ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ. Θέμα πτυχιακής εργασίας:

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θέμα πτυχιακής εργασίας: Η μηχανογραφική τήρηση Βιβλίου εσόδων - εξόδων και η χρηματοοικονομική τους παρακολούθηση Υποβληθείσα στον Καθηγητή Πασχαλίδη Αθανάσιο Από την Σπουδάστρια ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ (ΑΕΜ: 9250) Έναρξη: 07/10/2011 Παράδοση: 07/04/2012 Καβάλα 2012

2 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ...1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τα λογιστικά προγράμματα και τα πλεονεκτήματα τους Υποχρεώσεις χρηστών και τεχνικές προδιαγραφές λογισμικού...8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ- ΕΞΟΔΩΝ Ένταξη επιτηδευματιών στην Β κατηγορία του Κ.Β.Σ Στοιχεία επιτηδευματία στη Β κατηγορία Δελτίο αποστολής - Συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής Δελτίο εσωτερικής διακίνησης Τιμολόγιο - Πιστωτικό τιμολόγιο Εκκαθάριση Απόδειξη Λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών Απόδειξη αυτοπαράδοσης Απόδειξη δαπανών Έγγραφα μεταφοράς Τήρηση του Βιβλίου Εσόδων- Εξόδων Ενημέρωση και θεώρηση Βιβλίων και Στοιχείων Τόπος τήρησης και χρόνος διαφύλαξης Συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών - προμηθευτών Γενικά για τη μηχανογράφηση Μηχανογραφική τήρηση Βιβλίων Β κατηγορίας Υποβολή καταστάσεων ΚΕ.Π.Υ.Ο σε ηλεκτρομαγνητικά μέσα...29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΒΙΒΛΙΑ Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ - Φ.Π.Α 31

3 3.1. Ο Φ.Π.Α και τα χαρακτηριστικά του φόρου Τρόπος υπολογισμού του Φ.Π.Α Αντικείμενο του Φ.Π.Α Συντελεστές Φ.Π.Α Υποχρεώσεις υποκείμενου στο Φ.Π.Α Δηλώσεις Φ.Π.Α Περιοδική δήλωση Φ.Π.Α Εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α Δήλωση Intrastat Πίνακας Listing ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΟΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ Προσδιορισμός των καθαρών και ακαθάριστων εσόδων Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος Παρακράτηση και απόδοση φόρων από τους επιτηδευματίες ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΟΥ Κ.Β.Σ Βιβλία Γ κατηγορίας Πρόγραμμα Γενικής λογιστικής X-Line της ALTEC Παράδειγμα επιχείρησης που τηρεί Βιβλία Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ Εγγραφές συναλλαγών Χρηματοοικονομική παρακολούθηση εισπράξεων και πληρωμών Εκτυπώσεις αποτελεσμάτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ... 68

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ/1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εξέλιξη της Πληροφορικής και οι πολύμορφες εφαρμογές της στη Λογιστική επιβάλλουν τη χρήση των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στο σύνολο σχεδόν των δραστηριοτήτων ενός σύγχρονου λογιστηρίου. Παράλληλα η πολυπλοκότητα και οι συνεχείς αλλαγές του φορολογικού μας συστήματος επιβάλλουν τη συνεχή επαγγελματική κατάρτιση των Λογιστών- Φοροτεχνικών, που είναι ένα δύσκολο επάγγελμα και απαιτεί τη συνεχή ενημέρωση και την ικανότητα ερμηνείας των Φορολογικών Νόμων και Υπουργικών αποφάσεων. Η μηχανογράφηση είναι ένα βασικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης, αφού έχει σαν σκοπό τη διευκόλυνση της λειτουργίας και της οργάνωσης της σε σχέση με το παλιό σύστημα. Οι εγγραφές γίνονται ταχύτατα, οι πράξεις μέσω του υπολογιστή και τα νέα προγράμματα έχουν τη δυνατότητα ακόμα και να τυπώνουν συμπληρωμένα κάποια έντυπα. Στις μέρες μας μπορούν να καταθέτονται τα έντυπα στις υπηρεσίες μέσω του ΐπίοΓΠοί. Με τη μηχανογράφηση η τήρηση Βιβλίων χρειάζεται λιγότερο χρόνο και κόπο (Βερρής Π., 2011) Μηχανογραφημένη λογιστική, καλείτε ο κλάδος αυτός που ασχολείται με την οργάνωση των υπηρεσιών του λογιστηρίου, που με την κλασική δομή τους, περιλαμβάνουν την συγκέντρωση, την ταξινόμηση, την αξιολόγηση, την καταχώρηση, τον έλεγχο των λογιστικών πληροφοριών και την παρουσίαση αυτών με βάση τον ΚΒΣ. Με τον τρόπο αυτό κάθε οικονομικός οργανισμός, χρησιμοποιεί λογιστικά πληροφοριακά συστήματα, ώστε να συλλέγονται άμεσα και έγκαιρα οι οικονομικές πληροφορίες και να επεξεργάζονται. Ουσιαστικά δεν μιλάμε για μία καινούργια έννοια αλλά για την νέα σύγχρονη προσέγγιση της λογιστικής (Κοντάρης Στ., 2011). ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ / 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα πτυχιακή εργασία αποπειράται να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα του Βιβλίου Εσόδων - Εξόδων, εμπλουτισμένη με την παρακολούθηση και παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Η εφαρμογή παρακολούθησης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι συνήθως εφικτή σε Βιβλία που ανήκουν στην Γ κατηγορία του Κ.Β.Σ., όμως με την εκπόνηση αυτής της εργασίας θα εξηγήσουμε πως είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί με τον ίδιο τρόπο και σε Βιβλία της Β κατηγορίας. Έτσι θα κατανοήσουμε πως οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στα Βιβλία των δύο κατηγοριών μπορούν να εξαλειφθούν. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη, το θεωρητικό και το πρακτικό. Το θεωρητικό κομμάτι ξεκινάει με μία ιστορική αναδρομή, η οποία θυμίζει στον αναγνώστη πως άρχισε η πορεία της λογιστικής επιστήμης και πως εξελίχθηκε με το πέρασμα των χρόνων. Στη συνέχεια, στοχεύει να εισάγει τον αναγνώστη στην Νομοθεσία που διέπει την τήρηση των Βιβλίων Β κατηγορίας και πραγματεύεται τα θέματα του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχειών καθώς και το καθεστώς που ισχύει για τον Φ.Π.Α. Το πρακτικό κομμάτι περιλαμβάνει μια πρακτική εφαρμογή, η οποία γίνεται με τη βοήθεια του προγράμματος x-line της ALTEC. Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποιείται η παρακολούθηση των Βιβλίων Β κατηγορίας μιας επιχείρησης. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

6 3 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Θεωρητική προσέγγιση

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η αρχή της λογιστικής, δηλαδή της καταγραφής των δοσοληψιών με συστηματικό τρόπο, ξεκινάει από την αρχαία Αίγυπτο. Ιστορικοί αναφέρουν πως οι Αιγύπτιοι είχαν ένα εξαιρετικά ανεπτυγμένο λογιστικό σύστημα, το οποίο τους επέτρεψε να κατασκευάσουν πολλά μεγάλα μνημεία που θαυμάζουμε μέχρι και σήμερα. Η ανάπτυξη της λογιστικής συνεχίστηκε με την οικονομική άνθηση των μεγάλων Ιταλικών και Φλαμανδικών πόλεων καθώς και με την ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου. Τότε άρχισε η δημιουργία της λογιστικής θεωρίας και γίνονται οι πρώτες λογιστικές εγγραφές. Μέχρι τον 9ο αιώνα η λογιστική ήταν απλογραφική, δηλαδή κάθε δοσοληψία καταχωρούνταν μία και μόνο φορά σε ένα Βιβλίο. Όμως στα μέσα του 14ου αιώνα, το 1494 ο μοναχός Fray Lucca Paccioli, γνωστός και ως Πατέρας της Λογιστικής, δημοσίευσε ένα βιβλίο του με τίτλο «Summa di Aritmetica, Geometria, Proporzioni e Proporzionalita» όπου για πρώτη φορά καταγράφονται οι αρχές της διπλογραφικής μεθόδου και οι βασικοί λογιστικοί κανόνες. Επόμενο βήμα αποτέλεσε η δημοσίευση ενός άλλου έργου, του Desgranges Edmondes με τίτλο «La tenue des Livres rendue facile» με το οποίο επινοείται ένα σύστημα παραλλαγής της διπλογραφικής μεθόδου και προτείνει την χρησιμοποίηση πέντε λογαριασμών: Ταμείο, Εμπορεύματα, Γραμμάτια εισπρακτέα, Γραμμάτια πληρωτέα, κέρδη και ζημίες (Δάρρας Τ., και Σύψας Π., 2010). Στα μέσα του 19ου αιώνα, διαμορφώνονται οι πρώτες «υλιστικές» θεωρίες, οι οποίες ασχολούνται με θέματα περιουσίας. Δηλαδή με την ανάπτυξη του μηχανισμού αυξομείωσης των περιουσιακών στοιχείων σε συσχέτιση με τους λογαριασμούς αποτελεσμάτων και την διάκριση των λογαριασμών. Το Excel ανήκει σε μία μεγάλη κατηγορία προγραμμάτων που ονομάζονται λογιστικά φύλλα, επειδή αρχικά σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετούν λογιστικές πράξεις σε πίνακες με αριθμητικά δεδομένα. Η πρώτη εμφάνιση των λογιστικών φύλλων έγινε την δεκαετία του Ονομάζονταν VisiCalc και ήταν συμβατά μόνο στον υπολογιστή Apple II. Αποτέλεσαν επανάσταση για την εποχή εκείνη, καθώς πολλές εταιρίες αγόρασαν τον συγκεκριμένο υπολογιστή με σκοπό την συμπλήρωση και ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 5 παρακολούθηση των λογιστικών τους Βιβλίων με τη βοήθεια του VisiCalc. Λίγα χρόνια αργότερα παρουσιάστηκε και το πρώτο ολοκληρωμένο λογιστικό φύλλο, ονόματι Lotus 1-2-3, από την εταιρία Lotus (Hormby T., 2006). Στις αρχές του 20ου αιώνα η λογιστική επιστήμη εξελίχθηκε σημαντικά με την εμφάνιση της Επιστημονικής Διοίκησης των Οργανισμών και την διάδοση των αρχών της. Η εφαρμογή των αρχών της Επιστημονικής Διοίκησης βασιζόταν στην ύπαρξη του οργανωμένου λογιστηρίου. Η ανάγκη για αξιόπιστες και ομογενείς οικονομικές πληροφορίες, προκειμένου να επιτευχθούν οι αντικειμενικοί σκοποί, οδήγησε σε πληρέστερη και συστηματική οργάνωση της λογιστικής (Giroux G., 1999) Τα λογιστήρια λειτουργούσαν με πολλούς υπαλλήλους, οι οποίοι έγραφαν και καταχωρούσαν με το χέρι, τα παραστατικά και τις εγγραφές χρησιμοποιώντας μεγάλα Βιβλία και αριθμομηχανές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, να χάνουν πολύ χρόνο οι εργαζόμενοι με το να γράφουν, να ενημερώνουν καταστάσεις και να κάνουν υπολογισμό των συνόλων για μεταφορά σε άλλα Βιβλία. Μέσα σε λίγα χρόνια όμως, πραγματοποιήθηκε μεγάλη εξέλιξη, αφού η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας επηρέασε σε μέγιστο βαθμό την λογιστική επιστήμη. Κάθε τεχνολογικό επίτευγμα έφερνε νέες αλλαγές στα λογιστήρια των επιχειρήσεων, είτε με την περικοπή των θέσεων εργασίας, είτε με την κατάργηση καταστάσεων. Οι κυριότερες τεχνολογικές εξελίξεις ήταν η ανάπτυξη των υπολογιστών και η μετατροπή των λογιστικών φύλλων σε προγράμματα. Τα βασικά πλεονεκτήματα των υπολογιστών συστημάτων, τα οποία συντελούν στην καταλυτική υπεροχή τους έναντι των χειρόγραφων συστημάτων και τα οποία επέβαλαν τη χρησιμοποίηση τους σε όλα τα λογιστήρια, είναι τα παρακάτω: Η υψηλή ταχύτητα στην εκτέλεση της επεξεργασίας των δεδομένων. Δηλαδή η δυνατότητα επεξεργασίας ενός μεγάλου όγκου οικονομικών δεδομένων, παρέχει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για την επιχείρηση, όσον αναφορά την αποτελεσματική διαχείριση των συναλλαγών, τη λήψη των αποφάσεων και την αξιολόγηση της πορείας της. Η ακρίβεια στην παραγωγή των αποτελεσμάτων που εξάγονται από το υπολογιστικό σύστημα υπό μορφή διαφόρων αναφορών. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 6 Η δυνατότητα προγραμματισμού της διαδικασίας της επεξεργασίας των δεδομένων, ώστε το πρόγραμμα, το οποίο κατασκευάζεται για την επίλυση ενός προβλήματος να μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φόρες για την επεξεργασία διαφορετικών κάθε φορά δεδομένων. Η δυνατότητα ψηφιακής αποθήκευσης ενός τεράστιου όγκου δεδομένων σε μικρό αποθηκευτικό χώρο. Η δυνατότητα επικοινωνίας με άλλα υπολογιστικά συστήματα στον ίδιο ή διαφορετικό χώρο και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ υποκαταστημάτων της ίδιας επιχείρησης ή διαφορετικών επιχειρήσεων. Τα στελέχη ενός λογιστηρίου, ειδικά τα τελευταία χρόνια, εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις τεχνολογικές μεταβολές και κατακτήσεις καθώς κάνουν πιο εύκολη την δουλειά τους και κερδίζουν χρόνο. Για παράδειγμα, όταν η λογιστική επιστήμη πέρασε από την χειρόγραφη τήρηση Βιβλίων και Στοιχείων στη μηχανογραφημένη τήρηση, είχε ως επακόλουθο την αυτοματοποίηση των συναλλαγών, χωρίς να απαιτείται χρόνος για την εξαγωγή του αποτελέσματος (Στεφάνου Κ., 1996). Σήμερα η τήρηση των χειρόγραφων Βιβλίων αποτελεί πλέον ιστορία. Η τεχνολογία, παρόλο που δεν άλλαξε καθόλου την ουσία της λογιστικής επιστήμης, απελευθέρωσε τον λογιστή, καταργώντας χρονοβόρες διαδικασίες, όπως για παράδειγμα η συμφωνία ισοζυγίων - καθολικών. Επιπλέον η εφαρμογή και χρήση του Διαδικτύου ανέτρεψε την καθημερινότητα, διότι η ανεύρεση ενός νέου Νόμου ή γνωστοποίησης, είναι πλέον απλή υπόθεση. Η μεταφορά δεδομένων είναι πανεύκολη και φθηνή, ενώ η επαφή με το Κράτος γίνεται όλο και περισσότερο ηλεκτρονικά, μέσω του taxis net Τα λογιστικά προγράμματα και τα πλεονεκτήματα τους. Στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που λειτουργούν με τον χειρόγραφο τρόπο, είναι υποχρεωμένες να βρουν τρόπους προκειμένου να ελαττώσουν τα λειτουργικά έξοδα και να βελτιώσουν τα οικονομικά τους μεγέθη. Κατά συνέπεια, οι εργασίες που δεν συνεισφέρουν έσοδα στην επιχείρηση, είναι απαραίτητο να περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό όσον αναφορά το κόστος πραγματοποίησης τους. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 7 Τα προγράμματα Μηχανογραφημένης Λογιστικής απλοποιούν τα πάντα και δίνουν τη δυνατότητα στην επιχείρηση να περιορίσει τα λειτουργικά έξοδα και να μειώσει στο ελάχιστο δυνατό, το χρόνο και τον κόπο που απαιτείται για την ολοκλήρωση των σχετικών εργασιών. Ωστόσο οι εφαρμογές της μηχανογραφημένης λογιστικής δεν σταματούν εκεί. Συγκεντρώνουν αριθμούς και μεγέθη και τα μετατρέπουν σε καθαρή γνώση, απαραίτητη για τη χάραξη της εμπορικής πολικής (Indira A., 2007). Τα προγράμματα αυτά σε συνεργασία με άλλες εφαρμογές προσφέρουν ολοκληρωμένες λύσεις σε μια επιχείρηση προκειμένου να ανταπεξέλθει με αξιοπιστία και ταχύτητα στις σύγχρονες λογιστικές, φορολογικές και εμπορικές απαιτήσεις. Ειδικότερα, επιτρέπουν σε μία επιχείρηση να διαχειρίζεται ηλεκτρονικά τα εξής: Βιβλία Β κατηγορίας (εσόδων - εξόδων), Γ κατηγορίας (γενική και αναλυτική λογιστική, Λογιστικό Σχέδιο), ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει η επιχείρηση. Όλες τις οικονομικές κινήσεις της επιχείρησης, μέσα από μία και μόνο καταχώρηση και την αυτόματη ταξινόμηση, επεξεργασία και διασταύρωση τους. Τις κινήσεις και την εποπτεία του ταμείου ανά πάσα στιγμή. Τον έλεγχο του ισοζυγίου, την διαχείριση Φ.Π.Α, των καταστάσεων ΚΕΠΥΟ και την καταχώρηση ειδικών φόρων. Τη δημιουργία και την εκτύπωση παραστατικών κάθε είδους, Βιβλίων εσόδων - εξόδων, δηλώσεων Φ.Π.Α, καταστάσεων ΚΕΠΥΟ, σύμφωνα με τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τις επιθυμίες κάθε επιχείρησης. Τους πελάτες και τους προμηθευτές με τρόπο λεπτομερή και αναλυτικό. Τη δημιουργία ισολογισμού και το λογιστικό και εξωλογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών. Τα στοιχεία της επιχείρησης μέσω μίας και μόνο καταχώρησης, η οποία μεταφέρεται άμεσα και αυτόματα σε όλες τις επόμενες εφαρμογές, ενώ παράλληλα υπάρχει δυνατότητα διαγραφής ή τροποποίησης των ίδιων στοιχείων. Τα περισσότερα πακέτα μηχανογραφημένης λογιστικής περιλαμβάνουν κι άλλες ακόμα εφαρμογές που έχουν σαν στόχο να καλύψουν επιπλέον ανάγκες, όπως τη διαχείριση παγίων, τον χρηματοοικονομικό προγραμματισμό, συναλλαγές σε ξένο νόμισμα, εισαγωγές. Τα πλεονεκτήματα τους είναι παρακάτω: ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 8 Καλύπτουν όλο το φάσμα των εμπορικών συναλλαγών μιας επιχείρησης. Συνδυάζουν και αξιοποιούν πληροφορίες, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη διοίκηση να αποφασίζει σωστά και έγκαιρα. Προσφέρουν λύσεις σε εξειδικευμένες ανάγκες, μέσω της παραμετροποίησης (Η ^^αΐί Μ. ώ ά \., 2011) 1.2. Υποχρεώσεις χρηστών και τεχνικές προδιαγραφές λογισμικού Το άρθρο 23 του Κ.Β.Σ καθορίζει, μεταξύ άλλων και τις τεχνικές προδιαγραφές που πρέπει να έχει το λογισμικό, το οποίο χρησιμοποιείται στα λογιστήρια των επιχειρήσεων, καθώς και τις υποχρεώσεις των χρηστών του προγράμματος. Οι υποχρεώσεις των χρηστών είναι τέσσερεις και είναι οι εξής: Αναλυτικό εγχειρίδιο οδηγιών. Πρέπει να καλύπτει τις υποχρεώσεις που αναφέρονται στην εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Β.Σ, να είναι διατυπωμένο στην ελληνική γλώσσα και να προσαρμόζεται σε κάθε αλλαγή των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και του προγράμματος. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον τρόπο γραφής του εγχειριδίου. Η διάθεση κατάλληλου προσωπικού από τον επιτηδευματία για τη χρήση του λογισμικού κατά τη διάρκεια ελέγχου. Αυτό σημαίνει πως το ελεγκτικό όργανο δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τον Η/Υ χωρίς την παρουσία υπεύθυνου οργάνου της επιχείρησης. Όλες οι πληροφορίες που θα ζητηθούν από τους ελεγκτές θα πρέπει να παραδοθούν εκτυπωμένες από τον εξουσιοδοτημένο χρήστη του λογιστηρίου. Σε περίπτωση που η μηχανογραφική τήρηση γίνεται από λογιστικό γραφείο, ο επιτηδευματίας δεν έχει υποχρέωση να διαθέτει αναλυτικό εγχειρίδιο οδηγιών χρήσης του λογισμικού άλλα ούτε και να διαθέτει κατάλληλο προσωπικό. Αντίθετα είναι υποχρεώσεις του αντίστοιχου λογιστικού γραφείου. Η διαφύλαξη των ηλεκτρομαγνητικών μέσων αποθήκευσης έχει σημασία για τη διασφάλιση του επιτηδευματία και για να μην χάσει σε περίπτωση βλάβης τα δεδομένα που έχουν καταχωρηθεί και αποτελούν τη βάση πληροφόρησης της επιχείρησης του. Επίσης, τα βιβλία, τα στοιχεία και τα λοιπά δικαιολογητικά των εγγράφων στα βιβλία διατηρούνται έξι χρόνια από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου που αφορούν. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 9 Οι τεχνικές προδιαγραφές λογισμικού είναι: Για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας το πρόγραμμα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στο Ε.Γ.Λ.Σ. ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης κωδικών αριθμών και τίτλων λογαριασμών. Το πρόγραμμα που χρησιμοποιεί ο επιτηδευματίας θα πρέπει να του εξασφαλίζει τη δυνατότητα αλλαγής των μεταβλητών φορολογικών συντελεστών σε περίπτωση διαφοροποίησης τους, χωρίς να χρειάζεται παρέμβαση προγραμματιστή. Η αρίθμηση αυτή πρέπει να γίνεται αυτόματα κατά τη λογιστικοποίηση κάθε ημερολογιακής εγγραφής και μέσα στην προθεσμία ενημέρωσης των βιβλίων του επιτηδευματία, δηλαδή μέχρι τη δέκατη πέμπτη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση ή λήψη του κατά περίπτωση δικαιολογητικού και επί ταμειακών πράξεων από τη διενέργεια τους. Δεν πρέπει να παραβιάζεται η προθεσμία καταχώρησης των στοιχείων στα βιβλία σε σχέση με την ημερομηνία έκδοσης τους, τέτοια δυνατότητα πρέπει να αποκλείεται από το πρόγραμμα. Σημειώνουμε ότι η διάταξη αυτή αναφέρεται σε πρωτογενείς εγγραφές στα ημερολόγια της τρίτης κατηγορίας, κατά συνέπεια δεν απαιτείται να δίνεται αρίθμηση για τις καταχωρήσεις στα υπόλοιπα βιβλία του επιτηδευματία. Το πρόγραμμα πρέπει να εξασφαλίζει υποχρεωτικά την ενημέρωση των βιβλίων του επιτηδευματία με το περιεχόμενο των στοιχείων που εκδίδονται μηχανογραφικά από το ίδιο το σύστημα. Το λογισμικό του Η/Υ πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα ακύρωσης λανθασμένου στοιχείου και εγγραφών με την άμεση μηχανογραφική έκδοση του ειδικού ακυρωτικού σημειώματος. Το σημείωμα αυτό είναι αθεώρητο και μπορεί να εκδίδεται από το ίδιο πακέτο μηχανογραφικών εντύπων από το οποίο εκδίδονται και άλλα φορολογικά στοιχεία. Επίσης πρέπει να αναγράφονται σε αυτό τα απαραίτητα δεδομένα για τη διόρθωση των λανθασμένων εγγραφών με εκείνα του στοιχείου για διόρθωση του οποίου εκδίδεται. Η μεταφορά των υπολοίπων των λογαριασμών της διαχειριστικής περιόδου που έληξε στους λογαριασμούς της νέας διαχειριστικής περιόδου πρέπει να εξασφαλίζεται από το πρόγραμμα. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι δεν αποκλείεται ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

18

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ / 10 από τις διατάξεις του κώδικα η σταδιακή μεταφορά των εκκαθαρισμένων υπολοίπων στους λογαριασμούς της νέα χρήσης (Σακέλλης Ε.). ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ - ΕΞΟΔΩΝ Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επιτηδευματιών σχετικά με την τήρηση Βιβλίων και την έκδοση των στοιχείων για την εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων. Κάθε επιτηδευματίας υποχρεούται να τηρεί, να εκδίδει, να παρέχει, να ζητά, να παίρνει, να υποβάλλει και να διαφυλάσσει τα Βιβλία και τα στοιχεία που ορίζονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. Ως επιτηδευματία ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων ορίζει κάθε ημεδαπό ή άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην Ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες. Ανάλογα με το αντικείμενο των εργασιών τους, οι επιτηδευματίες διακρίνονται όπως βλέπουμε παρακάτω: Αυτούς που πωλούν αγαθά χονδρικώς σε άλλο επιτηδευματία ή λιανικώς σε φυσικό πρόσωπο, αυτούσια ή μετά από επεξεργασία. Αυτούς που παρέχουν υπηρεσίες. Αυτούς που πωλούν αγαθά χονδρικώς ή λιανικώς και ταυτόχρονα παρέχουν υπηρεσίες (μικτή δραστηριότητα). Τέλος, ο Κ.Β.Σ ορίζει ότι τα Βιβλία και τα Στοιχεία θα πρέπει να είναι στην Ελληνική γλώσσα και νόμισμα, εκτός αν έχει νομίμως επιτραπεί η τήρηση αυτών με άλλο τρόπο. Τα Στοιχεία που εκδίδονται για συναλλαγές με το εξωτερικό επιτρέπεται να διατυπώνονται σε ξένη γλώσσα και να αναγράφεται σε αυτά το ξένο νόμισμα με το οποίο γίνεται η συναλλαγή (Σταματόπουλος Δ., 2010) Ένταξη επιτηδευματιών στη Β κατηγορία του Κ.Β.Σ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 12 Η ένταξη των επιτηδευματιών στις δύο κατηγορίες διαχωρίζεται με βάση τα εξής όρια: ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΟΡΙΑ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Β (Εσόδων - Εξόδων) Από ,01 Ως και Γ (Διπλογραφικό) Άνω των Ειδικότερα και σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κ.Β.Σ, Β κατηγορίας Βιβλία υποχρεούνται να τηρούν οι επιτηδευματίες που δεν ξεπερνούν ετησίως το ως ακαθάριστα έσοδα. Επίσης ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού των ακαθάριστων εσόδων, Βιβλία Β κατηγορίας τηρούν και οι επιτηδευματίες των οποίων τα καθαρά κέρδη προσδιορίζονται με ειδικό τρόπο, σύμφωνα με τη νομοθεσία περί φορολογίας εισοδήματος. Επομένως όσες επιχειρήσεις εντάσσονται στη παραπάνω κατηγορία, τηρούν Βιβλίο Β κατηγορίας και Βιβλίο απογραφών με προϋποθέσεις και διάφορα άλλα Βιβλία ειδικά κατά επάγγελμα. Το Βιβλίο Εσόδων - Εξόδων διαιρείται σε δύο σκέλη: Έσοδα. Αποτελούνται από ξεχωριστές στήλες πώλησης εμπορευμάτων, προϊόντων, πρώτων υλών, υπηρεσιών και λοιπών πράξεων ιδίων ή τρίτων. Έξοδα. Αποτελούνται από ξεχωριστές στήλες αγοράς αγαθών εμπορεύσιμων ή προορισμένων για μεταπώληση ή για επεξεργασία, αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίησης υπηρεσιών, γενικών εξόδων, παγίων και λοιπών πράξεων ιδίων ή τρίτων (Καβαλάκης Γ., 2009) Στοιχεία επιτηδευματία στη Β κατηγορία Τα οικονομικά συμβάντα, γεγονότα και συναλλαγές, πιστοποιούνται με την έκδοση ενός έγγραφου, το οποίο ονομάζεται δικαιολογητικό στοιχείο ή παραστατικό. Η σημασία του παραστατικού είναι ζωτικής σημασίας, αφού καμιά απολύτως καταχώριση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στα λογιστικά αρχεία χωρίς την ύπαρξη φορολογικών στοιχείων του Κ.Β.Σ. ή άλλων δημοσίων εγγράφων. Το φορολογικό στοιχείο εκδίδεται κατά περίπτωση είτε από την επιχείρηση είτε από τους ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

24

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 13 συναλλασσόμενους μαζί της. Επειδή τα παραστατικά είναι απαραίτητα για τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου των επιχειρήσεων, η πολιτεία έχει θεσπίσει κανόνες σχετικώς με το είδος, το περιεχόμενο, την έκδοση και το χρονικό διάστημα φύλαξης τους. Όλα ανεξαρτήτως των φορολογικά στοιχεία αναγράφουν τον τόπο και την ημερομηνία έκδοσης τους. Εκδίδονται τουλάχιστον διπλότυπα ή σε όσα αντίτυπα ορίζει ο Κ.Β.Σ, με τη χρήση καρμπόν. Ειδικότερα τα τιμολόγια τα οποία συνοδεύουν πωλήσεις φορολογικών ταμειακών μηχανών εκδίδονται σε δύο επιπλέον αντίτυπα, με την ένδειξη «για τη Δ.Ο.Υ του αγοραστή», ένα από τα οποία υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ εντός δέκα ημερών. Δεν επιτρέπεται η χρησιμοποίηση δίπτυχων εντύπων, εκτός των εισιτηρίων και τρίπτυχων εκτός των εισιτηρίων εισόδου στα κέντρα διασκέδασης. Αν εκδοθούν περισσότερα αντίτυπα των προβλεπόμενων, λόγω οργανωτικών αναγκών της επιχείρησης, κάθε επιπλέον αντίτυπο φέρει σχετική ένδειξη για τον προορισμό του. Ειδικότερα για τα Δελτία αποστολής απαιτείται η αναγραφή της φράσης: «Δεν αποτελεί συνοδευτικό μεταφοράς». Ο Κ.Β.Σ καθορίζει συγκεκριμένα μόνο για το πρωτότυπο του δελτίου αποστολής ότι συνοδεύει τα αγαθά και ορίζει τη χρήση των τεσσάρων αντιτύπων της φορτωτικής. Για τα άλλα στοιχεία δεν διευκρινίζει πιο παραδίδεται στο έτερο συμβαλλόμενο, άλλα είναι προφανές ότι το πρωτότυπο παραμένει στην επιχείρηση. Στα περισσότερα από τα παραστατικά αναγράφονται εντύπως ή με σφραγίδα τα στοιχεία του εκδότη. Η παράλειψη αναγραφής κάποιων στοιχείων έχει κυρώσεις, ενώ η παράλειψη άλλων δεν έχει επιπτώσεις για την επιχείρηση. Σε κάθε περίπτωση ο επιτηδευματίας πρέπει να συμμορφώνεται με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ, ώστε να αποφεύγει δυσάρεστες καταστάσεις με τα ελεγκτικά όργανα. Όσον αναφορά τη μηχανογραφημένη έκδοση στοιχείων, η οποία γίνεται με την εκτύπωση σε συνεχόμενο μηχανογραφικό χαρτί, μετά από μία απλή γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ, επιτρέπεται η χρησιμοποίηση του ίδιου εντύπου για την εκτύπωση όλων των παραστατικών που χρησιμοποιεί η επιχείρηση (Καραγιάννης Δ., κ.α., 2009). ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

26

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / Δελτίο αποστολής - Συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής Όσον αναφορά την συναλλαγή, το δελτίο αποστολής εκδίδεται: Σε κάθε χονδρική πώληση ή παράδοση αγαθών προς οποιονδήποτε και για οποιονδήποτε σκοπό, ανεξάρτητα από το αν γίνεται διακίνηση αγαθών. Σε κάθε περίπτωση παραλαβής αγαθών για διακίνηση από πρόσωπο που δεν έχει υποχρέωση έκδοσης Δ.Α. Σε αποστολή αγαθών σε ιδιώτη αγοραστή με ευθύνη του πωλητή. Σε περίπτωση λιανικής πώλησης αγαθών τα οποία δεν αποστέλλονται αλλά παραδίδονται στον ιδιώτη στο κατάστημα, δεν εκδίδεται Δ.Α και αρκεί η έκδοση απόδειξης λιανικής πώλησης. Το δελτίο αποστολής εκδίδεται από τον επιτηδευματία πωλητή των αγαθών ή από αυτόν που τα παραλαμβάνει για διακίνηση από πρόσωπο που δεν έχει υποχρέωση έκδοσης Δ.Α. Πρέπει να αναγράφει τα πλήρη στοιχεία του αποστολέα και του παραλήπτη, την ημερομηνία μεταφοράς των αγαθών αλλά και την ημερομηνία έκδοσης του Δ.Α, αν δεν συμπίπτουν οι δύο ημερομηνίες, την ώρα έναρξης αποστολής της παράδοσης των αγαθών, τον τόπο αποστολής και τον προορισμό των αγαθών, την περιγραφή του είδους, τον σκοπό διακίνησης και την ποσότητα αυτών. Γενικότερα, το πρωτότυπο κάθε στοιχείου, το οποίο είναι συνενωμένο με οποιοδήποτε παραστατικό αξίας, αποτελεί το μοναδικό συνοδευτικό στοιχείο διακίνησης των αγαθών εκτός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης. Επίσης το Δ.Α είναι πάντα θεωρημένο και δεν εκδίδεται για την μεταφορά γραφικής ύλης και εντύπων μεταξύ των υποκαταστημάτων, φαγητών στα σπίτια των καταναλωτών και υλικών μεταξύ οδοντιάτρων και οδοντοτεχνικών (Τσούκας Α., 2005). Συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής εκδίδεται όταν μεταφέρονται αγαθά σε άγνωστους παραλήπτες ή όταν δεν είναι γνωστή εκ των προτέρων η ποσότητα αγαθών που θα παραλάβει ο αγοραστής. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

28

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 15 Σαν παραλήπτης αναγράφεται η λέξη «διάφοροι» και στο πρωτότυπο αναγράφεται με την επιστροφή στην επιχείρηση και η ποσότητα των αγαθών που επεστράφησαν από κάθε είδος. Το Σ.Δ.Α εκδίδεται κατά την ώρα της αποστολής (Στεφάνου Κ., 1996) Δελτίο εσωτερικής διακίνησης Το δελτίο εσωτερικής διακίνησης εκδίδεται από τις επιχειρήσεις επεξεργασίας αγαθών. Συγκεκριμένα, όταν ο επιτηδευματίας παράγει προϊόντα και τηρεί Βιβλίο αποθήκης, παρακολουθεί υποχρεωτικά κάθε εισαγωγή ή εξαγωγή αγαθών κατά ποσότητα και αξία και εκδίδει δελτίο εσωτερικής διακίνησης για κάθε διακίνηση πρώτων υλών, βοηθητικών υλών ή υλικών συσκευασίας προς την παραγωγική διαδικασία. Το Δ.Ε.Δ. είναι αθεώρητο και περιλαμβάνει το είδος και την ποσότητα των αγαθών που διακινούνται, τον χώρο προέλευσης των υλών και τον χώρο προορισμού των προϊόντων (Ζελενίτσας Μ., 2007) Τιμολόγιο - Πιστωτικό τιμολόγιο Για την συναλλαγή, εκδίδεται τιμολόγιο όταν έχουμε πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών προς άλλον επιτηδευματία ή ανταλλαγή αγαθών ή πώληση, της οποίας τα αποτελέσματα μπορούν να ανατραπούν με την επέλευση αβέβαιου μελλοντικού γεγονότος, ή για κάθε είσπραξη επιδοτήσεων, αποζημιώσεων, επιστροφών φόρων και δασμών. Το τιμολόγιο εκδίδεται από τον επιτηδευματία, ανεξάρτητα από την κατηγορία τήρησης Βιβλίων, προς άλλον επιτηδευματία ή Δημόσιο: Για κάθε πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ιδίου ή τρίτους προς το εσωτερικό ή το εξωτερικό της χώρας. Για είσπραξη επιδοτήσεων, αποζημιώσεων, οικονομικών ενισχύσεων, επιστροφών φόρων, δασμών, τελών, τόκων, εισφορών και άλλων ανόργανων εσόδων. Σε περίπτωση πώλησης είδους από μη επιτηδευματία ο οποίος δεν διαθέτει φορολογικά στοιχεία, ο αγοραστής είναι υποχρεωμένος να εκδώσει τιμολόγια αγοράς. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

30

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 16 Έτσι στην αξία του τιμολογίου αγοράς υπολογίζεται χαρτόσημο και ΟΓΑ 2,4% αν ο αγοραστής είναι Ε.Π.Ε, ή Α.Ε και 3,6% σε οποιανδήποτε άλλη περίπτωση. Δεν υπολογίζεται Φ.Π.Α. Τιμολόγιο αγοράς εκδίδεται επίσης και σε περίπτωση μη έκδοσης τιμολογίου από τον υπόχρεο ή έκδοσης με λανθασμένα και ανακριβή στοιχεία. Το τιμολόγιο περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία του πωλητή και του αγοραστή, την ημερομηνία έκδοσης, την περιγραφή κάθε είδους, τη μονάδα μέτρησης, την ποσότητα, την τιμή μονάδας, το ποσό κατά τον συντελεστή Φ.Π.Α στον οποίο υπόκεινται τα είδη, τις τυχόν εκπτώσεις, τις τυχόν λοιπές επιβαρύνσεις, την αξία του Φ.Π.Α, το συνολικό ποσό του τιμολογίου και τους αριθμούς των σχετικών δελτίων αποστολής, που έχουν εκδοθεί για την συγκεκριμένη πώληση. Γενικότερα για το τιμολόγιο: Είναι αθεώρητο, εκτός του τιμολογίου παροχής υπηρεσιών, το οποίο είναι πάντοτε θεωρημένο στην περίπτωση που δεν έχει προηγηθεί έκδοση άλλου θεωρημένου στοιχείου. Σε περίπτωση πώλησης αγαθών, πρέπει να εκδοθεί μέσα σε 30 ημέρες από την έκδοση του αντίστοιχου δελτίου αποστολής. Αν ο αγοραστής είναι Δημόσιος ή Ν.Π.Δ.Δ, το τιμολόγιο μπορεί να εκδοθεί και πέραν του επόμενου μήνα, μέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έγινε η παράδοση ή η αποστολή των αγαθών. Σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, το τιμολόγιο εκδίδεται με την ολοκλήρωση της παροχής ή με την είσπραξη τμηματικών καταβολών της αμοιβής. Δεν επιτρέπεται η έκδοση του σε χρόνο προγενέστερο της παράδοσης ή αποστολής των αγαθών, εκτός αν πρόκειται για πωλήσεις αγαθών εκτός χώρας. Το πιστωτικό τιμολόγιο εκδίδεται σε χορηγούμενες εκπτώσεις σε χρόνο μεταγενέστερο της έκδοσης του τιμολογίου, σε τακτοποίηση τυχόν διαφορών που επηρεάζουν την αξία του αρχικού τιμολογίου πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών και σε επιστροφές πωληθέντων αγαθών. Αυτός που εκδίδει το πιστωτικό τιμολόγιο είναι ο εκδότης του αρχικού τιμολογίου ή άλλου στοιχείου που επέχει θέση τιμολογίου. Το περιεχόμενο το Π.Τ είναι ίδιο με του ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

32

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 17 τιμολογίου και είναι αθεώρητο. Πρέπει να εκδοθεί μέσα σε 30 ημέρες από την επιστροφή των αγαθών και όχι πέραν από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου κατά την οποία παραλήφθηκαν. Επίσης πρέπει να αναγράφει τον αριθμό των αρχικών τιμολογίων πώλησης ή παροχής υπηρεσιών, εκτός αν αφορά έκπτωση, η οποία παρέχεται για ένα σύνολο πωλήσεων Εκκαθάριση Η εκκαθάριση είναι αθεώρητη. Είναι φορολογικό στοιχείο αξίας επειδή επέχει θέση τιμολογίου. Υπόχρεοι έκδοσης είναι οι επιχειρήσεις οι οποίες επεξεργάζονται ή πωλούν αγαθά για λογαριασμό τρίτων, όπου αντί για τιμολόγιο μπορούν να εκδώσουν εκκαθάριση, στην οποία μεταξύ άλλων αναγράφεται και η προμήθεια που λαμβάνουν από τον εντολέα. Εκτός των στοιχείων που περιλαμβάνει ένα τιμολόγιο, η εκκαθάριση αναγράφει επίσης τα παραληφθέντα αγαθά κατά είδος, ποσότητα και αξία, τα πωληθέντα ή επεξεργασθέντα αγαθά και τα απεσταλμένα στον εντολέα, τα τυχόν έξοδα που έγιναν για λογαριασμό του εντολέα, την αμοιβή του αντιπροσώπου και τον Φ.Π.Α που αναλογεί στις πωλήσεις και στην προμήθεια. Σε περίπτωση επεξεργασίας για λογαριασμού τρίτων (φασόν), η εκκαθάριση πρέπει να αναγράφει και την ποσότητα των παραχθέντων προϊόντων του τρίτου, εκτός από την ποσότητα των απεσταλμένων (Φορολογικά νέα, 2011) Απόδειξη λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών Εκδίδονται σε περίπτωση πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών σε ιδιώτες. Υπόχρεοι έκδοσης είναι οι επιτηδευματίες οι οποίοι πωλούν λιανικώς αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες. Στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του εκδότη, ο τόπος, η ημερομηνία και η ώρα έκδοσης. Στις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του πελάτη και η αμοιβή κατά συντελεστή Φ.Π.Α. Επιπλέον από τις 11/5/1994 απαιτείται και η αναγραφή του είδους των παρεχόμενων υπηρεσιών, για τις επιχειρήσεις που τηρούν πρόσθετα Βιβλία. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

34

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 18 Οι Α.Λ.Π θα πρέπει να εκδίδονται με Η/Υ ή με φορολογική ταμειακή μηχανή. Αν για οποιονδήποτε λόγο οι αποδείξεις δεν εκδοθούν με Φ.Τ.Μ ή με Η/Υ, θα πρέπει να υπάρχει θεωρημένο μπλοκάκι Α.Λ.Π για χειρόγραφη έκδοση. Η Φ.Τ.Μ πρέπει να είναι εγκεκριμένη από το Υπουργείο οικονομικών. Ο επιτηδευματίας δηλώνει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ εντός δέκα ημερών από την ημέρα αγοράς, τον τόπο εγκατάστασης της Φ.Τ.Μ και τον τύπο της, προσκομίζοντας ένα αντίτυπο του τιμολογίου αγοράς της. Είναι επίσης υποχρεωμένος να δηλώσει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ κάθε μεταβολή της χρήσης της ταμειακής μηχανής. Σε περίπτωση επιστροφής των αγαθών εκδίδεται απόδειξη επιστροφής και σε περίπτωση αλλαγής, εκδίδεται νέα απόδειξη πώλησης, η οποία αναγράφει και τα επιστεφθέντα είδη και τις διαφορές που κατά κανόνα προκύπτουν Απόδειξη αυτοπαράδοσης Το ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης, εκδίδεται από τον υποκείμενο στο Φ.Π.Α όταν διαθέτει αγαθά ή υπηρεσίες για την ικανοποίηση των αναγκών του ή της οικογένειας του (όπως αυτές προβλέπονται από τα άρθρα 7 και 9 του Ν. 1642/ 1986) και για την απόκτηση αυτών των αγαθών ή υπηρεσιών που είχε αποκτήσει δικαίωμα έκπτωσης φόρου. Αναλυτικότερα το παραστατικό αυτό εκδίδεται: Κατά τη διάθεση αγαθών για τις ανάγκες τις επιχείρησης, όταν γι αυτά δεν παρέχεται καμία έκπτωση φόρου. Κατά τη διάθεση των αγαθών από υπαγόμενη στο φόρο δραστηριότητα σε άλλη μια υπαγόμενη. Κατά τη χορήγηση δώρων προς το προσωπικό της επιχείρησης. Κατά την ανάληψη ή χρησιμοποίηση αγαθών από υποκείμενο στο φόρο για την ικανοποίηση των ιδιωτικών αναγκών. Δεν εκδίδεται απόδειξη αυτοπαράδοσης, για τη διάθεση δώρων για τα οποία ο επιτηδευματίας κατά την αγορά τους απέκτησε δικαίωμα έκπτωσης φόρου εισροών και δεν εξέπεσε τον φόρο αλλά καταχώρισε τη δαπάνη κατ ευθείαν στα γενικά έξοδα. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

36

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 19 Περιλαμβάνει τα στοιχεία του υπόχρεου σε έκδοση, τα στοιχεία του λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών, τον σκοπό της αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίησης υπηρεσιών, τον τόπο και την ημερομηνία έκδοσης του στοιχείου, την ποσότητα, την τιμή μονάδας, το είδος του αγαθού ή της υπηρεσίας, την αξία ή την αμοιβή και τον αναλογούντα Φ.Π.Α Απόδειξη δαπανών Ο επιτηδευματίας για κάθε σχετική με την επιχείρηση του δαπάνη, εκδίδει αθεώρητη διπλότυπη απόδειξη δαπανών, εφ όσον ο δικαιούχος δεν είναι επιτηδευματίας, οπότε και δεν υποχρεούται στην έκδοση φορολογικών στοιχείων. Ο δικαιούχος θα πρέπει να ασχολείται περιστασιακά με τη συγκεκριμένη εργασία που προσέφερε, η αξία της αμοιβής του δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 1700 ευρώ και να μην είναι επιτηδευματίας από άλλη αιτία. Στις αποδείξεις δαπανών αναγράφονται: Η ημερομηνία έκδοσης Το ονοματεπώνυμο Το επάγγελμα Η διεύθυνση του δικαιούχου Η αιτία της δαπάνης Το ποσό της αμοιβής, αριθμητικά και ολογράφως. Δεν απαιτείται η αναγραφή ολογράφως στις αποδείξεις που εκδίδονται με Η/Υ. Οι τυχόν φόροι και λοιπές φορολογικές επιβαρύνσεις. Ο Α.Φ.Μ. του δικαιούχου ή ο αριθμός ταυτότητας, εφόσον στερείται Α.Φ.Μ. Υπογραφή του εκδότη Υπογραφή του δικαιούχου και στα δύο αντίτυπα (Πομόνης Ν., 2009) Έγγραφα μεταφοράς Η φορτωτική εκδίδεται από το μεταφορέα ή μεταφορικό γραφείο κατά την παραλαβή των αγαθών, κατ αποστολέα και παραλήπτη, σε τέσσερα αντίτυπα. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

38

39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 20 Μεταφορέας καλείται αυτός που ενεργεί μεταφορές με μεταφορικά μέσα που ανήκουν στην κυριότητα του ή τα εκμεταλλεύεται. Το μεταφορικό γραφείο διενεργεί μεταφορές με μεταφορικά μέσα τρίτων. Ο υπόχρεος εκδίδει τετραπλότυπη φορτωτική κατά φορτωτή και παραλήπτη με βάση τα δελτία αποστολής ή τις ενυπόγραφες δηλώσεις μεταφοράς. Το πρώτο αντίτυπο της φορτωτικής συνοδεύει τα αγαθά και παραμένει στο μεταφορέα, το δεύτερο αντίτυπο παραδίδεται στον φορτωτή, το τρίτο φέρει την ένδειξη «παραστατικό δαπάνης» και παραδίδεται σε αυτόν που καταβάλλει τα κόμιστρα και το τέταρτο παραμένει στο στέλεχος. Περιλαμβάνει τα στοιχεία του εκδότη, τον τόπο και την ημερομηνία έκδοσης των μεταφερόμενων ειδών, την αξία του κομίστρου και του Φ.Π.Α, καθώς και το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, το επάγγελμα και τη διεύθυνση του αποστολέα ή φορτωτή και του παραλήπτη. Επιπλέον συμπεριλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία του εντολέα, όταν η μεταφορά ενεργείται απ ευθείας από τον αποστολέα στον παραλήπτη κατ εντολή μεταφορικού γραφείου ή άλλου τρίτου (Γαλάνης Ν., 2011) 2.3. Τήρηση του Βιβλίου εσόδων - εξόδων Ο επιτηδευματίας της δεύτερης κατηγορίας, για την άσκηση του επαγγέλματος του, τηρεί Βιβλίο εσόδων - εξόδων, σε ξεχωριστές στήλες του οποίου καταχωρεί: Το είδος του δικαιολογητικού, τον αύξοντα αριθμό και τη χρονολογία έκδοσης ή λήψης του, καθώς και το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία του εκδότη των στοιχείων αγορών και εξόδων. Τα ακαθάριστα έσοδα από την πώληση εμπορευμάτων, προϊόντων, πρώτων υλών από την παροχή υπηρεσιών και λοιπές πράξεις. Τις δαπάνες για αγορά αγαθών, διακεκριμένα και ανάλογα με τον προορισμό τους για μεταπώληση ή παραγωγή προϊόντων, τις δαπάνες λήψης υπηρεσιών, τα γενικά έξοδα και λοιπές πράξεις. Τις επιστροφές και τις εκπτώσεις που γίνονται με ιδιαίτερο στοιχείο επί των πιο πάνω πράξεων, οι οποίες μπορεί να καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. Ο Φ.Π.Α που αντιστοιχεί. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

40

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 21 Τα ακαθάριστα έσοδα από πωλήσεις εμπορευμάτων, προϊόντων, πρώτων υλών, παροχή υπηρεσιών και από λοιπές πράξεις. Τα έσοδα από λιανικές και χονδρικές πωλήσεις (Η καταχώρηση αυτή δεν χρειάζεται, όταν γίνεται ανάλυση λιανικών και χονδρικών πωλήσεων στις τελευταίες σελίδες του Βιβλίου και μέχρι 31 Ιανουαρίου του επόμενου χρόνου. Πρακτικά όμως αυτό που εξυπηρετεί είναι η άμεση διάκριση και καταχώρηση σε χωριστές στήλες των εσόδων αυτών). Δεν υπάρχει υποχρέωση να καταχωρούνται χωριστά οι πωλήσεις μετρητοίς και επί πιστώσει. Επίσης τα ακαθάριστα έσοδα και ο Φ.Π.Α που αναλογεί μπορούν να καταχωρούνται ημερησίως με μία συγκεντρωτική εγγραφή με αναγραφή του πρώτου και τελευταίου αριθμού για κάθε ένα είδος και σειρά στοιχείου και δεν είναι απαραίτητο να καταχωρούνται ένα προς ένα τα εκδοθέντα φορολογικά στοιχεία. Όταν οι αποδείξεις λιανικής πώλησης εκδίδονται από Φ.Τ.Μ αναγράφεται ο αριθμός του ημερήσιου δελτίου «Ζ». Αντίθετα οι αγορές και γενικά τα έξοδα πρέπει να καταχωρούνται αναλυτικά, δηλαδή μια εγγραφή για κάθε ένα φορολογικό στοιχείο. Οι αγορές πρέπει να καταχωρούνται σε ξεχωριστές στήλες ανάλογα με τον προορισμό τους και τα γενικά έξοδα πρέπει να αναλύονται στις τελευταίες σελίδες του Βιβλίου. Οι επιστροφές και οι εκπτώσεις όταν εκδίδεται πιστωτικό τιμολόγιο μπορούν να καταχωρούνται αφαιρετικά από τις αντίστοιχες στήλες. Ο Φ.Π.Α καταχωρείται συνολικά για κάθε εγγραφή χωρίς να εξετάζεται αν προέρχεται από πωλήσεις ή αγορές που ανήκουν σε διαφορετικούς συντελεστές, για τις μεν εκροές σε μια στήλη στη σελίδα των εσόδων, για τις δε εισροές σε μία άλλη στήλη στη σελίδα των εξόδων. Η διαφορά του αθροίσματος των δύο αυτών στηλών για κάθε ημερολογιακό δίμηνο, είναι το ποσό που πρέπει να αποδοθεί στο Δημόσιο ή αν προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο να μεταφερθεί στη δήλωση του επόμενου διμήνου. Οι πωλήσεις και οι αγορές πρέπει να αναλύονται για τις ανάγκες των φορολογιών σε ξεχωριστές στήλες του τηρούμενου Βιβλίου ή σε καταστάσεις, οι οποίες συντάσσονται το αργότερο μέχρι τη λήξη της προθεσμίας των κατά περίπτωση φορολογικών δηλώσεων, δηλαδή οι πωλήσεις και οι αγορές πρέπει να καταχωρούνται ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

42

43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 22 σε τόσες στήλες όσοι οι συντελεστές του Φ.Π.Α στους οποίους ανήκουν και οι πωλήσεις σε στήλες κατά μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους. Σε ιδιαίτερο χώρο του Βιβλίου καταχωρούνται οι αγορές των παγίων, ο Φ.Π.Α που αναλογεί στις αποσβέσεις τους όταν εξάγεται λογιστικό αποτέλεσμα, τα έσοδα και τα έξοδα για λογαριασμό τρίτου, οι καταθέσεις και οι αναλήψεις κεφαλαίων και τα χορηγούμενα και λαμβανόμενα δάνεια, καθώς και οι εισπράξεις και οι καταβολές που γίνονται για τη μερική ή ολική εξόφληση τους. Στο Βιβλίο αναγράφεται η χρονολογία έκδοσης ή λήψης του καταχαρούμενου δικαιολογητικού, ο αύξων αριθμός και το είδος του καθώς και το ονοματεπώνυμο του αντισυμβαλλόμενου στο σκέλος των εξόδων (Καραγιάννης Δ., κ.α, 2009) Ενημέρωση και θεώρηση Βιβλίων και Στοιχείων Όσον αναφορά την ενημέρωση: Κάθε επιτηδευματίας που τηρεί Βιβλίο Β κατηγορίας με βάση τις διατάξεις του κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει το Βιβλίο σε συγκεκριμένο χρόνο, να είναι θεωρημένο από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ πριν από την έναρξη της χρησιμοποίησης του και επίσης, να διαφυλάσσει τόσο το Βιβλίο όσο και τα στοιχεία του σε συγκεκριμένο τόπο και ορισμένο χρόνο. Η ενημέρωση του Βιβλίου εσόδων - εξόδων γίνεται μέχρι τη 15η μέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση ή λήψη του κατά περίπτωση δικαιολογητικού. Στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια της χρήσης λαμβάνονται στοιχεία αγοράς αγαθών πριν από την παραλαβή τους, η ενημέρωση του Βιβλίου γίνεται κατά την παραλαβή των αγαθών. Επιπλέον αν στο τέλος της χρήσης λαμβάνονται στοιχεία αγοράς αγαθών που δεν έχουν ακόμα παραληφθεί, καταχωρούνται σχετικές εγγραφές σε ιδιαίτερες στήλες του Βιβλίου. Τα δεδομένα των Βιβλίων του υποκαταστήματος μεταφέρονται στα Βιβλία της έδρας το αργότερο μέχρι τη 15η μέρα του μήνα υποβολής των κατά περίπτωση φορολογικών δηλώσεων, όταν σ αυτό τηρείται Βιβλίο Β κατηγορίας. Η καταχώρηση στο Βιβλίο εσόδων - εξόδων και στα στοιχεία γίνεται χειρόγραφα με μελάνη ή με τη χρήση Η/Υ ή με άλλη μηχανή, χωρίς κενά διαστήματα επιγραφές, ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

44

45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 23 παραπομπές στο περιθώριο ή ξάσματα. Σε περίπτωση διόρθωσης ή διαγραφής το ποσό και το κείμενο που διορθώνεται ή διαγράφεται πρέπει να διαβάζεται με ευχέρεια. Κάθε εγγραφή που αφορά συναλλαγή ή άλλη πράξη του υπόχρεου, πρέπει να στηρίζεται σε στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα αυτού ή σε δημόσια έγγραφα ή σε άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία. Ειδικά για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη φορολογικού στοιχείου που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας ευρώ και άνω απαιτείται η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με δίγραμμη επιταγή. Όσον αναφορά την θεώρηση: Όταν το Βιβλίο τηρείται σε κινητά φύλλα θα πρέπει να υπάρχει ενιαία αρίθμηση, τουλάχιστον κατά τη διαχειριστική περίοδο, η οποία μπορεί να επαναληφθεί μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο με γνωστοποίηση του προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ. Στο περιεχόμενο των στοιχείων μπορεί να προστεθεί οτιδήποτε κρίνεται αναγκαίο από τον εκδότη. Όλα τα στοιχεία φέρουν εντύπως ή με σφραγίδα τα ατομικά στοιχεία του εκδότη και την αρμόδια Δ.Ο.Υ της έδρας. Τα στοιχεία πρέπει να φέρουν ενιαία αρίθμηση, τουλάχιστον κατά διαχειριστική περίοδο. Η αφετηρία της αρίθμησης δεν είναι αναγκαίο να αρχίζει από τον αριθμό 1, αλλά μπορεί να αρχίζει από οποιονδήποτε αριθμό. Μετά από γνωστοποίηση στη Δ.Ο.Υ, τα στοιχεία μπορούν εκδίδονται σε περισσότερες σειρές για κάθε είδος στοιχείου, εφόσον φέρουν διακριτικό της σειράς και έχουν ιδιαίτερη αρίθμηση. Η διάκριση των σειρών μπορεί να γίνεται με γράμματα ή με οποιανδήποτε άλλη ένδειξη. Τα στοιχεία τα οποία εκδίδονται με τη χρήση Η/Υ σε ενιαίο μηχανογραφικό έντυπο, δεν θεωρούνται καθώς υπάρχει σχετική απόφαση της ΠΟΛ. Αρμόδιος για τη θεώρηση των Βιβλίων και στοιχείων του επιτηδευματία είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ της έδρας. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

46

47 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 24 Ο επιτηδευματίας που θεωρεί το Βιβλίο εσόδων - εξόδων για πρώτη φορά πρέπει να προσκομίσει τα εξής δικαιολογητικά: Ταυτότητα του επιτηδευματία ή του νόμιμου εκπροσώπου, για την εξακρίβωση στοιχείων Βεβαίωση εγγραφής σε ασφαλιστικό ταμείο Βεβαίωση εγγραφής σε επιμελητήριο Βεβαίωση του αρμόδιου φορέα ασφάλισης προσωπικού όπου απαιτείται η Υπεύθυνη Δήλωση του Ν / 86. Βεβαίωση του άρθρου 41 παρ. 12 Ν / 97 σχετικά με την καταχώριση στο μητρώο Υπ. Εμπορίου όταν συνάπτουν συμβάσεις από απόσταση Ερευνάται ότι δεν οφείλονται χρέη και ληξιπρόθεσμα άνω των 6000 ευρώ από φόρους, τέλη, εισφορές, δάνεια, καθώς και βεβαίωση ότι έχουν υποβληθεί δηλώσεις Φ.Π.Α και Φ.Μ.Υ για τις δραστηριότητες αυτές. Τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για τις θεωρήσεις των στοιχείων είναι: Βεβαίωση περί μη οφειλής στα ασφαλιστικά ταμεία Βεβαίωση περί μη οφειλής στο επιμελητήριο Τόπος τήρησης και χρόνος διαφύλαξης Όσον αναφορά τον τόπο τήρησης: Το Βιβλίο εσόδων - εξόδων, τα στοιχεία και τα λοιπά δικαιολογητικά των εγγράφων τηρούνται στην έδρα του επιτηδευματία, με εξαίρεση τα Βιβλία και Στοιχεία του υποκαταστήματος που τηρούνται σε αυτό. Επιτρέπεται η τήρηση σε διαφορετικό τόπο: Με γνωστοποίηση στον αρμόδιο προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ, όταν ο τόπος τήρησης βρίσκεται μέσα στην χωρική αρμοδιότητα της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Με έγκριση από τον αρμόδιο προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ ή όταν πρόκειται για ανώνυμη εταιρία των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Όσον αναφορά την διαφύλαξη: ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

48

49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 25 Μετά το τέλος της διαχειριστικής περιόδου τα Βιβλία και τα Στοιχεία της χρήσης που έληξε μπορεί να φυλάσσονται σε τόπο διαφορετικό της έδρας ή του υποκαταστήματος του επιτηδευματία. Τα Βιβλία, οι οπτικοί δίσκοι και γενικά όλα τα ηλεκτρομαγνητικά μέσα στα οποία αποθηκεύονται δεδομένα Βιβλίων, για τα οποία δεν υπάρχει υποχρέωση εκτύπωσης τους, τα στοιχεία που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό, καθώς και τα λοιπά δικαιολογητικά των εγγράφων στα Βιβλία διατηρούνται στον εκάστοτε οριζόμενο από τις σχετικές φορολογικές διατάξεις χρόνο παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για επιβολή φόρου. Τα Βιβλία και τα στοιχεία αυτά διατηρούνται οπωσδήποτε όσο εκκρεμεί σχετική υπόθεση ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων ή του Συμβουλίου της Επικράτειας (Σταματόπουλος Π. και Καραβοκύρης Α., 2005) Συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών - προμηθευτών Μέχρι την τριακοστή Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ τριπλότυπες καταστάσεις για μηχανογραφική επεξεργασία και διασταύρωση πληροφοριών με συναλλαγές και δεδομένα του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Δηλαδή για τις συναλλαγές που πραγματοποίησαν για την επαγγελματικής τους εξυπηρέτηση ή την εκπλήρωση του σκοπού τους, από αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών, από χονδρικές πωλήσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών και από καταβολή ή είσπραξη αμοιβών, αποζημιώσεων, οικονομικών ενισχύσεων και άλλων δικαιωμάτων. Στις καταστάσεις καταχωρούνται το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία, το επάγγελμα, η διεύθυνση και ο Α.Φ.Μ των συναλλασσομένων με τον υπόχρεο, κατά αλφαβητική σειρά επωνύμου ή επωνυμίας, ο συνολικός αριθμός των τιμολογίων ή άλλων φορολογικών στοιχείων και η καθαρή αξία του εσόδου ή της δαπάνης. Δεν συμπεριλαμβάνονται στις συγκεντρωτικές καταστάσεις: Οι λιανικές πωλήσεις ακόμα και αν έχει εκδοθεί τιμολόγιο προς ιδιώτη. Αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να αναγράφεται στο τέλος της κατάστασης, όχι όμως με συναλλαγές του Δημοσίου και των λοιπών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Οι αποδείξεις ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΚΤΕΛ, ΕΥΔΑΠ, ΕΛΤΑ, οι φορτωτικές του ΟΣΕ και λοιπά δημοσίου φορέα. ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

50

51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ / 27 Οι συνδρομές προς εφημερίδες, περιοδικά και επαγγελματικές οργανώσεις. Οι κοινόχρηστες δαπάνες, τα ενοίκια ακινήτων, τα έξοδα κίνησης προσωπικού, τα εισιτήρια μεταφορικών μέσων, τα διόδια και τα έξοδα παρκινγκ των επαγγελματικών αυτοκινήτων. Τα τιμολόγια αγοράς αγαθών από μη υπόχρεους σε έκδοση στοιχείων. Τα τιμολόγια που εκδόθηκαν προς πρόσωπα, τα οποία αρνήθηκαν ή εξέδωσαν τιμολόγιο με ανακριβές περιεχόμενο, δεδομένου ότι σε αυτήν την περίπτωση το πρωτότυπο του τιμολογίου αποστέλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ του αντισυμβαλλόμενου μέσα στον επόμενο από την έκδοση μήνα (Ζαφειράκη Μ., 2006) 2.5. Γ ενικά για τη μηχανογράφηση Όταν η τήρηση των Βιβλίων και η έκδοση των Στοιχείων του επιτηδευματία καλύπτεται μηχανογραφικά εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 22-25, ενώ όταν γίνεται χειρόγραφα, εφαρμόζονται οι διατάξεις του γενικού μέρους του Κώδικα. Αυτό σημαίνει ότι παρέχεται η δυνατότητα στον επιτηδευματία να κάνει παράλληλη χρήση και των δύο συστημάτων. Απαγορεύεται να τηρείται το Βιβλίο άλλοτε μηχανογραφικά και άλλοτε χειρόγραφα. Αντίστοιχα απαγορεύεται για ένα στοιχείο να εκδίδεται μηχανογραφικά με τη συμπλήρωση ορισμένων δεδομένων και τα λοιπά δεδομένα να συμπληρώνονται χειρόγραφα. Ο Κ.Β.Σ περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τη μηχανογραφική τήρηση των λογιστικών Βιβλίων και τη μηχανογραφική έκδοση των Στοιχείων. Με ειδικά άρθρα αφιερωμένα αποκλειστικά στην μηχανογράφηση, ο νομοθέτης προχώρησε σε ένα σημαντικό βήμα εκσυγχρονισμού με ταυτόχρονη προσαρμογή της νομοθεσίας στην σύγχρονη πραγματικότητα Μηχανογραφική τήρηση Βιβλίων Β κατηγορίας Η μηχανογραφική τήρηση των Βιβλίων πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Το στάδιο της ενημέρωσης και το στάδιο της εκτύπωσης. Ο όρος ενημέρωση αναφέρεται στην πληκτρολόγηση των δεδομένων των οικονομικών πράξεων με βάση τα παραστατικά, την εισαγωγή τους στο αρχείο του Η/Υ και τη λογιστικοποίηση των πράξεων αυτών μέσα στις προθεσμίες που ορίζει ο ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