Φυσικοθεραπευτής, MSc, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, ΑΠΘ. Φυσικοθεραπευτής, Εργαστηριακός Συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙΘ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Φυσικοθεραπευτής, MSc, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, ΑΠΘ. Φυσικοθεραπευτής, Εργαστηριακός Συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙΘ"

Transcript

1 Α νασκοπηση Η Επίδραση της Έντασης του Διαδερμικού Ηλεκτρικού Νευρικού Ερεθισμού (TENS) στην Αναλγησία. Μία Συστηματική Ανασκόπηση των Πειραματικών Ερευνών σε Υγιή Άτομα Αθανάσιος Κίτσιος, 1 Λάζαρος Λαζάρου, 2 Ανθή Πορφυριάδου, 3 Σταμάτης Συμεωνίδης, 4 Δημήτριος Αυτοσμίδης 5 1 PhD, Φυσικοθεραπευτής, Επίκουρος Καθηγητής Φυσικοθεραπείας, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, ΑΠΘ 2 Φυσικοθεραπευτής, MSc, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, ΑΠΘ 3 Ιατρός, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙΘ 4 Φυσίατρος, 424 ΓΣΝΕ 5 Φυσικοθεραπευτής, Εργαστηριακός Συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙΘ Επικοινωνία: Λάζαρος Λαζάρου, Δ. Ιπάτρου 1, Θεσσαλονίκη lazaros-lazarou@hotmail.com ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εδώ και 35 περίπου χρόνια, ο διαδερμικός ηλεκτρικός νευρικός ερεθισμός (TENS) χρησιμοποιείται από τους φυσικοθεραπευτές για την ανακούφιση από τον πόνο. 1,2 Στην κλινική άσκηση, οι μορφές ερεθισμού που εφαρμόζονται συχνότερα είναι τo συμβατικό ( conventional ) TENS, που έχει υψηλή συχνότητα (30-100Hz), χαμηλή ένταση και μsec χρόνο παλμού, και το ηλεκτροβελονιστικό ( acupuncture-like ) TENS που έχει χαμηλή συχνότητα (1-4Hz), υψηλή ένταση και μsec χρόνο παλμού. 3 Η αναλγητική δράση του συμβατικού TENS εξηγείται μέσω της θεωρίας της πύλης ελέγχου, που προτάθηκε από τους Melzack και Wall το Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η αναστολή της μεταβίβασης των επώδυνων ερεθισμάτων λαμβάνει χώρα στα κύτ- ταρα Τ του νωτιαίου μυελού, και οφείλεται στην ενεργοποίηση μηχανισμών στην πηκτωματώδη ουσία, μέσω της διέγερσης των νευρικών ινών μεγάλης διαμέτρου (Αβ) στην περιφέρεια. Όσον αφορά το ηλεκτροβελονιστικό TENS, που οι επιδράσεις του παρομοιάζονται με αυτές του βελονισμού, η αναστολή του πόνου θεωρείται ότι οφείλεται στην ενεργοποίηση των περιφερικών νευρικών ινών με μικρή διάμετρο (Αδ και C), μέσω ορατών μυϊκών συσπάσεων που εκλύονται στην υπό ερεθισμό περιοχή. 5 Η βιβλιογραφία που αναφέρεται στην εφαρμογή του συμβατικού και του ηλεκτροβελονιστικού TENS για την αντιμετώπιση ενός μεγάλου αριθμού επώδυνων καταστάσεων, όπως χρόνια οσφυαλγία, οστεοαρθρίτιδα γόνατος, δυσμηνόρροια και ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι εκτεταμένη. 6-9 Τα ευρήματα όμως δεν είναι ομόφωνα, ενώ υπάρχουν διχογνωμίες μεταξύ των ερευνητών σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μορφών αυτών ρεύματος. Η συχνή τους χρήση στην κλινική άσκηση αμφισβητείται επίσης από μελέτες σε ασθενείς με χρόνιο πόνο, που αποδεικνύουν ότι η αναλγητική επίδραση της θεραπείας αυξάνεται σημαντικά όταν εφαρμόζονται διαφορετικοί παράμετροι από τους συνδυασμούς που ορίζουν τα παραπάνω ρεύματα Ακόμη, οι Milne et al. 7 ισχυρίζονται ότι μέγιστη αναλγησία προκαλείται μόνο όταν η συχνότητα του TENS, η ένταση, η διάρκεια ερεθισμού και η θέση εφαρμογής των ηλεκτροδίων ρυθμίζονται από τους ίδιους τους φυσικοθεραπευτές. Στοχεύοντας στον καθορισμό της πλέον κατάλληλης δοσολογίας, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον όσον αφορά στην επίδραση που ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 37

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να καθορίσει την επίδραση της έντασης του διαδερμικού ηλεκτρικού νευρικού ερεθισμού (ΤΕNS) στην αναλγησία, όταν οι υπόλοιποι παράμετροι διατηρούνται σταθεροί κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε περιλάμβανε τη συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας στις βάσεις δεδομένων MEDLINE, CINAHL, pre-cinahl, AMED, PEDro και SPORTDiscus για την περίοδο Για να συμπεριληφθούν στην ανασκόπηση, οι μελέτες έπρεπε να έχουν πραγματοποιηθεί σε υγιή άτομα, στα οποία προκλήθηκε πειραματικός πόνος, και η επίδραση της έντασης στην αναλγησία να έχει αξιολογηθεί μέσω επικείμενων αλλαγών στην ένταση ή στο κατώτατο όριο πόνου. Συνολικά, τέσσερεις μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια εισόδου της ανασκόπησης. Δύο ερευνητές αξιολόγησαν ξεχωριστά τη μεθοδολογική τους ποιότητα, σύμφωνα με την αξιόπιστη κλίμακα Jadad, και ανέλυσαν τα ευρήματα αυτών ως προς την ένταση. Η υψηλή ένταση ( μέγιστη ανεκτή χωρίς πόνο ) βρέθηκε να είναι απαραίτητη για την πρόκληση σημαντικού βαθμού αναλγησίας, κυρίως κατά την εφαρμογή ρεύματων TENS χαμηλής συχνότητας. Όσον αφορά τα υψίσυχνα TENS, υπάρχουν ικανοποιητικά βιβλιογραφικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η χαμηλή ένταση ( δυνατή αλλά άνετη ) είναι εξίσου αποτελεσματική. Προσπάθεια γενίκευσης των παραπάνω αποτελεσμάτων σε συνθήκες κλινικού πόνου έδειξε ότι μόνο το TENS υψηλής έντασης προκαλεί μέγιστα αναλγητικά αποτελέσματα, αν και αυτά φαίνεται ότι εξαρτώνται τόσο από τη συχνότητα του ρεύματος όσο και από τη θέση εφαρμογής των ηλεκτροδίων. Τα συμπεράσματα αυτά υποστηρίζουν τη χρήση του ηλεκτροβελονιστικού TENS (χαμηλή συχνότηταυψηλή ένταση) από τους φυσικοθεραπευτές για την ανακούφιση του οξύ ή χρόνιου πόνου, ενώ τo συμβατικό TENS (υψηλή συχνότητα-χαμηλή ένταση) συστήνεται να εφαρμόζεται μόνο στους ασθενείς που δεν αντέχουν την υψηλή ένταση ρεύματος. Οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν τα συμπεράσματα της παρούσας ανασκόπησης σε ασθενείς με κατάλληλα συμπτώματα, και να αξιολογήσουν με συστηματικό τρόπο την επίδραση που έχει η θέση των ηλεκτροδίων στην αναλγησία. Λέξεις κλειδιά: Διαδερμικός Ηλεκτρικός Νευρικός Ερεθισμός (ΤΕΝS), αναλγησία, πειραματικός πόνος, υγιή άτομα, συστηματική ανασκόπηση έχουν καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με τα χαμηλόσυχνα, μία πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση αποδεικνύει ότι η επίδραση της συχνότητας στην αναλγησία δεν είναι σημαντική, όταν εφαρμόζεται TENS χαμηλής έντασης. 14 Συγκριτικά λιγότερες πειραματικές μελέτες σε υγιή άτομα έχουν αξιολογήσει την επίδραση της έντασης του TENS στην αναλγησία, διατηρώντας τους υπόλοιπους παραμέτρους σταθερούς. Επιπλέον, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, αναδεικνύοντας ότι η διερεύνηση του συγκεκριμένου επιστημονικού πεδίου βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι συστηματικές ανασκοπήσεις αναγνωρίζονται ως η βέλτιστη τρέχουσα μέθοδος ανασκόπησης βιβλιογραφικών δεδομένων, καθώς ελαχιστοποιούνται πιθανά σφάλματα (συστηματικά ή τυχαία) που απαντώνται στις συμβατικές, αφηγηματικές ανασκοπήσεις. 15 Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση των πειραματικών μελετών σε υγιή άτομα, με στόχο την αξιολόγηση της επίδρασης της έντασης του TENS στην αναλγησία όταν οι υπόλοιποι παράμετροι του ρεύματος είναι σταθεροί κατά τη διάρκεια της παρέμβασης. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ έχει ξεχωριστά ο κάθε παράμετρος του TENS στο αναλγητικό αποτέλεσμα. Η πλειοψηφία των σχετικών μελετών έχουν πραγματοποιηθεί σε υγιή άτομα, στα οποία προκλήθηκε πειραματικός πόνος, ενώ η επίδραση των υπό εξέταση παραμέτρων έχει αξιολογηθεί διατηρώντας τους υπόλοιπους παραμέτρους σταθερούς κατά τη διάρκεια της θεραπείας (συστηματική αξιολόγηση). H παράμετρος που έχει μελετηθεί εκτενέστερα είναι η συχνότητα του TENS, και παρόλο που ορισμένοι ερευνητές 12,13 ισχυρίζονται ότι τα υψίσυχνα ρεύματα Στρατηγική Αναζήτησης Η συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων MEDLINE, CINAHL, pre-cinahl, AMED, PEDro και SPORTDiscus για την περίοδο Για την εύρεση 38 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

3 Effects οf Intensity οf Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) οn Analgesia. A Systematic Review οf Experimental Studies ιn Healthy Humans Athanasios Kitsios, 1 Lazaros Lazarou, 2 Anthi Porfiriadou, 3 Stamatis Simeonidis, 4 Dimitrios Aftosmidis 5 1 Physiotherapist, PhD, Assistant Professor of Physiotherapy, Department of Physical Education & Sports Science, Aristotle University, Thessaloniki 2 Physiotherapist, MSc, Department of Physical Education & Sports Science, Aristotle University, Thessaloniki 3 Doctor, Assistant Professor of Physiotherapy, Department of Physiotherapy, Alexander Technological Educational Institute, Thessaloniki 4 Physiatrist, 424 General Military Hospital of Education 5 Physiotherapist, Laboratory Assistant, Department of Physiotherapy, Alexander Technological Educational Institute, Thessaloniki Corresponding author: Lazaros Lazarou, D. Ipatrou 1, Thessaloniki, Greece lazaros-lazarou@hotmail.com ABSTRACT The objective of this review is to determine the effect of intensity of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) on analgesia, when all other parameters are held constant during treatment. The employed method included the systematic review of the MEDLINE, CINAHL, pre-cinahl, AMED, PEDro και SPORTDiscus databases from 1969 to Inclusion criteria were studies conducted on healthy humans, which used an experimental model of pain and recorded outcome as a change in pain threshold or pain intensity. Four studies fulfilled the inclusion criteria for being reviewed. Two independent reviewers assessed the methodological quality of included studies using the validated Jadad scale, and analyzed the results concerning stimulation intensity. High intensities ( highest tolerable ) were found to be necessary in order to elicit maximal analgesic responses, especially when lowfrequency stimulation is applied. With regard to high frequencies, there is moderate evidence denoting that low-intensity ( strong but comfortable ) is equally effective with high-intensity TENS. Trying to generalize these experimental findings in situations of clinical pain, we found that only high-intensity TENS resulted in a significant degree of analgesia. Results, however, were highly dependent on the frequency and site of stimulation. The conclusions drawn corroborate the use of acupuncture-like TENS for the alleviation of acute or chronic pain, whereas the implementation of conventional TENS is only recommended for patients who cannot afford high-intensity stimulation. Replication of these results using patients with appropriate symptoms is required. Future studies should also investigate, using a systematic approach, the effect of stimulation site on the analgesic outcome Key Words: Transcutaneous electrical nerve stimulation (ΤΕΝS), analgesia, experimental pain, healthy humans, systematic review των κατάλληλων αναφορών, έγιναν επιμέρους αναζητήσεις χρησιμοποιώντας συνδυασμούς λέξεων ευρετηριασμού για τις ακόλουθες παραμέτρους: α) το είδος της παρέμβασης (λέξεις κλειδιά: transcutaneous electrical nerve stimulation ή electric stimulation therapy ή electrotherapy ή TENS ), β) το δείγμα των συμμετεχόντων (λέξεις κλειδιά: healthy ή painfree ) και γ) την εξεταζόμενη εξαρτημένη μεταβλητή (λέξεις κλειδιά: pain ή mechanical pain ή experimental pain ). Τα αποτελέσματα των επιμέρους αναζητήσεων συνδυάστηκαν μεταξύ τους με τον όρο και. Ο δεύτερος σε σειρά ερευνητής (ΛΛ) αξιολόγησε, με βάση τον τίτλο και περίληψη, τη σχετικότητα των αναφορών που εντοπίστηκαν, και αποκτήθηκε το πλήρες κείμενο των σχετικών δημοσιεύσεων. Οι βιβλιογραφικές πηγές των δημοσιεύσεων εξετάστηκαν για αναφορές που δεν εντοπίστηκαν μέσω της ηλεκτρονικής αναζήτησης. Οριοθέτηση της Ανασκόπησης Για να συμπεριληφθούν, οι μελέτες έπρεπε να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια εισόδου: Να υπάρχει το πλήρες κείμενο της δημοσίευσης σε ηλεκτρονική ή γραπτή μορφή. οι συμμετέχοντες να είναι υγιή άτομα, στα οποία προκλήθηκε πειραματικός πόνος. Να έχουν εφαρμοστεί ρεύματα TENS σε συνεχή ροή. Ακόμη, πέρα από την ένταση, οι άλλοι παράμετροι του ρεύματος (συχνότητα, χρόνος παλμού, θέση ηλεκτροδίων) έπρεπε να είναι ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 39

