ΛΑΤΕΡΝΑΤΖΗΣ Ήταν άντρας ο οποίος γυρνούσε από χωριό σε χωριό κρατώντας και ένα ντέφι μαζί με την λατέρνα. Έπαιζε μουσική για να μαζέψει χρήματα.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΛΑΤΕΡΝΑΤΖΗΣ Ήταν άντρας ο οποίος γυρνούσε από χωριό σε χωριό κρατώντας και ένα ντέφι μαζί με την λατέρνα. Έπαιζε μουσική για να μαζέψει χρήματα."

Transcript

1 Λαγουμτζής λαγούμι ΛΑΤΕΡΝΑΤΖΗΣ Ήταν άντρας ο οποίος γυρνούσε από χωριό σε χωριό κρατώντας και ένα ντέφι μαζί με την λατέρνα. Έπαιζε μουσική για να μαζέψει χρήματα. λατερνατζήδες Ο λατερνατζής φορούσε πάντα κοστούμι για να εντυπωσιάζει τις κυρίες. Χρησιμοποιούσε τη λατέρνα για να παίζει διάφορα τραγούδια σε γιορτές αλλά και σε καθημερινές. Τα τραγούδια που έπαιζε με τη λατέρνα του κατά καιρούς τα αντικαθιστούσε με νέα τραγούδια. Όταν μάζευε ένα μεγάλο ποσό κατάλληλο για τα έξοδα του σε μια πόλη, ξεκουραζόταν και ύστερα συνέχιζε την δουλειά του σε κάποια άλλη πόλη. Το επάγγελμα αυτό δεν υπάρχει σήμερα, παρά μόνο σε κάποιες περιοχές όπως η Πλάκα και το Μοναστηράκι (συνήθως στην οδό Ερμού) στην Αθήνα που αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες. ΛΙΤΡΟΥΒΙΑΡΗΣ ή ΛΟΥΤΡΟΥΒΙΑΡΗΣ Ο λιτρουβιάρης ή λουτρουβιάρης ήταν ο ιδιοκτήτης του λιτρουβιού (ελαιοτριβείου) που πήγαιναν τα σακιά με τις ελιές για να παραχθεί το λάδι. Στο κέντρο ενός μεγάλου χώρου υπήρχε ένα αλώνι που από κάτω είχε μια πέτρα στρογγυλή. Γύρω από το αλώνι υπήρχε ένα κατασκεύασμα προστατευτικό από λαμαρίνα. Στη μέση υπήρχε ένας άξονας και πάνω

2 του ήταν στηριγμένες δύο μεγάλες πέτρες(που ζύγιζαν περίπου 2 τόνους η κάθε μια)για να περιστρέφονται. Έτσι οι εργάτες του λιτρουβιού έριχναν με κοφίνια τις ελιές μέσα στο αλώνι και οι πέτρες κινούνταν από ένα άλογο ζεμένο που ερχόταν γύρω-γύρω. Για να μην ζαλίζεται και να πηγαίνει στην πορεία του, του σκέπαζαν τα μάτια στο πλάι για να μην βλέπει παρά μόνο μπροστά. Το άλογο το οδηγούσε ένας άνθρωπος ή αν είχε συνηθίσει πήγαινε μόνο του.1 κάργος ελιές ήταν 250 οκάδες. Για να λιώσει αυτό χρειαζόταν 2,5-3 ώρες. Υπήρχε στο πλάι μια πόρτα που έβγαινε η ζύμη δηλαδή η πολτοποιημένη ελιά. Μαζευόταν σε μια μεγάλη γούβα ή σε καζάνια. Αυτός ο πολτός με τσούλια (δηλ. με τρίχινα σακιά) μεταφερόταν στο πιεστήριο. Παλιά ήταν ξύλινο, μετά σιδερένιο. Τοποθετούσαν στο κάτω μέρος του πιεστηριού τα τσούλια και τα πίεζαν με την σιδερένια πλάκα του πιεστηρίου. Το λάδι μαζί με τη μούργα έπεφτε στο λιμπί (μεγάλη ξύλινη δεξαμενή με επένδυση λαμαρίνας). Όταν το λάδι ανέβαινε, η μούργα έφευγε από ένα σωληνάκι και με ένα κιούγκι χυνόταν έξω. Στα τσούλια έριχναν ζεστό νερό για να χωρίσει το λάδι από τη μούργα. Ο καραβοκύρης έπαιρνε το λάδι και το έριχνε στα καζάνια. Αφού περίμεναν μισή ώρα να στραγγίξει, το έβαζαν σε τουλούμια για να το πάρει ο παραγωγός. Παραδοσιακό ελαιοτριβείο Το λιτρουβιό πληρωνόταν κρατώντας το 10% από το παραγόμενο λάδι και έπαιρνε και τον πυρήνα. Το λιτρουβιό δούλευε από το ξημέρωμα μέχρι τα μεσάνυχτα, γιατί για να τελειώσει ένας κάργος χρειαζόταν περίπου 4 ώρες. Δούλευαν ο ιδιοκτήτης, ο καραβοκύρης (έμπειρος εργάτης που είχε την ευθύνη για τις διαδικασίες) και εργάτες. Τα λιτρουβιά δούλευαν από Οκτώβρη μέχρι και Ιανουάριο, ανάλογα με την παραγωγή. Αργότερα τη θέση του αλόγου που γύριζε τον άξονα πήρε μια

3 μηχανή που με λουριά έκανε την κίνηση γρηγορότερη και έτσι υπήρχε μεγάλη απόδοση. Έτσι ήταν τα λιτρουβιά μέχρι το 1950 περίπου. Υπάρχει ακόμη αυτό το επάγγελμα, αλλά η παραγωγή του λαδιού γίνεται με διαφορετικό τρόπο και με σύγχρονα μηχανήματα. ΛΟΥΣΤΡΟΣ Ήταν ο επαγγελματίας που καθάριζε, γυάλιζε και έβαφε παπούτσια. Τριγυρνούσε στους δρόμους εδώ κι εκεί και κουραζότανε πολύ. Με το κασελάκι στους παιδικούς του ώμους ολημερίς και ολονυχτίς καθάριζε παπούτσια. Υπήρχε πάντα σε μέρη γεμάτα με κόσμο για να βρίσκει δουλειά. Στο κασελάκι το οποίο κουβαλούσε πάντα μαζί του υπήρχαν βούρτσες, πανάκια, μπογιές και γενικά όλα όσα χρησιμοποιούσε για το γυάλισμα των παπουτσιών. Πάντα έπαιρνε ένα ποσό το οποίο τον έφτανε ίσα ίσα για να τρώει. Σήμερα υπάρχουν τα βερνίκια παπουτσιών που παράγονται από μεγάλες βιομηχανίες και πουλιούνται στα καταστήματα, όπου και αγοράζονται από τους καταναλωτές. Λούστρος το κασελάκι του λούστρου ΜΑΔΕΜΛΗΣ Είχε σχέση με την εξόρυξη και την κατεργασία του χυτοσιδήρου που ακόμα και σήμερα το λέμε μαντέμι, η λέξη όμως είναι τούρκικη. Maden στα τούρκικα θα πει ορυκτό, μετάλλευμα. Ο Μαδεμλής χρησιμοποιούσε διάφορα εργαλεία για τη δουλειά του φορούσε πάντα στολές με πολύ χοντρό ύφασμα γιατί δούλευε κάποιες φορές κοντά σε φωτιά που ήταν σε υψηλή θερμοκρασία. Ο Μαδεμλής ήταν πάντα άντρας αλλά δούλευαν και γυναίκες. Οι γυναίκες δούλευαν κάποια μηχανήματα, όμως δεν είχαν σχέση με την εξόρυξη χυτοσιδήρου. Η δουλειά τους έχει αντικατασταθεί από σύγχρονα μηχανήματα.

4 Κουζίνες ξύλου και σόμπες από μαντέμι ΜΑΜΗ Ξεγεννούσε γυναίκες των οποίων η μεταφορά στο νοσοκομείο δεν μπορούσε να γίνει. Εάν έβλεπε δυσκολίες στη γέννα ζητούσε τη βοήθεια γιατρών πιστεύοντας ότι είναι ειδικοί. Στη γέννα υπήρχαν περιπτώσεις αιμορραγίας αλλά και κίνδυνος να πεθάνει η μητέρα. Μαζί της κουβαλούσε μια μεγάλη τσάντα στην οποία υπήρχαν τα διάφορα σύνεργα για τη γέννα. Σε αυτή τη τσάντα υπήρχαν βεντούζες, ενέσεις και ότι άλλο ήταν χρήσιμο στη γέννα. Πολλές φορές όταν γεννούσε μια γυναίκα, ο κόσμος περίμενε έξω από το σπίτι της τον ερχομό του μωρού για να συγχαρεί την οικογένειά της, αλλά και για να μάθει το φύλο του παιδιού. Η χαρά ήταν μεγάλη όταν ακουγόταν το πρώτο κλάμα. Η μαμή έβγαινε και ανακοίνωνε το φύλο του μωρού περιμένοντας και το φιλοδώρημά της από τους στενότερους συγγενείς. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας μάλιστα, το φιλοδώρημα αυτό ήταν μεγαλύτερο όταν το νεογέννητο μωρό ήταν αγόρι. Σήμερα υπάρχουν τα μαιευτήρια, όπου οι γυναίκες γεννούν ασφαλέστερα και με εξειδικευμένους γιατρούς, τους μαιευτήρες. Η μαμή

5 ΜΑΝΑΒΗΣ ΠΛΑΝΟΔΙΟΣ Ο πλανόδιος μανάβης ήταν από τους πιο αγαπητούς μικροπωλητές στα χωριά. Σ αυτό δεν συντελούσε μόνο η εξυπηρέτηση και η προμήθεια των απαραίτητων τροφίμων στην οικογένεια του χωρικού αλλά και η καθημερινή επαφή με τις νοικοκυρές δημιουργούσε μια φιλική σχέση που τη διέκρινε η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Πλανόδιοι μανάβηδες Ο μανάβης, ιδιαίτερα όταν αυτός ήταν ευχάριστος και κοινωνικός άνθρωπος, ενημέρωνε τις νοικοκυρές για όσα γίνονταν στον κόσμο. Βλέπετε δεν υπήρχαν τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και ο μανάβης αποτελούσε ένα μέσο ενημέρωσης. Αυτός μετέφερε και τα διάφορα νέα από χωριό σε χωριό. Τώρα υπάρχουν τα μανάβικα, οι λαϊκές αγορές και τα σούπερ μάρκετ. ΜΑΧΑΙΡΑΣ Ξυλοκερατάς λέγεται ο ειδικός τεχνίτης που χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη το ξύλο και το κέρατο για τη κατασκευή λαβών για μαχαίρια ή άλλα εργαλεία, για οικιακή χρήση. Πολλές φορές ο ξυλοκερατάς είχε ειδικευτεί και στην τέχνη του σιδερά. Αυτό τον βοηθούσε να φτιάχνει τις λάμες και τις αντίστοιχες λαβές τους ταυτόχρονα. Τα κέρατα που δούλευε ένας ξυλοκερατάς ήταν από κριάρια, μοσχάρια, βουβάλια, από γίδια, τραγιά, χαυλιόδοντες από αγριογούρουνα και το ξύλο της ελιάς ήταν το πιο σκληρό ξύλο και είχε ωραία χρώματα και νερά. Παλιά τα εύρισκαν εκεί που έριχναν οι χασάπηδες τα κέρατα από κεφάλια των ζώων που έσφαζαν. Τα θεωρούσαν άχρηστα. Τα μάζευαν αφού τα καθάριζαν και τα δούλευαν με το πριόνι. Στις μέρες μας υπάρχουν τα εργοστάσια που παράγουν είδη οικιακής χρήσης.

6 Μαχαιράς ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΣ Η μελισσοκομία είναι μια απασχόληση που σχετίζεται με την εκτροφή μελισσών. Στην αρχή οι άνθρωποι συνήθιζαν να ερευνούν στα δάση και να βρίσκουν μελίσσια μέσα σε κουφάλες δέντρων. Κατέστρεφαν το σμήνος κι έπαιρναν το μέλι με το κερί. Αργότερα όμως μάζευαν το σμήνος σε κοίλους κορμούς δέντρων ή σε κοφίνια αλειμμένα με χώμα και τα περιποιούνται σε πρωτόγονα μελισσοκομεία. Κάθε άνοιξη τα μελίσσια γονιμοποιούνταν και πολλαπλασιάζονταν. Όταν ήθελαν να πάρουν το μέλι οι μελισσοκόμοι κατέστρεφαν το σμήνος. Έβγαζαν τις κερήθρες και τις πίεζαν για να βγει το μέλι. Αυτό το παλαιό σύστημα εφαρμόζεται και σήμερα από μερικούς ασυνείδητους μελισσοτρόφους, που δεν είναι ικανοί να περιποιηθούν τα μελίσσια τους. Η σύγχρονη μελισσοκομία στηρίζεται στην επιστήμη. Ο μελισσοκόμος σπουδάζει την ζωή των μελισσών και βρίσκει τον καλύτερο τρόπο για να οργανώσει το μελισσοκομείο του. Αντί για τα παλιά κουβέλια, κρινία, κοφίνια, χρησιμοποιούνται σήμερα οι σύγχρονες κυψέλες. Η κερήθρα είναι έτοιμη και περασμένη σε πλαίσια (τελάρα). Οι μέλισσες απαλλάσσονται από την πολύ εργασία και από την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας από νέκταρ που απαιτούνται για να γίνει η κερήθρα. Έτσι παράγουν περισσότερο μέλι. Όταν το ένα κιβώτιο της κυψέλης γεμίσει προσθέτουν και δεύτερο. Μια τέτοια κυψέλη μπορεί να δίνει από 10 έως 40 κυλά μέλι, που βγαίνει από την κερήθρα με ειδικό μηχάνημα ( το μελισσοεξαγωγέα ) χωρίς να καταστραφεί η κερήθρα. Η σύγχρονη μελισσοκομία προόδευσε πολύ στον τόπο μας τα τελευταία χρόνια. Σε αυτό βοήθησαν και τα ειδικά μελισσοκομικά σχολεία.

7 μελισσοκόμος ΜΕΤΑΠΡΑΤΗΣ Γυρνώντας από χωριό σε χωριό με φορτηγό ζώο (γάιδαρο η μουλάρι), αγόραζε μικρές ή μεγάλες ποσότητες προϊόντων από τους χωρικούς τα οποία και μεταπουλούσε σε άλλα χωριά με κάποιο κέρδος. Στους μεταπράτες ανήκουν οι κερατζήδες και οι πραματευτάδες. Ακόμα ο μεταπράτης ήταν ένας λιανοπωλητής που δεν είχε πρωτογενή παραγωγή. Αγόραζε διάφορα πράγματα από τους πωλητές και μεταπωλούσε στις γειτονιές και στα πανηγύρια. Τέτοια πράγματα μπορούσαν να είναι κάλτσες, πουκάμισα και γενικώς είδη ρουχισμού. Επειδή τότε οι νοικοκυρές ετοίμαζαν την προίκα της κόρης έγραφαν στα αυτοκίνητο τους Είδη Προικός, νοικοκυριού κ.λ.π.. Μπορούσε επίσης να πουλάει είδη τροφίμων, όπως ψάρια, αυγά, συκωταριές, γιαούρτια, πάγο και πολλά άλλα προϊόντα του ψυκτικού βασιλείου. Δεν υπάρχει αυτό το επάγγελμα στις μέρες μας. ΜΟΔΙΣΤΡΑ Ασχολούνταν με τη γυναικεία ενδυμασία. Το επάγγελμα της μοδίστρας υπήρχε γιατί δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμα οι βιοτεχνίες ενδυμάτων και τα εμπορικά καταστήματα γυναικείων ειδών. Μια μοδίστρα είχε και μαθήτριες που την βοηθούσαν στο ράψιμο. Βασικό εργαλείο της ήταν η ραπτομηχανή. Οι πρώτες ραπτομηχανές ήταν χειροκίνητες, ενώ αργότερα κατασκευάστηκαν ποδοκίνητες. Χρησιμοποιούσε ψαλίδια, ξύλινο μέτρο (πήχης), κλωστές. Ακόμα χρησιμοποιούσε καρφιτσερό, τρίγωνο, μικρές βελόνες, κουβαρίστρες και δαχτυλήθρα. Δεν έχει εξαφανιστεί ακόμα ως επάγγελμα, αλλά έχει μειωθεί η δουλειά της μοδίστρας, λόγω της άνθισης της βιομηχανίας ενδυμάτων και την αύξηση των εμπορικών καταστημάτων.

