Α Π Ο Φ Α Σ Η 37/2014

Transcript

1 Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1861/ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 37/2014 (Τµήµα) Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος, στην έδρα της, την και ώρα 11:00, µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν οι Πέτρος Χριστόφορος, Πρόεδρος της Αρχής, και τα αναπληρωµατικά µέλη της Αρχής Γρηγόρης Λαζαράκος, Χαράλαµπος Ανθόπουλος και Σπύρος Βλαχόπουλος ως εισηγητής, σε αντικατάσταση, αντίστοιχα, των τακτικών µελών Αναστάσιου Ιωάννη Μεταξά, ηµητρίου Μπριόλα και Λεωνίδα Κοτσαλή, οι οποίοι αν και κλήθηκαν νοµίµως εγγράφως, δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Στη συνεδρίαση παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, ο ηµήτρης Ζωγραφόπουλος, ικηγόρος ( Ν) Νοµικός ελεγκτής, ως βοηθός εισηγητή. Επίσης, παρέστη, µε εντολή του Προέδρου, και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του ιοικητικού Οικονοµικού Τµήµατος της Αρχής, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Υποβλήθηκε στην Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα µε την ένδειξη «ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ» το υπ αρ. πρωτ../ (και υπ αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/901/ ) έγγραφο ερώτηµα (και τα συνηµµένα σε αυτό έγγραφα) του ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπευθύνου επεξεργασίας, µε το οποίο ερωτάται η Αρχή εάν νοµιµοποιείται η προαναφερόµενη υπηρεσία του ΟΑΕ να διαβιβάσει στον αιτούντα τρίτο Α πληροφορίες σχετικά µε την ενδεχόµενη εγγραφή του Β στα µητρώα ανέργων του Οργανισµού, κατά το χρονικό διάστηµα από το 19.. έως το Ο αιτών τρίτος ζήτησε τις ως άνω πληροφορίες προκειµένου κατά τους ισχυρισµούς του να τις χρησιµοποιήσει στην αγωγή, που έχει ασκήσει ο Β κατά της Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 1 contact@dpa.gr / 1

2 κόρης του Γ και η οποία πρόκειται να συζητηθεί την ενώπιον του Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ. Για τη διαβίβαση των ως άνω πληροφοριών από τον ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, στον αιτούντα τρίτο εκδόθηκε η υπ αρ. πρωτ. / παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών [περιοχής] Χ. Ακολούθως, µε το υπ αρ. πρωτ. Γ/ΕΞ/901-1/ έγγραφό της η Αρχή ενηµέρωσε την ως άνω υπηρεσία του ΟΑΕ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, για το ότι στην προκειµένη περίπτωση το προαναφερόµενο ερώτηµα του ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπευθύνου επεξεργασίας, για το θεµιτό της διαβίβασης στον αιτούντα τρίτο Α πληροφοριών σχετικά µε την ενδεχόµενη εγγραφή του Β στα µητρώα ανέργων του Οργανισµού, κατά το χρονικό διάστηµα από το 19.. έως το 20.., για το σκοπό της αντίκρουσης της αγωγής, που έχει κατά τους ισχυρισµούς του ασκήσει ο Β κατά της κόρης του Γ και η οποία πρόκειται να συζητηθεί την ενώπιον του Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ, είναι αόριστο. Και τούτο, διότι δεν έχει διαβιβαστεί στην Αρχή ούτε ειδικό πληρεξούσιο της Γ προς το[ν] Α, από το οποίο να προκύπτει ότι αυτός ενεργεί στο όνοµα και για λογαριασµό της, ούτε αντίγραφο της επικαλούµενης αγωγής, που ο Β έχει κατά τους ισχυρισµούς του Α ασκήσει κατά της Γ. Με βάση τα προαναφερόµενα, δεν είναι σε θέση η Αρχή να διαπιστώσει το αντικείµενο της εν λόγω αγωγής και να ασκήσει, συνακόλουθα, τον επιβεβληµένο έλεγχο ως προς την απαιτούµενη, όπως λέχθηκε, για την επιδιωκόµενη επεξεργασία των επίµαχων προσωπικών δεδοµένων, αναγκαιότητα και προσφορότητα της διαβίβασής τους. Με το νεώτερο υπ αρ. πρωτ..../ (και υπ αρ. πρωτ. Αρχής Γ/ΕΙΣ/1497/ ) έγγραφό του (και τα συνηµµένα σε αυτό έγγραφα) ο ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υπέβαλε στην Αρχή συµπληρωµατικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ιδίως ότι: (α) ο Α είναι νόµιµα εξουσιοδοτηµένος από την κόρη του Γ και ζητεί τις ως άνω πληροφορίες στο όνοµα και για λογαριασµό της. Συνεπώς, αιτούσα τρίτη είναι η Γ, όπως νοµίµως εκπροσωπείται κατά τα προαναφερόµενα και (β) ο σκοπός επεξεργασίας συνίσταται στην ανάγκη αντίκρουσης της αγωγής, που έχει όντως ασκήσει ο Β κατά της πρώην συζύγου του Γ µε διάφορα αιτήµατα, στη βάση ιδίως του άρθρου 1400 ΑΚ και η οποία πρόκειται να συζητηθεί την ενώπιον του Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ. Στην αγωγή του αυτή ο ενάγων ισχυρίζεται µεταξύ άλλων ότι κατά τα έτη εργαζόταν σε ξενοδοχειακή επιχείρηση για έξη µήνες κάθε χρόνο, Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 2 contact@dpa.gr / 2

