ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΟΔΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΡΟΔΟΥ

Transcript

1 ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΟΔΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΡΟΔΟΥ ΕΤΟΣ 23ο - ΤΟΜΟΣ 20ος - ΤΕΥΧΟΣ Α ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

2 Β. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 1 ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εκµίσθωση ακινήτων Ν.Π.Δ.Δ. Λιµενικά Ταµεία. Αποζηµίωση. Δικαιοδοσία. (π.δ.715/1979, Σ 94.3). ΔΕφΠειρ 1987/2005 (Μεταβατική έδρα Σύρου) Πρόεδρος: I. Παπαφράγκου. Δικαστές: Κ. Σώκος Ν. Παπαµιχαλόπουλος (Εισηγητής). Δικηγόροι: Κ. Απέργης Μ. Σιγάλα Β. Καραγεώργος (Ν.Σ.Κ.). Η σύµβαση εκµισθώσεως ακινήτου Ν.Π.Δ.Δ. ανεξάρτητα από τον εξυπηρετούµενο µε αυτήν σκοπό δεν είναι διοικητική ούτε τελεί υπό νοµικό καθεστώς που εξασφαλίζει στο νοµικό πρόσωπο ως εκµισθωτή την άσκηση δηµοσίας εξουσίας, ακόµη και στις περιπτώσεις που εισπράττει µε βάση τον ΚΕΔΕ αποζηµίωση από τον µισθωτή. Η σύµβαση µίσθωσης διέπεται από τους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου. Η αγωγή µισθωτή στον οποίον δεν παραχωρήθηκε τελικά η χρήση µίσθιου ακινήτου ιδιοκτησίας Λιµενικού Ταµείου υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. ( ). Επειδή, στο άρθρο 94 παρ.1, 2 και 3 του Συντάγµατος, όπως αναθεωρήθηκε µε το Ψήφισµα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, ορίζεται ότι: 1. Στο Συµβούλιο της Επικρατείας και στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως νόµος ορίζει, µε την επιφύλαξη των αρµοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 2. Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές καθώς και οι υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, όπως νόµος ορίζει. 3. Σε ειδικές περιπτώσεις και προκειµένου να επιτυγχάνεται η ενιαία εφαρµογή της αυτής νοµοθεσίας µπορεί να ανατεθεί µε νόµο η εκδίκαση κατηγοριών ιδιωτικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια ή διοικητικών διαφορών ουσίας στα πολιτικά δικαστήρια. Επειδή, περαιτέρω, µε το άρθρο 1 παρ.2 περ.η του ν.1406/1983 (ΦΕΚ 182Α ) υπήχθησαν στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ως διοικητικές διαφορές ουσίας, µεταξύ άλλων, οι αναφυόµενες κατά την εφαρµογή της νοµοθεσίας περί ευθύνης του Δηµοσίου, των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου προς αποζηµίωση σύµφωνα µε τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ. Εξάλλου, στο µεν άρθρο 104 του ΕισΝΑΚ ορίζεται ότι: Για πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του δηµοσίου, που ανάγονται σε έννοµες σχέσεις του ιδιωτικού δικαίου ή σχετικές µε την ιδιωτική του περιουσία, το δηµόσιο ευθύνεται κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα για τα νοµικά πρόσωπα, ενώ στο άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ ορίζεται ότι: Για παράνοµες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δηµοσίου κατά την άσκηση της δηµόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί το δηµόσιο ενέχεται σε αποζηµίωση, εκτός αν η πράξη ή παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συµφέροντος. Μαζί µε το δηµόσιο ευθύνεται εις ολόκληρον και το υπαίτιο πρόσωπο, µε 1 Η µνεία της διαδικασίας στην αρχή κάθε απόφασης, όπου αυτή αναφέρεται σε παρένθεση µετά τις διατάξεις, αφορά τη διαδικασία µε την οποία εκδικάστηκε η συγκεκριµένη υπόθεση. 1

3 την επιφύλαξη των διατάξεων για την ευθύνη των υπουργών και τέλος, στο άρθρο 106 του ΕισΝΑΚ ορίζεται ότι: Οι διατάξεις των δυο προηγούµενων άρθρων εφαρµόζονται και για την ευθύνη των δήµων, των κοινοτήτων ή των άλλων νοµικών προσώπων δηµοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους. Επειδή, κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, η ευθύνη του Δηµοσίου και των ν.π.δ.δ. για πράξεις, παραλείψεις ή υλικές ενέργειες των οργάνων τους, οι οποίες εκδηλώνονται στο πλαίσιο εννόµων σχέσεων του ιδιωτικού δικαίου ή συνδέονται µε τη διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας του Δηµοσίου και των ν.π.δ.δ., θεµελιώνεται στο άρθρο 104 του ΕισΝΑΚ και η εκδίκαση των σχετικών διαφορών ανήκει στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων (βλ. ΑΕΔ 7/2004, 10/1003, 6/1996, 53/1995, 5/1995). Επειδή, στο π.δ.715/1979 (ΦΕΚ 212Α ) ορίζεται ότι τα ανήκοντα σε ν.π.δ.δ. ή υπό τη διαχείρισή τους τελούντα ακίνητα εκµισθώνονται, κατά κανόνα, µε δηµόσιο πλειοδοτικό διαγωνισµό, ύστερα από απόφαση του διοικούντος οργάνου (άρθρο 38), εκτός ορισµένων ειδικών περιπτώσεων, κατά τις οποίες η εκµίσθωση µπορεί να γίνει και χωρίς διαγωνισµό, όπως είναι η εκµίσθωση, κατόπιν αιτιολογηµένης αποφάσεως του διοικούντος οργάνου του ν.π.δ.δ., για χρονικό διάστηµα όχι µεγαλύτερο των δύο ετών και εφάπαξ για κάθε ακίνητο, εφόσον τούτο είναι αναγκαίο για την απόδοση ή διατήρηση της νοµής του εκµισθούµενου ακινήτου (άρθρο 39), ότι το ν.π.δ.δ. µπορεί να αποφασίζει αιτιολογηµένα τη λύση της συµβάσεως µονοµερώς λόγω ανάγκης ιδιοχρήσεως του µισθίου (άρθρο 46), ότι για την απόδοση του µισθίου κατά τη λήξη της µισθώσεως ή τη λύση αυτής λόγω παραβάσεως συµβατικού όρου ακολουθείται η διαδικασία εξώσεως, κατά τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονοµίας (άρθρα 47 παρ.3 και 48 παρ.5), ότι ο µισθωτής δεν µπορεί να αφαιρέσει τυχόν προστεθέντα στο µίσθιο κατασκευάσµατα, υποχρεούται να διατηρεί τούτο σε καλή κατάσταση και να προβαίνει στις αναγκαίες επισκευές, δεν µπορεί να επιφέρει στο µίσθιο αλλοιώσεις ούτε να ενεργήσει σ αυτό µεταρρυθµίσεις ή να το χρησιµοποιήσει για σκοπό διάφορο του συµφωνηθέντος και υποχρεούται να ειδοποιήσει τον εκµισθωτή για κάθε παράνοµη ενέργεια τρίτου επί του ακινήτου (άρθρο 48 παρ.1-3) και ότι επί θεµάτων εκµισθώσεων, µη άλλως δια του παρόντος ρυθµιζοµένων, ισχύουν αι διατάξεις του Αστικού Κώδικος (άρθρο 66 παρ.4). Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι η σύµβαση εκµισθώσεως ακινήτου νοµικού προσώπου δηµοσίου δικαίου δεν τελεί υπό νοµικό καθεστώς που να εξασφαλίζει στο νοµικό τούτο πρόσωπο, ως εκµισθωτή, την άσκηση δηµοσίας εξουσίας. Κατά συνέπεια, η σύµβαση αυτή, ανεξαρτήτως του εξυπηρετούµενου µε αυτήν σκοπού (πρβλ. ΣτΕ 120/1994, 4703/1987), δεν έχει το χαρακτήρα διοικητικής συµβάσεως, αλλά αποτελεί κοινή σύµβαση εκµισθώσεως ακινήτου, διεπόµενη από τους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου. Το γεγονός δε ότι το άρθρο 48 παρ.4 του π.δ.715/1979 προβλέπει ότι για κάθε παράβαση των αναφεροµένων στις προηγούµενες παραγράφους του άρθρου αυτού υποχρεώσεων του µισθωτή (οι οποίες, όπως παρατέθηκαν παραπάνω, δεν διαφέρουν των υποχρεώσεων µισθωτή σε σύµβαση µεταξύ ιδιωτών), από την οποία επήλθε ζηµία του ν.π.δ.δ., ο µισθωτής υποχρεούται σε αποζηµίωση, η οποία βεβαιούται δια καταλογισµού ενεργουµένου δι ητιολογηµένης αποφάσεως του διοικούντος το ν.π.δ.δ. συλλογικού οργάνου και εισπράττεται κατά την 2

