ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ"

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ή ΜΑΘΗΤΗΣ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΟΘΟΝΗ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Οι Ομάδες Μέθοδος εργασίας Θεωρητικό πλαίσιο Διδακτικές μέθοδοι Παιδαγωγικές μέθοδοι Εφηβεία Ερωτηματολόγιο- Επεξεργασία ερωτηματολογίου Α Μέρος Επιλογή ταινιών Αναλύσεις ταινιών Στον κύριό μας με αγάπη Παιδαγωγικό σύστημα Αγγλίας Διδακτικές Παιδαγωγικές μέθοδοι Σχέσεις μαθητών καθηγητών Σχέσεις μαθητών μεταξύ τους Σχέσεις μαθητών γονέων Εφηβικά προβλήματα Συμπεράσματα Νόμος 4000 Παιδαγωγικό σύστημα Ελλάδας Διδακτικές Παιδαγωγικές μέθοδοι Σχέσεις μαθητών καθηγητών Σχέσεις μαθητών μεταξύ τους Σχέσεις μαθητών γονέων Εφηβικά προβλήματα Συμπεράσματα Ο κύκλος των χαμένων ποιητών Παιδαγωγικό σύστημα ΗΠΑ Διδακτικές Παιδαγωγικές μέθοδοι Σχέσεις μαθητών καθηγητών Σχέσεις μαθητών μεταξύ τους Σχέσεις μαθητών γονέων Εφηβικά προβλήματα Συμπεράσματα Ανάμεσα στους τοίχους Παιδαγωγικό σύστημα Γαλλίας Διδακτικές Παιδαγωγικές μέθοδοι Σχέσεις μαθητών καθηγητών Σχέσεις μαθητών μεταξύ τους Σχέσεις μαθητών γονέων Εφηβικά προβλήματα Συμπεράσματα Γενικά Συμπεράσματα

3 Β Μέρος Κινηματογράφος και Φυσική Η ιστορία του κινηματογράφου Το κινητοσκόπιο Η εφεύρεση του κινηματογράφου Η Ανθρώπινη Όραση και Ακοή Η ανθρώπινη όραση Ένα ελάττωμα του ματιού : Το μεταίσθημα μετείκασμα Η ανθρώπινη ακοή Η κυματική φυσική 3.1) Το κύμα 3.2) Εγκάρσια και διαμήκη κύματα 3.3) Ένα διάμηκες κύμα : Ο ήχος 3.3.1) Διάδοση των ηχητικών κυμάτων 3.3.2) Ιδιότητες του ήχου 3.3.3) Χαρακτηριστικά του ήχου 3.4) Αντίληψη του ήχου Aκοή και ήχος στον κινηματογράφο Ηχοληψία Ακουστική χώρων Μουσική ακουστική Ψηφιακός ήχος στον κινηματογράφο Τα πρώτα βήματα Από τότε έως σήμερα DOLBY SR.D ή Dolby Digital Η σημασία της εικόνας στην έβδομη τέχνη Η εικόνα-αντίληψη, η εικόνα-συναίσθημα κι η εικόνα-δράση Γ Μέρος Συνέντευξη με σκηνοθέτη Επίσκεψη στο φεστιβάλ Ολυμπίας Παράρτημα Εντυπώσεις από τις ταινίες Εντυπώσεις από την ερευνητική εργασία Τεχνήματα

4 ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΕΛΗ ΛΟΓΟΤΥΠΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

5 ΑΙΝΙΓΜΑ Ιωάννα Ζαπαλίδη Πένυ Καισαρίδη Πέρσα Κουτρίδη Νώντας Κρητικός Α?Ν;ΓΜΑ

6 Μάριος Αντωνίου Χρήστος Γαλάζιος Αγγελική Ηλιοπούλου Λευτέρης Καλαφάτης Σταυριάνα Κάλλια - Ντρούμπη ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΑΓΜΑ

7 Άγγελος Θεοχάρης Έφη Μυτάκη Σήλια Παναγιωτοπούλου Νίκη Σαραντοπούλου Γιώργος Τσουπάκης ΜΑΚΑΡΙ ΝΑΤΑΝ ΑΛΛΙΩΣ

8 Δήμητρα Αλεξοπούλου Γιάννης Αντωνίνης Γιώργος Κούρτογλου Δανάη Κουφάκη Χριστίνα Κρύσαλη ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

9 ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΜΑΤΑ Πώς απεικονίζεται η αλληλεπίδραση εκπαίδευσης και εφήβων στον κινηματογράφο; Ποια εφηβικά προβλήματα απεικονίζονται; Ποια εκπαιδευτικά συστήματα παρουσιάζονται; Ποιες παιδαγωγικές και διδακτικές μέθοδοι εφαρμόζονται; Πώς παρουσιάζονται οι σχέσεις μαθητών καθηγητών; Πώς οι σχέσεις μαθητών γονέων; Πώς οι σχέσεις μαθητών μεταξύ τους; Ποια η σύγκριση με το σήμερα (αναφορικά με σχολική εμπειρία, παιδαγωγικές πρακτικές, εφηβικές ανησυχίες); Ποια η τεχνική του κινηματογράφου (και η Φυσική πίσω από αυτήν);

10 ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μελέτη Ανάλυση πρωτογενών πηγών (ταινιών) Έρευνα με ερωτηματολόγιο (για τις εφηβικές ανησυχίες, τη σχέση των εφήβων με το σχολείο, κλπ.) Διερεύνηση σε διαδίκτυο και σε βιβλιογραφία (σχετικά με εκπαιδευτικά συστήματα, διδακτικές και παιδαγωγικές μεθόδους, με τα χαρακτηριστικά της εφηβείας αλλά και για την τεχνική πλευρά του κινηματογράφου) Συνέντευξη με ειδικό (σκηνοθέτη) για τον κινηματογράφο και την τεχνική του Εκπαιδευτική εκδρομή στο Φεστιβάλ Ολυμπίας (ομάδα μαθητών) - παρακολούθηση κινηματογραφικών εργαστηρίων

11 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ Wiki Το Wiki είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, που μας δίνει τη δυνατότητα: να αναρτούμε τις εργασίες μας να αναρτούμε βίντεο και εικόνες να τίθεται η πρόοδος των εργασιών υπόψη των μελών των ομάδων και των καθηγητών να κάνουμε διορθώσεις να επικοινωνούμε και εκτός σχολείου (με σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία) να συνεργαζόμαστε ως ομάδες Η wiki ιστοσελίδα :

12 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στην ερευνητική εργασία μας ασχοληθήκαμε με τρία πεδία θεωρητικής διερεύνησης: την εφηβεία, την Εκπαίδευση (Α Μέρος) και τον Κινηματογράφο (Β Μέρος). Η ΕΦΗΒΕΙΑ Ως εφηβεία ορίζεται η περίοδος μετάβασης από την κατάσταση του παιδιού σ αυτήν του ενήλικα. Στη διάρκειά της συμβαίνουν πολλές αλλαγές σωματικές, ψυχικές, διανοητικές, κι έτσι πρόκειται για μια φάση που σπάνια είναι ανώδυνη. Στο σωματικό επίπεδο μεταβάλλονται οι ορμόνες και το άτομο αφυπνίζεται σεξουαλικά. Ταυτόχρονα αναζητά σύντροφο και ασχολείται με την εξωτερική του εμφάνιση. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις και οι ψυχικές αλλαγές είναι πολλές. Παρατηρείται αναστάτωση, συναισθηματική αστάθεια, επαναστατικότητα, αμφιβολία, άρνηση υπακοής στους ενήλικες. Ταυτόχρονα εκδηλώνεται ανάγκη για αγάπη, φιλία, έρωτα, ένταξη σε ομάδες συνομηλίκων. Επίσης παρουσιάζεται συχνά τάση για ονειροπόληση και κάποτε για απομόνωση, ευμετάβολη διάθεση, ευθιξία και υπερευαισθησία Παράλληλα παρατηρούνται διανοητικές αλλαγές, ιδεολογικές ζυμώσεις, αναζήτηση ιδεολογικών αξιών. Συχνά αλλάζουν τα ενδιαφέροντα, ενώ οι έφηβοι μοιάζουν να έχουν ανάγκη τα πρότυπα. Όλα αυτά στην πραγματικότητα συνιστούν προσπάθεια για αναζήτηση της ταυτότητάς τους. Στο πλαίσιο αυτό είναι συχνές οι συγκρούσεις με την οικογένεια, το σχολείο και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, με άλλα λόγια με τον κόσμο των μεγάλων. ΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΗ Στηρίζεται στην άποψη ότι το παιδί είναι φύσει οκνηρό και έχει ανάγκη την επιβολή του ενήλικα, εν προκειμένω του δασκάλου. Γι αυτό βασίζεται στην αυθεντία του δασκάλου, που επιλέγει την ύλη, τους στόχους, το ρυθμό και γενικά οτιδήποτε σχετίζεται με το μάθημα. Ο μαθητής είναι υποχρεωμένος να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του μαθήματος χωρίς να ερωτάται και χωρίς να συμμετέχει ενεργά. Κατά κανόνα χρησιμοποιούνται πιεστικά μέσα, τεχνικές αποστήθισης, επανάληψης και συσσώρευσης γνώσεων Η διδασκαλία είναι συνήθως κατευθυντική, άμεση, μονολογική και βέβαια μετωπική. ΜΑΘΗΤΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ή ΠΑΙΔΟΚΕΝΤΡΙΚΗ Στηρίζεται στην άποψη, που κατ αρχάς διατυπώθηκε από τον Ρουσώ ότι το παιδί είναι φύσει καλό. Μ αυτήν την έννοια ακολουθεί τη λογική της προσαρμογής του σχολείου στο παιδί και όχι το αντίστροφο («Το σχολείο έχει γίνει για το παιδί και όχι

13 το παιδί για το σχολείο»). Στηρίζεται στις ανάγκες του μαθητή (τι θέλει, τι μπορεί, τι πρέπει να μάθει). Χαρακτηρίζεται από ενεργό, συνειδητή και απόλυτη συμμετοχή του μαθητή στη μάθηση. Αποφεύγει την επιβολή. Προωθεί τη διερεύνηση και την ανακάλυψη (ο μαθητής διερευνά και ανακαλύπτει μόνος του τη γνώση) και άρα τη δημιουργικότητα. Εφαρμόζει διάφορες τεχνικές (π.χ. βιωματική μάθηση μέσω πράξης - εμπειρίας, σχέδια δράσης - πρότζεκτ, ομαδοσυνεργατικές εργασίες, κλπ.). Ο δάσκαλος από αναμεταδότης γνώσεων μετατρέπεται σε εμψυχωτή και καθοδηγητή της μαθητικής προσπάθειας. Απώτερος σκοπός είναι να μπορεί ο μαθητής να επεκτείνει μόνος του τις γνώσεις του («να μάθει πώς να μαθαίνει»). ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ Η μέθοδος αυτή είναι ενδιάμεση των δύο άλλων και συνίσταται σε μια ισορροπία μεταξύ της παρέμβασης του δασκάλου και της συμμετοχής των μαθητών. Αυτό σημαίνει ότι προωθεί τη συνεργασία δασκάλου μαθητών (ο δάσκαλος συνεργάζεται με τους μαθητές καθοδηγώντας τους) και των μαθητών μεταξύ τους, ενώ κυρίαρχο στοιχείο είναι ο διάλογος. Ο δάσκαλος δεν τηρεί αυστηρό προγραμματισμό ούτε συγκεκριμένη πορεία στη διδασκαλία. Και σ αυτή την περίπτωση η διδασκαλία αποβλέπει όχι μόνο στη γνώση αλλά και στην ολόπλευρη ανάπτυξη προσωπικότητας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΑΥΤΑΡΧΙΚΗ ΔΕΣΠΟΤΙΚΗ Χαρακτηρίζεται από δεσποτισμό και αυταρχικότητα, καταπίεση, απειλές, εκφοβισμούς, ποινές, τιμωρίες, απαίτηση απόλυτης υποταγής, πειθαρχία, αλλά και κίνητρα, βαθμολογία και ανταγωνισμό. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΖΟΥΣΑ Στην ελευθεριάζουσα μέθοδο ο μαθητής είναι τελείως ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, ενώ ο καθηγητής αδιαφορεί. ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ Η ρυθμιστική μέθοδος είναι ενδιάμεση των άλλων δύο και σαφώς πιο ισορροπημένη, Συνίσταται σε προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης μαθητή - καθηγητή, σε πνεύμα αλληλοκατανόησης και σε διάλογο. Θεωρείται η καλύτερη για την ομαλή λειτουργία του σχολείου.

14 Ερωτηματολόγιο Ερευνητική Εργασία: Μαθητής στην μεγάλη οθόνη ΦΥΛΟ: ΗΛΙΚΙΑ: (1)Τι σχέσεις έχεις με τους καθηγητές σου; Πολύ Καλή Καλή Μέτρια Κακή (2)Οι καθηγητές σου έχουν επιδράσει πάνω σου; Θετικά Αρνητικά Καθόλου (3)Τι προβλήματα αντιμετωπίζεις ως έφηβος; *(Μπορείς να επιλέξεις περισσότερα από ένα)*: 1. Άγχος, πίεση 7. Βία, Κακοποίηση 2. Έλλειψη χρόνου 8. Οικονομικά 3. Εκπαιδευτικό Σύστημα 9. Ρατσισμός 4. Δυσκολίες επικοινωνίας 10. Μοναξιά με γονείς 11. Κατάθλιψη με σχολείο 12. Μειωμένη αυτοεκτίμηση με περιβάλλον 13. Ερωτικά Βάσανα 5. Συγκρούσεις 14. Αγωνία για το μέλλον, στην οικογένεια ανασφάλεια στο σχολείο στο περιβάλλον 6. Καταπίεση από γονείς σχολείο κοινωνία

15 4)Σε ποιο περιβάλλον αντιμετωπίζεις τα περισσότερα προβλήματα; Οικογενειακό Σχολικό Παρέες Συνομήλικων Ευρύτερο κοινωνικό (5)Με ποιόν μιλάς για τα προβλήματα σου; Φίλους Γονείς-Συγγενείς Καθηγητές Ψυχολόγο Κανέναν (6)Τι ανταπόκριση βρίσκεις; Σε έχουν βοηθήσει; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (7)Τα προβλήματά σου επηρεάζουν την απόδοσή σου στο σχολείο; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (8)Τα προβλήματά σου επηρεάζουν την συμπεριφορά σου στο σχολείο; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (9)Σας αρέσει ο κινηματογράφος; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (10)Σας ενδιαφέρει να βλέπετε ταινίες που ασχολούνται με την εφηβεία; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (11)Σας επηρεάζουν στις επιλογές σας ή τη συμπεριφορά σας; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου (12)Θεωρείτε ότι οι ταινίες για την εκπαίδευση απεικονίζουν την πραγματικότητα; Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου

16 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΥΡΗΜΑΤΑ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Το ερωτηματολόγιο προέκυψε ως αποτέλεσμα καταιγισμού ιδεών, αναγραφής τους στον πίνακα και επιλογής. Ο σκοπός μας ήταν να διερευνήσουμε τη σχέση των εφήβων με τον εαυτό τους, την οικογένεια, το σχολείο και τον κινηματογράφο, ώστε στη συνέχεια να συγκρίνουμε τα δεδομένα των απαντήσεων με όσα ανάλογα συναντήσαμε στις ταινίες που μελετήσαμε. Το ερωτηματολόγιο μοιράστηκε σε όλες τις τάξεις του σχολείου μας και τελικά παραλάβαμε 194 απαντημένα ερωτηματολόγια, δηλαδή προέκυψε μια μικρή φύρα είτε επειδή κάποιοι απουσίαζαν είτε επειδή άλλοι δεν απάντησαν και κάποιοι πολύ λιγότεροι απάντησαν χωρίς σοβαρότητα. Από το σύνολο των μαθητών που έλαβαν μέρος 84 ήταν αγόρια και 110 κορίτσια, δηλ. ποσοστό 57% κοριτσιών έναντι 43% αγοριών. Στο πρώτο ερώτημα «Τι σχέσεις έχεις με τους καθηγητές σου;» σε κλίμακα τεσσάρων αξιολογικών διαβαθμίσεων (Πολύ καλές, καλές μέτριες, κακές), κυριάρχησε η απάντηση «Καλές» σε απόλυτο ποσοστό (άνω του 50%) (94 απαντήσεις έναντι 90 για όλες τις υπόλοιπες) με δεύτερη την απάντηση «Μέτριες» και στα δύο φύλα. Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε ότι η απάντηση «Κακές» - μειοψηφική σε κάθε περίπτωση στα αγόρια είχε ποσοστό 16,6%, ενώ στα κορίτσια μόλις 5,5%. Συνολικά συμπεραίνουμε ότι οι σχέσεις μαθητών καθηγητών είναι σε καλό επίπεδο, κυρίως σε ό,τι αφορά τα κορίτσια. Παρ όλα αυτά είναι τα κορίτσια που στην αμέσως επόμενη ερώτηση «Οι καθηγητές σου έχουν επιδράσει πάνω σου;» με τρεις διαβαθμισμένες απαντήσεις (θετικά, αρνητικά, καθόλου) επιλέγουν κατά απόλυτη πλειοψηφία (53%) την απάντηση «καθόλου» έναντι του 34,5% των αγοριών, τα οποία προκρίνουν κατά σχετική πλειοψηφία την απάντηση «θετικά» (40%) έναντι 36% των κοριτσιών. Το γεγονός ότι οι σχέσεις καθηγητών μαθητών στις μέρες μας είναι πάντως σε γενικές γραμμές καλές προκύπτει και από το ότι η απάντηση «αρνητικά» επιλέχθηκε από το περίπου 12% των μαθητών συνολικά, ποσοστό μικρό μεν όχι όμως αμελητέο, που λογικά θα πρέπει να προβληματίσει τους καθηγητές. Περισσότερο όμως θα πρέπει να προβληματίσουν όλους τους ενδιαφερόμενους (γονείς, καθηγητές, πολιτεία) οι απαντήσεις των μαθητών στην επόμενη ερώτηση σχετικά με το είδος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ως έφηβοι και τα οποία κάθε άλλο παρά λίγα και ασήμαντα είναι. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο ερώτημα για το άγχος και την πίεση χρόνου το 77% των μαθητών (και μάλιστα 88% των κοριτσιών) απάντησαν θετικά, ενώ στην ερώτηση για την ανασφάλεια και την αγωνία για το μέλλον οι θετικές απαντήσεις ξεπέρασαν το 74% (με τα κορίτσια και σ αυτήν την περίπτωση να αγγίζουν το 85%). Επίσης ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι 28 μαθητές (εκ των οποίων 20 αγόρια) δηλώνουν ότι έχουν υποστεί βία ή και κακοποίηση και 35 ρατσισμό (και πάλι με πλειοψηφία τα αγόρια 23), ενώ 40 κάνουν λόγο για κατάθλιψη (σχεδόν 23% των αγοριών και 19% των κοριτσιών). Και στη μοναξιά πλειοψηφούν τα αγόρια, καθώς από τους συνολικά 38 μαθητές που επέλεξαν την απάντηση 21 είναι αγόρια. Αντίθετα, στη μειωμένη αυτοεκτίμηση

