N Κιναζολίνη COOH COOH NH 2. Κινολίνη OH COOH O COOH. OH Σικιμμικό οξύ. Ανθρανιλικό οξύ. Χορισμικό οξύ COOH HOOC COOH. Πρεφενικό οξύ.

Transcript

1 COOH COOH COOH H 2 Κινολίνη HO OH OH Σικιμμικό οξύ HOOC OH COOH O COOH Χορισμικό οξύ COOH Ανθρανιλικό οξύ OH Κιναζολίνη O H OP OH Πρεφενικό οξύ O OH Βενζοξαζόλη COOH COOH R H 2 Φαινυλαλανίνη - τυροσίνη H 2 H Τρυπτοφάνη Ινδόλιο Ισοκινολίνη [nucleotides] Πουρινικές βάσεις H H 2 Ιστιδίνη COOH Ιμιδαζόλιο

2 ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΤΡΥΠΤΟΦΑΝΗΣ Μελετήθηκαν μετά το 1953 Χωρίζονται σε 4 κατηγορίες L-Tryptophan -παράγωγα τρυπταμίνης και β-καρβολίνης (ψιλοχυμπίνη) -παράγωγα ινδολίου κυκλοποιημένη τρυπταμίνη (φυσοστιγμίνη) -παράγωγα εργολίνης (εργολίνη) -μονοτερπενικά αλκαλοειδή του ινδολίου (πολυάριθμα) (στρυχνίνη, υοχιμβίνη, ρεσερπίνη, κινίνη, βινκαμίνη, βινβλαστίνη, ελλιπτισίνη, καμπτοθεκίνη)

3 tryptamine tryptophan melatonine serotonine psilocybin psilocin

4 ΤΡΥΠΤΑΜΙΝΕΣ ΚΑΙ Β-ΚΑΡΒΟΛΙΝΕΣ Δρόγες από τις οικογένειες Agaricaceae (μανιτάρια) Myristaceae (γένος Virola) Mimosaceae Convolvulaceae Malpigiaceae έχουν παραισθησιογόνο δράση Virola calophylla Virola elongata Myristaceae

5 Virola calophylla, Myristaceae

6 Σε μανιτάρια Agaricaceae από τα γένη : Psilocybe, Conocybe, Stropharia, Panaeolus (παραισθησιογόνος δράση) Psilicybe ψιλοχυμβίνη Psilocybin

7 Psilocybe

8 ψιλοχυμβίνη Σε δόση mg/kg από το στόμα προκαλεί παραισθήσεις: οπτικές, αλλοίωση των αισθήσεων χώρου και χρόνου καθώς και ευφορία.

9 Psilocybe

10 Psilocybe

11 Conocybe

12 Conocybe

13 Stropharia

14 Stropharia

15 Stropharia semiglobata

16 Panaeolus rickenii

17 Panaeolus subbalteatus

18 Panaeolus campanulatus

19 ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΝΔΟΛΙΟΥ Physostigma venenosum Fabaceae φυσοστιγμίνη (=εσερίνη) physostigmine Φυσοστιγμίνη: έχει παρασυμπαθομιμητική δράση, είναι δηλητήριο αλλά και αντίδοτο σε δηλητηρίαση με παρασυμπαθολυτικά ( π.χ. Belladona)

20 Physostigma venenosum Fabaceae Αναρριχώμενο φυτό, Δρόγη είναι τα σπέρματα Ο.Α. 0,2-0,3 %

21 Το φυτό προέρχεται από την Αφρική ( Νιγηρία, Καμερούν, Γκαμπόν ) Τα σπέρματα ( 2-3 mm x 12-15mm) είναι πηγή φυσοστιγμίνης

22 φυσοστιγμίνη Physostigmine Αναστέλλει την ακετυλοχολινεστεράση (ένζυμο υπεύθυνο για τη διάσπαση της ακετυλοχολίνης) έχει παρασυμπαθομιμητική δράση (μύση, σιελόρροια, βραδυκαρδία, υπόταση, βρογχόσπασμος, ναυτία, έμετος, κοιλιακά άλγη) Επιδρά στο ΚΝΣ, διευκολύνει τη μετάδοση σήματος στις νευρομυϊκές συνάψεις Εχει μικρή βιοδιαθεσιμότητα και μικρό χρόνο ημιζωής. Συνθετικά ανάλογα και παράγωγα μελετώνται στη μυασθένεια και τη νόσο Alzheimer

