ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ. Το Σπήλαιο των Λιμνών, πέρα από ένα. φυσικό μνημείο απείρου κάλλους, όπως έχει ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ. Το Σπήλαιο των Λιμνών, πέρα από ένα. φυσικό μνημείο απείρου κάλλους, όπως έχει ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ"

Transcript

1 Καλώς ήρθατε στο τριώροφο ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΛΙΜNΩΝ, στο μυθικό θεραπευτήριο του Μελάμποδα, κατά τους πανάρχαιους χρόνους. Τα σπήλαια ήταν και είναι ανά τους αιώνες χώροι μαγικοί και μυστηριώδεις, αλλά και πηγή έμπνευσης για ποιητές, ιστορικούς, και παραμυθάδες, που ταξιδεύει την ψυχή και το νου κάθε επισκέπτη σε μέρη και εποχές ξεχασμένες από τον χρόνο. Το Σπήλαιο των Λιμνών, πέρα από ένα φυσικό μνημείο απείρου κάλλους, όπως έχει

2 επανειλημμένα χαρακτηριστεί, αποτελεί ένα μοναδικό θέαμα, σαν μαγικό παραμύθι, όπου προϊστορικοί άνθρωποι, αρχαίοι μάντεις, και πριγκίπισσες, αναπηδούν μέσα από τους μύθους του αρχαίου κόσμου, από ιστορικές αναφορές, προφορικές παραδόσεις, αλλά και από τις αλλεπάλληλες σπηλαιολογικές και αρχαιολογικές έρευνες των τελευταίων δεκαετιών, παρασύροντας τον επισκέπτη σε ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο. Στην ουσία, το Σπήλαιο είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα φυσικό μνημείο: είναι ένα κέλυφος, που προστατεύει στο πέρασμα των αιώνων και διαφυλάσσει μέχρι τις μέρες μας λείψανα ανθρώπων, και πολιτισμικά κατάλοιπα. Τόσο η Αρχαιολογία, όπως επίσης η Βιολογία, που καταγράφει τα είδη των σπηλαιόβιων οργανισμών ζωής, αλλά και η Γεωλογία, που εξετάζει το κομμάτι της δημιουργίας και της σύστασης των σπηλαίων (σταλακτίτες, σταλαγμίτες, κολώνες, λιθωματικές λεκάνες

3 και λίμνες), ενώνουν τις δυνάμεις τους, για να αποδώσουν την ποικιλότητα και το μεγαλείο του χώρου και να αναδείξουν αυτό το σπάνιο έργο τέχνης της Φύσης. Το Σπήλαιο των Λιμνών αποτελεί τμήμα του ορεινού όγκου του Χελμού και της υδρολογικής λεκάνης του Αροανείου ποταμού. Βρίσκεται σε υψόμετρο 827μ., περιβαλλόμενο από απότομες λοφώδεις εξάρσεις των Αροανείων Ορέων. Πολύ παλιά το σπήλαιο ήταν κοίτη υπόγειου ποταμού. Τα νερά του προέρχονταν από το οροπέδιο Απανώκαμπος, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το σπήλαιο. Τα νερά αυτά διοχετεύονταν στο σπήλαιο από φυσικές καταβόθρες και υπόγειους αγωγούς, που κατέληγαν στις πηγές του Αροανείου ποταμού, σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από εδώ. Με το πέρασμα των αιώνων τα νερά, λόγω της διαβρωτικής τους

4 ιδιότητας, άνοιξαν διόδους σε χαμηλότερα επίπεδα και εγκατέλειψαν την παλαιά κοίτη. Τα νερά που υπάρχουν σήμερα στο σπήλαιο οφείλονται στο ότι το σπήλαιο είναι διάτρητο στα υψηλότερα τοιχώματά του, καθώς εκεί υπάρχουν μικρές πηγές που λειτουργούν σε εποχές βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων. Τις υπόλοιπες εποχές το σπήλαιο διατηρεί μόνιμα νερά στις 13 μεγάλες κλιμακωτές λίμνες του, στις οποίες οφείλει και το σύγχρονο όνομά του.

5 Γεωλογία Η δημιουργία των σπηλαίων Καρστικοποίηση Στη φύση υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί, οι οποίοι δημιουργούν φυσικά έγκοιλα και σπήλαια. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος δημιουργίας ενός σπηλαίου είναι αυτός που συνδέεται με τη λεγόμενη καρστική διαδικασία. Ο όρος καρστ προέρχεται από την περιοχή Carso της Σλοβενίας, όπου για πρώτη φορά παρατηρήθηκε και μελετήθηκε το φαινόμενο αυτό, ως αποτέλεσμα της διαλυτικής ικανότητας του εμπλουτισμένου με ΓΕΝΙΚΕΣ διοξείδιο ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟτου άνθρακα νερού σε έναν τύπο πετρώματος, που ονομάζεται ασβεστόλιθος.

6 Ο ασβεστόλιθος συνίσταται -σε ανθρακικό ασβέστιο και έχει δημιουργηθεί από την απόθεσή του στον πυθμένα θαλασσών και λιμνών. Είναι σχεδόν αδιάλυτος στο νερό, αλλά γίνεται ιδιαίτερα διαλυτός, εάν αυτό είναι όξινο και ειδικά όταν, μέσα στο νερό, έχει διαλυθεί διοξείδιο του άνθρακα. Το βρόχινο νερό εμπλουτίζεται με το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, καθώς και με αυτό που υπάρχει στο έδαφος από τις ρίζες των φυτών. Με αυτό τον τρόπο το νερό διαλύει το αδιάλυτο ανθρακικό ασβέστιο και, περνώντας μέσα από τις ρωγμές του πετρώματος, τις διευρύνει και τις βαθαίνει. Στην περίπτωση που το νερό συναντήσει στρώματα υλικού αδιάλυτου και μη διαπερατού από το νερό, κινείται κατά μήκος αυτών των στρωμάτων, διαλύοντας μόνο τον ασβεστόλιθο. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι δημιουργία εκτεταμένου μήκους υπόγειων κοιλοτήτων.

7 Διαπλάτυνση καρστικών κοιλοτήτων Σπήλαια Το ανθρακικό ασβέστιο δεν βρίσκεται ποτέ καθαρό. Μέσα σε αυτό υπάρχουν προσμίξεις, οι οποίες είναι αδιάλυτες στο νερό, παρασύρονται από αυτό σε μορφή λάσπης και, χτυπώντας πάνω στο πέτρωμα, το διαβρώνουν περισσότερο. Έτσι, βλέπουμε από τη μια πλευρά τη χημική διάλυση που προκαλεί το νερό και, από την άλλη τη μηχανική διάβρωση, η οποία εξαρτάται από την ταχύτητα ροής και την ποσότητα του νερού αλλά και των αδιάλυτων υλικών που μεταφέρονται από αυτό. Έτσι, οι υπόγειες στοές διαπλατύνονται συνεχώς, αφήνοντας να περάσει όλο και περισσότερη ποσότητα νερού, το οποίο μπορεί να μεταφέρει, εκτός από λεπτή ύλη,

8 και άλλα υλικά, όπως άμμο, και πέτρες, που ενδυναμώνουν τη μηχανική διάβρωση και δίνουν μορφές στο σπήλαιο, δηλαδή κοιλώματα στο δάπεδο και στα τοιχώματα και θόλους στην οροφή. Στη συνέχεια, λόγω της αστάθειας των τοιχωμάτων του σπηλαίου, που μπορεί να οφείλεται στη σταδιακή διάβρωση τους ή σε σεισμούς, ορισμένα τμήματά του μπορεί να καταπέσουν, αλλάζοντας τη μορφολογία του. Παρατηρούμε, ότι η τελική μορφή ενός σπηλαίου είναι το αποτέλεσμα συνόλου χημικών και μηχανικών διαδικασιών, οι οποίες δεν σταματούν ποτέ. Οι παραπάνω διαδικασίες όμως μπορεί σταδιακά να οδηγήσουν και στην καταστροφή τμήματος ή και ολόκληρου του σπηλαίου. Η δημιουργία ενός μεγάλου σπηλαίου μπορεί να διαρκέσει αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ή καμιά φορά και εκατομμύρια χρόνια. Για την καταστροφή του όμως απαιτούνται

9 πολύ λιγότερα και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να συμβάλλουμε με οποιονδήποτε τρόπο σε αυτή. Διάκοσμος σπηλαίων Σταλαγμιτικός διάκοσμος σπηλαιοθέματα Όπως είδαμε παραπάνω, η πρώτη φάση του καρστικού φαινομένου είναι αυτή της διάβρωσης. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη φάση δημιουργίας, ο σχηματισμός του σταλαγμιτικού διακόσμου. Το νερό, περνώντας μέσα από τις ρωγμές, διαλύει τον ασβεστόλιθο χημικά και κατόπιν μηχανικά. Όταν πλέον έχει σχηματιστεί ο υπόγειος θόλος, το νερό, συνεχίζοντας τη ροή του, φτάνει στην οροφή του θόλου, απ όπου και πέφτει με μορφή σταγόνων, ή κυλάει στα τοιχώματα και στο δάπεδο. Εδώ αρχίζει η φάση της δημιουργίας, η οποία περιλαμβάνει διάφορες μορφές. που

10 καλούνται σπηλαιοθέματα ή λιθωματικός διάκοσμος, και παρουσιάζουν εντυπωσιακή ποικιλία. Οι πιο γνωστές μορφές των σπηλαιοθεμάτων είναι αυτές των σταλαγμιτικών και σταλακτιτικών, των κοραλλιοειδών, των παραπετασμάτων, των φραγμάτων, και των ελικτικών. Οι μορφές αυτές μπορεί να συνδυάζονται, μεταξύ τους δημιουργώντας τον μοναδικό φυσικό διάκοσμο των σπηλαίων. Από αυτές στο Σπήλαιο των Λιμνών απαντούν οι παρακάτω: Σταλακτίτες και Σταλαγμίτες Το νερό, καθώς περνάει από τις ρωγμές, βρίσκεται σε έναν χώρο με μικρότερη πίεση και μεγαλύτερη θερμοκρασία. Αυτές οι συνθήκες διαταράσσουν τη χημική του ισορροπία, και έτσι το νερό χάνει το διοξείδιο του άνθρακα και αφήνει ίζημα ανθρακικού ασβεστίου.

11 Το ανθρακικό ασβέστιο κρυσταλλώνεται σε μορφή ασβεστίτη συνήθως και πιο σπάνια αραγωνίτη. Οι μικροί αυτοί κρύσταλλοι κατανέμονται κυκλικά στη βάση της σταγόνας του νερού, που ακόμα κρέμεται από την οροφή. Ωστόσο, η συνεχής ροή αυξάνει το βάρος και οι σταγόνες πέφτουν στο δάπεδο, παρασύροντας μαζί τους ένα μέρος διαλυμένου ανθρακικού ασβεστίου. Το υπόλοιπο ανθρακικό ασβέστιο έχει ήδη μείνει στην οροφή. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να συνεχίζεται για αιώνες ή και για χιλιετίες, σχηματίζοντας έτσι τους σταλακτίτες στην οροφή, από πάνω προς τα κάτω, ή τους σταλαγμίτες στο δάπεδο, από κάτω προς τα πάνω. Η ταχύτητα δημιουργίας τους είναι συνήθως μερικά χιλιοστά τον χρόνο. Το σχήμα των σταλαγμιτών διαφέρει από αυτό των σταλακτιτών, που συνήθως είναι κωνικό, με την κορυφή του κώνου προς τα κάτω.

12 Κοραλλιοειδείς μορφές Οι κοραλλιοειδείς μορφές συμπεριλαμβάνουν ένα σύνολο μορφών, που θυμίζουν κοράλλια. Το μέγεθός τους ποικίλει από μερικά εκατοστά έως αρκετές δεκάδες εκατοστά. Οι μορφές αυτές σχηματίζονται είτε κατευθείαν πάνω στα τοιχώματα του σπηλαίου, είτε πάνω σε άλλες μορφές διακόσμου. Οι μηχανισμοί με τους οποίους σχηματίζονται είναι πολλοί και σύνθετοι, αλλά οι περισσότεροι σχετίζονται με την παρουσία ενός λεπτότατου στρώματος νερού, που κυλάει πάνω σε προϋπάρχουσες ανωμαλίες και αποθέτει ανθρακικό υλικό. Πιο περίπλοκες διαδικασίες είναι η μεταφορά με τον αέρα σταγονιδίων νερού και η συμπύκνωση υδρατμών σε συγκεκριμένους ορίζοντες, που έχουν σχέση

13 με τις συνθήκες κυκλοφορίας του αέρα μέσα σε ένα σπήλαιο. Παραπετασματοειδείς μορφές Οι παραπετασματοειδείς μορφές είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο του διακόσμου των περισσότερων σπηλαίων. Η μορφή αυτή μοιάζει με κουρτίνα κρεμασμένη από κάποια σημεία της οροφής, δημιουργώντας έτσι χαρακτηριστικές επιμήκεις πτυχώσεις. Ο σχηματισμός τους αποδίδεται σε συνδυασμό επιφανειακής ροής και σταγονορροής. Αρχικά σχηματίζεται από την ροή λεπτού στρώματος νερού κατά μήκος μιας πλάγιας επιφάνειας των τοιχωμάτων του σπηλαίου. Μικρές ανωμαλίες της επιφάνειας αυτής δημιουργούν μικροπτυχώσεις στις αποθέσεις. Τέλος, καθώς αναπτύσσεται η παραπετασματοειδής μορφή, η σταγονορροή δημιουργεί νέες και σύνθετες απολήξεις στο άκρο τους.

14 Φράγματα - γκουρ Τα φράγματα, που καλούνται και γκουρ, έχουν τη μορφή δαντελοειδών κατακόρυφων τοιχωμάτων, που σχηματίζονται στις παρυφές συγκεντρώσεων στάσιμου νερού. Το μέγεθος και η ανάπτυξή τους ποικίλει και πολλές φορές μπορεί να φτάσει αρκετά μέτρα, σχηματίζοντας έτσι εντυπωσιακούς σχηματισμούς. Πολύ γνωστά και εντυπωσιακά δείγματα αυτής της διακόσμησης είναι τα φράγματα του Σπηλαίου των Λιμνών. Ασπιδοειδείς μορφές ή δίσκοι Οι ασπιδοειδείς μορφές είναι δισκοειδείς σχηματισμοί, που φτάνουν συχνά σε μέγεθος τα 2-3 μέτρα. Σχηματίζονται στις άκρες μιας λεπτής ρωγμής, από όπου το νερό εξέρχεται με πίεση και αποθέτει ανθρακικό υλικό.

15 Εντυπωσιακές είναι οι ασπιδοειδείς μορφές, που σχηματίζονται κατά μήκος διαρρήξεων σταλαγμιτικών στηλών, διακόπτοντας έτσι τη συνέχειά τους με μια νέα μορφή. Συνήθως η σταγονορροή στις άκρες των ασπιδοειδών μορφών δημιουργεί χαρακτηριστικές σταλαγμιτοειδείς μορφές, διακοσμώντας το σύνολο του σχηματισμού. Ελικτίτες Οι ελικτίτες είναι περίπλοκες λεπτές μορφές. Όλοι οι ελικτίτες χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη μίας κεντρικής οπής, μέσα από την οποία τροφοδοτείται η άκρη τους με νερό. Σχηματίζονται όπου υπάρχει πορώδες υπόβαθρο και η ανάπτυξή τους δεν υπακούει στους νόμους της βαρύτητας.

16 Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν πολλές θεωρίες για τον τρόπο σχηματισμού τους, ιδίως από τους πρώτους ερευνητές του φαινομένου. Σήμερα πιστεύεται, ότι η δημιουργία τους οφείλεται σε τριχοειδή φαινόμενα (πολύ λεπτούς αγωγούς) σε συνδυασμό με την ποσότητα του εξερχομένου νερού (λιγότερη από 1lt τον χρόνο).

17 Βιολογία Τα σπήλαια, ένας ιδιαίτερος μικρόκοσμος Τα σπήλαια λόγω της γεωλογικής τους διαμόρφωσης και των ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν σ αυτά (σταθερή θερμοκρασία, υψηλή υγρασία) αποτελούν την προσωρινή κατοικία πολλών ζώων, αλλά δεν επιτρέπουν τη δημιουργία ζωής στο εσωτερικό τους. Το υψηλό ποσοστό υγρασίας που επικρατεί και η έλλειψη φωτός

18 κάνει ακόμη και τα ζώα που περνούν ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους εκεί, να αναπαράγονται και να αναζητούν την τροφή τους στον περιβάλλοντα χώρο. Τα σπήλαια χωροταξικά χωρίζονται σε τρεις ζώνες: 1. Εύφωτη ζώνη, το τμήμα κοντά στην είσοδο, στο οποίο πέφτει το φως του ήλιου 2. Ζώνη του ημίφωτος ή μεταβλητής θερμοκρασίας, στην ενδιάμεση ζώνη του σπηλαίου 3. Ζώνη σκότους ή σταθερής θερμοκρασίας, στη βαθύτερη ζώνη του σπηλαίου. Ανάλογα με το σημείο του σπηλαίου στο οποίο κατοικεί ο κάθε οργανισμός διαμορφώνει και τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά.

19 Στο Σπήλαιο των Λιμνών έχουν παρατηρηθεί αρκετές νυχτερίδες και ως εκ τούτου μεγάλες ποσότητες guano (περιττώματα νυχτερίδων). Η παρουσία των νυχτερίδων είναι μέχρι τώρα μόνιμη και δεν περιορίζεται στους χειμερινούς μήνες. Υπάρχουν σπηλαιόβιοι οργανισμοί ο τρόπος εξάπλωσης των οποίων επηρεάζεται από την παρουσία του guano. Στο Σπήλαιο των Λιμνών εντοπίζονται τα παρακάτω είδη οργανισμών: Α. Γουανοφάγοι: Μυριάποδα, Ολιγόχαιτοι, Κολλέμβολα, Ορθόπτερα, Plecoptera, Ημίπτερα και Δίπτερα. Β. Γουανόφιλοι: Χειλόποδα (τρία είδη) και Κολεόπτερα. Γ. Σπηλαιόβιοι ή Τρωγλόβιοι: Γαστερόποδα, Αραχνοειδή, Ορθόπτερα, Ισόποδα, Satlatoria. Επίσης παρατηρήθηκε υδρόβια πανίδα (πρωτόζωα και καρκινοειδή).

20 Ο μικρόκοσμος των σπηλαίων είναι μοναδικός σε κάθε περίπτωση και η λειτουργία του διέπεται από κανόνες εντελώς διαφορετικούς από εκείνους που ισχύουν στα γνωστά οικοσυστήματα. Γι αυτό τον λόγο, η αξιοποίηση, αλλά και η ανθρώπινη παρουσία μέσα στα σπήλαια ορίζονται από αυστηρές και εξειδικευμένες προϋποθέσεις, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της ζωής μέσα σε αυτά.

21 Αρχαιολογία Χρήσεις των Σπηλαίων Από την αρχή της εμφάνισής του στη γη, ο άνθρωπος χρησιμοποίησε τα σπήλαια, αν όχι για μόνιμη, τουλάχιστον για περιστασιακή διαβίωση (καταφύγια σε άσχημες καιρικές συνθήκες ή εχθρικές επιδρομές) ή για εποχιακή εγκατάσταση (καταλύματα κυνηγών ή βοσκών, σταβλισμό ζώων κλπ.).

22 Τα σπήλαια χρησιμοποιήθηκαν συχνότατα και ως χώροι ενταφιασμού των νεκρών, αλλά και ως χώροι λατρείας ή μαντικής. Σημαντικούς παράγοντες για τη χρήση των σπηλαίων αποτέλεσαν τόσο η μορφή, το μέγεθος, ο φωτισμός, η υγρασία και η θερμοκρασία στο εσωτερικό τους, όσο και η θέση τους (απομονωμένα ή κοντά σε οικισμό και σε ιερό). Επιπλέον, ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή ενός σπηλαίου πρέπει να είχε η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό, η γειτνίαση με ποτάμια ή άλλες πηγές νερού, καθώς και η ύπαρξη νερού μέσα στο ίδιο το σπήλαιο. Δεν είναι βέβαια καθόλου άγνωστο ένα σπήλαιο να έχει πολλαπλές χρήσεις κατά την ίδια εποχή, ή ενώ είναι βέβαιο ότι μεταβάλλεται η χρήση του, στο πέρασμα των αιώνων. Στον ελλαδικό χώρο η παρουσία και δραστηριότητα του ανθρώπου στα σπήλαια

23 ανιχνεύεται με βάση τα οστεολογικά του κατάλοιπα, τα κατάλοιπα τροφής (σπόροι, όστρεα, αλλά και τα οστά ζώων), τα λίθινα ή οστέινα εργαλεία, τα αγγεία καθημερινής ή λατρευτικής χρήσης, και τα ποικίλα αφιερώματα. Αναγνωρίζεται ακόμη και στα λείψανα τοίχων και δαπέδων, χρηστικών κατασκευών, όπως οι εστίες για την παρασκευή φαγητού και τη θέρμανση, και σε κάποιες περιπτώσεις και λατρευτικών (βωμοί).

24 Αρχαιολογικό ενδιαφέρον Κάποια από τα στοιχεία αυτά αναγνωρίζονται και στο Σπήλαιο των Λιμνών. Ύστερα από επιφανειακές έρευνες και ανασκαφές του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πρώτο επίπεδο, του Σπηλαίου, κυρίως κατά την δεκαετία του 90 υπό τον Αδαμάντιο Σάμψων, αποκαλύφθηκε, πως ο συγκεκρι-

25 μένος χώρος χρησιμοποιείτο από τον άνθρωπο, κυρίως κατά την Νεολιθική Περίοδο (τέλος 5ης χιλιετίας π.χ.) και την Εποχή του Χαλκού (3η και 2η χιλιετία π.χ.) ως αποθηκευτικός χώρος, καταφύγιο για βοσκούς και τα κοπάδια τους, αλλά και ως χώρος ταφής νεκρών. Φυσικά ήταν αδύνατη κάθε προσπάθεια μόνιμης κατοίκησης, λόγω της ορμητικότητας των υδάτων, που έπεφταν από το δεύτερο επίπεδο, γι αυτό και η χρησιμοποίηση του συγκεκριμένου επιπέδου γινόταν κυρίως τους μήνες, που δεν υπήρχαν έντονες βροχοπτώσεις. Το πρώτο επίπεδο χρησιμοποιήθηκε κυρίως κατά την Νεολιθική Περίοδο ( π.χ), και μάλλον ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, αν λάβουμε υπόψη μας το υψόμετρο (800 μ.). Αρκετοί κτηνοτρόφοι εκείνης της περιόδου επέλεγαν να μετακινήσουν τα κοπάδια τους από τα πεδινά σε μεγάλα υψόμετρα.

26 Χρησιμοποιούσαν πήλινα σκεύη και πέτρινα εργαλεία, φτιαγμένα από πετρώματα της περιοχής καθώς και από οψιανό, μαύρο ηφαιστειακό πέτρωμα, εισαγόμενο από τη Μήλο, όπως αποδεικνύεται και από ορισμένα από τα λίθινα ευρήματα. Η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε σε διάφορα σημεία της πρώτης αίθουσας του Σπηλαίου, επιτόπιες ανθρώπινες ταφές, που χρονολογούνται στη Νεολιθική περίοδο, καθώς και οστεοφυλάκεια με ανθρώπινα κρανία που χρονολογούνται στην Εποχή του Χαλκού (περίπου 1800 π.χ.)

27 Σπήλαιο των Λιμνών στις ιστορικές πηγές Για το σπήλαιο αυτό ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας (2ος αιώνας μ.χ.) αναφέρει στα ΑΡΚΑΔΙΚΑ (Β, 18,7): Στα Αροάνια Όρη (Χελμός) υπάρχει σπηλιά, στην οποία λένε πως ανέβηκαν και βρήκαν καταφύγιο οι κόρες του Προίτου, βασιλιά της Τίρυνθας, όταν τρελάθηκαν... Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, οι κόρες του Προίτου, Λισίπη, Ιφινόη και Ιφιάνασσα, καυχήθηκαν, πως ήταν ωραιότερες από τη θεά Ήρα και περιφρόνησαν τη λατρεία του Διονύσου. Η Ήρα δεν συγχώρησε την αλαζονεία και την ασέβειά τους προς τον Διόνυσο και σάλεψε

28 τα λογικά τους. Τις έκανε να πιστεύουν, πως ήταν δαμάλες και να περιφέρονται σε όλη την Πελοπόννησο, μεταδίδοντας μανία παιδοκτονίας στις γυναίκες της Αργολίδας. Κάποτε έφτασαν στο Σπήλαιο των Αροανείων, όπου τις βρήκε ο Μελάμποδας, ο πρώτος θνητός, στον οποίο οι θεοί χάρισαν την ικανότητα να γιατρεύει τις ασθένειες και να προβλέπει τα μέλλοντα, ο οποίος τις θεράπευσε. Στη συνέχεια τις οδήγησε στο γειτονικό χωριό Λουσοί.

29 Εξερεύνηση Αξιοποίηση Η ανακάλυψη του Σπηλαίου έγινε αρκετά πρόσφατα, (1964), καθώς μέχρι τότε ήταν γνωστό μόνο το πρώτο επίπεδο, που βρίσκεται δίπλα στον δρόμο, και είναι προσβάσιμο από την φυσική είσοδο του σπηλαίου. Παρ όλα αυτά, κανείς δεν τολμούσε να μπει μέχρι τότε στο πρώτο επίπεδο, λόγω των μεγάλων ποσοτήτων νερού, που εκβάλανε ορμητικά από το φυσικό στόμιο, κυρίως σε περιόδους μεγάλων βροχοπτώσεων. Υπάρχουν αναφορές σχετικά με μεγάλες ποσότητες νερού, που κατέκλυζαν το πρώτο ΓΕΝΙΚΕΣ επίπεδο ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ και ΣΠΗΛΑΙΟ διοχετεύονταν ορμητικά στο

30 δρόμο, το 1922 και το Αυτός, όπως και διάφορες δεισιδαιμονίες του παρελθόντος, ήταν οι κύριοι λόγοι, για τον οποίο άργησε τόσο η ανακάλυψη του σπηλαίου. Η πρωτοβουλία ανήκει στον ντόπιο κάτοικο Βασίλη Τεμπέλη, ο οποίος, μαζί με άλλους κατοίκους του χωριού Καστριά, χρησιμοποιώντας μία αυτοσχέδια ξύλινη σκάλα ύψους 9 μέτρων και κάποια σκοινιά, κατάφεραν να υπερβούν τους κάθετους βράχους, που δεσπόζουν στο πρώτο επίπεδο, να ανεβούν στο δεύτερο και να φτάσουν μέχρι την πρώτη λίμνη. Την επόμενη χρονιά Έλληνες και ξένοι ορειβάτες-σπηλαιολόγοι, με επικεφαλής τον Καθηγητή Παλαιοντολογίας Γιάννη Μελέντη και την Σπηλαιολόγο Άννα Πετροχείλου, άρχισαν συστηματικότερη εξερεύνηση και χαρτογράφηση διακρίνοντας την ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ιδιαιτερότητα ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ και την μοναδικότητα του ΤΩΝ Σπηλαίου. ΛΙΜΝΩΝ

31 Η πιο ολοκληρωμένη εξερεύνηση και αποτύπωση του Σπηλαίου έχει γίνει στο πλαίσιο μελέτης του Υπουργείου Πολιτισμού, με την ευθύνη του Γεωλόγου Βασίλη Γιαννόπουλου. Το εξερευνηθέν μήκος του σπηλαίου ανέρχεται στα 1980 μ., διαιρεμένο με φυσικό τρόπο σε τρία επίπεδα. Το δεύτερο επίπεδο, μήκους 500 μ., είναι και το μόνο προσβάσιμο για τους επισκέπτες προς το παρόν. Για την ευκολότερη πρόσβαση σε αυτό ανοίχτηκε στα πλάγια, 23 μ. ψηλότερα από την φυσική είσοδο, σήραγγα μήκους 40 μ., η οποία οδηγεί τον επισκέπτη κατευθείαν στην αρχή του δευτέρου επιπέδου. Κατά μήκος της σήραγγας έχουν τοποθετηθεί έγχρωμες διαφάνειες με τα πιο εντυπωσιακά στιγμιότυπα του τρίτου επιπέδου, το οποίο δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμα.

32 Οι φωτογραφίες ανήκουν στους Γιώργο Αβαγιανό, Γιώργο Γκλαβά και Φίλιππα Παντούλια, μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Η θερμοκρασία στο σπήλαιο είναι σταθερή καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου, μεταξύ βαθμών Κελσίου. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ισοθερμία. Το επίπεδο υγρασίας είναι επίσης σταθερό και κυμαίνεται πάντοτε άνω του 70%, φτάνοντας κάποιες φορές μέχρι το 99%. Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης των διαδοχικών πορτών στη σήραγγα, για να διατηρούνται σταθερά τα συγκεκριμένα επίπεδα θερμοκρασίας και υγρασίας και να μην υπάρχει αλλοίωση στον σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο του σπηλαίου. Η αξιοποίηση του σπηλαίου ξεκίνησε το 1981 από τον Ε.Ο.Τ και συνεχίστηκε από τον Δήμο Καλαβρύτων και το Υπουργείο Πολιτισμού,

33 με επιχορηγήσεις από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τα έσοδα λειτουργίας του σπηλαίου. Το αξιοποιημένο τμήμα εκτείνεται σε μήκος 500 μ. και έχει πρόσβαση από τεχνητή είσοδο και σήραγγα που οδηγούν κατευθείαν στο δεύτερο επίπεδο του Σπηλαίου. Η αξιοποίηση έγινε με κύριο γνώμονα τον σεβασμό και την μηδενική αλλοίωση του μοναδικού αυτού αριστουργήματος της Φύσης, καθώς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τις υποδομές, όσον αφορά την γέφυρα, τους φωτισμούς κλπ, συνυπάρχουν αρμονικά με τον φυσικό διάκοσμο.

34 Διοικητικοί φορείς διαχείρισης του Σπηλαίου των Λιμνών Λόγω του αρχαιολογικού του ενδιαφέροντος το Σπήλαιο των Λιμνών αποτελεί αρχαίο μνημείο υπαγόμενο στις προστατευτικές διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου.

35 Το Σπήλαιο ως μνημείο της φύσης εντάσσεται επίσης και στο Γεωπάρκο Χελμού Βουραϊκού. Ο Φορέας Διαχείρισης Χελμού Βουραϊκού, σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαβρύτων, τους φορείς Περιφερειακής και Κεντρικής Διοίκησης (Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, αρμόδια Υπουργεία κλπ.), το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας και το Σπήλαιο των Λιμνών αποτελούν τους κύριους παράγοντες προστασίας και ανάδειξης του Γεωπάρκου, με στόχο την προώθηση δράσεων για την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη της περιοχής (εναλλακτικός τουρισμός, προώθηση πιστοποιημένων τοπικών προϊόντων), την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενημέρωση ευαισθητοποίηση και ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας όσον αφορά την τουριστική δραστηριότητα με γνώμονα τις αρχές της αειφορίας και την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε σχέση με την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων.

36 Ο Φορέας Διαχείρισης του Γεωπάρκου Χελμού Βουραϊκού είναι μέλος του ελληνικού δικτύου γεωπάρκων, καθώς και του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού όπως και του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων, που έχουν συσταθεί υπό την στήριξη της UNESCO Σπήλαιο των Λιμνών - Developed by Dynacomp A.E.

Σπήλαιο Κουτούκι Παιανίας. Γιώργος Πρίμπας

Σπήλαιο Κουτούκι Παιανίας. Γιώργος Πρίμπας Σπήλαιο Κουτούκι Παιανίας Γιώργος Πρίμπας Σπήλαιο Κουτούκι Παιανίας Το Σπήλαιο Κουτούκι Παιανίας, βρίσκεται στο τέλος μιας ανηφορικής διαδρομής τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων έξω από την πόλη της Παιανίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «Τα Σπήλαια της Ελλάδος» Β Τάξη Γυμνασίου Ελεούσας Σχολικό Έτος 20015-16 Περιεχόμενα Εργασία: Τα σπήλαια της Ελλάδας 1. Τι είναι Σπήλαιο 2. Σπήλαιο Αλλιστράτης 3. Σπήλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Μια εργασία της μαθήτριας του Γ2 Μαραντίδου Μαρίας

Μια εργασία της μαθήτριας του Γ2 Μαραντίδου Μαρίας Σπήλαια Μια εργασία της μαθήτριας του Γ2 Μαραντίδου Μαρίας Σπηλαιόβιοι οργανισμοί Ο σκοτεινός και ήσυχος κόσμος των σπηλαίων φιλοξενεί οργανισμούς, που έζησαν, εξελίχθηκαν και προσαρμόστηκαν μέσα στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΤΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΟΡΕΣΤΙΔΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΕΚΘΕΣΗ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΤΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΟΡΕΣΤΙΔΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΤΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΟΡΕΣΤΙΙΔΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2005 Μετά από πρόσκληση του Δημάρχου κ. Τοτονίδη Νίκο προς το Τοπικό Τμήμα Βόρειας Ελλάδας (ΤΟ.Τ.Β.Ε.) της Ελληνικής Σπηλαιολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ

ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ Συντονιστής: Παπαϊωάννου Βασίλειος (φιλόλογος) Συμμετέχουσα καθηγήτρια: Τζαφλίδη Αλεξάνδρα (φιλόλογος) ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το Σπήλαιο του Περάματος βρίσκεται πλάι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ. Σημείο Α Στάση. ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ Κ α σ τρ ί α Κα λ α β ρ ύ τ ω ν

ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ. Σημείο Α Στάση. ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ Κ α σ τρ ί α Κα λ α β ρ ύ τ ω ν ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ Σημείο Α Στάση Στο τέλος της τεχνητής σήραγγας ανοίγεται η πρώτη μεγάλη αίθουσα του σπηλαίου, που ονομάστηκε θάλαμος των νυχτερίδων. Ύστερα από πρόσφατες μελέτες διαπιστώθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Σε αντίθεση με τις θάλασσες, το νερό των ποταμών δεν περιέχει σχεδόν καθόλου αλάτι - γι' αυτό το λέμε γλυκό νερό.

Σε αντίθεση με τις θάλασσες, το νερό των ποταμών δεν περιέχει σχεδόν καθόλου αλάτι - γι' αυτό το λέμε γλυκό νερό. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστρίου 2013 Tι είναι τα ποτάμια; Τα ποτάμια είναι φυσικά ρεύματα νερού. Δημιουργούνται από το νερό των βροχών και των λιωμένων πάγων, που κατεβαίνει από πιο ψηλές περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Η ΡΟΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Η ροή του νερού μεταξύ των άλλων καθορίζει τη ζωή και τις λειτουργίες των έμβιων οργανισμών στο ποτάμι. Διαμορφώνει το σχήμα του σώματός τους, τους

Διαβάστε περισσότερα

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Ποτάμι είναι το ρεύμα γλυκού νερού που κινείται από τα ψηλότερα (πηγές) προς τα χαμηλότερα μέρη της επιφάνειας της Γης (πεδινά) και

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Για τη διευκόλυνση των σπουδαστών στη μελέτη τους και την καλύτερη κατανόηση των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Σημείωση: Το βιβλίο καλύπτει την ύλη

Διαβάστε περισσότερα

Σας καλωσορίζω στο Οροπέδιο Λασιθίου, στη μήτρα της μινωικής θρησκείας, στον τόπο των θρύλων των θεών και του μόχθου των ανθρώπων.

Σας καλωσορίζω στο Οροπέδιο Λασιθίου, στη μήτρα της μινωικής θρησκείας, στον τόπο των θρύλων των θεών και του μόχθου των ανθρώπων. Σας καλωσορίζω στο Οροπέδιο Λασιθίου, στη μήτρα της μινωικής θρησκείας, στον τόπο των θρύλων των θεών και του μόχθου των ανθρώπων. Ο Δήμος Οροπεδίου, ο δήμαρχος Γιάννης Στεφανάκης και εγώ προσωπικά προσπαθούμε

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου Γεωπάρκο Ένα «Γεωπάρκο» είναι: μια περιοχή με καθορισμένα όρια, η οποία συνδυάζει μνημεία σημαντικής γεωλογικής αξίας καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΑΖΩΝ (mass wasting)

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΑΖΩΝ (mass wasting) ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΑΖΩΝ (mass wasting) ονομάζεται η προς τα κατάντη κίνηση επιφανειακών υλικών (προϊόντα αποσάθρωσης & τεμάχη πετρωμάτων) εξαιτίας της δύναμης της βαρύτητας Κεφάλαιο 13 ο : Αστάθεια κλιτύων και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΟΥΤΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΜΕΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΣΕ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

ΚΑΡΟΥΤΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΜΕΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΣΕ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΡΟΥΤΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΜΕΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΣΕ ΣΠΗΛΑΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Τι θα μάθουμε Τι είναι η σπηλαιολογία και ποια η χρησιμότητα της Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ Τα μνημεία που συναντάμε στους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, είναι φτιαγμένα με δομικούς λίθους διαφόρων πετρωμάτων, συνήθως ασβεστολίθων και μαρμάρων,

Διαβάστε περισσότερα

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα.

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα. 1 Είναι η σταθερή και αδιάκοπη κίνηση του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της Γης, στο υπέδαφος

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση εξερεύνησης Σπηλαίων του Σπηλαιολογικού Συλλόγου Σάμου ο «Ευπαλίνος» για το 2008

Έκθεση εξερεύνησης Σπηλαίων του Σπηλαιολογικού Συλλόγου Σάμου ο «Ευπαλίνος» για το 2008 Έκθεση εξερεύνησης Σπηλαίων του Σπηλαιολογικού Συλλόγου Σάμου ο «Ευπαλίνος» για το 2008 Επιμέλεια: Παγωνδιώτης Σταμάτης 1. Βάραθρο Αγγελή 2. Βάραθρο Κάστρου Πυθαγορείου 3. Όρος Καρβούνης 4. Βάραθρο Μαύρου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Δρ Γεώργιος Μιγκίρος

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Δρ Γεώργιος Μιγκίρος ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΕΞΩΜΑΛΥΝΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ Δρ Γεώργιος Μιγκίρος Καθηγητής Γεωλογίας ΓΠΑ Ο πλανήτης Γη έτσι όπως φωτογραφήθηκε το 1972 από τους αστροναύτες του Απόλλωνα 17 στην πορεία τους για τη σελήνη. Η

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Εισαγωγικά: ΟΡΙΣΜΟΣ: Με τον όρο μυκηναϊκός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ο προϊστορικός πολιτισμός της ΎστερηςΕποχήςτουΧαλκούαπότο1600-1100 π. Χ. που αναπτύχθηκε κυρίως στην κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

τον Τόμαρο και εκβάλλει στον Αμβρακικό και ο Άραχθος πηγάζει από τον Τόμαρο και εκβάλλει επίσης στον Αμβρακικό (Ήπειρος, Ζαγόρι).

τον Τόμαρο και εκβάλλει στον Αμβρακικό και ο Άραχθος πηγάζει από τον Τόμαρο και εκβάλλει επίσης στον Αμβρακικό (Ήπειρος, Ζαγόρι). Γεωγραφικά στοιχεία και κλίμα. Τα κυριότερα μορφολογικά χαρακτηριστικά του νομού Ιωαννίνων είναι οι ψηλές επιμήκεις οροσειρές και οι στενές κοιλάδες. Το συγκεκριμένο μορφολογικό ανάγλυφο οφείλεται αφενός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (ΛΑΚΜΟΣ)

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (ΛΑΚΜΟΣ) ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (ΛΑΚΜΟΣ) Θεσσαλονίκη 2011 Η απόφαση για μια αναγνωριστική αποστολή πάνω από το χωριό Χαλίκι, στο όρος Λάκμος ή Περιστέρι, πάρθηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής του συλλόγου

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του Το όρος Πίνοβο είναι ένα σχετικά άγνωστο βουνό. Ο ορεινός του όγκος απλώνεται στα βορειοδυτικά του νομού Πέλλας, ανάμεσα στα όρη Βόρας (Καϊμακτσαλάν) και Τζένα.

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα

Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Υδραυλικών Έργων Ποτάμια Υδραυλική και Τεχνικά Έργα Κεφάλαιο 10 ο : Απόθεση φερτών υλών Φώτιος Π. Μάρης Αναπλ. Καθηγητής Αίτια και

Διαβάστε περισσότερα

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό 2010 2011 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΚΑΤΑΦΥΚΙ ΔΡΥΟΠΙΔΑΣ ΚΥΘΝΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΚΑΤΑΦΥΚΙ ΔΡΥΟΠΙΔΑΣ ΚΥΘΝΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ΚΑΤΑΦΥΚΙ ΔΡΥΟΠΙΔΑΣ ΚΥΘΝΟΥ Σε ένα μυστηριώδες συναπάντημα της ιστορίας με το φυσικό κάλλος, βρίσκεται μυστικά προφυλαγμένο στην καρδιά της γης το σπήλαιο Καταφύκι. Το σπήλαιο

Διαβάστε περισσότερα

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ) Α Κεφ. αβιοτικό κάθε στοιχείο που δεν έχει ζωή 4 αιολική διάβρωση Η διάβρωση που οφείλεται στον άνεμο 5 ακρωτήριο ακτογραμμή

Διαβάστε περισσότερα

1ο ΕΠΑΛ Πολίχνης. Σχολικό Έτος

1ο ΕΠΑΛ Πολίχνης. Σχολικό Έτος 1ο ΕΠΑΛ Πολίχνης Σχολικό Έτος 2013-2014 τον τρόπο σχηματισμού ενός σπηλαίου για τη ζωή που υπάρχει μέσα σε ένα σπήλαιο τις καταστροφές που προκαλούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες θρύλους για τα σπήλαια

Διαβάστε περισσότερα

Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΤΖΑΦΛΙΔΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49 Στις 17 Απριλίου 2013 επισκεφθήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγάρων. Η αρχαιολόγος κα Τσάλκου (την οποία θερμά ευχαριστούμε) μας παρουσίασε τα πολύ εντυπωσιακά ευρήματα της περιοχής μας δίνοντάς μας αναλυτικές

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Αλμπάνη Βάλια Καραμήτρου Ασημίνα Π.Π.Σ.Π.Α. Υπεύθυνος Καθηγητής: Δημήτριος Μανωλάς Αθήνα 2013 1 Πίνακας περιεχομένων ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ...2 Εξαντλούμενοι φυσικοί

Διαβάστε περισσότερα

<< ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ >>

<< ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ >> 1 Ο ΕΠΑΛ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΤΑΞΗ Α ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2014 : > ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΜΥΚΗΝΩΝ Από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα. Χτισμένη πάνω

Διαβάστε περισσότερα

καραμπούζη ε. / λιάκου γ. επιβλέπων: σκουτέλης ν. πορεία / εμπειρία βουνού από το Ιδαίον άντρον στο οροπεδιο της Νίδας

καραμπούζη ε. / λιάκου γ. επιβλέπων: σκουτέλης ν. πορεία / εμπειρία βουνού από το Ιδαίον άντρον στο οροπεδιο της Νίδας καραμπούζη ε. / λιάκου γ. επιβλέπων: σκουτέλης ν. πορεία / εμπειρία βουνού από το Ιδαίον άντρον στο οροπεδιο της Νίδας ανάλυση περιοχης Το τοπίο ιδωμένο μέσα από το βλέμμα του μύθου και της μνήμης ιδανικοποιείται,μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Χελιδορέα(ς) Σεπτέμβριος 2013. Έκθεση αποστολής. Χ. Νικολαΐδου

Χελιδορέα(ς) Σεπτέμβριος 2013. Έκθεση αποστολής. Χ. Νικολαΐδου Χελιδορέα(ς) Σεπτέμβριος 2013 Έκθεση αποστολής Χ. Νικολαΐδου 1 Περιεχόμενα Ιστορικό... 3 Χελιδορέα Σεπτέμβριος 2013... 3 Συνοπτικό ημερολόγιο αποστολής... 3 Ευρήματα αποστολής... 4 Υλικά... 4 Οι συντελεστές...

Διαβάστε περισσότερα

Φραγκομονάστηρο Ζαράκα - Λίμνη Στυμφαλία Λίμνη Δόξα

Φραγκομονάστηρο Ζαράκα - Λίμνη Στυμφαλία Λίμνη Δόξα Φραγκομονάστηρο Ζαράκα - Λίμνη Στυμφαλία Λίμνη Δόξα by Πρίμπας Γεώργιος Γιώργος Πρίμπας Τα ερείπια του φραγκομονάστηρου Ζαράκα (ή Ζαρακά), βρίσκονται δίπλα στο χωριό Κιόνια, στο νομό Κορινθίας, λίγες εκατοντάδες

Διαβάστε περισσότερα

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας.

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας. ii. Μορφές Διάβρωσης 1. Μορφές Κυψελοειδούς Αποσάθρωσης-Tafoni Ο όρος Tafoni θεσπίστηκε ως γεωμορφολογικός από τον A. Penck (1894), εξαιτίας των γεωμορφών σε περιοχή της Κορσικής, που φέρει το όνομα αυτό.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ II ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ βασική απαίτηση η επαρκής γνώση των επιμέρους στοιχείων - πληροφοριών σχετικά με: Φύση τεχνικά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων Στη Νότια Εύβοια, ανάμεσα στην Κάρυστο και τα Στύρα, υπάρχουν κάτι ιδιόμορφα κτίσματα, τα "Δρακόσπιτα" όπως τα αποκαλούν οι κάτοικοι. Μυστηριώδη και εντυπωσιακά

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα Ηφαίστειο της Θήρας Η Μινωική Κρήτη λόγω της εμπορικής αλλά και στρατηγικής θέσης της έγινε γρήγορα μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Οι Μινωίτες πωλούσαν τα προϊόντα τους σε όλη τη Μεσόγειο με αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχει ο μαγικός κόσμος των μνημείων του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου Οι σιωπηλοί αυτοί μάρτυρες του παρελθόντος

Υπάρχει ο μαγικός κόσμος των μνημείων του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου Οι σιωπηλοί αυτοί μάρτυρες του παρελθόντος Υπάρχει ο μαγικός κόσμος των μνημείων του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου Οι σιωπηλοί αυτοί μάρτυρες του παρελθόντος ΑΠΛΟΤΗΤΑ και ΜΕΓΑΛΕΙΟ... Στο θέατρο τα δύο αυτά χαρακτηριστικά συνδυάζονται με τον καλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των λιβαδιών αποτελούσε πρόβλημα για την ορθολογική αξιοποίηση τους και στο απώτερο παρελθόν. Ορισμένες κατηγορίες κτηνοτρόφων

Διαβάστε περισσότερα

Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα

Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα Προϊστορικές Κοινωνίες Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα Ντούσκα Ούρεμ-Κώτσου durem@hist.auth.gr Νεολιθική εποχή μόνιμη εγκατάσταση Νεολιθική εποχή Αρχή της παραγωγής της τροφής. Νεολιθική εποχή Αρχή της καλλιέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας

Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος Βασίλης Φωστιέρης Νικόλας Α Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου Θέμα: Το νερό στη φύση-εξοικονόμηση νερού-προστασία υδάτινων πόρων Μέλη Ομάδας: Κοντόπουλος Φάνης Λούβης Γιάννης Λυμπεροπούλου Ηλιάννα Παπαζώτος

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή στην Ελλάδα

Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή στην Ελλάδα Προϊστορικές Κοινωνίες Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή στην Ελλάδα Ντούσκα Ούρεμ-Κώτσου durem@hist.auth.gr Οι περίοδοι της Προϊστορίας στην Ελλάδα: Παλαιολιθική εποχή (800.000-10.500 ΠΣ) Μεσολιθική εποχή

Διαβάστε περισσότερα

σημείο ζέσεως, σημείο τήξεως, σημείο πήξεως, εξάτμιση, εξάχνωση, συμπύκνωση, απόθεση

σημείο ζέσεως, σημείο τήξεως, σημείο πήξεως, εξάτμιση, εξάχνωση, συμπύκνωση, απόθεση 1.2 Καταστάσεις των υλικών Πρώτες σκέψεις: Η διπλανή φωτογραφία δείχνει ένα υδάτινο τοπίο. Το νερό βρίσκεται σε τρεις διαφορετικές καταστάσεις: ως αέριο, ως υγρό και ως στερεό. Τα διάφορα υλικά μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία. Υδροκρίτης-Πιεζομετρία

Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία. Υδροκρίτης-Πιεζομετρία Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία Υδροκρίτης-Πιεζομετρία Οριοθέτηση υδρολογικής λεκάνης Χάραξη υδροκρίτη Η λεκάνη απορροής, παρουσιάζει ορισμένα γνωρίσματα που ονομάζονται φυσιογραφικά χαρακτηριστικά και μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ

19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 19ο Μάθημα ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Μια σπουδαία ικανότητα του νερού, η διαλυτική Ξέρουμε ότι το νερό κάνει έναν κύκλο στη φύση. Εξατμίζεται, γίνεται σύννεφο και πέφτει στη γη ως βροχή. Ένα μεγάλο μέρος από το βρόχινο

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι χωμάτινων φραγμάτων (α) Με διάφραγμα (β) Ομογενή (γ) Ετερογενή ή κατά ζώνες

Τύποι χωμάτινων φραγμάτων (α) Με διάφραγμα (β) Ομογενή (γ) Ετερογενή ή κατά ζώνες Χωμάτινα Φράγματα Κατασκευάζονται με γαιώδη υλικά που διατηρούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους Αντλούν την αντοχή τους από την τοποθέτηση, το συντελεστή εσωτερικής τριβής και τη συνάφειά τους. Παρά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ 10. Εφαρμογές Τεχνικής Γεωλογίας Διδάσκων: Μπελόκας

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι άμεση ρύπανση?

Τι είναι άμεση ρύπανση? ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ Τι είναι ρύπανση; Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΔΟΣ ΟΨΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ. χατζηπέτρου_ελένη. Περιοχές-Όψεις

ΟΜΟΔΟΣ ΟΨΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ. χατζηπέτρου_ελένη. Περιοχές-Όψεις Τοποθεσία χωριού : Το Όμοδος περιβάλλεται από 2 ψηλές βουνοκορφές Στην εργασία θα μελετηθούν οι διαφορετικές τυπολογίες που εμφανίζονται στο χωρίο, οι σχέσεις τους με το ιδιωτικό και το δημόσιο,ο τρόπος

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος - ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ Ιδιότητα Θερμοχωρητικότητα Θερμική Αγωγιμότητα Λανθάνουσα Θερμότητα εξάτμισης Λανθάνουσα Θερμότητα Τήξης Διαλυτική Ικανότητα Επιφανειακή Τάση Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ-ΜΕΤΕΩΡΑ ΜΕΤΕΩΡΑ

ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ-ΜΕΤΕΩΡΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ-ΜΕΤΕΩΡΑ ΜΕΤΕΩΡΑ Στο δρόµο Τρικάλων- Καλαµπάκας, 3 χιλιόµετρα πριν από ταμετέωρα, ορθώνεται πάνω από το χωριό Θεόπετρα ένας βραχώδης ασβεστολιθικός όγκος, στη βορειοανατολική πλευρά του οποίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ

ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗΟ Θ Ω ΔΙΑΒΡΩΣΗ Έφη Λαμπροπούλου, Γεωλόγος 7 ου Γυμνασίου Περιστερίου ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Αποσάθρωση καλείται το φαινόµενο κατά το οποίο τα προϊόντα της φθοράς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ Παραγωγή Διάφορα χειμαρρικά φαινόμενα Κυρίως χώρο λεκάνης απορροής Κλίμα επιδρά στο γεωλογικό, συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

Tαξινόμηση υδρορρεύματος

Tαξινόμηση υδρορρεύματος Tαξινόμηση υδρορρεύματος Αποτελεί μια ευρέως εφαρμοσμένη μέθοδο χαρακτηρισμού των υδρορρευμάτων που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι ο αριθμός ταξινόμησης έχει κάποια σχέση με το μέγεθος της περιοχής τροφοδοσίας

Διαβάστε περισσότερα

14. ΚΑΡΣΤΙΚΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

14. ΚΑΡΣΤΙΚΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 134 Κεφάλαιο 14 ο : Καρστική Γεωμορφολογία 14. ΚΑΡΣΤΙΚΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ 14.1. ΓΕΝΙΚΑ Σε προηγούμενο κεφάλαιο (Κεφ. 3 ο ) αναφέρθηκε η πολύ σημαντική διαλυτική δράση του νερού, όταν αυτό εμπλουτίζεται με

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Θεωρία και τη Μέθοδο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας. - Επιφανειακή έρευνα Renfrew & Bahn 2001, κεφ. 3

Εισαγωγή στη Θεωρία και τη Μέθοδο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας. - Επιφανειακή έρευνα Renfrew & Bahn 2001, κεφ. 3 Εισαγωγή στη Θεωρία και τη Μέθοδο της Προϊστορικής Αρχαιολογίας - Επιφανειακή έρευνα Renfrew & Bahn 2001, κεφ. 3 Ντούσκα Ούρεμ-Κώτσου durem@hist.auth.gr Βασική βιβλιογραφία για την παρούσα διάλεξη Renfrew,

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνητή λίμνη Πουρναρίου

Τεχνητή λίμνη Πουρναρίου Τεχνητή λίμνη Πουρναρίου Κείμενο-φωτό: Παναγιώτης Κρητικάκος Την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου του 2011 οργανώθηκε εξερευνητική επίσκεψη στην τεχνητή λίμνη Πουρναρίου, ως μέρος του προγράμματος Άδηλα Ύδατα. Η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΥΤΩΝ

ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΥΤΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΑΥΤΩΝ Τι Είναι Τα Σεισμικά Κύματα Η ενέργεια που παράγεται κατά την εκδήλωση ενός σεισμού διαδίδεται με τα σεισμικά κύματα. Μετρώντας τα χαρακτηριστικά των κυμάτων είναι δυνατή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ INTERREG IIIA / PHARE CBC ΕΛΛΑΔΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ: ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ Καθηγητής Βασίλειος A. Τσιχριντζής Διευθυντής, Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ Υδρολογικός Κύκλος

ΛΥΣΕΙΣ Υδρολογικός Κύκλος ΛΥΣΕΙΣ Υδρολογικός Κύκλος Κατακρημνίσματα: Στερεή Μορφή ΧΙΟΝΙ και Υγρή Βροχή ΣΥΓΡΑΤΗΣΗ: πάνω σε φυτά και επιφάνεια εδάφους - ΧΙΟΝΙ ΔΙΗΘΗΣΗ: Βροχή είναι υγρό. Περισσότερο στην αρχή. ΧΙΟΝΙ Παγωμένο έδαφος.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ Α ΚΑΙ Β

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ Α ΚΑΙ Β ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ Α ΚΑΙ Β ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο έγγραφο παρουσιάζονται οι ορισμοί λέξεων που αντιπροσωπεύουν έννοιες που απαντώνται στις ενότητες των τάξεων Α και Β. Η ερμηνείες που δίνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο

Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο Νοέµβριος 12 2014 13:20 Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο Τι ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισµού για τις ανασκαφικές εργασίες στον τάφο της Αµφίπολης. Τι έδειξαν οι ανασκαφές

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ ΥΔΑΤΙΝΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 29/10/10 Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 3 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα ΕΑΡΙΝΟ 2010 2011 1 Παρόχθια ζώνη Σε κάθε ποταμό υπάρχει παρόχθια ζώνη Μια πολύπλοκη και ευαίσθητη περιοχή που συνδέει

Διαβάστε περισσότερα

Ζούρβα Χανιά, 22-26/12/2010: Συµµετοχή στην αποστολή του ΣΠ.Ο.Κ. Χ. Νικολαΐδου

Ζούρβα Χανιά, 22-26/12/2010: Συµµετοχή στην αποστολή του ΣΠ.Ο.Κ. Χ. Νικολαΐδου : Χ. Νικολαΐδου 16-3-2011 Χανιά εκέµβριος 2010 Το εκέµβριο του 2010, λάβαµε πρόσκληση από το Γρηγόρη Αναστασόπουλο (ΣΠ.Ο.Κ), για να συµµετάσχουµε στην αποστολή που θα οργάνωνε στα Χανιά τις ηµέρες των

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

ΤΙΤΛΟΣ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΣ: 3028/2002 ΦΕΚ: Α 153/28.06.2002 ΤΙΤΛΟΣ: ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΘΡΟ 1: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ 1. Στην προστασία που παρέχεται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΚΠΕ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ 2

ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΚΠΕ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ 2 ΚΠΕ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ 1 ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΚΠΕ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ 2 Ευ-ρυτανία - ο τόπος των καλοτρεχούμενων ρχ νερών Τριήμερο Πρόγραμμα για Ε,ΣΤ Δημοτικού, Γυμνάσιο, Λύκειο και ΕΠΑ.Λ. ΚΠΕ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ 4 ΚΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΡΥΚΕΙΟ ΑΝΤΡΟ-ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ»

ΚΩΡΥΚΕΙΟ ΑΝΤΡΟ-ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ» ΚΩΡΥΚΕΙΟ ΑΝΤΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΚΩΡΥΚΕΙΟ ΑΝΤΡΟ-ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ» Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΜΦΙΚΛΕΙΑΣ ΣΧΟΛ.ΕΤΟΣ 2015-2016 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΠΕΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ:

Διαβάστε περισσότερα

ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ. Στρατηγική Συν-Κατοίκησης

ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ. Στρατηγική Συν-Κατοίκησης ΞΑΠΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ Στρατηγική Συν-Κατοίκησης Η πρόταση μας εισάγει μια νέα τυπολογία κατοικίας, αυτήν της οριζόντιας πολυκατοικίας. Η αναφορά στην ελληνική αστική πολυκατοικία είναι σκόπιμη αφού η

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση Δασική Εδαφολογία Εδαφογένεση Σχηματισμός της στερεάς φάσης του εδάφους Η στερεά φάση του εδάφους σχηματίζεται από τα προϊόντα της αποσύνθεσης των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων μαζί με τα προϊόντα της

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311. Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ. Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις.

Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311. Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ. Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις. Πανεπιστήμιο Κύπρου ΑΡΗ 311 Πολυτεχνική Σχολή Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική Τμήμα Αρχιτεκτονικής Εαρινό Εξάμηνο 2013 Χωριό: Πέρα Ορεινής Θέμα μελέτης: Προσόψεις ΠΕΡΑ ΟΡΕΙΝΗΣ Φαρζανέ Κοχαρή ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΛΕΙΤΟΡΙΑΣ Διεύθυνση: 25007 Κλειτορία Αχαΐας Τηλέφωνο

Διαβάστε περισσότερα

Επίσκεψη - καταδυτική εκδρομή στην λίμνη Δόξα

Επίσκεψη - καταδυτική εκδρομή στην λίμνη Δόξα Επίσκεψη - καταδυτική εκδρομή στην λίμνη Δόξα 20.02.2011 Το τμήμα εκδρομών και εξορμήσεων της Mη Κυβερνητικής Οργάνωσης "Υδροναύτες" & το Τμήμα Τεχνικής Κατάδυσης διοργάνωσαν επίσκεψη καταδυτική εκδρομή

Διαβάστε περισσότερα

Αποσάθρωση. Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ

Αποσάθρωση. Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ Κεφάλαιο 2 ο. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ Αποσάθρωση Ονομάζουμε τις μεταβολές στο μέγεθος, σχήμα και την εσωτερική δομή και χημική σύσταση τις οποίες δέχεται η στερεά φάση του εδάφους με την επίδραση των παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

2. Τι ονομάζομε μετεωρολογικά φαινόμενα, μετεωρολογικά στοιχεία, κλιματολογικά στοιχεία αναφέρατε παραδείγματα.

2. Τι ονομάζομε μετεωρολογικά φαινόμενα, μετεωρολογικά στοιχεία, κλιματολογικά στοιχεία αναφέρατε παραδείγματα. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ 1. Διευκρινίστε τις έννοιες «καιρός» και «κλίμα» 2. Τι ονομάζομε μετεωρολογικά φαινόμενα, μετεωρολογικά στοιχεία, κλιματολογικά στοιχεία αναφέρατε παραδείγματα. 3. Ποιοι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ Γιάννης Λ. Τσιρογιάννης Γεωργικός Μηχανικός M.Sc., PhD Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Ηπείρου Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων Κατ. Ανθοκομίας Αρχιτεκτονικής Τοπίου ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ Κλιματική αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες ΑΣΚΗΣΗ Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες Για πιο λόγο είναι η σχέση είναι Θετική ή Αρνητική (δικαιολογήστε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγλυφα σε βράχους και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως οικισμοί που χρονολογούνται από το π.χ., υπάρχουν στα παραδοσιακά εδάφη των Σάμι.

Ανάγλυφα σε βράχους και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως οικισμοί που χρονολογούνται από το π.χ., υπάρχουν στα παραδοσιακά εδάφη των Σάμι. Οι Σάμι είναι αυτόχθονες πληθυσμοί, που κατοικούν στη βόρεια Ευρώπη-σε τμήματα της Σουηδίας, στη Νορβηγία, στη Φινλανδία και στη χερσόνησο Kola της Ρωσίας. Είναι οι μοναδικοί αυτόχθονες πληθυσμοί της βόρειας

Διαβάστε περισσότερα

1. Το φαινόµενο El Niño

1. Το φαινόµενο El Niño 1. Το φαινόµενο El Niño Με την λέξη Ελ Νίνιο, προσφωνούν οι Ισπανόφωνοι το Θείο Βρέφος. Η ίδια λέξη χρησιµοποιείται για να εκφράσει µια µεταβολή του καιρού στις ακτές του Περού, που εµφανίζεται εδώ και

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα εγγειοβελτιωτικά έργα

Εισαγωγή στα εγγειοβελτιωτικά έργα Εισαγωγή στα εγγειοβελτιωτικά έργα Εγγειοβελτιωτικά Έργα Εγγειοβελτιωτικά έργα Συμβαδίζουν με την εξέλιξη του πολιτισμού π.χ. Μεσοποταμία, Αίγυπτος, Ινδία, Κίνα, Περσία Εγγειοβελτιωτικά έργα Εμπειρικές

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2 Η Προϊστορική Ανασκαφή

Ενότητα 2 Η Προϊστορική Ανασκαφή Ενότητα 2 Η Προϊστορική Ανασκαφή Α.Μουνδρέα-Αγραφιώτη Προϊστορικές ανασκαφές Αφορούν ανθρώπινες εγκαταστάσεις, από 2,3 εκ. χρόνια πριν, μέχρι 1000 π.χ. 2.300.000-5.000 πριν (Παλαιολιθική, Μεσολιθική και

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία

Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία Ενότητα 4: Μεταβολές στάθμης θάλασσας Νίκη Ευελπίδου Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Δείκτες µεταβολής στάθµης θάλασσας Οι

Διαβάστε περισσότερα

Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες;

Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 41 Λυμένες ασκήσεις: 36. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; α. Το νερό χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Η βόρεια ράχη του Χατζή

Η βόρεια ράχη του Χατζή Η βόρεια ράχη του Χατζή Το Χατζή αποτελεί ένα μεγάλο ορεινό όγκο στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Τρικάλων με ψηλότερη κορυφή το Χατζή 2038μ και άλλες ψηλές κορυφές όπως το Κάστρο 1963μ, η Βρωμέρη 1955μ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού

Κεφάλαιο 1. Γεωμορφολογία Ποταμών Μόνιμη δίαιτα ποταμών Σχηματισμός διατομής ποταμού Κεφάλαιο 1 Γεωμορφολογία Ποταμών Σύνοψη Προαπαιτούμενη γνώση Το παρόν αποτελεί ένα εισαγωγικό κεφάλαιο προς κατανόηση της εξέλιξης των ποταμών, σε οριζοντιογραφία, κατά μήκος τομή και εγκάρσια τομή (διατομή),

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Τα μέλη της ομάδας μας:παπαδόπουλος Σάββας Σταθάτος Γιάννης Τσαπάρας Χρήστος Τριανταφύλλου Δημήτρης Χάλαρης Στέλιος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 2. Το νερό στη φύση 3. Νερό και άνθρωπος 4.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ. Καλυβιώτη Κωνσταντίνου. Ένα μεγαλοπρεπή μνημείο ύδρευσης της Κωνσταντινούπολης

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ. Καλυβιώτη Κωνσταντίνου. Ένα μεγαλοπρεπή μνημείο ύδρευσης της Κωνσταντινούπολης 3 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ Σ.Χ. ΕΤΟΣ 2011-2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ» ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΝΣΤΕΡΝΑ Ένα μεγαλοπρεπή μνημείο ύδρευσης της Κωνσταντινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3:

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Χαρακτηριστικό Παράδειγµα της Πολιτιστικής Πολιτικής της Ελλάδας Γενικές Αρχές: Α. Η πολιτιστική πολιτική της χώρας µπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Το ανάκτορο της Ζάκρου Ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου Το ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου βρίσκεται στο ΝΑ άκρο της Κρήτης στον ομώνυμο ευρύχωρο όρμο. Η θέση ήταν γνωστή από τον 19 ο αι.

Διαβάστε περισσότερα

Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές

Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές Λίμνη Κερκίνη Το πρόβλημα της λίμνης Κερκίνης εντοπίζεται στο νερό, στη διαχείριση του νερού. Η μεγάλη διακύμανση της στάθμης του νερού επηρεάζει διάφορα σπάνια είδη που

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστά και άγνωστα σπήλαια της Νάουσας

Γνωστά και άγνωστα σπήλαια της Νάουσας Εοεννα Γνωστά και άγνωστα σπήλαια της Νάουσας Επιμέλεια του Αλέξανδρου Οικονόμου Στις 24 Δεκεμβρίου τον 1995μια ομάδα τον Σπηλαιολογικού Ελληνικού Εξερεννητικού Ομίλου (ΣΠΕΛΕΟ) εξερεύνησε όνο από τα υπάρχοντα

Διαβάστε περισσότερα