3 ενώ κατά τους υπόλοιπους έξι µήνες εγγραφόταν στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ και ελάµβανε το σχετικό επίδοµα. Μετά από εξέταση των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, αφού άκουσε την πρόταση του εισηγητή και του βοηθού εισηγητή, ο οποίος στη συνέχεια αποχώρησε, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, Η Αρχή, ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 1. Επειδή, το άρθρο 2 του Ν. 2472/1997 ορίζει ότι για τους σκοπούς του νόµου αυτού νοούνται ως «ευαίσθητα δεδοµένα», τα δεδοµένα που αφορούν, µεταξύ άλλων, και στην κοινωνική πρόνοια. Όπως παγίως κρίνει η Αρχή, οι πληροφορίες σχετικά την εγγραφή συγκεκριµένου προσώπου στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ, για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα, συνιστούν ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του υποκειµένου τους, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 2 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, καθόσον τα στοιχεία αυτά αφορούν στην ιδιότητα του προσώπου αυτού ως άνεργου ή / και δικαιούχου επιδόµατος κοινωνικής πρόνοιας από τον ΟΑΕ και είναι, συνεπώς, σχετικά µε την κοινωνική πρόνοια (Βλ., ιδίως, τις αποφάσεις της Αρχής 34/2007, 1/2009, 2/2009, 10/2009, 37/2009, 87/2009, 2/2010, 45/2011, 47/2011, 56/2011, 79/2011 και 80/2011). 2. Επειδή, η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Ν. 2472/1997, εναρµονιζόµενη, ιδίως, µε τις διατάξεις των άρθρων 9Α, 25 παρ. 1 και 28 του Συν/τος, 8 και 7 του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 6 της Οδηγίας 95/46/ΕΕ, ρητά ορίζει ότι: «Τα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα για να τύχουν νόµιµης επεξεργασίας πρέπει: α) Να συλλέγονται κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο για καθορισµένους, σαφείς και νόµιµους σκοπούς και να υφίστανται θεµιτή και νόµιµη επεξεργασία ενόψει των σκοπών αυτών. β) Να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας. ( )». 3. Επειδή, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρθρων 5 και 7 του Ν. 2472/1997 προκύπτει ότι η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία απλών και ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και κάθε περαιτέρω επεξεργασία τόσο των απλών όσο και των ευαίσθητων δεδοµένων Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 3 contact@dpa.gr / 3

4 προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειµένου τους, στις περιπτώσεις που περιοριστικά προβλέπει ο νόµος. Ειδικότερα, επιτρέπεται, για τα µεν απλά δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχ. (ε ) και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, ιδίως, υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997. Συγκεκριµένα επιτρέπεται, στην πρώτη περίπτωση όταν «η επεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του έννοµου συµφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδοµένα και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωµάτων και συµφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδοµένα και δεν θίγονται οι θεµελιώδεις ελευθερίες αυτών», στη δε δεύτερη, που περιλαµβάνει και τα δεδοµένα που αφορούν την υγεία, όταν «η επεξεργασία αφορά δεδοµένα που δηµοσιοποιεί το ίδιο το υποκείµενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου». 4. Επειδή, µε τις διατάξεις αυτές καθιερώνονται ως θεµελιώδεις προϋποθέσεις για τη νοµιµότητα κάθε επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και για τη νοµιµότητα της σύστασης και λειτουργίας κάθε αρχείου, οι αρχές του σκοπού της επεξεργασίας και της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόµιµη. Συνακόλουθα, τόσο για τα απλά όσο και για τα ευαίσθητα δεδοµένα, πρέπει ο σκοπός επεξεργασίας να είναι νόµιµος, σαφής και καθορισµένος, και τα δεδοµένα να µην υπερβαίνουν το σκοπό της επεξεργασίας. Ειδικότερα δε για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα, όπως και εκείνα που αφορούν την κοινωνική πρόνοια, η επεξεργασία επιτρέπεται, όπως λέχθηκε ανωτέρω, όταν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν για άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου. Η προϋπόθεση αυτή ισχύει, όπως έχει κρίνει η Αρχή, και για τα απλά δεδοµένα (βλ. αντί πολλών ιδίως τις αποφάσεις της Αρχής 27/2001, 75/2001 και πρόσφατες 92/2011, 111/2011 και 98/2012). 5. Επειδή, επιπλέον, το άρθρο 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997 ρητά ορίζει ότι «εάν τα δεδοµένα ανακοινώνονται σε τρίτους, το υποκείµενο ενηµερώνεται για την ανακοίνωση πριν από αυτούς». 6. Επειδή, όταν ζητείται, µε αίτηση που κατατίθεται στον εισαγγελέα, η χορήγηση σε αιτούντα τρίτο ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, ο Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 4 contact@dpa.gr / 4

5 αρµόδιος εισαγγελέας διαβιβάζει τη σχετική αίτηση προς τη ιοίκηση, µε τη σηµείωση ότι αυτή πρέπει να λάβει την άδεια της Αρχής, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2472/1997 (Βλ. Γνµδ. Αρχής 3/2009 και πολλές άλλες αποφάσεις, Βλ. ενδεικτικά 78/2011, 111/2011 και 98/2012). Αν µε το έγγραφο του εισαγγελέα παραγγέλλεται ο υπεύθυνος επεξεργασίας να προβεί σε επεξεργασία και τη διαβίβαση των αιτουµένων ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων η παραγγελία αυτή δεν δεσµεύει τον υπεύθυνο, ο οποίος και οφείλει να ζητήσει την άδεια της Αρχής, κατά τα προαναφερόµενα. Νοµίµως λοιπόν, ο ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, ζητεί την απαιτούµενη εκ του νόµου άδεια της Αρχής. 7. Επειδή, τέλος, το άρθρο 1400ΑΚ ορίζει για την αξίωση συµµετοχής στα αποκτήµατα τα εξής: «Αν ο γάµος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάµος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε µε οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του µέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συµβολή. Τεκµαίρεται ότι η συµβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί µεγαλύτερη ή µικρότερη ή καµία συµβολή. Η προηγούµενη παράγραφος εφαρµόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διάστασης των συζύγων που διάρκεσε περισσότερο από τρία χρόνια. Στην αύξηση της περιουσίας των συζύγων δεν υπολογίζεται ό,τι αυτοί απέκτησαν από δωρεά, κληρονοµία ή κληροδοσία ή µε διάθεση των αποκτηµάτων από αυτές τις αιτίες». 8. Επειδή, στην υπό κρίση περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν µεταξύ άλλων τα ακόλουθα: Ο Β, πρώην σύζυγος της Γ, έχει ασκήσει σε βάρος της αγωγή µε διάφορα αιτήµατα, στη βάση του προαναφεροµένου άρθρου 1400 ΑΚ, η οποία πρόκειται να συζητηθεί την ενώπιον του Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ. Στην αγωγή του αυτή ο ενάγων ισχυρίζεται µεταξύ άλλων ότι κατά τα έτη εργαζόταν σε ξενοδοχειακή επιχείρηση για έξη µήνες κάθε χρόνο, ενώ κατά τους υπόλοιπους έξι µήνες εγγραφόταν στα µητρώα ανέργων του ΟΑΕ και ελάµβανε το σχετικό επίδοµα. Κατόπιν τούτου, η Γ, όπως νοµίµως εκπροσωπείται από τον πατέρα της Α, ζητεί από τον ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, πληροφορίες σχετικά µε την ενδεχόµενη εγγραφή του Β στα µητρώα ανέργων του Οργανισµού, κατά το χρονικό διάστηµα από το 19.. έως το 20.., και το συνολικό ποσό, που αυτός έχει λάβει κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα, ως επιδόµατα ανεργίας. Προκειµένου να επικαλεστεί τις πληροφορίες αυτές ενώπιον του Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 5 contact@dpa.gr / 5

6 Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ, για την αντίκρουση της προαναφερόµενης αγωγής, που έχει ασκήσει ο Β σε βάρος της. 9. Επειδή, οι ως άνω ζητηθείσες από την αιτούσα τρίτη Γ, όπως νοµίµως εκπροσωπείται, πληροφορίες σχετικά µε την ενδεχόµενη εγγραφή του Β στα µητρώα ανέργων του Οργανισµού, κατά το χρονικό διάστηµα από το 19.. έως το 20.., και το συνολικό ποσό, που αυτός έχει λάβει κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα, ως επιδόµατα ανεργίας, συνιστούν, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 2 στοιχ. (α ) και (β ) του Ν. 2472/1997, ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του υποκειµένου τους, καθόσον αφορούν την κοινωνική πρόνοια. 10. Επειδή, ο σκοπός επεξεργασίας, τον οποίο προβάλλει η αιτούσα τρίτη για τη διαβίβαση στην ίδια των προαναφεροµένων πληροφοριών συνίσταται στην ανάγκη άσκησης και υπεράσπισης των δικαιωµάτων της ενώπιον του Πολυµελούς Πρωτοδικείου [περιοχής] Χ, και, υπό την έννοια αυτή, καταρχήν ερείδεται στις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) και 4 παρ. 1 στοιχ. (α ) του Ν. 2472/1997. Εξάλλου, πληρούται και η αρχή της αναλογικότητας των δεδοµένων ενόψει του προβαλλόµενου από την αιτούσα τρίτη σκοπού επεξεργασίας, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις προαναφερόµενες διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. (β ) του Ν. 2472/1997, λαµβανοµένων υπόψη των ως άνω διαλαµβανοµένων στο άρθρο 1400ΑΚ και της προαναφεροµένης αγωγής του Β σε βάρος της αιτούσας. 11. Επειδή, για τη νοµιµότητα της διαβίβασης των επίµαχων ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα του Β στην αιτούσα τρίτη Γ, ο ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 3 του Ν. 2472/1997, να ενηµερώσει πριν από τη διαβίβαση αυτή το υποκείµενο των δεδοµένων αυτών. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή, 1) Παρέχει στον ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, την άδεια να χορηγήσει στην αιτούσα τρίτη Γ, όπως νοµίµως εκπροσωπείται, τις ζητηθείσες από την ίδια πληροφορίες σχετικά µε την ενδεχόµενη εγγραφή του Β στα µητρώα ανέργων του Οργανισµού, κατά το χρονικό διάστηµα από το 19.. έως το 20.., και το συνολικό ποσό, που αυτός έχει λάβει κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα, ως Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 6 contact@dpa.gr / 6

7 επιδόµατα ανεργίας, για το σκοπό της άσκησης και υπεράσπισης των δικαιωµάτων της, κατά τα ως άνω εκτιθέµενα. 2) Ο ΟΑΕ [περιοχής] Χ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, υποχρεούται να ενηµερώσει το Β, πριν από τη διαβίβαση των εν λόγω δεδοµένων του προσωπικού χαρακτήρα στην αιτούσα τρίτη Γ. Ο Πρόεδρος Η Γραµµατέας Πέτρος Χριστόφορος Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου Λ. Κηφισίας 1-3, Αθήνα, Τηλ: , Fax: , 7 contact@dpa.gr / 7