17 κυριαρχούν τα κορίτσια, όπου το 39% των μαθητριών αισθάνεται ανάλογα, ενώ το συνολικό ποσοστό είναι 33,5%. Από την άλλη, τα οικονομικά προβλήματα έχουν αγγίξει το 31,5 των μαθητών του σχολείου μας, ποσοστό επίσης υψηλό. Εξαιρετικά υψηλό είναι και το ποσοστό των μαθητών που θεωρούν προβληματικό το εκπαιδευτικό σύστημα, συγκεκριμένα το 63% (και μάλιστα το 72% των κοριτσιών). Κατόπιν όλων αυτών δεν εντυπωσιάζει το γεγονός ότι αντιμετωπίζει καταπίεση από το σχολείο σχεδόν το 40% των μαθητών (44% στα αγόρια), αν και το ποσοστό πέφτει στην αναφορά σε δυσκολία επικοινωνίας σε 29% (33% στα αγόρια) και σε συγκρούσεις σε 24% (σχεδόν 30% στα αγόρια) (Συνολικά τα αγόρια δυσφορούν περισσότερο απέναντι στο σχολείο.). Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, το σχολείο δεν είναι ο μόνος χώρος όπου εκδηλώνεται η εφηβική δυσφορία. Το οικογενειακό αλλά και το ευρύτερα κοινωνικό περιβάλλον ασκεί επίσης καταπίεση στους εφήβους, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις στα σχετικά ερωτήματα. Έτσι, το 35% των μαθητών αισθάνονται καταπιεσμένοι από την κοινωνία (και μάλιστα το 37% των κοριτσιών, καθώς φαίνεται ότι η κοινωνία εξακολουθεί να είναι πιο καταπιεστική προς τα θηλυκά μέλη της) και το 23% από την οικογένεια (με εντυπωσιακό στοιχείο το γεγονός ότι εμφανίζονται περισσότερα αγόρια, το 26%, καταπιεσμένα από το οικογενειακό τους περιβάλλον). Επίσης το 28% βιώνει συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον και το 24% δυσκολίες επικοινωνίας, ενώ τα ποσοστά μειώνονται σε 16,5% και 17% αντίστοιχα όταν μεταφερόμαστε στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Πάντως σε ό,τι αφορά τις συγκρούσεις σε όλα τα πεδία είναι αυξημένο το ποσοστό των αγοριών (31% με την οικογένεια, 21.5% με την κοινωνία). Το ίδιο ισχύει και για τις δυσκολίες επικοινωνίας, με τα αγόρια να αντιμετωπίζουν πρόβλημα κατά 26% στο οικογενειακό τους περιβάλλον και κατά 21.5% στο κοινωνικό). Τέλος, το πιο ανώδυνο βάσανο που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι είναι το ερωτικό, μολονότι το 41% δηλώνει ότι το βιώνει ως τέτοιο, με σαφή την πλειοψηφία των κοριτσιών (47,3%). Το περιβάλλον στο οποίο οι μαθητές του σχολείου φαίνεται να αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα είναι κατά σχετική πλειοψηφία το σχολικό (36,6%, και περισσότερο τα κορίτσια 40%) και έπεται το ευρύτερο κοινωνικό (29%), ενώ ακολουθεί το οικογενειακό (20,6%, κυρίως στα αγόρια 25%). Λίγοι έφηβοι και κυρίως κορίτσια (13,6%) αντιμετωπίζουν προβλήματα και στο φιλικό περιβάλλον. Οι έφηβοι μαθητές του σχολείου μας μιλούν για τα προβλήματά τους κατά κύριο λόγο σε φίλους (67%) και μάλιστα τα κορίτσια κατά 78%. Κατά δεύτερο λόγο καταφεύγουν στην οικογένεια (36%), ιδίως τα κορίτσια (49%). Πολύ λίγοι μαθητές και μάλιστα κυρίως αγόρια απευθύνονται σε καθηγητές (μόλις 8 αγόρια και 2 κορίτσια επέλεξαν αυτή την απάντηση). Υπάρχουν 10 παιδιά (5 αγόρια και 5 κορίτσια) που έχουν καταφύγει σε ψυχολόγο, ενώ 20 παιδιά, δηλαδή ποσοστό 10%, εκ των οποίων τα 13 αγόρια (15,5%) δηλώνουν ότι δεν μιλούν σε κανέναν για τα προβλήματά τους. Ανεξάρτητα από το πού απευθύνονται πάντως δηλώνουν κατ απόλυτη πλειοψηφία ότι βρίσκουν αρκετή ή πολλή ανταπόκριση (συνολικά 76%, με πλειοψηφούσα απάντηση το «αρκετή» 49,5%). Το 10,8% δηλώνει ότι δεν βρίσκει καθόλου ανταπόκριση, κυρίως τα αγόρια (20%). Στο ερώτημα αν τα προβλήματα επηρεάζουν την απόδοση στο σχολείο μόλις το 11% απάντησε «καθόλου», ενώ οι περισσότεροι δηλώνουν ότι επηρεάζονται λίγο ή αρκετά (36% και 30% αντίστοιχα). Δεν είναι μικρό το ποσοστό και όσων δηλώνουν ότι

18 επηρεάζονται πολύ (16%). Πάντως είναι χαρακτηριστικό ότι στο σημείο αυτό υπάρχει απόλυτη ισοτιμία των φύλων, καθώς πολύ ή αρκετά επηρεάζεται το 46% αγοριών και κοριτσιών. Παρόμοιες είναι οι απαντήσεις στο θέμα της επίδρασης των προβλημάτων στη συμπεριφορά, καθώς οι περισσότερες απαντήσεις κινούνται στο επίπεδο «λίγο» ή «αρκετά» ( 34% και 27% αντίστοιχα). Ωστόσο, σ αυτό το ερώτημα αρκετοί (το 21%) δηλώνουν ότι δεν επηρεάζεται καθόλου η συμπεριφορά τους και λιγότεροι (12%) ότι επηρεάζεται πολύ. Ως προς την αναλογία των φύλων, εδώ φαίνεται ότι τα αγόρια επηρεάζονται περισσότερο από τα κορίτσια (πολύ ή αρκετά 45% των αγοριών έναντι 34,5% των κοριτσιών), αφού μάλιστα στην απάντηση «καθόλου» συγκεντρώνεται το 23% των κοριτσιών και το 19% των αγοριών. Περνώντας στις ερωτήσεις που σχετίζονται με τον κινηματογράφο, όπως αναμενόταν, η συντριπτική πλειοψηφία δήλωσε ότι αγαπά τον κινηματογράφο πολύ ή αρκετά (48,5% πολύ και 30% αρκετά), ενώ μόλις 6,7% επέλεξε την απάντηση «καθόλου». Ως προς τα φύλα μεγαλύτερη προτίμηση στο σινεμά δείχνουν τα κορίτσια, καθώς το 59% απάντησε ότι τους αρέσει πολύ. Η απόλυτη επίσης πλειοψηφία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για ταινίες με θέμα την εφηβεία με ελαφρώς προσαυξημένο το ποσοστό των κοριτσιών (26% πολύ, εκ των οποίων 37% κορίτσια, 41% αρκετά, εκ των οποίων 44% κορίτσια), ενώ μόλις το 10% δεν ενδιαφέρεται καθόλου και το 17,5% εκδηλώνει περιορισμένο ενδιαφέρον. Στο ερώτημα αν οι ταινίες αυτές επηρεάζουν τις επιλογές ή τη συμπεριφορά τους οι περισσότεροι απάντησαν «λίγο» (36%, εκ των οποίων 38% κορίτσια) και κατά δεύτερο λόγο «αρκετά»(29%, εκ των οποίων περίπου 33% κορίτσια), ενώ 19,5% δήλωσε ότι δεν επηρεάζεται καθόλου. Πάντως περίπου το 10% δήλωσε ότι επηρεάζεται πολύ (και μάλιστα το 13% των αγοριών). Τέλος, στο ερώτημα με το οποίο επιχειρήσαμε να ανιχνεύσουμε την εκτίμησή τους σχετικά με το πόσο αντιστοιχεί η σχολική πραγματικότητα με αυτήν που απεικονίζεται σε γενικές γραμμές στις ταινίες, κυριάρχησε η απάντηση «λίγο» με το ίδιο ποσοστό και στα δύο φύλα (39%) και κατά δεύτερο λόγο η απάντηση «αρκετά» (26%), με τα κορίτσια να επιλέγουν κατά τι περισσότερο αυτή την απάντηση, ενώ δεν πήρε μικρό ποσοστό και η απάντηση «καθόλου» (21%, με ελαφρώς μεγαλύτερο το ποσοστό των αγοριών). Μόνο το 7% (επίσης με ελαφρώς μεγαλύτερο το ποσοστό των αγοριών) εκτιμά ότι οι ταινίες απεικονίζουν σε μεγάλο βαθμό πιστά την πραγματικότητα.

19 Α ΜΕΡΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΑΙΝΙΩΝ

20 «ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΜΑΣ ΜΕ ΑΓΑΠΗ» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Παραγωγή: Αγγλία 1967 Διάρκεια: 105 Αγγλικός τίτλος: To sir with love Σκηνοθεσία: Τζέιμς Κλάβελ Σενάριο: Τζέιμς Κλάβελ, Ε. Μπρέιθγουεϊτ (στο ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του δεύτερου βασίζεται η ταινία) Ηθοποιοί: Σίντνεϋ Πουατιέ (Μαρκ Θάκερεϋ), Κρίστιαν Ρόμπερτς (Ντέναμ), Τζούντυ Γκήζον (Πάμελα Ντέαρ), Λούλου Υπόθεση: Μην μπορώντας να βρει δουλειά ως μηχανικός, ο Μαρκ Θάκερεϋ αποφασίζει να εργαστεί προσωρινά ως καθηγητής σε μια τάξη στο υποβαθμισμένο Ανατολικό Λονδίνο. Έχοντας να αντιμετωπίσει τη δύστροπη και προκλητική συμπεριφορά των μαθητών του, θα προσπαθήσει να τους μάθει να σέβονται τους συνανθρώπους τους αλλά κυρίως τον εαυτό τους, ώστε να μπορέσουν τα άγρια νιάτα, τα αλητάκια και τα παλιοθήλυκα να εξελιχθούν σε ώριμους ενηλίκους που μπορούν και σκέφτονται. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΓΓΛΙΑΣ (ΔΕΚΑΕΤΙΑ 60) Κύριο χαρακτηριστικό του βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος ήταν (και σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να είναι) το αποκεντρωμένο σύστημα οργάνωσης και διοίκησης της Εκπαίδευσης, που στηρίζεται στις τοπικές εκπαιδευτικές αρχές. Η εκπαίδευση δεν βασιζόταν σε ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών με προσδιορισμένη ύλη και στόχους. Οι εκπαιδευτικοί κάθε σχολείου, κατά την κρίση τους, διαμόρφωναν την ύλη των σχολικών μαθημάτων, τα οποία επίσης δεν ήταν καθορισμένα από την πολιτεία για όλα τα σχολεία της επικράτειας. Ακόμη και σήμερα το αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει αρκετά αποκεντρωμένο και προσομοιάζει περισσότερο στο αμερικανικό μοντέλο.

21 Επίσης τηρείται εκτενές ωράριο παραμονής στο σχολείο, που περιλαμβάνει και φαγητό (μεγάλο ενδιάμεσο διάλειμμα). Στο συγκεκριμένο σχολείο (της ταινίας) παρατηρούμε ελεύθερο ντύσιμο των μαθητών σε αντίθεση με τα ιδιωτικά σχολεία αλλά και τα περισσότερα δημόσια, των οποίων οι μαθητές (και σήμερα) φορούν στολές. Το σχολείο είχε επίσης και κάποια επιπλέον διαφορετικά χαρακτηριστικά απ αυτά που έχουμε συνηθίσει εμείς: τζάκι στις τάξεις και στο γραφείο καθηγητών, αλλά και τσάι, χορός στα διαλείμματα, κλπ. Κάποια επιπλέον στοιχεία: Στην Αγγλία η γενική υποχρεωτική εκπαίδευση διαρκεί 11 χρόνια και διαιρείται σε Πρωτοβάθμια (Δημοτικό Σχολείο για ηλικίες μέχρι 11 ετών, με έμφαση στην ικανότητα γραφής, ανάγνωσης, μαθηματικών), Δευτεροβάθμια για ηλικίες (Οι μαθητές φοιτούν για την απόκτηση του Γενικού Πιστοποιητικού Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (16 χρονών). Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν 10 διαφορετικά μαθήματα. Τέλος, υπάρχει και το στάδιο της μετα- υποχρεωτικής εκπαίδευσης, η οποία παρέχεται στα λεγόμενα sixth form σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Για τη φοίτηση στα σχολεία αυτά δεν υπάρχουν επίσημες τυπικές προϋποθέσεις, καθώς τα σχολεία θέτουν τις δικές τους προϋποθέσεις εισαγωγής. Η φοίτηση οδηγεί στο Γενικό Πιστοποιητικό Εκπαίδευσης Ανώτερου Επιπέδου (General Certificate of Education Advanced-level examinations - GCE A-levels) και αποτελεί την κύρια οδό για την Ανώτερη Εκπαίδευση.

22 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Στην ταινία παρακολουθούμε ένα υποβαθμισμένο δημόσιο σχολείο της δεκαετίας του 60 στο Ανατολικό Λονδίνο. Το όλο περιβάλλον χαρακτηρίζεται από ελευθεριάζουσα παιδαγωγική (αν και σε μια περίπτωση, του καθηγητή της Γυμναστικής, εμφανίζεται αυταρχική συμπεριφορά απέναντι σε έναν μαθητή). Οι μαθητές κάνουν ό,τι θέλουν (π.χ. καπνίζουν στην τάξη) χωρίς να τιμωρούνται, οι καθηγητές εμφανίζονται στην πλειοψηφία τους αδιάφοροι για το παρόν και το μέλλον των μαθητών τους, οι οποίοι επίσης (όντας παιδιά κατώτερων τάξεων με οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα) είναι αδιάφοροι απέναντι στα μαθήματα και προκλητικοί προς τους καθηγητές. Το μοντέλο διδασκαλίας που κυριαρχεί είναι δασκαλοκεντρικό. Ο νέος καθηγητής, παρότι δεν έχει παιδαγωγικές γνώσεις (και προσλαμβάνεται ακριβώς εξαιτίας του αποκεντρωτικού συστήματος, που επιτρέπει τέτοιες πρωτοβουλίες στους Διευθυντές), αποφασίζει να διαφοροποιηθεί από τους συναδέλφους του τόσο στη συμπεριφορά όσο και στη διδακτική διαδικασία, πράγμα που τελικά αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματικό. Η επιλογή, ωστόσο, διδακτικής μεθόδου από πλευράς του δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Χρειάστηκε να δοκιμάσει αρκετές προσεγγίσεις μέχρι να πετύχει. Χρειάστηκε να περάσει από πολλές αποτυχίες. Είχε άλλωστε να αντιμετωπίσει μια εξαιρετικά δύσκολη τάξη (για την ακρίβεια αταξία) με πολύ άτακτους και προκλητικούς στη συμπεριφορά μαθητές, ακόμη και παραβατικούς, που ενίοτε βρίσκονταν υπό επιτήρηση. Μαθαίνουμε ότι οι περισσότεροι είχαν αποβληθεί από άλλα σχολεία, κάποιοι είχαν διαπράξει εξύβριση, σπάσιμο τζαμιών, διατάραξη ησυχίας, ξυλοδαρμούς, κλπ. Επίσης είχαν ακραία συμπεριφορά στο σχολείο και φυσικά κάθε άλλο παρά ενδιαφέρονταν για τη μάθηση. Είχαν καταφέρει να θέσουν εκτός μάχης τον προηγούμενο καθηγητή τους (ως «μάχη» αντιλαμβάνονταν όλοι το μάθημα) και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να καταφέρουν το ίδιο και μ αυτόν. Το σχολείο ήταν «τρομακτικό και προκλητικό». Εκείνος ξεκίνησε με κάποιες απόπειρες υιοθετώντας παραδοσιακές προσεγγίσεις διδασκαλίας προσπαθώντας παράλληλα να διαγνώσει το γνωστικό τους επίπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό, καθώς μερικοί μόλις που ήξεραν να διαβάζουν. Σημειωτέον ότι επρόκειτο για την τελευταία τάξη του σχολείου. Το επόμενο βήμα ήταν να επιχειρήσει να συνδέσει τη μάθηση με την πραγματική ζωή, π.χ. τα μαθηματικά προβλήματα με καταστάσεις που θα αντιμετώπιζαν έξω από την τάξη, με επίλυση πρακτικών ζητημάτων. Όμως ούτε αυτό είχε αποτέλεσμα, αφού άλλωστε το όλο περιβάλλον του σχολείου δεν ενθάρρυνε καμιά προσπάθεια θεωρώντας το παιχνίδι χαμένο. Ο Διευθυντής θεωρούσε ότι η επιτυχία ή αποτυχία βαρύνει αποκλειστικά τους καθηγητές, που ακολουθούσαν μια μοναχική κατ επιλογήν πορεία. Το σχολείο άλλωστε δεν είχε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Μετά από αρκετές απογοητεύσεις και αποτυχημένες επιλογές διδακτικών αλλά και παιδαγωγικών μεθόδων (από την ευγένεια μέχρι την οργή σ ένα σχολείο μάλιστα όπου δεν υπάρχει η έννοια της τιμωρίας και οι μαθητές κάνουν ό,τι θέλουν), ο καθηγητής επιχειρεί κάτι πρωτοποριακό: αποφασίζει να αντιμετωπίσει τα παιδιά ως ενήλικες (θεσπίζοντας κανόνες για το πώς θα αποκαλούνται και πώς θα συνεννοούνται) και ταυτόχρονα να εγκαταλείψει το τυπικό πρόγραμμα και την ύλη (αφού άλλωστε, όπως είπαμε, επρόκειτο για αποκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα) και να τους διδάξει μαθήματα ζωής, επιβίωσης και συμπεριφοράς. Αποφασίζει δηλαδή να υιοθετήσει μεθόδους βιωματικής μάθησης. Έτσι, για πρώτη φορά πηγαίνει τους μαθητές σε Μουσείο (επισκέπτονται ένα Ιστορικό Μουσείο και ένα Φυσικής Ιστορίας), πράγμα που είχε τεράστια επίδραση από κάθε άποψη στους μαθητές.

23 Επίσης τους κάνει μαθήματα μαγειρικής (στο πλαίσιο των μαθημάτων επιβίωσης), αλλά κυρίως τους διδάσκει καλούς τρόπους και κριτήρια ζωής και αξιών, τους μαθαίνει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και οι μαθητές το εφαρμόζουν. Φθάνει μάλιστα στο σημείο να προτείνει στον πιο αντιδραστικό μαθητή να γίνει καθηγητής πυγμαχίας, να διδάσκει επ αμοιβή τα παιδιά, αφού διακρίνει ότι έχει ταλέντο στο άθλημα, πρόταση που έχει καταλυτική επίδραση στην ψυχολογία και τη συμπεριφορά του. Μ αυτή την έννοια εφαρμόζει ενός είδους μαθητοκεντρική μέθοδο διδασκαλίας, αφού λαμβάνει υπόψη αποκλειστικά τις ανάγκες και τις δυνατότητες των μαθητών. Εφαρμόζει επίσης ένα ασταθές μοντέλο διδασκαλίας, αφού οι όροι της ήταν απρόβλεπτοι και δεν εντάσσονταν σε ένα πρόγραμμα. Ένας άλλος τρόπος προσέγγισης των μαθητών ήταν και το προσωπικό του παράδειγμα, που λειτούργησε ως πρότυπο. Δε δίσταζε να μιλά στους μαθητές για τον εαυτό του, την καταγωγή του, τα προηγούμενα επαγγέλματά του και μ έναν τρόπο να τους οδηγεί από τη μια στην ταύτιση μαζί του (αφού και αυτός είχε ταπεινή καταγωγή και είχε περάσει από μακρές περιόδους φτώχειας δοκιμάζοντας διαφορετικά επαγγέλματα) κι από την άλλη στη διαφοροποίηση (αφού είχε εκτοξευθεί πάνω από την καταγωγή του και το προδιαγραφόμενο μέλλον του). Είναι τόσο επιτυχημένες οι διδακτικές και παιδαγωγικές μέθοδοι που χρησιμοποιεί (αφού κατορθώνει να αναδείξει τον καλό εαυτό των παιδιών), ώστε κερδίζει τελικά την ευγνωμοσύνη των μαθητών του και την εκτίμηση των συναδέλφων του, αλλά και την παραδοχή του ίδιου του εαυτού του ότι είναι γεννημένος για να ασκεί αυτό το επάγγελμα, αφού στην πραγματικότητα δεν είχε σπουδάσει την παιδαγωγική και την ασκούσε από ανάγκη και από ένστικτο. Χαρακτηριστική είναι η καταληκτική σκηνή της ταινίας, στην οποίαν ο καθηγητής, αφού συναντά δύο μαθητές μικρότερης τάξης, οι οποίοι δείχνουν ασέβεια, αποφασίζει πως δεν πρέπει να εγκαταλείψει τον αγώνα του, και σκίζει την επίσημη πρόσληψή του για να εργαστεί ως μηχανικός.

24

25 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Οι μαθητές συμπεριφέρονται στο χώρο του σχολείου ως αγρίμια, με χυδαιότητα, προκλητικότητα και απόλυτη ασυδοσία. Περιφρονούν τους καθηγητές και βρίσκονται σε ανοιχτό πόλεμο μαζί τους με σκοπό την εξόντωσή τους (αρχικά σκόπευαν να εξοντώσουν και τον νέο καθηγητή). Δεν αντιλαμβάνονται (λόγω και της ελευθεριάζουσας διοίκησης) την ιδιαιτερότητα του σχολικού χώρου, ενώ αδιαφορούν εντελώς για τη γνώση, καθώς άλλωστε δεν έχουν κάποιον ξεχωριστό στόχο για τη ζωή τους. Αγνοούν κάθε προτροπή και κάθε λέξη των καθηγητών και είναι υβριστικοί απέναντί τους. Οι καθηγητές από την πλευρά τους είναι κι αυτοί στην πλειοψηφία τους αδιάφοροι, έχοντας αποδεχτεί την ιδιαίτερη «ποιότητα» των μαθητών του σχολείου και τη μοίρα που κουβαλούν, όντας παιδιά «ενός κατώτερου θεού», με την έννοια της ταπεινής καταγωγής τους. Και οι ίδιοι περιφρονούν τους μαθητές, τους χλευάζουν και η κόντρα διαιωνίζεται Τελείως διαφορετική είναι βέβαια η σχέση των μαθητών με τον καινούργιο καθηγητή, αν και όχι εξαρχής, αφού χρειάστηκε χρόνο και διαφορετικές προσπάθειες για να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Επιλέγοντας να τους φερθεί ως ενήλικες, όπως θα είναι σε λίγο καιρό, καταφέρνει να τους κάνει να σέβονται τον ίδιο αλλά και τους συμμαθητές τους. Δημιουργείται ένας εύθραυστος φιλικός δεσμός μεταξύ τους. Είναι άλλωστε ο πρώτος καθηγητής που κέρδισε το ενδιαφέρον, την εμπιστοσύνη και την φιλία τους. Όμως, όταν έρχεται κοντά στους μαθητές του, πέραν της φιλίας, σχηματίζει άθελά του την εικόνα του τέλειου άντρα/συντρόφου για μια μαθήτρια. Όταν της αντιτίθεται, η συνολική του εικόνα κλονίζεται, αλλά κατορθώνει με υπομονή κι επιμονή να την συντηρήσει και να συμμορφώσει την τελειόφοιτη τάξη. Στο τέλος, στην κορύφωση της αγάπης μεταξύ των μαθητών και του καθηγητή, εκείνοι του δωρίζουν, υπό την ατμόσφαιρα ενός υπέροχου τραγουδιού, ένα αναμνηστικό. Εδώ τονίζεται η τρυφερότητα των μαθητών κι ο σεβασμός στο πρόσωπο του καθηγητή τους. Η αίσθηση σεβασμού προς το δάσκαλο είναι πολύ πιθανό να είναι η πρώτη φορά που τη νιώθουν για έναν ενήλικο. Σε μια από τις τελευταίες σκηνές της ταινίας ο καθηγητής τολμά να χορέψει με τη γλυκιά μαθήτρια που τον είχε ξεχωρίσει. Είναι η στιγμή που μοιάζουν να συνθλίβονται κάθε είδους φυλετικές και κοινωνικές προκαταλήψεις.

26 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Καθώς οι μαθητές προέρχονται από κατά κύριο λόγο - προβληματικές οικογένειες χαμηλής κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής στάθμης, τα οικογενειακά προβλήματα είναι πολλά και σοβαρά (συγκρούσεις, αδιαφορία, ενδοοικογενειακή βία και σωματική τιμωρία, διαζύγια, μονογονεϊκές οικογένειες ). Η ταινία παρουσιάζει έμμεσα μικρές οικογενειακές ιστορίες, στις οποίες φαίνονται άλλοτε οι συγκρούσεις ανάμεσα σε γονείς και παιδιά, άλλοτε η αδιαφορία προς αυτά ή μεταξύ τους, οι υποχρεώσεις και τα προβλήματα (ένας έφηβος αποδίδει στην αδιαφορία του πατέρα την αρρώστια της μητέρας του, η οποία τελικά πεθαίνει, μιας άλλης η μητέρα έχει οδηγηθεί στην πορνεία, ενώ ο πατέρας έχει φύγει από το σπίτι, πράγμα που οδηγεί και την ίδιαν να φεύγει πολλές ώρες από το σπίτι). Και οι οικογένειες ακολουθούν συνήθως ελευθεριάζουσα παιδαγωγική απέναντι στα παιδιά τους (ασυδοσία). Τα παιδιά αναγκάζονται να αναλάβουν σημαντικές οικογενειακές ευθύνες (ένα παιδί πηγαίνει τα ρούχα στο πλυντήριο, αφού κανείς άλλος δεν μπορούσε να τα πάει, κινδυνεύοντας να χάσει τη μοναδική εκδρομή, μια άλλη κοπέλα δεν έρχεται στο σχολείο για να φυλά το νεογέννητο αδελφάκι της και να φροντίσει τη λεχώνα μητέρα, κι όταν τελικά έρχεται φέρνει μαζί της και το μωρό. Γι αυτό η μόρφωσή τους δεν ήταν τόσο σημαντική. Ακόμα ένα πρόβλημα που φαίνεται να επηρεάζει τη ζωή των εφήβων είναι ότι προορίζονται να κάνουν αυτό που θέλουν οι γονείς τους (στην πραγματικότητα η κοινωνική τους θέση), οπότε δεν έχουν στόχους. Για παράδειγμα ένας έφηβος όταν τελείωνε το σχολείο θα δούλευε στη λαϊκή με τον πατέρα του, οπότε δεν σκεφτόταν τι του αρέσει και τι ήθελε να κάνει πραγματικά στη ζωή του επειδή το θεωρούσε δεδομένο. Γενικά φαίνεται πως η Αγγλία διήνυσε μία μεταβατική περίοδο κατά την οποία γινόταν προσπάθεια να καταργηθεί η σωματική βία, αλλά επίσης αυξανόταν και ο αριθμός των διαζυγίων, γεγονός που μέσα από την ταινία γίνεται πολύ ξεκάθαρο. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ Στη συγκεκριμένη ταινία παρατηρούνται πολλές διαφορετικές συμπεριφορές μεταξύ των μαθητών και ποικιλία στις σχέσεις τους, όπως είναι φυσικό. Γενικά πριν την παρέμβαση του καθηγητή παρατηρούμε ότι επικρατεί έλλειψη σεβασμού μεταξύ των συνομηλίκων. Οι «μάγκες» του σχολείου συμπεριφέρονται εγωιστικά και υπεροπτικά. Οι πιο αδύναμοι υποτάσσονται σ αυτούς και ιδίως στον επικεφαλής ταραξία της τάξης, που τους έχει επιβληθεί ως σπουδαίος, μάγκας και γόης. Στην πραγματικότητα τους ενώνει το μίσος κατά του σχολείου (γι αυτό συνασπίζονται στις πλάκες, στη διακοπή ή και τη διάλυση του μαθήματος) αλλά και η κοινή μοίρα και κοινωνική θέση. Βέβαια υπάρχουν και φιλίες μεταξύ τους και αλληλοϋποστήριξη. Επίσης γινόταν διαχωρισμός ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια, καθώς τα αγόρια μιλούσαν και φέρονταν στα κορίτσια σαν να ήταν υποδεέστερες χωρίς να δείχνουν ίχνος σεβασμού. Βέβαια και τα κορίτσια δεν έδειχναν να ενοχλούνται ιδιαίτερα καθώς, απ ότι φαίνεται κ αυτές είχαν την ίδια γνώμη. Μετά την παρέμβαση του καθηγητή, όμως, αναδεικνύονται καλά στοιχεία και αναπτύσσεται πιο ομαδική συμπεριφορά (π.χ. συμπαραστέκονται έμπρακτα σε μαθητή που έχασε τη μητέρα του, παρότι αρχικά δίσταζαν να το κάνουν λόγω του ότι εκείνος ήταν μαύρος και όλοι οι υπόλοιποι λευκοί φοβούνταν τον αρνητικό χαρακτηρισμό της γειτονιάς, αφού επιβίωνε ο ρατσισμός). Αυτή τη φορά τους ενώνει η αγάπη για τον καθηγητή και η συνειδητοποίηση ότι έχουν δυνατότητες και μπορούν

27 να θέσουν στόχους. Επίσης αλλάζει, όπως είναι φυσικό η στάση των αγοριών έναντι των κοριτσιών, αφού γνώρισαν την έννοια του σεβασμού. ΕΦΗΒΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Στην ταινία αυτή οι μαθητές εμφανίζονται κατεξοχήν αδιάφοροι απέναντι στο σχολείο, μέχρι βέβαια την ανατροπή που φέρνει η διαφορετική προσέγγιση που ακολουθεί ο νέος καθηγητής. Κατόπιν αυτού οι μαθητές αποκαλύπτουν ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο, αποδεικνύοντας ότι χρειαζόταν απλώς κάποιος να ξεκλειδώσει όσα έκρυβαν και να μην τους θεωρούν, όπως συνέβαινε μέχρι τότε «χαμένες περιπτώσεις». Γιατί στην πραγματικότητα η ευθύνη της συμπεριφοράς και των επιλογών τους δεν βάρυνε τους ίδιους αλλά το σκληρό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον της φτωχογειτονιάς του Λονδίνου, στο οποίο ανήκαν με προδαγεγραμμένο σκοτεινό μέλλον («Στα σπίτια αυτών των παιδιών πέφτει ξύλο»), γονείς και μαθητές έχουν χυδαίους τρόπους, χονδροειδή συμπεριφορά και βρόμικο λεξιλόγιο, υπάρχουν προβλήματα προσωπικής υγιεινής. Η κυρίαρχη συμπεριφορά τους ήταν η προκλητική αδιαφορία για οτιδήποτε σχετιζόταν με το σχολείο, η χονδροειδής και αναιδής συμπεριφορά στο σχολικό χώρο όχι μόνο απέναντι στους καθηγητές αλλά συχνά και στις μεταξύ τους σχέσεις, που δεν γνώριζε ούτε όρια ούτε κανόνες, (τα παιδιά καπνίζουν στο σχολείο ακόμη και μέσα στην τάξη, γενικά έχουν παραβατική συμπεριφορά, πριονίζουν την έδρα, επιτίθενται σε καθηγητές), η κατ ουσίαν αποδοχή της «μοίρας» τους και η συνακόλουθη παραίτηση από οποιαδήποτε διεκδίκηση θα μπορούσε να την επηρεάσει. Διεκδικούσαν μόνο ακόμη περισσότερη ασυδοσία στον εκπαιδευτικό χώρο, που κάθε άλλο παρά τέτοιος φάνταζε. Τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν βέβαια δεν ήταν απλώς τα συνήθη εφηβικά προβλήματα. Φυσικά βιώνουν και τις συνήθεις εφηβικές ανησυχίες. Ασφαλώς η ανάγκη της συναναστροφής με συνομηλίκους, οι παρέες, ο έρωτας, η ανάγκη για διασκέδαση (χορός στα διαλείμματα), η προσπάθεια κυρίως των κοριτσιών να αρέσουν και να περιποιούνται τον εαυτό τους, να ντύνονται μοντέρνα και ακόμη προκλητικά, να ακούν μοντέρνα μουσική και να μοιράζονται κοινά καθημερινά όνειρα με άλλους συνομηλίκους, ήταν δεδομένα. Όμως, εκτός από αυτά, αντιμετώπιζαν κατ ουσίαν προβλήματα ενηλίκων, έχοντας αναλάβει πολλές ευθύνες που δεν αναλογούσαν στην ηλικία τους, κυρίως λόγω της χαμηλής κοινωνικής και οικονομικής τάξης των οικογενειών τους. Έτσι, μια μαθήτρια αναγκαζόταν να έρχεται στο σχολείο με το νεογέννητο αδελφάκι της, το οποίο ήταν υποχρεωμένη να φυλάει και να φροντίζει μαζί με τις δουλειές του σπιτιού. Άλλοι δούλευαν βοηθώντας τις οικογένειές τους, ενώ άλλοι βίωναν σοβαρά οικογενειακά προβλήματα με συγκρούσεις και εγκαταλείψεις, θανάτους, ρατσισμό κλπ. Μία κοπέλα ζούσε με τη μητέρα της, η οποία έχοντας εγκαταλειφθεί από τον σύζυγό της είχε οδηγηθεί στην πορνεία. Πάντως, παρά τις διαρκείς συγκρούσεις τους με τους μεγάλους («οι μεγάλοι έχουν κάνει χάλια τον κόσμο»),γενικά αποδέχονταν τη μοίρα τους μέχρι να δεχτούν επίδραση από τον καθηγητή. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ταινία φαίνεται πως απεικονίζει με ρεαλισμό την (προβληματική) κατάσταση της δημόσιας εκπαίδευσης σε μια υποβαθμισμένη περιοχή του Λονδίνου

28 Ταυτόχρονα πιστεύει στις δυνατότητες του ατόμου, στην ανατρεπτική και καθοριστική παρέμβαση ενός χαρισματικού καθηγητή Πιστεύει επίσης ότι κάθε παιδί κρύβει έναν καλό εαυτό, που ο δάσκαλος μπορεί να αναδείξει

29 «ΝΟ ΜΟΣ 4000» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Παραγωγή: Ελλάδα 1962 Σκηνοθεσία - Σενάριο: Γιάννης Δαλιανίδης Ηθοποιοί: Βασίλης Διαμαντόπουλος, Βαγγέλης Βουλγαρίδης, Ζωή Λάσκαρη, Κώστας Βουτσάς, Κατερίνα Χέλμη, Κατερίνα Γώγου, Ελένη Ζαφειρίου, Χλόη Λιάσκου Μουσική: Μίμης Πλέσσας Υπόθεση: Ο Ανδρέας Οικονόμου (Βασίλης Διαμαντόπουλος) είναι ένας αυστηρός πατέρας και γυμνασιάρχης, που έχει μαθητή τον Γιώργο (Βαγγέλη Βουλγαρίδη), ο οποίος είναι ερωτευμένος με την κόρη του πρώτου, Μαρία (Ζωή Λάσκαρη). Ένα περιστατικό στο σχολείο αναγκάζει τον γυμνασιάρχη να αποβάλει το Γιώργο και την παρέα του. Η ταινία αναφέρεται και στη χρήση του νόμου 4000 περί τεντυμποϊσμού.

30 ΝΟΜΟΣ 4000 Ο νόμος 4000 ψηφίστηκε το 1958 από την κυβέρνηση Κων/νου Καραμανλή. Καθόριζε την αντιμετώπιση των νεαρών ταραχοποιών που ήταν γνωστοί ως τεντιμπόηδες. Στόχευε στην παραδειγματική τιμωρία της εξύβρισης (που όμως η αστυνομία μπορούσε να καθορίσει αυθαίρετα), γι αυτό δέχτηκε έντονη κριτική. Όποιοι συλλαμβάνονταν οδηγούνταν στο κρατητήριο, όπου τους κούρευαν με την ψιλή, τους έσκιζαν τα παντελόνια και στη συνέχεια τους περιέφεραν στο δρόμο εξευτελίζοντάς τους. Επίσης ασκούσαν δίωξη και εναντίον των γονέων τους. Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 από την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ για τελευταία φορά εφαρμόστηκε το 1981 από την κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ 60 Μέχρι τη μεταρρύθμιση του 1964 το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελείτο από το υποχρεωτικό 6τάξιο Δημοτικό, το Γενικό 6τάξιο Γυμνάσιο (στο οποίο οι μαθητές εισάγονταςν κατόπιν εξετάσεων) και την Ανώτατη εκπαίδευση. Τα σχολεία στη Μέση Εκπαίδευση ήταν κατά βάση αμιγή (δηλαδή αρρένων ή θηλέων), εκτός από τις περιπτώσεις που η αδυναμία συμπλήρωσης επαρκούς αριθμού μαθητών επέβαλλε την ίδρυση μεικτού σχολείου (συνήθως σε μικρά μέρη). Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964 το 6τάξιο Γυμνάσιο χωρίστηκε σε 3ετές Γυμνάσιο (όπου εισάγονταν χωρίς εξετάσεις) και 3ετές Λύκειο (Γενικό ή Τεχνικό), η υποχρεωτική εκπαίδευση έγινε 9ετής και καθιερώθηκε η δωρεάν παιδεία σε όλες τις βαθμίδες, καθώς και η ισοτιμία της δημοτικής με την καθαρεύουσα. Ωστόσο, μετά από 2 χρόνια επανήλθε το εξαετές Γυμνάσιο, το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Στην ταινία παρατηρούμε ότι τα σχολεία ήταν αμιγή. Παρουσιάζονται δύο σχολεία, ένα αρρένων και ένα θηλέων. Περισσότερο όμως παρακολουθούμε αυτό των αρρένων, όπου και παρατηρούμε την εφαρμογή ενός παραδοσιακού μοντέλου διδακτικής και παιδαγωγικής. Το μάθημα αναπτύσσεται δασκαλοκεντρικά, ο δάσκαλος καθηγητής είναι στο κέντρο, με βάση τις δικές του αποφάσεις οργανώνεται το μάθημα, οι μαθητές υποτάσσονται στη θέλησή του, φυσικά η διδασκαλία είναι μετωπική και στοχεύει κυρίως στη συσσώρευση γνώσεων και την απομνημόνευση. Οι μαθητές εξετάζονται όρθιοι στον πίνακα ακόμη και για να πουν τη μετάφραση. Οι καθηγητές φωνάζουν τα παιδιά με τα επίθετά τους, πράγμα που υιοθετείται και από τους ίδιους τους μαθητές, που αποκαλούνται μεταξύ τους επίσης με τα επίθετα. Το σχολείο είναι αυταρχικό. Η αυστηρότητα είναι έντονη και εκφράζεται τόσο λεκτικά όσο και πρακτικά με ποινές, αποβολές, αλλά και σωματική τιμωρία. Βλέπουμε τον καθηγητή να τραβά το αυτί ή να ρίχνει χαστούκια στους άτακτους μαθητές. Παρ όλα αυτά η τάξη και η πειθαρχία που επιθυμεί να επιβάλει δεν επιβάλλεται (η μέθοδος δεν αποδεικνύεται αποτελεσματική), καθώς πολλοί μαθητές κάνουν αταξίες, κοροϊδεύουν τον καθηγητή, φυσικά όπως και σήμερα προσπαθούν να αντιγράψουν (σκονάκια, «κάνε πιο κει την κόλλα σου να βλέπω»), δεν διαβάζουν, αλλά επιδίδονται και σε πιο ακραίες πράξεις, όπως γιαούρτωμα του καθηγητή και κλοπή των γραπτών από το σπίτι του. Εκείνη την εποχή βέβαια δεν

31 ήταν μόνο το σχολείο αρμόδιο για την τιμωρία τους αλλά και η πολιτεία. Έτσι, βλέπουμε να τους κουρεύουν γουλί και να τους διαπομπεύουν φορώντας τους την ταμπέλα του τεντυμπόυ, να εφαρμόζεται δηλαδή σε μαθητές ο νόμος 4000 περί τεντυμποϊσμού. Από την άλλη, φαίνεται πως και ο καθηγητής έκανε διακρίσεις και «έβαζε στο μάτι» κάποιους μαθητές. Γενικά ακολουθείται η λογική της φοβέρας, της αυστηρότητας, των περιορισμών. Οι καθηγητές (όπως εκπροσωπούνται από τον φιλόλογο, καθηγητή των Αρχαίων) είναι αυστηρών ηθικών αρχών, που πρεσβεύουν την «αρετή». Είναι χαρακτηριστικό ότι διδάσκοντας το χορικό της «Αντιγόνης» για τον έρωτα ο συγκεκριμένος καθηγητής διδάσκει ότι πρόκειται για τον θεό Έρωτα και όχι για το πάθος, διαχωρίζοντας απόλυτα αυτά τα δύο. Το σχολείο ορίζει τους κώδικες ηθικής, που πρέπει να τηρούνται αυστηρά, και μ αυτή την έννοια στοχεύει και στη διαμόρφωση του ηθικού υπόβαθρου των μαθητών και μελλοντικών πολιτών, πάντοτε στη βάση συντηρητικών αρχών.

32 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Οι σχέσεις ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές, όπως είναι φυσικό, με βάση και την περιγραφή των παιδαγωγικών και διδακτικών μεθόδων, είναι σχέσεις απόστασης. Οι μαθητές αισθάνονται φόβο και κάποτε μίσος (κυρίως οι πιο αδύναμοι στα μαθήματα). Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του γιαουρτώματος του καθηγητή, που παρακολουθούμε, για το οποίο βέβαια υπήρξε παραδειγματική τιμωρία. Επίσης αποφάσισαν να κλέψουν τα γραπτά των εξετάσεων και πάλι πιάστηκαν και τιμωρήθηκαν. Παρά ταύτα, ενώπιόν τους δείχνουν (υποχρεωτικό) σεβασμό. Οι μαθητές οφείλουν να είναι υπάκουοι και να φέρνουν σε πέρας τις υποχρεώσεις τους. Οι καθηγητές τιμωρούν αυστηρά τους μαθητές σε περίπτωση που αυτοί διακόψουν το μάθημα ή γενικά διαπράξουν παραπτώματα σε βάρος των καθηγητών τους. Σε πολλές περιπτώσεις ασκούν, όπως είπαμε, σωματική βία με σκοπό την τιμωρία τους. Συχνά κάνουν εμφανείς διακρίσεις και μοιάζουν να καταδικάζουν κάποια παιδιά, η τύχη των οποίων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απ αυτούς. Η επιείκεια δεν είναι συνηθισμένη καμιά απρέπεια δεν είναι ανεκτή. Αντίθετα, κυριαρχεί η αυστηρότητα (π.χ. ο καθηγητής δεν συγχωρεί το μαθητή παρά την παράκληση της μητέρας του και τις αντικειμενικά δύσκολες συνθήκες στις οποίες ζει, κι αυτός αποβάλλεται και τελικά καταλήγει στη φυλακή) ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Στην ταινία προβάλλονται διαφορετικοί τύποι οικογενειών άρα και διαφορετικές σχέσεις μεταξύ γονέων και των παιδιών.

33 Κατ αρχάς διακρίνεται ο αυστηρός τύπος οικογένειας, που φαίνεται να είναι και ο κυρίαρχος, αφού συμβαδίζει με την εποχή και με τις παιδαγωγικές θεωρίες που επικρατούν (την εφαρμογή των οποίων είδαμε και στο σχολείο). Πιο συγκεκριμένα, οι περισσότερες είναι πατριαρχικές, καθώς αρχηγός είναι ο πατέρας. Χαρακτηριστικά της είναι ο περιορισμός των παιδιών (ιδιαίτερα των κοριτσιών) κυρίως αναφορικά με τη δυνατότητά τους να βγαίνουν από το σπίτι ιδιαίτερα το βράδυ. Ταυτόχρονα εμφανής είναι η ενασχόληση του πατέρα με το φαίνεσθαι στον κοινωνικό περίγυρο, που όμως συνοδεύεται από αδιαφορία ή έστω αμηχανία για τα προβλήματα των παιδιών τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χρονική περίοδος που η πρωταγωνίστρια έμεινε έγκυος και ο ίδιος ο πατέρας όχι μόνο δεν πήγε στο νοσοκομείο όταν κινδύνευσε η υγεία της αλλά και την έδιωξε από το σπίτι. Άλλος ένας τύπος οικογένειας είναι ο χαλαρός, κυρίως όταν οι γονείς είναι χωρισμένοι ή είναι στα πρόθυρα χωρισμού. Χαρακτηριστικά του είναι η ελευθερία των παιδιών (ελευθεριάζουσα παιδαγωγική) και μάλιστα όχι μόνο των αγοριών, τα οποία φαίνεται ότι μπορούν συνήθως να κάνουν ό,τι θέλουν στην προσωπική τους ζωή (σε αντίθεση με τα κορίτσια που δεν έχουν προσωπική ζωή), αλλά κάποτε και των κοριτσιών, που μπορεί να αναπτύσσουν πολλές ερωτικές σχέσεις με αποτέλεσμα να βλάπτουν την δημόσια εικόνα τους χωρίς αυτό να επηρεάζει τους γονείς τους. Γενικά σ αυτές τις περιπτώσεις οι σχέσεις είναι απόμακρες και ανούσιες, καθώς οι γονείς δεν ενδιαφέρονται ουσιαστικά για τα παιδιά τους και δεν ασχολούνται με τα προβλήματά τους, ενώ δημιουργούνται και εντάσεις μεταξύ τους. Από την άλλη, παρατηρούμε και τη φτωχή μονογονεϊκή οικογένεια, όπου η μάνα στέκεται δίπλα στο γιο της και προσπαθεί να τον προστατέψει και να τον βοηθήσει, παρά την παραβατική συμπεριφορά του, όμως δεν βρίσκει στήριγμα και αποτυγχάνει. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ Οι σχέσεις μεταξύ των εφήβων μαθητών, όπως προβάλλονται στην ταινία, είναι ποικίλες. Κατ αρχάς παρατηρούμε ότι οι νέοι στην ταινία, την εποχή του 1960, δεν είχαν πολλές διαφορές με εμάς. Τότε επικοινωνούσαν με ραβασάκια που έστελναν με πιτσιρίκια, ενώ εμείς με SMS και κινητά. Οι νέοι είχαν, όπως και έχουν, έντονο το αίσθημα της φιλίας και της παρέας. οργάνωναν πάρτι, όπου χόρευαν, γελούσαν και μοιράζονταν «πονηρές» εικόνες. Υπήρχε η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ τους, και φυσικά η βοήθεια στις... εξετάσεις. Οι συνωμοσίες και μερικές φορές και οι αλητείες ήταν χαρακτηριστικό φαινόμενο εκείνη την εποχή. Τους βλέπουμε (ιδίως παρέες όχι καλών μαθητών) να συχνάζουν σε διάφορα μπαρ, να παίζουν χαρτιά και να κάνουν βόλτες. Μέσα στις τάξεις υπήρχαν οι ταμπέλες, τύπου "ο καλός", "ο κακός" και "το χαϊδεμένο". Ανάλογα σήμερα είναι οι επωνυμίες "σπασίκλας", "φυτό" και "μαγκάκι". Φυσικά δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι ερωτικές σχέσεις ακόμα και τα ερωτικά τρίγωνα. Η σεξουαλική επαφή, κυρίως στην ηλικία των 20 ετών, ήταν ανάγκη για τα αγόρια, που, αν οι κοπελες τους δεν τους ικανοποιούσαν, αναζητούσαν ξένες αγκαλιές.

34 Εν τέλει, η γενική εικόνα δεν είναι τόσο διαφορετική από ό,τι περιμέναμε. Παρά την διαφορά πέντε δεκαετιών, ο έφηβος παραμένει έφηβος. Ας μην το ξεχνάει κανείς αυτό.

35 ΕΦΗΒΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Σε αυτή την ταινία παρουσιάζονται έντονα τα προβλήματα των εφήβων, αφού, όπως ήδη είπαμε, αυτοί ζουν σε μια συντηρητική κοινωνία, που έρχεται συνέχεια σε αντίθεση με τις ιδέες, τις αντιλήψεις τους και τις επιθυμίες τους και τους καταπιέζει.. Έτσι, τους είδαμε να έχουν προβλήματα με τους καθηγητές τους, με τις οικογένειές τους αλλά και στις σχέσεις με τους συνομηλίκους. Αισθάνονται καταπιεσμένοι από κοινωνία, σχολείο και οικογένεια ιδίως τα κορίτσια. Αλλά και τα βγόρια, ακόμη κι αν απολαμβάνουν μια φαινομενική ελευθερία, δεν αισθάνονται ούτε ευτυχισμένοι ούτε ελεύθεροι. Η ταινία, που διαδραματίζεται στην Αθήνα των αρχών της δεκαετίας του 60, καταγράφει την εφηβική συμπεριφορά και τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής. Οι νέοι προσπαθούσαν να διασκεδάσουν, να ερωτευθούν, να αντιδράσουν σε ό,τι θεωρούσαν καταπιεστικό, φυσικά και στο σχολείο, που όντας πολύ πιο αυστηρό από τη σημερινή εποχή, κάνει πολλούς μαθητές να βαριούνται ή να πιέζονται. Πολλοί θέλουν να γλεντούν τη ζωή, τους βλέπουμε να καπνίζουν, να παίζουν χαρτιά και τάβλι στα λεγόμενα κλάμπ της εποχής, που δεν έχουν σχέση με τα σημερινά, παρά μοιάζουν σαν καφενεία ή μπιλιαρδάδικα. Κάποιοι εμφανίζουν και παραβατική συμπεριφορά (γιαούρτωμα καθηγητή) και φαινόμενα αλητείας (απόπειρα να κλέψουν αυτοκίνητο). Δε λείπουν φυσικά και τα πάρτυ και οι χοροί, ο έρωτας και τα ζευγαράκια, αλλά και το σεξ και μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Καθώς μάλιστα τα κορίτσια ήταν πολύ πιο καταπιεσμένα και περιορισμένα από τα αγόρια, ο έρωτας, μ αυτή την έννοια, ήταν πολύ πιο δύσκολη υπόθεση για τις κοπέλες.

36 Οι γονείς είναι αυστηροί κυρίως απέναντι στα κορίτσια, για τα οποία εμφανίζεται έντονα το θέμα της ηθικής. Τα αγόρια είναι πολύ πιο ελεύθερα και μάλιστα στο θέμα του σεξ. Για τα αγόρια θεωρείται φυσιολογικό να έχουν σεξουαλικές επαφές με γυναίκες συνήθως πιο ελεύθερων ηθών, ενώ για τα (καλά) κορίτσια αυτό είναι εντελώς ασυγχώρητο. Πολλοί έχουν προβλήματα με τους γονείς τους είτε εξαιτίας της αυστηρότητάς τους (το κορίτσι) είτε εξαιτίας των μεταξύ τους καυγάδων (το αγόρι, που μάλιστα έχασε 2 χρονιές στο σχολείο εξ αυτού). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ταινία αποδίδει την ατμόσφαιρα που επικρατούσε την εποχή του 60 στη σχολική τάξη Απεικονίζει με ρεαλισμό πολλά κοινωνικά προβλήματα Δείχνει ότι το αυστηρό εκπαιδευτικό σύστημα καταδίκαζε κάποια άτομα που δεν ευνοούνταν από το περιβάλλον τους

37 «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Παραγωγή: ΗΠΑ 1989 Σκηνοθεσία: Πήτερ Γουίαρ Σενάριο: Τομ Σούλμαν Μουσική: Μορίς Ζαρ Ηθοποιοί: Ρόμπιν Γουίλιαμς, Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ, Ήθαν Χωκ Υπόθεση: Το 1959 ο νεοαφιχθείς καθηγητής Φιλολογίας Τζον Κίτινγκ έρχεται σε σύγκρουση με το εκπαιδευτικό κατεστημένο του παραδοσιακά αυστηρού και αριστοκρατικού Κολεγίου Γουέλτον εφαρμόζοντας ανατρεπτικές μεθόδους διδασκαλίας και επηρεάζει καταλυτικά τους μαθητές του. Βραβείο Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου 1990 Υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Α Ανδρικού ρόλου Βραβείο Cesar Καλύτερης Ξένης Ταινίας 1991 Βραβείο Bafta Καλύτερης Ταινίας, Μουσικής

38 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Στις ΗΠΑ το εκπαιδευτικό σύστημα τόσο στο επίπεδο της οργάνωσης όσο και σε αυτό της διοίκησης υπήρξε ιδιαίτερα αποκεντρωμένο (ανά πολιτεία και όχι μόνο). Υπάρχουν διάφοροι τύποι σχολείων (ιδιωτικά, δημόσια, θρησκευτικά, προπαρασκευαστικά, κλπ.) Ένα ακόμη χαρακτηριστικό, που έχει τη σημασία του, είναι.ότι μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 50 υπήρχαν έντονες φυλετικές διακρίσεις στην εκπαίδευση και όχι μόνο. Οι μαύροι κυρίως (αλλά και άλλες μειονότητες) είτε δεν πήγαιναν σχολείο είτε φοιτούσαν σε φυλετικά διαχωρισμένα σχολεία. Η πορεία ωστόσο δεν ήταν αύκολη. (Στο σχολείο της ταινίας οι μαθητές είναι όλοι λευκοί ανώτερης κοινωνικής και οικονομικής τάξης.) Κάποια στοιχεία που έχουν τη σημασία τους για την εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος στις ΗΠΑ την εποχή περίπου της ταινίας είναι τα ακόλουθα: Οι κάτοικοι των Η.Π.Α. στα 1960 συνειδητοποίησαν ότι το εκπαιδευτικό τους σύστημα χρειαζόταν αναβάθμιση, ώστε να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της κοινωνίας αυτής της εποχής. Ταυτόχρονα, η Αμερική υπέστη πολλές και ποικίλες αλλαγές, επαναστάσεις στην επιστήμη, την τεχνολογία, την πολιτική και την κοινωνία, αλλά και δημογραφικές-κοινωνικές διαταραχές, στις οποίες έπρεπε οι εκπαιδευτικοί να αντεπεξέλθουν. Την προηγούμενη δεκαετία είχαν ξεκινήσει προσπάθειες για την αύξηση της ισχύος των φυσικομαθηματικών επιστημών, οι οποίες όμως δεν πραγματοποιήθηκαν σε όλην τους την έκταση, καθώς εναντιώθηκαν σε αυτές οι πιο συντηρητικοί εκπαιδευτικοί. Οι διάφορες αλλαγές στην εκπαίδευση έγιναν είτε δια νόμου, είτε δια εξεγέρσεων και οδήγησαν σε μιαν αναστάτωση, η οποία πολλές φορές μετατράπηκε σε χάος. Οι όσες αλλαγές δεν επήλθαν γρήγορα ή εύκολα. Η κατάργηση του διαχωρισμού μεταξύ των μαθητών αρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά όλο και περισσότερο, καθως πλέον μαύροι μαθητές άρχιζαν να γίνονται δεκτοί. Η αύξηση των μαθητών οδήγησε σε υπερπληθείς αίθουσες, συνεπώς το μάθημα πραγματοποιούνταν όλο και πιο δύσκολα. Ενδεικτικά, το 1960, οι μαθητές που είχαν εγγραφεί σε σχολεία της Αμερικής ήταν κατά 1,9 εκατομμύρια περισσότεροι από όσους χωρούσαν οι αίθουσες! Η κατάσταση συνέχιζε την τραγική της πορεία καθ όλη την διάρκεια της δεκαετίας. Λύση δόθηκε με κινητές μονάδες αιθουσών, που όμως έμειναν αχρησιμοποίητες. Ακόμη και τα Πανεπιστήμια δέχθηκαν πολλές μεταλλάξεις, ενώ οι εγγραφές σε αυτά αύξαιναν κατακόρυφα. Το 1960 οι Η.Π.Α. ήταν πρώτες στην ιστορία με μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών παρά αγροτών, ενώ το 1969 οι μαθητές ήταν τριπλάσιοι των αγροτών. Το 1966 το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας έκανε μία ανακοίνωση, όπου ανέφερε ότι «ό,τι ήταν ο σιδηρόδρομος για το δεύτερο μισό του 19 ου αιώνα, και ό,τι ήταν το αυτοκίνητο για το πρώτο μισό του 20 ου αιώνα, θα είναι και τα πανεπιστήμια σήμερα για το έθνος».

39 Στην αρχή της δεκαετίας του 1960, το Κράτος άρχισε να αναλαμβάνει την ευθύνη των σχολείων δημοσίας εκπαίδευσης, που ως τότε είχαν τοπικές διοικήσεις. Το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα εμπεριέχει τα ακόλουθα επίπεδα : Πρωτοβάθμια εκπαίδευση: τυπικά η πρωτοβάθμια περιλαμβάνει τις τάξεις Α έως Ε Δημοτικού, Δευτεροβάθμια εκπαίδευση τις αντίστοιχες τάξεις τάξεις ΣΤ Δημοτικού, Α έως Γ Γυμνασίου και Α έως Γ Λυκείου. Μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση: διετή κολλέγια (κοινοτικά κολλέγια), τετραετή κολλέγια και πανεπιστήμια, μεταπτυχιακές σχολές. Τα πτυχία που προσφέρονται είναι προπαρασκευαστικά, bachelor s, master s και διδακτορικά, όπως επίσης διπλώματα και πιστοποιητικά. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Στην ταινία εμφανίζεται ένα αυστηρά δομημένο παιδαγωγικό σύστημα, που εφαρμόζεται σε ένα συντηρητικό και παραδοσιακό κολλέγιο της Νέας Αγγλίας στις ΗΠΑ. Το κολέγιο (Ακαδημία Γουόλτον) έχει κύριο στόχο να προετοιμάζει τα παιδιά για το Πανεπιστήμιο και περιορισμένο αριθμό μαθητών. Η διοίκησή του θεωρεί ότι πρόκειται για το καλύτερο προπαρασκευαστικό κολέγιο των ΗΠΑ. Είναι αυστηρό και πολύ πειθαρχημένο. Χαρακτηριστικά στηρίζεται σε 4 αρχές: Παράδοση, πειθαρχία, τιμή, υπεροχή (αριστεία). Επίσης πρόκειται για σχολείο αποκλειστικά αρρένων λευκών μαθητών, οι οποίοι φοιτούν εσώκλειστοι και όλη τους η ζωή είναι υπό εποπτεία. Το σχολείο αυτό το επιλέγουν γονείς ανώτερων τάξεων με υψηλές φιλοδοξίες για τα παιδιά τους και αντίστοιχη αυστηρότητα και συντηρητικότητα. Οι παιδαγωγικές αρχές στις οποίες στηρίζεται είναι οι παραδοσιακές, που περιλαμβάνουν ασφαλώς την πειθαρχία, το φόβο της τιμωρίας και την ίδια την ποινή, που μπορεί να είναι η αποβολή αλλά ακόμη και σωματική τιμωρία και μάλιστα βαριά, ενώ η διδακτική μέθοδος όλων των καθηγητών η δασκαλοκεντρική. Διδάσκονται επίσης οι παραδοσιακές επιστήμες (Λατινικά, Τριγωνομετρία, Χημεία, Αγγλική λογοτεχνία) με βιβλία τόμους και στόχο την απομνημόνευση, αλλά και πειράματα σε ό,τι αφορά τις θετικές επιστήμες (Χημεία). Οι μαθητές ασχολούνται και με την άθληση (πχ κωπηλασία).

40 Ο νέος καθηγητής ωστόσο διαφοροποιείται αισθητά από τους άλλους αλλά και από το συνολικό πνεύμα του σχολείου όχι μόνο ως προς τις αξίες αλλά και ως προς τις μεθόδους. Στην αρχή παραξενεύει και τους μαθητές του, αφού αυτοί είναι αλλιώς συνηθισμένοι, πολύ περισσότερο που τους ζητά να σκίσουν την εισαγωγή του βιβλίου της ποίησης, που είναι εντελώς παρωχημένη, αφού μετρά κυριολεκτικά το εμβαδόν της ποίησης, καθορίζοντας έτσι την αξία της. Ο νέος καθηγητής αντίθετα τους κάνει να αντιληφθούν ότι την ποίηση τη διαβάζουν γιατί είναι άνθρωποι, γιατί εκείνη εκφράζει τις βασικές αξίες, τα συναισθήματα και τα πάθη της ζωής. Επιπλέον επιθυμεί να διεγείρει το ενδιαφέρον τους, να ξυπνήσει κρυμμένα συναισθήματα και να τους οδηγήσει στη βίωση και έκφραση των βαθύτερων συναισθημάτων και απόψεων. Επίσης ενθαρρύνει τους μαθητές του να ακολουθούν τις κλίσεις τους και να ζουν την κάθε στιγμή. Η προσέγγισή του είναι περισσότερο μαθητοκεντρική, καθώς επιθυμεί την ενεργό και ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών στο μάθημα και πιστεύει άλλωστε στις δικές τους δυνάμεις (σε αντίθεση με τους άλλους, που αμφισβητούν ότι τα 17χρονα παιδιά μπορούν να σκέφτονται ελεύθερα). Λειτουργεί ως εμψυχωτής, καθοδηγώντας και ενθαρρύνοντας τους μαθητές χρησιμοποιώντας το χιούμορ και την προσέγγιση. Δίνει νέο ενδιαφέρον σε αντικείμενα που θεωρούνται βαρετά (Σαίξπηρ) και τους ωθεί να πλησιάζουν τα κείμενα με τις δικές τους σκέψεις και όχι μόνο με αυτές του συγγραφέα (αναγνωστική ανταπόκριση). Παρότι η όλη προσπάθεια εκπορεύεται από τον ίδιον, στην πραγματικότητα ο στόχος του είναι να οδηγηθούν οι μαθητές στην ανακαλυπτική μάθηση και μάλιστα όχι μόνο για το γνωστικό αντικείμενο (την ποίηση) αλλά για το ίδιο το νόημα της ζωής. Ακολουθεί σαφώς συμμετοχικές μεθόδους αλλά και πρωτοποριακές, αφού προσπαθεί να εκμαιεύσει από τους μαθητές του ό,τι πραγματικά κρύβουν μέσα τους και προκειμένου να το πετύχει τους βάζει να γράψουν και να απαγγείλουν ένα δικό τους ποίημα, τους βάζει να βρουν το δικό τους βήμα (και κυριολεκτικά), να ανέβουν πάνω στα θρανία, να κλωτσήσουν την μπάλα αφού απαγγείλουν ένα στίχο, κλπ. Προσπαθεί να τους μεταδώσει το μήνυμα «άδραξε

41 τη μέρα», να τους κάνει ν ανακαλύψουν το πραγματικό τους ταλέντο, να τους καταστήσει ικανούς να βλέπουν τα πράγματα από πολλές όψεις, να εμπιστεύονται τις ιδέες τους, να μπορούν να αντιστέκονται στο ρεύμα. Έτσι, κάνουμε λόγο για συμμετοχική μέθοδο, αφού άλλωστε ο δάσκαλος δεν τηρεί αυστηρά οργανωμένη πορεία διδασκαλίας, αλλά συνεργάζεται καθοδηγώντας τους μαθητές. Το μοντέλο διδασκαλίας μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως ασταθές, καθώς οι όροι της διδασκαλίας είναι απρόβλεπτοι, ενώ αποβλέπει όχι μόνο στη γνώση αλλά στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας. Φυσικά σ αυτήν την πορεία έρχεται αναπόφευκτα σε σύγκρουση με το κατεστημένο του σχολείου αλλά και με γονείς, οι οποίοι έχουν ως μοναδικό στόχο την είσοδο των παιδιών τους σε κάποιο καλό Πανεπιστήμιο και προδιαγεγραμμένο το μέλλον τους. Ο ίδιος πληρώνει με την εκδίωξή του από την Ακαδημία τις πρωτοποριακές του μεθόδους.

42 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Όπως φάνηκε και από τα παραπάνω, οι καθηγητές επιβάλλονταν πλήρως στους μαθητές τους. Δεν υπήρχαν ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ τους, και γι αυτό οι μαθητές αισθάνονταν να εγκλωβίζονται μέσα στο σχολείο, νιώθοντας ότι ο μόνος στόχος τους ήταν να περάσουν σε ένα (καλό) πανεπιστήμιο. Υπήρχαν όλες οι συνέπειες μιας αυταρχικής παιδαγωγικής. Οι μαθητές αισθάνονταν φόβο και (εξαναγκασμένο) σεβασμό για τους καθηγητές και κυρίως για τη διοίκηση του σχολείου. Οι καθηγητές εφάρμοζαν κατά βάση τεχνική αποστήθισης, δίχως εμβάθυνση ή επεξήγηση, με αποτέλεσμα οι μαθητές να αισθάνονται πλήξη και συχνά να μην κατανοούν το μάθημα. Συχνές ήταν οι απογευματινές συναντήσεις τους προκειμένου να βοηθηθούν ο ένας από τον άλλον. Εξαίρεση αποτέλεσε ο κύριος Κίτινγκ, ο οποίος είχε νεωτεριστικές ιδέες διδασκαλίας και ήταν πρωτοποριακός. Στο μάθημά του χρησιμοποιούσε τα ενδιαφέροντα των μαθητών, όπως τον αθλητισμό, με σκοπό την εμβάθυνση στο νόημα της ζωής και της λογοτεχνίας. Ταυτόχρονα, ασκώντας εκσυγχρονισμένες παιδαγωγικές μεθόδους, πλησίαζε τους μαθητές του, τους επέτρεπε να τον πλησιάζουν κι αυτοί, να ζητούν συμβουλές, καταφέρνοντας έτσι να κερδίσει τον (ουσιαστικό) σεβασμό τους.

43 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Γενικά, οι σχέσεις μαθητών-γονέων, όπως προβάλλονται στην ταινία, ήταν λίγο έως πολύ απρόσωπες, απόμακρες και τυπικές. Οι μαθητές δεν είχαν προσωπική βούληση αλλά υπάκουαν τυφλά στις επιταγές των γονέων τους, αφού δεν μπορούσαν να αντιδράσουν, ζώντας υπό το καθεστώς φόβου. Περνούσαν όλη τους την εφηβική ζωή έγκλειστοι σε οικοτροφείο, και το μόνο που έκαναν ήταν να διαβάζουν για τους απαιτητικούς καθηγητές, αλλά και για να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες των γονέων τους. Οι οικογένειες ανήκαν στην ανώτερη οικονομική και κοινωνική τάξη, με αποτέλεσμα από τη μια να έχουν πολύ υψηλές προσδοκίες για το μέλλον των παιδιών τους κι από την άλλη να μπορούν να επιλέγουν τέτοια ακριβά και αιτητικά ιδιωτικά σχολεία γι αυτά προκειμένου να τα οδηγήσουν στο μέλλον που είχαν προαποφασίσει. Οι γονείς ήθελαν για τα παιδιά τους να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην κοινωνία, αδιαφορώντας όμως για τη δική τους θέληση. Ένα εύγλωττο παράδειγμα ήταν η περίπτωση του Νιλ, ενός μαθητή που δεχόταν υπερβολική πίεση από τους γονείς του. Ο ίδιος επιθυμούσε έντονα να πατήσει το σκληρό σανίδι του θεάτρου. Όμως οι γονείς του είχαν σχεδιάσει το μέλλον του αλλιώς (ήθελαν να τον κάνουν γιατρό) και δεν άκουγαν την άποψή του. Όταν, λοιπόν, ο πατέρας έμαθε ότι ο γιος του έλαβε μέρος σε μία θεατρική παράσταση παρά τη δική του διαφωνία, αποφάσισε να τον στείλει σε στρατιωτική σχολή. Ο Νιλ δεν το άντεχε αυτό, κι έτσι οδηγήθηκε στην αυτοκτονία και στην έμμεση (πολύ σκληρή) τιμωρία των γονέων του. Αυτό το παράδειγμα καθιστά εμφανή την απόσταση ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς, όπως παρουσιάζονται στην ταινία. Στην πραγματικότητα, τα προβλήματα των εφήβων εκείνη την εποχή, όπως παρουσιάζονται στην ταινία, δεν διαφέρουν πολύ από τα σημερινά προβλήματα.

44 Αρκετοί έφηβοι, ανάμεσά τους και εμείς, δεχόμαστε αρκετή πίεση από γονείς και καθηγητές. Με το νέο σύστημα, περνάμε τη ζωή μας σκεπτόμενοι το μέλλον και καταλήγουμε να μη ζούμε το παρόν. Με λίγα λόγια, δεν μπορούμε να αδράξουμε την μέρα και αυτό είναι το βασικό μας πρόβλημα.

45 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ Η ταινία διαδραματίζεται σε ένα σχολείο αρρένων, με ιδιαίτερη την σημασία της παρέας. Οι μαθητές, όντας εσώκλειστοι, μαζεύονται στα δωμάτια, για να διαβάσουν, να αλληλοβοηθηθούν (όποιος κατέχει καλύτερα ένα μάθημα βοηθά τους άλλους), αλλά και να κάνουν τρέλες. Στηρίζονται σε γενικές γραμμές ο ένας στον άλλον (αφού οι γονείς είναι απόντες και οι καθηγητές απόμακροι). Έτσι, όταν ένας μαθητής ερωτεύθηκε μια κοπέλα και δεν ήξερε τι να κάνει, ζήτησε την βοήθεια των φίλων του. Άλλο ένα παράδειγμα, ήταν όταν ένας μαθητής ήθελε να ακολουθήσει καριέρα ηθοποιού, όμως οι φιλοδοξίες των γονέων του ήταν διαφορετικές. Οι φίλοι του τον στήριξαν και τον ενθάρρυναν να ακολουθήσει το όνειρό του. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον «Κύκλο των χαμένων ποιητών», τα μέλη του οποίου ασκούσαν κριτική στη σχολή τους, ενώ εμπνευσμένοι από τον καθηγητή τους, διάβαζαν ποιήματα και εξέφραζαν τα συναισθήματά τους. Τέλος, υπήρχε ένας μαθητής, ο οποίος τελικά πρόδωσε τους συμμαθητές του, προκαλώντας το μίσος τους αλλά και την απομάκρυνσή του από την ομάδα. ΕΦΗΒΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Στην ταινία παρουσιάζονται χαρακτηριστικά «πρόσωπα» εφήβων και ποικίλοι χαρακτήρες (δημοφιλής, συνεσταλμένος, ανασφαλής, σπασίκλας, καρφί, διαβαστερός, ερωτιάρης, παραβατικός, κλπ). Κάθε έφηβος της ταινίας αντιπροσωπεύει ένα πρόβλημα, π.χ. ο Νιλ βιώνει τη σύγκρουση ανάμεσα στην ανάγκη να κάνει αυτό που πραγματικά επιθυμεί (να γίνει ηθοποιός) και στην υποχρέωση υπακοής στους γονείς του (που τον θέλουν γιατρό). Επίσης ο Τοντ, ο συγκάτοικος και φίλος του, είναι πολύ μοναχικός λόγω έλλειψης αυτοεκτίμησης.

46 Στην ταινία βλέπουμε ότι τους εφήβους τους απασχολεί το μέλλον τους, ο έρωτας, η ζωή. Αισθάνονται συχνά καταπιεσμένοι από το αυστηρό σχολείο, τον περιορισμένο, εσώκλειστο βίο αλλά και τους γονείς, που συχνά αποφασίζουν γι αυτούς χωρίς αυτούς και προδιαγράφουν το μέλλον τους. Προσπαθούν να βρουν διεξόδους, όπως τη Λέσχη των χαμένων ποιητών, και σε μεγάλο βαθμό απελευθερώνονται υπό την επίδραση του νέου καθηγητή τους. Ανακαλύπτουν κρυμμένα ταλέντα, ανασύρουν βαθιές επιθυμίες, ερωτεύονται, διεκδικούν και προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους. Τους βλέπουμε να διαβάζουν, να καπνίζουν κρυφά, να κατασκευάζουν ραδιόφωνο για να ακούν (πάλι κρυφά) μουσική, να παίζουν, να μαζεύονται στα δωμάτια για διάβασμα και κουβέντα, να το σκάνε τα βράδια για τη σπηλιά των χαμένων ποιητών, να κάνουν τρέλες, να θέλουν να ζήσουν. Βλέπουμε ακόμη και την αυτοκτονία ενός εφήβου, κάτω από την πίεση της αυστηρής απαγόρευσης του γονέα να μην ασχοληθεί με το θέατρο που τόσο αγαπούσε αλλά και να αλλάξει σχολικό περιβάλλον. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Φαίνεται πως η ταινία απεικονίζει ρεαλιστικά την ατμόσφαιρα ενός αυστηρού κολεγίου Ταυτόχρονα πιστεύει στη δυναμική παρέμβαση ενός φωτισμένου ατόμου, που φέρνει την ανατροπή Ανάλογα με την οπτική του καθενός, μπορεί αυτή η παρέμβαση να ιδωθεί ως λυτρωτική ή ως επικίνδυνη (κατά τη γνώμη μας υπήρξε θετική, αφού απελευθέρωσε τη δημιουργικότητα και την προσωπικότητα των μαθητών)

47 «ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ» ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Παραγωγή: Γαλλία 2008 Σκηνοθεσία: Λοράν Καντέ Υπόθεση: Πρόκειται για ταινία βασισμένη σε αληθινά περιστατικά που αφηγείται ο καθηγητής Φρανσουά Μπεγκοντό, ο οποίος κρατά και το ρόλο του καθηγητή στην ταινία. Είναι γυρισμένη σε Γυμνάσιο μιας σκληρής εργατικής συνοικίας του Παρισιού με τους πραγματικούς καθηγητές και μαθητές του. Καταγράφει μια σχολική τάξη 25 μαθητών από πολλές διαφορετικές κουλτούρες κατά τη διάρκεια μιας σχολικής χρονιάς με πολλές δυσκολίες και αντιπαραθέσεις. Βραβεία: Χρυσός Φοίνικας φεστιβάλ Καννών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΑΛΛΙΑΣ Η δομή της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Γαλλία είναι η εξής: Δημοτικό: 5 χρόνια, Γυμνάσιο (Collège): 4 χρόνια (6η, 5η, 4η, 3η τάξη) Λύκειο (Lycée): 3 χρόνια (2η, 1η, τελική, που οδηγεί στην απόκτηση εθνικού απολυτηρίου, (Baccalaureat), και μέσω αυτού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (Η αρίθμηση των τάξεων είναι ανάποδη: από τη μεγαλύτερη στη μικρότερη) Το collège είναι το δημόσιο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που παρακολουθούν οι μαθητές μεταξύ 11 και 14 ετών. Τα κύρια μαθήματα του προγράμματος σπουδών του collège είναι τα Γαλλικά, τα Μαθηματικά, η Ιστορία και Γεωγραφία, η Αγωγή του πολίτη, η Βιολογία και Γεωλογία, η Τεχνολογία, η Φυσική (διδάσκεται για πρώτη φορά στην τετάρτη), μια ξένη γλώσσα (στην έκτη), μια δεύτερη ξένη γλώσσα (στην τετάρτη), Φυσική Αγωγή, Μουσική και Καλές Τέχνες. Τα Κλασικά αποτελούν δευτερεύοντα αντικείμενα. Στο τέλος της τρίτης οι μαθητές συμμετέχουν στις εξετάσεις γνωστές ως brevet des collèges.

48 Το lycée καλύπτει τις σχολικές χρονιές τρίτη, πρώτη και τελική. Ο στόχος είναι η απόκτηση ενός από τα δύο βασικά είδη του baccalauréats το γενικό baccalauréat και το baccalauréat επαγγελματικής κατάρτισης. Στο τέλος της τρίτης ή δεύτερης χρονιάς, οι μαθητές επιλέγουν το lycée ανάλογα με το είδος του baccalauréat που επιθυμούν να αποκτήσουν. Αναφερόμαστε εδώ μόνο στο γενικό lycée. Στην πραγματικότητα, οι αρχαίες γλώσσες δε διδάσκονται στα σχολεία επαγγελματικής κατάρτισης. Η δευτέρα είναι μια χρονιά στο τέλος της οποίας οι μαθητές πρέπει να επιλέξουν μια ειδικότητα. Τα κύρια μαθήματα είναι τα Γαλλικά, τα Μαθηματικά, η Ιστορία και η Γεωγραφία, η Αγωγή του πολίτη, η Βιολογία και Γεωλογία, η Φυσική, η Χημεία, δύο ξένες γλώσσες και η Φυσική Αγωγή. Μπορούν επίσης να επιλέξουν προαιρετικά ή δευτερεύοντα μαθήματα. Στην πρώτη ξεκινά η ειδίκευση στην τέχνη και επιστήμες (L), στις επιστήμες (S) ή στις κοινωνικές και οικονομικές επιστήμες (ES). Στην τελική τάξη η Φιλοσοφία είναι υποχρεωτικό μάθημα ανεξάρτητα από την επιλεγείσα κατεύθυνση. Το γαλλικό σύστημα έχει επηρεάσει το ελληνικό. Τα δύο συστήματα μοιάζουν σε πολλά σημεία, όπως για παράδειγμα, ακολουθούν το συγκεντρωτικό μοντέλο, υπάρχει εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα κεντρικά καθορισμένο, ενώ ο αριθμός των μαθημάτων είναι ίδιος και οι εκπαιδευτικοί είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Επίσης η ιστορία και η λογοτεχνία (και οι κλασικές σπουδές στην Ελλάδα) αποτελούσαν το μέσον καθοδήγησης της εθνικής ταυτότητας και στις δύο χώρες, περιορίζοντας την πολιτισμική διαφοροποίηση των δύο κοινωνιών Ωστόσο, υπάρχουν και αρκετές διαφορές, π.χ. τα ωράρια των σχολείων στη Γαλλία διαφέρουν κατά πολύ από αυτά της Ελλάδας. Το μάθημα ξεκινάει στις 8 το πρωί, και τελειώνει στις 6 το απόγευμα, χωρίς όμως οι ώρες των μαθημάτων να είναι συνεχόμενες. Το μάθημα σταματάει στις 12 για να φάνε οι μαθητές και οι καθηγητές και ξαναρχίζει στις 2 μέχρι τις 6 το απόγευμα. Επίσης δεν διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Η ταινία είναι γυρισμένη εν είδει ντοκιμαντέρ και βασισμένη σε αληθινά περιστατικά. Πρωταγωνιστούν πραγματικοί καθηγητές και μαθητές. Πρόκειται για ένα Γυμνάσιο σε προάστιο του Παρισιού. Οι περισσότεροι μαθητές είναι ξένης καταγωγής, με δυσκολίες κατανόησης και προσαρμογής. Οι καθηγητές δείχνουν ενδιαφέρον για τους μαθητές και πολύ συχνά ανταλλάσσουν απόψεις για τις διδακτικές και παιδαγωγικές μεθόδους («δύσκολα αλλά αξιολάτρευτα παιδιά»). Ακολουθούν όμως κατά βάση παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας και είναι προσκολλημένοι στο δασκαλοκεντρικό μοντέλο. Το σχολείο διοικείται πλουραλιστικά. Στις συνεδριάσεις του συλλόγου καθηγητών συμμετέχει η σχολική σύμβουλος, στις παιδαγωγικές συνεδριάσεις, όπου συζητείται η επίδοση και η συμπεριφορά των μαθητών είναι παρόντες εκπρόσωποι των μαθητών, ενώ στο πειθαρχικό συμβούλιο λαμβάνουν μέρος ο Διευθυντής, τρεις εκλεγμένοι εκπρόσωποι των καθηγητών, η σχολική σύμβουλος, δύο εξωτερικοί κριτές, και βέβαια ο κρινόμενος μαθητής με τον γονέα του. Ως προς τις παιδαγωγικές μεθόδους, παρά τα όσα αναφέρθηκαν δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από το παραδοσιακό μοντέλο. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ταινία, την περασμένη σχολική χρονιά είχαν γίνει 12 πειθαρχικά συμβούλια, τα οποία κατέληξαν σε ισάριθμες αποβολές, πράγμα που έδειξε να προβληματίζει κατεξοχήν τους εκπαιδευτικούς, αφού αποδείκνυε πως

49 είτε δεν είχε κάποιο νόημα η συζήτηση στο πειθαρχικό συμβούλιο είτε ότι δεν είχαν γίνει τα απαραίτητα βήματα πριν φθάσουν σ αυτό. Πολύ συχνά συζητούν επίσημα ή ανεπίσημα για τα προβλήματα και το πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν, για την ανάγκη τήρησης των κανόνων και το βαθμό αυστηρότητάς τους, καθώς οι τιμωρίες μάλλον δεν πτοούσαν τους μαθητές. Κάποια στιγμή μάλιστα γίνεται εισήγηση για την επικράτηση ενός συστήματος πόιντ σύστεμ της συμπεριφοράς των μαθητών. Πρέπει πάντως να πούμε ότι ο κύριος κορμός των μαθητών είναι ξένης καταγωγής με πολλά οικονομικά, οικογενειακά, κοινωνικά, αλλά και γλωσσικά προβλήματα γεγονός που περιπλέκει την κατάσταση και δημιουργεί την ανάγκη για προσαρμογή της διδασκαλίας και του μαθήματος στις δυνατότητες των μαθητών, αλλά και για ιδιαίτερες επιλογές. Ο καθηγητής που παρακολουθούμε διδάσκει τη γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία, πράγμα που έχει αρκετές δυσκολίες δεδομένου ότι τα παιδιά (μαθητές Γυμνασίου) δεν έχουν το απαιτούμενο υπόβαθρο. Ακολουθεί κατά βάση παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας, επιδιώκει ωστόσο να προσαρμόσει το μάθημα στις δυνατότητες και τις ανάγκες των μαθητών του, χωρίς να έχει κατ ανάγκην τα αναμενόμενα και επιθυμητά αποτελέσματα. Επίσης προσπαθεί να εφαρμόσει και κάποια πιο πρωτοποριακά στοιχεία πηγαίνοντας τους μαθητές του στο εργαστήριο πληροφορικής και ζητώντας τους να διαμορφώσουν το «πορτρέτο» τους, το οποίο μάλιστα τους το δίνει στο τέλος της χρονιάς μαζί με τη φωτογραφία της τάξης. Το πορτρέτο περιγραφή της προσωπικότητάς τους και των ενδιαφερόντων τους στόχευε και στην καλύτερη γνωριμία μεταξύ τους. Ακόμη τους ζήτησε να υπερασπιστούν μια δική τους θέση σ ένα οποιοδήποτε ζήτημα απέναντι στους συμμαθητές τους. Επίσης διαρκώς τους εξηγεί άγνωστες λέξεις εντάσσονται τις σε παραδείγματα, χωρίς επίσης ανάλογη επιτυχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάποιες μαθήτριες του ζητούν να μη χρησιμοποιεί ονόματα «ασπρουλιάρηδων» στα παραδείγματά του (πχ Μπιλ) αλλά από τις δικές τους κουλτούρες (πχ. Αϊσαντά, Ρασίντ, Αχμέτ), παρότι οι δικές τους κουλτούρες είναι πολυποίκιλες. Δείχνει ωστόσο αυτό ότι οι μαθητές έχουν ανάγκη να προσαρμόζουν τη μάθηση στα δικά τους δεδομένα. Η ταινία παρουσιάζει τον καθηγητή να διδάσκει τη γαλλική γλώσσα προσπαθώντας μάλλον ατυχώς να πείσει τους μαθητές του ότι χρειάζεται και χρησιμοποιείται η υποτακτική. Εκείνοι προερχόμενοι από ένα περιβάλλον που μιλά μια πολύ πιο απλουστευμένη εκδοχή της αρνούνται να το

50 δεχτούν και φυσικά να τη μάθουν. Ίσως και η περιορισμένη κατοχή της γλώσσας ήταν μια από τις αιτίες των διαρκών παρεξηγήσεων μεταξύ τους. Μας τον δείχνει επίσης να διδάσκει λογοτεχνία χωρίς πάλι να καταφέρει να τους συγκινήσει. Όταν στο τέλος της χρονιάς ζητά από τα παιδιά να του αναφέρουν ένα πράγμα που έμαθαν κατά την διάρκεια της σχολικής χρονιάς που μόλις τελείωσε ούτε ένα δεν αναφέρεται στο μάθημά του, ενώ κάποια θεωρούν ότι δεν έμαθαν τίποτε και όλα σχεδόν δυσκολεύονται να βρουν κάτι. Με άλλα λόγια η ταινία αυτή, καθώς είναι αληθινή (ημι-ντοκιμαντέρ), δεν ωραιοποιεί την πραγματικότητα, αλλά δείχνει πως τα πράγματα στην εκπαίδευση είναι περίπλοκα και εξαιρετικά δύσκολα. Αυτό φαίνεται ακόμη πιο καθαρά στον παιδαγωγικό τομέα, όπου μοιάζουν να αποτυγχάνουν όλες οι παιδαγωγικές μέθοδοι. Ο ίδιος στις συχνές συζητήσεις με τους συναδέλφους του, με τις οποίες αναζητούν την κατάλληλη παιδαγωγική τακτική, δηλώνει ότι «οι αυστηροί κανόνες αυξάνουν την ένταση». Είναι πιο ανεκτικός. Ωστόσο, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του (που μάλιστα συχνά αμφισβητούνται από τους μαθητές του) αλλά και όλου του σχολείου, παρά το ότι ο ίδιος επιδεικνύει μεγάλη υπομονή και δείχνει έκδηλο ενδιαφέρον, παρά το ότι συστηματικά προσεγγίζει παιδιά και γονείς (τόσο σε συναντήσεις όσο και ενημερώνοντας συχνά το τετράδιο επικοινωνίας), στο τέλος δεν φαίνεται να κερδίζει τη «μάχη». Μάλλον το αντίθετο: υπάρχουν περιστατικά οξύτητας. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι δυο μαθήτριες που θεώρησαν ότι τις προσέβαλε ζήτησαν να τιμωρηθεί. Και εδώ μοιάζει να επιβεβαιώνονται οι έρευνες που κάνουν λόγο για την καθοριστική σημασία της οικογένειας στη διαμόρφωση του παιδιού και την επίδρασή της στη σχολική του επίδοση. Το γαλλικό σχολείο αναζητεί ακόμη το δρόμο για να κερδίσει τα παιδιά, ιδιαίτερα τα ξένα. Ο σκηνοθέτης Λοράν Καντέ δηλώνει σχετικά: «Το φιλμ δεν προσπαθεί να υπερασπισθεί ή να κατηγορήσει καμία πλευρά. Όλοι έχουν στιγμές αδυναμίας και εκρήξεων, στιγμές μεγαλείου και μικροπρέπειας. Ο καθένας μπορεί να εκθέσει την

51 διορατικότητα και την τύφλωσή του, την αδικία και τη κατανόηση. Ίσως έχω την εντύπωση πως το φιλμ εκφράζει κάτι παραδοξολογικά θετικό: Σε ένα σχολείο πολύ χαοτικό, που δεν μπορεί να κρύψει το πρόσωπό του, υπάρχουν στιγμές απογοήτευσης, αλλά και περιπτώσεις τεράστιας ευτυχίας. Από αυτό το υπέροχο χάος, μπορεί να γεννηθεί η ευφυΐα και η νοημοσύνη.» Κι ακόμη: «Οι στιγμές των παρεκτροπών ήταν αυτές που με ενδιέφεραν περισσότερο. Δεν γνωρίζω κανέναν καθηγητή να παίρνει τόσα ρίσκα με τους μαθητές του. Το ρίσκο να εκτροχιαστείς και να πέσεις. Για να μη συμβεί αυτό, απαιτείται να έχεις τιτάνια ψυχραιμία και καθαρό μυαλό σε στιγμές κρίσεις. Υπάρχουν φορές που πιστεύω ότι ο Φρανσουά έχει κάτι από Σωκράτη μέσα του. Η τεχνική του καθηγητή περιλαμβάνει βασικά το σκάψιμο στο μαθητή. Ακόμη και αν αυτό είναι επώδυνο. Όταν ο καθηγητής απευθύνεται στους μαθητές του, σαν ανήλικος προς ανθρώπους που βρίσκονται στο κατώφλι της ενηλικίωσης, μπορεί να φαίνεται σκληρό, μα είναι απείρως πιο αληθινό από την υποκρισία του χαϊδέματος. Εξάλλου έτσι ο μαθητής αντιλαμβάνεται την ενεργό του θέση μέσα στη τάξη. Ο καθηγητής οφείλει να διαπεράσει της φουσκωμένες εγωπάθειες και να πείσει τα παιδιά, πως είναι πολύ νωρίς για να τους αποδεχτεί η κοινωνία, όπως φαίνονται. Διότι και η ίδια η κοινωνία πάσχει. Mε τέτοιες προσεγγίσεις η τάξη έρχεται πιο κοντά, στην έννοια της δημοκρατίας.» ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ-ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Στην ταινία φαίνεται να υπάρχει ένας διαρκής πόλεμος επιβολής, μία διαρκώς μεταβαλλόμενη σχέση (αγάπης μίσους) μεταξύ μαθητών και καθηγητών. Οι μαθητές είναι ιδιαίτερα ανυπάκουοι, δεν προσέχουν στο μάθημα, δεν κάνουν τις εργασίες τους και γενικότερα αρνούνται να φέρουν εις πέρας τις μαθητικές τους υποχρεώσεις. Καθώς οι περισσότεροι είναι ξένης καταγωγής, κατοικούν σ ένα υποβαθμισμένο προάστιο, δεν είναι αφομοιωμένοι στη γαλλική κοινωνία και έχουν σοβαρές ελλείψεις στη γνώση της γλώσσας, δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις σχολικές απαιτήσεις και, παρά την προσπάθεια των καθηγητών τους, σπάνια δείχνουν να ενδιαφέρονται. Πολλές φορές κάποιοι απ αυτούς φθάνουν σε ακραία όρια θράσους και ασέβειας. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα ενός μαθητή που ρώτησε τον καθηγητή του αν είναι ομοφυλόφιλος. Το αποτέλεσμα είναι οι καθηγητές να απογοητεύονται έντονα από τη συμπεριφορά των μαθητών τους, ακόμη και να εξοργίζονται. Τους βλέπουμε συχνά να φθάνουν σε αδιέξοδο και να μην ξέρουν πώς να χειριστούν την κατάσταση. Προσπαθούν να ανταλλάξουν γνώμες μεταξύ τους και να πάρουν πρωτοβουλίες, να καλούν τους γονείς, να συνεδριάζουν, κλπ. Γενικά ενδιαφέρονται για τους μαθητές τους, όπως φαίνεται και από το γεγονός ότι δραστηριοποιούνται όταν κινδυνεύει με απέλαση η μητέρα ενός μαθητή από την Κίνα.

52 Ο συγκεκριμένος καθηγητής είναι υπεύθυνος για τη συγκεκριμένη τάξη δεν στέκεται στο παρελθόν των μαθητών του, τον ενδιαφέρει «το τώρα» ή το «από εδώ και πέρα». Δείχνει να κάνει ό, τι μπορεί για να πετύχει κάποιο καλό αποτέλεσμα για τους μαθητές του και να κινήσει το ενδιαφέρον τους (ανεκτικότητα, εμψύχωση, προσέγγιση, χιούμορ, νέοι τρόποι διδασκαλίας), με πρόσκαιρες μόνο επιτυχίες (λίγες φορές δείχνει να εισπράττει κάποια εκτίμηση και ανταπόκριση). Βέβαια κάποιες φορές, μη μπορώντας να αντιμετωπίσει διαφορετικά το θράσος, την ανυπακοή, την αδιαφορία και την ασέβειά τους, ξεφεύγει από τα όρια και γίνεται ειρωνικός, απότομος και νευρικός, κάποτε ακόμα και προσβλητικός (όπως στο σημείο που συγκρίνει δύο μαθήτριές του με «τσούλες»). Όμως είναι σίγουρο ότι νοιάζεται για τους μαθητές του και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα όταν προσπαθεί να πείσει τον σύλλογο διδασκόντων να μην αποβάλουν έναν από αυτούς και μάλιστα αυτόν που του έχει φερθεί με τον χειρότερο τρόπο. Όπως είπαμε και παραπάνω, οι μαθητές φέρονται απείθαρχα, ασεβέστατα. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο σημείο που γίνεται το συμβούλιο για τη βαθμολογία των μαθητών και οι δύο εκπρόσωποι τους που παρευρίσκονται γελούν δυνατά και μιλούν όλη την ώρα, ενώ μεταφέρουν στους συμμαθητές τους λανθασμένα και με διάθεση συκοφάντησης των καθηγητών όσα διαδραματίστηκαν στο συμβούλιο. Πολύ συχνά είναι ιδιαίτερα ειρωνικοί και απέναντι στον συγκεκριμένο καθηγητή. Ωστόσο, ακόμα κι αν δείχνουν να μην ενδιαφέρονται για το τι άποψη έχει γι αυτούς ο υπεύθυνος καθηγητής τους, στην πραγματικότητα ενδιαφέρονται. Αυτό άλλωστε διαφαίνεται και στο σημείο όπου μία μαθήτριά του, ύστερα από μια ένταση που είχε δημιουργηθεί μεταξύ τους, του άφησε ένα γράμμα με αυτά που αισθάνεται (έστω κι αν ήταν αρνητικά) στο ντουλαπάκι του. Βέβαια υπάρχουν και εξαιρέσεις ανάμεσα στους μαθητές. Κάποιοι απ αυτούς είναι πιο δεκτικοί και πρόθυμοι, όμως οι άλλοι είναι πιο θορυβώδεις και επιβάλλουν τη δική τους εικόνα.

53 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Στην ταινία μέσα από σύντομες σκηνές μας παρουσιάζονται οι γονείς μερικών παιδιών την ώρα της «αναφοράς προόδου» του μαθητή. Οι γονείς σε γενικές γραμμές δείχνουν να ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους και θέλουν την πρόοδό τους. Παρά το ότι πολλοί είναι μετανάστες (μάλλον ακριβώς ίσως γι αυτό το λόγο) και κάποιοι δεν γνωρίζουν καθόλου τη γαλλική γλώσσα, θέλουν τα παιδιά τους να ενταχθούν στη γαλλική κοινωνία, να μάθουν τη γλώσσα, να έχουν καλές επιδόσεις, ακόμη και να σπουδάσουν. Σε πολλές περιπτώσεις καταλαβαίνουμε ότι οι μαθητές έχουν καλή σχέση με τους γονείς τους διότι οι γονείς δείχνουν ενδιαφέρον για την πρόοδο του παιδιού τους καθώς επίσης χαίρονται και αναγνωρίζουν την προσπάθειά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γονείς του Γουέυν. Από την μεριά των παιδιών μερικά φαίνονται να προσπαθούν μόνο για χάρη των γονέων τους που τους προσφέρουν πολλά και έχουν μεταναστέψει για χάρη τους. Δε λείπουν βέβαια και οι περιπτώσεις που για να το πετύχουν αυτό τα καταπιέζουν. Και τα παιδιά με τη σειρά τους φοβούνται τους γονείς τους. Χαρακτηριστική η περίπτωση μιας μητέρας που θέλει να αλλάξει σχολείο στο γιο της για να πάει σε καλύτερο, παρότι ο ίδιος δεν δείχνει ούτε να θέλει ούτε να μπορεί. Γενικά όμως οι γονείς προσφέρουν ό,τι μπορούν στα παιδιά τους για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον ενώ υπάρχουν παιδία που το καταλαβαίνουν αυτό και ανταποδίδουν ενώ άλλα όχι. Στην περίπτωση του Σουλεϊμάν, για παράδειγμα, η μητέρα αγαπάει και υπερασπίζεται το παιδί της μέχρι το τέλος ενώ ο γιός της αποκρύβει γεγονότα και δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του όπως θα έπρεπε. Την ξεγελάει για όσα συμβαίνουν στο σχολείο, της δηλώνει ότι διαβάζει χωρίς να το κάνει. Από την άλλη, ο πατέρας του τον απειλεί ότι θα τον στείλει στην Αφρική, αν χάσει τη χρονιά του. Είναι γεγονός ότι οι σχέσεις των παιδιών με τους γονείς καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζουν, οι οποίες είναι ιδιαίτερα δύσκολες. Μερικές φορές τα παιδιά αυτά μοιάζουν καταδικασμένα, παρά τις προσπάθειες καθηγητών και γονέων. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ Όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ μαθητών, το γεγονός ότι όλοι στην τάξη κατάγονταν από διαφορετικές χώρες, δηλαδή είχαν διαφορετική εθνικότητα και μερικές φορές και θρησκεία, εξηγεί το ότι συχνά επιδείκνυαν ρατσιστικές συμπεριφορές μεταξύ τους. Ειδικότερα δεν σέβονταν τα χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις των συμμαθητών τους και έτσι δημιουργούνταν εντάσεις. Συγκεκριμένα πολλές φορές φαίνεται ότι οι μαθητές συμπεριφέρονταν με θρησκευτική μισαλλοδοξία. Κάποιοι απ αυτούς είναι πιο βίαιοι χαρακτήρες και αυτό εκδηλώνεται και στις μεταξύ τους σχέσεις. Βέβαια δεν έπαυαν να είναι συμμαθητές και πολύ συχνά τους βλέπουμε να συνεργάζονται αρμονικά ή να ενώνονται εναντίον των καθηγητών. Ιδιαίτερα προς το τέλος της ταινίας παρουσιάζεται μια τάση συμφιλίωσης των συμμαθητών μετά την αποβολή του Σουλεϊμάν. Συμπερασματικά οι σχέσεις τους δεν ήταν σταθερές διότι σε πολλές περιπτώσεις αντιμαχούσαν ενώ σε άλλες συνεργάζονταν αρμονικά.

54 ΕΦΗΒΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Η ταινία παρουσιάζει εφήβους με όχι συνηθισμένα προβλήματα. Είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία παιδιά μεταναστών και συχνά από περιθωριοποιημένες οικογένειες (κάποιοι γονείς δεν γνωρίζουν Γαλλικά, κάποιοι κινδυνεύουν να απελαθούν, κλπ). Τα παιδιά αισθάνονται την ανάγκη να αμυνθούν απέναντι στην κοινωνία και απέναντι στο σχολείο, που θεωρούν ότι την εκπροσωπεί και τους καταπιέζει. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο σχολείο εμφανίζει φιλικό πρόσωπο, και τουλάχιστον θεσμικό ενδιαφέρον προς τους μαθητές και μάλιστα ο καθηγητής που παρακολουθούμε μοιάζει να έχει τις καλύτερες προθέσεις, κάθε άλλο παρά αποφεύγονται οι συγκρούσεις, που πολλές φορές είναι έντονες, ακόμη και επικίνδυνες. Η αντίσταση απέναντι στο κατεστημένο είναι κι εδώ κυρίαρχο χαρακτηριστικό των εφήβων μαθητών. Το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον καθορίζει κι εδώ σε σημαντικό βαθμό τις επιλογές και τις προοπτικές τους. Η παραβατική συμπεριφορά είναι συνήθης, όμως στην περίπτωσή τους μπορεί να έχει μοιραία αποτελέσματα (π.χ. να φύγει το παιδί από τη Γαλλία).

55 Πρόκειται για ιδιαίτερα δύσκολους εφήβους. Δεν αγαπούν το σχολείο, και μ αυτή την έννοια το σχολείο είναι γι αυτούς πρόβλημα. Οι συγκρούσεις με τους καθηγητές είναι στην ημερήσια διάταξη. Αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το εκπαιδευτικό σύστημα, που το βρίσκουν περισσότερο απαιτητικό για τις δυνατότητές τους, αλλά λιγότερο εμψυχωτικό για τις ανάγκες τους. Έχουν προβλήματα κοινωνικά και οικογενειακά, καθώς προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, με οικονομικές δυσκολίες, συχνά παράνομες. Δεν είναι μόνον οι συγκρούσεις με τους γονείς, είναι το όλο περιβάλλον υποβαθμισμένο και μερικές φορές επικίνδυνο. Έχουν συγκρούσεις και μεταξύ τους, αφού υπάρχουν αντίπαλες φυλές, αλλά και λόγω βιαιότητας χαρακτήρα. Εμφανίζονται συχνά ρατσιστικά φαινόμενα. Τους απασχολεί επίσης το μέλλον τους, που δεν φαίνεται ιδιαίτερα ρόδινο. Η εφηβική αντίδραση και άρνηση εμφανίζονται στην περίπτωσή τους σε ακραία μορφή. Στην ταινία δεν εμφανίζονται ερωτικά προβλήματα, μάλλον επειδή διαδραματίζεται μέσα στην τάξη και αποκλειστικά στο χώρο του σχολείου, άρα δεν είναι εύκολο να δούμε τέτοιες πλευρές. Από τα προβλήματα που διαφαίνονται στην ταινία μαθαίνουμε τι απασχολεί έναν έφηβο στη Γαλλία τη σημερινή εποχή αφού η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα σχολείο του Παρισιού το Πρέπει εδώ να θυμίσουμε πως η ταινία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ταινία όντας ημι-ντοκιματέρ παρουσιάζει ρεαλιστικά την κατάσταση των δύσκολων σχολείων των γαλλικών προαστίων Απεικονίζει την καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία περίπου ως «μάχη» Προωθεί κάποιες ανθρωπιστικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις Δείχνει ότι είναι πολύ δύσκολη η ανατροπή και η αλλαγή του κλίματος Δείχνει ότι είναι πολύ πιο καθοριστικός ο ρόλος της οικογένειας (και της κοινωνικής θέσης) από αυτόν του σχολείου

56 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ Το ότι η ταινία απεικόνιζε τη σχολική πραγματικότητα της Γαλλίας αποδεικνύεται από το γεγονός ότι με αφορμή την ταινία ξεκίνησε όχι απλώς συζήτηση αλλά και μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, που μάλιστα ανάμεσα στα άλλα - προώθησε τον πολιτισμό στα σχολεία (τοποθετώντας σε κάθε σχολείο έναν υπεύθυνο πολιτισμού), ενώ εισήγαγε και την κινηματογραφική εκπαίδευση με το πρόγραμμα cinelycee, με προβολή ταινιών από τον παγκόσμιο κινηματογράφο και δημιουργία μεγάλης κινηματογραφικής «βιβλιοθήκης» σε κάθε σχολείο.

57 ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Παρακολουθήσαμε και αναλύσαμε τέσσερις ταινίες επιχειρώντας να συγκρίνουμε τα απεικονιζόμενα σε αυτές με τις καταστάσεις που βιώνουμε σήμερα ως έφηβοι μαθητές. Ως συγκριτικά σημεία χρησίμευσαν ασφαλώς οι προσωπικές μας εμπειρίες, αλλά και η ανίχνευση των εμπειριών συνομήλικων μας, κυρίως βάσει του ερωτηματολογίου, καθώς και το εκπαιδευτικό θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε. Δεύτερος όρος σύγκρισης ήταν οι ταινίες και οι ανάλογες αναλύσεις που επικεντρώθηκαν στα εξής κατά βάση - σημεία: 1) Εκπαιδευτικό σύστημα Διδακτικές μέθοδοι 2) Σχέσεις μαθητών καθηγητών 3) Σχέσεις μαθητών συμμαθητών 4) Σχέσεις μαθητών γονέων, αλλά και επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος στα σχολικά θέματα 5) Επίδραση κοινωνικών συνθηκών στους μαθητές και στο σχολείο 6) Με βάση όλα τα παραπάνω ανίχνευση των εφηβικών προβλημάτων 7) Τρόπος απεικόνισης στον κινηματογράφο Κατόπιν αυτών μπορούμε να συναγάγουμε τα ακόλουθα συμπεράσματα: Οι μαθητές όλων των εποχών και χωρών αντιμετωπίζουν σε μεγάλο βαθμό παρόμοια προβλήματα (συγκρούσεις με γονείς και καθηγητές, καταπίεση, ερωτικές αγωνίες, κλπ.) Με το σχολείο συνδέεται επίσης σε μεγάλο βαθμό το μέλλον τους και η επαγγελματική τους ζωή. Το κοινωνικό περιβάλλον επιδρά άμεσα τόσο στη σχολική ζωή όσο και στους περιορισμούς ή στη διεύρυνση των οριζόντων των παιδιών. Το οικογενειακό περιβάλλον μοιάζει να ασκεί καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς των εφήβων, θετικό ή αρνητικό (ακόμη και ως αντίδραση απέναντί του). Το εκπαιδευτικό σύστημα παρουσιάζει μικρές ή μεγάλες αποκλίσεις στη γκάμα των χωρών και στο πέρασμα του χρόνου, ωστόσο παραμένει ένας χώρος στον οποίον ασκείται σημαντική (;) επίδραση (θετική ή αρνητική) στους εφήβους. Απαντώντας στο βασικό ερευνητικό ερώτημα για το πώς απεικονίζεται η αλληλεπίδραση εφήβων εκπαίδευσης στον κινηματογράφο, παρατηρούμε τα παρακάτω: Με βάση τις ταινίες που μελετήσαμε, οι οποίες πάντως είναι αντιπροσωπευτικές, απεικονίζονται με αρκετή ακρίβεια και πειστικότητα τα προβλήματα των εφήβων, που είναι συνήθως παρόμοια και διαχρονικά (αν και εξαρτώνται και από το βαθμό καταπίεσης που δέχονται από σχολείο και γονείς). Επίσης απεικονίζονται αρκετά πιστά τα συστήματα και οι μέθοδοι διδασκαλίας. Φαίνεται όμως ότι εξωραΐζεται ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές ταινίες (και πέραν αυτών που παρακολουθήσαμε) που ακολουθούν το μοντέλο της καταλυτικής παρουσίας ενός χαρισματικού καθηγητή, ο οποίος καταφέρνει να ανατρέψει ένα πολύ δυσμενές και αρνητικό κλίμα που κυριαρχεί στο σχολείο και στους μαθητές. Στη δική μας περίπτωση εμφανίζεται αυτό στις ταινίες «Στον κύριό μας με αγάπη», όπου ο νέος εκπαιδευτικός, που μάλιστα δεν διέθετε ούτε ειδικές παιδαγωγικές γνώσεις, καταφέρνει να συγκινήσει και να επηρεάσει μια απολύτως αρνητική, σχεδόν περιθωριακή, σχολική τάξη, κερδίζοντας επιπλέον την

58 εκτίμηση, την αγάπη και την ευγνωμοσύνη της και κατορθώνοντας ίσως να αλλάξει τη μοίρα των μαθητών του. Στη δεύτερη περίπτωση, στην ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών», πάλι ένας χαρισματικός καθηγητής ανατρέπει τα δεδομένα του σχολείου επηρεάζοντας επίσης καταλυτικά τη ζωή και τις αντιλήψεις των μαθητών του. Εδώ δεν είχε να αντιμετωπίσει αρνητικό κλίμα από την πλευρά των παιδιών, αλλά μάλλον από το σχολικό κατεστημένο και τους συναδέλφους, πάντως ήταν αυτός που χάραξε τη μοίρα των μαθητών. Θα λέγαμε ότι σε αντίθεση με τον εκπαιδευτικό της προηγούμενης ταινίας που μετέτρεψε την απειθαρχία σε πειθαρχία, αυτός έκανε μάλλον το αντίστροφο: προκάλεσε την «απειθαρχία» των μαθητών, οι οποίοι μέχρι τότε φαίνονταν απόλυτα υποταγμένοι στο κυρίαρχο σχολικό κλίμα. Από την άλλη, στη σύγχρονη γαλλική ταινία «Ανάμεσα στους τοίχους», που μάλιστα είναι ουσιαστικά ντοκιμαντέρ, αφού στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα και μάλιστα πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο καθηγητής που συνέγραψε το σχετικό βιβλίο, τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι όπως περιγράψαμε παραπάνω. Στην πραγματική, δηλαδή, ζωή δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση η επίδραση του εκπαιδευτικού πάνω στους μαθητές και το να κατορθώσει να τους κερδίσει, ανεξάρτητα από την καλή πρόθεση και τη συμπεριφορά του. Και σ αυτή την περίπτωση βέβαια ο καθηγητής έχει να αντιμετωπίσει πραγματικά δύσκολους και αδιάφορους μαθητές, που επιπλέον αντιμετωπίζουν πολλά κοινωνικά προβλήματα, αφού είναι στην πλειοψηφία τους μετανάστες. Παρ όλες τις προσπάθειες που κάνει δεν είναι αυτός που βάζει τη σφραγίδα του στην εξέλιξη των παιδιών, αλλά μάλλον η οικογένεια και το κοινωνικό περιβάλλον, όπως επιβεβαιώνουν και ανάλογες έρευνες αλλά και το ερωτηματολόγιο που διακινήσαμε στο σχολείο μας, όπου στην ερώτηση αν έχουν οι καθηγητές ασκήσει επίδραση η πλειοψηφούσα απάντηση ήταν «όχι». Φαίνεται, λοιπόν, ότι στη μυθοπλασία τα πράγματα διαδραματίζονται όπως ίσως θα θέλαμε να είναι, αλλά στην πραγματικότητα η σχολική ζωή έχει πολλές δυσκολίες τόσο για τους μαθητές όσο και για τους καθηγητές. Είναι πράγματι συχνά μια μάχη. Παρ όλα αυτά δεν υποτιμούμε την αξία της προσωπικότητας και την παρεμβατική δύναμη ενός χαρισματικού καθηγητή. Όσο για τα εφηβικά προβλήματα, υπάρχει μια κοινότητα προβλημάτων (και προβληματισμού) αλλά και συμπεριφορών ανεξάρτητα από το χρόνο και τον τόπο. Τους εφήβους των ταινιών που παρακολουθήσαμε τους απασχολούν οι σχέσεις με τους γονείς, το σχολείο και τους συνομηλίκους τους, ο έρωτας, το μέλλον. Έχουν τάσεις αντίδρασης, βιώνουν καταπίεση, έχουν όνειρα για το μέλλον. Ανάλογα βέβαια με το κάθε φορά περιβάλλον και την εποχή είναι περισσότερο ή λιγότερο καταπιεσμένοι, περισσότερο ή λιγότερο ελεύθεροι, περισσότερο ή λιγότερο επαναστατικοί. Θεωρούμε ότι σήμερα είμαστε λιγότερο καταπιεσμένοι από τις περασμένες γενιές, περισσότερο ελεύθεροι και ως προς τη διασκέδαση και τις εξόδους αλλά και ως προς τον έρωτα. Είμαστε όμως και περισσότερο ανασφαλείς σχετικά με το μέλλον μας, παρότι περνάμε πιο εύκολα στο Πανεπιστήμιο. Όμως δεν ξέρουμε τι τύχη θα έχουν οι σπουδές μας και αγωνιούμε για το αν θα βρούμε δουλειά. Επίσης είμαστε αρκετά πιο άτυχοι ως προς την οικονομική συγκυρία, γιατί, όπως ακούμε συχνά να λέγεται, ίσως θα είμαστε η πρώτη γενιά που θα ζήσει πιο δύσκολα από τους γονείς της. Σχετικά με τα συστήματα εκπαίδευσης και διδασκαλίας παρατηρούμε επίσης αρκετά κοινά γνωρίσματα αλλά και διαφορές από την προσωπική μας εμπειρία, αφού συγκρίνουμε και με παλιότερες εποχές και πολύ πιο αυστηρά και αυταρχικά συστήματα («Νόμος 4000», «Κύκλος χαμένων ποιητών»).

59 Σήμερα φυσικά το σχολείο είναι πολύ πιο συμμετοχικό και δημοκρατικό. Ο αυταρχισμός του παρελθόντος αλλά και ο στενός δασκαλοκεντρισμός έχει παρέλθει Έχει επικρατήσει η ρυθμιστική και ελεύθερη συμπεριφορά στην τάξη, που βασίζεται στο διάλογο και την προσπάθεια αμοιβαίας κατανόησης μαθητών καθηγητών, παρά τις κάποιες εξαιρέσεις προς τις δυο άλλες κατευθύνσεις (αυταρχική, ελευθεριάζουσα). Επιπλέον έχουν γίνει αρκετές μαθητοκεντρικές προσεγγίσεις, όπως μαρτυρά και αυτή η ίδια η ερευνητική εργασία (η μέθοδος πρότζεκτ), που έχει σαν άξονα τη διερευνητική προσπάθεια των μαθητών και την ομαδοσυνεργατική δουλειά. Σε γενικές γραμμές πάντως η απεικόνιση του σχολικού περιβάλλοντος και των εφηβικών προβλημάτων και συμπεριφορών είναι ρεαλιστική και αποτυπώνει την πραγματικότητα, παρά την επιφύλαξη που εκφράσαμε παραπάνω ως προς την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης των καθηγητών.

60 Β ΜΕΡΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ Η ιστορία του κινηματογράφου Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά αποτελεί σήμερα την αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη. Είναι μια νέα τεχνική καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο όρος (κινηματογράφος = κίνηση + γραφή).τα σημαντικότερα ίσως επιτεύγματα σχετικά με την ανάπτυξη της κινηματογραφικής τεχνικής έγιναν στα τέλη του 1880, με κυριότερο ίσως, την εφεύρεση του κινητοσκοπίου από τον Ουίλλιαμ Ντίκσον, ο οποίος εργαζόταν στα εργαστήρια του Τόμας Έντισον. Εικόνα 1: Κινητοσκόπια. Το κινητοσκόπιο Το κινητοσκόπιο (Kinetoscope, εικόνα 1) [1] ήταν μία μηχανή παρουσίασης ταινιών, πρόδρομος της σύγχρονης κινηματογραφικής μηχανής προβολής. Αναπτύχθηκε από τον Ουίλλιαμ Ντίκσον στα εργαστήρια του Αμερικανού εφευρέτη Τόμας Έντισον, στον οποίο αποδίδεται και η αρχική σύλληψη της ιδέας κατασκευής του. Η εφεύρεση του κινητοσκοπίου συνδύαζε τη φωτογραφία και την τεχνολογία αναπαράστασης της κίνησης της εικόνας, προβάλλοντας διάτρητο φιλμ των 35 χιλιοστών. Η εικόνα γινόταν ορατή με τη μέθοδο του στερεοσκοπίου. Η ανάπτυξη του κινητοσκοπίου βασίστηκε σε προγενέστερες ανακαλύψεις. Πιθανόν για αυτό το λόγο, ο Τόμας Έντισον κατοχύρωσε την εφεύρεσή του με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μόνο στις ΗΠΑ και δεν επιχείρησε να κατοχυρώσει την εφεύρεση διεθνώς, γεγονός που επέτρεψε την αντιγραφή και περαιτέρω εξέλιξη της, ευνοώντας με αυτό τον τρόπο την ταχύτερη εξέλιξη του κινηματογράφου. Η πρώτη δημόσια παρουσίαση του

61 πρωτότυπου κινηματοσκοπίου έλαβε χώρα στις 20 Μαΐου του 1891, ενώ στις 9 Μαΐου του 1893 έγινε η επίσημη παρουσίαση του, ως ολοκληρωμένη πλέον εφεύρεση, στο Ινστιτούτο Τεχνών και Επιστήμης του Μπρούκλιν. Η εφεύρεση του κινηματογράφου Μια οικογένεια με παράδοση στην κατασκευή φωτογραφικών πλακών, άρχισε τη δική της ενασχόληση με τα ζητήματα της κινούμενης εικόνας. Ο πατέρας Antoine Lumières ανάμεσα στα εκθέματα στην μεγάλη έκθεση του Παρισιού το 1894, είδε το κινητοσκόπιο του Edison. Αγόρασε ένα και το πήγε στους δυο γιούς του. Η ιδέα για μια μηχανή λήψης και προβολής μαζί σε φιλμ και η δημιουργία μιας ταινίας που θα προβάλλεται σε μια μεγάλη οθόνη για να μπορούν να τη δουν πολλοί θεατές δεν άργησε να έρθει από τους αδερφούς Lumières. Οι αδερφοί Lumieres εφηύραν τον κινηματογράφο (cinematographe) που αποτελούσε μια φορητή κινηματογραφική μηχανή, λήψεως, εκτύπωσης και προβολής ταινιών [2]. Η Ανθρώπινη Όραση και Ακοή Η ανθρώπινη όραση Η ανθρώπινη όραση είναι μία εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία που ακόμα και σήμερα δεν μας είναι απόλυτα κατανοητή. Το όργανο αντίληψης είναι το μάτι (εικ. 2) [3] το οποίο με την βοήθεια του φωτός «βλέπει» τα αντικείμενα γύρω του. Στην συνέχεια οι «φωτοαισθητήρες» (κωνία και ραβδία) αντιλαμβάνονται το χρώμα και το σχήμα των αντικειμένων και στέλνουν τις πληροφορίες με την μορφή ηλεκτρικών σημάτων στον εγκέφαλο μέσω των οπτικών νεύρων. Τέλος, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πληροφορία σε διάφορα στάδια και τελικά έχουμε την τελική εικόνα του ειδώλου. Η όλη διαδικασία είναι πού πιο σύνθετη καθώς λαμβάνουν χώρα επιμέρους φαινόμενα όπως για παράδειγμα η διαδικασία της αντιστροφής του ειδώλου, η οποία γίνεται στον εγκέφαλο κτλ. Εικόνα 2 : Η δομή του ανθρώπινου ματιού. Στην εικόνα 3 δίνεται η σύγκριση μεταξύ του ανθρώπινου ματιού και μιας φωτογραφικής κάμερας [4].

62 Εικόνα 3: Ο ανθρώπινος οφθαλμός ως φωτογραφική κάμερα ) Ένα ελάττωμα του ματιού : Το μεταίσθημα μετείκασμα Ο κινηματογράφος οφείλει την ύπαρξή του σε ένα ελάττωμα του ανθρώπινου ματιού. Το ανθρώπινο μάτι διατηρεί μια εντύπωση για ένα μικρό χρονικό διάστημα δηλαδή συνεχίζει να βλέπει ένα αντικείμενο που έχει πάψει πια να βρίσκεται μπροστά του. Αυτή η ατέλεια του ματιού μας ονομάζεται μεταίσθημα του αμφιβληστροειδούς ή ψευδαίσθηση [5]. Ο κινηματογράφος λοιπόν, οφείλεται στο μεταίσθημα αφού δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια σειρά από ακίνητες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν σε ίσα μεταξύ τους χρονικά διαστήματα και ανέλυσαν σε ξεχωριστές στάσεις μια κίνηση που συνέλαβαν. Μια φωτεινή ακτίνα προερχόμενη από το αντικείμενο εικόνα της μιας πλευράς του δίσκου εισέρχεται στο μάτι μας και φθάνει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Από κει και πέρα μέχρι να φθάσει η κωδικοποιημένη πληροφορία στον εγκέφαλο και να ερμηνευτεί παρεμβαίνουν βιοχημικές αντιδράσεις με αποτέλεσμα η εντύπωση να μην είναι στιγμιαία. Με άλλα λόγια η πρώτη εικόνα «αποτυπώνεται» στο χιτώνα για ένα δέκατο του δευτερολέπτου (0,1 s) ενώ η ίδια η εικόνα του δίσκου έχει εξαφανιστεί. Όμως, προτού η εικόνα φτάσει στον εγκέφαλο μια δεύτερη ακτίνα μπαίνει στο μάτι μας και «αποτυπώνεται» με τη σειρά της στον αμφιβληστροειδή. Τώρα έχουμε δύο εικόνες στο χιτώνα και ο εγκέφαλος τις αντιλαμβάνεται ως μία. Ας παρατηρήσουμε προσεκτικά δύο κινήσεις που δημιουργούνται στον υπολογιστή με τη διαδοχική εναλλαγή παραπλήσιων εικόνων - φάσεων: η κάθε εικόνα παρουσιάζεται η μία μετά την άλλη ανά ίσα χρονικά διαστήματα που είναι μεγαλύτερα, μικρότερα ή ίσα με 0,1 s. Ως παράδειγμα δίνεται ένα άλογο να καλπάζει. Η κίνηση (animation) δημιουργείται με την εναλλαγή των παρακάτω 16 φωτογραφιών:

63 Εικόνα 4: Η κίνηση (animation) δημιουργείται με την εναλλαγή των φωτογραφιών. 2.2) Η ανθρώπινη ακοή Η ακοή όπως και η όραση είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Είναι μία σύνθετη διαδικασία κατά την οποία το αυτί προσλαμβάνει τους ήχους και ο εγκαποδίδει σημασία σε αυτούς [6]. Το αυτί μας είναι πλήρως ανεπτυγμένο ήδη από τους πρώτους μήνες της κύησης και ανταποκρίνεται σε οποιονδήποτε ήχο είτε αυτός είναι χαμηλός είτε είναι δυνατός. Το ανθρώπινο αυτί χωρίζεται σε τρία τμήματα: 1) στο εξωτερικό αυτί το οποίο μας βοηθά στον καθορισμό της κατεύθυνσης και της πηγής του ήχου και το οποίο αποτελείται από το πτερύγιο που συλλέγει τις ηχητικές δονήσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον γύρω μας και από το κανάλι στο οποίο διοχετεύονται οι προηγούμενες δονήσεις, 2) στο μέσω αυτί το οποίο μετατρέπει τα ηχητικά κύματα σε μηχανικές δονήσεις με την βοήθεια του τυμπάνου και των οσταριών και εξισώνει την πίεση του αέρα με την βοήθεια ενός σωλήνα που περιέχει, τον ευσταχιανή, 3) και τέλος στο εσωτερικό αυτί το οποίο μεταφράζει τα ηχητικά σήματα σε νευρικά ερεθίσματα με τη βοήθεια των τριχοειδών κύτταρων. Στην συνέχεια το ακουστικό νεύρο μεταφέρει τα ηχητικά σήματα στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα στον ακουστικό φλοιό του όπου και επεξεργάζονται με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται η αίσθηση της ακοής.

64 Εικόνα 5: Η δομή του ανθρώπινου αυτιού. Η κυματική φυσική Το Κύμα Κύμα (από το αρχαίο ελληνικό ρήμα "κύω"=φουσκώνομαι) ονομάζεται μια διαταραχή που μεταδίδεται στο χώρο και το χρόνο. Ο όρος κύμα χαρακτηρίζει τη μεταφορά της διαταραχής συνήθως διαμέσου ενός μέσου [7]. Η μεταφορά αυτή (μετάδοση) γίνεται, στα υλικά μέσα, ως παλμική κίνηση μεταξύ των στοιχειωδών σωματιδίων του μέσου. Η διαταραχή αφορά ένα συγκεκριμένο φυσικό μέγεθος, ανάλογα με το είδος του κύματος. Υπάρχουν πολλά ακόμη είδη κυμάτων, όλα όμως έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: μεταφέρουν ενέργεια. Και στον αέρα, όταν ένα ηχητικό κύμα "ταξιδεύει" τα μόρια του αέρα ταλαντώνονται. Ο κλάδος της φυσικής που τα μελετάει ονομάζεται κυματική. Χαρακτηριστικά μεγέθη ενός κύματος είναι το μήκος κύματος, το πλάτος ταλάντωσης, η ταχύτητα διάδοσης κτλ (εικόνα 6) [8]. Εικόνα. 6: Μεγέθη που χαρακτηρίζουν ένα κύμα.

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους

Εφηβεία και Πρότυπα. 2)Τη στάση του απέναντι στους άλλους, ενήλικες και συνομηλίκους Εφηβεία και Πρότυπα Τι σημαίνει εφηβεία; Η εφηβεία είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου που αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Είναι μια εξελικτική φάση που κατά τη

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι μαθητές με μεγάλη διαφορά απάντησαν «για να ταξιδέψω» [75%] και «γιατί μου αρέσει να μαθαίνω ξένες γλώσσες» [73%]. Μεγάλο ποσοστό επίσης εκφράζει την πρόθεση να τα χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ ( ) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος. ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΟ Γ1 ΤΟΥ 10 ΟΥ Δ.Σ. ΤΣΕΣΜΕ (10.11.2010) ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: Μελέτη Περιβάλλοντος ( Ενότητα 3: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς Κεφάλαιο 3: Κυκλοφορούμε με ασφάλεια) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή

Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή Αντιλήψεις-Στάσεις των μαθητών του γυμνασίου και των Λ.Τ. τάξεων σχετικά με την σχολική ζωή 2016-2017 Βαβαρούτα Κατερίνα Σπυρόπουλος Βασίλης Ψηλοπαναγιώτη Άννα Ψυχομάνη Γεωργία Ριόλος 2016-17 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν...

Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν... Σχολείο Το φυλλάδιο αναφέρεται σε προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζεις στο χώρο του σχολείου και προτείνει λύσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν... ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Πληροφορίες για το φυλλάδιο Το σχολείο αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Αγαπητέ μαθητή/ αγαπητή μαθήτρια, Διεξάγουμε μια έρευνα και θα θέλαμε να μάθουμε την άποψή σου για τo περιβάλλον μάθησης που επικρατεί στην τάξη σου. Σε παρακαλούμε

Διαβάστε περισσότερα

«Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη!

«Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη! «Tα 14 Πράγματα που Κάνουν οι Καταπληκτικοί Γονείς», από την ψυχολόγο-συγγραφέα Dr. Λίζα Βάρβογλη! Οι καταπληκτικοί γονείς κάνουν καταπληκτικά πράγματα! Και δεν εννοώ περίπλοκα, δύσκολα, ή κάτι τέτοιο,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.)

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.) Ημερομηνία:.. Σχολείο:. Τάξη:. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (για τους μαθητές Γυμνασίων, ΓΕ.Λ., ΕΠΑ.Λ, ΕΠΑ.Σ, Καλλιτεχνικών, Μουσικών, Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων.) Πρόλογος Αγαπητέ/ή μαθητή/τρια, Το ερωτηματολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

«ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ»

«ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ» «ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ» ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΛΕΛΕΚΗΣ ΖΗΣΗΣ ΝΟΥΒΑΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΜΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΥΠΟΘΕΣΗ Ένας νεαρός δάσκαλος ο Άρης, αναλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας

Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας 1 2 Η ιδέα διεξαγωγής έρευνας με χρήση ερωτηματολογίου δόθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα του Σχολείου μας, η οποία στα πλαίσια έκδοσης της Εφημερίδας μας, διεξήγαγε έρευνα ανάμεσα στους συμμαθητές μας.

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) www.iatronet.gr Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες που αναγκάζουν ένα παιδί να μην τα πηγαίνει καλά στα μαθήματα: Σχολική

Διαβάστε περισσότερα

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν.

Παρακάτω, έχετε μια λίστα με ερωτήσεις για κάθε θέμα, οι οποίες θα σας βοηθήσουν. ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ Οδηγός για τον δάσκαλο / εκπαιδευτικό / μέντορα Πριν ξεκινήσετε με τα αναφερόμενα θέματα, πρέπει να ζητήσετε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν τα Ερωτηματολόγια για τους εκπαιδευτικούς

Διαβάστε περισσότερα

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά.

Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. Γ. Οι μαθητές και τα Μαθηματικά. Είδαμε τη βαθμολογία των μαθητών στα Μαθηματικά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς. Ας δούμε τώρα πώς οι ίδιοι οι μαθητές αντιμετωπίζουν τα Μαθηματικά. ΠΙΝΑΚΑΣ 55 Στάση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η εφηβεία είναι μια περίοδος μεταξύ της παιδικής και της ενήλικης ζωής στην οποία γίνεται ο σχηματισμός της προσωπικής μας ταυτότητας.

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΦΗΒΕΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΦΗΒΕΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ 2 ο ΕΠΑΛ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-2010 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΦΗΒΕΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Ροντογιάννη Ελένη, Φιλόλογος Ντάρδας Αθανάσιος, Μαθηματικός ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Αντεκελίδου

Διαβάστε περισσότερα

Σχέσεις καθηγητών και μαθητών

Σχέσεις καθηγητών και μαθητών ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2017-18 Σχέσεις καθηγητών και μαθητών Επιμέλεια παρουσίασης: Αθηνά Φωτάκη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Δανίκα Ε. Το σχολικό περιβάλλον διαμορφώνεται από τις σχέσεις που αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. "Είμαι ο ίδιος μέσα και έξω από την τάξη; Γιατί;" Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τζωρτζάτου Μάρια

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Είμαι ο ίδιος μέσα και έξω από την τάξη; Γιατί; Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τζωρτζάτου Μάρια ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ "Είμαι ο ίδιος μέσα και έξω από την τάξη; Γιατί;" Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τζωρτζάτου Μάρια Εισαγωγική Παρουσίαση από την υπεύθυνη καθηγήτρια. Με το παραπάνω θέμα ασχολήθηκαν κατά

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

PROJECT ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ PROJECT 2013-2014 ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΡΚΟΣ ΛΕΝΤΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ 1 Με τον όρο επάγγελμα εννοούμε το "είδος της βιοποριστικής εργασίας", δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ

ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 2 ΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΦΕΡΕΙΑΣ ΣΑΜΟΥ Το σχολείο, ως ένας κατεξοχήν κοινωνικός θεσμός, δεν μπορεί να παραμείνει αναλλοίωτο μπροστά στις ραγδαίες

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Νιάκα Ευγενία Σχολική Σύμβουλος ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Η ανατροφή των παιδιών, οι αξίες, τα κίνητρα που δίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Είδαμε πως το 4.2% των μαθητών στο δείγμα μας δεν έχουν ελληνική καταγωγή. Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε κάποια ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των ξένων μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

G.J. Craig, D. Baucum. (2007). Η ανάπτυξη του ανθρώπου. (Επιμέλεια μετάφρασης Α. Ιωαννίδου), τ. Α, 656-657. Αθήνα: Παπαζήση (διασκευή).

G.J. Craig, D. Baucum. (2007). Η ανάπτυξη του ανθρώπου. (Επιμέλεια μετάφρασης Α. Ιωαννίδου), τ. Α, 656-657. Αθήνα: Παπαζήση (διασκευή). ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Κείμενο 1 [Η φιλία] Τα παιδιά ωφελούνται πολύ από στενές φιλικές σχέσεις στις οποίες υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Οι φιλίες τα βοηθούν να συνειδητοποιήσουν κοινωνικές έννοιες, να συνυπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα για τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων

Έρευνα για τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Έρευνα για τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων Μέσα στο πλαίσιο του πρώτου υπό έμφαση στόχου: «Βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων», το Σχολείο μας θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για επίτευξη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ; Η επαγγελματική ανάπτυξη και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται. Η εξελικτική πορεία του ατόμου δεν κλείνει με την είσοδό του στο επάγγελμα ή σε έναν οργανισμό αλλά αντίθετα, την στιγμή εκείνη αρχίζει μία

Διαβάστε περισσότερα

Β.Sc. & Μ.Sc In Counselling Psychology Life Coach BTEC Professional Certificate in Specific Learning Difficulties: Dyslexia

Β.Sc. & Μ.Sc In Counselling Psychology Life Coach BTEC Professional Certificate in Specific Learning Difficulties: Dyslexia Β.Sc. & Μ.Sc In Counselling Psychology Life Coach BTEC Professional Certificate in Specific Learning Difficulties: Dyslexia Γ Γέλιο, γραφεία, γυμνασιάρχης, γόμα, γκρίνια, γνωριμίες γεωμετρία, γαλλικά,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 556 3 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Ματούλας Γεώργιος Δάσκαλος ΔΣ Ευξινούπολης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ)

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ) 11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ.2014-15 Τμήμα Α1 ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ) 1.Κριτήρια επιλογής θέματος Ενδιαφέρον περιεχόμενο Μας αρέσει αυτό το θέμα Είχαμε συνεργαστεί τα προηγούμενα χρόνια γι αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολο πράγμα. Δεν υπάρχει ευκαιρία για πρόβα, δεν υπάρχουν σχολεία. Το μόνο που κουβαλάμε

Διαβάστε περισσότερα

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος

Εφηβεία, μία δυστοπία. Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος Εφηβεία, μία δυστοπία Ερευνητική εργασία Α τετραμήνου της Α Λυκείου των Λ.Τ. Αρμενίου Σχολικό έτος 2012-13 Τομείς έρευνας: Συμπεριφορά των εφήβων Τρόπος ζωής και καθημερινότητα Ασχολίες και δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών 4.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (4.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματική διδασκαλία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας

Δειγματική διδασκαλία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας Δειγματική διδασκαλία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας Β Λυκείου Καθηγήτρια: Καζέλα Αργυρώ Σχολείο: Λύκειο Αγίας Φυλάξεως 27/2/2018 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ενότητα ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αγόρι 390 (51.25%) 360 (43.11%) 750 Κορίτσι 371 (48.75%) 475 (56.89%) (100%) 835 (100%) 1596 ΙΙ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ. Α. Γενικά στοιχεία. Όπως φαίνεται παραπάνω, το 4.55% των ερωτηθέντων μαθητών πηγαίνουν στο Γυμνάσιο ενώ 47.48% αυτών φοιτούν στο Λύκειο ( για το 11.97% των μαθητών του δείγματος

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με την ιδιαίτερη πολιτική του σχολείου τους. Η έρευνα αυτή εξετάζει, κυρίως, την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ. Εργασία. των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ. Εργασία. των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Εργασία των μαθητών της Α3 τάξης του 2 ου Γυμνασίου Ελευσίνας ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΑΠΠΑ ΜΕΡΑΜΠΙ ΤΣΑΝΑΒΑ Ελευσίνα, Μάιος 2012 ΟΡΙΣΜΟΣ Κοινωνικός ρατσισμός ή κοινωνικός αποκλεισμός είναι ο υποτιμητικός

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Ενισχύστε την Αυτοπεποίθηση των Παιδιών Βελτιώνοντας & Μαθαίνοντας τον Γονεϊκό Τύπο!!! ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Κλεισθένους 12 (Στοά Κοββατζή) 1 ος όροφος Τηλ.: 2742029421 Κιν.: 6979985566

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 2 ο Λύκειο Αμαρουσίου Β Τάξη 1 ο project Σχολικό Έτος: 2016-2017 Υπεύθυνη καθηγήτρια: κα Σπανού ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ Εργασία των μαθητριών: Ανθούλα

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

H Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Α1 Γυμνάσιο Χέρσου Σχ. Έτος

H Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Α1 Γυμνάσιο Χέρσου Σχ. Έτος H Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο Α1 Γυμνάσιο Χέρσου Σχ. Έτος 2013-14 Η μεταφορά στο σχολείο Στο μάθημα πάντα προσέχουμε!!!!! Καθημερινή εξέταση Διαβάζουμε για να μην έχουμε τα παρακάτω φαινόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες

Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Βασικό εργαλείο αυτοαξιολόγησης Ερωτηματολόγιο για γονείς και κηδεμόνες Σημερινή ημερομηνία Παρακαλείσθε όπως συμπληρώσετε. Αριθμός ερωτηματολογίου Συμπληρώνεται από το σχολείο. Αγαπητοί γονείς, αγαπητοί

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Dr. Anthony Montgomery Επίκουρος Καθηγητής Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής antmont@uom.gr Ποιός είναι ο σκοπός του μαθήματος μας? Στο τέλος του σημερινού μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

εφηβεία σχολικό περιβάλλον

εφηβεία σχολικό περιβάλλον εφηβεία bullying Σχολική ζωή: κρίσεις, συγκρίσεις, προτάσεις ρατσισµός σχολικό περιβάλλον ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ 1. ΙΑΤΥΠΩΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ 2. ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟ ΟΥ ΚΑΙ ΠΗΓΩΝ 3. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου

ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ02 (φιλόλογος) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΟΜΙΛΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 1 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Στο 1 ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας, το οποίο σχεδιάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης.

The Jobbies. 14ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Project Β τριμήνου «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα. Βάκουλης Παναγιώτης. The Jobbies 1ο ΓΕΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Project Β τριμήνου 2013-201 «Το επάγγελμα που επιλέγω» Αντωνιάδου Δέσποινα Βάκουλης Παναγιώτης Δοξάκης Δημήτρης Δρούγκας Στάθης Καρβουνίδης Χάρης Η επιρροή που ασκούν οι

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Β ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΛΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Β ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΛΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Β ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014 2015 ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΛΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Το Κεντρικό Μαθητικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπ όψη του το πλαίσιο Γενικού Κώδικα Συμπεριφοράς του Υ.Π.Π., διαμόρφωσε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ: 3.2. Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων και Σχέσεων ΤΑΞΗ: Α Γυμνασίου ΧΡΟΝΟΣ: 1 διδακτική περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Ο δάσκαλος που με εμπνέει

Ο δάσκαλος που με εμπνέει Είναι πολύ σημαντικό για μένα η δασκάλα που μου κάνει μάθημα να με εμπνέει, γιατί έτσι θα ενδιαφέρομαι περισσότερο για τα μαθήματά μου και θα προσπαθώ να γίνομαι κάθε φορά καλύτερη. Θα προτιμούσα η δασκάλα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο. Εφηβεία (4596)

Κείμενο. Εφηβεία (4596) Κείμενο Εφηβεία (4596) Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Κατά τη διάρκειά της, συντελούνται βιολογικές,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑΣ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

ΓΕΛ ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑΣ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΓΕΛ ΚΑΤΩ ΑΧΑΪΑΣ 2012-2013 Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΝΕΩΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ Το ερωτηματολόγιο αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό να μελετηθεί η αυτοεκτίμηση και ο αυτοέλεγχος που διαθέτουν οι νέοι

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Εμείς, μαθητές και δάσκαλοι συμφωνούμε με όλα τα πιο πάνω.

Εμείς, μαθητές και δάσκαλοι συμφωνούμε με όλα τα πιο πάνω. Εμείς, μαθητές και δάσκαλοι συμφωνούμε με όλα τα πιο πάνω. Είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόζουμε τον Κώδικα Καλής Συμπεριφοράς και να τηρούμε τους κανονισμούς για την καλύτερη λειτουργία του σχολείου μας

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΕΑΠ

ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΕΑΠ Μάρτιος 2011 ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΕΑΠ Η παρούσα έκθεση είναι μια αποτύπωση του «προφίλ» των εκπαιδευτικών που διδάσκουν Α & Β τάξεις στα 800 ολοήμερα Δημοτικά σχολεία με αναμορφωμένο

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Ξένων Γλωσσών

Κέντρο Ξένων Γλωσσών Κέντρο Ξένων Γλωσσών Αυτή η περίοδος για τους κηδεμόνες των μαθητών/τριών είναι περίοδος σχολαστικής αναζήτησης και έρευνας. Είναι περίοδος άγχους ποιο Κέντρο Ξένων Γλωσσών θα διαλέξουν προκειμένου τα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας 29.05.2015 Ερωτήματα που μας απασχολούν Τι κάνουμε όταν αμφιβάλλουμε για το αν θα τα καταφέρουμε να κρατήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού

Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Αξιολόγηση και Αυτοαξιολόγηση Εκπαιδευομένων- Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Σεντελέ Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αξιολόγησα τους μαθητές μου θεωρώντας την αξιολόγηση σαν μια διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα

Αλεξανδρής Γιώργος. Αλιάι Αουλόνα Γ1 "Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που γεννηθήκαμε σε μια χώρα που μας παρέχει εκπαίδευση. Πρωταρχικός μας ρόλος είναι να σεβόμαστε τους καθηγητές και τους συμμαθητές μας και να απαιτούμε τα δικαιώματά

Διαβάστε περισσότερα

Project A2- A3. Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο. Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη

Project A2- A3. Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο. Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη Project A2- A3 Α Φαλήρου 1ο ΓυμνάσιοΤάξη Παλαιού Θέμα: Σχολείο και κοινωνική ζωή Το δικό μας σχολείο Το σχολείο των ονείρων μας Το σχολείο μας στην Ευρώπη ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ PROJECT Τα ενδιαφέροντα μας Ξεκινήσαμε

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης. Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης. Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Η Ψυχολογική Διάσταση της Κώφωσης Ελενα Τρύφωνος Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Η κάθε αναπηρία ή η κάθε ιδιαιτερότητα συνήθως έχει επιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα: Γνώσεις και στάσεις των μαθητών/τριών του Λυκείου Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία.

Έρευνα: Γνώσεις και στάσεις των μαθητών/τριών του Λυκείου Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία. Έρευνα: Γνώσεις και στάσεις των μαθητών/τριών του Λυκείου Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας σχετικά με την σεξουαλική και αναπαραγωγική τους υγεία. Οικογενειακή Αγωγή Ι Σχολική Χρονιά: 2007 2008 Καθηγήτρια Οικιακής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΑΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

ΑΤΑΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΤΑΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ Η λέξη αταξία αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Ξένου Ηρώ. Μωραΐτης Αλέξανδρος

Ξένου Ηρώ. Μωραΐτης Αλέξανδρος Γ4 «Έτσι λέει το Σύνταγμα. Και δε βρίσκω ποιο είναι αυτό που κερδίζω όταν ο καθηγητής σταματάει το μάθημα για να μου κάνει ένα σωρό παρατηρήσεις. Τι κερδίζουμε όταν απλά περνάμε μια διδακτική ώρα με γέλια

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης

Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης 1. MΕΘΟΔΟΣ Ο όρος μέθοδος, έτσι όπως χρησιμοποιείται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, έχει ποικίλες σημασίες. Διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου. Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc

Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου. Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc Κορίτσι ή Αγόρι: Η Ανάπτυξη της Ταυτότητας Φύλου Ίλια Χατζή Ψυχολόγος MSc Τι είναι Ταυτότητα; Περιγράφει τα χαρακτηριστικά που μας προσδιορίζουν και μας διαφοροποιούν ή μας ταξινομούν σε ομάδες ή υποομάδες.

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Πολεμιδιών

Γυμνάσιο Πολεμιδιών Γυμνάσιο Πολεμιδιών 2016-2017 Εμείς και οι μαθητές μας Οι εκπαιδευτικοί του Σχολείου μας δήλωσαν στην αρχή της σχολικής χρονιάς ότι το μείζον ζήτημα που τους απασχολεί σε σχέση με τη Σχολική μονάδα και

Διαβάστε περισσότερα

Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ»

Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ» ΤΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΝΕΙ? ΠΩΣ ΘΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ!! Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ» Αυτοεκτίμηση είναι η θετική εικόνα που

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Πρόληψη Ατυχημάτων για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Γυθείου 1 Α, 152 31 Χαλάνδρι Τηλ.: 210-6741 933, 210-6740 118, Fax: 210-6724 536 e-mail: info@pedtrauma.gr www.pedtrauma.gr Γιατί Πρόληψη Παιδικών Ατυχημάτων;

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νικόλαος Χ. Μπέκας Greek classroom of Masterστην "Κοινωνική Παιδαγωγική και μάχη ενάντια στη νεανική

Διαβάστε περισσότερα

Π Λ Α Ι Σ Ι Ο Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Σ Τ Η Σ Σ Χ Ο Λ Ι Κ Η Σ Ζ Ω Η Σ

Π Λ Α Ι Σ Ι Ο Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Σ Τ Η Σ Σ Χ Ο Λ Ι Κ Η Σ Ζ Ω Η Σ 2 ο Γυμνάσιο Μελισσίων Σχολ. Έτος 2018 /2019 Π Λ Α Ι Σ Ι Ο Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Σ Τ Η Σ Σ Χ Ο Λ Ι Κ Η Σ Ζ Ω Η Σ Σκοπός του σχολικού κανονισμού είναι η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του σχολείου, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοσχολική βία (bullying)

Ενδοσχολική βία (bullying) Ενδοσχολική βία (bullying) Τι είναι σχολικός εκφοβισμός Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που αυτό που τον ξεχωρίζει από το πείραγμα και τον τσακωμό, είναι η ένταση του, η διάρκεια του,

Διαβάστε περισσότερα

ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών»

ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών» ENOC 14η Ετήσια Συνδιάσκεψη 7-9 Οκτωβρίου 2010, Στρασβούργο / Γαλλία ENOC - ENYA, Προσχέδιο Κοινών Συστάσεων για την «Πρόληψη της βίας κατά των παιδιών» Εισαγωγή Οι Συνήγοροι του Παιδιού και οι Έφηβοι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ονοματεπώνυμα Σπουδαστριών: Μποτονάκη Ειρήνη (5422), Καραλή Μαρία (5601) Μάθημα: Β06Σ03 Στατιστική

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Η οικογένεια είναι το κατ εξοχήν περιβάλλον στο οποίο ζει, αναπτύσσεται και διαμορφώνεται το παιδί. Αντιλαμβάνεται λοιπόν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;»

ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ- «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έρευνα «ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟ;» πραγματοποιήθηκε τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο 2014 σε πέντε σχολεία της Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Διοίκηση της Τάξης

Οργάνωση και Διοίκηση της Τάξης Οργάνωση και Διοίκηση της τάξης - Θεόδωρος Ηλία 1 Οργάνωση και Διοίκηση της Τάξης 1. Η έννοια της οργάνωσης Διοίκησης της τάξης 2. Σπουδαιότητα της οργάνωσης Διοίκησης της τάξης 3. Τρία μοντέλα Οργάνωσης

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Π.Α.Λ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧ. ΕΤΟΣ

Ε.Π.Α.Λ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧ. ΕΤΟΣ Ε.Π.Α.Λ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2013-2014 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΜΗΜΑ Α1 «ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ» Υπεύθυνη καθηγήτρια: Π. Αλετρά ΠΕ 1835 ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Επισήμανση των προβλημάτων των

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Κατσούγκρη Αναστασία akatsou0708@gmail.com Διαφοροποίηση στη διδασκαλία Προϋπόθεση για την συνεκπαίδευση Η προσαρμογή της διδασκαλίας για να ανταποκριθεί σε διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί;

Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Ποιο άτομο θεωρείται παιδί; Παιδιά θεωρούνται όλα τα αγόρια και τα κορίτσια από 0 έως 18 ετών. Ποια είναι τα δικαιώματα του παιδιού; Σύμφωνα με την Σύμβαση για τα Δικαιώματα των παιδιών Απαγόρευση διακρίσεων

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Σύμβολο της μεθόδου "Κείμενο για Όλους" Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Τμήμα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Μάρτιος 2009 Ποια είναι τα δικαιώματα των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Ο Νόμος

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Μπορούμε να. Θετικό Τρόπο με τα. Αλληλεπιδράσουμε με. Παιδιά μας ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Πώς Μπορούμε να. Θετικό Τρόπο με τα. Αλληλεπιδράσουμε με. Παιδιά μας ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Πώς Μπορούμε να Αλληλεπιδράσουμε με Θετικό Τρόπο με τα Παιδιά μας ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Η Σχέση Γονέα Παιδιού Αν ένα παιδί μεγαλώνει με επικρίσεις, μαθαίνει να καταδικάζει.

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση. Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής

Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση. Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ Ορισμός O σχολική αίθουσα O κοινωνική ομάδα O σύστημα σχέσεων O σύστημα αλληλεπιδράσεων

Διαβάστε περισσότερα

"Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα.

Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα. "Οι ερωτήσεις που ακολουθούν αφορούν την πρόσθετη διδασκαλία που παρακολουθείς αυτό το σχολικό έτος, στα σχολικά μαθήματα ή σε άλλα μαθήματα. Η διδασκαλία αυτή μπορεί να γίνεται στο σχολείο ή κάπου αλλού,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ 2 ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΟΙΤΟΥΝ ΗΔΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ 2 ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΟΙΤΟΥΝ ΗΔΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ 2. «ΤΟ 2 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ». ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ 2 ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΟΙΤΟΥΝ ΗΔΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ Η έρευνα που ακολουθεί

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας

«Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας «Κοινωνική και Συναισθηματική Αγωγή στο σχολείο» H προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μέσο πρόληψης της νεανικής παραβατικότητας Γιατί τα παιδιά γίνονται επιθετικά; H νευροβιολογία δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σφαιρική αντιμετώπιση των διασπαστικών συμπεριφορών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Σφαιρική αντιμετώπιση των διασπαστικών συμπεριφορών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Σφαιρική αντιμετώπιση των διασπαστικών συμπεριφορών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Χρήστος Σκαλούμπακας Ειδικός Παιδαγωγός M.Ed. Μονάδα Διαταραχών Προσοχής, Υπερκινητικότητας & Μάθησης Παιδοψυχιατρικό Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Σακελλαρίου Κίμων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output: Τίτλος: Εταίρος: Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία SOSU Oestjylland Ημερομηνία: 15/09/2017 Intellectual Output: IO3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ψυχολογικές Πτυχές...2

Διαβάστε περισσότερα

e-seminars Διοικώ 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων

e-seminars Διοικώ 1 Επαγγελματική Βελτίωση Seminars & Consulting, Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εισηγητής Ειδικών Σεμιναρίων e-seminars Πρωτοποριακή Συνεχής Επαγγελματική και Προσωπική Εκπαίδευση Επαγγελματική Βελτίωση Διοικώ 1 e Seminars Copyright Seminars & Consulting Page 1 Περιεχόμενα 1. Τι είναι «διοίκηση» 2. Η «διοίκηση»

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση αποβλέπει στον συνδιασμό της Γενικής παιδείας με την Επαγγελματική γνώση. Σκοποί H ανάπτυξη των ικανοτήτων, της πρωτοβουλίας,

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη

Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή, Αθανασοπούλου Ευφροσύνη, Θεοδωροπούλου Θεώνη Ερευνητικό υποερώτημα: «Ποια τα κίνητρα και οι παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή του επαγγέλματος» Ομάδα μαθητών :Τρασάνη Κλαρίσα, Μάλλιαρη Ελένη, Πολυξένη Αθηνά Τσαούση, Κοτσώνη Ζωή Ανθή,

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία

Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΟΑΕΔ Παιδαγωγική Ψυχολογία Βιομηχανική Ψυχολογία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: Μαρμαρινός Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να αποδεχτούν πως είναι οριστική, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες. Όταν οι γονείς χωρίζουν-οι συνέπειες ενός διαζυγίου στα παιδιά. Ο χωρισμός των δύο γονέων, θεωρείται ένα από τα πιο στρεσσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη που αποτελούν μια οικογένεια. Τα παιδιά βιώνουν

Διαβάστε περισσότερα