23 neostigmine pyridostigmine Η φυσοστιγμίνη στη θεραπευτική έχει αντικατασταθεί από τα συνθετικά παράγωγα νεοστιγμίνη και πυριδοστιγμίνη (αναστολείς χολινεστεράσης): στη μυασθένεια, αδράνεια χολής και εντέρου, δυσκοιλιότητα φυσοστιγμίνη

24 Οικογένεια Malpigiaceae Banisteriopsis caapri Diplopterys cabrena Αναρριχητικά φυτά τροπικών χωρών (Περού, Βραζιλία), με ψυχοτρόπο δράση Δρόγη είναι ο φλοιός, περιέχει Ο.Α. 0.5% παράγωγα β-καρβολίνης. Αφέψημα από τον φλοιό (ayahuasca) χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα σε θρησκευτικές τελετές στο Αμαζόνιο

25 Β-καρβολίνη: τρικυκλική αρωματική αμίνη (πυριδίνη + ινδόλιο) σεροτονίνη Τα παράγωγα β-καρβολίνης (αρμάνη, αρμόλη, αρμίνη, αρμαλόλη, αρμαλίνη) είναι υπευθυνα για την ψυχοτρόπο δράση της δρόγης Φαρμακολογική δράση των β-καρβολινών: αναστολείς της ΜΑΟ ΜΑΟ (μονοαμινοοξειδάση): ένζυμα υπεύθυνα για την διάσπαση νευροδιαβιβαστών -τα παλιότερα αντικαταθλιπτικά είναι αναστολείς ΜΑΟ- Η κατάθλιψη συνδέεται με μειωμένα επίπεδα νευροδιαβιβαστών (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, νοραδρεναλίνη)

26 ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΕΡΓΟΛΙΝΗΣ Απομονώνονται από το σκληρώτιο του μύκητα Claviceps purpurea (παράσιτο των σιτηρών) και από άλλα γένη μυκήτων (Aspergillums Penicillium Rhizopus) Claviceps purpurea

27 Claviceps purpurea στο ρύζι Παρατεταμένη κατανάλωση από ανθρώπους και ζώα δημητριακών και ρυζιού μολυσμένων από το μύκητα οδηγεί σε δηλητηρίαση εργωτισμός: εκδηλώνεται με γάγγραινα και σπασμούς

28 Claviceps purpurea

29 Χημική σύσταση Γλυκίδια, αμινοξέα, λιπίδια 20-40% Στερόλες, χρωστικές Ολικά αλκαλοειδή 1% απλά αμίδια λυσεργικού οξέως (20% των Ο.Α) εργοπεπτίνες (80% των Ο.Α.) Claviceps purpurea σε σιτηρά

30 Claviceps purpurea σε σιτηρά

31 εργολίνη ergoline λυσεργικό οξύ lysergic acid

32

33

34 Εργονοβίνη: Μόριο με ισχυρή ωκυτόκο δράση και αντιαιμορραγική δράση στο ενδομήτριο Μεθυσεργίδης: Σε ημικρανίες R 1 R 2 R 3 ame Ergine H H H Ergonovine H CH(CH3)CH2OH H Methergine H CH(CH2CH3)CH2OH H Methysergide CH3 CH(CH2CH3)CH2OH H LSD H CH2CH3 CH2CH3

35 ame R 1 R 2 R 3 Ergotamine CH3 benzyl Ergocristine Ergocornine Ergocryptine CH(CH3)2 benzyl CH(CH3)2 CH(CH3)2 CH(CH3)2 CH2CH(CH3)2 Bromocriptine Br CH(CH3)2 CH2CH(CH3)2 Ergovaline CH3 CH(CH3)2 Εργοταμίνη: Αναστολέας α-αδρενεργικών υποδοχέων, προκαλεί αγγειοσυστολή, έχει ωκύτοκο δράση στο ενδομήτριο Βρωμοκρυπτίνη: Σε προλακτιναιμία, για την διακοπή του θηλασμού, στη νόσο του Parkinson

36 Το λυσεργικό οξύ και τα παράγωγά του είναι ασταθή Επιμερίζονται στον C-8, οδηγώντας στο ισολυσεργικό οξύ και παράγωγα, τα οποία είναι φαρμακολογικά αδρανή

37 Methysergide Lisuride Pergolide

38 νοραδρεναλίνη=norepinephrine σεροτονίνη ντοπαμίνη Η φαρμακολογική δράση των αλκαλοειδών της ερυσιβώδους όλυρας οφείλεται στις δομικές τους αναλογίες με τις ενδογενείς αμίνες του οργανισμού.

39 Bromocriptine icergoline Lysergic acid diethylamide (LSD) ημισυνθετικό παράγωγο με παραισθησιογόνο δράση

40 ΜΟΝΟΤΕΡΠΕΝΙΚΑ ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ ΤΟΥ ΙΝΔΟΛΙΟΥ Απαντώνται στις οικογένειες Apocynaceae, Loganiaceae, Rubiaceae. - περίπου 2000 προϊόντα με μεγάλη ποικιλία δομών -

41 Βιοσυνθετικά, σχηματίζονται από την συμπύκνωση ενός μορίου τρυπταμίνης με το ιριδοειδές «σεκολογανοσίδης» που οδηγεί στο πρόδρομο μόριο «στρικτοσιδίνη». τρυπταμίνη στρικτοσιδίνη + σεκολογανοσίδης

42 Pausinystalia Yohimbe, Rubiaceae υοχυμβίνη Yohimbine Μεγάλο δέντρο της Αφρικής Δρόγη είναι ο φλοιός, 1-6% Ο.Α.

43 Φαρμακολογική δράση υοχυμβίνη Συμπαθολυτικό, προκαλεί υπόταση, αγγειοδιαστολή, αύξηση του τόνου και του περισταλτισμού του εντέρου, στο δέρμα αυξάνει τη λιπόλυση. Στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε θεραπευτικά στη χρόνια αδράνεια του εντέρου ενώ σήμερα εξετάζεται η δράση του στην αντρική ανικανότητα των διαβητικών και την ορθοστατική υπόταση λόγω χρήσης αντικαταθλιπτικών.

44 Rauwolfia serpentina Apocynaceae Δενδρύλιο τροπικών περιοχών της Ασίας, καλλιεργείται για τις ρίζες του ( Ο.Α. 0,5-2,5%). Περιέχει αλκαλοειδή τύπου υοχιμβανίου (υοχιμβίνη, ρεσερπίνη) και αλκαλοειδή τύπου ετεροϋοχιμβανίου (ασμαλισίνη, ασμαλίνη)

45 Rauwolfia serpentina, Apocynaceae

46 Rauwolfia serpentina Apocynaceae

47 ασμαλίνη αjmaline ασμαλισίνη αjmalicine ρεσερπίνη reserpine Η ρεσερπίνη χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν σαν αντιϋπερτασικό και αντιψυχωσικό (σε σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή)

48 σεκολογανοσίδης = secologanin τρυπταμίνη tryptamine + στρικτοσιδίνη Strictosidine λογανοσίδης Ιoganin

49

50

51 Strychnos nux-vomica Loganiaceae δρόγη είναι τα σπέρματα, διαμέτρου 20mm Δέντρο της Ν.Α. Ασίας, πηγή του αλκαλοειδούς «στρυχνίνη» - θανατηφόρος δόση 0,2mg/kg Ο.Α. 1-3%, κυρίως στρυχνίνη και βρυκίνη

52

53 Strychnos nux-vomica Loganiaceae

54 Strychnos nux-vomica Loganiaceae

55 Strychnos nuxvomica Loganiaceae

56 Οι καρποί του Strychnos είναι εδώδιμοι, τα τοξικά αλκαλοειδή περιέχονται στα σπέρματα

57 στρυχνίνη Strychnine βρυκίνη Brucine Φαρμακολογική δράση στρυχνίνης συμπτώματα ανάλογα με του τετάνου (άγχος, ευαισθησία στον ήχο και το φώς, σπασμοί, θάνατος από ασφυξία λόγω σπασμών του διαφράγματος)

58 Θάμνος της Ν.Α Αμερικής το ρίζωμα περιέχει 0,5% Ο.Α. με πολύπλοκη δομή. Η τζελσεμίνη έχει χρησιμοποιηθεί σαν αντισπασμωδικό. Το εκχύλισμα του φυτού Χρησιμοποιείται ακόμη σε αντιβηχικά σκευάσματα. Gelsemium sempervirens Loganiaceae

59 Gelsemium sempervirens Loganiaceae τζελσεμίνη

60 Vinca minor, Apocynaceae βινκαμίνη Δρόγη είναι τα φύλλα Ο.Α. 0,3 1% Πηγή βινκαμίνης (10% των Ο.Α.)

61 Vinca minor, Apocynaceae

64 vinpocetin ημισυνθετικό παράγωγο της βινκαμίνης βινκαμίνη vincamine Φαρμακολογική δράση αυξάνει την αιματική ροή στο εγκέφαλο (αύξηση της κατανάλωσης Ο2 και γλυκόζης) με αγγειοδιαστολή. Χρησιμοποιείται στη βελτίωση των συμπτωμάτων της γεροντικής άνοιας, μετά από εγκεφαλικά επεισόδια ή τραυματισμούς του κρανίου, μόνη ή σε συνδυασμό με φλαβονοειδή (ρουτίνη)

65 Catharanthus roseus (= Vinca rosea ), Apocynaceae

66 Catharanthus roseus (= Vinca rosea ) Apocynaceae Τα υπέργεια τμήματα του φυτού (θάμνος τροπικών χωρών) είναι πηγή των αλκαλοειδών της vinca (περίπου 90) μόρια δυαδικά ή διμερή. Ο.Α. 0,2-1%

67 catharanthine βινβλαστίνη και βινκριστίνη είναι αντιμιτωτικά, συνδέονται με την τουμπουλίνη, αναστέλλοντας έτσι τον πολυμερισμό των μικροσωληνίσκων και τον σχηματισμό της ατράκτου.

68 βινβλαστίνη vinblastine βινκριστίνη vincristine Νόσος Hodgkin, λέμφωμα non-hodgkin, καρκίνος μαστού και τραχήλου, μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα, σαρκώματα Μηνιαία χορήγηση - Νόσος Hodgkin, λέμφωμα non-hodgkin, καρκίνος όρχεων, μαστού και ωοθήκης, σάρκωμα Caposi Εβδομαδιαία χορήγηση -

69 Μετάφαση Vincristine και Vinblastine:συνδέονται με τα διμερή τουμπουλίνης και αναστέλλουν τον σχηματισμό της μιτωτικής ατράκτου Διακόπτουν τη μίτωση στο στάδιο της μετάφασης Επιδρούν σε όλα τα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται ταχέως (καρκινικά, επιθηλιακά του εντέρου, μυελού οστών)

70 Τουμπουλίνη Δομική πρωτεΐνη, Πολυμερίζεται σε μικροσωληνίσκους (microtubules) και σχηματίζει τη Μιτωτική άτρακτο Τα αλκαλοειδή της Vinca συνδέονται με την τουμπουλίνη αναστέλλοντας τον πολυμερισμό των μικροσωληνίσκων.

71

72 Vinorelbine ημισυνθετικό παράγωγο Χρησιμοποιείται υπό μορφή άλατος σε μεταστατικό καρκίνο μαστού και σε μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα όπου αυξάνει αρκετά τον χρόνο επιβίωσης των ασθενών

73 Camptotheca acuminata, yssaceae

74 Camptotheca acuminata yssaceae

75 Camptotheca acuminata, yssaceae

76 Στο φλοιό 0,01% Στις ρίζες 0,02% Στους καρπούς 0,03% Καμπτοθεκίνη: Λακτάμη με ουδέτερο χαρακτήρα, δεν ανιχνεύεται με τα κλασσικά αντιδραστήρια αλκαλοειδών, δεν σχηματίζει άλατα, είναι δυσδιάλυτη Κυτταροστατικό και αντικαρκινικό, αναστέλλει την Τοποισομεράση Ι

77 Καμπτοθεκίνη Camptothecin Επίπεδο πεντακυκλικό μόριο, με ένα τρικυκλικό σύστημα (δακτύλιοι Α, Β και C), ένα παράγωγο πυριδόνης (D) και ένα ασύμμετρο κέντρο στον C-20 (αυδροξυλακτόνη) με S στερεοχημεία (δακτύλιος Ε). Η επίπεδη δομή του μορίου θεωρείται απαραίτητη για τη βιολογική του δράση

78 Η αντιγραφή του DA είναι αδύνατη χωρίς τις τοποϊσομεράσες Αναστολείς του ενζύμου δρουν σαν αντικαρκινικά φάρμακα, αλλά έχουν τοξικότητα και στα φυσιολογικά κύτταρα

79

80 Τοποϊσομεράση Ι και ΙΙ: Ενζυμα τα οποία καταλύουν δομικές μεταβολές στο DA Θραύση και επανασύνδεση φωσφοδιεστερικών δεσμών στην απλή (τοποϊσομεράση Ι) ή διπλή (τοποϊσομεράση ΙΙ) έλικα κατά τη διάρκεια του κυτταρικού κύκλου Αναστολείς Τοποϊσομεράσης: Στόχοι αντικαρκινικών φαρμάκων Επιδρούν στην ακεραιότητα του γονιδιώματος, με αποτέλεσμα τον κυτταρικό θάνατο με απόπτωση

81

82

83 Σύγκριση μηχανισμού δράσης της τοποϊσομεράσης I και II στην αποπεριέλιξη του DA. Αναστολείς Τοποϊσομεράσης Ι: Καμπτοθεκίνη, Topotecan, Irinotecan (αλκαλοειδή) Αναστολείς Τοποϊσομεράσης ΙΙ: Ετοποσίδης, Τενιποσίδης (λιγνάνια) Doxorubicine (ανθρακυκλίνη)

84 Σύνδεση της καμπτοθεκίνης με την τοποϊσομεράση Ι και το DA

85 Topotecan Σε μεταστατικό καρκίνο ωοθηκών Irinotecan Σε μεταστατικό καρκίνο του εντέρου, το μόριο έχει τοξικότητα (ουδετεροπενία, γαστρεντερικές διαταραχές)

86 ΕΛΛΙΠΤΙΣΙΝΗ ΟΛΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ-ΗΜΙΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ-ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

87 ελλιπτισίνη ellipticine Aπομονώνεται από είδη των οικογενειών Apocynaceae (Ochrosia και Αspidosperma) και Loganiaceae (γένος Strychnos) Ochrosia elliptica Apocynaceae

88 ελλιπτισίνη ellipticine Aπομονώνεται από είδη των οικογενειών Apocynaceae (Ochrosia και Αspidosperma) και Loganiaceae (γένος Strychnos) Ochrosia elliptica Apocynaceae

89 Ochrosia elliptica Apocynaceae

90 Ochrosia elliptica

91 8 Τι είναι η ελλιπτισίνη ; H 3 C H CH 3 5,11-διμεθυλπυριδο[4,3-b]καρβαζόλιο Η ελλιπτισίνη είναι ένα αλκαλοειδές, παράγωγο πυριδοκαρβαζολίου. Aπομονώθηκε για πρώτη φορά από το δένδρο, Οchrosia elliptica. Συναντάται σε είδη των οικογενειών Apocynaceae και Loganiaceae. HO H 3 C H CH 3 + CH 3 CH 3 COO - Οξικό άλας της Ν + -Me 9- υδροξυ ελλιπτισίνης (celliptium) Δραστική υδατοδιαλυτή μορφή

92 Οι πρώτες φαρμακολογικές δοκιμές σχετικά με την κυτταροτοξική δράση της ελλιπτισίνης έγιναν το 1967 Το ενδιαφέρον εστιάζεται ιδιαίτερα σε: μεταστατικό καρκίνο οστών καρκίνο θυρεοειδούς καρκίνο νεφρών Μικρή μυεολοτοξικότητα

93 Ενδοπαρεμβολή στο DA κατά προτίμηση στο ζεύγος γουανίνη-κυτοσίνη (Το 9-ΟΗ παράγωγο -> ένας επιπλέον δεσμός Η) Σχηματίζει in vivo ελεύθερες ρίζες που αντιδρούν με τους νουκλεοσίδες και αλλοιώνουν τη δομή τους Κινόνη-ιμίνη ισχυρό αλκυλιωτικό Αναστολή τοποισομεράσης ΙΙ

94 8 H 3 C H CH 3 HO H 3 C H 3 C H CH 3 HO H CH 3 9-ΟΗ ελλιπτισίνη 60 φορές πιο δραστική 7-ΟΗ ελλιπτισίνη 6 φορές λιγότερο δραστική

95 H 3 C HO H 3 C Κυτόχρωμα P-450 H CH 3 H CH 3 Fe III Fe II. O H 3 C Fe II + H 2 O 2 Fe III +. OH + OH - H CH 3

96 Κινόνη-ιμίνη = ισχυρό αλκυλιωτικό. O H 3 C 1e O H 3 C HO H 3 C H CH 3 u CH 3 u H CH 3 1e HO H 3 C HO u H 3 C H CH 3 u HO H 3 C H CH 3 H CH 3

97 HO H 3 C HO + H 3 C O H H 3 C CH 3 HRP H 2 O 2 CH 3 H CH 3 RH COOR HO S H 3 C H CH 3 CH 3 O OCH 3 O H 3 C R HO COOH H 3 C H CH 3 H CH 3

98 Κύριες κατηγορίες αντικαρκινικών φαρμάκων

99 Cinchona pubescens Rubiaceae Δρόγη είναι ο φλοιός (πηγή κινίνης και κινιδίνης) Επίσης χρησιμοποιούνται τα είδη: C. officinalis, C. ledgeriana Cinchona calisaya

100 Cinchona pubescens Δρόγη είναι ο φλοιός (πηγή κινίνης και κινιδίνης) Cinchona pubescens = (Cinchona succirubra)

101 Cinchona pubescens = Cinchona succirubra Rubiaceae Δρόγη είναι ο φλοιός

102 Cinchona έχει χρησιμοποιηθεί σαν ανθελονοσιακό Cinchona Bark; Jesuit's Bark; Peruvian Bark Δρόγη είναι ο φλοιός Χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους των Ανδεων για τη θεραπεία της μαλάριας πριν από το 1600 μ.χ. Μεταφέρθηκε από τον Ιησουΐτη μοναχό Agostino Salumbrino από το Περού στη Ρώμη το 1631

103 8S, 9R 8R, 9S κινίνη Απομόνωση το 1820 από τους Pelletier και Caventou αντιπυρετικό, αντιφλεγμονώδες, αναλγητικό, ανθελονοσιακό 25mg/kg x 3 φορές ημερησίως Plasmodium falciparum P. vivax P. malarioe P. ovale κινιδίνη αντιαρρυθμικό Δράση για αντιμετώπιση της M.D.R.

104 Ερυθροκύταρα με Plasmodium vivax Ο άνθρωπος μολύνθηκε πριν από χρόνια Γραπτές αναφορές από το π.χ. (Κίνα) Plasmodium falciparum P. malarioe P. Ovale Ρ. vivax Το πρωτόζωο παράσιτο Plasmodium falciparum Προκαλεί στον άνθρωπο μαλάρια (ελονοσία) Μεταδίδεται με το θηλυκό κουνούπι από το γένος Anopheles

105 Για το 2006 η ΠΟΥ (World Health Organization) υπολογίζει σε 250 εκατομμύρια τα θύματα της ελονοσίας (880,000 θάνατοι), το 90% αφορούσαν παιδιά κυρίως στην Αφρική

106

107 Η Malaria μεταδίδεται από άτομο-φορέα του παρασίτου στον υγιή με δήγμα από το θηλυκό κουνούπι του γένους Anopheles. Το παράσιτο αναπτύσσεται στο έντομο και μετά από μια εβδομάδα μπορεί να μεταδοθεί με δήγμα σε υγιή άτομα. Μετά επώαση που διαρκεί από δύο εβδομάδες έως μήνες πολλαπλασιάζεται στα ηπατικά κύτταρα και εισέρχεται στην κυκλοφορία (ερυθροκύτταρα) προκαλώντας την συμπτωματολογία της νόσου (πυρετός, πονοκέφαλοι, κώμα και ενδεχομένως θάνατος) Μεταλλάξεις που ανιχνεύονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα δείχνουν αρνητική συσχέτιση μεταξύ του γονιδίου της μεσογειακής αναιμίας και της προσβολής από ελονοσία (50% λιγότερη κλινική εκδήλωση ελονοσίας στους φορείς μεσογειακής αναιμίας) γεγονός που οδηγεί σε διαπίστωση κάποιας μορφής φυσικής επιλογής

108