ΕΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΔΗΜΟΙΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΙH ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ

Transcript

1 Β ΕΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΔΗΜΟΙΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΙH ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΗ ΣΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Θέκα: Γεκόζηα πνιηηηθή γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε. Η θαζηέξσζε θαη εθαξκνγή Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο. Δπηβιέπσλ: Κωλζηαληίλνο Παπαδεκεηξίνπ πνπδάζηξηα: Γεωξγία Κξηάξε ΑΘΗΝΑ

2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΕΡΙΛΗΦΗ 5 SUMMARY 7 ΛΕΞΕΙ ΚΛΕΙΔΙΑ 9 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΕ 10 ΕΙΑΓΧΓΗ 11 ΣΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΧΝ ΥΕΕΧΝ ΚΡΑΣΟΤ ΠΟΛΙΣΗ 12 Η ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΙΑ ΔΙΟΙΚΗΗ ΣΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΜΕΡΟ ΠΡΧΣΟ 23 Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟ ΣΗΝ ΚΑΘΙΕΡΧΗ ΚΧΔΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ 23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 24 ΝΟΜΟ 1599/ Πεξηερόκελν ηνπ λ.1599/ Αμηνιόγεζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ λ.1599/86 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 33 ΕΚΘΕΗ ΟΟΑ ΜΕΣΑΚΕΝΧΗ ΣΧΝ ΙΔΕΧΝ ΣΗ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΘΕΙΕ ΜΕΣΑΡΡΤΘΜΙΕΧΝ «Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ» (Έθζεζε ΟΟΑ, 1986) Μεηαθέλσζε ησλ ηδεώλ ηεο Έθζεζεο ζηελ Διιάδα Νφκνο 1943/ Άιιεο κεηαξξπζκηζηηθέο πξνζπάζεηεο 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 46 Η ΚΑΘΙΕΡΧΗ ΚΧΔΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ Ν.2690/ Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο Υάξηεο Τπνρξεώζεσλ πξνο ηνπο Πνιίηεο Δπηηξνπέο Απνδεκίσζεο Πνιηηώλ Σξνπνπνηήζεηο ηνπ λ.2690/ ΜΕΡΟ ΔΕΤΣΕΡΟ 57 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΧΔΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΣΕΡΕ ΕΞΕΛΙΞΕΙ 57 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 58 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΧΔΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ Δθζέζεηο πλεγόξνπ ηνπ Πνιίηε 59 2

3 Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Δθζέζεηο Γεληθνύ Δπηζεσξεηή Γεκόζηαο Γηνίθεζεο Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε Βηήζηα Έθζεζε ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 78 Η ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΞΤΠΗΡΕΣΗΗ ΣΟΤ ΠΟΛΙΣΗ ΣΙ ΑΡΥΕ ΣΟΤ 21ος ΑΙΧΝΑ Πξόγξακκα «Πνιηηεία» Ηιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε Πξφγξακκα «Ώζηεξίαο» Κέληξα Βμππεξέηεζεο Πνιηηψλ (ΚΒΠ) Ννκνζεηηθά θαη δηνηθεηηθά κέηξα Βζληθφ πκβνχιην Αηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο Αηνίθεζε κέζσ ηφρσλ (λ.3230/2004) Ώπινχζηεπζε δηαδηθαζηψλ (λ.3230/2004) Ώπηεπάγγειηε αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθψλ (λ.3242/2004) Ώλαζχζηαζε απσιεζζέληνο θαθέινπ (λ.3242/2004) Καηάξγεζε δηθαηνινγεηηθψλ θαη άιιεο δηαηάμεηο (λ.3242/2004) Πεξηνξηζκφο ζπλαξκνδηνηήησλ (λ.3242/2004) Οινθιεξσκέλεο δηνηθεηηθέο ζπλαιιαγέο (λ.3242/2004) Ώπνδεκίσζε πνιηηψλ γηα ηε κε ηήξεζε πξνζεζκηψλ (λ.3242/2004) Κεληξηθή Βπηηξνπή Ώπινχζηεπζεο Αηαδηθαζηψλ (λ.3242/2004) Νφκνο 3345/ Γξαθεία Τπνδνρήο Πνιηηψλ (ΓΤΠ) Οδεγφο Καιήο πκπεξηθνξάο Αεκνζίσλ Τπαιιήισλ Άξζξν 117 Τπαιιειηθνχ Κψδηθα Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη ψκα Βπηζεσξεηψλ Βιεγθηψλ ΔΠ «Γηνηθεηηθή Μεηαξξύζκηζε» ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ 101 ΑΝΣΙ ΕΠΙΛΟΓΟΤ 104 ΠΗΓΕ 106 Βηβιηνγξαθία 106 Αξζξνγξαθία 107 Άιιεο πεγέο 107 Δηζεγεηηθέο Δθζέζεηο λόκσλ 109 Ννκνζεζία 109 3

4 Δγθύθιηνη 111 Γηαδπθηηαθνί ηόπνη 111 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ 113 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Πίνακερ 114 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ε.Π. «Πολιηεία». Η Επανίδπςζη ηηρ Δημόζιαρ Διοίκηζηρ ( ) 123 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ «Μελέηη για ηη μέηπηζη ηων δεικηών ηων ππωηοβοςλιών eeurope 2005 και i2010 για ηα έηη 2006 και 2007». Καηαγπαθή ηλεκηπονικών δημοζίων ςπηπεζιών (Παπαηηπηηήπιο για ηην ΚηΠ) 125 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Μελέηη ηος Παπαηηπηηηπίος για ηην ΚηΠ για ηην Ηλεκηπονική Διακςβέπνηζη (Ιούνιορ 2007) 130 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ «Παπαηηπηηήπιο Εξςπηπέηηζηρ ηος Πολίηη». Διαπκήρ Έπεςνα για ηο Επίπεδο Εξςπηπέηηζηρ ηων Πολιηών από ηην Ελληνική Δημόζια Διοίκηζη. (επηέμβπιορ 2003 Μάιορ 2004) 134 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Κώδικαρ Διοικηηικήρ Διαδικαζίαρ 139 4

5 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ώπφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 παξαηεξείηαη, δηεζλψο, κηα έληνλε θηλεηηθφηεηα φζνλ αθνξά ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ θξάηνπο θαη εηδηθφηεξα ηε ζρέζε δηνίθεζεο - πνιηηψλ. ΐαζηθφ άμνλα ησλ ζρεηηθψλ κεηαξξπζκηζηηθψλ πξνζπαζεηψλ απνηέιεζαλ ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο έλλνηαο ηνπ πνιίηε σο πειάηε/θαηαλαισηή θαη ε εηζαγσγή ζηε δηνηθεηηθή πξαγκαηηθφηεηα ελλνηψλ φπσο πνηφηεηα, απνηειεζκαηηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα, νη νπνίεο ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα λα θαζνδεγήζνπλ αληίζηνηρεο κεηαξξπζκίζεηο ζηα πιαίζηα ησλ αξρψλ ηνπ ΝΑΜ. ηελ Βιιάδα, νη απαξρέο κηαο νπζηαζηηθήο πξνζπάζεηαο γηα ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιηηψλ βξίζθνληαη ζηα κέζα, πεξίπνπ, ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 κε ηελ ςήθηζε ηνπ λ.1599/1986, ελψ νξφζεκν ζηελ πνιηηηθή γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε απνηέιεζε ε θαζηέξσζε, 13 ρξφληα αξγφηεξα, Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο κε ην λ.2690/1999. Δ ζπκβνιή ηνπ Κψδηθα ππήξμε θαζνξηζηηθή, θπξίσο, γηαηί ζπγθέληξσζε ζε έλα εληαίν θείκελν ην ζχλνιν ησλ θαλφλσλ πνπ αθνξνχζαλ ζηελ επηθνηλσλία ησλ πνιηηψλ κε ηε δηνίθεζε θαη νη νπνίνη κέρξη ηφηε παξέκελαλ, ελ πνιινίο, άγλσζηνη ζε πνιίηεο θαη δεκνζίνπο ππαιιήινπο. Χζηφζν, παξά ηε βειηίσζε πνπ επέθεξε ε ζηαδηαθή εκπέδσζε ησλ βαζηθψλ θαλφλσλ δηνηθεηηθήο δξάζεο σο απνηέιεζκα ηεο ζεζκνζέηεζεο ηνπ Κψδηθα, ε εθαξκνγή ηνπ δελ ππήξμε ρσξίο πξνβιήκαηα. Βληππσζηαθφ, κάιηζηα, είλαη φηη πξφθεηηαη γηα πξνβιήκαηα πνπ εκθαλίδνληαη θαη επαλάιεςε κέρξη θαη ζήκεξα, θαζψο νθείινληαη ζε εγγελείο αδπλακίεο ηεο δηνίθεζεο νη νπνίεο, βέβαηα, δελ θαηέζηε δπλαηφλ λα εμαιεηθζνχλ κφλν κέζα απφ ζεζκηθέο κεηαβνιέο. Δ χπαξμε ησλ παξαπάλσ νξγαλσηηθψλ θαη ιεηηνπξγηθψλ αδπλακηψλ, νη νπνίεο εκπφδηδαλ ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ λνκνζεηηθψλ ξπζκίζεσλ, νδήγεζε ζηελ πηνζέηεζε κηαο ζεηξάο πξνγξακκάησλ θαη κέηξσλ δξάζεο, κε ζηφρν ηελ εμάιεηςή ηνπο. ηα θπξηφηεξα πξνγξάκκαηα πνπ αλαιήθζεθαλ κεηά ηελ θαζηέξσζε ηνπ Κψδηθα θαη ηα νπνία, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο λεφηεξεο ζεζκηθέο πξσηνβνπιίεο (λφκνη 3230/04, 3242/04, 3345/05 θ.η.ι.), εληάζζνληαη ζην γεληθφηεξν πιαίζην ηεο πνιηηηθήο γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ηεο δηνίθεζεο θαη ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε, πεξηιακβάλνληαη ηα Β.Π. «Πνιηηεία» θαη «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο» θαη ζηα πιαίζηα 5

6 απηψλ ηα έξγα «Ώζηεξίαο», «Ώξηάδλε», θ.α. Σα πξνγξάκκαηα απηά, σζηφζν, δελ απέθεξαλ ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα. ήκεξα, αθξνγσληαίν ιίζν ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε απνηεινχλ νη λέεο ηερλνινγίεο νη νπνίεο φκσο, πξνθεηκέλνπ λα απνδψζνπλ ηα αλακελφκελα νθέιε, απαηηνχλ παξάιιειεο, δξαζηηθέο αιιαγέο ζε δνκέο θαη ιεηηνπξγίεο. Βμίζνπ ζεκαληηθφο παξάγνληαο είλαη θαη ε αιιαγή ηεο ζηάζεο θαη ζπκπεξηθνξάο ηεο δηνίθεζεο απέλαληη ζηνλ πνιίηε, ν νπνίνο ζηελ επνρή ηεο επαλάθακςεο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ θαη ηεο ζπκκεηνρηθήο δεκνθξαηίαο δελ είλαη πιένλ κφλν πειάηεο θαη θαηαλαισηήο αιιά θαη εηαίξνο/ζπκπαξαγσγφο ηεο δηνηθεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Μεζνδνινγηθά, ε εξγαζία ρσξίδεηαη ζε δχν ελφηεηεο. ηελ πξψηε ελφηεηα αλαιχνληαη ηα αξρηθά ζηάδηα ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, κε αθεηεξία ην λ.1599/86, θαη νη εμειίμεηο κέρξη ηελ θαζηέξσζε Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο. Δ δεχηεξε ελφηεηα εζηηάδεη ζηα πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ θαζψο θαη ζηηο δξάζεηο πνπ απνηέιεζαλ ηε ζπλέρεηα ηεο ελ ιφγσ πνιηηηθήο. ζνλ αθνξά ηα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, απηά πεξηιακβάλνπλ ηφζν ηζηνξηθή φζν θαη ζεζκηθή αλάιπζε, εμεχξεζε, δειαδή, ησλ ηζρπφλησλ θαλφλσλ δηθαίνπ θαη εμέηαζή ηνπο εληφο ηεο ζπγθεθξηκέλεο έλλνκεο ηάμεο. Βπηπξφζζεηα, απαξαίηεηε θξίζεθε ε ρξήζε πνζνηηθψλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη ηερληθψλ πνηνηηθήο έξεπλαο, φπσο ζπδεηήζεηο κε αξκφδηνπο δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο θαη θαηαγξαθή ησλ απφςεψλ ηνπο. 6

7 SUMMARY From the early 80s fundamental changes leading to the transformation of the public sector have been taking place worldwide. This transformation was based on the reconstruction of the relationship between the state and the citizen -which is, now, also regarded as a client and a consumer-, and the introduction of concepts such as quality, effectiveness and efficiency of public services. These concepts were used to guide reforms in the public sector within the context of New Public Management. In Greece, the beginning of an effort towards client focus in service delivery was the law 1599/1986, while milestone in the policy for the enhancement of public sector responsiveness to clients was the introduction of an Administrative Procedure Code with the law 2690/1999. The main contribution of the Code was that it incorporated in a single text all the rules pertaining to the contact between the state and the citizen that, up until then, remained very much unknown to both citizens and civil servants. However, despite the improvement the introduction of the Code brought, its implementation was not without problems. These problems, which, still, continue to emerge, are the result of inherent, structural weaknesses of the public sector and, thus, cannot be addressed only by legislative means. The need to deal with such organizational and operational problems led the government to launch several initiatives. The Politeia programme for public administration reform as well as the Operational Programme for the Information Society (and, as part of the above, Asterias, Ariadni and other projects) were two of the most prominent ones, which were adopted after the introduction of the Administrative Procedure Code. These programmes, along with the most recent legislation in the field (laws 3230/2004, 3242/2004, 3345/2005, e.t.c.), belong to the broader policy on enhancing quality in public service delivery and transforming the public administration into a modern, outward-looking organization, focused on better serving citizens needs. However, the results of this policy, so far, cannot be regarded as adequate. Today, the key element in the process of improving the quality of public services and enhancing responsiveness to clients is the development of online services and the use of ICT to streamline and re-engineer procedures and communications within and between 7

8 government bodies. However, fundamental factor in the process is the change in notions and attitudes within the public sector. This paper consists of two parts. The initial stages of the policy on making public services more flexible to meet the needs of the citizens/clients, along with the course towards introducing an Administrative Procedure Code, are analyzed in the first part. The second part focuses on the implementation of the Code and the problems that arose, as well as the new developments in the field. The approaches used were that of historical analysis coupled with the analysis of relevant legislation. Additionally, statistical data and qualitative techniques, such as interviews with qualified public officials, were used 8

9 ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ Ώπινχζηεπζε δηαδηθαζηψλ Βμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε Διεθηξνληθή Αηαθπβέξλεζε Κέληξα Βμππεξέηεζεο Πνιηηψλ Κψδηθαο Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο Νέν Αεκφζην Management Νφκνο 1599/1986 Νφκνο 1943/1991 Νφκνο 2690/1999 Νφκνο 3230/2004 Νφκνο 3242/2004 Νφκνο 3345/2005 Πνηφηεηα/απνηειεζκαηηθφηεηα/απνδνηηθφηεηα δηνηθεηηθήο δξάζεο Πνιίηεο/πειάηεο/θαηαλαισηήο Πξφγξακκα «Πνιηηεία» Πξφγξακκα «Αηνηθεηηθή Μεηαξξχζκηζε» ρέζε θξάηνπο πνιίηε 9

10 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΔ ΓΒΑΑ ΓΒΠΠΟ ΒΠ ΚΑΑ ΚΒΠ ΚΒΠΒ ΚΠ ΚΚΠ ΚηΠ ΚΤΏ ΝΑ ΝΑΜ ΝΠΑΑ ΝΠΕΑ ΟΔΒ ΟΟΏ ΟΣΏ ΠΏΟΚ ΠΑ ηβ ηπ ΣΠΒ ΤΚ ΤΠΒΑΑΏ Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο Γξαθεία Βπηθνηλσλίαο θαη Πιεξνθφξεζεο Πνιηηψλ Βπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Κψδηθαο Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο Κέληξα Βμππεξέηεζεο Πνιηηψλ Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Βξεπλψλ Κνηλνηηθφ Πιαίζην ηήξημεο Κχθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο Κνηλή Τπνπξγηθή Ώπφθαζε Ννκνζεηηθφ Αηάηαγκα Νέν Αεκφζην Management Ννκηθά Πξφζσπα Αεκνζίνπ Αηθαίνπ Ννκηθά Πξφζσπα Εδησηηθνχ Αηθαίνπ Οξγαληζκφο Δλσκέλσλ Βζλψλ Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Ώλάπηπμεο Οξγαληζκνί Σνπηθήο Ώπηνδηνίθεζεο Παλειιήλην νζηαιηζηηθφ Κίλεκα Πξνεδξηθφ Αηάηαγκα πκβνχιην ηεο Βπηθξαηείαο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Βπηθνηλσληψλ Τπαιιειηθφο Κψδηθαο Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο 10

11 ΔΙΑΓΧΓΗ Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ηειεπηαίαο εηθνζαεηίαο ππήξμε ε αχμεζε ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ δξάζεσλ ζην ρψξν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κε θνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ γεληθφηεξνπ πξνβιεκαηηζκνχ ηε δηαπίζησζε ηεο αλάγθεο γηα κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη πνηνηηθφηεξε παξνρή ππεξεζηψλ. ην πιαίζην απηφ, μεθίλεζε κηα πξνζπάζεηα βειηίσζεο ηεο ζρέζεο θξάηνπο πνιηηψλ, κε πιένλ ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ηελ θαζηέξσζε, ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο. Λακβάλνληαο σο αθεηεξηαθφ ζεκείν ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 θαη ην λ.1599/86, ζηφρνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα δηαπηζηψζεη ην βαζκφ ζηνλ νπνίν ππήξμε πξαγκαηηθά κηα νινθιεξσκέλε θαη ζπλεθηηθή πνιηηηθή γηα ηελ βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε. Παξάιιεια, εμεηάδεη θαηά πφζν ε θαζηέξσζε ΚΑΑ έρεη ζπκβάιιεη, σο εξγαιείν δεκφζηαο πνιηηηθήο, ζηελ επίηεπμε ησλ επηζπκεηψλ απνηειεζκάησλ. Δ εξγαζία ρσξίδεηαη ζε δχν ελφηεηεο. ην πξψην κέξνο αλαιχνληαη ηα αξρηθά ζηάδηα ηεο λέαο απηήο πνιηηηθήο θαη ε πνξεία πξνο ηελ θαζηέξσζε, ηειηθά, ΚΑΑ. Σν δεχηεξν κέξνο εζηηάδεη ζηελ εθαξκνγή ηνπ Κψδηθα θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αλέθπςαλ, θαζψο επίζεο θαη ζηα κεηέπεηηα βήκαηα ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, φπσο απηά ππαγνξεχηεθαλ απφ ηα λεφηεξα δεδνκέλα θαη ηηο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα απηφ. Μεζνδνινγηθά, ε εξγαζία ζηεξίρζεθε ηφζν ζηελ ηζηνξηθή κέζνδν φζν θαη ζε ζεζκηθή αλάιπζε, εμεχξεζε, δειαδή, ησλ ηζρπφλησλ θαλφλσλ δηθαίνπ θαη εμέηαζή ηνπο εληφο ηεο ζπγθεθξηκέλεο έλλνκεο ηάμεο. Βπηπξφζζεηα, απαξαίηεηε θξίζεθε ε ρξήζε πνζνηηθψλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη ηερληθψλ πνηνηηθήο έξεπλαο, φπσο ζπδεηήζεηο κε αξκφδηνπο δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ απφςεψλ ηνπο. 1 1 Πνιχηηκε, ζην ζεκείν απηφ, ζηάζεθε ε βνήζεηα ηνπ Γεληθνχ Βπηζεσξεηή Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θ. Ραθηληδή, ηνπ Βηδηθνχ Βπηζηήκνλα ζην πλήγνξν ηνπ Πνιίηε (Κχθινο ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε) θ. Ααξακάξα, ηεο Πξντζηακέλεο ηεο Γεληθήο Αηεχζπλζεο Αηνηθεηηθνχ Βθζπγρξνληζκνχ ηνπ ΤΠΒΑΑΏ θαο Κνηξσληά, ηεο Πξντζηακέλεο ηεο Αηεχζπλζεο ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε ηνπ ίδηνπ Τπνπξγείνπ θαο Φσκηάδνπ θαη ηνπ Πξντζηακέλνπ ηεο Γεληθήο Αηεχζπλζεο Μεηαθνξψλ θαη Βπηθνηλσληψλ (θεληξηθνχ ηνκέα) ηεο Ννκαξρίαο Ώζελψλ θ. Αφιγπξα. 11

12 ΣΟ ΙΓΔΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΧΝ ΥΔΔΧΝ ΚΡΑΣΟΤ ΠΟΛΙΣΗ Δ ζηάζε θαη ε ζπκπεξηθνξά ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο απέλαληη ζηνλ πνιίηε θαζνξίδεηαη απφ ηελ επηθξαηνχζα ζεψξεζε ηεο ζέζεο ηνπ απέλαληη ζην θξάηνο. ηε ζρέζε ηνπ κε ηε δηνίθεζε ν πνιίηεο κπνξεί λα πεξηγξάθεηαη κε κηα ζεηξά απφ φξνπο: ππήθννο, δηνηθνχκελνο, ρξήζηεο, θαηαλαισηήο, πειάηεο, θνξνινγνχκελνο, απνδέθηεο, δηθαηνχρνο, θ.η.ι. Οη δηάθνξνη φξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θάζε άιιν παξά ηπραίνη είλαη, θαζψο απνηεινχλ ζπρλά ηελ αληαλάθιαζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ε δηνίθεζε αληηκεησπίδεη ην θνηλφ ηεο, ελψ, παξάιιεια, δηαγξάθνπλ έλα γεληθφηεξν πξφηππν αλαθνξάο, ην πιαίζην ζην νπνίν εθηπιίζζεηαη ε ζρέζε ηνπ πνιίηε κε ηε δηνίθεζε. 2 Δ ζρέζε θξάηνπο - πνιηηψλ εμειίζζεηαη καδί κε ην θνηλσληθφ θαη πνιηηηθφ πεξηβάιινλ. Έηζη, νη φξνη πνπ επηιέγνληαη γηα λα πεξηγξάςνπλ ηνλ πνιίηε, ε δηαδνρή ή θαη ε ζπλχπαξμή ηνπο απνηεινχλ έλδεημε ηεο κεηαβνιήο ησλ ζρέζεσλ κε ηε δηνίθεζε θαη παξαπέκπνπλ ζηηο δηαθνξεηηθέο εθδνρέο δεκνθξαηίαο θαη γξαθεηνθξαηίαο ζηηο νπνίεο αληηζηνηρνχλ. ην θιαζηθφ πξφηππν γξαθεηνθξαηίαο αληηζηνηρεί ε αλαπαξάζηαζε ηνπ πνιίηε σο δηνηθνχκελνπ θαη ππεθφνπ. Ο ρξήζηεο δεκνζίσλ ππεξεζηψλ αθελφο θαη ν πειάηεο/θαηαλαισηήο αθεηέξνπ απνηεινχλ ζεκαληηθέο παξαιιαγέο πνπ αλαθέξνληαη ζην θνηλσληθφ θξάηνο θαη ζην αγνξαίν πξφηππν αληίζηνηρα. Ώληίζεηα ν εηαίξνο/ζπκπαξαγσγφο απνηειεί έθθξαζε ηεο αλαπηπμηαθήο αληίιεςεο ηεο δεκνθξαηίαο, φπνπ ε απφζηαζε δηνίθεζεο πνιηηψλ κεηψλεηαη αλ δελ εμαιείθεηαη πιήξσο. 3 Δ αλάιπζε ησλ κνξθψλ ζρέζεο θξάηνπο πνιηηψλ μεθηλά κε ηελ έλλνηα ηνπ δηνηθνύκελνπ/ππεθόνπ, έλλνηα πνπ αληηζηνηρεί ζην θιαζηθφ γξαθεηνθξαηηθφ πξφηππν δηνίθεζεο θαη αληαλαθιά ηνλ ηξφπν αληηκεηψπηζεο ηνπ πνιίηε θαηά ηελ ηζηνξηθή θάζε ηεο πξψηεο πεξηφδνπ ιεηηνπξγίαο ησλ εζληθψλ θξαηψλ ζηελ Βπξψπε. Δ ζεψξεζε απηή ηνπ πνιίηε σο αληηθεηκέλνπ θαη απνδέθηε ηεο δηνηθεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο νδήγεζε ζηελ νκνηφκνξθε θαη ηππηθά ίζε κεηαρείξηζε φισλ ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, αλεμάξηεηα απφ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πεξίπησζεο. Βπηπιένλ ν ζρεδφλ πιήξεο εηεξνθαζνξηζκφο ησλ αλαγθψλ ηνπ πνιίηε απφ ηελ θξαηηθή εμνπζία, ρσξίο 2 παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, Ώζήλα, 2000, Βθδ. Παπαδήζε, ζει Ibidem, ζει

13 θακία νπζηαζηηθή άκεζε ή έκκεζε ζπκκεηνρή ηεο θνηλσλίαο ζηε ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία, ππήξμε απφξξνηα ηνπ πςεινχ βαζκνχ εζσζηξέθεηαο πνπ ραξαθηήξηδε ηε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ηελ πεξίνδν απηή. 4 απηφ ην πξφηππν ιεηηνπξγίαο, ν πνιίηεο/ππήθννο/δηνηθνχκελνο είλαη ν απνδέθηεο λνκηθψλ ξπζκίζεσλ πνπ ζέηεη ν θξαηηθφο κεραληζκφο θαη νη νπνίνη απνηεινχλ αληηθείκελν ππνρξεσηηθήο εθαξκνγήο απφ ηελ πιεπξά ηνπ, κε ηελ απεηιή επηβνιήο θπξψζεσλ ζε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο. Δ θαηάζηαζε απηή, πνπ απνηέιεζε θαη έλα απφ ηα γλσξίζκαηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζηελ Βιιάδα απφ ηελ ίδξπζε ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο έσο ηνλ κεζνπφιεκν, είρε ηελ άκεζε αληαλάθιαζή ηεο θαη ζην επίπεδν ηεο θαζεκεξηλήο επαθήο ηεο δηνίθεζεο κε ηελ θνηλσλία. Βιάρηζηεο ελέξγεηεο πινπνηήζεθαλ πξνο φθεινο ηεο δεχηεξεο πιεπξάο, κε θπξηφηεξε εμ απηψλ ηελ θαζηέξσζε ηεο ζηελά λνκηθήο αξρήο ηεο πξνζηαζίαο ηνπ δηνηθνχκελνπ σο κία απφ ηηο βαζηθέο ζπληζηψζεο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο. Χζηφζν, ειάρηζηα απέδσζε ζηελ πξάμε ιφγσ ησλ πεξηνξηζκέλσλ δηαδηθαζηηθψλ, δχζθακπησλ, γξαθεηνθξαηηθψλ, δπζιεηηνπξγηθψλ θαη ηππηθψλ κέηξσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ εθαξκνγή ηεο. 5 εκαληηθή κεηαβνιή ζηηο ζρέζεηο δηνίθεζεο δηνηθνχκελσλ επήιζε κε ηελ εκθάληζε ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο θαη ηε δηεχξπλζε ησλ θξαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Σν πεξηερφκελν ηεο ζρέζεο δηνίθεζεο πνιηηψλ κεηαβιήζεθε θαζψο, πέξαλ ησλ ιεηηνπξγηψλ θπξηαξρίαο, αλαπηχρζεθαλ δξαζηεξηφηεηεο άκεζσλ παξνρψλ ζηα κέιε ηεο θνηλφηεηαο. ην επίθεληξν ηέζεθε ε έλλνηα ηεο ζπιινγηθήο αλάγθεο, ε νπνία απνηέιεζε κέξνο ηεο έλλνηαο ηνπ δεκφζηνπ ζπκθέξνληνο. Βπξφθεηην γηα έλα πξψην βήκα αλαγλψξηζεο ησλ ηδηαηηεξνηήησλ θαη ηεο δηαθνξεηηθφηεηαο, αξρίδνληαο απφ ηηο εππαζέζηεξεο θνηλσληθέο νκάδεο. Δ δηνίθεζε πξνζέθεξε ππεξεζίεο σο απάληεζε ζηηο δηαθνξνπνηεκέλεο ζπιινγηθέο αλάγθεο. ε απηφ ην λέν ξφιν ηεο δηνίθεζεο αληηζηνηρεί ην πξφηππν ηνπ ρξήζηε δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ν νπνίνο σθειείηαη απφ ηε δηνηθεηηθή δξαζηεξηφηεηα. 6 Χζηφζν, ε αλάπηπμε ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο θαη ε θαζηέξσζε ησλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ πνπ νδήγεζαλ ζηελ ελ κέξεη πεξηπησζηνινγηθή αληηκεηψπηζε δηαθνξεηηθψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ ή θαη αηφκσλ απφ ηε δηνίθεζε δελ κεηέβαιιαλ ξηδηθά ηε ιεηηνπξγία 4 Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ από ηε δεκόζηα δηνίθεζε ζηελ δηακόξθσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο θαη θνηλσλίαο, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, Σεχρνο 39/Οθηψβξηνο 2006, ζει Ibidem, ζει παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει

14 ηνπ θξάηνπο, ε νπνία παξέκελε παηεξλαιηζηηθή. Δ δηνίθεζε εμαθνινπζνχζε λα θαζνξίδεη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ηνπο φξνπο, ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηνλ ηξφπν ηθαλνπνίεζεο ησλ αηνκηθψλ θαη ζπιινγηθψλ αλαγθψλ. Οη αλάγθεο ηεο θνηλσλίαο εμαθνινπζνχζαλ λα πξνζδηνξίδνληαη κνλνκεξψο απφ ην θξάηνο, αθφκα θαη ζην απινχζηεξν πεδίν ησλ ζπλζεθψλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ηηο θάζε είδνπο δεκφζηεο ππεξεζίεο. 7 ηελ Βιιάδα ην θαηλφκελν ηνπ θξαηηθνχ παξεκβαηηζκνχ εκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά κε αμηνζεκείσηε έληαζε θαηά ηελ πεξίνδν ηνπ κεζνπνιέκνπ, σο κηα πξνζπάζεηα απάληεζεο ζηα ζνβαξά νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά πξνβιήκαηα πνπ πξνθάιεζε ε Μηθξαζηαηηθή Καηαζηξνθή αιιά θαη ε παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε. Δ ηάζε απηή εληζρχζεθε κεηαπνιεκηθά θαζψο ε αχμεζε ησλ θξαηηθψλ αξκνδηνηήησλ ζηνλ ηνκέα ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο πνιηηηθήο θαηέζηε αλαγθαία γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζνβαξψλ πξνβιεκάησλ πνπ επέθεξε ζηε ρψξα ν ΐ Παγθφζκηνο Πφιεκνο θαη ε εκθχιηα ζχξξαμε. Δ επέθηαζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ θξάηνπο είρε σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ ξπζκηζηηθψλ παξεκβάζεσλ θαη ησλ παξνρηθψλ ηνπ δξάζεσλ θαη ηελ επαθφινπζε δηεχξπλζε ησλ επαθψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κε ηνπο πνιίηεο, νη νπνίνη κεηαηξάπεθαλ ελ κέξεη ζε ρξήζηεο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ, θπξίσο ζηνπο ηνκείο ηεο πγείαο (δεκφζηα λνζνθνκεία), ηεο πξφλνηαο (θνηλσθειή ηδξχκαηα), ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο (ηακεία, νξγαληζκνί) θαη ηεο παηδείαο (δεκφζηα ζρνιεία θαη παλεπηζηήκηα). 8 Δ εμέιημε απηή, φκσο, δελ ζεκαηνδφηεζε, φπσο ήδε αλαθέξζεθε, ξηδηθή αιιαγή ζην είδνο ηεο ζρέζεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη θνηλσλίαο. Σν λέν πξφηππν (ζρέζεο δηνίθεζεο ρξεζηψλ) βαζίζηεθε ζηελ κνλνκεξή επηβνιή θαη ηελ εμάξηεζε απφ κηα δηνίθεζε πνπ έπαηδε ηνλ θπξίαξρν ξφιν. 9 Ώπφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 ε θξίζε ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο δηεζλψο, ε νπνία ζπλδέζεθε κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε, θαη ε άλνδνο ησλ λενθηιειεχζεξσλ ηδεψλ ζεκαηνδφηεζαλ ηελ δηάξξεμε ηεο κεηαπνιεκηθήο ζπλαίλεζεο ηνπ θνηλσληθνχ θηιειεπζεξηζκνχ θαη ηεο θευλζηαλήο νηθνλνκίαο. Δ αγνξά επαλήιζε ζην πξνζθήλην σο ν θαηαιιειφηεξνο κεραληζκφο δεκηνπξγίαο πινχηνπ θαη εγγχεζεο ηεο πξνζσπηθήο ειεπζεξίαο, ελψ, αληίζεηα, ε θξαηηθή παξέκβαζε ακθηζβεηήζεθε σο γξαθεηνθξαηηθή, αληηπαξαγσγηθή, δαπαλεξή, ζπάηαιε, επηβιαβήο γηα ηελ αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ θαη ηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα. ην πιαίζην απηφ ε ζρέζε θξάηνπο - πνιίηε επαλαθαζνξίζηεθε 7 Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει

15 απφ ηηο λενθηιειεχζεξεο θπβεξλήζεηο κέζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ησλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ θαη ηεο πξνψζεζεο δηθαησκάησλ πνπ ζπλδένληαλ κε ηε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο (ηδηνθηεζία, επηινγή). Ανκήζεθε έηζη ην αγνξαίν πξφηππν δηνίθεζεο, ην νπνίν αληηκεησπίδεη ηνλ πνιίηε σο πειάηε/θαηαλαισηή κε ηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο θαη πξνηηκήζεηο ηνπ, κε ηε δηαθνξεηηθφηεηα λα έρεη πιένλ σο ζεκείν αλαθνξάο ην άηνκν. 10 Δ κείσζε ησλ θξαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ επηρεηξήζεθε κέζα απφ ηελ απνδφκεζε ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο, ηελ απν-ξχζκηζε (ηδησηηθνπνηήζεηο, κείσζε λνκηθψλ ξπζκίζεσλ, θ.η.ι.), ηελ απνθέληξσζε θ.α. κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηνπ αληαγσληζκνχ ζηνλ δεκφζην ηνκέα, ηε βειηίσζε ησλ απνηειεζκάησλ (απνηειεζκαηηθφηεηα, απνδνηηθφηεηα, νηθνλνκία) θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ζέζεο ηνπ πνιίηε σο θαηαλαισηή δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Σα θξηηήξηα ηεο αγνξάο ελζσκαηψζεθαλ ζηελ αμηνιφγεζε ηεο παξαγσγήο θαη παξνρήο δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ελψ ην Νέν Αεκφζην Management (New Public Management) κεηέθεξε ηηο κεζφδνπο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηνλ δεκφζην. Δ δεκφζηα δηνίθεζε πξνζαλαηνιίζηεθε ζηνλ πειάηε θαη ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ. Οη έλλνηεο ηεο επειημίαο, ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο θαη ηεο άκεζεο αληαπφθξηζεο θαζφξηζαλ ην λέν ξφιν ηεο δηνίθεζεο θαη ζπλδέζεθαλ κε κηα ζεηξά απφ δξάζεηο κε ζηφρν ηε βειηίσζε ησλ εθξνψλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. 11 Ώπνηειεζκαηηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα αθελφο θαη πνηφηεηα αθεηέξνπ απνηέιεζαλ ηνπο βαζηθνχο άμνλεο ησλ δηνηθεηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ πνπ έιαβαλ ρψξα απφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 πεξίπνπ, ζηεξηδφκελεο ζην αγνξαίν πξφηππν δηνίθεζεο. 12 Χζηφζν, παξά ηελ αλαγλψξηζε κεγαιχηεξνπ βαζκνχ δηαθνξεηηθφηεηαο, ζην αγνξαίν πξφηππν ν πειάηεο/θαηαλαισηήο παξέκεηλε εμσηεξηθφο σο πξνο ηε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, θαζψο δελ είρε ηε δπλαηφηεηα λα επεξεάζεη ην πεξηερφκελφ ηνπο. Ώληίζεηα, κηα άιιε ζεψξεζε ε νπνία έρεη έξζεη ζρεηηθά πξφζθαηα ζην πξνζθήλην επηρεηξεί λα ππεξβεί ηελ εμσηεξηθφηεηα ηεο ζρέζεο κε ηε δηνίθεζε πνπ παξαηεξείηαη ζε δηάθνξνπο βαζκνχο ηφζν ζην πξφηππν ηνπ ρξήζηε φζν θαη ζε εθείλν ηνπ πειάηε/θαηαλαισηή. Πξφθεηηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πνιίηε σο εηαίξνπ /ζπκπαξαγσγνύ ε νπνία αληηζηνηρεί ζην δεκνθξαηηθφ πξφηππν δηνίθεζεο θαη παξαπέκπεη ζηελ αλαπηπμηαθή εθδνρή ηεο δεκνθξαηίαο. Δ δεκνθξαηηθή δηνίθεζε ζεκειηψλεηαη ζηε 10 παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει Ibidem, ζει Ibidem, ζει

16 ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ ζηε δηακφξθσζε θαη πινπνίεζε ησλ ζπιινγηθψλ απνθάζεσλ. Ο πνιίηεο/εηαίξνο/ζπκπαξαγσγφο έρεη ηε δπλαηφηεηα ex ante επηξξνήο θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. 13 χκθσλα κε ην πξφηππν απηφ απαηηείηαη ε ελδπλάκσζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ ζηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ θαη εθαξκνγήο ησλ κέηξσλ πνηνηηθήο βειηίσζεο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, θάηη πνπ ζα απνηειέζεη θξίζηκν παξάγνληα αιιαγήο ζηε δνκή ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε. Πξνο ην ζθνπφ απηφ ζρεδηάδνληαη θαη εθαξκφδνληαη δηεζλψο κέζνδνη θνηλσληθήο δηαβνχιεπζεο, κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο ζπκκεηνρήο ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ ζηε δηνηθεηηθή ιεηηνπξγία ηνπ θξάηνπο. 14 Δ κεηαβνιή ηεο ζεψξεζεο ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο - πνιηηψλ, φπσο αλαιχζεθε αλσηέξσ, θαη ε επηθξάηεζε ηνπ λένπ κνληέινπ δηνίθεζεο πνπ βιέπεη ηνλ πνιίηε σο πειάηε /θαηαλαισηή αιιά θαη πην πξφζθαηα σο εηαίξν/ζπκπαξαγσγφ ηεο δηνηθεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο επεξέαζε θαη ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα θαη απνηέιεζε ηε βάζε ησλ αλαιχζεσλ θαη πξνβιεκαηηζκψλ γηα ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ δεκφζηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο θαηά ηελ ηειεπηαία εηθνζαεηία. Θέηνληαο σο αθεηεξία ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80, ζηφρνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα εμεηάζεη πσο εθιήθζεζαλ θαη ελζσκαηψζεθαλ νη αιιαγέο πξνηχπνπ δηνίθεζεο ζηελ Βιιάδα θαη αλ ηειηθά, ζηε βάζε ηνπ λένπ απηνχ πξνηχπνπ, δηακνξθψζεθε θαη πινπνηήζεθε κηα νινθιεξσκέλε θαη ζπλεθηηθή πνιηηηθή γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε. 13 παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει

17 Η ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΗΝ ΠΔΡΙΟΓΟ Ώκέζσο κεηά ηε ιήμε ηνπ ΐ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ θαη ηεο εκθχιηαο ζχξξαμεο πνπ αθνινχζεζε ε Βιιάδα αληηκεηψπηδε νμχηαηα πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχζαλ ηε ζηνηρεηψδε αλαζπγθξφηεζή ηεο ζε φινπο ηνπο ηνκείο. Σν θξάηνο θαινχληαλ λα δηαδξακαηίζεη απνθαζηζηηθφ ξφιν ζηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηνλ θαηεπζπληήξην ζπληνληζκφ ηεο φιεο δηαδηθαζίαο. κσο ν θξαηηθφο κεραληζκφο αδπλαηνχζε λα εθπιεξψζεη κηα ηέηνηα απνζηνιή. Ο θαζεγεηήο θαη πξψελ πνιηηηθφο Κπξηάθνο ΐαξβαξέζζνο δηαπίζησλε ζηελ έθζεζή ηνπ «Πεξί ηνπ Οηθνλνκηθνχ Πξνβιήκαηνο ηεο Βιιάδνο» (1952) πσο ε θαηάζηαζε ηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ ήηαλ ηέηνηα πνπ φρη κφλν δελ ηνπ επέηξεπε λα ζπκβάιιεη δεκηνπξγηθά ζηελ αλαπηπμηαθή πνξεία θαη ηηο πξννπηηθέο ηεο ρψξαο αιιά αδπλαηνχζε «λα επηηειέζε θαηά ηξόπνλ ηθαλνπνηεηηθόλ νπδέ ηαο πιένλ ζηνηρεηώδεηο θξαηηθάο ιεηηνπξγίαο, όπσο είλαη ε είζπξαμηο ησλ θόξσλ εθ ησλ νπνίσλ εμαξηάηαη ε ύπαξμηο νξγαλσκέλεο θνηλσλίαο». Καηέιεγε δε ζην ζπκπέξαζκα φηη θακία πξαγκαηηθή βειηίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ ηεο ρψξαο δελ ζα ήηαλ δπλαηή εάλ δελ αληηκεησπηδφηαλ ην πξφβιεκα ηεο πιεκκειψο ιεηηνπξγνχζαο δηνηθεηηθήο κεραλήο, ε νπνία αδπλαηνχζε λα εθαξκφζεη απνηειεζκαηηθά νπνηαδήπνηε πνιηηηθή. 15 Καηά ηνλ ΐαξβαξέζζν νη θπξηφηεξεο φςεηο ηεο δηνηθεηηθήο παζνινγίαο πνπ επηδξνχζαλ αλαζηαιηηθά ζηε ιεηηνπξγία ηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ ήηαλ: α) Δ αληζνθαηαλνκή ηνπ πξνζσπηθνχ κε ππεξβνιηθή ζπγθέληξσζε ζε νξηζκέλεο θεληξηθέο ππεξεζίεο θαη ππνζηειέρσζε ζε άιιεο πεξηθεξεηαθέο β) Δ πηψζε ηνπ εζηθνχ, ε αδηαθνξία, ε ρακειή απφδνζε θαη νη αθφκα ρακειφηεξεο απνδνρέο ησλ ζηειερψλ ηεο δηνίθεζεο σο απνηέιεζκα ηνπ λεπνηηζκνχ θαη ηεο επλνηνθξαηίαο πνπ ραξαθηήξηδαλ ην πειαηεηαθφ ζχζηεκα ζηειέρσζεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ γ) Δ γξαθεηνθξαηηθή λννηξνπία θαη ν λνκηθηζκφο. ζνλ αθνξά ζηε ζηξαηεγηθή ηεο αλαζπγθξφηεζεο ν ΐαξβαξέζζνο επεζήκαλε φηη απηή ζα έπξεπε λα ραξαθηεξίδεηαη απφ ππεξθνκκαηηθή κεζνδνινγία θαη θηινζνθία πξνθεηκέλνπ λα δηαξθέζνπλ νη κεηαξξπζκίζεηο, λα πεξηνξηζζεί ε αλάκεημε πνιηηηθψλ 15 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ γηα ηε Γεκόζηα Γηνίθεζε , Ώζήλα, 2000, Βθδ. Παπαδήζε, ζει

18 πξνζψπσλ θαη λα επηζηξαηεπζνχλ άηνκα θχξνπο θαη ηθαλφηεηαο γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ κέηξσλ. 16 Χο απνηέιεζκα ησλ παξαπάλσ επηζεκάλζεσλ εθδειψζεθε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 50 κηα ζεηξά απφ δηαξζξσηηθά κέηξα κε ζηφρν ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο. Σα θπξηφηεξα απφ απηά πεξηιάκβαλαλ: Σε ζχζηαζε Τπνπξγείνπ πληνληζκνχ σο θεληξηθνχ ζπληνληζηηθνχ θαη επηηειηθνχ θνξέα ηεο αλαπηπμηαθήο δηαδηθαζίαο. Σε ζχληαμε θαη ςήθηζε ηνπ πξψηνπ εληαίνπ Τπαιιειηθνχ Κψδηθα (λ.1811/1951). Σελ ίδξπζε ηνπ Ώλψηαηνπ πκβνπιίνπ Αεκνζίσλ Τπεξεζηψλ (ΏΑΤ) σο αλεμάξηεηεο δηνηθεηηθήο αξρήο, κε ζηφρν ηελ εθαξκνγή ησλ αξρψλ ηεο αμηνθξαηίαο ζηε ζηειέρσζε θαη ζηε δηνίθεζε ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Σε ζχζηαζε ηεο 3 εο Γεληθήο Αηεχζπλζεο Αηνηθεηηθήο Οξγάλσζεο ζην Τπνπξγείν πληνληζκνχ, σο θεληξηθνχ επηηειηθνχ νξγάλνπ γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ αμηνιφγεζε ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ πξνζπαζεηψλ. 17 ΐαζηθφο ζηφρνο ησλ κεηαξξπζκίζεσλ πνπ επηρεηξήζεθαλ ήηαλ ε δεκηνπξγία ελφο αμηφπηζηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ γξαθεηνθξαηηθνχ-βεκπεξηαλνχ ηχπνπ, ρσξίο αθφκε λα είλαη δπλαηφ λα δνζεί έκθαζε ζηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιίηε. Χζηφζν ηα κεηαξξπζκηζηηθά κέηξα απέθεξαλ ηζρλά έσο θαζφινπ απνηειέζκαηα ζηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο. Δ απνπζία εληαίαο ζηξαηεγηθήο γηα ηε δηνηθεηηθή κεηαξξχζκηζε θαζψο θαη ζπγθεθξηκέλνπ επηηειηθνχ νξγάλνπ πνπ ζα αλαιάκβαλε ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζή ηεο, ζε ζπλδπαζκφ κε κηα ζεηξά απφ θνηλσληθνπνιηηηθνχο παξάγνληεο πνπ ραξαθηήξηδαλ ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν (θνκκαηηθνπνίεζε, ππεξπνιηηηθνπνίεζε, απνθιεηζκφο απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο κηαο νιφθιεξεο θαηεγνξίαο πνιηηψλ κε βάζε ηα πνιηηηθά ηνπο θξνλήκαηα, θ.η.ι.) είραλ σο ζπλέπεηα ε θαηάζηαζε λα κελ βειηησζεί νπζηαζηηθά. 18 Αεθαπέληε πεξίπνπ ρξφληα κεηά ηελ έθζεζε ηνπ ΐαξβαξέζζνπ θαη ηα κέηξα πνπ ηελ αθνινχζεζαλ ν εκπεηξνγλψκσλ ηνπ ΟΟΏ θαζεγεηήο Langrod δηαπίζησλε ζηελ έθζεζή ηνπ (1964) φηη ν δηνηθεηηθφο κεραληζκφο ηεο ρψξαο ππέθεξε απφ θξίζε 16 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία. Η Γεκόζηα Γηνίθεζε ζηελ Διιάδα, Ώζήλα, 1999, Βθδ. Θεκέιην, ζει Ibidem, ζει

19 αθαηαιιειφηεηαο θαη ιεηηνπξγηθήο αλεπάξθεηαο. 19 Οη κεηαξξπζκηζηηθέο πξνηάζεηο ηνπ επηθεληξψλνληαλ θπξίσο ζε ζέκαηα αλαβάζκηζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ κέζσ εθπαηδεπηηθψλ θαη επηκνξθσηηθψλ δηαδηθαζηψλ. Οη πξνηάζεηο απηέο έγηλαλ δεθηέο απφ ηελ θπβέξλεζε θαη ηνλ ηφηε Πξσζππνπξγφ Γ. Παπαλδξένπ ν νπνίνο εμήγγεηιε φηη ην 1965 ζα ήηαλ έηνο αλαδηνξγάλσζεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Χζηφζν, ε έληνλε πνιηηηθή θξίζε πνπ αθνινχζεζε θαη νδήγεζε ζηελ πηψζε ηεο θπβέξλεζεο θαη ιίγν αξγφηεξα ζηελ εγθαηάζηαζε ηνπ δηθηαηνξηθνχ θαζεζηψηνο δελ επέηξεςε ηε ζπλέρηζε ηεο πξνζπάζεηαο 20 ζηελ νπνία νη ζρέζεηο κε ηνπο πνιίηεο παξέκελαλ θαη πάιη ζην πεξηζψξην, θαζψο ζεσξήζεθε φηη ε επίηεπμε ησλ βαζηθψλ ζηφρσλ ηεο κεηαξξχζκηζεο ζα επέθεξε ηα επηζπκεηά απνηειέζκαηα θαη ζε απηφλ ηνλ ηνκέα. πλνιηθά, ε θαηάζηαζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαηά ηελ κεηαπνιεκηθή πεξίνδν ραξαθηεξίζηεθε απφ ηελ επηθξάηεζε κηαο «δηνηθεηηθήο ινγηθήο» πνπ αθνξνχζε ζηελ απνθαηάζηαζε ζηνηρεηψδνπο επξπζκίαο ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ κέζσ ηεο λνκηθήο νξζνινγηθήο γξαθεηνθξαηηθνπνίεζεο ησλ κεζφδσλ θαη ησλ δηαδηθαζηψλ. Παξφια απηά, νη αιιαγέο θαη νη «κεηαξξπζκίζεηο» πνπ ζεκεηψζεθαλ αθνξνχζαλ ζε επηκέξνπο ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο ρσξίο λα αγγίδνπλ ηε βαζηά δνκή ηνπ, κε απνηέιεζκα ηε ζηαδηαθή πεξηζσξηνπνίεζε θαη ηελ ηειηθή απνξξφθεζή ηνπο απφ απηφ. 21 ην παξαπάλσ πιαίζην, νξηζκέλα λνκνζεηηθά θαη δηνηθεηηθά κέηξα πνπ απνζθνπνχζαλ ζηελ βειηίσζε ηεο επαθήο ηνπ πνιίηε κε ηε δηνίθεζε ήηαλ απνζπαζκαηηθά θαη δελ εληάζζνληαλ ζε θάπνην γεληθφηεξν πιαίζην πνιηηηθήο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηέιεζε ε ζχζηαζε ελφο θεληξηθνχ θαη πεξηθεξεηαθνχ ζπζηήκαηνο 22 δηεξεχλεζεο ησλ παξαπφλσλ ησλ πνιηηψλ θαη ειέγρνπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαθνδηνίθεζεο κε ην ΝΑ 3983/ Σν ζπνλδπισηφ απηφ ζχζηεκα ιεηηνχξγεζε ζρεηηθά ηθαλνπνηεηηθά γηα 19 Υαξαθηεξηζηηθά αλέθεξε φηη «πξάγκαηη εθηόο επηκέξνπο κηθξνκεηαξξπζκίζεσλ (εκηκέηξσλ) νπδέλ εγέλεην ζρεηηθώο κε ηαο βαζηθάο κεηαξξπζκίζεηο, παξά ηαο πθηζηακέλαο εκθαλείο θαη επεηγνύζαο αλάγθαο ηεο ρώξαο». (Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει. 36). 20 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει Ibidem, ζει Σν ζχζηεκα εμέηαζεο ησλ παξαπφλσλ απαξηηδφηαλ απφ: 1. ηελ Κεληξηθή Τπεξεζία Βξεχλεο Παξαπφλσλ (ΚΤΒΠ) 2. ηηο Τπεξεζίεο Βξεχλεο Παξαπφλσλ (ΤΒΠ) πνπ ζπζηήζεθαλ ζηα δηάθνξα Τπνπξγεία 3. ηα Γξαθεία Πιεξνθνξηψλ θαη Παξαπφλσλ (ΓΠΠ) πνπ ζπζηήζεθαλ ζηηο λνκαξρίεο 4. ηηο έλνξθεο Αηνηθεηηθέο Ώλαθξίζεηο (βι. Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει ) 23 ΝΑ 3983/1959 «Πεξί κέηξσλ ηηλώλ πξνο βειηίσζηλ ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ» ΦΒΚ Ώ/197/

20 κηα πεξίπνπ ηεηξαεηία, ειέγρνληαο ηελ παξαλνκία θαη ηελ θαθνδηνίθεζε θαηά ηε ιεηηνπξγία ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ (ηελ πιεκκειή άζθεζε θαζεθφλησλ, ηηο θαζπζηεξήζεηο, ηελ θαθή ζπκπεξηθνξά πξνο ηνπο πνιίηεο, ηε κε εθπιήξσζε ππνρξεψζεσλ, θ.η.ι.). Χζηφζν, απφ ην 1963 θαη έπεηηα, ιφγσ θαη ησλ πνιηηηθψλ εμειίμεσλ αληηκεηψπηζε νξγαλσηηθά θαη ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα θαη ζηαδηαθά εθθπιίζηεθε. 24 Γεληθφηεξα, ζε φιεο ηηο κεηαξξπζκηζηηθέο πξνζπάζεηεο θαη δηαδηθαζίεο ηεο πεξηφδνπ ν πνιίηεο ππήξμε απψλ. Δ δηθηαηνξία πνπ αθνινχζεζε ηελ παξαπάλσ πεξίνδν θαη ε νπνία έζεζε ηέξκα ζην επηρεηξνχκελν πξφγξακκα αλακφξθσζεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο επέθεξε ζηαζηκφηεηα ζηελ θαηάζηαζή ηεο, αλ φρη ππνβάζκηζε ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ην εζηθφ, ηελ απηνπεπνίζεζε θαη ηελ εθζπγρξνληζηηθή θαη δεκνθξαηηθή λννηξνπία ησλ ζηειερψλ ηεο. 25 Οξηζκέλεο ελέξγεηεο πνπ αλειήθζεζαλ απφ ην ζηξαηησηηθφ θαζεζηψο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο κείσζεο ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαη ηεο αλαδηνξγάλσζεο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο εληάζζνληαλ ζην γεληθφηεξν πιαίζην απηαξρηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ θξάηνπο θαη ζπλεπψο ήηαλ εμ νξηζκνχ θαηαδηθαζκέλεο ζε απνηπρία. ηελ έθζεζε πνπ εθπφλεζε γηα ινγαξηαζκφ ηνπ ΟΟΏ ην 1970 ν θαζεγεηήο Ώξγπξηάδεο αλέθεξε φζνλ αθνξά ζηελ θαηάζηαζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζηελ Βιιάδα φηη απηή ραξαθηεξηδφηαλ απφ ην απμεκέλν κέγεζνο ηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ, ηελ πιεζψξα ησλ ππαιιήισλ αλψηαηεο εθπαίδεπζεο κε αλάινγν πιεζσξηζκφ ζηειερψλ ζηηο αλψηαηεο ππεξεζηαθέο βαζκίδεο, ηνλ ππεξβάιινληα ζπγθεληξσηηζκφ ζηηο απνθάζεηο θαη ζηηο αξκνδηφηεηεο, θαζψο θαη ηνλ γξαθεηνθξαηηζκφ ζηηο ελέξγεηεο θαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο δηνίθεζεο. 26 Δ πξψηε κεηαδηθηαηνξηθή πεξίνδνο ακέζσο κεηά ηελ πηψζε ησλ ζπληαγκαηαξρψλ ( ) κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο πεξίνδνο απνθαηάζηαζεο ηεο δεκνθξαηηθήο λνκηκφηεηαο κε ηελ επαλαθνξά ζε γεληθέο γξακκέο ηνπ πξνδηθηαηνξηθνχ ζπζηήκαηνο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ηελ εθθαζάξηζε ηεο δηνίθεζεο απφ ηα ππνιείκκαηα ηεο δηθηαηνξίαο. 27 Βχινγα ινηπφλ, ε αλάγθε βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε σο έλα βαζκφ ππνζθειίζηεθε. ΐέβαηα δελ έιεηςαλ θαη θάπνηεο πξνζπάζεηεο πξνο ηε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, φκσο νπζηαζηηθά ε 24 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει

21 πξνβιεκαηηθή πνπ αθνξνχζε ζηνλ πνιίηε εμαθνινπζνχζε λα αληηκεησπίδεηαη κε ην πξίζκα ηεο πξνεγνχκελεο πεξηφδνπ, κε θνηλφ παξαλνκαζηή ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ δξάζεσλ ηελ εζσζηξέθεηα θαη ηνλ απνκνλσηηζκφ ηεο δηνίθεζεο. 28 Μάιηζηα, παξά ηελ έληαμε ηεο ρψξαο ζηελ επξσπατθή θνηλφηεηα, ε νπνία νινθιεξψζεθε απηή ηελ πεξίνδν, θαη ηηο απαηηήζεηο πξνζαξκνγήο πνπ απηή δεκηνχξγεζε ν δηνηθεηηθφο κεραληζκφο έκεηλε πξνζθνιιεκέλνο ζηα αλαρξνληζηηθά, γξαθεηνθξαηηθά πξφηππα ηνπ παξειζφληνο. Δ βαζηθή ζρέζε ηεο δηνίθεζεο κε ηνπο πνιίηεο παξέκεηλε σο επί ην πιείζηνλ ζρέζε δηνίθεζεο δηνηθνχκελσλ ππεθφσλ, εξήκελ ησλ νπνίσλ ζρεδηάδνληαλ θαη πινπνηνχληαλ νη φπνηεο αιιαγέο. Δ θπβεξλεηηθή αιιαγή ηνπ 1981 θαη ε άλνδνο ηνπ ΠΏΟΚ ζηελ εμνπζία ραξαθηεξίζηεθε απφ κηα δηνηθεηηθή πνιηηηθή πνπ εκπλεφηαλ απφ ην αίηεκα ηνπ εθδεκνθξαηηζκνχ ζηε δηάξζξσζε, ζηε ζηειέρσζε θαη ζηε ιεηηνπξγία ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Σελ πεξίνδν απηή εγθαηληάζηεθε κηα ζεηξά κέηξσλ θαη κεηαβνιψλ ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο δεκφζηαο δσήο, αλάκεζα ζηνπο νπνίνπο ε δεκφζηα δηνίθεζε θαηείρε εμέρνπζα ζέζε. 29 Παξαηεξήζεθε, γηα πξψηε θνξά, κηα πξνζπάζεηα έληαμεο ηνπ πνιίηε ζηνπο δηνηθεηηθνχο κεραληζκνχο θαη ζπλνιηθφηεξεο βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ ηνπ κε ην θξάηνο, ζην πιαίζην ηεο αλάδπζεο ηνπ λένπ κνληέινπ δηνίθεζεο πνπ βιέπεη ηνλ πνιίηε σο πειάηε/θαηαλαισηή. ε λνκηθφ επίπεδν ε πξνζπάζεηα απηή εθθξάζηεθε κε ηελ ςήθηζε ηνπ λ.1599/86 φπνπ θαζηεξψλνληαλ εθηελείο αλ θαη φρη νινθιεξσκέλεο θαη ζπλεθηηθέοδηαηάμεηο πνπ αθνξνχζαλ ζηε βειηίσζε, επηηάρπλζε, δηαθάλεηα θαη απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ επαθήο ηνπ πνιίηε κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο. 30 πκπεξαζκαηηθά, ε ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε κέρξη ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 παξέκελε νπζηαζηηθά έλαο «θιεηζηφο ρψξνο», ν νπνίνο ραξαθηεξηδφηαλ απφ ηελ θπξηαξρία ηνπ γξαθεηνθξαηηθνχ ηππνιαηξηθνχ θαη λνκηθίζηηθνπ ηξφπνπ νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο θαη απφ κηα κνλνκεξή, εμνπζηαζηηθή θαη απξφζσπε ζρέζε κε ηνπο πνιίηεο. ην πιαίζην απηφ δελ ππήξρε δπλαηφηεηα νπζηαζηηθήο βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ δηνίθεζεο 28 Αεκηνπξγηθή εμαίξεζε εμσζηξέθεηαο απνηέιεζε ε ίδξπζε ηνπ «Κέληξνπ Αηνηθεηηθψλ Πιεξνθνξηψλ 177» κε ην ΠΑ 770/ Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει

22 θαη θνηλσλίαο, νη νπνίεο παξέκελαλ πξνβιεκαηηθέο αθφκα θαη ζην επίπεδν ηεο απιήο επαθήο Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει

23 ΜΔΡΟ ΠΡΧΣΟ Η ΠΟΡΔΙΑ ΠΡΟ ΣΗΝ ΚΑΘΙΔΡΧΗ ΚΧΓΙΚΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ 23

24 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ΝΟΜΟ 1599/1986 Δ θπβεξλεηηθή αιιαγή ηνπ 1981 κε ηελ άλνδν ηνπ ΠΏΟΚ ζηελ εμνπζία ζεκαηνδφηεζε ηε ξηδηθή κεηαηφπηζε ηνπ θέληξνπ βάξνπο ζηε δηαθπβέξλεζε ηεο ρψξαο απφ ηελ θεληξνδεμηά ζηελ θεληξναξηζηεξά. Δ αιιαγή απηή θαη ε επηθξάηεζε ησλ ζνζηαιδεκνθξαηηθψλ ηδεψλ ζπλνδεχηεθε απφ κηα ζεηξά κέηξσλ θαη ζεζκηθψλ κεηαβνιψλ πνπ ζηφρεπαλ ζηελ επξχηεξε δπλαηή έληαμε θαη ελζσκάησζε ζηνπο θνηλσληθνπνιηηηθνχο ζεζκνχο ησλ ιηγφηεξν επλνεκέλσλ θαη πξνλνκηνχρσλ θνηλσληθψλ ζηξσκάησλ θαη θαηεγνξηψλ. 32 Δ λνκνζεηηθή πνιηηηθή γηα ηε δεκφζηα δηνίθεζε θαηά ηελ πεξίνδν απηή (δεθαεηία 80) θαη νη αληίζηνηρεο κεηαξξπζκίζεηο πνπ δξνκνινγήζεθαλ ζχληκεζε δηνηθεηηθήο ηεξαξρίαο, εγθαζίδξπζε κεραλνγξαθηθνχ ζπζηήκαηνο πξνζιήςεσλ πξνζσπηθνχ, θ.α.- αληαλαθινχζαλ ην αίηεκα ηνπ «εθδεκνθξαηηζκνχ» ζηε ιεηηνπξγία ηεο θαη ηεο απνθαηάζηαζεο ηεο ηζνξξνπίαο ησλ πνιηηηθψλ δπλάκεσλ ζην εζσηεξηθφ ηεο. 33 Ώλάκεζα ζηηο κεηαξξπζκίζεηο πνπ εκπλένληαλ απφ ην ηδεψδεο ηνπ «εθδεκνθξαηηζκνχ» πεξηιακβαλφηαλ θαη ε πξψηε νπζηαζηηθά ζνβαξή πξνζπάζεηα γηα ηελ βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιηηψλ, ν λ.1599/86 34, ν νπνίνο βαζίζηεθε ζηηο αξρέο ηεο δεκνθξαηηθήο, αλνηρηήο θαη ζπκκεηνρηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο. χκθσλα κε ηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ηνπ λφκνπ -ν νπνίνο είρε ηε ζπληαγκαηηθή ηνπ βάζε ζηα άξζξα 10 (δηθαίσκα ηνπ αλαθέξεζζαη ζηηο αξρέο) θαη 20 (δηθαίσκα πξνεγνχκελεο αθξφαζεο) ηνπ πληάγκαηνο- «ε δηαζπνξά θαη νη επηθαιύςεηο αξκνδηνηήησλ, νη γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο, ν ππεξζπγθεληξσηηζκόο θαη ε άληζε θαηαλνκή ππεξεζηώλ, ε πνιπλνκία, ν παξαζηηηζκόο, ε ξνπζθεηνινγία, θ.η.ι. ζπλέζεηαλ ηειηθά ηελ ρακειή πνηόηεηα ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ θαη ηελ αληηπαξαγσγηθόηεηα ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο». Πξνθεηκέλνπ ινηπφλ λα αληαπνθξηζεί ε δηνίθεζε ζηε λέα ηεο απνζηνιή έπξεπε λα επαλαπξνζδηνξηζηεί ε ζέζε ηεο κε θεληξηθνχο άμνλεο ηε δεκνθξαηία (αλνηθηή δηνίθεζε, πιεξνθφξεζε, 32 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει Ibidem, ζει Ν.1599/86 «ρέζεηο Κξάηνπο πνιίηε, θαζηέξσζε λένπ ηύπνπ δειηίνπ ηαπηόηεηνο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/75/

25 ζπκκεηνρή, θαηάξγεζε ηεο αλσλπκίαο θαη αλεπζπλφηεηαο, επαηζζεηνπνίεζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ζηελ θαηεχζπλζε φηη ππάξρνπλ γηα λα εμππεξεηνχλ ην θνηλσληθφ ζχλνιν) θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ (εηζαγσγή λέαο ηερλνινγίαο). 35 Χο ζεκειηψδεηο αξρέο θαη θαηεπζχλζεηο ηνπ λένπ λφκνπ απνηππψλνληαλ: 1. Δ δηαθάλεηα ζηε δηνηθεηηθή δξάζε θαη ε ζπκκεηνρή ηνπ πνιίηε ζε απηή. 2. Δ απιφηεηα θαη ηαρχηεηα ζηε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. 3. Δ δεκηνπξγία ζρέζεο ακνηβαίαο εκπηζηνζχλεο θαη ζπλεξγαζίαο αλάκεζα ζηα θξαηηθά φξγαλα θαη ζηνλ πνιίηε. 4. Δ εθκεηάιιεπζε ησλ λέσλ ηερλνινγηθψλ δπλαηνηήησλ θαη θπξίσο ηεο πιεξνθνξηθήο, κε ηζφξξνπε αλάπηπμε ηνπ δεκνθξαηηθνχ θαη θνηλσληθνχ ειέγρνπ Πεξηερόκελν ηνπ λ.1599/86 Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.1599/86 απινπζηεχηεθαλ παιαηφηεξεο δηαηάμεηο θαη θαζηεξψζεθαλ λέεο πνπ αθνξνχζαλ: Σελ απνδεηθηηθή δχλακε ηεο ηαπηφηεηαο Σελ ππεχζπλε δήισζε Σελ πξφζβαζε ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα Σε ζεψξεζε ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο Σελ επηθχξσζε θσηναληηγξάθσλ Σε ζχζηαζε Γξαθείσλ Βπηθνηλσλίαο θαη Πιεξνθφξεζεο ηνπ πνιίηε (ΓΒΠΠΟ) Σελ ππνρξέσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ λα δηαζέηνπλ ραξηφζεκα θαη έληππα ππεπζχλσλ δειψζεσλ. Βηδηθφηεξα: Άξζξα 1-6. Με ην πξψην άξζξν ηνπ λ.1599/86 θαζηεξσλφηαλ λένο ηχπνο δειηίνπ ηαπηφηεηαο πνπ ζα ρξεζηκνπνηνχληαλ ζε φιεο ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ πνιίηε κε ηηο ππεξεζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη ζα νδεγνχζε ζηελ βαζκηαία θαηάξγεζε ησλ θάζε είδνπο δειηίσλ, 35 Βηζεγεηηθή έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «ρέζεηο Κξάηνπο πνιίηε, θαζηέξσζε λένπ ηύπνπ δειηίνπ ηαπηόηεηνο θαη άιιεο δηαηάμεηο», ζει Ibidem, ζει

