ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη"

Transcript

1 ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη Δαρβινικό και θετικιστικό πνεύμα στις ιστορίες ζώων του Εμμανουήλ Ροΐδη Εύη Βογιατζάκη The Darwinian and the positivistic tendency in Roidis short stories dealing with animals: Focusing on The story of a horse (1894) and The story of a hen-coop (1897), it maintains that the metonymic and allegorical patterns of the animal short stories draw upon Darwin s scientific thought, Taine s aesthetics on fable, and Zola s version of Darwinism as it appears in his preoccupation with the causal relations permeating phenomena. Darwin s anthropomorphism and zoomorphism, and Zola s notion of the human beast are employed in a web of reciprocal relationships between natural and social world to support Roidis aesthetic predilection for an art varying from the sublime to ridiculous. In drawing a constant parallel between man and animal for satirical and ethical purposes, Roidis text invites diverse discourses (philosophical or/and physiological treatise, social analysis, medical document and so on) thus creating the idiosyncratic and intricate style of his poetics. Οι ιστορίες ζώων, που ανήκουν στα λεγόμενα Συριανά διηγήματα του Ροΐδη (γρ ), αποτελούν καυστικές σάτιρες της τοπικής κοινωνίας. Όντας παραβολές διόρθωσης των ανθρώπινων ηθών, μέσα από τη διαρκή σύγκριση του ανθρώπου με τα ζώα και με κύριους πρωταγωνιστές τα τελευταία, γειτνιάζουν με το λογοτεχνικό είδος των μύθων ζώων το οποίο και εμπλουτίζουν με το επιστημονικό και θετικιστικό πνεύμα του 19ου αιώνα. Εστιάζοντας στα διηγήματα Η Ιστορία ενός αλόγου και Ιστορία ορνιθώνος (1897), η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι ο παραβολικός χαρακτήρας των ιστοριών συγκροτείται μέσα από μετωνυμικά και αλληγορικά σχήματα τα οποία διαλέγονται με τις θεωρίες του Δαρβίνου και τη ζολαδική εκδοχή τους που ερμηνεύει την αιτιοκρατική συγκρότηση των φαινομένων μέσω του αναλογικού συσχετισμού μεταξύ του ζωώδους και του κοινωνικού, του ενστικτώδους και του ηθικού ενώ έχουν πιθανότατα υπόψη τους και τις θεωρίες του Ι. Ταιν περί του λογοτεχνικού είδους των μύθων ζώων όπως αυτές αναπτύσσονται στη μελέτη La Fontaine et ses Fables (1860). Ο δαρβινικός ανθρωπομορφισμός και ζωομορφισμός, ο μεταμορφισμός φαινομένων και η ζολαδική έννοια του ανθρώπινου κτήνους αξιοποιούνται στη Ροΐδια σάτιρα και στηρίζουν την 755

2 ΕΥη ΒογιατζΑκη αισθητική του αισχρού και του γελοίου (Ροΐδης, 1871:41), διαμορφώνοντας μια ποιητική η οποία ευνοεί το διάλογο μεταξύ επιστήμης και τέχνης. Επιστήμη και λογοτεχνία Στο κείμενο του Άγγελου Βλάχου κωμωδίαι, ο Ροΐδης επικαλείται πέντε επίλεκτα ονόματα του επιστημονικού πνεύματος της εποχής (ανάμεσά τους και τον Δαρβίνο) προκειμένου να στηρίξει την άποψή του ότι ο άνθρωπος κατ ουδέν επερίσσευσε του κτήνους, και μεταξύ ημών και των προγόνων ημών πιθήκων, πλην της ουράς, ουδεμία άλλη υπάρχει ουσιώδης διαφορά (Ροΐδης, 1871:29). 1 Εις αναζήτηση διακριτικού τινος γνωρίσματος χωρίζοντος τον άνθρωπον από των λοιπών μαστοφόρων (ό.π.:28), ο Ροΐδης αντλεί από την επιστημονική σκέψη της εποχής τις μεταφορές εκείνες που του επιτρέπουν τον αναλογικό συσχετισμό αλληλοδιαπλεκόμενων πεδίων σκέψης ή την εξομοίωση διαφορών, προκειμένου να εκφράσει κριτικές ή αισθητικές απόψεις. Καταφεύγοντας στο ευαγγελικόν σύστημα της παραβολής (ό.π.:37), εξετάζει την ικανότητα προς συγγραφή εθνικής κωμωδίας συγκρίνοντας ένα ζωγράφο και έναν επιστήμονα ανατόμο και φυσιολόγο κάτοχον της σμίλης του Bichat του Γάλλ και του Spurzhelm. 2 Ο Ροΐδης θα προκρίνει τον ανατόμο, φυσιολόγο ως ικανότερο να λάβη κάλαμον δραματουργού [...] να μεγεθύνη και να καταστήσει ψηλαφητάς τω ακροατηρίω τας τροποποιήσεις και τας ανομοιότητας, τας οποίας υφίστανται παρά τω λαώ εκείνω [Κινέζοι] τα άλλως κοινά πάσι τοις ανθρώποις αισθήματα και πάθη (ό.π.:39). Με το λεξικόν φυσικής ιστορίας ανά χείρας και με το θεωρητικό επιστημονικό εξοπλισμό που αντλεί από τας δαρβινείους και βουχνεριανάς θεωρίας (ό.π.:28), 3 το κείμενο παρέχει σαφή εικόνα των ενδιαφερόντων του Ροΐδη για την επιστήμη αλλά και της προδιάθεσής του στη χρήση της ως μεταφοράς για τον αναλογικό συνταυτισμό διαφορετικών φαινομένων Πρόκειται για το γερμανό φυσιοδίφη Karl Vogt ( ), τον Ludvig Eduard Buchner ( ), γερμανό υλιστή φιλόσοφο, το γάλλο φυσιοδίφη και πατέρα της βιολογίας Lamarark Jean Baptiste de Monet ( ), τον ολλανδό φυσιολόγο και υλιστή φιλόσοφο Jacobus Moleschot ( ) και βεβαίως τον Κάρολο Δαρβίνο. Bichat Marie Francois Xavier ( ): γάλλος ανατόμος, πατέρας της ιστολογίας και της παθολογίας. Frantz Joseph Gall ( ): γερμανός φρενολόγος ιδρυτής της φρενολογίας (εκπόνησε μελέτες περί του εγκεφάλου σε ζώα και ανθρώπους). Johann Gaspar Spurtzheim ( ): μαθητής του Gall, γερμανός φρενολόγος. Και οι δύο τελευταίοι αναφέρονται από τον Caesare Lombroso (L Uomo delinquente, 1876) ως εκείνοι που έθεσαν τις βάσεις για μια εγκληματική ανθρωπολογία που με τη σειρά της δημιούργησε την έννοια του εγκληματία ανθρώπου, η οποία δεν απαντάται μόνο στην επιστήμη αλλά και στις τέχνες (π.χ. Ντα Βίντσι, Ρούμπενς, Γκαίτε, Ζολά, Μπαλζάκ). Βλ. σχετικά Γιάννης Πανούσης, Εισαγωγή, Ο Lombroso και ο εγκληματιομορφισμός μια διαχρονική σχέση στο Τσεζάρε Λομπρόζο, Ο Εγκληματίας άνθρωπος, 2002: Η αναφορά στον Ludvig Eduard Buchner ( ) τον υλιστή φιλόσοφο, ο οποίος στο έργο του Δύναμη και ύλη (Kraft and Stoff) άσκησε κριτική στην τελεολογία και στη φυσική θεολογία, μας επιτρέπει την υπόθεση ότι ο Ροΐδης έχει όμοιες αναγνωστικές εμπειρίες με τον Δαρβίνο. Βλ. σχετικά Gilian Breer, Darwin s Plots, 2000:

3 ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη Η μεταφορική και αναλογική χρήση της επιστήμης διανοίγει τις θεωρητικές επεξεργασίες του προς τη δαρβίνεια αποκαθήλωση της εξιδανίκευσης του ανθρώπου. 4 Αντιπαραβάλλοντας ανθρώπους και ζώα, τονίζει τις αδυναμίες των πρώτων και προβάλλει υποδειγματικά την φυσικής τάξης ηθική υπεροχή των δεύτερων. Έτσι στην προοιμιακή αφήγηση της Ιστορίας Ορνιθώνος το 1897 ο Ροΐδης γράφει: Εξ όσων ηυτύχησα ή εδυστύχησα να γνωρίσω είμαι, πιστεύω, ο μόνος άνθρωπος όστις, αν τον ωνόμαζον ζώον, δεν θα εθεώρει τούτο ως προσβολήν. Όσον συναναστρέφομαι τα ζώα, τόσον μάλλον πείθομαι, ότι δεν υπάρχει μεταξύ αυτών και των ανθρώπων καμία διαφορά [...] Το κυρίως διακρίνον αυτά από ημάς είναι ότι παρέλαβον από τους ανθρώπους όσα έχουσιν ούτοι καλά, και απέφυγαν να μιμηθώσι τα άχρηστα, τα επιβλαβή και τα γελοία. Ουδέποτε έγεινε λόγος μεταξύ αυτών περί επισκέψεως του νέου έτους, ούτε περί καπνίσματος, ούτε περί φόρου επί του καπνού ή οιουδήποτε άλλου δεν χαρτοπαίκτουσι, δεν πίνουσι παρά νερόν ή γάλα όταν είναι μικρά δεν συντηρούν στρατούς, αγνοούν τι θα πει πατρίς και ιδιοκτησία, και εκ τούτου ούτε δίκας εγείρουσιν ούτε κινούσι πολέμους, αλλά μόνον μονομαχίας περί πραγμάτων τα οποία ενδιαφέρουσιν αυτά αμέσως και προσωπικώς, περί της νομής λ.χ. πολυχλόου τινός λειμώνος ή της ευνοίας ωραίας τινός ομοφύλου των, γάτας, σκύλας, λεαίνης, φοράδας ή ελαφίνας... (Ε. Ροΐδης, 1897: ). Οι απόψεις αυτές επαναδραστηριοποιούν το μυθοπλαστικό και ηθοπλαστικό πλαίσιο της γραμματολογικής παράδοσης του μύθου ζώων το οποίο κατάγεται από την κλασική αρχαιότητα, εκτείνεται από τον Αίσωπο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Οβίδιο και τον Montaigne 5 ως τον La Fontaine και τον Κοραή, και αναβιώνει μέσα από τη φιλοσοφική και λογοτεχνική παράδοση διαφορετικών εποχών. Θετικισμός και μύθοι ζώων Το λογοτεχνικό είδος των μύθων ζώων στηρίζεται στη συγκριτική θεώρηση του ανθρώπου με τα ζώα επιδιώκοντας συνήθως το ιδανικό της διόρθωσης των ανθρωπίνων ηθών. 6 Τα διηγήματα του Ροΐδη βρίσκονται στη γραμμή αυτής της παράδοσης η οποία εμπλουτίζει το σατιρικό της πνεύμα και με το θετικισμό του 19ου αιώνα, της ανατομίας των ηθών διά της χρήσης των επιστημονικών επιτευγμάτων της εποχής. Όπως αξιολογούσε ο Ροΐδης το 1896: Ο τίτλος του διορθωτού του ρωμαίικου κατήντησε να αμιλλάται κατά την γελοιότητα προς τον τετραγωνισμόν του κύκλου. Τούτον φοβούμενοι περιωρίσθημεν από ικανών Έχει ήδη δημοσιευτεί η Καταγωγή των ειδών (1859) αλλά και Η καταγωγή του ανθρώπου (1871) το ίδιο έτος που γράφεται το κείμενο, ενώ υπάρχουν και λειτουργούν στο προσκήνιο οι θεωρίες του Hippolyte Taine ( ), Essais de la critique et d histoire (1865 και 1866), οι οποίες αντλούν από, και εκλαϊκεύουν τη δαρβινική θεωρία περί κληρονομικότητας, αλλά και το μυθιστόρημα Thérèse Raquin, 1867 του Zola και ο σχετικός με όλη την προαναφερθείσα θεματική πρόλογος του συγγραφέα σε αυτό. Βλ. σχετικά Lilian R. Furst, Νατουραλισμός, : Επίσης κατά τον Μονταίν ο άνθρωπος δεν είναι καλύτερος από τα ζώα, βλ. Μισέλ ντε Μονταίνι, Δοκίμια, τομ. Β, 1983:154. Βλ. και τη σχετική διατύπωση του Taine, l animal efface l homme, ou l homme efface l animal. A chaque instant ici on aperçoit l un à traverse l autre. H. Taine, La Fontaine et ses fables, 1932:

4 ΕΥη ΒογιατζΑκη ήδη ετών να λέγωμεν εις τους αναγνώστες μας παραμύθια περί γάτων, σκύλων, αλόγων, βοών και Συριανών συζύγων (Ροΐδης, 1896:162). Σκιαγραφώντας τα ζώα, ο Ροΐδης υπερβαίνει το παραδοσιακό ηθοπλαστικό πλαίσιο του λογοτεχνικού είδους των μύθων ζώων καθώς η απεικόνισή του αξιοποιεί πλήθος επιστημονικών πληροφοριών περί της φύσης και του χαρακτήρα των ζώων ή και της συμβολικής θεώρησής τους μέσα από κείμενα διαφόρων φιλοσόφων και ιστοριοδιφών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το εισαγωγικό μέρος του διηγήματος Ιστορία μιας γάτας, 7 όπου η ανάλυση του χαρακτήρα της γάτας εκτείνεται από τον Βυφών ως τους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, τον Αριστοτέλη και τον Ηρόδοτο. Ανάλογα εισαγωγικά μέρη υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις ιστορίες ζώων όπου η φιλοσοφική πραγματεία, συναντάται με την επιστημονική διατριβή, προσδίδοντας ένα ακαδημαϊκό πνεύμα στην κοινωνική σάτιρα που επιχειρείται μέσα από την πυρηνι- Εμμανουήλ Ροΐδης ( ) κή ιστορία των διηγημάτων. Ταυτόχρονα η κοινωνιολογική ανάλυση θέτει το θετικιστικό πλαίσιο αιτιοκρατικής και επιστημονικής υποστήριξης της λογοτεχνικής επινόησης που ακολουθεί. Είναι η εποχή όπου ο θετικισμός, ο δαρβινισμός και νατουραλισμός βρίσκονται σε άνθιση. Η μεταφορική ή αλληγορική χρήση των ζώων συντίθεται ως παραβολή, ελεγκτική και σατιρική ανθρωπίνων καταστάσεων, η οποία εκφράζει την κρίσιμη συνθήκη του homme physiologique (Zola, 1913:129) όπως φανερώθηκε από τις επιστημονικές ανακαλύψεις του 19ου αιώνα. Το πνεύμα του Ροΐδη στις ιστορίες ζώων είναι συγκρίσιμο με και πιθανότατα έχει υπόψη του τις απόψεις που διατυπώνει ο Ταιν, στη μελέτη του La Fontaine et ses Fables, για τον τρόπο με τον οποίο ο Λαφονταίν και ο Μπυφόν απεικονίζουν τα ζώα. 8 Αν, σύμφωνα με τον Ταιν, ο Λαφονταίν αντιπαρατέθηκε στον Καρτέσιο που παρουσίαζε τα ζώα ως μηχανές (Taine, 1932:165) και τα υπερασπίστηκε ενάντια σε μια κοινωνία που αντιμετώπιζε τα ζώα χρησιμοθηρικά (ό.π.:164), θεωρώντας τα βδελυρά και δυσώδη, και αν ο Μπυφόν τα παρουσίασε με τη διόρθωση και την τέχνη 7 8 Ε. Ροΐδης, Ιστορία μιας Γάτας (1893), Άπαντα, Δ (393). Ο Ροΐδης έχει μελετήσει τον Ιππόλυτο Ταιν και παραπέμπει στη Φιλοσοφία της τέχνης ιδιαίτερα στο κείμενό του Περί συγχρόνου εν Ελλάδι κριτικής, 1877:256, 269 και

5 ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη ενός ακαδημαϊκού (ό.π.:206), 9 ο Ροΐδης, κατ αναλογία ανέδειξε τις ανθρωπόμορφες ιδιότητές τους αντλώντας από το επιστημονικό πνεύμα της εποχής του. Προκειμένου να προβάλλει την ψυχική και ηθική υπεροχή των ζώων, όχι μόνο πήγε στους στάβλους και στους ορνιθώνες ( il allait [...] dans les étables [...] dans le poulaillers ) διαβλέποντας την ύπαρξη ψυχής στη φύση ( il comprenait la nature, et voyait l âme ou elle est, c est-a-dire partout ), όπως περιγράφει ο Ταιν για τον Λαφονταίν (ό.π.: ) αλλά και, στη γραμμή της δαρβίνειας λογικής, αποκάλυψε την ενστικτώδη φύση εγγενή στον άνθρωπο που τον εξομοιώνει με τα ζώα. Έτσι, τα ζώα του Ροΐδη υπερβαίνουν σε χαρακτήρα και φυσικά χαρίσματα τον άνθρωπο λειτουργώντας ως υποδειγματικές διορθώσεις των ανθρώπινων ηθών: Ο πίθηκος Θωμάς εξαιρετική εξυπνάδα και μιμητική δεξιότητα, ο σκύλος αγάπη και αφοσίωση, το άλογο λογική και ευαισθησία, η γάτα χάρη και αριστοκρατικότητα και η κότα τη σοφία και την καρτερικότητα της πιστής συζύγου που συγχωρεί τον άπιστο κόκορα. Δαρβίνειο πνεύμα στην Ιστορία ενός αλόγου (1894) Η Ιστορία ενός αλόγου αναφέρεται στη σχέση του αλόγου Ζαναμπέτη με ένα μικρό παιδί, τον Τσέκο. Το άλογο υιοθετεί μια προστατευτική, σχεδόν πατρική και κατά συνέπεια ανθρωπομορφική στάση απέναντι στο παιδί, η οποία υπερβαίνει τον άλογο και ζωώδη χαρακτήρα του ενώ η μανιώδης και βάναυση εξόντωση του ζώου από τον μέθυσο πατέρα του παιδιού και την παρέα του αποκαλύπτει το κτηνώδες στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Ο μετωνυμικός άξονας έλλογο/άλογο θα αποδώσει ζώο και άνθρωπο με ανθρωπομορφικά και ζωομορφικά χαρακτηριστικά αντιστοίχως, απηχώντας τις ευρύτερες δαρβινικές απόψεις της περιόδου που αποκάλυπταν τη ζωώδη προέλευση του ανθρώπου. Το διήγημα εκτυλίσσεται στην Ερμούπολη της Σύρου. Η αφήγηση χωρίζεται σε δύο ευδιάκριτα μέρη, Α και Β. Το Α μέρος λειτουργεί ως εισαγωγικό του Β καθώς μέσα από το χρονικό μιας αλυσίδας γεγονότων και σκηνών του συριανού βίου αιτιολογείται το πώς βρέθηκαν τα άλογα στη Σύρο και κατά συνέπεια το άλογο της ιστορίας που ακολουθεί. Η αιτιολόγηση αυτή, κατ ουσία σατιρική ανάλυση δεδομένων, θέτει το κοινωνιολογικό και εθιμικό πλαίσιο του φόντου της αφήγησης πάνω στο οποίο προβάλλεται η ιστορία. 10 Έτσι το Α μέρος αποτελείται πρώτον από μία πραγματεία ή ψευδοπραγματεία περί γυναικών και δεύτερον από το σύντομο χρονικό γεγονότων τα οποία αιτιολογούν την αγορά των αλόγων. Τα άλογα αγοράζονται για να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των κυριών στη λέσχη χορού προκειμένου να μη λερώνουν τα υποδήματά τους. 9 H. Taine, La Fontaine et ses fables, ό.π.:206: Ainsi préparé au beau style, il écrit en homme du monde, avec la correction et l art d un académicien; il présente ses bêtes au public sans descendre à leur niveau; il reste digne [...] il orne la science (η έμφαση δική μου). 10 Βλ. και σχετική παρατήρηση Σ. Μενάρδου περί της υπάρξεως βάθο[υ]ς της εικόνος στις ιστορίες ζώων του Ροΐδη, (1918:19). 759

6 ΕΥη ΒογιατζΑκη Το χρονικό των γεγονότων καταγράφεται ως κοινωνική μελέτη των ηθών και εθίμων της Συριανής κοινωνίας από τον ομοδιηγητικό αφηγητή που καταθέτει τα γεγονότα ως αυτήκοος μάρτυρας και με την ακρίβεια του επιστήμονα-παρατηρητή. Η πόλη απεικονίζεται με μια νατουραλιστικής υφής χαρτογράφηση των κοινωνικών αντιθέσεων αντιπαραβάλλοντας τη λέσχη χορού των νεόπλουτων συριανών με το δυσώνυμο μαχαλά καλούμενο[ς] Καλυβάκια (Ροΐδης, 1894:23). Ενώ σατιρικά καταδεικνύεται η γελοιότητα του επαρχιώτικου νεοπλουτισμού και του ευρωπαϊκού μιμητισμού (άφιξη αγγλικού πλοίου) των κατοίκων της Ερμουπόλεως που οδήγησε στη μεταφορά αμαξών και αλόγων καθώς και Ιταλών αμαξηλατών στο νησί. Η εμβόλιμη χρήση μη λογοτεχνικού υλικού σε ένα κείμενο το οποίο κατά την πρόθεση και την τελική του έκβαση είναι λογοτεχνικό, είναι συγκρίσιμη με το νατουραλιστικό κείμενο το οποίο επίσης συγκλίνει διαφορετικούς λόγους, φιλοσοφικούς, αισθητικούς, επιστημονικούς και λογοτεχνικούς (Baguley, 1990:6 7). Παράλληλα η ορθολογιστική και αναλυτική τεκμηρίωση των κοινωνικών δεδομένων κατάγεται αφενός από το Κοραϊκό τέλος του ψεύδους της Μυθιστορίας το οποίο προβάλλει αξιωματικά την πραγματολογική τεκμηρίωση γεγονότων (παροχή ιστορικών πληροφοριών για τον τόπο, το χρόνο και τα πρόσωπα) προκειμένου να παραχθεί η ηδονή του αναγιγνώσκοντος [...] ηδονήν αξίαν λογικού ζώου (Κοραής, 1984:24) και συνάδει με τον αισθητικό κανόνα της αληθοφάνειας του Β μισού του 19ου αιώνα (Αγγελάτος, 2006:160) ενώ αφετέρου οικοδομεί εκείνη την αλυσίδα αιτίων και αιτιατών που θα μπορούσε να συσχετιστεί με το ζολαδικό ντετερμινισμό του Roman Expérimental και την πειραματική μέθοδο η οποία αναζητά τις σχέσεις και τα αίτια οι οποίες διέπουν τα φαινόμενα (Zola, 1964:3, 10). 11 Στη γραμμή της θετικιστικής/επιστημονικής παράδοσης του 19ου αιώνα, ο Ζολά δανείζεται από τον Claude Bernard τον όρο ζωικό circulus, εκείνη τη λειτουργία η οποία μέσω του κυκλοφορικού συστήματος διά του αίματος προσβάλλει όλα τα μέρη ενός οργανισμού, τον οποίο και μεταφέρει αναλογικά επί του κοινωνικού σώματος (ό.π.:28). Το circulus του Ζολά ουσιαστικά εισάγει στη λογοτεχνία ένα είδος ομοιομορφισμού μεταξύ των φαινομένων που εν γένει παραπέμπει στις Δαρβινικές θεωρίες του μεταμορφισμού 11 Βλ. τη σχετική διατύπωση του Ζολά Πειραματικό μυθιστόρημα (The Experimental Novel), 1964:3 και 10 (μτφ. δική μου): Η πειραματική μέθοδος συνίσταται στην ανεύρεση των σχέσεων οι οποίες διέπουν ένα οποιοδήποτε φαινόμενο και το συναρτούν με την εγγύτερή του αιτία ή με άλλα λόγια προκαθορίζοντας τις αναγκαίες συνθήκες για την εμφάνιση ενός φαινομένου και καθορίζει ότι υπάρχει πάντα μια αναγκαία διασύνδεση μεταξύ των πράξεων και των αιτίων τους. Η πειραματική μέθοδος, της οποίας την εφαρμογή επαγγέλλεται ο Ζολά στο συγκεκριμένο κείμενο και η οποία προέρχεται από τη μελέτη του Claude Bernard, Introduction à l étude de la médecine expérimentale (1865) υποστηρίζει τον αναλογικό συγκρητισμό των φαινομένων και την αναζήτηση της προέλευσής τους σε μια κοινή φυσική ή υλική συνθήκη, όμοια για τα έμψυχα και άψυχα όντα. Την αντίστοιχη άποψη διατυπώνει και ο Δαρβίνος στην Καταγωγή των ειδών (1859) χρησιμοποιώντας τις ευρέως διαδεδομένες θεωρίες του Charles Lyell ( ), στο έργο του The Principles of Geology ( ), περί ομοιομορφισμού (uniformitarianism), την υπόθεση, στη φιλοσοφία της επιστήμης, ότι όλες οι φυσικές διαδικασίες που λειτούργησαν στο μακρινό παρελθόν είναι οι ίδιες με αυτές του σήμερα και περί της διαδοχικής εξέλιξης των φαινομένων (gradualism) και της αιτιολογικής ερμηνείας τους. Στο Κάρολος Δαρβίνος, Η Καταγωγή των ειδών, 1997:

7 ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη (transformation transformisme) και στο νόμο της αλληλεξάρτησης των φαινομένων (Δαρβίνος, 1997:111), αίροντας τα όρια ανάμεσα στην κοινωνία και τη φύση, ανάμεσα σε διαφορετικά είδη και τάξεις κοσμικής οργάνωσης. 12 Τρία χρόνια μετά από τα παραπάνω συμβάντα, ο αφηγητής βρίσκεται άεργος στη Σύρο όπου συναντά τον παλαιόν του διδάσκαλον της ζωγραφικής κ. Creuzer (Ροΐδης, 1894:25). Ο Creuzer αποτελεί δραματοποιημένη persona της Ροΐδειας αισθητικής του αισχρού και του γελοίου: 13 Είχεν επιδοθή, [...]εις παράστασιν λαϊκών σκηνών, ζωγραφίζων ψαροπώλας, τηγανιστάς σκοτίων, αγυιόπαιδας της άνω Σύρου [...] μεθυσμένους καλόγηρους, γραίας σαβανώτριας και επαίτας αναπήρους καθώς και στην απεικόνιση των εξαθλιωμένων ίππων του στάβλου οι οποίοι αντιπαραβάλλονται προς τους ευτραφείς βουκεφάλους του Φειδίου (ό.π.:25). Αντιπαραθέτοντας υψηλή με χαμηλή τέχνη, η αφήγηση μετατοπίζεται από το χώρο της λέσχης χορού στο στάβλο και από το εθιμικό δίκαιο της κοινωνίας των νεόπλουτων σ εκείνο που διέπει τη ζωή στις παρυφές της κοινωνίας και της πόλης και διαμορφώνεται από τη σχέση ανάμεσα σε ζώο και άνθρωπο που εκφέρεται ως Σπενσεριανός αγώνας για την επιβίωση. Έτσι το κείμενο λειτουργεί και ως κάτοπτρο των κοινωνικών προεκτάσεων του αγώνα για την επιβίωση, τις οποίες ο συγγραφέας φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά ήδη από το δοκίμιό του για τον Α. Βλάχο (Ροΐδης, 1871:362). Εδώ ο αναλογικός συνταυτισμός ζώου και ανθρώπου ενεργοποιεί τον μετωνυμικό άξονα άλογο/έλλογο για να υπηρετήσει την αισθητική γραμμή του αναδεικνύειν και αποτραχύνειν τας γελοίας γραμμάς του υπαρκτού προτύπου της αριστοκρατικής κοινωνίας της Σύρου και να καταδείξει ότι αι έμπουσαι και αι λάμιαι είναι πλάσματα ουχ ήττον ιδανικά της Αφροδίτης των Μεδίκων (ό.π.:41). Το άλογο, Ζαναμπέτης, είναι μια ακριβώς τέτοια εκδοχή αντι-εξιδανίκευσης και εξετάζεται σε σχέση προς το το δεκαπενταετές παιδάριον καλούμενον Τσέκος, τέκνον μεθύσου Ιταλού πρόσφυγος υπηρετούντος εις τον σταύλον (Ροΐδης, 1894:26). Ο Ζαναμπέτης, ο οποίος είχε αγοραστεί ευθυνά [...] διά μόνην του χαρακτήρος την αγριότητα και δυστροπίαν (ό.π.:26) διακρίνεται από τα λοιπά ζώα του στάβλου κυρίως για το χαρακτήρα του ο οποίος αποδίδεται με ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά, όπως μετωνυμικά υποβάλει το όνομά του. Πράγματι, άλογο και παιδί αναπτύσσουν μια ιδιαίτερα τρυφερή σχέση αλληλοπροστασίας, ανάλογη με εκείνη πατέρα παιδιού, η οποία υπερβαίνει την ειδολογικής τάξης διάκριση ανάμεσα στη ζωική και την κοινωνική οργάνωση. Το άλογο παίζει με το παιδί, φυλάσσει την τροφή του για να του την προσφέρει και το προστατεύει από τον παραλογισμό και το κτηνώδες πάθος των ανθρώπων οι οποίοι αποδίδονται με ζωομορφικά χαρακτηριστικά του μέθυσου πατέρα καθώς και του εγκληματία Λούρου, κλέφτη, βιαστού επταετούς κορασίδος, [...] και εν ανάγκη μαχαιροβγάλτου (ό.π.:27). 12 Στο Α μέρος άλλωστε, η κλιμάκωση αιτίων και αιτιατών που επιφέρει την πολιτισμική αλλαγή της αγοράς των αμαξών επέρχεται με την άσκηση φυσικών πιέσεων (φαγητού, συζυγικών καθηκόντων) από μέρους των νέων εκκλησιαζουσών της Ερμούπολης. 13 Η οποία, στη διαμάχη με τον Βλάχο, αντιπαρατίθεται στην υψηλή εκδοχή μετάπλασης της πραγματικότητας και οδηγεί στο είδος χαμηλή εκδοχή ιδανικού, Βλ. Δ. Αγγελάτος, 2003:

8 ΕΥη ΒογιατζΑκη Το μετωνυμικό δίκτυο του ελλόγου/άλογου/αλόγου υποβάλλει την εναλλαγή ρόλων μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Έτσι εύλογα θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το κείμενο εγκαθιδρύει το ζολαδικής προέλευσης circulum ανάμεσα στη ζωική και την κοινωνική τάξη και διανοίγεται προς τις δαρβίνειες επεξεργασίες της αλληλεξάρτησης των ειδών. 14 Άνθρωποι και ζώα θα υπερβούν τα ειδολογικά όριά τους επιβεβαιώνοντας στη δαρβίνεια άποψη ότι ο άνθρωπος κατάγεται από μια κατώτερη μορφή ζώου (Δαρβίνος, [1871] χ. χ.:32 και 169). Έτσι ο ανθρωπόμορφος Τζαναμπέτης θα δολοφονηθεί βάναυσα από τους ανθρώπους κατά την ύστατη προσπάθειά του να γλιτώσει το παιδί από τον κτηνώδη ξυλοδαρμό του πατέρα του. Ο εν μέρει σουίφτιας καταγωγής Ζαναμπέτης διαθέτει στοιχεία από τη σοφία των Χουύνμν καθώς και εκείνη την απόσταση που τον διαχωρίζει από την κοπρώδη κοινωνία των Γιαχού (ανθρώπων) (Crane, 1961: ). Άλλωστε εκείνος είναι που κλωτσά και εκσφενδονίζει τον μέθυσο πατέρα στην κοπριά αναλαμβάνοντας το ρόλο του πατέρα προστάτη. Ζώο και άνθρωπος ανταλλάσσουν χαρακτηριστικά. Ο Ζαναμπέτης αποδίδεται με ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά, έχει ανθρώπινον σχεδόν βλέμμα (Ροΐδης, 1894:27) και ο πατέρας με το είδος του ζωομορφισμού που προέρχεται από το ζολαδικό, λομπροζικής καταβολής μοτίβο του ανθρώπινου κτήνους (Λομπρόζο, 2002:52 53). Το είδος εξάλλου της περιγραφής του αλόγου και των ανθρώπων με όρους ανθρωπομορφικούς και ζωομορφικούς αντίστοιχα, παραπέμπει στο δαρβίνειο best-seller του 1872, The Expression of Emotions in Man and Animals, όπου τα ζώα περιγράφονται με όρους ανθρώπινης συμπεριφοράς. Κινούμενο στα μεθόρια ζωικής και ανθρώπινης τάξης, το άλογο διατηρεί μια αμφίδρομη σχέση με την ανθρώπινη κοινωνία. Την υπηρετεί, τρέφεται και εντέλει καταστρέφεται από αυτήν. Ζει υπό τον κανόνα ενός προαναγγελθέντος θανάτου αφού έτσι και αλλιώς θα οδηγηθεί στο σφαγείο. Ως κατώτερο βιολογικό ον υποτάσσεται στους φυσικούς κανόνες, το νόμο της επιβίωσης του ισχυρότερου. Ως όμως αντιστικτικό ανάλογο της σχέσης με τον μέθυσο πατέρα και εξαιτίας τής παρά φύσιν σχέσης του με το παιδί μπορεί να ελέγχει τα ένστικτά του, να φυλάσσει, για παράδειγμα την τροφή για το παιδί, υπερβαίνοντας το φυσικό νόμο του αγώνα για την επιβίωση, πράγμα που επισφραγίζεται και με την αυτοθυσία του στο βωμό της υπεράσπισης του παιδιού, Τσέκου. Ο Ζαναμπέτης είναι ένα ον με ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία, αντιφατική. Διαθέτει όλες τις αντινομίες που προσιδιάζουν στο ανθρώπινο είδος: ευγένεια, τρυφερότητα προς το παιδί και ταυτόχρονα την αγριότητα και τη δυστροπία που τον εξομοιώνει με τα προαναφερθέντα ανθρώπινα κτήνη. Διαφέρει όμως από τα τελευταία καθώς εκδηλώνει τη βιαιότητα μόνο για να αμυνθεί. Χαρακτηρίζεται από την κοινή λογική που απουσιάζει από τα μαινόμενα ανθρώπινα κτήνη επιβεβαιώνοντας τη ροΐδεια ρήση του απατώνται οι θεωρούντες άλογα τα ζώα (Ροΐδης, 1897:219). Διαθέτει τη 14 Στο δαρβίνειο κείμενο η επεξεργασία των συγκεκριμένων εννοιών γίνεται μέσα από ένα επίσης ευρύ πλέγμα μεταφορών και αναλογιών, όπως έχει δειχθεί από μελετητές όπως η Gillian Beer, 2000:33 και αντίστοιχα και George Levine, 1991:

9 ΔαρβινικΟ και θετικιστικο πνευμα στις ιστοριες ζωων του ΕμμανουΗλ Ροϊδη δαρβίνεια σοφία της φύσης: της φυσικής επιλογής. Η αμοιβαιότητά του με το παιδί, φορέα της εξέλιξης, είναι σχεδόν φυσικής τάξης. Όντας λιγότερο άλογο από ζώο και περισσότερο έλλογο από τον άνθρωπο, ο Ζαναμπέτης ανήκει σε εκείνα τα θαυμαστά δημιουργήματα της φύσης τα οποία, κατά τον Δαρβίνο φέρουν τη σφραγίδα μιας πολύ ανώτερης τέχνης (Δαρβίνος, 1997:109). Αποτελεί το αισθητικό εκείνο μηχάνευμα το οποίο, κινούμενο στον άξονα άλογο/έλλογο, στηρίζει μετωνυμικά τη διορθωτική των ανθρωπίνων ηθών σάτιρα του Ροΐδη ενώ λειτουργεί και ως μεταφορά του επιστημονικού πνεύματος της εποχής. Είναι το υβριδικό ίνδαλμα μιας παλίμψηστης αισθητικής η οποία στηρίζεται εν τω συνδυασμώ αναλογίαν και αρμονίαν ενός συνδυαστού φαντασίας και μνήμης, παράγοντας με τον τρόπο αυτόν υβριδικές μορφές, τον ιπποκένταυρον, σάτυρον ή σειρήνα, κατά το αισθητικό όραμα του Ροΐδη του 1900 (Ροΐδης, 1900:302). Βιβλιογραφία Baguley, 1990 David Baguley, Naturalistic fiction: the entropic vision, Cambridge: Cambridge University Press. Breer, 2000 Gilian Breer, Pleasure like a tragedy : imagination and the material world και Analogy, metaphor and narrative in The Origin, στο Darwin s Plots, Evolutionary Narrative in Darwin, George Eliot and Nineteenth-Century Fiction, Cambridge: Cambridge University Press, σ. 33 και αντίστοιχα. Crane, 1961 R. S. Crane, The Rationale of the Fourth Voyage, στο Robert A. Greenberg (επιμ.), Jonathan Swift, Gulliver s Travels, an Annotated Text with Critical Essays, New York: W. W. Norton, σελ Furst and Skrine, [1971] Lilian R. Furst and Peter N. Skrine, Νατουραλισμός, μτφ. Λία Μεγάλου, Αθήνα: Ερμής. Levine, 1991 George Levine, Darwin and the Novelists, Patterns of Science in Victorian Fiction, Chicago, London: University of Chicago Press. Taine, [1860] 1932 H. Taine, La Fontaine et ses fables, Paris: Librairie Hachette. Zola, [1880 1] 1913 Émile Zola, Une Campagne, Paris: Charpentier,

10 ΕΥη ΒογιατζΑκη Zola, [1893] 1964 Émile Zola, The Experimental Novel, αγγλική μτφ. French Belle M. Sherman, New York: Haskell. Αγγελάτος, 2003 Δημήτρης Αγγελάτος, Πραγματικότης και Ιδανικόν, Ο Άγγελος Βλάχος και ο αισθητικός κανόνας της αληθοφάνειας ( ), Αθήνα: Μεταίχμιο, Αγγελάτος, 2006 Δημήτρης Αγγελάτος, Πλησίασι[ς] του φυσικού και αριθμητική συμμετρία : ένα θεωρητικό πλαίσιο για την τέχνη και τη λογοτεχνία στο πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα, στο Παντελής Βουτουρής, Γιώργος Γεωργής, επιμ., Ο Ελληνισμός στον 19ο αιώνα, ιδεολογικές και αισθητικές αναζητήσεις, Αθήνα: Καστανιώτης, σελ Δαρβίνος, [1859] 1997 Κάρολος Δαρβίνος, Η Καταγωγή των ειδών, μτφ. Ομάδα Δ.Ε.Π. Τμήματος βιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, προλ. Σ. Ν. Αλαχιώτης, επιμ. Σ. Λ. Σκαρτσής, Πάτρα: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών. Δαρβίνος, [1871], χ.χ. Κ. Δαρβίνος, Η καταγωγή του ανθρώπου, τομ. 1, μτφ. Γιάννη Ν. Βιστάκη, επιμ. Κ. Μετρινού, Αθήνα: Εκδόσεις Αναγνωστίδη. Κοραής, [1804] 1984 Αδαμάντιος Κοραής, Εις την έκδοσιν (1804) των Αιθιοπικών του Ηλιοδώρου Προλεγόμενα, Επιστολή προς Αλέξανδρον Βασιλείου, στο Αδαμάντιος Κοραής, Προλεγόμενα στους αρχαίους έλληνες συγγραφείς και η αυτοβιογραφία του, τόμ. Α, επιμ. Κ. Θ. Δημαράς, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1984:1 56. Λομπρόζο, [1876] 2002 Τσεζάρε Λομπρόζο, Ο Εγκληματίας άνθρωπος, μτφ. Μπάμπης Άννινος, εισ. Γιάννης Πανούσης, Αθήνα: Κάκτος. Μέναρδος, [1917] 1918 Σίμος Μενάρδος, Εμμανουήλ Ροΐδης, Διάλεξις εις τον Παρνασσόν γενόμενη την 22 Φεβρουαρίου 1917, Αθήνα: Εστία, Μονταίνι, [1580] 1983 Μισέλ ντε Μονταίνι, Δοκίμια, 2 τόμ., μτφ. Φίλλιπος Δρακονταείδης, Αθήνα: Εστία. Ροΐδης, 1900 Ε. Ροΐδης, Διατί δεν έχει η σημερινή Ελλάς φιλολογίαν, Ε, ό.π.: Ροΐδης, 1871 Ε. Ροΐδης, Άγγελου Βλάχου κωμωδίαι, Άπαντα, τομ. Β, επιμ. Άλκης Αγγέλου. Αθήνα: Ερμής, 1978: Ροΐδης, 1877 Ε. Ροΐδης, Περί συγχρόνου εν Ελλάδι κριτικής, Άπαντα, τόμ Β, ό.π.: Ροϊδης, 1893 Ε. Ροΐδης, Ιστορία μιας Γάτας, Άπαντα, τομ. Δ ό.π.: Ροΐδης, 1894 Ε. Ροϊδης, Ιστορία ενός αλόγου, Άπαντα, τομ. Ε, ό.π.: Ροΐδης, 1896 Ε. Ροΐδης, Ιστορία ενός τουφεκισμού, Άπαντα, τόμ. Ε, ό.π.: Ροΐδης, 1897 Ε. Ροϊδης, Ιστορία ορνιθώνος, Άπαντα, τομ. Ε, ό.π.:

Στη σύντομη αποτίμηση του για τον Ε. Ροΐδη, την ημέρα του θανάτου του, ο

Στη σύντομη αποτίμηση του για τον Ε. Ροΐδη, την ημέρα του θανάτου του, ο ΕΥΗ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗ 0 Εμμανουήλ Ροΐδης και η μεταφορά της επιστήμης 1 Στη σύντομη αποτίμηση του για τον Ε. Ροΐδη, την ημέρα του θανάτου του, ο Κ. Παλαμάς έκρινε τη συγγραφική του ιδιοσυγκρασία ακολούθως: Τα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler

Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Ακαδημαϊκό Έτος 2015-2016 Εαρινό Εξάμηνο Ενότητα σώματος και ψυχής κατά τον Max Scheler

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας

3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας Κεφάλαιο Εξέλιξη 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάλυση θεωρίας Πολλές από τις επιστημονικές απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές, διότι αντιβαίνουν την αντίληψη που οι άνθρωποι διαμορφώνουν

Διαβάστε περισσότερα

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα

15/9/2009. 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Νέα Αθηναϊκή Σχολή Λογοτεχνία Β Λυκείου Εισαγωγή Επιμέλεια: Τ. Γιακουμάτου www.netschoolbook.gr 1880 ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα Εσωτερική αναδιάρθρωση κράτους-στόχος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:

Διαβάστε περισσότερα

Περί Μελαγχολίας. Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Δημήτριος Καργιώτης. 2 η ενότητα: «Η μελαγχολία στην αρχαιότητα»

Περί Μελαγχολίας. Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Δημήτριος Καργιώτης. 2 η ενότητα: «Η μελαγχολία στην αρχαιότητα» Περί Μελαγχολίας Διδάσκων: Αναπλ. Καθηγητής Δημήτριος Καργιώτης 2 η ενότητα: «Η μελαγχολία στην αρχαιότητα» Περιγραφή θεματικής ενότητας: Το σύστημα των τεσσάρων χυμών και η αρχή της μίμησης. Σύντομη αναφορά

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία 1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία προκριματική φάση 18 Φεβρουαρίου 2012 υπό την Αιγίδα του ΥΠΔΒΜΘ Διοργάνωση Τμήμα Φιλοσοφίας

Διαβάστε περισσότερα

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;

Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι. Τοκμακίδου Ελπίδα

ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι. Τοκμακίδου Ελπίδα ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι Τοκμακίδου Ελπίδα ΠΣ Δημοτικού Κοινωνική διαμεσολάβηση Βιωματική μάθηση Οικοδόμηση της γνώσης «η δημιουργία νοήματος έχει αποδεσμευτεί από την αποκλειστική

Διαβάστε περισσότερα

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Περιγραφή εργαστηρίου Οι ιστορίες είναι γεγονότα ζωής ή του μυαλού ή μήπως απλώς

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Λέκκας Στάθης Μπαρμπούτσης Αλέξανδρος Μιαρίτης Άγγελος Μπούρας

Νίκος Λέκκας Στάθης Μπαρμπούτσης Αλέξανδρος Μιαρίτης Άγγελος Μπούρας ό ή Νίκος Λέκκας Στάθης Μπαρμπούτσης Αλέξανδρος Μιαρίτης Άγγελος Μπούρας ύ ς ί ς Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα και κατάγεται από την Κύπρο. Είναι διδάκτωρ των μαθηματικών του Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΟΜΑ Α Α Α.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό το γράµµα της Στήλης Β, που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μαθητικό Συνέδριο Ιστορίας "Το Βυζάντιο ανάμεσα στην αρχαιότητα και τη σύγχρονη Ελλάδα" ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Η επίδραση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στο Βυζαντινό Πολιτισμό Μαθητική Κοινότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας Παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης video στο μάθημα των Αρχών Φιλοσοφίας (Β Λυκείου Γενική Παιδεία) 3 ο ΓΕ.Λ. ΠΕΙΡΑΙΑ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Μαλεγιαννάκη

Διαβάστε περισσότερα

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς. Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Σχολική Χρονιά 2012-2013 Κ ε ί μ ε ν α Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς Θεματική ενότητα: «Οικουμενικές αξίες και Λογοτεχνία» ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κείμενα προς συνανάγνωση συνεξέταση Έριχ Μαρία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Ημερομηνία Ανάρτησης: 12/12/2014 Η ΕΚΘΕΣΗ: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Η έκθεση καταγράφει και παρουσιάζει αντιπροσωπευτικές, συχνά εμβληματικές εικόνες και ντοκουμέντα που υπογραμμίζουν τον καίριο ρόλο

Διαβάστε περισσότερα

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο

Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι. Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε. πριν από λίγο Μορφές Εκπόνησης Ερευνητικής Εργασίας Μαρία Κουτσούμπα Έστω λοιπόν ότι το αντικείμενο ενδιαφέροντος είναι «η τηλεδιάσκεψη». Ας δούμε τι συνεπάγεται το κάθε ερευνητικό ερώτημα που θέσαμε πριν από λίγο Κουτσούμπα/Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ , ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΜΑΛΑΦΑΝΤΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ - ΓΚΙΒΑΛΟΤ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΑ 2001 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η οριοθέτηση της παιδικής λογοτεχνίας σε σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ. Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ. Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου. Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Ερευνητική Εργασία Β' Τετραμήνου Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Μ.Φρονίμου Στην επιστήμη της βιολογίας, με τον όρο εξέλιξη εννοείται η αλλαγή στις ιδιότητες ενός πληθυσμού οργανισμών στο πέρασμα

Διαβάστε περισσότερα

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ42

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ Ιδ. Γεν. Λύκειο Ηρακλείου «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ»

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ Ιδ. Γεν. Λύκειο Ηρακλείου «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Ιδ. Γεν. Λύκειο Ηρακλείου «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ» Α/Α ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΛΗ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ / ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 Εξετάζονται οι ενότητες: ΘΕΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. (Δημιουργικές συναντήσεις και αμφίδρομες σχέσεις με αφορμή ένα διήγημα)

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. (Δημιουργικές συναντήσεις και αμφίδρομες σχέσεις με αφορμή ένα διήγημα) ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (Δημιουργικές συναντήσεις και αμφίδρομες σχέσεις με αφορμή ένα διήγημα) Αλεξάνδρα Μυλωνά, φιλόλογος-σκηνοθέτις-συγγραφέας Ελένη Παπαδοπούλου, φιλόλογος ΜΑ-εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΑΐΟΥ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕ 3-6 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ Π.ΛΕΣΧΗ ΙΠΠ. 15 (ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΑΐΟΥ ΔΕ ΤΡΙ ΤΕ 3-6 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ Π.ΛΕΣΧΗ ΙΠΠ. 15 (ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΑΐΟΥ 2015 - ΔΕ ΤΡΙ ΤΕ 2 3 4 12 3 ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 641-7 9 ΑΝΟΙΧΤΟ 3-6 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ 641 6 9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - 9 10 11 12 3 ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 641 3-6 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΣΙΓΚΟΥΔΗ ΚΩΣΤΑ και ΣΓΟΡΟΥΔΗ ΘΑΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΙΓΚΟΥΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΣΙΓΚΟΥΔΗ ΚΩΣΤΑ και ΣΓΟΡΟΥΔΗ ΘΑΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΙΓΚΟΥΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΣΙΓΚΟΥΔΗ ΚΩΣΤΑ και ΣΓΟΡΟΥΔΗ ΘΑΝΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΙΓΚΟΥΔΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ Κάρολος Δαρβίνος Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος ήταν Άγγλος φυσιοδίφης

Διαβάστε περισσότερα

Β2. α) 1 ος τρόπος πειθούς: Επίκληση στη λογική Μέσο πειθούς: Επιχείρημα («Να γιατί η αρχαία τέχνη ελευθερίας»)

Β2. α) 1 ος τρόπος πειθούς: Επίκληση στη λογική Μέσο πειθούς: Επιχείρημα («Να γιατί η αρχαία τέχνη ελευθερίας») Α1. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το κείμενο πραγματεύεται το διαχρονικό ρόλο και τη συμβολή της αρχαίας ελληνικής τέχνης σε παγκόσμια κλίμακα. Αρχικά, επισημαίνεται ότι ο καλλιτέχνης προσπαθεί μέσω της τέχνης να αποστασιοποιηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494

Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494 Α' ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1 η σκηνή: στίχοι 437-494 1.α. Από τον Πρόλογο στο Επεισόδιο: Η Ελένη, μαζί με τις γυναίκες που αποτελούν το Χορό του δράματος, μπαίνουν μέσα στο παλάτι προκειμένου να ζητήσουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι

Διαβάστε περισσότερα

1. Κείµενα. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018

1. Κείµενα. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : Νεοελληνική Γλώσσα/ Γ ΕΠΑΛ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 03/01/2018 1. Κείµενα Α. Μη λογοτεχνικό κείµενο Όταν µιλούµε για πρόοδο δεν εννοούµε απλά και µόνο µία εξέλιξη του ανθρώπου και της ζωής, αλλά σαφέστατα

Διαβάστε περισσότερα

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής

Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες. Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία Δραστηριότητες Χρύσα Κουράκη (Ph.D) Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής Φιλαναγνωσία - Aimer lire Η θετικά προσδιορισμένη σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο ως το κατεξοχήν είδος

Διαβάστε περισσότερα

Υποβάθρου Επιστημονικής περιοχής Γενικών Γνώσεων Ανάπτυξης Δεξιοτήτων. Ελληνικά.

Υποβάθρου Επιστημονικής περιοχής Γενικών Γνώσεων Ανάπτυξης Δεξιοτήτων. Ελληνικά. 1 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2019-20 ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΠΑΦ 100 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΛΑ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Εισαγωγή στην τέχνη του

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γαβριέλλα Κοντογιαννίδου, Φιλόλογος 1. Το πρώτο βήμα μας είναι η κατανόηση του θέματος και η ένταξή του σε ευρύτερες θεματικές ενότητες Συνήθως, ένα θέμα Έκθεσης έχει

Διαβάστε περισσότερα

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΓΟΥΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ Β3 (υπεύθυνη καθηγήτρια :Ελένη Μαργαρίτου)

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΓΟΥΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ Β3 (υπεύθυνη καθηγήτρια :Ελένη Μαργαρίτου) Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΓΟΥΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗΣ Β3 (υπεύθυνη καθηγήτρια :Ελένη Μαργαρίτου) Αρχικά οφείλουμε να πούμε πως το θέμα αυτό που θα αναλύσουμε δύναται να επεκταθεί

Διαβάστε περισσότερα

Δεοντολογία Επαγγέλματος Ηθική και Υπολογιστές

Δεοντολογία Επαγγέλματος Ηθική και Υπολογιστές Δεοντολογία Επαγγέλματος Ηθική και Υπολογιστές ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΛΑΙΓΕΩΡΓΙΟΥ Γ. Ηθική Φορτισμένος και πολυσήμαντος όρος Εικόνα μιας «βαθύτερης εσωστρεφούς πραγματικότητας»

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ. ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΝΩΣΗΣ ΤΕΙ ΑΜΘ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΣ Γεώργιος Θερίου ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος Αναπαράσταση του κλασικού: Το κλασικό παρελθόν δεν ανασκάπτεται ώστε να μελετηθεί ως αυτόνομη ιστορική οντότητα,

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά,

Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά, http://www.amis-kazantzaki.gr./ Γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης Υπήρξε φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας Έργα: µυθιστορήµατα, ποίηση, θεατρικά, ταξιδιωτικά Τα πιο γνωστά του έργα: Αναφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος: «Τα παιδικά αναγνώσματα και η πορεία τους από τον 19 ο αιώνα έως και σήμερα».

ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος: «Τα παιδικά αναγνώσματα και η πορεία τους από τον 19 ο αιώνα έως και σήμερα». ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχ. Έτος: 2014-2015 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Α ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Τα παιδικά αναγνώσματα και η πορεία τους από τον 19 ο αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη

Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη Όγδοη Ενότητα: H πρόσληψη της ιστορίας του Ιησού στον κινηματογράφο (Ι) Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

Από τις μαθήτριες της Α Λυκείου: Ζυγογιάννη Μαρία Μπίμπαση Ελευθερία Πελώνη Σοφία Φωλιά Ευγενία

Από τις μαθήτριες της Α Λυκείου: Ζυγογιάννη Μαρία Μπίμπαση Ελευθερία Πελώνη Σοφία Φωλιά Ευγενία Από τις μαθήτριες της Α Λυκείου: Ζυγογιάννη Μαρία Μπίμπαση Ελευθερία Πελώνη Σοφία Φωλιά Ευγενία Η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου Ο χώρος στα ποιήματα και τα πεζογραφήματα του Γιώργου Ιωάννου είναι ένας

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με

Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με Θεμελιώδης αντίθεση που διατρέχει ολόκληρο το έργο και αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονές του. Απαντάται με ποικίλες μορφές και συνδέεται με προβληματισμούς για την αλήθεια και τη γνώση. Απηχεί τις

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία της εξέλιξης των ειδών: τι γνωρίζουν οι μαθητές; Ερευνητική εργασία β τετραμήνου

Θεωρία της εξέλιξης των ειδών: τι γνωρίζουν οι μαθητές; Ερευνητική εργασία β τετραμήνου Θεωρία της εξέλιξης των ειδών: τι γνωρίζουν οι μαθητές; Ερευνητική εργασία β τετραμήνου Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ (ΔΑΡΒΙΝΟΣ) Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης, το «είδος» δεν είναι σταθερό και αναλλοίωτο.

Διαβάστε περισσότερα

Νέα Ελληνική Γλώσσα. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων & Εσπερινών Γενικών Λυκείων Α1.

Νέα Ελληνική Γλώσσα. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων & Εσπερινών Γενικών Λυκείων Α1. 8 Ιουνίου 2018 Νέα Ελληνική Γλώσσα Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων & Εσπερινών Γενικών Λυκείων Α1. Το θέμα του κειμένου αφορά τον συσχετισμό «παιδείας» και «εκπαίδευσης». Αρχικά, η

Διαβάστε περισσότερα

Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014

Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014 Ανδρέας Ανδρικόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Χίος, 9/04/2014 Η επιστήμη είναι ένα συστηματικό πλαίσιο αρχών που εξυπηρετεί την προσπάθειά μας να καταλάβουμε το φυσικό και κοινωνικό μας περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ 15 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η δημιουργικότητα είναι η λειτουργία που επιτρέπει στο νου να πραγματοποιήσει ένα άλμα, πολλές φορές εκτός του αναμενόμενου πλαισίου, να αναδιατάξει τα δεδομένα με απρόσμενο τρόπο, υπερβαίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» «Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση

Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Κωδικός μαθήματος: ΚΕΠ 302 Διδάσκων: Δημήτρης Θ. Ζάχος Πιστωτικές μονάδες: 10 Χρόνος και τόπος διεξαγωγής: Τετάρτη 6-9 αίθουσα 907 Εισαγωγικά Η επιτυχής συμμετοχή σ ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A') ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου 21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου Υποστήριξη στην αποτελεσματική διαχείριση του αναλυτικού προγράμματος μέσα από την υλοποίηση ενεργητικών διδακτικών τεχνικών. Γνωριμία

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά):

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά): Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ Θετικά: μας ηρεμεί μας χαλαρώνει μας ψυχαγωγεί (ταξίδια, εκδρομές, συναντήσεις) μας παρέχει τα βασικά είδη διατροφής και επιβίωσης (αέρας, νερό, τροφή) Σήμερα (αρνητικά): Ο άνθρωπος:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017»

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΣΤΟΧΟΣ 3 ος : Η αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου του συνόλου των κατοίκων της Ευρώπης και η ανάδειξη των κοινών στοιχείων και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών πολιτισμών, μέσα από πολιτιστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Για τους ΦΟΙΤΗΤΕΣ του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Συμμαθητές, συμμαθήτριες, Στα πλαίσια της συζήτησής μας για την τέχνη, θα παρουσιαστούν περιληπτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ A1. Τρία είναι τα γνωρίσματα της ιδιομορφίας του δασκάλου σύμφωνα με το συγγραφέα. Πρώτα ο δάσκαλος, παρά την ενηλικίωσή του πρέπει να έχει ψυχή παιδιού, ώστε να μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Θεμελίωση της Παιδαγωγικής επιστήμης Pestalozzi- Herbart

Θεμελίωση της Παιδαγωγικής επιστήμης Pestalozzi- Herbart Θεμελίωση της Παιδαγωγικής επιστήμης Pestalozzi- Herbart Το 19ο αιώνα θεμελιώνεται η Παιδαγωγική επιστήμη Με το διδακτικό και θεωρητικό έργο των μεγάλων παιδαγωγών: Pestalozzi και κυρίως του Herbart Johan

Διαβάστε περισσότερα

Θεόδωρος Μαριόλης Τ.Δ.Δ., Πάντειο Πανεπιστήμιο Ι.Κ.Ε. Δημήτρης Μπάτσης

Θεόδωρος Μαριόλης Τ.Δ.Δ., Πάντειο Πανεπιστήμιο Ι.Κ.Ε. Δημήτρης Μπάτσης Θεόδωρος Μαριόλης Τ.Δ.Δ., Πάντειο Πανεπιστήμιο Ι.Κ.Ε. Δημήτρης Μπάτσης Ηθικά Νικομάχεια, Βιβλίο Ε Δύο Προτάσεις του Αριστοτέλη Δύο Προβλήματα Πρόταση 1 «Αμοιβαιότητα/Ανταπόδοση θα υπάρξει [η ανταλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;

III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία της Γλώσσας

Φιλοσοφία της Γλώσσας Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Ενικοί όροι. Αιτιακές θεωρίες των ονομάτων Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Αιτιακές θεωρίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε

Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κείμενα Τράπεζας Θεμάτων ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΥΠΟΣ Μ.Μ.Ε 18251/18351/20220 [Η (παρα)πληροφόρηση στο Διαδίκτυο] 18234/18275/20215 [Ο εθισμός στην τηλεόραση]

Διαβάστε περισσότερα

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων

Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Β.δ Επιλογή των κατάλληλων εμπειρικών ερευνητικών μεθόδων Νίκος Ναγόπουλος Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας χρησιμοποιούνται ποσοτικές ή/και ποιοτικές μέθοδοι που έχουν τις δικές τους τεχνικές και

Διαβάστε περισσότερα

Θεοδωράκης, Γ., & Χασάνδρα, Μ. (2006). Θεσσαλονίκη. Εκδ. Χριστοδουλίδη

Θεοδωράκης, Γ., & Χασάνδρα, Μ. (2006). Θεσσαλονίκη. Εκδ. Χριστοδουλίδη Θεοδωράκης, Γ., & Χασάνδρα, Μ. (2006). Θεσσαλονίκη. Εκδ. Χριστοδουλίδη Μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία οι μαθητές δέχονται κυρίως γνώσεις που είτε τις απομνημονεύουν για ένα χρονικό διάστημα, είτε

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 7 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: Α) να ορίζουν τον

Διαβάστε περισσότερα

æ Y X A N A Y T I K H K E æ H 1 8 2 Y N A N T H E I M E T O M Y O, T H N T P A ø I A K A I T H N O I H H

æ Y X A N A Y T I K H K E æ H 1 8 2 Y N A N T H E I M E T O M Y O, T H N T P A ø I A K A I T H N O I H H E P I E X O M E N A Πρόλογος: Κώστας Σολδάτος........................... 9 1. ΘΑΝAΣΗΣ ΤΖΑΒΑΡΑΣ: Αρχαιογνωσία, αρχαιολατρία και αντιστάσεις στην ψυχανάλυση.. 13 2. ΠΈΤΡΟΣ ΧΑΡΤΟΚΌΛΛΗΣ: Η προέλευση και η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο λόγος που ο Αριστοτέλης μελέτησε την έννοια της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια είναι γιατί αυτή αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ευδαιμονία του ατόμου αλλά και ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διεργασίες και αυτο-ρύθμιση

Μεταγνωστικές διεργασίες και αυτο-ρύθμιση Πρόλογος Tα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια υπάρχουν δύο έννοιες που κυριαρχούν διεθνώς στο ψυχολογικό και εκπαιδευτικό λεξιλόγιο: το μεταγιγνώσκειν και η αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση. Παρά την ευρεία χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες;

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Δρ. Δημήτριος Γκότζος 1. ΟΡΙΣΜΟΣ Αξία: Θα ήταν ουτοπικό να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013

Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013 Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013 Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί Φίλοι και εκλεκτοί προσκεκληµένοι, Για έναν ποιητή και φιλόσοφο όπως ο αείµνηστος Δηµήτρης Κακαλίδης, ο ιδρυτής αυτού του Οµίλου των Εξυπηρετητών,

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου

Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:

Διαβάστε περισσότερα

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού

η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού 1 η φιλοσοφία Gestalt, η προσέγγιση PSP, το Playback Θέατρο: τοπία αυτοσχεδιασμού Το βιβλίο αυτό, του ψυχοθεραπευτή Gestalt Πέτρου Θεοδώρου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΦΟΡΟΣ και σε Ελληνική και

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601)

Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601) Κείμενο Νέοι και πρότυπα ψυχαγωγίας (4601) Ως ψυχαγωγία θεωρείται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που επιτρέπει στους ανθρώπους να αξιοποιούν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους. Η δραστηριότητα μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Το «παραμύθι» στη νεοελληνική φιλολογική έρευνα... 47

Περιεχόμενα. Το «παραμύθι» στη νεοελληνική φιλολογική έρευνα... 47 Περιεχόμενα Περιεχόμενα Πρόλογος... 9 Εισαγωγή... 11 Γλωσσικοί και λογοτεχνικοί όροι και ορισμοί για το «παραμύθι»... 11 Η ιστορική-γραμματολογική μελέτη του νεοελληνικού λογοτεχνικού παραμυθιού... 16

Διαβάστε περισσότερα

Η «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ» ΓΙΑ ΈΛΛΗΝΕΣ, ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

Η «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ» ΓΙΑ ΈΛΛΗΝΕΣ, ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Εκπαιδευτικά προγράμματα - Καινοτόμες δράσεις στα πειραματικά σχολεία Η «ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ» ΓΙΑ ΈΛΛΗΝΕΣ, ΙΤΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ Καθηγητές: Ζαρφτζιάν Μαριλένα, mazarf@otenet.gr Τουλούμης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Γ' Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης) ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Το μάθημα απευθύνεται σε μαθητές με ειδικό ενδιαφέρον για το ΕΛΕΥΘΕΡΟ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ( Εικαστική και Αρχιτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 IOYNIOY 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ : ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΙΜΕΝΟ: Πολύς λόγος έχει γίνει για τα ποικίλα συνθήματα που βλέπουμε

Διαβάστε περισσότερα

Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος

Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Η Δημιουργική Γραφή στο σχολείο: Θεσμικό πλαίσιο Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος 20-03-2018 Η δημιουργικότητα στο σχολείο Τυπικός γραμματισμός Δημιουργικές Εργασίες (ΓΕΛ) Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Μαθηματικά (Άλγεβρα - Γεωμετρία) Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α, Β ΤΑΞΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ ΚΕΝΤΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2

Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Ο συγγραφέας Θάνος Κονδύλης και το «Έγκλημα στην αρχαία Αμφίπολη Σάββατο, 10 Οκτωβρίου 2015-10:2 Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη «Τελικά οι σύγχρονοι Έλληνες φέρουμε στο αίμα μας το dna των αρχαίων προγόνων

Διαβάστε περισσότερα

Κοινότητες πρακτικής. Θανάσης Καραλής. πρακτικής.

Κοινότητες πρακτικής. Θανάσης Καραλής. πρακτικής. Κοινότητες πρακτικής Θανάσης Καραλής Μια κοινότητα πρακτικής είναι µια οµάδα ανθρώπων η οποία µοιράζεται ένα κοινό ενδιαφέρον σε ένα πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας και δεσµεύεται σε µια διαδικασία συλλογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Καθηγητής/τρια: Αρ. Μαθητών/τριών : Ημερομηνία: Χρόνος: Τμήμα: Ενότητα & Θέμα Μαθήματος: Μάθημα: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Απαραίτητες προϋπάρχουσες/προαπαιτούμενες γνώσεις (προηγούμενοι/προαπαιτούμενοι

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας

Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Βασικά στοιχεία Αφηγηματολογίας Διδάσκουσα: Δέσποινα Καραβαγγέλη 1. Αφηγηματικές τεχνικές Η αφηγηματολογία είναι η επιστήμη που μελετά την αφηγηματική λειτουργία και µας προσφέρει ό,τι απαιτείται για να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τοµέας Νέων Ελληνικών ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018 Εξεταστέα Ύλη Νεοελληνικής Γλώσσας 12 Στην εξεταστέα ύλη του µαθήµατος της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ' τάξης Ηµερησίου Γενικού

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΜΑΪΟΥ 2015) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΜΑΪΟΥ 2015) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΜΑΪΟΥ 2015) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Α1. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη σπουδαιότητα των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης. Αρχικά τονίζει πως

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οι τρεις διαστάσεις της μάθησης Αλέξης Κόκκος Ο Knud Illeris, ο σημαντικότερος ίσως θεωρητικός της μάθησης σήμερα, στο κείμενό του «Μια

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου

Διάρκεια: 2Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Δ -Στ Εισηγήτρια: Χάρις Πολυκάρπου ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Δημιουργία δραματικών πλαισίων με αφορμή μαθηματικές έννοιες. Ανάπτυξη ικανοτήτων για επικοινωνία μέσω του θεάτρου και του δράματος. Ειδικότερα αναφορικά με τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

Ο ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

DaVinci Σχολικό Έτος: 2012-2013 Ανατομία και Ιατρική

DaVinci Σχολικό Έτος: 2012-2013 Ανατομία και Ιατρική DaVinci Σχολικό Έτος: 2012-2013 Ανατομία και Ιατρική Υπεύθυνοι καθηγητές: Ζούλας Δημ. Αδαμάρα Αθαν. { Εργασία των μαθητών: Psyco Killers Πεταλωτή Χρήστου Σέρβου Αθανάσιου Χατζηγκόντζιου Χάρη Χατζηπαυλίδη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Έκφραση-Έκθεση B Λυκείου. Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Έκφραση-Έκθεση B Λυκείου. Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Έκφραση-Έκθεση B Λυκείου Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ Κείμενο Όλοι ασφαλώς συμφωνούν ότι η ψυχαγωγία αποτελεί ανάγκη του ανθρώπου. Αυτό τουλάχιστον έχει καταδείξει

Διαβάστε περισσότερα

Οι συγγραφείς του τεύχους

Οι συγγραφείς του τεύχους Οι συγγραφείς του τεύχους Οι συγγραφείς του τεύχους [ 109 ] Ο Θανάσης Αγάθος είναι λέκτορας Νεο ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ E ΕΦΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 9299 13 Δεκεμβρίου 2017 ΤΕΥΧΟΣ ΤΡΙΤΟ Αρ. Φύλλου 1295 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Αριθμ. 25263 Προκήρυξη θέσης

Διαβάστε περισσότερα

Τα μοτίβα της πεζογραφίας του Βιζυηνού του Αμάραντου Αφεντουλίδη Κυρίαρχα στοιχεία: Ο ρομαντισμός, η βαθιά θρησκευτικότητα, το έντονο συναίσθημα, η αχαλίνωτη φαντασία. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που διακρίνει

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού

Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού Διεπιστημονικό Συνέδριο: InfoKid 2017 Κέρκυρα Σπυροπούλου Χριστίνα Μαργαρίτα, Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα