Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του φορολογικού ελέγχου Διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου

Transcript

1

2 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του φορολογικού ελέγχου Διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου

3 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του φορολογικού ελέγχου

4

5 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Υποστηρικτικές ενέργειες του ΣΟΕΛ για τη διευκόλυνση των ΟΕΛ κατά την εκτέλεση του φορολογικού ελέγχου Έκδοση υποδείγματος για την Επιστολή Ανάθεσης/Ανάληψης του Φορολογικού Ελέγχου καθώς και για την Επιστολή Διαβεβαιώσεων της διοίκησης των ελεγχόμενων εταιρειών. Έκδοση Κατευθυντήριας Οδηγίας προς τους ΟΕΛ για τον προσδιορισμό του Ουσιώδους Μεγέθους (Materiality). Συγκρότηση της ΕΣΥ ΟΕΛ με αντικείμενο κυρίως την υποστήριξη τoυ ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης, που εκτελούν οι ΟΕΛ σύμφωνα με το ΔΠΑΔ 3000.

6 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Έκδοση από την ΕΣΥ ΟΕΛ Προγράμματος Ελέγχου για την εκτέλεση του ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης. Συμφωνία με την εταιρεία EPSILON NET για τη δημιουργία: Α. Του συστήματος προετοιμασίας και ηλεκτρονικής διαβίβασης από τους ΟΕΛ και τα ελεγκτικά γραφεία των παραδοτέων του Φορολογικού Πιστοποιητικού Β. Του ηλεκτρονικού φακέλου τεκμηρίωσης του φορολογικού ελέγχου, που διενεργούν οι ΟΕΛ με βάση τις διατάξεις της Υπουργικής Απόφασης ΠΟΛ 1159/2011 και σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Προτύπου Εργασιών Διασφάλισης 3000.

7 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Η ΕΣΥ ΟΕΛ έχει έως σήμερα απαντήσει σε πλήθος ερωτημάτων για το Φορολογικό Πιστοποιητικό, επεξεργαζόμενη τις σχετικές απαντήσεις, όπου έκρινε ότι αυτό ήταν εφικτό, ή διαβιβάζοντας τα σχετικά ερωτήματα μέσω του Επιστημονικού Συμβουλίου προς το Υπ. Οικονομικών. Συνεχής επικοινωνία με την ΓΓΠΣ για την επίλυση τεχνικών θεμάτων, που σχετίζονται κυρίως με την υποβολή του XML μέσω της εφαρμογής, που σχεδίασε και υλοποίησε η ΕPSILON.

8 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Θέματα που έχουν ήδη επιλυθεί / απαντηθεί -Πεδίο εφαρμογής της έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης, ειδικές περιπτώσεις. -Χρησιμότητα ουσιώδους μεγέθους και υποχρεωτική εφαρμογή του. -Εφαρμογή απαιτήσεων εναλλαγής κύριου εταίρου. -Δαπάνες που συμπεριλαμβάνονται ως λογιστικές διαφορές και αφορούν αποκλειστικά τον υπολογισμό της παραγωγικότητα των δαπανών. -Ημερομηνία έκδοσης έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης. -Συμπλήρωση των στοιχείων του παραρτήματος II

9 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Προτάσεις για αλλαγή / βελτίωση της παρ. 5 του άρθρου 82 του v Αντικατάσταση της αναφοράς σε ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης σε οικονομικές οντότητες. Αντικατάσταση του ετήσιου πιστοποιητικού με έκθεση φορολογικής συμμόρφωσης. Ένταξη στην έκδοση έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης και των προαιρετικών ελέγχων. Σε περίπτωση που οι οικονομικές οντότητες αρνούνται να λάβουν έκθεση φορολογικής συμμόρφωσης, οι νόμιμοι ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν στις αρμόδιες φορολογικές αρχές την ανωτέρω άρνηση

10 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Αναφορά στην δυνατότητα περαίωσης σε περίπτωση έκδοσης έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης χωρίς επιφύλαξη Σε περίπτωση έκθεσης φορολογικής συμμόρφωσης με επιφύλαξη ή θέμα έμφασης, η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία διενεργεί έλεγχο, ο οποίος καταλαμβάνει αποκλειστικά και μόνο τα θέματα έμφασης ή/και επιφύλαξης

11 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Δυνατότητα επιστροφής ή συμψηφισμού ΦΠΑ από το Δημόσιο υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις : α) Ο υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει αίτηση επιστροφής, β) Η εταιρεία έχει λάβει έκθεση φορολογικής συμμόρφωσης, γ) Διενεργείται ειδικός έλεγχος από τους ίδιους νόμιμους ελεγκτές ή ελεγκτικά γραφεία του Ν. 3693/2008 (Φ.Ε.Κ. 174/Α ), που πραγματοποίησαν τον ετήσιο έλεγχο οικονομικής διαχείρισης. Το σχετικό πρόγραμμα ελέγχου βάσει του οποίου πραγματοποιούνται οι ειδικοί έλεγχοι Φ.Π.Α. της παραγράφου 9, καθώς και η μορφή και το περιεχόμενο της ειδικής έκθεσης ελέγχου και κάθε σχετική λεπτομέρεια καθορίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (Ε.Λ.Τ.Ε.).

12 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Προτάσεις για αλλαγή/ βελτίωση της Πολ. 1159/2011 1) Διεύρυνση των ορίων της εργασίας για την έκδοση της Έκθεσης Φορολογικής Συμμόρφωσης (ΕΦΣ) για όλες τις οικονομικές οντότητες, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή, εφόσον οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους ελέγχονται υποχρεωτικά από ΟΕΛ. 2) Για όσες οικονομικές οντότητες ελέγχονται προαιρετικά από ΟΕΛ να προβλέπεται η δυνατότητα υπαγωγής τους στις διατάξεις του φορολογικού ελέγχου για την έκδοση της ΕΦΣ, εφόσον οι εν λόγω οντότητες εκδηλώσουν σχετικό ενδιαφέρον. 3) Επιβεβαίωση ότι ο φορολογικός έλεγχος των ΟΕΛ, ως προϊόν εργασίας διασφάλισης, δεν αντίκειται προς τους κανόνες ανεξαρτησίας που ισχύουν για το ελεγκτικό επάγγελμα. Η ΕΦΣ υπογράφεται είτε από τον ΟΕΛ που υπογράφει την Έκθεση Ελέγχου των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων ή από άλλο ΟΕΛ, ο οποίος όμως υποχρεωτικά ανήκει στο ίδιο Ελεγκτικό Γραφείο με τον ΟΕΛ που υπογράφει την προαναφερθείσα Έκθεση.

13 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 4) Ρυθμίσεις για κοινή διεξαγωγή και του φορολογικού ελέγχου από δύο ξεχωριστά Ελεγκτικά Γραφεία, όταν διενεργείται κοινός έλεγχος (joint audit) και των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων. 5) Εισαγωγή της έννοιας της σημαντικότητας (materiality) και της κατάλληλης ελεγκτικής δειγματοληψίας, όταν τα δείγματα και τα όρια ελέγχου που προβλέπονται στο πρόγραμμα ελέγχου του παραρτήματος ΙΙΙ της ΠΟΛ 1159, απαιτούν την εκτέλεση απρόσφορων ελεγκτικών εργασιών για την αντιμετώπιση του κινδύνου των φορολογικών αντικειμένων. 6) Απλοποίηση του περιεχομένου του Προσαρτήματος Αναλυτικών Πληροφοριακών Στοιχείων.

14 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 7) Υποβολή Σχεδίου της ΕΦΣ στην ελεγχόμενη οντότητα μετά την υποβολή της δήλωσης φόρου εισοδήματος, το αργότερο μέχρι 30/06, αντί 10 ημέρες από την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. 8) Εισάγεται η υποχρέωση της ελεγχόμενης οντότητας να διατυπώνει εγγράφως προς τον ΟΕΛ τις παρατηρήσεις της επί των ευρημάτων του ελέγχου, τουλάχιστον δέκα πέντε (15) ημέρες πριν την ημερομηνία υποβολής της ΕΦΣ στη Γ.Γ.Π.Σ.. Προτείνεται να περιλαμβάνονται στο Προσάρτημα τα σχόλια της ελεγχόμενης οντότητας επί των ευρημάτων του ελέγχου. 9) Η ΕΦΣ οριστικοποιείται και υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Γ.Γ.Π.Σ, έως αντί έως

15 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 10) Τύπος και Ισχύς Έκθεσης Φορολογικής Συμμόρφωσης Α) Στην περίπτωση που εκδίδεται από τους ΟΕΛ ΕΦΣ χωρίς επιφύλαξη, τότε οι φορολογικές εγγραφές της ελεγχόμενης οντότητας, οριστικοποιούνται μετά την ολοκλήρωση των δειγματοληπτικών ελέγχων που διενεργούνται από το Υπουργείο Οικονομικών εντός του προβλεπόμενου 18μήνου. Β) Όταν προκύπτουν αμφισβητούμενα φορολογικά θέματα με αμφιλεγόμενη φορολογική μεταχείριση, αυτά επισημαίνονται από τους ΟΕΛ ως θέματα έμφασης στην ΕΦΣ. Στις περιπτώσεις αυτές εκδίδεται από την αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία εντολή ελέγχου μόνο για τα θέματα έμφασης. Ο έλεγχος αυτός πρέπει να ολοκληρώνεται και τυχόν φόροι να βεβαιώνονται εντός του προβλεπόμενου 18μήνου. Γ) Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στην ΕΦΣ διατυπώνεται συμπέρασμα με επιφύλαξη, η αρμόδια ελεγκτική αρχή να εκδίδει εντολή ελέγχου μόνο για τα θέματα για τα οποία έχει εκφραστεί επιφύλαξη από τους ΟΕΛ, εφόσον δεν συντρέχουν οι περιπτώσεις πλαστών εικονικών, ξεπλύματος μαύρου χρήματος, transfer pricing, άσκησης δίωξης μελών Δ.Σ. κλπ.

16 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 11) Προθεσμία ενημέρωσης της εφαρμογής της ΓΓΠΣ για την ανάληψη του φορολογικού ελέγχου. Οι ΟΕΛ και τα Ελεγκτικά Γραφεία, εντός είκοσι (20) ημερών από τη σύναψη της σύμβασης με την ελεγχόμενη οντότητα για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου υποχρεούνται να ενημερώνουν ηλεκτρονικά την οικεία εφαρμογή της Γ.Γ.Π.Σ. Σε περίπτωση που δεν έχει υπογραφεί επιστολή ανάθεσης του ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης έως ένα μήνα από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας, ο ΟΕΛ υποχρεούται να ενημερώσει ηλεκτρονικά την εφαρμογή της Γ.Γ.Π.Σ για τη μη ανάληψη του ελέγχου αυτού. 12) Οι περιπτώσεις που εντοπίζονται από την Επιτροπή, που προβλέπεται να κρίνει διαφοροποιήσεις αμοιβών ελέγχου που αντίκεινται στα συναλλακτικά ήθη και κρίνονται ως «αφύσικες», παραπέμπονται κατ αρχήν σε ποιοτικό έλεγχο των εμπλεκόμενων ΟΕΛ από το ΣΠΕ και ενδεχομένως σε τακτικό έλεγχο της ελεγχόμενης οντότητας από τη φορολογική αρχή.

17 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 13) Από την ΠΟΛ 1159 προβλέπεται η δυνατότητα των ΟΕΛ να υποβάλλουν στη Γενική Διεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων, ηλεκτρονικά μέσω της οικείας εφαρμογής, γραπτά ερωτήματα, επί ειδικών θεμάτων τεχνικής φύσης που ανακύπτουν κατά τον έλεγχό τους. Αυτή η δυνατότητα πρακτικά δε δόθηκε στους ΟΕΛ, αφού η σχετική εφαρμογή δεν έχει αναπτυχθεί από τη ΓΓΠΣ. Εισηγούμαστε την ενεργοποίηση της προβλεπόμενης εφαρμογής ή τη δημοσιοποίηση των γνωμοδοτήσεων και Διοικητικών Λύσεων του ΥΠΟΙΚ με κάθε πρόσφορο μέσο, διασφαλίζοντας την εμπιστευτικότητα των στοιχείων του ΟΕΛ που υποβάλλει το ερώτημα ή της ελεγχόμενης οικονομικής οντότητας. 14) Για τις περιπτώσεις που μία οικονομική οντότητα, παρότι πληροί τα κριτήρια για την υπαγωγή της σε υποχρεωτικό έλεγχο από ΟΕΛ, δεν τους επιλέγει για τον έλεγχο της οικονομικής διαχείρισης και κατά συνέπεια για τον έλεγχο της φορολογικής της συμμόρφωσης, τότε ελέγχεται άμεσα από τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και επιπλέον επιβάλλεται το πρόστιμο που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ.5 του ΚΦΕ, όπως ισχύει.

18 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 15) Στις περιπτώσεις όπου επιβάλλονται σε οντότητα, που έχει ελεγχθεί από ΟΕΛ, πρόσθετες επιβαρύνσεις από μεταγενέστερο έλεγχο της φορολογικής αρχής, η εν λόγω οντότητα δεν μπορεί να εγείρει οποιαδήποτε αξίωση έναντι του ΟΕΛ και του ελεγκτικού γραφείου που διενήργησε τον φορολογικό έλεγχο. 16) Αρμόδια για την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων στους ΟΕΛ και τα ελεγκτικά γραφεία είναι αποκλειστικά η ΕΛΤΕ μετά από ποιοτικό έλεγχο (ΣΠΕ), εφόσον διαπιστωθεί δόλος ή βαριά αμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Οι κυρώσεις καταλογίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Για το θέμα αυτό προτείνεται σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα εισηγηθεί η ΕΛΤΕ. 17) Εφαρμογή νέων ρυθμίσεων για τους ισολογισμούς που κλείνουν οι εταιρείες από και μετά.

19 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Πρόγραμμα Φορολογικού Ελέγχου 1) Αξιολόγηση των προτεινόμενων δειγμάτων ελέγχου που καθορίζονται από τα αριθμητικά όρια της υπάρχουσας ΠΟΛ 1159, με βάση το προσδιορισμένο επίπεδο του ουσιώδους μεγέθους (σημαντικότητα), σύμφωνα με τα οριζόμενα από το Διεθνές Πρότυπο Εργασιών Διασφάλισης ) Όταν τα προαναφερόμενα όρια καθορίζουν δείγματα και ελεγκτικές εργασίες οι οποίες κρίνονται απρόσφορες για την αντιμετώπιση του κινδύνου των υπό εξέταση φορολογικών αντικειμένων εφαρμόζεται εναλλακτικά η ελεγκτική δειγματοληψία με επαρκή τεκμηρίωση της ακολουθούμενης μεθοδολογίας. 3) Κατάργηση ή κατάλληλη τροποποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών για προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα (15νθημερα, μήνας, τρίμηνο κ.λ.π), επιλέγοντας την κατάλληλη ελεγκτική δειγματοληψία. 4) Περιορισμός και βελτίωση πληροφοριακών στοιχείων ελεγχόμενης οντότητας με κατάργηση των περιττών στοιχείων κατάστρωσης αναλυτικών αποτελεσμάτων εκμεταλλεύσεως κλπ που περιλαμβάνονται στο ελεγχόμενο Ε3. 5) Διόρθωση και επικαιροποίηση των σχετικών φορολογικών διατάξεων, όπως και κατάργηση βημάτων για τον έλεγχο διατάξεων που δεν ισχύουν πλέον.

20 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 6) Βελτιώσεις στα Βήματα Ελέγχου φορολογίας εισοδήματος με: Κατάργηση απρόσφορων ελεγκτικών βημάτων, όπως έλεγχος Μικτού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους σε σχέση με τον προβλεπόμενο Εισαγωγή ελεγκτικών βημάτων ή/και διευκρίνιση για θέματα, όπως: Α) Δεδουλευμένα έξοδα έως την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού. Β ) Αναμόρφωση προβλέψεων ή αρνητική αναμόρφωση εσόδων από αχρησιμοποίητες προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων. Γ) Έσοδα από ακίνητα (οικοδομές, ενοίκια), τεκμαρτά έσοδα, κέρδη από αυτόματη υπερτίμηση του πάγιου κεφαλαίου, υπεραξία από πώληση και αναμίσθωση ακινήτων σε εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης. Δ) Συναλλαγές (άρθρου 30 παρ. 5 ΚΦΕ) με συναλλασσόμενους σε κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς ή μη συνεργαζόμενα, τη διανομή κερδών που προκύπτουν από οικονομικές καταστάσεις που συντάσσονται σύμφωνα με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Ε) Ειδικά βήματα ελέγχου για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις. ΣΤ) Τον έλεγχο της υποβαλλόμενης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

21 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 7) Επισήμανση του δειγματοληπτικού χαρακτήρα των ελεγκτικών επαληθεύσεων για τον ΦΠΑ, τον ΚΒΣ και τους Παρακρατούμενους Φόρους με τους ορθούς κατά περίπτωση συντελεστές. 8) Αλλαγή του τρόπου δειγματοληψίας στον έλεγχο των Φόρων Ακινήτων. 9) Συμπλήρωση των βημάτων ελέγχου για το χαρτόσημο και βήματος ελέγχου για το ΦΣΚ. 10) Διευκρινιστικά βήματα ελέγχου για τις Ενδοομιλικές Συναλλαγές. 11) Απλοποίηση και περιορισμό των παρεχόμενων πληροφοριών για το E-Commerce.

22 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Αντιμετώπιση ελεγκτικών θεμάτων στα πλαίσια εκτέλεσης του ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης

23 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 1.Μεθοδολογία Εφαρμογής Ελεγκτικής Δειγματοληψίας Βασικές Αρχές δειγματοληψίας Η ελεγκτική δειγματοληψία καθιστά τον ελεγκτή ικανό να αποκτά και να αξιολογεί ελεγκτικά τεκμήρια για ορισμένα χαρακτηριστικά των επιλεγεισών μονάδων, ώστε να βοηθιέται στη διαμόρφωση συμπεράσματος αναφορικά με τον πληθυσμό από τον οποίο εξάγεται το δείγμα. Η ελεγκτική δειγματοληψία δύναται να εφαρμόζεται με τη χρήση ή μη στατιστικών προσεγγίσεων δειγματοληψίας. Όσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος που ο ελεγκτής είναι πρόθυμος να αποδεχθεί, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το μέγεθος του δείγματος. Όσο υψηλότερη είναι η εκτίμηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος από τον ελεγκτή, τόσο μεγαλύτερο χρειάζεται να είναι το μέγεθος του δείγματος. Η εκτίμηση του ελεγκτή για τον κίνδυνο ουσιώδους σφάλματος επηρεάζεται από τον ενδογενή κίνδυνο και τον κίνδυνο δικλείδων.

24 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Εκτίμηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος Σύμφωνα με την παρ.25 του ΔΠΕΔ 3000 ο κίνδυνος ανάθεσης διασφάλισης συμπεριλαμβάνει τον ενδογενή κίνδυνο, τον κίνδυνο δικλίδων και τον κίνδυνο εντοπισμού. Στο πλαίσιο της ως άνω ανάλυσης η IFAC στον οδηγό εφαρμογής των Διεθνών Ελεγκτικών Προτύπων για ελέγχους μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προτείνει την αξιολόγηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος σε τρεις κατηγορίες (M-Moderate,H-High,L-Low), ως ακολούθως: Κίνδυνος δικλείδων Κίνδυνος Ουσιώδους Ενδογενής κίνδυνος διασφάλισης Σφάλματος H H H H M M H L L M H M M M M M L L L H L L M L L L L

25 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Καθορισμός μεγέθους δειγμάτων σύμφωνα με το υπόδειγμα της IFAC Η πιο διαδεδομένη μέθοδος επιλογής δειγμάτων για δοκιμασία λεπτομερειών (test of details) είναι η δειγματοληψία της χρηματικής μονάδας (monetary unit sampling), η οποία αποτελεί ένα είδος επιλογής σταθμισμένης αξίας, στην οποία το μέγεθος του δείγματος, η επιλογή και η αξιολόγηση του καταλήγει σε νομισματικά ποσά. Με την δειγματοληψία της χρηματικής μονάδας η πιθανότητα μιας μονάδας να επιλεχθεί για έλεγχο είναι ανάλογη της χρηματικής αξίας της μονάδας αυτής. Όσο υψηλότερη είναι η εκτίμηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος από τον ελεγκτή, τόσο μεγαλύτερο χρειάζεται να είναι το μέγεθος του δείγματος. Συνεπώς απαιτείται από τον ελεγκτή να καθορίσει την σχέση μεταξύ των διαφόρων επιπέδων κινδύνου ουσιώδους σφάλματος (σύμφωνα με τις οδηγίες της IFAC Μoderate, High, Low) και του αντίστοιχου επιπέδου εμπιστοσύνης που θα λάβει υπόψη του για τον καθορισμό των μεγεθών δείγματος.

26 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Η μεθοδολογία που προτείνει η IFAC, για τον καθορισμό της σχέσης μεταξύ των διαφόρων επιπέδων κινδύνου ουσιώδους κινδύνου και του αντίστοιχου επιπέδου εμπιστοσύνης βασίζεται στην παρακάτω σχέση : Επίπεδο Ουσιώδους Κινδύνου Επίπεδο Εμπιστοσύνης Συντελεστής Εμπιστοσύνης High 95% 3.0 Moderate 80-90% Low 65-75%

27 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Επιλογή δείγματος Η διαδικασία επιλογής δείγματος περιλαμβάνει τις παρακάτω εργασίες : α) Επιλογή των υψηλής αξίας μονάδων του δείγματος (key items) β) Καθορισμός του κατάλληλου συντελεστή εμπιστοσύνης γ) Υπολογισμός διαστήματος δειγματοληψίας (ουσιώδες μέγεθος εκτέλεσης /συντελεστής εμπιστοσύνης) δ) Υπολογισμός του δείγματος

28 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Παράδειγμα Επιλογή δείγματος παραστατικών αγορών Συνολική αξία πληθυσμού : Σημαντικά στοιχεία υποκείμενα σε ατομική δειγματοληψία : Ουσιώδες μέγεθος εκτέλεσης : Κίνδυνος ουσιώδες σφάλματος :High Συντελεστής εμπιστοσύνης : 95 % -3 Υπολογισμός διαστήματος δειγματοληψίας (ουσιώδες μέγεθος εκτέλεσης /συντελεστής εμπιστοσύνης) : Υπολογισμός δείγματος =( )/5000 = 92,32

29 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Σχεδιασμός και Υπόμνημα Στρατηγικής Ελέγχου

30 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Υπόδειγμα Υπομνήματος Στρατηγικής Ελέγχου 1.Πεδίο Ελέγχου, Διαδικασία Αποδοχής & Ανεξαρτησία 1.1 Πεδίο Ελέγχου I.Σκοπός ΙΙ. Στόχοι ελέγχου ΙΙΙ. Παραδοτέα και σχετικό χρονοδιάγραμμα 1.2 Αξιολόγηση διαδικασίας αποδοχής/συνέχισης 1.3. Συμμόρφωση με τις Απαιτήσεις δεοντολογίας, 1.4. Συμμετοχή Υπεύθυνου διασφάλισης ποιότητας 1.5. Σύμβαση ανάληψης ελέγχου 1.6. Συγκρότηση ομάδας ελέγχου και αρμοδιότητες 1.7. Χρήση ειδήμονα 1.8. Στοιχεία ελεγχόμενης εταιρείας 1.9. Προϋπολογισμός διενέργειας ελέγχου

31 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Διαδικασίες εντοπισμού ενδογενών φορολογικών κινδύνων κατά τη διενέργεια του ελέγχου φορολογικής συμμόρφωσης, ενδεικτικά αναφέρονται : Επισκόπηση Οικονομικών Καταστάσεων και αναλυτικές διαδικασίες Επισκόπηση φορολογικών δηλώσεων προηγούμενων ή/ και τρέχουσας χρήσης Ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις Επισκόπηση εκθέσεων τελευταίου φορολογικού ελέγχου Επισκόπηση επιστολής νομικού συμβούλου της προηγούμενης ή/ και τρέχουσας χρήσης για εντοπισμό τυχόν εκκρεμών φορολογικών διενέξεων ή λοιπές υποθέσεις που μπορεί να επηρεάσουν τον έλεγχο Συζητήσεις με τη διοίκηση

32 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. Συζητήσεις με τα μέλη που είναι υπεύθυνα για την Εταιρική Διακυβέρνηση Επισκόπηση των πρακτικών Δ.Σ. και Γ.Σ Επισκόπηση του ειδικού καθεστώτος στο οποίο υπάγεται ελεγχόμενη οντότητα Προκαταρτικές αναλυτικές διαδικασίες Η γενικότερη προγενέστερη εμπειρία από την ελεγχόμενη οντότητα. Συνθήκες και κατάσταση αγοράς, σε σχέση με τον κύκλο εργασιών και τα αποτελέσματα της χρήσεως. Σημαντικές αλλαγές από την προηγούμενη χρήση με ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα φορολογικού ενδιαφέροντος. (νέοι φορολογικοί νόμοι, εγκύκλιοι και αποφάσεις). Θέματα φορολογικού ενδιαφέροντος που προέκυψαν από τον κατά τον κ.ν 2190/1920 έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων.

33 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 2. Ατζέντα Συζήτησης της ομάδας ελέγχου με τους υπεύθυνους της ελεγχόμενης οντότητας, ενδεικτικά καλύπτονται και τεκμηριώνονται τα κάτωθι: Συνδεδεμένα μέρη, ενδοομιλικές συναλλαγές και transfer pricing. Επιχειρηματικός κλάδος και κανονιστικό πλαίσιο με έμφαση στις ιδιαιτερότητες των κανονιστικών απαιτήσεων από φορολογικής απόψεως. Συστήματα εσωτερικού ελέγχου, που σχετίζονται με την φορολογική συμμόρφωση της εταιρείας.

34 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 3. Να εξετασθεί η δυνατότητα μη εφαρμογής των διατάξεων της ΠΟΛ 1159/2011 για την κάλυψη των σχετικών δειγμάτων. Α. Αναφέρατε κατωτέρω τις περιπτώσεις όπου η εφαρμογή των διατάξεων της ΠΟΛ 1159/2011, σχετικά με τα δείγματα και τα όρια ελέγχου δαπανών, απαιτεί ελεγκτικές εργασίες οι οποίες καθίστανται απρόσφορες για την αντιμετώπιση του κινδύνου των φορολογικών αντικειμένων, Β. Αναπροσαρμοσμένες ελεγκτικές διαδικασίες λόγω μη χρησιμοποίησης των υποχρεωτικών από την ΠΟΛ 1159/2011 μεγεθών δείγματος

35 Ανάλυση θεμάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση του Ελέγχου Φορολογικής Συμμόρφωσης. 4. Αξιολόγηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος Για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει προκύψει ότι δεν είναι δυνατή η επιλογή των σχετικών δειγμάτων που αναφέρονται στην ΠΟΛ 1159/2011 να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση του κινδύνου ουσιώδους σφάλματος. Στις περιπτώσεις που ο κίνδυνος εσωτερικών δικλείδων ασφαλείας αξιολογείται ως χαμηλότερος από «ΥΨΗΛΟΣ» απαιτείται η εκτέλεση δοκιμασιών επί των δικλείδων ασφαλείας των διαδικασιών που συνδέουν λογαριασμούς φορολογικού ενδιαφέροντος.

36

37 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το

38

39 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Περιεχόμενο Ποιοτικών Ελέγχων (α) Αξιολόγηση του σχεδιασμού του εσωτερικού συστήματος ποιοτικού ελέγχου που υποχρεούται να διατηρεί το ελεγκτικό γραφείο (ΔΠΔΠ) (β) Αξιολόγηση των ελεγκτικών εργασιών επί των υποχρεωτικών ελέγχων (γ) Η αξιολόγηση του περιεχομένου της πιο πρόσφατης Έκθεσης Διαφάνειας (άρθρο 36 του ν. 3693/2008) (δ) Αξιολόγηση της επάρκειας των μέτρων και διαδικασιών που έχουν υιοθετήσει τα ελεγκτικά γραφεία σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. (004/2009 Κανονιστικής Πράξης της Ε.Λ.Τ.Ε.,)

40 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Συχνότητα Ποιοτικών Ελέγχων Κάθε τρία χρόνια ως προς τους ελεγχόμενους φορείς που διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος και Κάθε έξι χρόνια, εφόσον οι ως άνω φορείς δε διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος. Κριτήρια επιλογής To βαθμό συγκέντρωσης κινδύνου για το δημόσιο συμφέρον στον ελεγχόμενο φορέα. To βαθμό συγκέντρωσης κινδύνου για το δημόσιο συμφέρον, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες αγοράς Τη δυνητική διακύβευση της ανεξαρτησίας του ελεγχόμενου φορέα. Επίκαιρα ζητήματα, κρίσιμα λογιστικά και ελεγκτικά θέματα. Διαπιστωθείσες στο παρελθόν παραβάσεις. Καταγγελίες και αναφορές που έχουν περιέλθει σε γνώση της Ε.Λ.Τ.Ε.

41 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Υποχρεώσεις συνεργασίας των ελεγχόμενων ελεγκτικών γραφείων και νόμιμων ελεγκτών Υποχρέωση πλήρους και απρόσκοπτης συνεργασίας με τους εντεταλμένους ελεγκτές της ΕΛΤΕ στο πλαίσιο της διενέργειας ποιοτικού ελέγχου, σχετικά με: (α) Την προετοιμασία και διαθεσιμότητα όλων των απαραίτητων εγγράφων, στοιχείων και πληροφοριών, αρμοδίου προσωπικού (β)την παροχή πρόσβασης και τη διαβίβαση κάθε έγγραφου, στοιχείου και πληροφορίας που σχετίζονται ή μπορεί να σχετίζονται με τον υπό εκτέλεση ποιοτικό έλεγχο. (γ) Την παροχή πληροφοριών και διευκρινίσεων μέσω συνεντεύξεων, γραπτών αναφορών ή κάθε άλλου πρόσφορου μέσου. Οι ελεγχόμενοι φορείς δεν μπορούν να επικαλεστούν λόγους επαγγελματικού ή άλλης φύσεως απορρήτου για τη μη συμμόρφωσή τους με τις προβλεπόμενες στις ως άνω παραγράφους υποχρεώσεις τους.