8 Μοδίστρες από παλιά νεότερη μοδίστρα ΜΠΑΡΜΠΕΡΗΣ Το επάγγελμα έχει ρίζες του στο επάγγελμα του μεσαιωνικού κουρέα, που διατηρούσε δημόσια λουτρά και περιποιούνταν πελάτες και ασθενείς. Προφανώς εξελίχθηκε από τη βοηθητική εργασία, αφού ο μπαρμπέρης ήταν βοηθός κουρέα και ασχολούνταν κυρίως με το κόψιμο των μαλλιών και το ξύρισμα των πελατών. Με την πάροδο του χρόνου και ανάλογα με τις ικανότητες του καθενός, ήταν σε θέση να κάνει εκτός αυτού και άλλες δουλειές, όπως το βγάλσιμο των δοντιών, τη θεραπεία των τραυμάτων (στρατιώτες μετά των πόλεμο κλπ), καταγμάτων και άλλων πληγών και ασθενειών όπως τον καυτηριασμό των σπυριών. Ο κουρέας και ο μπαρμπέρης είχαν ως επί το πλείστον ανδρική πελατεία. Συχνά διέθεταν έναν χώρο (πολλές φορές και μέσα στο σπίτι τους ) όπου πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στους πελάτες τους, άλλες πάλι φορές έπαιρναν το κασελάκι τους με τα απαραίτητα σύνεργα (ψαλίδια, ξυριστικά, χτένες, αρώματα κτλ ) και γύριζαν σε πλατείες, καφενεία και όπου αλλού μαζευόταν ο αντρικός πληθυσμός προκειμένου να κερδίσουν λίγα χρήματα. Σήμερα υπάρχουν τα κουρεία και τα κομμωτήρια. Πλανόδιος μπαρμπέρης κουρείο μπαρμπέρης σε ΜΠΑΣΜΑΤΖΗΣ-ΥΦΑΣΜΑΤΟΠΩΛΗΣ Σε λίγα κεφαλοχώρια, υπήρχαν τα καταστήματα υφασμάτων, που

9 συνήθως ήταν και ραφτάδικα. Εμπορικά που πουλούσαν όλα τα είδη που είχαν ζήτηση, όπως μεταξωτά, βαμβακερά, βελούδινα, χασέδες, ποπλίνες, αλατζάδες, τσίτια κτλ. Στα χωριά όμως που δεν υπήρχαν εμπορικά μαγαζιά με υφάσματα περιφερόταν ο πλανόδιος υφασματοπώλης (μπασματζής) φορτωμένος με τόπια υφασμάτων πολύχρωμα, εμπριμέ ή μονόχρωμα και τα πουλούσε, ανοίγοντας έτσι δουλειές στις μοδίστρες και στους ράφτες. Στις μέρες μας έχουν αντικατασταθεί από τα καταστήματα υφασμάτων των οποίων όμως η δουλειά έχει επίσης λιγοστέψει, λόγω των έτοιμων ενδυμάτων που βρίσκει κανείς με μεγάλη ευκολία. Τα εμπορεύματα του μπασματζή ΜΥΛΩΝΑΣ Μυλωνάδες λέγονταν στα παλιά χρόνια αυτοί που εκμεταλλεύονταν τους μύλους και άλεθαν τα σιτηρά, για να παράγουν αλεύρι, με το οποίο παρασκεύαζε το ψωμί της η οικογένεια. Η καλλιέργεια σιτηρών ήταν πολύ διαδεδομένη μέχρι τον 17ο αιώνα, ενώ στη συνέχεια περιορίστηκε σημαντικά. Οι άνθρωποι τότε φρόντιζαν δύο φόρες το χρόνο, το φθινόπωρο και την άνοιξη, για την παρασκευή του σταρένιου ή καλαμποκίσιου αλευριού. Μετέφεραν τα τσουβαλάκια τους το πρωί στο μύλο για άλεσμα και επέστρεφαν το βράδυ. Στις μέρες μας έχουν αντικατασταθεί από μεγαλύτερα εργοστάσια, τις αλευροβιομηχανίες.

10 Μυλωνάδες ΝΑΥΠΗΓΟΣ Για το ναυπηγείο χρειάζονταν μεγάλο οικόπεδο για εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα και ένα κτήριο, όπου φυλάσσονταν τα εργαλεία και τα απαραίτητα ξύλινα χνάρια. Παλιά έκοβαν κορμούς από την Κορακιά (πεύκα) από τον Πύργο της Ηλείας, από Σάμο και Μυτιλήνη. Κάθε πεύκο, ανάλογα με την προέλευση του, χρησιμοποιούνταν σε διάφορα μέρη του καϊκιού, ανάλογα με το πάχος και τις διαστάσεις. Χρησιμοποιούσαν επίσης σουηδικά 5x5. Για τα κουπιά έφερναν καστανιές από το Κρανίδι. Από τα νησιά τα ξύλα πήγαιναν με καΐκια στον Πειραιά και από εκεί με κάρα και αργότερα με αυτοκίνητα. Ένα μικρό καραβάκι, τα φουρτούνιαζε στη θάλασσα και τα τραβούσαν με σκοινιά και βαρκάκια έξω, γιατί δεν υπήρχαν μόλοι. Αυτός που έδινε την παραγγελία έδινε και τις διατάσεις. Ο ναυπηγός έπρεπε να φτιάξει το αχνάρι. Έδινε στο αχνάρι το ύψος το φάρδος, το σχήμα που ήθελε ο καπετάνιος. Η εργασία ξεκινούσε από την καρίνα και τα ποδοστάματα. Το σκαρί βάφεται από έξω 2-3 χέρια μινιόν αφού στοκάρουν οι πρόκες και το καλαφάτισμα και είναι έτοιμο για βαφή και ρίξιμο στην θάλασσα. Ένα καΐκι 10 μέτρα περίπου ήθελε 5 μήνες για να τελειώσει με τη δουλειά 2 μαστόρων. Τη δεκαετία του 1960 ένα τέτοιο καΐκι στοίχιζε περίπου δρχ. Χρειαζόταν όμως και μηχανές, κατάρτια κ.ά. Υπάρχουν και σήμερα χειροκίνητα μηχανήματα που δύσκολα αντικαθίστανται από τα σύγχρονα. Τώρα τις χοντρές δουλειές τις κάνουν τα ηλεκτρικά μηχανήματα και οι λεπτομέρειες γίνονται με τα χειροκίνητα. Σήμερα η πλάνη είναι ηλεκτρική και το ηλεκτρικό τρυπάνι βοήθησε πολύ. Οι κατηγορίες πλεούμενων που κατασκεύαζε ο ναυπηγός ήταν: 1. Τρεχαντήρι: καΐκι ψαράδικο που δούλευε ως γρι-γρι και

11 ανεμότρατα. 2. Λιμπέρτυ: κυρίως ψαράδικα και κότερα. 3. Καραβόσκαρο: ψαράδικο 4. Φορτηγό: για εμπορικά (περάματα) 5. Γκόγκο: δούλευε ως τράτα. 6. Βάρκες: κουντούλες-παπαδιές 7. Μούλος: είχε πλώρη άλλου τύπου και πρύμνη Σήμερα υπάρχει ακόμα αυτό το επάγγελμα, αλλά ασκείται διαφορετικά. Ναυπηγοί σε ώρα εργασίας ΝΕΡΟΥΛΑΣ-ΝΕΡΟΚΟΠΟΣ-ΥΔΡΟΝΟΜΕΑΣ Στα παλιά χρόνια δεν υπήρχαν βρύσες μέσα στα σπίτια, ο νερουλάς αναλάμβανε τον εφοδιασμό τους με νερό. Υπήρχε συνήθως ένας νερουλάς σε κάθε γειτονιά και είχε σταθερή πελατεία. Έκανε πολλά κοπιαστικά δρομολόγια και αμείβονταν περίπου μια δεκάρα τον τενεκέ. Η συμβολή του στην ανάπτυξη των αγροτικών προϊόντων ήταν πολύτιμη, επειδή μετέφερε νερό στα χωράφια για το πότισμα των κηπευτικών όταν δεν υπήρχε δυνατότητα να ανοιχτεί πηγάδι για το πότισμά τους, ούτε βρίσκονταν κοντά σε λίμνες ή ποτάμια. Το επάγγελμα του νερουλά διατηρήθηκε μέχρι το Ο νερουλάς ονομαζόταν αλλιώς υδρονομέας και νεροκόπος. Ενώ εμείς τώρα έχουμε το νερό εύκολα και γρήγορα όποτε το θέλουμε, τα παλιά χρόνια ο νερουλάς φρόντιζε αυτό.

12 Νερουλάδες Σπύρος Λούης: ο νερουλάς που έγινε Ολυμπιονίκης ΝΤΕΝΕΚΕΤΖΗΣ ή ΤΕΝΕΚΕΤΖΗΣ Ο τενεκετζής κατασκεύαζε χρηστικά αντικείμενα του νοικοκυριού και γενικότερα της αγροτικής ζωής όπως χωνιά, λύχνους, μαστραπάδες, κουβάδες, φανάρια, μπρίκια του καφέ, σουρωτήρια, κουτσουνάρες και άλλα. Για την κατασκευή αυτών των σκευών ο ντενεκετζής μετρούσε και σημάδευε με το μέτρο και το κουμπάσο (διαβήτη) πάνω στο ντενεκεδένιο φύλλο το κομμάτι που χρειαζόταν για το σκεύος, το έκοβε με ειδικό ψαλίδι και το έφερνε πάνω στο αμόνι όπου το επεξεργαζόταν με ξύλινα συρίγγια, ενώ για να το κολλήσει χρησιμοποιούσε καλάι. Τώρα βέβαια υπάρχουν τα εργοστάσια. Ντενεκετζήδες ΞΕΦΤΙΛΑΣ Ο ξεφτίλας ήταν ο μεροκαματιάρης άνθρωπος και είχε σε ένα σακούλι τα εργαλεία του και ξεκινούσε για βόλτα στις γειτονιές να βγάλει το μεροκάματο. Δεν ήταν τεμπέλης, ήταν χουζούρης άνθρωπος δηλαδή με υπόληψη και αξιοπρέπεια. Έτσι λέγεται στα Ινδικά ο χουζούρης. Επειδή το επάγγελμα του ξεφτίλα όπως και του λούστρου ήταν ταπεινά δεν

13 ακούγονταν καλά στην κοινωνία. Ο ξεφτίλας δεν το έβαζε κάτω όπως και να τον έλεγαν. Έπαιρνε το χτένι που ήταν σαν τη γνωστή τσατσάρα και ξέφτιζε ακόμη και τον μουσαμά. Οι κυράδες έπαιρναν ξέφτια για την φασίνα τους, για να γεμίσουν τα μαξιλάρια τους και τα καθίσματα τους με ότι παλιό ρούχο είχαν. Πλήρωναν και έλεγαν ευχαριστώ. Όταν ο ίδιος είχε δικά του ξεφτισμένα ρούχα ή κουρέλια τα πουλούσε στα μηχανουργεία επειδή ήταν απαραίτητα στους μηχανικούς. Παλαιότερα, τα έπαιρναν οι κυνηγοί να γεμίζουν τα φυσίγγια και πιο παλιά οι πολεμιστές να τα κάνουν για ντουφέκια και τα κανόνια τους. Τότε δεν υπήρχαν βιομηχανικά στουπιά και οι άνθρωποι αυτοί προσέφεραν μεγάλη υπηρεσία σε τέτοιες περιπτώσεις. Τα ρούχα των στρατιωτών που πάλιωναν τα έκαναν ρακή για τις ανάγκες του στρατού. Τίποτα λοιπόν δεν πήγαινε χαμένο. Οι γιαγιάδες ξέφτιζαν τα παλιά μπλουζάκια του παππού για να κάνουν καινούργια για τον εγγονό. Σήμερα φυσικά είπαμε, η βιομηχανία τους έκλεψε το ψωμί. Δεν υπάρχει στις μέρες μας αυτό το επάγγελμα. ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΗΣ-ΤΑΛΙΑΔΟΡΟΣ Το καθήκον του ξυλόγλυπτη είναι να κατασκευάζει και να επισκευάζει καλλιτεχνικά και ιστορικά προϊόντα που κατασκεύαζαν από ξύλο, κάποια από τα οποία μπορεί να είναι από σχετικά περίπλοκη μορφή. Τορνάρει τα στρογγυλά μέρη λαξευτών προϊόντων, για παράδειγμα ντουλαπών και τραπεζών, κολόνων, καρουλιών κλπ και λαξεύει μέρη λαξευτών προϊόντων που δεν είναι στρογγυλά, για παράδειγμα τα πόδια και τα χέρια μαριονεττών κλπ. Ξυλογλύπτης ξυλόγλυπτο εκκλησιαστικό ξυλόγλυπτο Εργάζεται συνήθως σε ένα στούντιο ή εργαστήριο ξυλογλύπτη, σε ένα σκονισμένο περιβάλλον, με σκόνη πριονιδιού και καμιά φορά επίσης ένα θορυβώδες περιβάλλον. Τα εργαλεία που χρησιμοποιεί είναι λαξευτές, αρχεία, πλάνες, τρίφτες, γυαλόχαρτο, εξοπλισμό σχεδίου, πριόνια, μηχανήματα επεξεργασίας ξύλου κλπ. Για τα προσόντα που απαιτούνται

14 για να πετύχει κανείς σε αυτόν τον τομέα, χρειάζεται μια μαθητεία, μια αίσθηση για εργασία με ξύλο, αισθητική αντίληψη, καλλιτεχνική ευαισθησία, φαντασία, δημιουργική ικανότητα και υπομονή. Υπάρχει φυσικά ακόμη ως επάγγελμα, αλλά τα σύγχρονα μηχανήματα και τα εργοστάσια επίπλων τείνουν να εκμηδενίσουν τη δουλειά του παραδοσιακού ξυλογλύπτη που έφτιαχνε χειροποίητα ξυλόγλυπτα ΞΥΛΟΚΟΠΟΙ-ΠΡΙΟΝΙΤΖΗΔΕΣ Παλιά τα ξύλα ζέσταιναν τους ανθρώπους, που φρόντιζαν από νωρίς να τα παραγγείλουν στους ξυλοκόπους. Αυτοί τα έκοβαν από το δάσος και τα μετέφεραν στα σπίτια. Εκεί τα έκοβαν με την κόφτρα και τα έσκιζαν με το τσεκούρι ή τις σιδερένιες σφήνες. Τα στοίβαζαν έτοιμα για τις σόμπες ή το τζάκι. Αργότερα έκαναν τις ίδιες δουλειές με κορδέλες. Οι ξυλοκόποι έκοβαν επίσης ξύλα για την κατασκευή ξύλινων αντικειμένων, ειδών καθημερινής χρήσης, υλικών δόμησης των σπιτιών (στέγες, παράθυρα κλπ). Λέγονταν και ταχτατζήτζες από την τούρκικη tahta που σημαίνει ξύλο. ξυλοκόποι ΟΠΜΡΕΛΑΣ Ο ομπρελάς που κάπου-κάπου κάνει την εμφάνιση του ακόμα και στις μέρες μας επισκεύαζε χαλασμένες ομπρέλες. Σήμερα βέβαια σπάνια επισκευάζουμε την ομπρέλα μας. Αν χαλάσει αγοράζουμε καινούργια. Το επάγγελμα του ομπρελά ήταν ευκαιριακό και επαρχιακό. Το ύφασμα που χρειάζονταν για την επισκευή της ομπρέλας το διέθετε η νοικοκυρά. Τα χρόνια που οι άνθρωποι δεν είχαν την πολυτέλεια να αγοράζουν καινούργια πράγματα και κάθε τι που χαλούσε ή πάλιωνε το διόρθωναν και το συντηρούσαν, υπήρχε και το επάγγελμα του ομπρελά.

