Θλεκτρονικι Βιβλιοκικθ ΑΠΘ : εξζλιξθ - αξιολόγθςθ

Transcript

1 Θλεκτρονικι Βιβλιοκικθ ΑΠΘ : εξζλιξθ - αξιολόγθςθ Ε. Κοςζογλου, Σ. Ηαπουνίδου, Ξ. Αγορογιάννθ, Θ. Πετρίδθσ, Κ. Ξενίδου-Δζρβου, Σ. Αλεξανδρίδου 17 ο Πανελλινιο Συνζδριο Ακαδθμαϊκϊν Βιβλιοκθκϊν, Πανεπιςτιμιο Ιωαννίνων, Κεντρικι Βιβλιοκικθ Σεπτ. 2008

2 Ειςαγωγι Μζςα τθσ δεκαετίασ του 1990: - Τεχνολογικζσ εξελίξεισ - Πεπεραςμζνοσ οικονομικόσ προχπολογιςμόσ - Μθ επάρκεια των τοπικϊν ςυλλογϊν Τα κοινοτικά πλαίςια ςτιριξθσ χρθματοδοτοφν: - δθμιουργία HEAL-Link, και - ανάπτυξθ των ςυλλογϊν των Ακαδθμαϊκϊν Ιδρυμάτων μεμονωμζνα Στόχοσ των περιςςοτζρων βιβλιοκθκϊν πλζον γίνεται : - ο εκςυγχρονιςμόσ με τθ χριςθ των δυνατοτιτων που προςφζρει το διαδίκτυο - θ ανάπτυξθ των ςυλλογϊν - θ δθμιουργία νζων υπθρεςιϊν προσ τουσ χριςτεσ Θλεκτρονικό υλικό, άδειεσ χριςθσ προςφζρουν πρόςβαςθ που υπερβαίνει τα τυπικά όρια χρόνου και χϊρου

3 Το Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ-ΑΠΘ Το ΑΠΘ ςε αρικμοφσ ςφμφωνα με τθ ΕΣΥΕ (Ακαδ. Ζτοσ ) ΔΕΠ: 2800 μζλθ Φοιτθτζσ: Master, PhD: ςχολζσ με 33 τμιματα, 5 μονοτμθματικζσ ςχολζσ και 4 ανεξάρτθτα τμιματα ( Σεπτ. 2008) Μεγάλθ Ιςτορικι Διαδρομι - Πολφπλοκθ Δομι Μεγάλοσ αρικμόσ βιβλιοκθκϊν χωρίσ ενιαία πολιτικι, χωρίσ κοινοφσ κανόνεσ διαχείριςθσ, χωρίσ κεντρικό ςυντονιςμό 2005: Πρϊτοσ ενιαίοσ κανονιςμόσ λειτουργίασ Συςτιματοσ Βιβλιοκθκϊν Α.Π.Θ.

4 Ανάπτυξθ θλεκτρονικισ ςυλλογισ ΑΠΘ I Συλλογι HEAL-Link: κατά ζνα μεγάλο βακμό καλφπτει ανάγκεσ κετικών και εφαρμοςμζνων επιςτθμϊν με υλικό από εκδότεσ διεκνοφσ φιμθσ. Συλλογι ΑΠΘ: απόφαςθ να αναπτυχκεί ςυμπλθρωματικά τθσ ςυλλογισ του HEAL-Link, με κφριο προςανατολιςμό ςτισ ανκρωπιςτικζσ επιςτιμεσ και ςτισ επιςτιμεσ υγείασ. Συνδρομζσ ΑΠΘ Ηλεκτρονικά Περιοδικά και Βάςεισ Δεδομζνων 2003 (JSTOR, CSA, ProjectMuse, TLG, MLA, SportDiscus, ATLA, κ.ά.) 2004 (EBSCO Academic Search Premier) 2005 (ProQuest 5000, αντί τθσ EBSCO Academic Search Premier) 2007 (Brepolis - Λατινικά Κείμενα, DiscoveryGate - Χθμεία) 2008 (Patrologia Latina - ςυμπλθρωματικότθτα με Patrologia Graeca του HEAL-Link, PAO Periodical Archive Online- Συλλογζσ 2,3,4,6) Ιατρικζσ πθγζσ: Embase, Cochrane, BMJ Clinical Evidence, ImagesMD,

5 Ανάπτυξθ θλεκτρονικισ ςυλλογισ ΑΠΘ II Συνδρομζσ ΑΠΘ Ηλεκτρονικά Βιβλία 2003 (NetLibrary τίτλοι) 2006 (100 ιατρικά βιβλία τθσ Ovid) Early English Book Online (EEBO) ~ τίτλοι Συλλογζσ Gale (Eighteenth Century Collections Online ~ τίτλοι, Making of Modern Law ~ τίτλοι, Making of Modern World ~ τίτλοι) Safari (200 slots) 150 τίτλοι από το Wiley 85 πλθροφοριακά ζργα από Gale Virtual Reference Library

6 Ανάπτυξθ θλεκτρονικισ ςυλλογισ ΑΠΘ III Ο τακτικόσ προχπολογιςμόσ διατίκεται κατά 1/3 για τθν αγορά θλεκτρονικοφ υλικοφ 2/3 για τθν αγορά ζντυπου υλικοφ Οι ςυλλογζσ του HEAL-Link και του ΑΠΘ λειτουργοφν ςυμπλθρωματικά και από κοινοφ προςφζρουν μία δυνατι ςυλλογι.

7 Στατιςτικά Στοιχεία Χριςθσ Συλλζγονται με ςτόχο τθν: ανάπτυξθ ςυλλογισ ικανοποίθςθ πλθροφοριακϊν αναγκϊν των χρθςτϊν ορκι οικονομικι διαχείριςθ Διαδικαςία δφςκολθ, χρονοβόρα και όχι πάντα αξιόπιςτθ Προβλιματα ορολογίασ Μορφι δεδομζνων Ανάγκθ για κοινι μορφοποίθςθ και επεξεργαςία των δεδομζνων για αςφαλι εξαγωγι ςυμπεραςμάτων

8 Στατιςτικά Στοιχεία Χριςθσ: Συλλογι και Μορφοποίθςθ Αναφορζσ COUNTER που ςυλλζγει το ΑΠΘ JR 1 Σφνολο πετυχθμζνων αιτθμάτων για πλιρθ κείμενα άρκρων κατά μινα και περιοδικό DB1 Σφνολο αναηθτιςεων και ςυνδζςεων ανά μινα και βάςθ δεδομζνων DB3 Σφνολο αναηθτιςεων και ςυνδζςεων ανά μινα και υπθρεςία BR1 Σφνολο πετυχθμζνων αιτθμάτων για τίτλουσ (ολόκλθρο το βιβλίο) κατά μινα και τίτλο BR2 Σφνολο πετυχθμζνων αιτθμάτων για μζρθ των τίτλων κατά μινα και τίτλο BR5 Σφνολο αναηθτιςεων και ςυνδζςεων κατά μινα και τίτλο BR6 Σφνολο αναηθτιςεων και ςυνδζςεων κατά μινα και υπθρεςία (π.χ. όνομα πλατφόρμασ) Ηλεκτρονικά Περιοδικά: ςχετικά εφκολθ θ ςυλλογι ςτατιςτικϊν ςτοιχείων Βάςεισ Δεδομζνων: πρόβλθμα με όρουσ searches, queries Ηλεκτρονικά Βιβλία: πρόβλθμα με όρουσ ςχετικά με διάβαςμα, κατζβαςμα βιβλίου ι μζρουσ αυτοφ. Επιλογι όρου items request.

9 Στατιςτικά Στοιχεία για Θλ. Περιοδικά I Εξζλιξθ χριςθσ ejournals Downloads άρκρων περιοδικών ΑΠΘ & Heal Link JR1 Total Auth Μζγεκοσ ςυλλογισ AUTH JR1 Total Heal Link Πλικοσ Journals Heal Link

10 Πλικοσ Journals JR1 Total Στατιςτικά Στοιχεία για Θλ. Περιοδικά II Παρατθρείται μία ςυνεχισ αφξθςθ του αρικμοφ θλεκτρονικϊν περιοδικϊν και τθσ χριςθσ τουσ. Εξζλιξθ χριςθσ ejournals ΑΠΘ. Downloads άρκρων περιοδικών JR1 Total Auth Μζγεκοσ ςυλλογισ AUTH

11 Πλικοσ Journals JR1 Στατιςτικά Στοιχεία για Θλ. Περιοδικά III Εξζλιξθ χριςθσ ejournals - Heal Link για το ΑΠΘ. Downloads άρκρων περιοδικών JR1 Total Heal Link Πλικοσ Journals Heal Link

12 CSA CSA TLG Web Of Science CSA MathSciNet TLG Web Of Science CSA MathSciNet MLA International ProQuest TLG Web Of Science CSA Current Contents JCR MathSciNet MLA International ProQuest Web Of Science CSA Current Contents DiscoveryGate JCR MathSciNet MLA International ProQuest Web Of Science Πλικοσ αναηθτιςεων Στατιςτικά Στοιχεία για Βάςεισ Δεδομζνων I - Θ χριςθ των βιβλιογραφικϊν ΒΔ ςε γενικζσ γραμμζσ ζχει ατονιςει. - Εξαίρεςθ αποτελοφν εκείνεσ με ςφνδεςθ ςτο πλιρεσ κείμενο. Χριςθ Βάςεων ΑΠΘ - αναηθτιςεισ Πλικοσ αναηθτιςεων ςε βάςεισ AUTH

13 Στατιςτικά Στοιχεία για Βάςεισ Δεδομζνων II Χριςθ Βάςεων Heal Link για το ΑΠΘ αναηθτιςεισ OCLC OCLC TLG WilsonWeb OCLC TLG WilsonWeb

14 Στατιςτικά Στοιχεία για Βάςεισ Δεδομζνων III Πλήθος αναζηηήζεων και πλήθος ζσνδέζεων ζηις νέες Ιαηρικές βάζεις ΑΠΘ (2008) BMJ Clinical Evidence Cochrane Embase imd images.md Searches AUTH Sessions AUTH

15 Στατιςτικά Στοιχεία για Θλεκτρονικά Βιβλία I Χριςθ ebooks ΑΠΘ. Πετυχθμζνα αιτιματα τεκμθρίων (items requests) Διαφορετικι κάλυψθ που προςφζρουν οι ςυλλογζσ του ΑΠΘ και του HEAL-Link. Διαφορετικι κατθγορία υλικοφ (τρζχον υλικό θ ςυλλογι τθσ HEAL-Link αρχειακό υλικό θ ςυλλογι του ΑΠΘ).

16 Στατιςτικά Στοιχεία για Θλεκτρονικά Βιβλία II Χριςθ ebooks Heal-Link για το ΑΠΘ. Πετυχθμζνα αιτιματα τεκμθρίων Elsevier Handbooks Elsevier Referex Engineering Springer Ebooks 2007

17 Παράμετροι που επθρεάηουν τα ςτατιςτικά χριςθσ Ενθμζρωςθ για τθν φπαρξθ των θλεκτρονικϊν πθγϊν Λφςθ : Οργανωμζνθ ομάδα εκπαίδευςθσ Υπθρεςία θλεκτρονικϊν μακθμάτων Οδθγοί χριςθσ πθγϊν Συνικειεσ διδακτικοφ προςωπικοφ προςκόλλθςθ ςτο ζντυπο υλικό μθ υποχρεωτικι ανάκεςθ εργαςιϊν ςε προπτυχιακοφσ φοιτθτζσ μοναδικό ςφγγραμμα ζλλειψθ προτεινόμενθσ βιβλιογραφίασ Λφςεισ? Αξιολόγθςθ Ιδρυμάτων Ανανζωςθ διδακτικοφ προςωπικοφ Δικτυακι Γενιά Net Generation

18 Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με πλθκυςμό ΑΠΘ Συςχετιςμόσ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων χριςθσ - με οικονομικά μεγζκθ (cost per use, cost per search) - με αρικμό χρθςτϊν, ςτον οποίο απευκφνεται κάκε πθγι Θ κεματικι κατθγοριοποίθςθ των πθγϊν γίνεται ανά ςχολι. Ωσ αρικμόσ των χρθςτϊν για κάκε ςχολι επιλζχκθκε το άκροιςμα του άκρωσ διδακτικοφ και ερευνθτικοφ προςωπικοφ (μζλθ ΔΕΠ, μεταπτυχιακοί φοιτθτζσ, υποψιφιοι διδάκτορεσ).

19 Μζςθ χριςθ Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με πλθκυςμό ΑΠΘ, παράδειγμα I Μζςθ χριςθ JSTOR & ProjectMuse ςε ςχζςθ με τουσ χριςτεσ τθσ Φιλοςοφικισ* Παράδειγμα αξιολόγθςθσ χριςθσ πθγών Ζτοσ Χριςτεσ Φιλοςοφικισ Σχολισ ΔΕΠ/ PhD/ Masters Χριςθ JSTOR Μζςθ Χριςθ JSTOR Χριςθ Project Muse Μζςθ χριςθ Project Muse 120,00 100,00 80,00 60, , , , , , ,83 40,00 20,00 0, , ,34 Μζςθ Χριςθ Jstor Μζςθ χριςθ Project Muse JSTOR : αναμενόμενθ χριςθ κατά 75% από τα τμιματα τθσ φιλοςοφικισ, 20% από τισ κετικζσ επιςτιμεσ 5% των επιςτθμϊν υγείασ και ProjectMuse: αναμενόμενθ χριςθ κατά ςχεδόν 100% από ςχολζσ τθσ Φιλοςοφικισ

20 Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με πλθκυςμό ΑΠΘ, παράδειγμα II Μζςθ χριςθ τθσ βάςθσ DiscoveryGate ςε ςχζςθ με τουσ χριςτεσ των Σχολών Χθμείασ και Φαρμακευτικισ Τμιματα ςτα οποία αναφζρεται θ βάςθ Τμιμα Φαρμακευτικισ Μζλθ ΔΕΠ Masters PhD Σφνολο Τμιμα Χθμείασ Σφνολα Μζςθ χριςθ τθσ MLA ςε ςχζςθ με τουσ χριςτεσ τθσ Φιλοςοφικισ Σχολι Αναφοράσ Φιλοςοφικι Σχολι Μζλθ ΔΕΠ Masters PhD Σφνολο Χριςθ MLA Μζςθ χριςθ MLA ανά χριςτθ ,60 Χριςθ DiscoveryGate Μζςθ Χριςθ DiscoveryGate ανά χριςτθ ,47

21 Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με δθμοςιεφςεισ ΔΕΠ I Βαςικόσ ςτόχοσ βιβλιοκικθσ: Θ υποςτιριξθ του διδακτικοφ και ερευνθτικοφ ζργου των μελϊν του ΑΠΘ. Κακικοντα επιςτθμονικοφ προςωπικοφ : - Δθμιουργία γνϊςθσ μζςω ερευνϊν - Διδαςκαλία - Δθμοςιεφςεισ Μζτρθςθ αντίκτυπου χριςθσ θλεκτρονικϊν πθγϊν ςτισ δθμοςιεφςεισ Εργαλεία μζτρθςθσ : Web of Science, Scopus, Google Scholar Μζκοδοσ : Καταγραφι πλικουσ δθμοςιεφςεων ΑΠΘ Συςχετιςμόσ αφξθςθσ χριςθσ των ejournals με τθν αφξθςθ πλικουσ δθμοςιεφςεων ςτο ΑΠΘ (ζτοσ βάςθσ 2000)

22 Δθμοςιεφςεισ Διαφορά % Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με δθμοςιεφςεισ ΔΕΠ II % % 25% % 17% 14% 14% 20% 15% Δθμοςιεφςεισ του ΑΠΘ Πλικοσ δθμοςιεφςεων ανά εργαλείο και μζςθ ποςοςτιαία μεταβολι * % 7% 10% 500 3% 4% 5% % Google Schoolar Scopus Web of Science Μζςθ ποςοςτιαία διαφορά πλικουσ δθμοςιεφςεων *Μζςθ ποςοςτιαία μεταβολι: Συγκρίνει από χρόνο ςε χρόνο τθ ποςοςτιαία μεταβολι (%) του Μ.Ο. των δθμοςιεφςεων και από τισ τρεισ πθγζσ

23 Αποτίμθςθ ςτατιςτικϊν ςτοιχείων: ςυςχζτιςθ με δθμοςιεφςεισ ΔΕΠ III 600% 500% 400% 300% 200% Συςχετιςμόσ αφξθςθσ χριςθσ ejournals και αφξθςθσ πλικουσ δθμοςιεφςεων ΑΠΘ (ζτοσ βάςθσ = 2000) 100% 0% Αφξθςθ χριςθσ ejournals AUTH & Heal Link Αφξθςθ πλικουσ δθμοςιεφςεων

24 Συμπεράςματα Ορκολογικι αξιοποίθςθ οικονομικϊν πόρων Συνδυαςμόσ ςυλλογϊν ΑΠΘ και HEAL-Link Ικανοποίθςθ πλθροφοριακϊν αναγκϊν των χρθςτϊν Ο όγκοσ και το χρονικό βάκοσ των ςυλλογϊν ΑΠΘ και HEAL-Link ζχει αυξθκεί ςθμαντικά. Στόχοσ θ διακεςιμότθτα, θ εφκολθ εφρεςθ και χριςθ των πθγϊν εργαλεία Web (ςυγκεντρωτικόσ κατάλογοσ περιοδικϊν, ενιαία αλφαβθτικι & κεματικι λίςτα βάςεων δεδομζνων, μεταμθχανι αναηιτθςθσ) - υπθρεςίεσ (εκπαίδευςθ, coursepacks, onlinereference κά) - απομακρυςμζνθ ςφνδεςθ (VPN, Δίοδοσ) Περαιτζρω αξιοποίθςθ των ςτατιςτικϊν χριςθσ Μονάδα Δικτυακοφ Τόπου μζτρθςθ χριςθσ πθγϊν Μονάδα Εκπαίδευςθσ οργάνωςθ ςεμιναρίων Μονάδα Θλεκτρ.Μακθμάτων προϊκθςθ θλεκτρ. πθγϊν Οικονομικό Τμιμα οικονομικι διαχείριςθ

25 Ευχαριςτίεσ Θ ςυγγραφικι ομάδα κζλει να ευχαριςτιςει: - τθν Επιτροπι Περιοδικϊν τθσ Οριηόντιασ Δράςθσ και ειδικά τθν κα. Σάςα Τηεδάκθ για τθν παροχι των ςτατιςτικϊν ςτοιχείων χριςθσ των θλεκτρονικϊν πθγϊν του HEAL-Link για το ΑΠΘ. - τθν ομάδα τεχνικισ υποςτιριξθσ τθσ Βιβλιοκικθσ του ΑΠΘ, και - τθν κα. Μαρία Λαφτςίδου, μζλοσ τθσ ομάδασ εκπαίδευςθσ τθσ βιβλιοκικθσ του ΑΠΘ

26 Ευχαριςτοφμε πολφ! Μονάδα Δικτυακοφ Τόπου και Διαχείριςησ Ηλεκτρονικών Πηγών Τηλ libraryweb@lib.auth.gr