42 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Διαδικασία έναρξης ποιοτικών ελέγχων Το Σ.Π.Ε. καταρτίζει ετησίως πρόγραμμα για τη διενέργεια των ποιοτικών ελέγχων και ενημερώνει εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος τους ελεγχόμενους φορείς που πρόκειται να υπαχθούν σε ποιοτικό έλεγχο. Η Ε.Λ.Τ.Ε. δύναται, για την επιλογή των ελεγχόμενων φορέων που θα ενταχθούν στο ετήσιο πρόγραμμα ποιοτικών ελέγχων του Σ.Π.Ε. να ζητά από τους ελεγχόμενους φορείς την παροχή πληροφοριών πριν την έναρξη των ετήσιων ποιοτικών ελέγχων της. Οι ελεγχόμενοι φορείς υποχρεούνται να παρέχουν άμεσα στην Ε.Λ.Τ.Ε. τις πληροφορίες αυτές. Η Ε.Λ.Τ.Ε. διατηρεί το δικαίωμα να προβαίνει σε έκτακτους και αιφνιδιαστικούς ποιοτικούς ελέγχους κατόπιν απόφασης του Δ.Σ. αυτής, οποτεδήποτε οι εν λόγω ποιοτικοί έλεγχοι κρίνονται απαραίτητοι για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, κατά παρέκκλιση του άρθρου 5 παρ.1 της παρούσας.

43 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Έκδοση Έκθεσης Ποιοτικού Ελέγχου -Κοινοποίηση ευρημάτων Υποβολή από το ΣΠΕ σχεδίου έκθεσης ευρημάτων ποιοτικού ελέγχου που διενεργήθηκε. Παρατηρήσεις ελεγχόμενων επί του σχεδίου έκθεσης, Κατόπιν αξιολόγησης των παρατηρήσεων του ελεγχόμενου φορέα επί του σχεδίου έκθεσης, το Σ.Π.Ε. δύναται να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες: (α) Υιοθέτηση του σχεδίου έκθεσης ως «Οριστική Έκθεση Ποιοτικού Ελέγχου», (β) Αναθεώρηση του σχεδίου έκθεσης ποιοτικού ελέγχου, (γ) Συνέχιση του ποιοτικού ελέγχου για τη συγκέντρωση πληροφοριών απαραίτητων για την οριστικοποίηση της Έκθεσης Ποιοτικού Ελέγχου. Η οριστική Έκθεση Ποιοτικού Ελέγχου κοινοποιείται στον ελεγχόμενο φορέα, τηρούμενης της εμπιστευτικότητας.

44 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Επιβολή Κυρώσεων /Υποδείξεων Επιβολή υποχρέωσης στην ελεγκτική εταιρεία γνωστοποίησης, των ευρημάτων ποιοτικού ελέγχου στις επιτροπές ελέγχου των οντοτήτων δημοσίου ενδιαφέροντος που ελέγχει. Επιβολή υποδείξεων στους ελεγχόμενους φορείς, ως αποτέλεσμα της διενέργειας του ποιοτικού ελέγχου. Η μη συμμόρφωση με τις προαναφερόμενες υποδείξεις συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παρ. 4 του ν. 3148/2003. Σε περίπτωση που το Δ.Σ. της Ε.Λ.Τ.Ε. θεωρεί, μετά από εισήγηση του Σ.Π.Ε., ότι ο ελεγχόμενος φορέας έχει προβεί ή ενδέχεται να έχει προβεί σε παραβατική πράξη ή συμπεριφορά ή σε παράλειψη συμμόρφωσης με την κείμενη νομοθεσία, κινεί την πειθαρχική διαδικασία που ορίζεται στον ν. 3148/2003, όπως αυτός.

45 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων ποιοτικών ελέγχων Το Δ.Σ. της Ε.Λ.Τ.Ε. δημοσιεύει ετησίως ή όταν κρίνει απαραίτητο: (α) Συγκεντρωτικές εκθέσεις με αντικείμενο θέματα και παρατηρήσεις που προκύπτουν από τους ποιοτικούς ελέγχους που διενεργεί. (β) Ατομικές εκθέσεις για κάθε ελεγκτικό γραφείο με συμπεράσματα που προέκυψαν από τη διενέργεια ποιοτικών ελέγχων σε αυτό. Οι ανωτέρω εκθέσεις αυτές δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνουν εξατομικευμένες αναφορές στις ελεγχόμενες από το ελεγκτικό γραφείο οντότητες ή στους απασχολούμενους από το ελεγκτικό γραφείο νόμιμους ελεγκτές που υποβλήθηκαν σε ποιοτικό έλεγχο.

46 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Αποτελέσματα ποιοτικών ελέγχων Έχουν διενεργηθεί ποιοτικοί έλεγχοι σε όλα τα ελεγκτικά γραφεία που είχαν πραγματοποιήσει υποχρεωτικούς ελέγχους έως την ποιοτικοί έλεγχοι αξιολόγησης εφαρμογής του ΔΠΔΠ ποιοτικοί έλεγχοι αξιολόγησης της επάρκειας των μέτρων σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Καθολικός ποιοτικός έλεγχος των εκθέσεων διαφάνειας για τα έτη ποιοτικοί έλεγχοι σε υποχρεωτικούς ελέγχους. 42 ποιοτικοί έλεγχοι συμβουλευτικού χαρακτήρα από το ΣΟΕΛ

47 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικότερα Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων από την Αξιολόγηση Εφαρμογής του ΔΠΔΠ-1. Σημαντικός αριθμός εταιρειών δεν είχε τεκμηριωμένες ενέργειες και μηνύματα που να προωθούν εσωτερικά τη σημασία της ποιότητας. Σημαντικές ελλείψεις στην τεκμηρίωση των εταιρικών πολιτικών για θέματα ανεξαρτησίας και δεοντολογίας : Συνοπτικά εγχειρίδια πολιτικών ανεξαρτησίας και δεοντολογίας Περιορισμένος αριθμός εταιρειών δεν είχε καταρτίσει καμία μορφή εταιρικής πολιτικής για θέματα ανεξαρτησίας και δεοντολογίας Σημαντικές ελλείψεις στην εκπαίδευση για θέματα δεοντολογίας και ανεξαρτησίας

48 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικός αριθμός εταιρειών δεν είχε συγκεκριμένες εταιρικές πολιτικές για θέματα δεοντολογίας, και συνεπώς δεν υπήρχαν συγκεκριμένες οδηγίες προς το προσωπικό για : Σύγκρουση συμφερόντων πελατών Δώρα και φιλοξενία Οικογενειακές σχέσεις Πρόσληψη ελεγκτών από πελάτες και αντίστροφα Αμοιβές ως ποσοστό συνολικών αμοιβών Ανείσπρακτες αμοιβές

49 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικό μέρος εταιρειών δεν είχε θεσπίσει διαδικασία αποδοχής & διατήρησης πελατών, κατά τα προβλεπόμενα από τα ΔΕΠ ΔΠΔΠ Επιστολές ανάθεσης υπογράφονται χωρίς να προηγείται μια ουσιαστική & τεκμηριωμένη αξιολόγηση Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διαδικασίες αποδοχής πραγματοποιούνταν κατόπιν της υπογραφής της επιστολής ανάθεσης Διαφάνεια 47

50 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικές αδυναμίες κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης της ετήσιας δήλωσης επιβεβαίωσης ανεξαρτησίας :

51 Αποτελέσματα ποιοτικών ελέγχων Σημαντικός αριθμός εταιρειών δεν είχε θεσμοθετήσει πολιτική για την παροχή συμπληρωματικών μη ελεγκτικών υπηρεσιών σε υφιστάμενους πελάτες στους οποίους παρέχονται ήδη ελεγκτικές υπηρεσίες Σημαντικές ελλείψεις στις εταιρικές πολιτικές, σχετικά με την εναλλαγή του κύριου εταίρου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ν. 3693/2008. Σημαντικές ελλείψεις στις εταιρικές πολιτικές παρακολούθησης ελεγκτικών εργασιών. Σύγχυση της διαδικασίας παρακολούθησης και της επισκόπησης ολοκληρωμένων ελεγκτικών έργων Απουσία διαδικασίας παρακολούθησης του συστήματος ποιοτικού ελέγχου Αδυναμίες στη διαδικασία επισκόπησης ολοκληρωμένων ελεγκτικών έργων Αξιολόγηση αποτελεσμάτων παρακολούθησης-σχέδιο δράσης

52 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικός αριθμός εταιρειών δεν είχε θέσει σε εφαρμογή τεκμηριωμένες πολιτικές παρακολούθησης ώστε να καλύπτουν τα παρακάτω : Υπεύθυνο της διαδικασίας παρακολούθησης Εύρος διαδικασίας παρακολούθησης Πρόγραμμα παρακολούθησης Διαδικασία επιλογής ελεγκτικών έργων προς επισκόπηση Διαδικασίες επισκόπησης Τεκμηρίωση αποτελεσμάτων επισκόπησης

53 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Μεγάλο μερίδιο των ελεγκτικών εταιρειών δεν έχει θεσπίσει πολιτικές για την επισκόπηση του συστήματος ποιοτικού ελέγχου, συνεπώς δεν παρέχεται πληροφόρηση προς τη διοίκηση της εταιρείας για :

54 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Η πλειοψηφία των εταιρειών δεν συντάσσει ετήσια συγκεντρωτική έκθεση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από τη διαδικασία παρακολούθησης και συνεπώς δεν παρέχεται η αντίστοιχη ενημέρωση στο προσωπικό. Η ετήσια έκθεση των αποτελεσμάτων της διαδικασίας παρακολούθησης πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω : Περιγραφή των διαδικασιών παρακολούθησης που πραγματοποιήθηκαν Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από τις διαδικασίες παρακολούθησης Περιγραφή των συστημικών, επαναλαμβανόμενων ή άλλων σημαντικών ελλείψεων και των αναλαμβανόμενων ενεργειών για την επίλυση ή τη διόρθωση αυτών των ελλείψεων

55 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Ελάχιστο περιεχόμενο συστάσεων και διορθωτικών ενεργειών : Ανάληψη κατάλληλων διορθωτικών ενεργειών σε επίπεδο συγκεκριμένης ανάθεσης ή ομάδας ελέγχου Κοινοποίηση των ευρημάτων στον υπεύθυνο εκπαίδευσης Αλλαγές διαδικασιών και πολιτικών του συστήματος ποιοτικού ελέγχου, όπου κρίνεται αναγκαίο Πειθαρχικές ενέργειες σε εκείνους που αποτυγχάνουν να συμμορφωθούν με τις πολιτικές και διαδικασίες της εταιρείας Διαφάνεια 53

56 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικές αδυναμίες αναφορικά με την τεκμηρίωση της λειτουργίας των στοιχείων του συστήματος ποιοτικού ελέγχου : Μεμονωμένος αριθμός εταιρειών δεν είχε καταρτίσει εγχειρίδιο ποιοτικού ελέγχου και συνεπώς δεν είχε ουσιαστικά θεσμοθετήσει καμία διαδικασία τεκμηρίωσης Σημαντικός αριθμός εταιρειών δεν είχε εφαρμόσει καμία διαδικασία τεκμηρίωσης της λειτουργίας του συστήματος ποιοτικού ελέγχου Η πλειοψηφία των εταιρειών δεν είχε θεσπίσει συγκεκριμένη πολιτική για την διατήρηση της τεκμηρίωσης για επαρκές χρονικό διάστημα

57 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Σημαντικές ελλείψεις στο στάδιο του σχεδιασμού του ελέγχου Ανεπαρκής ενσωμάτωση των Risk ISAs (ISA 315, ISA 330, ISA 240) - αξιολόγηση και αντιμετώπιση ελεγκτικού κινδύνου - απάτη - σημαντικότητα Διαθεσιμότητα μιας πλήρους ενιαίας μεθοδολογίας Καθολική εφαρμογή εταιρικών μεθοδολογιών από τα στελέχη των εταιρειών

58 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Ολοκλήρωση τεκμηρίωσης ανάθεσης (archiving) Σε σημαντικό μέρος εταιρειών: Έλλειψη σχετικής διαδικασίας Μη τήρηση του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος των 60 ημερών για την ολοκλήρωση της τεκμηρίωσης ανάθεσης Θεματοφυλακή φακέλων Σε σημαντικό μέρος εταιρειών: Έλλειψη σχετικής διαδικασίας Αδυναμίες σε θέματα εμπιστευτικότητας μετέπειτα πρόσβασης στους φακέλους

59 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων από την αξιολόγηση των διαδικασιών για την αντιμετώπιση της Νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες Σημαντικές αδυναμίες σχετικά με την τεκμηρίωση της αναγνώρισης της ταυτότητας της διοίκησης και του «τελικού δικαιούχου» του πελάτη της Εταιρείας. Σημαντικές ελλείψεις στην παροχή συγκεκριμένων οδηγιών προς το προσωπικό αναφορικά με την αναγνώριση ύποπτων ή ασυνήθιστων συναλλαγών. Σημαντικές αδυναμίες σχετικά με τη θέσπιση διαδικασιών αναφοράς ύποπτων ή ασυνήθιστων συναλλαγών στην επιτροπή του άρθρου 7 του Ν.3691/2008. Διαφάνεια 57

60 Ποιοτικοί έλεγχοι -Προτεραιότητες για το Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων από την αξιολόγηση εργασιών υποχρεωτικών ελέγχων Έλεγχος ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων Επισκόπηση υπολοίπων ανοίγματος για νέους πελάτες Καθορισμός και χρήση επιπέδου σημαντικότητας Εναλλακτικές διαδικασίες Αναλυτική επισκόπηση Επισκόπηση εργασίας τρίτων Έλεγχος γνωστοποιήσεων οικονομικών καταστάσεων Αξιολόγηση ενδείξεων θεμάτων συνέχισης δραστηριότητας Αξιολόγηση ενδείξεων διενέργειας ελέγχου απομείωσης περιουσιακών στοιχείων

61 Προτεραιότητες για το % 50%-60% 40% - 30%

62 Προτεραιότητες για το Εξέταση του βαθμού υλοποίησης των σχεδίων δράσης που έχουν υποβάλει τα ελεγκτικά γραφεία στην ΕΛΤΕ. Αξιολόγηση εφαρμογής του ΔΠΔΠ-1 από τα ελεγκτικά γραφεία που έχουν συσταθεί από το (12). Αξιολόγηση εργασιών υποχρεωτικών ελέγχων, επιλογή φακέλων με βασικά κριτήρια επιλογής : Καταγγελίες που έχουν αξιολογηθεί και έχει προκύψει ότι υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις μη ορθής εφαρμογής των απαιτήσεων της κείμενης νομοθεσίας και των σχετικών ΔΕΠ. Ευρήματα από προηγούμενους ποιοτικούς ελέγχους. Βαθμός συγκέντρωσης κινδύνου αναφορικά με ελέγχους εταιρειών δημοσίου ενδιαφέροντος. Ενδείξεις μη ορθής εφαρμογής των απαιτήσεων της κείμενης νομοθεσίας και των σχετικών ΔΕΠ. Να καλύπτονται οι απαιτήσεις του Ν.3693/2008 ( Ανά 3τία ΕΔΕ- Ανά 6τία, στις υπόλοιπες) Πληροφόρηση από τις Εκθέσεις Διαφάνειας