4 διαδικασίαν εισπράξεως των Δηµοσίων Εσόδων, δεν µεταβάλλει το χαρακτήρα της συµβάσεως σε διοικητική (πρβλ. ΑΕΔ 10/1989, ΣτΕ 968/2001). Συνεπώς, οι πράξεις που σχετίζονται µε την κατάρτιση της εν λόγω συµβάσεως δεν είναι εκτελεστές διοικητικές πράξεις και, ως εκ τούτου, αξίωση αποζηµιώσεως λόγω ζηµίας από τέτοιες πράξεις δηµιουργεί ιδιωτική διαφορά, υπαγόµενη στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, σύµφωνα µε το άρθρο 94 παρ.3 του Συντάγµατος (ΑΕΔ 7/2004, ΣτΕ 2953/2003). ( ). Η εφεσίβλητη, που έχει ως αντικείµενο εργασιών τη δηµιουργία και εκµετάλλευση ανταλλακτηρίων συναλλάγµατος, υπέβαλε την από αίτησή της στο Λιµενικό Ταµείο, προκειµένου να µισθώσει κτίσµα 6 τ.µ., ιδιοκτησίας του πιο πάνω ν.π.δ.δ., που βρίσκεται στο λιµένα, µε σκοπό να το χρησιµοποιήσει ως ανταλλακτήριο συναλλάγµατος. Η εν λόγω αίτηση έγινε δεκτή µε την 227/1996 πράξη της Λιµενικής Επιτροπής, σύµφωνα µε την οποία η µίσθωση του εν λόγω κτίσµατος από την εφεσίβλητη θα είχε ως αποτέλεσµα την καλύτερη λειτουργικότητα του λιµένα και την αντιµετώπιση της αυξηµένης τουριστικής κίνησης, ενώ θα απέφερε και πόρους στο ταµείο του εκκαλούντος ν.π.δ.δ., που θα χρησιµοποιούνταν για την ανακαίνιση και δηµοπράτηση του κτίσµατος. Η πράξη αυτή εγκρίθηκε µε την 6365/1996 πράξη της περιφερειακής Διευθύντριας και ακολούθως, µε το από συµφωνητικό, το εν λόγω ν.π.δ.δ. εκµίσθωσε για δύο έτη στην εφεσίβλητη το πιο πάνω κτίσµα µε ετήσιο ενοίκιο (µίσθωµα) δραχµών, πλέον χαρτοσήµου 3% και χαρτοσήµου ΟΓΑ 2%. Στη συνέχεια, και ενώ η εφεσίβλητη είχε προβεί σε όλες τις απαιτούµενες ενέργειες και δαπάνες για να ανακαινίσει το κτίσµα ώστε να λειτουργήσει ως ανταλλακτήριο, το εκκαλούν ν.π.δ.δ., µε την 302/1996 πράξη του, που εγκρίθηκε µε την 9804/1996 πράξη της περιφερειακής Διευθύντριας, ανακάλεσε την 227/1996 πράξη του, µε την οποία είχε παραχωρηθεί η χρήση του κτίσµατος στην εφεσίβλητη, µε την αιτιολογία ότι ο Λιµενάρχης, επανεκτιµώντας τις ανάγκες της υπηρεσίας του, ανακάλεσε την προφορική του παραίτηση από την παραχώρηση της χρήσης του λιµενικού αυτού κτίσµατος, που του είχε παραχωρηθεί µε την 109/1996 πράξη του εκκαλούντος ν.π.δ.δ. και την 3232/1996 εγκριτική αυτής πράξη της Περιφερειακής Διευθύντριας και ζήτησε να ισχύει η παραχώρηση αυτή, προκειµένου να καλύψει τις ανάγκες της υπηρεσίας του. Η εφεσίβλητη, µε την από αγωγή της, ζήτησε να αναγνωριστεί, µετά τη µετατροπή του αιτήµατός της από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, η υποχρέωση του εκκαλούντος ν.π.δ.δ. να της καταβάλει, ως αποζηµίωση για την αποκατάσταση των ζηµιών που υπέστη από την παράνοµη, κατά τους ισχυρισµούς της, ανάκληση της παραχώρησης του πιο πάνω κτίσµατος, το ποσό των δραχµών. Το πρωτοβάθµιο δικαστήριο, µε την εκκαλούµενη απόφασή του, αφού δέχθηκε τη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, έκρινε ότι υπαίτιο της ζηµίας που υπέστη η εφεσίβλητη, από τη µη λειτουργία τελικώς του ανταλλακτηρίου αυτού, ήταν το εκκαλούν ν.π.δ.δ., λόγω της παράνοµης ανάκλησης της παραχώρησης της χρήσης του κτίσµατος από αυτό, δεχόµενο εν µέρει την αγωγή και αναγνωρίζοντας ότι το εν λόγω ν.π.δ.δ. υποχρεούται να καταβάλει στην εφεσίβλητη το ποσό των δραχµών. Κατά της απόφασης αυτής στρέφονται ήδη το πιο πάνω ν.π.δ.δ. και το Ελληνικό Δηµόσιο µε τις κρινόµενες εφέσεις και ζητούν την εξαφάνισή της ως εσφαλµένης για τους λόγους που αναφέρονται σ αυτές. Επειδή, η ένδικη διαφορά, που αφορά αξίωση αποζηµίωσης προς αποκατάσταση ζηµίας από πράξη οργάνου ν.π.δ.δ., µε την οποία ανακλήθηκε η, βάσει των διατάξεων του προαναφερόµενου π.δ.715/1979, παραχώρηση στην εφεσίβλητη του πιο πάνω κτίσµατος, προκειµένου να εκµισθωθεί τούτο σ αυτήν µε την κατάρτιση σχετικής σύµβασης, η οποία είναι σύµβαση ιδιωτικού δικαίου, σύµφωνα µε όσα αναφέρονται στην προηγούµενη σκέψη, υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. 3

5 Συνεπώς, για το λόγο αυτόν, που προβάλλεται βάσιµα µε την έφεση του εκκαλούντος ν.π.δ.δ., αλλά εξετάζεται και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, ως αναγόµενο στη δικαιοδοσία του δικάσαντος δικαστηρίου, πρέπει να γίνουν δεκτές οι κρινόµενες εφέσεις και να εξαφανιστεί η εκκαλούµενη απόφαση, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών προβαλλοµένων µε τις εφέσεις αυτές λόγων. Περαιτέρω,, πρέπει να κρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο και να δικαστεί η αγωγή της εφεσίβλητης, η οποία πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, κατά τα προαναφερθέντα, για έλλειψη δικαιοδοσίας. Προσωπικότητα. Ιστοσελίδα. Εξύβριση. Διαδικασία. Ηθική βλάβη. (ΑΚ 57, 59, 914, 932, ΠΚ , 367). ΠΠΡοδ 120/2013 Πρόεδρος: Κ. Λόλα. Δικαστές: Ε. Μπαρκούκη (Εισηγήτρια) Β. Καραναστάσης. Δικηγόροι: Χ. Ματσίγκου Ε. Δηµητριάδης. Για την επιδίκαση αποζηµίωσης αναγκαία είναι η συνδροµή υπαιτιότητας. Απλή δυσφήµηση. Εάν δεν συντρέχει συκοφαντική δυσφήµηση, διότι ο δράστης δεν γνώριζε το ψεύδος του γεγονότος που ισχυρίσθηκε ή διέδωσε ή είχε αµφιβολίες για αυτό, παραµένει η απλή δυσφήµιση. Πότε αίρεται ο άδικος χαρακτήρας και σε ποιες περιπτώσεις παραµένει. Διαδικασία. Οι διαφορές από προσβολή της προσωπικότητας µέσω διαδικτύου εκδικάζονται µε την ειδική διαδικασία του αρ.681δ ΚΠολΔ. Ο χαρακτηρισµός από αθλητικογράφο σε ιστοσελίδα εφηµερίδας 14χρονου ποδοσφαιριστή ως «παίκτη κάφρου» ενέχει σκοπό εξύβρισης και καταφρόνησης της προσωπικότητάς του. Επιδικάζεται ηθική βλάβη ευρώ. Κατά τη διάταξη του άρθρου 57 ΑΚ, όποιος προσβάλλεται παράνοµα στην προσωπικότητά του έχει δικαίωµα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να µην επαναληφθεί στο µέλλον. Αξίωση αποζηµίωσης σύµφωνα µε τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται. Από τη διάταξη αυτή και τις όµοιες του επόµενου άρθρου 58, σε συνδυασµό µε το άρθρο 914 ΑΚ, προκύπτει ότι επί της προσβολής αυτής ο νόµος καθιερώνει αντικειµενική ευθύνη του προσβάλοντας µόνον ως προς την αξίωση για την άρση της προσβολής και την παράλειψη της στο µέλλον, ενώ για την αξίωση αποζηµίωσης απαιτείται και το στοιχείο της υπαιτιότητας. Ως άρση της προσβολής νοείται ο άµεσος παραµερισµός της πράξης που συνθέτει την προσβολή και συνεπώς κατευθύνεται στην αποκατάσταση των πραγµάτων στην πριν από την ολοκλήρωση της προσβολής κατάσταση. Συνεπώς, η παράνοµη προσβολή πρέπει να είναι ενεργός ενώ αν έχει ήδη ολοκληρωθεί ή εκ της φύσεως της προσβλητικής πράξης δεν νοείται ανάκλησή της, παρά µόνον παραµερισµός των αποτελεσµάτων της, τότε προστασία δύναται να παρασχεθεί µόνον µε την διάταξη του άρθρου 59 ΑΚ, και υπό τις προϋποθέσεις εκείνης. Συγκεκριµένα, µε την εν λόγω διάταξη ορίζεται ότι στις περιπτώσεις των δύο προηγουµένων άρθρων (57 και 58 ΑΚ), το δικαστήριο, µε την απόφαση του, ύστερα από αίτηση αυτού που έχει προσβληθεί και αφού λάβει υπόψη το είδος της προσβολής, µπορεί 4

6 επιπλέον να καταδικάσει τον υπαίτιο να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη αυτού που έχει προσβληθεί. Και ενώ η διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ αναγνωρίζει ως µέσο ικανοποίησης της ηθικής βλάβης την καταβολή χρηµατικής ικανοποίησης, η διάταξη του άρθρου 59 ΑΚ προβλέπει και άλλα µέσα ικανοποίησής της, που δεν κατονοµάζει και συνεπώς απόκειται ο καθορισµός αυτών στην κρίση του δικαστηρίου, σε κάθε συγκεκριµένη περίπτωση. Τέτοιο µέσο µπορεί να αποτελέσει η ανάκληση της προσβολής, υπό την έννοια της άρσης των αποτελεσµάτων της, που όπως προαναφέρθηκε, για την εφαρµογή της συγκεκριµένης διάταξης δεν απαιτείται να είναι εισέτι ενεργή. Τούτο µπορεί να γίνει, µεταξύ άλλων, µε αποκαταστατικό της αλήθειας δηµοσίευµα, µε αίτηση συγνώµης χωρίς όρους ή και δηµοσίευση της σχετικής απόφασης (Β. Βαθρακοκοίλης, ΕΡΝΟΜΑΚ, τοµ.α, σελ , παρ.30, 297 επ., παρ.3 επ. 300, παρ.7). Η ικανοποίηση όµως για την ηθική βλάβη παρέχεται µόνον όταν συντρέχει το στοιχείο της υπαιτιότητας, το οποίο και ρητώς µνηµονεύεται στην προαναφερθείσα διάταξη. Έτσι, οι όροι της παραπάνω παροχής εξοµοιώνονται προς εκείνους της αποζηµίωσης (ΑΠ 167/2000 δηµ. Νόµος). Για την περίπτωση της τυχόν παράβασης της υποχρέωσης για παράλειψη της προσβολής της προσωπικότητας του θιγόµενου στο µέλλον, απειλούνται και οι κυρώσεις του άρθρου 947 παρ.1 του ΚΠολΔ. Εξάλλου, ως προσωπικότητα νοείται το πλέγµα των αγαθών που συνδέονται αναπόσπαστα µε το πρόσωπο και συγκροτούν τη σωµατική, ψυχική και κοινωνική ατοµικότητα του ανθρώπου. Τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώµατα, αλλά επιµέρους εκδηλώσεις - εκφάνσεις ή πλευρές του ενιαίου δικαιώµατος επί της ιδίας προσωπικότητας, σε τρόπο ώστε η προσβολή οποιασδήποτε εκφάνσεως της προσωπικότητας να σηµαίνει και προσβολή της συνολικής έννοιας της προσωπικότητας. Μεταξύ των κυριοτέρων εκδηλώσεων της προσωπικότητας περιλαµβάνονται η τιµή και η υπόληψη, δηλαδή η ηθική και κοινωνική αξία του προσώπου, που έχει ως πηγή την ατοµικότητα του. Περαιτέρω, από το συνδυασµό των παραπάνω διατάξεων των άρθρων 57, 59, 914, 932 του ΑΚ και των άρθρων 361, 362, 363 και 367 του ΠΚ συνάγεται ότι εκείνος του οποίου προσβάλλεται η προσωπικότητα: α) µε τη διατύπωση γι' αυτόν, γραπτά ή προφορικά, λέξεων ή φράσεων που κατά την κοινή αντίληψη περιέχουν είτε αµφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του, είτε περιφρόνηση για το πρόσωπό του από το δράστη, ο οποίος γνωρίζει ότι µε τέτοια οικειοθελή ενέργειά του προσβάλλεται η τιµή του άλλου και β) µε ισχυρισµό ή διάδοση δυσφηµιστικού γεγονότος, δηλαδή συµβάντος ή περιστατικού του παρόντος ή του παρελθόντος που υποπίπτει στις αισθήσεις και είναι δεκτικό αποδείξεως, το οποίο (δυσφηµιστικό γεγονός) µπορεί να βλάψει την τιµή ή την υπόληψή του, δικαιούται, εκτός άλλων, και την καταδίκη του υπαιτίου της δυσφηµιστικής διάδοσης ή του εξυβριστικού ισχυρισµού στην καταβολή χρηµατικού ποσού προς ικανοποίηση της ηθικής βλάβης που υπέστη από την προσβολή. Όταν ο δράστης δεν γνώριζε το ψεύδος του γεγονότος που ισχυρίσθηκε ή διέδωσε ή είχε αµφιβολίες για αυτό, δεν στοιχειοθετείται µεν το έγκληµα της συκοφαντικής δυσφήµησης σε βάρος άλλου, παραµένει όµως ως έγκληµα η απλή δυσφήµιση, που προσβάλλει επίσης την προσωπικότητα του άλλου σε βαθµό µη ανεκτό από την έννοµη τάξη (ΑΠ 271/2012 δηµ. Νόµος). 5

7 Τέτοιου είδους προσβολές µπορούν να προκληθούν και από δηµοσίευµα στον τύπο ή από δηλώσεις σε ραδιοφωνική ή τηλεοπτική εκποµπή, οπότε εφαρµογής τυγχάνουν και οι διατάξεις των Ν.1178/1981 και άρθρου 4 του Ν.2328/1995. Στις περιπτώσεις µάλιστα αυτές, η εκδίκαση των διαφορών που ανακύπτουν γίνεται κατά την ειδική διαδικασία που ορίζει το άρθρο 681Δ' ΚΠολΔ. Οι προαναφερόµενες µάλιστα διατάξεις εφαρµόζονται αναλόγως και επί προσβολών της προσωπικότητας οι οποίες συντελούνται στο διαδίκτυο (Internet), µέσω ηλεκτρονικών ιστοσελίδων ή άλλων ιστοτόπων (όπως blogs) που λειτουργούν ως διεθνές µέσο διακίνησης πληροφοριών, δεδοµένου ότι για τις προσβολές αυτές δεν υπάρχει ιδιαίτερο θεσµικό πλαίσιο και η αντιµετώπιση τους δεν µπορεί να γίνει παρά µόνο µε την αναλογική εφαρµογή της ήδη υπάρχουσας νοµοθεσίας για τις προσβολές της προσωπικότητας µέσω του έντυπου (εφηµερίδες, περιοδικά) ή του ηλεκτρονικού (τηλεόραση, ραδιόφωνο) τύπου, αφού και η διαδικτυακή πληροφόρηση δεν διαφέρει ως προς τα ουσιώδη στοιχεία της από εκείνη που παρέχεται από τον ηλεκτρονικό τύπο, ιδίως δε ως προς τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά της που οδήγησαν τον νοµοθέτη στην καθιέρωση ειδικής διαδικασίας για την εκδίκαση των διαφορών που ανακύπτουν από την λειτουργία τους, ήτοι την εµβέλεια δράσης του, που µάλιστα στο διαδίκτυο είναι παγκόσµια, και συνακόλουθα του αριθµού των αποδεκτών όσων δια αυτού διαδίδονται, που µεγεθύνει την προβολή εκείνου που θίγεται από την διάδοση συκοφαντικών, δυσφηµιστικών ή εξυβριστικών ισχυρισµών (βλ. και ΕφΔωδ. 36/2011, δηµ. Νόµος, ΕφΠειρ. 680/2009 ΤΝΠ ΔΣΑ, ΕφΑθ. 8962/2006 Δηµ. Νόµος). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 367 παρ.1 ΠΚ οι δυσµενείς κρίσεις και εκφράσεις που διατυπώνονται για την διαφύλαξη ή την προστασία κάποιου δικαιώµατος ή από δικαιολογηµένο ενδιαφέρον αλλά και ο ισχυρισµός ή η διάδοση δυσφηµιστικού πλην όµως αληθούς γεγονότος που γίνεται για τις ίδιες αιτίες δεν συνιστούν τα εκ των άρθρων 361 και 362 προβλεπόµενα αδικήµατα, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές το άδικο αίρεται. Η διάταξη αυτή (του άρθρου 367 ΠΚ) για την ενότητα της έννοµης τάξης εφαρµόζεται αναλογικά και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου, όπως αυτός οριοθετείται από τις προαναφερόµενες διατάξεις των άρθρων και 914επ. ΑΚ. Εποµένως, αιροµένου του άδικου χαρακτήρα των προαναφεροµένων αξιόποινων πράξεων (µε την επιφύλαξη βέβαια όσων ορίζει η δεύτερη παράγραφος του ίδιου άρθρου) αποκλείεται και το στοιχείο του παρανόµου της επιζήµιας συµπεριφοράς ως όρου της αντίστοιχης αδικοπραξίας του αστικού δικαίου. Έτσι, η προβολή περίπτωσης του άρθρου 367 παρ.1 ΠΚ αποτελεί αυτοτελή ισχυρισµό καταλυτικό της αγωγής του προσβληθέντος (ένσταση), λόγω άρσης του παρανόµου της προσβολής. Όµως, ο άδικος χαρακτήρας του δηµοσιεύµατος, ως προς τις εξυβριστικές ή δυσφηµιστικές εκφράσεις που περιέχει, δεν αίρεται λόγω δικαιολογηµένου ενδιαφέροντος και συνεπώς παραµένει η ποινική ευθύνη των κατά το νόµο υπευθύνων, άρα και η υποχρέωσή τους προς αποζηµίωση κατά το αστικό δίκαιο, όταν συντρέχει µία από τις περιπτώσεις της 367 παρ.2 ΠΚ, δηλαδή όταν οι επίµαχες κρίσεις περιέχουν τα συστατικά στοιχεία του αδικήµατος της συκοφαντικής δυσφήµησης ή όταν από τον τρόπο εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη, προκύπτει σκοπός εξύβρισης, δηλαδή πρόθεση που κατευθύνεται ειδικά στην προσβολή της 6

8 τιµής του άλλου. Η προβολή δε από τον προσβληθέντα τέτοιου ισχυρισµού, που ερείδεται δηλαδή νοµικά στην διάταξη του άρθρου 367 παρ.2 ΠΚ., αποτελεί αντένσταση κατά της εκ της εκ του άρθρου 367 παρ.1 ΠΚ ένστασης. Τέτοιος τρόπος που αποδεικνύει τον σκοπό εξύβρισης συντρέχει ιδίως όταν αυτός δεν είναι αντικειµενικά αναγκαίος για την απόδοση της σκέψης εκείνου που φέρεται ότι ενεργεί από δικαιολογηµένο ενδιαφέρον, ο οποίος παρά ταύτα χρησιµοποίησε τον τρόπο αυτόν για να προσβάλλει την τιµή του άλλου (ΑΠ 179/2011 δηµ. Νόµος). ( ). Η πρώτη εναγόµενη οµόρρυθµη εταιρεία µε την επωνυµία «Τ. Ο.Ε», που εδρεύει στη Ρόδο, είναι ιδιοκτήτρια της διαδικτυακής εφηµερίδας µε ιστοσελίδα νόµιµος εκπρόσωπος της οποίας είναι ο δεύτερος εναγόµενος, ενώ ο τρίτος εναγόµενος εκτελεί χρέη συντάκτη του αθλητικού ρεπορτάζ της άνω διαδικτυακής εφηµερίδας. Ακολούθως, ο υιός των εναγόντων, Ρ., γεννηθείς στις , του οποίου τη γονική µέριµνα ασκούν από κοινού οι ενάγοντες - γονείς του, ασχολείται µε το άθληµα του ποδοσφαίρου και δη από το έτος 2008 είναι ποδοσφαιριστής της οµάδας Ποδοσφαίρου Εφήβων Κ. µε τον διακριτικό τίτλο «Δ.» και έκτοτε συµµετέχει στους ποδοσφαιρικούς αγώνες που δίνονται εκπροσωπώντας την οµάδα του. Την 25η Απριλίου 2013 ο ανωτέρω συµµετείχε στο εφηβικό πρωτάθληµα µεταξύ Δ.-Δ. στο Καρακόνερο Ρόδου. Την εποµένη ηµέρα του αγώνα, 26 Απριλίου 2013, αναρτήθηκε στο διαδίκτυο στην επίσηµη ιστοσελίδα στην πρώτη σελίδα η φωτογραφία του ανωτέρω ανήλικου και κάτωθι αυτής αθλητικό ρεπορτάζ συνταγµένο και υπογεγραµµένο από τον τρίτο εναγόµενο, ( ), αθλητικογράφου της ως άνω ιστοσελίδας, το οποίο αναφέρει «Δεύτερον, έκανε ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ ΛΑΘΟΣ. Πέρασε στο γήπεδο ένα παιδί το οποίο, προσωπική µου άποψη, όση µπάλα και να ξέρει, δεν θα έπρεπε να βρίσκεται ούτε στην αποστολή. Μιλάµε για τον 14χρονο Θ., ο οποίος είναι η ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΠΑΙΚΤΗ - ΚΑΦΡΟΥ. Σίγουρα αν έπαιζε µπάσκετ και ήταν στην Αµερική, θα τον έπαιρναν απευθείας οι Ντιτρόιτ Πίστονς, ενώ παρακαλείται όποιος µάνατζερ διαβάζει αυτή τη στήλη, να βρεθεί η πιο κακόφηµη οµάδα του πλανήτη, για να «κουµπώσει» σε αυτή ανάλογα. Αφήστε, σκέφτηκα ήδη σε ποια οµάδα θα πρέπει να προωθηθεί Ζανκτ Πάουλι και ο νοών νοείτο! Όπως είπα και στο ρεπορταζιακό κείµενο, ο νεαρός ήταν µονίµως εριστικός, αντιαθλητικός και έκανε µπαµ ότι µπήκε στο γήπεδο µε στόχο να κάνει το παιχνίδι µπάχαλο και ακριβώς αυτό έγινε το παιχνίδι! Ένα ροντέο 25 λεπτών όπου όλοι όσοι ήµασταν απέξω φοβόµασταν ανά πάσα στιγµή την παρεκτροπή του! ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΣΕ ΕΝΑ ΜΑΤΣ ΕΦΗΒΙΚΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ; ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΟΒΑΡΟΙ; Μήπως υπάρχει κανένας να διαφωνεί, από όσους είδαν το παιχνίδι; Η µήπως ήταν η πρώτη φορά που ο νεαρός έφτανε σε σηµεία ποδοσφαιρικής κατάντιας; Αρκεί να θυµηθούµε την αντίστοιχη περίπτωση µε αντίπαλο τη Ρόδο». Το περιεχόµενο του ως άνω ρεπορτάζ δεν αποτελεί παράσταση γεγονότων, δηλαδή περιστατικών του παρελθόντος ή του παρόντος, ώστε να τίθεται ζήτηµα συκοφάντησης του ανήλικου υιού των εναγόντων, περιλαµβάνει δε κρίσεις, απόψεις και συµπεράσµατα του τρίτου εναγοµένου για τα περιστατικά που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, ώστε παρότι οι παραστάσεις που περιέχονται σε αυτό το ρεπορτάζ ήταν πρόσφορες να τρώσουν την τιµή και την υπόληψη του ανήλικου Ρ., να µην στοιχειοθετείται η παράνοµη πράξη της συκοφαντικής δυσφήµησης, που, προϋποθέτει γνώση εκείνου που ισχυρίζεται ένα αναληθές γεγονός της αναλήθειάς του (στοιχείο που προφανώς δεν υπάρχει όταν είναι πεπεισµένος ότι τα όσα ισχυρίζεται ή διαδίδει είναι αληθή). Την αναλήθεια δε της παραπάνω είδησης, η οποία αναµφίβολα σχετίζονταν µε τον χαρακτήρα του ανήλικου Ρ., την γνώριζε τόσο ο συντάκτης του άρθρου τρίτος εναγόµενος όσο και οι λοιποί, ήτοι ο δεύτερος ως διευθυντής της ιστοσελίδας. Εξάλλου τόσο ο τρίτος των εναγοµένων, ως συντάκτης του επίµαχου δηµοσιεύµατος όσο και οι λοιποί, µε τις 7

9 προαναφερόµενες ιδιότητες τους, προτού προβούν στο δηµοσίευµα έλαβαν πληροφορίες σχετικά µε τη διεξαγωγή του αγώνος και την αθλητική συµπεριφορά των παικτών, γεγονός που καταδεικνύει τη γνώση της αναλήθειας της επίµαχης είδησης. Κατόπιν τούτων προκύπτει πέραν κάθε αµφιβολίας ότι ο εναγόµενος ενεργούσε µε πεποίθηση αλήθειας, ώστε να µην τίθεται ζήτηµα συκοφάντησης του υιού των εναγόντων, κατά την έννοια του άρθρου 363 ΠΚ, καθόσον, όπως προαναφέρθηκε για την πλήρωση της υποκειµενικής υπόστασής του, απαιτείται, η εκφορά ισχυρισµών που περιέχουν αναληθή γεγονότα, να γίνεται εν γνώσει τούτου, (ενδεχόµενος δόλος δεν αρκεί) και το στοιχείο αυτό δεν συνέτρεξε εν προκειµένω (καθόσον ο εναγόµενος εξέφρασε τις απόψεις του αυτές µε πεποίθηση αλήθειας). Εν συνεχεία, είναι γνωστό ότι µπορούν να δηµοσιευθούν ειδήσεις και σχόλια για τη σχετική πληροφόρηση και ενηµέρωση του κοινού και µε οξεία ακόµη κριτική ή δυσµενείς χαρακτηρισµούς. Όµως, ο άδικος χαρακτήρας του δηµοσιεύµατος, ως προς τις εξυβριστικές ή δυσφηµιστικές εκφράσεις που περιέχει, δεν αίρεται λόγω δικαιολογηµένου ενδιαφέροντος κλπ και συνεπώς παραµένει η ποινική ευθύνη των κατά τον νόµο υπευθύνων, άρα και η υποχρέωση τους προς αποζηµίωση κατά το αστικό δίκαιο, όταν συντρέχει µία από τις περιπτώσεις του άρθ ΠΚ, δηλαδή όταν οι επίµαχες κρίσεις όταν από τον τρόπο εκδήλωσης ή από τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη, προκύπτει σκοπός εξυβρίσεως, δηλαδή πρόθεση που κατευθύνεται ειδικά στην προσβολή της τιµής του άλλου, µε αµφισβήτηση της ηθικής ή κοινωνικής αξίας του προσώπου του ή µε ονειδισµό, καταφρόνηση ή περιφρόνηση αυτού. Σηµειωτέον ακόµη, ότι ειδικός σκοπός εξύβρισης υπάρχει στον τρόπο εκδήλωσης της εξυβριστικής ή (απλής) δυσφηµιστικής συµπεριφοράς, όταν δεν ήταν πραγµατικά αναγκαία για να αποδοθεί όπως έπρεπε το περιεχόµενο της σκέψεως του ενεργήσαντος και ο τελευταίος, αν και γνώριζε την έλλειψη της αναγκαιότητας του τρόπου αυτού, εντούτοις τον χρησιµοποίησε για να προσβάλει την τιµή του άλλου (ΑΠ 1462/2005 ο.π., ΑΠ 1573/2005 ΕλΔ ). Με τις εκφράσεις «...παίκτης κάφρος...», κρίνεται ότι ο τρίτος εναγόµενος εξωτερίκευσε µε απαξιωτικό τρόπο για τον υιό των εναγόντων τις πεποιθήσεις του για αυτόν, σε ένδειξη της καταφρόνησής του, προσβάλλοντας έτσι την τιµή και την υπόληψή του, στο οποίο άλλωστε απέβλεπε. Καθόσον δε η τιµή και υπόληψη αποτελούν εκφάνσεις της προσωπικότητας του ατόµου, η τρώση τους οδήγησε αναπόφευκτα στην προσβολή της προσωπικότητας του ανήλικου Ρ., και δη παράνοµα και υπαίτια. Συνεπώς, κατά τα προεκτεθέντα η συµπεριφορά του τρίτου εναγοµένου πληρεί την υπόσταση του αδικήµατος της εξύβρισης. Και στο συγκεκριµένο τµήµα των επιδίκων δηµοσιευµάτων, ορισµένες εκφράσεις δεν ήταν αναγκαίες για την αποτύπωση των γεγονότων που αφορούσαν (είτε ήταν αληθινά είτε ο εναγόµενος θεωρούσε ότι ήταν) και υπερέβησαν το αναγκαίο για την πληροφόρηση των αποδεκτών τους µέτρο, τούτο δε εσκεµµένα, καθόσον ο εναγόµενος έτσι θέλησε να καταστήσει σαφή την καταφρόνησή του προς τον ενάγοντα. Συγκεκριµένα, εκ του τρόπου διατύπωσης τους, προκύπτει σαφώς σκοπός εξύβρισης. Συνακόλουθα, από τα παραπάνω αναφερόµενα, προκύπτει, ότι το δηµοσίευµα, κατά το νόµο, και κατά την κοινή αντίληψη, ενέχει καταφρονητική διάθεση σε βάρος του ενάγοντος και χρησιµοποιήθηκαν για να βλάψουν την τιµή και την υπόληψή του, προσέβαλαν δεν παράνοµα την προσωπικότητά του. Επίσης, από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι από την παράνοµη προσβολή της προσωπικότητάς του (µε τη µορφή της εξύβρισης), ο υιός των εναγόντων υπέστη ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται εύλογη χρηµατική ικανοποίηση, ενόψει δε του είδους, της βαρύτητας και των συνθηκών τελέσεως της προσβολής, του τόπου και του χρόνου, αλλά και του µέσου µε το οποίο τελέσθηκε, της υπαιτιότητας των εναγοµένων, της δηµοσιότητας την οποία έλαβε η προσβολή της κοινωνικής καταστάσεως του ενάγοντος, καθώς και της οικονοµικής καταστάσεως των εναγοµένων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η 8

10 εύλογη χρηµατική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη ο υιός των εναγόντων ανέρχεται στο ποσό των ευρώ. Εποµένως, κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει εν µέρει δεκτή η αγωγή και ως ουσία βάσιµη και να υποχρεωθούν οι εναγόµενοι να καταβάλουν στους ενάγοντες, ως ασκούντων τη γονική µέριµνα του ανήλικου υιού τους, Ρ., εις ολόκληρο ο καθένας, το ποσό των ευρώ, νοµιµοτόκως από την επίδοση της αγωγής και µέχρι πλήρους εξόφλησης. Περαιτέρω, πρέπει να υποχρεωθούν οι εναγόµενοι να δηµοσιεύσουν περίληψη της απόφασης αυτής στην ίδια εφηµερίδα, και στην ίδια θέση που είχε καταχωρισθεί το επιλήψιµο δηµοσίευµα, εντός δέκα πέντε (15) ηµερών από την επίδοση της τελεσίδικης απόφασης, µε απειλή χρηµατικής ποινής για κάθε ηµέρα καθυστέρησης δηµοσίευσης της απόφασης (αρθ.1 παρ.6 του ν.1178/1981), κατά τα ειδικότερα οριζόµενα στο διατακτικό, ενώ πρέπει να απορριφθούν αµφότερα τα παρεπόµενα αιτήµατά, περί απαγγελίας προσωπικής κράτησης, διότι από τη διαδικασία δεν προέκυψε η, επικαλούµενη από τους ενάγοντες, αφερεγγυότητα των εναγοµένων, και περί προσωρινής εκτελεστότητος, διότι κατά την κρίση του Δικαστηρίου, δεν συντρέχουν οι όροι του άρθρου 908 παρ.1 ΚΠολΔ. Προσωπικότητα. Δικηγόρος. Ηθική βλάβη. (ΑΚ 57-59, ΠΚ ). ΕφΔωδ 116/2013 (Μεταβατική έδρα Κω) Πρόεδρος: Σ. Κυριακίδης. Δικαστές: Γ. Μουρίκη Α. Ανθοπούλου (Εισηγήτρια). Δικηγόροι: Αυτοπροσώπως Κ. Γαµβρέλλης. Στοιχεία της εξύβρισης, δυσφήµησης, συκοφαντικής δυσφήµησης, άρση του άδικου χαρακτήρα συνεπώς του παράνοµου της αδικοπρακτικής προσβολής των πράξεων αυτών. Ο εναγόµενος τέλεσε σε βάρος δικηγόρου εξύβριση και συκοφαντική δυσφήµηση ισχυριζόµενος ότι διέπραξε απάτη προκειµένου ο εντολέας του να κερδίσει ένα ακίνητο, για το οποίο όµως είχαν εκδοθεί ευνοϊκές υπέρ του δικηγόρου και του εντολέα του πολιτικές και ποινικές δικαστικές αποφάσεις µε αντίδικο τον εναγόµενο αλλά και φερόµενους διεκδικητές του επίδικου. Ο δικηγόρος όµως και ο εντολέας του κινούνταν σε νόµιµα πλαίσια, η επίδοση δικογράφων έλαβαν µεν χώρα ως αγνώστου διαµονής αλλά λόγω µη επίσηµης γνωστοποίησης µε µεταγραφή σχετικής πράξης στα κτηµατολογικά βιβλία του θανάτου του αρχικού τιτλούχου. Τουναντίον ο εναγόµενος και οι φερόµενοι ως κληρονόµοι του αρχικού τιτλούχου ούτε καν υποστήριξαν πρόσφατη έφεσή τους σε απόφαση αναγνώρισης της νοµής του εντολέα του δικηγόρου. Ηθική βλάβη. Αποζηµίωση ύψους 5 χιλ. ευρώ. ( ). Επειδή µε τις διατάξεις των άρθρων ΑΚ παρέχεται το δικαίωµα απόκρουσης κάθε προσβολής της προσωπικότητος, δηλαδή των αγαθών που συνδέονται αναπόσπαστα µε το πρόσωπο και συγκροτούν τη σωµατική, ψυχική και κοινωνική ατοµικότητα του ανθρώπου. Τα αγαθά αυτά δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώµατα αλλά επιµέρους εκδηλώσειςεκφάνσεις ή πλευρές του ενιαίου δικαιώµατος επί της ίδιας προσωπικότητας, έτσι ώστε η προσβολή οποιαδήποτε εκφάνσεως της προσωπικότητας να σηµαίνει και προσβολή της συνολικής έννοιας «προσωπικότητα». Μεταξύ των εκδηλώσεων της προσωπικότητας µε την άνω 9

11 έννοια περιλαµβάνεται και η τιµή και υπόληψη, για δε την προσβολή της οι γενικές διατάξεις των άρθρων 57 και 59 ΑΚ αναγνωρίζουν αξίωση του προσβληθέντος προς ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη από την προσβολή, συνίσταται δε αυτή σε πληρωµή χρηµατικού ποσού, σε δηµοσίευµα, ή σε οτιδήποτε άλλο επιβάλλεται από τις περιστάσεις και είναι παρόµοια µε την αξίωση που βασίζεται στο άρθρο 932 ΑΚ, το οποίο όµως προβλέπει ως µέσο ικανοποίησης µόνο την καταβολή του χρηµατικού ποσού. Στις περιπτώσεις που η προσβολή της προσωπικότητας αποτελεί ταυτόχρονα και ποινικά κολάσιµη πράξη, η σηµασία της έννοµης προστασίας που παρέχεται µε τις διατάξεις των άρθρων ΑΚ καταφαίνεται ακριβώς στους επιπλέον τρόπους αποκατάστασης της ηθικής βλάβης που προβλέπονται. Εξάλλου από την διάταξη του άρθρου 361 ΠΚ, που αφορά στην προστασία της τιµής και της σχετικής µε την ηθική και κοινωνική υπόσταση ορισµένου προσώπου εκάστοτε εκτιµήσεως ή γνώµης των τρίτων, σαφώς προκύπτει ότι κάθε ενέργεια µε λόγο ή µε έργο ή µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο, εν γνώσει του ενεργούντος, η οποία ενέχει κατά την κοινή αντίληψη διαµφισβήτηση της ηθικής ή κοινωνικής αξίας τρίτου προσώπου ή καταφρόνηση αυτού, ήτοι έλλειψη της προς αυτόν εκτιµήσεως, στοιχειοθετεί το αδίκηµα της εξύβρισης. Το αδίκηµα αυτό είναι έγκληµα διακινδυνεύσεως του προαναφερόµενου αγαθού και συνεπώς δεν απαιτείται και συγκεκριµένη αυτού βλάβη ούτε άλλωστε και ειδικός προς τούτο δόλος του ενεργούντος. Αρκεί µόνο το γεγονός ότι ο δράστης γνωρίζοντας την κατά την κοινή αντίληψη προκλητικότητα των ενεργειών του για την τιµή τρίτου προσώπου, προέβη στις ενέργειές του αυτές είτε ενώπιον τρίτων είτε ενώπιον του θιγοµένου προσώπου, κατά τρόπο που µπορεί, λόγω της εξωτερικεύσεως, να επιφέρει βλάβη στο προαναφερόµενο αγαθό. Για την οριοθέτηση της δυσφήµησης (άρθρα ΠΚ) από την εξύβριση σηµαντική είναι η έννοια του γεγονότος ή της ανακοίνωσης γεγονότος, του οποίου ο ισχυρισµός ή η διάδοση είναι στοιχείο της αντικειµενικής υπόστασης της δυσφήµησης. Στην έννοια του γεγονότος υπάγεται οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη και ειδικότερα ποικίλης µορφής σηµείο του εξωτερικού κόσµου αναγόµενο στο παρελθόν ή το παρόν, το οποίο µπορεί να υποπέσει στις αισθήσεις του ανθρώπου, όπως και οποιαδήποτε εκδηλωτική συµπεριφορά ή σχέση ειδική και εξατοµικευοµένη και προσαπτοµένη σε ορισµένο πρόσωπο, µε συνέπεια να επέρχεται εµφανής υποτίµηση της τιµής ή υπόληψής του. Για τη θεµελίωση δε του εγκλήµατος της συκοφαντικής δυσφηµήσεως, εκτός των άλλων, απαιτείται: α) άµεσος δόλος συνιστάµενος στην ηθεληµένη ενέργεια του ισχυρισµού ενώπιον τρίτου, β) γεγονός εν γνώσει του δράστη ότι τούτο είναι δυνατόν να βλάψει την τιµή ή την υπόληψη άλλου και γ) το γεγονός να είναι ψευδές (ΑΠ 1257/1993 ΝοΒ , ΑΠ 1141/1989 Ποιν.Χρον. Μ.425). Τέλος, κατά το άρθρο περ.γ -δ ΠΚ, το άδικο των προβλεποµένων στα άρθρα 361 επόµ. ΠΚ πράξεων αίρεται µεταξύ άλλων και όταν πρόκειται για εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεση νοµίµων καθηκόντων, την άσκηση νόµιµης εξουσίας, τη διαφύλαξη δικαιώµατος ή από άλλο δικαιολογηµένο ενδιαφέρον και σε ανάλογες περιπτώσεις. Η διάταξη αυτή, για την ενότητα της έννοµης τάξης, εφαρµόζεται αναλογικώς και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου και συνεπώς, εφόσον αίρεται ο άδικος χαρακτήρας των προαναφεροµένων πράξεων, αποκλείεται και το στοιχείο 10

12 του παρανόµου της επιζήµιας συµπεριφοράς ως όρος της αντίστοιχης αδικοπραξίας του αστικού δικαίου (ΑΠ 1407/1998, Δ/νη 31.95, Εφ.Αθ. 8908/1988 ΝοΒ ). Η προβολή συνδροµής περιπτώσεως του άρθρου ΠΚ αποτελεί ισχυρισµό (ένσταση) του εναγοµένου στην αγωγή του προσβληθέντος από διάδοση γεγονότος προσώπου, λόγω άρσης του παρανόµου της προσβολής, µπορεί όµως και ο ενάγων να προτείνει κατ αντένσταση είτε ότι συντρέχουν τα στοιχεία της συκοφαντικής δυσφηµήσεως (αναλήθεια του διαδοθέντος γεγονότος και γνώση του δράστη περί τούτου) είτε ότι υπήρξε ειδικός σκοπός εξυβρίσεως, αναφέροντας ειδικότερα τα στοιχεία βάσει των οποίων το διαδιδόµενο γεγονός δεν ήταν αναγκαίο για τη διαφύλαξη δικαιώµατος, (ΑΠ 1286/1993 Δ/νη , Εφ.Θεσσαλ. 1171/2002 αδηµοσίευτη). Ειδικός σκοπός εξυβρίσεως υπάρχει στον τρόπο εκδηλώσεως της προσβλητικής της τιµής του άλλου συµπεριφοράς, όταν αυτός δεν είναι αντικειµενικά αναγκαίος για τη δέουσα απόδοση του περιεχοµένου της σκέψεως αυτού που φέρεται ότι ενεργεί από δικαιολογηµένο ενδιαφέρον, ο οποίος, µολονότι αυτό το γνώριζε, χρησιµοποίησε τον τρόπο αυτό για να προσβάλει την τιµή του άλλου (ΑΠ 611/1995 Δ/νη , ΑΠ 1407/1988 Δ/νη ). ( ). Στον Μ. Χ. Τ. στις 21 Απριλίου του έτους 1930 µε απόφαση του τότε κτηµατολογικού Δικαστή, είχε παραχωρηθεί ένα αγροτικό ακίνητο έκτασης µ2, µε αριθµό µερίδος 317 γαιών Δήµου Κω Εξοχής, για το οποίο ο εντολέας του ενάγοντος Χ. Φ., ισχυριζόµενος ότι έχει δικαίωµα νοµής και κυριότητας, επεδίωκε έννοµη προστασία. Επίσης, ο πατέρας του πιο πάνω εντολέως του ενάγοντος δικηγόρου Α. Ι. Φ., είχε ασκήσει ενώπιον του Μονοµελούς πρωτοδικείου Κω τη µε αριθµό καταθέσεως 241/ αγωγή του στρεφόµενη κατά του Μ. Χ. Τ., επί της οποίας εξεδόθη η µε αριθµό 107/ οριστική απόφαση του πιο πάνω δικαστηρίου, η οποία λόγω της ερηµοδικίας του εναγοµένου, που εµφανίζονταν ως αγνώστου διαµονής, αναγνώρισε τον ενάγοντα κύριο του ανωτέρω ακινήτου µε τα προσόντα της έκτακτης χρησικτησίας των 15 και πλέον ετών του άρθρου 63 του Κτηµατολογικού Κανονισµού, χωρίς όµως να έχει γίνει εγγραφή της συγκεκριµένης δικαστικής απόφασης στα κτηµατολογικά βιβλία στη µερίδα του ακινήτου. Για το ίδιο επίσης ακίνητο, στις , ο Α. Χ. Γ. Α., κατέθεσε στη Γραµµατεία του Πολυµελούς Πρωτοδικείου Κω, εµπράγµατη αγωγή, που ενεγράφη σε βάρος του ακινήτου και την οποία ο ενάγων (Α. Χ. Γ. Α.), έστρεφε κατά των εναγοµένων Χ. Τ., Α. Ι. Ο., Χ. Σ. Ο. και Γ. Τ. Κ., ως κληρονόµων του αρχικού πρώτου ιδιοκτήτη του ακινήτου Μ. Χ. Τ. Επίσης, ο ανωτέρω, (Α. Χ. Γ. Α.), στις και σε εκτέλεση του αρ.41721/ συµβολαιογραφικού πληρεξουσίου εγγράφου του συµβολαιογράφου Κωνσταντινουπόλεως ( ), ενεργώντας ως ειδικός πληρεξούσιος αντιπρόσωπος και αντίκλητος των Χ. Τ., Α. Ι. Ο., Χ. Σ. Ο. και Γ. Τ. Κ., οι οποίοι δήλωναν ότι είναι συγκληρονόµοι του αποβιώσαντος πατρός τους και αρχικού ως άνω δικαιούχου του ακινήτου, Μ. Χ. Τ., (ο οποίος κατά δήλωσή τους είχε αποβιώσει στην Κωνσταντινούπολη στις , όπως το επώνυµο αυτού ως Τ. διορθώθηκε µε το επώνυµο Τ. σύµφωνα µε το εν Τουρκία ισχύοντα νόµο περί επωνύµων) πώλησε και µεταβίβασε κατά κυριότητα στους αγοραστές Γ. Κ. και Σ. συζ. Α. Γ. Α. το αυτό ως άνω ακίνητο, δυνάµει του µε αριθµό 282/ συµβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου, του συµβολαιογράφου Νισύρου ( ), και ενεγράφη από τη Διευθύντρια του Κτηµατολογίου η απόρριψη της αίτησης της µεταγραφής αυτού. Στο εν λόγω συµβόλαιο αγοραπωλησίας επισυνάφθηκε, απόσπασµα ληξιαρχικής εγγραφής επαρχίας Εµινονού Νοµού Κωνσταντινούπολης περί του χρόνου θανάτου του κληρονοµούµενου Μ. Τ. Οµοίως και προηγουµένως είχε εγγραφεί στη µερίδα του 11

13 ακινήτου και η απόρριψη της αίτησης µεταγραφής της µε αριθµό 1984/1695/1994 απόφασης του 7ου Ειρηνοδικείου Κωνσταντινούπολης που κηρύχτηκε εκτελεστή στην Ελλάδα µε την µε αριθµό 707/787/ΜΕ100/1996 απόφαση του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω. Περαιτέρω, για το ίδιο ακίνητο, ο ενάγων δικηγόρος, κατόπιν εντολής του Χ. Φ., στις , κατέθεσε ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω την µε αριθµό καταθέσεως 895/ΜΤ 110/ αγωγή αποβολής εκ της νοµής ακινήτου σε βάρος του Α. Χ. Γ. Α., µε ιστορικό, ότι, κατά το µήνα Μάρτιο του έτους 1999 ο εναγόµενος τον απέβαλε εκ της νοµής του οργώνοντας και καλλιεργώντας για τον εαυτό του το συγκεκριµένο ακίνητο και ζήτησε να του αποδώσει τη νοµή του ακινήτου. Κατά τη δικάσιµο της 19ης συζητήθηκε ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω η εκκρεµούσα αγωγή περί αποβολής του Χ. Φ. ο οποίος παραστάθηκε στο ακροατήριο του δικαστηρίου µετά του ενάγοντος δικηγόρου και εξέτασε ως µάρτυρα απόδειξης της αγωγής τον Χ. Κ., ενώ κατετέθησαν διά των προτάσεων έγγραφα εκ µέρους των διάδικων πλευρών. Στα έγγραφα αυτής της δίκης συµπεριλαµβάνονταν µεταξύ άλλων το προαναφερόµενο µε αρ.41721/ συµβολαιογραφικό πληρεξούσιο έγγραφο του συµβολαιογράφου Κωνσταντινουπόλεως ( ), νόµιµα µεταφρασµένο στην ελληνική γλώσσα, δυνάµει του οποίου οι Χ. Τ., Α. Ι. Ο., Χ. Σ. Ο. και Γ. Τ. Κ., διόριζαν τον Α. Χ. Γ. Α., να ενεργεί ως αντιπρόσωπος και αντίκλητος των, σχετικά µε την κληρονοµιαία ακίνητη περιουσία του αποβιώσαντος πατρός τους και αρχικού ως άνω δικαιούχου του ακινήτου, Μ. Χ. Τ. καθώς και το µε αριθµό 35574/ συµβολαιογραφικό πληρεξούσιο, νόµιµα µεταφρασµένο στην ελληνική γλώσσα, του συµβολαιογράφου του 12 Συµβολαιογραφείου, µε το οποίο οι Α. Ι. Ο., Γ. Γ. Τ. και Γ. Τ. Κ., δήλωναν ότι ο αποθανών κληρονοµούµενός τους Μ. Τ., του οποίου το επώνυµο ήταν Τ., και κατόπιν µε τον περί επωνύµων νόµο άλλαξε και έλαβε το Τ. ως επώνυµο, και έδιναν γενική πληρεξουσιότητα και εντολή στον Χ. Κ., ο οποίος εξετάστηκε και ως µάρτυρας απόδειξης στην ως άνω αγωγή νοµής, όπως ενεργήσει κάθε απαιτούµενη πράξη ενώπιον Αρχών προκειµένου να διορθωθεί το επώνυµο του αποβιώσαντος κληρονοµούµενού τους Μ. Χ. Τ. σε Τ., και η διόρθωση αυτή να διενεργηθεί και στα βιβλία Κτηµατολογίου Κω και στις κτηµατολογικές εγγραφές, καθώς δε να πωλήσει και να µεταβιβάσει τα µερίδιά τους που τους µεταβιβάστηκαν λόγω θανάτου του αποβιώσαντος κληρονοµούµενου Μ. Τ. Την ύπαρξη δε και το περιεχόµενο αυτού του συµβολαιογραφικού πληρεξουσίου επιβεβαίωσε στο ακροατήριο και ο εξετασθείς µάρτυρας απόδειξης Χ. Κ., σύµφωνα µε τα επικαλούµενα και προσκοµιζόµενα µε αριθµό 798/ πρακτικά δηµόσιας συνεδρίασης του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, ο οποίος µεταξύ άλλων ισχυρίστηκε ότι παρότι διέθετε τις σχετικές εξουσίες αντιπροσώπευσης εκ µέρους των ιδιοκτητών για το επίδικο ακίνητο δεν προέβη σε χρήση του εν λόγω πληρεξουσίου έναντι του Χ. Φ., διότι «από τον πατέρα του ήξερε ότι το κτήµα αυτό είναι του Φ.», όπως η σχετική περικοπή εκτίθεται (σελ.2 και 3 των πρακτικών). Επί της συζητηθείσας αγωγής αποβολής εκ της νοµής εκδόθηκε η µε αριθµό 798/ απόφαση του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω η οποία δέχθηκε την αγωγή και αναγνώρισε νοµέα του επιδίκου ακινήτου αυτής τον Χ. Φ. Η εκδοθείσα ως άνω δικαστική απόφαση µε αριθµό 798/ του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, κατέστη τελεσίδικη µετά την έκδοση και της µε αριθµό 112/ απόφασης του Εφετείου Δωδεκανήσου κατόπιν ασκηθείσας έφεσης του εκκαλούντος εναγοµένου Α. Χ. Γ. Α. Στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι µετά την τελεσιδικία της προαναφερόµενης µε αρ.798/ απόφασης του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, που έκρινε πλέον µε δύναµη δεδικασµένου την ύπαρξη δικαιώµατος νοµής στο πρόσωπο του Χ. Φ., επί του επιδίκου ακινήτου, ο ενάγων δικηγόρος, στις έχοντας λάβει σχετική εντολή από τον πελάτη του Χ. Φ., κατέθεσε ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, την µε αρ. 12

