ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ"

Transcript

1 ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Ουζούνη Παρασκευή Πτυχ. Εφαρµοσµένης Αγροοικολογίας, Μsc Επιστήµης Τροφίµων & ιατροφής, Εργαστήριο Χηµείας Τροφίµων, Τµήµα Χηµείας, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα Οι σύγχρονες διαιτητικές τάσεις στα πλαίσια της παγκοσµιοποιηµένης διατροφικής κουλτούρας οδηγούν στην κατανάλωση προϊόντων υψηλής θρεπτικής αλλά και γαστρονοµικής αξίας. Μεταξύ των τροφίµων αυτών συγκαταλέγονται οι εδώδιµοι µακροµύκητες (άγριοι ή καλλιεργήσιµοι), των οποίων η διατροφική αποδοχή την τελευταία δεκαετία αυξάνεται ραγδαία, όχι µόνο για γαστρονοµικούς αλλά και για θεραπευτικούς λόγους. Τα καρποσώµατα των µακροµυκήτων θεωρούνται ιδανική πηγή αφοµοιώσιµων πρωτεϊνών, τροφή χαµηλής περιεκτικότητας σε κορεσµένα λίπη και νάτριο, µειωµένης θερµιδικής αξίας, εφόσον τα 100γρ αποδίδουν περίπου 22 θερµίδες, καθώς και ικανοποιητική πηγή βιταµινών του συµπλέγµατος Β, C και D, σιδήρου, ψευδαργύρου, φωσφόρου, καλίου, χαλκού, µαγνησίου και σεληνίου (Racz, et al., 1996, Mendil et al., 2004, Ουζούνη και συν., 2005). Σύµφωνα µε τους Kurzman (1997) και Manzi et al., (2001), τα φρέσκα µανιτάρια περιέχουν 82-95% νερό, ποσοστό που επηρεάζει άµεσα την συγκέντρωση των υπόλοιπων θρεπτικών συστατικών, άρα και τη διατροφική τους αξία. Οι διαφορές αυτές στο περιεχόµενο νερό οφείλονται πιθανότατα στις περιβαλλοντικές συνθήκες (θερµοκρασία σχετική υγρασία) στις οποίες αναπτύσσονται τα µανιτάρια, στο υπόστρωµα ανάπτυξης, στο είδος του µακροµύκητα, αλλά και στο στάδιο ωριµότητας του. Αντίστοιχα, η περιεχόµενη στα δείγµατα τέφρα, αποτελείται κυρίως από οξείδια του καλίου (Κ) και του φωσφόρου (Ρ), τα οποία αντιπροσωπεύουν και το 60% της σύστασης της (Matilla et al., 2001). Οι λιπαρές ύλες των µανιταριών περιλαµβάνουν όλες τις αντιπροσωπευτικές οµάδες λιπαρών συστατικών που απαντώνται στα τρόφιµα, όπως ελεύθερα λιπαρά οξέα, µονο-, δι- και τριγλυκερίδια, στερόλες, εστέρες των στερολών και φωσφολιπίδια (Crisan & Sands, 1978). Μεταξύ των στερολών, τα βασικότερα είδη, εµφανίζουν υψηλά ποσοστά περιεχόµενης εργοστερόλης, η οποία θεωρείται πρόδροµος της βιταµίνης D 2 (εργοκαλσιφερόλη, Mattila et al., 2002). Μελετώντας ένα σηµαντικό ποσοστό των Ελληνικών άγριων εδώδιµων ειδών ως προς τη βασική - 1 -

2 τους σύσταση (Πίνακας 1), παρατηρήθηκε µειωµένο ποσοστό περιεχόµενου λίπους ανά είδος, γεγονός που καταδεικνύει ότι µπορούν να καταταχθούν στα τρόφιµα εκείνα που συµβάλλουν στη µείωση του σωµατικού βάρους σε µια δίαιτα χαµηλών απαιτήσεων σε λιπαρά. Πίνακας 1. Βασική σύσταση άγριων εδώδιµων µανιταριών (g/100g δείγµατος) Είδος Υγρασία Τέφρα Λίπος Πρωτεΐνες Υδατάνθρακες C.cibarius 82,50 1,48 0,33 3,76 11,93 H.repandum 86,00 1,42 0,32 2,76 9,50 L.nuda 91,35 0,52 0,28 4,98 2,87 C.odora 89,05 1,00 0,64 5,42 3,89 H.russoccoreacius 88,33 1,23 0,41 3,94 6,09 L. salmonicolor 88,67 0,37 0,65 2,16 8,15 B.luridiformis 91,10 0,39 0,96 3,90 3,65 R.delica 85,72 0,80 0,64 3,73 9,11 S.granulatus 92,98 0,40 0,31 1,82 4,49 R.largentii 84,50 1,06 0,90 4,46 9,08 H.russula 90,34 0,74 0,96 3,65 4,31 A.rubescens 90,87 0,42 0,66 3,43 4,62 F.hepatica 86,24 0,73 0,30 1,61 10,42 X.chrysenteron 81,23 0,64 0,32 2,56 15,25 A.cupreobrunneus 91,71 0,94 0,29 4,33 2,73 M.procera 87,67 0,85 0,28 8,16 3,04 A.franchetii 89,81 0,57 0,33 3,76 5,53 A.tabescens 82,80 1,17 0,27 3,06 12,70 P.ostreatus 91,53 0,38 0,29 4,09 3,71 A.casearia 90,59 0,57 0,33 3,28 5,23 B.edulis 88,03 0,63 0,33 7,50 3,51 B.aureus 87,51 0,78 0,56 6,40 4,75 V.gloiocephala 91,88 1,11 0,54 4,50 1,97 A.mellea 87,14 1,02 0,26 2,88 8,70 H.eburneus 91,42 1,47 0,81 2,88 3,42 H.chrysodon 85,07 1,36 0,70 2,25 10,62 Ακόµη, τα καρποσώµατα των µακροµυκήτων θεωρούνται ικανοποιητική πηγή πρωτεϊνών, συγκριτικά µε τα κοινά λαχανοκοµικά είδη. Έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν ιδανική τροφή ως προς όλα σχεδόν τα περιεχόµενα βασικά αµινοξέα, ενώ περιέχουν ταυτόχρονα υψηλότερα ποσοστά θρεονίνης, τυροσίνης και αργινίνης σε σχέση µε την πατάτα, το καρότο και το κουνουπίδι (Mattila et al., 2002) (Πίν. 2)

3 Πίνακας 2. Περιεχόµενα βασικά αµινοξέα διαφόρων φυτικών ειδών (mg/100 g νωπού προϊόντος) Αµινοξύ Πατάτα Καρότο Κουνουπίδι Μανιτάρια Ισολευκίνη Λευκίνη Λυσίνη Μεθειονίνη Κυστεϊνη Φαινυλαλανίνη Τυροσίνη Θρεονίνη Βαλίνη Τη βασική χηµική σύσταση ολοκληρώνει η κατηγορία των υδατανθράκων, στους οποίους απαντώνται η χιτίνη και οι β-γλυκάνες, που αποτελούν τους βασικούς τύπους φυτικών ινών στους µακρο- και µικροµύκητες. Η χιτίνη είναι υψιλοπολυµερές παράγωγο της χυτοβιόζης, έχει δοµή ανάλογη της κυτταρίνης και αποτελεί συστατικό των οστρακόδερµων και του εξωσκελετού των εντόµων. υνητικά θεωρείται προβιοτικό, επιδρώντας στη µείωση των επιπέδων της χοληστερόλης στον ορό του αίµατος. Αντίστοιχα, οι β-γλυκάνες (Σχ.1) είναι πολυµερή της γλυκόζης, ενωµένα µε β- 1,3 και β-1,6 γλυκοζιδικούς δεσµούς, που φαίνεται σε in vitro πειράµατα να έχουν επιδείξει ευθεία κυτταροτοξική δράση εναντίον των καρκινικών κυττάρων, ενώ σε in vivo µελέτες σε πειραµατόζωα, αντικαρκινική δράση µέσω ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήµατος (Smith et al., 2002). Σχήµα 1. Στερεοχηµικός τύπος β- γλυκανών Ωστόσο, η ικανότητα καταπολέµησης των καρκινικών κυττάρων επηρεάζεται άµεσα από την ευδιαλυτότητα τους στο νερό, το Μοριακό τους Βάρος, καθώς και - 3 -