63 Προτεραιότητες για το Βασικές περιοχές ποιοτικού ελέγχου Σχεδιασμός ελέγχου : Αποδοχή - διατήρηση ελεγκτικού έργου Αξιολόγηση συστήματος εσωτερικού ελέγχου Αξιολόγηση κινδύνου απάτης Καθορισμός επιπέδου σημαντικότητας Προσδιορισμός σημαντικών λογαριασμών Σχεδιασμός της ελεγκτικής στρατηγικής Κατανόηση των σημαντικότερων κατηγοριών συναλλαγών Ανάλυση σημαντικών κινδύνων Αξιολόγηση του ελέγχου δικλείδων ασφαλείας Εκτίμηση συνολικού κινδύνου Ανάπτυξη προγράμματος ελέγχου

64 Προτεραιότητες για το Ουσιαστικές ελεγκτικές διαδικασίες : Αναλυτικές διαδικασίες Διαδικασίες για κινδύνους αναφορικά με την πιθανότητα παραβίασης των δικλείδων ασφαλείας από τη διοίκηση Διαδικασίες λήψης κατάλληλων επιστολών-επιβεβαίωσης υπολοίπων Επιλογή κατάλληλου-αντιπροσωπευτικού δείγματος Έλεγχος εύλογης αξίας Ελεγκτικά στοιχεία και τεκμηρίωση Διαδικασίες ενδιάμεσου ελέγχου Επισκόπηση διαδικασιών για τον έλεγχο σημαντικών λογαριασμών

65 Προτεραιότητες για το Γενικές ελεγκτικές διαδικασίες : Σύμβαση ανάθεσης ελέγχου Διαδικασίες για ελέγχους νέων πελατών Διαδικασία διαβούλευσης Έλεγχος ενδοεταιρικών συναλλαγών Αξιολόγηση νομικών υποθέσεων Χρήση εργασίας ειδικών Μεταγενέστερα γεγονότα Αξιολόγηση ενδείξεων θεμάτων συνέχισης δραστηριότητας Επιστολές παραστάσεως διοίκησης Έλεγχος οικονομικών καταστάσεων και γνωστοποιήσεων Σύνοψη σημαντικών θεμάτων Σύνταξη έκθεσης ελέγχου

66 Προτεραιότητες για το Παραδείγματα ευρημάτων ποιοτικών ελέγχων Διεθνή πρακτική Σημαντικές αναφορές προτύπων

67

68 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΙΕΘΝΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ Από το βιβλίο του Ο.Ε.Λ. κ. Βασιλείου Λουμιώτη: Από το βιβλίο του Ο.Ε.Λ. κ. Βασιλείου Λουμιώτη: «Βασικές Οδηγίες Διεθνών Ελεγκτικών Προτύπων (Δ.Ε.Π.) Βασικές Οδηγίες Διεθνών Ελεγκτικών Προτύπων (Δ.Ε.Π.)» 1

69 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Διεθνές Πρότυπο Ελέγχου ΔΠΕ 600 Ειδικά ζητήματα Έλεγχοι οικονομικών καταστάσεων ομίλου (περιλαμβανόμενης της εργασίας ελεγκτών ελεγχόμενων οντοτήτων) 2

70 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Το παρόν ΔΠΕ ασχολείται μόνο με τη σχέση του ελεγκτή της μητρικής εταιρίας και του ελεγκτή της θυγατρικής της εταιρίας, της οποίας οι οικονομικές καταστάσεις επηρεάζουν σημαντικά τις αντίστοιχες καταστάσεις (ιδιαίτερες και ενοποιημένες) της μητρικής. Δεν ασχολείται με τις περιπτώσεις των συνελεγκτών, καθώς και με τις περιπτώσεις νέου ελεγκτή και προκατόχου του. Σύμφωνα με τις βασικές οδηγίες του Προτύπου αυτού, ο ελεγκτής των εταιρικών και ενποιημένων οικονομικών καταστάσεων της μητρικής εταιρίας οφείλει: 3

71 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Να προσδιορίσει πώς η εργασία του ελεγκτή των οικονομικών καταστάσεων της θυγατρικής μπορεί να επηρεάσει τον έλεγχό του. Να εκτιμήσει την επαγγελματική ικανότητα του ελεγκτή της θυγατρικής στο συγκεκριμένο ελεγκτικό έργο. Να εξασφαλίσει επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια, σχετικά με την ποιότητα του διενεργηθέντος ελέγχου της θυγατρικής (π.χ. έγγραφη διαβεβαίωση από τον ελεγκτή της θυγατρικής για την τήρηση της ανεξαρτησίας, για τις διενεργηθείσες ελεγκτικές διαδικασίες, επισκόπηση Φ.Ε. από τον ελεγκτή της μητρικής κ.λπ.). 4 4

72 Να συνεκτιμήσει τα σημαντικά ευρήματα του ελεγκτή της θυγατρικής. Να διενεργήσει κάποιες ελεγκτικές επαληθεύσεις επί των οικονομικών καταστάσεων της θυγατρικής, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο κατά την επαγγελματική του κρίση. Επισημαίνεται ότι: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Ο ελεγκτής της θυγατρικής εταιρίας πρέπει να συνεργάζεται με τον ελεγκτή της μητρικής εταιρίας. 5

73 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Όταν ο ελεγκτής της μητρικής εταιρίας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την εργασία του ελεγκτή της θυγατρικής και δεν μπορεί να διενεργήσει ο ίδιος πρόσθετες ελεγκτικές διαδικασίες σ αυτήν, τότε θα πρέπει να εκφράσει γνώμη με επιφύλαξη ή να διατυπώσει αδυναμία έκφρασης γνώμης, επειδή υπάρχει περιορισμός στο εύρος και στην έκταση ελέγχου. Όταν ο ελεγκτής της μητρικής εταιρίας, προκειμένου να διατυπώσει γνώμη επί των οικονομικών καταστάσεων, βασίζεται μόνο στην εργασία του ελεγκτή της θυγατρικής, το γεγονός αυτό θα πρέπει να μνημονεύεται και ποσοτικά στην έκθεση ελέγχου της μητρικής εταιρίας. 6

74 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Διεθνές Πρότυπο Ελέγχου ΔΠΕ 610 Χρησιμοποίηση της Εργασίας των Εσωτερικών Ελεγκτών 7

75 Σύμφωνα με τις βασικές οδηγίες του Προτύπου αυτού, ο ελεγκτής οφείλει: Να λάβει υπόψη του την έκταση του έργου του εσωτερικού ελέγχου και την τυχόν επίδρασή του στις διαδικασίες εξωτερικού ελέγχου. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Να διενεργήσει μια προκαταρκτική αξιολόγηση του υφιστάμενου συστήματος εσωτερικού ελέγχου, κατά το στάδιο του σχεδιασμού του ελέγχου, προκειμένου να προσδιορίσει και να αξιολογήσει τους κινδύνους ουσιωδών ανακριβειών στις οικονομικές καταστάσεις και να εκτελέσει τις περαιτέρω ελεγκτικές διαδικασίες. 8

76 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Να αξιολογήσει το υφιστάμενο σύστημα εσωτερικού δικλίδων, σε σημαντικούς τομείς δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας, όταν αυτό σχετίζεται με την αξιολόγηση του ελεγκτικού κινδύνου. Να αξιολογήσει την εργασία του εσωτερικού ελέγχου, προκειμένου να διαπιστώσει την καταλληλότητά της για τους σκοπούς του ελέγχου του (π.χ. οι εσωτερικοί ελεγκτές διαθέτουν κατάλληλη τεχνική επιμόρφωση και επαγγελματική ικανότητα, ενεργούν ανεξάρτητα κ.λπ.). 9 9

77 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Διεθνές Πρότυπο Ελέγχου ΔΠΕ 620 Χρησιμοποίηση της Εργασίας Ενός Εμπειρογνώμονα 10

78 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Κατά την εκτέλεση του ελεγκτικού έργου, ο ελεγκτής μπορεί να χρειαστεί να αποκτήσει ελεγκτικά τεκμήρια με τη μορφή εκθέσεων, γνωμών, αποτιμήσεων και δηλώσεων ενός εμπειρογνώμονα. Σύμφωνα με τις βασικές οδηγίες του Προτύπου αυτού, ο ελεγκτής οφείλει: Κατά το σχεδιασμό του ελεγκτικού έργου, να εντοπίσει τις περιοχές των οικονομικών καταστάσεων, όπου απαιτείται η χρησιμοποίηση της εργασίας ενός εμπειρογνώμονα. 11

79 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Κατά τον καθορισμό της ανάγκης χρησιμοποίησης της εργασίας αυτής, να λάβει υπόψη του: Τη σπουδαιότητα του υπό εξέταση κονδυλίου των οικονομικών καταστάσεων. Τον κίνδυνο ανακρίβειας με βάση τη φύση και την πολυπλοκότητα του υπό εξέταση ζητήματος. Την επάρκεια και την καταλληλότητα άλλων διαθέσιμων ελεγκτικών τεκμηρίων

80 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Να αξιολογήσει την αντικειμενικότητα και την επαγγελματική ικανότητα του εμπειρογνώμονα, όπως οικονομική εξάρτηση από την οικονομική μονάδα, επαγγελματική άδεια, εμπειρία, φήμη κ.λπ. Ο εμπειρογνώμονας μπορεί να είναι: Συμβεβλημένος με την οικονομική μονάδα ή με τον ελεγκτή. Απασχολούμενος από την οικονομική μονάδα ή από τον ελεγκτή. Να αποκτήσει επαρκή και κατάλληλα ελεγκτικά τεκμήρια ότι η εργασία του εμπειρογμώμονα είναι επαρκής και κατάλληλη για τους σκοπούς του ελέγχου. 13

81 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Να αξιολογήσει την καταλληλότητα της εργασίας του εμπειρογνώμονα σε συνδυασμό με την αντίστοιχη αξιολόγηση της Διοίκησης της οικονομικής μονάδας, που διατυπώνεται στις οικονομικές καταστάσεις. Ενδεικτικές περιπτώσεις που απαιτείται η χρησιμοποίηση της εργασίας ενός εμπειρογνώμονα: Αποτιμήσεις ορισμένων περιουσιακών στοιχείων στην εύλογη αξία, όπως γηπέδων και κτιρίων, βιομηχανοστασίων, μηχανολογικού εξοπλισμού κ.λπ

82 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝ. ΞΕΝΟΣ Τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Πρόεδρος Τεχνικού Γραφείου Σ.Ο.Λ. Α.Ε. Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ Απογραφή των ποσοτήτων ή της φυσικής κατάστασης περιουσιακών στοιχείων, όπως ορυκτών αποθηκευμένων σε στοιβάδες, υπόγειων ορυκτών, αποθεμάτων πετρελαίου και υπολειμματικής ωφέλιμης ζωής ακινητοποιήσεων. Προσδιορισμός υποχρεώσεων με τη χρήση ειδικευμένων τεχνικών ή μεθόδων, όπως αναλογιστική μελέτη για τον προσδιορισμό των υποχρεώσεων στο προσωπικό κλπ. Η επιμέτρηση ολοκληρωμένων έργων, καθώς και των προς ολοκλήρωση εργασιών, σε εν εξελίξει συμβάσεις. Νομικές γνωμοδοτήσεις που αφορούν ερμηνείες συμβάσεων, καταστατικών και κανονισμών. 15

83

84 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ 1 Νοέμβριος 2012 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ ΑΠΟ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΙΜΟΥΣ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ Παρουσίαση: Κωνσταντίνος Ν. Αγοραστός - Επιθεωρητής Τμήματος Ελέγχων Πρόληψης Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες, της Τράπεζας της Ελλάδος. - πρ. Ορκωτός Ελεγκτής της ΣΟΛ α.ε.ο.ε.

85 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή στην έννοια του Ξεπλύματος Χρήματος 2. Το Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο κατά του ξεπλύματος χρήματος (Ν. 3691/2008 για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης τρομοκρατίας) και τα τυχερά παίγνια. Οι συστάσεις και υποδείξεις της FATF. 3. Η ευθύνη του Ελεγκτή 4. Ενδείξεις Τυπολογία συναλλαγών

86 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 3

87 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 1. European Communities (EC) Convention on Laundering (1990) : 4 Η μετατροπή ή μεταφορά περιουσίας γνωρίζοντας ότι αυτή αποκτήθηκε από σοβαρό έγκλημα για τον σκοπό της απόκρυψης της περιουσίας ή συγκάλυψης της παράνομης προέλευσης της περιουσίας ή της υποβοήθησης οποιουδήποτε ατόμου εμπλέκεται στη διάπραξη τέτοιου αδικήματος ή αδικημάτων ώστε να αποφύγει τις νόμιμες συνέπειες της πράξης του και την απόκρυψη και συγκάλυψη της πραγματικής φύσης, πηγής, τοποθέτησης, διάταξης, κίνησης, και ή δικαιωμάτων ή ιδιοκτησίας περιουσίας γνωρίζοντας ότι αυτή προέρχεται από σοβαρό έγκλημα. 2. I.M.F. Το ξέπλυμα χρήματος είναι μια διαδικασία στην οποία τα κεφάλαια που αποκτώνται ή παράγονται από εγκληματική δραστηριότητα διακινούνται ή αποκρύπτονται προκειμένου να συγκαλύψουν την σύνδεση τους με το έγκλημα. 3. IFAC (2004): Το ξέπλυμα χρήματος είναι διαδικασία της προώθησης εσόδων ή των άλλων κεφαλαίων που έχουν προκύψει από παράνομες δραστηριότητες μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και επιχειρήσεων προκειμένου να αποκρύψουν την πραγματική προέλευση των κεφαλαίων.

88 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 5 Διαδικασία Στάδια Ξεπλύματος Χρήματος Η μεθοδολογία που ακολουθείται κατηγοριοποιηθεί σε τρία στάδια : για την ολοκλήρωση του Ξ.Χ. μπορεί να Στην συγκάλυψης και στην απόκρυψης της πραγματικής πηγής του περιουσιακού προϊόντος, Στην μεταβολή της μορφής του ή ακόμα και της μετακίνησης του και στην επένδυση των κεφαλαίων αυτών κατά τρόπο, ώστε να είναι μάλλον απίθανη η προσέλκυση προσοχής σε αυτά. Τελικός Σκοπός: η επανατοποθέτησή τους στην νόμιμη οικονομία ώστε να είναι διαθέσιμα για οποιαδήποτε χρήση Φάσεις Ξεπλύματος Χρήματος:

89 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ (placement): 6 Πρόκειται για το πρώτο στάδιο, κατά το οποίο γίνεται προσπάθεια εισαγωγής των παράνομων περιουσιακών στοιχείων (χρήμα) στο γενικότερο οικονομικό σύστημα μέσω νομίμων διαδικασιών (κυρίως καταθέσεις χρημάτων σε πιστωτικά ιδρύματα). ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ (layering): Είναι το στάδιο κατά το οποίο γίνεται προσπάθεια διαχωρισμού των παράνομων εσόδων από την πηγή τους. Αυτό επιτυγχάνεται με την διαδικασία του σχηματισμού διαφορετικών, σύνθετων και πολύπλοκών οικονομικών συναλλαγών με στόχο την εξασφάλιση της ανωνυμίας και την αποσύνδεση από την παράνομη πηγή. ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Ή ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ (integration) Πρόκειται για την τελική φάση του «ξεπλύματος» κατά την οποία τα κεφάλαια επανατοποθετούνται σε κλάδους νόμιμης οικονομικής δραστηριότητας έτσι ώστε να επιστρέφουν στο χρηματοοικονομικό σύστημα ως νόμιμα.

90 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» F.A.T.F. (Financial Action Force on Money Laundering) 7 Ιδρύθηκε το 1989 από τους G7 (πλέον G8) Διακυβερνητική οργάνωση που: θέτει πρότυπα αναπτύσσει και προωθεί πολιτικές με σκοπό να καταπολεμήσει το Ξ.Χ συστάσεις της FATF: 40 αφορούν το Ξ.Χ 9 αφορούν την Χ.Τ. Λοιποί Διεθνείς Φορείς είναι : Egmont Group ( μέλος του οποίου είναι η Ελληνική Αρχή). MoneyVal : Council of Europe

91 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 8 Συστάσεις F.A.T.F. Η αναγνώριση του Ξ.Χ. ως εγκληματική δραστηριότητα Η καθιέρωση προληπτικών μέτρων από τα πιστωτικά ιδρύματα αλλά και άλλους φορείς, Η απαίτηση από τα πιστωτικά ιδρύματα να διενεργούν πλήρη ταυτοποίηση των πελατών τους συμπεριλαμβανομένων και δικαιούχων της περιουσίας, Η απαίτηση της αναφοράς των ύποπτων συναλλαγών σε αρμόδιες αρχές και η εφαρμογή μέτρων ελέγχου, Η λειτουργία μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών, Η υιοθέτηση επαρκών μέτρων για τον έλεγχο και την εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, Την υποχρέωση εκπαίδευσης του προσωπικού και την ανάγκη αναγνώρισης διαδικασιών καταστολής κατά του Ξ.Χ.

92 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 9 Προληπτικά Μέτρα: Έννοια της δέουσας επιμέλειας: την υποχρέωση κάθε εταιρείας να γνωρίζει τους πελάτες και την συναλλακτική τους δραστηριότητα ώστε να είναι σε θέση να ανιχνεύει ύποπτες συναλλαγές Τήρηση αρχείου: τήρηση αρχείου σχετικά με τις πελατειακές συναλλαγές Εκπαίδευση : το προσωπικό κάθε εταιρείας θα πρέπει να γνωρίζει τις απαιτήσεις ξεπλύματος χρήματος Εσωτερικοί Έλεγχοι: η διοίκηση κάθε εταιρείας θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει, παρακολουθεί και να αξιολογεί τον κίνδυνο από το Ξ.Χ. στα πλαίσια του νομοθετικών ρυθμίσεων κάθε κράτους, Διαδικασία Αναφορών: η υποχρέωση των υπεύθυνων προσώπων ή φορέων να αναφέρουν ύποπτές ή ασυνήθεις συναλλαγές

93 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 10 Ν. 3691/2008 : «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλες διατάξεις Ενσωμάτωση των οδηγιών 2005/60/ΕΚ & 2006/70/ΕΚ Ενσωμάτωση των συστάσεων της Χρηματοοικονομικής Ομάδας Δράσης (Financial Action Task Force -FATF) Αντικείμενο του νόμου: Πρόληψη και Καταστολή των αδικημάτων του ξεπλύματος χρήματος (Ξ.Χ.) και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Χ.Τ.)

94 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 11 Τι είναι ξέπλυμα χρήματος; (Ν.3691/2008) Η μετατροπή ή η μεταβίβαση περιουσίας εν γνώσει του γεγονότος ότι προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες, με σκοπό την απόκρυψη ή τη συγκάλυψη της παράνομης προέλευσής της ή την παροχή συνδρομής σε οποιονδήποτε εμπλέκεται στις δραστηριότητες αυτές, προκειμένου να αποφύγει τις έννομες συνέπειες των πράξεών του. Η απόκρυψη ή η συγκάλυψη της αλήθειας με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, όσον αφορά στη φύση, προέλευση, διάθεση, διακίνηση ή χρήση περιουσίας ή στον τόπο όπου αυτή αποκτήθηκε ή ευρίσκεται ή την κυριότητα επί περιουσίας ή σχετικών με αυτή δικαιωμάτων, εν γνώσει του γεγονότος ότι η περιουσία αυτή προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες ή από πράξη συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες.

95 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 12 Τι είναι ξέπλυμα χρήματος; (Ν.3691/2008) Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες υπάρχει και όταν οι δραστηριότητες από τις οποίες προέρχεται η προς νομιμοποίηση περιουσία έλαβαν χώρα στο έδαφος άλλου κράτους, εφόσον αυτές θα ήταν βασικό αδίκημα αν διαπράττονταν στην Ελλάδα και θεωρούνται αξιόποινες σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού Βασικά αδικήματα (Ν.3691/2008) Με το νόμο 3691/2008 γίνεται αντικαταστάτη του όρου «βασικά εγκλήματα» με τον όρο «βασικά αδικήματα». Κατά το νόμο καθορίστηκαν τα βασικά αδικήματα σε (2) κατηγορίες, στην πρώτη καθορίζονται συγκεκριμένα 17 αδικήματα ως βασικά και στην δεύτερη κατηγορία εντάσσεται κάθε άλλο αδίκημα που τιμωρείται με ποινή στέρησης της ελευθερίας της οποίας το ελάχιστο όριο είναι άνω των 6 μηνών και από το οποίο προκύπτει περιουσιακό όφελος.

96 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 13 Βασικά αδικήματα (Ν.3691/2008) α) εγκληματική οργάνωση (άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ)), β) τρομοκρατικές πράξεις και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας γ) παθητική δωροδοκία δ) ενεργητική δωροδοκία ε) δωροδοκία δικαστή στ) εμπορία ανθρώπων ζ) απάτη με υπολογιστή η) σωματεμπορία θ) τα προβλεπόμενα στα άρθρα 20, 21, 22 και 23 του ν. 3459/2006 «Κώδικας Νόμου για τα Ναρκωτικά» (ΦΕΚ 103 Α ), ι) τα προβλεπόμενα στα άρθρα 15 και 17 του ν. 2168/1993 «Όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικές ύλες κ.λπ.» ια) τα προβλεπόμενα στα άρθρα 53, 54, 55, 61 και 63 του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς» ιβ) τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 παράγραφοι 1 και 3 του ν.δ. 181/1974 «Περί προστασίας εξ ιοντιζουσών ακτινοβολιών» (ΦΕΚ 347 Α ), ιγ) τα προβλεπόμενα στο άρθρο 87 παράγραφοι 5, 6, 7 και 8 και στο άρθρο 88 του ν. 3386/2005 «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια» (ΦΕΚ 212 Α ),

97 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 14 Βασικά αδικήματα (Ν.3691/2008) ιδ) τα προβλεπόμενα στα άρθρα τρίτο, τέταρτο και έκτο του ν. 2803/2000 «Προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων» (ΦΕΚ 48 Α ), ιε) δωροδοκία αλλοδαπού δημόσιου λειτουργού, όπως προβλέπεται στο άρθρο δεύτερο του ν. 2656/1998 «για την καταπολέμηση της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές» (ΦΕΚ 265 Α ), ιστ) δωροδοκία υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προβλέπεται: α) στα άρθρα 2, 3 και 4 της Σύμβασης περί καταπολέμησης της δωροδοκίας στην οποία ενέχονται υπάλληλοι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2802/2000 (ΦΕΚ 47 Α ) και β) στα άρθρα τρίτο και τέταρτο του ν.2802/2000, ιζ) τα προβλεπόμενα στα άρθρα 29 και 30 του ν. 3340/2005 «Για την προστασία της Κεφαλαιαγοράς από πράξεις προσώπων που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και πράξεις χειραγώγησης αγοράς» (ΦΕΚ 112 Α ),

98 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 15 ιη) τα αδικήματα της φοροδιαφυγής που προβλέπονται στα άρθρα 17,18,και 19 του ν. 2523/1997( Α179) όπως ισχύουν και τα αδικήματα της λαθρεμπορίας που προβλέπονται στα άρθρα 155, 156, και 157 του ν.2360/2001( Α 265) όπως ισχύουν. Αρμόδιες Αρχές 1. Τράπεζα της Ελλάδας 2. Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς 3. Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ) 4. Υπουργείο Οικονομικών (Γεν. Δ/νση Φορολογικών Ελέγχων) 5. Αρχή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) 6. Υπουργείο Δικαιοσύνης 7. Υπουργείο Ανάπτυξης

99 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 16 Αρμοδιότητες Αρμοδίων Αρχών Εποπτεύουν τα υπόχρεα πρόσωπα. Καθοδηγούν με κατάλληλες οδηγίες και εγκυκλίους τα υπόχρεα πρόσωπα, συλλογικά ή ατομικά, ως προς την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, τον καθορισμό πρακτικών συμπεριφοράς έναντι των πελατών, την επιλογή των κατάλληλων πληροφοριακών συστημάτων, την τήρηση αρχείου και την υιοθέτηση εσωτερικών διαδικασιών για τον εντοπισμό ύποπτων ή ασυνήθων συναλλαγών ή δραστηριοτήτων που ενδέχεται να σχετίζονται με τα αδικήματα του ΞΧ/ΧΤ. Εκδίδουν κανονιστικές αποφάσεις με τις οποίες καθορίζουν τα έγγραφα και τα στοιχεία που απαιτούνται για τη διενέργεια από τα υπόχρεα πρόσωπα της πιστοποίησης και επαλήθευσης κατά την εφαρμογή μέτρων συνήθους, απλουστευμένης ή αυξημένης δέουσας επιμέλειας, καθώς και κατά την εφαρμογή ανάλογων μέτρων στις περιπτώσεις που τα πρόσωπα αυτά βασίζονται σε τρίτα μέρη.

100 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 17 Ενημερώνουν τα υπόχρεα πρόσωπα για πληροφορίες και καταστάσεις που αφορούν τη συμμόρφωση ή μη χωρών προς την κοινοτική νομοθεσία και τις Συστάσεις της FATF. Επεξεργάζονται τυπολογίες και τις διανέμουν στα υπόχρεα πρόσωπα. Εποπτικό πλαίσιο Αρμοδίων Αρχών Λαμβάνουν μέτρα για τη συνεχή εκπαίδευση των υπαλλήλων Διενεργούν τακτικούς και έκτακτους ελέγχους στις εγκαταστάσεις των εποπτευόμενων προσώπων Επιβάλλουν πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις για παραβάσεις των υποχρεώσεων που απορρέουν από την νομοθεσία για την αντιμετώπιση του ΞΧ/ΧΤ. Με αποφάσεις που εκδίδουν οι ΑΑ δύναται να διαφοροποιούν τις υποχρεώσεις (ηπιότερες ή αυστηρότερες) που προβλέπονται στον παρόντα νόμο για τα υπόχρεα πρόσωπα λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική τους επιφάνεια

101 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» τη φύση των δραστηριοτήτων τους 18 το βαθμό κινδύνου που ενέχουν οι δραστηριότητές τους Αρχή Καταπολέμησης ΞΧ/ΧΤ & Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.3691/2008 Συνιστάται Επιτροπή με την επωνυμία «Επιτροπή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» Με το Ν.3932/ έγινε τροποποίηση του ανωτέρου άρθρου και πλέον συνίσταται «Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης». Δομή της Αρχής: Α' Μονάδα Διερεύνησης Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών η οποία συγκροτείται από τον Πρόεδρο και επτά (7) μέλη της αρχής. Β' Μονάδα Οικονομικών Κυρώσεων κατά Υπόπτων Τρομοκρατίας η οποία συγκροτείται από τον Πρόεδρο και δύο (2) μέλη της αρχής.

102 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 19 Γ' Μονάδα Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης η οποία συγκροτείται από τον Πρόεδρο και δύο (2) μέλη της αρχής. (στη Μονάδα Γ υποβάλλεται η Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης των υπόχρεων, σύμφωνα με το νόμο 3213/2003). Με το άρθρο 5 του ν.3691/2008 καθορίζονται ως υπόχρεα πρόσωπα μεταξύ άλλων και οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές, οι εταιρείες ορκωτών ελεγκτών λογιστών, οι λογιστές που δεν συνδέονται με σχέση εξηρτημένης εργασίας και οι ιδιώτες ελεγκτές, οι φορολογικοί ή φοροτεχνικοί σύμβουλοι και οι εταιρείες φορολογικών ή φοροτεχνικών συμβουλών. Με το άρθρο 77 του ν.3842/2010, εντάχθηκε στον κατάλογο των «βασικών αδικημάτων» (εγκληματική δραστηριότητα) του άρθρο 3 του Ν. 3691/2008 και τα αδικήματα της φοροδιαφυγής που προβλέπονται στα άρθρα 17,18 και 19 του ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α ), όπως ισχύουν, και τα αδικήματα της λαθρεμπορίας που προβλέπονται στα άρθρα 155, 156 και 157 του ν. 2360/2001 (ΦΕΚ 265 Α ), όπως ισχύουν. Ο αρμόδιος κανονιστικής συμμόρφωσης του ελεγκτικού γραφείου:

103 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 20 Ενημερώνει αμελλητί την Επιτροπή του άρθρου 7 του Ν.3691/2008 όταν γνωρίζει ή έχει σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες ότι διαπράττεται, επιχειρείται να διαπραχθεί, έχει διαπραχθεί ή επιχειρήθηκε να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, Παρέχει αμελλητί στην Επιτροπή του άρθρου 7 ή στην ΕΛΤΕ και σε άλλες δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, κατόπιν αιτήματος αυτών, όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και τα στοιχεία, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπουν οι κείμενες διατάξεις όταν υφίστανται βάσιμες ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) εμπλέκεται σε νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και η γνώση των ενδείξεων προέρχεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια άσκησης του επαγγέλματός του, όταν υφίστανται βάσιμες ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) έχει εμπλοκή στην νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ταυτόχρονα πιστεύει ότι κάποιο άλλο υπόχρεο πρόσωπο έχει ήδη κάνει αναφορά.

104 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Η ευθύνη απορρέει και από την τήρηση I.A.S. όπου γίνεται αναφορά ότι ο ελεγκτής πρέπει να λαμβάνει υπόψη την περίπτωση ότι ο πελάτης ενδεχομένως να εμπλέκεται σε περιπτώσεις Ξ.Χ. ή άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, (ISQC) Κατά το σχεδιασμό και τη διενέργεια του ελέγχου με σκοπό τη μείωση του κινδύνου, σε αποδεκτά χαμηλό επίπεδο, ο ελεγκτής οφείλει να διερευνά τον κίνδυνο ύπαρξης ουσιωδών ανακριβειών στις οικονομικές καταστάσεις οφειλόμενων σε απάτη. (ISA 240). Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 29 περ. β του ν. 3691/2008, όπως ισχύει, για περιπτώσεις που διαπιστώνονται φορολογικές παραβάσεις, οι οποίες αποτελούν βασικά αδικήματα του νόμου, 3691 όπως ισχύει (άρθρο 3 περ. ιη ), απαιτείται η αποστολή αναφορών στην «Αρχή»: Μη υποβολή δήλωσης ή υποβολή ανακριβούς δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος (απόκρυψη εισοδήματος ανά διαχειριστική περίοδο) και αποφυγή πληρωμής Φόρου Πλοίων, α) άνω των (άρθ. 17 παρ. 2β και 4 του ν. 2523/1997), για αδικήματα που τελέστηκαν από 13/12/2005 έως και 4/8/2008 και β) άνω των (άρθ. 17 του ν. 2523/1997, όπως ισχύει), για αδικήματα που τελέστηκαν από 5/8/2008 και εφεξής. 21

105 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 22 Έκδοση ή αποδοχή εικονικών φορολογικών στοιχείων για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής (άρθ. 19 παρ. 1 εδάφιο δεύτερο του ν. 2523/1997), α) άνω των , για αδικήματα που τελέστηκαν από 13/12/2005 έως και 4/8/2008, β) άνω των 3.000, για αδικήματα που τελέστηκαν από 5/8/2008 έως 22/4/2010 Μη απόδοση ή ανακριβής απόδοση Φ.Π.Α. και λοιπών παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, α) άνω των σε ετήσια βάση (άρθ. 18 παρ. 1β ν. 2523/1997) για αδικήματα που τελέστηκαν από 13/12/2005 έως και 4/8/2008, β) άνω των σε ετήσια βάση (άρθ. 18 του ν. 2523/1997) για αδικήματα που τελέστηκαν από 5/8/2008 έως 29/9/2010 και γ) ανεξαρτήτως ποσού (άρθ. 18 του ν. 2523/1997, όπως ισχύει) για αδικήματα που τελέστηκαν από 30/9/2010 και εφεξής Έκδοση πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων, καθώς και αποδοχή εικονικών φορολογικών στοιχείων ή νόθευση τέτοιων στοιχείων, ανεξαρτήτως της αξίας των εν λόγω φορολογικών στοιχείων (άρθ. 19 παρ. 1 του ν. 2523/1997, όπως τροποποιήθηκε με το άρθ. 77 παρ. 1 του ν. 3842/2010) Μη καταβολή χρεών προς τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΔΟΥ) και τα τελωνεία, χρεών προς το δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις

106 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 23 επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών, για χρέη άνω των Η ευθύνη του ελεγκτή συνίστανται στον εντοπισμό και αναφορά προς την Αρμόδια Αρχή, ύποπτων ή ασυνηθών συναλλαγών για περαιτέρω διερεύνηση

107 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 24 ΥΠΟΠΤΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ: Η συναλλαγή ή οι συναλλαγές ή δραστηριότητες από τις οποίες εκτιμάται ότι προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις ή υπόνοιες για πιθανή απόπειρα ή διάπραξη των αδικημάτων του άρθρου 2 του παρόντος νόμου ή για εμπλοκή του συναλλασσόμενου ή του πραγματικού δικαιούχου σε εγκληματικές δραστηριότητες, με βάση την αξιολόγηση των στοιχείων της συναλλαγής (φύση της συναλλαγής, κατηγορία χρηματοπιστωτικού μέσου, συχνότητα, πολυπλοκότητα και ύψος της συναλλαγής, χρήση ή μη μετρητών) και του προσώπου (επάγγελμα, οικονομική επιφάνεια, συναλλακτική ή επιχειρηματική συμπεριφορά, φήμη, παρελθόν, επίπεδο διαφάνειας του νομικού προσώπου - πελάτη, άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά). ΑΣΥΝΗΘΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ: Η συναλλαγή ή οι συναλλαγές ή δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τη συναλλακτική, επιχειρηματική ή επαγγελματική συμπεριφορά του συναλλασσομένου ή του πραγματικού δικαιούχου ή με την οικονομική τους επιφάνεια ή που δεν έχουν προφανή σκοπό ή κίνητρο οικονομικής, επαγγελματικής ή προσωπικής φύσεως.

108 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 25 Ως ασυνήθης ή ύποπτη συναλλαγή νοείται αυτή που δεν έχει προφανή οικονομικό ή σαφή νόμιμο λόγο. Το ερώτημα που υφίσταται είναι ποια θα μπορούσαν να θεωρηθούν «επαρκή και κατάλληλα στοιχεία» η χρήση των οποίων θα αποτελούσε κριτήριο αξιολόγησης των συναλλαγών και τον διαχωρισμό σε αυτές που είναι «κανονικές και συνήθεις» και σε εκείνες που είναι ύποπτες και ασυνήθεις».

109 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 26 Ευθύνη του Ελεγκτή Λοιπές Διατάξεις που αφορούν τον Νόμιμο Ελεγκτή: ΕΛΤΕ: την 16/04/2010 εκδόθηκε κανονιστική πράξη της ΕΛΤΕ με Α.Π /1570 για θέματα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Στην ανωτέρω κανονιστική πράξη καθορίζονται: ζητήματα κανονιστικής συμμόρφωσης των νόμιμων ελεγκτών και των ελεγκτικών γραφείων. Υιοθέτηση κατάλληλης πολιτικής για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, λαμβάνοντας υπόψη τα αναφερόμενα στο κεφ. 3 οδηγίας της FATF για τους λογιστές.

110 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 27 ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΞΧ & ΧΤ Οι νόμιμοι ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία θα πρέπει να υιοθετούν κατάλληλες πολιτικές και διαδικασίες προκειμένου να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον κίνδυνο από ΞΧ και ΧΤ. Οι ελεγκτές θα πρέπει να προβαίνουν στην διαβάθμιση των πελατών σε τρεις τουλάχιστον κατηγορίες κινδύνου: χαμηλού - κανονικού υψηλού. Παράμετροι διαβάθμισης του κινδύνου είναι: τον κίνδυνο που απορρέει από την επιχειρηματική δραστηριότητα των πελατών τους, τον κίνδυνο που απορρέει από συναλλαγές που ευνοούν την ανωνυμία του πελάτη, τη χώρα προέλευσης ή προορισμού των κεφαλαίων του πελάτη, την εν γένει επιχειρηματική συμπεριφορά του πελάτη, χώρα προέλευσης και προορισμού των κεφαλαίων νομικό καθεστώς και χώρα ίδρυσης του νομικού προσώπου πραγματικός δικαιούχος του νομικού προσώπου απόκλιση από το οικονομικό/συναλλακτικό προφίλ του πελάτη όγκος, μέγεθος και είδος των επιχειρηματικών συναλλαγών τομέας δραστηριοποίησης του νομικού προσώπου

111 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 28 ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΞΧ & ΧΤ Ως «πραγματικός δικαιούχος» νοείται: Το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει η εταιρεία ή ελέγχεται από αυτά δια του ελέγχου αμέσως ή εμμέσως επαρκούς ποσοστού των μετοχών ύψους 25% τουλάχιστον Το φυσικό πρόσωπο ή τα φυσικά πρόσωπα τα οποία ασκούν κατ άλλον τρόπο έλεγχο στη διαχείριση της εταιρείας. Η διαχείριση του κινδύνου ΞΧ και ΧΤ είναι συνεχής και δυναμική διαδικασία κατά συνέπεια οι διαδικασίες τα συστήματα και οι έλεγχοι. αναθεωρούνται

112 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 29 ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΞΧ & ΧΤ Τα μέτρα δέουσας επιμέλειας σχετίζονται με την: Επαλήθευση και την πιστοποίηση της ταυτότητας του πελάτη (νομικό ή φυσικό πρόσωπο), Εξέταση της φύσης της επαγγελματικής συνεργασίας, Παρακολούθηση και αναθεώρηση του κινδύνου που απορρέει από την επαγγελματική συνεργασία. Απλουστευμένη Δέουσα Επιμέλεια: όταν ο πελάτης είναι Π.Ι. που εδρεύει είτε στην Ε.Ε. είτε σε τρίτη χώρα με ισοδύναμο καθεστώς, εταιρεία εισηγμένη, επενδυτική εταιρεία, ελληνική δημόσια αρχή ή ΝΠΔΔ, δημ. αρχές ή δημ. οργανισμοί οι οποίοι πληρούν ορισμένα κριτήρια, στη περίπτωση του ηλεκτρονικού χρήματος, εφόσον η νομισματική αξία που είναι αποθηκευμένη στο ηλεκτρονικό απόθεμα, αν αυτό δεν μπορεί να επαναφορτιστεί, ή δεν

113 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 30 υπερβαίνει τα 150 ευρώ ή εφόσον το ηλεκτρονικό απόθεμα μπορεί να επαναφορτιστεί, το συνολικό ποσό των συναλλαγών για ένα έτος δεν υπερβαίνει τα ευρώ

114 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Πελάτες Υψηλού Κινδύνου (αυξημένη δέουσα επιμέλεια): 31 Στις περιπτώσεις που τα ελεγκτικά γραφεία εκτιμούν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος, επιδεικνύουν αυξημένη δέουσα επιμέλεια επαναξιολογώντας τουλάχιστον ετησίως τους πελάτες και τη συναλλακτική τους σχέση, και για αυτόν τον λόγο συντάσσεται έκθεση στην οποία αναφέρονται τα αποτελέσματα της επαναξιολόγησης. Ενδεικτικές Πληροφορίες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή μέτρων αυξημένης σε: 1. Πελάτες που περιλαμβάνονται σε καταστάσεις περιοριστικών μέτρων, 2. Πελάτες για τους οποίους υφίσταται αρνητική δημοσιότητα, που σχετίζεται με εγκληματική δραστηριότητα, 3. Πελάτες των οποίων η προσωπική και επαγγελματική τους πορεία δημιουργεί δυσχέρεια ή αδυναμία του εντοπισμού της πηγής των κεφαλαίων τους, 4. Πελάτες που αρνούνται να προσκομίσουν έγγραφα πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας τους,

115 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Καζίνο ή εταιρείες διοργάνωσης τυχερών παιγνίων εφόσον δεν έχουν αδειοδοτηθεί στην Ε.Ε. 6. Πολιτικώς Εκτεθειμένα Πρόσωπα (PEPs): μέλη κοινοβουλίων, μέλη ελεγκτικών δικαστηρίων, πρεσβευτές, μέλη διοικητικού συμβουλίου κρατικών επιχειρήσεων, Φ.Π. με σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, πρόσωπα γνωστά ως στενοί συνεργάτες τους 6. Μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και ενώσεις 7. Μη κάτοικοι σε χώρα εντός της Ε.Ε. 8. Εταιρείες με ανώνυμες μετοχές (Πιστοποιούν την ταυτότητα των πραγματικών δικαιούχων των νομίμων εκπροσώπων και των ατόμων που είναι εξουσιοδοτημένα να χειρίζονται τους λογαριασμούς της εταιρείας, ενημερώνονται για κάθε αλλαγή στην ιδιοκτησία, διερευνούν αν δραστηριοποιούνται εντός της χώρας ή εκτός). 9. Υπεράκτιες εταιρείες (offshore) (εντοπισμός πραγματικού δικαιούχου, απαιτείται Είτε δήλωση του νομίμου εκπροσώπου, Είτε πιστοποίηση από αρμόδιο για χρηματοδοτήσεις στέλεχος του ΠΙ. Βεβαίωση από τον νόμιμο εκπρόσωπο για αλλαγές, διερευνούν αποκλίσεις πραγματικής και αναμενόμενης κίνησης)

116 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Trust: όνομα, ημερομηνία σύστασης, ταυτότητα εμπλεκομένων, φύση και σκοπό της σύστασης, δραστηριοτήτες του σχήματος, πηγή και προέλευση των χρημάτων. 11. Πελάτες με σημαντικό χαρτοφυλάκιο Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Αποτελούν βασικό αντικείμενο συζητήσεων σε όλα τα σεμινάρια για εντοπισμό ύποπτων συναλλαγών. τον Αποτελεί έναν ενδεικτικό κατάλογος ο οποίος θα πρέπει να ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να ενσωματώνει σύγχρονες τεχνικές καταπολέμησης του φαινομένου του Ξ.Χ. Χ.Τ. Η Τράπεζας της Ελλάδος ως αρμόδια αρχή έχει εκδώσει την εγκύκλιο υπ αριθμ. 285/ «Ενδεικτική τυπολογία ασυνηθών ή ύποπτων συναλλαγών κατά την έννοια των παραγράφων του άρθρου 4 του ν. 3691/2008» απευθυνόμενη προς τα υπόχρεα πρόσωπα τα οποία εποπτεύει.

117 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 34 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 1. Διενεργούνται συναλλαγές (πχ αγορές ακινήτων) στις οποίες εμπλέκονται πρόσωπα τα οποία στερούνται την οικονομική δυνατότητα να διεξάγουν οικονομικές συναλλαγές υψηλών ποσών. 2. Διενεργούνται συναλλαγές (αγοραπωλησίες ακινήτων) από τρία μέρη ή αντιπρόσωπους χωρίς μεσολάβηση ή εμφάνιση του πραγματικού δικαιούχου. (εξουσιοδοτημένος δικηγόρος ή νομικός σύμβουλος για παραλαβή ή παράδοση επιταγής κατά την σύνταξη του οριστικού συμβολαίου). 3. Διενεργούνται συναλλαγές μέσω μεσιτών που είναι ξένοι υπήκοοι ή μη κάτοικοι για φορολογικούς λόγους. 4. Διενεργούνται συναλλαγές που εμπεριέχουν ένα ιδιωτικό συμφωνητικό, χωρίς βούληση να επικυρωθεί από συμβολαιογράφο ή δικηγόρο, ή όταν υπάρχει έκφραση βούλησης αλλά τελικά δεν επικυρώνεται στην πράξη. 5. Διενεργούνται συναλλαγές στις οποίες περιλαμβάνονται συμβόλαια που εμπεριέχουν ποινική ρήτρα σε περίπτωση που η αγοραπωλησία δεν πραγματοποιηθεί γεγονός το οποίο δεν αποτελεί σύνηθες στην επιχειρηματική πρακτική. Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις

118 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 35 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 6. Διενεργούνται συναλλαγές στις οποίες τα εμπλεκόμενα μέρη: o δεν επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα χαρακτηριστικά της περιουσίας (πχ. ποιότητα της κατασκευής, τοποθεσία, ημερομηνία παράδοσης κ.λπ.). o δεν επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να αποκομίσουν καλύτερη τιμή ή να βελτιώσουν τους όρους των συναλλαγών αυτών. o επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην γρήγορη ολοκλήρωσή της χωρίς να υπάρχει ευαγής σκοπός. o επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αγορά ακινήτων σε συγκεκριμένες περιοχές χωρίς να λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους την τιμή αγοράς. o διενεργούνται αγορές ακινήτων χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια ιδιαίτερη μελέτη ή έρευνα αγοράς. 7. Διενεργούνται συναλλαγές που αφορούν την ίδια ακίνητη περιουσία οι οποίες διενεργούνται και ολοκληρώνονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα η μία στην άλλη (π.χ. αγορά και άμεση πώληση περιουσίας) και οι οποίες συνεπάγονται μία σημαντική αύξηση ή μείωση τιμής σε σύγκριση με την τιμή αγοράς. 8. Συνάπτονται συναλλαγές με αξία σημαντικά διαφορετική (πολύ Ενσώματες Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις

119 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» υψηλότερη ή πολύ χαμηλότερη) από την πραγματική αξία της ακίνητης περιουσίας. Ακινητοποιήσεις 36

120 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 37 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 9. Πώληση οικοπέδου ακολουθούμενη από δήλωση ολοκλήρωσης της ανέγερσης νέου κτιρίου σε διάστημα λιγότερο από τον ελάχιστο χρόνο που χρειάζεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή, έχοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της. 10. Δήλωση ολοκλήρωσης ανέγερσης νέου κτιρίου από εταιρία με έδρα στο εξωτερικό και χωρίς μόνιμες εγκαταστάσεις στην Ελλάδα και η οποία αναφέρει ότι οι οικοδομικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί με δικά της έξοδα χωρίς καμία υπεργολαβία. 11. Πραγματοποιείται μεταφορά ποσού από το λογαριασμό ενός νομικού προσώπου σε άλλο νομικό πρόσωπο με τον ίδιο πραγματικό δικαιούχο, με προσκόμιση ιδιωτικού συμφωνητικού σύναψης δανείου ως δικαιολογητικού, στο οποίο αναφέρονται ασυνήθεις όροι, π.χ. παρέχεται δάνειο χωρίς εξασφάλιση ή χωρίς αποπληρωμή τόκων ή αποπληρωμή του με μία δόση κτλ. 12. Η εταιρεία καταβάλει προς άλλη εταιρεία του εσωτερικού σημαντικά ποσά βάσει ιδιωτικών συμφωνητικών τα οποία δε φέρουν υπογραφή και σφραγίδα δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας για παροχή υπηρεσιών. 13. Εταιρεία φέρεται να επενδύει σε άλλες εταιρείες χωρίς να υπάρχει άμεση σχέση των μεταξύ τους δραστηριοτήτων τους. Οι Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Συμμετοχές Συμμετοχές Συμμετοχές

121 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» επενδύσεις συνδυάζονται με αυξήσεις κεφαλαίων των εταιρειών προς επένδυση. 38

122 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Εταιρεία φέρεται να επενδύει σε συμμετοχές άλλων εταιρειών (χωρίς να περιλαμβάνεται στο καταστατικό της ως σκοπός) τις οποίες να μεταπωλεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Από την συναλλαγή προκύπτει σημαντικό οικονομικό όφελος. Οι εταιρείες προς επένδυση παρουσιάζουν μη ουσιώδη οικονομικά μεγέθη. 15. Διαπιστώνεται συχνή μεταβίβαση μετοχών εξωχώριας εταιρείας ή εταιρείας με ανώνυμες μετοχές, που μπορεί να συνεπάγεται αδυναμία εντοπισμού του πραγματικού δικαιούχου. 16. Εταιρεία φέρεται να επενδύει σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό σε χώρες στις οποίες δεν εφαρμόζονται μέτρα για το Ξ.Χ. Επιπλέον στις χώρες αυτές δεν υπάρχει υποχρέωση των εταιρειών για σύνταξη και δημοσιοποίηση οικονομικών καταστάσεων. 17. Εμφανίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ της περιγραφής του εμπορεύματος στην φορτωτική και στο τιμολόγιο 18. Εμφανίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ της περιγραφής του εμπορεύματος στην φορτωτική (ή στο τιμολόγιο) και στα πραγματικά μεταφερόμενα αγαθά τα οποία παραδίδονται στην εταιρεία. 19. Προμήθεια υλικών ή εμπορευμάτων από χώρες οι οποίες δεν είναι σύνηθες η παραλαβή τους. (πχ offshore εταιρείες σε χώρες όπως Panamas, V.I., M.H. φέρεται να είναι προμηθευτές εμπορευμάτων υλικών, μηχανημάτων κτλ) Συμμετοχές Συμμετοχές Συμμετοχές Αγορές Αποθεμάτων Υποχρεώσεις

123 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Το μέγεθος του φορτίου εμφανίζεται ασυνεπές με τη συνήθη κλίμακα εμπορικών δραστηριοτήτων του εξαγωγέα ή του εισαγωγέα. 21. Ο τύπος του μεταφερόμενου εμπορεύματος θεωρείται «υψηλού ρίσκου», π.χ. αγαθά υψηλής αξίας χαμηλού όγκου (για παράδειγμα ηλεκτρονικά είδη, κινητά, κτλ), τα οποία έχουν υψηλό κύκλο εργασιών και δυσκολίες αποτίμησης. 22. Ο τύπος του μεταφερόμενου εμπορεύματος εμφανίζεται ασυνεπής με τη συνήθη εμπορική δραστηριότητα του εξαγωγέα ή του εισαγωγέα. 23. Η αποστολή του εμπορεύματος δεν παρουσιάζει λογική από οικονομικής απόψεως, π.χ. χρησιμοποίηση δωδεκάμετρου εμπορευματοκιβωτίου για μεταφορά μικρής ποσότητας σχετικά χαμηλής αξίας αγαθών. 24. Γίνεται μεταφορά του εμπορεύματος σε (ή από) μία περιοχή θεωρούμενη ως «υψηλού ρίσκου» όσον αφορά το ξέπλυμα χρήματος. 25. Το εμπόρευμα μεταφέρεται από το ένα μεταφορικό μέσο στο άλλο μέσω ενός ή πολλών περιοχών χωρίς προφανή οικονομική αιτία. 26. Η μέθοδος πληρωμής εμφανίζεται ασυνεπής με το βαθμό κινδύνου της συναλλαγής, π.χ. χρησιμοποιείται προπληρωμή για εμπόρευμα από ένα νέο προμηθευτή με έδρα σε χώρα «υψηλού ρίσκου». Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις Αποθεμάτων Υποχρεώσεις

124 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 27. Παρατηρείται αυξημένο κόστος μεταφοράς των εισαγόμενων αγαθών σε σχέση με το κόστος αγοράς τους. Αποθεμάτων 41

125 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Εντοπίζονται σημαντικές διαφορές (ελλείμματα ή και πλεονάσματα) στην απογραφή τέλους χρήσης μεταξύ της φυσικής απογραφής και των δεδομένων στα βιβλία της επιχείρησης, χωρίς να υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση. 29. Πληρωμή σε μέλη διοίκησης ή τρίτους με έκδοση επιταγών χωρίς πραγματοποίηση της εμπορικής συναλλαγής. 30. Απότομη αύξηση του αριθμού νέων πελατών άγνωστων προς το τμήμα πωλήσεων, και διαδικασία αποδοχής και ολοκλήρωσης της συναλλαγής πωλήσεων η οποία δεν συνάδει με τα προβλεπόμενα του εσωτερικού κανονισμού μιας επιχείρησης. 31. Σημαντικές διαφορές στην επιβεβαίωση των κονδυλίων των οικονομικών καταστάσεων με φυσικές καταμετρήσεις και εξωτερικές επιβεβαιώσεις πχ: πελάτες, προμηθευτές, τράπεζες, αποθέματα. 32. Μη λήψη απαντήσεων σε επιβεβαιωτικές επιστολές από πελάτες ή προμηθευτές, τράπεζες. 33. Η εταιρεία χρησιμοποιεί ένα τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο διενεργούνται «ένα μείγμα» από διαφορετικές κινήσεις, πληρωμή μισθοδοσίας, πληρωμές προμηθευτών, εισπράξεις πελατών, κτλ. 34. Διατήρηση υψηλών διαθεσίμων σε μετρητά (ταμείο) διαχρονικά το οποίο δεν αποτελεί συνήθης επιχειρηματική πρακτική. Αποθεμάτων Απαιτήσεις Απαιτήσεις Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Διαθέσιμα

126 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 43 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 35. Η επιχείρηση διαθέτει πολλούς λογαριασμούς σε διάφορες περιοχές στις οποίες γίνονται συναλλαγές χωρίς να υπάρχει αποδεδειγμένη δραστηριότητα της επιχείρησης σε εκείνες τις περιοχές. 36. Χρησιμοποιούνται λογαριασμοί στους οποίους διενεργούνται συναλλαγές σημαντικών ποσών (χρεώσεις και πιστώσεις) οι οποίες όμως δεν συσχετίζονται πάντα με τις κανονικές επιχειρηματικές συναλλαγές της επιχείρησης (πχ εξόφληση τιμολογίων, μισθοδοσίας πληρωμή φόρων κτλ). 37. Μέλη διοίκησης ή μέτοχοι της εταιρείας φέρεται να χρησιμοποιούν προσωπικούς τους λογαριασμούς για ολοκλήρωση των συναλλαγών της εταιρείας με πράξεις άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων. 38. Εταιρεία φέρεται να χορηγεί δάνεια σε προσωπικό ή στελέχη για τους οποίους καθίσταται δύσκολη η επαλήθευσή τους (δάνεια σε υπαλλήλους υποκαταστημάτων εξωτερικού ή στελέχη πωλήσεων κτλ) 39. Ύπαρξη σημαντικών απαιτήσεων από μέλη Δ.Σ. ή μετόχους τα οποία εμφανίζονται διαχρονικά και δεν εξυπηρετούν επιχειρηματικούς σκοπούς της εταιρείας. Διαθέσιμα Διαθέσιμα Απαιτήσεις Απαιτήσεις Απαιτήσεις

127 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 44 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 40. Πελάτης επωφελείται της δυνατότητάς του να αγοράσει προϊόντα από το εξωτερικό χωρίς Φ.Π.Α., τα οποία μεταπωλεί εκδίδοντας εικονικά φορολογικά στοιχεία στην εσωτερική-εθνική αγορά, εισπράττοντας Φ.Π.Α. τον οποίο όμως δεν αποδίδει στο Δημόσιο αλλά εξαφανίζεται οικειοποιώντας τον. 41. Λαμβάνεται δάνειο ύψους ισόποσου με την αποπληρωμή του Φ.Π.Α. που χρειάζεται για την αρχική χρηματοδότηση της συναλλαγής. 42. Οι εταιρίες που εμπλέκονται στη ροή των αγοραπωλησιών πουλάνε μόνο σε ενδιάμεσους εμπόρους και όχι σε τελικούς χρήστες. 43. Η εταιρεία αποφασίζει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών και σε σύντομο χρονικό διάστημα αποφασίζεται η μείωση του και επιστροφή μετρητών σε μετόχους. 44. Εταιρεία φέρεται να καταγράφει πωλήσεις κάτω του κόστους για περισσότερες από μία χρήση δημιουργώντας σημαντικές ζημίες, χωρίς ωστόσο να αυτό να δημιουργεί πρόβλημα στην συνέχισή της δραστηριότητας της επιχείρησης (να ακολουθούν συνεχείς αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου). 45. Η εταιρεία εμφανίζει σημαντική υποχρέωση προς τράπεζα ή προμηθευτή σε σχέση με οικονομικά δεδομένα, η οποία εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις χωρίς όμως να υπάρχει ΦΠΑ ΦΠΑ ΦΠΑ Κεφάλαιο Κεφάλαιο Υποχρεώσεις

128 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» σημαντική πίεση από το συμβαλλόμενο μέρος για την είσπραξη της. 45

129 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 46 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 46. Η εταιρεία φέρεται να συμβάλλεται για δάνειο με πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού και χωρίς η διοίκηση να δείχνει ιδιαίτερη επιμέλεια για τους όρους της σύμβασης του δανείου αλλά περισσότερο για την εκταμίευση του Δάνεια/ Υποχρεώσεις 47. Η εταιρεία φέρεται να συμβάλλεται για χρηματοδότηση από εξωτερικό χωρίς η συναλλαγή να τεκμηριώνεται με επάρκεια. (απουσία δανειακών συμβάσεων, ή γενικοί όροι χρηματοδότησης, απουσία έρευνας αγοράς, απουσία παροχής εξασφαλίσεων). 48. Η εταιρεία φέρεται να συμβάλλεται για χρηματοδότηση από πιστωτικό ίδρυμα (εσωτερικού ή εξωτερικού) με γενικούς όρους σχετικά με την χρήση των δανειακών κεφαλαίων. Επίσης παρατηρούνται ασυνήθεις όροι για την αποπληρωμή του (μη καταβολή δόσεων ή χαμηλές δόσεις στα πρώτα χρόνια, συνολική αποπληρωμή του δανείου σε διάστημα 3 ή 5 ετών (ballon payment) 49. Παρατηρείται μη εμφάνιση δανειακών υποχρεώσεων στις οικονομικές καταστάσεις ή απεικόνισή αυτών σε διαφορετικά κονδύλια των οικονομικών καταστάσεων από ότι θα έπρεπε ( σε βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αντί μακροπρόθεσμες, στους πιστωτές διάφοροι). 50. Μισθοδοσία ανύπαρκτων υπαλλήλων ή υπαλλήλων που έχουν Δαπάνες

130 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» αποχωρήσει πρόσφατα για τα οποία δεν γίνονται ενέργειες εκ μέρους της επιχείρησης για διεκδίκηση τους. 47

131 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Καταβολή σημαντικών ποσών αποζημιώσεων σε υπαλλήλων ή Δαπάνες στελέχη χωρίς να προκύπτει λογική αιτιολόγηση τους. 52. Η εταιρεία καταβάλει στο εξωτερικό και ειδικά σε χώρες με Δαπάνες ευνοϊκότερο συντελεστή σημαντικά ποσά δαπανών ως πληρωμή για παροχή υπηρεσιών που βασίζονται σε ιδιωτικά συμφωνητικά τα οποία δε φέρουν υπογραφή και σφραγίδα δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας 53. Διενεργούνται συναλλαγές για πληρωμή δαπανών για Δαπάνες διαφημιστικούς λόγους, για ανάπτυξη δικτύου, αναζήτηση νέων πελατών κτλ οι οποίες είναι σημαντικές σε αξία άλλα δεν έχουν εμφανή αποτέλεσμα (μικρό μερίδιο αγοράς, χαμηλός τζίρος, δεν αποτελεί χαρακτηριστικό αγοράς του κλάδου κτλ). Οι πληρωμές αυτές μπορεί να διενεργούνται είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό της χώρας. 54. Καταβάλλονται ιδιαίτερα σημαντικές αμοιβές σε εταιρείες Δαπάνες συμβούλων (είτε εντός είτε εκτός της χώρας) για την μελέτη της αγοράς άλλων επιχειρήσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα. 55. Γίνονται πληρωμές για δαπάνες (σε συχνή βάση) σε εταιρείες οι Δαπάνες οποίες στα τιμολόγια αναγράφουν γενική περιγραφή της παρεχόμενης υπηρεσίας πχ συμβουλευτικές υπηρεσίες, στα οποία η αξία είναι κάτω των , Εταιρεία αποκτά σημαντικής αξίας περιουσιακά στοιχεία (π.χ., Δαπάνες

132 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» σκάφη, αυτοκίνητα πολυτελείας, προσωπικές κατοικίες κτλ), ενώ αυτό το είδος των συναλλαγών δεν συνάδει με τη συνήθη επιχειρηματική πρακτική. Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Εταιρεία συνάπτει ασφαλιστικό συμβόλαιο με γενικούς όρους και χωρίς σαφή σκοπό ενώ υπάρχει απροθυμία να αποκαλύψει τους λόγους σύνταξής του. 58. Εταιρεία φέρεται σε τακτά χρονικά διαστήματα να εισπράττει ασφαλιστικές αποζημιώσεις από καταστροφές α υλών, κλοπής αποθεμάτων, καταστροφές μηχανολογικού εξοπλισμού κτλ ή και το αντίθετο να πληρώνει αποζημιώσεις για αντίστοιχους λόγους. 59. Η εταιρεία δέχεται κατά την σύνταξη ασφαλιστικών συμβολαίων μη συνήθεις και ασαφής όρους. 60. Διενεργούνται συναλλαγές από πρόσφατα ιδρυθέντα νομικά πρόσωπα, όπου το ποσό είναι υψηλό σε σύγκριση με τα περιουσιακά τους στοιχεία. (αγορά ακινήτων, επένδυση σε άλλη επιχείρηση κτλ). 61. Διενεργούνται συναλλαγές που εμπλέκουν νομικά πρόσωπα που έχουν σταματήσει τη δραστηριότητά τους ή που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. 62. Διενεργούνται συναλλαγές που περιλαμβάνουν ιδρύματα, πολιτιστικούς συλλόγους ή μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και τα χαρακτηριστικά της συναλλαγής δεν εμπίπτουν στο σκοπό των ως Δαπάνες / Υποχρεώσεις Δαπάνες / έσοδα Δαπάνες / Υποχρεώσεις Διάφορες Συναλλαγές

133 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» άνω οργανισμών. 63. Διενεργούνται συναλλαγές που περιλαμβάνουν νομικά πρόσωπα τα οποία, παρόλο που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα, έχουν πραγματικό δικαιούχο ξένο υπήκοο, ο οποίος μπορεί να είναι ή όχι κάτοικος Ελλάδας. 50

134 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Διενεργούνται σημαντικές συναλλαγές με νέους πελάτες των οποίων η διεύθυνση είναι άγνωστη, πιστεύεται ότι είναι ανακριβής, ή που είναι απλά μία διεύθυνση αλληλογραφίας (π.χ. θυρίδα, κ.τ.λ.). 65. Διενεργούνται συναλλαγές μέσω νομικού προσώπου στις οποίες τα εμπλεκόμενα μέρη είναι ξένοι υπήκοοι ή μη κάτοικοι για φορολογικούς σκοπούς και: o ο μόνος τους σκοπός είναι μια κεφαλαιακή επένδυση (π.χ. δεν επιδεικνύουν ενδιαφέρον στο να κατοικήσουν στην ιδιοκτησία που αγοράζουν, ακόμη και προσωρινά, κ.λπ.). o ενδιαφέρονται για μεγάλου μεγέθους επενδύσεις (π.χ. αγορά μεγάλων οικοπέδων για κατασκευή σπιτιών, αγορά ολοκληρωμένων κατασκευών, δημιουργία εταιριών που σχετίζονται με κλάδους παροχής υπηρεσιών για διακοπές/ αναψυχή, κ.λπ.). 66. Διενεργούνται συναλλαγές μέσω μεσιτών που ενεργούν εκ μέρους ομάδων με συσχετιζόμενα φυσικά ή νομικά πρόσωπα (π.χ. με οικογενειακούς ή εταιρικούς δεσμούς, με κοινή εθνικότητα, με κοινή διεύθυνση κατοικίας, με παραπλήσιες επωνυμίες κ.λπ.). 67. Παρατηρείται απροθυμία ή δυσφορία των υπευθύνων της επιχείρησης να αποδεχτούν έκτακτους ελέγχους καταμετρήσεων εμπορευμάτων / υλικών α ύλων κτλ από την ελεγκτική ομάδα. Συναλλαγές με νέους πελάτες Συναλλαγές με νομικά πρόσωπα

135 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 52 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 68. Διενεργείται συναλλαγή στην οποία εμπεριέχεται η χρήση επαναλαμβανόμενα τροποποιημένων συμβάσεων ή συχνά παρατεινομένων πιστωτικών επιστολών. 69. Εταιρεία συμβάλλεται με νομικό πρόσωπο η οποία έχει έδρα σε χώρα στην οποία υπάρχουν ελλείψεις στους τομείς της καταγραφής και διαρκής παρακολούθησης των φυσικών ή/ και νομικών προσώπων που ασκούν τον πραγματικό επιχειρησιακό έλεγχο. 70. Γίνεται προσπάθεια απόκρυψης του πραγματικού δικαιούχου μέσω πολύπλοκης δομής ξένων εταιριών, π.χ. όταν οι εταιρίες, η διοίκηση, οι τραπεζικοί λογαριασμοί και οι μέτοχοι είναι όλοι σε διαφορετικές χώρες. 71. Σύναψη δανείου μιας εταιρίας με μια άλλη η οποία είναι φαινομενικά ανεξάρτητη, είναι ασυνήθης, όταν π.χ. παρέχεται δάνειο χωρίς εξασφάλιση ή χωρίς αποπληρωμή τόκων ή χωρίς πραγματικό οικονομικό σκοπό. 72. Διενεργούνται συναλλαγές στις οποίες εμπλέκονται φυσικά ή νομικά πρόσωπα από χώρα υψηλού ρίσκου όσον αφορά τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής. 73. Υφίσταται συνεργασία προμηθευτή τα προϊόντα του οποίου έχουν

136 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» διπλή χρήση ή/και στρατιωτικές εφαρμογές. Πχ επισκευάζει τόσο αυτοκίνητα όσο και όπλα. εξάρτημα 53

137 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Η αξία του μεταφερόμενου εμπορεύματος είναι υψηλή, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει ότι έχει εξειδικευμένη χρήση ή ότι είναι υψηλής τεχνολογίας. 75. Εταιρεία συναλλάσσεται με νομικό σύμβουλο ο οποίος φέρεται να χρησιμοποιεί τους προσωπικούς του λογαριασμούς για πράξεις φυσικών ή νομικών προσώπων που εκπροσωπεί. 76. Ασυνήθης αύξηση πωλήσεων προς την λήξη της περιόδου - επιστροφή πωλήσεων στις αρχές του νέου έτους ή εκπτώσεις τζίρου που δεν συσχετίζονται με τις υπάρχουσες συμβάσεις και τακτοποίηση αυτών στις αρχές της νέας περιόδου 77. Η εταιρεία έχει ιστορικό συχνής αλλαγής σημαντικών στελεχών (οικονομικός Δ/ντης, λογιστές, ορκωτούς, συμβούλους) ή επιχείρηση η οποία λειτουργεί χωρίς να διαθέτει ικανοποιητικό αριθμό στελεχών, χωρίς το αναγκαίο προσωπικό και υλικοτεχνική δομή 78. Τα δεδομένα των οικονομικών καταστάσεων μιας επιχείρησης δεν είναι ομοειδή του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται ή τα οικονομικά στοιχεία είναι αντίθετα με την πορεία του κλάδου. 79. Σε ένα ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα διενεργούνται δωρεές ή χορηγίες από φυσικά ή νομικά πρόσωπα σημαντικών ποσών τα οποία μεταφέρονται μέσω τραπεζικών λογαριασμών από χώρες με χαμηλή προσαρμογή σε πολιτικές κατά του ξεπλύματος Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

138 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 55 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 80. Συμμετοχή στο συμβούλιο ιδρυμάτων μη κερδοσκοπικού οργανισμού φυσικών προσώπων τα οποία έχουν σημαντική κρατική θέση σε άλλη υπηρεσία ή υφίστανται συμμετοχή προσώπων που είναι κάτοικοι εξωτερικού. 81. Η οργάνωση του ιδρύματος δεν είναι επαρκής μικρός αριθμός εργαζομένων, μη ικανοποιητική επάρκεια υφιστάμενων υπαλλήλων, 82. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός φαίνεται να έχει συναλλαγές (μεταφορές ποσών από και σε ) σε χώρες με χαμηλή προσαρμογή σε θέματα ξεπλύματος χρήματος 83. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός φέρεται να διενεργεί επενδύσεις ή αγορές περιουσιακών στοιχείων χωρίς αυτό να συνδέεται με τους καταστατικούς σκοπούς ίδρυσης και λειτουργίας του. 84. Στους λογαριασμούς της εταιρείας κατατίθενται εισερχόμενα εμβάσματα εξωτερικού από χώρες στις οποίες η εταιρεία δεν έχει εμπορική δραστηριότητα. 85. Στους λογαριασμούς της εταιρείας κατατίθενται εισερχόμενα από το εμβάσματα εξωτερικού τα οποία αφού μεταφέρονται σε άλλο λογαριασμό της εταιρείας σε σύντομο χρονικό διάστημα επιστρέφονται. Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

139 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Η εταιρεία φέρεται να χορηγεί δάνεια με προσωπική εγγύηση μετόχου ή μέλους ΔΣ το οποίο αποπληρώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα με μετρητά. 87. Στελέχη ή υπάλληλοι της εταιρείας δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τρόπο με τον οποίο ο ελεγκτής διενεργεί διάφορες ελεγκτικές επαληθεύσεις. 88. Στελέχη της επιχείρησης ή μέτοχοι ή μέλη Δ.Σ. δείχνουν απροθυμία να συναντηθούν με την ελεγκτική ομάδα προκειμένου να συζητήσουν θέματα του ελέγχου. Ενώ δεν διαπιστώνεται η φυσική παρουσία τους κατά την διάρκεια του ελέγχου. 89. Σύναψη μισθωτηρίων συμβολαίων για ενοικίαση γραφείων, αποθηκευτικών χώρων, εγκαταστάσεων ή ακόμη και ειδικών μηχανημάτων κτλ των οποίων η ιδιοκτησία ανήκει σε άλλα νομικά πρόσωπα για τα οποία δεν υπάρχει πληροφόρηση των πραγματικών μετόχων. (ανήκουν σε offshore εταιρείες) 90. Εισερχόμενες εντολές μεταφοράς κεφαλαίων μεγάλων ποσών εισπράττονται από τρίτο πρόσωπο, χωρίς να προκύπτει, εμπορική ή άλλη επαγγελματική σχέση μεταξύ του δικαιούχου της εντολής και του τρίτου προσώπου που εισπράττει το προϊόν μεταφοράς.

140 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Πραγματοποιούνται αλλεπάλληλες μεταφορές κεφαλαίων, (από ένα λογαριασμό σε άλλο ή από ένα πιστωτικό ίδρυμα σε άλλο) χωρίς να υπάρχει επαρκής αιτιολόγηση και χωρίς προφανή σκοπό, γεγονός που ενδέχεται να υποδηλώνει παρεμπόδιση της ανίχνευσης των τελικών δικαιούχων. 92. Συναλλαγές εμπορικής εταιρείας πραγματοποιούνται κατά κανόνα με μετρητά και όχι με τα συνήθως χρησιμοποιούμενα αξιόγραφα και μέσα πληρωμής για τη διενέργεια εμπορικών συναλλαγών. 93. Γίνεται αυξημένη χρήση πιστωτικών διευκολύνσεων και άλλων χρηματοδοτήσεων του διεθνούς εμπορίου, που έχουν ως αποτέλεσμα διευρυμένη κίνηση κεφαλαίων μεταξύ χωρών όπου τέτοια εμπορική συναλλαγή δεν θεωρείται αναμενόμενη, λαμβανομένης υπόψη και της συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητας του νομικού προσώπου. 94. Κατατίθενται μετρητά σε τραπεζικούς λογαριασμούς σε ξένο νόμισμα, χωρίς αυτό να θεωρείται συνήθης επιχειρηματική δραστηριότητας του νομικού προσώπου. 95. Μέλος Δ.Σ. ή μέτοχος ή στέλεχος νομικού προσώπου χρησιμοποιεί την πιστωτική κάρτα της εταιρείας για συναλλαγές μεγάλου ύψους και στη συνέχεια εξοφλεί σε μετρητά το υπόλοιπό της, χωρίς επαρκή αιτιολογία για την προέλευση των κεφαλαίων.

141 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : Νομικό Πρόσωπο παρέχει άμεσα ρευστοποιήσιμες εξασφαλίσεις, (πχ μετοχές, επιταγές του) ως εγγύηση για τη λήψη δανείου αγοράς ή επισκευής ακινήτου ή απόκτησης εμπορευμάτων για την επιχείρηση από το εξωτερικό. 97. Υπάρχουν πληροφορίες από εξωτερική πηγή (τοπική κοινωνία, μέσα ενημέρωσης, κλπ) ότι πελάτης εμπλέκεται σε δραστηριότητες που πιθανώς συνδέονται με φοροδιαφυγή ή ότι ο τρόπος διαβίωσής του είναι δυσανάλογα πολυτελής σε σχέση με τα προκύπτοντα, από τη φορολογική του δήλωση, (όταν αυτά είναι διαθέσιμα) στοιχεία. 98. Διενεργούνται συχνές ή σημαντικού ύψους συναλλαγές που αφορούν πωλήσεις / αγορές προϊόντων ευάλωτων σε απάτη ΦΠΑ (όπως, υπολογιστές, είδη τηλεφωνίας, προϊόντα ήχου ή εικόνας, ηλεκτρονικό εξοπλισμό, λευκές συσκευές κα) οι οποίες δεν είναι συμβατές με το συνήθη τρόπο συναλλακτικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων του κλάδου 99. Διενεργούνται συναλλαγές που αφορούν πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων εταιρείας με όρους που αποκλίνουν από τις συνήθεις της συγκεκριμένης αγοράς (τιμή σημαντικά χαμηλότερη από την εμπορική, πώληση σε πρόσωπα που συνδέονται με την εταιρεία, εξαιρετικά γρήγορη ολοκλήρωση πώλησης) και ενδεχομένως υποκρύπτουν προσπάθεια δόλιας χρεοκοπίας της.

142 ΣΩΜΑ ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ : Σεμινάρια «Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες για τους Νόμιμους Ελεγκτές και τα Ελεγκτικά Γραφεία» 59 Ενδεικτική Τυπολογία Συναλλαγών : 100. Πραγματοποιείται αιφνιδίως αποπληρωμή και λήξη συμβάσεων οι οποίες έχουν πρόσφατα τεθεί σε ισχύ, ιδίως συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης αυτοκινήτων ή πραγματοποιείται αιφνιδίως αποπληρωμή καθυστερημένων για μεγάλο διάστημα οφειλών Εξοφλείται οφειλή πελάτη με επιταγές μεγάλων ποσών εις διαταγή τρίτου, οπισθογραφημένες υπέρ της εταιρείας χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για την, εμπορική ή άλλη επαγγελματική σχέση του τρίτου με τον πελάτη. (έννοια της συνάφειας). 1. Τράπεζα Ελλάδος : 2. Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης. ( 3. ΕΛΤΕ ( 4. Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Ν.Π.Δ.Δ. ( 5. FAFT ( 6. Financial Transactions and Reports Analysis Centre of Canada ( 7. Consultative Committee of Accountancy Bodies Ireland. ( 8. Auditing Practices Board (APB) (