Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο"

Transcript

1 Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 1: Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1

2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα: Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 1: Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών Όνομα Καθηγητή: Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Βαθμίδα Καθηγητή: Καθηγήτρια Άρτα,

3 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 3

4 Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. 4

5 Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών 5

6 Σκοποί ενότητας Εισαγωγή στις γενικές έννοιες, μέσα και μέτρα αντιμετώπισης των επιβλαβών εχθρών των καλλιεργειών. 6

7 Περιεχόμενα ενότητας Στρατηγικές φυτοπροστασίας (εισαγωγή). Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας εχθρών και ασθενειών των φυτών. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών. 7

8 Στρατηγικές φυτοπροστασίας (εισαγωγή) 8

9 Φυτοπροστασία (1) Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ποσοστό των ζημιών από την επίδραση των παραπάνω παραγόντων στη γεωργική παραγωγή εκτιμάται κατά μέσον όρο στο 1/3 της αναμενόμενης παραγωγής, παράταεφαρμοζόμεναμέτρα φυτοπροστασίας Για τη μείωση αυτών των ζημιών εφαρμόζονται κατά περίπτωση διάφορα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα Αυτά τα μέτρα αποτελούν το βασικό αντικείμενο της φυτοπροστασίας (crop protection) 9

10 Φυτοπροστασία (2) Στη σύγχρονη γεωργία, η φυτοπροστασία αποτελεί βασικής σημασίας φροντίδα για οποιαδήποτε καλλιέργεια Αποσκοπεί στην εξασφάλιση άριστων συνθηκών υγείας των φυτών και στη διασφάλιση της ποσότητας και της ποιότητας της γεωργικής παραγωγής, με παράλληλη μείωση του κόστους της 10

11 Φυτοπροστασία (3) Οι μέθοδοι και τα μέτρα φυτοπροστασίας εντάσσονται συνήθως σε μία από τις ακόλουθες 3 στρατηγικές εφαρμογής τους Τη συμβατική (ή χημική) φυτοπροστασία Τη βιολογική φυτοπροστασία Την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία 11

12 Συστήματα εφαρμογής της γεωργίας Συμβατική γεωργία: η παραγωγή γεωργικών προϊόντων με τη χρησιμοποίηση φυτοπροστατευτικών προϊόντων και χημικών λιπασμάτων; Δέχεται τις εξωτερικές εισροές Βιολογική ή οργανική ή οικολογική γεωργία: είναι η παραγωγή γεωργικών προϊόντων, χωρίς τη χρήση (οργανικών) φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή χημικών λιπασμάτων Ολοκληρωμένη γεωργία: η συνδυασμένη χρησιμοποίηση βιολογικών, καλλιεργητικών και χημικών μεθόδων για την καλλιέργεια, αλλά και την καταπολέμηση των ασθενειών και των εχθρών των φυτών 12

13 Συμβατική (ήχημική) φυτοπροστασία Στηρίζεται κατά βάση στη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών (εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων, ζιζανιοκτόνων κ.λπ.) και συμπληρώνεται και με καλλιεργητικής φύσεως μέτρα Ανάλογαμετοβασικόκριτήριοπουχρησιμοποιείταιγιατην εφαρμογή της χημικής φυτοπροστασίας, αυτή μπορεί να είναι ημερολογιακή (σχηματική) ή κατευθυνόμενη 13

14 Ημερολογιακή (ή σχηματική) συμβατική (χημική) φυτοπροστασία Οι συνιστώμενες χημικές επεμβάσεις φυτοπροστασίας σε κάθε καλλιέργεια εφαρμόζονται με βάση ένα πρόγραμμα που καταρτίζεται από αρμόδιες υπηρεσίες ή από τις εταιρίες παραγωγής φυτοπροστατευτικών προϊόντων με κριτήριο ορισμένες κρίσιμες ημερομηνίεςήσύμφωναμεταβλαστικάστάδιατηςκαλλιέργειας Με αυτή την τακτική είναι η πιο εύκολη και γι αυτό χρησιμοποιείται ευρύταταστηγεωργικήπράξη Σοβαρό μειονέκτημά της είναι η διενέργεια περισσότερων από τις απαραίτητες επεμβάσεις και σε αυτή τη στρατηγική φυτοπροστασίας οφείλονται οι περισσότερες δυσμενείς παρενέργειες της χημικής φυτοπροστασίας 14

15 Ημερολογιακή (ή σχηματική) συμβατική (χημική) φυτοπροστασία Τα φαινολογικά ή καλλιεργητικά στάδια της καλλιέργειας, κατά τα οποία γίνονται οι συνιστώμενες χημικές επεμβάσεις Το επιβλαβές είδος φυτοπαρασίτου, του οποίου επιδιώκεται ηαντιμετώπιση Το χημικό παρασιτοκτόνο που συνιστάται κατά περίπτωση (δραστική ουσία, εμπορικά σκευάσματα, δοσολογίες) Διάφορες παρατηρήσεις, που αφορούν κυρίως σε λεπτομέρειες της εφαρμογής προς αποφυγή ενδεχομένων κινδύνων και σε τυχόν συμπληρωματικά καλλιεργητικά και άλλα μέτρα, που συνιστώνται 15

16 Κατευθυνόμενη φυτοπροστασία Οαριθμός, ο χρόνος και η συχνότητα των χημικών επεμβάσεων στηρίζεται στη συνεκτίμηση διαφόρων τοπικών βιοκλιματικών παραγόντων Τέτοιοι παράγοντες είναι κυρίως η πληθυσμιακή διακύμανση των επιβλαβών αλλά και των ωφέλιμων εντόμων, οι κλιματικές συνθήκες όταν επηρεάζουν την εκδήλωση ορισμένων ασθενειών, το οικονομικό αποτέλεσμα της επέμβασης και η δυνατότητα επιλογής παρασιτοκτόνων με τις μικρότερες δυσμενείς παρενέργειες στη βιοκοινότητα της καλλιέργειας ή του αγροκτήματος 16

17 Κατευθυνόμενη φυτοπροστασία Με αυτή τη στρατηγική φυτοπροστασίας είναι περισσότερο περίπλοκη και απαιτητική σε γνώσεις και κατάλληλο εξοπλισμό από την προηγούμενη Συνήθως εφαρμόζεται στα πλαίσια προγραμμάτων γεωργικών προειδοποιήσεων με τη χρησιμοποίηση εκτεταμένων δικτύων παρακολούθησης εντόμων και καταγραφής μετεωρολογικών στοιχείων για την εκτίμηση πιθανοτήτων εκδήλωσης ορισμένων ασθενειών 17

18 Βιολογική φυτοπροστασία (ή Βιολογική καταπολέμηση) Η βιολογική καταπολέμηση είναι μέθοδος, η οποία στηρίζεται στο φυσικό ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων οργανισμών Στηγεωργικήπράξη, η βιολογική φυτοπροστασία χρησιμοποιεί συμπληρωματικά και άλλα φυτοπροστατευτικά μέτρα (ακόμα και ορισμένα χημικά), τα οποία δεν πρέπει να προκαλούν δυσμενείς παρενέργειες στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στους χρησιμοποιούμενους ωφέλιμους οργανισμούς 18

19 Βιολογική φυτοπροστασία (ή Βιολογική καταπολέμηση) Στην περίπτωση των ζωϊκών εχθρών (κυρίως εντόμων, ακάρεων και νηματωδών), ηβιολογική καταπολέμηση στηρίζεται κυρίως στην αξιοποίηση: Εντομοπαθογόνων μικροοργανισμών (βακτηρίων, μυκήτων) και ιών Παρασιτοειδών εντόμων (παρασίτων άλλων εντόμων) Αρπακτικών εντόμων & ακάρεων 19

20 Βιολογική φυτοπροστασία (ή Βιολογική καταπολέμηση) Στην περίπτωση καταπολέμησης ασθενειών (μυκητολογικών, βακτηριολογικών, ιολογικών), η βιολογική φυτοπροστασία στηρίζεται κυρίως: Στην αξιοποίηση ανταγωνιστών μη φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών, των οποίων η παρουσία αποτρέπει την ανάπτυξη άλλων φυτοπαθογόνων Στην αξιοποίηση παρασίτων των φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών (μυκητοφάγων νηματωδών, μυκητοϊών, βακτηριοφάγων ιών) Στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των φυτών ξενιστών 20

21 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία (ή Ολοκληρωμένη Καταπολέμηση) Είναι η συνδυασμένη εφαρμογή καλλιεργητικών, βιολογικών, βιοτεχνολογικών, χημικών και άλλων μέσων φυτοπροστασίας, για την αντιμετώπιση ενός ή περισσοτέρων φυτοπαρασίτων μιας καλλιέργειας, με στόχο τη διατήρηση των πληθυσμών και τωνζημιώνσεεπίπεδαοικονομικώςανεκτά Κατά την ολοκληρωμένη καταπολέμηση ενός ή περισσότερων φυτοπαρασίτων μιας καλλιέργειας δεν επιδιώκεται η ολοκληρωτική εξόντωσή τους, αλλά η διατήρησή τους σε πληθυσμιακά επίπεδα χαμηλής επικινδυνότητας 21

22 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία (ή Ολοκληρωμένη Καταπολέμηση) Κριτήριο είναι, όχι ο πληθυσμός των επιβλαβών φυτοπαρασίτων ή ο κίνδυνος προσβολής της καλλιέργειας, αλλάηεκτιμώμενηπιθανήεπίπτωσηστοαναμενόμενοαπό την καλλιέργεια εισόδημα Παράλληλα, λαμβάνονται υπόψη και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από τυχόν χημικές φυτοπροστατευτικές επεμβάσεις κατά του φυτοπαρασίτου 22

23 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία (ή Ολοκληρωμένη Καταπολέμηση) Ηχημικήκαταπολέμησηέχειθέσησταπρογράμματα ολοκληρωμένης καταπολέμησης, αλλά με 2 προϋποθέσεις: Να μη μειώνει την αποτελεσματικότητα των άλλων μεθόδων, κυρίως των βιολογικών Να προκαλεί τις μικρότερες δυνατές παρενέργειες στο οικοσύστημα Κατά την επιλογή των χημικών παρασιτοκτόνων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, εκτός από την αποτελεσματικότητά τους, οι τυχόν επιπτώσεις τους στα ωφέλιμα έντομα και ακάρεα και η τύχη τους στο περιβάλλον μετά την εφαρμογή 23

24 Προϋποθέσεις πρακτικής εφαρμογής της ολοκληρωμένης φυτοπροστασία (ή ολοκληρωμένης καταπολέμησης) (1) Γνώση της βιοοικολογίας των κύριων και των δευτερευόντων εχθρών ασθενειών της καλλιέργειας καθώς και των φυσικών τους εχθρών Ύπαρξη εναλλακτικών προς τη χημική μεθόδων καταπολέμησης Ύπαρξη μεθόδου για την παρακολούθηση της εμφάνισης και της πορείας του πληθυσμού των διάφορων εχθρώνασθενειών της καλλιέργειας και της εξέλιξης των προσβολών από αυτούς, καθώς και της εμφάνισης και της πορείας των πληθυσμών των ωφέλιμων οργανισμών 24

25 Προϋποθέσεις πρακτικής εφαρμογής της ολοκληρωμένης φυτοπροστασία (ή ολοκληρωμένης καταπολέμησης) (2) Καθορισμός «ορίου ανεκτής πυκνότητας πληθυσμούμολύσματος» και αντίστοιχης «πυκνότητας ή ορίου επέμβασης» Συνδυασμός των διάφορων επί μέρους στοιχείων και παραγόντων που συμμετέχουν στην ολοκληρωμένη καταπολέμηση σε ένα οργανωμένο σύστημα που να μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη; Απαιτείται συνεργασία μεταξύ των επιστημόνων, τεχνικών και παραγωγών 25

26 Μέθοδοι που εφαρμόζονται στην ολοκληρωμένη φυτοπροστασία (1) Χημική μέθοδος: χρησιμοποιούνται εκλεκτικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα, τέτοια που να μην εξοντώνουν τους ωφέλιμους οργανισμούς Βιολογικές μέθοδοι: χρησιμοποιούνται φυσικοί εχθροί των βλαβερών οργανισμών; Η μέθοδος «εξαπόλυσης στείρων εντόμων» υπάγεται, επίσης, στις βιολογικές μεθόδους και έχει επιτυχία, ότανεφαρμόζεταισεπολύμεγάλεςή απομονωμένες περιοχές 26

27 Μέθοδοι που εφαρμόζονται στην ολοκληρωμένη φυτοπροστασία (2) Βιοτεχνικές μέθοδοι (για έντομα): μέθοδοι που εκμεταλλεύονται ορισμένα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των εντόμων Μεταξύ των μεθόδων αυτών συγκαταλέγονται οι εντομοπαγίδες, όταν χρησιμοποιούνται για άμεση καταπολέμηση με «μαζική παγίδευση» Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρησιμοποίηση φερομονών φύλου για καταπολέμηση, κυρίως με τη μέθοδο «παρεμπόδισης συνάντησης και σύζευξης των δύο φύλων»(mating disruption) 27

28 Μέθοδοι που εφαρμόζονται στην ολοκληρωμένη φυτοπροστασία (3) Άλλες μέθοδοι Καλλιεργητικά μηχανικά μέτρα (συγκαλλιέργεια, αμειψισπορά, καταστροφή υπολειμμάτων καλλιέργειας, καταστροφή ζιζανίων κ.λπ.) Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών φυτών καθώς και γενετικά επιλεγμένων φυλών ωφέλιμων οργανισμών (ανθεκτικών στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα) Χρήση γενετικά τροποποιημένων φυτών (υφίσταται θέμα κοινωνικής αποδοχής) 28

29 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας εχθρών και ασθενειών των φυτών. 29

30 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας Τα βασικά μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας ταξινομούνται στις ακόλουθες 5 ομάδες: Χημικά μέσα Βιολογικά μέσα Καλλιεργητικά μέτρα Βιοτεχνολογικά μέσα Φυσικά & μηχανικά μέσα Νομοθετικά μέτρα 30

31 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας Χημικά μέσα Εvτoμoκτόvα Ακαρεoκτόvα Νηματoκτόvα Μυκητoκτόvα Ζιζαvιoκτόvα Βιολογικά μέσα Αρπακτικά έντομα & ακάρεα Παρασιτοειδή έντομα Ανταγωνιστές & παρασιτικοί μικροοργανισμοί και ιοί 31

32 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας Καλλιεργητικά μέτρα Αμειψισπoρά Αγραvάπαυση Κατάλληλο πολλαπλασιαστικό υλικό Κατάλληλος χρόνος σποράς φύτευσης Εξασφάλιση ευνοϊκών συνθηκών ανάπτυξης των φυτών Καταστροφή των αυτοφυών φυτών ξενιστών Ρύθμιση του μικρoπεριβάλλovτoςτωνφυτώv Ηλιoαπoλύμαvση Εδαφoκάλυψη κ.ά. 32

33 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας Βιoτεχvoλoγικά μέσα Γεvετική βελτίωση φυτώv αvθεκτικές πoικιλίες Iστoκαλλιέργεια (απαλλαγή από ιoύς) Φερoμόvες Φυσικά & μηχανικά μέσα Παγίδες εvτόμωv(χρωμoπαγίδες, τρoφoπαγίδες, φωτoπαγίδες, φερoμovικές παγίδες, παγίδες κόλλας, κ.ά.) Θερμότητα Εντομοπροστατευτικά δίχτυα 33

