3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ. Αμαλία Κ. Ηλιάδη, 1 φιλόλογος-ιστορικός. 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων

Transcript

1 3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ Αμαλία Κ. Ηλιάδη, 1 φιλόλογος-ιστορικός

2 Βαλαωρίτου ΤΡΙΚΑΛΑ Τηλέφ. : Fax : Πληροφορίες: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02, Δ/ντρια Ιστοσελίδα: Ε- mail mail@3gym-trikal.tri.sch.gr 2

3 3

4 4

5 AΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ ΡΥΘΜΟΙ 5

6 ΙΩΝΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ 6

7 ΔΩΡΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ 7

8 ΕΡΥΘΡΟΜΟΡΦΟΣ ΡΥΘΜΟΣ 8

9 ΜΕΛΑΝΟΜΟΡΦΟΣ ΡΥΘΜΟΣ 9

10 ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ 10

11 Τα Προπύλαια O αρχιτέκτονας Μνησικλής οραματίστηκε μια μεγαλειώδη είσοδο για την Ακρόπολη. Οι έξι βαριές δωρικές κολώνες της εισόδου στέκονται ακόμη όρθιες, όπως και οι ιωνικές στο εσωτερικό του κτιρίου. Οι πλακοστρωμένοι διάδρομοι διατηρούνται ακόμη. Είναι ένα κτίριο που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Ξεκίνησε το 437 π. Χ. λίγο πριν τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Στην πίσω πλευρά υπάρχουν ακόμη οι αγκώνες που έδεναν οι εργάτες τους δόμους. Εξαιτίας του πολέμου δεν τελείωσε ποτέ. 11

12 Στα Προπύλαια είχαν στηθεί έργα σπουδαίων καλλιτεχνών, γνωστά από περιγραφές του Παυσανία και ρωμαϊκά αντίγραφα, όπως το σύνταγμα Αθηνάς και Μαρσύα του Μύρωνα, η Αθηνά Λημνία του Φειδία και ο Προπύλαιος Ερμής του Αλκαμένη. Το κεντρικό κτίριο διαιρείται σε δύο τμήματα. Το δυτικό τμήμα του χωρίζεται σε τρία κλίτη από τις ιωνικές κιονοστοιχίες, κιονόκρανα εξαιρετικής εργασίας. Οι οροφές είχαν μαρμάρινα φατνώματα με επίχρυσα μεταλλικά άστρα σε μπλε φόντο. ΦΑΤΝΩΜΑΤΑ ΟΡΟΦΗΣ 12

13 ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ 13

14 ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ Αποτελεί υπέρλαμπρο σχέδιο του Περικλή Έναρξη εργασιών: 447 π.χ. Διάρκεια κατασκευής: 9 χρόνια Εγκαίνια: 438 π. Χ. Αρχιτέκτονες: Ικτίνος και Καλλικράτης Γλύπτες: Ο Φειδίας και οι μαθητές του Αγοράκριτος και Αλκαμένης Υλικό: πεντελικό μάρμαρο Κίονες: 17 δωρικού ρυθμού σε κάθε πλευρά και 8 σε κάθε στενή Ύψος κιόνων: 10,43 μ. Μετόπες: Ζωφόρος: 160 μ.

15 Το μνημείο Μετά την απόφαση του 448 π.χ. για ανοικοδόμηση των ιερών που είχαν καταστραφεί από τους Πέρσες, ο Παρθενών ήταν το πρώτο κτίριο που οι Αθηναίοι αφιέρωσαν στη θεά Αθηνά, προστάτιδα της πόλης. Σε κάτοψη ο κυρίως ναός χωριζόταν σε τρία τμήματα: τον πρόναο, το σηκό και τον οπισθόναο. Στον ανατολικό χώρο, εμπρός από διώροφη δωρική κιονοστοιχία σχήματος Π, στεκόταν το χρυσελεφάντινο λατρευτικό άγαλμα της Αθηνάς. 15

16 Στην κατασκευή του συνέβαλαν αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, χαλκουργοί, λιθοξόοι και άλλοι τεχνίτες. Ο ίδιος ο Φειδίας φιλοτέχνησε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της πάνοπλης Αθηνάς Παρθένου που τοποθετήθηκε στο εσωτερικό του Ναού. Η θεά παριστανόταν με την πολεμική της υπόσταση, όρθια, ένοπλη, να κρατά Νίκη στο δεξί της χέρι, και να ακουμπά το αριστερό στην ασπίδα της. 16

17 Μια μέτρια.. μίμηση στο Μουσείο Μονάχου 17

18 Το Ερέχθειο 18

19 Το Ερέχθειο 19

20 Το Ερέχθειο Η οικοδόμηση του Ερεχθείου, τελευταίου κτιρίου της Κλασικής εποχής, ολοκληρώθηκε το 406 π. Χ. Η περιοχή του Ερεχθείου ήταν η ιερότερη όλης της Ακρόπολης. Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο μαρμάρινο κτίριο ιωνικού ρυθμού. Το ανατολικό τμήμα του ναού ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της Αθηνάς Πολιάδος, της προστάτιδας θεάς της πόλεως, ενώ το δυτικό ήταν αφιερωμένο στον ΠοσειδώναΕρεχθέα, από όπου και το όνομα του ναού, στον τοπικό ήρωα Βούτη, στον Ήφαιστο και σε άλλους θεούς και ήρωες. Πρόκειται λοιπόν για έναν πολλαπλό ναό, όπου φυλάσσονταν τα Ιερά Μαρτύρια, τα ίχνη της τρίαινας του Ποσειδώνος και η ελιά, το δώρο της Αθηνάς στην πόλη της Αθήνας. 20

21 Το Ερέχθειο Το κτίριο είχε δύο προστάσεις (προστεγάσματα). Η οροφή της βόρειας πρόστασης στηριζόταν σε έξι ιωνικούς κίονες και κάτω από το δάπεδό της οι Αθηναίοι έδειχναν το σημάδι με το οποίο ο Δίας σκότωσε τον μυθικό βασιλιά Ερεχθέα. Η νότια πρόσταση είναι η περισσότερο γνωστή. Αντί για κίονες, έξι αγάλματα κορών, οι Καρυάτιδες, στήριζαν την οροφή. Εκεί βρισκόταν ο τάφος του μυθικού βασιλιά της Αθήνας του Κέκροπα. Οι χοηφόροι που απέδιδαν τιμές στον ένδοξο βασιλιά ονομάζονταν απλώς Κόρες, ενώ η ονομασία Καρυάτιδες δόθηκε σε μεταγενέστερα χρόνια. Η δεύτερη από δυτικά Κόρη αφαιρέθηκε από τον Λόρδο Έλγιν το 1801 και σήμερα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο 21

22 22

23 ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ νεκρό. 23

24 ΑΡΧΑΙΑ ΧΤΕΝΙΣΜΑΤΑ 24

25 Η ΑΘΗΝΑ ΝΙΚΗ 25

26 Ο Ναός της Αθηνάς Νίκης Ο ναός της Αθηνάς Νίκης είναι ναός ιωνικού ρυθμού, τετρακίονος αμφιπρόστυλος. Ο ναός σχετιζόταν με τη λατρεία της Αθηνάς ως βοηθού των Αθηναίων στους πολέμους. Την λάτρευαν ως Άπτερο, γιατί έμενε πάντα κοντά τους. Ο σηκός του στέγαζε ένα ξύλινο λατρευτικό άγαλμα της θεάς που κρατούσε στο ένα χέρι περικεφαλαία, σύμβολο του πολέμου, και στο άλλο ένα ρόδι, σύμβολο της ειρήνης. 26

27 Ο Ναός της Αθηνάς Νίκης Τις πλευρές του πύργου γύρω από το ναό της Αθηνάς Νίκης προστάτευε ένα θωράκιο από πεντελικό μάρμαρο μήκους 41,71μ. Επάνω στην επίστεψή του στερεωνόταν μεταλλικό κιγκλίδωμα. Ο ναός διαλύθηκε και αναστηλώθηκε 3 φορές. Το 1923, το 1975 και τελευταία το 2000 διαλύθηκε πέτρα πέτρα σε 300 κομμάτια, ώστε να αντικατασταθούν οι σκουριασμένοι σύνδεσμοι από τιτάνιο, να συμπληρωθούν τα τμήματα που έλειπαν, να τοποθετηθούν σωστά αυτά που είχαν μπει λάθος, να καθαριστούν τα ανάγλυφα της ζωφόρου, να μπουν στη θέση τους αντίγραφα. Η παράδοση του έργου έγινε το

28 Ναός της Αθηνάς Νίκης Φτερωτή Νίκη λύνει το σανδάλι της. Η Αθηνά κάθεται σε βράχο. 28

29 ΜΕΡΟΣ Β ΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ 29

30 Το 2000, ο Οργανισμός Ανέγερσης Νέου Μουσείου Ακρόπολης (ΟΑΝΜΑ) ανακοίνωσε διαγωνισμό για την ανέγερση του νέου μουσείου Ακρόπολης. Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στους Bernard Tschumi και Μιχάλη Φωτιάδη. Σήμερα, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης καταλαμβάνει 25,000 τ.μ. και διαθέτει εκθεσιακούς χώρους 14,000 τ.μ., δέκα φορές μεγαλύτερους από ότι στο παλιό Μουσείο. Το νέο Μουσείο προσφέρει όλες τις υπηρεσίες που απαιτούνται από ένα παγκόσμιο μουσείο του 21ου αιώνα. 30

31 Α. Η Αίθουσα των κλιτύων Στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο παρουσιάζονται ευρήματα από τις κλιτύς (πλαγιές) του βράχου της Ακρόπολης. Το γυάλινο δάπεδο επιτρέπει τη θέαση στην αρχαιολογική ανασκαφή, ενώ η ανηφορική κλίση της παραπέμπει στην ανάβαση προς την Ακρόπολη. 31

32 ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ Ανάμεσα στα ιερά ή λίγο χαμηλότερα από αυτά, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως τμήματα του οικιστικού ιστού της αρχαίας Αθήνας και κατέδειξαν τη συνεχή χρήση του, από το τέλος της νεολιθικής εποχής (περί το 3000 π.χ.), έως και την ύστερη αρχαιότητα (6ος αι. μ.χ.), αλλά και αργότερα. Αποκάλυψαν σπίτια και εργαστήρια, δρόμους και πλατείες, πηγάδια και δεξαμενές, αλλά και χιλιάδες αντικείμενα που άφησαν πίσω τους οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής. 32

33 Τα περισσότερα είναι πήλινα, γιατί άλλα από φθαρτά υλικά χάθηκαν και τα πολύτιμα λεηλατήθηκαν. Πρόκειται για επιτραπέζια σκεύη και αγγεία συμποσίου, μαγειρικά σκεύη, αρωματοδοχεία, σκεύη για καλλυντικά και κοσμήματα, παιδικά παιχνίδια και πολλά άλλα. Σκεύη συμποσίου 33

34 Πήλινο κάλυμμα λεκανίδας (κοσμηματοθήκης) Μαινάδες χορεύουν μπροστά στο θεό Διόνυσο. Πύραυνο, μέσα 2ου- αρχές 1ου αι. π.χ. 34

35 Πήλινες Νίκες (ακρωτήρια, 1ος-3ος αι. μ.χ.) 35

36 Λουτροφόροι Κυριότερη τελετή του γάμου ήταν ο εξαγνισμός της νύφης. Ολόκληρη συνοδεία έφερνε το νερό από την πηγή της Καλλιρρόης. Η πομπή αποτελείται από μια γυναίκα που κρατούσε τη λουτροφόροςλουτροφόρο, έναν αυλητή Μελανόμορφη αμφορέας. Γαμήλια πομπή με τη συμμετοχή και γυναίκες που των θεών Απόλλωνα και Ερμή. κρατούσαν κεριά. 525 π.χ. 36

37 Ερυθρόμορφη Λουτροφόρος. Νεόνυμφοι Θραύσμα λουτροφόρου από το ιερό της Νύμφης. Το πρώτο αντίκρισμα του ζευγαριού π.χ. 37

38 Ποιοι θεοί λατρεύονταν στις πλαγιές της Ακρόπολης; Βόρεια κλιτύς: σπήλαια αφιερωμένα στον Απόλλωνα Υπακραίο, Δία Αστραπιαίο, τις Νύμφες και τον Πάνα, τον Έρωτα και την Αφροδίτη. Το μεγαλύτερο ήταν το σπήλαιο της Αγλαύρου, της κόρης του Κέκροπα, που έπεσε από την Ακρόπολη πανικόβλητη, όταν άνοιξε την απαγορευμένη κίστη που της είχε εμπιστευθεί η Αθηνά και αντίκρισε τον Ερεχθέα με τη μορφή φιδιού. Νότια κλιτύς: ιερό του Διονύσου, Ασκληπιείο, όπου λάμβανε χώρα η διαδικασία της «εγκοίμισης»= ο θεός εμφανιζόταν στον ύπνο των ασθενών και τους 38 θεράπευε.

39 Τα ιερά Αναθηματική στήλη, που πιθανώς σχετίζεται με το ιερό της Βλαύτης, καθώς εικονίζει τον αναθέτη Σίλωνα πάνω σε βλαύτη (σανδάλι). Μέσα 4ου αι. π.χ. 39

40 Πήλινο αναθηματικό πλακίδιο από το ιερό της Νύμφης. Ελαφίνα με τα μικρά της. 6ος αι. π.χ. 40

41 Β. Η Αίθουσα των Αρχαϊκών Έργων Αρχαϊκή ονομάζεται η εποχή από τον 7ο αιώνα π.χ. έως το τέλος των Περσικών πολέμων (480/79 π.χ.). Χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη της πόλης-κράτους και τις πολιτειακές αλλαγές από την αριστοκρατία στην τυραννίδα και τελικά στη δημοκρατία. Χαρακτηρίζεται ακόμη από σημαντικά επιτεύγματα στην οικονομία, την τέχνη και τη διανόηση. 41

42 KOΡΕΣ 42

43 Τα αναθήματα Από τα χρόνια του Πεισίστρατου, ο χώρος της Ακρόπολης άρχισε να γεμίζει αναθήματα, ένδειξη ευσέβειας προς τη θεά, οικονομικής και καλλιτεχνικής ακμής. Τα σπουδαία αυτά αφιερώματα ήταν κυρίως αγάλματα, προσφορές δηλαδή που προκαλούσαν χαρά στη θεά (αγάλλομαι: χαίρομαι). Με αυτά ευχαριστούσαν τους θεούς για την εκπλήρωση μιας ευχής, χωρίς συχνά να παραλείπουν μια αναφορά στο ποσό της δαπάνης (δεκάτη ή απαρχή). 43

44 Η Κόρη με τα αμυγδαλωτά μάτια» 500 π.χ. Η πιο γοητευτική Κόρη που υπάρχει στην αθηναϊκή Ακρόπολη. Η νεανική γυναικεία χάρη έχει αποδοθεί με μεγάλη εκφραστική δύναμη. Η ανεπαίσθητη καμπύλη των πτυχών του ιματίου, το έξοχο μοίρασμα της κόμης επάνω από το μέτωπο, τα εύχυμα χείλη και τα αινιγματικά μάτια συνθέτουν ένα απαράμιλλο σύνολο, που θα λαμποκοπούσε με τη χρωματική του αρμονία. 44

45 Τα αναθήματα Το πιο χαρακτηριστικό αφιέρωμα στο ιερό της Αθηνάς ήταν τα μαρμάρινα αγάλματα νεαρών γυναικών, οι Κόρες. Λαξευμένες σε διαφορετικά μεγέθη, παριστάνονταν με ένα συγκεκριμένο αγαλματικό τύπο, με αυστηρή όρθια στάση. Από τα μέσα του 6ου αι. π.χ. φορούσαν λεπτό, λινό χιτώνα και ιμάτιο που τόνιζε τη θηλυκότητά τους περισσότερο από το βαρύ, μάλλινο πέπλο. Συνήθως κρατούσαν στο ένα χέρι μια προσφορά (στεφάνι, καρπό, πουλί, άνθος, κλπ.) και με το άλλο ανασήκωναν τον πολύπτυχο χιτώνα τους για να διευκολυνθούν στο βηματισμό τους. Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΕΥΘΥΔΙΚΟΥ 45

46 Η «Κόρη με τα μάτια της σφίγγας». Μάρμαρο Πάρου. 500 π.χ. Η «Κόρη του Αντήνορα». Μάρμαρο Πάρου (άγαλμα), π.χ. 46

47 Τα αναθήματα Σε αντίθεση με το πλήθος των Κορών που υπολογίζεται ότι ξεπερνούσαν τις διακόσιες, ο αριθμός των μαρμάρινων ανδρικών αγαλμάτων ήταν μικρός, γεγονός που εξηγείται από τη θηλυκή φύση της θεότητας που λατρευόταν στην Ακρόπολη. Από αυτά σώθηκαν λίγα αγάλματα, τα περισσότερα κούρων, ιππέων και γραφέων. 47

48 Χάλκινα αναθήματα Χάλκινα αναθήματα. Ειδώλια που παριστάνουν λιοντάρι, αγριόχοιρο, σκύλο και πουλί. 6ος αι. π.χ. Χάλκινος δίσκος με παράσταση Γοργούς από το αέτωμα του υστερογεωμετρικού ναΐσκου της Αθηνάς Πολιάδος. 660 π.χ. 48

49 Ο ΝΕΑΡΟΣ ΙΠΠΕΑΣ RAMPIN Ένας από τους πολλούς ιππείς, αφιερωμένος στη Θεά Αθηνά. Το σώμα και το κεφάλι του βρέθηκαν με δέκα χρόνια διαφορά. Το κεφάλι του αγοράστηκε από ένα συλλέκτη τον G. Rampin, που το πρόσφερε στο Λούβρο. Φορά στεφάνι από αγριοσέλινο (έπαθλο από τα Ίσθμια και τα 49

50 Άλογα από άρμα 570 π.χ. 50

51 Ο ΜΟΣΧΟΦΟΡΟΣ 570 π.χ. Είναι φτιαγμένος από μάρμαρο Υμηττού. Μεταφέρει ένα μοσχαράκι που ακουμπά απαλά το κεφάλι του στο ώμο του. Η ουρά του χαϊδεύει το μπράτσο του. Είναι ώριμος άντρας, γιατί έχει γένια. Έχει μαλλιά μακριά που τα συγκρατεί μια κορδέλα. Τα μάτια του μεγάλα και εκφραστικά. Χαμογελάει ελαφρά και στέκεται σαν τους κούρους. Στους ώμους του έχει ρίξει ένα κοντό ιμάτιο. Αναθέτης του ο Ρόμβος. 51

52 52

53 53

54 ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΚΡΙΤΙΑ Άγαλμα ενός νεαρού αγοριού, αθλητή μάλλον, του γλύπτη Κριτία.Το βάρος του σώματος του πέφτει στο αριστερό του πόδι, ενώ το δεξιό ελαφρά λυγισμένο στο γόνατο. Αυτή η κίνηση μεταδίδεται στο κορμί του παιδιού, πράγμα άγνωστο στους παλιότερους κούρους, και στο κεφάλι του που στρέφει ελαφρά προς τα αριστερά. Τα μάτια του, ένθετα από άλλη ύλη, προσαρμόζονταν στις ειδικά προετοιμασμένες κοιλότητες. Τα μαλλιά του πλεγμένα σε δύο πλεξούδες, στεφανώνουν το κεφάλι π.χ. 54

55 Ο Εκατόμπεδος Το αέτωμα του αρχαϊκού Παρθενώνα ή Εκατόμπεδου. Λιοντάρια που σπαράσσουν ταύρο και πλαισιώνονται από δύο παραστάσεις: από τη μια πλευρά ο Ηρακλής που παλεύει με τον άγριο Τρίτωνα και από την άλλη ο λεγόμενος Τρισώματος δαίμονας, που κρατά στα χέρια του τα σύμβολα των τριών στοιχείων της φύσης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα. Γύρω στο 570 π.χ. 55

56 Ο Εκατόμπεδος Το αρχαιότερο σημαντικό οικοδόμημα στην Ακρόπολη είναι το λεγόμενο Εκατόμπεδον ή Εκατόμπεδος νεώς (δηλαδή μήκους 100 ποδών) κτισμένο πιθανόν στη θέση του κλασικού Παρθενώνα. Από τα θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών και γλυπτών από πωρόλιθο που αποκαλύφθηκαν στα νότια και τα ανατολικά του Παρθενώνα, συνάγεται ότι ήταν δωρικός περίπτερος ναός. Ο ναός αυτός ήταν ίσως αφιερωμένος στην πολεμική υπόσταση της θεάς, στην πρόμαχο της πόλης Αθηνά Παρθένο. 56

57 Ο Αρχαίος Ναός Το αέτωμα της Γιγαντομαχίας από τον αρχαϊκό ναό της Αθηνάς Πολιάδος (Αρχαίος Ναός) π.χ. 57

58 Ο Αρχαίος Ναός Ο ναός πιθανότερα κτίστηκε και έλαβε μαρμάρινη γλυπτική διακόσμηση εξαρχής, στην τελευταία δεκαετία του 6ου αι. π.χ. Οι συνθέσεις των αετωμάτων αποτελούνται από αγάλματα υπερφυσικού μεγέθους, λαξευμένα σε παριανό μάρμαρο και αποδίδονται στο εργαστήριο κάποιου σημαντικού Αθηναίου γλύπτη, του Αντήνορα ή του Ενδοίου. 58

59 Ο Αρχαίος Ναός Στην Αίθουσα των αρχαϊκών έργων, υψώνονται επιβλητικά τα γλυπτά της Γιγαντομαχίας από το μεγάλο αέτωμα του δεύτερου μεγάλου αρχαϊκού ναού της Ακρόπολης, δηλαδή του Αρχαίου Ναού της Αθηνάς Πολιάδος. Παλαιότερα είχε υποστηριχθεί ότι ο ναός αυτός είχε μια πρωιμότερη οικοδομική φάση (570 π.χ.) με τα πώρινα γλυπτά που αποδίδονται στον Εκατόμπεδο, ενώ τα μαρμάρινα γλυπτά συσχετίζονταν με μια ανακαίνιση από τους γιους του Πεισίστρατου. 59

60 Οι μετόπες Οι 92 μετόπες ήταν τα πρώτα μέλη του θριγκού του ναού που δέχθηκαν διακόσμηση. Κάθε μια απέδιδε μια αυτοτελή σκηνή, συνήθως με δύο μορφές. Τα θέματα ήταν εμπνευσμένα από μυθικές μάχες και συμβόλιζαν τους νικηφόρους αγώνες των Αθηναίων εναντίον των Περσών. 60

61 Οι μετόπες Στην ανατολική πλευρά παριστανόταν η μάχη των Ολυμπίων θεών με τους Γίγαντες που προσπαθούσαν να ανατρέψουν την τάξη του Ολύμπου (Γιγαντομαχία). Στη δυτική πλευρά εικονιζόταν ο αγώνας των νέων της Αθήνας ενάντια στις Αμαζόνες που απείλησαν την ίδια την Ακρόπολη (Αμαζονομαχία). 61

62 Οι μετόπες Θέμα της νότιας πλευράς ήταν η πάλη των Θεσσαλών νέων (Λαπίθες) ενάντια στους Κενταύρους που προσπάθησαν να κλέψουν τις γυναίκες τους κατά τη διάρκεια γαμήλιας τελετής (Κενταυρομαχία). Στη βόρεια τέλος πλευρά παριστανόταν η Άλωση της Τροίας (Ιλίου Πέρσις). 62

63 ΑΕΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ 63

64 Τα αετώματα Τα αετώματα, δηλαδή οι τριγωνικοί χώροι που σχηματίζονται από τα γείσα της στέγης στις στενές πλευρές του ναού, είναι τα τελευταία τμήματα που δέχθηκαν γλυπτική διακόσμηση με ολόγλυφα κολοσσικά αγάλματα ( π.χ.). Τα θέματα είναι παρμένα από την αττική μυθολογία. 64

65 65

66 Τα αετώματα Δυτικό αέτωμα: η διαμάχη μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα 66

67 Τα αετώματα Ανατολικό αέτωμα: η γέννηση της Αθηνάς 67

68 Η Ζωφόρος 68

69 Ζωφόρος- Παναθήναια Θέμα της ζωφόρου ήταν η μεγαλύτερη γιορτή της πόλης, τα Μεγάλα Παναθήναια προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η γιορτή διοργανωνόταν κάθε τέσσερα χρόνια, διαρκούσε 12 μέρες και περιλάμβανε τελετές, θυσίες, γυμνικούς και μουσικούς αγώνες. Η πιο επίσημη μέρα ήταν η τελευταία, η 28η του μηνός Εκατομβαιώνος (περίπου το Δεκαπενταύγουστο), ημέρα των γενεθλίων της θεάς. Την ημέρα αυτή σχηματιζόταν πομπή που έφτανε στο ναό της Αθηνάς Πολιάδος για να παραδώσει στους ιερείς τον καινούργιο πέπλο για το ξόανο της θεάς. Αυτή ακριβώς η πομπή ξετυλίγεται στα 160 μέτρα της ζωφόρου του Παρθενώνα. 69

70 Η Ζωφόρος Βόρεια ζωφόρος: Ένας τελετάρχης κατευθύνει την πομπή των ιππέων. 70

71 Η Ζωφόρος Η Ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μια συνεχής ανάγλυφη παράσταση που περιέτρεχε το πάνω μέρος του τοίχου του κυρίως ναού μέσα από την εξωτερική κιονοστοιχία. Πλούσια χρώματα και πρόσθετα μεταλλικά στοιχεία διακοσμούσαν τις μορφές που βρίσκονταν σε βαθύ γαλάζιο φόντο. Η σύνθεση περιλάμβανε 378 ανθρώπινες και θεϊκές μορφές και 250 ζώα κυρίως άλογα. Προηγούνται ομάδες ιππέων και αρμάτων και ακολουθεί πομπή με τα ζώα για τη θυσία, άνδρες και γυναίκες που συμμετέχουν με τα τελετουργικά σκεύη. Στη μέση πάνω από την είσοδο του ναού εικονίζεται η παράδοση του πέπλου. Αριστερά και δεξιά εικονίζονται οι δώδεκα θεοί και μέσα στην πομπή οι μυθικοί ήρωες της Αττικής. 71

72 Η Ζωφόρος Η μεγαλειώδης σύνθεση μας επιτρέπει να μελετήσουμε τη θρησκεία και τη λατρεία των Αθηναίων, την καθημερινή τους ζωή, τα ρούχα, τις πανοπλίες τους, τα άρματά τους, τα μουσικά τους όργανα και τα τελετουργικά τους αγγεία. Στο έργο δεν προβάλλονται ιδιαίτερα οι θεοί και οι θνητοί ελάχιστα διαφέρουν μεταξύ τους. Τα πρόσωπα αποπνέουν ήθος, πνευματικότητα και υπερηφάνεια. Όλα εκφράζουν την έννοια της συμμετοχής και της συνοχής της Αθηναϊκής κοινωνίας του χρυσού αιώνα. Το εξαίρετο αυτό έργο είναι η έκφραση της Δημοκρατίας στην καλύτερη της στιγμή στην αρχαιότητα. 72

73 Η Ζωφόρος Δυτική ζωφόρος: ιππέας και ίππαρχος 73

74 Η Ζωφόρος Από το σύνολο της ζωφόρου, σήμερα σώζονται 50 μέτρα στο Μουσείο της Ακρόπολης, 80 μέτρα στο Βρετανικό Μουσείο, ένας λίθος στο Μουσείο του Λούβρου, ενώ άλλα τμήματα είναι διασκορπισμένα σε μουσεία στο Παλέρμο, στο Βατικανό, στο Würzburg, στη Βιέννη, στο Μόναχο και στην Κοπεγχάγη. 74

75 Η Ζωφόρος Ανατολική ζωφόρος: Ποσειδώνας, Απόλλωνας, Άρτεμη, Αφροδίτη π.χ. 75

76 Η Ζωφόρος Δυτική ζωφόρος: Οι δυο πρώτοι ιππείς καταφτάνουν στη ΒΔ γωνία, όπου βρίσκεται ο τελετάρχης, τραβώντας τα ηνία των αλόγων για να ανακόψουν την ορμή τους. Η πρωτότυπη βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. 76

77 Σας ευχαριστούμε 77