14 καταθ.1562/μτ125/ αγωγή αναγνωριστικής κυριότητας επί του επιδίκου ακινήτου σε βάρος του αρχικού τιτλούχου Μ. Χ. Τ. και η διαδικασία επίδοσης του αντιγράφου της εν λόγω αγωγής µε πράξη ορισµού δικασίµου και κλήση προς συζήτηση έλαβε χώρα κατά τις διατάξεις του ΚΠολΔ περί επιδόσεων σε πρόσωπα άγνωστης διαµονής, αντίγραφο δε της αγωγής αυτής ο νυν ενάγων δικηγόρος ( ) ενέγραψε στα βιβλία του κτηµατολογίου στην µερίδα του ακινήτου. Στις συζητήθηκε ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, η µε αρ. καταθ.1562/μτ125/ αγωγή αναγνωριστικής κυριότητας επί του επιδίκου ακινήτου του Χ. Φ., και εκδόθηκε η µε αριθµό 1114/ µη οριστική απόφαση του δικαστηρίου µε την οποία διατάχθηκε η επανάληψη της συζήτησης, προκειµένου να προσκοµισθεί από τον διάδικο αντίγραφο της µε αρ. καταθ.241/ αγωγής αναγνωριστικής κυριότητας ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, του Α. Ι. Φ. (αποβιώσαντος πατρός του νυν εντολέως, του ενάγοντος δικηγόρου, Χ. Φ.). Η επανάληψη της συζήτησης της ως άνω αγωγής δεν ακολούθησε και ο ενάγων δικηγόρος, κατέθεσε για λογαριασµό του πελάτη του Χ. Φ., την µε αριθµό καταθέσεως 2093/ΜΤ173/ δεύτερη αγωγή αναγνωριστικής κυριότητας επί του επιδίκου ακινήτου σε βάρος του αρχικού τιτλούχου Μ. Χ. Τ., ο οποίος φερόταν στην αγωγή, τέως κάτοικος Κω και ήδη άγνωστης διαµονής, δικάσιµος της οποίας αγωγής ορίσθηκε η Η διαδικασία επίδοσης του αντιγράφου της εν λόγω αγωγής µε πράξη ορισµού δικασίµου και κλήση προς συζήτηση έλαβε χώρα κατά τις διατάξεις του ΚΠολΔ περί επιδόσεων σε πρόσωπα άγνωστης διαµονής, αντίγραφο δε της αγωγής αυτής ο νυν ενάγων δικηγόρος ενέγραψε στα βιβλία του κτηµατολογίου στην µερίδα του ακινήτου, ενώ επίσης µε το δικόγραφο αυτής παραιτήθηκε του δικογράφου της από αγωγής αναγνωριστικής κυριότητας. Στις συζητήθηκε ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, η µε αριθµό καταθέσεως 2093/ΜΤ173/ δεύτερη αγωγή και εκδόθηκε η µε αριθµό 456/ οριστική απόφαση του δικαστηρίου µε την οποία η εν λόγω αγωγή έγινε καθ ολοκληρίαν δεκτή και αναγνώρισε τον Χ. Φ. ως αποκλειστικό κύριο του επιδίκου ακινήτου µε τα προσόντα της χρησικτησίας των 15 και πλέον ετών του άρθρου 63 του Κτηµατολογικού κανονισµού. Μετά τη δηµοσίευση της απόφασης αυτής οι Χ. Τ., Α. Ι. Ο., Χ. Σ. Ο. και Γ. Τ. Κ., κάτοικοι Κωνσταντινούπολης, συγκεκριµένης διεύθυνσης, άσκησαν διά του πληρεξουσίου δικηγόρου τους Μ. Σακκέλη Δικηγόρου του Δικηγορικού Συλλόγου Κω, την µε αριθµό κατάθεσης 193/ έφεσή τους ενώπιον του Εφετείου Δωδεκανήσου, παραπονούµενοι µεταξύ άλλων και για το γεγονός ότι οι συζητηθείσες αναγνωριστικές αγωγές εστρέφοντο σε βάρος του προαποβιώσαντος πατρός τους Μ. Χ. Τ., παρότι το γεγονός του θανάτου του ήταν γνωστό στον ενάγοντα Χ. Φ., δικάσιµος δε αυτής (της έφεσης) ορίσθηκε η , αντίγραφο δε αυτής µε πράξη ορισµού και κλήση προς συζήτηση ο εφεσίβλητος Χ. Φ., επέδωσε στον προαναφερόµενο Δικηγόρο των εκκαλούντων. Κατά την ορισθείσα δικάσιµο οι εκκαλούντες δεν εµφανίστηκαν ούτε κατ άλλο νόµιµο τρόπο παραστάθηκαν, (ως εκπροσωπούµενοι διά του προαναφερόµενου Δικηγόρου) και λόγω της απουσίας αυτών και του πληρεξουσίου Δικηγόρου τους, η έφεση τους απορρίφθηκε ως ανυποστήρικτη µε την αρ.24/ απόφαση του Εφετείου Δωδεκανήσου. Από τα ανωτέρω πραγµατικά περιστατικά συνάγεται ότι το επίδικο ακίνητο δεν ήταν εγκαταλελειµµένο, διότι από το έτος 1999 υπήρχαν δίκες µε διεκδικώντα την κυριότητα και τη νοµή αυτού, τον Χ. Φ. και µε την µε αριθµό 456/ οριστική απόφαση του Μονοµελούς Πρωτοδικείου Κω, η εν λόγω αγωγή έγινε καθ ολοκληρίαν δεκτή και αναγνωρίστηκε ο Χ. Φ. ως αποκλειστικός κύριος του επιδίκου ακινήτου. Επίσης, η ανωτέρω εµπράγµατη διαφορά ήταν µεταξύ ιδιωτών, δεν αφορούσε, η διεκδίκηση ακίνητο ανήκον κατά κυριότητα στο ελληνικό Δηµόσιο, ούτε περιήλθε µε νόµιµο τινά τρόπο κατά κυριότητα σ αυτό, επίσης δεν αποδείχθηκε ότι ενάγων δικηγόρος σφετεριζόταν περιουσίες αποβιωσάντων 13

15 µουσουλµάνων. Ακολούθως το περιεχόµενο της ως άνω µηνυτήριας αναφοράς του εναγόµενου για το µέρος που άπτεται τα αµέσως προαναφερόµενα περιστατικά ήταν ψευδής και ο εναγόµενος τελούσε σε γνώση του ψεύδους αυτού. Έτσι µε τον παραπάνω τρόπο ο εναγόµενος ισχυρίσθηκε και διέδωσε σε βάρος του ενάγοντα ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Κω, των λοιπών προανακριτικών και ανακριτικών υπαλλήλων, δικαστικών και λοιπών αρχών και όλων όσων έλαβαν γνώση της ως άνω µηνυτήριας αναφοράς, εν γνώσει του ψευδή γεγονότα, που γνώριζε την αναλήθειά τους, τα οποία ήταν πρόσφορα να βλάψουν και πράγµατι έβλαψαν την τιµή και την υπόληψη του ενάγοντος, αφού τον εµφάνισε ως ανέντιµο άτοµο στην κοινωνία που µετέρχεται απατηλών ενεργειών για να υφαρπάξει ξένες περιουσίες και να βλάπτει το Ελληνικό Δηµόσιο. Βέβαια κατά το χρόνο άσκησης των προαναφερόµενων αγωγών, υπήρχαν τα προαναφερόµενα πληρεξούσια, τα οποία ο ενάγων δικηγόρος τα γνώριζε, αλλά δεν υπήρχε ληξιαρχική πράξη θανάτου, στο όνοµα του Μ. Χ. Τ., αρχικού τιτλούχου ούτε και κληρονοµητήριο, µε το οποίο να αποδεικνύεται πλήρως η κληρονοµική ιδιότητα και τα πρόσωπα των κληρονόµων του αρχικού τιτλούχου, που να έχει εγγραφεί στη µερίδα του επιδίκου ακινήτου. Ειδικότερα, και εν συνεχεία της αριθµ.774/1997 διάταξης του Δικαστή του Κτηµατολογίου Κω - Λέρου, µε την οποία απορρίφθηκε αίτηση για µεταγραφή κληρονοµητηρίου, µε την αρ.1508/1997 διάταξη του Δικαστή του Κτηµατολογίου Κω-Λέρου, απορρίφθηκε και η αίτηση µεταγραφής του προαναφερόµενου αριθµ.282/ πωλητηρίου συµβολαίου του Συµβ/φου Νισύρου, διότι κατά την τελευταία διάταξη δεν προκύπτει ότι οι πωλητές είναι συγκύριοι του ακινήτου (επιδίκου) και ειδικότερα ότι είναι συγκληρονόµοι του τιτλούχου του ακινήτου Μ. Χ. Τ., καθόσον δεν υπήρχε ταυτοπροσωπεία µεταξύ του τιτλούχου και του δικαιοπαρόχου τους. Αυτά τελούσαν σε γνώση του εναγόµενου, ο οποίος παρά ταύτα καταγγέλλει τον ενάγοντα, ότι φέρει ως εναγόµενο στις παραπάνω δίκες, οι οποίες άνοιξαν µε τις εν λόγω αγωγές, τον εγγεγραµµένο στο Κτηµατολόγιο αρχικό τιτλούχο του ακινήτου, Μ. Χ. Τ., ο οποίος ως ισχυρίζεται έχει αποβιώσει και επιλέγει ως τρόπο επίδοσης των αγωγών αυτών των περί αγνώστων διαµονής εναγοµένων προσώπων, προκειµένου να σφετεριστεί περιουσία αποβιώσαντος µουσουλµάνου, να εξαπατήσει το Δικαστήριο, οδηγώντας αυτό στην έκδοση ανυπόστατων δικαστικών αποφάσεων, και προκειµένου να µη περιέλθει η ακίνητη περιουσία στο Ελληνικό Δηµόσιο, όταν µάλιστα, το ίδιο ακίνητο το διεκδικούσαν και άλλα πρόσωπα ιδιώτες, πλην του εντολέως του ενάγοντος και όταν τελικά οι φερόµενοι ως κληρονόµοι του αρχικού τιτλούχου δεν υποστήριξαν την έφεσή τους κατά της απόφασης µε την οποία ο εντολέας του ενάγοντος αναγνωρίστηκε κύριος του επιδίκου ακινήτου. Συνεπώς κατά το τελευταίο περιεχόµενο της µηνύσεως και ειδικότερα από το ύφος και τις φράσεις που περιέχονται στο κείµενό της, προκύπτει ότι ο εναγόµενος ενήργησε µε σκοπό εξυβρίσεως του ενάγοντος, ήτοι µε σκοπό να προσβάλει την τιµή και την υπόληψη του τελευταίου ως ατόµου και τη φήµη του ως επαγγελµατία δικηγόρου, δοθέντος ότι οι πράξεις της απάτης τόσο του Δικαστηρίου, όσο και του Ελληνικού Δηµοσίου, που ο εναγόµενος του καταλόγιζε δια της ως άνω µηνύσεως, ενείχαν, κατ αντικειµενική κρίση, αµφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του προσώπου του, καθόσον καθιστούσαν αυτόν στη συνείδηση όσων περιήλθε η µήνυση, αλλά και τρίτων στην κοινωνία της Κω, ύποπτο και µετερχόµενο ανέντιµες και παράνοµες µεθόδους κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, χρησιµοποιήθηκαν δε εν γνώσει της υβριστικής τους σηµασίας. Η κρίση του Δικαστηρίου ως προς την πρόθεση του εναγοµένου ενισχύεται: α) από το γεγονός ότι ο ίδιος ο εναγόµενος δεν ήταν διάδικος στη δίκη για τη συζήτηση της από αγωγής, οι δε φερόµενοι ως έχοντες άµεσο έννοµο συµφέρον από την έκβαση αυτής κληρονόµοι του Μ. Τ., άσκησαν κατά της εκδοθείσας επί της άνω αγωγής αποφάσεως την από έφεση ενώπιον του Εφετείου Δωδεκανήσου, κατά τη συζήτηση της οποίας, όµως 14

16 δεν παραστάθηκαν, µε συνέπεια αυτή ν απορριφθεί από το δευτεροβάθµιο δικαστήριο και έτσι να επικυρωθεί η παραπάνω απόφαση, µε την οποία ο εντολέας του ενάγοντα αναγνωρίστηκε κύριος του παραπάνω ακινήτου (δυνάµει της αρ.24/2007 αποφάσεώς του), β) από το ότι ο εναγόµενος δεν κατέθεσε τη µήνυση αυτή και κατά του εντολέα του ενάγοντος Χ. Φ., ο οποίος έδωσε την εντολή στον ενάγοντα να διενεργήσει για λογαριασµό του τις παραπάνω διαδικαστικές πράξεις, ο οποίος (εντολέας) και µόνο θα είχε, σε περίπτωση που γινόταν δεκτή η άνω αγωγή του, περιουσιακό όφελος, γεγονός που υποδηλώνει την πρόθεση του εναγοµένου να προκαλέσει την καταδίωξη του ενάγοντος, γ) από το ότι µεταξύ του ενάγοντος και του εναγόµενου υφίσταται από ετών δικαστική διαµάχη, στα πλαίσια της οποίας έχει εκδοθεί από το έτος 2000 και εντεύθεν σειρά δικαστικών αποφάσεων, πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων, όλες σε βάρος του εναγοµένου (βλ. σχετ. τις προσκοµιζόµενες από τον ενάγοντα 2486/2000 απόφαση του Μονοµελούς Πληµ/κείου Κω, 1009/2002 απόφαση του Τριµελούς Πληµ/κείου Κω, 1730/2003 απόφαση του Αρείου Πάγου, 1518/2003 απόφαση του Τριµελούς Πληµ/κείου Κω, 91/2000 απόφαση του Πολυµελούς Πρωτοδικείου Κω και 183/2001 απόφαση του Εφετείου Δωδεκανήσου), γεγονός από το οποίο συνάγεται ότι ο εναγόµενος κατέθεσε την επίδικη µήνυση κινούµενος για λόγους εκδικητικότητας, δ) από το ύφος και τις φράσεις που χρησιµοποιεί ο εναγόµενος στη µήνυση αυτή σε βάρος του ενάγοντος, οι οποίες υπερβαίνουν το αναγκαίο µέτρο της έκφρασης για την απόδοση του περιεχοµένου της σκέψεως δράστη, που εν προκειµένω είναι η αναφορά προς την αρµόδια αρχή της τέλεσης των αποδιδόµενων στον ενάγοντα αξιόποινων πράξεων, σκοπός ο οποίος θα µπορούσε να επιτευχθεί µε τη χρήση ηπιότερων και πάντως όχι µειωτικών της τιµής του ενάγοντος εκφράσεων. Συνεπώς, συντρέχουν στο πρόσωπο του εναγόµενου τα υποκειµενικά στοιχεία της αδικοπραξίας, µε την ειδικότερη µορφή τόσο της συκοφαντικής δυσφήµησης όσο και της εξύβρισης κατά τα ανωτέρω διαλαµβανόµενα πραγµατικά περιστατικά. Τέλος, αποδείχθηκε ότι από την αδικοπρακτική συµπεριφορά του εναγόµενου ο ενάγων υπέστη ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να του επιδικαστεί ανάλογη χρηµατική αποζηµίωση, η οποία ενόψει της έκτασης της προσβολής, των συνθηκών τέλεσής της, της κοινωνικής και επαγγελµατικής κατάστασης των διαδίκων, ειδικότερα δε του ενάγοντος ως ατόµου και ως δικηγόρου, ο οποίος δραστηριοποιείται επαγγελµατικά στη µικρή κοινωνία της Κω, της οικονοµικής κατάστασης του εναγοµένου, ανέρχεται στο εύλογο ποσό των ευρώ. Το πρωτοβάθµιο λοιπόν δικαστήριο που δεν έκρινε όµοια και απέρριψε την αγωγή κατά πλειοψηφία έσφαλε στην ερµηνεία και εφαρµογή των διατάξεων του νόµου και στην εκτίµηση των αποδείξεων, γενοµένου µερικά δεκτού του σχετικού λόγου της έφεσης. Ενόψει όλων αυτών πρέπει: 1) να γίνει µερικά δεκτή η έφεση 2) να εξαφανιστεί η εκκαλούµενη απόφαση 3) να διακρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο τούτου για να ερευνηθεί κατ ουσίαν και 4) να γίνει εν µέρει δεκτή ως κατ ουσίαν βάσιµη η αγωγή και να υποχρεωθεί ο εναγόµενος να καταβάλλει στον ενάγοντα το ποσό των 5.000,00 ευρώ µε τον νόµιµο τόκο από την επίδοση της αγωγής µέχρι την εξόφληση. Σύµβαση µε ΟΤΑ. Τύπος. Αδικαιολόγητος πλουτισµός. Τόκοι. (ΑΚ 904, ν.δ.496/1974 αρ.41, Δ/µα της 26.6/ αρ.21, τακτική διαδικασία). ΕιρΡοδ 49/2014 Πρόεδρος: Ε. Κανούτα. 15