γερμανικά: trompete α) Καταγωγή Ιστορική τοποθέτηση Οι τρομπέτες (ή τρόμπες) είναι σάλπιγγες με βαλβίδες περιστρεφόμενες ή παλινδρομικές (πιστόνια).

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη

ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη ΑΠΟ ΤΟΥΣ : Γιάννης Πετσουλας-Μπαλής Στεφανία Ολέκο Χριστίνα Χρήστου Βασιλική Χρυσάφη Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ (572-500 ΠΧ) ΗΤΑΝ ΦΟΛΟΣΟΦΟΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΙΣΚΗΣ. ΥΠΗΡΞΕ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΥ ΕΘΕΣΕ ΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Φλεγομενεσ ροδεσ

ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Φλεγομενεσ ροδεσ ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Φλεγομενεσ ροδεσ Ως μουσική ορίζεται η τέχνη που βασίζεται στην οργάνωση ήχων με σκοπό τη σύνθεση, εκτέλεση και ακρόαση/λήψη ενός μουσικού έργου. Με τον όρο εννοείται επίσης και

Διαβάστε περισσότερα

ΝΤΟΚΑ ΛΑΜΠΡΙΝΗ 06/055

ΝΤΟΚΑ ΛΑΜΠΡΙΝΗ 06/055 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ KAI ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ KAI ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Περιγραφή εκθεμάτων του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Τρισδιάστατη προσομοίωση αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Τρισδιάστατη προσομοίωση αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τρισδιάστατη προσομοίωση αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων Διπλωματική Εργασία Μπατζιλής Κωνσταντίνος (Α.Ε.Μ 936) Επιβλέπων:

Διαβάστε περισσότερα

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Κας ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ ΕΥΑΝΘΙΑΣ 1 Τι ονομάζουμε έπος και ποιο είναι το περιεχόμενο του; Έπος σημαίνει: λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό,

Διαβάστε περισσότερα

Μυρτώ Παπαδοπούλου Ισαβέλλα Παπαδοπούλου Ά3α

Μυρτώ Παπαδοπούλου Ισαβέλλα Παπαδοπούλου Ά3α Μυρτώ Παπαδοπούλου Ισαβέλλα Παπαδοπούλου Ά3α Πρόλογος Ναοί της Αρχαϊκής εποχής Οι κίονες και τα μαθηματικά τους-σχεδίαση Υλοποίηση Επίλογος Πηγές Αποτελείται από τρία μέρη, τη βάση, τον κορμό, που μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Τα μουσικά όργανα στην Αρχαία Ελλάδα ήταν ο αυλός, με διαφορετικές μορφές, η λύρα, η άρπα, η φόρμιξ, η κιθάρα, αργότερα η ύδραυλις κλπ.

Τα μουσικά όργανα στην Αρχαία Ελλάδα ήταν ο αυλός, με διαφορετικές μορφές, η λύρα, η άρπα, η φόρμιξ, η κιθάρα, αργότερα η ύδραυλις κλπ. Η Ινδική κλασσική μουσική είναι μια από τις παλαιότερες μουσικές παραδόσεις του κόσμου. Από τον πολιτισμό της κοιλάδας Ίντους (Indus) έχουν διασωθεί γλυπτά που αναδεικνύουν χορευτικές δραστηριότητες, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Το βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Έχει 4 χορδές διαφορετικού τονικού ύψους (σολ, ρε, λα, μι), που χορδίζονται κατά

Το βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Έχει 4 χορδές διαφορετικού τονικού ύψους (σολ, ρε, λα, μι), που χορδίζονται κατά Το βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Έχει 4 χορδές διαφορετικού τονικού ύψους (σολ, ρε, λα, μι), που χορδίζονται κατά διαστήματα πέμπτης και η μουσική του έκταση περιλαμβάνει 44

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Ακουστική Οργανολογία. Επανάληψη στο Εργαστήριο

Μουσική Ακουστική Οργανολογία. Επανάληψη στο Εργαστήριο Μουσική Ακουστική Οργανολογία Επανάληψη στο Εργαστήριο Συντονιστής Helmholtz 1. Τι είναι ο παράγοντας ποιότητας ενός συντονισμού; 2. Πως ορίζεται το σχετικό σφάλμα μιας πειραματικής μέτρησης; 3. Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πλάγια φλάουτα- (πλαγίαυλοι).

Πλάγια φλάουτα- (πλαγίαυλοι). Πλάγια φλάουτα- (πλαγίαυλοι). Οι πλαγίαυλοι είναι τα φλάουτα που κρατιόνται προς τα πλάγια ιταλικά: flauto traverso. Ενώ είναι κλειστοί στο ένα τους άκρο, λειτουργούν ως ανοικτοί ηχητικοί σωλήνες λόγω

Διαβάστε περισσότερα

Tα µουσικά όργανα KATAΣKEYH MOYΣIKΩN OPΓANΩN ΜΕ ΑΠΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Tα µουσικά όργανα KATAΣKEYH MOYΣIKΩN OPΓANΩN ΜΕ ΑΠΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ KATAΣKEYH MOYΣIKΩN OPΓANΩN ΜΕ ΑΠΛΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Tα µουσικά όργανα Oι κατασκευές εκείνες οι οποίες έχουν φτιαχτεί για να παράγουν ελεγχόµενο ήχο µε την εφαρµογή µηχανικής η ηλεκτρικής ενέργειας.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Όπως η εκκλησιαστική, έτσι και η δημοτική μουσική είναι μονοφωνική και τροπική και δεν ακολουθεί τη δυτική τονική αρμονία.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Όπως η εκκλησιαστική, έτσι και η δημοτική μουσική είναι μονοφωνική και τροπική και δεν ακολουθεί τη δυτική τονική αρμονία. Το δημοτικό τραγούδι αποτελεί μια σημαντική έκφραση της λαϊκής δημιουργίας. Ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική παράδοση. Στις παραδοσιακές κοινωνίες (στην εποχή της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ Τι είναι το έπος; Αρχικά η λέξη έπος σήμαινε «λόγος». Από τον 5ο αι. π.χ. όμως χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το μεγάλο αφηγηματικό ποίημα σε δακτυλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο»

Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο» Ηεπιστήμημέσααπόταμάτιατουπαιδιού... Ιδέες και πειράματα για τον «Ήχο» Οήχος«ταξιδεύει» με κύματα. Μπορούμε να αναπαραστήσουμε τα πυκνώματα και τα αραιώματα των κυμάτων με ένα πλαστικό παιχνίδιελατήριο

Διαβάστε περισσότερα

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας

Όψεις Βυζαντίου... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας... στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας Το φυλλάδιο αυτό είναι του/της... που επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας στις... Το φυλλάδιο που κρατάς στα χέρια σου

Διαβάστε περισσότερα

Φαγκότο ( βαρύαυλος)

Φαγκότο ( βαρύαυλος) Φαγκότο ( βαρύαυλος) Ιταλικά: fagotto Γαλλικά: basson Γερμανικά: fagot Αγγλικά: bassoon Προέλευση κατασκευή- τρόπος παιξίματος. Το φαγκότο είναι το μπάσο όργανο της οικογένειας των όμποε. ( Τα όμποε είναι

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 12. Η Φυσική της Μουσικής Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων. Ξύλινα Πνευστά Όργανα: Μονής γλωττίδας Διπλής γλωττίδας (Γλωττίδα αέρα)

Διάλεξη 12. Η Φυσική της Μουσικής Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων. Ξύλινα Πνευστά Όργανα: Μονής γλωττίδας Διπλής γλωττίδας (Γλωττίδα αέρα) Η Φυσική της Μουσικής Τ.Ε.Ι. Ιονίων Νήσων Διάλεξη 12 Ξύλινα Πνευστά Όργανα: Μονής γλωττίδας Διπλής γλωττίδας (Γλωττίδα αέρα) Ξύλινα Πνευστά Όργανα Τα ξύλινα πνευστά αποτελούν τη μια από τις δύο ομάδες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΙΑΝΟ

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΙΑΝΟ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΠΙΑΝΟ Ονομασία Ο όρος πιάνο (piano) προέρχεται από την ιταλική λέξη pianoforte. Η ονομασία του στα ελληνικά είναι «κλειδοκύμβαλο». Είναι όργανο πληκτροφόρο με χορδές τις οποίες κτυπούν ειδικά

Διαβάστε περισσότερα

Παραδείγµατα τέτοια αποτελούν η καλαθοσφαίριση και η χειροσφαίριση

Παραδείγµατα τέτοια αποτελούν η καλαθοσφαίριση και η χειροσφαίριση Η τριβή ως φυσικό φαινόμενο όπως αναπόφευκτα και σε κάθε άλλο θέμα, παίζει σημαντικό ρόλο στον αθλητισμό. εν υπάρχει, στην πραγματικότητα, κανένα άθληµα που να µην υπόκειται, τουλάχιστον, σε κάποιες παραμέτρους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ II εκδοχή 1.0

ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ II εκδοχή 1.0 4.2.4. Χάλκινα πνευστά Στα όργανα της οικογένειας των χάλκινων πνευστών η παλµική κίνηση της αέριας στήλης του σωλήνα προκαλείται από την ελαστικότητα των χειλιών του εκτελεστή που τοποθετούνται µέσα σε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ H Βυζαντινή Αυτοκρατορία (αλλιώς Βυζάντιο, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

Νυκτά Χορδόφωνα. Το γένος του Λαούτου

Νυκτά Χορδόφωνα. Το γένος του Λαούτου Νυκτά Χορδόφωνα Το γένος του Λαούτου Οργανολογικά χαρακτηριστικά Σύνθετα χορδόφωνα Οι χορδές βαίνουν παράλληλα προς το καπάκι του αντηχείου Διαθέτουν ένα βραχίονα, πάνω από τον οποίο περνούν οι χορδές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ. Περικλής Ούτσιος Φίλιππος Ντομασένκο Γιάννης Παζαρτζής Ορέστης Πλιάκης Νικόλας Μπάλτου

ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ. Περικλής Ούτσιος Φίλιππος Ντομασένκο Γιάννης Παζαρτζής Ορέστης Πλιάκης Νικόλας Μπάλτου ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Περικλής Ούτσιος Φίλιππος Ντομασένκο Γιάννης Παζαρτζής Ορέστης Πλιάκης Νικόλας Μπάλτου Με τον όρο κλασική μουσική αναφέρεται ευρύτερα η Δυτικοευρωπαϊκή μουσική παραγωγή που εκτείνεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα

ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΔΑ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ : Στην Αφρική Στην Αυστραλία Στην Αμερική Στην Ευρώπη Στην Κίνα Στις αφρικανικές κοινωνίες, χώροι μουσικών δραστηριοτήτων είναι η πλατεία του χωριού, ο δρόμος, οι αυλές,

Διαβάστε περισσότερα

ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. Αφού λάβετε υπόψη σας τι

ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. Αφού λάβετε υπόψη σας τι ραµατική Ποίηση Το δράµα - Η τραγωδία - Το αρχαίο θέατρο Ερωτήσεις κλειστού τύπου ή συνδυασµός κλειστού και ανοικτού τύπου 1. φού λάβετε υπόψη σας τις σκηνοθετικές συνήθειες που είχαν επικρατήσει στην

Διαβάστε περισσότερα

Απαγορεύεται η οποιαδήποτε μερική ή ολική ανατύπωση χωρίς την άδεια του εκδότη

Απαγορεύεται η οποιαδήποτε μερική ή ολική ανατύπωση χωρίς την άδεια του εκδότη Συντονισμός έργου: Μαρία Λαγογιάννη, Δρ Αρχαιολόγος Σουζάνα Χούλια-Καπελώνη, Αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια: Έλενα Μπαζίνη, Αρχαιολόγος Επιστημονική τεκμηρίωση-αρχική ιδέα σεναρίου: Έλενα Μπαζίνη, Αρχαιολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη μουσική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία 3. ΝΟΤΕΣ. 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός

Εισαγωγή στη μουσική. Μουσικοκινητική Αγωγή. Α εξάμηνο Θεωρία 3. ΝΟΤΕΣ. 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός Μουσικοκινητική Αγωγή Α εξάμηνο Θεωρία Μίχα Παρασκευή, PhD Μουσικολόγος, Μουσικοπαιδαγωγός 1 Μουσικοκινητική Αγωγή (Θ) ΜΙΧΑ Παρασκευή 1 Εισαγωγή στη μουσική 1. Μουσική 2. Μελωδία 3. Νότες 4. Ρυθμός 2 Μουσικοκινητική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ 1 Οι ήχοι που χρησιμοποιούμε στη μουσική λέγονται νότες ή φθόγγοι και έχουν επτά ονόματα : ντο - ρε - μι - φα - σολ - λα - σι. Η σειρά αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές

Διαβάστε περισσότερα

Κατεύθυνση Β Λυκείου Ιστορία Αρχαία Ελληνική Μουσική

Κατεύθυνση Β Λυκείου Ιστορία Αρχαία Ελληνική Μουσική Σχολική Χρονιά2007-08 Κατεύθυνση Β Λυκείου Ιστορία Αρχαία Ελληνική Μουσική Καθηγήτρια: Αντωνία Φοράρη Αντωνία Φοράρη 1 I. Η Μουσική στην Αρχαιότητα A. Έχουν διασωθεί μόνο ιστορικά ευρήματα που σχετίζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τα φύλλα εργασίας προέρχεται εξολοκλήρου από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Διαβάζουμε: Οι Κυκλάδες οφείλουν το όνομά τους στη γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ 4 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 13 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΤΜΗΜΑ : Α4 ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΑΖΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΑΜΒΕΛΙΩΤΑΚΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑ ΑΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ : ΕΥ. ΣΕΡ ΑΚΗ 1 Ο ρόλος του οίκου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΚΟΝΙΚΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ. «Τα µαθηµατικά της Μουσικής» Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ. Κεφάλαιο 5. ΙΑΡΚΕΙΑ: Μια διδακτική ώρα

ΕΙΚΟΝΙΚΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ. «Τα µαθηµατικά της Μουσικής» Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ. Κεφάλαιο 5. ΙΑΡΚΕΙΑ: Μια διδακτική ώρα ΕΙΚΟΝΙΚΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ Κεφάλαιο 5 «Τα µαθηµατικά της Μουσικής» ΙΑΡΚΕΙΑ: Μια διδακτική ώρα ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΜΕΣΑ (Για τον Καθηγητή) CD player Μελωδικό πολυφωνικό όργανο ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΜΕΣΑ (Για τους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Γνωριμία με την ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΘΕΩΡΙΑ 5. 1 ος ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ: ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ 7 Προσδοκώμενα αποτελέσματα 8

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Γνωριμία με την ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΘΕΩΡΙΑ 5. 1 ος ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ: ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ 7 Προσδοκώμενα αποτελέσματα 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Γνωριμία με την ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΘΕΩΡΙΑ 5 1 ος ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ: ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ 7 Προσδοκώμενα αποτελέσματα 8 1.1. Περιοδική κίνηση Περιοδικά φαινόμενα 9 1.2. Ταλάντωση - Ταλαντούμενα

Διαβάστε περισσότερα

Χάλκινα Πνευστά. Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής

Χάλκινα Πνευστά. Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής Χάλκινα Πνευστά Δρ. Χρυσούλα Αλεξανδράκη ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών Τμήμα Μηχανικών Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής Τα Βασικά Όργανα Τρομπέτα Τρομπόνι Τούμπα Κόρνο Flugelhorn Γαλλικό Κόρνο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ ΕΝΕΤΙΚΑ ΤΕΙΧΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ

Διαβάστε περισσότερα

«ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ»

«ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ» ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με την Ε2 Τάξη του 3 ου Δημοτικού Σχολείου Διαβατών Ιανουάριος Ιούνιος 2013 Συντελεστές προγράμματος Οι μαθητές/ριες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΑ. Ιστορικά στοιχεία

ΒΙΟΛΑ. Ιστορικά στοιχεία Η Ιταλικά: Viola (πληθ.) Viole ΒΙΟΛΑ Γαλλικά: Alto ( πληθ.) Altos. Γερμανικά:Bratsche ( πληθ. ) Bratschen Ιστορικά στοιχεία Η βιόλα εμφανίζεται ταυτόχρονα με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας του βιολιού

Διαβάστε περισσότερα

Οι ρίζες του δράματος

Οι ρίζες του δράματος Οι ρίζες του δράματος Σύνθετη ποιητική δημιουργία Το δράμα, το έπος και η λυρική ποίηση = αρχαίος ελληνικός ποιητικός λόγος. ράμα: θεατρικό είδος. Περιλάμβανε το λόγο, τη μουσική και την όρχηση (κίνηση).

Διαβάστε περισσότερα

ΠΣΠΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΚΙΘΑΡΑ

ΠΣΠΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΚΙΘΑΡΑ ΠΣΠΑ 2015-2016 ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΚΙΘΑΡΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΩΛΑΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2.1. ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΙΤΛΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα είναι µια έντονη διαµαρτυρία εναντίον του πολέµου και της καταστροφής που αυτός σπέρνει. Τα µήνυµα που θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

Η Συμφωνία. Εκτεταμένη οργανική σύνθεση που αναπτύσσεται κατά την Κλασική εποχή (18 ος αιώνας).

Η Συμφωνία. Εκτεταμένη οργανική σύνθεση που αναπτύσσεται κατά την Κλασική εποχή (18 ος αιώνας). Γιοχάνες Μπραµς [Johannes Brahms] (1833-1897) Γερµανός συνθέτης Συµφωνία αρ. 2, σε Ρε µείζονα Η συγκεκριµένη Συµφωνία γράφτηκε το 1877 κατά την επίσκεψη του συνθέτη στην περιοχή Pörtschach am Wörthersee,

Διαβάστε περισσότερα

«Μια φορά κι έναν καιρό στις Κυκλάδες ζούσαν δύο αρχαιολόγοι. Μια µέρα βρήκαν µπροστά σε µία πέτρα ένα κεφάλι ενός ειδωλίου...» Κορίνα Αργυροπούλου

«Μια φορά κι έναν καιρό στις Κυκλάδες ζούσαν δύο αρχαιολόγοι. Μια µέρα βρήκαν µπροστά σε µία πέτρα ένα κεφάλι ενός ειδωλίου...» Κορίνα Αργυροπούλου Γ 3 «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν δύο αρχαιολόγοι που πήγαν στις Κυκλάδες για να βρουν οψιδιανό, το σκληρότερο υλικό. Αλλά δε βρήκαν καθόλου οψιδιανό. Όµως, βρήκαν ένα ειδώλιο µοναδικό!» Οδυσσέας Χονδροκούκης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Από τους μαθητές: Aσημίνα Μιχαλοπούλου Ευαγγελία Λώλου Άγγελος Λίχας Γιώργος Μαρουλάκης Επόπτης καθηγητής: Πολιτσόπουλος Θανάσης Σχολικό έτος: 2012-2013 A Τετράμηνο Β 3 9 ο Λύκειο

Διαβάστε περισσότερα

Μακεδονικό παραδοσιακό σπίτι με εσωτερική αυλή, διόροφο χαγιάτι, αύλεια θύρα, και χώρο με δυνατότητα πρόσβασης από την αυλή αλλά και τον δρόμο 1

Μακεδονικό παραδοσιακό σπίτι με εσωτερική αυλή, διόροφο χαγιάτι, αύλεια θύρα, και χώρο με δυνατότητα πρόσβασης από την αυλή αλλά και τον δρόμο 1 Μακεδονικό παραδοσιακό σπίτι με εσωτερική αυλή, διόροφο χαγιάτι, αύλεια θύρα, και χώρο με δυνατότητα πρόσβασης από την αυλή αλλά και τον δρόμο Οπως και στη παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κάποιοι χώροι του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΘΕΜΑ: ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ_ ΘΕΑΤΡΟ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να είναι σε θέση: να αναγνωρίζουν τα µέρη του Αρχαίου Θεάτρου µε τις αντίστοιχες ονοµασίες τους

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία της µουσικής

Ιστορία της µουσικής Ιστορία της µουσικής ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Η σηµασία της λέξης µουσική αποδίδεται στο λεξικό ως εξής: θηλ. του επιθέτου µουσικός / η τέχνη της αρµονικής συναρµολόγησης των ήχων. ιαβάζοντας κάποιος βέβαια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ KAI ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Στην Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται

Το ρωμαϊκό κράτος κλονίζεται Ι. Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ας διαβάσουμε τι θα μάθουμε στο σημερινό μάθημα: Σκοπός: Σκοπός του παρόντος μαθήματος είναι να απαντήσουμε σε ένα «γιατί»: Γιατί χρειάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΕΠΟΣ Η λέξη σημαίνει: λόγος, διήγηση Αφηγηματικό ποίημα Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Είναι ένα ποίημα που αφηγείται μια ιστορία Είδη: 1. Μυθολογικό 2. Διδακτικό 3. Ηρωικό Η Ιλιάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία

ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ υπαίθρια αμφιθεατρική κατασκευή ημικυκλικής κάτοψης γύρω από μια κυκλική πλατεία Μέρη αρχαίου θεάτρου σκηνή: ορθογώνιο, μακρόστενο κτίριο προσκήνιο: στοά με κίονες μπροστά από τη

Διαβάστε περισσότερα

Ο όρος Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει: τον απτό πολιτισμό (όπως κτήρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια),

Ο όρος Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει: τον απτό πολιτισμό (όπως κτήρια, μνημεία, τοπία, βιβλία, έργα τέχνης και τεκμήρια), Η Πολιτιστική Κληρονομιά είναι η κληρονομιά των φυσικών αντικειμένων και των άυλων χαρακτηριστικών μιας ομάδας ή κοινωνίας που κληρονομούνται από τις προηγούμενες γενιές, διατηρούνται στο παρόν και είναι

Διαβάστε περισσότερα

Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα

Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η µουσική και ο χορός στην

Διαβάστε περισσότερα

Τα όργανα του Πτολεμαίου

Τα όργανα του Πτολεμαίου Ο Πτολεμαίος και η Αστρονομία. Ο Πτολεμαίος παρατηρεί με το τεταρτοκύκλιο το ύψος της σελήνης. Πρόκειται για μεταγενέστερη μορφή του οργάνου. Στο έδαφος και ο σφαιρικός αστρολάβος. Τα όργανα του Πτολεμαίου

Διαβάστε περισσότερα

Στο διπλανό σχήμα το έμβολο έχει βάρος Β, διατομή Α και ισορροπεί. Η δύναμη που ασκείται από το υγρό στο έμβολο είναι

Στο διπλανό σχήμα το έμβολο έχει βάρος Β, διατομή Α και ισορροπεί. Η δύναμη που ασκείται από το υγρό στο έμβολο είναι Ερωτήσεις θεωρίας - Θέμα Β Εκφώνηση 1η Στο διπλανό σχήμα το έμβολο έχει βάρος Β, διατομή Α και ισορροπεί. Η δύναμη που ασκείται από το υγρό στο έμβολο είναι α) β) γ) Λύση Εκφώνηση 2η Στο διπλανό υδραυλικό

Διαβάστε περισσότερα

1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1. το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων

1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1. το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1 το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 2 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 3 ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ αντίγραφο από πρωτότυπο του 3ου π.χ. αι. της

Διαβάστε περισσότερα

Ογάµοςκαιηθέσητηςγυναίκας στηναρχαίααθήνα

Ογάµοςκαιηθέσητηςγυναίκας στηναρχαίααθήνα Ογάµοςκαιηθέσητηςγυναίκας στηναρχαίααθήνα 4 ο ΓυµνάσιοΗρακλείου σχολικόέτος 2012 13 Τµήµα : Α4 Επιµέλεια : Μυρτώ Παγωµενάκη, Νίκη Μαραζάκη, Ευγενία Ορφανουδάκη Φιλόλογος :Ευαγγελία Σερδάκη 1 ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μουσική..............................................11 ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΓΧΟΡΔΟ Η αρχοντοπούλα κι ο ταξιδευτής........................15 ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΡΟΥΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους

β. εκφράζουν αλήθειες για τον Χριστό, τη Θεοτόκο, την Αγία Τριάδα, τους αγίους ΜΑΘΗΜΑ 30 Ο 31 Ο ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να συμπληρώσετε την πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία την επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΟΠΟΗΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ CYMATICS

ΟΠΤΙΚΟΠΟΗΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ CYMATICS ΟΠΤΙΚΟΠΟΗΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ CYMATICS ΟΠΤΙΚΟΠΟΗΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ Μπορούμε να οπτικοποιήσουμε τον ήχο; Μπορούμε να καταγράψουμε τα ηχητικά κύματα και μέσα από την καταγραφή αυτή να κατανοήσουμε τη φύση των ηχητικών κυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ήχος. Υπεύθυνος Καθηγητής: Παζούλης Παναγιώτης

Ο Ήχος. Υπεύθυνος Καθηγητής: Παζούλης Παναγιώτης ιαθεµατική Εργασία µε Θέµα: Οι Φυσικές Επιστήµες στην Καθηµερινή µας Ζωή Ο Ήχος Τµήµα: β1 Γυµνασίου Υπεύθυνος Καθηγητής: Παζούλης Παναγιώτης Συντακτική Οµάδα: Γεώργιος Ελευθεριάδης Ο Ήχος Έχει σχέση ο

Διαβάστε περισσότερα

Χωρικές σχέσεις ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ. ΕΝΝΟΙΑ: Χωρικές σχέσεις. Εμπλεκόμενοιτομείς. Ενότητα. Στόχοι. Υλικά 1 / 17

Χωρικές σχέσεις ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ. ΕΝΝΟΙΑ: Χωρικές σχέσεις. Εμπλεκόμενοιτομείς. Ενότητα. Στόχοι. Υλικά 1 / 17 ΠΛΑΤΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΝΝΟΙΑ: Χωρικές σχέσεις Εμπλεκόμενοιτομείς Ενότητα Στόχοι Υλικά 1 / 17 -Ψυχοκινητικός 2 / 17 - Οι σχέσεις στο χώρο που δημιουργεί το νήπιο ανάμεσα στο σώμα του και τ? αντικείμενα Τα νήπια

Διαβάστε περισσότερα

Ακουστική αναγνώριση μουσικών οργάνων

Ακουστική αναγνώριση μουσικών οργάνων Ακουστική αναγνώριση μουσικών οργάνων Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Μουσική Δημιουργός: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΛΟΥΚΑΚΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Σημείωση

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικά όργανα. Κουδουνίστρα. Υλικά κατασκευής: Περιγραφή κατασκευής: Λίγα λόγια γι αυτό:

Μουσικά όργανα. Κουδουνίστρα. Υλικά κατασκευής: Περιγραφή κατασκευής: Λίγα λόγια γι αυτό: Μουσικά όργανα Κουδουνίστρα Υλικά κατασκευής: 5 άδεια κουτιά από φωτογραφικό φιλμ ένα παλιό ξύλινο σκουπόξυλο 5 καρφάκια με κεφάλι σποράκια πετραδάκια, χάντρες σέγα σφυρί Περιγραφή κατασκευής: Με τη σέγα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 5: ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ

Ενότητα 5: ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Ενότητα 5: ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Οι Μεταβλητές στον Προγραμματισμό Οι μεταβλητές είναι θέσεις μνήμης που έχουν κάποιο όνομα. Όταν δίνω τιμή σε μία μεταβλητή, ουσιαστικά, αποθηκεύουμε στη μνήμη αυτή τον αριθμό που

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Μια επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με τη Γλαύκα και τον Πολυχρώμιο στο πλαίσιο της διδασκαλίας του εκπαιδευτικού φακέλου «Μουσών Δώρα, η μουσική και ο χορός

Διαβάστε περισσότερα

Τα Λουτρά του κάστρου της Χίου.

Τα Λουτρά του κάστρου της Χίου. Τα Λουτρά του κάστρου της Χίου. Ερευνητική εργασία της ομάδας των ρεπόρτερ της Α τάξης του 1 ου ΕΠΑΛ Χίου 2011-2012 (Βιργινία Καλλούδη, Κυριακή Αρβανίτη, Ραφαήλ Καραμανής, Μαρία Λιτσάκη) Περιεχόμενα Η

Διαβάστε περισσότερα

Η Βία κατά των γυναικών και η θέση της στην κοινωνία.

Η Βία κατά των γυναικών και η θέση της στην κοινωνία. Η Βία κατά των γυναικών και η θέση της στην κοινωνία. Τ α δ ι κ α ι ώ µ α τ α τ ω ν γ υ ν α ι κ ώ ν σ τ η ν κ ο ι ν ω ν ί α. Εισαγωγή Πολλές έρευνες και µελέτες σχετικά µε τη θέση της γυναίκας απασχολούν

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματος. Είδος. Έτος. ΜΣ 06 Λιάβας Εισαγωγή στην Ελληνική Δημοτική Μουσική Υ 1 χειμ. εξ. Ελληνική παραδοσιακή μουσική ΥΚ

Μαθήματος. Είδος. Έτος. ΜΣ 06 Λιάβας Εισαγωγή στην Ελληνική Δημοτική Μουσική Υ 1 χειμ. εξ. Ελληνική παραδοσιακή μουσική ΥΚ Τίτλος στο παλαιό Τίτλος Υποχρεωτικά ΜΣ 06 Λιάβας Εισαγωγή στην Ελληνική Δημοτική Μουσική Υ 1 χειμ. εξ. Ελληνική παραδοσιακή μουσική ΥΚ ΜΣ 03 Μπαλαγεώργος Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσικολογία Υ 1 χειμ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα ΙΙ. Η τραγωδία

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα ΙΙ. Η τραγωδία ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ι. Το δράμα 1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του δράματος και τι νέο προσέφερε στο κοινό σε σχέση με το έπος και τη λυρική ποίηση; 2. Ποια είναι η προσέλευση του δράματος και με ποια γιορτή συνδέθηκε;

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικοκινητική αγωγή

Μουσικοκινητική αγωγή Μουσικοκινητική Αγωγή Α εξάμηνο Θεωρία Μίχα Παρασκευή, PhD Μουσικολόγος, Μουσικοπαιδαγωγός 1 Μουσικοκινητική Αγωγή (Θ) - ΜΙΧΑ Παρασκευή 1 Μουσικοκινητική αγωγή Η μουσικότητα των ήχων και της ανθρώπινης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ. Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος :

ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ. Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος : ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ Ερευνητική Εργασία Α Τετραμήνου 4ο Γενικό Λύκειο Λαμίας Τμήμα: Α 6 Σχ. Έτος : 2016-2017 ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σκοπός της εργασίας είναι η ευαισθητοποίηση των νέων για τους παραδοσιακούς χορούς

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ 1 Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΜΑΝΕ Ο Σμυρναϊκός Μανές ή αλλιώς Μανέρως. Κατά τους Αρχαίους συγγραφείς ο Μανέρως ήταν θλιβερός ήχος και τον ονομάζανε Μανέρω ή Λίναιος θρήνος διότι κατά τα λεγόμενα με τον ήχο αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Να περιγράψετε ένα μινωικό ανάκτορο; Μεγάλα Συγκροτήματα κτιρίων, Είχαν πολλές πτέρυγες-δωματίων, Διοικητικά, Οικονομικά, Θρησκευτικά και Καλλιτεχνικά κέντρα της περιοχής,

Διαβάστε περισσότερα