4 σταθεροί μεταξύ των ερευνητικών ομάδων κατά τη διάρκεια της παρέμβασης (συστηματική αξιολόγηση της έντασης). Η επίδραση της έντασης του TENS να έχει αξιολογηθεί μέσω επικείμενων αλλαγών στην ένταση ή στο κατώτατο όριο (κατώφλι) του πόνου, δύο μεταβλητές που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε μελέτες για την αξιολόγηση της αναλγησίας Να έχουν χρησιμοποιηθεί πρότυπες συσκευές TENS, που ορίζονται ως αυτές που παράγουν διφασικά παλμικά ρεύματα με συχνότητα που κυμαίνεται από 1Hz ως 250Hz και χρόνο παλμού μsec. 19 Στην παρούσα ανασκόπηση δεν συμπεριλήφθηκαν μελέτες όπου: ο αναλγητικός ρόλος της έντασης δεν μπορούσε να αξιολογηθεί με συστηματικό τρόπο, γιατί οι άλλοι παράμετροι του ρεύματος διέφεραν μεταξύ των ομάδων. Η επίδραση της έντασης του TENS αξιολογήθηκε μέσω επικείμενων αλλαγών σε μεταβλητές που η σχέση τους με την αναλγησία είναι ακόμη αμφιλεγόμενη, όπως π.χ. η ταχύτητα του αντανακλαστικού της απόσυρσης (η απομάκρυνση του μέλους από το επώδυνο ερέθισμα) ή η ταχύτητα νευρικής αγωγιμότητας. 20 εφαρμόστηκαν ρεύματα TENS σε διαλείπουσα ροή (Burstmode). Μεθοδολογική Ποιότητα Κάθε μελέτη που συμβάδιζε με την οριοθέτηση της ανασκόπησης αξιολογήθηκε με την κλίμακα Jadad 21 (Πίνακας 1). Η συγκεκριμένη κλίμακα επιλέχθηκε μεταξύ άλλων γιατί θεωρείται από τις πλέον αξιόπιστες και συχνά χρησιμοποιούμενες κλίμακες για την αξιολόγηση της μεθοδολογικής ποιότητας των μελετών που σχετίζονται με τον πόνο. 22,23 Σύμφωνα με την κλίμακα Jadad η μέγιστη βαθμολογία που μπορεί να συγκεντρώσει μια μελέτη είναι πέντε, ενώ η χαμηλότερη είναι μηδέν. Οι μελέτες που συγκεντρώνουν τρεις ή περισσότερους βαθμούς ορίζονται ως μελέτες υψηλής ποιότητας και έχουν αυξημένη εσωτερική εγκυρότητα, ενώ αυτές με δύο ή λιγότερους βαθμούς εμφανίζουν υψηλή πιθανότητα εσφαλμένων ευρημάτων και λέγονται μελέτες χαμηλής ποιότητας. Η αξιολόγηση της κάθε υπό ανασκόπηση μελέτης έγινε ξεχωριστά από τους δύο βασικούς ερευνητές (ΑΚ, ΛΛ). Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπήρξαν διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιμέρους βαθμολογήσεων, και συνεπώς η συμμετοχή του τρίτου σε σειρά ερευνητή (ΑΠ) στη συγκεκριμένη διαδικασία δεν κρίθηκε απαραίτητη. Ανάλυση Δεδομένων Οι δύο βασικοί ερευνητές ανέλυσαν ξεχωριστά τα ευρήματα των μελετών που συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπηση. Διαφωνίες στην ανάλυση συζητήθηκαν παρουσία του τρίτου ερευνητή, και ελήφθησαν οριστικές αποφάσεις. Συγκεκριμένα, η ένταση του TENS θεωρήθηκε ότι επιδρά στην αναλγησία μόνο όταν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των ερευνητικών ομάδων στην ένταση ή στο κατώτατο όριο του πόνου. Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο αναλγητικός ρόλος της έντασης θεωρήθηκε αμελητέος. Σε τελική φάση, τα ευρήματα κατηγοριοποιήθηκαν αθροιστικά σύμφωνα με κριτήρια αξιολόγησης του επιπέδου αποδεικτικών στοιχείων που υπάρχουν στη βιβλιογραφία (ποιοτική ανάλυση δεδομένων). Τα κριτήρια αυτά χρησιμοποιούνται συχνά από συστηματικές ανασκοπήσεις που ερευνούν την αποτελεσματικότητα διάφορων φυσικοθεραπευτικών μεθόδων, 24,25 και είναι τα ακόλουθα: Επίπεδο 1. Ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία (σύμφωνα ευρήματα σε δύο ή περισσότερες μελέτες υψηλής ποιότητας) Επίπεδο 2. Ικανοποιητικά αποδεικτικά στοιχεία (ευρήματα σε μία μελέτη υψηλής ποιότητας ή σύμφωνα ευρήματα σε δύο ή περισσότερες μελέτες χαμηλής ποιότητας) Επίπεδο 3. Ελάχιστα αποδεικτικά στοιχεία (ευρήματα σε μία μελέτη χαμηλής ποιότητας) Επίπεδο 4. Αντικρουόμενα αποδεικτικά στοιχεία (μη σύμφωνα ευρήματα σε δύο ή περισσότερες μελέτες) Επίπεδο 5. Δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία (καμία σχετική μελέτη) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνολικά εντοπίστηκαν 360 αναφορές. Έπειτα από αξιολόγηση αυτών, σύμφωνα με τον τίτλο και την περίληψη, 355 αναφορές κρίθηκαν ότι δεν πληρούν τα κριτήρια εισόδου και αποκλείστηκαν. Για τη συντριπτική τους πλειοψηφία (Ν = 351), αυτό συνέβη διότι: α) δεν ερευνήθηκε η επίδραση του TENS στην αναλγησία και β) ο ρόλος της έντασης δεν αξιολογήθηκε διατηρώντας τη συχνότητα, το χρόνο παλμού και τη θέση ηλεκτροδίων σταθερά κατά τη διάρκεια της παρέμβασης. Ένας μικρός αριθμός 40 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

5 Πίνακας 1. Η Κλίμακα JADAD 21 για την αξιολόγηση της μεθοδολογικής ποιότητας των μελετών που σχετίζονται με τον πόνο. Ερωτήσεις 1. Αναφέρθηκε ότι η μελέτη ήταν μία τυχαιοποιημένη δοκιμή; 2. Αναφέρθηκε ότι η μελέτη ήταν διπλά τυφλή; 3. Αναφέρθηκε αν κάποιοι συμμετέχοντες αποχώρησαν κατά τη διάρκεια της μελέτης; Βαθμολογία Απαντήσετε με ναι ή όχι. Κάθε θετική απάντηση αντιστοιχεί σε 1 βαθμό, κάθε αρνητική σε 0 βαθμούς. Ένας επιπλέον πόντος δίνεται: - Στην ερώτηση 1, αν περιγράφεται η μέθοδος της τυχαιοποίησης και είναι μεθοδολογικά άρτια. - Στην ερώτηση 2, αν περιγράφεται η μέθοδος της διπλής τύφλωσης και είναι μεθοδολογικά άρτια. Ένας πόντος αφαιρείται: - Από την ερώτηση 1, αν ο τρόπος τυχαιοποίησης σε ομάδες περιγράφεται αλλά κρίνεται ακατάλληλος. - Από την ερώτηση 2, αν η έρευνα περιγράφεται ως διπλά τυφλή αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Υποδείξεις 1. Τυχαιοποίηση: Η μέθοδος που εφαρμόστηκε είναι μεθοδολογικά άρτια μόνο αν κάθε συμμετέχοντας έχει την ίδια πιθανότητα να συμπεριληφθεί σε κάθε ομάδα, και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ποια είναι η επόμενη ομάδα κατανομής. Παραδείγματα μεθόδων τυχαίας κατανομής είναι οι σφραγισμένοι φάκελοι, οι λίστες μέσω υπολογιστή και το στρίψιμο νομίσματος. Μέθοδοι κατανομής που βασίζονται στην ηλικία γέννησης ή στην ημέρα εισόδου στην έρευνα θεωρούνται μη τυχαίες. 2. Διπλή τύφλωση: Mία μελέτη είναι διπλά τυφλή μόνο όταν ο ερευνητής που κάνει τις μετρήσεις και οι συμμετέχοντες δεν γνωρίζουν την κατανομή των ομάδων. Σε περίπτωση που συμβαίνει αυτό, μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα συστηματικού σφάλματος (bias) κατά τη διάρκεια των μετρήσεων. 3. Αποχωρήσεις. Πρέπει να αναφέρεται ο αριθμός των συμμετεχόντων που δεν ολοκλήρωσαν τη μελέτη ή δεν συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση. Η ομάδα που ανήκαν και ο λόγος αποχώρησης να δηλώνονται. Σε περίπτωση που δεν υπήρξαν αποχωρήσεις αυτό πρέπει να αναγράφεται διαφορετικά, δίνονται 0 βαθμοί. μελετών (Ν = 4) αποκλείστηκε διότι τα ευρήματα αναφέρονταν σε ζώα 26,27 ή σε μη υγιή άτομα με χρόνια οσφυαλγία και οξύ μετεγχειρητικό πόνο. 28,29 Πέντε αναφορές συμπεριλήφθησαν τελικά στην παρούσα ανασκόπηση. Στις δύο από αυτές 30,31 σημειώνεται ότι αξιολογήθηκε η επίδραση συνδυασμών παραμέτρων του TENS στην αναλγησία, και όχι ξεχωριστά η επίδραση της έντασης. Παρόλα αυτά, τα πρωτόκολλα παρέμβασης που χρησιμοποιήθηκαν (δείγμα συμμετεχόντων, κατανομή σε ομάδες, ερευνητικός εξοπλισμός, διάρκεια παρέμβασης και μετρήσεις αναλγησίας) ήταν όμοια μεταξύ των δύο αναφορών. Επιπλέον, οι παράμετροι του ρεύματος που εφαρμόστηκαν σε καθεμία από αυτές, αν συνδυαστούν μεταξύ τους συγκεντρωτικά, φανερώνουν ότι η επίδραση της έντασης αξιολογήθηκε συστηματικά, όπως ορίζεται από την παρούσα ανασκόπηση. Έπειτα από προσωπική επικοινωνία του δεύτερου ερευνητή (ΛΛ) με τη συγγραφέα των αναφορών (LC), ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 41

