ΜΕΡΟΣ Γ ΑΝΑΚΟΠΗ ΤΜΗΜΑ 2 ΤΑΥΤΟΣΗΜΟ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΓΧΥΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Transcript

1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ (ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ, ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ΜΕΡΟΣ Γ ΑΝΑΚΟΠΗ ΤΜΗΜΑ 2 ΤΑΥΤΟΣΗΜΟ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΓΧΥΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 1

2 Περιεχόμενα 1 Εισαγωγή Σημασία Ταξινόμηση της Νίκαιας: ένα σημείο εκκίνησης Η φύση της ως εργαλείο ταξινόμησης Δομή και μεθοδολογία Συμπεράσματα βάσει της δομής της ταξινόμησης της Νίκαιας Αλλαγές στην ταξινόμηση των προϊόντων/υπηρεσιών Βάση δεδομένων του ΓΕΕΑ για τη σύγκριση προϊόντων/υπηρεσιών Ορισμός των προϊόντων και των υπηρεσιών (ορολογία) Προϊόντα (αγαθά) Υπηρεσίες Ο γενικός όρος «προϊόντα» Καθορισμός των προϊόντων/υπηρεσιών Η σωστή διατύπωση Το συναφές εύρος σύγκρισης Το νόημα των προϊόντων/υπηρεσιών Αντικειμενική προσέγγιση Αιτιολόγηση των αποφάσεων Ταυτόσημο Γενικές αρχές Πλήρως ταυτόσημο: ταυτόσημοι ή συνώνυμοι όροι Μερικώς ταυτόσημο Το προγενέστερο σήμα περιλαμβάνει τα προϊόντα/υπηρεσίες του προσβαλλόμενου σήματος Το προσβαλλόμενο σήμα περιλαμβάνει τα προϊόντα/υπηρεσίες του προγενέστερου σήματος Αλληλοεπικάλυψη Πρακτική σχετικά με τη χρήση των γενικών ενδείξεων των τίτλων κλάσεων Ομοιότητα προϊόντων και υπηρεσιών Γενικές αρχές Παράγοντες ομοιότητας Προσδιορισμός των συναφών παραγόντων Οι ειδικοί παράγοντες ομοιότητας Φύση Προορισμός Τρόπος χρήσης Συμπληρωματικός χαρακτήρας Ανταγωνιστικός χαρακτήρας Δίαυλος διανομής Ενδιαφερόμενο κοινό Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 2

3 3.2.8 Συνήθης προέλευση (παραγωγός / πάροχος) Σχέση μεταξύ των διαφορετικών παραγόντων Αλληλεπίδραση παραγόντων Βαρύτητα του κάθε παράγοντα Διάφοροι τύποι σύγκρισης: προϊόντα με προϊόντα, υπηρεσίες με υπηρεσίες και προϊόντα με υπηρεσίες Βαθμός ομοιότητας Ειδικά ζητήματα όσον αφορά την ομοιότητα προϊόντων και υπηρεσιών 38 1 Μέρη, εξαρτήματα και παρελκόμενα Πρώτες ύλες και ημικατεργασμένα προϊόντα Παρελκόμενα Υπηρεσίες εγκατάστασης, συντήρησης και επισκευής Συμβουλευτικές υπηρεσίες Εκμίσθωση και χρηματοδοτική μίσθωση Εκμίσθωση / χρηματοδοτική μίσθωση έναντι σχετικών υπηρεσιών Εκμίσθωση / χρηματοδοτική μίσθωση έναντι προϊόντων: κατά κανόνα, πάντα διαφορετικά Παράρτημα II Ειδικοί τομείς Χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, καλλυντικά Χημικά (κλάση 1) έναντι χημικών προϊόντων (κλάσεις 3 και 5) Φαρμακευτικά έναντι φαρμακευτικών Φαρμακευτικά παρασκευάσματα έναντι διαιτητικών ουσιών προσαρμοσμένων για ιατρικές χρήσεις Φαρμακευτικά προϊόντα έναντι καλλυντικών Φαρμακευτικά προϊόντα έναντι υπηρεσιών Αυτοκινητοβιομηχανία Ηλεκτρικές συσκευές / όργανα Κλάδος της μόδας και της κλωστοϋφαντουργίας Πρώτες ή ημικατεργασμένες ύλες έναντι τελικών προϊόντων Υφαντουργικά προϊόντα (κλάση 24) έναντι ενδυμάτων (κλάση 25) Ενδύματα, υποδήματα και είδη πιλοποιίας (κλάση 25) Αξεσουάρ μόδας Αθλητικά ενδύματα, υποδήματα και είδη πιλοποιίας (κλάση 25) έναντι ειδών αθλητισμού και γυμναστικής (κλάση 28) Σχέδιο μόδας (κλάση 42), υπηρεσίες ραπτικής (κλάση 40) έναντι ενδυμάτων (κλάση 25) Τρόφιμα, ποτά και υπηρεσίες εστιατορίου Συστατικά παρασκευαζόμενων τροφίμων Κύριο συστατικό Μη οινοπνευματώδη ποτά (κλάση 32) έναντι οινοπνευματωδών ποτών (εκτός μπίρας) (κλάση 33) Μπίρες (κλάση 32), οινοπνευματώδη ποτά (εκτός μπίρας) (κλάση 33) Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 3

4 5.5 Παροχή τροφίμων και ποτών έναντι τροφίμων και ποτών Υπηρεσίες για υποστήριξη άλλων επιχειρήσεων Υπηρεσίες λιανικής πώλησης Υπηρεσίες λιανικής πώλησης έναντι οποιουδήποτε προϊόντος: ανομοιότητα Υπηρεσίες λιανικής πώλησης συγκεκριμένων προϊόντων έναντι των ίδιων συγκεκριμένων προϊόντων: χαμηλός βαθμός ομοιότητας Υπηρεσίες λιανικής πώλησης συγκεκριμένων προϊόντων έναντι διαφορετικών ή παρόμοιων συγκεκριμένων προϊόντων: ανομοιότητα Υπηρεσίες λιανικής πώλησης έναντι υπηρεσιών λιανικής πώλησης ή υπηρεσιών λιανικής πώλησης συγκεκριμένων προϊόντων: ταυτόσημο Υπηρεσίες λιανικής πώλησης συγκεκριμένων προϊόντων έναντι υπηρεσιών λιανικής πώλησης άλλων συγκεκριμένων προϊόντων: ομοιότητα Υπηρεσίες για τις οποίες ισχύουν οι ίδιες αρχές Υπηρεσίες για τις οποίες δεν ισχύουν οι ίδιες αρχές Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες Τραπεζιτικές υπηρεσίες (κλάση 36) έναντι υπηρεσιών ασφάλισης (κλάση 36) Κτηματομεσιτικές υποθέσεις (κλάση 36) έναντι οικονομικών υποθέσεων (κλάση 36) Πιστωτικές κάρτες (κλάση 9) έναντι οικονομικών υπηρεσιών (κλάση 36) Μεταφορά Μεταφορά εμπορευμάτων (κλάση 39) έναντι οποιουδήποτε προϊόντος Συσκευασία και αποθήκευση προϊόντων (κλάση 39) έναντι οποιουδήποτε προϊόντος Τεχνολογία της πληροφορίας Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και λογισμικό (κλάση 9) έναντι προγραμματισμού (κλάση 42) Συσκευές για την εγγραφή, τη μετάδοση, την αναπαραγωγή ήχου και εικόνας, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και λογισμικό (κλάση 9) έναντι υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών (κλάση 38) Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 4

5 1 Εισαγωγή 1.1 Σημασία Η σύγκριση προϊόντων και υπηρεσιών αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην εκτίμηση του ταυτόσημου σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα και του κινδύνου σύγχυσης σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα. Μία από τις βασικές προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 8 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα είναι το ταυτόσημο των προϊόντων/υπηρεσιών, ενώ για την εφαρμογή του άρθρου 8 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα απαιτείται το ταυτόσημο ή η ομοιότητα των προϊόντων/υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, εάν το σύνολο των προϊόντων/υπηρεσιών κριθούν ως ανόμοια, δεν πληρείται μία από τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 παράγραφος 1 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα και η ανακοπή πρέπει να απορρίπτεται χωρίς να απαιτείται η εξέταση των υπόλοιπων μερών της απόφασης ( 1 ). Τα κριτήρια για την εκτίμηση του ταυτόσημου ή της ομοιότητας ενδέχεται να διαδραματίζουν επίσης κάποιον ρόλο όταν έχει ζητηθεί απόδειξη χρήσης και τα αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να αξιολογούνται για να διαπιστώνεται εάν ο ανακόπτων απέδειξε τη χρήση για τα ίδια προϊόντα/υπηρεσίες με εκείνα που έχουν καταχωριστεί. Ειδικότερα, είναι σημαντικό να καθορίζεται εάν τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τα οποία έχει χρησιμοποιηθεί το σήμα ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες για τα οποία καταχωρίστηκε το σήμα ή είναι απλώς παρόμοια ή ακόμη και διαφορετικά από αυτά (βλ. Κατευθυντήριες γραμμές, Μέρος Γ, Ανακοπή, Τμήμα 6, Απόδειξη χρήσης). Ομοίως, τα αποδεικτικά χρήσης προϊόντων/υπηρεσιών ενδέχεται επίσης να κρίνονται λυσιτελή κατά την εξέταση ισχυρισμού περί ενισχυμένου διακριτικού χαρακτήρα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι συχνά αναγκαίο να απαντά ο εξεταστής στην ερώτηση σχετικά με το εάν ο ενισχυμένος διακριτικός χαρακτήρας καλύπτει προϊόντα/υπηρεσίες για τα οποία υπάρχει προγενέστερο σήμα και τα οποία παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη υπόθεση, δηλαδή έχουν θεωρηθεί ταυτόσημα ή παρόμοια με τα προϊόντα/υπηρεσίες του προσβαλλόμενου κοινοτικού σήματος (βλ. Κατευθυντήριες γραμμές, Μέρος Γ, Ανακοπή, Τμήμα 2, Ταυτόσημο και κίνδυνος σύγχυσης, Κεφάλαιο 4, Διακριτικός χαρακτήρας). Επιπλέον, το αποτέλεσμα της σύγκρισης προϊόντων/υπηρεσιών είναι σημαντικό για τον καθορισμό του τμήματος του κοινού έναντι του οποίου υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης. Το ενδιαφερόμενο κοινό λαμβάνεται επίσης υπόψη για τα προϊόντα/υπηρεσίες που κρίνονται ως ταυτόσημα ή παρόμοια (βλ. Κατευθυντήριες γραμμές, Μέρος Γ, Ανακοπή, Τμήμα 2, Ταυτόσημο και κίνδυνος σύγχυσης, Κεφάλαιο 6, Ενδιαφερόμενο κοινό και βαθμός προσοχής). Η σύγκριση προϊόντων/υπηρεσιών μπορεί επίσης να παρουσιάζει ενδιαφέρον δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 3 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα, η εφαρμογή του οποίου προϋποθέτει το ταυτόσημο ή «στενή σχέση ή ισοδυναμία σε εμπορικό επίπεδο» των προϊόντων/υπηρεσιών (βλ. Κατευθυντήριες γραμμές, Μέρος Γ, Ανακοπή, Κατάθεση άνευ αδείας από ειδικούς πληρεξούσιους του δικαιούχου του ( 1 ) Ομοίως, η σύγκριση προϊόντων και υπηρεσιών παρουσιάζει ενδιαφέρον σε διαδικασίες έκπτωσης ή ακυρότητας καθώς, σύμφωνα με το άρθρο 53 άρθρο 1 παράγραφος α) του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα, ένα καταχωρισμένο κοινοτικό σήμα κηρύσσεται άκυρο όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 8 παράγραφος 1 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 5

6 σήματος) και δυνάμει των διατάξεων του εθνικού δικαίου βάσει του άρθρου 8 παράγραφος 4 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα, εφόσον το ταυτόσημο ή η ομοιότητα των προϊόντων/υπηρεσιών αποτελεί συχνά προϋπόθεση βάσει της οποίας μπορεί να απαγορευτεί η μεταγενέστερη χρήση εμπορικού σήματος (β. Κατευθυντήριες γραμμές, Μέρος Γ, Ανακοπή, Τμήμα 4, Δικαιώματα δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 4 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). 1.2 Ταξινόμηση της Νίκαιας: ένα σημείο εκκίνησης Τα προϊόντα/υπηρεσίες που πρέπει να συγκρίνονται, κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με την ταξινόμηση της Νίκαιας. Επί του παρόντος, η ταξινόμηση της Νίκαιας περιλαμβάνει 34 κλάσεις (1-34) για την κατηγοριοποίηση των προϊόντων και 11 κλάσεις (35-45) για την κατηγοριοποίηση των υπηρεσιών Η φύση της ως εργαλείο ταξινόμησης Η ταξινόμηση της Νίκαιας δημιουργήθηκε με σκοπό την εναρμόνιση των εθνικών πρακτικών ταξινόμησης. Η πρώτη της έκδοση τέθηκε σε ισχύ το Παρότι έχει επανειλημμένα αναθεωρηθεί, εξακολουθεί ορισμένες φορές να υστερεί σε σχέση με τις ταχείες αλλαγές στην εξέλιξη των προϊόντων στις αγορές. Επιπλέον, οι τίτλοι των κλάσεων χαρακτηρίζονται ενίοτε από ασάφεια και έλλειψη ακρίβειας. Ο κανόνας 2 παράγραφος 4 του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα αναφέρει ρητά ότι η ταξινόμηση της Νίκαιας εξυπηρετεί αποκλειστικά διοικητικούς σκοπούς και, για τον λόγο αυτό, δεν αποτελεί από μόνη της βάση για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ομοιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών. Το γεγονός ότι τα αντίστοιχα προϊόντα ή υπηρεσίες εμφανίζονται στην ίδια κλάση στην ταξινόμηση της Νίκαιας δεν αποτελεί από μόνο του ένδειξη ομοιότητας. Παραδείγματα Τα ζώντα ζώα είναι διαφορετικά από τα λουλούδια (κλάση 31). Η διαφήμιση είναι διαφορετική από τις εργασίες γραφείου (κλάση 35). Ούτε το γεγονός ότι δύο συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες υπάγονται στην ίδια γενική ένδειξη ενός τίτλου κλάσης τα καθιστά ουσιαστικά παρόμοια: τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλα παρότι υπάγονται και τα δύο στην κλάση 12 οχήματα δεν θεωρούνται παρόμοια. Επίσης, τα προϊόντα και/ή οι υπηρεσίες που εμφανίζονται σε διαφορετικές κλάσεις δεν θεωρούνται κατ ανάγκη διαφορετικά (βλ. απόφαση της 16/12/2008, T-259/06, «Manso de Velasco», σκέψεις 30 και 31). Παραδείγματα Τα εκχυλίσματα κρέατος (κλάση 29) είναι παρόμοια με τα μαγειρικά βότανα, μπαχαρικά (κλάση 30). Η οργάνωση ταξιδίων (κλάση 39) είναι παρόμοιας υπηρεσίας με την προσωρινή κατάλυση (κλάση 43). Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 6

7 1.2.2 Δομή και μεθοδολογία Παρά τον κανόνα 2 παράγραφος 4 του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα, η ταξινόμηση μπορεί να χρησιμεύει ως εργαλείο για τον προσδιορισμό των κοινών χαρακτηριστικών ορισμένων προϊόντων/υπηρεσιών. Πολλές κλάσεις της ταξινόμησης της Νίκαιας συγκροτούνται με βάση παράγοντες όπως η λειτουργία, η σύνθεση και/ή ο σκοπός χρήσης, οι οποίοι μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη σύγκριση των προϊόντων/υπηρεσιών. Για παράδειγμα: Η κλάση 1 περιλαμβάνει χημικά προϊόντα κατά κύριο λόγο βάσει των χημικών ιδιοτήτων τους (της φύσης τους), παρά με γνώμονα την εφαρμογή τους. Αντίθετα, η κλάση 3 καλύπτει ένα σύνολο ειδών από παρασκευάσματα καθαρισμού έως είδη ατομικής υγιεινής ή καλλωπισμού. Παρότι μπορούν από τη φύση τους να ταξινομηθούν και ως χημικά προϊόντα, ταξινομούνται διαφορετικά λόγω της διάκρισης που γίνεται με βάση τον σκοπό χρήσης τους. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο τα περισσότερα προϊόντα που φτιάχνονται από δέρμα ταξινομούνται στην κλάση 18, ενώ τα ενδύματα από δέρμα υπάγονται στην κλάση 25 καθώς εξυπηρετούν ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό, συγκεκριμένα προορίζονται να φοριούνται από ανθρώπους και χρησιμεύουν ως προστασία από τα στοιχεία της φύσης Συμπεράσματα βάσει της δομής της ταξινόμησης της Νίκαιας Η δομή των τίτλων των κλάσεων δεν είναι ομοιόμορφη και δεν ακολουθεί την ίδια λογική. Ορισμένες κλάσεις συγκροτούνται βάσει μιας γενικής ένδειξης η οποία καλύπτει εξ ορισμού όλα σχεδόν τα προϊόντα/υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στην εκάστοτε κλάση (κλάση 15 μουσικά όργανα, κλάση 38 τηλεπικοινωνίες). Άλλες περιλαμβάνουν περισσότερες γενικές ενδείξεις, κάποιες εκ των οποίων είναι πολύ γενικές και κάποιες άλλες πολύ ειδικές. Για παράδειγμα, ο τίτλος της κλάσης 9 περιλαμβάνει περισσότερους από 30 όρους, από επιστημονικές συσκευές και όργανα έως συσκευές πυρόσβεσης. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, υπάρχουν τίτλοι κλάσεων που περιλαμβάνουν γενικές ενδείξεις ταυτόχρονα με άλλη γενική ένδειξη, με αποτέλεσμα να καταλήγουν να είναι ταυτόσημοι, π.χ. στα υλικά επιδέσμων στην κλάση 5 περιλαμβάνονται τα έμπλαστρα της κλάσης 5. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν μια συγκεκριμένη ένδειξη αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο για να διευκρινιστεί ότι δεν ανήκει σε άλλη κλάση, παρότι περιλαμβάνεται ήδη σε άλλη γενική ένδειξη του τίτλου της κλάσης. : οι κολλώδεις ουσίες για χρήση στη βιομηχανία περιλαμβάνονται στα χημικά για τη βιομηχανία, στην κλάση 1. Η αναφορά τους αποσκοπεί κυρίως στο να διακρίνονται από τις κόλλες που ταξινομούνται στην κλάση 16 και προορίζονται για γραφική ύλη ή οικιακές χρήσεις. Συμπερασματικά, η ταξινόμηση της Νίκαιας παρέχει ενδείξεις που μπορούν να χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του ταυτόσημου ή της ομοιότητας των προϊόντων/υπηρεσιών. Ωστόσο, η δομή και το περιεχόμενό της δεν χαρακτηρίζονται από συνοχή. Ως εκ τούτου, κάθε τίτλος κλάσης ή συγκεκριμένος όρος πρέπει να αναλύεται ανάλογα με την επιμέρους κλάση υπό την οποία ταξινομείται. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η ταξινόμηση της Νίκαιας χρησιμεύει κυρίως για την κατηγοριοποίηση των προϊόντων/υπηρεσιών για διοικητικούς σκοπούς και δεν είναι καθοριστική για τη σύγκρισή τους. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 7

8 1.2.4 Αλλαγές στην ταξινόμηση των προϊόντων/υπηρεσιών Συνήθως, με κάθε αναθεώρηση της ταξινόμησης της Νίκαιας προκύπτουν αλλαγές στην ταξινόμηση των προϊόντων/υπηρεσιών (ιδίως μετακινήσεις προϊόντων/υπηρεσιών από τη μία κλάση στην άλλη) ή τροποποιήσεις στους τίτλους των κλάσεων. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο κατάλογος των προϊόντων και/ή υπηρεσιών του προγενέστερου αλλά και του προσβαλλόμενου σήματος πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με την έκδοση της ταξινόμησης της Νίκαιας κατά τη στιγμή της υποβολής της αίτησης. Οι νομικές υπηρεσίες μεταφέρθηκαν από την κλάση 42 στην κλάση 45 με την όγδοη έκδοση της ταξινόμησης της Νίκαιας. Η φύση των συγκεκριμένων υπηρεσιών δεν έχει αλλάξει. 1.3 Βάση δεδομένων του ΓΕΕΑ για τη σύγκριση προϊόντων/υπηρεσιών Η βάση δεδομένων για τη σύγκριση προϊόντων και υπηρεσιών είναι ένα εργαλείο αναζήτησης που προσφέρει βοήθεια και υποστήριξη στους εξεταστές για την εκτίμηση της ομοιότητας των προϊόντων και υπηρεσιών. Η βάση δεδομένων χρησιμεύει στην εναρμόνιση των πρακτικών όσον αφορά την εκτίμηση της ομοιότητας των προϊόντων και υπηρεσιών και εγγυάται τη συνοχή των αποφάσεων επί ανακοπών. Οι εξεταστές οφείλουν να τη συμβουλεύονται. Η βάση δεδομένων βασίζεται στη σύγκριση συγκεκριμένων ζευγών προϊόντων και υπηρεσιών. Ένα «ζεύγος» συγκρίνει δύο «εκφράσεις». Μια «έκφραση» αποτελείται από έναν αριθμό κλάσης της ταξινόμησης της Νίκαιας (1-45) και ένα στοιχείο κειμένου, δηλαδή ένα συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία (περιλαμβανομένων κατηγοριών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως «ενδύματα» ή «εκπαίδευση»). Υπάρχουν πέντε πιθανά αποτελέσματα αναζήτησης: ταυτόσημο, υψηλός βαθμός ομοιότητας, ομοιότητα, χαμηλός βαθμός ομοιότητας και ανομοιότητα. Σε περίπτωση που προκύπτει οποιουδήποτε βαθμού ομοιότητα, η βάση δεδομένων υποδεικνύει τα κριτήρια που οδήγησαν στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η βάση δεδομένων ενημερώνεται διαρκώς και, εάν κρίνεται αναγκαίο, αναθεωρείται προκειμένου να παρέχει μια ολοκληρωμένη και αξιόπιστη πηγή αναφοράς. Δεδομένου ότι η βάση δεδομένων δίνει ή θα δίνει στο μέλλον απαντήσεις για συγκεκριμένες συγκρίσεις, οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές επικεντρώνονται στον καθορισμό των γενικών αρχών και στην εφαρμογή τους στην πράξη. 1.4 Ορισμός των προϊόντων και των υπηρεσιών (ορολογία) Προϊόντα (αγαθά) Ο κανονισμός δεν περιλαμβάνει ορισμό όσον αφορά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Μολονότι η ταξινόμηση της Νίκαιας παρέχει ορισμένες γενικές διευκρινίσεις στα εισαγωγικά της σχόλια, δεν ορίζει ωστόσο σαφή κριτήρια για τον διαχωρισμό μεταξύ προϊόντων και υπηρεσιών. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 8

9 Κατά κανόνα, ως προϊόν λογίζεται οποιοδήποτε αντικείμενο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εμπορίας. Στα προϊόντα περιλαμβάνονται οι πρώτες ύλες (ακατέργαστα πλαστικά υλικά στην κλάση 1), τα ημικατεργασμένα προϊόντα (προϊόντα από ημικατεργασμένες πλαστικές ύλες στην κλάση 17) και κατεργασμένα προϊόντα (πλαστικά δοχεία οικιακής χρήσης στην κλάση 21). Περιλαμβάνονται επίσης φυσικά και κατεργασμένα προϊόντα, όπως τα γεωργικά προϊόντα στην κλάση 31 και οι μηχανές και τα μηχανήματα κατεργασίας στην κλάση 7. Ωστόσο, δεν είναι πάντα σαφές εάν ο όρος «προϊόντα» αναφέρεται αποκλειστικά στα υλικά προϊόντα σε αντίθεση με τις υπηρεσίες που είναι άυλες. Ο ορισμός και, επομένως, η έκταση της προστασίας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν πρόκειται για «προϊόντα» όπως ο «ηλεκτρισμός», τα οποία είναι άυλα. Το ερώτημα αυτό απαντάται ήδη κατά τη διάρκεια της εξέτασης επί της ταξινόμησης και δεν προκαλεί συνήθως προβλήματα κατά τη σύγκριση των προϊόντων και των υπηρεσιών Υπηρεσίες Ως υπηρεσία λογίζεται οποιαδήποτε δραστηριότητα ή ωφέλημα που μπορεί να παρέχεται μεταξύ προσώπων, δεν έχει υλική υπόσταση και δεν οδηγεί σε μεταβίβαση κυριότητας οποιουδήποτε υλικού αντικειμένου. Η επισκευή αυτοκινήτων είναι υπηρεσία. Σε αντίθεση με τα προϊόντα, μια υπηρεσία είναι πάντα άυλο αγαθό. Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν οικονομικές δραστηριότητες που παρέχονται σε τρίτους και δεν υπάγονται στην αρχική παραγωγή, μεταποίηση ή πώληση προϊόντων. Το να είναι κανείς πιανίστας (το να μπορεί να παίζει πιάνο) δεν συνιστά υπηρεσία ενώ το να παραδίδει μαθήματα πιάνου είναι (υπηρεσία που παρέχεται στον μαθητή). Η εκτέλεση ενός κονσέρτου πιάνου είναι υπηρεσία που παρέχεται από τον πιανίστα στον διοργανωτή και το κονσέρτο πιάνου είναι η υπηρεσία που παρέχεται από τον διοργανωτή στο κοινό. Το να διαφημίζει κανείς τα προϊόντα του δεν συνιστά υπηρεσία αλλά η διαχείριση διαφημιστικής εταιρίας (δηλαδή, ο σχεδιασμός διαφημιστικών εκστρατειών για τρίτους) είναι. Επομένως, ορισμένοι όροι που εμφανίζονται στον κατάλογο, όπως διαφήμιση, πρέπει να θεωρείται ότι καλύπτουν μόνο τον προαναφερθέντα ορισμό των υπηρεσιών. Το να πουλά ή να διανέμει κανείς τα προϊόντα του δεν συνιστά υπηρεσία. Οι υπηρεσίες λιανικής πώλησης αναφέρονται στις υπηρεσίες που αφορούν καθεαυτή την πώληση των προϊόντων, όπως η παροχή της δυνατότητας στον πελάτη να βλέπει, να συγκρίνει ή να δοκιμάζει τα προϊόντα. Μια ένδειξη προκειμένου μια δραστηριότητα να θεωρείται υπηρεσία δυνάμει της νομοθεσίας για τα εμπορικά σήματα είναι η ανεξάρτητη οικονομική της αξία, δηλαδή το ότι παρέχεται συνήθως έναντι κάποιας μορφής (χρηματικής) αμοιβής. Διαφορετικά, θα μπορούσε να είναι απλώς μια παρεπόμενη δραστηριότητα που παρέχεται κατά την αγορά ή μετά την αγορά συγκεκριμένου προϊόντος. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 9

10 Η παράδοση, περιλαμβανομένης της μεταφοράς επίπλων που έχουν προηγουμένως αγοραστεί, δεν συνιστά ανεξάρτητη υπηρεσία που υπάγεται στις μεταφορικές υπηρεσίες της κλάσης 39. Ωστόσο, η κερδοσκοπική φύση της δραστηριότητας δεν συνιστά κατ ανάγκη κριτήριο για τον χαρακτηρισμό της ως «υπηρεσίας» (βλ. απόφαση της 09/12/2008, C-442/07, «Radetzky», σκέψεις και 18). Το ζήτημα αφορά περισσότερο το εάν η υπηρεσία απευθύνεται σε έναν ανεξάρτητο τομέα της αγοράς και σε πελάτες παρά τον τρόπο ή τη μορφή με την οποία παρέχεται τελικά η αμοιβή Ο γενικός όρος «προϊόντα» Στην καθομιλουμένη ο γενικός όρος «προϊόντα» χρησιμοποιείται και για τα αγαθά και για τις υπηρεσίες, π.χ. «χρηματοπιστωτικά προϊόντα» αντί για χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Το ζήτημα εάν ένας όρος περιγράφεται στην καθομιλουμένη ως «προϊόν» δεν επηρεάζει και την ίδια την ταξινόμησή του ως προϊόν ή υπηρεσία. 1.5 Καθορισμός των προϊόντων/υπηρεσιών Η σωστή διατύπωση Προκαταρκτικά, πρέπει να διαπιστώνεται η ορθή διατύπωση των υπό εξέταση καταλόγων προϊόντων και/ή υπηρεσιών Κοινοτικά σήματα Μια αίτηση για κοινοτικό σήμα δημοσιεύεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 120 παράγραφος 1 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). Ομοίως, όλες οι καταχωρίσεις του μητρώου κοινοτικών σημάτων πραγματοποιούνται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 120 παράγραφος 2 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). Τόσο οι αιτήσεις όσο και οι καταχωρίσεις του μητρώου δημοσιεύονται στο δελτίο κοινοτικών σημάτων (κανόνας 85 παράγραφός 1 και παράγραφος 2 του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). Στην πράξη, περιστασιακές διαφορές μπορούν να προκύπτουν μεταξύ: της μετάφρασης της διατύπωσης του καταλόγου προϊόντων και/ή υπηρεσιών ενός κοινοτικού σήματος (αίτηση ή καταχώριση) που δημοσιεύεται στο δελτίο κοινοτικών σημάτων, και της διατύπωσης του πρωτοτύπου όπως κατατέθηκε. Σε περιπτώσεις τέτοιων διαφορών, η οριστική εκδοχή του καταλόγου προϊόντων και υπηρεσιών είναι: εάν η πρώτη γλώσσα είναι μεταξύ των γλωσσών του Γραφείου, το κείμενο στην πρώτη γλώσσα. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 10

11 εάν η πρώτη γλώσσα της αίτησης δεν είναι μία από τις πέντε γλώσσες του Γραφείου, το κείμενο στη δεύτερη γλώσσα που υποδεικνύεται από τον καταθέτη (βλ. άρθρο 120 παράγραφος 3 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). Αυτό ισχύει ανεξαρτήτως του εάν το κοινοτικό σήμα (ή η αίτηση κοινοτικού σήματος) είναι το προγενέστερο δικαίωμα ή η προσβαλλόμενη αίτηση Προγενέστερα εθνικά σήματα και διεθνείς καταχωρίσεις Ο κατάλογος των προϊόντων και υπηρεσιών των προγενέστερων σημάτων επί των οποίων ερείδεται η ανακοπή πρέπει να υποβάλλεται στη γλώσσα της διαδικασίας ανακοπής (κανόνας 19 παράγραφος 3 του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα). Το Γραφείο δεν ζητά επικυρωμένες μεταφράσεις και αποδέχεται εκείνες που υποβάλλονται από τον ανακόπτοντα ή τον αντιπρόσωπό του. Το Γραφείο δεν χρησιμοποιεί συνήθως τη δυνατότητα που του παρέχει ο κανόνας 98 παράγραφος 1 δεύτερη περίοδος του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα, να ζητά επικύρωση της μετάφρασης από ορκωτό ή επίσημο μεταφραστή. Όταν ο αντιπρόσωπος επισυνάπτει δήλωση ότι η μετάφραση είναι πιστή προς το πρωτότυπο, το Γραφείο δεν την αμφισβητεί. Το έτερο μέρος δύναται ωστόσο να αμφισβητήσει την ορθότητα της μετάφρασης κατά το στάδιο εκατέρωθεν ακρόασης της διαδικασίας. Επιπλέον, καθώς η μετάφραση οφείλει να αναπαράγει τη δομή του πρωτότυπου εγγράφου (κανόνας 98 παράγραφος 1 του κανονισμού περί της εφαρμογής του βασικού κανονισμού για το κοινοτικό σήμα), ενδέχεται να διαπιστώνονται εμφανείς διαφορές και από τον εξεταστή (π.χ. ο κατάλογος στη γλώσσα του πρωτοτύπου περιλαμβάνει τρεις εκφράσεις ενώ η μετάφραση έχει δύο μόνο σελίδες κ.λπ.). Σε τέτοιες περιπτώσεις, το ζήτημα πρέπει να αποσαφηνίζεται από τον εξεταστή στην οριστική απόφαση. Για τις διεθνείς καταχωρίσεις δυνάμει της συμφωνίας ή του πρωτοκόλλου της Μαδρίτης, η γλώσσα στην οποία έχει γίνει η καταχώριση είναι η οριστική (γαλλικά, αγγλικά ή ισπανικά) Το συναφές εύρος σύγκρισης Η σύγκριση των προϊόντων και των υπηρεσιών πρέπει να βασίζεται στη διατύπωση που υποδεικνύεται στους αντίστοιχους καταλόγους προϊόντων και/ή υπηρεσιών. Η πραγματική ή σκοπούμενη χρήση των προϊόντων και των υπηρεσιών που δεν αναφέρεται στον κατάλογο των προϊόντων και/ή των υπηρεσιών δεν κρίνεται λυσιτελής ως προς την εξέταση (βλ. απόφαση της 16/06/2010, T-487/08, «Kremezin», σκέψη 71). Ωστόσο, εάν ζητείται εγκύρως απόδειξη χρήσης του προγενέστερου σήματος και τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι επαρκή για μέρος μόνο των προϊόντων/υπηρεσιών του καταλόγου προϊόντων και/ή υπηρεσιών, το προγενέστερο σήμα θεωρείται καταχωρισμένο μόνο για το μέρος αυτό των προϊόντων ή υπηρεσιών (άρθρο 42 παράγραφος 2 του κανονισμού για το κοινοτικό σήμα) και, κατά συνέπεια, η εξέταση περιορίζεται στα συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες (βλ. επίσης Μέρος 6, Απόδειξη χρήσης). Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 11

12 Επιπλέον, στην περίπτωση του προγενέστερου σήματος, θεωρούνται συναφή μόνο τα προϊόντα και οι υπηρεσίες επί των οποίων βασίζεται εγκύρως η ανακοπή. Ως εκ τούτου, δεν λαμβάνονται υπόψη τα προϊόντα/υπηρεσίες: τα οποία δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη για λόγους που συνδέονται με το παραδεκτό, τα οποία δεν έχουν θεμελιωθεί δεόντως (π.χ. όταν έχει υποβληθεί μέρος μόνο της μετάφρασης του καταλόγου προϊόντων και/ή υπηρεσιών), ή επί των οποίων δεν βασίζεται ή δεν βασίζεται πλέον η ανακοπή. Ομοίως, λαμβάνονται υπόψη μόνο εκείνα τα προϊόντα και υπηρεσίες της προσβαλλόμενης αίτησης κατά των οποίων στρέφεται η ανακοπή. Κατά συνέπεια, τυχόν περιορισμοί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, είτε του καταλόγου των προϊόντων και/ή υπηρεσιών της αίτησης είτε του εύρους της ανακοπής είτε και των δύο, περιορίζουν τα προς σύγκριση προϊόντα και υπηρεσίες. Επιπλέον, ενδέχεται να απαιτείται ανάλυση της διατύπωσης του καταλόγου προϊόντων και/ή υπηρεσιών για να προσδιοριστεί το εύρος προστασίας των εν λόγω προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτό ισχύει ιδίως όταν όροι όπως ειδικότερα, συγκεκριμένα ή άλλοι ισοδύναμοι όροι χρησιμοποιούνται προκειμένου να υποδηλώνεται η σχέση ενός συγκεκριμένου προϊόντος με μια ευρύτερη κατηγορία. Ο όρος ειδικότερα (ή για παράδειγμα, όπως, συμπεριλαμβανομένου/-ης/-ων ή άλλοι ισοδύναμοι όροι) υποδηλώνει ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες συνιστούν απλώς παραδείγματα αντικειμένων που περιλαμβάνονται στην κατηγορία και ότι η προστασία δεν περιορίζεται σε αυτά. Με άλλα λόγια, εισάγει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο παραδειγμάτων (όσον αφορά τη χρήση του όρου ειδικότερα βλ. σχετική αναφορά στην απόφαση της 09/04/2003, T-224/01, «Nu-tride»). Αντιθέτως, ο όρος συγκεκριμένα (ή αποκλειστικά ή άλλος ισοδύναμος) είναι αποκλειστικός και περιορίζει το εύρος της καταχώρισης μόνο στα συγκεκριμένα αναφερόμενα προϊόντα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των χημικών για τη βιομηχανία, συγκεκριμένα πρώτες ύλες για πλαστικά μόνο οι πρώτες ύλες για πλαστικά χρειάζεται να συγκριθούν με τα προϊόντα του άλλου σήματος. Υπενθυμίζεται ότι η χρήση του κόμματος στον κατάλογο προϊόντων/υπηρεσιών εξυπηρετεί τον διαχωρισμό στοιχείων εντός της ίδιας κατηγορίας. Η χρήση της άνω τελείας υποδηλώνει τον διαχωρισμό μεταξύ όρων. Ο διαχωρισμός όρων με διαφορετικά σημεία στίξης μπορεί να συνεπάγεται αλλαγές νοήματος και να οδηγεί σε διαφορετική εκτίμηση κατά τη σύγκριση των προϊόντων/υπηρεσιών. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του «λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών που χρησιμοποιείται με βιομηχανικές μηχανές πυροσβεστήρες» στην κλάση 9, η χρήση της άνω τελείας σημαίνει ότι ο όρος «πυροσβεστήρες» πρέπει να θεωρείται ανεξάρτητη κατηγορία προϊόντων, ασχέτως του εάν η πρόθεση ήταν η προστασία του λογισμικού προς χρήση στον τομέα των βιομηχανικών μηχανών και των πυροσβεστήρων. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 12

13 1.5.3 Το νόημα των προϊόντων/υπηρεσιών Εφόσον έχει προσδιοριστεί η διατύπωση των προς εξέταση προϊόντων και υπηρεσιών, πρέπει να καθοριστεί και η σημασία τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις το ακριβές νόημα είναι άμεσα κατανοητό από τον κατάλογο των προϊόντων και/ή υπηρεσιών των σημάτων μέσω του οποίου δίδεται συνήθως μια λιγότερο ή περισσότερο λεπτομερής περιγραφή των προϊόντων και υπηρεσιών. Για παράδειγμα, η διατύπωση ζώνες, ως ενδύματα αποκλείει εξ ορισμού τις ζώνες ασφαλείας ή τους βιομηχανικούς ιμάντες. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας σχετικά με το ακριβές νόημα των όρων που χρησιμοποιούνται στον κατάλογο των προϊόντων και/ή υπηρεσιών, οι όροι αυτοί πρέπει να ερμηνεύονται υπό το φως τόσο της ταξινόμησης της Νίκαιας όσο και της εμπορικής σκοπιάς. Κατά συνέπεια, οι ζώνες της κλάσης 25 είναι αποτέλεσμα της ταξινόμησής τους ως ενδυμάτων. Όταν το νόημα των όρων σε ένα σημασιολογικό ή εμπορικό πλαίσιο και/ή υπό την ταξινόμηση της Νίκαιας είναι ασαφές ή δημιουργεί αμφιβολίες, κατισχύει το νόημα υπό την ταξινόμηση της Νίκαιας. Ο όρος ενδύματα, για παράδειγμα, αναφέρεται σε «ενδύματα, ως σύνολο» (βλ. π.χ. τον ορισμό του όρου clothing στο λεξικό της αγγλικής Oxford English Dictionary), δηλαδή σε προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη του σώματος, όπως πουκάμισα, φορέματα, παντελόνια κλπ. Παρότι ο ορισμός που βρίσκουμε στα συνήθη λεξικά δεν αποκλείει ρητά τα υποδήματα, το γεγονός ότι αυτά εμφανίζονται στην ταξινόμηση της Νίκαιας ως ξεχωριστό στοιχείο στην κλάση 25 μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ενδύματα και υποδήματα δεν είναι ταυτόσημα αλλά παρόμοια (όπως επιβεβαιώνεται από την απόφαση της 13/07/2004, T-0115/02, «a (fig)», σκέψη 26). Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δύο γενικές ενδείξεις ενός τίτλου κλάσης δεν μπορούν ποτέ να θεωρηθούν ταυτόσημες. Όπως έχει αναφερθεί ανωτέρω, η δομή των τίτλων των κλάσεων δεν είναι ομοιόμορφη. Ορισμένες γενικές ενδείξεις που περιλαμβάνονται στους τίτλους των κλάσεων ενδέχεται να συμπεριλαμβάνουν άλλες. Τα κρέατα και τα πουλερικά είναι ταυτόσημα (κλάση 29). 1.6 Αντικειμενική προσέγγιση Η σύγκριση των υπό εξέταση προϊόντων/υπηρεσιών πρέπει να γίνεται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός ομοιότητας των αντικρουόμενων σημείων ή ο διακριτικός χαρακτήρας του προγενέστερου σήματος. Το σύνολο των σχετικών παραγόντων λαμβάνεται υπόψη μόνο στο πλαίσιο της συνολικής εκτίμησης για την έκδοση απόφασης. Η ταξινόμηση των προϊόντων ή υπηρεσιών δεν συνιστά αμάχητο τεκμήριο, διότι παρόμοια προϊόντα/υπηρεσίες ενδέχεται να ταξινομούνται σε διαφορετικές κλάσεις, ενώ διαφορετικά προϊόντα/υπηρεσίες μπορούν να υπάγονται στην ίδια κλάση. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 13

14 Το ταυτόσημο ή η ομοιότητα των υπό εξέταση προϊόντων/υπηρεσιών πρέπει να καθορίζεται επί αντικειμενικής βάσης. Τα σχετικά πορίσματα πρέπει να βασίζονται στην πραγματικότητα της αγοράς, δηλαδή στις συνήθεις πρακτικές του εκάστοτε κλάδου. Οι πρακτικές αυτές, ιδίως οι εμπορικές, είναι δυναμικές και συνεχώς μεταβαλλόμενες. Για παράδειγμα, τα κινητά τηλέφωνα συνδυάζουν σήμερα πλήθος λειτουργιών, όπως π.χ. ότι αποτελούν ταυτόχρονα εργαλεία επικοινωνίας και φωτογραφικές μηχανές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο εξεταστής μπορεί να αποφασίζει αποκλειστικά με βάση τα πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία που έχουν υποβληθεί από τα μέρη. Ό,τι δεν προκύπτει από τα υποβληθέντα αποδεικτικά στοιχεία ή δεν είναι παγκοίνως γνωστό δεν πρέπει να εξετάζεται ή να διερευνάται αυτεπάγγελτα με διεξοδικό τρόπο (βλ. απόφαση της 09/02/2011, T-222/09, «Alpharen», σκέψεις 31 και 32). 1.7 Αιτιολόγηση των αποφάσεων Ο εξεταστής οφείλει να αιτιολογεί στην απόφασή του το αποτέλεσμα της σύγκρισης (ταυτόσημο, ομοιότητα ή ανομοιότητα) για κάθε ένα από τα επιμέρους προϊόντα και υπηρεσίες που ορίζονται στην αίτηση καταχώρισης, ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο αυτή διατυπώθηκε. Ωστόσο, όταν προκύπτει το ίδιο πόρισμα για μια κατηγορία ή ομάδα προϊόντων ή υπηρεσιών, ο εξεταστής μπορεί να προβαίνει σε μια ενιαία γενική αιτιολόγηση για το σύνολο των σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών, στον βαθμό που αυτά παρουσιάζουν ανάλογα χαρακτηριστικά (βλ. κατ αναλογία διάταξη της 18/03/2010, C-282/09, «PAYWEB CARD», σκέψεις 37 και 38 και απόφαση της 12/04/2011, T-28/10, «EURO AUTOMATIC PAYMENT», σκέψη 54). 2 Ταυτόσημο 2.1 Γενικές αρχές Το ταυτόσημο ορίζεται κατά κανόνα ως «η ιδιότητα ή κατάσταση πράγματος που είναι όμοιο με κάτι άλλο ως προς την ουσία, τη σύνθεση, τη φύση, τις ιδιότητες ή τα υπό εξέταση ειδικά χαρακτηριστικά» (ορισμός της λέξης «identity» σύμφωνα με το λεξικό της αγγλικής Oxford English Dictionary). Το ταυτόσημο δεν υφίσταται μόνο όταν τυχόν προϊόντα ή υπηρεσίες ταυτίζονται πλήρως (προσδιορίζονται δηλαδή με τους ίδιους ή συνώνυμους όρους), αλλά και όταν και στον βαθμό που τα προϊόντα/υπηρεσίες του προσβαλλόμενου σήματος εμπίπτουν στην ευρύτερη κατηγορία του προγενέστερου σήματος ή αντίστροφα όταν και στον βαθμό που ένας ευρύτερος όρος του προσβαλλόμενου σήματος περιλαμβάνει τα πιο ειδικά προϊόντα/υπηρεσίες του προγενέστερου σήματος. Ταυτόσημο ενδέχεται επίσης να υπάρχει όταν δύο ευρείες υπό σύγκριση κατηγορίες ταυτίζονται μερικώς («αλληλοεπικάλυψη»). Ως εκ τούτου, μπορεί να γίνεται διάκριση μεταξύ «πλήρως ταυτόσημου» και «μερικώς ταυτόσημου». Το ταυτόσημο δεν καθορίζεται επί τη βάσει παραγόντων ομοιότητας (βλ. παράγραφο παρακάτω). Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 14

15 2.2 Πλήρως ταυτόσημο: ταυτόσημοι ή συνώνυμοι όροι Το ταυτόσημο μεταξύ των υπό εξέταση προϊόντων/υπηρεσιών πρέπει να καθορίζεται βάσει της διατύπωσης των συναφών μερών των καταλόγων προϊόντων και/ή υπηρεσιών των δύο σημάτων, τα οποία μέρη έχουν προσδιοριστεί σύμφωνα με τις αρχές που προαναφέρθηκαν. Το ταυτόσημο είναι προφανές στις περιπτώσεις όπου τα υπό σύγκριση προϊόντα/υπηρεσίες προσδιορίζονται με τους ίδιους ακριβώς όρους. Τα οχήματα είναι ταυτόσημα με τα οχήματα. Όταν δεν συμβαίνει αυτό, οι όροι των αντίστοιχων καταλόγων προϊόντων και/ή υπηρεσιών πρέπει να ερμηνεύονται προκειμένου να διαπιστώνεται ότι είναι ουσιαστικά συνώνυμοι, δηλαδή ότι το νόημά τους είναι το ίδιο. Η ερμηνεία μπορεί να γίνεται βάσει ορισμών από λεξικά, βάσει εκφράσεων από την ταξινόμηση της Νίκαιας και ιδίως βάσει της σχετικής εμπορικής σκοπιάς. Παραδείγματα Το δίκυκλο είναι συνώνυμο του ποδηλάτου. Πρόκειται για ταυτόσημα προϊόντα. Η αγγλική φράση smokers articles (είδη για καπνιστές) στην κλάση 34 αναφέρεται σε μεμονωμένα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται σε άμεση σχέση με τον καπνό ή με προϊόντα καπνού. Σε παλαιότερες εκδόσεις της ταξινόμησης της Νίκαιας τα προϊόντα αυτά ονομάζονταν smokers requisites (είδη απαραίτητα για καπνιστές). Κατά συνέπεια, παρά τον διαφορετικό όρο που χρησιμοποιείται στον τωρινό τίτλο, τα προϊόντα αυτά παραμένουν ταυτόσημα. Από εμπορικής σκοπιάς, οι υπηρεσίες ιαματικών λουτρών και οι υπηρεσίες ευεξίας είναι ένα και το αυτό πράγμα, άρα ταυτόσημες. Ωστόσο, εάν χρησιμοποιείται η ίδια διατύπωση αλλά τα προϊόντα ταξινομούνται σε διαφορετικές κλάσεις, αυτό σημαίνει συνήθως ότι δεν πρόκειται για ταυτόσημα προϊόντα: Παραδείγματα Τα δράπανα (μηχανοκίνητα εργαλεία) στην κλάση 7 δεν είναι ταυτόσημα με τα δράπανα (χειροκίνητα εργαλεία) της κλάσης 8. Τα λέιζερ (όχι για ιατρική χρήση) της κλάσης 9 δεν είναι ταυτόσημα με τα λέιζερ (για θεραπευτική χρήση) της κλάσης 10. Παρότι μπορεί να είναι παρόμοια, η ταξινόμηση υπό διαφορετικές κλάσεις υποδηλώνει ότι διαφέρουν ως προς τη φύση, τον σκοπό, τον τρόπο χρήσης τους κ.λπ. Δεν εφαρμόζεται η ως άνω συλλογιστική εάν η διαφορετική ταξινόμηση είναι απλώς αποτέλεσμα τυχόν αναθεώρησης της ταξινόμησης της Νίκαιας ή εάν τα προϊόντα/υπηρεσίες έχουν εμφανώς «ταξινομηθεί» λανθασμένα λόγω προφανούς σφάλματος, π.χ. σφάλματος κατά την αντιγραφή. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 15

16 Παραδείγματα Τα παιγνιόχαρτα (κλάση 16 έβδομη έκδοση) είναι ταυτόσημα με τα παιγνιόχαρτα (κλάση 28 δέκατη έκδοση). Τα Φαρμακευτικά παρασκευάσματα (κλάση 15 προφανές σφάλμα δακτυλογράφησης) είναι ταυτόσημα με τα φαρμακευτικά παρασκευάσματα (κλάση 5). 2.3 Μερικώς ταυτόσημο Το προγενέστερο σήμα περιλαμβάνει τα προϊόντα/υπηρεσίες του προσβαλλόμενου σήματος Προγενέστερο σήμα Προσβαλλόμενο σήμα Όταν ο κατάλογος προϊόντων και/ή υπηρεσιών του προγενέστερου δικαιώματος περιλαμβάνει μια γενική ένδειξη ή μια ευρεία κατηγορία που καλύπτει τα προϊόντα/υπηρεσίες του προσβαλλόμενου σήματος στο σύνολό τους, τα εν λόγω προϊόντα και υπηρεσίες θεωρούνται ταυτόσημα (βλ. απόφαση της 17/01/2012, T-522/10, «Hell», σκέψη 36). Παραδείγματα Η προσωρινή κατάλυση (προγενέστερο δικαίωμα, κλάση 43) εμπεριέχει τις υπηρεσίες ξενώνων νεότητας (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 43). Κατά συνέπεια, πρόκειται για ταυτόσημες υπηρεσίες. Τα ζυμαρικά (προγενέστερο δικαίωμα, κλάση 30) εμπεριέχουν τα σπαγγέτι (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 30). Τα αντικρουόμενα προϊόντα θεωρούνται ταυτόσημα. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 16

17 2.3.2 Το προσβαλλόμενο σήμα περιλαμβάνει τα προϊόντα/υπηρεσίες του προγενέστερου σήματος Προσβαλλόμενο σήμα Προγενέστερο σήμα Εάν τα προϊόντα/υπηρεσίες που καλύπτονται από το προγενέστερο σήμα προσδιορίζονται με βάση γενική ένδειξη ή ευρεία κατηγορία που χρησιμοποιείται στο προσβαλλόμενο σήμα, τα συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες πρέπει να θεωρούνται ταυτόσημα καθώς το Γραφείο δεν δύναται να κατατέμνει αυτεπάγγελτα την ευρεία κατηγορία των προϊόντων/υπηρεσιών του καταθέτη/κατόχου (βλ. απόφαση της 07/09/2006, T-133/05, «Pam-Pim s Baby-Prop», σκέψη 29). Παραδείγματα Τα παντελόνια τζιν (κλάση 25) του προγενέστερου σήματος περιλαμβάνονται στα ενδύματα (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 25). Τα προϊόντα θεωρούνται ταυτόσημα. Τα δίκυκλα (κλάση 12) του προγενέστερου σήματος περιλαμβάνονται στα οχήματα (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 12). Τα προϊόντα θεωρούνται ταυτόσημα. Ο καταθέτης/κάτοχος μπορεί ωστόσο να περιορίζει τον κατάλογο των προϊόντων/υπηρεσιών με τρόπο ώστε να αποκλείεται το ταυτόσημο, ενώ όμως εξακολουθεί να προκύπτει ομοιότητα (βλ. απόφαση της 24/05/2011, T-161/10, «E-Plex», σκέψη 22). Τα παντελόνια τζιν (κλάση 25) του προγενέστερου σήματος περιλαμβάνονται στα ενδύματα (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 25). Ο καταθέτης/κάτοχος περιορίζει τον προσδιορισμό στα ενδύματα, εκτός των παντελονιών τζιν. Τα προϊόντα δεν είναι πλέον ταυτόσημα αλλά εξακολουθούν να είναι παρόμοια. Τα δίκυκλα (κλάση 12) του προγενέστερου σήματος περιλαμβάνονται στα οχήματα (προσβαλλόμενο σήμα, κλάση 12). Ο καταθέτης/κάτοχος περιορίζει τον προσδιορισμό στα οχήματα, συγκεκριμένα αυτοκίνητα. Τα προϊόντα δεν είναι πλέον ούτε ταυτόσημα ούτε παρόμοια. Εάν ο καταθέτης/κάτοχος δεν περιορίσει τον κατάλογο των προϊόντων/υπηρεσιών ή εάν το πράξει με ανεπαρκή τρόπο, το Γραφείο θα θεωρήσει τη γενική ένδειξη ή τον ευρύ όρο/κατηγορία ως μονάδα και θα διαπιστώσει περίπτωση ταυτόσημου. Εάν το προσβαλλόμενο σήμα καλύπτει μια γενική ένδειξη ή έναν ευρύ όρο/κατηγορία, καθώς και συγκεκριμένα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αυτά, το σύνολο αυτών πρέπει να συγκριθεί με τα συγκεκριμένα προγενέστερα προϊόντα/υπηρεσίες. Το Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 17

18 αποτέλεσμα περί ταυτόσημου ως προς τη γενική ένδειξη ή τον ευρύ όρο/κατηγορία δεν εκτείνεται αυτομάτως στα συγκεκριμένα στοιχεία. Το προσβαλλόμενο σήμα καλύπτει τα οχήματα (γενική ένδειξη), καθώς και τα δίκυκλα, εναέρια οχήματα, τρένα (περιλαμβάνονται στα οχήματα). Όταν το προγενέστερο σήμα προστατεύεται για τα δίκυκλα, διαπιστώνεται το ταυτόσημο όσον αφορά τα οχήματα και τα δίκυκλα αλλά όχι όσον αφορά τα εναέρια οχήματα ή τα τρένα. Ωστόσο, εάν το προσβαλλόμενο σήμα καλύπτει μια γενική ένδειξη ή έναν ευρύ όρο/κατηγορία και ειδικά στοιχεία που δεν παρατίθενται ανεξάρτητα αλλά μόνο ως παραδείγματα, η σύγκριση διαφέρει ως προς το ότι πρέπει να αφορά μόνο τη γενική ένδειξη ή τον ευρύ όρο/κατηγορία. Το προσβαλλόμενο σήμα καλύπτει τα οχήματα, ειδικότερα δίκυκλα, εναέρια οχήματα, τρένα. Το προγενέστερο σήμα προστατεύεται για τα δίκυκλα. Τα προϊόντα της διαφοράς θεωρούνται ταυτόσημα. Ο καταθέτης/κάτοχος μπορεί να αποτρέψει αυτό το αποτέλεσμα διαγράφοντας τη γενική ένδειξη οχήματα, τη λέξη ειδικότερα και τη συγκεκριμένη κατηγορία δίκυκλα. Όταν ο κατάλογος των προϊόντων και/ή υπηρεσιών αναφέρει: οχήματα, συγκεκριμένα δίκυκλα, εναέρια οχήματα, τρένα, η σύγκριση διαφέρει ως προς το ότι πρέπει να αφορά μόνο τη γενική ένδειξη ή τον ευρύ όρο/κατηγορία. Στην προκειμένη περίπτωση μόνο τα δίκυκλα θεωρούνται ταυτόσημα με τα προγενέστερα προϊόντα Αλληλοεπικάλυψη Προγενέστερο σήμα Προσβαλλόμενο σήμα Εάν οι δύο κατηγορίες προϊόντων/υπηρεσιών συμπίπτουν εν μέρει («αλληλοεπικάλυψη») ενδέχεται να προκύπτει ταυτόσημο εφόσον: α) ταξινομούνται στην ίδια κλάση, β) εμπίπτουν στην ίδια γενική ένδειξη του τίτλου της κλάσης, και γ) είναι αδύνατο να διαχωριστούν με σαφήνεια τα δύο προϊόντα/υπηρεσίες. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 18

19 Παραδείγματα Προγενέστερα προϊόντα Γυναικεία ενδύματα εξωτερικού χώρου Εξαρτήματα και ανταλλακτικά για χερσαία οχήματα Άρτος Προσβαλλόμενα προϊόντα Ενδύματα από δέρμα Καθίσματα οχημάτων ( 2 ) Μακράς διαρκείας προϊόντα αρτοποιίας Αλληλοεπικάλυψη Γυναικεία ενδύματα εξωτερικού χώρου από δέρμα Καθίσματα χερσαίων οχημάτων Άρτος μακράς διαρκείας Ηλεκτρικά σκεύη κουζίνας Θερμόμετρα ( 3 ) Ηλεκτρικά θερμόμετρα κουζίνας Το ίδιο ισχύει όταν μια γενική ένδειξη σε έναν τίτλο κλάσης περιλαμβάνεται μερικώς σε άλλη γενική ένδειξη του ίδιου τίτλου κλάσης. Παραδείγματα Προγενέστερα προϊόντα Προσβαλλόμενα προϊόντα Αλληλοεπικάλυψη Σαπούνι Παρασκευάσματα καθαρισμού Σαπούνια καθαρισμού Επιστημονικά όργανα Οπτικά όργανα Επιστημονικά οπτικά όργανα, π.χ. μικροσκόπια Μυκητοκτόνα Φαρμακευτικά προϊόντα Μυκητοκτόνα φαρμακευτικά προϊόντα Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι αδύνατον για το Γραφείο να διακρίνει τα συγκεκριμένα προϊόντα από τις προαναφερθείσες κατηγορίες. Καθώς το Γραφείο δεν δύναται να κατατέμνει αυτεπάγγελτα την ευρεία κατηγορία των προϊόντων/υπηρεσιών του καταθέτη/κατόχου, αυτά θεωρούνται ταυτόσημα. Στο πρώτο παράδειγμα ανωτέρω, το αποτέλεσμα είναι βέβαια διαφορετικό εάν το σαπούνι περιορίζεται στα σαπούνια για την ατομική υγιεινή. Στην περίπτωση αυτή, τα προϊόντα δεν περιλαμβάνονται πλέον στον τίτλο παρασκευάσματα καθαρισμού της κλάσης 3, καθώς τα τελευταία προορίζονται αποκλειστικά για οικιακή χρήση. 2.4 Πρακτική σχετικά με τη χρήση των γενικών ενδείξεων των τίτλων κλάσεων Κατόπιν της ανακοίνωσης αριθ. 2/12 του προέδρου, της 20/06/2012, το Γραφείο δεν αντιτίθεται στη χρήση οποιωνδήποτε από τις γενικές ενδείξεις των τίτλων κλάσεων υπό την προϋπόθεση ότι αυτές ορίζονται με σαφήνεια και ακρίβεια. Μέχρι νεωτέρας, το Γραφείο αποδέχεται τη χρήση των γενικών ενδείξεων των τίτλων κλάσεων κατά περίπτωση ( 4 ). Σύμφωνα με την προαναφερθείσα ανακοίνωση, το Γραφείο ερμηνεύει τη χρήση όλων των γενικών ενδείξεων στους τίτλους των κλάσεων ως εξής: ( 2 ) Απόφαση της 09/09/2008, T-363/06, «Magic seat», σκέψη 22. ( 3 ) Απόφαση της 19/01/2011, T-336/09, «Topcom», σκέψη 34. ( 4 ) Αυτό εξαρτάται από το αποτέλεσμα του προγράμματος σύγκλισης που επεξεργάζεται το Γραφείο από κοινού με διάφορες εθνικές υπηρεσίες με στόχο μια κοινή ερμηνεία της ταξινόμησης των τίτλων κλάσεων της Νίκαιας. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 19

20 κοινοτικά σήματα για τα οποία υποβλήθηκαν αιτήσεις μέχρι και την 20/06/2012: όσον αφορά τα κοινοτικά εμπορικά σήματα τα οποία έχουν καταχωριστεί και τις αιτήσεις οι οποίες έχουν υποβληθεί πριν από την έναρξη ισχύος της προαναφερθείσας ανακοίνωσης ( 5 ) και χρησιμοποιούν το σύνολο των γενικών ενδείξεων που αναφέρονται στον τίτλο της κάθε κλάσης, το Γραφείο θεωρεί ότι η πρόθεση του καταθέτη ήταν να καλύψει όχι μόνο το κυριολεκτικό νόημα των γενικών ενδείξεων αλλά και τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στον αλφαβητικό κατάλογο της κάθε κλάσης στην ισχύουσα έκδοση της ταξινόμησης της Νίκαιας κατά τη στιγμή της υποβολής. Στην απόφαση επί της υποθέσεως T-66/11, της 31/01/2013, σκέψεις 49 και 50, το Γενικό Δικαστήριο επικύρωσε τη συγκεκριμένη ερμηνεία περί του εύρους προστασίας των προγενέστερων κοινοτικών σημάτων. κοινοτικά σήματα για τα οποία υποβλήθηκαν αιτήσεις μετά την 21/06/2012: Ο καταθέτης εμπορικού σήματος που χρησιμοποιεί το σύνολο των γενικών ενδείξεων ενός συγκεκριμένου τίτλου κλάσης της ταξινόμησης της Νίκαιας για τον προσδιορισμό των προϊόντων ή υπηρεσιών για τα οποία επιδιώκεται η προστασία του σήματος πρέπει να διευκρινίζει εάν η αίτησή του για καταχώριση προορίζεται να καλύψει το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στον αλφαβητικό κατάλογο της συγκεκριμένης κλάσης ή ορισμένα μόνο από τα συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες. Εάν ο καταθέτης δεν δηλώνει τέτοια πρόθεση, οι γενικές ενδείξεις (υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τις προϋποθέσεις σαφήνειας και ακρίβειας) ερμηνεύονται βάσει μιας κυριολεκτικής προσέγγισης. Στις 02/05/2013, το ΓΕΕΑ και το σύνολο των εθνικών γραφείων εμπορικών σημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης στην υπόθεση «IP Translator» (στο εξής: «κοινή ανακοίνωση»). Σύμφωνα με την εν λόγω ανακοίνωση, το ΓΕΕΑ ερμηνεύει την έκταση της προστασίας των εθνικών σημάτων που περιλαμβάνουν τίτλους κλάσεων ως εξής: Προγενέστερα εθνικά εμπορικά σήματα που καταχωρίστηκαν πριν από την έκδοση της απόφασης «IP Translator»: Κατά κανόνα, το ΓΕΕΑ αποδέχεται την πρακτική υποβολής όλων των εθνικών γραφείων εμπορικών σημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα εθνικά εμπορικά σήματα που καταχωρίστηκαν πριν από την απόφαση «IP Translator» έχουν την έκταση της προστασίας που προβλέπεται από το αντίστοιχο εθνικό γραφείο. Η πλειονότητα των εθνικών γραφείων ερμηνεύουν τους τίτλους των κλάσεων των σημάτων τους κυριολεκτικά. Για τα εν λόγω σήματα, το ΓΕΕΑ ερμηνεύει επίσης τους τίτλους των κλάσεων βάσει του φυσικού και συνήθους νοήματος της κάθε γενικής ένδειξης. Μόνο οκτώ εθνικά γραφεία εμπορικών σημάτων δεν ερμηνεύουν τους τίτλους των κλάσεων των δικών τους σημάτων που καταχωρίστηκαν πριν από την απόφαση για την υπόθεση «IP Translator» βάσει του φυσικού και συνήθους νοήματός τους: η Βουλγαρία, η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, ( 5 ) Η ανακοίνωση τέθηκε σε ισχύ στις 21/06/2012. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 20

21 η Λετονία, η Μάλτα και η Ρουμανία (βλ. πίνακα 1 της κοινής ανακοίνωσης). Το ΓΕΕΑ θεωρεί ότι τα εν λόγω εθνικά σήματα κάλυπταν τους τίτλους των κλάσεων και τον αλφαβητικό κατάλογο της έκδοσης της Νίκαιας κατά τη στιγμή της καταχώρισής τους (ακόμη και αν η εθνική υπηρεσία ερμηνεύει τον τίτλο της κλάσης ως καλύπτοντα το σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών της κλάσης). Προγενέστερα εθνικά σήματα που καταχωρίστηκαν μετά την απόφαση για την υπόθεση «IP Translator»: το ΓΕΕΑ θεωρεί ότι το σύνολο των προϊόντων και υπηρεσιών καλύπτεται από τα εθνικά σήματα βάσει του φυσικού και συνήθους νοήματός τους (βλ. πίνακα 5 της κοινής ανακοίνωσης). Ο καθορισμός της έκτασης της προστασίας προϋποθέτει την εφαρμογή των ανωτέρω αρχών. Μόνο τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θεωρούνται ότι καλύπτονται σύμφωνα με αυτές τις αρχές μπορούν να εξετάζονται κατά τη σύγκριση μεταξύ των προϊόντων/υπηρεσιών. 3 Ομοιότητα προϊόντων και υπηρεσιών 3.1 Γενικές αρχές Παράγοντες ομοιότητας Κατά κανόνα, δύο στοιχεία/πράγματα ορίζονται ως παρόμοια όταν έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Η ομοιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών έχει εξεταστεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου στην υπόθεση Canon (απόφαση της 29/09/1998, C-39/97, «Canon»). Το Δικαστήριο έκρινε ότι για την εκτίμηση της ομοιότητας μεταξύ των σχετικών προϊόντων επιβάλλεται να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι σχετικοί παράγοντες που τα αφορούν. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται, ειδικότερα, η φύση τους, ο προορισμός τους, η χρήση τους, καθώς και ο ανταγωνιστικός ή συμπληρωματικός χαρακτήρας τους (σκέψη 23). Ο όρος «inter alia» (ειδικότερα ή μεταξύ άλλων) δείχνει ότι η απαρίθμηση των ανωτέρω παραγόντων από το Δικαστήριο είναι απλώς ενδεικτική. Η ομοιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών δεν μπορεί να εξαρτάται από κανέναν αριθμό σταθερών και περιορισμένων κριτηρίων που θα μπορούσαν γενικά να οριστούν εκ των προτέρων με ενιαίο αποτέλεσμα για όλες τις κλάσεις. Ενδέχεται να υπάρχουν άλλοι παράγοντες επιπλέον αυτών ή αντί αυτών που αναφέρονται από το Δικαστήριο και οι οποίοι μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την εκάστοτε περίπτωση. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες. Παράγοντες Canon φύση, προορισμός [σκοπός], χρήση, συμπληρωματικός χαρακτήρας, ανταγωνιστικός χαρακτήρας. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 21

22 Πρόσθετοι παράγοντες δίαυλοι διανομής, ενδιαφερόμενο κοινό, συνήθης προέλευση των προϊόντων/υπηρεσιών. Οι εν λόγω παράγοντες αναλύονται περαιτέρω στη συνέχεια (βλ. «Οι ειδικοί παράγοντες ομοιότητας»). Χρησιμοποιούνται επίσης στη βάση δεδομένων του Γραφείου για τη σύγκριση προϊόντων και υπηρεσιών. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι παρά το γεγονός ότι η εν λόγω βάση δεδομένων περιορίζεται στους συγκεκριμένους οκτώ παράγοντες, ενδέχεται να υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις όπου άλλα κριτήρια θα μπορούσαν να είναι επίσης συναφή Προσδιορισμός των συναφών παραγόντων Η σύγκριση πρέπει να εστιάζεται στον προσδιορισμό των σχετικών παραγόντων που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένα τα προς σύγκριση προϊόντα και/ή υπηρεσίες. Κατά συνέπεια, η συνάφεια ενός παράγοντα εξαρτάται καθαρά από τα αντικρουόμενα προϊόντα και/ή υπηρεσίες. Όταν συγκρίνουμε τα χιονοπέδιλα (σκι) και τις μπότες σκι είναι προφανές ότι αυτά δεν συμπίπτουν ως προς τη φύση και τον τρόπο χρήσης τους ούτε και λειτουργούν ανταγωνιστικά. Κατά συνέπεια, η σύγκριση πρέπει να εστιάζεται στον προορισμό τους, στον συμπληρωματικό τους χαρακτήρα, στους διαύλους διανομής τους, στη συνήθη προέλευσή τους και/ή στο σχετικό κοινό. Ως εκ τούτου, οι σχετικοί παράγοντες και τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα προϊόν ή υπηρεσία ενδέχεται να διαφέρουν αναλόγως των προϊόντων και υπηρεσιών με τα οποία πρέπει να συγκριθούν. Δεν είναι αναγκαίο να παρατίθενται όλοι οι πιθανοί παράγοντες. Αυτό που έχει, ωστόσο, σημασία είναι το εάν οι συνδέσεις μεταξύ των σχετικών παραγόντων είναι αρκούντως στενές ώστε να διαπιστώνεται ομοιότητα. Μπορούν να εξετάζονται τα εξής ερωτήματα: Πώς θα χρησιμοποιηθούν τα προϊόντα/υπηρεσίες; Ποιος είναι ο προορισμός τους; Πόσο πιθανό είναι να συμπίπτουν ως προς τον παραγωγό τους; Βρίσκονται συνήθως στο ίδιο σημείο πώλησης, στο ίδιο πολυκατάστημα ή στο ίδιο τμήμα ενός σουπερμάρκετ; Εάν οι παράγοντες δεν μπορούν να προσδιοριστούν ήδη από τη διατύπωση των προϊόντων/υπηρεσιών, μπορούν ενδεχομένως να αντληθούν πληροφορίες από λεξικά. Ωστόσο, τα σχετικά λήμματα των λεξικών πρέπει να ερμηνεύονται υπό το φως της εμπορικής πρακτικής και, ειδικότερα, λαμβανομένης υπόψη της ταξινόμησης της Νίκαιας. Κατευθυντήριες γραμμές για την εξέταση από το Γραφείο, Μέρος Γ, Ανακοπή Σελίδα 22