4 από τη δοµή των µορίων στο χώρο (Bluhm & Sarco, 1977). Έχει πειραµατικά αποδειχθεί ότι µόνο τα υψηλού ΜΒ µόρια που σχηµατίζουν εµφανώς δοµή τριπλής έλικας, µπορούν να θεωρηθούν ικανά να ενισχύσουν σηµαντικά την δράση του ανοσοποιητικού συστήµατος (Maeda et al., 1988). Πρόσφατες µελέτες έχουν αποδείξει επίσης, ότι η συγκέντρωση των πολυσακχαριτών σε βασικά είδη φαρµακευτικών µανιταριών επηρεάζεται, τόσο από το στάδιο ωριµότητας του είδους, όσο και από το χρόνο και τις συνθήκες διατήρησης του µετά τη συλλογή. Για παράδειγµα, η ενισχυτική προς το ανοσοποιητικό σύστηµα δράση των εκχυλισµάτων του είδους Lentinus edodes, µειώνεται σηµαντικά όταν τα µανιτάρια διατηρούνται για 7 ηµέρες στους 20 ο C, ενώ δεν παρατηρείται µείωση σε θερµοκρασίες διατήρησης 1 και 5 ο C. Μείωση παρατηρείται και στα υπερώριµα συλλεγέντα είδη, συγκριτικά µε τα πρώιµα ή κανονικής ανάπτυξης. Φαίνεται, ότι η ελάττωση της συγκέντρωσης επηρεάζεται καταλυτικά από την ενζυµική αποικοδόµηση (Minato et al., 1999, 2001). Μεταξύ των ειδών που εµφανίζουν φαρµακευτική δράση, έχοντας ευεργετική επίδραση στη µείωση της συνολικής χοληστερόλης, στην ελάττωση της LDL (κακή χοληστερόλη), στη µείωση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων σακχάρου στο αίµα, συγκαταλέγονται τα: Lentinus edodes, Auricularia auricularia-judae, Cordyceps sinensis, Ganoderma lucidum, Grifola frondosa, Pleurotus ostreatus, Tremella fuciformis, Agaricus bisporus, Hericium erinaceus, Flammulina velutipes, Trametes versicolor, Agaricus blazei, Schizophyllum commune και Coprinus comatus. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και η περιεκτικότητα σε µέταλλα των εδώδιµων µανιταριών. Τα µεταλλικά στοιχεία, απαντώνται στο φυσικό περιβάλλον είτε ως ιόντα διαλυµένα στο εδαφικό νερό, είτε ως οξείδια στο κρυσταλλικό πλέγµα πρωτογενών και δευτερογενών ορυκτών του εδάφους (Demirbas, 2001), ενώ το περιεχόµενο τους στα διάφορα είδη µακροµυκήτων, εξαρτάται αντίστοιχα από το γένος και το είδος του καρποσώµατος, το στάδιο ανάπτυξης του µυκηλίου, την φυσιολογία του είδους, την περιοχή συλλογής και την απόσταση από πιθανές πηγές ρύπανσης (Kalač, et al., 1991, Turkekul, et al., 2004). Από τα σηµαντικότερα µεταλλικά στοιχεία που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρωτεϊνοσύνθεση είναι ο ψευδάργυρος (Ζn) και το µαγνήσιο (Μg). Έχει αποδειχθεί πειραµατικά, ότι τα ιόντα του Mg σχηµατίζουν γέφυρες µεταξύ ορισµένων επιµέρους τµηµάτων των ριβοσωµατίων, συµβάλλοντας στη συγκόλληση τους, άρα - 4 -

5 και στη λειτουργικότητα τους. Είναι επίσης όµως γνωστό ότι τα ριβοσώµατα είναι οι θέσεις εντός του κυττάρου στις οποίες λαµβάνει χώρα η πρωτεϊνοσύνθεση. Η παρουσία του Mg ενεργοποιεί ακόµη τις πολυµεράσες του RNA στους πυρήνες των κυττάρων συµβάλλοντας στη βιοσύνθεση του. Το RNA, παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρωτεϊνοσύνθεση µέσω της συµβολής του στη µεταφορά και την αποκωδικοποίηση των γενετικών πληροφοριών που περιέχονται στα χρωµατοσώµατα. Εποµένως, η ανεπάρκεια Mg οδηγεί στην µείωση των ρυθµών σύνθεσης RNA, µε αποτέλεσµα να αναστέλλεται και η πρωτεϊνοσύνθεση. Από τον πίνακα 3 που ακολουθεί και στον οποίο εµφανίζονται οι µέσες συγκεντρώσεις 13 µεταλλικών στοιχείων (Mg, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Pb, Cd, Al, As και Sn) ανά είδος καρποσώµατος, διαπιστώνεται εµφανώς ότι τη µεγαλύτερη συγκέντρωση µαγνησίου και ψευδαργύρου περιέχουν αντίστοιχα τα είδη Volvariella gloiocephala και Boletus edulis ( ιαγράµµατα 1& 2). Πίνακας 3. Μέσες τιµές συγκεντρώσεων µεταλλικών στοιχείων (µg/g, ξηρής ουσίας) / είδος καρποσώµατος ΕΙ ΟΣ Cd Pb Fe Mg Mn Ni Co Cr Zn Cu C.cibarius 0,41-118, ,11 1,07 0,05 1,58 54,10 32,55 H.repandum 0, ,39 0,28-2,44 35,90 24,25 A.casearia 1,51 0, ,43 0,77 0,75 1,22 65,30 19,25 B. edulis 0,29 1,29 92, ,59 1,78 0,07 0, ,80 L. salmonicolor 0,09-239, ,89 1,61 0,20 0,41 94,45 6,15 B.luridiformis 0,08 0,05 176, ,57 0,65 0,30 0,20 60,60 22,05 R.delica 0,23-81, ,81 1, ,70 51,70 S.granulatus 0,17 0,02 135, ,29 1,63 1,45 0,50 93,45 16,35 R.largentii 6,00 0,14 302, ,84 10,03 7,26 5,33 46,80 17,55 H.russula 1,23 0,09 299, ,84 0,87 1,08 1,39 57,90 9,40 A.rubescens 0,15 0, ,07 2,67 0,37 11,12 76,85 19,90 F.hepatica 0,07 0,15 38, ,16 1,72 0,18 4,80 34,70 7,40 X.chrysenteron 0,08 0,05 46, ,37 1,57 0,17 1,48 78,50 3,80 A.cupreobrunneus 0,15-158, ,38 6,53 2,08 13,14 81,05 27,40 M.procera 0,23 0, ,42 1,43 0,77 1,44 92,10 47,05 A.franchetii 0,34 0,75 256, ,97 4,40 1,14 5,82 96,90 22,00 A.tabescens 2,71 0,81 60, ,30 4,98 0,14 4,36 64,15 17,55 A.mellea 3,50 0,48 501, ,06 2,60 0,62 4,18 53,70 17,15 H.eburneus 0,31 1,37 192, ,3 10,12 3,34 8,07 82,55 15,95 H.chrysodon 0,26 1,08 180, ,68 3,41 1,38 7,82 76,25 4,65 L.nuda 0,26 1,75 74, ,54 1,41 0,40 0,59 99,75 75,25 V.gloiocephala 0,29 1, ,90 5,74 1,00 11,88 91,85 32,05 Al, As και Sn: Μη ανιχνεύσιµα - 5 -

6 ιάγραµµα 1. ιακύµανση συγκέντρωσης Μg /είδος καρποσώµατος C.cibarius H.repandum A.casearia B. edulis L. salmonicolor B.luridiformis R.delica S.granulatus R.largentii H.russula A.rubescens F.hepatica X.chrysenteron A.cupreobrunneus M.procera A.franchetii A.tabescens A.mellea H.eburneus H.chrysodon L.nuda V.gloiocephala ιάγραµµα 2. ιακύµανση συγκέντρωσης Zn /είδος καρποσώµατος C.cibarius H.repandum A.casearia B. edulis L. salmonicolor B.luridiformis R.delica S.granulatus R.largentii H.russula A.rubescens F.hepatica X.chrysenteron A.cupreobrunneus M.procera A.franchetii A.tabescens A.mellea H.eburneus H.chrysodon L.nuda V.gloiocephala Αν και η περιεκτικότητα των µανιταριών σε βαρέα µέταλλα κυρίως σε Pb και Cd, είναι πολύ µεγαλύτερη συγκριτικά µε τα πράσινα φυτά, εξαιτίας της ικανότητας τους να βιοακινητοποιούν τα στοιχεία αυτά στα στελέχη τους µέσω σχηµατισµού χηµικών δεσµών µε - 6 -

7 τις σουλφιδρυλικές οµάδες των πρωτεϊνών και ιδιαιτέρως µε την µεθειονίνη (Stije & Besson,1976), οι συγκεντρώσεις των τοξικών αυτών µετάλλων στα δείγµατα των συλλεχθέντων άγριων εδώδιµων ειδών από τα άση της Ηπείρου και της υτικής Μακεδονίας είναι πολύ µικρότερες, συγκριτικά µε εκείνες χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης (Πολωνία, Ρωσία, Τσεχία, Σλοβακία), αλλά και χωρών της Εγγύς Ανατολής, όπως η Τουρκία. Για παράδειγµα, οι µέσες τιµές συγκέντρωσης Cd στα ευρέως καταναλισκόµενα είδη Cantharellus cibarius και Hydnum repandum στα Ελληνικά δείγµατα είναι της τάξεως των 0,41 και 0,21 µg/g ξηρής ουσία, ενώ σε άλλες µελέτες οι τιµές ανέρχονται στα 1,92 µg/g (Sesli & Tüzen, 1999), και 0,76-3,62 µg/g (Tüzen, et al., 1998, Sesli & Tüzen, 1999, Demirbas 2001) αντίστοιχα. Τέλος, ο µόλυβδος (Pb) στα Ελληνικά δείγµατα είναι µη ανιχνεύσιµος, γεγονός ιδιαίτερα σηµαντικό, διότι ο Pb είναι τοξικός για τους αναπτυσσόµενους εγκεφάλους, µπορεί να επηρεάσει τη συµπεριφορά των εφήβων ακόµη και σε µικρές συγκεντρώσεις, και έχει τη δυνατότητα διείσδυσης µέσω του πλακούντα επιδρώντας στην ανάπτυξη του κυοφορούµενου εµβρύου (Demirbas, 2001). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Bluhm, T.L., & Sarco, A. The triple helical structure of lentinan, a β- (1-3)-Dglucan. Canadian journal of Chemistry, 55, , Crisan, E.V., & Sands, A. Nutritional value. In S.T. Chang & W.A. Hayes (Eds). The biology and cultivation of edible fungi, Academic Press, New York, , Demirbas, A. Concentrations of 21 metals in 18 species of mushrooms growing in the East Black Sea region. Food Chemistry, 75, , Kalǎc, P., Burda, J., & Staskova, I. Concentrations of lead, cadmium, mercury and cooper in mushrooms in the vicinity of a lead smelter. The Science of the Total Environment, 105, , Kurzman, R.H. Nutrition from mushrooms, understanding and reconciling available data. Mycoscience, 38, , Maeda, Y.Y., Watanabe, S.T., Chihara, C., & Rokutanda, M. Denaturation and renaturation of a β- 1,6: 1,3- glucan, lentinan, associated with expression of T-cell mediated responses. Cancer Research, 48, , Manzi, P., Aguzzi, A., & Pizzoferrato, L. Nutritional value of mushrooms widely consumed in Italy. Food Chemistry, 73, ,

8 8. Matilla, P., Konko, K., Eurola, M., Pihlava, J.-M., Astola, J., Vahteristo, L., Hietaniemi, V., Kumpulainen, J., Valtonen, M., & Piironen, V. Contents of vitamins, mineral elements and some phenolic compounds in cultivated mushrooms, Journal of Agricultural and Food Chemistry, 49, , Matilla, P., Vaananen, P-S., Konko, K., Aro, H., & Jalava, T. Basic composition and amino acid contents of mushrooms cultivated in Finland, 50, , Mendil, D., Uluozlu, O.D., Hasdemir, E., & Caglar, A. Determination of trace elements of some wild edible mushroom samples from Kastanomou, Turkey. Food Chemistry, 88, , Minato, K., Mizuno, M., Ashida, H., Hashimoto, T., & Tsuchida, H. Influence of storage conditions on immunomodulating activities of Lentinus edodes. International Journal of Medicinal Mushrooms, 1, , Minato, K., Mizuno, M., Kawakami, S., Tatsuoka, S., Denpo, Y., Tokimato, K., & Tsuchida, H. Changes in immunomodulating activities and content of antitumor polysaccharides during grothw of two mushrooms, Lentinus edodes (Berk.) Sing and Grifola frondosa (Dicks:Fr) S.F. Gray. International Journal of Medicinal Mushrooms, 3, 1-7, Ουζούνη, Κ.Π., Ρηγανάκος, Α.Κ., Λαχουβάρης, Ε., & Μστρογιάννης, Θ. Παράγοντες ποιότητας και συντηρισηµότητας των µανιταριών Pleurotus, Γεωργία Κτηνοτροφία, Τεχνικό περιοδικό γεωτεχνικής ενηµέρωσης, 3/ Racz, L., Papp, L., Prokai, B., & Kovacz, Zs. Trace element determination in cultivated mushrooms. An investigation of manganese, nickel and cadmium intake in cultivated mushrooms using ICP atomic emission. Microchemical Journal, 54, , Sesli, E. & Tüzen, M. (1999). Levels of trace elements in the fruiting bodies of macrofungi growing in the East Black Sea region of Turkey, Food Chemistry, 65, Smith, J.E., Rowan, N.J., & Sullivan, R. Medicinal mushrooms: their therapeutic propertiesand current medical usage with special emphasis on cancer treatments. University of Strathclyde,

9 17. Stije, T. & Besson, R. Mercury, cadmium, lead and selenium content of mushroom species belonging to the genus Agaricus. Chemosphere, 2, , Turkekul, I., Elmastas, M., & Tüzen, M. Determination of iron, copper, manganese, zinc, lead, and cadmium in mushroom samples from Tokat, Turkey, Food Chemistry, 84, , Tüzen, M., Özdemir.M., & Demirbas, A. Study of heavy metals in some cultivated and uncultivated mushrooms of Turkish origin, Food Chemistry, 63, ,

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ - ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (βασισμένο στα περιεχόμενα του Chapter 6 - Mycoticon s Textbook) ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΕΔΩΔΙΜΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ - ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (βασισμένο στα περιεχόμενα του Chapter 6 - Mycoticon s Textbook) ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΕΔΩΔΙΜΩΝ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ Identification and sustainable exploitation of wild edible mushrooms in rural areas ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ - ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (βασισμένο στα περιεχόμενα του Chapter 6 - Mycoticon s Textbook) Γ.Ι. Ζερβάκης & Η. Πολέμης

Διαβάστε περισσότερα

Αριθ. L 55/22 EL Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκων Κοινοτήτων

Αριθ. L 55/22 EL Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκων Κοινοτήτων Αριθ. L 55/22 EL Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκων Κοινοτήτων 6. 3. 96 ΟΔΗΓΙΑ 96/8/EK ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 26ης Φεβρουαρίου 1996 σχετικά με τα τρόφιμα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε δίαιτες μειωμένων

Διαβάστε περισσότερα

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α

Φ ΣΙ Σ Ο Ι Λ Ο Ο Λ Γ Ο Ι Γ Α Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Θρεπτικά στοιχεία» Ορεστιάδα 2017 Απαραίτητο θεωρείται ένα στοιχείο όταν: 1. Η έλλειψη του εµποδίζει την ολοκλήρωση του φυτικού

Διαβάστε περισσότερα

9/5/2015. Απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τα φυτά

9/5/2015. Απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τα φυτά Δηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Θρεπτικά στοιχεία» Θρεπτικές ουσίες Απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την αύξηση των φυτών: Μακροστοιχεία: C, H, O, N, P, S, K,

Διαβάστε περισσότερα

Γνωρίστε τα νηστίσιμα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 14 Φεβρουάριος :44

Γνωρίστε τα νηστίσιμα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 14 Φεβρουάριος :44 Γράφει: Κωνσταντίνου Κρήνη, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Τα λαχανικά, τα όσπρια, οι πατάτες, τα δημητριακά, τα ζυμαρικά, οι ξηροί καρποί, οι ελιές, τα φρούτα, τα θαλασσινά, ο ταραμάς, τα τουρσί ανήκουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΟΡΟΙ ωφέλιμοι για την ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ

ΣΠΟΡΟΙ ωφέλιμοι για την ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΣΠΟΡΟΙ ωφέλιμοι για την ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΣΟΥΣΑΜΙ Το σουσάμι αποτελεί φυτικής προέλευσης τρόφιμο, που περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας φυτικές πρωτεΐνες. Είναι πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΥΡΗ ΤΙ EIΝΑΙ H ΓΥΡΗ. Ηγύρη αποτελεί το αρσενικό αναπαραγωγικό κύτταρο των φυτών. Δήμου Μαρία Γεωπόνος Msc

Η ΓΥΡΗ ΤΙ EIΝΑΙ H ΓΥΡΗ. Ηγύρη αποτελεί το αρσενικό αναπαραγωγικό κύτταρο των φυτών. Δήμου Μαρία Γεωπόνος Msc Η ΓΥΡΗ Δήμου Μαρία Γεωπόνος Msc ΤΙ EIΝΑΙ H ΓΥΡΗ Ηγύρη αποτελεί το αρσενικό αναπαραγωγικό κύτταρο των φυτών 1 H ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΓΥΡΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΓΥΡΗΣ σε κηρήθρες με γυρεοπαγίδες εποχή συλλογής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ( ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΩΛΗΣΗ) ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1996 ΕΩΣ 2002 ; '~

ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ( ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΩΛΗΣΗ) ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1996 ΕΩΣ 2002 ; '~ Ε.Ε. Παρ. III(I) 2523 Κ.Δ.Π. 266/2002 Αρ. 3608, 31.5.2002 Αριθμός 266 Οι περί Τροφίμων που Προορίζονται για Χρήση σε Δίαιτα Μειωμένων θερμίδων για Απώλεια Βάρους Κανονισμοί του 2002, οι οποίοι εκδόθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ L 259/2 ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΤ' ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2017/1798 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 2 Ιουνίου 2017 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 609/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιαγγειακή*υγεία! Διατροφή!&!Αντιγήρανση! Δημήτρης!Συκιανάκης! Gerontology & Antiaging Medicine!

Καρδιαγγειακή*υγεία! Διατροφή!&!Αντιγήρανση! Δημήτρης!Συκιανάκης! Gerontology & Antiaging Medicine! Καρδιαγγειακή*υγεία Διατροφή&Αντιγήρανση ΔημήτρηςΣυκιανάκης Gerontology & Antiaging Medicine Χτυπώ&χτυπώ,&δίχως&να&σε&πονώ,&μ'&αν&πάψω& να&χτυπώ,&χάθηκες&στο&λεπτό. && &Τι&είναι&; Μαφυσικά ηκαρδιά. -Τοόργανοτης«ζωής»όλωνμας,τοόργανοπουσυμπάσχει&μετοάγχοςμας,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτεΐνες (proteins) Υδατάνθρακες (carbohydrates) 13/7/2015. Ομάδες Τροφίμων (food groups) Θρεπτικά συστατικά (nutrients)

Πρωτεΐνες (proteins) Υδατάνθρακες (carbohydrates) 13/7/2015. Ομάδες Τροφίμων (food groups) Θρεπτικά συστατικά (nutrients) Ομάδες Τροφίμων (food groups) Προληπτική Ιατρική και Δημόσια Υγεία 8 η Υποχρεωτική Άσκηση Επιλογής Διατροφή στη Δημόσια Υγεία Ανδρονίκη Νάσκα, Αναπλ. Καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας Δημητριακά και

Διαβάστε περισσότερα

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά ΓΕΝΙΚΑ Το γιαούρτι προέρχεται από το αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, το οποίο βράζεται και αργότερα, όταν η θερμοκρασία του κατέβει στους 40 50 ο C προστίθεται η μαγιά και αφήνεται να πήξει. Αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Η σπιρουλίνα περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός. Αποτελεί πηγή βιοχημικού οργανικού σιδήρου και, ως τροφή, δεν είναι

Η σπιρουλίνα περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός. Αποτελεί πηγή βιοχημικού οργανικού σιδήρου και, ως τροφή, δεν είναι Σπιρουλίνα Η σπιρουλίνα (Spirulina) είναι γένος (βρώσιμων) κυανοβακτηρίων. Γνωστότερα είδη είναι η Spirulina maxima (απαντά κυρίως σε Αφρική και Ευρώπη) και η Spirulina platensis (απαντά κυρίως στην Κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - C(2017) 3664 final - ANNEXES 1 to 2.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - C(2017) 3664 final - ANNEXES 1 to 2. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 6 Ιουνίου 2017 (OR. en) 10021/17 ADD 1 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: DENLEG 47 AGRI 309 SAN 242 DELACT 91 Για τον Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc.

Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Γράφει: Αθηνά Μωραΐτη Χατζηθάνου, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc. Οι ξηροί καρποί είναι ιδιαίτερα αγαπητοί από τους περισσότερους: αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια, φουντούκια, κάσιους, κτλ προτιμώνται

Διαβάστε περισσότερα

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i.. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ 17/4/2018. «Θρεπτικά στοιχεία» Θρεπτικές ουσίες. Καλή θρέψη. Απόδοση Ποιότητα. Τιμή/ Εισόδημα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ 17/4/2018. «Θρεπτικά στοιχεία» Θρεπτικές ουσίες. Καλή θρέψη. Απόδοση Ποιότητα. Τιμή/ Εισόδημα ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ «Θρεπτικά στοιχεία» Η απόδοση των γεωργικών φυτών και η ποιότητα της παραγωγής σχετίζονται στενά µε την θρεπτική τους κατάσταση* Καλή θρέψη Απόδοση Ποιότητα Τιμή/ Εισόδημα 2018 Απαραίτητο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΡΟΦΗ Λίπη Πολυσακχαρίτες Γλυκόζη κι άλλα σάκχαρα Πρωτεΐνες Αμινοξέα Λιπαρά Οξέα Γλυκόλυση Πυροσταφυλικό Οξύ Ακέτυλο-oA Αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων / Οξειδωτική φωσφορυλίωση

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Αλεξάνδρα Μαρία Μιχαηλίδου Επίκ. Καθηγήτρια Επιστήµης Τροφίµων & ιατροφής Τοµέας Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων Γεωπονική Σχολή Αριστοτέλειο

ρ. Αλεξάνδρα Μαρία Μιχαηλίδου Επίκ. Καθηγήτρια Επιστήµης Τροφίµων & ιατροφής Τοµέας Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων Γεωπονική Σχολή Αριστοτέλειο ρ. Αλεξάνδρα Μαρία Μιχαηλίδου Επίκ. Καθηγήτρια Επιστήµης Τροφίµων & ιατροφής Τοµέας Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων Γεωπονική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Συµβολή του γάλακτος και των

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R;

ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; (γ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει σε αυτό όξινες ιδιότητες; (δ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 11α. Διαθρεπτική Επισήμανση (1)

Άρθρο 11α. Διαθρεπτική Επισήμανση (1) Άρθρο 11α Διαθρεπτική Επισήμανση (1) 1. α) Το παρόν άρθρο αφορά στην διαθρεπτική επισήμανση των τροφίμων που προορίζονται να διατεθούν ως έχουν στον τελικό καταναλωτή. Εφαρμόζεται, επίσης, σε τρόφιμα που

Διαβάστε περισσότερα

Αυγά : Θρεπτικά συστατικά και ο ρόλος τους στην υγεία. Συντάχθηκε απο τον/την Δήμητρα Ξενάκη

Αυγά : Θρεπτικά συστατικά και ο ρόλος τους στην υγεία. Συντάχθηκε απο τον/την Δήμητρα Ξενάκη Τα αυγά είναι ένα τρόφιμο εύγεστο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Σήμερα, όταν αναφερόμαστε στα αυγά, υπονοούμε τα αυγά της κότας, μια και αυτά καταναλώνονται πιο συχνά. Αποτελούν πολύτιμη και «συμπυκνωμένη»

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Δευτερεύοντα Συστατικά του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 4: Δευτερεύοντα Συστατικά του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 4: Δευτερεύοντα Συστατικά του Γάλακτος (1/2), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΟΙΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟ ΡΕΒΥΘΙ

ΟΠΟΙΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟ ΡΕΒΥΘΙ ΣΥΣΤΑΣΗ ΛΙΠΩ ΟΥΣ ΚΑΙ ΜΥΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΣΤΗΘΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗΡΟΥ ΣΦΑΓΙΟΥ ΟΡΝΙΘΙΩΝ, ΣΤΑ ΣΙΤΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΠΟΡΕΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΟΓΙΑΛΕΥΡΟΥ ΜΕ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟ ΡΕΒΥΘΙ Γκαρσέν Α. (1),

Διαβάστε περισσότερα

Η εξαιρετική θρεπτική αξία της ψαρόσουπας, με ψάρια χαμηλής εμπορικής αξίας των ελληνικών θαλασσών

Η εξαιρετική θρεπτική αξία της ψαρόσουπας, με ψάρια χαμηλής εμπορικής αξίας των ελληνικών θαλασσών ΕΘΙΑΓΕ 10 / 11 Η εξαιρετική θρεπτική αξία της ψαρόσουπας, με ψάρια χαμηλής εμπορικής αξίας των ελληνικών θαλασσών Δέσποινα Στεργίου, Τεχνολόγος Τροφίμων Αντώνιος Τραγαντζόπουλος, Χημικός Γεώργιος Μόνιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΝΟΥ Τόσο η εμπειρία όσο και τα επιστημονικά δεδομένα συνεχώς επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΝΟΥ Τόσο η εμπειρία όσο και τα επιστημονικά δεδομένα συνεχώς επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΝΟΥ Τόσο η εμπειρία όσο και τα επιστημονικά δεδομένα συνεχώς επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η διατροφή σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την εμφάνιση ή/και

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφικές πληροφορίες στην επισήμανση και διαφήμιση των τροφίμων Νομοθετική προσέγγιση

Διατροφικές πληροφορίες στην επισήμανση και διαφήμιση των τροφίμων Νομοθετική προσέγγιση ΕΦΕΤ/Δνση Αξιολόγησης - Εγκρίσεων Διατροφικές πληροφορίες στην επισήμανση και διαφήμιση των τροφίμων Νομοθετική προσέγγιση Δρ.Αγγελική Καρπούζα Προϊσταμένη Δ/νσης Αξιολόγησης-Εγκρίσεων Κανονισμός (ΕΕ)

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- Λίπη και αθηροσκλήρυνση. Μεσογειακή ίαιτα. Λίπη και αθηροσκλήρυνση: Ο ρόλος της άσκησης

Θέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- Λίπη και αθηροσκλήρυνση. Μεσογειακή ίαιτα. Λίπη και αθηροσκλήρυνση: Ο ρόλος της άσκησης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ- ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ Θέµατα ιάλεξης Ο ρόλος της διατροφής στην εµφάνιση ασθενειών της καρδιάς Επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. 2011 Utopia Publishing, All rights reserved

Κεφάλαιο 2. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. 2011 Utopia Publishing, All rights reserved Κεφάλαιο 2 1 Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. 2011 Utopia Publishing, All rights reserved ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΖΩΝΤΑΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ «Οργανική» ένωση αναφέρεται σε ενώσεις του C Συμμετέχουν

Διαβάστε περισσότερα

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα 30 μικρομόρια που συνιστούν τα πρόδρομα μόρια των βιομακρομορίων; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν;

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα 30 μικρομόρια που συνιστούν τα πρόδρομα μόρια των βιομακρομορίων; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν; Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα 30 μικρομόρια που συνιστούν τα πρόδρομα μόρια των βιομακρομορίων; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν; Γενικά Για να προσδιορίσουμε τα 30 πρόδρομα μόρια των βιομακρομορίων θα πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΧΗ 1 ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 23/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας το γράµµα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πηκτίνες

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πηκτίνες ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Πηκτίνες Γενικά Πολυσακχαρίτης ο οποίος βρίσκεται σε διάφορες συγκεντρώσεις στα κυτταρικά τοιχώματα των ανώτερων φυτικών ιστών μαζί με την κυτταρίνη. Η πηκτίνη

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων

Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Μεταβολισμός πρωτεϊνών και των αμινοξέων Πρωτεΐνες Πολυσακχαρίτες Λίπη Γαλακτικό Γλυκόζη Αμινοξέα Πρωτεΐνες οργανισμού Δεξαμενή Αζώτου Πυροστα φυλικό Γλυκονεογένεση Γλυκόλυση Acetyl-CoA 6- φωσφορική Γλυκόζη

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΛΙΠΑΝΣΗ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΕ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΕΔΑΦΩΝ Web: http://www.ismc.gr/ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

PREMIUM CAT FOOD. Nutrican_CAT_leaflet_ENG.indd :46

PREMIUM CAT FOOD. Nutrican_CAT_leaflet_ENG.indd :46 PREMIUM CAT FOOD Nutrican_CAT_leaflet_ENG.indd 1 13.04.16 17:46 + ΓΙΑ ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΖΩΗ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΑΙΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ. ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Πρεβέντη Φανή, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Γράφει: Πρεβέντη Φανή, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Γράφει: Πρεβέντη Φανή, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Τα κάστανα αποτελούν εποχιακό καρπό του φθινοπώρου και του χειμώνα αφού συλλέγονται από τα μέσα Οκτώβρη έως τα τέλη Δεκεμβρίου. Κατά τη φύλαξη

Διαβάστε περισσότερα

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2015 (OR. en)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2015 (OR. en) Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2015 (OR. en) 12428/15 ADD 1 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: DENLEG 122 AGRI 493 SAN 302 DELACT 124 Για το Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Σεπτέμβριος 2015 Αντωνία Ματάλα Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Τι είναι οι πρωτεΐνες Βασικά σημεία Οργανικά μεγαλομόρια που αποτελούνται από αμινοξέα (περιέχουν C, H, O & Ν) Απαραίτητες

Διαβάστε περισσότερα

Οι δευτερογενείς µεταβολίτες

Οι δευτερογενείς µεταβολίτες Οι δευτερογενείς µεταβολίτες Είναιταπροϊόνταδευτερογενούςµεταβολισµού. Μερικοί γνωστοί δευτερογενείς µεταβολίτες είναι η µορφίνη, ήκαφεΐνη, το καουτσούκ κ.ά. Ο ρόλος τους φαίνεται να είναι οικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ "ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ"

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ "ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ" ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Καθ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήμης & Τεχνολογίας Ξύλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου www.teilar.gr/~mantanis ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΣΥΣΤΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Διατροφή στην εφηβεία και στις εξετάσεις: ποια τρόφιµα βελτιώνουν τη µνήµη, τη συγκέντρωση και την πνευµατική απόδοση Δρ. Αρετή Τσόγκα Επιστηµονική Συνεργάτιδα Τοµέα Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα

PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα PΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Oι υδατάνθρακες αποτελούν την τάξη των θρεπτικών υλών που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στη φύση και στα περισσότερα τρόφιμα. Ζάχαρη Κρέμες, σοκολάτες Αλεύρι, δημητριακά

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΤΌ:: Γλυστρίδα Είναι ένα φυτό με πολλές βιταμίνες, θεωρείται μια πολύ καλή πηγή Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, καθώς και βιταμίνης C, D, E και σιδήρου.

ΦΥΤΌ:: Γλυστρίδα Είναι ένα φυτό με πολλές βιταμίνες, θεωρείται μια πολύ καλή πηγή Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, καθώς και βιταμίνης C, D, E και σιδήρου. Τα βότανα της φύσης ΦΥΤΌ:: Πικραλίδα ή Αγριοράδικο ή Ταραξάκο Είναι αγριόχορτο πλούσιο σε κάλιο καθώς επίσης και ένα αποτελεσματικό τονωτικό του συκωτιού και του πεπτικού συστήματος. ΦΥΤΌ:: Βήχιο ή Χαμολεύκη

Διαβάστε περισσότερα

Eισαγωγή στη Διατροφή. Αντωνία Ματάλα Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Σεπτέμβριος 2016

Eισαγωγή στη Διατροφή. Αντωνία Ματάλα Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Σεπτέμβριος 2016 Eισαγωγή στη Διατροφή Αντωνία Ματάλα Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Σεπτέμβριος 2016 Ορισμός της Διατροφής Η επιστήμη της Διατροφής μελετά: Τον τρόπο με τον οποίο η τροφή παρέχει στους ζωντανούς οργανισμούς τα

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις 2015. Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β

Γενικές εξετάσεις 2015. Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β Φροντιστήρια δυαδικό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Γενικές εξετάσεις 2015 Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Μπουρδούνη Κ. ΘΕΜΑ A

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1.1 Εισαγωγή...27 1.2 Νερό...29 1.3 Ξηρή Ουσία...30 1.4 Ανάλυση του Σώματος των Ζώων και των Ζωοτροφών...32

Περιεχόμενα. 1.1 Εισαγωγή...27 1.2 Νερό...29 1.3 Ξηρή Ουσία...30 1.4 Ανάλυση του Σώματος των Ζώων και των Ζωοτροφών...32 Πρόλογος...7 Αρκτικόλεξα και σύμβολα...21 1 Συστατικά του Σώματος των Ζώων και των Ζωοτροφών 1.1 Εισαγωγή...27 1.2 Νερό...29 1.3 Ξηρή Ουσία...30 1.4 Ανάλυση του Σώματος των Ζώων και των Ζωοτροφών...32

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Θρεπτικές ύλες Τι καλούµε θρεπτικές ύλες; Ποιες είναι; Τρόφιµα Τι καλούµε τρόφιµο; Χηµεία Τροφίµων Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή Προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν τρόφιµο; 2

Διαβάστε περισσότερα

προσλαμβάνουν από το έδαφος

προσλαμβάνουν από το έδαφος Τα φυτά με αρχική πηγή τους υδατάνθρακες που παράγουν κατά τη φωτοσύνθεση είναι ικανά να συνθέσουν όλες τις απαραίτητες οργανικές ενώσεις, χρησιμοποιώντας και άλλα ανόργανα θρεπτικά στοιχεία τα οποία μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01%

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% Ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο συμμετέχουν, σε σημαντικό βαθμό, στη

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί

Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί Σελίδα: 1 Χημεία Α Λυκείου - Κεφάλαιο 4 Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: Α Ημερομηνία: Στοιχειομετρικοί Υπολογισμοί Σελίδα: 2 Η έννοια του mol!!!!!!!!!! Σελίδα: 3 Σελίδα: 4 Ατομικά Βάρη Σελίδα: 5 Άσκηση 4.1 Συμπληρώστε

Διαβάστε περισσότερα

Υγιεινή. Πρωτεΐνες. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Πατρών

Υγιεινή. Πρωτεΐνες. Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Πατρών Υγιεινή Πρωτεΐνες Λεοτσινίδης Μιχάλης Καθηγητής Υγιεινής Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Πατρών Αποτελούνται από αμινοξέα ενωμένα με πεπτιδικούς δεσμούς. Μέση σύσταση: Ν: 16 % C: 50 % H: 7 % O: 22 % S: 0,5-3%

Διαβάστε περισσότερα

Μενού Εβδομάδας του Πάσχα

Μενού Εβδομάδας του Πάσχα Μενού Εβδομάδας του Πάσχα Τρίτη του Πάσχα Κυρίως πιάτο : ψαροκροκέτες ψητές* με ρύζι : βραστά λαχανικά (πατάτα, καρότο, κολοκύθι) 447 θερμίδες 14 γρ. 75 γρ 9 γρ. 2,5 γρ. 4,5 γρ. 1 γρ. 0,7 γρ. 155 θερμίδες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «Τα φαρμακευτικά μανιτάρια και οι βιοδραστικές ουσίες» ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ ΣΠΑΝΤΙΔΟΣ ΤΑΣΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 7. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. Δομή Ξύλου - Θεωρία. Στέργιος Αδαμόπουλος

ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 7. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. Δομή Ξύλου - Θεωρία. Στέργιος Αδαμόπουλος ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 7. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Ανόργανα συστατικά Ανόργανα συστατικά % ξηρού βάρους ξύλου C 49-50 H 6 O 44-45 N 0,1-1,0 Τέφρα* 0,2-1,0 (σε ορισμένα τροπικά είδη μέχρι 5) * διάφορα μεταλλικά στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα

Βιολογία Β Λυκείου θέματα Ι. Οι υδατάνθρακες διακρίνονται σε μονοσακχαρίτες, δισακχαρίτες και πολυσακχαρίτες. α) Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα μονοσακχαριτών, δισακχαριτών και πολυσακχαριτών. (6μ) β) Σε ένα κύτταρο συναντώνται

Διαβάστε περισσότερα

Μενού 1 ης εβδομάδας. Δευτέρα. Διατροφική ανάλυση

Μενού 1 ης εβδομάδας. Δευτέρα. Διατροφική ανάλυση Μενού 1 ης εβδομάδας Δευτέρα Κυρίως πιάτο : κοτόπουλο (φιλέτο μπούτι, χωρίς πέτσα και κόκαλο) με πατάτες στο φούρνο : αγγούρι και ντομάτα Τυρί : φέτα 497 θερμίδες 28,5 γρ. 39 γρ. 2 4,45 γρ. 14,2 γρ. 3,28

Διαβάστε περισσότερα

Θέλετε να «κόψετε» το κρέας;

Θέλετε να «κόψετε» το κρέας; > της Νεκταρίας Καρακώστα Θέλετε να «κόψετε» το κρέας; Για λόγους οικονομικούς, ηθικούς, θρησκευτικούς, λόγους υγείας και περιβαλλοντικούς, χιλιάδες καταναλωτές αναζητούν τρόπους και λύσεις σε μια προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ οι χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στον οργανισμό για την παραγωγή ενέργειας και τη διατήρηση της ζωής αναβολισμός

Διαβάστε περισσότερα

(dietary fiber, nonnutritive fiber)

(dietary fiber, nonnutritive fiber) KΥΤΤΑΡΙΝΗ - ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Στα τρόφιμα, παράλληλα με τους υδατάνθρακες που πέπτονται στον ανθρώπινο οργανισμό (δηλαδή που υδρολύονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται κατά τα γνωστά), υπάρχουν και υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Σεπτέμβριος 2016 Αντωνία Ματάλα Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Βασικά στοιχεία Πρωτεΐνες και διατροφή Οργανικά μεγαλομόρια τα οποία αποτελούνται από αμινοξέα (περιέχουν C, H, O & Ν) Απαραίτητες

Διαβάστε περισσότερα

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr Τα κολοκυθάκια αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο της καθημερινής μας διατροφής.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr Τα κολοκυθάκια αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο της καθημερινής μας διατροφής. της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr Τα κολοκυθάκια αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο της καθημερινής μας διατροφής. Μπορεί να μην έχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών όπως άλλα λαχανικά,

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Χημεία ΙΙ. Ηλεκτροχημικά στοιχεία. Κεφ.1 Ηλεκτροδιαλυτική τάση. Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π.

Φυσική Χημεία ΙΙ. Ηλεκτροχημικά στοιχεία. Κεφ.1 Ηλεκτροδιαλυτική τάση. Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. Σημειώσεις για το μάθημα Φυσική Χημεία ΙΙ Ηλεκτροχημικά στοιχεία Κεφ.1 Ηλεκτροδιαλυτική τάση Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. Τμήμα Χημείας ΑΠΘ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΑΛΥΤΙΚΗ ΤΑΣΗ 1.1 των µετάλλων

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Τα τρόφιμα είναι σύνθετοι συνδυασμοί που προέρχονται από πολλές πηγες. Όλα τα τρόφιμα έχουν τη δυνατότητα αλλεπίδρασης (χημικής) σε διαφορετικό βαθμό.

Διαβάστε περισσότερα

Θρέψη Φυτών. Ενότητα 14 η Τοξικά μέταλλα. Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής

Θρέψη Φυτών. Ενότητα 14 η Τοξικά μέταλλα. Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής Θρέψη Φυτών Ενότητα 14 η Τοξικά μέταλλα Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής Στόχοι ενότητας 1. Ποια είναι τα τοξικά μέταλλα και ποιοι οι προστατευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ

Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ. 139-5 ΕΠΙΣΗΜΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ της ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗΣ του Αναλυτικού Εργαστηρίου της ΤΖΙΜΑΣ Σ. ΒΙΟΗΠΕΙΡΟΣ Ε.Ε. (BIOLAB EPIRUS) στην Άρτα

Διαβάστε περισσότερα

Βιταμίνες & Ιχνοστοιχεία Βιταμίνη Β 1 (Θειαμίνη)

Βιταμίνες & Ιχνοστοιχεία Βιταμίνη Β 1 (Θειαμίνη) Βιταμίνη Β 1 (Θειαμίνη) Η θειαμίνη αποτελεί μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Η θειαμίνη είναι η πρώτη βιταμίνη που ταυτοποιήθηκε, το 1926 από τους Jansen & Donath οι οποίοι εργάζονταν με εκχύλισμα από πίτυρο

Διαβάστε περισσότερα

Η ανόργανη θρέψη των φυτών

Η ανόργανη θρέψη των φυτών Η ανόργανη θρέψη των φυτών Φυσιολογία Φυτών 3 ου Εξαμήνου Δ. Μπουράνης, Σ. Χωριανοπούλου 1 Η μελέτη της πρόσληψης και αξιοποίησης των ανόργανων θρεπτικών από τα φυτά H αξιοποίηση περιλαμβάνει τη: διακίνηση

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων

Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Columbia Water Purification System (διπλό σύστηµα) Στους παρακάτω πίνακες δίνονται τα αποτελέσµατα των δοκιµών αποµάκρυνσης ρύπων: Columbia Water

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη διατροφή των κουνελιών. Πασχάλης Δ. Φορτομάρης Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π.Θ.

Εφαρμοσμένη διατροφή των κουνελιών. Πασχάλης Δ. Φορτομάρης Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π.Θ. Εφαρμοσμένη διατροφή των κουνελιών Πασχάλης Δ. Φορτομάρης Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π.Θ. Σημασία Μέσο συντήρησης, αύξησης, κυοφορίας, γαλακτοπαραγωγής Άμυνα οργανισμού Το σημαντικότερο στοιχείο της εκτροφής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας

Τίτλος Διάλεξης: Ο ρόλος του ανταγωνισμού των θρεπτικών στοιχείωνστηνανάπτυξηκαιτην. Χ. Λύκας ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ» Μάθημα: «Επίδραση του αβιοτικού και βιοτικού περιβάλλοντος στην παραγωγή των φυτών» Τίτλος

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Απρίλιος Μάιος 12 Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου (Ερωτήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον) 1. Τι είναι τα βιομόρια και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους; Βιομόρια

Διαβάστε περισσότερα

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 1. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 2. BΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ Ι. ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΜΟΡΙΑ ΙΙ. ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΙΙΙ. ΜΑΚΡΟΜΟΡΙΑ ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΥΛΟ Ζελατινοποίηση αμύλου. Άσκηση 4 η Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων

ΑΜΥΛΟ Ζελατινοποίηση αμύλου. Άσκηση 4 η Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων ΑΜΥΛΟ Ζελατινοποίηση αμύλου Άσκηση 4 η Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Θεωρητικό μέρος Υδατάνθρακες Άμυλο Ζελατινοποίηση αμύλου Υδατάνθρακες Αποτελούνται από: Άνθρακα (C) Οξυγόνο (O) Υδρογόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ ΕΦΗΒΕΙΑ- ΑΝΑΓΚΕΣ v Επιτάχυνση ρυθμού ανάπτυξης v Ωρίμανση και αύξηση ιστών v Αποκτά το 20% του ύψους και το 50% του βάρους του ενήλικα, ενώ οι μύες, ο όγκος του αίματος και γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα : Οικογενειακή Αγωγή

Μάθηµα : Οικογενειακή Αγωγή ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004 2005 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2005 Μάθηµα : Οικογενειακή Αγωγή Ηµεροµηνία: 14 / 06 /05 Τάξη: Β Λυκείου Ονοµατεπώνυµο µαθητή/τριας:... Χρόνος:

Διαβάστε περισσότερα

Μενού Μεγάλης Εβδομάδας

Μενού Μεγάλης Εβδομάδας Μενού Μεγάλης Εβδομάδας Μ. Δευτέρα Κυρίως πιάτο : κοτόπουλο (φιλέτο μπούτι, χωρίς πέτσα και κόκαλο) με πατάτες στο φούρνο : αγγούρι και ντομάτα Τυρί : φέτα 497 θερμίδες 28,5 γρ. 39 γρ. 3 γρ. 23 γρ. 4,45

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 23 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ηµεροµηνία: Τετάρτη 23 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Τετάρτη 23 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A4 και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες;

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες; 1 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Το κύτταρο αποτελείται από χηµικές ενώσεις, στις οποίες περιλαµβάνονται τα µικρά βιολογικά µόρια και τα βιολογικά µακροµόρια. Στα µικρά βιολογικά µόρια ανήκουν, τα ανόργανα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Τα χημικά συστατικά των τροφίμων που μας κρατάνε ζωντανούς και υγιείς και μας εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια για τις εργασίες μας ονομάζονται: Θρεπτικά Συστατικά Οργανικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο Λύκειο Κομοτηνής ΜΑΘΗΜΑ: Ερευνητική Εργασία ΤΑΞΗ: Α2 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:

ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο Λύκειο Κομοτηνής ΜΑΘΗΜΑ: Ερευνητική Εργασία ΤΑΞΗ: Α2 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: ΣΧΟΛΕΙΟ: 2 ο Λύκειο Κομοτηνής ΜΑΘΗΜΑ: Ερευνητική Εργασία ΤΑΞΗ: Α2 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2011-2012 a. Υδατάνθρακες : i. μονοσακχαρίτες (π.χ. γλυκόζη, φρουκτόζη κ.α.) ii. iii. δισακχαρίτες ( π.χ. λακτόζη (γάλα),

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ Η χοληστερίνη εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πέτρες της χολής το 1784.Η σχέση της με τα καρδιαγγειακά νοσήματα ανακαλύφθηκε στις τελευταίες

ΙΣΤΟΡΙΑ Η χοληστερίνη εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πέτρες της χολής το 1784.Η σχέση της με τα καρδιαγγειακά νοσήματα ανακαλύφθηκε στις τελευταίες ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ Η χοληστερίνη ή η χοληστερόλη είναι κηρώδης στερόλης που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, και στο πλάσμα του αίματος όλων των ζώων. Μικρότερες ποσότητες χοληστερίνης

Διαβάστε περισσότερα

2. Ποιον θεωρείτε ιδανικότερο αριθμό γευμάτων στη διάρκεια της ημέρας; 3 (2 μεγάλα και 1 μικρό) 4 (2 μεγάλα και 2 μικρά) 5 (3 μεγάλα και 2 μικρά)

2. Ποιον θεωρείτε ιδανικότερο αριθμό γευμάτων στη διάρκεια της ημέρας; 3 (2 μεγάλα και 1 μικρό) 4 (2 μεγάλα και 2 μικρά) 5 (3 μεγάλα και 2 μικρά) 1. Ποιον θεωρείτε καλύτερο τρόπο, ώστε ένας αθλητής μειώσει το βάρος του; Να κάνει πιο έντονη προπόνηση Να κάνει περισσότερα μικρά γεύματα 2. Ποιον θεωρείτε ιδανικότερο αριθμό γευμάτων στη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα 1.1 Τα μόρια της ζωής Καινούριες γνώσεις Ποια μόρια συμμετέχουν στη δομή και στις λειτουργίες των οργανισμών. Ποια είναι η σημασία του νερού για τη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή γαλακτοπαραγωγών προβάτων

Διατροφή γαλακτοπαραγωγών προβάτων Διατροφή γαλακτοπαραγωγών προβάτων Γεώργιος I. Αρσένος Επίκουρος Καθηγητής Κτηνιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Γιατί είναι σημαντική η Διατροφή... Καθορίζει την παραγωγικότητα 50

Διαβάστε περισσότερα

T E S T R E P O R T ΕΥΑ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΑΣ. Εθν. Αντίστασης 42, Αλεξάνδρεια. Ethn. Antistasis 42, Alexandria. Νερά. Waters. Από πελάτη κατά δήλωσή του

T E S T R E P O R T ΕΥΑ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΑΣ. Εθν. Αντίστασης 42, Αλεξάνδρεια. Ethn. Antistasis 42, Alexandria. Νερά. Waters. Από πελάτη κατά δήλωσή του Εργαστήριο Περιβάλλοντος, Σίνδος Σελ.(page) 1/9 ΕΚΘΕΣΗ ΟΚΙΜΩΝ T E S T R E P O R T Πελάτης Client ιεύθυνση πελάτη Client s address Περιγραφή δειγµάτων Samples description ειγµατοληψία Sampling Ηµεροµηνία

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ βιολογικά τρόφιμα Ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ βιολογικά τρόφιμα Ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Ως βιολογικά τρόφιμα χαρακτηρίζονται τα τρόφιμα που προκύπτουν από ένα ειδικό είδος παραγωγής, τη βιολογική παραγωγή. Η βιολογική παραγωγή αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

SUPPLEMENTAL INFORMATION. Fully Automated Total Metals and Chromium Speciation Single Platform Introduction System for ICP-MS

SUPPLEMENTAL INFORMATION. Fully Automated Total Metals and Chromium Speciation Single Platform Introduction System for ICP-MS Electronic Supplementary Material (ESI) for Journal of Analytical Atomic Spectrometry. This journal is The Royal Society of Chemistry 2018 SUPPLEMENTAL INFORMATION Fully Automated Total Metals and Chromium

Διαβάστε περισσότερα

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Βρέφη 0-12 μηνών. Παιδιά 4-8 ετών. Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών. Ενήλικες > 50 ετών. Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ Ασβέστιο Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου Βρέφη 0-12 μηνών Παιδιά 1-3 ετών Παιδιά 4-8 ετών Παιδιά και έφηβοι 9-18 ετών Ενήλικες 19-50 ετών Ενήλικες > 50 ετών Γυναίκες έγκυες και θηλάζουσες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ A ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 16/04/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1. έως Α5. να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών;

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών; ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Τι είναι οι πρωτεϊνες; Η ονομασία πρωτεϊνες προέρχεται από το ρήμα πρωτεύω και σημαίνει την εξαιρετική σημασία που έχουν οι πρωτεϊνες για την υγεία του ανθρώπινου σώματος. Από την εποχή των Ολυμπιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Χημεία της ζωής 1 2.1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η Βιολογία μπορεί να μελετηθεί μέσα από πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι βιοχημικοί, για παράδειγμα, ενδιαφέρονται περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΛΑΧΑΝΟΥ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1 econteplusproject Organic.Edunet ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΡΑΜΒΟΕΙΔΩΝ - ΣΤΑΥΡΑΝΘΩΝ

Διαβάστε περισσότερα