6 τα παραπάνω συμπεράσματα επιβεβαιώθηκαν και διαπιστώθηκε ότι οι αναφορές αυτές αποτελούν τα δύο τμήματα μίας συνολικά μελέτης. Ομόφωνα, οι δύο αναφορές συμπεριλήφθησαν ως μία μελέτη, δίνοντας συνολικά τέσσερεις μελέτες προς ανασκόπηση (Σχήμα 1). Μία από αυτές, 32 εκπονήθηκε από τη δική μας ερευνητική ομάδα στο Α.Π.Θ. Στις μελέτες συμμετείχαν συνολικά 542 υγιή άτομα, τα οποία δεν είχαν υποβληθεί προηγουμένως σε θεραπεία με ρεύματα TENS. Ο πειραματικός πόνος, στην πλειοψηφία των μελετών, προκλήθηκε μέσω πίεσης Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν ειδικά όργανα, τα αλγόμετρα, η κεφαλή των οποίων εφαρμόστηκε στη γαστέρα του πρώτου ραχιαίου μεσόστεου μυός του χεριού. O υπεύθυνος για τις μετρήσεις ερευνητής ασκούσε σταθερή πίεση στην περιοχή μέχρι τη στιγμή που οι συμμετέχοντες ένιωθαν για πρώτη φορά πόνο (κατώτατο όριο ή κατώφλι του πόνου). Σε εκείνο το χρονικό σημείο, ο κάθε συμμετέχοντας έλεγε stop, ο ερευνητής έπαιρνε πίσω το αλγόμετρο και κατέγραφε (σε N/cm 2 ) τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Στη μελέτη των Chakour et al. 34 ο πόνος δημιουργήθηκε αυξάνοντας τη θερμοκρασία του δέρματος (45 C), κατά μήκος του κερκιδικού νεύρου. Για τον σκοπό αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν CO 2 λέιζερ μικρής χρονικής διάρκειας (50 msec), το οποίο προκαλεί ένα επώδυνο τσίμπημα στο δέρμα, κυρίως εξαιτίας της διέγερσης των Αδ νευρικών ινών στην περιφέρεια. Κατά τη διάρκεια των μετρήσεων, ο υπεύθυνος ερευνητής κατέγραφε το κατώτατο όριο πόνου (σε Watts) για τον κάθε συμμετέχοντα. Σχήμα 1. Διάγραμμα αξιολόγησης των αναφορών που εντοπίστηκαν στη βιβλιογραφία. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη μελέτη των Aarskkog et al. 33 οι πειραματικές ομάδες αποτελούνταν από τα ίδια άτομα, και ο διαχωρισμός σε ομάδες παρέμβασης και ελέγχου έγινε με βάση την ποσότητα έντασης που εφαρμόστηκε στα σημεία των ηλεκτροδίων (δύο ηλεκτρόδια/χέρι, διαφορετική ένταση για το κάθε χέρι). Για την ομάδα ελέγχου, η ένταση του TENS ρυθμίστηκε στο κατώτατο αισθητικό όριο για τον κάθε συμμετέχοντα. Στη μελέτη των Chakour et al. 34 δεν υπήρχε ομάδα ελέγχου. Συνοπτική περιγραφή των μελετών παρατίθεται στον Πίνακα 2. Τα ευρήματα γενικά αποδεικνύουν ότι το TENS υψηλής έντασης ( μέγιστη ανεκτή χωρίς πόνο ) έχει καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με το TENS χαμηλής έντασης ( δυνατή αλλά άνετη ). Η επίδραση της έντασης, όμως, φαίνεται ότι εξαρτάται τόσο από τη συχνότητα όσο και από τη θέση εφαρμογής των ηλεκτροδίων. 30,31 Η χαμηλή ένταση βρέθηκε επίσης να υπερτερεί έναντι της ελάχιστης έντασης ( κατώτατο αισθητικό όριο ). 33 Ως προς τον μεθοδολογικό τους σχεδιασμό, όλες οι υπό ανασκόπηση μελέτες ήταν τυχαιοποιημένες δοκιμές (μέθοδοι τυχαιοποίησης: λίστες μέσω υπολογιστή και στρίψιμο νομίσματος). Εκτός από τους Aarskkog et al. 33 οι υπόλοιποι ερευνητές εφάρμοσαν στρωματοποιημένη τυχαιοποίηση ως προς το φύλο, εξασφαλίζοντας την ίση κατανομή ανδρών και γυναικών μεταξύ των πειραματικών ομάδων. Μόνο οι Chesterton et al. 30,31 και Lazarou et al. 32 χρησιμοποίησαν τη 42 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

7 Πίνακας 2. Περιγραφή των μελετών. Aarskog et al 33 Chakour et al 34 Chesterton et al 30,31 Lazarou et al 32 Άτομα 66 (66 16 (8/ομάδα) 420 (30/ομάδα) 40 (10/ομάδα) χέρια/ομάδα) Ένταση Χαμηλή ( ΔΑΑ ) Υψηλή ( ΜΑΧΠ ) Υψηλή ( ΜΑΧΠ ) Υψηλή ( ΜΑΧΠ ) Ελάχιστη ( ΚΑΟ ) Χαμηλή ( ΔΑΑ ) Χαμηλή ( ΔΑΑ ) Χαμηλή ( ΔΑΑ ) Μέση ένταση 20.5 (Χαμηλή) Δεν καταγράφηκε Δεν καταγράφηκε 33.5 (Υψηλή) (milliamperes) 6.7 (Ελάχιστη) 14.2 (Χαμηλή) Συχνότητα Υψηλή (100 Hz) Χαμηλή (5 Hz) Χαμηλή (4 Hz) Χαμηλή (2 Hz) Υψηλή (80 Hz) Υψηλή (110 Hz) Χρόνος 150 μsec 200 μsec 200 μsec 250 μsec παλμού Θέση ΠΠ ΣΠ ΠΠ, ΜΠ, ΣΠΜΠ ΠΠ ηλεκτροδίων Διάρκεια 20 min 5 min για 5 Ηz TENS 30 min 30 min θεραπείας 5 min για 80 Ηz ΤΕΝS Ερευνητικές 1 TENS & 2 TENS 12 TENS & 2 TENS & ομάδες ελέγχου placebo, ελέγχου placebo, ελέγχου Εξαρτημένη PPT LPT PPT PPT μεταβλητή Ευρήματα ως Χαμηλή Υψηλή >Χαμηλή -Υψηλή >Χαμηλή για Υψηλή >Χαμηλή προς την >Ελάχιστη 4 Ηz: MΠ & ΣΠΜΠ ένταση -Υψηλή = Χαμηλή για 110 Ηz: ΠΠ & ΣΠΜΠ -Καμία διαφορά με placebo-ελέγχου για 4 Ηz ΠΠ, 110 Ηz MΠ ΜΑΧΠ = μέγιστη ανεκτή χωρίς πόνο, ΔΑΑ = δυνατή αλλά άνετη, ΚΑΟ = κατώτατο αισθητικό όριο, ΠΠ =πλησίον στο σημείο πόνου, ΜΠ = μακριά από το σημείο πόνου, ΣΠΜΠ = συνδυασμός των πλησίον και μακριά από το σημείο πόνου, ΣΠ = στο σημείο πόνου, PPT (Pressure Pain Threshold) = κατώτατο όριο πειραματικού πόνου από πίεση, LPT (Laser Pain Threshold) = κατώτατο όριο πειραματικού πόνου από CO 2 λέιζερ μέθοδο της διπλής τύφλωσης, ενώ σε καμία από τις μελέτες δεν αναφέρθηκε αν υπήρχαν αποχωρήσεις. Η αξιολόγηση των μελετών, σύμφωνα με την κλίμακα Jadad, παρατίθεται στον Πίνακα 3. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα ευρήματα της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης φανερώνουν ότι, κατά την εφαρμογή του TENS, η υψηλή ένταση γενικά προκαλεί μεγαλύτερου βαθμού αναλγησία συγκριτικά με τη χαμηλή και την ελάχιστη ένταση. Η αναλγητική επίδραση της έντασης, όμως, φαίνεται ότι εξαρτάται σημαντικά τόσο από τη συχνότητα του ρεύματος όσο και από τη θέση εφαρμογής των ηλεκτροδίων. ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 43

8 Πίνακας 3. Αξιολόγηση των μελετών βάσει της κλίμακας JADAD. Κριτήρια Aarskog et al 33 Chakour et al 34 Chesterton et al 30,31 Lazarou et al 32 Τυχαιοποίηση Ναι Ναι Ναι Ναι Καταλληλότητα Ναι Ναι Ναι Ναι μεθόδου Διπλή τύφλωση Όχι Όχι Ναι Ναι Καταλληλότητα Ναι Ναι μεθόδου Αναφορά Όχι Όχι Όχι Όχι αποχωρήσεων Συνολική 2/5 2/5 4/5 4/5 βαθμολογία Μεθοδολογική Χαμηλή Χαμηλή Υψηλή Υψηλή ποιότητα Όσον αφορά τα χαμηλόσυχνα TENS, υπάρχουν ικανοποιητικά βιβλιογραφικά στοιχεία (Επίπεδο 2) που αποδεικνύουν ότι η υψηλή ένταση είναι αποτελεσματικότερη από τη χαμηλή, όταν τα ηλεκτρόδια τοποθετούνται μακριά ή ταυτόχρονα μακριά και πλησίον στο σημείο πόνου. 30,31 Σε περιπτώσεις που εφαρμόζονται χαμηλόσυχνα ρεύματα στο σημείο του πόνου, ελάχιστα στοιχεία (Επίπεδο 3) αποδεικνύουν το ίδιο. 34 Η αναλγητική επίδραση της έντασης των χαμηλόσυχνων ρευμάτων που εφαρμόζονται πλησίον στον πόνο δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς υπάρχουν αντικρουόμενα αποδεικτικά στοιχεία στη βιβλιογραφία (Επίπεδο 4). Ένας λόγος που θα μπορούσε να εξηγήσει την ασυμφωνία στα ευρήματα των σχετικών μελετών, 30-2 είναι οι διαφορετικές ποσότητες έντασης που χρησιμοποιήθηκαν. Συγκεκριμένα, παρόλο που και στις δύο μελέτες η ένταση του ρεύματος καθορίστηκε από τους ίδιους τους συμμετέχοντες (Υψηλή: μέγιστη ανεκτή χωρίς πόνο, χαμηλή: δυνατή αλλά άνετη ), μόνο στη δική μας μελέτη (32) καταγράφηκαν οι ποσότητες (mα) που εφαρμόστηκαν για την κάθε πειραματική ομάδα (Υψηλή: 33.5 ma, χαμηλή: 14.2 ma, Πίνακας 2). Είναι πιθανόν οι ποσότητες αυτές να διαφέρουν από εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν από τους Chesterton et al δικαιολογώντας την αναλγησία που βρέθηκε στα δικά μας αποτελέσματα έπειτα από την εφαρμογή TENS υψηλής έντασης. Σχετικά με τα υψίσυχνα TENS, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία (Επίπεδο 3) που αποδεικνύουν ότι η υψηλή ένταση είναι απαραίτητη για την πρόκληση μέγιστης αναλγησίας, και αυτό συμβαίνει όταν τα ρεύματα εφαρμόζονται στο σημείο πόνου. 34 Σε κάθε άλλη περίπτωση - εφαρμογή πλησίον ή ταυτόχρονα πλησίον και μακριά από τον πόνο - υπάρχουν ικανοποιητικά στοιχεία (Επίπεδο 2) που φανερώνουν ότι η υψηλή και χαμηλή ένταση είναι εξίσου αποτελεσματικές 30,31 Ακόμη, η χαμηλή ένταση βρέθηκε να είναι πιο αποτελεσματική από την ελάχιστη ένταση 33 (Επίπεδο 3), αναδεικνύοντας τη χρήση της τελευταίας ως μορφή placebo στις μελέτες για το TENS. Στην παρούσα ανασκόπηση αξιολογήθηκαν τα ευρήματα μελετών που εξέτασαν με συστηματικό τρόπο την επίδραση της έντασης του TENS στην αναλγησία. Τέτοιου είδους μελέτες, καθώς και άλλες στις οποίες εξετάζεται ξεχωριστά ο αναλγητικός ρόλος των υπόλοιπων παραμέτρων (συχνότητα, χρόνος παλμού, θέση ηλεκτροδίων) είθισται να πραγματοποιούνται σε υγιή άτομα, γιατί είναι σχετικά ασφαλείς και εξασφαλίζουν ένα υψηλό βαθμό πειραματικού ελέγχου του επώδυνου ερεθίσματος, σε σύγκριση με τις μελέτες σε ασθενείς με οξύ ή χρόνιο πόνο. Ακόμη, οι ερευνητές έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα μεθοδολογικά προβλήματα που παρατηρούνται συχνά στις κλινικές μελέτες που εξετάζουν τον αναλγητική επίδραση του TENS, όπως π.χ. η εγκυρότητα στην εφαρμογή της placebo 44 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

9 θεραπείας ή στη μέθοδο της τύφλωσης. Λαμβάνοντας υπόψη και τα ευρήματα νευροφυσιολογικών μελετών, που αποδεικνύουν ότι ο πειραματικός και ο κλινικός πόνος μειώνονται εξίσου έπειτα από τη λήψη αναλγητικών φαρμάκων, 35 η εκπόνηση μελετών σε υγιή άτομα θεωρείται σήμερα ο ακρογωνιαίος λίθος για την ορθή εφαρμογή του TENS στην κλινική πρακτική άσκηση, κυρίως όσον αφορά στον καθορισμό της αποτελεσματικότερης δοσολογίας και στις πιθανές παρενέργειες της θεραπείας. Όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν υποβαθμίζουν τη σημαντικότητα στα ευρήματα των μελετών για το TENS που εκπονούνται σε ασθενείς με οξύ ή χρόνιο πόνο. Στην κλινική άσκηση ο πόνος θεωρείται ένα σύνθετο φαινόμενο, με ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις που σπάνια απαντώνται στις ελεγχόμενες μελέτες σε υγιή άτομα, 36 και επομένως η γενίκευση των ευρημάτων της παρούσας ανασκόπησης στις παραπάνω ομάδες ασθενών χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Προκειμένου να αυξηθεί η εγκυρότητα των ευρημάτων μας στην κλινική άσκηση των φυσικοθεραπευτών (external validity), υπολογίστηκε το μέγεθος της αναλγησίας που προκλήθηκε από την εφαρμογή TENS υψηλής έντασης στις υπό ανασκόπηση μελέτες. Οι διαφορές μέσων τιμών για το κατώτατο όριο του πόνου, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις μετρήσεις αναλγησίας που πραγματοποιήθηκαν παρατίθενται στον Πίνακα 4. Όπως διαπιστώνεται, τέσσερεις συνδυασμοί παραμέτρων TENS υψηλής έντασης (χαμηλόσυχνα ρεύματα πλησίον ή μακριά από τον πόνο και υψίσυχνα ρεύματα πλησίον ή ταυτόχρονα πλησίον και μακριά από τον πόνο), προκάλεσαν μία αύξηση στο κατώτατο όριο του πόνου της τάξης του Ν/cm 2, συγκριτικά με τις αρχικές μετρήσεις Η αύξηση αυτή, κατά πάσα πιθανότητα, αντιστοιχεί στην πρόκληση σημαντικού βαθμού αναλγησίας στην κλινική άσκηση, που έχει βρεθεί για το TENS να είναι πάνω από 10 Ν/cm 2 για ασθενείς με χρόνια ινομυαλγία και οξύ μυοπεριτονιακό πόνο. 37 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας φάνηκε ότι Πίνακας 4. Περιγραφή των μετρήσεων αναλγησίας για τις μελέτες όπου εφαρμόστηκε TENS υψηλής έντασης. Ερευνητές Χρονικά σημεία μετρήσεων* Διαφορά μέσων τιμών (N/cm 2 ) Τιμές p** Chakour et al 34 0, 5 min 5 Hz, ΣΠ: 38% < Hz, ΣΠ: 50% < 0.05 Chesterton et al 30,31 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60 min 4 Ηz, MΠ: (ΤΣΜΟ: 2.14) Hz, ΣΠΜΠ: 8.09 (ΤΣΜΟ: 1.49) Hz, ΠΠ: (ΤΣΜΟ: 2) Ηz, ΣΠΜΠ: (ΤΣΜΟ: 1.98) Lazarou et al 32 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60 min 2 Hz, ΠΠ: (ΤΑ: 5.54) < ΠΠ = πλησίον στο σημείο πόνου, ΜΠ = μακριά από το σημείο πόνου, ΣΠΜΠ = συνδυασμός των πλησίον και μακριά από το σημείο πόνου, ΣΠ = στο σημείο πόνου, TΣΜΟ = τυπικό σφάλμα μέσου όρου, ΤA = τυπική απόκλιση, p = επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας *Για τους Chesterton et al 30,31 & Lazarou et al 32 οι μετρήσεις έγιναν ανά 10 min, κατά τη διάρκεια θεραπείας (30 min) και για 30 min μετά το πέρας αυτής. Για τους Chakour et al, 34 μετρήσεις έγιναν πριν και αμέσως μετά το πέρας της θεραπείας (διάρκεια θεραπείας: 5 min) **Για τους Chesterton et al 30,31 και Lazarou et al 32 οι τιμές p αναφέρονται στις στατιστικά σημαντικές διαφορές που βρέθηκαν για το κατώτατο όριο πειραματικού πόνου μεταξύ των ομάδων TENS υψηλής έντασης και placebo-ελέγχου. Για τους Chakour et al 34 οι τιμές p αφορούν στις στατιστικά σημαντικές διαφορές για το κατώτατο όριο πειραματικού πόνου μεταξύ των ομάδων TENS υψηλής και χαμηλής έντασης. ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 45

10 η υψηλή ένταση ( μέγιστη ανεκτή χωρίς πόνο ) είναι αναγκαία για την πρόκληση σημαντικού βαθμού αναλγησίας, κυρίως κατά την εφαρμογή χαμηλόσυχνων TENS. Δεν ισχύει το ίδιο και για τα υψίσυχνα ρεύματα, καθώς βρέθηκαν ικανοποιητικά βιβλιογραφικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η χαμηλή ένταση ( δυνατή αλλά άνετη ) είναι εξίσου αποτελεσματική με την υψηλή. Τα ευρήματα αυτά αναφέρονται σε μελέτες που εκπονήθηκαν σε υγιή άτομα, στα οποία προκλήθηκε πόνος κάτω από πειραματικές ελεγχόμενες συνθήκες. Προσπάθεια γενίκευσης αυτών σε ασθενείς με οξύ ή χρόνιο πόνο έδειξε ότι μόνο το TENS υψηλής έντασης προκαλεί μέγιστη αναλγησία, αν και η αποτελεσματικότητα της υψηλής έντασης φαίνεται ότι εξαρτάται τόσο από τη συχνότητα του ρεύματος όσο και από τη θέση εφαρμογής των ηλεκτροδίων. Τα παραπάνω συμπεράσματα υποστηρίζουν τη χρήση του ηλεκτροβελονιστικού TENS (χαμηλή συχνότητα-υψηλή ένταση) από τους φυσικοθεραπευτές για την ανακούφιση από τον πόνο. To συμβατικό TENS (υψηλή συχνότηταχαμηλή ένταση) βρέθηκε να προκαλεί σημαντική αναλγησία μόνο σε συνθήκες πειραματικού πόνου, γι αυτό και η χρήση του συστήνεται μόνο για τους ασθενείς που δεν αντέχουν την υψηλή ένταση του ρεύματος στην κλινική άσκηση. Μελέτες σε ασθενείς με κατάλληλα συμπτώματα είναι απαραίτητο να εκπονηθούν, ώστε να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα της παρούσας ανασκόπησης. Για τον καθορισμό της πλέον κατάλληλης δοσολογίας, οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να αξιολογήσουν την επίδραση της θέσης των ηλεκτροδίων στην αναλγησία, διατηρώντας τους υπόλοιπους παραμέτρους του TENS σταθερούς κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Για το σκοπό αυτό, συστήνεται η χρησιμοποίηση ομάδων placebo TENS ελάχιστης έντασης ( κατώτατο αισθητικό όριο ). Αναφορές Φραγκοράπτης Ε. Εφαρμοσμένη ηλεκτροθεραπεία. Θεσσαλονίκη: Πετρούλα; Ellis B. Short report: transcutaneous electrical nerve stimulation for pain relief: recent research findings and implications for clinical use. Phys Ther Rev 1998;3(1):3-8. Barlas P, Lundeberg T. Transcutaneous electrical nerve stimulation and acupuncture. In: McMahon SB, Koltzenburg M, editors. Melzack and Wall s textbook of pain, 5th ed. Philadelphia: Elsevier Churchill Livingstone; p Melzack R, Wall PD. Pain mechanisms: a new theory. Science 1965;150(699): Johnson MI. Acupuncture-like transcutaneous electrical nerve stimulation (AL-TENS) in the management of pain. Phys Ther Rev 1998;3(2): Osiri M, Welch V, Brosseau L, Shea B, McGowan J, Tugwell P, et al. Transcutaneous electrical nerve stimulation for knee osteoarthritis. Cochrane Database Syst Rev 2000;4:CD Milne S, Welch V, Brosseau L, Saginur M, Shea B, Tugwell P, et al. Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) for chronic low back pain. Cochrane Database Syst Rev 2001;2:CD Proctor ML, Smith CA, Farquhar CM, Stones RW. Transcutaneous electrical nerve stimulation and acupuncture for primary dysmenorrhoea. Cochrane Database Syst Rev 2002;1:CD Brosseau L, Yonge K, Robinson V, Marchand S, Judd M, Wells G, et al. Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) for the treatment of rheumatoid arthritis of the hand. Cochrane Database Syst Rev 2003; 3:CD Eriksson MB, Sjolund BH, Nielzen S. Long term results of peripheral conditioning stimulation as an analgesic measure in chronic pain. Pain 1979; 6(3): Johnson MI, Ashton CH, Thompson JW. An in-depth study of long-term users of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS). Implications of clinical use of TENS. Pain 1991;44(3): Walsh DM, Foster NE, Baxter GD, Allen JM. Transcutaneous electrical nerve stimulation. Relevance of stimulation parameters to neurophysiological and hypoalgesic effects. Am J Phys Med Rehabil 1995;74(3): De Tommaso M, Fiore P, Camporeale A, Guido M, Libro G, Losito L, et al. High and low frequency transcutaneous electrical nerve stimulation inhibits nociceptive responses induced by CO 2 laser stimulation in humans. Neurosci Lett 2003;342(1-2): Chen CC, Tabasam G, Johnson MI. 46 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

11 Does the pulse frequency of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) influence hypoalgesia? A systematic review of studies using experimental pain and healthy human participants. Physiotherapy 2008;94(1): Καρασσά ΦΒ. Αρχές και μεθοδολογία της συστηματικής ανασκόπησης της βιβλιογραφίας. Ελληνική Ρευματολογία 2006;17(4): Walsh DM, Liggett C, Baxter D, Allen JM. A double-blind investigation of the hypoalgesic effects of transcutaneous electrical nerve stimulation upon experimentally induced ischaemic pain. Pain 1995;61(1): Foster NE, Baxter F, Walsh DM, Baxter GD, Allen JM. Manipulation of transcutaneous electrical nerve stimulation variables has no effect on two models of experimental pain in humans. Clin J Pain 1996;12(4): Walsh DM, Lowe AS, McCormack K, Willer JC, Baxter GD, Allen JM. Transcutaneous electrical nerve stimulation: effect on peripheral nerve conduction, mechanical pain threshold, and tactile threshold in humans. Arch Phys Med Rehabil 1998;79(9): Johnson MI. A critical review of the analgesic effects of TENS-like devices. Phys Ther Rev 2001;6(33): Johnson MI. Transcutaneous electrical nerve stimulation. In Kitchen S, editor. Electrotherapy: evidencebased practice. Edinburgh: Churchill Livingstone; p Jadad AR, Moore A, Carrol D, Jenkinson C, Reynolds JM, Gavaghan DJ, et al. Assessing the quality of reports of randomized clinical trials: Is blinding necessary? Control Clin Trials 1996;17(1): Haynes B. Clinical epidemiology. How to do clinical practice research, 3rd ed. Baltimore: Lippincott Williams and Wilkins; Olivo SA, Macedo LG, Gadotti IC, Fuentes J, Stanton T, Magee DJ. Scales to assess the quality of randomized controlled trials: a systematic review. Phys Ther 2008;88(2): Gross AR, Kay T, Hondras M, Goldsmith C, Haines T, Peloso P, et al. Manual therapy for mechanical neck disorders: a systematic review. Man Ther 2002;7(3): Trampas A, Kitsios A. Exercise and manual therapy for the treatment of impingement syndrome of the shoulder: a systematic review. Phys Ther Rev 2006;11(2): Gopalkrishnan P, Sluka KA. Effect of varying frequency, intensity, and pulse duration of transcutaneous electrical nerve stimulation on primary hyperalgesia in inflamed rats. Arch Phys Med Rehabil 2000;81(7): King EW, Sluka KA. The effect of varying frequency and intensity of TENS on secondary mechanical hyperalgesia in an animal model of inflammation. J Pain 2001;2(2): Fox EJ, Melzack R. Transcutaneous electrical stimulation and acupuncture. Comparison of treatment for low-back pain. Pain 1976;2(2): Wang B, Tang J, White PF, Naruse R, Sloninsky A, Kariger R, et al. Effect of the intensity of transcutaneous acupoint electrical stimulation on the postoperative analgesic requirement. Anesth Analg 1997;85(2): Chesterton LS, Barlas P, Foster NE, Lundeberg T, Wright CC, Baxter GD. Sensory stimulation (TENS): effects of parameter manipulation on mechanical pain thresholds in healthy human subjects. Pain 2002;99(1-2- ): Chesterton LS, Foster NE, Wright CC, Baxter GD, Barlas P. Effects of TENS frequency, intensity and stimulation site parameter manipulation on pressure pain thresholds in healthy human subjects. Pain 2003;106(1-2): Lazarou L, Kitsios A, Lazarou I, Sikaras E, Trampas A. Effects of intensity of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) on pressure pain threshold and blood pressure in healthy humans. A randomized, double-blind, placebocontrolled trial. Clin J Pain 2009;[in press]. 33. Aarskog R, Johnson MI, Demmink JH, Lofthus A, Iversen V, Martins RL, et al. Is mechanical pain threshold after transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) increased locally and unilaterally? A randomized placebo-controlled trial in healthy subjects. Physiother Res Int 2007;12 (4): Chakour MC, Gibson SJ, Neufeld M, Khalil Z, Helme RD. Development of an active placebo for studies of TENS treatment. In: Devor M, Rowbotham MC, Wiesenfeld-Hallin Z, editors. Progress in pain research and management. Proceedings of the 9th World Congress on Pain. Seattle: IASP Press; p Price DD, Harkins SW, Rafi A, Price C. A simultaneous comparison of fentanyl s analgesic effects on experimental and clinical pain. Pain 1986;24(2): Gracely RH. Studies of pain in human subjects. In: Wall PD, Melzack R, editors. Textbook of pain, Edinburgh: Elsevier Churchill Livingstone; p Chesterton LS, Barlas P, Foster NE, Baxter GD, Wright CC. Gender differences in pressure pain threshold in healthy humans. Pain 2003;101(3): ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 5 - ΤΕΥΧΟΣ 7 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 47

Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙ Λαμίας Φυσικοθεραπευτής

Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙ Λαμίας Φυσικοθεραπευτής ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Τα χρόνια αποτελέσματα της συστηματικής άσκησης στο διπλό γινόμενο σε υγιή άτομα Αθανάσιος Μανδηλάρης,1 Δημήτριος Σούκος2 1 Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του Ονοματεπώνυμο φοιτήτριας: Ειρήνη Αδάμου Λεμεσός 2014 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Αρχαιότερη σύγχρονη μέθοδος θεραπείας Εισαγωγή ειδικών βελονών σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος Οι βελόνες που χρησιμοποιούνται είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ Φραγκάκης Βασίλειος 1, Χαλιμούρδας Αντώνιος 1, Δημητριάδης Ζαχαρίας 2 1 Φοιτητής Φυσικοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Φίλιππος Λουκά Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc Εξειδικευμένες ασκήσεις προσαρμοσμένες στον τύπο της σκολίωσης Τρισδιάστατη αυτοδιόρθωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η Διερεύνηση των Επιδράσεων που Επιφέρει ο Βελονισμός στους Καρκινοπαθείς Ευάγγελος Μπέρος Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ Φοινίκη Αλεξάνδρου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ Φ.Τ:2008670839 Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΚΧΥΣΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΓΓΙΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΩΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΙΤΣΙΛΛΟΣ Α.Φ.Τ 2007947541 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕ ΩΝ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΟΓΕΝΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Γεωργία Χαραλάµπους Λεµεσός

Διαβάστε περισσότερα

TEΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

TEΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ TEΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΣΤΟΥΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: MANΩΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος Ονοματεπώνυμο: Αρτέμης Παναγιώτου Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT)

Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Clinical Research & Evidence-Based Medicine Unit Aristotle University of Thessaloniki Κριτική Αξιολόγηση Τυχαιοποιημένης Κλινικής Δοκιμής (RCT) Πασχάλης Πάσχος MD, MSc Γαστρεντερολόγος Μονάδα Κλινικής

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Χρυσάνθη Στυλιανού Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Βασιλική Αλκιβιαδου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Διατριβή Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Κα Παναγιώτα Ταμανά ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας

Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας A. Montgomery Θεμελιώδεις αρχές επιστήμης και μέθοδοι έρευνας Καρολίνα Δουλουγέρη, ΜSc Υποψ. Διαδάκτωρ Σήμερα Αναζήτηση βιβλιογραφίας Επιλογή μεθοδολογίας Ερευνητικός σχεδιασμός Εγκυρότητα και αξιοπιστία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΑΝΙΚΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Όνομα Φοιτήτριας: Μαρία Θωμά Αριθμός φοιτητικής ταυτότητας:2010221455

Διαβάστε περισσότερα

Antoniou, Antonis. Neapolis University. þÿ ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å

Antoniou, Antonis. Neapolis University. þÿ ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016 þÿ µà¹² ÁÅ½Ã Ä Â ¹º ³ ½µ¹±Â þÿæá ½Ä µ¹ ¼»  ¼µ Ãǹ Æ Antoniou, Antonis

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΠΟΥ ΒΙΩΝΕΙ ΤΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΝΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Άντρη Αγαθαγγέλου Λεμεσός 2012 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΟΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Κωνσταντίνα Κυπριανού Α.Τ.:

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία ΓΝΩΣΕΙΣ KAI ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ HIV. Στυλιανού Στυλιανή

Πτυχιακή Εργασία ΓΝΩΣΕΙΣ KAI ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ HIV. Στυλιανού Στυλιανή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΓΝΩΣΕΙΣ KAI ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ HIV Στυλιανού Στυλιανή Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Εκτεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία στην παιδική και εφηβική ηλικία και εμφάνιση μελανώματος.

Εκτεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία στην παιδική και εφηβική ηλικία και εμφάνιση μελανώματος. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εκτεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία στην παιδική και εφηβική ηλικία και εμφάνιση μελανώματος. Ονοματεπώνυμο φοιτήτριας : Ελίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΡΙΣΟΚΚΑ Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ραφαέλα Χριστοδούλου Α.Φ.Τ.: 2010335637 Λεμεσός,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Γνώση και στάση νοσηλευτών στη διαχείριση του πόνου καρκινοπαθών που νοσηλεύονται Παναγιώτης Χαραλάμπους Λεμεσός, 2014 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ H ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΡΑΜΑΤΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΗΜΙΚΡΑΝΙΕΣ Σταύρος Έλληνας Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Από τη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Διατριβή Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ, ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΣΤΕΦΑΝΗ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Λουκία Βασιλείου

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Λουκία Βασιλείου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Λουκία Βασιλείου 2010646298 Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016 þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ þÿµºà±¹ µåä¹ºì ¹ ¹º ĹºÌ ÃÍÃÄ ¼± þÿãä ½ º±Ä±½µ¼

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία. Εφηβεία και χρήση αλκοόλ. Νάνσυ Σταματοπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία. Εφηβεία και χρήση αλκοόλ. Νάνσυ Σταματοπούλου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Εφηβεία και χρήση αλκοόλ Νάνσυ Σταματοπούλου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση:

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜ Α ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: επιπτώσεις στην έκβαση της κύησης και στο έμβρυο Ονοματεπώνυμο: Στέλλα Ριαλά Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑ Λεμεσός 2012 i ii ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ɺÁ Ä ÅÂ, ±»Î¼ Neapolis University þÿ Á̳Á±¼¼± ¼Ìù±Â ¹ º à Â, Ç» Ÿ¹º ½ ¼¹ºÎ½ À¹ÃÄ ¼Î½ º±¹ ¹ º à  þÿ ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å

þÿ ɺÁ Ä ÅÂ, ±»Î¼ Neapolis University þÿ Á̳Á±¼¼± ¼Ìù±Â ¹ º à Â, Ç» Ÿ¹º ½ ¼¹ºÎ½ À¹ÃÄ ¼Î½ º±¹ ¹ º à  þÿ ±½µÀ¹ÃÄ ¼¹ µ À»¹Â Æ Å Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016 þÿ ͽ Á ¼ µà±³³µ»¼±ä¹º  þÿµ¾ Å ½Éà  ³º» ³¹ºÎ½ ½ à þÿ ɺÁ Ä ÅÂ,

Διαβάστε περισσότερα

Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation at the anterior commissure.

Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation at the anterior commissure. Otorhinolaryngologia - Head and Neck Surgery Issue 50, October - November - December 2012, pages 18-22 ORIGINAL REVIEW ARITCLE Mitomycin C application for the prevention of postoperative synechiae formation

Διαβάστε περισσότερα

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής Α, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας _ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ_ Πολυκανδριώτη Μαρία 1, Φούκα Γεωργία 2 1. Καθηγήτρια Εφαρμογών Νοσηλευτικής Α, ΤΕΙ Αθήνας 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Ο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΓΟΝΙΔΙΟΥ BRCA1 ΚΑΙ BRCA2. Βασούλλα

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΕΝ4.10-1Α Έκδοση 1 η / 05.05.016 ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: Α Τομέας (Μυοσκελετικό Κυκλοφορικό Σύστημα) Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. 1. Συγκριτική αξιολόγηση προγραμμάτων έντονης διαλειμματικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ ΝΙΚΑΣ ΜΑΡΙΟΣ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ ΝΙΚΑΣ ΜΑΡΙΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ ΝΙΚΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά

H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 2008, 47(3):367 373 H επίδραση της γονικής παρουσίας και του παιχνιδιού σε επώδυνες διαδικασίες στα παιδιά Ανθή Χρυσοστόμου Νοσηλεύτρια ΠΕ, ΜSc, Kέντρο Ελέγχου και Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ Ονοματεπώνυμο : Φάραχ Βαλεντίνα Αρ. Φοιτητικής Ταυτότητας : 2008899422 ΚΥΠΡΟΣ- ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2012

Διαβάστε περισσότερα

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής»

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Αποκατάστασης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Χρυσάνθη Μοδέστου Λεμεσός, Μάιος,

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Κ. Αλεξανδρής Αν. Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΑΠΘ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Οδηγός Εκπόνησης Μεταπτυχιακής Εργασία ς Βασικά Σημεία Καθορισμός Θέματος Επιλογή Επιβλέποντα Πρωτογενή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΧΡΗΣΗ ΚΙΝΗΤΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΓΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ. ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2012 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παναγιώτης Ραφαήλ Μπαλαξής ειδικευόμενος ιατρός Ουρολογική κλινική Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Ο ορισμός του θετικού χειρουργικού ορίου είναι ξεκάθαρος Ως θετικό χειρουργικό όριο ορίζεται η παρουσία όγκου, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ. Δανάη Βουτσινά

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ. Δανάη Βουτσινά Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τομέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΝΕΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΕ ΑΣΤΙΚΗ ΟΔΟ Δανάη

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β.

