Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Εγκληματικότητα και την. Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και Εξαρτησιογόνων Ουσιών για τα θέματα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Εγκληματικότητα και την. Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και Εξαρτησιογόνων Ουσιών για τα θέματα"

Transcript

1 Έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Εγκληματικότητα και την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και Εξαρτησιογόνων Ουσιών για τα θέματα «Ο συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών και των εθελοντικών οργανώσεων για προστασία των μαθητών στα σχολεία από το κάπνισμα σε συνδυασμό με τα ναρκωτικά και τις εξαρτησιογόνες ουσίες» και «Ενημέρωση για τις νόμιμες ουσίες εξάρτησης, κάπνισμα και αλκοόλ και την κατανάλωση αλκοόλ ακόμη και σε παιδικές ηλικίες». Παρόντες: Γιαννάκης Θωμά, πρόεδρος Πανίκκος Σταυριανός Στέλλα Μισιαούλη Δημητρίου Στέλλα Κυριακίδου Τάσος Μητσόπουλος Ανδρέας Αγγελίδης Στέλιος Ιερωνυμίδης Ρούλα Μαυρονικόλα Ιωνάς Νικολάου Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή για την Εγκληματικότητα και την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και Εξαρτησιογόνων Ουσιών μελέτησε τα υπό αναφορά θέματα, που ενέγραψαν οι βουλευτές κ. Γιαννάκης Θωμά, το πρώτο θέμα, και οι κ. Τάσος Μητσόπουλος, Ιωνάς Νικολάου και Σωκράτης Χάσικος, το δεύτερο θέμα, σε μεγάλο αριθμό συνεδριάσεών της, που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα μεταξύ 25 Φεβρουαρίου 2009 και 6 Απριλίου Στις συνεδρίες αυτές κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής και κατέθεσαν τις απόψεις τους εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, του Υπουργείου Υγείας, της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ) της αστυνομίας, του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, της Συντονιστικής Επιτροπής Συνδέσμων Γονέων Ιδιωτικών Σχολείων, του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου

2 2 Κύπρου (ΑΣΚ), του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά Κύπρου (ΕΚΤΕΠΝ), του Παγκύπριου Αντιναρκωτικού Συνδέσμου, του Συνδέσμου Συγγενών και Φίλων Εξαρτημένων Ατόμων Κύπρου και των μαθητικών συμβουλίων του Grammar School και του English School. Παρ όλο που κλήθηκαν, δεν παρευρέθηκαν στις συνεδρίες αυτές εκπρόσωποι των μαθητικών συμβουλίων του GC School of Careers και της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ). Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εισάγοντας το πρώτο υπό αναφορά θέμα ο εισηγητής του και πρόεδρος της επιτροπής βουλευτής κ. Γιαννάκης Θωμά έκανε αναφορά στη μάστιγα των ναρκωτικών και στην ταχεία εξάπλωσή τους, ένα φαινόμενο που παρατηρείται έντονα τα τελευταία χρόνια, προσθέτοντας ότι κανένα μέτρο δεν μπορεί να προχωρήσει, αν δεν υπάρξει συνεργασία μεταξύ της κάθε οικογένειας, των μαθητών και των σχολείων. Ο ίδιος τόνισε περαιτέρω ότι το κάπνισμα είναι πλέον διαδεδομένο σε νεαρές ηλικίες και αυτό αποτελεί τον προθάλαμο των ναρκωτικών. Παρατήρησε δε ότι περισσότερα άτομα πεθαίνουν από το κάπνισμα παρά από τα ναρκωτικά. Ο πρόεδρος της επιτροπής τέλος εξέφρασε την ελπίδα πως ο συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών και των εθελοντικών οργανώσεων θα επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον. Εισάγοντας το δεύτερο υπό αναφορά θέμα οι δύο εκ των εισηγητών του βουλευτές και μέλη της επιτροπής κ. Τάσος Μητσόπουλος και Ιωνάς Νικολάου επεσήμαναν ότι οι νόμιμες ουσίες εξάρτησης αποτελούν τον προθάλαμο της μετάβασης στις παράνομες ουσίες εξάρτησης και τόνισαν πως γίνεται κατάχρηση του καπνίσματος και από ενήλικες, οι οποίοι καπνίζουν και ενώπιον εφήβων μη καπνιστών. Οι ίδιοι εισηγητές πληροφόρησαν την επιτροπή για τη μελέτη του Ινστιτούτου Χάρβαρντ στην Κύπρο, η οποία κατέδειξε ότι οι νέοι στην Κύπρο καπνίζουν περισσότερο συγκριτικά με νέους που προέρχονται από γειτονικές χώρες. Περαιτέρω, οι ίδιοι τόνισαν ότι είναι ανησυχητικό

3 3 πως στην πλειοψηφία των δυστυχημάτων η αιτία είναι η υπερκατανάλωση αλκοόλ σε συνδυασμό με χάπια και παρέθεσαν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η κατανάλωση αλκοόλ ευθύνεται για διάφορα φαινόμενα παραβατικότητας, όπως είναι η κακοποίηση μικρών παιδιών, και ότι μεγάλο ποσοστό της ανδρικής θνησιμότητας οφείλεται στην κατανάλωση αλκοόλ. Στη συνέχεια, οι ίδιοι υπογράμμισαν ότι ο βαθμός ενημέρωσης από τους αρμόδιους φορείς προς τους μαθητές σχετικά με τις συνέπειες της χρήσης ουσιών εξάρτησης δεν είναι ικανοποιητικός, πολλές κοινότητες αποσύρθηκαν από σχετικά προγράμματα της τοπικής αυτοδιοίκησης και γενικά τα μέτρα που έχουν ήδη εφαρμοστεί δεν απέδωσαν την αναμενόμενη, αναγκαία αποτελεσματικότητα. Οι εν λόγω εισηγητές πρόσθεσαν συναφώς ότι, σύμφωνα με δηλώσεις του Αρχηγού Αστυνομίας, παραβιάζεται ο νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος και πρέπει να μελετηθούν όλοι οι λόγοι που συμβάλλουν στο φαινόμενο αυτό, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα από τους αρμόδιους φορείς για την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής. Τέλος, οι ίδιοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε σχετική έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας τονίζεται ότι μόνο το 35% των σχετικών μέτρων που έχουν παρθεί για το όλο ζήτημα είναι αποτελεσματικά. Β. ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ 1. Εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού α. Διάφοροι διεθνείς οργανισμοί, όπως είναι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση, συμφωνούν ότι η αγωγή υγείας αποτελεί την πιο ενδεδειγμένη μέθοδο για την πρόληψη των προβλημάτων υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Γι αυτό το λόγο το υπουργείο προωθεί αυτές τις δράσεις, οι οποίες συμβάλλουν στην ποιοτική

4 4 αναβάθμιση της εκπαίδευσης. Αναφέρθηκε δε ενδεικτικά ότι το 2008 έχουν διεξαχθεί εκατόν πενήντα τέτοιες δραστηριότητες. β. Το υπουργείο έχει αναπτύξει μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο στα πλαίσια της προσπάθειας πρόληψης και καταπολέμησης της χρήσης νόμιμων και παράνομων ουσιών εξάρτησης. γ. Το υπουργείο ζήτησε, με σχετική εγκύκλιο, από τις σχολικές μονάδες να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν σχέδιο δράσης αγωγής υγείας το οποίο θα πρέπει να είναι αποδεκτό από τους μαθητές και το προσωπικό του σχολείου, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες του σχολείου και να αξιοποιεί ευκαιρίες συνεργασίας με τους γονείς, την κοινότητα και άλλους φορείς. δ. Το υπουργείο επιχορηγεί τις δράσεις αγωγής υγείας που αναπτύσσονται από τις σχολικές μονάδες, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων, όπως είναι η καλλιέργεια προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, δεξιοτήτων διαχείρισης των συναισθημάτων, η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και η βελτίωση του ψυχοκοινωνικού κλίματος του σχολείου. ε. Σε συνεργασία με εκπαιδευτές και εμπειρογνώμονες του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής των Αθηνών, καθώς και άλλων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών, οργανώνονται σε συστηματική βάση επιμορφώσεις εκπαιδευτικών. στ. Από την πλευρά του, το υπουργείο παρέχει την αναγκαία στήριξη προς τα σχολεία για την ανάπτυξη και εφαρμογή των προγραμμάτων αγωγής υγείας.

5 5 ζ. Έχει τεθεί σε λειτουργία πρωτόκολλο που διασφαλίζει την παραπομπή των μαθητών που είναι χρήστες ουσιών εξάρτησης στα θεραπευτικά κέντρα και παράλληλα το υπουργείο προτίθεται να εκπονήσει έρευνα για τις παραπομπές μαθητών που είναι χρήστες ουσιών εξάρτησης προς τα θεραπευτικά κέντρα. Για απάμβλυνση του φαινομένου πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στους παράγοντες κινδύνου, όπως είναι οι σχέσεις με την οικογένεια και η σχολική αποτυχία. Περαιτέρω, το υπουργείο θα καταβάλει προσπάθεια για καλύτερη συνεργασία με τους γονείς των παιδιών που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία. η. Για το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού η εμπλοκή των γονέων είναι βασική αρχή και προαπαιτούμενο. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν καταρτιστεί σχέδια δράσης αγωγής υγείας, με τη συμμετοχή μελών των συνδέσμων γονέων, ενώ θα γίνουν και ειδικές συναντήσεις με τους συνδέσμους γονέων. Ακόμη, το υπουργείο βλέπει με θετικό μάτι την εισήγηση που έγινε προς αυτό για κοινή εκπαίδευση γονέων και παιδιών σε μαθήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών. θ. Η Συντονιστική Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας (ΣΕΑΥΠ) έχει καταθέσει τις προτάσεις της προς το υπουργείο σχετικά με την εισαγωγή του μαθήματος της αγωγής υγείας στα αναλυτικά προγράμματα. Στο παρόν στάδιο η αγωγή υγείας διδάσκεται στους δασκάλους. ι. Η αξιολόγηση δράσεων είναι πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα και γίνεται αξιολόγηση βάσει των βασικών αρχών ανάπτυξης προγραμμάτων.

6 6 ια. Τα αποτελέσματα από την έρευνα ESPAD για την Κύπρο κρίνονται ως θετικά. ιβ. Το πρόγραμμα Μέντωρ, καθώς και άλλα προγράμματα του υπουργείου έχουν λάβει θετικές αξιολογήσεις. ιγ. Η εφαρμογή των προγραμμάτων και δράσεων του υπουργείου βασίζεται, ως προς τα χαρακτηριστικά της, στα στοιχεία εκείνα τα οποία κατ επανάληψη αποδείχθηκαν να σχετίζονται με την επιτυχία ενός προγράμματος. Αυτά είναι η ολιστική προσέγγιση, η ενεργός συμμετοχή, η προσωπική και κοινωνική ενδυνάμωση του ατόμου, η συνεργασία με την κοινότητα και η συνοχή των δράσεων αγωγής υγείας στο δομικό σύστημα του σχολείου. ιδ. Στο υπουργείο λειτουργεί Γραφείο Αγωγής Υγείας για στήριξη των μαθητών των σχολείων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Σκοπός των προγραμμάτων αγωγής υγείας είναι η προάσπιση, η βελτίωση και η προαγωγή της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας των μαθητών/μαθητριών αφενός μεν με την ενδυνάμωση της προσωπικότητάς τους αφετέρου δε με την αναβάθμιση του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντός τους. Η αγωγή υγείας αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη προληπτική προσέγγιση στο χώρο της εκπαίδευσης στην προσπάθεια αντιμετώπισης προβλημάτων που αφορούν στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην αντικοινωνική συμπεριφορά, στην παραβατικότητα, στο κάπνισμα, στο αλκοόλ, στα ναρκωτικά, στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, στην παχυσαρκία, στην οδική ασφάλεια και στο ρατσισμό.

7 7 ιε. Ανάμεσα στο υπουργείο και στο ΑΣΚ υπάρχει συντονισμός και καλή συνεργασία. ιστ. Υπάρχει πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση της χρήσης των ναρκωτικών και το υπουργείο συνεργάζεται με διάφορους φορείς, διοργανώνει σεμινάρια και προβάλλει σχετικό φιλμάκι στους μαθητές. Με τη νέα σχολική χρονιά θα εκπαιδευτούν καθηγητές της Γ Γυμνασίου και Γ Λυκείου. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, το παιδί πρέπει να δεχθεί από μόνο του να ενταχθεί στα προγράμματα Προμηθέας και Περσέας. Παράλληλα, θα πρέπει να ενημερωθούν σχετικά, αλλά και να αποδεχτούν την ένταξη του παιδιού και οι γονείς του. Εδώ παρουσιάζεται το μεγάλο πρόβλημα. ιζ. Το πρωτόκολλο παρουσιάζει ένα βασικό μειονέκτημα, επειδή πρέπει να υπογράψουν οι γονείς των μαθητών, ώστε να γίνει η παραπομπή των παιδιών αυτών στα προγράμματα, με συνέπεια και τα παιδιά να φοβούνται τις αντιδράσεις των γονιών τους. Το υπουργείο ευελπιστεί ότι με την εφαρμογή του προγράμματος FreD goes net, που είναι ψυχοεκπαιδευτικό κυρίως πρόγραμμα και δεν παρέχει μέσα θεραπείας, θα υπάρξουν καλύτερα αποτελέσματα. ιη. Τα μέτρα που λαμβάνονται στα σχολεία έχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα, το πρόβλημα όμως εντοπίζεται στις ελεύθερες ώρες του παιδιού, όπου δεν υπάρχει ο απαραίτητος έλεγχος. ιθ. Τα ιδιωτικά σχολεία λαμβάνουν μέρος στα διάφορα προγράμματα, αν το ζητήσουν οι αρμόδιοι διευθυντές τους. Στο αρμόδιο Γραφείο Αγωγής Υγείας συμμετέχουν και εκπαιδευτικοί που εργάζονται σε ιδιωτικά

8 8 σχολεία και λαμβάνουν μέρος σε σεμινάρια. Το υπουργείο επιθεωρεί και ελέγχει τα ιδιωτικά σχολεία. κ. Το υπουργείο έδωσε προτεραιότητα στο πρόγραμμα για τη νεανική παραβατικότητα, το οποίο λειτουργεί προληπτικά, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μείωση της παραβατικότητας από τα παιδιά της Γ Τάξης της Τεχνικής Εκπαίδευσης. κα. Το υπουργείο χαιρετίζει την αλλαγή της νομοθεσίας για το κάπνισμα, αλλά τονίζει ότι υπάρχει αδυναμία τεκμηρίωσης αναφορικά με τη μείωση του καπνίσματος στα σχολεία, γι αυτό σε συνεργασία με διάφορους φορείς καλεί τα σχολεία να αναπτύξουν δράσεις αντικαπνιστικής αγωγής. Στα πλαίσια αυτά έχει αναπτυχθεί εκστρατεία, η οποία χωρίζεται σε πέντε δράσεις και έχει ως στόχο το σχολείο χωρίς καπνό. Περαιτέρω, το υπουργείο πιστεύει ότι ο νόμος που προνοεί την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος αναμένεται να προκαλέσει μείωση στον αριθμό των νέων καπνιστών. κβ. Έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, η οποία κατατέθηκε ενώπιον της επιτροπής, παρουσιάζει έξαρση του καπνίσματος στους μαθητές της Γ Γυμνασίου και σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων συσχετίζεται με το κάπνισμα. κγ. Το υπουργείο έχει στείλει εγκύκλιο στα σχολεία, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται το κάπνισμα στις αυλές του σχολείου. κδ. Το υπουργείο έχει την πεποίθηση ότι το πρόγραμμα για το κάπνισμα πρέπει να προωθηθεί από ένα συγκεκριμένο όργανο, ώστε να υπάρχει πλήρης και ολοκληρωμένη εφαρμογή. Ήδη εφαρμόζεται το πρόγραμμα

9 9 για διακοπή του καπνίσματος και αναπτύχθηκαν δράσεις στους μαθητές υψηλού κινδύνου. κε. Το υπουργείο καινοτόμησε με την εισαγωγή προγράμματος στήριξης των μαθητών για τη διακοπή του καπνίσματος. Πολλά παιδιά τόλμησαν να ζητήσουν βοήθεια από την ομάδα του προγράμματος, που υποστηρίζεται και από ψυχολόγο. Το πρόγραμμα αυτό είναι πολύ επιτυχημένο και έχουν ήδη γίνει συναντήσεις για ανταλλαγή απόψεων. κστ. Οι ζώνες εκπαιδευτικής προτεραιότητας (ΖΕΠ) είναι θεσμός που εφαρμόζεται στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα από το έτος 2003 στο πλαίσιο του προτεινόμενου από τη Μόνιμη Επιτροπή Πρόληψης Αλφαβητισμού και Σχολικής Επιτυχίας Σχεδίου Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης για τη σχολική επιτυχία όλων των παιδιών. Ειδικότερα, οι ΖΕΠ στοχεύουν στη μείωση της σχολικής εγκατάλειψης, της σχολικής αποτυχίας, καθώς και στη μείωση του λειτουργικού αναλφαβητισμού. κζ. Οι ΖΕΠ εφαρμόζονται ήδη στη Λεμεσό, στη Λευκωσία και στην Πάφο και ο αριθμός τους έχει ήδη αυξηθεί σε πέντε. Τα προγράμματα Μέντωρ, Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας και Shape up έχουν αξιολογηθεί και η έρευνα κατέδειξε ότι υπάρχει θετική εικόνα για το θεσμό των ΖΕΠ. Το πρόγραμμα Μέντωρ εμπίπτει στις αρμοδιότητες των Κέντρων Εκπαίδευσης Ζωής, εφαρμόζεται στη δημοτική και μέση εκπαίδευση και έχει ως στόχο την ανάπτυξη των γνώσεων και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των μαθητών. Σημειώνεται ότι το έγγραφο της σχετικής αξιολόγησης, αφού κατατέθηκε στην επιτροπή και διανεμήθηκε στα μέλη της, αρχειοθετήθηκε στον οικείο φάκελο στο

10 10 Αρχείο της Βουλής και είναι στη διάθεση όλων των μελών του κοινοβουλίου. Το υπουργείο πήρε επιχορήγηση ύψους 11 εκατομ. από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο για την ανάπτυξη των ΖΕΠ. Αναμένεται δε να δημιουργηθούν εντός του έτους 2011 κέντρα μαθησιακής υποστήριξης στις ζώνες αυτές, όπου θα γίνονται δωρεάν φροντιστήρια και θα διοργανώνονται αθλητικές δραστηριότητες. κη. Άρχισαν να δημιουργούνται αίθουσες ψυχαγωγίας στα σχολεία για τους μαθητές, όπου θα απασχολούνται κατά τις ελεύθερες ώρες τους, και ήδη οργανώνονται και αναμένεται να λειτουργήσουν καλοκαιρινά σχολεία, ώστε να υπάρχει έλεγχος των μαθητών κατά τις ώρες αυτές και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος και τα μέλη της επιτροπής απέστειλαν, στις 4 Φεβρουαρίου 2010, επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού με την οποία του μετέφεραν παράκλησή τους όπως το μάθημα αγωγής υγείας, που εφαρμόζεται ως πρόγραμμα, ενταχθεί ως ξεχωριστό μάθημα στα σχολεία, επειδή η επιτροπή πιστεύει ότι αυτό θα συμβάλει ουσιαστικά στην προσπάθεια πρόληψης της χρήσης νόμιμων και παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών από παιδιά. Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, σε απαντητική επιστολή του ημερομηνίας 23 Μαρτίου 2010, ενημέρωσε την επιτροπή ότι το υπουργείο βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης των αναλυτικών προγραμμάτων υπό την καθοδήγηση επιστημονικής επιτροπής, διορισμένης από το Υπουργικό Συμβούλιο. Στην ίδια επιστολή αναφέρεται ότι στα πλαίσια της αναμόρφωσης των αναλυτικών προγραμμάτων έχει δημιουργηθεί πεδίο και

11 11 αντίστοιχη επιτροπή αγωγής υγείας, η οποία κατέθεσε σχετικές προτάσεις για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού κατέθεσαν ενώπιον της επιτροπής έρευνες που αφορούν το κάπνισμα στην Κύπρο, καθώς και την έρευνα ESPAD για το έτος 2003, οι οποίες διανεμήθηκαν στα μέλη της επιτροπής. 2. Εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας α. Μέτρα για πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών i. Δεν έγινε καμία παραπομπή μαθητών που είναι χρήστες ουσιών εξάρτησης στα θεραπευτικά κέντρα. ii. Γίνεται προσπάθεια για καλύτερη συνεργασία και συντονισμό με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού όσον αφορά τις παραπομπές μαθητών που είναι χρήστες ουσιών εξάρτησης στα θεραπευτικά κέντρα. iii. Οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας προχωρούν στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Μέντωρ. iv. Οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας ανέπτυξαν τις παρακάτω δράσεις στα πλαίσια των δεσμεύσεών τους που υπαγορεύονται από την Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά : Ανάπτυξη πρωτοκόλλου συνεργασίας με τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης για εντοπισμό και παραπομπή μαθητών χρηστών παράνομων ουσιών και αλκοόλ στα δύο κέντρα των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για έφηβους χρήστες Περσέας και Προμηθέας.

12 12 Μέσα στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας πραγματοποιήθηκαν εκπαιδευτικά σεμινάρια από λειτουργούς των δύο κέντρων για τους καθηγητές συμβουλευτικής και επαγγελματικής αγωγής όλων των επαρχιών. Γίνεται προσπάθεια, σε πιλοτικό επίπεδο, να διαχυθεί στο σχολικό περιβάλλον το ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα FreD goes net για τις παράνομες ουσίες, αφού γίνει προσαρμογή του, ώστε να αφορά τις νόμιμες ουσίες. Λειτουργοί των υπηρεσιών του υπουργείου από τα κέντρα Περσέας και Προμηθέας που εκπαιδεύτηκαν στη Γερμανία στο FreD goes net, σε συνεργασία με τη ΣΕΑΥΠ, θα προσαρμόσουν το υλικό του προγράμματος στις νόμιμες ουσίες και θα ακολουθήσει εκπαίδευση καθηγητών συμβουλευτικής και επαγγελματικής αγωγής στο πρόγραμμα, για να εφαρμοστεί στα σχολεία σε μαθητές χρήστες νόμιμων ουσιών εξάρτησης. Το συντονισμό της συνεργασίας των κέντρων Περσέας και Προμηθέας με την Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής και τη ΣΕΑΥΠ έχει αναλάβει το ΑΣΚ. β. Μέτρα για πρόληψη του καπνίσματος Ειδικότερα, ο στόχος για την πρόληψη του καπνίσματος σε παιδιά επιδιώκεται να επιτευχθεί μέσα από τις πιο κάτω δράσεις:

13 13 i. Εφαρμογή ενός πρότυπου εκπαιδευτικού προγράμματος αγωγής υγείας για το κάπνισμα, το οποίο απευθύνεται σε μαθητές της Στ τάξης του δημοτικού. Το πρόγραμμα έχει τίτλο Εργαστήρι Αγωγής Υγείας: Μαθαίνω για το κάπνισμα και περιλαμβάνει τρεις βασικούς αντικειμενικούς σκοπούς: Την αύξηση των γνώσεων των μαθητών όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος, τις αιτίες που οδηγούν τους εφήβους στο κάπνισμα, τα δικαιώματα του μη καπνιστή και τη νομοθεσία για το κάπνισμα στην Κύπρο. Την ανάπτυξη δεξιοτήτων αντίστασης στις πιέσεις των συνομηλίκων τους και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των μαθητών με την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της θετικής αυτοεικόνας. Το πρόγραμμα διεξάγεται σε τέσσερις διδακτικές περιόδους. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του είναι η ενεργός συμμετοχή όλων των μαθητών. Ειδικότερα, δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά, μέσα από διάφορες ομαδικές εργασίες, να συζητήσουν, να ανταλλάξουν απόψεις, να λύσουν σταυρόλεξα και μεσοστοιχίδες και να υποδυθούν ρόλους. Η συστηματική εφαρμογή του προγράμματος σε όλα τα δημοτικά σχολεία θα βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα να κάνουν υγιείς επιλογές και να αντιστέκονται στην πίεση των συνομηλίκων τους. Κατά τη σχολική χρονιά το εργαστήρι πραγματοποιήθηκε σε 233 δημοτικά σχολεία από τα 345 συνολικά που λειτουργούν παγκύπρια.

14 14 ii. Παροχή ατομικής συμβουλευτικής σε παιδιά που ανακαλύπτεται ότι καπνίζουν ή πίνουν αλκοόλ κατά την ιατρική εξέταση ρουτίνας που διεξάγεται ετησίως σε μαθητές της Α και Δ τάξης του δημοτικού, της Α τάξης του γυμνασίου, της Α τάξης του λυκείου και Α τάξης της τεχνικής εκπαίδευσης, καθώς και στους μαθητές/αθλητές από τις υπόλοιπες τάξεις. iii. Σε συνεργασία με τη διεύθυνση των σχολείων οι λειτουργοί της Σχολιατρικής Υπηρεσίας πραγματοποιούν διαλέξεις για το κάπνισμα σε τάξεις γυμνασίων και λυκείων. iv. Τα τελευταία δύο χρόνια οι λειτουργοί της Σχολιατρικής Υπηρεσίας εφαρμόζουν προγράμματα σχετικά με την Κλινική Διακοπής Καπνίσματος σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του Υπουργείου Υγείας: Οι πιο πάνω δραστηριότητες συμβάλλουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των μαθητών και έτσι τους υποβοηθούν να προβάλλουν αντίσταση στις εξαρτησιογόνες ουσίες. Η Σχολιατρική Υπηρεσία προγραμματίζει και στοχεύει να συνεχίσει και να εντατικοποιήσει τις πιο πάνω δραστηριότητες στα μέτρα των δυνατοτήτων της. Ειδικότερα, υποστηρίζει τη λειτουργία σχολείων ελεύθερων από καπνό σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Επιπρόσθετα, υποστηρίζει ότι το πρόγραμμα αγωγής υγείας πρέπει να θεσμοθετηθεί και να εφαρμόζεται σε όλες τις τάξεις από τις πολύ μικρές ηλικίες.

15 15 Ωστόσο, εκτός από την προγραμματισμένη αγωγή υγείας για πρόληψη του καπνίσματος και των εξαρτησιογόνων ουσιών, τόσο οι σχολίατροι όσο και οι επισκέπτες/τρίες υγείας πρέπει να είναι μέλη της ομάδας που χειρίζεται περιστατικά ατόμων που κάνουν χρήση ή και είναι υψηλού κινδύνου για χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στο σχολείο. Παράλληλα, πρέπει όλοι οι λειτουργοί της Σχολιατρικής Υπηρεσίας να τύχουν σχετικής επιμόρφωσης μέσα από σεμινάρια από το ΑΣΚ. v. Από το Νοέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει η συνεργασία με τα σχολεία που ανήκουν στις ΖΕΠ. vi. Η Σχολιατρική Υπηρεσία του Υπουργείου Yγείας εφαρμόζει εκπαιδευτικό πρόγραμμα αγωγής υγείας, το οποίο απευθύνεται σε μαθητές της Στ τάξης του δημοτικού σχολείου με τίτλο Εργαστήρι Αγωγής Υγείας: Μαθαίνω για το κάπνισμα. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού παρέχεται ατομική συμβουλευτική στα δημόσια σχολεία στα πλαίσια της Σχολιατρικής Υπηρεσίας. vii. Η Σχολιατρική Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας έχει εντοπίσει μαθητές καπνιστές που φοιτούν στις Ε και Στ τάξεις του δημοτικού σχολείου. viii. Η Σχολιατρική Υπηρεσία προσφέρει πρόγραμμα για μαθητές του δημοτικού. Το υπουργείο ετοιμάζει την αξιολόγηση του προγράμματος και ερωτηματολόγιο προς τους μαθητές.

16 16 ix. Επίσης, η Σχολιατρική Υπηρεσία συμβουλεύει ατομικά τα παιδιά που εντοπίζει ότι καπνίζουν ή πίνουν αλκοόλ κατά την ιατρική εξέταση ρουτίνας που διεξάγεται ετησίως στις τάξεις Α και Δ δημοτικού, Α γυμνασίου, Α λυκείου και τεχνικής, καθώς και στους μαθητές/αθλητές και στους μαθητές που ευκαιριακά επισκέπτονται τα σχολικά ιατρεία για διάφορους λόγους. x. Σε συνεργασία με τη διεύθυνση των σχολείων λειτουργοί της Σχολιατρικής Υπηρεσίας κάνουν διαλέξεις εναντίον του καπνίσματος σε τάξεις γυμνασίων και λυκείων. xi. Λειτουργοί της Σχολιατρικής Υπηρεσίας εφαρμόζουν τα τελευταία δύο έτη προγράμματα σχετικά με την Κλινική Διακοπής Καπνίσματος σε μεμονωμένες περιπτώσεις. xii. Η Σχολιατρική Υπηρεσία στοχεύει να: συνεχίσει τις πιο πάνω δραστηριότητές της και να τις εντατικοποιήσει στα μέτρα των δυνατοτήτων της, υποστηρίζει σχολεία ελεύθερα από καπνό σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους διά νόμου, υποστηρίζει ότι το μάθημα της αγωγής υγείας πρέπει να θεσμοθετηθεί για όλες τις τάξεις επί εβδομαδιαίας βάσης και προτίθεται να βοηθήσει στην υλοποίησή του σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. xiii. Λόγω υποστελέχωσης της Σχολιατρικής Υπηρεσίας τα προγράμματα που εφαρμόζει δεν επεκτείνονται στα ιδιωτικά σχολεία. Υπάρχει όμως στρατηγική για το όλο θέμα από το έτος 2007.

17 17 xiv. Στα πλαίσια των κέντρων προστασίας μητρότητας και ευημερίας παιδιού παρέχεται συμβουλευτική αγωγή στους γονείς για το κάπνισμα και τις επιπτώσεις του. xv. Ολοκληρώνεται η νέα στρατηγική για το κάπνισμα και το υπουργείο βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το ΑΣΚ για το θέμα αυτό. xvi. Το προσχέδιο της στρατηγικής για το κάπνισμα έχει συνταχθεί και αναμένονται οι απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων. xvii. Το υπουργείο προωθεί ένα νέο πρωτόκολλο που θα αφορά το στρατό. xviii. xix. Η αξιολόγηση της πρόληψης είναι εξαιρετικά δύσκολο θέμα. Υπάρχουν θεραπευτικά κέντρα για αποτοξίνωση, όπως η Πυξίδα στη Λευκωσία και ο Φάρος στη Λεμεσό. Επίσης, υπάρχουν και ανοικτά προγράμματα. Επίσης, η Αγία Σκέπη προσφέρει κλειστά προγράμματα και επιχορηγείται και από το κράτος. xx. Υπάρχουν δύο θεραπευτικά κέντρα για το αλκοόλ στη Λεμεσό και ένα στη Λευκωσία. xxi. Υπάρχει μονάδα για επαγγελματική αποκατάσταση, η οποία εξασφαλίζει κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. xxii Το υπουργείο συνεργάστηκε με αρμόδιους φορείς από τη Σκωτία για την εφαρμογή πρωτοκόλλου για το θέμα της εξάρτησης σε νόμιμες και παράνομες ουσίες. xxiii. Ο ρόλος του υπουργείου είναι διαφωτιστικός για τη νεολαία. 3. Εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ)

18 18 α. Η ΥΚΑΝ δραστηριοποιείται τόσο στον τομέα της καταστολής όσο και στον τομέα της πρόληψης. Στα πλαίσια της πρόληψης και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και τις διευθύνσεις των σχολείων, το 2008 πραγματοποιήθηκαν 90 προληπτικές παρεμβάσεις με τη συμμετοχή μαθητών, ενώ το 2009 μέχρι την 31 η Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκαν 118 προληπτικές παρεμβάσεις με τη συμμετοχή μαθητών. Οι πιο πάνω παρεμβάσεις στηρίζονται σε προγράμματα τα οποία είναι εγκεκριμένα από το ΑΣΚ και τη ΣΕΑΥΠ του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. β. Η ΥΚΑΝ παρέχει αντικειμενική πληροφόρηση στους μαθητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για τις παράνομες ψυχοδραστικές ουσίες σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή. γ. Το θέμα των νόμιμων ουσιών εξάρτησης τυγχάνει αντιμετώπισης στα πλαίσια των προληπτικών δράσεων της ΥΚΑΝ. δ. Σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και υπό το συντονισμό του ΑΣΚ, η ΥΚΑΝ από το Δεκέμβριο του 2008 εφαρμόζει το πρόγραμμα FreD goes net. ε. Το προαναφερθέν πρόγραμμα απευθύνεται σε νεαρούς χρήστες, ηλικίας 14 έως 24 ετών, οι οποίοι έχουν συλληφθεί για χρήση ή κατοχή ουσιών, με στόχο τον απεγκλωβισμό τους από τις παράνομες ουσίες εξάρτησης.

19 19 στ. Στα πλαίσια του προγράμματος το 2008 παραπέμφθηκαν στα κέντρα πρόληψης Περσέας και Προμηθέας τρεις μαθητές, ενώ μέχρι την 31 η Οκτωβρίου 2009 παραπέμφθηκαν οκτώ μαθητές. ζ. Οι υποθέσεις ναρκωτικών στις οποίες ενέχονταν μαθητές ήταν δεκαέξι το 2008 και δέκα μέχρι την 31 η Οκτωβρίου η. Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών ήταν Κύπριοι. θ. Η πλειοψηφία των υποθέσεων αφορούσαν υποθέσεις κάνναβης. ι. Το φαινόμενο spice έχει να κάνει την εμφάνισή του στην Ευρώπη από το Μετά την εξέταση από το Γενικό Χημείο του Κράτους έχει πλέον τεκμηριωθεί η ύπαρξη της ουσίας JDH, η οποία είναι υποκατάστατο της κάνναβης, και έχει ανοίξει ο δρόμος προς την απαγόρευση αυτών των σκευασμάτων. Στις 12 Φεβρουαρίου 2010 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου με το οποίο τροποποιείται ο περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών (Ελεγχόμενα Φάρμακα) Νόμος, διάταγμα το οποίο συμπεριέλαβε στις απαγορευμένες ουσίες και την ουσία spice. Η πάταξη των ουσιών τύπου spice είναι πολύ δύσκολη λόγω της συνεχούς εισαγωγής νέων ουσιών. ια. Η ίδρυση ειδικού ταμείου πρόληψης με τη συλλογή πόρων από τα πρόστιμα από την εφαρμογή του νόμου για το κάπνισμα ή από άλλα κρατικά έσοδα δεν είναι θέμα που αφορά άμεσα την αστυνομία.

20 20 ιβ. Η ΥΚΑΝ είχε αρκετές συναντήσεις με το Σύνδεσμο Συγγενών και Φίλων Εξαρτημένων Ατόμων Κύπρου και είναι ανοικτή για περαιτέρω συνεργασία. ιγ. Σε 49 τομείς, σε 206 σχολεία υλοποιούνται σχετικές δράσεις της αστυνομίας. Οι αστυνομικοί έχουν επαφή με τα παιδιά, ελέγχουν την προσέλευση και αποχώρηση των μαθητών, δίνουν διαλέξεις για τα ναρκωτικά και το κάπνισμα. Αυτός ο θεσμός ξεκίνησε από το 2003 και από την εφαρμογή του έχει παρατηρηθεί μείωση της παραβατικότητας. ιδ. Η ΥΚΑΝ εφαρμόζει προγράμματα σε χώρους διασκέδασης των νέων ατόμων. ιε. Με το ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα FreD goes net πολλά παιδιά απεξαρτήθηκαν. Σημειώνεται συναφώς ότι ο πρόεδρος και τα μέλη της επιτροπής απέστειλαν επιστολή, ημερομηνίας 8 Ιουλίου 2010, προς τον Αρχηγό Αστυνομίας, με την οποία ζητήθηκαν στοιχεία αναφορικά με τον αριθμό των καταγγελιών ή/και διώξεων που έγιναν από την Αστυνομική Δύναμη Κύπρου για παραβιάσεις της νομοθεσίας που αφορά το κάπνισμα. Σε απαντητική επιστολή, ημερομηνίας 8 Νοεμβρίου 2010, ανώτερος αστυνόμος ενημέρωσε την επιτροπή ότι, στα πλαίσια της εφαρμογής του περί Προστασίας της Υγείας, Έλεγχος του Καπνίσματος Νόμου [Ν.75(Ι)/2003], από την 1 η Ιανουαρίου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2010 η αστυνομία προέβη σε εξώδικες καταγγελίες, από τις οποίες για ένα ποσοστό της τάξης του 90%, δηλαδή 3 772, έχουν πληρωθεί τα πρόστιμα, ενώ για τις υπόλοιπες 436 έχουν σχηματιστεί ποινικοί φάκελοι για δίωξη των

21 21 παραβατών ενώπιον της δικαιοσύνης. Την επιστολή συνόδευε αναλυτικός πίνακας με στοιχεία σε παγκύπρια βάση. 4. Εκπρόσωποι του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας Έχουν παρατηρηθεί ορισμένες ασάφειες, κενά και αδυναμίες σε νομοθεσίες που αφορούν το κάπνισμα, το αλκοόλ και τις εξαρτησιογόνες ουσίες, οι οποίες θα διορθωθούν σε συνεργασία με τα εμπλεκόμενα υπουργεία. 5. Εκπρόσωποι του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου (ΑΣΚ) α. Υπάρχει ανάγκη συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και επείγει η δημιουργία σύγχρονων ιατροπαιδαγωγικών κέντρων. β. Ως αποτέλεσμα της δυσκολίας που παρατηρείται στην τεκμηρίωση των παραγόντων υψηλού κινδύνου υπάρχει αδυναμία στην αξιολόγηση των προγραμμάτων πρόληψης. γ. Η πρόταση που κατατέθηκε από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ για δημιουργία αντικαπνιστικής αρχής και η απόφαση του Υπουργείου Υγείας για εκπροσώπηση της Κύπρου από το ίδιο στα ευρωπαϊκά σώματα για τα θέματα που αφορούν το αλκοόλ προκάλεσαν δυσκολίες στο ΑΣΚ σε ό,τι αφορά την ανάληψη του ρόλου του σχετικά με την παρακολούθηση των νόμιμων ουσιών εξάρτησης. δ. Παρά τις δυσκολίες σε ό,τι αφορά την ανάληψη του πιο πάνω ρόλου του, το ΑΣΚ, στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής για τα Ναρκωτικά , ενσωμάτωσε και τους στόχους οι οποίοι αφορούν τις νόμιμες ουσίες εξάρτησης. ε. Στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής για τα Ναρκωτικά καθορίστηκαν στόχοι και δράσεις που αφορούν την πρόληψη της εξάρτησης στα σχολεία.

22 22 στ. Μερικές από τις δράσεις για την πρόληψη της εξάρτησης στα σχολεία είναι η θεμελίωση προγράμματος αγωγής υγείας και πρόληψης των εξαρτήσεων, η ανάπτυξη πιλοτικών σχολείων χωρίς καπνό και η εγκαθίδρυση πρωτοκόλλων συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων, με στόχο τη διασφάλιση της παραπομπής μαθητών σε εξειδικευμένες υπηρεσίες. ζ. Ο μηχανισμός παραπομπής των μαθητών που είναι χρήστες ουσιών εξάρτησης στις θεραπευτικές μονάδες δε λειτουργεί ακόμη σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενδεχομένως ως αποτέλεσμα της λανθασμένης ιεράρχησης από τους εκπαιδευτικούς φορείς του ζητήματος της χρήσης ουσιών από μαθητές. η. Στην Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά περιλαμβάνεται και ειδικός στόχος για τη μείωση των αρνητικών συνεπειών που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ. θ. Το ΑΣΚ ξεκίνησε εργασίες στα πλαίσια του σχεδιασμού της εθνικής στρατηγικής για το αλκοόλ, η οποία θα βασίζεται στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή στρατηγική, καθώς και στις εκθέσεις και στους οδηγούς της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την περιφέρεια της Ευρώπης. ι. Στα πλαίσια της Εθνικής Στρατηγικής για τα Ναρκωτικά έχει διαμορφωθεί και το Πρόγραμμα Ασφαλούς Ψυχαγωγίας. ια. Το προαναφερθέν πρόγραμμα θα έχει τη μορφή παρέμβασης έξω από τους νυκτερινούς χώρους διασκέδασης. ιβ. Σύμφωνα με το πιο πάνω πρόγραμμα: i. οι νέοι θα μπορούν μέσω συσκευών αλκοτέστ, οι οποίες θα τοποθετηθούν στα κέντρα διασκέδασης, να ενημερώνονται για το

23 23 επίπεδο αλκοόλ που έχουν στον οργανισμό τους προτού οδηγήσουν, ii. θα διανέμεται ενημερωτικό υλικό για σκοπούς μείωσης της βλάβης από τις παράνομες και τις νόμιμες ουσίες εξάρτησης, iii. σε περίπτωση που τα άτομα οδηγούν υπερβαίνοντας τα νόμιμα όρια ταχύτητας, τότε αυτά θα μεταφέρονται δωρεάν με ταξί ή με λεωφορείο. ιγ. Το ΑΣΚ προωθεί την εκπαίδευση του προσωπικού των κέντρων αναψυχής, έτσι ώστε αυτοί να μπορούν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ ή της χρήσης άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, να παρέχουν τις πρώτες βοήθειες και να καλούν ασθενοφόρο. ιδ. Το ΑΣΚ ουδέποτε κλήθηκε να συμβάλει στη διαμόρφωση στρατηγικής για τον καπνό, με εξαίρεση κάποιες συναντήσεις στα πλαίσια της λειτουργίας της Επιτροπής Δημιουργίας Φορέα Ελέγχου του Καπνίσματος υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας. ιε. Το ΑΣΚ έχει κοινοποιήσει στο Τμήμα Τελωνείων πληροφορίες που σχετίζονται με τις ουσίες τύπου spice, με στόχο τον εντοπισμό τους, την ενημέρωση της αστυνομίας και την αποστολή δειγμάτων στο Γενικό Χημείο του Κράτους για σκοπούς ανάλυσης των συστατικών. ιστ. Ο Υπουργός Υγείας, που ήταν ο πρόεδρος του ΑΣΚ, παρευρέθηκε στο ένα τρίτο των συνεδριών του ΑΣΚ. ιζ. Λειτουργός του ΑΣΚ είναι επιφορτισμένος με καθήκοντα σχετικά με τις νόμιμες ουσίες εξάρτησης.

24 24 ιη. Τα μέλη του ΑΣΚ προέρχονται από διάφορες υπηρεσίες, αλλά δεν τις εκπροσωπούν στο συμβούλιο. ιθ. Η στρατηγική ξεκίνησε παράλληλα με την έρευνα γενικού πληθυσμού και δημιουργήθηκαν σχετικές δράσεις. κ. Γίνονται παρεμβάσεις του προγράμματος στα πλαίσια της αγωγής υγείας για αποτροπή των νέων από τη χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών εξάρτησης. κα. Ο ρόλος του ΑΣΚ είναι συμβουλευτικός και ο ρόλος του Υπουργείου Υγείας είναι εκτελεστικός. κβ. Πρέπει να υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα για τις νόμιμες ουσίες εξάρτησης και διαφορετικά προγράμματα για τις παράνομες ουσίες εξάρτησης. κγ. κδ. Το ΑΣΚ διαμορφώνει τη στρατηγική για το αλκοόλ. Οι χρήστες της κάνναβης εξασφαλίζουν το ναρκωτικό μέσω του διαδικτύου. κε. Προγράμματα έγκαιρης παρέμβασης πρέπει να γίνονται, όταν χρειάζεται, για παράδειγμα όταν ένα παιδί είναι ευάλωτο στο σχολείο. κστ. Το ΑΣΚ πρέπει να ενταχθεί στην ομάδα που εργάζεται για την ετοιμασία της στρατηγικής για το κάπνισμα. Το 2009 έγιναν δεκατρείς συνεδρίες και εξετάστηκε συστηματικά το κεφάλαιο Κάπνισμα. κζ. Το ΑΣΚ προσέγγισε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά αυτά δε συστρατεύονται στην όλη προσπάθεια που γίνεται. κη. Το ΑΣΚ ενημερώνει και τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων, όπως ενημερώνει τους μαθητές των δημόσιων σχολείων.

25 25 κθ. Επειδή παλαιότερα το ΑΣΚ ήταν υποστελεχωμένο, την αρμοδιότητα για το χειρισμό των νόμιμων ουσιών εξάρτησης τη συντόνιζε το Υπουργείο Υγείας. Μετά τη στελέχωση του ΑΣΚ δεν του αναγνωρίστηκε η πιο πάνω αρμοδιότητα, όπως προβλέπει η νομοθεσία, με αποτέλεσμα το ΑΣΚ να μην μπορεί να συντονίζει το όλο θέμα. Υπήρξε επίσης πρόβλημα εξαιτίας της μη δημιουργίας αντικαπνιστικού φορέα, με αποτέλεσμα το ΑΣΚ να μη γνωρίζει τι γίνεται και με αυτό το ζήτημα. λ. Σε σχέση με το θέμα του καπνού και σε συνέχεια οδηγιών του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Υγείας, κοινοποιήθηκε στο ΑΣΚ, στις 6 Μαΐου 2010, το προσχέδιο της στρατηγικής για το κάπνισμα, με στόχο την κατάθεση των απόψεων του συμβουλίου. Οι απόψεις αυτές αποστάλθηκαν στο Υπουργείο Υγείας την 31 η Μαΐου λα. Αναφορικά με το πρόγραμμα επιλεκτικής πρόληψης FreD goes net, το οποίο εφαρμόστηκε σε σχέση με τις παράνομες ουσίες και αξιολογήθηκε πρόσφατα, έχει δρομολογηθεί η διεύρυνση της χρήσης του στο σχολικό περιβάλλον με προσαρμογές που θα επιτρέπουν την εφαρμογή του σε σχέση και με τον καπνό. λβ. Επίσης, έχουν ενταχθεί στο δίκτυο πρόληψης του ΑΣΚ η Σχολιατρική Υπηρεσία, καθώς και οι Επισκέπτριες Υγείας, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας που δε συμμετείχαν στις συντονιστικές συναντήσεις του ΑΣΚ, παρά το ρόλο που διαδραματίζουν τόσο σε σχέση με τις νόμιμες, αλλά και τις παράνομες ουσίες στα σχολεία. λγ. Σε ό,τι αφορά το θέμα του αλκοόλ και την εφαρμογή του προγράμματος ασφαλούς ψυχαγωγίας υπό το συντονισμό του ΑΣΚ, έχει ήδη αρχίσει η

26 26 εκπαίδευση των στελεχών του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, με στόχο την έναρξη του πιλοτικού προγράμματος το συντομότερο δυνατό. λδ. Περαιτέρω, για σκοπούς συλλογής δεδομένων, σκιαγράφησης και παρακολούθησης της κατάστασης, το ΕΚΤΕΠΝ θα αρχίσει να συλλέγει στοιχεία για τα άτομα που αιτούνται θεραπείας με εργαλείο παρακολούθησης που έχει ήδη σχεδιαστεί σε συνεργασία με τα σχετικά θεραπευτικά προγράμματα. Το ΑΣΚ θα αξιοποιήσει τα στοιχεία αυτά στη διαμόρφωση στρατηγικής για το αλκοόλ, στην οποία θα καλέσει να συμβάλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. λε. Το ΑΣΚ προσπάθησε να συνεργαστεί με τα ιδιωτικά σχολεία, αλλά δεν υπήρξε από μέρους τους καμιά ανταπόκριση. λστ. Παρατηρείται πρόβλημα με το Υπουργείο Εσωτερικών, διότι δεν προωθούνται από την τοπική αυτοδιοίκηση οι σχετικές δράσεις. λζ. Σε σχέση με το κενό που εντοπίστηκε μεταξύ του ΑΣΚ και υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας (Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας-Σχολίατροι και Τμήμα Νοσηλευτικής-Επισκέπτριες Υγείας), έγινε πολύ πρόσφατα συνάντηση και αποφασίστηκε όπως οι υπηρεσίες αυτές ενημερωθούν λεπτομερώς σε ό,τι αφορά το πρωτόκολλο παραπομπής που λειτουργεί στα σχολεία, καθώς και τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα θεραπευτικά προγράμματα Περσέας και Προμηθέας για τους έφηβους, τα οποία έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Πρόληψης του ΑΣΚ. λη. Σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης, το ΑΣΚ άρχισε από τη σχολική χρονιά 2010 να επισκέπτεται τα μεγαλύτερα από αυτά και να ενημερώνει τους αρμοδίους για θέματα όπως τα προληπτικά

27 27 εργαλεία που μπορούν να εφαρμόσουν, ο μηχανισμός παραπομπής για μαθητές και άλλα σχετικά θέματα. 6. Εκπρόσωποι του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά Κύπρου (ΕΚΤΕΠΝ) α. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που διενεργήθηκε μεταξύ μαθητών ηλικίας δεκαπέντε με δεκαέξι ετών σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ κατά τα έτη , τα ποσοστά κατανάλωσης ανήλθαν στο 79% σε σύγκριση με αυτά στην Ευρώπη όπου ήταν στο 81%. Για τα ίδια έτη αναφοράς το ποσοστό των μαθητών που περιήλθαν σε κατάσταση μέθης ανήλθε στο 24%-25%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη ήταν περίπου στο διπλάσιο, 50%-51%. Όσον αφορά το κάπνισμα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας στο μαθητικό πληθυσμό (ESPAD), που διεξήχθη κατά το έτος 2003, το 54% του δείγματος κάπνισε τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη ανέρχεται στο 63%. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του γενικού πληθυσμού, ένας στους πέντε καπνιστές, ηλικίας δεκαπέντε με είκοσι τεσσάρων ετών, εκτιμάται ότι καπνίζει περίπου είκοσι τσιγάρα την ημέρα. Έρευνα μαθητών των ενιαίων λυκείων της Κύπρου κατέδειξε ότι οι κυριότεροι παράγοντες που οδηγούν τους νέους στην κατανάλωση καπνού, αλκοόλ και άλλων παράνομων ουσιών είναι οι συναντήσεις σε πάρτι και οι νυκτερινές συναντήσεις, η χαμηλή σχολική επίδοση, η φυγή από το σχολείο και η έλλειψη στήριξης και ελέγχου από τους γονείς. β. Όπως αναφέρεται ειδικότερα στο υπόμνημα που κατατέθηκε στην επιτροπή από το ΕΚΤΕΠΝ, τα στοιχεία για τη χρήση καπνού και

28 28 αλκοόλ, καθώς και παράνομων ουσιών εξάρτησης ανάμεσα στους Κυπρίους μαθητές προκύπτουν από δύο έρευνες, την έρευνα του ευρωπαϊκού προγράμματος ερευνών στο μαθητικό πληθυσμό σχετικά με το αλκοόλ και τα άλλα ναρκωτικά (ESPAD) και την έρευνα για τη νεανική παραβατικότητα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Κύπρου υπό την επίβλεψη του καθηγητή Άντρου Καπαρδή, η οποία παρέχει συγκριτικά αποτελέσματα για τις πρωτεύουσες της Κύπρου, της Τσεχίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Σλοβενίας. Τα σημαντικότερα στοιχεία που προκύπτουν από τις δύο έρευνες είναι τα ακόλουθα: i. Το 2007 ένας στους τέσσερις μαθητές στην Κύπρο κάπνισε κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα. Η συχνότητα είναι παρόμοια με αυτήν της ευρωπαϊκής έρευνας (ΕSPAD). ii. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 6% των μαθητών ηλικίας μέχρι δεκατριών ετών καπνίζει καθημερινά. Το ποσοστό είναι παρόμοιο με το ευρωπαϊκό. iii. Το 2007 δύο στους τρεις μαθητές στην Κύπρο κατανάλωσαν αλκοόλ κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα. Η συχνότητα είναι παρόμοια με αυτήν της ευρωπαϊκής έρευνας (ESPAD). iv. Στη Λευκωσία τα ποσοστά χρήσης ποτών χαμηλής, αλλά και υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ είναι χαμηλότερα σε σύγκριση με αυτά των υπόλοιπων ευρωπαϊκών πρωτευουσών που συμμετέχουν στην έρευνα για τη νεανική παραβατικότητα.

29 29 v. Σύμφωνα και με τις δύο έρευνες, το ποσοστό των μαθητών που είναι χρήστες κάνναβης ανέρχεται στο 3%. vi. Σύμφωνα με την έρευνα για τη νεανική παραβατικότητα, η μεγαλύτερη χρήση παράνομων ουσιών εξάρτησης παρατηρείται στην ελεύθερη Αμμόχωστο και η μικρότερη στη Λάρνακα. γ. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΕΚΤΕΠΝ που προκύπτουν από την έρευνα γενικού πληθυσμού του 2009, η χρήση καπνού και αλκοόλ ανάμεσα στους νέους παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά της πρώτης μέτρησης το Όσον αφορά τη χρήση παράνομων ουσιών εξάρτησης ανάμεσα στους νέους, η Κύπρος βρίσκεται στις χαμηλές θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης σε ό,τι αφορά την πρόσφατη χρήση κάνναβης και κοκαΐνης. Τα ποσοστά της χρήσης κάνναβης ήταν σχεδόν διπλάσια για το έτος 2009 σε σύγκριση με το έτος 2006, όμως παρατηρήθηκε μείωση στις νέες περιπτώσεις χρήσης κάνναβης. Η έρευνα γενικού πληθυσμού διεξήχθη το 2009 για λογαριασμό του ΑΣΚ υπό την επιστημονική εποπτεία του ΕΚΤΕΠΝ. Η πρώτη έρευνα διεξήχθη το Ομάδα στόχου ήταν ο γενικός πληθυσμός της Κύπρου ηλικίας δεκαπέντε με εξήντα τεσσάρων ετών και η μέθοδος επιλογής του δείγματος ήταν η πολυσταδιακή, αναλογικά στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Το μέγεθος του δείγματος ήταν άτομα. Για σκοπούς παρουσίασης αποτελεσμάτων όσον αφορά στο νεανικό πληθυσμό ηλικίας δεκαπέντε με είκοσι τεσσάρων ετών, το ΕΚΤΕΠΝ προχώρησε σε περαιτέρω αναλύσεις. Το μέγεθος του δείγματος για

30 30 τους νέους ήταν 985 άτομα. Αναφέρονται πιο κάτω τα αποτελέσματα σε συντομία: i. Το 2009 κάπνισε τσιγάρο το 43% του νεανικού πληθυσμού. Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2006 ήταν μειωμένο κατά οκτώ εκατοστιαίες μονάδες (35%). ii. Υπήρξε αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ τον τελευταίο μήνα ανάμεσα στους νέους ηλικίας δεκαπέντε με είκοσι τεσσάρων ετών, καθώς από το 2006 μέχρι το 2009 σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 14%. iii. Το 21% των νέων ηλικίας δεκαπέντε με είκοσι τεσσάρων ετών ανέφερε ότι οδήγησε, αφού πρώτα κατανάλωσε έξι ή περισσότερα αλκοολούχα ποτά, γεγονός που δείχνει τη μειωμένη επίδραση των σχετικών μέτρων που εφαρμόζονται. Αύξηση παρουσίασε το ποσοστό των νέων που έχουν μεθύσει κατά τον τελευταίο μήνα (15,8%). iv. Διπλάσιο ήταν κατά το 2009 το ποσοστό των νέων που ανέφεραν χρήση κάνναβης, αφού εκτιμήθηκε ότι το 14,3% έκανε χρήση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το 2006 ήταν 7%. v. Διπλάσιο ήταν το ποσοστό των δεικτών της πρόσφατης χρήσης (7,5%) και τρέχουσας χρήσης (3,9%) κάνναβης από τους νέους, σε αντίθεση με τα ποσοστά του γενικού πληθυσμού (4,4% και 2,4%). vi. Η τάση για δοκιμή κάνναβης και κοκαΐνης βρέθηκε να είναι εντονότερη στις ηλικίες δεκαοκτώ με είκοσι δύο ετών.

31 31 vii. Η ευρωπαϊκή εικόνα σε ό,τι αφορά την πρόσφατη χρήση κάνναβης (7,5%) ανάμεσα στους νέους ηλικίας δεκαπέντε με είκοσι τεσσάρων ετών κατατάσσει την Κύπρο στις χαμηλές θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης. Τα υψηλότερα ποσοστά παρουσίασαν η Τσεχία για την κάνναβη (28,2%) και η Δανία για την κοκαΐνη (5,6%). viii. Τέλος, σε ό,τι αφορά τις νέες περιπτώσεις χρηστών μαριχουάνας ή χασίς, φαίνεται η απαρχή μιας αυξητικής τάσης στις νέες περιπτώσεις χρήσης κάνναβης, που καταγράφεται στις αρχές του 1990 και κορυφώνεται κατά τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας, οπότε αρχίζει και παρουσιάζεται μειωτική τάση. δ. Στην Ευρώπη παρατηρείται τάση μείωσης της χρήσης παράνομων ουσιών και το ΕΚΤΕΠΝ αναμένει ότι σε λίγα χρόνια θα μειωθεί αυτή η χρήση και στην κυπριακή κοινωνία. ε. Μεγάλο πρόβλημα χρήσης των λεγόμενων προϊόντων spice παρατηρείται σε ανήλικα παιδιά και πρέπει να εξευρεθεί τρόπος αυτά να απαγορεύονται και να κατάσχονται μόλις κυκλοφορούν στην αγορά. Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω εκπρόσωποι κατέθεσαν ενώπιον της επιτροπής την παγκύπρια επισκόπηση γενικού πληθυσμού για το κάπνισμα, το αλκοόλ, ακόμη και σε παιδικές ηλικίες, η οποία βρίσκεται στο Αρχείο της Βουλής και είναι στη διάθεση του κάθε μέλους της. 7. Εκπρόσωποι του Παγκύπριου Αντιναρκωτικού Συνδέσμου α. Ο σύνδεσμος πρέπει να συνεργαστεί με το κράτος, με στόχο τον πολλαπλασιασμό των κινητών μονάδων Μέντωρ.

32 32 β. Ο Παγκύπριος Αντιναρκωτικός Σύνδεσμος σε συνεργασία με άλλους φορείς ( Round Table, Ladies Circle και 41 Club ) το 1997 ίδρυσαν τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ζωής και με παγκύπριες εκδηλώσεις για τη συγκέντρωση αναγκαίων χρημάτων αγοράστηκαν αρχικώς δύο κινητές μονάδες Μέντωρ και μέχρι σήμερα αυτές έχουν γίνει δεκατέσσερις. Οι κινητές μονάδες αγοράζονται και στη συνέχεια δωρίζονται στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. γ. Οι κινητές μονάδες Μέντωρ είναι κινητές αίθουσες, οι οποίες στελεχώνονται από ειδικευμένους εκπαιδευτές και είναι εντεταγμένες στα προγράμματα αγωγής υγείας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Με επισκέψεις στα σχολεία προσφέρουν επιστημονικά προγράμματα εκπαίδευσης για παιδιά ηλικίας από έξι έως δεκατεσσάρων χρόνων μαθαίνοντάς τα να αντιμετωπίζουν θετικά τον εαυτό τους και το σώμα τους και βοηθώντας τα να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια στις καθημερινές προκλήσεις που δοκιμάζουν όσον αφορά τη σωματική, κοινωνική και ψυχική τους υγεία, όπως είναι ο εθισμός στα ναρκωτικά, το κάπνισμα, το αλκοόλ και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες. Σκοπός και φιλοσοφία των προγραμμάτων Μέντωρ είναι η πρόληψη και αυτή επιτυγχάνεται μέσα από τρεις στρατηγικές: i. την παροχή γνώσεων και πληροφοριών. ii. iii. την απόκτηση δεξιοτήτων και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών. Η τεχνολογία των κινητών μονάδων Μέντωρ τοποθετεί το δάσκαλο και τον μαθητή σε ένα νέο περιβάλλον. Μία αίθουσα χωρίς καθίσματα,

33 33 όπου όλοι κάθονται στο χαλί (ίσοι μεταξύ τους), με οπτικοακουστικά μέσα, ηλεκτρικά διαμορφώματα για τα διάφορα συστήματα και τις λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, με παιχνίδια του Harold (καμηλοπάρδαλη), οδηγούν στην ενεργό συμμετοχή των μαθητών στο πρόγραμμα. δ. Τα προγράμματα Μέντωρ στη δημοτική εκπαίδευση υλοποιούνται ως ακολούθως: i. Φροντίδα του σώματος (Α τάξη). ii. iii. iv. Υγιεινή διατροφή (Β τάξη). Έλεγχος συναισθημάτων (Γ τάξη). Προσωπικότητα (Δ τάξη). v. Μοναδικός (Ε τάξη). vi. Υγεία-φίλοι-εξαρτησιογόνες ουσίες (Στ τάξη). ε. Το πρόγραμμα στη μέση εκπαίδευση Παίρνω αποφάσεις είναι η συνέχεια και επέκταση εκείνων της δημοτικής εκπαίδευσης που αφορά την Α τάξη γυμνασίου και σκοπό έχει να αναπτύξουν οι μαθητές δεξιότητες και στάσεις ζωής που θα τους επιτρέψουν να πάρουν υγιείς και σωστές αποφάσεις απέναντι στις ουσίες εξάρτησης και όχι μόνο. Φιλοδοξία του προγράμματος είναι να επεκταθεί στη Β και Γ τάξη του γυμνασίου με προγράμματα που αφορούν τη σεξουαλική αγωγή και το AIDS. στ. Ο Παγκύπριος Αντιναρκωτικός Σύνδεσμος σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας εφαρμόζουν δύο προγράμματα, του Συμβουλευτικού Κέντρου Τοξότης και του κέντρου υπηρεσιών ημερήσιας φροντίδας Στόχος.

34 34 Ο Τοξότης προσφέρει προγράμματα κινητοποίησης και ανάπτυξης κινήτρων, ατομικών και ομαδικών κινητοποιήσεων, αξιολόγησης και παραπομπής σε αναγνωρισμένα από το κράτος κέντρα αποτοξίνωσης και απεξάρτησης. Ο Στόχος προσφέρει προγράμματα με υπηρεσίες μείωσης της βλάβης (σε άτομα που κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών), για να κινητοποιηθούν και να ζητήσουν να μπουν σε προγράμματα αποτοξίνωσης και απεξάρτησης. Οι λειτουργοί, με επικεφαλής τον επιστημονικό συντονιστή και των δύο προγραμμάτων, όποτε τους έχει ζητηθεί από διάφορα σχολεία παγκύπρια (συνήθως γυμνάσια), παρουσιάζουν εξειδικευμένο πρόγραμμα για τις ουσίες εξάρτησης, νόμιμες ή παράνομες, και τις επιπτώσεις τους. ζ. Ο Παγκύπριος Αντιναρκωτικός Σύνδεσμος είναι ανοικτός για συνεργασία και λειτουργία προγραμμάτων πρόληψης, πάντοτε σύμφωνα με την εθνική στρατηγική του ΑΣΚ. 8. Εκπρόσωποι Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης α. Συνίστανται σχολές γονέων για σκοπούς εκπαίδευσης, που επιχορηγούνται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, στις οποίες δίδεται το μήνυμα ότι οι γονείς πρέπει να ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους, διότι αυτοί ευθύνονται που μαθητές καπνίζουν σε χώρους των σχολείων. Επιπλέον, η συνομοσπονδία σε συνεργασία με τον ΚΕΝΘΕΑ και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου συμμετέχουν στην επιμόρφωση των γονέων.

35 35 β. Η συνομοσπονδία πιστεύει ότι υπάρχουν περιθώρια για καλύτερο συντονισμό και αξιοποίηση του ρόλου των γονέων. γ. Πρόβλημα παρουσιάζεται, επειδή το πρόγραμμα εργασίας των εκπαιδευτικών είναι πιεστικό, με συνέπεια να μην υπάρχει χρόνος αυτοί να επικοινωνούν ουσιαστικά με τους μαθητές τους. δ. Με την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας για την απαγόρευση του καπνίσματος παρατηρήθηκε ευαισθησία ανάμεσα στα παιδιά. ε. Ο σύνδεσμος εκπροσωπείται από μέλη του στον ΚΕΝΘΕΑ. Διοργανώνει παραστάσεις και διάφορες άλλες δραστηριότητες, που αφορούν κυρίως την ενημέρωση για τις συνέπειες της χρήσης νόμιμων και παράνομων ουσιών εξάρτησης. Ο σύνδεσμος έχει συχνή και καλή επικοινωνία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας. 9. Εκπρόσωποι της Συντονιστικής Επιτροπής Συνδέσμων Γονέων Ιδιωτικών Σχολείων α. Για την αντιμετώπιση των κοινωνικών αυτών προβλημάτων απαιτείται συντονισμένη και συλλογική προσπάθεια από όλους τους φορείς με απώτερο σκοπό να ενδυναμωθεί παιδαγωγικά και ψυχολογικά ο νέος, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει σωστά τη σημερινή κοινωνία. β. Η οργάνωση προτείνει τη δημιουργία από την πολιτεία ενός ανεξάρτητου, σύγχρονου, ευέλικτου και ενιαίου συντονιστικού οργάνου, του οποίου ο βασικός σκοπός να είναι ο συντονισμός και η καθοδήγηση των ενεργειών όλων των υπόλοιπων φορέων που ασχολούνται με την καταπολέμηση των ναρκωτικών και άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών. γ. Η επικέντρωση πρέπει να γίνει, σύμφωνα με την οργάνωση, στα πιο κάτω:

36 36 i. Ο θεσμός της οικογένειας πρέπει να ενισχυθεί, για να καταστεί όσο το δυνατό πιο λειτουργικός. ii. Οι γονείς πρέπει να πάρουν το μήνυμα της αναγκαιότητας να έχουν καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά τους, έτσι ώστε αφενός μεν να τους προσφέρουν αγάπη και τη βοήθεια εκεί όπου απαιτείται και αφετέρου δε να μπορούν να αντιληφθούν όσο το δυνατό πιο γρήγορα την τάση των παιδιών τους προς την εξάρτηση. iii. Η πολιτεία με τη σειρά της πρέπει δραστικά να ενισχύσει την προσπάθεια στο δύσκολο αυτό έργο κατά των ναρκωτικών και των άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών. Με οργανωμένα σεμινάρια και εκδηλώσεις πρέπει να ενημερώνει κατάλληλα τόσο την οικογένεια όσο και τους ίδιους τους νέους για τους κινδύνους που κρύβουν οι εξαρτησιογόνες ουσίες. iv. Η καθημερινή προώθηση και ενθάρρυνση των νέων για συμμετοχή τους σε υγιείς δραστηριότητες, όπως είναι οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες και ο αθλητισμός, επιτυγχάνεται είτε κατευθείαν από την πολιτεία είτε μέσω του σύγχρονου σχολείου. Στους προϋπολογισμούς του κράτους πρέπει επίσης να αυξηθούν τα κονδύλια για ίδρυση επιμορφωτικών, πολιτιστικών και ψυχαγωγικών κέντρων, καθώς και κέντρων αθλητισμού, τα οποία να προάγουν τον πολιτισμό και τις αξίες. Πρέπει επίσης να ενταχθούν στην κοινωνία μας σύγχρονα κέντρα αποτοξίνωσης, τα οποία θα βοηθήσουν τους άρρωστους εκείνους νέους, που

37 37 έπεσαν στην παγίδα των εξαρτησιογόνων ουσιών, να επανενταχθούν δυνατοί στην κοινωνία. v. Η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάζει και τα κατασταλτικά μέτρα εναντίον των εμπόρων και διακινητών εξαρτησιογόνων ουσιών. vi. Σημαντική πρέπει να είναι και η βοήθεια της Εκκλησίας. Ο παγκόσμιος αυτός θεσμός, με τη φοβερή πολλές φορές επιρροή στις κοινωνίες και στους ανθρώπους ατομικά, πρέπει να εμπλακεί πιο ενεργά σ αυτή την προσπάθεια. δ. Πρέπει να υπάρξει ίση μεταχείριση ανάμεσα στους συνδέσμους γονέων ιδιωτικής και δημόσιας εκπαίδευσης. ε. Απαιτείται μεγαλύτερη συμμετοχή των συνδέσμων γονέων ιδιωτικών σχολείων στα προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για την πρόληψη και την καταπολέμηση της χρήσης των ουσιών εξάρτησης. στ. Παράκληση της οργάνωσης είναι να εφαρμόζονται τα προγράμματα και οι δράσεις, όπως και η ενημέρωση στους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων. Ήδη η οργάνωση πραγματοποίησε συνάντηση και με τον Υπουργό Υγείας, ώστε να ρυθμιστεί το θέμα και οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων να συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα και στις δομές του Υπουργείου Υγείας. Ο Υπουργός Υγείας δεσμεύτηκε ότι θα περιληφθούν τα ιδιωτικά σχολεία σε όλα τα προγράμματα και η οργάνωση ευελπιστεί ότι το θέμα θα ρυθμιστεί με τη νέα σχολική χρονιά.

ΣΧΟΛΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΣΧΟΛΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΧΟΛΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ 1449 ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΣΧΟΛΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής

Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Μαρία Πρίφτη, Ψυχολόγος MSc, Προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Οικογένειας, Παιδιού, Νεολαίας και Παιδείας, Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής Διεξάγει κοινωνικές έρευνες Σχεδιάζει και μεριμνά για την εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας από την Υπηρεσία. Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Κατερίνα Ζώρα. Εκπαιδευτική Ψυχολόγος

Εφαρμογή Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας από την Υπηρεσία. Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Κατερίνα Ζώρα. Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Εφαρμογή Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας από την Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Κατερίνα Ζώρα Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Στόχοι της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Ενώ η

Διαβάστε περισσότερα

Αρ. Φακ.: 11.2.01.5.14/2 Αρ. Τηλ.: 22 800 737 Αρ. Φαξ: 22 800 639 E-mail: dme-viologia@schools.ac.cy 13 Οκτωβρίου 2011

Αρ. Φακ.: 11.2.01.5.14/2 Αρ. Τηλ.: 22 800 737 Αρ. Φαξ: 22 800 639 E-mail: dme-viologia@schools.ac.cy 13 Οκτωβρίου 2011 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αρ. Φακ.: 11.2.01.5.14/2 Αρ. Τηλ.: 22 800 737 Αρ. Φαξ: 22 800 639 E-mail: dme-viologia@schools.ac.cy 13 Οκτωβρίου 2011

Διαβάστε περισσότερα

4 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ- ΔΡΑΣΕΙΣ

4 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ- ΔΡΑΣΕΙΣ 4 η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ- ΔΡΑΣΕΙΣ Λήδα Χριστοδούλου & Μαρία Ματθαίου Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου Λειτουργοί Τμήματος Πολιτικής Περιεχόμενα Κυπριακή Πραγματικότητα-

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009)

Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) Αξιολόγηση Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο Πρώτο Έτος Αξιολόγησης (Ιούλιος 2009) 1. Ταυτότητα της Έρευνας Το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού στην Κύπρο στις ηλικίες των 12 με 15 χρόνων

Διαβάστε περισσότερα

Ναρκωτικά (Διάφορες Εφημερίδες 2003)

Ναρκωτικά (Διάφορες Εφημερίδες 2003) 1. Το θέμα των ναρκωτικών, αν και στ αυτιά της κοινωνίας άρχισε να ακούγεται σαν μια ιστορία παλιά, έχω την αίσθηση ότι σαν κοινωνικό πρόβλημα κινείται με αυξητικές τάσεις. Δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα.

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου

Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου Χαιρετισμός του Προέδρου Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου Δρα. Χρύσανθου Γεωργίου, στη διάσκεψη τύπου της «4 ης Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για το Αλκοόλ Τετάρτη, 26 Οκτωβρίου 2016, 11.00 12.30 Έντιμοι

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών

Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών Ν 2817/00 Άρθρο 8 παρ. 2 (ΦΕΚ 78Α' /14.3.00) Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των διευθυντών

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια 2018-2020 Εύα Συμεωνίδου Αν. Προϊστάμενη Τμήματος Πολιτικής Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου Email: e.symeonidou@naac.org.cy

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση

Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Δράσεις στη Δημοτική Εκπαίδευση Επιχορηγήσεις δράσεων Αγωγής Υγείας Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προβαίνει στην επιχορήγηση δράσεων Αγωγής Υγείας που αναπτύσσουν τα

Διαβάστε περισσότερα

Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος Πολιτικής Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου

Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος Πολιτικής Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ 2013-2020 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ- ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Μόνικα Δημοσθένους, Β.Δ. 12 Δεκεμβρίου 2018 Ημέρα Εκπαιδευτικού Γενικά - Εθνική Στρατηγική 2009-2012 για την Πρόληψη

Διαβάστε περισσότερα

Με την ενίσχυση των δράσεων της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία αναχαιτίζεται η σχολική παραβατικότητα

Με την ενίσχυση των δράσεων της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία αναχαιτίζεται η σχολική παραβατικότητα ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 8 Aπριλίου 2016 Με την ενίσχυση των δράσεων της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία αναχαιτίζεται η σχολική παραβατικότητα Πραγματοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ Επιστημονική υπεύθυνη: Ιωάννα Αντωνιάδου-Κουμάτου Καισαριανή, 2018 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κέντρο Υγείας του Παιδιού Καισαριανής 2. Η ιδέα για τη δημιουργία 3. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια

Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια Ο ΗΓΟΣ ΥΠΕΡΕΣΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Οδηγός Υπηρεσιών Θεραπείας για τις Παράνοµες Ουσίες, το Αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση µε τυχερά παιχνίδια οµές Εφήβων & Οικογένειας οµές Αποτοξίνωσης οµές Απεξάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Εργαστήριο με θέμα «Παιδική φτώχεια και ευημερία : 'Έμφαση στην κατάσταση των παιδιών μεταναστών στην Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση» 17 Οκτωβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Πρωινού και Απογευματινού Προγράμματος Αλφαβητισμού. στο Γυμνάσιο

Αξιολόγηση του Πρωινού και Απογευματινού Προγράμματος Αλφαβητισμού. στο Γυμνάσιο Αξιολόγηση του Πρωινού και Απογευματινού Προγράμματος Αλφαβητισμού στο Γυμνάσιο 1. Ταυτότητα Έρευνας Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (Υ.Π.Π.), στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για αντιμετώπιση της

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το 2007 και Καταληκτικές Ημερομηνίες

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το 2007 και Καταληκτικές Ημερομηνίες ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το και Καταληκτικές Ημερομηνίες Το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης -2013 απευθύνεται σε όλους τους τομείς και επίπεδα εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος Πολιτικής Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου

Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος Πολιτικής Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ 2013-2020 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ- ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Λήδα Χριστοδούλου, Λειτουργός Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Το Κέντρο Πρόληψης «ΦΑΕΘΩΝ» των δήµων Ιλίου, Πετρούπολης, Καµατερού, Αγίων Αναργύρων σε συνεργασία µε τον Οργανισµό κατά των Ναρκωτικών,

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Το Κέντρο Πρόληψης «ΦΑΕΘΩΝ» των δήµων Ιλίου, Πετρούπολης, Καµατερού, Αγίων Αναργύρων σε συνεργασία µε τον Οργανισµό κατά των Ναρκωτικών, ΙΛΙΟΝ,16/09/2009 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Το Κέντρο Πρόληψης «ΦΑΕΘΩΝ» των δήµων Ιλίου, Πετρούπολης, Καµατερού, Αγίων Αναργύρων σε συνεργασία µε τον Οργανισµό κατά των Ναρκωτικών, ΟΚΑΝΑ, συνεχίζει τις δράσεις στη τοπική

Διαβάστε περισσότερα

Δικαιώματα & Υπηρεσίες για τα Άτομα με Νοητική Αναπηρία

Δικαιώματα & Υπηρεσίες για τα Άτομα με Νοητική Αναπηρία Δικαιώματα & Υπηρεσίες για τα Άτομα με Νοητική Αναπηρία Ελένη Δημητρίου Ψυχολόγος Λειτουργός Έγκαιρης Παιδικής Παρέμβασης Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Νοητική Αναπηρία Επιτροπή Προστασίας

Διαβάστε περισσότερα

Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο

Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο Κατάσταση των παράνομων ουσιών εξάρτησης και του αλκοόλ στην Κύπρο ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: Δείκτης Έκτασης της Χρήσης στο Γενικό και Μαθητικό Πληθυσμό: Για την εφαρμογή του δείκτη επικράτησης της χρήσης στο

Διαβάστε περισσότερα

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς

Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς Πυξιδίσματα: Ένα καινοτόμο πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας για τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς των Α.Πορτσέλη, Μ. Κυριακίδου Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση ενός καινοτόμου προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καρδίτσας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Δωδεκανήσου Σε συνεργασία με το Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Προγράμματα Ειδικής Αγωγής στη Μέση Εκπαίδευση

Προγράμματα Ειδικής Αγωγής στη Μέση Εκπαίδευση Προγράμματα Ειδικής Αγωγής στη Μέση Εκπαίδευση Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, μετά από πολύχρονες προσπάθειες που χρονολογούνται από το 1991, πέτυχε τη δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου που να ρυθμίζει

Διαβάστε περισσότερα

«ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ» -

«ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ» - «ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ» - http://blogs.sch.gr/nikitpapa ΜΙΑ ΙΔΙΑΤΕΡΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΝ.ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Ν. ΕΒΡΟΥ κ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΥΔΗ ΑΝΔΡΕΑ «ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ» κ. Παπανδρούδη

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος

Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Η Ψυχική υγεία του παιδιού και ο ρόλος του ευρύτερου περιβάλλοντος Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ζει και να μεγαλώνει σ ένα υγιές περιβάλλον, το οποίο θα διασφαλίζει και θα προάγει την σωματική και ψυχική

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς

Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Ερωτηματολόγιο προς εκπαιδευτικούς Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών αναφορικά με την ιδιαίτερη πολιτική του σχολείου τους. Η έρευνα αυτή εξετάζει, κυρίως, την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιογραφική Διάσκεψη Τύπου. Θέμα: Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών στα σχολεία

Δημοσιογραφική Διάσκεψη Τύπου. Θέμα: Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών στα σχολεία ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Δημοσιογραφική Διάσκεψη Τύπου Θέμα: Η πρόληψη και η αντιμετώπιση των εξαρτησιογόνων ουσιών στα σχολεία Γεωργία Κούμα, ΠΛΕ, Προϊσταμένη Συντονιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μαγνησίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μαγνησίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μαγνησίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Γρεβενών

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Γρεβενών Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Γρεβενών Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λαρίσης

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λαρίσης Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λαρίσης Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού

Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί σπουδαστές, με ιδιαίτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Περιγραφή Συμβουλευτικής ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των Συμβουλευτικών Κέντρων. Τα Συμβουλευτικά Κέντρα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015)

Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015) Αξιολόγηση του Μουσικού Σχολείου (Οκτώβριος 2015) 1. Ταυτότητα της έρευνας Το Μουσικό Σχολείο (Μ.Σ.) λειτουργεί στην Κύπρο από το 2006. Η ίδρυσή του έγινε στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, με

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια

Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια Σχέδιο Δράσης για Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια 2019-2020 Σχέδιο Δράσης για την «Αντιμετώπιση της Παθολογικής Ενασχόλησης με τα Τυχερά Παιχνίδια (2019-2020)» Kαθοδηγεί

Διαβάστε περισσότερα

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους 7. Συμπεράσματα Αξιολόγησης στο Πλαίσιο του Προγράμματος «Πιλοτικά Προγράμματα Εναλλακτικά της Φυλάκισης για Παραβάτες Χρήστες Παράνομων Ουσιών» MIS 349337 Για την αξιολόγηση της Υπηρεσίας Παραπομπών σε

Διαβάστε περισσότερα

3 Εισδοχή Οι Νηπιαγωγοί μας

3 Εισδοχή Οι Νηπιαγωγοί μας Πίνακας 2 Περιεχομένων Το Σχολείο μας 3 Εισδοχή Οι Νηπιαγωγοί μας 4 Σχολικό Έτος και Αργίες Ωράριο 6 Οι καθημερινές μας Οι Δραστηριότητες 7 εργασίες μας 9 Κατ οίκον Εργασία Οι Αξιολόγηση 10 Εγκαταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες Προστασίας και Κινδύνου

Παράγοντες Προστασίας και Κινδύνου Η ψυχική ζωή του παιδιού οικοδομείται μέσα από μια σχέση αλληλεπίδρασης με τους σημαντικούς Άλλους, τη μητέρα και τον πατέρα αρχικά και το ευρύτερο περιβάλλον στη συνέχεια. Μέσα από αυτήν τη συναισθηματική

Διαβάστε περισσότερα

Εξαρτησιογόνες ουσίες

Εξαρτησιογόνες ουσίες Ναρκωτικά Ναρκωτικά-Εξάρτηση Ο όρος ναρκωτικά χρησιµοποιείται για να χαρακτηρίσει όλες τις τοξικές ψυχοτρόπες ουσίες που διακινούνται παρανόµως και προκαλούν σοβαρή διαστρέβλωση της προσωπικότητας του

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Σάμου

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Σάμου Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Σάμου Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016)

Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016) 1. Ταυτότητα της έρευνας Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016) Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (ημερ. 19/08/2015), το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Προβληματισμοί και προοπτικές

ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Προβληματισμοί και προοπτικές ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Προβληματισμοί και προοπτικές (Εκπαιδευτική Ημερίδα για τη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση Ελλάδα Κύπρος, Πέμπτη και Παρασκευή 29 και 30 Μαρτίου 2018, ξεν. ΗΙΛΤΟΝ) Η Φιλοσοφία ----------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

16PROC

16PROC ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ & ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ Ανάθεσης της εργασίας οργάνωσης και λειτουργίας Συμβουλευτικού Σταθμού Υποστήριξης

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολογηση του Εκπαιδευτικού Έργου- Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα

Η Αξιολογηση του Εκπαιδευτικού Έργου- Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα ΥΠΑΙΘΠΑ / ΙΕΠ ΕΡΓΟ : Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της σχολικής μονάδας: Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης (ΑΕΕ) Η Αξιολογηση του Εκπαιδευτικού Έργου- Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη σχολική μονάδα Ιανουάριος

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κέρκυρας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κέρκυρας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κέρκυρας Σε συνεργασία με τη Δημοτική Μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελεσματική Διαχείριση Προβλημάτων Συμπεριφοράς στο Σχολείο

Αποτελεσματική Διαχείριση Προβλημάτων Συμπεριφοράς στο Σχολείο Αποτελεσματική Διαχείριση Προβλημάτων Συμπεριφοράς στο Σχολείο Τα προβλήματα παραβατικής συμπεριφοράς που παρουσιάζουν οι μαθητές σημειώνουν αυξητικές τάσεις, στις οποίες ο Διευθυντής του σχολείου και

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά. Ερευνητικοί στόχοι. Μεθοδολογία. Νοέµβριος 2012

Γενικά. Ερευνητικοί στόχοι. Μεθοδολογία. Νοέµβριος 2012 Νοέµβριος 2012 Γενικά H έρευνα πεδίου για την αξιολόγηση των στάσεων, συµπεριφορών, γνώσεων και πρακτικών που αφορούν την τοξικοεξάρτηση ανηλίκων αποτελεί µέρος συνολικότερης µελέτης του ΚΕΘΕΑ, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα.

Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα. Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα. Το ΚΕΣΑΝ - Κέντρο Πρόληψη Ηρακλείου, σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, λειτουργεί με σκοπό την πρόληψη της χρήσης ψυχοδραστικών

Διαβάστε περισσότερα

Αρ. Φακ.: /3 Αρ. Τηλ.: Αρ. Φαξ: Αυγούστου 2009

Αρ. Φακ.: /3 Αρ. Τηλ.: Αρ. Φαξ: Αυγούστου 2009 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αρ. Φακ.: 7.1.10.2/3 Αρ. Τηλ.:22800632 Αρ. Φαξ:22428268 E-mail:circularsec@schools.ac.cy 27 Αυγούστου

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μεσσηνίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μεσσηνίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Μεσσηνίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η Διεθνής Κοινότητα έχει σημάνει συναγερμό για την αντιμετώπιση αυτής της μεγάλης κοινωνικής μάστιγας. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του

Η Διεθνής Κοινότητα έχει σημάνει συναγερμό για την αντιμετώπιση αυτής της μεγάλης κοινωνικής μάστιγας. Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Χαιρετισμός της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στο συνέδριο με θέμα H ενεργός εμπλοκή των νέων στην οδική ασφάλεια για την 4 η Ευρωπαϊκή Ημέρα Οδικής Ασφάλειας. Συνεδριακό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φλωρίνης

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φλωρίνης Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φλωρίνης Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την Konstantina Πέμπτη, 13 Ιανουάριος :15 - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 23 Ιανουάριος :24

Συντάχθηκε απο τον/την Konstantina Πέμπτη, 13 Ιανουάριος :15 - Τελευταία Ενημέρωση Κυριακή, 23 Ιανουάριος :24 esos.gr Κείμενα της Επιστημονικής Επιτροπής του ΚΕΕ, που αφορούν στην Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της σχολικής μονάδας Διαδικασία Αυτό αξιολόγησης, απέστειλε το υπ. Παιδείας προς όλες τις Περιφερειακές

Διαβάστε περισσότερα

Αναλφαβητισμός, Σχολική Αποτυχία, Βία και Παραβατικότητα και Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση Του Δημήτρη Μικελλίδη Προέδρου ΠΟΕΔ

Αναλφαβητισμός, Σχολική Αποτυχία, Βία και Παραβατικότητα και Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση Του Δημήτρη Μικελλίδη Προέδρου ΠΟΕΔ Αναλφαβητισμός, Σχολική Αποτυχία, Βία και Παραβατικότητα και Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση Του Δημήτρη Μικελλίδη Προέδρου ΠΟΕΔ Η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση θα πρέπει να στοχεύει στην εξάλειψη ή έστω στη δραστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ και ΕΠ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΦΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ. Γ. Ευθυμίου Επαρχιακού ΠΛΕ- Μ.Ε Πάφου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ και ΕΠ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΦΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ. Γ. Ευθυμίου Επαρχιακού ΠΛΕ- Μ.Ε Πάφου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ και ΕΠ. ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΦΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ Γ. Ευθυμίου Επαρχιακού ΠΛΕ- Μ.Ε Πάφου Οκτώβριος 2012 1 Προσφέρει ίσες ευκαιρίες μόρφωσης Στοχεύει στη διάδοση της γνώσης.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Εξαρτησιογόνες Ουσίες ( καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά )

ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Εξαρτησιογόνες Ουσίες ( καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά ) ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Εξαρτησιογόνες Ουσίες ( καπνός, αλκοόλ, ναρκωτικά ) Ασθένειες: AIDS, ηπατίτιδα Β, Μεσογειακή αναιμία, καρδιαγγειακά νοσήματα, ασθένειες στο εργασιακό περιβάλλον,

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Έβρου

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Έβρου Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Έβρου Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής

Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής 2017 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής «ΠΝΟΗ»,μετά από αίτημα των Συλλόγων Διδασκόντων και Γονέων & Κηδεμόνων του

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ρεθύμνης

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ρεθύμνης Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ρεθύμνης Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ιωαννίνων

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ιωαννίνων Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ιωαννίνων Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καστοριάς

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καστοριάς Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καστοριάς Σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΕΤΟΣ Αναλυτική Καταγραφή Δράσεων ανά Τρίμηνο. Σταθμός Συμβουλευτικής ΑποφασίΖΩ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΕΤΟΣ Αναλυτική Καταγραφή Δράσεων ανά Τρίμηνο. Σταθμός Συμβουλευτικής ΑποφασίΖΩ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΕΤΟΣ 2017 Αναλυτική Καταγραφή Δράσεων ανά Τρίμηνο Σταθμός Συμβουλευτικής ΑποφασίΖΩ (Κέντρο που ιδρύθηκε και λειτουργεί με σύμπραξη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και του Κυπριακού Ινστιτούτου

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χαλκιδικής

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χαλκιδικής Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χαλκιδικής Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (Σ.Ε.Α.)

ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (Σ.Ε.Α.) ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ (Σ.Ε.Α.) Με τον όρο «συμβουλευτική» αναφερόμαστε στην επιστήμη η οποία στοχεύει να προσφέρει σ ένα άτομο εξειδικευμένη βοήθεια και στήριξη, έτσι ώστε το

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Βοιωτίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Βοιωτίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Βοιωτίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φωκίδας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φωκίδας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φωκίδας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευβοίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευβοίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευβοίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Άρτας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Σεξουαλική συμπεριφορά των εφήβων σε Γυμνάσια και Λύκεια της Κύπρου

Σεξουαλική συμπεριφορά των εφήβων σε Γυμνάσια και Λύκεια της Κύπρου Σεξουαλική συμπεριφορά των εφήβων σε Γυμνάσια και Λύκεια της Κύπρου Κουρίδης Γιάννης, Σάββα Σάββας, Κουρίδης Χρήστος, Τορναρίτης Μιχάλης. Εισαγωγή Στα σχολεία της Κύπρου δεν διδάσκεται το μάθημα της σεξουαλικής

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Θεσσαλονίκης Σε συνεργασία με τα Κέντρα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό

Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό Αξιολόγηση του Προγράμματος Στήριξης Δημοτικών Σχολείων με μεγάλο αριθμό/ποσοστό παιδιών με αυξημένες πιθανότητες για λειτουργικό αναλφαβητισμό 1. Ταυτότητα της έρευνας Κατά τη σχολική χρονιά 2016-2017,

Διαβάστε περισσότερα

Θέση Επίτροπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για. το Ειδικό Σχολείο Ευαγγελισμός

Θέση Επίτροπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για. το Ειδικό Σχολείο Ευαγγελισμός ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Θέση Επίτροπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για το Ειδικό Σχολείο Ευαγγελισμός Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Προφίλ του Σχολείου Αριθμός Μαθητών: 397 Αριθμός Εκπαιδευτικών: 68 Αριθμός Τμημάτων: 20 Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σχολικής μονάδας: 1. Αστικό σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αργολίδας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αργολίδας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αργολίδας Σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

4η Συνεδρία. της Επιτροπής Παρακολούθησης των. Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των. Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής

4η Συνεδρία. της Επιτροπής Παρακολούθησης των. Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των. Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 4η Συνεδρία της Επιτροπής Παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2007-2013 Εισαγωγική

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καβάλας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καβάλας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Καβάλας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λέσβου

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λέσβου Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λέσβου Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2019

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2019 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2019 ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ Πρόγραμμα tkns Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού ΚΟΑ Μαρία Προδρόμου, M.Prodromou@euc.ac.cy Περιγραφή: Το πρόγραμμα αφορά ευάλωτες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΜΕ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ CREATIVE PRIMARY SCHOOL PARTNERSHIPS WITH VISUAL ARTISTS (CREARTE) ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Απρίλιος 2016

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευρυτανίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευρυτανίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ευρυτανίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ροδόπης

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ροδόπης Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ροδόπης Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική που αφορά την προώθηση των δεσμών συνεργασίας του σχολείου με τους εξωτερικούς φορείς που εμπλέκονται στη σχολική διαδικασία

Πολιτική που αφορά την προώθηση των δεσμών συνεργασίας του σχολείου με τους εξωτερικούς φορείς που εμπλέκονται στη σχολική διαδικασία Πολιτική που αφορά την προώθηση των δεσμών συνεργασίας του σχολείου με τους εξωτερικούς φορείς που εμπλέκονται στη σχολική διαδικασία ΣΤΟΧΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΧΡΟΝΟΔΙΑ ΓΡΑΜΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1. Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φθιώτιδας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φθιώτιδας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Φθιώτιδας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ

ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ Αντιμετωπίζω πρόβλημα χρήση /εξάρτηση και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές Δομές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Πέλλας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Πέλλας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Πέλλας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ξάνθης

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ξάνθης Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Ξάνθης Σε συνεργασία με το Κέντρο Ενημέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κυκλάδων

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κυκλάδων Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κυκλάδων Σε συνεργασία με τα Κέντρα Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο;

Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Αντιµετωπίζω πρόβληµα χρήσης /εξάρτησης και θα ήθελα να ζητήσω βοήθεια για θεραπεία. Ποιες επιλογές έχω για θεραπεία στην Κύπρο; Εξωτερικές οµές Εφήβων και Οικογένειας Τα εξωτερικά Προγράµµατα Εφήβων Νεαρών

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λακωνίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λακωνίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λακωνίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κεφαλληνίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κεφαλληνίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κεφαλληνίας Σε συνεργασία με το Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. «Χάραξη στρατηγικής για επιβίωση των εθελοντικών οργανώσεων/μκο σε συνθήκες συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης»

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. «Χάραξη στρατηγικής για επιβίωση των εθελοντικών οργανώσεων/μκο σε συνθήκες συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης» ΤΕΛΙΚΟ-Υπόμνημα/4 Συν ΚΠ/17/10/14 ΥΠΟΜΝΗΜΑ 4 ης ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ «Χάραξη στρατηγικής για επιβίωση των εθελοντικών οργανώσεων/μκο σε συνθήκες συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης» 17 Οκτωβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λευκάδας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λευκάδας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Λευκάδας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χανίων

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χανίων Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Χανίων Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Aρ. Φακ.: ΠΙ 7.7.06.13.3 Αρ. Tηλ.: 22402300 Aρ. Φαξ: 22480505 e-mail: eisagogiki@cyearn.pi.ac.cy ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ 2252 Λευκωσία 17 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αρκαδίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αρκαδίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αρκαδίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αχαΐας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αχαΐας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Αχαΐας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κορινθίας

Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κορινθίας Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Πανελλήνια έρευνα για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στους μαθητές Έρευνα ESPAD 2011 Αποτελέσματα για το Ν. Κορινθίας Σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης

Διαβάστε περισσότερα