ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ. Η ρητορική του φύλου στον λόγο εργαζομένων σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για τη διακίνηση και εμπορία γυναικών

Transcript

1

2

3 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ Η ρητορική του φύλου στον λόγο εργαζομένων σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για τη διακίνηση και εμπορία γυναικών

4

5 ΚΩΣΤΟΥΛΑ ΜΑΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ Η ρητορική του φύλου στον λόγο εργαζομένων σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για τη διακίνηση και εμπορία γυναικών

6 Επιστημονικός εκδότης: Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Ηλεκτρονικός εκδότης: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Copyright 2015 Κωστούλα Μάκη Η χρήση του περιεχομένου καθορίζεται από την άδεια CreativeCommons Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές. Προκειμένου να δείτε αντίγραφο της άδειας επισκεφθείτετην ακόλουθη σελίδα: H έκδοση διατίθεται online στη διεύθυνση ISBN: (pdf) Η παρούσα ηλεκτρονική έκδοση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πράξης «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά Δίκτυα Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες» (ΕΠΣΕΤ-ΚΔ) που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» (ΕΣΠΑ), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. H έκδοση είναι αποτέλεσμα πιλοτικής δράσης του Υποέργου 1 του ΕΠΣΕΤ-ΚΔ, με στόχο την ενίσχυση των έγκριτων μονογραφιών ανοικτής πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες.

7

8

9 Στους γονείς μου και τον καθηγητή μου. Επίσης στο Κλητάκιμ.

10

11 Περιεχόμενα Ευχαριστίες Εισαγωγή Sex trafficking: το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο αναφοράς 17 Ορίζοντας το sex trafficking 19 Ο ακαδημαϊκός διάλογος περί sex trafficking 21 Επισκόπηση των κεφαλαίων 24 Κεφάλαιο 1 Sex trafficking: ιστορικές, πολιτικές και κοινωνιο-θεωρητικές διαστάσεις Πολιτική και sex trafficking: κατασκευάζοντας το sex trafficking ως έγκλημα και σύγχρονη δουλεία Κριτικές προσεγγίσεις στο sex trafficking Διακυβέρνηση και sex trafficking «Πολιτικές οίκτου» και «πολιτικές ρίσκου» στο έργο της Claudia Aradau Το sex trafficking στην Ελλάδα. Σύντομη ιστορική αναδρομή 44 Κεφάλαιο 2 Έμφυλες κατασκευές στο sex trafficking και η επιτελεστικότητα του φύλου Εισαγωγή Πορνεία και πορνογραφία: φεμινιστικά διλήμματα θεωρίας και πρακτικής Η «δαιμονοποίηση» της πορνογραφίας και η καταδίκη της πορνείας Ο «ηθικός πανικός» ως αφορμή για μια κριτική επανεξέταση της πορνείας στη φεμινιστική θεωρία Το «εμπόριο λευκής σαρκός» και το φαινόμενο του sex trafficking Έμφυλες κατασκευές στο sex trafficking Οριενταλιστικές κατασκευές στο sex trafficking Η θεωρία της Judith Butler για την επιτελεστικότητα του φύλου Επίλογος 81 Κεφάλαιο 3 Η θεωρία των ιδεολογικών διλημμάτων Εισαγωγή Διλήμματα, σκέψη και κοινή λογική Διλήμματα και ιδεολογία Το ζήτημα του ατομισμού Αυθεντία και ισότητα Προκατάληψη και ανεκτικότητα Ισότητα ή διαφορά. Το ιδεολογικό δίλημμα της έμφυλης κατηγοριοποίησης Επίλογος 102 Κεφάλαιο 4 Συνθέτοντας το μεθοδολογικό πλαίσιο αναφοράς: ανάλυση λόγου, λογοψυχολογία και κριτική λογοκοινωνιοψυχολογία

12 12 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΕΜΦΥΛΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ 4.1 Εισαγωγή Η στροφή στον λόγο στην κοινωνική ψυχολογία: σύντομη ιστορική αναδρομή Οι απαρχές της ανάλυσης λόγου στην κοινωνική ψυχολογία: οι έννοιες «λειτουργία», «μεταβλητότητα», «κατασκευή» και «ερμηνευτικά ρεπερτόρια» Το μοντέλο λογο-δράσης των Edwards και Potter Η κριτική λογοκοινωνιοψυχολογία Οι θέσεις υποκειμένου στην κριτική λογοκοινωνιοψυχολογία Επίλογος 124 Κεφάλαιο 5 Η μελέτη του φύλου στη λογο-αναλυτική έρευνα Η κοινωνική κατασκευή του φύλου και η φεμινιστική ανάλυση λόγου περί συγκρότησης έμφυλων ταυτοτήτων Έμφυλες ταυτότητες και φεμινιστική λογο-ανάλυση Έμφυλες ταυτότητες και κριτική λογοκοινωνιοψυχολογία 136 Κεφάλαιο 6 Η εμπειρική έρευνα Ο ερευνητικός στόχος της έρευνας και οι μεθοδολογικοί της άξονες Κατηγοριοποίηση των Μ.Κ.Ο., σχεδιασμός και υλοποίηση της έρευνας Οι συνεντεύξεις Αναλυτικές έννοιες και αναλυτικά εργαλεία 145 Κεφάλαιο 7 To sex trafficking ως εγκληματική δραστηριότητα Εισαγωγή Το sex trafficking ως εκμετάλλευση Κατασκευάζοντας τον/τη θύτη Η πορνεία ως εγκληματικότητα Επίλογος 199 Κεφάλαιο 8 Κατασκευάζοντας στον λόγο το sex trafficking με ηθικούς όρους Εισαγωγή Η ηθική καταδίκη του sex trafficking Το sex trafficking ως «κατάρρευση» του κοινωνικού συστήματος Πορνεία και sex trafficking Ηθικές κρίσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα αντρών και γυναικών Επίλογος 248 Κεφάλαιο 9 Κατασκευάζοντας στον λόγο το sex trafficking ως πρόβλημα «υπανάπτυξης» και «υπανάπτυκτων» χωρών Εισαγωγή Η γυναίκα στις «υπανάπτυκτες» χώρες Κατασκευάζοντας την υπανάπτυξη: το παράδειγμα της Αφρικής και της Ταϋλάνδης Συμπλέκοντας στον λόγο κράτος, τάξη και υπανάπτυξη 273

13 9.5 Επίλογος 289 Επίλογος Αναστοχαστικά σχόλια 306 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ελληνόγλωσση 309 Ξενόγλωσση 311 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 13

14

15 ΕΥΧΑΡΙΣΤΊΕΣ Σ αυτή τη διαδρομή μέχρι την ολοκλήρωση του βιβλίου νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που με στήριξαν ποικιλοτρόπως. Τον Παναγιώτη Νούτσο, γιατί χωρίς αυτόν δε θα είχα συναντήσει τον καθηγητή μου και η έρευνα αυτή δεν θα πραγματοποιούνταν ποτέ. Τον Νίκο Μποζατζή για την υπομονή του όλα αυτά τα χρόνια και όλα όσα μου έμαθε. Την Ελένη Μαραγκουδάκη και τον Γιάννη Σταυρακάκη για την επιστημονική αλλά και συναισθηματική στήριξη. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω το Ε.Κ.Κ.Ε. για την έκδοση αυτού του βιβλίου. Η έρευνα αυτή δεν ξεκαθάρισε μόνο τον ακαδημαϊκό μου προσανατολισμό, αλλά και το τοπίο των πιο προσωπικών μου επιλογών. Χωρίς τη συμπαράσταση των γονιών μου σε όλα τα επίπεδα δεν ξέρω πώς θα ολοκληρωνόταν αυτή η προσπάθεια. Τέλος, ευχαριστώ τον Κλήτο μου και του ζητάω συγγνώμη, που από τα έξι του έφτιαχνε «στιχάκια» για τον Billig και το sex trafficking. 15

16