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β. Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις Γεώργιος Β. Παπαθεοδωρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας Διευθυντής Πανεπιστημιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ

ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος Καθηγητής Βιοστατιστικής Επιδημιολογίας ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΑΓΩΓΗΣ Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΤΟ ΚΑΠΜΝΙΣΜΑ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ Κατσαρής Γιάγκος Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΛΙΚΑ Ι. Ενότητα 7α: Impact of the Internet on Economic Education. Ζωή Κανταρίδου Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής

ΑΓΓΛΙΚΑ Ι. Ενότητα 7α: Impact of the Internet on Economic Education. Ζωή Κανταρίδου Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής Ενότητα 7α: Impact of the Internet on Economic Education Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ Αθανάσιος Νταραβάνογλου Διπλωματική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΜΕΙΓΜΑΤΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΜΕΙΓΜΑΤΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή εργασία ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΕΡΕΟΥ ΜΕΙΓΜΑΤΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Χριστόδουλος Χριστοδούλου Λεμεσός, Μάϊος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων

Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Σχεδιασμός και Διεξαγωγή Πειραμάτων Πρώτο στάδιο: λειτουργικοί ορισμοί της ανεξάρτητης και της εξαρτημένης μεταβλητής Επιλογή της ανεξάρτητης μεταβλητής Επιλέγουμε μια ανεξάρτητη μεταβλητή (ΑΜ), την οποία

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία.

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. CLINICAL TRIALS ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 25 Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία. Τσάνταλη, Ε. 1,2,3, Οικονομίδης,

Διαβάστε περισσότερα

Μετα-ανάλυση. Δηµήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης

Μετα-ανάλυση. Δηµήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική ΑΠΘ Μετα-ανάλυση Δηµήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist MSc, PT Συνήθης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. Στατιστική????? Κάθε μέρα ερχόμαστε σε επαφή 24/02/2018

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. Στατιστική????? Κάθε μέρα ερχόμαστε σε επαφή 24/02/2018 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Αντώνης Κ. Τραυλός (B.A., M.A., Ph.D.) Καθηγητής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Σχολή Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού Στατιστική?????

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΒΛΑΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑ ΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Αγγελική Παπαπαύλου Αριθμός Φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ Λεμεσός, 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ

þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015-09 þÿ µ ºÄµÂ À ¹ÌÄ Ä±Â ÃÄ þÿ²¹ À±» ³¹ºÌ µá³±ãä Á¹ Avraam, Anastasia

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής

Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Επιλογή χρόνου κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής Στυλιανός Τζέης MD, PhD, FESC Επιμελητής Α, Καρδιολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Atrial fibrillation begets atrial fibrillation Over the long term,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνοντας µε την Τεχνολογία των Πολυµέσων Υπόσχεση ή Πραγµατικότητα;

Μαθαίνοντας µε την Τεχνολογία των Πολυµέσων Υπόσχεση ή Πραγµατικότητα; Επισκόπησης Ειδικό τεύχος: Η Φυσική Αγωγή Σήµερα Αναζητήσεις στη Φυσική Αγωγή & τον Αθλητισµό τόµος 4 (2), 326 340 ηµοσιεύτηκε: 30 Αυγούστου 2006 Inquiries in Sport & Physical Education Volume 4 (2), 326-340

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΑΠΡΑΞΙΑ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΑΠΡΑΞΙΑ Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΑΠΡΑΞΙΑ Χαρίκλεια Χαρωνίτη Λεμεσός, Μάϊος 2018 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn

Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Αμινοσαλικυλικά στη νόσο Crohn Κατηγορία και δοσολογία στην επαγωγή και διατήρηση της ύφεσης Σταυρούλα Β. Κοιλάκου Γαστρεντερολόγος Η χρήση των αμινοσαλικυλικών ως θεραπεία επίτευξης της ύφεσης στην νόσο

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών.

Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών. Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών. Καλογεράκη Ελένη Βιβλιοθήκη Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός», Msc Inf Scienc, Κοινωνιολόγος, Βιβλιοθηκονόμoς, Σαρανταπόρου 8, Άνω Ηλιούπολη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΔΙΕΡΕΎΝΗΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝ ΟΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΓΙΑ ΤA HIV ΟΡΟΘΕΤΙΚA ATOMA Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Δυσκολίες που συναντούν οι μαθητές της Στ Δημοτικού στην κατανόηση της λειτουργίας του Συγκεντρωτικού Φακού

Δυσκολίες που συναντούν οι μαθητές της Στ Δημοτικού στην κατανόηση της λειτουργίας του Συγκεντρωτικού Φακού ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Δυσκολίες που συναντούν οι μαθητές της Στ Δημοτικού στην κατανόηση της λειτουργίας του Συγκεντρωτικού Φακού Μεταπτυχιακή Εργασία Ειδίκευσης που υποβλήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΩΣ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Όνομα φοιτήτριας ΚΑΛΑΠΟΔΑ ΜΑΡΚΕΛΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Θεοφάνης Παύλου Αρ. Φοιτ. Ταυτότητας: 2010207299 Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοθεραπευτική Προσέγγιση της

Φυσικοθεραπευτική Προσέγγιση της Φυσικοθεραπευτική Προσέγγιση της Ακράτειας μετά από Προστατεκτομή Ελένη Κωνσταντινίδου Φυσικοθεραπεύτρια M.Sc Specialist Phys Continence U.E.L Επιστημονικός συν. ΙΜΟΠ Εργαστηριακός συν. ΤΕΙΘ Φυσικοθεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Στυλιανός Σολωμή

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Στυλιανός Σολωμή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Δρ. Λαμπρινού Αικατερίνη Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία Η ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΙΣ ΘΗΛΑΖΟΥΣΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ

Πτυχιακή Εργασία Η ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΙΣ ΘΗΛΑΖΟΥΣΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΙΣ ΘΗΛΑΖΟΥΣΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ Ονοματεπώνυμο: Στέλλα Κόντζιαλη Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας: 2010414838

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος

Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας. Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Δρ. Ιωάννης Γκιόσος Γιατί κάνουμε ανασκόπηση στη βιβλιογραφία; 1. Γιαναπροσδιορίσουμεκενάστηνέρευνατου γνωστικού μας αντικειμένου 2. Για να εντοπίσουμε νέες τάσεις στην έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Παναγιώτου Νεοφύτα 2008969752 Επιβλέπων καθηγητής Δρ. Νίκος Μίτλεττον,

Διαβάστε περισσότερα

Δυνατότητα Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στα Σχολεία (*)

Δυνατότητα Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στα Σχολεία (*) Δυνατότητα Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στα Σχολεία (*) Σ. Αναγνωστάκης 1, Α. Μαργετουσάκη 2, Π. Γ. Μιχαηλίδης 3 Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης 1 sanagn@edc.uoc.gr,

Διαβάστε περισσότερα

MSM Men who have Sex with Men HIV -

MSM Men who have Sex with Men HIV - ,**, The Japanese Society for AIDS Research The Journal of AIDS Research HIV,0 + + + + +,,, +, : HIV : +322,*** HIV,0,, :., n,0,,. + 2 2, CD. +3-ml n,, AIDS 3 ARC 3 +* 1. A, MSM Men who have Sex with Men

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία "Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΣΤΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ" Ειρήνη Σωτηρίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ; Μάγδα Τσολάκη, MD, PhD Νευρολόγος, Ψυχίατρος, Θεολόγος, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Διευθύντρια της Α Νευρολογικής Κλινικής Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer DISCLOSURES Grants

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του

Διαβάστε περισσότερα