ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΑΕΡΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΑΕΡΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ"

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΏΝ ΕΦΑΡΜΟΓΏΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΑΕΡΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ CONSTRUCTION OF A METAL DETECTOR AND ITS CALIBRATION IN LIQUID AND GAS LAMINAR SURROUNDINGS Καζάκος Παναγιώτης Α.Ε.Μ.: 4938 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Κόγια Φωτεινή Καβάλα, Νοέμβριος 2014

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εφαρμογή διαφόρων επιστημών όπως τα μαθηματικά, η φυσική και η χημεία στην εξέλιξη των τεχνολογικών εφαρμογών και κατασκευών είναι ο θεμέλιος λίθος της συνεχιζόμενης τεχνολογικής προόδου στη ζωή του ανθρώπου. Από πολύ παλιά οι άνθρωποι, μέσω της φυσικής περιέργειας που τους διακρίνει, προσπάθησαν να κατανοήσουν φαινόμενα όπως ο ηλεκτρισμός και ο μαγνητισμός. Σκοπός της παρακάτω εργασίας είναι η κατασκευή ενός αναλογικού ανιχνευτή μετάλλων και η βαθμονόμησή του σε διαστρωματικά υγρά και αέρια περιβάλλοντα. Οι ανιχνευτές μετάλλων λειτουργούς χρησιμοποιώντας βασικές αρχές του ηλεκτρομαγνητισμού, των ηλεκτρικών κυκλωμάτων, της φυσικής και της ηλεκτροχημείας. Επίσης πραγματοποιείται και σύγκριση των δυνατοτήτων του αναλογικού ανιχνευτή με ένα σύγχρονο ψηφιακό ανιχνευτή χειρός. Για την καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας και της φιλοσοφίας γύρω από τους ανιχνευτές μετάλλων, παρατίθενται κείμενα με μια πλήρη θεωρητική ανάλυση των εννοιών της φυσικής και του ηλεκτρομαγνητισμού που τους διέπουν, καθώς και εισαγωγή εικόνων ανά στάδιο κατασκευής. Καζάκος Παναγιώτης 2 Α.Ε.Μ.: 4938

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ABSTRACT ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ Ηλεκτρομηχανικές διατάξεις και μηχανές Ακουστικοί μετατροπείς Διατάξεις μηχανικών δυνάμεων και ροπών Μικροκυμματικές διατάξεις και έλεγχος δεσμών ηλεκτρονίων και ιόντων Αισθητήρες Ιατρικές εφαρμογές Διάφορες εφαρμογές ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ Μαγνητισμός Μεγέθη και μονάδες του μαγνητισμού Μαγνητικό πεδίο Μαγνητική επαγωγή Ιδιότητες των σιδηρομαγνητών Διαπερατότητα Διατήρηση της μαγνήτισης Καζάκος Παναγιώτης 3 Α.Ε.Μ.: 4938

4 3.5.3 Το φαινόμενο της υστέρησης Παραμένουσα μαγνήτιση Συνεκτικό πεδίο Θερμοκρασία Curie Ηλεκτρομαγνητισμός Νόμος του Gauss Ο νόμος του Ampère Ηλεκτρομαγνητική επαγωγή Δινορεύματα Ορισμοί και νόμοι που διέπουν τα ηλεκτρικά κυκλώματα Ο νόμος του Ohm Οι νόμοι του Kirchhoff Επαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ Υλικά κατασκευής Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων Περιγραφή του κυκλώματος Λειτουργία Συνδέσεις Θεωρητική ανάλυση στοιχείων κυκλώματος Τμήματα Δομή Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων Τμήματα Δομή Ψηφιακού Ανιχνευτή Μετάλλων Σύγκριση Αναλογικού και Ψηφιακού Ανιχνευτή Μετάλλων Αναλογικός Ανιχνευτής Μετάλλων Ψηφιακός Ανιχνευτής Μετάλλων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Πειραματικές Τιμές Αναλογικού και Ψηφιακού Ανιχνευτή Μετάλλων Μετρήσεις μέσα σε νερό Μετρήσεις μέσα σε ελαιόλαδο Καζάκος Παναγιώτης 4 Α.Ε.Μ.: 4938

5 5.1.3 Μετρήσεις μέσα σε ξυλόκολλα Μετρήσεις σε περιβάλλον υδρατμών Μετρήσεις σε φυσικό περιβάλλον (οξυγόνο) Σύγκριση Πειραματικών Τιμών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Καζάκος Παναγιώτης 5 Α.Ε.Μ.: 4938

6 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ακόλουθη εργασία ασχολείται με την κατασκευή ενός ανιχνευτή μετάλλων και τη βαθμονόμησή του σε υγρά και αέρια περιβάλλοντα. Επελέγη το kit No 1022 της εταιρείας Smart Kit Electronics. Οι κολλήσεις των αντιστάσεων, των τρανζίστορ, των πυκνωτών και των υπόλοιπων κυκλωματικών στοιχείων στην πλακέτα, έγιναν με ένα κολλητήρι των 30 Watt, σολντερίνη και καλάι. Η περαιτέρω έρευνα που ακολουθεί την ολοκλήρωση της κατασκευής του αναλογικού ανιχνευτή μετάλλων, πραγματεύεται την ιστορική αναδρομή του ηλεκτρομαγνητισμού και τις θεμελιώδεις έννοιες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Επιπλέον παρατίθεται μια ολοκληρωμένη ανάλυση του κυκλώματος του αναλογικού ανιχνευτή με επεξήγηση των θεωρητικών εννοιών των κυκλωματικών του στοιχείων ξεχωριστά. Ακόμη έχει συμπεριληφθεί και η μελέτη ενός σύγχρονου ψηφιακού ανιχνευτή χειρός και η σύγκριση των δυνατοτήτων του με αυτές του αναλογικού ανιχνευτή. Για την καλύτερη κατανόηση της θεωρίας έχουν προστεθεί σχήματα, πίνακες και εικόνες των προς μελέτη αντικειμένων, καθώς και φωτογραφίες που έχουν παρθεί κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής διαδικασίας. Ως γενικό συμπέρασμα εξάγεται ότι παρόλο το μικρό μέγεθος των ανιχνευτών μετάλλων χειρός, απαιτείται μια μακρά κατασκευαστική και θεωρητική προσέγγιση για την κατασκευή και την κατανόηση της λειτουργίας τους αντίστοιχα. Για αυτόν το λόγο γίνεται χρήση πολλών συγγραμμάτων ειδικευμένων στα αντικείμενα του ηλεκτρομαγνητισμού και της υπόλοιπης θεωρίας, γραμμένων στα Ελληνικά. Τέλος, έγινε χρήση πλειάδας διαδικτυακών σελίδων στην Αγγλική γλώσσα. Καζάκος Παναγιώτης 6 Α.Ε.Μ.: 4938

7 ABSTRACT The following work is engaged with the construction of a metal detector and its calibration in liquid and gas laminar surroundings. It has been chosen the kit No 1022 of Smart Kit Electronics Company. The resistors, transistors, conductors and the rest circuit elements have been soldered with a 30 Watt soldering iron, stannol soldering grease and solder on the kit s board. The further investigation which follows the completion of the analogical metal detector s construction, deals with electromagnetism s history and the fundamental meanings of electrical and electronical circuits. Additionally the investigation contains a completed analysis of the analogical metal detector s circuit with the explanation of each theoretical meaning. It has also been studied a modern, digital hand metal detector and its abilities compared to the analogical metal detector. For the best comprehension of metal detectors theory there are many shapes, data tables and pictures of the studied objects, as well as pictures that have been taken during the construction s procedure. As a general conclusion is exported that although the small size of hand metal detectors, is demanded a long constructional and theoretical approach for the construction and understanding of metal detectors function. For this reason many specific textbooks are used for better understanding in the objects of electromagnetism and the rest theory in the Greek language. Additionally, many English language websites were useful too. Καζάκος Παναγιώτης 7 Α.Ε.Μ.: 4938

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η επιστημονική ανάλυση και προσέγγιση τεχνολογικών εφαρμογών όπως οι ηλεκτρικές συσκευές, τα μικροηλεκτρονικά και οι υπολογιστές έχει ως αποτέλεσμα την συνεχή βελτίωση των αυτών κατασκευών και διατάξεων και την ανάπτυξη των διαφόρων δυνατοτήτων τους. Η συγκεκριμένη έρευνα ασχολείται με την κατασκευή ενός αναλογικού ανιχνευτή μετάλλων και τη βαθμονόμησή του σε υγρά και αέρια περιβάλλοντα. Στην αρχή παρατίθεται μια ιστορική αναδρομή του ηλεκτρομαγνητισμού ανά τους αιώνες και των σημαντικότερων εννοιών του και επιπλέον πραγματοποιείται θεωρητική προσέγγιση των αρχών των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και διατάξεων, από τα οποία απαρτίζεται το κύκλωμα του ανιχνευτή. Για την κατασκευή του αναλογικού ανιχνευτή χρησιμοποιήθηκε το kit της εταιρίας Smart Kit Electronics το οποίο διαθέτει ένδειξη LED για την ενημέρωση του χρήστη σε περίπτωση ανίχνευσης μετάλλου. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και ένας ψηφιακός ανιχνευτή για την σύγκριση των δυνατοτήτων του με αυτές του αναλογικού. Διάλεξα το συγκεκριμένο αντικείμενο ως θέμα της πτυχιακής μου εργασίας διότι με ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως οι τεχνολογικές εφαρμογές και η ενασχόληση με θέματα της ειδικότητας του ηλεκτρολόγου ηλεκτρονικού. Ο ηλεκτρομαγνητισμός εντοπίζεται ως ενότητα σε πολλές εφαρμογές και αποτελεί βασική γνώση για ηλεκτρολόγους μηχανικούς. Η παρούσα εργασία είχε ως αποτέλεσμα συγκεκριμένα συμπεράσματα τα οποία συνοπτικώς είναι: απαιτούνται κάποιες πολύ βασικές γνώσει μαθηματικών και φυσικής για την κατασκευή και κατανόηση της λειτουργίας των ανιχνευτών μετάλλων. Η μέγιστη απόσταση ανίχνευσης μετάλλων του αναλογικού ανιχνευτή είναι 10cm ενώ του ψηφιακού 7 8 cm. Λειτουργούν και οι δύο συσκευές με μία αλκαλική μπαταρία των 9 Volt. Η βαθμονόμηση του αναλογικού ανιχνευτή δεν είναι συγκεκριμένη ενώ του ψηφιακού καθορίζεται με το πάτημα του μπουτόν έναυσης. Ο ψηφιακός ανιχνευτής διαθέτει οθόνη και LED όπως και ηχητική ένδειξη. Το μειονέκτημα του αναλογικού Καζάκος Παναγιώτης 8 Α.Ε.Μ.: 4938

9 ανιχνευτή είναι ότι δεν ανιχνεύει μονωμένα καλώδια PVC μικρής διατομής αλλά πρακτικά οι μετρήσει που πάρθηκαν είναι ίδιες. Το LED του αναλογικού ανιχνευτή αναβοσβήνει σε ελαιόλαδο και ξυλόκολλα βάθους 5 και 8 cm και μέταλλα ανίχνευσης τη σιδερόβεργα, το σύρμα και τη σωλήνα, λόγω υψηλής πυκνότητας των υγρών. Επιπλέον αναβοσβήνει σε νερό και περιβάλλον υδρατμών βάθους 8 cm, λόγω της υγρασίας. Τέλος, ο ψηφιακός ανιχνευτής εντοπίζει όλα τα χρησιμοποιούμενα μέταλλα, εφόσον βέβαια αυτά βρίσκονται μέσα στις δυνατότητες ανίχνευσής τους από το πηνίο του. Καζάκος Παναγιώτης 9 Α.Ε.Μ.: 4938

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ Η χρήση των μαγνητών έγινε γνωστή στον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Ο Ελληνικός και ο Κινέζικος πολιτισμός διεκδικούν από κοινού την ανακάλυψη και μελέτη των μαγνητών. Σύμφωνα με τον Lucretius της Ρώμης (96 53 π.χ.) η έννοια «μαγνητισμός» και η προέλευσή της συνδέονται με την πόλη της Μαγνησίας στην αρχαία Ελλάδα κοντά στο βασίλειο της Μακεδονίας, όπως το διατύπωσε στο βιβλίο του «Η φύση των Πραγμάτων». Η περιγραφή που γίνεται από τον Πλάτωνα για τις ιδιότητες των Μαγνητών είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική: «Αυτή η πέτρα όχι μόνο προσελκύει τον σίδηρο, αλλά μεταδίδει σε αυτόν μια παρόμοια δύναμη και μπορείτε να δείτε πολλά κομμάτια σιδήρου να ενώνονται μεταξύ τους για να διαμορφώσουν μια μακριά σειρά. Όλα τα κομμάτια σιδήρου αντλούν τη δύναμή τους από την αρχική πέτρα». Αυτή ήταν η πρώτη καταγραφή του φαινομένου της μαγνητικής επαγωγής. Οι πρώτες αναφορές για το μαγνητισμό στην αρχαία Κίνα γίνονται σε βιβλία της κινεζικής λογοτεχνίας όπως το «Master Lu s Spring and Autumn Annals» (μια περίληψη της επιστήμης το οποίο είναι το παλαιότερο βιβλίο που μιλάει για το μαγνητισμό). Σε νεότερες εποχές ο Άγγλος William Gillbert ( ), γιατρός της Βασίλισσας Ελισάβετ της 1 ης, ήταν αυτός που χρησιμοποίησε τη λέξη electricity (ηλεκτρισμός) από την ελληνική λέξη ήλεκτρο, και έκανε τις πρώτες έρευνες σχετικά με το μαγνητισμό. Έπειτα ο μαθηματικός Carl Friedrich Gauss ( ) μελέτησε τη του μαγνητισμού της γης και σύνδεσε τη γλώσσα των μαθηματικών στη μελέτη του ηλεκτρομαγνητισμού. Ο Γάλλος Charles Coulomb ( ) ο οποίος εισήγαγε το 18 ο αιώνα τον ομώνυμο νόμο του ηλεκτρικού φορτίου πραγματοποίησε ποιοτικές μελέτες των μαγνητικών φαινομένων όπως και ο Δανός φυσικός Hans Christian Oersted ( ) ο οποίος ανακάλυψε τυχαία σε μια επίδειξη ότι ο ηλεκτρισμός συνδέεται άμεσα με το μαγνητισμό λόγω της δύναμης που αναπτύσσεται μεταξύ ενός μαγνήτη και ενός σύρματος που Καζάκος Παναγιώτης 10 Α.Ε.Μ.: 4938

11 διαρρέεται από ρεύμα. Η επίδραση μεταξύ του ηλεκτρισμού και του μαγνητικού πεδίου μελετήθηκε από τον Άγγλο Michael Faraday ( ) μέσω πειραμάτων. Ο κανόνας του Emil Lenz το 1834 προσδιόρισε την κατεύθυνση των επαγόμενων ρευμάτων. Η θεωρητική θεμελίωση του ηλεκτρομαγνητισμού όμως έγινε από τον Σκοτσέζο μαθηματικό James Clerk Maxwell ( ) ο οποίος μετέτρεψε τις θεωρίες του Faraday σε μαθηματικές σχέσεις. Το πρώτο τηλέφωνο κατασκευάστηκε από τον επίσης Σκοτσέζο Alexander Graham Bell ( ) το έτος Ο Σέρβος Nikola Tesla ( ) έκανε πειράματα με γεννήτριες και ανακάλυψε το 1883 το περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο. Το πεδίο αυτό εναλλάσσονταν μεταξύ δύο αντίθετων κατευθύνσεων πενήντα φορές το δευτερόλεπτο (50 Hertz). Με βάση αυτό το πεδίο κατασκεύασε τη γεννήτρια εναλλασσόμενου ρεύματος. Ο Heinrich Hertz απέδειξε το 1884 ότι η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου Ε που προκύπτει από φόρτιση και η ένταση που προκύπτει επαγωγικά, αλλάζοντας το μαγνητικό πεδίο είναι ισοδύναμες. Τέλος, το 1889 ο Oliver Heaviside βρήκε τη σωστή έκφραση για τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία ενός κινούμενου φορτισμένου σωματιδίου που ισχύει για μη σχετικιστικές ταχύτητες. Στον 20 ο αιώνα όλη η πρόοδος στους μαγνήτες οφειλόταν στην γνώση της απομαγνητίζουσας ισχύος, αλλά το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην δημιουργία μόνιμων μαγνητών σε οποιοδήποτε επιθυμητό σχήμα. Η ενέργεια που παράγουμε από τους μαγνήτες διπλασιάζεται κάθε δώδεκα χρόνια και παρακάτω παρουσιάζονται επιγραμματικά τα πεδία που βρίσκουν εφαρμογές σήμερα. 2.1 Ηλεκτρομηχανικές διατάξεις και μηχανές Οι ηλεκτρομηχανικές διατάξεις και μηχανές είναι: Ηλεκτρικοί κινητήρες: σύγχρονοι, ασύγχρονοι, γραμμικής ή βαθμωτής λειτουργίας κ.λπ.. Ηλεκτρογεννήτριες: ασύγχρονες, σύγχρονες γεννήτριες μονοφασικού ή τριφασικού ρεύματος, γεννήτριες συνεχούς ρεύματος, οδόμετρα κ.λπ.. Όργανα μετρήσεων: όργανα κινητού πηνίου και κινητού μαγνήτη. Όργανα ελέγχου: διακόπτες κυκλωμάτων, relays, θερμάστρες, ανάφλεξη κινητήρων εσωτερικής καύσης, εκτυπωτές, έλεγχος robots, έλεγχος επιφανειών Καζάκος Παναγιώτης 11 Α.Ε.Μ.: 4938

12 πλοήγησης και ευστάθειας αεροσκαφών, έλεγχος θέσης των κεφαλών ανάγνωσης και εγγραφής σε μαγνητικά, μαγνητοοπτικά και οπτικά μέσα (FDs, HDs, CDs, videos κ.λπ.), έλεγχος της θέσης των κεφαλών εκτύπωσης σε εκτυπωτές και σχεδιαστές κ.λπ Ακουστικοί μετατροπείς Οι ακουστικοί μετατροπείς είναι: Γεννήτριες ήχου: μεγάφωνα, ακουστικά, κουδούνια, βομβητές, υπέρηχοι κ.λπ.. Αισθητήρες ήχου: δυναμικά μικρόφωνα, δέκτες υπερήχων κ.λπ Διατάξεις μηχανικών δυνάμεων και ροπών Οι διατάξεις μηχανικών δυνάμεων και ροπών είναι: Διατάξεις ανύψωσης και επαφής: μαγνητικές αρπαγές, ανυψωτήρες, κλείσιμο συμβατικών θυρών και θυρών ψυγείων, παιχνίδια, διαφημιστικές επιγραφές κ.λπ.. Διατάξεις διαχωρισμού: μαγνητικοί διαχωριστές μετάλλων, φίλτρα απιονισμένου νερού, τύμπανα φωτοτυπικών κ.λπ.. Μαγνητικές συζεύξεις και πεδήσεις: σύγχρονες συζεύξεις ροπής, μετατροπείς περιστροφικής κίνησης σε γραμμική, συζευκτές και φρένα δινορευμάτων κ.λπ.. Ηλεκτροζυγοί: σύγχρονες διατάξεις ζύγισης για πολυκαταστήματα και γερανογέφυρες. 2.4 Μικροκυματικές διατάξεις και έλεγχος δεσμών ηλεκτρονίων και ιόντων Οι μικροκυματικές διατάξεις και έλεγχος δεσμών ηλεκτρονίων και ιόντων είναι: Σωλήνες ισχύος: magnetrons (radar, φούρνοι μικροκυμάτων), gyrotrons, klystrons κ.λπ. Καζάκος Παναγιώτης 12 Α.Ε.Μ.: 4938

13 Διατάξεις κυματοδήγησης: πολωτικά στοιχεία φερρίτη ή YIG σε φίλτρα συντονισμού, διακόπτες και απομονωτές. Επιταχυντές σωματιδίων, πηγές ακτινοβολίας Synchrotron, Lasers ελευθέρων ηλεκτρονίων: φακοί, μαγνήτες απόκλισης, διαμορφωτές κ.λπ.. Φασματογράφοι μαζών: μαγνήτες απόκλισης. Καθοδικοί σωλήνες: παγίδες ιόντων, εστίαση κ.λπ Αισθητήρες Οι αισθητήρες είναι: Αισθητήρες με μόνιμους μαγνήτες: επαγωγικοί, Hall, μαγνητοαντίστασης, θερμοευαίσθητα στοιχεία. Μετρούμενα μεγέθη: θέση, ταχύτητα, επιτάχυνση, ροή υγρών και θερμότητας, θερμοκρασία, πίεση, ταλάντωση κ.λπ.. Περιοχές αξιοποίησης: βιομηχανία, αυτοκίνητα, αεροσκάφη, περιφερειακά υπολογιστών, εξοπλισμός γραφείων κ.λπ Ιατρικές εφαρμογές Οι ιατρικές εφαρμογές είναι: Διατάξεις απεικόνισης NMR: συνεχές μαγνητικό πεδίο σε τομογράφους. Μηχανικές προσθέσεις: βαλβίδες, βοηθητικές αντλίες αίματος, τεχνητά μέλη, οδοντικές προσθέσεις κ.λπ.. Διαγνωστικά μέσα: καθετήρες, αισθητήρες-μετατροπείς, ακουστικά κ.λπ.. Χειρουργικά εργαλεία: σφιγκτήρες. 2.7 Διάφορες εφαρμογές Οι διάφορες εφαρμογές είναι: Καζάκος Παναγιώτης 13 Α.Ε.Μ.: 4938

14 Μαγνητικές κλειδαριές: κλειδιά και κύλινδροι με κώδικα. Κοσμηματοποιΐα: συνδέσεις, σκουλαρίκια κ.λπ.. Ηλεκτρονικά Chokes: πεδίο πόλωσης πυρήνα. Μνήμες μαγνητικών φυσαλίδων: πεδίο πόλωσης για τη διατήρηση των φυσαλίδων. Τεχνολογία κενού: ιοντικές αντλίες, βαλβίδες κ.λπ.. Καζάκος Παναγιώτης 14 Α.Ε.Μ.: 4938

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ 3.1 Μαγνητισμός Οι σιδηρομαγνήτες αποτελούν τη σπουδαιότερη κατηγορία μαγνητικών υλικών. Διαθέτουν υψηλή διαπερατότητα που επιτρέπει την επίτευξη υψηλών τιμών μαγνητικής επαγωγής σε μέτρια μαγνητικά πεδία. Επιπλέον έχουν την ικανότητα να παραμένουν μαγνητισμένα και να δρουν ως πηγές μαγνητικού πεδίου. Εφαρμογή τους επίσης υπάρχει και στους ηλεκτρικούς κινητήρες με τη χρήση της ροπής στρέψης ενός μαγνητικού διπόλου παρουσία μαγνητικού πεδίου. Για την κατασκευή μαγνητών χρησιμοποιούμε στοιχεία όπως ο σίδηρος, το κοβάλτιο, το νικέλιο και ορισμένες λανθανίδες (σπάνιες γαίες). Σχήμα 3.1: Δυναμικές γραμμές σιδηρομαγνήτη Καζάκος Παναγιώτης 15 Α.Ε.Μ.: 4938

16 3.2 Μεγέθη και μονάδες του μαγνητισμού Πίνακας 3.1: Μεγέθη, συμβολισμοί και μονάδες μέτρησης του μαγνητισμού Μέγεθος Συμβολισμός SI & MKSA Παράγοντας Gaussian & μετατροπής CGS emu Μαγνητική επαγωγή Β Tesla (T) 10 4 Gauss (G) Μαγνητική ροή Φ Weber (Wb) 10 8 Maxwell (Mx) Ένταση μαγνητικού Η A/m 4π/10 3 Oersted (Oe) πεδίου Μαγνήτιση Μ A/m 10 3 emu/cm 3 Ειδική μαγνήτιση σ A m 2 /kg 1 emu/g Μαγνητική ροπή m A m emu Μαγνητική επιδεκτικότητα x Αδιάστατο 1/4π Αδιάστατο Ειδική επιδεκτικότητα X ρ m 3 /kg 10 3 /4π cm 3 /g Μοριακή επιδεκτικότητα Χ mol m 3 /mol 10 6 /4π cm 3 /mol Μαγνητική διαπερατότητα μ H/m 10 7 /4π Αδιάστατο Σχετική διαπερατότητα μ r Αδιάστατο - Δεν ορίζεται Όπου: SI: Διεθνές Σύστημα Μονάδων MKSA (Meter Kilogram Second Amber): Ορθολογισμένο Σύστημα Gaussian: Γκαουσιανό Σύστημα CGS emu: Centimetre Gram Second Electro-Magnetic Units Καζάκος Παναγιώτης 16 Α.Ε.Μ.: 4938

17 Για να μεταβούμε από το ένα σύστημα στο άλλο πολλαπλασιάζουμε ή διαιρούμε τις μονάδες με το συντελεστή μετατροπής του (Πίνακας 3.1). Για παράδειγμα για να βρεθεί με πόσα Gauss ισούται ένα Tesla βλέπουμε ότι ο συντελεστής μετατροπής είναι 10 4 ή και επομένως 1 Tesla=10000 Gauss. 3.3 Μαγνητικό πεδίο Η δημιουργία μαγνητικού πεδίου σε μια περιοχή του χώρου, σημαίνει ότι στην περιοχή αυτή υπάρχει μια μεταβολή της ενέργειας. Η ανίχνευση των δυνάμεων μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο γίνεται με διάφορους τρόπους όπως η επιτάχυνση ενός ηλεκτρικού φορτίου μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο ή η στρέψη ενός μαγνητικού διπόλου, όπως ο ραβδοειδής μαγνήτης. Τα μαγνητικά πεδία είναι πάντα αποτέλεσμα της κίνησης ηλεκτρικών φορτίων, όπως για παράδειγμα ηλεκτρικό ρεύμα που ρέει σε αγωγό δημιουργεί γύρω του μαγνητικό πεδίο σύμφωνα με την ανακάλυψη του Oersted το Τα μαγνητικά πεδία παράγονται και από τους μόνιμους μαγνήτες. Η ένταση του μαγνητικού πεδίου H μετράται σε A/m, για παράδειγμα για να μετρηθεί πρακτικά το Η θεωρούμε ένα πηνίο διαμέτρου ενός μέτρου που αποτελείται από n αριθμό σπειρών. Το πηνίο θα διαρρέεται από ρεύμα εντάσεως 1/n Α. 3.4 Μαγνητική επαγωγή Η μαγνητική επαγωγή Β είναι η απόκριση ενός μέσου όταν μέσα σε αυτό παράγεται μαγνητικό πεδίο από ένα ηλεκτρικό ρεύμα. Μαγνητική ροή Φ είναι η δημιουργία ενός μαγνητικού πεδίου στον κενό χώρο και δίνεται σε μονάδες Weber (Wb). Η μαγνητική επαγωγή ορίζεται με όρους δύναμης που ασκείται σε κινούμενο ηλεκτρικό φορτίο q ή σε ηλεκτρικό ρεύμα και μετράτε σε μονάδες Tesla (T). Εάν ένα ηλεκτρικό φορτίο q κινείται μέσα σε μαγνητικό πεδίο με ταχύτητα ν η δύναμη F που ασκείται στο φορτίο δίνεται από τη σχέση: F = q ν B (3.1) Καζάκος Παναγιώτης 17 Α.Ε.Μ.: 4938