34 Μέσα και μέτρα φυτοπροστασίας Νoμoθετικά μέτρα Ειδικά μέτρα φυτoϋγειovoμικού ελέγχου, που εφαρμόζονται από κρατικές αρχές, για τον περιορισμό εισόδου ή επέκτασης φυτοπαρασίτων σε χώρες ή περιοχές όπου δεν ενδημούν Ανάλογα με την περίπτωση, οι μέθοδοι και τα μέτρα φυτοπροστασίας ανωτέρω εφαρμόζονται προληπτικά ή θεραπευτικά 34

35 Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών 35

36 Ορισμός ολοκληρωμένης αντιμετώπισης τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών Ορισμός FAO Σύστημα διαχείρισης των εχθρών μέσα στα πλαίσια του σχετικού περιβάλλοντος και της δυναμικής των πληθυσμών τους, που χρησιμοποιεί όλες τις κατάλληλες τεχνικές κατά όσο πιο δυνατόν πιο συμβατό τρόπο και διατηρεί τα επίπεδα του πληθυσμού τους κάτω από τα όρια οικονομικής ζημιάς 36

37 Σκοποί ολοκληρωμένης αντιμετώπισης τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών Προστασία παραγωγής και εισοδήματος του παραγωγού με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος Βελτίωση ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων Προστασία υγείας του παραγωγού και καταναλωτή Προστασία περιβάλλοντος 37

38 Μέσα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών(1) καλλιεργητικά μέτρα (αμειψισπορά, φυτά παγίδες, καλλιέργεια εδάφους, καταστροφή ζιζανίων και υπολειμμάτων των καλλιεργειών, επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών) μηχανικά μέτρα (συλλογή, σύνθλιψη, παγίδευση, μηχανικά φράγματα, εφαρμογή χαμηλών & υψηλών θερμοκρασιών κ.ά.) χημική καταπολέμηση (εντομοκτόνα, ακαρεοκτόνα, νηματοκτόνα, ρυθμιστές ανάπτυξης κ.ά.) 38

39 Μέσα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών(2) βιοτεχνολογικά μέτρα (φερομόνες, τεχνολογία παρεμπόδισης σύζευξης) βιολογική καταπολέμηση (αρπακτικά, παρασιτοειδή, εντομοπαρασιτικοί νηματώδεις, εντομοπαθογόνοι μικροοργανισμοί) 39

40 Μέσα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης τωνεχθρώντωνκαλλιεργειών(3) 40

41 Αντιμετώπιση» ή «Εξόντωση» των εχθρών (1) Η φυτοπροστασία στηρίχθηκε στο παρελθόν στη χρήση χημικών εντομοκτόνων Ωστόσο, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις; Στην προσπάθεια ανεύρεσης εναλλεκτικών λύσεων, υφίσταται και αναθεώρηση του ορισμού τι θεωρείται «καταπολέμηση/αντιμετώπιση» Οόροςαντιμετώπιση των εχθρών (σε αντίθεση με την εξόντωση) υπονοεί, ότι κάποιοι εχθροί θα είναι πάντα παρόντες στο αγροοικοσύστημα 41

42 Αντιμετώπιση» ή «Εξόντωση» των εχθρών (2) Σκοπός της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης είναι να συγκρατήσει τους πληθυσμούς των εχθρών σε ένα επίπεδο, όπου η ζημιά που προκαλούν δεν είναι πλήρως ορατή [επίπεδο οικονομικής ζημιάς (economic threshold level) & επίπεδο αισθητικής ζημιάς (aesthetic threshold level)] 42

43 Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; απόδοση (kg/στρέμμα) πληθυσμός εχθρού (άτομα/φυτό) 43

44 Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; απόδοση (kg/στρέμμα) Α: αναμενόμενη απώλεια εισοδήματος Κ: κόστος καταπολέμησης Όριο ανεκτής πυκνότητας πληθυσμού, όταν Α=Κ Π πληθυσμός εχθρού (άτομα/φυτό) 44

45 πυκνότητα πληθυσμού Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; χρόνος 45

46 πυκνότητα πληθυσμού Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; όριο ανεκτής πυκνότητας χρόνος 46

47 πυκνότητα πληθυσμού Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; όριο ανεκτής πυκνότητας χρόνος 47

48 πυκνότητα πληθυσμού Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; όριο ανεκτής πυκνότητας όριο επέμβασης χρόνος 48

49 πυκνότητα πληθυσμού Καταπολέμηση των εχθρών: Πότε; προληπτικά μέτρα όριο ανεκτής πυκνότητας κατασταλτικά μέτρα χρόνος 49

50 Καθορισμός του χρόνου επέμβασης καθορισμός ορίων ανεκτής πυκνότητας ΠΡΙΝ Ημερολογιακά Φαινολική εξέλιξη της καλλιέργειας του εχθρού ΜΕΤΑ Παρακολούθηση της παρουσίας & της δυναμικής του πληθυσμού του εχθρού Αποφυγή άσκοπων/άστοχων επεμβάσεων Κόστος παραγωγής Ποιότητα προϊόντος Ρύπανση περιβάλλοντος 50

51 Παρακολούθηση του πληθυσμού του εχθρού Παγίδες Οπτικός έλεγχος για τυχούσα προσβολή 51

52 Παρακολούθηση του πληθυσμού του εχθρού 52

53 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Καλλιεργητικά μέτρα (1) καλλιέργεια εδάφους καταστροφή φυτικών υπολειμμάτων αμειψισπορά φυτά παγίδες ανθεκτικές ποικιλίες διάφορες καλλιεργητικές εργασίες (κλαδέματα κ.ά.) 53

54 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Καλλιεργητικά μέτρα (2) είναι επικουρικά των άλλων μέτρων καταπολέμησης δεν απαιτούν ειδικές δαπάνες ή απασχόληση, αλλά μικροαλλαγές στο πρόγραμμα των συνηθισμένων καλλιεργητικών εργασιών η εφαρμογή τους είναι αναγκαία σε μεγάλη έκταση και γίνεται προληπτικά είναι φιλικά προς το περιβάλλον 54

55 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Μηχανικά μέτρα (1) συλλογή σύνθλιψη μηχανικά φράγματα (π.χ. εντομοστεγή δίχτυα σε θερμοκήπια) 55

56 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Μηχανικά μέτρα (2) είναιεπικουρικάάλλωνμέτρωνκαταπολέμησης απαιτούν ειδικό εξοπλισμό είναι προληπτικά/κατασταλτικά φιλικά προς το περιβάλλον αποτελεσματικά για ορισμένες καλλιέργειες και ορισμένους εχθρούς 56

57 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Χημική καταπολέμηση (1α) συνθετικά εντομοκτόνα (οργανοφωσφωρικά, καρβαμιδικά, πυρεθροειδή, νεονικοτινοειδή, IGRs, παρεμποδιστές σύνθεσης χιτίνης, μιμητικά νεοτίνης, μιμητικά εκδυσόνης) έλαια (θερινοί & χειμερινοί πολτοί) σάπωνες εντομοκτόνα φυτικής προέλευσης (αζαδαρακτίνη, ροτενόνη, πύρεθρο) εντομοτοξίνες μικροβιακής προέλευσης (spinosins, avermectins) μικροβιακά εντομοκτόνα (Bacillus thurigiensis, Verticillium lecanii, Bacillus bassiana) 57

58 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Χημική καταπολέμηση (1β) (+) εύκολη στην εφαρμογή και διαδεδομένη μέθοδο (+) κατασταλτική εφαρμογή με άμεσα αποτελέσματα (+) ταυτόχρονηαντιμετώπισηπολλώνεχθρών ( ) ρύπανση περιβάλλοντος ( ) μείωση βιοποικιλότητας ( ) κίνδυνοι για την υγεία του παραγωγού και του καταναλωτή ( ) ανάπτυξη ανθεκτικότητας ( ) αποτελεσματικότητα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες 58

59 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Χημική καταπολέμηση (2) επεμβάσεις όταν είναι αναγκαίο πιστή εφαρμογή όσων αναγράφονται στην ετικέτα δόση, συχνότητα εφαρμογών, εγκεκριμένες καλλιέργειες, τελευταία εφαρμογή, συνδυαστικότητα εναλλαγή/μείγματα εντομοκτόνων χρήση εκλεκτικών εντομοκτόνων εναλλακτικοί τρόποι καταπολέμησης 59

60 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιολογική καταπολέμηση (1) αρπακτικά έντομα/ακάρεα εντομοπαρασιτικοί νηματώδεις εντομοπαθογόνοι μικροοργανισμοί 60

61 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιολογική καταπολέμηση (2) 61

62 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιολογική καταπολέμηση (3) 62

63 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιολογική καταπολέμηση (4) εισαγωγή και εποίκιση με εξωτικά είδη περιοδικές εξαπολύσεις υποβοήθηση/ενίσχυση ιθαγενών ειδών 63

64 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιολογική καταπολέμηση (5) (+) φιλική προς το περιβάλλον (+) ακίνδυνη για τον άνθρωπο (+)μακροχρόνια αποτελεσματική ( ) όχι άμεσα αποτελέσματα ( ) υψηλό κόστος ( ) όχι πάντα εφικτή 64

65 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιοτεχνολογικά μέτρα (1) Αξιοποίηση σηματοχημικών ουσιών των εχθρών μαζική παγίδευση προσέλκυση σε τοξική επιφάνεια παρεμπόδιση σύζευξης 65

66 Καταπολέμηση των εχθρών: Πώς; Βιοτεχνολογικά μέτρα (1) Αξιοποίηση σηματοχημικών ουσιών των εχθρών προληπτικά φιλικά προς το περιβάλλον αποτελεσματικά για ορισμένες καλλιέργειες και ορισμένους εχθρούς 66

67 χημική καταπολέμηση βιολογική καταπολέμηση μηχανικά μέτρα καλλιεργητικά μέτρα 67

68 ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΠΡΟΛΗΨΗ χημική καταπολέμηση βιολογική καταπολέμηση μηχανικά μέτρα καλλιεργητικά μέτρα 68

69 ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ χημική καταπολέμηση βιολογική καταπολέμηση μηχανικά μέτρα καλλιεργητικά μέτρα 69

70 Καταπολέμηση ανεξαρτήτως του είδους της καλλιέργειας του είδους του εχθρού των εδαφοκλιματικών συνθηκών των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών Η χρήση μίας και μόνο μεθόδου καταπολέμησης δεν μπορεί να εξασφαλίσει αποτελεσματική και μόνιμη λύση στο πρόβλημα του περιορισμού των πληθυσμών των εχθρών κάτω από τα όρια ανεκτής πυκνότητας 70

71 Η καταπολέμηση είναι... η ανάγκη συνδυασμού διαφορετικών μέσων και μεθόδων καταπολέμησης με στόχο: την προστασία της παραγωγής και εισοδήματος του παραγωγού με το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος τη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων την προστασία της υγείας του παραγωγού και του καταναλωτή την προστασία του περιβάλλοντος 71

72 Βιβλιογραφία Ανώνυμος, Πρότυπα, κανόνες & πιστοποίηση βιολογικής και ολοκληρωμένης γεωργίας. Παραδόσεις ΤΕΙ Πελοποννήσου, Εργαστήριο Φυτοπροστασίας, ΤΕΙ Πελοποννήσου. Ηλιόπουλος Α.Γ., Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία ΙΙ: μέθοδοι και μέσα ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. ΤΕΙ Καλαμάτας, 150 σελ. Παπαβλασόπουλος Α.Κ., Σημειώσεις στα εργαστήρια Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας. ΤΕΙ Ηπείρου, 72 σελ. 72

73 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου. Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα. Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο. Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών. Έκδοση: 1.0. Άρτα, Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: < 73

74 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού Μη Εμπορική Χρήση Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές [1] ή μεταγενέστερη. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, Διαγράμματα κ.λπ., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] nc nd/4.0/deed.el 74

75 Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: ρ Αντωνόπουλος ημήτριος Γεωπόνος-Φυτικής Παραγωγής ΓΠΑ Γεωπόνος-Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας ΓΠΑ ΕΠΠΑΙΚ ΑΣΠΑΙΤΕ Μ Ε (MPhil) Φυτοπροστασίας ΓΠΑ Μ Ε (MSc) Ασφάλειας Τροφίμων WUR (PhD) Φυτοπαθολογίας ΓΠΑ Μετα- (Post-Doc) Φυτοπαθολογίας NCSU USA Μετα- (Post-Doc) Φυτοπαθολογίας ΓΠΑ-ΙΚΥ Άρτα,

76 Σημειώματα 76

77 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη ήλωση ιατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 77

78 Τέλος Ενότητας 78

2/21/2012 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΧΘΡΩΝ ΤΩΝ

2/21/2012 ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΧΘΡΩΝ ΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΧΘΡΩΝ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Γ.Μπρούφας 1 &.Κωβαίος 2 1 Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης 2 Σχολή Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 1950-19601960

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Πρόλογος ελληνικής έκδοσης Ευχαριστίες

Πρόλογος Πρόλογος ελληνικής έκδοσης Ευχαριστίες Πρόλογος Πρόλογος ελληνικής έκδοσης Ευχαριστίες xiii xv xvii 1 Καταπολέμηση βλαβερών Αρθρόποδων εχθρών: Μία σύντομη ιστορική αναδρομή 1 Εισαγωγή 1 Νεολιθική γεωργική ανάπτυξη και καταπολέμηση εχθρών 4

Διαβάστε περισσότερα

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ενότητα 9: Προνύμφες & νύμφες των ολομετάβολων εντόμων Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 ΑνοιχτάΑκαδημαϊκάΜαθήματαστοΤΕΙΗπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων Ενότητα 1 : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΛΟΙΜΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΥΓΙΕΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΩΝ Ιωάννης Σκούφος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 10 : Φυσιολογία φωνής (Μέρος Β ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 9 : Φυσιολογία φωνής (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 2 : Περιγραφή του ωτός Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 6 : Στοματική κοιλότητα - Φάρυγγας (Μέρος Β ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 7 : Λάρυγγας (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 1 : Ακουστική οδός Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 13 : Γεωργία Ακριβείας, η Γεωργία του Μέλλοντος Επισκόπηση Μαθήματος Μελετίου Γεράσιμος 1

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 5 : Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 16: Ασκήσεις Πράξης Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας

Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας Ενότητα 1 η : Εισαγωγή Αναστασία Λαγοπόδη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία της μετάφρασης

Ιστορία της μετάφρασης ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6: Μεταφραστές και πρωτότυπα. Ελένη Κασάπη ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων Ενότητα 4 : ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΑΝΘΕΚΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Ιωάννης Σκούφος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 7: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση Συγχώνευση & απαρίθμηση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων Ενότητα 10 : ΕΥΖΩΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Ιωάννης Σκούφος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 11η: Οργανισμοί της Εκκλησίας της Ελλάδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση Ποιότητας,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο

Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο Ενότητα 7: Chromista (Peronosporaceae) Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 ΑνοιχτάΑκαδημαϊκάΜαθήματαστοΤΕΙΗπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 4: Τοποθέτηση d ηλεκτρονίων σε οκτάεδρα Σύμπλοκα Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση - Συγχώνευση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8η: Ο νέος αντιρατσιστικός νόμος και ο ν.4301/2014 Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 7η: Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη

Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις και Ανάπτυξη Ενότητα 8: Η Οικονομική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γρηγόριος Ζαρωτιάδης Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 10η: Απεσταλμένοι του Ρωμαίου Ποντίφικα και Ρωμαϊκή Κουρία Κυριάκος Κυριαζόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 11 : Θέματα διασφάλισης της πληροφορίας στον αγροτικό τομέα (2/3) Μελετίου Γεράσιμος 1 Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική Λογιστική

Διοικητική Λογιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 10: Προσφορά και κόστος Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 1 : Εισαγωγή Μελετίου Γεράσιμος 1 Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 9: Μέτρηση Αγωγιμότητας Διαλυμάτων Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 9: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεριφορά Καταναλωτή

Συμπεριφορά Καταναλωτή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9 : Ομάδες αναφοράς Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Επιχειρήσεων

Διοίκηση Επιχειρήσεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η λήψη των αποφάσεων Ευγενία Πετρίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα # 8: Άτρακτοι και σφήνες Μ. Γρηγοριάδου Μηχανολόγων Μηχανικών Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 7: Μορφές αγοράς και συγκέντρωση των ΜΜΕ

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 7: Μορφές αγοράς και συγκέντρωση των ΜΜΕ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικονομία των ΜΜΕ Ενότητα 7: Μορφές αγοράς και συγκέντρωση των ΜΜΕ Γιώργος Τσουρβάκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Δημοσιογραφίας και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 11: Θεωρία Οργάνωσης & Διοίκησης Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6η: Ελληνική νομολογία Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία της μετάφρασης

Ιστορία της μετάφρασης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Η μετάφραση των εβδομήκοντα, η εκπαίδευση των μεταφραστών κατά Κικέρωνα, η τέχνη της μετάφρασης από την αρχαιότητα μέχρι τα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 6: ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας Ενότητα 8: Αξιολόγηση και επιλογή αγορών στόχων από ελληνική εταιρία στον κλάδο παραγωγής και εμπορίας έτοιμου γυναικείου Καθ. Αλεξανδρίδης Αναστάσιος Δρ. Αντωνιάδης

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή. Αγροτικών Ζώων

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή. Αγροτικών Ζώων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Ιωάννης Σκούφος Αγροτικών Ζώων Ενότητα 3 : ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 6 η Άσκηση - DFS δένδρα Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός

Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός Τίτλος Μαθήματος: Μαθηματική Ανάλυση Ενότητα Γ. Ολοκληρωτικός Λογισμός Κεφάλαιο Γ.4: Ολοκλήρωση με Αντικατάσταση Όνομα Καθηγητή: Γεώργιος Ν. Μπροδήμας Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 3: Η διαδικασία της έρευνας αγοράς Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας Ενότητα 1: Αυτοαξιολόγηση μεταφραστών Κασάπη Ελένη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 4: Στρατηγικοί προσανατολισμοί Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 2: Οργάνωση και Διοίκηση Εισαγωγή Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης

Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης Ενότητα 12 : Oὶ μαρτυρίες των ευαγγελίων για την ανάσταση (σύγκριση) Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Ποιμαντικής

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Εξαγωγών Ενότητα 5

Μάρκετινγκ Εξαγωγών Ενότητα 5 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5 : Προώθηση και Κανάλια Διανομής Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων

Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα7: Διοίκηση προσωπικού vsδιοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ειρήνη Τριάρχη Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική των επιχειρήσεων

Διοικητική των επιχειρήσεων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 5 : Εισαγωγή στη λήψη αποφάσεων Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Λήψη Αποφάσεων Επίκ. Καθηγητής Θεμιστοκλής Λαζαρίδης Τμήμα Διοίκηση Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική των επιχειρήσεων

Διοικητική των επιχειρήσεων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 3 : Εξωτερικό περιβάλλον Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτική Σεμινάρια

Νοσηλευτική Σεμινάρια Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Νοσηλευτική Σεμινάρια Ενότητα 7: Τρόποι συγγραφής της Συζήτησης και των Συμπερασμάτων μιας επιστημονικής εργασίας Μαίρη Γκούβα Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Εξαγωγών. Ενότητα 3 : Το Περιβάλλον και το Διεθνές Μάρκετινγκ Κοινωνικο-Πολιτιστικό Περιβάλλον

Μάρκετινγκ Εξαγωγών. Ενότητα 3 : Το Περιβάλλον και το Διεθνές Μάρκετινγκ Κοινωνικο-Πολιτιστικό Περιβάλλον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3 : Το Περιβάλλον και το Διεθνές Μάρκετινγκ Κοινωνικο-Πολιτιστικό Περιβάλλον Χριστίνα Μπουτσούκη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 3: Στρατηγικός Προγραμματισμός Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής

Χώρος και Διαδικασίες Αγωγής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Καινοτόμα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και αλλαγή της σχολικής κουλτούρας 1/2 Δημήτριος Γερμανός Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Οι διαστάσεις και οι στόχοι της αειφορίας Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Οδοποιία IΙ. Ενότητα 14: Υπόδειγμα σύνταξης τευχών θέματος Οδοποιίας. Γεώργιος Μίντσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Οδοποιία IΙ. Ενότητα 14: Υπόδειγμα σύνταξης τευχών θέματος Οδοποιίας. Γεώργιος Μίντσης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οδοποιία IΙ Ενότητα 14: Υπόδειγμα σύνταξης τευχών θέματος Οδοποιίας Γεώργιος Μίντσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά Συστήματα

Λειτουργικά Συστήματα 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 10 : Ιδεατή Μνήμη Αλγόριθμοι Αντικατάστασης Σελίδων Δημήτριος Λιαροκάπης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων

Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Αρχές Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Ενότητα 4: Στοιχεία Βιοχημικής Μηχανικής,(1/3) 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Διδάσκων: Δρ. Σεραφείμ Παπανικολαου Μαθησιακοί Στόχοι Αρχές και έννοιες βιοαντιδραστήρων

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 9: Εταιρική διασπορά και στρατηγικές τιμολόγησης

Οικονομία των ΜΜΕ. Ενότητα 9: Εταιρική διασπορά και στρατηγικές τιμολόγησης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Εταιρική διασπορά και στρατηγικές τιμολόγησης Γιώργος Τσουρβάκας, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Σχολή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΕΣ. Θερμοδυναμική 2012 Σελίδα 292

ΠΙΝΑΚΕΣ. Θερμοδυναμική 2012 Σελίδα 292 ΠΙΝΑΚΕΣ 2012 Σελίδα 292 Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες: Ιδανικά αέρια Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc.

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας

Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη ISO Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας Έλεγχος και Διασφάλιση Ποιότητας Ενότητα 4: Μελέτη Κουππάρης Μιχαήλ Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ISO 17025 5.9. ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ (1) 5.9.1 Το Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 11η: Σύγκριση Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και Καθολικής Εκκλησίας Κυριάκος Κυριαζόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων

Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Υγιεινή Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων Ενότητα 12 η - ΜΕΡΟΣ Β ΑΡΧΕΣ HACCP Όνομα καθηγητή: ΠΑΝ. Ν. ΣΚΑΝΔΑΜΗΣ Τμήμα: Επιστήμης τροφίμων και διατροφής του ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εκμάθηση των αρχών

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες Μέθοδοι Αντιμετώπισης Εντόμων

Σύγχρονες Μέθοδοι Αντιμετώπισης Εντόμων Σύγχρονες Μέθοδοι Αντιμετώπισης Εντόμων Δημήτριος Σ. Κωβαίος και Νικόλαος Α. Κουλούσης Τμήμα Γεωπονίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης koveos@agro.auth.gr Η Χημική Καταπολέμηση των εντόμων συνθετικά

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστική. 5 ο Μάθημα: Βασικές Έννοιες Εκτιμητικής. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στατιστική. 5 ο Μάθημα: Βασικές Έννοιες Εκτιμητικής. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Στατιστική 5 ο Μάθημα: Βασικές Έννοιες Εκτιμητικής Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων

Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Χρηματοοικονομική των Επιχειρήσεων Ενότητα: Χρηματοδοτική συμπεριφορά Καραμάνης Κωνσταντίνος Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 10η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkstra

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 10η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkstra Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 1η Άσκηση Αλγόριθμος Dijkra Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upara.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνία & Υγεία Υγεία Πρόληψη Προαγωγή υγείας: Βαθμίδες πρόληψης

Κοινωνία & Υγεία Υγεία Πρόληψη Προαγωγή υγείας: Βαθμίδες πρόληψης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Κοινωνία & Υγεία Υγεία Πρόληψη Προαγωγή υγείας: Βαθμίδες πρόληψης Αντώνης Κούτης Τμήμα Ιατρικής Βαθμίδες πρόληψης Πρωταρχική πρόληψη (primordial prevention) Πρωτογενής

Διαβάστε περισσότερα

econtentplus programme Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Δρ. Δημήτριος Αντωνόπουλος Φυτπροστασία στη Βιολογική Γεωργία

econtentplus programme Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Δρ. Δημήτριος Αντωνόπουλος Φυτπροστασία στη Βιολογική Γεωργία Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme http://www.organic-edunet.eu 1 Η Φυτοπροστασία στα πλαίσια της Βιολογικής Γεωργίας Εισαγωγικές έννοιες Δρ. Δημήτριος Αντωνόπουλος PhD Γεωπονικών

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομένων. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις δεδομένων. Πασχαλίδης Δημοσθένης Τμήμα Ιερατικών σπουδών

Βάσεις Δεδομένων. Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις δεδομένων. Πασχαλίδης Δημοσθένης Τμήμα Ιερατικών σπουδών Βάσεις Δεδομένων Ενότητα 1: Εισαγωγή στις Βάσεις δεδομένων Πασχαλίδης Δημοσθένης Τμήμα Ιερατικών σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Βιομηχανική Οργάνωση ΙΙ: Θεωρίες Κρατικής Παρέμβασης & Ανταγωνισμού

Βιομηχανική Οργάνωση ΙΙ: Θεωρίες Κρατικής Παρέμβασης & Ανταγωνισμού Βιομηχανική Οργάνωση ΙΙ: Θεωρίες Κρατικής Παρέμβασης & Ανταγωνισμού Ενότητα: Ρύθμιση Απορρύθμιση στην πράξη Aνακεφαλαίωση Νικόλαος Γ. Χαριτάκης Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Οικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1)

Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1) Λογιστική Κόστους Ενότητα 11: Λογισμός Κόστους (1) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Αειφορική γεωργία και ανάπτυξη Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 4: Στάδια παραγωγής φωνημάτων Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΡΑΒΙΑΣ 1998 1999 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ «ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: Β Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΡΗΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστική. 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στατιστική. 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Στατιστική 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 12 : Μορφές Αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 12 : Μορφές Αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 12 : Μορφές Αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ. Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ Ενότητα 1: Εκτιμητές και Ιδιότητες. Αναπλ. Καθηγητής Νικόλαος Σαριαννίδης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα