Α Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου. A Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου

Transcript

1

2

3 75. Α Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου A Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Αν ένα ηλεκτρόνιο ανήκει σε d τροχιακό της στιβάδας Μ, συµπεραίνετε για αυτό ότι: α. n =, l = 1 β. n = 2, l = 2 γ. n =, l = 2 δ. n =, l = 2, m = 1 l ( µονάδες) 2. Για τον καθορισµό του µεγέθους και του σχήµατος ενός ατοµικού τροχιακού πρέπει να γνωρίζουµε την τιµή: α. Του κύριου κβαντικού αριθµού. β. Του δευτερεύοντα κβαντικού αριθµού. γ. Του κύριου και του δευτερεύοντα κβαντικού αριθµού. δ. Του κύριου, του δευτερεύοντα και του µαγνητικού κβαντικού αριθµού. (4 µονάδες). Αντιστοιχίστε σε κάθε ηλεκτρονιακή στιβάδα της στήλης Α, τον αριθµό που εκφράζει το πλήθος των ατοµικών της τροχιακών της στήλης Β: Στήλη Α 1. K 2. L. M 4. N Στήλη Β α. 18 β. 9 γ. 8 δ. 4 ε. 2 ζ. 16 η. 1 (8 µονάδες) 4. Να γράψετε όλες τις δυνατές τετράδες µεταξύ τιµών των τεσσάρων κβαντικών αριθµών για τα ηλεκτρόνια της στιβάδας L. Σε ποια υποστιβάδα αντιστοιχεί κάθε µία από αυτές τις τετράδες τιµών; (10 µονάδες) Θέµα 2 ο 1. Πως κατανέµονται κατά υποστιβάδες τα ηλεκτρόνια στο άτοµο του Αs (Ζ = ); Λαµβάνοντας υπόψιν αυτή την κατανοµή απαντήστε στα παρακάτω ερωτήµατα: α. Πόσα ηλεκτρόνια περιέχονται στην εξωτερική στιβάδα του Αs; β. Σε πόσα p ατοµικά τροχιακά του As περιέχονται ηλεκτρόνια; γ. Πόσα µονήρη ηλεκτρόνια περιέχονται στο µόριο του As; δ. Σε ποια οµάδα και σε ποια περίοδο ανήκει το Αs; (8 µονάδες)

4 Να διατάξετε τις υποστιβάδες 6s, d και 4p κατά σειρά αυξανόµενης ενέργειας και να αιτιολογήσετε αυτή τη διάταξη. (6 µονάδες). Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που αναφέρονται σε ηλεκτρόνιο µε n = 4 και m l = 2 είναι σωστές και ποιες λάθος; ικαιολογίστε την απάντησή σας. α. Το ηλεκτρόνιο βρίσκεται στην τέταρτη στιβάδα. β. Το ηλεκτρόνιο βρίσκεται σε d τροχιακό. γ. Το ηλεκτρόνιο βρίσκεται σε p τροχιακό. (6 µονάδες) 4. Ποια σύνολα κβαντικών αριθµών χαρακτηρίζουν το καθένα ηλεκτρόνιο της στιβάδας n = στο άτοµο του 12 Μg; Θέµα ο 1. Συµπληρώστε τα κενά στον παρακάτω πίνακα: (9 µονάδες) 2. ίνονται τρία ευγενή αέρια Α 1, Α 2 και Α µε ατοµικούς αριθµούς Ζ 1, Ζ 2 και Ζ αντίστοιχα, για τους οποίους ισχύει: Ζ > Ζ 2 > Ζ 1 και Ζ Ζ 2 = 8. α. Σε ποια οµάδα και ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν; β. Τα στοιχεία Β, Γ και έχουν ατοµικούς αριθµούς Ζ 1 1, Ζ και Ζ 1 αντίστοιχα. Σε ποια οµάδα και ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν; Θέµα 4 ο (16 µονάδες) 2,18 10 Το ηλεκτρόνιο ενός ατόµου υδρογόνου έχει ενέργεια: J 16 α. Σε ποια στιβάδα βρίσκεται το ηλεκτρόνιο; β. Πόσα και ποια τροχιακά έχει αυτή η στιβάδα; γ. Ποια συχνότητα θα έχει η ακτινοβολία που θα εκπεµφθεί αν το ηλεκτρόνιο µεταπηδήσει στη 2η στιβάδα; ίνεται η σταθερά Planck, h = 6, J s (25 µονάδες) 18

5 77. Β Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου Β Kριτήριο Αξιολόγησης 1 ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Ένα άτοµο µε Z = 15, έχει στη θεµελειώδη κατάσταση συνολικό αριθµό ηλεκτρονίων µε l = 1: α. 4 β. 6 γ. 8 δ. 9 ( µονάδες) 2. Η τέταρτη περίοδος του περιοδικού πίνακα περιλαµβάνει: α. 8 στοιχεία β. 16 στοιχεία γ. 18 στοιχεία δ. 2 στοιχεία ( µονάδες). Το στοιχείο µε ηλεκτρονιακή δοµή 1s 2, 2s 2, 2p 6, s 2, p 5 ανήκει στην οµάδα: α. 1η β. 5η γ. 17η δ. 7η ( µονάδες) 4. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιές λάθος; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. α. Το 9 F έχει µεγαλύτερη E i(1) τόσο από το Li όσο και από το 17 Cl. β. Tο 12 Mg είναι περισσότερο ηλεκτροθετικό στοιχείο από το 11 Na. γ. Για τις διαδοχικές ενέργειες ιοντισµού του 12 Μg ισχύει: E i(1) << E i(2) << E i() δ. Το στοιχείο Α που ανήκει στη 15η οµάδα του περιοδικού πίνακα και έχει τη µεγαλύτερη τιµή E i(1) από όλα τα στοιχεία αυτής της οµάδας, έχει ατοµικό αριθµό Ζ = 7. (8 µονάδες) 5. Συµπληρώστε την παρακάτω πρόταση: Το στοιχείο Ge (Z = 2), ανήκει στην... περίοδο, στην... οµάδα, στον... τοµέα και έχει... ηλεκτρόνια σθένους. (8 µονάδες) Θέµα 2 ο 1. Υπολογίστε τον ατοµικό αριθµό (Ζ) ενός στοιχείου Α το οποίο έχει συµπληρωµένες δύο ηλεκτρονιακές στιβάδες και διαθέτει στη θεµελιώδη του κατάσταση µονήρη ηλεκτρόνια. 2. ίνονται οι ηλεκτρονιακές δοµές: α. 16 S: 1s 2, 1s 2, 2p 6, s 2, p 4 β. Li: 1s 2, 2p 1 γ. 20 Ca: 1s 2, 1s 2, 2p 6, s 2, p 6 δ. 6 C: 1s 2, 1s 2, 2p 1, 2d 1 ε. 9 F: 1s 2, 2s 2, 2p 6 i. Σε ποια ή ποιες από τις παραπάνω περιπτώσεις πρόκειται για ουδέτερο άτοµο, θετικό ιόν, αρνητικό ιόν; ii. Ποια ή ποιες από τις παραπάνω ηλεκτρονιακές δοµές αντιπροσωπεύουν θεµελιωδη, διεγερµένη, αδύνατη κατάσταση; (15 µονάδες)

6 78.. ιατυπώστε τον κανόνα του Hund και συµπληρώστε σύµφωνα µε αυτόν τα τροχιακά στο άτοµο του άνθρακα (Ζ = 6). ικαιολογήστε µε σύντοµο τρόπο την κατανοµή που κάνατε. Θέµα ο 1. Να διατάξετε τις υποστιβάδες 6s, d, 4p, 5s και 4f κατά σειρά αυξανόµενης ενέργειας και να αιτιολογήσετε αυτή τη διάταξη. (10 µονάδες) 2. Συµπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: α. Κάθε τριάδα (n, l, m l ) αντιστοιχεί σε ένα... β. Για δεδοµένη τιµή του l, ο m l παίρνει συνολικά... τιµές. γ. Η η περίοδος του περιοδικού πίνακα περιέχει... στοιχεία. δ. Ο µέγιστος αριθµός ηλεκτρονίων στην 4d υποστιβάδα είναι... ε. Το 2s τροχιακό διαφέρει από το 1s τροχιακό ως προς.... Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Nα δικαιολογήσετε τις απαντήσεις σας. α. Όλα τα ευγενή αέρια έχουν δοµή εξωτερικής στιβάδας ns 2 np 6. β. To Cr (Z = 24) ανήκει στον τοµέα d του περιοδικού πίνακα και έχει 6 µονήρη ηλεκτρόνια. γ. Το στοιχείο µε ηλεκτρονιακή δοµή [Ar]d 2, 4s 2 ανήκει στην 2η οµάδα. δ. Ανάµεσα σε δύο υποστιβάδες, τη χαµηλότερη ενέργεια έχει εκείνη που έχει το µικρότερο άθροισµα n + 1. ε. Μια υποστιβάδα p χωράει µέχρι 6 ηλεκτρόνια, κατανεµηµένα σε 6 τροχιακά, ώστε να έχουν οµόρροπα spin. (10 µονάδες) Θέµα 4 ο Ο ατοµικός αριθµός ενός στοιχείου Χ είναι 16. α. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δοµή του ατόµου του Χ στη θεµελιώδη κατάσταση και να βρείτε τη θέση του Χ στον περιοδικό πίνακα. β. Να εξετάσετε αν υδατικό διάλυµα του οξειδίου του XO είναι όξινο ή βασικό. γ. Να βρείτε τους ατοµικούς αριθµούς των στοιχείων Ψ και Ω που ανήκουν στην ίδια περίοδο µε το Χ και έχουν τη µεγαλύτερη ατοµική ακτίνα και τη µεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισµού της περιόδου αντίστοιχα. δ. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis των Η 2 ΧΟ 4 και ΧΟ. ίνονται οι ατοµικοί αριθµοί των Η: 1, Ο: 8. (25 µονάδες)

7 79. Α Kριτήριο Αξιολόγησης 2 ου Κεφαλαίου Α Kριτήριο Αξιολόγησης 2 ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Κατά την προσθήκη διαλύµατος ΚΝΟ σε διάλυµα ΗΝΟ : α. Η [ΝΟ ] του διαλύµατος: i. αυξάνεται ii. µειώνεται iii. δε µεταβάλλεται iv. δεν επαρκούν τα δεδοµένα β. Το ph του διαλύµατος: i. αυξάνεται ii. µειώνεται iii. δε µεταβάλλεται iv. δεν επαρκούν τα δεδοµένα (6 µονάδες) 2. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. α. Αν προσθέσουµε ορισµένη ποσότητα ΗCl σε διάλυµα ασθενούς οξέος ΗΑ, ο βαθµός ιοντισµού του ΗΑ θα ελαττωθεί (V διαλύµατος = σταθερός). β. ιάλυµα ΗΝΟ 2 (Κ a = 10 4 ) αραιώνεται σε διπλάσιο όγκο και ο βαθµός ιοντισµού του γίνεται διπλάσιος. γ. ιάλυµα NaOH έχει µεγαλύτερο ph από διάλυµα ΝΗ (K b = 10 5 ) ίδιας συγκέντρωσης και θερµοκρασίας. δ. Στο καθαρό νερό τα µισά µόρια συµπεριφέρωνται ως οξύ και τα άλλα µισά ως βάση. ε. Η τιµή της σταθεράς Κ w αυξάνει µε αύξηση της θερµοκρασίας. ζ. Με αύξηση της θερµοκρασίας υδατκού διαλύµατος ασθενούς οξέος ΗΑ, αυξάνει το ph. (6 µονάδες). Yδατικό διάλυµα NH αραιώνεται µε νερό σε σταθερή θερµοκρασία. Πως µεταβάλλονται ο βαθµός ιοντισµού και το ph; ικαιολογήστε την απάντησή σας. ίνεται ότι ισχύουν οι προσεγγιστικοί τύποι. 4. ιαθέτουµε υδατικό διάλυµα ΚΟΗ 10 1 Μ σε θερµοκρασία 25 o C. Πως µεταβάλεται το ph: α. Αν προστεθεί ορισµένη ποσότητα Νa και ο όγκος του διαλύµατος παραµείνει σταθερός. β. Αν προστεθεί υδατικό διάλυµα ΚΟΗ 1 Μ. (8 µονάδες) Θέµα 2 ο 1. Συµπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: α. Ως σταθερά ιοντισµού του νερού ορίζεται το γινόµενο των συγκεντρώσεων των ιόντων... σε οποιοδήποτε... διάλυµα και έχει τιµή... στους 25 ο C. β. Η αντίδραση ιοντισµού του νερού αποδίδεται µε τη χηµική εξίσωση... γ. Αν σε ένα υδατικό διάλυµα θερµοκρασίας 25 ο C είναι [Η Ο + ] = 10 2 Μ, τότε: [ΟΗ ] =..., ph =..., poh =... και το διάλυµα χαρακτηρίζεται ως...

8 Αναµιγνύουµε δύο διαλύµατα HCl που έχουν την ίδια τιµή ph. Να αποδειχθεί ότι το ph του τελικού διαλύµατος δε µεταβάλλεται.. Αντιστοιχίστε το κάθε διάλυµα της στηλης Α µε µία από τις τιµές ph στη στήλη Β: Στήλη Α Στήλη Β 1. ΝaOH 0,1 M 2. NH 0,1 M (K b = 10 5 ). NH 0,1 M και ΝΗ 4 Cl 0,1 M 4. CH COOH 0,1 M (K a = 10 5 ) 5. CH COOH 0,1 M και CH COONa 0,1 Μ α. 1 β. γ. 5 δ. 7 ε. 9 ζ. 11 η. 1 (10 µονάδες) 4. ίνονται οι παρακάτω ισορροπίες: HCO + H 2 O H 2 CO + OH και HCO + H 2 O CO 2 + Η Ο + Να αναφέρετε τον ορισµό των οξέων κατά Brönsted - Lowry και να χαρακτηρίσετε όλα τα µόρια και ιόντα που συµµετέχουν στις αντιδράσεις ώς οξέα ή βάσεις. Θέµα ο Υδατικό διάλυµα CH COOH ( 1 ) 0,1 Μ έχει [ΟΗ ] = Μ. α. Να βρεθούν το ph του διαλύµατος και ο ιοντισµός του οξέος α 1. β. ιαθέτουµε 100 ml διαλύµατος ΗCl µε ph = 2. Πόσα ml Η 2 Ο πρέπει να προσθέσουµε ή να αφαιρέσουµε ώστε το διάλυµα που θα προκύψει να έχει το ίδιο ph µε το διάλυµα 1 ; γ. Το διάλυµα 1 αραιώνεται µε Η 2 Ο ώστε ισχύει V 2 = 100 V 1. Nα βρεθούν: i. Η σχέση του νέου βαθµού ιοντισµού α 2 προς τον αρχικό βαθµό ιοντισµού α 1 (α 2 /α 1 ). ii. To ph του διαλύµατος που προκύπτει. ίνεται θ = 25 ο C και η Κ a /c < 0,01 σε όλες τις περιπτώσεις. (25 µονάδες) Θέµα 4 ο ιάλυµα 1 µονοπρωτικού οξέος ΗΑ 0,1 Μ έχει ph = x. Όταν προσθέσουµε µικρή ποσότητα άλατος ΝaA, χωρίς µεταβολή του όγκου, το διάλυµα που προκύπτει έχει ph = x. α. Tι συµπεραίνετε για την ισχύ του Α και ποιά η τιµή του x; β. Mε ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναµίξουµε το 1 µε διάλυµα ΝaOH 0,1 Μ για να προκύψει διάλυµα µε ph = 2; γ. Το διάλυµα 1 αναµιγνύεται µε ίσο όγκο διαλύµατος ΝΗ 0,2 Μ. Ποιο το ph του διαλύµατος που προκύπτει; ίνεται για τη ΝΗ Κ b = 10 5 και η Κ w = (25 µονάδες)

9 81. Β Kριτήριο Αξιολόγησης 2 ου Κεφαλαίου Β Kριτήριο Αξιολόγησης 2 ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Ποιές από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστες και ποιές λάθος; α. Η διαδικασία σχηµατισµού ιόντων κατά τη διάλυση µοριακών ενώσεων στο νερό ονοµάζεται ιοντισµός. β. Στην αντίδραση CH COOH + H 2 O CH COO + H O +, το νερό συµπεριφέρεται ως βάση γιατί δέχεται ένα πρωτόνιο. γ. Στην αντίδραση CH COOH + H 2 O CH COO + H O +, το Η Ο + αποτελεί τη συζυγή βάση του CH COOH. δ. Το ΗSO είναι αµφιπρωτική ουσία. ( µονάδες) 2. Κάθε µία από τις παρακάτω ισορροπίες είναι µετατοπισµένη προς τα δεξιά. Κατατάξτε όλα τα οξέα και όλες τις βάσεις των αντιδράσεων αυτών κατά σειρά αυξανόµενης ισχύος. HCN + OH H 2 O + CN HCO + OH H 2 O + CO 2 H 2 S + CO 2 HS + HCO HCO + CN HCN + CO 2 (10 µονάδες). ιάλυµα 1 ΝΗ 0,1 Μ και διάλυµα 2 CH NH 2 0,1 M βρίσκονται στην ίδια θερµοκρασία. Αν Κ b1 < K b2 ποια σχέση έχουν οι βαθµοί ιοντισµού α 1 και α 2 των δύο διαλυµάτων; α. α 1 = α 2 β. α 1 > α 2 γ. α 1 < α 2 δ. α 1 = α 2 = 1 4. Αντιστοιχίστε το κάθε οξύ της στήλης Α µε τη συζυγή του βάση στη στήλη Β: Στήλη Α 1. Η 2 CO 2. H O +. H 2 PO 4 4. HPO HCO 6. H PO 4 7. H 2 O Στήλη Β α. HPO 2 4 β. OH γ. H 2 PO 4 δ. PO 4 ε. HCO ζ. H 2 O η. CO 2 (2 µονάδες)

10 Αν διάλυµα ασθενούς οξέος ΗΑ αραιωθεί µε νερό, πως µεταβάλλονται η σταθερά ιοντισµού Κ a, o βαθµός ιοντισµού α και η [Η Ο + ]; ίνεται Κ a /c < 10 2 και ότι η θερµοκρασία παραµένει σταθερή. Θέµα 2 ο 1. Σε διάλυµα NaOH προσθέσουµε διάλυµα NaCl διατηρώντας σταθερή τη θερµοκρασία. Το ph του διαλύµατος: α. ελαττώνεται β. αυξάνεται γ. γίνεται ίσο µε 7 δ. παραµένει σταθερό 2. Παρατηρούµε ότι στις παρακάτω αντιδράσεις: HCO + Η 2 Ο H Ο + + CO 2 (1) CO 2 + Η 2 Ο HCO + ΟΗ (2) H 2 CO + Η 2 Ο HCO + Η Ο + () Το νερό συµπεριφέρεται ως..., ως... και ως... αντίστοιχα. Για το λόγο αυτό το Η 2 Ο χαρακτηρίζεται ως... Ο ίδιος χαρακτηρισµός αποδίδεται και στο... διότι στις αντιδράσεις... και πρωτόνιο ενώ στην αντίδραση πρωτόνιο.. ιαθέτουµε ίσους όγκους διαλυµάτων ΗCl και ασθενούς οξέος ΗΑ, µε την ίδια συγκέντρωση. α. Ποιο διάλυµα έχει µεγαλύτερο ph; β. Ποιο διάλυµα απαιτεί περισσότερα mol ΝaOH για πλήρη εξουδετέρωση; 4. Σε ποιες από τις παρακάτω αναµίξεις προκύπτει ρυθµιστικό διάλυµα; ικαιολογήστε την απάντησή σας. α. 100 ml διαλύµατος HNO 0,1 Μ µε 100 ml διαλύµατος ΝaNO 0,1 M. β. 100 ml διαλύµατος HNO 2 0,1 Μ µε 100 ml διαλύµατος ΝaNO 2 0,1 M. γ. 100 ml διαλύµατος CH COOH 0,1 Μ µε 100 ml διαλύµατος ΚΟΗ 0,2 M. δ. 100 ml διαλύµατος CH COOH 0,2 Μ µε 100 ml διαλύµατος ΚΟΗ 0,1 M. ίνονται για το ΗΝΟ 2 : Κ a = 10 4, για το CH COOH: Κ a = (10 µονάδες) Θέµα ο Αναµιγνύουµε 100 ml διαλύµατος HCl 0,2 Μ ( 1 ) µε 100 ml διαλύµατος ασθενούς οξέος ΗΑ ( 2 ) µε βαθµό ιοντισµού 10 2 και προκύπτει διάλυµα ( ). Το διάλυµα για να εξουδετερωθεί πλήρως χρειάζεται 400 ml διαλύµατος NaOH 0,1 Μ. α. Ποια είναι η Κ a του ΗΑ; β. Ποιος είναι ο βαθµός ιοντισµού του ΗΑ και ποιο το ph στο ;

11 8. γ. Στο 2 προσθέτουµε 00 ml διαλύµατος ΗΑ 0,2/ Μ και προκύπτει διάλυµα 4. Ποιό είναι το ph του 4 ; δ. Το 2 αραιώνεται σε διπλάσιο όγκο νερού. Ποιο είναι το ph του νέου διαλύµατος ίνεται ο log2 = 0,. (25 µονάδες) Θέµα 4 ο ίνονται δύο υδατικά διαλύµατα Α και Β. Το διάλυµα Α όγκου 200 ml περιέχει ασθενές οξύ ΗΑ µε K a = 10 6 και ph =. Το διάλυµα Β περιέχει ασθενές οξύ ΗΒ µε αρχική συγκέντρωση 2 Μ και βαθµό ιοντισµού α = 10. α. Να υπολογιστει ο βαθµός ιοντισµού του ΗΑ και η σταθερά ιοντισµού του ΗΒ. β. Να συγκριθούν ως προς την ισχύ τους τα ΗΑ και ΗΒ. γ. Στο διάλυµα Α προσθέτουµε 1800 ml Η 2 Ο και προκύπτει διάλυµα Γ. Να υπολογιστούν: i. Ο βαθµός ιοντισµού του ΗΑ στο διάλυµα Γ. ii. To ph του διαλύµατος Γ. ίνονται ότι η θερµοκρασία παραµένει σταθερή στους 25 ο C και ότι ο λόγος Κ a /c < 0,01 για όλες τις περιπτώσεις. (25 µονάδες)

12 84. Α Kριτήριο Αξιολόγησης ου Κεφαλαίου Α Kριτήριο Αξιολόγησης ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Κατά την επίδραση Cl 2 σε βουτάνιο στο διάχυτο φως, παράγεται: α. µόνο ένα αλκυλοχλωρίδιο β. µίγµα δύο ισοµερών αλκυλοχλωριδίων γ. όλα τα ισοµερή µε µοριακό τύπο C 4 H 8 Cl δ. µίγµα χλωροπαραγώγων του βουτανίου (1 µονάδα) 2. Με βάση τη χηµική αντίδραση C 4 H 8 Ο + Η 2 Ο C 4 H 8 ΟΗ είναι δυνατό να παρασκευαστούν: α. µόνο µία αλκοόλη β. όλες οι βουτανόλες γ. µόνο οι πρωτοταγείς βουτανόλες δ. οι πρωτοταγείς και δευτεροταγείς αλκοόλες µε µοριακό τύπο C 4 H 10 O (1 µονάδα). Από τις οργανικές ενώσεις CH COONa (i), CH C CNa (ii), CH ONa (iii), ΝaCN (iv): Α. Αντιδρούν µε αλκυλαλογονίδια: α. µόνο οι (ii) και (iv) β. µόνο οι (i) και (iii) γ. µόνο οι (ii), (iii) και (iv) δ. όλες Β. ίνουν αντίδραση ανοικοδόµησης της ανθρακικής αλυσίδας κατά την αντίδρασή τους µε αιθυλοχλωρίδιο: α. οι (ii) και (iv) β. οι (i) και (iii) γ. οι (ii), (iii) και (iv) δ. όλες 4. Συµπληρώστε τα κενά στον παρακάτω πίνακα: (8 µονάδες) 5. Εξετάστε αν οι παρακάτω προτάσεις είναι σωστές ή λάθος. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας: α. Στο µόριο του CH CH δηµιουργούνται δεσµοί µε επικάλυψη sp sp και sp s. β. Σε κάθε αλκίνιο οι σ χηµικοί δεσµοί είναι περισσότεροι από τους p. γ. Όλες οι κορεσµένες µονοσθενείς αλκοόλες µπορούν να παρασκευαστούν µε προσθήκη

13 85. καρβοξυλικής ένωσης σε RMgΧ και υδρόλυση του προϊόντος. δ. Κατά την επίδραση αλκοολικού διαλύµατος KΟΗ σε -βρωµοπεντάνιο προκύπτει µίγµα ακόρεστων υδρογονανθράκων. ε. Με θέρµανση µίγµατος 1-προπανόλης και 2-προπανόλης στους 170 ο C παρουσία Η2SO4 παράγεται ένα αλκένιο. (10 µονάδες) Θέµα 2 ο 1. Κατά την αντίδραση κάθε µίας από τις οργανικές ενώσης της στήλης Α µε ένα από τα αντιδραστήρια της στήλης Β παράγεται οργανική ένωση (στήλη Γ). Να τις αντιστοιχίσετε. Στήλη Α Στήλη Β Στήλη Γ 1. CH CN α. υδατικό δ/µα Η 2 SO Α. αιθυλαµίνη 4 2. CH CH = O Β. 2-προπανόλη β. HCN. CH CN Γ. προπανικό οξύ γ. H 2 µε παρουσία Νi 4. CH COCH. 2-υδροξυ-προπανονιτρίλιο (9 µονάδες) 2. Να συµπληρώσετε τις παρακάτω χηµικές εξισώσεις µε τους σηντακτικούς τύπους των ενώσεων που λείπουν: HO 2 α. CH MgCl Mg(OH)Cl β. CH MgCl Mg(OH)Cl HO Mg(OH)Cl 2 γ. CH COCH HO Mg(OH)Cl 2 δ CH OMgCl... ε. CH Cl +... CH C C CH +... ζ CH Cl CH Ο CH +... η CH COΟ CH +... H + θ CH COΟH + CH CH(OH)CH Θέµα ο (16 µονάδες) Ορισµένη ποσότητα αλκενίου Α διοχετεύεται σε διάλυµα Br 2 σε CCl 4 οπότε αυξάνεται η µάζα του διαλύµατος κατά 0,042 g. Μετά την πλήρη αποµάκρυνση του CCl 4 και της περίσσειας του Br 2 αποµονώνεται υγρό µάζας 0,202 g. α. Να προσδιοριστεί ο συντακτικός τύπος του Α. β. Να γραφούν οι χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων στο παρακάτω διάγραµµα ροής:

14 86. Br2 ΚΟΗ ΗΟ 2 Η2... CCl4 αιθανολ.δ /µα Η2SO 4,HgSO4 Νi... A Β Γ Γ A γ. Πως µπορούµε να διακρίνουµε τη από τις ισοµερείς ενώσεις της; Να γραφούν οι σχετικές χηµικές αντιδράσεις. ίνονται Αr C = 12, Ar H = 1, Ar Br = 80. (25 µονάδες) Θέµα 4 ο 15 g κορεσµένης µονοσθενούς αλκοόλης Α οξειδώνεται από διάλυµα ΚMnO 4 0,1 M oξυνισµένου µε H 2 SO 4. Το 80% του οργανικού προϊόντος Β που παράγεται από την οξείδωση, αποµονώνεται κατάλληλα, διαλύεται σε νερό και το διάλυµα αραιώνεται σε V T = 2 L και έχει ph =. α. Να βρεθεί ο συντακτικός τύπος της Α β. Να υπολογιστεί ο όγκος του διαλύµατος KMnO 4 που απαιτήθηκε για την οξείδωση της Α. ίνεται η Κw = 1014, Αr C = 12, Ar H = 1, Ar Br = 80, και για τη Β: Κ a = (25 µονάδες)

15 87. Β Kριτήριο Αξιολόγησης ου Κεφαλαίου Β Kριτήριο Αξιολόγησης ου Κεφαλαίου Θέµα 1 ο 1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος. Αιτιολογήστε τις απαντήσεις σας. α. Με θέρµανση µίγµατος 2-µέθυλο-2-προπανόλης και 2-µέθυλο-1-προπανόλης στους 170 ο C παρουσία Η 2 SO 4 παράγεται µίγµα δύο αλκενίων. β. Αν ένας υδρογονάνθρακας αποχρωµατίζει διάλυµα Br 2 σε CCl 4, τότε είναι αλκένιο. γ. Από την αντίδραση που αποδίδεται µε τη χηµική εξίσωση: RO + H 2 O ROH + OH, προκύπτει ότι οι κορεσµένες µονοσθενείς αλκοόλες εµφανίζουν ασθενή όξινο χαρακτήρα. δ. α g = απαιτούν για την πλήρη υδρογόνωσή τους µεγαλύτερη ποσότητα Η 2 σε σχέση µε αυτή που απαιτούν α g CH C C CH. ίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες C: 12, Η: 1. ε. Από την αντίδραση προσθήκης περίσσειας HCl σε προπίνιο παράγεται το 1,1-διχλωροπροπάνιο. (10 µονάδες) 2. Συµπληρώστε τα κενά στον παρακάτω πίνακα µε τους χηµικούς τύπους των προϊόντων που προκύπτουν από την αντίδραση των χηµικών ουσιών που υπάρχουν στον πίνακα:. Εξετάστε αν τα διαλύµατα που προκύπτουν από τις παρακάτω περιπτώσεις είναι ουδέτερα, βασικά ή όξινα. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας. α. ιάλυση CH ONa σε νερό. β. Προσθήκη 0,1 mol CH NH 2 σε 1 L διαλύµατος HCl 0,1 Μ. γ. Ανάµιξη ίσων όγκων διαλύµατος CH COΟΗ 0,1 Μ και διαλύµατος NaOH 0,1 Μ. δ. ιαβίβαση HC CH σε Νa και διάλυση του προϊόντος της αντίδρασης σε H 2 O. 4. Kατά την αντίδραση ενός από τα αντιδραστήρια Grignard της στήλης Α µε µία από τις καρβονυλικές ενώσεις της στήλης Β προκύπτει οργανική ένωση µε την υδρόλυση της οποίας παράγεται µία από τις αλκοόλες που περιλαµβάνεται στη στήλη Γ. Μα κάνετε τις σχετικές αντιστοιχίσεις:

16 88. Στήλη Α 1. CH ΜgCl 2. CH ΜgCl. CH CH(CH )ΜgCl 4. CH ΜgCl Θέµα 2 ο Στήλη Β α. HCH = O β. CH CH = O γ. CH COCH δ. CH CH = O Στήλη Γ Α. 2-µέθυλο-2-βουτανόλη Β. 2-βουτανόλη Γ. 1-βουτανόλη. -µέθυλο-2-βουτανόλη 1. Ένας υδρογονάνθρακας µε τέσσερα άτοµα άνθρακα στο µόριό του αντιδρά στις κατάλληλες συνθήκες µε Η 2 Ο και δίνει µία ένωση, τη Χ. Η Χ δίνει την αλογονοφορµική αντίδραση. Η Χ δεν αποχρωµατίζει αραιό διάλυµα KMnO 4 και H 2 SO 4. Eξάλλου ο υδρογονάνθρακας δεν αντιδρά µε CuCl σε αµµωνιακό περιβάλλον. Ποιος είναι ο συντακτικός τύπος του υδρογονάνθρακα; (1 µονάδες) 2. Η ένωση C 4 H 10 O παρουσιάζει τις παρακάτω χηµικές ιδιότητες: α. Αντιδρά µε µεταλλικό Νa. β. Αποχρωµατίζει όξινο διάλυµα υπερµαγγανικού καλίου. γ. Αντιδρά µε αλκαλικό διάλυµα ιωδίου και δίνει ιωδοφόρµιο. Ποιος είναι ο συντακτικός τύπος και η ονοµασία της ένωσης; Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας δίνοντας τις σχετικές χηµικές αντιδράσεις. (12 µονάδες) Θέµα ο 1. Να συµπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις: 2. Στις παρακάτω µετατρoπές οι ενώσεις Χ και Ζ είναι: α. µεθανόλη, µεθανικό οξύ β. µεθανόλη, µεθανάλη

17 89. γ. χλωροµεθάνιο, µεθανικό οξύ δ. χλωροµεθάνιο, µεθανάλη NaOH Cr O / H + RMgBr HO X Ø Z CH CH OH+ Mg(OH)Br 2 2 (4 µονάδες). Κάθε οργανική ένωση της στήλης Α αντιδρά µε ένα αντιδραστήριο της στήλης Β και προκύπτει µία από τις οργανικές ενώσεις στη στήλη Γ. Να κάνετε τη σχετική αντιστοίχιση: Στήλη Α Στήλη Β Στήλη Γ 1. προπυλοχλωρίδιο 2. προπανόνη. προπένιο 4. προπανάλη 5. 1-προπανόλη Θέµα 4 ο α. όξινο δ/µα ΚMnO 4 β. υδατικό δ/µα ΝaOH γ. HBr δ. CH MgBr ε. Η 2 /Νi Α. 1-προπανόλη Β. 2-προπανόλη Γ. 2-βουτανόλη. προπανικό οξύ Ε. 2-βρωµοπροπάνιο (8 µονάδες) Μία ποσότητα κορεσµένης µονοσθενούς αλδε δης χωρίζεται σε δύο ίσα µέρη. Το πρώτο ανάγεται σε αλκοόλη και το δεύτερο οξειδώνεται σε οξύ. Η αλκοόλη και το οξύ αντιδρούν και δίνουν 46,4 g οργανικής ένωσης µε Mr = 116. α. Αν η απόδοση της εστεροποίησης είναι ίση µε 2/, να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι καθώς και τα mol όλων των ενώσεων στην ισορροπία. β. Ποια είναι η Κ c της εστεροποίησης;