15 ομπρελάς Πρακτικός τεχνίτης ο ομπρελάς κουβαλούσε μαζί του παλιές μισοχαλασμένες ομπρέλες από τις οποίες έπαιρνε τα ανταλλακτικά που του χρειάζονταν. Γύριζε πόλεις και χώρια και διόρθωνε με αυτά τις χαλασμένες ομπρέλες. Για εργαλεία του είχε μια τανάλια, ένα ψαλίδι, μια πένσα και σύρμα. Με αυτά και με τη φαντασία του έκανε θαύματα. Όταν η ομπρέλα καταστρεφόταν τελείως και δεν μπορούσε να επισκευασθεί, τότε έπαιρνε τα ακτινωτά χαλύβδινα ελάσματα (μπανέλες) τα λιμάρανε στην άκρη και έφτιαχναν βελόνες, με τις οποίες έπλεκαν οι νοικοκυρές κάλτσες και φανέλες. Τίποτε δεν άφηναν οι άνθρωποι να πάει χαμένο. ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΗΣ Οι λαϊκοί οργανοπαίχτες ήταν αυτοδίδακτοι μουσικοί. Αποτελούσαν ομάδα 3-4 ατόμων που περιφέρονταν σε γάμους και πανηγύρια. Η καμπάνια τους, η ζυγιά όπως αποκαλούνταν, είχε δύο βιολιά και ένα λαούτο και πολύ αργότερα προστέθηκαν άλλα όργανα όπως κλαρίνο, ακορντεόν κλπ. Το ρεπερτόριό τους περιλάμβανε πολλά τραγούδια τοπικά, χορευτικά και αργά (επιτραπέζια). Στα παλαιότερα χρόνια έπαιζαν βιολί και λαούτο. Σήμερα οι μουσικοί καλλιτέχνες συνεχίζουν την παράδοση παίζοντας βιολί, κιθάρα, κλαρίνο και αρμόνιο. Είναι γνωστό ότι η μουσική συνόδευε πάντοτε όλες τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής, από τις καθημερινές και επαγγελματικές στιγμές μέχρι και αυτής της οικογενειακής ζωής. Ο αυλός, οι λύρα και το τούμπανο έδιναν την απαραίτητη μουσική υπόκρουση στις διονυσιακές τελετές, στη λυρική ποίηση και τις άλλες θρησκευτικές τελετές. Πολλές περιοχές της πατρίδας μας έχουν αρκετά παραδοσιακά όργανα που ακόμη και σήμερα συνοδεύουν εκδηλώσεις διαφόρων πολιτισμικών ομάδων. Ο ζουρνάς, το νταούλι, η γκάιντα ακόμα και η λατέρνα εμφανίζονται που

16 και που σε δημόσιους χώρους, σε γιορτές ή άλλες εκδηλώσεις. Με το ζουρνά και το νταούλι κάποιοι λένε τα κάλαντα στις γειτονιές για την Πρωτοχρονιά ή διασκεδάζουν τις παρέες στα αποκριάτικα γλέντια. Γκάιντα θα συναντήσει κανείς μόνο σε συγκροτήματα παραδοσιακής μουσικής, ενώ καμία στολισμένη λατέρνα σκορπά αραιά και που παλιές μελωδίες στους πεζόδρομους των πόλεων. Παλαιότεροι οργανοπαίκτες Νεότεροι οργανοπαίκτες ΠΑΓΟΠΩΛΗΣ Το επάγγελμα του παγοπώλη πρωτοεμφανίστηκε το Ο παγοπώλης γυρνούσε από σπίτι σε σπίτι και έβαζε πάγο στα ψυγεία της εποχής. Παλιά τα ψυγεία ήταν ξύλινα. Είχαν ένα δοχείο από λαμαρίνα, όπου ο παγοπώλης έβαζε τον πάγο. Κυκλοφορούσε συνήθως με μια χειράμαξα στην οποία έστρωνε λινάτσες και έβαζε τον πάγο. Μετά σκέπαζε τον πάγο με λινάτσες πάλι. Ο πάγος ήταν σε παγοκολόνες. Ο παγοπώλης περνούσε κάθε μέρα και όταν είχε ζέστη, μπορεί και δύο φορές την ημέρα. Τον παγοπώλη τον συναντούσε κανείς στις πόλεις και κάθε γειτονιά είχε τον δικό της παγοπώλη. Πληρωνόταν ανάλογα με το μέγεθος του πάγου. Το επάγγελμα αυτό έπαψε να υπάρχει γύρω στο 1960, όταν το παλιό ψυγείο αντικαταστάθηκε από το ηλεκτρικό ψυγείο. Παγοπώλης

17 ΠΑΓΩΤΑΤΖΗΣ Οι παγωτατζήδες φόρτωναν το βαρέλι στο καρότσι και με μια ειδική μεταλλική κουτάλα και τα χωνάκια ξεκινούσαν για τη δουλειά τους. Κατά διαστήματα έριχναν κομμάτια πάγου εξωτερικά για να μην λιώσει το παγωτό. Παρόλο που σήμερα υπάρχουν παγωτατζήδες, λίγοι έχουν "επιβιώσει", αν μπορούμε να συναντήσουμε κάποιον, θα δούμε ότι έχει ένα ποδήλατοκαρότσι με το οποίο μεταφέρει το ψυγείο για να διατηρείται το παγωτό. Επίσης μπορούμε να τους δούμε να μεταφέρουν τα παγωτά τους με φορτηγάκια. Τα περισσότερα παιδιά μόλις τους ακούνε τρέχουν αμέσως να προλάβουν ένα χωνάκι από αυτό το δροσιστικό και απολαυστικό γλύκισμα. Υπάρχουν και παγωτατζήδες φυσικά που έχουν μόνιμα ένα χώρο πώλησης των παγωτών τους. Παλαιότερος παγωτατζής παγωτατζής μεταγενέστερος Ο ΠΑΛΙΑΤΖΗΣ Ο παλιατζής είναι ένα επάγγελμα που τείνει να εξαφανιστεί. Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν πολύ λίγοι παλιατζήδες που με το τρίκυκλο μηχανάκι τους, το αγροτικό τους ή το φορτηγάκι τους γυρνάνε τις γειτονιές και φωνάζουν από το μεγάφωνο ο παλιατζήηηηης...αγοράζω παλιά. Αν οι άνθρωποι έχουν παλιές συσκευές και όχι μόνο έρχεται για να τις πάρει. Το επάγγελμα του παλιατζή είναι ένα χρήσιμο επάγγελμα γιατί του δίνουμε τα παλιά μας πράγματα και χάρη σε αυτόν δεν είναι οι αυλές μας γεμάτες με παλιά και άχρηστα πράγματα.

18 παλιατζήδες Ο ΠΑΠΛΩΜΑΤΑΣ Ο παπλωματάς ήταν γυρολόγος που γυρνούσε στα χωριά διαλαλώντας το επάγγελμά του. Είχε πάντοτε μαζί του, το «δοξάρι» του, ένα ξύλινο όργανο σε σχήμα τόξου, το οποίο ρυθμιζόταν από ειδικό μοχλό. Προτού όμως χρησιμοποιήσει το «δοξάρι» του, «άνοιγε» το βαμβάκι με το χέρι του σε μικρές τούφες. Έπειτα, «δόξευε» το βαμβάκι, δηλαδή το χτυπούσε κρατώντας το δοξάρι από το κέντρο βάρους του με το ένα χέρι πάνω στην ανοιγμένη μάζα του βαμβακιού. Ακολούθως, το «δοξεμένο» βαμβάκι τοποθετείτο σε «σακουλωτό ύφασμα», δηλαδή σε ένα χοντρό ύφασμα, το οποίο έραβε στις άκριες ώστε να φτιάξει το πάπλωμα αφού πρώτα το χτυπούσε ελαφρά με ένα λεπτό ραβδί. Ο παπλωματάς καθώς χτυπούσε ελαφρά με το λεπτό ραβδί την επιφάνεια του παπλώματος, παρατηρούσε συνεχώς πως απλωνόταν το βαμβάκι. Μόλις το πάπλωμα έπαιρνε ομοιόμορφο πάχος τότε το έραβε. Οι ραφές γινόντουσαν σε όλη την επιφάνεια, συχνά σε μορφή διακοσμητικών σχημάτων. Παπλωματάδες Ο ΠΑΣΟΥΜΤΖΗΣ

19 Ο πασουμτζής έπαιρνε έτοιμα, επεξεργασμένα δέρματα, συνήθως μαύρα και καφέ, γιατί αυτά είχαν ζήτηση. Έβαζαν τον πελάτη να πατήσει με γυμνό πόδι πάνω σ ένα χαρτί και έκανε το περίγραμμα του ποδιού με μολύβι. Μετρούσε με τη μεζούρα το πάχος του ποδιού στα δάχτυλα και στην καμάρα. Στήριζε το δέρμα στην τάβλα και το έκοβε με τη φαλτσέτα, λάμα 30 εκατοστών περίπου, σύμφωνα με το στάμπο, που ήταν από χαρτόνι. Στη συνέχεια έκοβε τη φόδρα που ήταν από δέρμα προβιάς ή γίδας και τη γάζωνε από την ανάποδη. Αφού τελείωνε με το πανόδερμα, έπαιρνε το καλαπόδι και έκοβε τους πάτους με πρόκες. Ύστερα, όλο το σύνολο το σπάνωνε με το βούρδουλα και μετά έραβε τη σόλα μ ένα ειδικό σουβλί που το έλεγαν σπαθάτο ή πλακό, ανάλογα με το πόσο περιποιημένη δουλειά ήθελε ο πελάτης. Όταν τελείωνε και η σόλα, κάρφωνε το τακούνι που ήταν πέτσινο και είχε ύψος 2 εκατοστά περίπου. Μετά ξεφόρμαρε τη σόλα μ ένα ρασκάκι (εργαλείο σιδερένιο με δοντάκια που τρώει το περίσσευμα) και ύστερα την έξυνε με γυαλί. Έβαφε τη σόλα με μπογιά και με κεράκι που είχε το ίδιο χρώμα με το πανόδερμα και την έτριβε ολόγυρα. Μετά πύρωνε ένα σίδερο, που το έλεγαν λαμπούγιο και μ αυτό σιδέρωναν την περιφέρεια της σόλας για να δώσει γυαλάδα. Οι πελάτες ήταν κυρίως πτωχοί και δεν είχαν πολλά χρήματα να δώσουν Έτσι ο πασουμτζής, δεν είχε υψηλό κέρδος. Παραδοσιακό πασούμι ΠΕΤΑΛΩΤΗΣ Ο πεταλωτής ή αλμπάντης φρόντιζε για το πετάλωμα των αλόγων και των μουλαριών. Όταν το πετρώδες και ανώμαλο έδαφος έφθειρε το πέλμα των ζώων, υποχρεωτική και άμεση φροντίδα ήταν το πετάλωμα. Υπήρχαν δύο ειδών πεταλωτές. Οι πρώτοι ήταν πλανόδιοι, που με τα ανάλογα εργαλεία μέσα στην ειδική τσάντα περιφέρονταν στα χωριά, ενώ οι δεύτεροι διατηρούσαν δικά τους εργαστήρια, τα πεταλωτήρια. Κάτω από κάθε οπλή (χοντρό και σκληρό νύχι) που περιβάλλει το μοναδικό δάκτυλο σε κάθε πόδι, καρφώνονταν ένα σιδερένιο πέταλο για προστασία, ώστε να αποφεύγεται η τριβή και να μην τραυματίζεται το ζώο.

20 Ανάμεσα στα σύνεργα του πεταλωτή διακρίνονται δύο ειδών πέταλα. Τα μονοκόμματα, δηλαδή οι λεγόμενες πλάκες που κάλυπταν όλη την επιφάνεια του νυχιού και τα ημικυκλικά πέταλα που εφάπτονταν στην εξωτερική επιφάνεια κατά τις τρεις πλευρές. Έξι τρύπες γίνονταν με καρφιά σε κάθε πέταλο μέχρι να φτάσουν στο νύχι. Κάθε πεταλωτήριο ήταν εξοπλισμένο με αμόνι, βαριοπούλα, σφυριά, τανάλιες, τσιμπίδες, καρφιά, λίμα για το λιμάρισμα των νυχιών των ζώων κ.τ.λ. πεταλωτές Το πετάλωμα διαρκούσε μισή ώρα περίπου και απαιτούσε ιδιαίτερη προσοχή, κυρίως ως προς τα ατίθασα μουλάρια που μπορούσαν να χτυπήσουν τον πεταλωτή. Πεταλωμένο πλέον το υποζύγιο, έφευγε με σταθερό βάδισμα, αγέρωχο και καμαρωτό, με τα καινούργια του παπούτσια που θα κρατούσαν ανάλογα με τις διαδρομές που είχε να κάνει. Ο ΠΗΓΑΔΑΣ πηγάδι Το επάγγελμα του πηγαδά ήταν ένα σπουδαίο επάγγελμα, γιατί τότε το κάθε σπίτι είχε το πηγάδι του για να έχει νερό για πότισμα και για άλλες χρήσεις. Ο πηγαδάς άνοιγε το πηγάδι και ύστερα το έχτιζε. Το χτίσιμο του πηγαδιού απαιτούσε τέχνη. Χτιζόταν κυκλικά με πέτρες και το χτίσιμο διαρκούσε αρκετές μέρες. Πάνω από το πηγάδι τοποθετούνταν το

21 μαγγάνι για να διευκολύνει το κατέβασμα και ανέβασμα του κουβά. Σήμερα στις αυλές ορισμένων σπιτιών υπάρχουν πηγάδια. Οι ιδιοκτήτες τα βάφουν και τα περιποιούνται για να φαίνονται όμορφα, τα στολίζουν με γλάστρες λουλουδιών και άλλα αντικείμενα, επειδή τώρα πια έχουν μόνο διακοσμητικό ρόλο. ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ Όπως όλοι λίγο-πολύ ξέρουμε τα πιο παλιά χρόνια, ειδικά στην επαρχία, δεν υπήρχαν επιστημονικά καταρτισμένοι γιατροί, αλλά άνθρωποι απλοί που ξέρανε να γιατρέψουν διάφορες αρρώστιες, με βότανα της ελληνικής υπαίθρου και έκαναν και διάφορα άλλα πρακτικά που τα ήξεραν από πάππου προς πάππου. Έφτιαχναν αλοιφές, ξέρανε τις δοσολογίες των βοτάνων για την κάθε πάθηση και πολλά άλλα για διάφορες αρρώστιες. Πολλοί έβγαζαν λεφτά από αυτό που έκαναν, αλλά υπήρχαν και άλλοι που δεν έπαιρναν λεφτά και βοηθούσαν τον κόσμο, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους δωρεάν, ώστε να αντιμετωπίσει τις διαφορές αρρώστιες που σήμερα αντιμετωπίζονται εύκολα, τότε όμως χωρίς γιατρούς και φάρμακα, ήταν δύσκολο. Πρακτικός γιατρός, μπορούμε να πούμε, ότι ήταν και η μαμή, που πήγαινε στα σπίτια και βοηθούσε τις γυναίκες να τεκνοποιήσουν. Πρακτικός γιατρός βοηθάει στην περιποίηση των τραυμάτων ΡΑΚΙΝΤΖΗΣ

22 η απόσταξη του ποτού Ρακιντζής ή ρακιτζής ήταν αυτός που έφτιαχνε ρακί, ούζο και τσίπουρο. Η παραγωγή του ποτού ξεκινούσε από τον τρύγο του αμπελιού. Βάζανε τα τσαμπιά μέσα σε τσουβάλια, κόβανε κατά μήκος ένα τσίγκινο βαρέλι και στερέωναν με σύρμα τις δύο άκρες της μιας πλευράς για να βάλουν μέσα το τσουβάλι με τα σταφύλια. Ακολουθούσε το πάτημα με τα πόδια για να σπάσουν οι ρώγες, καθώς ο μούστος κυλούσε από την ανοιχτή μεριά του βαρελιού και συγκεντρώνονταν σ ένα δοχείο. Αυτό ήταν το κρασί. Τα τσάμπουρα που έμεναν στο τσουβάλι τα μάζευαν σε δοχεία, ρίχνανε νερό και τα άφηναν για δεκαπέντε μέρες. Όταν ωρίμαζαν τα σκέπαζαν με κλαριά δέντρων και πέτρες. Αργότερα τα σκέπαζαν μα νάιλον κι έβαζαν άμμο. Για την απόσταξη έπαιρναν ειδική άδεια. Ετοιμάζανε το ειδικό καζάνι απόσταξης ( άμβυκας ) και όταν τα τσάμπουρα έβραζαν, γίνονταν ατμός που περνούσε ψηλά από ένα σωλήνα σ ένα τσίγκινο βαρέλι, τον ψύκτη. Στον ψύκτη έπεφτε κρύο νερό, ενώ από ένα άλλο σωλήνα έπεφτε το ζεστό νερό. Όταν ήθελαν να δουν αν τέλειωσε το οινόπνευμα απ τα τσάμπουρα που βράζανε, ρίχνανε σούμα στη φωτιά. Όταν τέλειωναν το βράσιμο μαζεύανε τη σούμα σε δοχεία, αδειάζανε τ απομεινάρια από τα τσάμπουρα σε μια γωνιά και πλένανε τον άμβυκα. Ύστερα βάζανε πάλι τη σούμα στον άμβυκα και ρίχνανε γλυκάνισο, μαστίχα για άρωμα, κριθάρι για τις φουσκάλες που σχηματίζονταν στην επιφάνεια του ποτού όταν το κουνούσες δυνατά, αλάτι για νοστιμιά, καλαμπόκι ή κάρβουνο για την ξινίλα, κυδώνια, κρεμμύδια, μοσχοκάρυδο και κάποιες φορές λίγη ζάχαρη. Ακολουθούσε δεύτερο βράσιμο του ποτού που λεγόταν ραφινάδα και διαρκούσε δυόμισι ώρες σε σιγανή φωτιά. Την πρώτη παρτίδα που έβγαινε από το βράσιμο της ραφινάδας, την κρατούσαν για εντριβές γιατί ήταν πολύ δυνατό το ποτό. Το υπόλοιπο το βάζανε σε γυάλινα δοχεία και ήταν έτοιμο για κατανάλωση. Από 70 κιλά ραφινάδα έβγαιναν 35 κιλά τσίπουρο.

23 ΡΑΣΟΠΑΤΗΤΗΣ Ο ρασοπατητής με τις φτέρνες των ποδιών του με σαπουνάδα και νερό στριφογύριζε και πατούσε μέσα σε ένα ανοιχτό κοίλο βόγδωμα (εργαλείο), που το έστηναν σχεδόν όρθιο ακουμπισμένο σε έναν τοίχο και πλαισιωμένο από μπροστά με δύο ξύλα στερεωμένα από τον πάτο ως την κορφή και που έφερναν στο κατάλληλο ύψος τρίτο ξύλο, ώστε να σχηματίζεται ένα ήτα κεφαλαίο. Στο τρίτο αυτό ξύλο ο ρασοπατητής στηριζόταν με τα χέρια του για να μπορεί να κινεί τις φτέρνες των ποδιών του πάνω στο πατούμενο χοντρό ράσινο ύφασμα (ράσα). Το πάτημα διαρκούσε αρκετές μέρες, ώσπου το πατούμενο να μαλακώσει και να βγάλει το απαιτούμενο χνούδι (πέλο). Το εργαλείο που χρησιμοποιούσε ο ρασοπατητής, ήταν ο γούβελος, ένα πολύ χοντρό κομμάτι άγριου κορμού δέντρου που ήταν κοίλο, για να μπορεί στην κοιλότητα αυτή να στριφογυρίζει το πατούμενο. Αντί για γούβελο μπορεί να χρησιμοποιούσαν και σκάφες από λαξεμένο κορμό άγριου δέντρου. Στο εργαλείο αυτό συμπεριλαμβάνεται και η κατεργωσά (κατασκευή), που μπαίνει μπροστά στο γούβελο για να στηρίζεται με τα χέρια ο ρασοπατητής. ΡΑΦΤΗΣ οι ράφτες στο χώρο εργασίας τους Σε παλαιότερες εποχές η ευπρεπής εμφάνιση των ανδρών απαιτούσε κουστούμι. Ακόμη και στις καθημερινές τους δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα στα ψώνια τους, οι άντρες συνήθιζαν να φορούν κουστούμι. Όσο γι αυτούς που εργάζονταν σε τράπεζες, εφορίες και γενικότερα σε γραφεία επιχειρήσεων, η ευπρεπής ενδυμασία επιβάλλονταν από τους εργοδότες και τους προϊσταμένους τους. Η καλή ενδυματολογική εμφάνιση των ανδρών, ήταν δουλειά του ράφτη. Οι ράφτες αναλάμβαναν να ράψουν, πάντα κατά παραγγελία, παντελόνια, σακάκια, πουκάμισα, γιλέκα κ.τ.λ. Τα υφάσματα με τα οποία δούλευαν ήταν συνήθως κασμίρια, μεταξωτά, λινά και βαμβακερά.κάθε ράφτης είχε μόνιμη πελατεία και πολύ δουλειά. Ο ράφτης πάντα έλεγε τη γνώμη του στους πελάτες του και φρόντιζε να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης μαζί τους. Οι πάγκοι εργασίας, τα μέτρα, οι μεζούρες, τα ψαλίδια κ.ά., ήταν τα εργαλεία εργασίας του ράφτη.

24 Ελάχιστοι ράφτες υπάρχουν πια σήμερα και η δουλειά τους είναι σημαντικά μειωμένη, όπως άλλωστε και της μοδίστρας, λόγω των έτοιμων ενδυμάτων που βρίσκει κανείς εύκολα και σε μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων. ΡΕΤΣΙΝΟΣΥΛΛΕΚΤΗΣ ή ΡΗΤΙΝΟΣΥΛΛΕΚΤΗΣ Ο ρετσινοσυλλέκτης συλλέγει το ρετσίνι Ένα παραδοσιακό επάγγελμα που τείνει και αυτό να εξαφανιστεί είναι αυτό του ρετσινοσυλλέκτη. Το επάγγελμα έχει τις ρίζες του από τις αρχές του 19ου αιώνα. Στη διαδικασία της ρητίνευσης ακολουθούνταν δύο συστήματα, το σοφικίτικο και το κουντουριώτικο. Το σοφικίτικο σύστημα υπερείχε του κουντουριώτικου, καθώς η παραγωγή του ρετσινιού μ αυτό ήταν πολύ μεγάλη. Οι σοφικίτες ρητινευτές απάλλασσαν τον χώρο των πεύκων με θαμνώσεις και φρυγανώσεις. Η φρυγάνευση και η θάμνευση περιόριζε τον κίνδυνο από πυρκαγιές και αύξανε την ποσότητα του ρετσινιού. Επιπλέον, με το σοφικίτικο σύστημα γίνονταν στενές τομές (χαράξεις), που εξασφάλιζαν κατά μονάδα επιφάνειας ρητινευμένου φλοιού πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ρετσινιού, απ ότι απέδιδαν οι πλατιές τομές του κουντουριώτικου συστήματος. Τέλος, οι κατακόρυφες λωρίδες ρητίνευσης (σοφικίτικο σύστημα), αδυνάτιζαν πολύ λιγότερο το δέντρο απ ό,τι οι πλατιές τομές του κουντουριώτικου. ΣΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΣ ΣΑΜΑΡΟΠΟΙΟΣ

25 οι σαγματοποιοί (σαμαροποιοί) σε ώρα εργασίας Η δουλειά του σαμαρά ήταν να κατασκευάζει σαμάρια για τα χοντρά και λιανά φορτηγά-ζώα (μουλάρια, άλογα και γαϊδάρους). Τα σαμάρια αυτά ήταν δύο ειδών, τα σκέτα και τα ντονανίκικα (πολυτελείας). Το κάθε σαμάρι αποτελούνταν από τρία μέρη δηλαδή από τον ξύλινο σκελετό, από το εσωτερικό γέμισμα και από τα δερμάτινα εξαρτήματα. Τον ξύλινο σκελετό του σαμαριού αποτελούσαν τα δύο πισινά και τα δύο μπροστινά μεριά, τα οποία συνέδεαν έξι σπάθες, τρεις από κάθε μεριά. Το εσωτερικό γέμισμα αποτελεί ένα είδος στρώματος μ εξωτερική επικάλυψη από ένα πολύ λεπτό δέρμα, το μεχίνι, και από εσωτερική από ένα πίλημα λευκό μάλλινο, το στρασούρι, και μ ενδιάμεσο παραγέμισμα από το χόρτο «αφράτο». Τα δερμάτινα εξαρτήματα του χαλιναριού, τα χάμουρα, αποτελούνταν από μια μακριά λωρίδα από χοντρό δέρμα, που περιέβαλε όλο το κεφάλι του ζώου με αρχή και κατάληξη τους επάνω κρίκους των πλαϊνών τού τμήματος. ΣΑΛΕΠΙΤΖΗΣ Ένας από τους γραφικότερους πλανόδιους επαγγελματίες της παλαιότερης εποχής. Το σαλέπι προέρχεται από την τούρκικη λέξη salep και διακρίνεται σε αρσενικό και θηλυκό. Συνήθως προτιμούσαν το θηλυκό γιατί η ρίζα του αλέθονταν καλύτερα κι έτσι η σκόνη γινόταν πιο ψιλή και το ρόφημα πιο εύγευστο. Salepci στην τούρκικη γλώσσα είναι ο παρασκευαστής και πωλητής του ποτού, ο σαλεπιτζής.

26 σαλεπιτζήδες Το σαλέπι είναι σκόνη από αποξηραμένους βολβούς διαφόρων αρχεοειδών. Η σκόνη βράζεται με νερό ή γάλα και ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα. Όταν έπαιρνε καλή βράση το κατέβαζαν από τη φωτιά και το σουρώνανε. Το απόσταγμα το έβαζαν σ ένα μεγάλο μπρούτζινο μπρίκι, ειδικό για το σαλέπι. Για να διατηρηθεί ζεστό τοποθετούσαν το μπρίκι πάνω σε μια φουφού όπου την έφτιαχναν πάνω στο καρότσι. Το ποτό είναι θρεπτικό λόγω του αμύλου που περιέχει, καθώς και θερμαντικό λόγω της παχύρρευστης μορφής του. Το στέκι του ο σαλεπιτζής το διάλεγε μα βάση τις περιοχές που σύχναζαν οι ξενύχτηδες κι εκείνοι που άρχιζαν τη δουλειά τους αξημέρωτα. ΣΑΠΟΥΝΟΠΟΙΟΣ Οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν κατά καιρούς διάφορα μέσα για την καθαριότητά τους. Για να υπολογίσουν μάλιστα το επίπεδο του πολιτισμού μιας χώρας μετρούσαν την ποσότητα σαπουνιού που καταναλώνει κάθε οικογένεια ή και κάθε χώρα. Το σαπούνι για να κατασκευαστεί χρειάζεται λάδι και σαπουνόπετρα. Πολλοί, αντί για λάδι χρησιμοποιούσαν το λίπος που έβγαζαν από τα ζώα. Αργότερα, μέσα στο σαπούνι έριχναν χρώματα και αρωματικά. Έβραζαν το λάδι σε ένα καζάνι και σε άλλο καζάνι έβραζαν τη σαπουνόπετρα. Έβαζαν μέσα στη μέση του καζανιού πάνω στο υγρό ακόμη σαπούνι δύο ξύλα σε σχήμα σταυρού για το καλό. Με το υγρό που έχυναν καθάριζαν σκουριασμένα δοχεία. Έσβηναν τη φωτιά και το σαπούνι κρύωνε. Το έκοβαν σε τεμάχια και το έβαζαν πάνω σε σανίδες να ξεραθεί και να διατηρηθεί. Επίσης, το τοποθετούσαν σε σκιερό μέρος για να μη λιώνει από τη ζέστη. Σε κάθε παρτίδα που κατασκεύαζαν και ανάλογα με την οικογένεια που είχε ο καθένας και τα υλικά που διέθετε, μπορούσε να παράγει από τριάντα μέχρι ογδόντα οκάδες σαπούνι. Η τιμή του σαπουνιού είχε μιάμιση φορά πάνω από την τιμή του λαδιού.

27 Σαπουνοποιοί παραδοσιακά φτιαγμένο σαπούνι ΣΙΔΕΡΑΣ Κατασκεύαζε όλα τα γεωργικά εργαλεία της εποχής, καθώς και αρκετά από τα εργαλεία του μαραγκού, του κτίστη, του πελεκάνου και του πετροκόπου. Και δεν περιοριζόταν μόνο στην κατασκευή αυτών, αλλά συγχρόνως αναλάμβανε και την επισκευή αυτών, που φθείρονταν από την πολλή χρήση με τις λεγόμενες ατσαλωσές και βαφές. Εκτός από αυτά, κατασκεύαζε τα σιδερένια εξαρτήματα μεγαλύτερων κατασκευών, όπως ήταν οι αλευρόμυλοι και προπάντων οι ανεμόμυλοι, όπου κατασκεύαζε όλο το σιδερένιο πύργο του ανεμονερόμυλου που αντικατέστησε τον παλιό ξύλινο πύργο. Για την κατασκευή των διάφορων εργαλείων, ο σιδεράς χρησιμοποιούσε δύο βασικά υλικά, το σίδερο και το ατσάλι. Το σίδερο για εργαλεία που προμηθεύονταν από το εμπόριο ήταν πλατιές ή στενότερες λάμες, που τις χρησιμοποιούσε ανάλογα με το πλάτος του εργαλείου το οποίο επρόκειτο να κατασκευαστεί. Σιδεράδες στα εργαστήριά τους ΣΚΟΥΠΑΣ

28 Κατασκευή ψάθινης σκούπας Την περίοδο που φύτευαν τα καλαμπόκια, φύτευαν τριγύρω και φουκαλόσπορο, ο οποίος θέλει χωράφι με γερά χώματα και μάλιστα ποτιστικό για να μεγαλώσει. Σε δύο με τρεις μήνες, αν ψήλωνε το φυτό, το έκοβαν. Το καθάριζαν όπως καθαρίζουν και τα καλαμπόκια και το έτριβαν με λινάρι. Αν το χόρτο ήταν χοντρό, το έσκιζαν, ανάλογα με το πάχος που είχε, σε δύο ή τρία κομμάτια. Ύστερα το έκοβαν στο μήκος τόσο μεγάλο, όσο ήθελαν να φτιάξουνε τη σκούπα, το φουκάλι. Αφού έκοβαν το χόρτο, το μούσκευαν στο νερό περίπου μία ώρα και ύστερα το άφηναν να στεγνώσει. Αφού στέγνωνε καλά, το έβαζαν στο ξύλο. Εκεί χρειαζόταν τέχνη για να το στερεώσουν με σύρμα γύρω-γύρω και να γίνει όμορφη η σκούπα. Αφού στερεωνόταν, έπαιρναν μια σακοράφα και έραβαν το σπάγκο κατά διαστήματα. Κάνανε τρία με τέσσερα ραψίματα ως τη μέση της σκούπας. Το κάτω μέρος το αφήναν ελεύθερο, αλλά όταν ο σκουπάς ήταν τεχνίτης, το χόρτο δεν έφευγε. Το μυστικό στην καλή σκούπα ήταν το χόρτο. Αν το χόρτο ήταν σκληρό, η σκούπα δεν σκούπιζε καλά. ΣΤΡΑΓΑΛΟΠΟΙΟΣ Ο στραγαλοποιός αγόραζε από τον παραγωγό τα ρεβίθια Ιούλιο με Αύγουστο. Στη συνέχεια τα ξεχώριζε ανάλογα με το μέγεθος και τα έψηνε ανακατεύοντάς τα σιγά-σιγά με το χέρι περίπου μια ώρα. Την επόμενη μέρα αφού είχαν κρυώσει, τα ξανάψηνε και τα άπλωνε στο υπόγειο για δύο με τρεις εβδομάδες. Όσο περισσότερες μέρες τα άφηνε, τόσο πιο αφράτα γίνονταν τα στραγάλια. Ο στραγαλοποιός έπαιρνε τα ρεβίθια και τα μούσκευε σε σκαφίδες, μετά από είκοσι μέρες. Σε 30 οκάδες ρεβίθια έβαζε 2 οκάδες νερό. Άφηνε τα ρεβίθια να ρουφήξουν το νερό και στη συνέχεια τα έβγαζε, τα άπλωνε πάλι για να στεγνώσουν και

29 την επόμενη τα έβαζε στο ψηστήρι και τα έψηνε λίγα-λίγα, ανακατώνοντάς τα με ένα ξυλάκι, το γκέλμπερι. Στη συνέχεια ο στραγαλοποιός έτριβε τα ρεβίθια με τον μαρφά (ένα επίπεδο ξύλο από λεύκη με χερούλι από πάνω). Στην αρχή τα έτριβε δυνατά για να ξεφλουδίσουν και στη συνέχεια πιο μαλακά για να φουσκώσουν. Αφού τελείωνε με το τρίψιμο, τα κοσκίνιζε για να φύγει η φλούδα και τα στραγάλια ήταν πια έτοιμα για κατανάλωση. Υπάρχουν δύο είδη στραγαλιού: το αφράτο και το σκληρό-αλμυρό. Για να γίνει το αλμυρό, μετά τη διαδικασία που περιγράψαμε παραπάνω και αφού ο μάστορας κοσκίνιζε τα στραγάλια, τα άφηνε δύο μέρες να κρυώσουν και ύστερα τα μούσκευε σε σκαφίδι με αλμύρα. Το άσπρο στραγάλι δουλευόταν ως εξής, ο μάστορας έβαζε τα ρεβίθια από το βράδυ να μουσκέψουν μέσα στην αλμύρα, όπου είχε προσθέσει και λίγη στύψη. Την επομένη, έτσι βρεγμένα όπως είναι τα ρεβίθια, τα έβγαζε και τα έψηνε προσθέτοντας και λίγη άμμο. Αφού ψηνόταν, τα έβγαζε και τα κοσκίνιζε για να φύγει η άμμος. Ο στραγαλοποιός πουλάει τα στραγάλια του ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΣ Το επάγγελμα του σφουγγαρά έχει ως αντικείμενο την αλιεία και την επεξεργασία σφουγγαριών, καθώς και την πώλησή τους στην αγορά. Ο σφουγγαράς ασχολείται είτε με τον εντοπισμό και τη συλλογή σφουγγαριών στο βυθό της θάλασσας, είτε με το χειρισμό των βοηθητικών μηχανημάτων από την επιφάνεια του σκάφους για παροχή βοήθειας στους σφουγγαράδες-δύτες. Ένας σφουγγαράς δύτης μπορεί να

30 καταδυθεί σε βάθος ως 18 μέτρα ή σπανιότερα να φτάσει τα μέτρα. Έπειτα, αναδύεται με αργούς ρυθμούς για να επιτευχθεί αποσυμπίεση, ταξινομεί τα σφουγγάρια πάνω στο σκάφος και ξεκινά έτσι η αρχική επεξεργασία τους. Σήμερα, τα απαραίτητα εργαλεία και οι ειδικοί εξοπλισμοί που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος είναι: μηχανοκίνητο σκάφος, καταδυτική στολή, μάσκα, σχοινιά, ραντάρ, ηχοβολιστικά, φτερά, βαρίδια, λάστιχο, μαρκούτσι, μηχάνημα παραγωγής και παροχής αέρα και ξύστρα για το ξερίζωμα των σφουγγαριών. ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΕΣ ΣΤΙΧΟΙ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΑΤΗΣ Οι καημένοι οι σφουγγαράδες είναι όλοι κουβαρντάδες τρώνε όλα τα λεφτά τους φεύγουν, πάνε στη δουλειά τους Ισπανία και Γαλλία σ ένα φόρεμα τους βάζουν Πέφτουν και σφουγγάρια βγάζουν Και το βράδυ όπου σχολάνε την ξερή γαλέτα αρπάνε κάθουνται και τη μασάνε κι ύστερα για ξάπλα πάνε Το πρωί που θα ξυπνήσουν πάλι τις βούτες θ αρχίσουν Κι αν δε βγάλουνε σφουγγάρια έχουν άσχημα χαμπάρια.

31 Παλιοί σφουγγαράδες από την Κάλυμνο σφουγγαράς νεότερος ΤΕΛΑΛΗΣ ή ΝΤΕΛΑΛΗΣ Η λέξη τελάλης είναι μάλλον τούρκικη και σημαίνει «αυτός που ανακοινώνει τα μαντάτα»,ο δημόσιος κήρυκας. Ο τελάλης διαλαλούσε τα νέα, τις παραγγελίες που έπαιρνε από τις αρχές ή για τα εμπορεύματα που έφερναν οι πραματευτάδες. Τα παλιά χρόνια που δεν είχαν ανακαλυφθεί το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και το μεγάφωνο οι αρχές είχαν πρόβλημα να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους και να τους πουν για κάποια πράγματα ή αποφάσεις που τους αφορούσαν. Η δυνατή φωνή και κυρίως ο τρόπος που παρουσίαζαν συνοπτικά τα νέα ή διαφήμιζαν τα προϊόντα, τους καθιστούσε γνωστούς στην τοπική κοινωνία. Τους πλήρωνε η κοινότητα ή μια ομάδα κατοίκων. Σήμερα που υπάρχουν τα μεγάφωνα, δεν υπάρχει πια ο τελάλης.

32 τελάλης ΤΟΥΛΟΥΜΤΖΗΣ Τουλουμτζήδες ονομάζονταν οι κατασκευαστές ασκών (τουλουμιών) από δέρμα ζώων, τα οποία χρησιμοποιούνταν ως δοχεία για τη μεταφορά και τη φύλαξη ελαιολάδου ή κρασιού, καθώς και για την παρασκευή του τουλουμίσιου τυριού. Ωστόσο, η ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής περιόρισε την κατανάλωσή του. Παραδοσιακό τουλούμι ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ Το επάγγελμα του τσαγκάρη ήταν να φτιάχνει παπούτσια. Δούλευε ώρες ατελείωτες στο τσαγκαράδικο, φορώντας πάντα τη χαρακτηριστική δερμάτινη ποδιά του. Εκεί δεχόταν τις παραγγελίες των πελατών του. Ένα ζευγάρι παπούτσια τότε κόστιζε σχεδόν μία λίρα και για να φτιαχτεί χρειάζονταν δύο-τρεις μέρες δουλειά. Εκτός όμως από την κατασκευή

33 παπουτσιών, αναλάμβανε και κάθε είδους επιδιόρθωση στα παπούτσια. Σήμερα, τους λίγους τσαγκάρηδες που υπάρχουν, τους επισκεπτόμαστε μόνο όταν χρειάζεται να αλλάξουμε τα τακούνια των παπουτσιών μας. Τσαγκάρης τα σύνεργα του τσαγκάρη ΤΖΑΜΠΑΖΗΣ ή ΤΣΑΜΠΑΣΗΣ Τζαμπάζης λεγόταν ο έμπορος ζωντανών μεγάλων ζώων κυρίως μουλαριών, αλόγων, γαϊδάρων αλλά και βοδινών. Τα ζώα αυτά τα αγόραζαν και ή τα μεταπουλούσαν ή τα αντάλλασσαν με άλλα καλύτερα ή υποδεέστερα με καταβολή διαφοράς σε χρήμα, με τελική κατάληξη τη μεταπώληση όταν εύρισκαν συμφέρουσα τιμή. Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών πράξεων πραγματοποιούνταν στις ζωοπανήγυρεις και στα παζάρια όπου ο τζαμπάζης οδηγούσε τα αγορασμένα ή τραμπαρισμένα (ανταλλαγέντα) ζώα για τελική πώληση ή νέα τράμπα (ανταλλαγή). Εκτός από τις αγοραπωλησίες και τις τράμπες οι τζαμπάζηδες έκαναν και την επιχείρηση των ξεχαρτζιστών. Κατά την επιχείρηση αυτή, ο τζαμπάζης αγόραζε ένα χοντρό ζώο, συνήθως μια νέα αγελάδα, την οποία, ούτε μεταπουλούσε ούτε την αντάλλασε, αλλά την παράδιδε σε κάποιο φτωχό άνθρωπο έναντι ενός προσυμφωνημένου ποσού, το οποίο όμως δεν καταβαλλόταν, υπό τον όρο όπως μελλοντικά διανεμηθούν εξ ίσου τα κέρδη από τα γεννήματα και η αγελάδα, αφού πρώτα ξεπεστεί υπέρ του τζαμπάζη η προσυμφωνηθείσα αξία της αγελάδας. Το επάγγελμα του τζαμπάζη συνήθως ήταν πάρεργο, συμβάλλοντας στην συμπλήρωση του αγροτικού εισοδήματος, ενώ παράλληλα ήταν χρήσιμο για τους απλούς χωρικούς που ήθελαν να αγοράσουν ή να πουλήσουν το ζώο τους, αφού δεν ήταν εύκολο και συμφέρον να τρέχουν στα παζάρια

34 για το σκοπό αυτό. ΤΣΑΡΟΥΧΟΠΟΙΟΣ τσαρουχοποιός τσαρούχια Ο τσαρουχοποιός λαμβάνει παραγγελίες από χορευτικούς συλλόγους αλλά υπάρχουν πολλοί ιδιώτες από όλη την Ελλάδα που αγαπούν την ελληνική παράδοση και θέλουν ένα ζευγάρι τσαρούχια. Το κάθε ζευγάρι θέλει πολλές ώρες δουλειάς και χρειάζεται περίπου δύο-τρεις ημέρες να γίνει. Ο λόγος είναι πως ράβεται κομμάτι-κομμάτι και από σκληρό δέρμα, όπως αυτό του μοσχαριού, και θέλει να αφιερώσεις πολλές ώρες. Η τιμή του κάθε ζευγαριού ανεβαίνει αναλόγως με την επιθυμία του πελάτη για χρώμα, δέρμα ή οτιδήποτε άλλο. Οι τιμές των παραδοσιακών γουρουνοτσάρουχων είναι λίγο χαμηλότερες. Βέβαια οι τιμές που γίνονται σε χορευτικούς συλλόγους που χορεύουν παραδοσιακούς χορούς είναι διαφορετικές. ΤΣΙΡΑΚΙ Η λέξη τσιράκι, στα τούρκικα, αναφερόταν στον μαθητευόμενο τεχνίτη, δηλαδή στο νέο που μάθαινε την τέχνη του κοντά σε κάποιον μεγαλύτερης ηλικίας μάστορα. Πράγματι, το τσιράκι ήταν ο βοηθός που ξεκινούσε να δουλεύει σχεδόν ανίδεος για το αντικείμενο της εργασίας του και μαθήτευε δίπλα σε έναν έμπειρο μάστορα. Όταν το τσιράκι, με την πάροδο του χρόνου, μάθαινε καλά το περιεχόμενο της εργασίας του, γινόταν ανεξάρτητος επαγγελματίας ή

35 άνοιγε δικό του κατάστημα. ΤΥΠΟΓΡΑΦΟΣ Μέσα στο τυπογραφείο ο ειδικευμένος εργάτης, ο τυπογράφος, συγκεντρώνει ένα-ένα τα τυπογραφικά στοιχεία από το κιβώτιο με τις θήκες, όπου είναι ριγμένα χωριστά το κάθε είδος, τα τοποθετεί στη σειρά επάνω στο συνθετήριο που κρατάει στο αριστερό του χέρι και σχηματίζει λέξεις, φράσεις, σειρές, σελίδες, ολόκληρο κείμενο. Αφού σχηματίσει 16 σελίδες του βιβλίου και διορθώσει τα τυπογραφικά λάθη που τυχόν έγιναν, μεταφέρει την πλάκα στο πιεστήριο. ΤΥΡΟΚΟΜΟΣ τυροκόμοι Ο τυροκόμος κατασκευάζει τυρί με τη χρήση ειδικών τεχνικών και προϊόντων που προέρχονται από το γάλα. Ρίχνει το γάλα μέσα σε ένα δοχείο, προσθέτει λακτικό αναβρασμό και πήξιμο για να ξεκινήσει η πήξη και να πήξει το γάλα κόβει την πήξη για να κατατεθεί ο ορός κάτω από το δοχείο αργότερα ζεσταίνει το μείγμα στην συστημένη θερμοκρασία, ανακατεύοντας το συνεχώς μέχρι να πάρει την αναγκαία σύσταση τότε το τοποθετεί σε ειδικές τσάντες για να αποστραγγίξει το νερό και τελικά σχηματίζει το τυρί βάζοντας το σε καλούπια και συμπιέζοντάς το μπορεί να αλατίσει το τυρί σε αλατόνερο και να προσέχει την διαδικασία γήρανσης. Γενικά, ο κατασκευαστής τυριού ειδικεύετεαι σε ειδικά είδη τυριού, που είναι συνήθως τα τυπικά τυριά από την περιοχή του. Εργάζεται σε υγρό περιβάλλον, με δυνατές μυρωδιές γάλακτος και τα παράγωγα του, όπου είναι αναγκαίο να κρατούνται αυστηρές συνθήκες υγιεινής και να γίνεται συνεχής καθαρισμός των ωφέλιμων ειδών για να αποφεύγεται η μόλυνση του φαγητού. Χρησιμοποιεί καταθέσεις,

36 καλούπια, ξύλινα ωφέλιμα είδη για να ανακατεύει το μείγμα, και τα χέρια του. Τα κατάλληλα προσόντα μπορούν μόνο να αποκτηθούν μέσω εμπειρίας και παρατηρητικότητας των μεθόδων που ακολουθούνται σε κάθε βιομηχανία τυριού. Μερικά επίσης επαγγελματικά εκπαιδευτικά προγράμματα μπορούν να παρακολουθηθούν. Η πρόοδος μπορεί να επιτευχθεί μέσα από επαγγελματική εκπαίδευση στην επιθεώρηση ποιότητας φαγητού ή στην εφαρμοσμένη χημεία φαγητού. ΥΛΟΤΟΜΟΣ Ο υλοτόμος είναι αυτός που ασχολείται επαγγελματικά με την υλοτομία. Στις περιπτώσεις όπου εργάζονταν κοντά σε ποτάμι, αφού έκοβαν τους κορμούς, τους έδεναν πίσω από τα μουλάρια και τους έσερναν στο ποτάμι με προσοχή, για να μπορέσουν να τους μεταφέρουν στο μέρος που επιθυμούσαν. Όταν συγκέντρωναν όλους τους κορμούς, τους έδεναν δύο-δύο με τριχιές για να σχηματίσουν μια σχεδία και τοποθετούσαν μια σανίδα από πάνω για να μπορούν να κάθονται οι σαλτζήδες, όπως λέγονταν. Οι σαλτζήδες είχαν ένα ξύλινο κοντάρι για να μπορούν να βοηθήσουν στην πλοήγηση των κορμών. Στη συνέχεια τους έριχναν στο ποτάμι και ξεκινούσε το ταξίδι. Στο σημείο όπου έπρεπε να βγάλουν τους κορμούς έξω από το ποτάμι, περίμεναν εργάτες που είχαν μεγάλα ξύλα με γάντζους όπου με αυτά έσερναν τα ξύλα στη στεριά. Στη συνέχεια τα φόρτωναν σε μεγάλα κάρα για να τα μεταφέρουν στα ξυλουργικά εργοστάσια. Μερικές φορές οι υλοτόμοι άφηναν τους κορμούς να ταξιδεύουν μόνοι τους και παρακολουθούσαν από τη στεριά. Υπήρχαν στιγμές όπου οι κορμοί σε κάποια δύσκολα σημεία του ποταμού σκάλωναν και οι υλοτόμοι τα ανατίναζαν για να ανοίξουν τη δίοδο για τους άλλους κορμούς. Η διαδικασία κρατούσε μέρες και οι υλοτόμοι έφτιαχναν καλύβες κατά μήκος των ποταμών για να μένουν. Υλοτόμοι

37 ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Οι πρώτοι υπαίθριοι φωτογράφοι εμφανίζονται στην Ελλάδα γύρω στα Με το επάγγελμα αυτό ασχολούνταν ορισμένοι πρόσφυγες από τη Ρωσία το και από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη το Το επάγγελμα άνθησε σε παλαιότερες εποχές που δε διέθετε κάθε οικογένεια τη δική της φωτογραφική μηχανή, αλλά επιθυμούσε να αποτυπώσει τις αναμνήσεις της από κάποιες ξεχωριστές στιγμές σε μία φωτογραφία. Κύριο γνώρισμα των υπαίθριων φωτογράφων, που εργάζονταν με τη χαρακτηριστική ξύλινη μηχανή πάνω σε τρίποδο, είναι ότι εμφάνιζαν και τύπωναν τη φωτογραφία μέσα σε λίγα λεπτά στο τόπο που βρίσκονταν. Σύχναζαν σε πλατείες, αρχαιολογικούς χώρους, τουριστικές περιοχές και όπου αλλού μαζεύονταν πολύς κόσμος. Υπαίθριοι φωτογράφοι ΥΦΑΝΤΡΑ Οι υφάντρες που δούλευαν επαγγελματικά, είχαν μόνιμα στημένο τον αργαλειό και δούλευαν ασταμάτητα καθώς δέχονταν συνέχεια παραγγελίες. Ήταν κουραστική και πολύπλοκη εργασία και αμείβονταν σε είδος και σπάνια σε χρήματα. Υπήρχαν και νοικοκυριά που έστηναν τον αργαλειό το χρονικό διάστημα που δεν υπήρχαν γεωργικές δουλειές και ύφαιναν τα απαραίτητα για την οικογένεια τους. Σήμερα, η τέχνη του αργαλειού και το επάγγελμα της υφάντρας έχουν αντικατασταθεί από σύγχρονες μηχανές, καθώς υπάρχουν λίγες υφάντρες που δουλεύουν ακόμα αυτή τη λαϊκή τέχνη και την παράδοση που άφησαν οι προηγούμενες γενιές.

38 Υφάντρες ΦΑΝΟΚΟΡΟΣ ή ΠΑΣΒΑΝΤΗΣ Ο φανοκόρος ήταν ο άνθρωπος που άναβε τα φανάρια του δημοτικού φωτισμού. Από το τέλος του 18ου αιώνα με τη διάδοση του φωταερίου, ιδιαίτερα στην Αθήνα και με την ίδρυση του εργοστασίου φωταερίου, έγινε επιτακτική η ανάγκη για το φωτισμό της πόλης. Από το 1862 που τελείωσαν οι εγκαταστάσεις για το φωταέριο, η χρήση του επιτρεπόταν αποκλειστικά για το δημοτικό φωτισμό. Έτσι κάθε βράδυ ο φανοκόρος φρόντιζε να ανάβουν οι δημοτικοί φανοστάτες των δρόμων. Με τον ερχομό όμως του ηλεκτρικού ρεύματος το επάγγελμα του φανοκόρου έσβησε. ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΑΣ Η δουλειά του φαροφύλακα ήταν δύσκολη. Αντιμέτωπος καθημερινά με τις πιο δύσκολες συνθήκες της φύσης, έπρεπε στη διάρκεια της βάρδιάς του, να ανάψει το φάρο και να είναι μετά πάνω στον κλωβό (φωτιστικό μηχάνημα για τη ρύθμιση του συρματόσχοινου με το βαρίδι που αποτελούσε το μηχανισμό περιστροφής, περίπου όπως ο μηχανισμός του ρολογιού) σε τακτικά διαστήματα. Η εργασία ήταν σκληρή και εξαιρετικά υπεύθυνη. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο φαροφύλακας είχε τον καθαρισμό από τα υπολείμματα, τον ανεφοδιασμό σε καύσιμα, τις προμήθειες και το προσωπικό του νοικοκυριό. Αρχικά οι φαροφύλακες, ζούσαν στους φάρους με τις οικογένειές τους, ενώ μετά την οργάνωση για το φορέα, της Υπηρεσίας Φάρων, έμεναν στο κτήριο ανά τρεις ή τέσσερις εκτελώντας βάρδιες. Σήμερα στην Ελλάδα, υπάρχουν 120 φάροι και μόνο 56, επιτηρούνται από φαροφύλακες, οι οποίοι δουλεύουν με ρεύμα κι όχι με καύσιμα.

39 φαροφύλακας ΦΕΤΣΑΣ ή ΦΕΤΣΟΛΑΔΑΣ Ο φετσάς γέμιζε την γαζοντενέκα που κουβαλούσε από τη μούργα των πιθαριών, αλλά και τα τηγονόλαδα που του έδιναν οι νοικοκυρές και μετά την άδειαζε μέσω ενός τεράστιου χωνιού στα βαρέλια που είχε στο τρίκυκλο. Σαν αμοιβή έδινε πράσινα σαπούνια πλάκα που κουβαλούσε στη πλάτη μέσα σε ένα ολολάδωτο λινό τσουβάλι. ΧΑΛΒΑΤΖΗΣ Ο χαλβατζής αγόραζε το σησάμι από τον παραγωγό, το έβαζε σε μεγάλες ξύλινες κάδες και το μούσκευε για 4 με 5 ώρες για να μαλακώσει η φλούδα του και να βγει πιο εύκολα. Οι κάδες αυτές είχαν στη βάση τους μια κάνουλα με μια σίτα μπροστά για να συγκρατεί το σησάμι. Αφού άδειαζαν το νερό και στράγγιζαν καλά το σησάμι, το έριχναν μέσα σε ξύλινες κοπάνες και 2 άντρες κοπάνιζαν με ξύλινους κόπανους το σησάμι ώσπου να ξεφλουδίσει. Αμέσως μετά έριχναν το σησάμι σε κάδη με άλμη πυκνότητας 12 βαθμούς μπωμέ. Με την άλμη η μεν φλούδα του σησαμιού κατακαθόταν στον πάτο της κάδης σαν λάσπη, το δε αποφλοιωμένο σησάμι επέπλεε. Για να ξεπλένουν το σησάμι, ο χαλβατζής μάζευε το σησάμι με λαμαρινένιες σέσουλες (μικρό κοίλο φτυαράκι) τρυπητές για να φεύγει το νερό και το έριχνε σε μια άλλην κάδη, όπου έπεφτε τρεχούμενο νερό και έφευγε από μια κάνουλα που βρισκόταν στη βάση της κάδης, αφού πρώτα ξέπλενε το σησάμι. Μετά το ξέπλυμα το σησάμι ήταν έτοιμο για ψήσιμο. Ο χαλβατζής άναβε τους φούρνους που είχαν διάμετρο 2,5 μέτρα και αφού τους έκαιγε καλά, έριχνε μέσα το σησάμι λίγο λίγο και το έψηνε για 2 με 3 ώρες, καθώς φρόντιζε να το ανακατώνει συνεχώς με ξύλινες διχάλες. Όσο πιο καλά ψηνόταν το σησάμι τόσο πιο λεπτό (λιγότερο παχύρευστο) έβγαινε το ταχίνι. Ο τρόπος με τον οποίο καταλάβαιναν ότι το σησάμι είχε ψηθεί, ήταν ο χαρακτηριστικός κρότος (κρακ-κρακ) που έβγαζε κοντά στο αυτί. Μετά το ψήσιμο ο

40 Χαλβάς Χαλβάς Φαρσάλων χαλβατζής έβαζε το σησάμι στο μύλο, ο οποίος δούλευε με μαγκάνι. Ένα άλογο έκανε κύκλους και γύριζε τις μυλόπετρες. Καθώς οι μυλόπετρες συνέθλιβαν το ψημένο σησάμι, έβγαινε το ταχίνι (σησαμοπολτός), το οποίο έβαζαν σε τενεκέδες. Στη συνέχεια ο χαλβατζής έβαζε σε ένα καζάνι τη ζάχαρη με τη γλυκόζη. Τα έλιωνε με νερό και αφού πρόσθετε μία οκά τσουένι, έβραζε το μείγμα ανακατώνοντάς το συνεχώς. Το τσουένι όπου ήταν ένα υγρό, είχε την ιδιότητα να ασπρίζει τη ζάχαρη και να τη φουσκώνει και παρασκευαζόταν από τη ρίζα ενός εισαγόμενου φυτού από την Τουρκία. Το προϊόν που έβγαινε μετά το βράσιμο ονομαζόταν αγδάς. Αμέσως μετά ο χαλβατζής έβαζε σε ένα μεγάλο καζάνι το ταχίνι, έριχνε μέσα και τον αγδά, τα ανακάτωνε καλά και τα ζύμωνε με τα χέρια πολύ ώρα. Όταν ο χαλβάς ήταν έτοιμος και ζεστός, τον τοποθετούσε σε τενεκεδένιους κουβάδες και τον άφηνε να κρυώσει. Την επομένη το προϊόν ήταν έτοιμο για κατανάλωση. ΧΑΛΚΩΜΑΤΑΣ Ο χαλκωματάς για να φτιάξει το χαλκό, τον έλιωνε πρώτα στο χυτήριο και μετά τον έριχνε σε τετράγωνα καλούπια, και τον άφηνε να σταθεροποιηθεί. Η διαδικασία επεξεργασίας του φύλλου χαλκού απαιτούσε συνεχώς φωτιά κατά τη διάρκεια όλων των εργασιών (λέπτυνση, σχηματοποίηση, κόλληση). Όταν στερεωνόταν ο χαλκός, τον έβαζε στη φωτιά και αφού κοκκίνιζε καλά τον έβαζε πάνω στο αμόνι, όπου τον κρατούσαν με την τσιμπίδα 5 με 6 άτομα γύρω-γύρω από το αμόνι και άρχιζαν να τον χτυπούν με μεγάλα σφυριά μέχρι να διαμορφωθεί στο πάχος που ήθελαν. Υπήρχαν όμως και τεχνίτες όπου τον αγόραζαν έτοιμο σε μεγάλα φύλλα και τον έκοβαν ανάλογα με το σκεύος που ήθελαν να φτιάξουν.

41 Χαλκωματάς ΧΑΝΙΤΖΗΣ Ο χανιτζής ήταν αυτό που είχε το χάνι, δηλαδή ένα χώρο φιλοξενίας για τους περαστικούς και τα ζώα τους. Παλιά υπήρχαν πολλά χάνια, επειδή δεν υπήρχαν μεταφορικά μέσα για να μετακινούνται οι ταξιδιώτες σύντομα. Το μεταφορικό τους μέσο ήταν τα ζώα και τα μακρινά ταξίδια μπορεί να διαρκούσαν πολλές ημέρες. Τα χάνια ήταν μικρά κτίσματα και είχαν ένα μεγάλο υπόστεγο με πάγκους γύρω-γύρω και τραπέζια. Το πάτωμα ήταν ξύλινο και αφού έτρωγε ο ταξιδιώτης, έστρωνε τα στρωσίδια του στο πάτωμα για να κοιμηθεί στρωματσάδα. Ορισμένα χάνια είχαν και λίγα δωμάτια με κρεβάτια για τους πλούσιους πελάτες τους. Κάτω από το υπόστεγο ήταν ο στάβλος που έβαζαν τα ζώα. Ο χανιτζής έδινε στα ζώα σανό και νερό. Τα μεγάλα χάνια διέθεταν και πεταλωτήρια, σαγματοποιεία, σιδηρουργεία κ.τ.λ. για την περιποίηση των ζώων των ταξιδιωτών. Η δουλειά του χανιτζή ήταν ευχάριστη. Έβλεπε κόσμο, μάθαινε νέα και δεν αισθανόταν αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο. Τα βράδια περνούσαν ευχάριστα στο χάνι. Όλοι μαζί έλεγαν ιστορίες, τραγουδούσαν και όταν στο χάνι σταματούσαν οργανοπαίκτες, άκουγαν και ζωντανή μουσική και διασκέδαζαν. Οι χανιτζήδες αμείβονταν καλά. Το επάγγελμά τους αποδυναμώθηκε όταν άρχισαν τα δρομολόγια με μηχανοκίνητα μεταφορικά μέσα. Αρχικά, ορισμένα υπεραστικά λεωφορεία που εκτελούσαν μακρινά δρομολόγια σε δύσβατες περιοχές, έκαναν στάση σε κάποιο κοντινό στο δρόμο χάνι για να ξαποστάσουν οι οδηγοί και να πιούν έναν καφέ, μια πορτοκαλάδα ή να γευτούν ένα γλυκό κουταλιού οι επιβάτες. Αργότερα, όταν δημιουργήθηκαν μεγάλα οδικά δίκτυα που διευκόλυναν σημαντικά τις μετακινήσεις, οι περαστικοί με τα ζώα τους, αλλά και τα λεωφορεία δε διέσχιζαν πια δύσβατους δρόμους κοντά σε χάνια. Έτσι οι χανιτζήδες έκλειναν τα χάνια τους το ένα μετά το άλλο και το επάγγελμά τους έμεινε μόνο ως ανάμνηση.

42 Χάνι Το ιστορικό χάνι της Γραβιάς σήμερα ΧΤΙΣΤΗΣ Ο χτίστης ή κτίστης ήταν στις πόλεις και στα χωριά πολύ διαδεδομένο επάγγελμα, επειδή τότε όλα τα σπίτια χτίζονταν με πέτρες απελέκητες και πελεκημένες. Οι κτίστες ακόμη έκαναν μερεμέτια, επισκεύαζαν παλαιά σπίτια κ.α. Σ αυτούς υπάγονται και οι πελεκάνοι που έβγαζαν και πελεκούσαν κατάλληλες για πελέκημα πέτρες κι έκαναν τις καμαρόπετρες, τις μυλόπετρες και πελέκια για τις πόρτες και τα παράθυρα. Οι ίδιοι έκαναν και καμπαναριά που απαιτούσαν μεγάλη αντίληψη και προχωρημένη τεχνική. Χτίστες ΨΑΡΑΣ Οι αλιείς των ψαριών περνούσαν πολύ χρόνο ψαρεύοντας. Έτσι, τα ψάρια που έπιαναν, τα πουλούσαν στους πλανόδιους ψαράδες, οι οποίοι με τη σειρά τους τα μεταπωλούσαν στον κόσμο. Έβαζαν τα ψάρια πάνω σε μια στρογγυλή τάβλα, την οποία στήριζαν στο κεφάλι τους με το ένα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2017-18 Επιμέλεια παρουσίασης: ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΛΟΓΡΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΑΤΣΙΠΟΥΛΑΚΗ Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γαλανοπούλου Μ., Φιλόλογος Έφερνε παλιά στα χωριά, φορτωμένος ή με το ζώο ό,τι μπορούσε

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγέλματα που έχουν εκλείψει

Επαγγέλματα που έχουν εκλείψει Επαγγέλματα που έχουν εκλείψει Νερουλάς: Παλιά που δεν υπήρχαν βρύσες μέσα στα σπίτια, ο νερουλάς αναλάμβανε την τροφοδότηση τους με νερό. Το επάγγελμα αυτό διατηρήθηκε μέχρι το 1930. Tσαγκάρης: Σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν.

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Ο καλαθάς Οι καλαθάδες ήταν τεχνίτες που έφτιαχναν τα «κασάκια» ή «καφάσια», καθώς και τα ψάθινα καθίσματα για καρέκλες. Τα «κασάκια» τα χρησιμοποιούσαν στη Λέσβο για να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΧΑΡΗΣ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΧΑΡΗΣ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΟΣ ΧΑΡΗΣ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗΣ Γανωτής = Γανωτζής = Γανωματής Γανωτής ή γανωτζής ή γανώματος ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη

Διαβάστε περισσότερα

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα

Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν. Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν Μαθήτρια: Μαρία Αβράμη & Βίκυ Τζοβάρα Ο Τσαγκάρης Σήμερα όταν λέμε τσαγκάρης εννοούμε τον τεχνίτη που επιδιορθώνει τα χαλασμένα μας παπούτσια. Πολλοί τσαγκάρηδες γύριζαν τις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Ι ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ Σχολική χρονιά: 2013-2014 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Εργασία από τα παιδιά της Γ2 Υπεύθυνη δασκάλα: Χριστίνα Αγαθοκλέους Ο παπλωματάς Ο παπλωματάς είναι ένα από τα παραδοσιακά επαγγέλματα

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοσιακά Επαγγέλματα

Παραδοσιακά Επαγγέλματα Παραδοσιακά Επαγγέλματα Ποια χάθηκαν; Ποια υπάρχουν και σήμερα; Κυριακή, 2 Ιουνίου 2013 Κίτσος Ορφανόπουλος Β3 1 Αγωγιάτης Βαρελάς Γαλατάς Γανωτής (Καλαντζής) Γυρολόγος (Πραματευτής) Ζευγάς Καλαθοποιός

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγέλματα του Παρελθόντος

Επαγγέλματα του Παρελθόντος Επαγγέλματα του Παρελθόντος Ερευνητική Εργασία Β τετραμήνου Σχολικό Έτος 2012-2013 Β Λυκείου Αρσάκειο Λύκειο Πατρών Μαθητές: Άγγελος Σπηλιώτοπουλος Βάλια Παναγιωταροπούλου Δήμητρης Πολυδώρος Χαρά Τροχατού

Διαβάστε περισσότερα

Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης

Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Επίσκεψη στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Την Πέµπτη 24 του Οκτώβρη επισκεφτήκαµε το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης που βρίσκεται σε ένα χωριό της Πάφου τη Γεροσκήπου. Εκεί έχει πολλά αντικείµενα που χρησιµοποιούσαν οι

Διαβάστε περισσότερα

Τα επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΧΑΙΡΑ

Τα επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΧΑΙΡΑ Τα επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΧΑΙΡΑ Ο Νερουλάς Ο νερουλάς στα χωριά έπρεπε ν ανέβει στο βουνό να φτιάξει αυλάκια, για να έρχεται το νερό στα χωράφια για να ποτίσουν οι γεωργοί. Στην

Διαβάστε περισσότερα

Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs. ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012

Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs. ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012 Κυπριακά Παραδοσιακά Επαγγέλματα Cyprus Olden Times Jobs ΙΒ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» 2012 Καρεκλάς Ο καρεκλάς ήταν αυτός που έφτιαχνε καρέκλες, Έφτιαχνε πρώτα τον ξύλινο σκελετό της

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιεργώντας τη γη. νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου

Καλλιεργώντας τη γη. νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου Καλλιεργώντας τη γη άλετρο βουκάνη ή δουκάνη νιν ή ινίν σκάλα του αμπελιου πενταδόντιν δρεπάνι Οι άνθρωποι όργωναν τη γη με το ξύλινο άλετρο που το έσερναν τα βόδια και έβαζαν τους σπόρους του σιταριού.

Διαβάστε περισσότερα

Παοαδξζιακά επαγγέλμαηα πξυ χάθηκαμ ή άλλαναμ ζηξ χοόμξ

Παοαδξζιακά επαγγέλμαηα πξυ χάθηκαμ ή άλλαναμ ζηξ χοόμξ Παοαδξζιακά επαγγέλμαηα πξυ χάθηκαμ ή άλλαναμ ζηξ χοόμξ Ο πλανόδιος τεχνίτης, ο γυρολόγος, που έχει ως επάγγελμα το ακόνισμα διάφορων οργάνων, αλλιώς λεγόταν τροχιστής. Διαλαλούσε «O ακονιστής, μαχαίρια,

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται Η μαμά μου πήγαινε στο 26 ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας. Η καλύτερη ανάμνηση που έχει είναι οι φίλοι της και η τάξη που μύριζε κιμωλία. Ελευθερία Η γιαγιά μου την τάξη της είχε 87 παιδιά. Τα άτακτα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Από τα παιδιά της Ε τάξης Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Σύλβια Νεάρχου 2013-2014

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Από τα παιδιά της Ε τάξης Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Σύλβια Νεάρχου 2013-2014 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Από τα παιδιά της Ε τάξης Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Σύλβια Νεάρχου 2013-2014 ΜΕΤΑΞΑΣ Το επάγγελμα του μεταξά ήταν από τα σημαντικότερα παραδοσιακά επαγγέλματα της Kύπρου.

Διαβάστε περισσότερα

Ο κύκλος της ζωής των Μαστόρων στα Προπολεμικά χρόνια http://www.kerasovo.gr/habits/137.html

Ο κύκλος της ζωής των Μαστόρων στα Προπολεμικά χρόνια http://www.kerasovo.gr/habits/137.html Ο κύκλος της ζωής των Μαστόρων στα Προπολεμικά χρόνια http://www.kerasovo.gr/habits/137.html Το χωριό μας, η Αγία Παρασκευή (Κεράσοβο) Κόνιτσας ήταν από τα μέσα του 19ου αιώνα κατεξοχήν μαστοροχώρι καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΟΝΤΑΡΙ. O βασιλιάς των ζώων. Η οικογένεια των λιονταριών. Λιοντάρια

ΛΙΟΝΤΑΡΙ. O βασιλιάς των ζώων. Η οικογένεια των λιονταριών. Λιοντάρια Λιοντάρια Μέγεθος Βάρος Τροφή Περιοχή ως 1,90 μέτρα μήκος ως 1,10 μέτρα ύψος μέχρι 250 κιλά τρώνε ζώα μεγάλα, όπως καμηλοπαρδάλεις, αντιλόπες, ζέβρες Αφρική και Ινδία ΛΙΟΝΤΑΡΙ Τα λιοντάρια είναι τα μεγαλύτερα

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟΣ ΑΝΑΛΟΓΑ - ΠΟΣΟΣΤΑ. 1. Ο καυστήρας του καλοριφέρ καίει 60 λίτρα πετρέλαιο σε 6 ώρες. Πόσα λίτρα πετρέλαιο θα κάψει σε 15 ώρες ;

ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟΣ ΑΝΑΛΟΓΑ - ΠΟΣΟΣΤΑ. 1. Ο καυστήρας του καλοριφέρ καίει 60 λίτρα πετρέλαιο σε 6 ώρες. Πόσα λίτρα πετρέλαιο θα κάψει σε 15 ώρες ; ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟΣ ΑΝΑΛΟΓΑ - ΠΟΣΟΣΤΑ 1. Ο καυστήρας του καλοριφέρ καίει 60 λίτρα πετρέλαιο σε 6 ώρες. Πόσα λίτρα πετρέλαιο θα κάψει σε 15 ώρες ; 60 λίτρα πετρέλαιο 6 ώρες 15 ώρες Χ ; λίτρα πετρέλαιο θα

Διαβάστε περισσότερα

1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ Γ ΤΑΞΗ. Υπεύθυνη δασκάλα: Καρακάση Μαρία Σχολικό Έτος:

1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ Γ ΤΑΞΗ. Υπεύθυνη δασκάλα: Καρακάση Μαρία Σχολικό Έτος: 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ Γ ΤΑΞΗ Υπεύθυνη δασκάλα: Καρακάση Μαρία Σχολικό Έτος: 2013-2014 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τη φύση, να γνωρίσουν την ελιά, την ιστορία και τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ ;

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ ; ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ορισμός: Είναι η διαδικασία με την οποία επαναχρησιμοποιείται εν μέρει ή ολικά οτιδήποτε αποτελεί έμμεσα ή άμεσα αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και το οποίο στην μορφή που είναι δεν

Διαβάστε περισσότερα

Τσίπουρο Η πρώτη ύλη.

Τσίπουρο Η πρώτη ύλη. Ένα παραμύθι Η ιστορία του τσίπουρου είναι ένα παραμύθι. Ένα λαϊκό παραμύθι που άντεξε στο χρόνο και έφτασε μέχρι τις μέρες μας από στόμα σε στόμα. Κανένας δε ξέρει ποιος πρώτος το έφτιαξε, κανένας δεν

Διαβάστε περισσότερα

Η λέξη λικέρ, προέρχεται από την λατινική λέξη liquifacere που σημαίνει διαλύω. Στην αρχαιότητα, τα χρησιμοποιούσαν ως φαρμακευτικά και αντιμετώπιζαν

Η λέξη λικέρ, προέρχεται από την λατινική λέξη liquifacere που σημαίνει διαλύω. Στην αρχαιότητα, τα χρησιμοποιούσαν ως φαρμακευτικά και αντιμετώπιζαν Η λέξη λικέρ, προέρχεται από την λατινική λέξη liquifacere που σημαίνει διαλύω. Στην αρχαιότητα, τα χρησιμοποιούσαν ως φαρμακευτικά και αντιμετώπιζαν ασθένειες όπως η μαλάρια (ελονοσία), οι στομαχικές

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt

ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ UÇURTMA Orkun Bozkurt - Ι - Αυτός είναι ένας ανάπηρος πριν όμως ήταν άνθρωπος. Κάθε παιδί, σαν ένας άνθρωπος. έρχεται, καθώς κάθε παιδί γεννιέται. Πήρε φροντίδα απ τη μητέρα του, ανάμεσα σε ήχους

Διαβάστε περισσότερα

Κυψέλη - το σπίτι της μέλισσας

Κυψέλη - το σπίτι της μέλισσας Κυψέλη - το σπίτι της μέλισσας Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ του ΣΠΥΡΟΥ ΣΚΑΡΕΑ, Γεωπόνου-Εντομολόγου Όλοι μας έχουμε δει μέλισσες να πετούν από λουλούδι σε λουλούδι. Όλοι μας έχουμε απολαύσει το μέλι,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ ΒΑΡΕΛΑΣ ΕΥΘΥΜΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΙΜΙΛΙΑ

ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ ΒΑΡΕΛΑΣ ΕΥΘΥΜΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΙΜΙΛΙΑ ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ Ο αγωγιάτης ήταν ένας επαγγελματίας που έκανε μεταφορές με ένα φορτηγό ζώο (κάρο, άμαξα). Αυτοί μετέφεραν εμπορεύματα και διακινούσαν τους ταξιδιώτες με δυο άλογα και συχνότερα με μουλάρια. Ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα.

Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα. Το Τριώδιο ή αλλιώς Αποκριά είναι μια περίοδος 3 εβδομάδων που γιορτάζουμε κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή του Πάσχα. Το Τριώδιο το τοποθετούμε χρονικά ως εξής: Πάσχα Τριώδιο ή Αποκριά Σαρακοστή Η λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Τάξη: Γ. Τμήμα: 2ο. Υπεύθυνη τμήματος : ΑΝΕΣΤΗ ΑΣΗΜΙΝΑ. Εκθέσεις μαθητών.. ΜΑΘΗΤΗΣ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ.

Τάξη: Γ. Τμήμα: 2ο. Υπεύθυνη τμήματος : ΑΝΕΣΤΗ ΑΣΗΜΙΝΑ. Εκθέσεις μαθητών.. ΜΑΘΗΤΗΣ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Τάξη: Γ Τμήμα: 2ο Υπεύθυνη τμήματος : ΑΝΕΣΤΗ ΑΣΗΜΙΝΑ. Εκθέσεις μαθητών.. ΜΑΘΗΤΗΣ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Θέμα :Τι θέλω να αλλάξει στον κόσμο το 2011. Το έτος 2010 έγιναν πολλές καταστροφές στον κόσμο.

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ.

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Ομάδα κατασκευών του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Η ομάδα κατασκευών και χειροτεχνίας λειτουργεί φέτος για 4 η συνεχόμενη χρονιά και έρχεται να μας συμπαρασύρει στην τροχιά της δημιουργίας και στη χαρά που

Διαβάστε περισσότερα

Ένας «χάρτης» από λέξεις. ο αγρότης. είναι. μας προσφέρουν πρoϊόντα. που ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ. που. μας προσφέρουν υπηρεσίες ...

Ένας «χάρτης» από λέξεις. ο αγρότης. είναι. μας προσφέρουν πρoϊόντα. που ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ. που. μας προσφέρουν υπηρεσίες ... 089-0_ENOTHTA4 6/3/03 0:4 πμ Page 89 ENOTHTA 4 ENOTHTA 4 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ (Οικονομία και Επαγγέλματα) Ένας «χάρτης» από λέξεις ο αγρότης...... είναι μας προσφέρουν πρoϊόντα που ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΥΣΗ - ΑΝΔΡΕΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΥΣΗ - ΑΝΔΡΕΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Πότε δύο ποσά λέγονται ανάλογα; Ποια είναι η σχέση που συνδέει δύο ανάλογα ποσά x, y; Τι είναι ο συντελεστής αναλογίας; Πάνω σε τι σχήµα βρίσκονται τα ζεύγη (x, y) για δύο ανάλογα ποσά x, y; Πότε δύο ποσά

Διαβάστε περισσότερα

Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα. Παπαχαραλάμπους steliosparliaros.gr!

Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα. Παπαχαραλάμπους steliosparliaros.gr! Χριστουγεννιάτικο χωριό βήμα βήμα, από την Εβίτα Παπαχαραλάμπους και το steliosparliaros.gr! Ώρα για χειροτεχνία με ένα χιονισμένο χριστουγεννιάτικο χωριό από μπισκότα και γλάσο! Η Εβίτα Παπαχαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά για την ζύμη. 230 γρ. αλεύρι για πίτες. ½ κ.γ αλάτι. ½ κ.γ ζάχαρη. 30 γρ. βούτυρο σε κύβους. 30 γρ. ηλιέλαιο. 110 γρ. περίπου χλιαρό νερό

Υλικά για την ζύμη. 230 γρ. αλεύρι για πίτες. ½ κ.γ αλάτι. ½ κ.γ ζάχαρη. 30 γρ. βούτυρο σε κύβους. 30 γρ. ηλιέλαιο. 110 γρ. περίπου χλιαρό νερό Μπουγάτσα σοκολάτας Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να μην λατρεύει την Μπουγάτσα ή να μη έχει φάει έστω μια φορά. Εμένα μου αρέσει πολύ και κάποιες φορές, όταν πάω Θεσσαλονίκη, χαζεύω σε μαγαζιά αυτούς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΣΤΗΡΙ, ΤΑΨΙ. Έβαζαν πάνω τα καρβέλια να φουσκώσουν.

ΠΛΑΣΤΗΡΙ, ΤΑΨΙ. Έβαζαν πάνω τα καρβέλια να φουσκώσουν. ΣΚΑΦΙΔΙ Το χρησιμοποιούσαν για να κάνουν το ζυμάρι. Έπρεπε εκεί να ετοιμάσουν το αλεύρι, να αναπιαστεί το προζύμι και να γίνει ο ζυμωτός, δηλαδή το ζυμάρι. Μετά το τέλος του ζυμωτού η σκάφη πλενόταν και

Διαβάστε περισσότερα

Παλιά επαγγέλματα ζωντανέψτε!!!

Παλιά επαγγέλματα ζωντανέψτε!!! ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Τίτλος προγράμματος: Παλιά επαγγέλματα ζωντανέψτε!!! Τάξη: B Εκπαιδευτικός: Βασιλική Αντωνογιάννη Σχολικό έτος: 2014-15 Σύνολο μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα

Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα Στην Κέρκυρα, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες, πήλινα δοχεία στους δρόμους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ: εξιότητες κοψίματος Σβούρες ΤΑΞΗ: Α-Β

ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ: εξιότητες κοψίματος Σβούρες ΤΑΞΗ: Α-Β ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ: εξιότητες κοψίματος Σβούρες ΤΑΞΗ: Α-Β ΗΜ/ΝΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Σεπτέμβριος Αφόρμηση: ίνω στα παιδιά σε χαρτόνι φωτοτυπημένη μια σβούρα και τους

Διαβάστε περισσότερα

Γρίφος 1 ος Ένας έχει μια νταμιτζάνα με 20 λίτρα κρασί και θέλει να δώσει σε φίλο του 1 λίτρο. Πώς μπορεί να το μετρήσει, χωρίς καθόλου απ' το κρασί να πάει χαμένο, αν διαθέτει μόνο ένα δοχείο των 5 λίτρων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣ 1 ΣΧΟΛΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΔΙΔΑΣΚOΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΧΟΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τοιχοποιία Ι Επισκευές

Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τοιχοποιία Ι Επισκευές Τα κατεστραμμένα ή φθαρμένα μέρη της τοιχοποιίας επισκευάζονται ακολουθώντας τις παραδοσιακές τεχνικές. Ο τεχνίτης πριν ξεκινήσει πρέπει να έχει έτοιμα τα απαιτούμενα υλικά: πέτρες

Διαβάστε περισσότερα

Α Λυκείου, Λυκειακές Τάξεις Άγρας. Τα παραδοσιακά προϊόντα των χωριών μας, Άγρας και Μεσοτόπου.

Α Λυκείου, Λυκειακές Τάξεις Άγρας. Τα παραδοσιακά προϊόντα των χωριών μας, Άγρας και Μεσοτόπου. Α Λυκείου, Λυκειακές Τάξεις Άγρας Τα παραδοσιακά προϊόντα των χωριών μας, Άγρας και Μεσοτόπου. Οι μαθητές της Α Λυκείου των Λυκειακών Τάξεων του Γυμνασίου της Άγρας, αποφασίσαμε, στα πλαίσια των περιβαλλοντικών

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα M A R K E T I N G R E S E A R C H S E R V I C E S Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Online Έρευνας για τα Χριστούγεννα Δεκέμβριος 2010 Εισαγωγή Φέτος, είπαμε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα με μια έρευνα που αφορά

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός Παραδοσιακών Επαγγελμάτων

Οδηγός Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Πρόγραμμα: Νέα Γενιά σε Δράση Δράση 1.2: Πρωτοβουλίες Νέων Τίτλος σχεδίου: Διατήρηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς Οδηγός Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Άτυπη Ομάδα: Ομάδα Διάσωσης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Το σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

Ανάποδο προφιτερόλ, από τον Ακη και το akispetretzikis.com!

Ανάποδο προφιτερόλ, από τον Ακη και το akispetretzikis.com! Ανάποδο προφιτερόλ, από τον Ακη και το akispetretzikis.com! Aνάποδο προφιτερόλ ή αλλιώς Paris-Brest! Το γλυκό αυτό φτιάχτηκε για πρώτη φορά το 1910 για να τιμήσουν τον αγώνα ποδηλάτου Παρίσι Brest Παρίσι

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα αρχείου: ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ Κατάλογος: C:\1 DATA\AA-SYLLOGOS\Κ Ε Ι Μ Ε Ν Α\ΚΕΙΜΕΝΑ WORD\ΠΑΤΣΑΣ Πρότυπο: C:\Users\Θεοφιλος

Όνομα αρχείου: ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ Κατάλογος: C:\1 DATA\AA-SYLLOGOS\Κ Ε Ι Μ Ε Ν Α\ΚΕΙΜΕΝΑ WORD\ΠΑΤΣΑΣ Πρότυπο: C:\Users\Θεοφιλος Αργαλειός Tα παλιά χρόνια στο χωριό µας οι γυναίκες εκτός των άλλων εργασιών τους ασχολούνταν µε την ύφανση. Το πιο απαραίτητο και το πιο πολύτιµο εργαλείο για την κάθε οικογένεια εκείνα τα χρόνια ήτανε

Διαβάστε περισσότερα

Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας

Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας Συνάντηση με την παράδοση στο σχολείο μας Την ημέρα της παράδοσης υπήρχαν πολύ ωραία πράγματα στο σχολείο μας. Είδαμε στο μουσείο βούρκες, παλιά σίδερα, κατσαρόλες, καπνιστήρια και άλλα. Μερικές κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΙΑΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ - ΚΟΥΤΙ v.2b. οδηγίες κατασκευής και χρήσης parathirofyllo@riseup.net

ΗΛΙΑΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ - ΚΟΥΤΙ v.2b. οδηγίες κατασκευής και χρήσης parathirofyllo@riseup.net ΗΛΙΑΚΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ - ΚΟΥΤΙ v.2b οδηγίες κατασκευής και χρήσης parathirofyllo@riseup.net ΥΛΙΚΑ 4 κομμάτια κόντρα-πλακέ Αν βρείτε πάχους 8mm χρησιμοποιείστε αυτές τις διαστάσεις: 37 Χ 50 εκ (βάση) 37 X 45 εκ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου

Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου Γράφουν τα παιδιά της Β 1 Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου 2018-2019 Τίτλος: Η κυρά-κακή και τα κακά της λόγια. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν η κυρα-κακή. Ήταν γιαγιά και ζούσε σε ένα χωριό. Τη λέγανε κυρα-κακή

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 02 Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ

Διαβάστε περισσότερα

Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με:

Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με: Στην κατασκήνωση του 2008 ασχοληθήκαμε με: Γλυκίσματα από μαύρη ζάχαρη για το τσάι μας Βαζάκια για ρεσό Καλοκαιρινά σουβέρ από φελό και σκοινί Αρωματικά μαξιλαράκια 1. Βαζάκια για ρεσό Οι κατασκηνωτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14. «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr

ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14. «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14 «Ο μικρός βλάκας» (Τραγάκι Ζακύνθου - Επτάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #14 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Β1 1 Επίπεδο Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 40 λεπτά Ερώτημα 1 (6 μονάδες) Διαβάζετε σ ένα περιοδικό οδηγίες για να μάθουν σωστά τα παιδιά σας σκι. Το περιοδικό όμως είναι παλιό κι έτσι βλέπετε καθαρά μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Χριστουγεννιάτικα στολίδια από ανακυκλώσιμα υλικά!

Χριστουγεννιάτικα στολίδια από ανακυκλώσιμα υλικά! Χριστουγεννιάτικα στολίδια από ανακυκλώσιμα υλικά! Αυτές τις γιορτές βλέπουμε τη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση με πολλή δημιουργικότητα και λιγότερα έξοδα! Το Sofan Handmade και η ομάδα του Ftiaxto.gr μοιράζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Ε1) ΣΤΗΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Την ημέρα του γάμου μαζεύονται οι κοπέλες στο σπίτι της νύφης και την ντύνουν. Μετά η μάνα της, της πλένει τα πόδια για να

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΟΠΗΣ 5. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΟΠΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΟΠΗΣ 5. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΟΠΗΣ 5. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΟΠΗΣ 5.1 Γενικά Τα συνηθισμένα κοπτικά εργαλεία του χεριού, που μεταχειριζόμαστε για να κατεργασθούμε ένα μεταλλικό κομμάτι, είναι τα εξής: Κοπίδια και ζουμπάδες, πριόνια, ψαλίδια και κόφτες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ. Αλεξανδρος Δημήτρης

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ. Αλεξανδρος Δημήτρης ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΩΝ Αλεξανδρος Δημήτρης Το Χριστόξυλο Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, από τις παραμονές των εορτών ο νοικοκύρης ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο, το πιο γερό, το πιο

Διαβάστε περισσότερα

Τούρτα προφιτερόλ από τον Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»!

Τούρτα προφιτερόλ από τον Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»! Τούρτα προφιτερόλ από τον Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»! Μια τούρτα που πραγματικά έλειπε από το συνταγολόγιο μου. Τούρτα προφιτερόλ. Αυτό το υπέροχο γλύκισμα που όλοι λατρεύουμε, τώρα

Διαβάστε περισσότερα

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους,

Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, Μια φορά κι έναν καιρό, τον πολύ παλιό καιρό, τότε που όλη η γη ήταν ένα απέραντο δάσος, ζούσε μέσα στο ξύλινο καλύβι της, στην καρδιά του δάσους, μια γριά γυναίκα. Τ όνομά της ήταν Μαραλά. Κανένας δεν

Διαβάστε περισσότερα

Από τα παιδιά της Γ τάξης του 14/θ Μειονοτικού Σχολείου Κενταύρου

Από τα παιδιά της Γ τάξης του 14/θ Μειονοτικού Σχολείου Κενταύρου Από τα παιδιά της Γ τάξης του 14/θ Μειονοτικού Σχολείου Κενταύρου Η παρούσα εκπαιδευτική δραστηριότητα υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Μαθαίνουμε Παρέα που χρηματοδοτείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα Έχουν δύο φωνές: την ενεργητική και την παθητική Ενεργητική φωνή: ω. Παθητική φωνή: -μαι. Οι καταλήξεις των ρημάτων, ω, -άβω

ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα Έχουν δύο φωνές: την ενεργητική και την παθητική Ενεργητική φωνή: ω. Παθητική φωνή: -μαι. Οι καταλήξεις των ρημάτων, ω, -άβω 1 ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου και φανερώνουν ότι κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάνει κάτι (κάποια ενέργεια), ή παθαίνει κάτι από κάποιον άλλον, ή από τον εαυτό του ή βρίσκεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ Παιδαγωγική Παρέμβαση Πρόγραμμα Αλληλοδιδασκαλίας Μαθητών Δημοτικό Σχολείο Πισκοκεφάλου : «Οι φυτικές βαφές στον χρωματισμό των ινών» Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου : «Αποστολή

Διαβάστε περισσότερα

ΖΑΧΡΑ ΙΜΠΡΑΧΗΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΖΑΣ

ΖΑΧΡΑ ΙΜΠΡΑΧΗΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΖΑΣ Θυµάσαι το παραµύθι της γιαγιάς για την 28 η Οκτωβρίου; Μάζεψε τους φίλους σου και διηγήσου το. Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας γίγαντας που ζούσε στο δικό του σπίτι. Ένα

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός»

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 «Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός» (Πόντος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #26 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε όλα τα παραμύθια

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ TΩΝ ΔΙΚΩΝ ΣΑΣ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΩΝ ΚΕΡΙΩΝ

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ TΩΝ ΔΙΚΩΝ ΣΑΣ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΩΝ ΚΕΡΙΩΝ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ TΩΝ ΔΙΚΩΝ ΣΑΣ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΩΝ ΚΕΡΙΩΝ Η κατασκευή των δικών σας χειροποίητων κεριών μπορεί να είναι ένας φθηνός και ευχάριστος τρόπος για να περάσετε τα απογεύματά σας στο σπίτι σας. Η τέχνη της

Διαβάστε περισσότερα

Brownie με διπλή κρέμα και σοκολάτα απο τoν Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»!

Brownie με διπλή κρέμα και σοκολάτα απο τoν Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»! Brownie με διπλή κρέμα και σοκολάτα απο τoν Παναγιώτη Θεοδωρίτση και τις «Συνταγές Πάνος»! Ένα απολαυστικό γλυκό. Brownie με διπλή κρέμα, πρώτη κρέμα από μους σοκολάτας, δεύτερη κρέμα βανίλιας, και τέλος

Διαβάστε περισσότερα

«Τα επαγγέλματα που χάνονται στο πέρασμα του χρόνου»

«Τα επαγγέλματα που χάνονται στο πέρασμα του χρόνου» 33 ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Τα επαγγέλματα που χάνονται στο πέρασμα του χρόνου» Υπεύθυνος προγράμματος: Θεόδωρος Θεοδωρίδης, Δάσκαλος της Ε 2 τάξης Συμμετέχουσα εκπαιδευτικός:

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

Κατερίνα Χριστόγερου. Είμαι 3 και μπορώ. Δραστηριότητες για παιδιά από 3 ετών

Κατερίνα Χριστόγερου. Είμαι 3 και μπορώ. Δραστηριότητες για παιδιά από 3 ετών Κατερίνα Χριστόγερου Είμαι 3 και μπορώ Δραστηριότητες για παιδιά από 3 ετών Περιεχόμενα Συμβουλές για γονείς και παιδαγωγούς... 7 Είμαι 3 και μπορώ!...10 Το κόκκινο...12 Το κίτρινο...13 Κόκκινο Κίτρινο...14

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ.

Ομάδα κατασκευών. του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Ομάδα κατασκευών του Συνδέσμου Νέων της Ι.Μ.Δ. Για 3 η χρονιά λειτουργεί η ομάδα κατασκευών του Συνδέσμου Νέων της Μητρόπολής μας. Πυξίδα μας η καλή συντροφιά σε τόπο αρκετά οικείο πλέον, στο «Πέρασμα»,

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο και το προαύλιο

Το σχολείο και το προαύλιο Το παλιό σχολείο Το σχολείο και το προαύλιο Το σχολείο ήταν ορθογώνιο και στη σκεπή είχε κεραμίδια. Δεν είχαν ορόφους, όπως τώρα. Οι αίθουσες ήταν μεγάλες για να χωράνε πολλά παιδιά. Το προαύλιο του παλιού

Διαβάστε περισσότερα

Τι χρειάζεσαι: Ένα πλαστικό μπουκάλι (ή ένα στενόμακρο ποτήρι), ένα μολύβι, ένα κομμάτι μονόκλωνο καλώδιο ή σύρμα, νερό, οινόπνευμα, λάδι, αλάτι.

Τι χρειάζεσαι: Ένα πλαστικό μπουκάλι (ή ένα στενόμακρο ποτήρι), ένα μολύβι, ένα κομμάτι μονόκλωνο καλώδιο ή σύρμα, νερό, οινόπνευμα, λάδι, αλάτι. ΑΝΩΣΗ Πείραμα 1: Το αυγό που κολυμπάει. Τι χρειάζεσαι: ένα βρασμένο αυγό, ένα πλατύ ποτήρι ή ένα πλαστικό μπουκάλι, ένα μαχαίρι, νερό, αλάτι, ένα κουταλάκι. Τι θα κάνεις: Αν δεν είναι εύκολο να έχεις ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟΜΗΧΑΝΗ Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ & ΣΥΝΤΑΓΗ. Κωδικός προϊόντος: /

ΦΥΛΛΟΜΗΧΑΝΗ Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ & ΣΥΝΤΑΓΗ. Κωδικός προϊόντος: / ΦΥΛΛΟΜΗΧΑΝΗ Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ & ΣΥΝΤΑΓΗ Κωδικός προϊόντος: 107-48590 / 107-48593 Ο ΗΓΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 1. Αυτή η συσκευή έχει σχεδιαστεί ΜΟΝΟ για οικιακή χρήση. Καµία ευθύνη δεν φέρει ο κατασκευαστής για βλάβη

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε:

1.1 Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε: 1 Η θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις. 1.1 Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε: 1. Τι ονομάζεται περιβάλλον; Οτιδήποτε μας περιβάλλει ονομάζεται περιβάλλον. Για παράδειγμα στο περιβάλλον ανήκουν τα

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά που χρειαζόμαστε

Υλικά που χρειαζόμαστε Θέρμανση νερού σε ηλιακό συλλέκτη και κατασκευή ενός ηλιακού θερμοσίφωνα Η Ελλάδα έχει περίπου το 1/4 των ηλιακών θερμοσιφώνων από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το διαπιστώνουμε εύκολα αν κοιτάξουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΧΟΪΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού

Ερωτηματολόγιο Προγράμματος Ασφαλώς Κυκλοφορώ (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς Κυκλοφορώ" (αρχικό ερωτηματολόγιο) Για μαθητές Δ - Ε - ΣΤ Δημοτικού Tάξη & Τμήμα:... Σχολείο:... Ημερομηνία:.../.../200... Όνομα:... Ερωτηματολόγιο Προγράμματος "Ασφαλώς

Διαβάστε περισσότερα

CONGRATULATIONS! Είσαι έτοιμη να γίνεις... to become a Ballerina!

CONGRATULATIONS! Είσαι έτοιμη να γίνεις... to become a Ballerina! CONGRATULATIONS! Είσαι έτοιμη να γίνεις... You are μπαλαρίνα; now ready to become a Ballerina! Περιεχόμενα 3 Πώς να γίνεις μπαλαρίνα 4 Ο κόσμος του μπαλέτου 6 Η καλύτερη φίλη μιας μπαλαρίνας 8 Υπέροχη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Με θέμα τα απορρυπαντικά. Τίτλος της έρευνας : «Ποιο απορρυπαντικό καθαρίζει καλύτερα τους λεκέδες σε χρονικό διάστημα πέντε λεπτών;» ΟΜΑΔΑ Βιτζηλαίος Γεώργιος

Διαβάστε περισσότερα

Αυήγηση της Οσρανίας Καλύβα στην Ειρήνη Κατσαρού

Αυήγηση της Οσρανίας Καλύβα στην Ειρήνη Κατσαρού Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας χωριάτης κι ήτανε φτωχός. Είχε ένα γάιδαρο και λίγα τάλαρα. Εσκέφτηκε τότε να βάλει τα τάλαρα στην ουρά του γαϊδάρου και να πάει να τον πουλήσει στο παζάρι στην πόλη. Έτσι

Διαβάστε περισσότερα

9 Η 11 Η Η Ο Ο

9 Η 11 Η Η Ο Ο Περιεχόμενα Το βενζινάδικο... 9 Η βαλβίδα... 11 Η απόδραση.... 12 Τα μαγικά κουρελάκια... 13 Τα τραμόπαιδα... 14 Η μέδουσα.... 15 Μπέργκερ............................. 16 Πάρτι γενεθλίων... 18 Όλα τα ατίθασα

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση. Τα χαρτιά, τα γυαλιά, τα μέταλλα, δεν είναι σκουπίδια. Γιατί ανακυκλώνουμε;

Ανακύκλωση. Τα χαρτιά, τα γυαλιά, τα μέταλλα, δεν είναι σκουπίδια. Γιατί ανακυκλώνουμε; Ανακύκλωση Τα χαρτιά, τα γυαλιά, τα μέταλλα, δεν είναι σκουπίδια Είναι πρώτη ύλη και ενέργεια. Είναι η διαλογή τους προστασία για το περιβάλλον. Εσύ συμμετέχεις στην ανακύκλωση; Γιατί ανακυκλώνουμε; Γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέρνο τραπεζάκι από οξιά

Μοντέρνο τραπεζάκι από οξιά Μοντέρνο τραπεζάκι από οξιά Μικρό αριστούργημα Τραπεζάκι από οξιά Σε αυτή την εργασία διαχωρίζεται η ήρα από το σιτάρι. Επειδή το μικρό τραπεζάκι έχει πολύ μεγάλες απαιτήσεις. 1 Εισαγωγή Τώρα θα φανεί,

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδια. 2. Το σπίτι

Παιχνίδια. 2. Το σπίτι Παιχνίδια 1. Τα καπέλα Οδηγίες: Τα παιδιά σχεδιάζουν διάφορα καπέλα και γράφουν τα πρόσωπα που τα φοράνε στην πραγματικότητα. Στη συνέχεια ένα παιδί προσποιείται ότι φοράει ένα καπέλο και μιμείται κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΜΑΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ 11ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ Α ΤΑΞΗ 2014-2015 Το κυνήγι του χαμένου θησαυρού Τα παιδιά χωρίζονται σε 3 ή 4 ομάδες. Ο αρχηγός κρύβει κάποιον θησαυρό. Όλες οι ομάδες διαβάζουν

Διαβάστε περισσότερα

Τροχήλατο καρότσι κουζίνας

Τροχήλατο καρότσι κουζίνας Τροχήλατο καρότσι κουζίνας Τροχήλατος βοηθός Τροχήλατο καρότσι κουζίνας Ευτελώς πρακτικό: Ένα τέτοιο καρότσι είναι πάντοτε εκεί, όπου ακριβώς χρειάζεται, και προσφέρει πολύ χώρο για το ένα και το άλλο

Διαβάστε περισσότερα

1 Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης «Μανόλης Ανδρόνικος» Διαγωνισμός Γρίφων Μάιος 2012

1 Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης «Μανόλης Ανδρόνικος» Διαγωνισμός Γρίφων Μάιος 2012 ο 1 Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης «Μανόλης Ανδρόνικος» Διαγωνισμός Γρίφων Μάιος 2012 Γρίφος 1 ος Ένας έχει μια νταμιτζάνα με 20 λίτρα κρασί και θέλει να δώσει σε φίλο του 1 λίτρο. Πώς μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Το σχολείο μας είναι σχετικά παλιό. Βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο Γερίου, απέναντι από το Δημαρχείο Γερίου. Έχει χτιστεί το 1976 και αποτελείται

Το σχολείο μας είναι σχετικά παλιό. Βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο Γερίου, απέναντι από το Δημαρχείο Γερίου. Έχει χτιστεί το 1976 και αποτελείται Το σχολείο μας είναι σχετικά παλιό. Βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο Γερίου, απέναντι από το Δημαρχείο Γερίου. Έχει χτιστεί το 1976 και αποτελείται από δώδεκα αίθουσες διδασκαλίας, τέσσερις ειδικές αίθουσες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ 12 o Δημ. Σχ. Αθηνών Τάξη Δ 7/4/2014 ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ Α. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 1. 2. Συμπληρώνω τα κενά με Παρακείμενο ή Υπερσυντέλικο: Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι... (αναπτύσσω)

Διαβάστε περισσότερα

Αμερικάνικη κολοκυθόπιτα, από την Δήμητρα και τον Λευτέρη του Foodstates.gr!

Αμερικάνικη κολοκυθόπιτα, από την Δήμητρα και τον Λευτέρη του Foodstates.gr! Αμερικάνικη κολοκυθόπιτα, από την Δήμητρα και τον Λευτέρη του Foodstates.gr! Όλοι μας γνωρίζουμε το πάθος των Αμερικάνων για την κολοκύθα! Ειδικά τα τελευταία χρόνια που το Halloween εμφανίζεται και γιορτάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Μια μέρα στη ζωή μιας καλαθοποιού

Μια μέρα στη ζωή μιας καλαθοποιού Μια μέρα στη ζωή μιας καλαθοποιού Γεια σας, ονομάζομαι Χέλεν. Είμαι εργάτρια σε πρεμνοφυές δάσος και καλαθοποιός. Τα πρεμνοφυή δάση γεννιούνται από αραβλαστήματα και δίνουν ξύλο μικρών διαστάσεων. Το ξύλο

Διαβάστε περισσότερα

Αγκινάρες. Μουσακάς με αγκινάρες. ΥΛΙΚΑ (για 6 άτομα)

Αγκινάρες. Μουσακάς με αγκινάρες. ΥΛΙΚΑ (για 6 άτομα) Αγκινάρες Πλούσιες σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και ίνες. Έχουν την ιδιότητα να ρυθμίζουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και να μειώνουν τα τριγλυκερίδια. Οι διουρητικές της ιδιότητες βοηθούν στην αποτοξίνωση.

Διαβάστε περισσότερα

Η θαυμαστή κοινωνία των μελισσών

Η θαυμαστή κοινωνία των μελισσών Η θαυμαστή κοινωνία των μελισσών Οι Έλληνες ανέκαθεν ήταν στενά δεμένοι με τον κόσμο των μελισσών. Ο πρώτος που ασχολήθηκε επιστημονικά με αυτές 300 χρόνια π.χ., ήταν ο Αριστοτέλης. Την εποχή εκείνη, ο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ. Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ. Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ Μαύρα, σαν τον έβενο, μαλλιά Στη γιαγιά Φωτούλα, που δεν πρόλαβε να το διαβάσει, γιατί έφυγε ξαφνικά για τη γειτονιά των αγγέλων. Και στον παππού Γιώργο, που την υποδέχτηκε εκεί ψηλά,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ 1. Να βρεθεί η τιµή (α) 657 + 1638 + 68 (β) 5983 696 + 45 98 =... (1 µονάδα) =.... 2. Να βρεθεί η τιµή (α) 615,87 + 9,4 + 54,544 (β) 334,4 56,76

Διαβάστε περισσότερα

Διάλογος 1: Πρόγευμα και ψώνια Διάλογος 2: Λιχουδιές και κεράσματα Διάλογος 3: Επίσκεψη στο εστιατόριο Διάλογος 4: Βοήθεια στο φαγητό, σερβίρισμα

Διάλογος 1: Πρόγευμα και ψώνια Διάλογος 2: Λιχουδιές και κεράσματα Διάλογος 3: Επίσκεψη στο εστιατόριο Διάλογος 4: Βοήθεια στο φαγητό, σερβίρισμα Ενότητα 3 - Σελίδα 1 Διάλογος 1: Πρόγευμα και ψώνια Διάλογος 2: Λιχουδιές και κεράσματα Διάλογος 3: Επίσκεψη στο εστιατόριο Διάλογος 4: Βοήθεια στο φαγητό, σερβίρισμα Διάλογος 5: εύματα 2 Α2 Α2 Β1 Β1 Διάλογος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 2 (ΕΝΟΤΗΤΕΣ: ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΡΙΒΗ - ΠΙΕΣΗ ΥΔΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ) ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΚΟΥΜΙΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ Α: ΔΥΝΑΜΕΙΣ - ΤΡΙΒΗ ΠΕΙΡΑΜΑ 1: Νομός του Hooke Υλικά: Ορθοστάτη και σφιγκτήρα,

Διαβάστε περισσότερα

Πίτα χωριάτικη με κιμά, μελιτζάνα και πράσο

Πίτα χωριάτικη με κιμά, μελιτζάνα και πράσο Πίτες Πίτα χωριάτικη με κιμά, μελιτζάνα και πράσο Υλικά (για 20 άτομα) Γέμιση ½ κιλό κιμά μοσχαρίσιο και χοιρινό ανάμεικτο 300 γρ μελιτζάνες 200 γρ πράσα αλάτι, πιπέρι, ρίγανη Ζύμη 800 γρ αλεύρι για όλες

Διαβάστε περισσότερα