Προτάσεις για την επιλογή προετοιμασία έργων και δράσεων, σχέση μεταξύ της επιθυμητής δράσης και της κοστολόγησης.

Transcript

1 Προτάσεις για την επιλογή προετοιμασία έργων και δράσεων, σχέση μεταξύ της επιθυμητής δράσης και της κοστολόγησης. Εισηγητής : Μανάλης Χρήστος Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός

2 Όλα τα μέχρι σήμερα θεσμικά πλαίσια που συντάχθηκαν για την Παραγωγή Δημοσίων Έργων παρά τις καλές προθέσεις καταστρατηγήθηκαν μαζικά. Ο λόγος, γιατί προσέκρουσαν στην σκληρή Ελληνική Πραγματικότητα του ευκαιριακού πολιτικού σχεδιασμού, της ανεπαρκούς δημόσιας διοίκησης και των προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας Μελετητικών και Εργοληπτικών επιχειρήσεων Χαμηλού και Ευκαιριακού επιπέδου. Η πραγματικότητα αυτή για να ανατραπεί, απαιτεί παρεμβάσεις σε όλα τα στάδια και σε όλους τους συντελεστές παραγωγής Δημοσίων Έργων και προϋποθέτει ισχυρή Πολιτική Βούληση. Κρίνεται αναγκαίο να ληφθούν δέσμες μέτρων που θα λαμβάνουν υπόψη τους τις πραγματικές συνθήκες και δεν θα αποσκοπούν σε ένα Νομοθετικό ακτιβισμό αλλά σε ουσιαστικά αποτελέσματα. Σκοπός, η παραγωγή ενός δομημένου συστήματος στα πλαίσια μίας ηθικής βάσης την οποία θα αποδέχονται όλοι οι συντελεστές των Δημοσίων Έργων και σε μία δίκαιη βάση που θα τεκμηριώνει την λογική του Χρήσιμου Έργου. Είναι ανάγκη να επανέλθει η ουσία των Δημοσίων Έργων, να ανοίξει ένα πλαίσιο για μια νέα Φιλοσοφία παραγωγής Δημοσίων έργων όπου θα αντικατασταθεί η επιδίωξη της διαρκούς Εμπορικής Διαπραγμάτευσης με την παράγωγη Ποιοτικού και Χρήσιμου Έργου. Το νέο σύστημα οφείλει να προσδιορίσει εκ νέου τις σχέσεις μεταξύ των φορέων της παραγωγικής αλυσίδας, χωρίς δεσμεύσεις, προαπαιτούμενα και καταστάσεις συντήρησης της υπάρχουσας πραγματικότητας στην οποία επικρατεί ο εναγκαλισμός της Δημόσιας διοίκησης με την Πολιτική ηγεσία και την ηγεσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 1

3 Στο πλαίσιο της συζήτησης για μια Νέα Φιλοσοφία παραγωγής Δημοσίων έργων, θα πρέπει πρώτα απ όλα να καθορίζεται η Εθνική Στρατηγική Σχεδιασμού των Δημόσιων Έργων. Μια στρατηγική με ξεκάθαρη κατεύθυνση που θα αποκλίνει από το σχεδιασμό υπερκοστολογημένων έργων που δεν θα εντάσσονται χρονικά και χωρικά στις ανάγκες του συνόλου. Σήμερα, μέσα σε περιβάλλον Οικονομικής Κρίσης τα διαθέσιμα κονδύλια που προσφέρονται για Δημόσια έργα είναι περιορισμένα. Ενώ η ανάγκη για στοχευμένες και συστηματικές δράσεις είναι μεγάλες. Είναι δε πολυτέλεια η διοχέτευση κονδυλίων σε έργα και Δράσεις που δεν είναι αναγκαίες, ή που δεν αποτελούν Μοχλό για την Επανεκκίνηση της Ελληνικής Οικονομίας. Οι Πολιτικοί παράγοντες έχουν την υποχρέωση να χαράξουν Εθνική Στρατηγική Σχεδιασμού για την Ανάπτυξη της Χώρας, πέραν από μικροκομματικές σκοπιμότητες. Επιτέλους θα πρέπει οι πολιτικές δυνάμεις να αναλογιστούν τις ευθύνες τους για την μέχρι σήμερα απουσία ορθολογικής Εθνικής Στρατηγικής που να υπηρετεί την χώρα και τον σχεδιασμό της σε όλα τα επίπεδα. Θα πρέπει να συμφωνήσουν, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα, τις κατευθύνσεις και τους τρόπους ανάπτυξης της χώρας. Αυτό προϋποθέτει τον προσδιορισμό των Αξόνων Δράσηςς μέσω των οποίων θα υλοποιηθούν οι στόχοι αυτοί. Για την υλοποίηση των Εθνικών Στόχων, μοχλός αποτελεί η Εθνική Στρατηγική στον Σχεδιασμό των Δημόσιων Έργων. 2

4 Το πρώτο που θα πρέπει να γίνει προς την κατεύθυνση αυτή είναι να οριστούν με κανόνες οι σχέσεις Πολιτικής Ηγεσίας και των Τεχνοκρατών. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να δημιουργηθεί Οργανισμός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού Δημοσίων Έργων (Ο.Σ.Σ.Δ.Ε.) ο οποίος να απαρτίζεται από αρμόδια όργανα με διαχρονική λειτουργία που θα ορίζονται από το καταστατικό. Οι αποφάσεις του Οργανισμού θα πρέπει να έχουν διαχρονική ισχύ και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για να εξασφαλίζεται η ομαλότητα και η Βιώσιμη Ανάπτυξη της χώρας. Ο νέος Οργανισμός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού των Δημοσίων Έργων θα πρέπει να έχει Λειτουργική Ανεξαρτησία και διοικητική Αυτοτέλεια και δεν θα πρέπει να υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από Κυβερνητικά Όργανα, ή άλλη διοικητική αρχή, αλλά αρμόδια για τον έλεγχο του θα είναι η ελληνική βουλή. Έργο του Οργανισμού Στρατηγικού Σχεδιασμού των Δημοσίων έργων θα είναι η υλοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού της χώρας στον τομέα των Δημοσίων Έργων. Οι Αρμοδιότητες που θα πρέπει να του ανατεθούν είναι : 1. Η καταγραφή όλων των Προτάσεων και Αιτημάτων που θα υποβάλλονται σε αυτόν από τους διάφορους φορείς όπως Δήμους, Περιφέρειες, Υπουργεία Οργανισμούς και Συλλόγους οπού θα αναφέρουν την αναγκαιότητα και την σκοπιμότητα των Δημ. Έργων πού προτείνουν, καθώς και την πρόταση υλοποίησης τους. 3

5 2. Τον διαχωρισμό των έργων σε μικρά έργα οπού δεν επηρεάζουν τον γενικό σχεδιασμό της χώρας που μπορούν να μελετηθούν και να υλοποιηθούν από τους Δήμους και σε Έργα μεσαίας και μεγάλης κλίμακας όπου θα εντάσσονται στον γενικό σχεδιασμό των Δημοσίων Έργων. 3. Να εξετάζει για κάθε έργο την σκοπιμότητά του σε σχέση με την Ανάπτυξη της Οικονομίας, την εξυπηρέτηση των πολιτών, την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου καθώς και την εξυπηρέτηση των Εθνικών Στόχων. 4. Να εξετάζει τον σχεδιασμό του κάθε έργου ως προς την Τεχνική Λύση σε σχέση με την Περιβαλλοντική επιβάρυνση και την Κοστολόγηση του. 5. Να μελετά την επιρροή του Έργου με γνώμονα το σκοπό υλοποίησης, και το βαθμό που αυτό επηρεάζει άλλες δράσεις. 6. Να εξετάζει την βιωσιμότητα του Έργου και τον βαθμό αναγκαιότητας. 7. Να εξετάζει τους τρόπους υλοποίησης των έργων ανάλογα με την φύση τους, τον σκοπό τους, το ύψος του προϋπολογισμού τους και να τα κατατάσσει στην ενδεδειγμένη διαδικασία υλοποίησης π.χ. ως Έργο παραχώρησης, Έργο ΣΔΙΤ, Έργο υλοποίησης με Σύμπραξη ιδιωτικού και Δημόσιου τομέα ή χρηματοδότηση εξ ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό. 4

6 8. Να εκτιμά την φύση του Έργου και να αποφασίζει τον τρόπο ανάθεσης των Μελετών και τον τρόπο κατασκευής, σε σχέση με την αναγκαιότητα του έργου, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και την χρηματοδότηση του. 9. Να Ιεραρχεί την υλοποίηση των Δ.Ε. λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παραπάνω παράγοντες στα πλαίσια του Στρατηγικό Σχεδιασμό της Χώρας. 10. Να επιλέγει και να Προγραμματίζει τα Δ.Ε. καθώς και να δρομολογεί την υλοποίηση τους με σαφή χρονοδιάγραμμα. 11. Να παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης τους καθώς και τη Ροή Χρηματοδότησης τους και να επεμβαίνει όπου χρειάζεται ώστε να αποτρέπει την ενδεχόμενη εκτροπή του έργου από το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα. 12. Τη ευθύνη δημιουργίας ηλεκτρονικού μητρώου Δ.Ε. το οποίο θα περιλαμβάνει τον προγραμματισμό των έργων καθώς και την πορεία υλοποίησης τους, ώστε ο κάθε πολίτης να έχει πληροφόρηση σχετικά με τα έργα που υλοποιούνται στην χώρα του. 13. Να έχει την ευθύνη σύνταξης Νέων Τεχνικών Προδιαγραφών τόσο στην Εκπόνηση των Μελετών όσο και στη Κατασκευή των Έργων, καθώς και την επικαιροποίηση ή συμπλήρωση τους όπου και όποτε χρειάζεται. 5

7 Για την δημιουργία Οργανισμού Στρατηγικού Σχεδιασμού Δημοσίων Έργων θα πρέπει να επιλεγεί ένα μοντέλο ευέλικτο και σύγχρονο όπου θα έχει λειτουργική Ανεξαρτησία, Αυτοτέλεια, Διαφάνεια, Πιστότητα και συνεχή λειτουργιά στο χρόνο. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να διαθέτει Νομικό τμήμα, Οικονομικό τμήμα, Τμήμα περιβάλλοντος, Τμήμα Σχεδιασμού Έργων όπου όλα τα ζητήματα που προκύπτουν να βρίσκουν άμεσα λύσεις. Ακόμα, θα πρέπει μετά από διαγωνισμό να αναθέτει (π.χ. με συμφωνία πλαίσιο) σε γραφεία με μεγάλη εμπειρία, να εκπονούν Προκαταρκτικές και Αναγνωριστικές μελέτες καθώς και Μελέτες Σκοπιμότητας-Βιωσιμότητας, ώστε να υπάρχει ρεαλιστικός σχεδιασμός και προϋπολογισμός των έργων. Μέσω του καταστατικού του Οργανισμού θα πρέπει να συσταθεί Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού, να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία της,ανεξάρτητα από τις εναλλαγές της Πολιτικής Ηγεσίας. Η Επιτροπή αυτή θα πρέπει να αποφασίζει για την Ιεράρχηση και τον Προγραμματισμό των Δ.Ε και οι Αποφάσεις της πρέπει να εξασφαλίζεται η διαχρονική ισχύ τους. Η Επιτροπή αυτή καθώς και όλος ο Οργανισμός θα πρέπει να επανδρωθεί με το πιο ικανό στελεχιακό δυναμικό της χώρας τόσο από στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, από Ακαδημαϊκούς,απο εκπροσώπους του Τ.Ε.Ε., όσο και από καταξιωμένους Μελετητές και Εργολήπτες Δημοσίων Έργων, οι οποίοι με την πείρα τους θα συμβάλουν στον ορθολογικό Σχεδιασμό των Δ.Ε. Είναι επιτακτική η ανάγκη της εποχής να ξεπεράσουμε αγκυλώσεις του παρελθόντος περί ασυμβατότητας της επαγγελματικής δραστηριότητας των στελεχών. 6

8 Πιστεύω ότι η Υλοποίηση του Οργανισμού θα συμβάλει ουσιαστικά στην Αναβάθμιση Παραγωγής των Δημοσίων Έργων και το Τ.Ε.Ε πρέπει και μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά προς την κατεύθυνση αυτή. 7