18 3.5 Ιδιότητες των σιδηρομαγνητών Διαπερατότητα Η σημαντικότερη ιδιότητα των σιδηρομαγνητών είναι η υψηλή διαπερατότητα. Η διαπερατότητα ενός σιδηρομαγνητικού υλικού δεν είναι σταθερή συνάρτηση του μαγνητικού πεδίου. Για την περιγραφή των ιδιοτήτων ενός σιδηρομαγνήτη είναι απαραίτητη η παραγωγή της καμπύλης της μαγνητικής επαγωγής Β ως προς το εφαρμοζόμενο πεδίο Η. Γνωστή ως βρόχος υστέρησης. Η αρχική σχετική διαπερατότητα των σιδηρομαγνητών παίρνει τιμές από 10 έως Διατήρηση της μαγνήτισης Οι σιδηρομαγνήτες εφόσον εκτεθούν σε ένα μαγνητικό πεδίο διατηρούν τη μαγνήτισή τους ακόμα και όταν απομακρυνθεί το μαγνητικό πεδίο σε αντίθεση με τα παραμαγνητικά υλικά τα οποία δεν παραμένουν μαγνητισμένα μετά την απομάκρυνση του πεδίου Το φαινόμενο της υστέρησης Ο πρώτος που μελέτησε το φαινόμενο της υστέρησης ήταν ο Ewing. Οι ιδιότητες των σιδηρομαγνητικών υλικών καθορίζονται από τον βρόχο υστέρησής τους. Καζάκος Παναγιώτης 18 Α.Ε.Μ.: 4938

19 Σχήμα 3.2: Τυπικός βρόχος υστέρησης ενός σιδηρομαγνητικού υλικού Παραμένουσα μαγνήτιση Όταν ένα υλικό μαγνητισθεί και το πεδίο του μηδενίζεται η μαγνητική επαγωγή δεν μηδενίζεται αλλά διατηρεί μία θετική τιμή. Η τιμή αυτή ονομάζεται παραμένουσα μαγνητική επαγωγή Β Τ και η αντίστοιχη τιμή της μαγνήτισης παραμένουσα μαγνήτιση Μ Συνεκτικό πεδίο Όταν εφαρμόζεται ένα αντίστροφο μαγνητικό πεδίο έντασης Η 0 προκύπτει μηδενισμός της μαγνητικής επαγωγής Β οπότε το πεδίο αυτό ονομάζεται συνεκτικό πεδίο. Εξαρτάται πάρα πολύ από την κατάσταση του δείγματος και επηρεάζεται από παράγοντες όπως η μικροδομή του υλικού, η θερμική επεξεργασία και η παραμόρφωση. Καζάκος Παναγιώτης 19 Α.Ε.Μ.: 4938

20 3.5.6 Θερμοκρασία Curie Όλα τα σιδηρομαγνητικά υλικά όταν θερμαίνονται σε υψηλές θερμοκρασίες γίνονται παραμαγνητικά. Θερμοκρασία Curie ονομάζεται η χαρακτηριστική θερμοκρασία μετάβασης από την σιδηρομαγνητική στην παραμαγνητική συμπεριφορά. Σε αυτή την θερμοκρασία διακρίνουμε απότομη μείωση της διαπερατότητας ενώ το συνεκτικό πεδίο και η παραμένουσα μαγνήτιση μηδενίζονται. Πρακτικά όταν ένα υλικό πρέπει να λειτουργήσει σε υψηλές σχετικά θερμοκρασίες είναι σημαντικό να εμφανίζει υψηλή θερμοκρασία Curie. Πίνακας 3.2: Χαρακτηριστικές τιμές θερμοκρασία Curie για διάφορα μαγνητικά υλικά Υλικό Θερμοκρασία Curie Σίδηρος 770 Νικέλιο 358 Κοβάλτιο 1130 Γαδολίνιο 20 Terfenol Nd 2 Fe 14 B 312 Alnico 850 SmCo Σκληροί Φερρίτες BaFe 12 O Ηλεκτρομαγνητισμός Οι ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις προϋποθέτουν την ύπαρξη σωματίων που έχουν μια ιδιότητα που καλείται ηλεκτρικό φορτίο, μία ιδιότητα εξίσου σημαντική όπως η μάζα. Για παράδειγμα όπως τα αντικείμενα με μάζα επιταχύνονται από τις βαρυτικές Καζάκος Παναγιώτης 20 Α.Ε.Μ.: 4938

21 δυνάμεις έτσι και ηλεκτρικά φορτισμένα αντικείμενα επιταχύνονται από ηλεκτρικές δυνάμεις. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ( ) πρότεινε τις ονομασίες θετικό και αρνητικό για τα δύο είδη φορτίων που αναπτύσσονται σε ένα αντικείμενο. Δύο θετικά φορτία ή δύο αρνητικά φορτία αλληλοαπωθούνται. Ένα θετικό και ένα αρνητικό φορτίο έλκονται. Σύμφωνα με την αρχή διατήρησης του φορτίου το αλγεβρικό άθροισμα όλων των ηλεκτρικών φορτίων σε ένα κλειστό σύστημα είναι σταθερό. Το μέτρο του φορτίου του ηλεκτρονίου ή του πρωτονίου αποτελούν φυσική μονάδα φορτίου. Ο Charles Augustin Coulomb ( ) θεμελίωσε τον ομώνυμο νόμο: Το μέτρο της δύναμης, που προκύπτει από την αλληλεπίδραση δύο σημειακών φορτίων, είναι ανάλογο του γινομένου των φορτίων και αντιστρόφως ανάλογο του τετραγώνου της απόστασης μεταξύ τους δηλαδή, q1 q2 F = k r 2 (3.2) Όπου: k: σταθερά αναλογίας q 1 και q 2 : ηλεκτρικά φορτία r: απόσταση. Αντίστοιχα ο νόμος του Coulomb για την δύναμη μεταξύ δύο σημειακών φορτίων είναι: F = 1 q1 q2 4π 0 r 2 (3.3) 3.7 Νόμος του Gauss Η ολική ηλεκτρική ροή δια μέσου μιας επιφάνειας είναι ίση προς το ολικό ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό της επιφάνειας διαιρεμένο με 0 δηλαδή, Φ Ε = Ε da = Q encl 0 (3.4) Καζάκος Παναγιώτης 21 Α.Ε.Μ.: 4938

22 Ο νόμος του Gauss ισχύει για οποιαδήποτε κατανομή φορτίων και για οποιαδήποτε κλειστή επιφάνεια. Πρακτικά σύμφωνα με τον νόμο του Gauss όταν περίσσεια φορτίου τοποθετηθεί σε έναν συμπαγή αγωγό και αποκατασταθεί η ισορροπία, το φορτίο εγκαθίσταται εξ ολοκλήρου πάνω στην επιφάνεια, όχι στο εσωτερικό του υλικού. (Με τον όρο περίσσεια εννοούνται φορτία πέραν των ιόντων και των ελεύθερων ηλεκτρονίων, που συνθέτουν τον ουδέτερο αγωγό). 3.8 Ο νόμος του Ampère Σχετίζεται με το επικαμπύλιο ολοκλήρωμα του Β γύρω σε ένα κλειστό δρόμο και ισχύει για οποιοδήποτε σχήμα αγωγού και δρόμου ολοκλήρωσης. Αφορά μαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από πολύ συμμετρικές κατανομές ρευμάτων και συνδέει με τον μαγνητισμό με τον ηλεκτρισμό. B dl = μ 0 I encl (3.5) 3.9 Ηλεκτρομαγνητική επαγωγή Η λειτουργία ενός ανιχνευτή μετάλλων βασίζεται στο φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής. Αν η μαγνητική ροή που διαπερνά ένα κύκλωμα μεταβάλλεται, τότε επάγονται στο κύκλωμα μία ηλεκτρεγερτική δύναμη και ένα ρεύμα. Ο ακρογωνιαίος λίθος της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής είναι ο νόμος του Faraday. Η ηλεκτρομαγνητική επαγωγή μας λέει ότι ένα χρονικά μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή ηλεκτρικού πεδίου και το αντίστροφο. Ο νόμος επαγωγής του Faraday ορίζει ότι: Η επαγόμενη σε ένα κύκλωμα ηλεκτρεγερτική δύναμη (ΗΕΔ) ισούται με το αρνητικό του ρυθμού μεταβολής της μαγνητικής ροής που διαπερνά το κύκλωμα. Ο νόμος του Faraday είναι: ε = dφ B dt (3.6) Καζάκος Παναγιώτης 22 Α.Ε.Μ.: 4938

23 Γενικότερα μέσω της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής μπορούμε να λάβουμε πληροφορίες ή δεδομένα από ένα κύκλωμα (για παράδειγμα η έναυση του LED όταν το πηνίο του ανιχνευτή μετάλλων ανιχνεύει ένα μέταλλο). Ο νόμος του Lenz είναι μία εναλλακτική μέθοδος για να καθορίσουμε το πρόσημο ή την φορά ενός επαγόμενου ρεύματος, μια ΗΕΔ. Αναφέρει ότι η φορά οποιουδήποτε μαγνητικού φαινομένου επαγωγής είναι τέτοια, ώστε να αντιτίθεται στο αίτιο που το προκάλεσε. «Αίτιο» μπορεί να είναι η μεταβαλλόμενη ροή μέσα από ακίνητο κύκλωμα εξαιτίας ενός μεταβαλλόμενου μαγνητικού πεδίου, η μεταβαλλόμενη ροή εξαιτίας της κίνησης των αγωγών που απαρτίζουν το κύκλωμα, ή οποιοσδήποτε συνδυασμός τους Δινορεύματα Πολλές ηλεκτρικές συσκευές περιέχουν κομμάτια μετάλλων που είτε κινούνται σε μαγνητικά πεδία ή βρίσκονται μέσα σε μεταβαλλόμενα μαγνητικά πεδία. Σε τέτοιες περιπτώσεις επάγονται ρεύματα που κυκλοφορούν μέσα στον όγκο του υλικού. Επειδή οι εικόνες ροής τους μοιάζουν με δίνες που δημιουργούνται σε ποτάμι, τα ονομάζουμε δινορεύματα. Σε πρακτικό επίπεδο οι ανιχνευτές μετάλλων λειτουργούν ανιχνεύοντας δινορεύματα που επάγονται σε μεταλλικά αντικείμενα. Σχήμα 3.3: (a) Ανιχνευτής μετάλλου σε σημείο ελέγχου αεροδρομίου, δημιουργεί ένα εναλλασσόμενο μαγνητικό πεδίο B 0. Αυτό επάγει δινορεύματα σε ένα αγώγιμο αντικείμενο που μεταφέρεται μέσα από τον ανιχνευτή. Τα δινορεύματα με την σειρά τους παράγουν ένα εναλλασσόμενο μαγνητικό πεδίο Β, και το πεδίο αυτό επάγει ένα ρεύμα στο πηνίο-δέκτη του ανιχνευτή. (b) Οι φορητοί ανιχνευτές μετάλλων λειτουργούν με την ίδια αρχή Καζάκος Παναγιώτης 23 Α.Ε.Μ.: 4938

24 3.11 Ορισμοί και νόμοι που διέπουν τα ηλεκτρικά κυκλώματα Κύκλωμα είναι το σύνολο των ηλεκτρικών πηγών ρεύματος ή τάσης καθώς και των άλλων στοιχείων που έχουν συνδεθεί μεταξύ τους. Απαραίτητη προϋπόθεση του κυκλώματος είναι να περνάει ηλεκτρικό ρεύμα από κάθε στοιχείο του, δηλαδή ότι όλα τα στοιχεία ανήκουν σε κάποιο κλειστό δρόμο. Διέγερση ονομάζεται κάθε πηγή ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται και τροφοδοτεί ένα κύκλωμα. Η διέγερση μπορεί να είναι πηγή τάσης ή πηγή ρεύματος. Απόκριση σε ένα τμήμα ενός αγωγού ή σε ένα στοιχείο ή μεταξύ δύο σημείων ενός κυκλώματος ονομάζεται η τάση ή το ρεύμα που παρατηρείται εκεί και που είναι αποτέλεσμα της διέγερσης του κυκλώματος. Ανάλυση ενός κυκλώματος ονομάζεται ο προσδιορισμός των τάσεων και ρευμάτων σε όλα τα στοιχεία του κυκλώματος για κάποια γνωστή διέγερση. Σύνθεση ενός κυκλώματος ονομάζεται ο προσδιορισμός των στοιχείων του καθώς και ο τρόπος συνδεσμολογίας μεταξύ τους, όταν είναι γνωστές η διέγερση και η απόκριση του κυκλώματος. Παθητικά στοιχεία είναι τα στοιχεία που καταναλώνουν ενέργεια (ωμική αντίσταση) ή που αποθηκεύουν ενέργεια και την ανταποδίδουν στο κύκλωμα (πυκνωτής και πηνίο). Ενεργητικά στοιχεία είναι οι πηγές της ηλεκτρικής ενέργεια, δηλαδή οι πηγές τάσης ή οι πηγές ρεύματος. Αμφίπλευρα στοιχεία: ένα στοιχείο είναι αμφίπλευρο όταν για μια συγκεκριμένη διέγερση έχουμε στο στοιχείο ορισμένη απόκριση. Σε ίση και αντίθετη διέγερση έχουμε ίση και αντίθετη απόκριση στο στοιχείο αυτό. Γραμμικά στοιχεία: ένα στοιχείο είναι γραμμικό όταν το ρεύμα που διέρχεται από αυτό είναι ανάλογο με την τάση που το προκαλεί ή και αντίστροφα. Ένα γραμμικό στοιχείο είναι αναγκαστικά αμφίπλευρο. Αντίθετα, το αμφίπλευρο δεν είναι αναγκαστικά και γραμμικό. Καζάκος Παναγιώτης 24 Α.Ε.Μ.: 4938

25 3.12 Ο νόμος του Ohm Ο νόμος του Ohm έχει διαπιστωθεί πειραματικά και μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: Η τάση στα άκρα ενός στοιχείου που έχει κατασκευαστεί από ένα από τα αγώγιμα υλικά, είναι ανάλογη με το ρεύμα που διαρρέει το στοιχείο, δηλαδή U = IR (3.7) Ο συντελεστής R ονομάζεται ωμική αντίσταση του στοιχείου και είναι ίσος με: R = U I (3.8) Η μονάδα της ωμικής αντίστασης είναι το Ohm και συμβολίζεται με ωμέγα (Ω) Οι νόμοι του Kirchhoff Πρώτος νόμος του Kirchhoff: Ο νόμος αυτός λέει ότι το αλγεβρικό άθροισμα όλων των ρευμάτων σε έναν κόμβο ηλεκτρικού κυκλώματος είναι ίσο με μηδέν δηλαδή I 1 I 2 I 3 + I 4 = 0 (3.9) Δεύτερος νόμος του Kirchhoff: Ο δεύτερος νόμος του Kirchhoff λέει ότι το αλγεβρικό άθροισμα σε έναν βρόχο, δηλαδή ένα κλειστό δρόμο του κυκλώματος, είναι ίσο με μηδέν δηλαδή κ i=1 U i = 0 (3.10) Καζάκος Παναγιώτης 25 Α.Ε.Μ.: 4938

26 Όπου: κ είναι ο συνολικός αριθμός τάσεων στο βρόχο που εξετάζουμε, είτε οι τάσεις αυτές είναι τάσεις πηγών, είτε είναι πτώσεις τάσης στις διάφορες αντιστάσεις του βρόχου Επαγωγή Η σύζευξη δύο πηνίων μεταξύ τους περιγράφεται από την αμοιβαία τους επαγωγή. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεταβαλλόμενο ρεύμα σε πηνίο επάγει μία Ηλεκτρεγερτική Δύναμη (ΗΕΔ) σε ένα γειτονικό πηνίο. Επιπλέον το ίδιο μεταβαλλόμενο ρεύμα επάγει επίσης μία ΗΕΔ στο ίδιο το πηνίο. Τέτοιου είδους πηνία ονομάζονται αυτεπαγωγές και η σχέση του ρεύματος προς την ΗΕΔ περιγράφεται από την επαγωγή του πηνίου. Εάν ένα πηνίο διαρρέεται αρχικά από ρεύμα, ελευθερώνεται ενέργεια όταν το ρεύμα ελαττώνεται: Αυτό το φαινόμενο χρησιμοποιείται στα συστήματα ανάφλεξης των αυτοκινήτων. Παρακάτω δίνονται οι τύποι των αμοιβαίως επαγόμενων ΗΕΔ (3.11) και την αμοιβαίας επαγωγής αντίστοιχα (3.12): ε 2 = M di 1 dt και ε 1 = M di 2 dt (3.11) M = N 2Φ Β2 i 1 = N 1Φ Β1 i 2 (3.12) Μόνο ένα χρονικά μεταβαλλόμενο ρεύμα σε πηνίο μπορεί να προκαλέσει μία ΗΕΔ και συνεπώς ρεύμα σε δεύτερο πηνίο. Οι παραπάνω εξισώσεις δείχνουν ότι η επαγόμενη ΗΕΔ σε κάθε πηνίο είναι ανάλογη προς το ρυθμό μεταβολής του ρεύματος στο άλλο πηνίο, όχι προς την τιμή του ρεύματος. Ένα σταθερό ρεύμα σε ένα πηνίο ανεξαρτήτως πόσο ισχυρό είναι, δεν μπορεί να προκαλέσει ρεύμα σε γειτονικό πηνίο. Η μονάδα αμοιβαίας επαγωγής στο σύστημα SI ονομάζεται Henry (H) και ισούται: 1H = 1Wb A = 1V s A = 1Ω s = 1J A 2 Καζάκος Παναγιώτης 26 Α.Ε.Μ.: 4938

27 Αυτεπαγόμενες ΗΕΔ μπορεί να παρουσιαστούν σε κάθε κύκλωμα, αφού υπάρχει πάντοτε μία μαγνητική ροή μέσω του κλειστού βρόχου ενός ρευματοφόρου κυκλώματος. Όμως το φαινόμενο ενισχύεται πολύ εάν το κύκλωμα περιλαμβάνει ένα πηνίο με N σπείρες σύρματος. Αυτεπαγωγή L του κυκλώματος ορίζουμε: L = ΝΦ Β i (3.13) Όπου Φ ροή. Αυτεπαγόμενη ΗΕΔ ορίζεται ως: ε = L d i d t (3.14) Καζάκος Παναγιώτης 27 Α.Ε.Μ.: 4938

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ 4.1 Υλικά κατασκευής Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων Για την κατασκευή του Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων χρησιμοποιήθηκαν τα εξής υλικά: Πίνακας 4.1: Υλικά Κατασκευής R1, R4, R5 22 kω ¼ W Κόκκινο, κόκκινο, πορτοκαλί R2 1 kω ¼ W Καφέ, μαύρο, κόκκινο R3 10 kω ¼ W Καφέ, μαύρο, πορτοκαλί R6 150 Ω ¼ W Καφέ, πράσινο, καφέ R7 180 Ω ¼ W Καφέ, γκρι, καφέ P1 1 kω Γραμμικό ποτενσιόμετρο P2 10 kω Τρίμμερ D1, D2, D3 1Ν4148 Δίοδος γενικής χρήσης D4 6,2 V ½ W Δίοδος Zener D5 LED Δίοδος εκπομπής φωτός κόκκινη C1 100 nf (0,1 μf ή 1 ή 104) Πυκνωτής πολυεστέρα C2 15 nf (0,015 μf ή 153) Πυκνωτής πολυεστέρα C3 3,3 nf (0,0033 μf ή 332) Κεραμικός πυκνωτής C4 6,8 nf (0,0068 μf ή 682) Κεραμικός πυκνωτής C5 10 nf (0,01 μf ή 10 ή 103) Πυκνωτής πολυεστέρα L1 80 σπείρες Σύρμα 0,35 mm σε ράβδο φερίτη 10 mm L2 50 σπείρες Σύρμα 0,35 mm σε ράβδο φερίτη 10 mm TR1 BC547 ή BC548 NPN τρανζίστορ TR2, TR3 BC558 ή BC327 PNP τρανζίστορ Καζάκος Παναγιώτης 28 Α.Ε.Μ.: 4938

29 Χρησιμοποιήθηκε η πλακέτα και τα υλικά του Kit της εταιρίας Smart Kit Electronics (No 1022). Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων είναι τα εξής: Πίνακας 4.2: Τεχνικά Χαρακτηριστικά Τάση λειτουργίας 9 Volt DC Ρεύμα κατανάλωσης 30 ma Ένδειξη εντοπισμού LED Ικανότητα ανίχνευσης 10 cm Ευαισθησία Ρυθμιζόμενη με τρίμμερ Σχήμα 4.1: Κυκλωματικό διάγραμμα Καζάκος Παναγιώτης 29 Α.Ε.Μ.: 4938

30 Σχήμα 4.2: Διάγραμμα Συνδέσεων Εικόνα 4.1: Εργαλεία και Υλικά Καζάκος Παναγιώτης 30 Α.Ε.Μ.: 4938

31 4.1.1 Περιγραφή του κυκλώματος Η λειτουργία του κυκλώματος βασίζεται σε τρία τρανζίστορ (TR1, TR2 και TR3). Το πρώτο τρανζίστορ (TR1) μαζί με τα στοιχεία R2, R3, P1 και P2, τα R1,C3 και C2 μαζί με τα πηνία L1 και L2, χρησιμοποιείται ως ελεγχόμενος ταλαντωτής, ο οποίος κρατείται στο όριο λίγο πριν την έναρξη των ταλαντώσεων από το τρίμμερ P2 και το ποτενσιόμετρο P1. Η εξισορρόπηση του κυκλώματος είναι τόσο οριακή, ώστε όταν ένα μεταλλικό αντικείμενο πλησιάσει στα πηνία L1, L2 τα επηρεάζει μεταβάλλοντας έτσι την ηρεμία που βρίσκεται το τρανζίστορ εξαναγκάζοντάς το σε ταλάντωση. Το σήμα από τον συλλέκτη του TR1 μέσω των διόδων D2, D3 οδηγείται στη βάση του τρανζίστορ TR2 ενεργοποιώντας το και αυτό με την σειρά του οδηγεί το τρίτο τρανζίστορ TR3, το οποίο οδηγεί το LED που ανάβει δείχνοντας με τον τρόπο αυτό ότι ο ανιχνευτής συνάντησε μεταλλικό αντικείμενο. Η αντίσταση R7 περιορίζει το ρεύμα λειτουργίας του LED για να το προστατέψει από υπερβολικό ρεύμα που θα μπορούσε να το κάψει. Η δίοδος Zener D2 σταθεροποιεί την τάση τροφοδοσίας διατηρώντας έτσι και τη λειτουργία του ταλαντωτή σταθερή Λειτουργία Συνδέσεις Συνδέουμε την τροφοδοσία στους ακροδέκτες, την θετική τάση στο (+) και τη γη στο (-). Τοποθετούμε τα πηνία όσο το δυνατόν πιο μακριά και σε παράλληλη θέση ως προς την πλακέτα και στην αντίθετη μεριά από την μπαταρία. Φροντίζουμε ώστε το πηνίο και η μπαταρία να απέχουν μεταξύ τους πάνω από έξι εκατοστά. Τοποθετούμε το τρίμμερ P2 και το ποτενσιόμετρο P1 στη μέση περίπου. Τροφοδοτούμε με τάση το κύκλωμα εφαρμόζοντας στο κλιπ την μπαταρία των 9 Volt. Ρυθμίζουμε το τρίμμερ P2 στο σημείο ακριβώς που σβήνει στο LED D5. Πλησιάζουμε ένα μεταλλικό αντικείμενο στα πηνία του ανιχνευτή. Το LED D5 αρχικά θα αναβοσβήνει με γρήγορο ρυθμό και μόλις το μεταλλικό αντικείμενο πλησιάζει κοντά, θα ανάψει εντελώς. Απομακρύνουμε το Καζάκος Παναγιώτης 31 Α.Ε.Μ.: 4938

32 μεταλλικό αντικείμενο. Το LED D5 πρέπει να σβήσει. Αυτό σημαίνει ότι ο ανιχνευτής λειτουργεί σωστά. Με το ποτενσιόμετρο P1 ρυθμίζουμε την ευαισθησία του ανιχνευτή στο σημείο που θέλουμε, δηλαδή από ποια απόσταση να αρχίζει να ενεργοποιείται. Γενικά πρόκειται για έναν πολύ εύχρηστο αναλογικό ανιχνευτή μετάλλων με ικανότητα ανίχνευσης περίπου 10 cm, ο οποίος αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμος για τον εντοπισμό διαφόρων μετάλλων (αναλόγως του μεγέθους τους) πίσω από διάφορα υλικά Θεωρητική ανάλυση στοιχείων κυκλώματος Αντιστάσεις: Αντίσταση λέμε την μετατροπή ενός μέρους της μετατρεπόμενης ηλεκτρικής ενέργειας διαμέσου του αγωγού σε θερμότητα. Όλα τα υλικά δεν έχουν την ίδια αντίσταση. Όταν ένας αγωγός παρουσιάζει μικρή αντίσταση στη ροή του ηλεκτρικού ρεύματος, λέμε ότι άγει καλώς το ηλεκτρικό ρεύμα ή ότι παρουσιάζει μεγάλη αγωγιμότητα. Αντίθετα εάν ένας αγωγός έχει μεγάλη ηλεκτρική αντίσταση παρουσιάζει μικρή ηλεκτρική αγωγιμότητα. Η ηλεκτρική αγωγιμότητα συμβολίζεται με το λατινικό γράμμα G και έχει ως μονάδα μέτρησης το Siemens. Οι αντιστάσεις συνδέονται πρακτικά με τρεις τρόπους: 1) σε σειρά, 2) παράλληλα και 3) μεικτή συνδεσμολογία. Για την σύνδεση σε σειρά αν χαρακτηρίσουμε την αντίστασή μας με αρχή και τέλος, ενώνουμε το τέλος της αντίστασής μας με την αρχή της άλλης αντίστασης και συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο και για τις υπόλοιπες αντιστάσεις, οπότε το ηλεκτρικό ρεύμα δεν διακλαδίζεται πουθενά και η ένταση που τις διαρρέει δεν αλλάζει τιμή. Η τάση όμως, η οποία εφαρμόζεται στα άκρα του συνόλου των αντιστάσεων, διαμοιράζεται στις διάφορες καταναλώσεις του κυκλώματος ανάλογα με την αντίστασή τους. Έτσι ισχύει: R ολ = R 1 + R 2 + R 3 + R R ν (4.1) Στη συνδεσμολογία αυτή υπάρχει το μειονέκτημα ότι αν κοπεί μία αντίσταση τότε διακόπτεται η ροή του ρεύματος σε όλο το κύκλωμα. Για την παράλληλη συνδεσμολογία όλες οι καταναλώσεις έχουν την ίδια τάση. Στη συνδεσμολογία αυτή, η διακοπή μιας κατανάλωσης δεν επηρεάζει την λειτουργία των Καζάκος Παναγιώτης 32 Α.Ε.Μ.: 4938

33 άλλων καταναλώσεων. Η δυνατότητα ανεξάρτητης λειτουργίας των ηλεκτρικών καταναλώσεων στην παράλληλη σύνδεση καθιστά την σύνδεση αυτή κατάλληλη να χρησιμοποιείται για την τροφοδότηση των καταναλώσεων από τα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι για το συνολικό ρεύμα στην παράλληλη σύνδεση ισχύει ότι: I ολ = I 1 + I 2 + I 3 + I I ν (4.2) Για την συνολική αντίσταση στην παράλληλη σύνδεση ισχύει ότι: 1 = R R1 R2 R3 R4 Rν (4.3) Σχήμα 4.3: Πίνακας αντιστάσεων της σειράς Ε12 Καζάκος Παναγιώτης 33 Α.Ε.Μ.: 4938

34 Δίοδοι: Οι δίοδοι αποτελούν μη γραμμικές διατάξεις (non linear devices) επειδή η γραφική παράσταση του ρεύματός τους σε σχέση με την τάση δεν σχηματίζει ευθεία γραμμή. Ο λόγος είναι το φράγμα δυναμικού (barrier potential). Όταν η τάση της διόδου είναι μικρότερη από το φράγμα δυναμικού, το ρεύμα της διόδου είναι μικρό. Όταν η τάση της διόδου υπερβαίνει το φράγμα δυναμικού, τότε το ρεύμα της διόδου αυξάνεται γρήγορα. Πρακτικά η δίοδος αποτελεί τη σύνδεση ενός ημιαγωγού τύπου p με έναν ημιαγωγό τύπου n. Μία δίοδος μπορεί να πολωθεί με δύο τρόπους: ορθά και ανάστροφα. Αν θεωρήσουμε ότι μία πηγή τάσης V συνδέεται στα άκρα μιας επαφής p n, με το θετικό πόλο συνδεδεμένο με την περιοχή p και τον αρνητικό με την περιοχή n τότε έχουμε ορθή πόλωση της διόδου. Σε αυτή την περίπτωση τα ελεύθερα ηλεκτρόνια της περιοχής n αναγκάζονται να κινηθούν προς την επαφή. Η κίνηση αυτή δημιουργεί θετικά ιόντα στη περιοχή p του ημιαγωγού. Τα θετικά ιόντα έλκουν τα ελεύθερα ηλεκτρόνια από την πηγή. Τα ηλεκτρόνια αυτά κινούνται μέσα στον αγωγό σύνδεσης, από τον αρνητικό πόλο της πηγής προς το δεξιό άκρο του ημιαγωγού. Επειδή ο θετικός πόλος της πηγής συνδέεται με την περιοχή p, όλες οι οπές της περιοχής αυτής απωθούνται προς την επαφή. Καθώς οι οπές κινούνται προς τα δεξιά, δημιουργούνται αρνητικά ιόντα στην αριστερή πλευρά της επαφής. Έτσι δημιουργείται μια ροή από ηλεκτρόνια σθένους των αρνητικών ιόντων προς τον θετικό πόλο της πηγής, δια μέσου του αγωγού σύνδεσης. Καθώς αυτά τα ηλεκτρόνια σθένους εγκαταλείπουν τον κρύσταλλο, δημιουργούνται νέες στην n περιοχή. Συνεπώς μέσα στον ημιαγωγό κινούνται προς την επαφή ελεύθερα ηλεκτρόνια και οπές, τα οποία και αναπληρώνονται συνεχώς. Έτσι νέα ελεύθερα ηλεκτρόνια εισέρχονται στην περιοχή p του ημιαγωγού και νέες οπές δημιουργούνται στην περιοχή n. Συνεπώς η περιοχή τύπου n παραμένει συνεχώς γεμάτη με ηλεκτρόνια και η περιοχή τύπου p με οπές. Στην επαφή τα ελεύθερα ηλεκτρόνια και οι οπές εξουδετερώνονται. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα τη συνεχή ροή ρεύματος διά μέσου του ημιαγωγού και των αγωγών σύνδεσης με την πηγή. Αν αλλάξουμε την πολικότητα της πηγής, δηλαδή συνδέσουμε τον θετικό πόλο της πηγής με την περιοχή τύπου n και τον αρνητικό πόλο με την περιοχή τύπου p, τα ελεύθερα ηλεκτρόνια και οι οπές απομακρύνονται από την επαφή. Αποτέλεσμα είναι η αύξηση του πλάτους της περιοχής Καζάκος Παναγιώτης 34 Α.Ε.Μ.: 4938

35 φορτίων χώρου. Τότε οι φορείς πλειονότητας παύουν να κινούνται. Η ροή των φορέων αυτών πέφτει σχεδόν στο μηδέν σε χρόνο μερικών nanosecond. Αυτό επειδή η τάση, που εφαρμόζεται προστίθεται πλέον στο φράγμα δυναμικού και εμποδίζει την ροή και την ανασύζευξη των φορέων πλειονότητας στην επαφή. Η αλλαγή, λοιπόν, της πολικότητας ονομάζεται ανάστροφη πόλωση. Έτσι αν συνδέσουμε ένα αμπερόμετρο σε σειρά με την επαφή p n θα μας δείξει περίπου μηδενικό ρεύμα, ενώ στην περίπτωση της ορθής πόλωσης το αμπερόμετρο μας δείχνει τη ροή ρεύματος στο κύκλωμα. Σχήμα 4.4: Κυκλωματικός συμβολισμός μίας διόδου p n και μορφή διόδου που κυκλοφορεί στο εμπόριο Καζάκος Παναγιώτης 35 Α.Ε.Μ.: 4938

36 Σχήμα 4.5: Ορθή και ανάστροφη πόλωση της διόδου Σχήμα 4.6: Τυπικές χαρακτηριστικές ρεύματος τάσης πόλωσης διόδων p n από Si και Ge Δίοδος Zener: Μία δίοδος p n ποτέ δεν λειτουργεί στην περιοχή κατάρρευσης στην ανάστροφη πόλωση, διότι υπάρχει κίνδυνος να καταστραφεί και διότι η περιοχή κατάρρευσης δεν παρέχει ηλεκτρική σταθερότητα. Υπάρχει όμως μία δίοδος, η δίοδος Καζάκος Παναγιώτης 36 Α.Ε.Μ.: 4938

37 Zener, που έχει κατασκευαστεί να λειτουργεί σε αυτή την περιοχή. Η δίοδος αυτή από τεχνολογικής άποψης είναι μία απλή p n επαφή με μεγάλες συγκεντρώσεις προσμείξεων και στις δύο πλευρές. Αποτέλεσμα αυτού είναι το τμήμα της χαρακτηριστικής καμπύλης της διόδου κατά την ανάστροφη πόλωση, μετά το μέγιστο ανάστροφο δυναμικό, να έχει πολύ μεγάλη κλίση, μεγαλύτερη των κοινών συμβατικών διόδων. Αν η τάση ανάστροφης πόλωσης ξεπεράσει το δυναμικό κατάρρευσης, τότε η δίοδος Zener δεν θα καταστραφεί, αρκεί το ρεύμα να μην ξεπεράσει κάποια ορισμένη τιμή και να μην υπερθερμανθεί η διάταξη. Σχήμα 4.7: Τυπική χαρακτηριστική I V της διόδου Zener στην ανάστροφη πόλωση Σχήμα 4.8: Κυκλωματικό σύμβολο διόδου Zener Καζάκος Παναγιώτης 37 Α.Ε.Μ.: 4938

38 Σχήμα 4.9: Φωτοδίοδος LED κόκκινη Πυκνωτές: Δύο οποιοιδήποτε αγωγοί που διαχωρίζονται από ένα μονωτή (ή κενό) αποτελούν ένα πυκνωτή. Στις περισσότερες πρακτικές εφαρμογές, ο κάθε ένας αγωγός (οπλισμός) αρχικά έχει ολικό φορτίο μηδέν και μεταφέρονται ηλεκτρόνια από τον έναν αγωγό στον άλλο. Αυτό λέγεται φόρτιση του πυκνωτή. Έτσι οι δύο αγωγοί έχουν φορτία με το ίδιο μέτρο και αντίθετα πρόσημα και το ολικό φορτίο στον πυκνωτή ως σύνολο παραμένει μηδέν. Το ηλεκτρικό πεδίο σε οποιοδήποτε σημείο στην περιοχή μεταξύ των οπλισμών είναι ανάλογο του μέτρου Q του φορτίου του κάθε οπλισμού. Συνάγουμε ότι η διαφορά δυναμικού V ab μεταξύ των οπλισμών είναι επίσης ανάλογη του Q. Αν διπλασιάσουμε το μέτρο του φορτίου του κάθε οπλισμού, η πυκνότητα φορτίου σε κάθε σημείο του διπλασιάζεται, το ηλεκτρικό πεδίο σε κάθε σημείο του χώρου διπλασιάζεται και η διαφορά δυναμικού μεταξύ των οπλισμών διπλασιάζεται και αυτή. Το μόνο που παραμένει αμετάβλητο είναι το πηλίκο του φορτίου διά της διαφοράς δυναμικού. Το πηλίκο αυτό ονομάζεται χωρητικότητα του πυκνωτή και ορίζεται ως: C = Q V ab (4.4) Η μονάδα χωρητικότητας στο SI είναι το Fahrad (F) όπου 1 F = 1 C/V (Coulomb ανά Volt). Ο απλούστερος τύπος πυκνωτή αποτελείται από δύο παράλληλες αγώγιμες πλάκες (πλακίδια), η κάθε μία με επιφάνεια Α, με απόσταση μεταξύ τους d η οποία είναι μικρή Καζάκος Παναγιώτης 38 Α.Ε.Μ.: 4938

39 σε σχέση με τις διαστάσεις τους. Όταν φορτιστούν τα πλακίδια, το ηλεκτρικό πεδίο είναι σχεδόν τελείως εντοπισμένο στο χώρο μεταξύ των πλακιδίων. Το πεδίο μεταξύ τέτοιων πλακών είναι ουσιαστικά ομοιόμορφο, και τα φορτία των πλακών είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα πάνω στις απέναντι επιφάνειες. Η διάταξη αυτή ονομάζεται πυκνωτής με παράλληλες πλάκες ή επίπεδος πυκνωτής. Άλλα είδη πυκνωτών είναι οι σφαιρικοί πυκνωτές και οι κυλινδρικοί πυκνωτές. Οι πυκνωτές συνδέονται μεταξύ τους με δύο τρόπους: σε σειρά και παράλληλα. Για τη σύνδεση σε σειρά ισχύει: 1 C eq = 1 C C C C ν (4.5) Για τη σύνδεση παράλληλα ισχύει: Ceq = C1 + C2 + C3 + + Cν (4.6) Εικόνα 4.2: Επίπεδος Πυκνωτής και η λειτουργία του Καζάκος Παναγιώτης 39 Α.Ε.Μ.: 4938

40 Εικόνα 4.3: Κυλινδρικός Πυκνωτής και Σφαιρικός Πυκνωτής Σχήμα 4.10: Σύμβολα πυκνωτή χωρίς πολικότητα (αριστερά) και με πολικότητα (δεξιά) Πίνακας 4.3: Πίνακας Χρωματικού Κώδικα Πολυεστερικών Πυκνωτών Καζάκος Παναγιώτης 40 Α.Ε.Μ.: 4938

41 Τρανζίστορ: Το διπολικό τρανζίστορ ή τρανζίστορ επαφής (BJT) είναι ένας ημιαγωγικός κρύσταλλος που διαχωρίζεται σε τρεις διαδοχικές περιοχές pnp ή npn. Η ακραία περιοχή από τη μια πλευρά έχει μεγάλη συγκέντρωση προσμίξεων και ονομάζεται εκπομπός (Emitter, E). Η μεσαία περιοχή λέγεται βάση (Base, B), έχει πολύ μικρή συγκέντρωση προσμείξεων, το εύρος της είναι σημαντικά μικρότερο από τις δύο άλλες περιοχές και επιτρέπει στους περισσότερους φορείς από τον εκπομπό να καταλήγουν στην τρίτη περιοχή, που λέγεται συλλέκτης (Collector, C). Ο συλλέκτης παρουσιάζει μικρότερη συγκέντρωση προσμίξεων από αυτήν του εκπομπού και έχει το μεγαλύτερο εύρος από τις άλλες δύο. Κατά τη συνδεσμολογία του τρανζίστορ, δύο ακροδέκτες του χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή του σήματος εισόδου και δύο ακροδέκτες χρησιμοποιούνται για την λήψη του σήματος εξόδου, ενώ κάποιος από τους τρεις ακροδέκτες είναι κοινός για το σήμα εισόδου και εξόδου. Έτσι, ανάλογα με τον κοινό ακροδέκτη, η συνδεσμολογία του τρανζίστορ χαρακτηρίζεται συνδεσμολογία κοινού εκπομπού, κοινής βάσης και κοινού συλλέκτη. Εικόνα 4.4: Διπολικό τρανζίστορ Σχήμα 4.11: PNP τρανζίστορ Καζάκος Παναγιώτης 41 Α.Ε.Μ.: 4938

42 Σχήμα 4.12: NPN τρανζίστορ Σχήμα 4.13: Κύκλωμα οικουμενικού ενισχυτή: Οι δύο πυκνωτές χρησιμεύουν για να συνδέουν τους αντίστοιχους ακροδέκτες του τρανζίστορ στην πηγή σήματος, στο φορτίο ή στη γη Καζάκος Παναγιώτης 42 Α.Ε.Μ.: 4938

43 Σχήμα 4.14: Συνδεσμολογία Κοινού Εκπομπού Σχήμα 4.15: Συνδεσμολογία Κοινής Βάσης Καζάκος Παναγιώτης 43 Α.Ε.Μ.: 4938

44 Σχήμα 4.16: Συνδεσμολογία Κοινού Συλλέκτη Τα κυκλώματα των σχημάτων 4.14, 4.15 και 4.16 συνδυάζονται για να δημιουργήσουμε το κύκλωμα του οικουμενικού ενισχυτή. Ποτενσιόμετρο: Το ποτενσιόμετρο είναι ένα αναλογικό ηλεκτρονικό εξάρτημα, που χρησιμοποιείται στα κυκλώματα ως μεταβλητή αντίσταση. Αποτελείται από αγώγιμη πλάκα σχήματος Ω, πάνω στην οποία γυρίζει, με τη βοήθεια ενός στροφέα, μια επαφή. Ανάλογα με την απόσταση της επαφής από την είσοδο του ρεύματος στο ποτενσιόμετρο μεταβάλλεται και η αντίσταση. Το ποτενσιόμετρο χρησιμοποιείται συνήθως σε ηχητικές διατάξεις για τον έλεγχο της έντασης του ήχου και του τόνου. Στην περίπτωση του Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων το ποτενσιόμετρο χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της ευαισθησίας του πηνίου του ανιχνευτή. Στις σύγχρονες συσκευές μερικές φορές αντί για μηχανικά ποτενσιόμετρα χρησιμοποιούνται ψηφιακά ηλεκτρονικά. Καζάκος Παναγιώτης 44 Α.Ε.Μ.: 4938

45 Εικόνα 4.5: Αναλογικό ποτενσιόμετρο Τρίμμερ: Το τρίμμερ ευαισθησίας του πηνίου του Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων είναι ένα βασικό εξάρτημα με το οποίο ρυθμίζουμε την πλήρη ευαισθησία του LED και του πηνίου στην ανίχνευση ενός μετάλλου. Τοποθετείται συνήθως δίπλα στο αναλογικό ποτενσιόμετρο. Εικόνα 4.6: Τρίμμερ ευαισθησίας Πηνίο: Το πηνίο του Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων έχει ως πυρήνα μία ράβδο φερρίτη διαμέτρου 10 mm πάνω στην οποία τοποθετείται σύρμα διαμέτρου 0,35 mm με 80 σπείρες τυλιγμάτων για το πηνίο L1 και 50 σπείρες τυλιγμάτων για το πηνίο L2. Καζάκος Παναγιώτης 45 Α.Ε.Μ.: 4938

46 Εικόνα 4.7: Πηνίο Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων Φερρίτης: Ο φερρίτης είναι στερεά φάση καθαρού σιδήρου ή στερεό διάλυμα με βασικό συστατικό τον σίδηρο που κρυσταλλώνεται στο χωροκεντρομένο κυβικό σύστημα. Ο φερρίτης είναι η κύρια φάση στους κοινούς χάλυβες και τους χυτοσιδήρους. Οι ιδιότητες του φερρίτη είναι σχεδόν ίδιες με τις ιδιότητες του καθαρού σιδήρου. Είναι όλκιμος και η εφελκυστική του αντοχή ανέρχεται σε περίπου 280 MPa. Η σκληρότητά του κυμαίνεται από 80 έως 100 HB (Brinell). Είναι επίσης ισχυρά μαγνητικός και μπορεί να αποκτήσει μόνιμη μαγνήτιση (σιδηρομαγνητικός) για θερμοκρασία χαμηλότερη από 770 o C. Σχήμα 4.17: Ράβδος φερρίτη Μπαταρία: Η μπαταρία που χρησιμοποιεί ο Ανιχνευτής Μετάλλων είναι αλκαλική μπαταρία διοξειδίου του μαγγανίου. Η ονομαστική τάση της είναι 9 Volts. Η άνοδός της είναι ψευδάργυρος σε σκόνη, η κάθοδός της είναι διοξείδιο του μαγγανίου (MnO 2 ) σε σκόνη και ο ηλεκτρολύτης της είναι υδροξείδιο του καλίου (KOH, %). Η ηλεκτροχημική διάταξη έλαβε την ονομασία της από τον ηλεκτρολύτη ο οποίος είναι ένα υδατικό αλκαλικό διάλυμα υδροξειδίου του καλίου. Το ηλεκτροχημικό σύστημα Καζάκος Παναγιώτης 46 Α.Ε.Μ.: 4938

47 παρουσιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 60. Πρακτικά και θεωρητικά τα αλκαλικά στοιχεία του διοξειδίου του μαγγανίου έχουν υψηλότερη χωρητικότητα από τα στοιχεία ψευδαργύρου άνθρακα παρόμοιου μεγέθους. Επίσης προσφέρουν καλύτερη απόδοση σε υψηλά ρεύματα εκφόρτισης και καλύτερη διάρκεια ζωής σε αποθήκευση. Ωστόσο είναι πιο ακριβές από τα στοιχεία Zn C, αλλά το κόστος τους ανά αποδιδόμενη μονάδα ενέργειας είναι συγκρίσιμο. Η καλύτερη απόδοση του στοιχείου οφείλεται στην υψηλότερη καθαρότητα και ενεργότητα του διοξειδίου του μαγγανίου, στην καλύτερη αγωγιμότητα του αλκαλικού ηλεκτρολύτη και στην αποτελεσματική διάταξη των υλικών κατασκευής της μπαταρίας η οποία περιέχει περισσότερο MnO 2 από τις ιδίου μεγέθους μπαταρίες Zn C. Το διοξείδιο του μαγγανίου, θετικό ενεργό υλικό του ηλεκτροδίου, παράγεται με ηλεκτροχημική μέθοδο (ηλεκτροχημικό διοξείδιο του μαγγανίου, EMD) κατά την οποία τα ιόντα Mn 2+ υφίστανται ανοδική οξείδωση στην άνοδο από γραφίτη. Εκτός των παραπάνω, οι αλκαλικές μπαταρίες πλεονεκτούν σε σχέση με τις μπαταρίες ψευδαργύρου άνθρακα έχοντας υψηλότερη πυκνότητα ενέργειας, μακρύτερη διάρκεια ζωής αποθήκευσης, καλύτερη αντίσταση σε διαρροή, βελτιωμένη απόδοση σε συνεχόμενη εκφόρτιση και εκφόρτιση διακεκομμένων κύκλων, καθώς και χαμηλότερη εσωτερική αντίσταση, η οποία επιτρέπει να λειτουργεί το στοιχείο σε υψηλά ρεύματα εκφόρτισης σε ευρύτερη θερμοκρασιακή κλίμακα. Ειδικότερα, σε εκφορτίσεις με χαμηλά ρεύματα εκφόρτισης αποδίδουν 60% περισσότερο και εκφορτίσεις με υψηλά ρεύματα εκφόρτισης αποδίδουν 4 7 φορές περισσότερο. Η μπαταρία μπορεί να λειτουργήσει σε θερμοκρασίες έως 55 o C. Εικόνα 4.8: Αλκαλική μπαταρία 9 Volts Καζάκος Παναγιώτης 47 Α.Ε.Μ.: 4938

48 4.2 Τμήματα Δομή Αναλογικού Ανιχνευτή Μετάλλων Εικόνα 4.9: Διακρίνονται τα εργαλεία και τα υλικά της κατασκευής (από αριστερά κόφτες καλωδίων, στο κέντρο τα εξαρτήματα του kit με την πλακέτα, στο κάτω μέρος και δεξιά το καλάι, η σολντερίνη και το κολλητήρι των 30 Watt) Εικόνα 4.10: Η πλακέτα της Smart Kit Electronics με κολλημένες τις 7 αντιστάσεις του κυκλώματος Καζάκος Παναγιώτης 48 Α.Ε.Μ.: 4938

49 Εικόνα 4.11: Η πλακέτα της Smart Kit Electronics με κολλημένα τις 3 απλές διόδους και την 1 δίοδο zener, τα 3 τρανζίστορ και το LED ένδειξης Εικόνα 4.12: Η πλακέτα της Smart Kit Electronics ολοκληρωμένη με κολλημένα τους πυκνωτές, το αναλογικό ποτενσιόμετρο, το τρίμμερ ευαισθησίας και το πηνίο Καζάκος Παναγιώτης 49 Α.Ε.Μ.: 4938

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΏΝ ΕΦΑΡΜΟΓΏΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ 1 ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ OHM (ΩΜ) Για πολλά υλικά ο λόγος της πυκνότητας του ρεύματος προς το ηλεκτρικό πεδίο είναι σταθερός και ανεξάρτητος από το ηλεκτρικό

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ 1 3.1 ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΕΠΑΓΩΓΗΣ Το Σχ. 3.1 δείχνει μερικά από τα πειράματα που πραγματοποίησε o Michael Faraday. Στο Σχ. 3.1(α, β, γ) ένα πηνίο συνδέεται με γαλβανόμετρο.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ Ηλεκτρικό κύκλωμα ονομάζεται μια διάταξη που αποτελείται από ένα σύνολο ηλεκτρικών στοιχείων στα οποία κυκλοφορεί ηλεκτρικό ρεύμα. Τα βασικά ηλεκτρικά στοιχεία είναι οι γεννήτριες,

Διαβάστε περισσότερα

1. Ρεύμα επιπρόσθετα

1. Ρεύμα επιπρόσθετα 1. Ρεύμα Ρεύμα είναι οποιαδήποτε κίνηση φορτίων μεταξύ δύο περιοχών. Για να διατηρηθεί σταθερή ροή φορτίου σε αγωγό πρέπει να ασκείται μια σταθερή δύναμη στα κινούμενα φορτία. r F r qe Η δύναμη αυτή δημιουργεί

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρικό ρεύμα ampere

ηλεκτρικό ρεύμα ampere Ηλεκτρικό ρεύμα Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ο ρυθμός με τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από μια περιοχή του χώρου. Η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού ρεύματος στο σύστημα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα επαγόμενου ρεύματος

Πείραμα επαγόμενου ρεύματος Επαγόμενα πεδία Ένα μαγνητικό πεδίο μπορεί να μην είναι σταθερό, αλλά χρονικά μεταβαλλόμενο. Πειράματα που πραγματοποιήθηκαν το 1831 (από τους Michael Faraday και Joseph Henry) έδειξαν ότι ένα μεταβαλλόμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να :

ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να : ΠΗΝΙΟ ΣΤΟΧΟΙ : Ο μαθητής να μπορεί να : Αναφέρει τι είναι το πηνίο Αναφέρει από τι αποτελείται το πηνίο Αναφέρει τις ιδιότητες του πηνίου Αναφέρει το βασικό χαρακτηριστικό του πηνίου Αναφέρει τη σχέση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της αρχής λειτουργίας των μηχανών συνεχούς ρεύματος, β) η ανάλυση της κατασκευαστικών

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρομαγνητισμός. Αυτεπαγωγή. Νίκος Ν. Αρπατζάνης

Ηλεκτρομαγνητισμός. Αυτεπαγωγή. Νίκος Ν. Αρπατζάνης Ηλεκτρομαγνητισμός Αυτεπαγωγή Νίκος Ν. Αρπατζάνης Εξισώσεις Maxwell Στα τέλη του 19 ου αιώνα, οι γνώσεις γύρω απ τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία συνοψίζονταν στις εξισώσεις Maxwell: Νόμος Gauss: τα ηλεκτρικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΜΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΤΟΜΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 1 ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 7 1.1 Μονάδες και σύμβολα φυσικών μεγεθών..................... 7 1.2 Προθέματα φυσικών μεγεθών.............................. 13 1.3 Αγωγοί,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς.

ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΓΚΙΟΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΜ:6749 ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας μιας ηλεκτρικής γεννήτριας Σ.Ρ. με διέγερση σειράς. ΣΚΟΠΟΣ: Για να λειτουργήσει μια γεννήτρια, πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2. Ηλεκτροτεχνία Ι. Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός. Α. Δροσόπουλος

Διάλεξη 2. Ηλεκτροτεχνία Ι. Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός. Α. Δροσόπουλος Ηλεκτροτεχνία Ι Κυκλώματα συνεχούς και Ηλεκτρομαγνητισμός Α Δροσόπουλος Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος Α Δροσόπουλος Ηλεκτροτεχνία Ι Θεμελιώδεις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ 1. Οι δυναμικές γραμμές ηλεκτροστατικού πεδίου α Είναι κλειστές β Είναι δυνατόν να τέμνονται γ Είναι πυκνότερες σε περιοχές όπου η ένταση του πεδίου είναι μεγαλύτερη δ Ξεκινούν

Διαβάστε περισσότερα

ηλεκτρικό ρεύµα ampere

ηλεκτρικό ρεύµα ampere Ηλεκτρικό ρεύµα Το ηλεκτρικό ρεύµα είναι ο ρυθµός µε τον οποίο διέρχεται ηλεκτρικό φορτίο από µια περιοχή του χώρου. Η µονάδα µέτρησης του ηλεκτρικού ρεύµατος στο σύστηµα SI είναι το ampere (A). 1 A =

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ. Ένα μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο γεννά ηλεκτρικό ρεύμα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ. Ένα μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο γεννά ηλεκτρικό ρεύμα ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ Ένα μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο γεννά ηλεκτρικό ρεύμα ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΕΠΑΓΩΓΗΣ Όταν κλείνουμε το διακόπτη εμφανίζεται στιγμιαία ρεύμα στο δεξιό πηνίο Michael Faraday 1791-1867 Joseph

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ 19 Μαγνητικό πεδίο Μαγνητικό πεδίο ονοµάζεται ο χώρος στον οποίο ασκούνται δυνάµεις σε οποιοδήποτε κινούµενο φορτίο εισάγεται σε αυτόν. Επειδή το ηλεκτρικό ρεύµα είναι διατεταγµένη

Διαβάστε περισσότερα

Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ Ο πυκνωτής Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας. Η απλούστερη μορφή πυκνωτή είναι ο επίπεδος πυκνωτής, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΠΑΓΩΓΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΠΑΓΩΓΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ 1 ο ΕΚΦΕ (Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ) Δ Δ/ΝΣΗΣ Δ. Ε. ΑΘΗΝΑΣ 1 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΠΑΓΩΓΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ Α. ΣΤΟΧΟΙ Η κατασκευή απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων με πηνίο, τροφοδοτικό, διακόπτη, ροοστάτη, λαμπάκια, γαλβανόμετρο,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ 2.1 ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Τι είναι ; Ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζεται η προσανατολισμένη κίνηση των ηλεκτρονίων ή γενικότερα των φορτισμένων σωματιδίων Που μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ηλεκτρικό Ρεύμα Μέρος 1 ο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ηλεκτρικό Ρεύμα Μέρος 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ηλεκτρικό Ρεύμα Μέρος 1 ο Βασίλης Γαργανουράκης Φυσική ήγ Γυμνασίου Εισαγωγή Στο προηγούμενο κεφάλαιο μελετήσαμε τις αλληλεπιδράσεις των στατικών (ακίνητων) ηλεκτρικών φορτίων. Σε αυτό το κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Αυτά τα πειράµατα έγιναν από τους Michael Faraday και Joseph Henry.

Αυτά τα πειράµατα έγιναν από τους Michael Faraday και Joseph Henry. Επαγόµενα πεδία Ένα µαγνητικό πεδίο µπορεί να µην είναι σταθερό, αλλά χρονικά µεταβαλλόµενο. Πειράµατα που πραγµατοποιήθηκαν το 1831 έδειξαν ότι ένα µεταβαλλόµενο µαγνητικό πεδίο µπορεί να επάγει ΗΕΔ σε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1 1. ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ Κύκλωμα είναι ένα σύνολο ηλεκτρικών πηγών και άλλων στοιχείων που είναι συνδεμένα μεταξύ τους και διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα από

Διαβάστε περισσότερα

1_2. Δυνάμεις μεταξύ φορτίων Νόμος του Coulomb.

1_2. Δυνάμεις μεταξύ φορτίων Νόμος του Coulomb. 1_2. Δυνάμεις μεταξύ φορτίων Νόμος του Coulomb. Η δύναμη που ασκείται μεταξύ δυο σημειακών ηλεκτρικών φορτίων είναι ανάλογη των φορτίων και αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης τους (νόμος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Κεφάλαιο 2 - Ηλεκτρικό Ρεύμα Επιμέλεια: Αγκανάκης Παναγιώτης, Φυσικός https://physicscourses.wordpress.com/ Με ποιες θεμελιώδεις έννοιες συνδέεται το ηλεκτρικό ρεύμα; Το

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 4

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 4 ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 4 18 Σεπτεμβρίου, 2012 Δρ. Στέλιος Τιμοθέου ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τα θέματα μας σήμερα Επανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΣ Α.1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΜΟΝΟΦΑΣΙΚΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗ Ο μετασχηματιστής είναι μια ηλεκτρική διάταξη που μετατρέπει εναλλασσόμενη ηλεκτρική ενέργεια ενός επιπέδου τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ηλεκτρικών Μηχανών

Εργαστήριο Ηλεκτρικών Μηχανών Εργαστήριο Ηλεκτρικών Μηχανών Βασικές αρχές ηλεκτρομαγνητισμού Παλάντζας Παναγιώτης palantzaspan@gmail.com 2013 Σκοπός του μαθήματος Στο τέλος του κεφαλαίου, οι σπουδαστές θα πρέπει να είναι σε θέση να:

Διαβάστε περισσότερα

Στο μαγνητικό πεδίο του πηνίου αποθηκεύεται ενέργεια. Το μαγνητικό πεδίο έχει πυκνότητα ενέργειας.

Στο μαγνητικό πεδίο του πηνίου αποθηκεύεται ενέργεια. Το μαγνητικό πεδίο έχει πυκνότητα ενέργειας. Αυτεπαγωγή Αυτεπαγωγή Ένα χρονικά μεταβαλλόμενο ρεύμα που διαρρέει ένα κύκλωμα επάγει ΗΕΔ αντίθετη προς την ΗΕΔ από την οποία προκλήθηκε το χρονικά μεταβαλλόμενο ρεύμα.στην αυτεπαγωγή στηρίζεται η λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού

Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη Ηλεκτρισμένα σώματα: Τα σώματα που όταν τα τρίψουμε πάνω σε κάποιο άλλο σώμα αποκτούν την ιδιότητα να ασκούν δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1999 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Στις ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ AC-DC ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΒΑΣΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΑΠΛΑ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Βασικά στοιχεία κυκλωμάτων Ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα αποτελείται από: Πηγή ενέργειας (τάσης ή ρεύματος) Αγωγούς Μονωτές

Διαβάστε περισσότερα

3 η Εργαστηριακή Άσκηση

3 η Εργαστηριακή Άσκηση 3 η Εργαστηριακή Άσκηση Βρόχος υστέρησης σιδηρομαγνητικών υλικών Τα περισσότερα δείγματα του σιδήρου ή οποιουδήποτε σιδηρομαγνητικού υλικού που δεν έχουν βρεθεί ποτέ μέσα σε μαγνητικά πεδία δεν παρουσιάζουν

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5. Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης

Άσκηση 5. Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Ι (ΕΡ) Άσκηση 5 Τρανζίστορ Διπολικής Επαφής σε συνδεσμολογία Κοινής Βάσης Στόχος Ο στόχος της εργαστηριακής άσκησης είναι η μελέτη των

Διαβάστε περισσότερα

Μαγνητικό Πεδίο. μαγνητικό πεδίο. πηνίο (αγωγός. περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει τάση στα άκρα του πηνίου (Μετασχηματιστής) (Κινητήρας)

Μαγνητικό Πεδίο. μαγνητικό πεδίο. πηνίο (αγωγός. περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει τάση στα άκρα του πηνίου (Μετασχηματιστής) (Κινητήρας) Ένας ρευματοφόρος αγωγός παράγει γύρω του μαγνητικό πεδίο Ένα χρονικά μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο, του οποίου οι δυναμικές γραμμές διέρχονται μέσα από ένα πηνίο (αγωγός περιστραμμένος σε σπείρες), επάγει

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Όπως θα παρατηρήσετε, τα θέματα αφορούν σε θεωρία που έχει διδαχθεί στις παραδόσεις και σε ασκήσεις που είτε προέρχονται από τα λυμένα παραδείγματα του βιβλίου, είτε έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης

Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης ΑΣΚΗΣΗ 5 Γεννήτρια συνεχούς ρεύματος ξένης διέγερσης 1 Α. Θεωρητικές επεξηγήσεις: Μια ηλεκτρική μηχανή συνεχούς ρεύματος παράγει τάση συνεχούς μορφής όταν χρησιμοποιείται ως γεννήτρια, ενώ ένας κινητήρας

Διαβάστε περισσότερα

Δίοδοι Ορισμός της διόδου - αρχή λειτουργίας Η δίοδος είναι μια διάταξη από ημιαγώγιμο υλικό το οποίο επιτρέπει την διέλευση ροής ρεύματος μόνο από

Δίοδοι Ορισμός της διόδου - αρχή λειτουργίας Η δίοδος είναι μια διάταξη από ημιαγώγιμο υλικό το οποίο επιτρέπει την διέλευση ροής ρεύματος μόνο από Δίοδοι Ορισμός της διόδου - αρχή λειτουργίας Η δίοδος είναι μια διάταξη από ημιαγώγιμο υλικό το οποίο επιτρέπει την διέλευση ροής ρεύματος μόνο από την μία κατεύθυνση, ανάλογα με την πόλωσή της. Κατασκευάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου

ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου Απαραίτητα όργανα και υλικά ΑΣΚΗΣΗ 7 Μέτρηση ωμικής αντίστασης και χαρακτηριστικής καμπύλης διόδου 7. Απαραίτητα όργανα και υλικά. Τροφοδοτικό DC.. Πολύμετρα (αμπερόμετρο, βολτόμετρο).. Πλακέτα για την

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα 1. Με ποιες θεμελιώδεις έννοιες του ηλεκτρισμού συνδέεται το ηλεκτρικό ρεύμα; Με την εμπειρία μας διαπιστώνουμε ότι το ηλεκτρικό ρεύμα

Διαβάστε περισσότερα

Ο νόμος της επαγωγής, είναι ο σημαντικότερος νόμος του ηλεκτρομαγνητισμού. Γι αυτόν ισχύουν οι εξής ισοδύναμες διατυπώσεις:

Ο νόμος της επαγωγής, είναι ο σημαντικότερος νόμος του ηλεκτρομαγνητισμού. Γι αυτόν ισχύουν οι εξής ισοδύναμες διατυπώσεις: Άσκηση Η17 Νόμος της επαγωγής Νόμος της επαγωγής ή Δεύτερη εξίσωση MAXWELL Ο νόμος της επαγωγής, είναι ο σημαντικότερος νόμος του ηλεκτρομαγνητισμού. Γι αυτόν ισχύουν οι εξής ισοδύναμες διατυπώσεις: d

Διαβάστε περισσότερα

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος. Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ΗΥ-121: Ηλεκτρονικά Κυκλώματα Γιώργος Δημητρακόπουλος Άνοιξη 2008 Βασικές Αρχές Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ηλεκτρικό ρεύμα Το ρεύμα είναι αποτέλεσμα της κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 5

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 5 ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία Διάλεξη 5 21 Σεπτεμβρίου, 2012 Δρ. Στέλιος Τιμοθέου ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τα θέματα μας σήμερα Επανάληψη

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου Τα στοιχεία του Πυκνωτή και του Πηνίου

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου Τα στοιχεία του Πυκνωτή και του Πηνίου Το στοιχείο του πυκνωτή (1/2) Αποτελείται από δύο αγώγιμα σώματα (οπλισμοί)ηλεκτρικά μονωμένα μεταξύ τους μέσω κατάλληλου μονωτικού υλικού (διηλεκτρικό υλικό) Η ικανότητα του πυκνωτή να αποθηκεύει ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Σκοπός Στο δεύτερο κεφάλαιο θα εισαχθεί η έννοια του ηλεκτρικού ρεύματος και της ηλεκτρικής τάσης,θα μελετηθεί ένα ηλεκτρικό κύκλωμα και θα εισαχθεί η έννοια της αντίστασης.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Η ηλεκτρική μηχανή είναι μια διάταξη μετατροπής μηχανικής ενέργειας σε ηλεκτρική και αντίστροφα. απώλειες Μηχανική ενέργεια Γεννήτρια Κινητήρας Ηλεκτρική ενέργεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 4. Ωμική αντίσταση - αυτεπαγωγή πηνίου

ΑΣΚΗΣΗ 4. Ωμική αντίσταση - αυτεπαγωγή πηνίου Συσκευές: ΑΣΚΗΣΗ 4 Ωμική αντίσταση - αυτεπαγωγή πηνίου Πηνίο, παλμογράφος, αμπερόμετρο (AC-DC), τροφοδοτικό DC (συνεχούς τάσης), γεννήτρια AC (εναλλασσόμενης τάσης). Θεωρητική εισαγωγή : Το πηνίο είναι

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ρεύμα και Αντίσταση Εικόνα: Οι γραμμές ρεύματος μεταφέρουν ενέργεια από την ηλεκτρική εταιρία στα σπίτια και τις επιχειρήσεις μας. Η ενέργεια μεταφέρεται σε πολύ υψηλές τάσεις, πιθανότατα

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 1 .1 ΤΟ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ Ας θεωρούμε το μαγνητικό πεδίο ενός κινούμενου σημειακού φορτίου q. Ονομάζουμε τη θέση του φορτίου σημείο πηγής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 3 η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. ρ. Λάμπρος Μπισδούνης.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 3 η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. ρ. Λάμπρος Μπισδούνης. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ρ. Λάμπρος Μπισδούνης Καθηγητής η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ T... ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. Περιεχόμενα ης ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας

Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας Άσκηση 10 Στοιχεία ηλεκτρονικής τεχνολογίας ΔΙΟΔΟΣ Οι περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές όπως οι τηλεοράσεις, τα στερεοφωνικά συγκροτήματα και οι υπολογιστές χρειάζονται τάση dc για να λειτουργήσουν σωστά.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΙ: Να διαπιστώσουμε πειραματικά το φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής και τους τρόπους παραγωγής ρεύματος από επαγωγή. Να μελετήσουμε ποιοτικά τους παράγοντες από τους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ MM505 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εργαστήριο ο - Θεωρητικό Μέρος Βασικές ηλεκτρικές μετρήσεις σε συνεχές και εναλλασσόμενο

Διαβάστε περισσότερα

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει:

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο 1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 10 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: (α)

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ρεύμα και Αντίσταση Εικόνα: Οι γραμμές ρεύματος μεταφέρουν ενέργεια από την ηλεκτρική εταιρία στα σπίτια και τις επιχειρήσεις μας. Η ενέργεια μεταφέρεται σε πολύ υψηλές τάσεις, πιθανότατα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ

ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της λειτουργίας της γεννήτριας συνεχούς ρεύματος

Διαβάστε περισσότερα

Μαγνητισμός μαγνητικό πεδίο

Μαγνητισμός μαγνητικό πεδίο ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ Μαγνητισμός μαγνητικό πεδίο Ο μαγνητισμός είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τον ηλεκτρισμό; Πριν 200 χρόνια ο μαγνητισμός αποτελούσε ένα τελείως ξεχωριστό κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού

μετασχηματιστή. ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού ΤΜΗΜΑ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕ ΘΕΜΑ: Περιγράψτε τον τρόπο λειτουργίας ενός μονοφασικού μετασχηματιστή. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. Δημήτριος Καλπακτσόγλου ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ: Αικατερίνης-Χρυσοβαλάντης Γιουσμά Α.Ε.Μ:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου 1. Από τι σωματίδια αποτελούνται τα άτομα σύμφωνα με τις απόψεις των Rutherford και Bohr;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου 1. Από τι σωματίδια αποτελούνται τα άτομα σύμφωνα με τις απόψεις των Rutherford και Bohr; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1.1 Γνωριμία με τη ηλεκτρική δύναμη. 1. Ποιες δυνάμεις λέγονται ηλεκτρικές; Λέμε τις δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ σωμάτων που έχουμε τρίψει προηγουμένως δηλαδή σωμάτων ηλεκτρισμένων. 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): 1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): 1) Ηλεκτρισμένα ονομάζουμε τα σώματα τα οποία, αφού τα τρίψουμε έχουν την ιδιότητα να έλκουν μικρά αντικείμενα. 2) Οι ηλεκτρικές

Διαβάστε περισσότερα

Φ t Το επαγωγικό ρεύμα έχει τέτοια φορά ώστε το μαγνητικό του πεδίο να αντιτίθεται στην αιτία που το προκαλεί. E= N

Φ t Το επαγωγικό ρεύμα έχει τέτοια φορά ώστε το μαγνητικό του πεδίο να αντιτίθεται στην αιτία που το προκαλεί. E= N Επίδειξη του φαινομένου της επαγωγής αμοιβαίας επαγωγής με την κλασική μέθοδο Α) Επαγωγή Σύμφωνα με το νόμο του Faraday όταν από ένα πηνίο με Ν σπείρες διέρχεται μαγνητική ροή Φ που μεταβάλλεται με το

Διαβάστε περισσότερα

Μαγνητικό Πεδίο. Ζαχαριάδου Αικατερίνη Γενικό Τμήμα Φυσικής, Χημείας & Τεχνολογίας Υλικών Τομέας Φυσικής ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

Μαγνητικό Πεδίο. Ζαχαριάδου Αικατερίνη Γενικό Τμήμα Φυσικής, Χημείας & Τεχνολογίας Υλικών Τομέας Φυσικής ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Μαγνητικό Πεδίο Ζαχαριάδου Αικατερίνη Γενικό Τμήμα Φυσικής, Χημείας & Τεχνολογίας Υλικών Τομέας Φυσικής ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Προτεινόμενη βιβλιογραφία: SERWAY, Physics for scientists and engineers YOUNG H.D., University

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις: Φθίνουσα Ηλεκτρική Ταλάντωση

Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις: Φθίνουσα Ηλεκτρική Ταλάντωση Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις: Φθίνουσα Ηλεκτρική Ταλάντωση Σκοπός της άσκησης Να παρατηρήσουν οι μαθητές στην πράξη το φαινόμενο της ηλεκτρικής ταλάντωσης. Να αντιληφθούν το αίτιο που προκαλεί την απόσβεση της

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα ΔΙΑΛΕΞΗ 11 Εισαγωγή στην Ηλεκτροδυναμική Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο ΦΥΣ102 1 Στατικός

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζουμε την προσανατολισμένη κίνηση των ηλεκτρονίων ή γενικότερα των φορτισμένων σωματιδίων.

Ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζουμε την προσανατολισμένη κίνηση των ηλεκτρονίων ή γενικότερα των φορτισμένων σωματιδίων. 2. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι η κοινή αιτία λειτουργίας μιας πολύ μεγάλης κατηγορίας συσκευών που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μας ζωή, όπως ο ηλεκτρικός λαμπτήρας, ο ηλεκτρικός ανεμιστήρας,

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Χωρητικότητα Εικόνα: Όλες οι παραπάνω συσκευές είναι πυκνωτές, οι οποίοι αποθηκεύουν ηλεκτρικό φορτίο και ενέργεια. Ο πυκνωτής είναι ένα είδος κυκλώματος που μπορούμε να συνδυάσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. Λύση Δ1. Δ2. Δ3. Δ4.

Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. Λύση Δ1. Δ2. Δ3. Δ4. 1) Δύο αντιστάτες με αντιστάσεις R 1 = 2 Ω, R 2 = 4 Ω, είναι μεταξύ τους συνδεδεμένοι σε σειρά, ενώ ένας τρίτος αντιστάτης R 3 = 3 Ω είναι συνδεδεμένος παράλληλα με το σύστημα των δύο αντιστατών R 1, R

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1ο Στις προτάσεις 1.1-1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις κεφαλαίου 16 Αρχές επικοινωνίας με ήχο και εικόνα

Σημειώσεις κεφαλαίου 16 Αρχές επικοινωνίας με ήχο και εικόνα Σημειώσεις κεφαλαίου 16 Αρχές επικοινωνίας με ήχο και εικόνα ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ένα σύστημα ηλεκτρονικής επικοινωνίας αποτελείται από τον πομπό, το δίαυλο (κανάλι) μετάδοσης και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 3 η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. ρ. Λάμπρος Μπισδούνης.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ. 3 η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ. ρ. Λάμπρος Μπισδούνης. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ρ. Λάμπρος Μπισδούνης Καθηγητής 3 η ενότητα ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ T.E.I. ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. Περιεχόμενα 3 ης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Από τη Φυσική της Α' Λυκείου Δεύτερος νόμος Νεύτωνα, και Αποδεικνύεται πειραματικά ότι: Η επιτάχυνση ενός σώματος (όταν αυτό θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

Κινητήρας παράλληλης διέγερσης

Κινητήρας παράλληλης διέγερσης Κινητήρας παράλληλης διέγερσης Ισοδύναμο κύκλωμα V = E + I T V = I I T = I F L R F I F R Η διέγερση τοποθετείται παράλληλα με το κύκλωμα οπλισμού Χαρακτηριστική φορτίου Έλεγχος ταχύτητας Μεταβολή τάσης

Διαβάστε περισσότερα

Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική

Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική Οι μηχανές ΕΡ είναι γεννήτριες που μετατρέπουν τη μηχανική ισχύ σε ηλεκτρική και κινητήρες που μετατρέπουν την ηλεκτρική σε μηχανική Υπάρχουν 2 βασικές κατηγορίες μηχανών ΕΡ: οι σύγχρονες και οι επαγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ροή ηλεκτρικών φορτίων. Θεωρούμε ότι έχουμε για συγκέντρωση φορτίου που κινείται και διέρχεται κάθετα από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την:

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: Σκοπός της Άσκησης: ΑΣΚΗΣΗ η ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΕΣ ΙΣΧΥΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με την: α. Κατασκευή μετασχηματιστών. β. Αρχή λειτουργίας μετασχηματιστών.

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Μετασχηματιστή

Μελέτη Μετασχηματιστή Μελέτη Μετασχηματιστή 1. Θεωρητικό μέρος Κάθε φορτίο που κινείται και κατά συνέπεια κάθε αγωγός που διαρρέεται από ρεύμα δημιουργεί γύρω του ένα μαγνητικό πεδίο. Το μαγνητικό πεδίο B με την σειρά του ασκεί

Διαβάστε περισσότερα

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά πεδία

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά πεδία 1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ηλεκτρικά πεδία Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός Κλάδος της Φυσικής που μελετάει τα ηλεκτρικά και τα μαγνητικά φαινόμενα. (Σχεδόν) όλα τα φαινομενα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας οφείλονται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘEMA A: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Σε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τη μια σωστή απάντηση: 1. Αντιστάτης με αντίσταση R συνδέεται με ηλεκτρική πηγή, συνεχούς τάσης V

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: 2 η Τίτλος Άσκησης: ΓΕΝΝΗΤΡΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ και ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ «Λειτουργία Γεννήτριας Συνεχούς Ρεύματος Ξένης διέγερσης και σχεδίαση της χαρακτηριστικής φορτίου» «Λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Φωτοδίοδος. 1.Σκοπός της άσκησης. 2.Θεωρητικό μέρος

Φωτοδίοδος. 1.Σκοπός της άσκησης. 2.Θεωρητικό μέρος Φωτοδίοδος 1.Σκοπός της άσκησης Ο σκοπός της άσκησης είναι να μελετήσουμε την συμπεριφορά μιας φωτιζόμενης επαφής p-n (φωτοδίοδος) όταν αυτή είναι ορθά και ανάστροφα πολωμένη και να χαράξουμε την χαρακτηριστική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Τι είναι αυτό που προϋποθέτει την ύπαρξη μιας συνεχούς προσανατολισμένης ροής ηλεκτρονίων; Με την επίδραση διαφοράς δυναμικού ασκείται δύναμη στα ελεύθερα ηλεκτρόνια του μεταλλικού

Διαβάστε περισσότερα

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών

Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών Το εκπαιδευτικό υλικό που ακολουθεί αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου «Προηγμένες Υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης στο Τ.Ε.Ι. Σερρών», του Μέτρου «Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 9. Μη καταστροφικοί έλεγχοι υλικών Δινορεύματα

Άσκηση 9. Μη καταστροφικοί έλεγχοι υλικών Δινορεύματα Άσκηση 9 Μη καταστροφικοί έλεγχοι υλικών Δινορεύματα Στοιχεία Θεωρίας Η αναγκαιότητα του να ελέγχονται οι κατασκευές (ή έστω ορισμένα σημαντικά τμήματα ή στοιχεία τους) ακόμα και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Η15. Μέτρηση της έντασης του μαγνητικού πεδίου της γής. Γήινο μαγνητικό πεδίο (Γεωμαγνητικό πεδίο)

Άσκηση Η15. Μέτρηση της έντασης του μαγνητικού πεδίου της γής. Γήινο μαγνητικό πεδίο (Γεωμαγνητικό πεδίο) Άσκηση Η15 Μέτρηση της έντασης του μαγνητικού πεδίου της γής Γήινο μαγνητικό πεδίο (Γεωμαγνητικό πεδίο) Το γήινο μαγνητικό πεδίο αποτελείται, ως προς την προέλευσή του, από δύο συνιστώσες, το μόνιμο μαγνητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ; Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Κινητά τηλέφωνα Τηλεπικοινωνίες Δίκτυα Ο κόσμος της Ηλεκτρονικής Ιατρική Ενέργεια Βιομηχανία Διασκέδαση ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ Τι περιέχουν οι ηλεκτρονικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΚΝΩΤΕΣ. Ένα τέτοιο σύστημα ονομάζεται πυκνωτής και οι δύο αγωγοί οπλισμοί του πυκνωτή

ΠΥΚΝΩΤΕΣ. Ένα τέτοιο σύστημα ονομάζεται πυκνωτής και οι δύο αγωγοί οπλισμοί του πυκνωτή Δύο κομμάτια μέταλλο (αγωγοί) πολύ κοντά μεταξύ τους αλλά δεν ακουμπούν. Χωρίζονται από αέρα ή αλλο μονωτικό. Φορτίο +Q υπάρχει στον ένα αγωγό και Q στον άλλο οπότε το σύστημα ως σύνολο είναι ουδέτερο.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 3 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 3 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 3 ο ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΙΑ 2017 Χαρακτηριστικά: Γρήγορη και σχετικά εύκολη μέθοδος Χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία και μικρά μαγνητικά σωματίδια Προϋπόθεση το υπό-εξέταση δοκίμιο

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσικής κατεύθυνσης B! Λυκείου.

Διαγώνισμα Φυσικής κατεύθυνσης B! Λυκείου. Φροντιστήριο Φάσμα 1 Διαγώνισμα Φυσικής κατεύθυνσης B! Λυκείου. Ζήτημα 1 ο. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. 1.1. Οι ρευματοδότες της ηλεκτρικής εγκατάστασης στα σπίτια μας λέμε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ (Θ) Χασάπης Δημήτριος ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕ

ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ (Θ) Χασάπης Δημήτριος ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ (Θ) Χασάπης Δημήτριος ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΕ 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου

Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου Ηλεκτροτεχνία Ηλ. Ηλ. Μηχανές & Εγκαταστάσεις πλοίου Γενική Γενική παρουσιάση του του μαθήματος μαθήματος Διδάσκων : Δρ. Δ.Ν. Παγώνης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών ΤΕ, ΣΤΕΦ, ΑΤΕΙ Αθήνας

Διαβάστε περισσότερα

Πόλωση των Τρανζίστορ

Πόλωση των Τρανζίστορ Πόλωση των Τρανζίστορ Πόλωση λέμε την κατάλληλη συνεχή τάση που πρέπει να εφαρμόσουμε στο κύκλωμα που περιλαμβάνει κάποιο ηλεκτρονικό στοιχείο (π.χ τρανζίστορ), έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σκοπός της Άσκησης: Σκοπός της εργαστηριακής άσκησης είναι α) η κατανόηση της λειτουργίας του κινητήρα συνεχούς

Διαβάστε περισσότερα

α. 16 m/s 2 β. 8 m/s 2 γ. 4 m/s 2 δ. 2 m/s 2

α. 16 m/s 2 β. 8 m/s 2 γ. 4 m/s 2 δ. 2 m/s 2 3 ο ΓΕΛ ΧΑΝΑΝ ΡΙΟΥ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ Τάξη: Α Λυκείου 17/5/2011 Ονοµατεπώνυµο: ΘΕΜΑ 1 ο Α. Στις ερωτήσεις από 1 έως 3 επιλέξτε το γράµµα µε τη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν από το 600 π.χ. ότι, το κεχριμπάρι μπορεί να έλκει άλλα αντικείμενα όταν το τρίψουμε με μαλλί.

Διαβάστε περισσότερα

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία 1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός Κλάδος της Φυσικής που μελετάει τα ηλεκτρικά και τα μαγνητικά φαινόμενα. (Σχεδόν) όλα τα φαινομενα που αντιλαμβανόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων Κεφάλαιο 7: Μεταβατική απόκριση κυκλωμάτων RL και RC Οι διαφάνειες ακολουθούν το βιβλίο του Κων/νου Παπαδόπουλου «Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων» ISBN: 9789609371100 κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΑΣ ΚΙ 2014

ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΑΣ ΚΙ 2014 ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://wwwstudy4examsgr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΑΣ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ηλεκτρικό Δυναμικό Εικόνα: Οι διαδικασίες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας προκαλούν μεγάλες διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού ανάμεσα στα σύννεφα και στο έδαφος. Το αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία ιάλεξη 7

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία ιάλεξη 7 ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία ιάλεξη 7 29 Σεπτεµβρίου, 2006 Γεώργιος Έλληνας Επίκουρος Καθηγητής ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα