Ημερίδα Η έρευνα των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά στο πλαίσιο των έργων του ΜΕΤΡΟ. Μια πρώτη θεώρηση.

Transcript

1 Ημερίδα Η έρευνα των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά στο πλαίσιο των έργων του ΜΕΤΡΟ. Μια πρώτη θεώρηση. Αθήνα 15 Μαΐου 2015 Συνδιοργάνωση Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Γιώργος Στούμπος, Τεχνικός Γεωλόγος MSc Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Αττικό Μετρό Α.Ε.

2 Άδεια χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 Εφορεία Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων ΕΜΠ - Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τεχνικογεωλογικά χαρακτηριστικά της «Μάργας του Πειραιά» - Συγκριτική ποιοτική ανάλυση της συμπεριφοράς της στις αρχαίες και σύγχρονες υπόγειες κατασκευές της περιοχής του σταθμού «Δημοτικό Θέατρο» Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Αττικό Μετρό Α.Ε. Γιώργος Στούμπος, Τεχνικός Γεωλόγος MSc 3

4 Η «προϊστορία» της διασταύρωσης του Μετρό με αρχαίες υπόγειες κατασκευές (1/4) Εικόνα 1. Σταθμός «Ακρόπολη» Διαδοχικά οδοστρώματα από τον 4ο π.χ. -7ο μ.χ. αιώνα θεμελιωμένα στο βραχώδες υπόβαθρο που φέρει υπόγεια υδραυλικά έργα πηγή: «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000) 4

5 Η «προϊστορία» της διασταύρωσης του Μετρό με αρχαίες υπόγειες κατασκευές (2/4) Εικόνα 2. Αρχαίο υδραγωγείο στην περιοχή του φρέατος Μητροπόλεως σε περιβάλλον τυπικού Αθηναϊκού Σχιστολίθου - διακρίνεται ο υδροφόρος ορίζοντας πηγή: «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000) 5

6 Η «προϊστορία» της διασταύρωσης του Μετρό με αρχαίες υπόγειες κατασκευές (3/4) Εικόνα 3. Αρχαίες γαλαρίες συλλογής υδάτων στον Σταθμό Κεραμεικού(αριστερά) σε ασβεστόλιθους του συστήματος του Αθηναϊκού Σχιστόλιθου και αμφορείς και κεραμικά αγγεία που ξεχύθηκαν στην πιλοτική σήραγγα Ακρόπολη-Ν. Κόσμος κατά τη συνάντηση με αρχαίο φρέαρ (δεξιά) πηγή: «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000) 6

7 Η «προϊστορία» της διασταύρωσης του Μετρό με αρχαίες υπόγειες κατασκευές (4/4) Εικόνα 4. Αρχαίο φρέαρ που συναντήθηκε στον σταθμό «Πανεπιστήμιο» λαξευμένο σε ισχυρά μέλη του Αθηναϊκού Σχιστόλιθου (ασβεστιτικοί μεταψαμμίτες) πηγή: «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000) 7

8 8

9 Εικόνα 5. Το υδραγωγείο του Υμηττού και το Πεισιστράτειο στην περιοχή του εθνικού Κήπου Πηγή: Geological aspects on the sustainability of ancient aqueducts of Athens. Chiotis D. E., Marinos G. P. (Bulletin of the GeologicalΑττικό Society of Greece XLVI, 16-38, 2012)- Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Μετρό Α.Ε. -vol. Διεύθυνση Μελετών 4

10 Σημαντικός παράγοντας για την αειφόρο λειτουργία των υδραγωγείων είναι η ευστάθεια αυτών των ίδιων των υπόγειων έργων. Geological aspects on the sustainability of ancient aqueducts of Athens. Chiotis D. E., Marinos G. P. (Bulletin of the GeologicalΑττικό Society of Greece XLVI, 16-38, 2012)- Τμήμα Τεχνικής Γεωλογίας Μετρό Α.Ε. -vol. Διεύθυνση Μελετών 4

11 Γεωτεχνικά προβλήματα αρχαίων κατασκευών Πολεοδομική εξέλιξις των Αθηνών. (Ι. Τραυλός, 1960), CC:BY-NC-SA 11

12 Μάργα Πειραιά Εικόνα 6. Μάργα Πειραιά 12

13 Σύνδεση με τα προηγούμενα 4

14 Σταθμός Δημοτικό Θέατρο Γεωλογία (1/3) 14

15 Σταθμός Δημοτικό Θέατρο Γεωλογία (2/3) 15

16 Σταθμός Δημοτικό Θέατρο Γεωλογία (3/3) Τεχνητές αποθέσεις Μάργες Ψαμμίτες Μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι Κροκαλοπαγή 16

17 Αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη (1/4) Μάργες (ασβεστιτικοί ιλυόλιθοι / αργιλόλιθοι) 17

18 Αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη (2/4) Ψαμμίτες 18

19 Αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη (3/4) Μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι 19

20 Αντοχή σε ανεμπόδιστη θλίψη (4/4) Κροκαλοπαγή 20

21 Ποιοτική αξιολόγηση τεχνικογεωλογικής συμπεριφοράς της Μάργας του Πειραιά 21

22 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (1/7) 22

23 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (2/7) Σήραγγα 19 23

24 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (3/7) Εικόνα 7α. Χαρτογράφηση του υδραγωγείου 24

25 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (4/7) 25

26 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (5/7) Σήραγγα 18 26

27 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (6/7) Σήραγγα 18 -Σήραγγα 8 27

28 Η χαρτογράφηση του υδραγωγείου (7/7) Εικόνα 7α. Χαρτογράφηση του υδραγωγείου 28

29 Εικόνα 8. Ανασκαφή υδραγωγείου 29

30 Συμπεράσματα Η σημερινή κατάσταση των ανεπένδυτωναρχαίων κατασκευών εντός της Μάργας του Πειραιά είναι εξαιρετικά καλή. Αυτό είναι αποτέλεσμα της καλής συμπεριφοράς του περιβάλλοντος γεωυλικούέναντι ευστάθειας, που χαρακτηρίζεται από μεγάλο χρόνο αυτοϋποστήριξης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι βασικές αρχές ευστάθειας υπόγειων κατασκευών εφαρμόστηκαν για την διάνοιξη των υδραυλικών έργων της περιοχής του σταθμού Δημοτικό Θέατρο. 30

31 Εφορεία Δυτικής Αττικής Πειραιώς και Νήσων ΕΜΠ - Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 31

32 Παράρτημα Εικόνα 1. Σταθμός «Ακρόπολη», Διαδοχικά οδοστρώματα από τον 4ο π.χ.-7ο μ.χ. αιώνα θεμελιωμένα στο βραχώδες υπόβαθρο που φέρει υπόγεια υδραυλικά έργα, «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000), CC: BY-NC-SA Εικόνα 2. Αρχαίο υδραγωγείο στην περιοχή του φρέατος Μητροπόλεως σε περιβάλλον τυπικού Αθηναϊκού Σχιστολίθου-διακρίνεται ο υδροφόρος ορίζοντας, «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000), CC: BY-NC-SA Εικόνα 3. Αρχαίες γαλαρίες συλλογής υδάτων στον Σταθμό Κεραμεικού (αριστερά) σε ασβεστόλιθους του συστήματος του Αθηναϊκού Σχιστόλιθου και αμφορείς και κεραμικά αγγεία που ξεχύθηκαν στην πιλοτική σήραγγα Ακρόπολη-Ν. Κόσμος κατά τη συνάντηση με αρχαίο φρέαρ (δεξιά), «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000), CC: BY-NC-SA Εικόνα 4. Αρχαίο φρέαρ που συναντήθηκε στον σταθμό «Πανεπιστήμιο» λαξευμένο σε ισχυρά μέλη του Αθηναϊκού Σχιστόλιθου (ασβεστιτικοί μεταψαμμίτες), «Η Πόλη κάτω απ την Πόλη» (2000), CC: BY-NC-SA 32

33 Παράρτημα Εικόνα 5. Το υδραγωγείο του Υμηττού και το Πεισιστράτειοστην περιοχή του εθνικού Κήπου, Geological aspects on the sustainability of ancient aqueducts of Athens.ChiotisD. E., MarinosG. P., (Bulletin of the Geological Society of Greece vol. XLVI, 16-38, 2012)), CC: BY-NC-SA 33

34 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.