26 βηβιηαξίσλ θαη άιισλ απνδεηθηηθψλ. Βπίζεο θαζηεξσλφηαλ Βληαίνο Κσδηθφο Ώξηζκφο Μεηξψνπ (ΒΚΏΜ), κνλαδηθφο γηα θάζε πνιίηε (άξζξν 2). Σν άξζξν 3 θαζφξηδε ηα ζηνηρεία πνπ ζα πεξηέρνληαλ ζην λέν δειηίν ηαπηφηεηαο. Ώπηά ζα ήηαλ «κόλν όζα είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ απνδεηθηηθή ηνπ δύλακε, νξηζκέλα πνπ ζπρλά δεηνύληαη από ηηο δεκόζηεο ππεξεζίεο». Ώλαθεξφηαλ κάιηζηα φηη θνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο ζα ήηαλ ε αμηνπηζηία θαη φηη δελ ζα έζηγαλ ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ θαηφρνπ. 37 Έηζη δελ πεξηιακβάλνληαλ ζηνηρεία φπσο ην ζξήζθεπκα θαη ην δαθηπιηθφ απνηχπσκα. Σέινο, ηα άξζξα 4, 5 θαη 6 πεξηείραλ ζπκπιεξσκαηηθέο δηαηάμεηο θπξίσο ζε ζρέζε κε ηελ απφθηεζε ησλ λέσλ ηαπηνηήησλ. Άξζξα 7-22 Σν δεχηεξν θεθάιαην ηνπ λ.1599/86 πεξηιάκβαλε ηα άξζξα 7 έσο 22 θαη έθεξε ηνλ ηίηιν «ΐειηίσζε ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε θαη θαηαπνιέκεζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο». Σν άξζξν 7 θαζηέξσλε ηελ απνδεηθηηθή δχλακε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ δειηίνπ ηαπηφηεηαο. Μάιηζηα, επεηδή ζην παξειζφλ παξφκνηεο ξπζκίζεηο δελ είραλ ιεηηνπξγήζεη θαζψο νη ππεξεζίεο επηθαινχκελεο εηδηθέο δηαηάμεηο απαηηνχζαλ ηελ πξνζθφκηζε επηπιένλ πηζηνπνηεηηθψλ 38, ην ίδην άξζξν θαηαξγνχζε θάζε άιιε γεληθή ή εηδηθή δηάηαμε πνπ απαηηνχζε πξφζζεηα δηθαηνινγεηηθά γηα ηελ απφδεημε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αλαθέξνληαλ ζηελ ηαπηφηεηα, ελψ θαζηζηνχζε πεηζαξρηθφ θαη πνηληθφ παξάπησκα ηελ απαίηεζε ηέηνησλ δηθαηνινγεηηθψλ απφ δεκφζην ππάιιειν. Σν άξζξν 8 έζεηε ζε λέα βάζε ηελ απφδεημε ζηνηρείσλ ή γεγνλφησλ κε ππεχζπλε δήισζε ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, ζην πιαίζην ηεο δηαπίζησζεο φηη παξεκθεξείο δηαηάμεηο δελ είραλ απνδψζεη ζην παξειζφλ θαζψο είηε θάκπηνληαλ κέζσ ηεο δηαηήξεζεο εηδηθψλ δηαηάμεσλ είηε γηλφηαλ θαηάρξεζή ηνπο ζε πεξηπηψζεηο φπνπ δελ ππήξρε αλάγθε γηα ππνβνιή ππεχζπλεο δήισζεο. 39 Με ηηο λέεο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 8 νξηδφηαλ φηη ζηνηρεία πνπ δελ απνδεηθλχνληαλ κε ην δειηίν ηαπηφηεηαο κπνξνχζαλ λα απνδεηθλχνληαη κε ππεχζπλε δήισζε ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ. Έηζη, ηίζεην ν γεληθφο θαλφλαο ηεο απφδεημεο ζηνηρείσλ κε ππεχζπλε δήισζε, ελψ παξάιιεια δηλφηαλ ε δπλαηφηεηα ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο λα ειέγρνπλ, 37 Βηζεγεηηθή έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «ρέζεηο Κξάηνπο πνιίηε..., φπ.π. ζει Ibidem, ζει Ibidem, ζει. 2 26

27 εθφζνλ ην επηζπκνχζαλ, ηελ αθξίβεηα ησλ ζηνηρείσλ απηψλ. Αηαηεξήζεθαλ, σζηφζν, εηδηθέο δηαηάμεηο πνπ φξηδαλ ππνρξεσηηθή απφδεημε κε νξηζκέλν ηξφπν, έσο φηνπ εθδίδνληαλ νη Τπνπξγηθέο Ώπνθάζεηο ηνπ άξζξνπ 10 πνπ ζα πξνζδηφξηδαλ πνηα δηθαηνινγεηηθά κπνξνχζαλ λα αληηθαηαζηαζνχλ απφ ππεχζπλε δήισζε. Σν άξζξν 9 θαζηέξσλε εληαία δηακφξθσζε ησλ εληχπσλ κε ηελ ππνρξέσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ λα δηαζέηνπλ έληππα αηηήζεσλ γηα φια ηα ζέκαηα ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο ψζηε λα δηεπθνιχλνληαη νη πνιίηεο ζηελ ππνβνιή ησλ αηηεκάησλ ηνπο πξνο ηε δηνίθεζε. Σα έληππα απηά φθεηιαλ λα πεξηέρνπλ πιεξνθνξηαθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηηο πξνυπνζέζεηο ηθαλνπνίεζεο ησλ αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ν ρξφλνο νξηζηηθήο απάληεζεο απφ ηελ ππεξεζία. Με ην άξζξν 10 επηρεηξήζεθε ε απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ κε ηε καδηθή θαηάξγεζε δηθαηνινγεηηθψλ κέζσ ΚΤΏ. Με ηηο απνθάζεηο απηέο ζα νξηδφηαλ θαη πνηα απφ ηα πηζηνπνηεηηθά πνπ δηαηεξνχληαλ κπνξνχζαλ λα αληηθαηαζηαζνχλ κε ηελ ππεχζπλε δήισζε ηνπ άξζξνπ 8. Βπηπιένλ, ζην άξζξν 13 πξνβιεπφηαλ φηη φζα πηζηνπνηεηηθά εμαηξνχληαλ απφ ηηο πην πάλσ ξπζκίζεηο κπνξνχζαλ βάζε ΚΤΏ- λα αλαδεηνχληαη εζσηεξηθά απφ ηελ ππεξεζία ρσξίο ηε κεζνιάβεζε ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, ν νπνίνο ζα απαιιαζζφηαλ απφ ηελ ππνρξέσζε λα ηα πξνζθνκίζεη. Με ην άξζξν 11 θαζηεξψζεθε ε ππνρξέσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ λα δηαζέηνπλ ραξηφζεκα θαη έληππα ππεπζχλσλ δειψζεσλ κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 12 θαζηεξψζεθε ε ππνρξέσζε ηεο δηνίθεζεο λα ζέηεη πξνζεζκίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ, ελψ πξνβιεπφηαλ φηη, εθφζνλ ε ππφζεζε ηνπ πνιίηε δελ δηεθπεξαησζεί εληφο ηεο ζπγθεθξηκέλεο πξνζεζκίαο, ε δηνίθεζε νθείιεη λα ηνλ ελεκεξψζεη εγγξάθσο ζρεηηθά κε ηνπο ιφγνπο ηεο θαζπζηέξεζεο, ηνλ ππάιιειν πνπ ρεηξίδεηαη ηελ ππφζεζή ηνπ θαζψο θαη γηα θάζε άιιε ρξήζηκε πιεξνθνξία. Βηζήρζε έηζη ην δηθαίσκα πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ. Βπηπιένλ, ην ίδην άξζξν θαζηέξσλε ππνρξέσζε ηεο ππεξεζίαο ζηελ νπνία είρε ππνβιεζεί αίηεκα γηα ην νπνίν ήηαλ αλαξκφδηα λα ην κεηαβηβάζεη ζηελ αξκφδηα ππεξεζία θαη λα ελεκεξψζεη ζρεηηθά ηνλ ελδηαθεξφκελν. 27

28 Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 14 απινπζηεχηεθαλ νη ξπζκίζεηο ζρεηηθά κε ηε ζεψξεζε ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο, ηελ επηθχξσζε θσηναληηγξάθσλ θαη ηελ απνδεηθηηθή ηζρχ απηψλ. Με ην άξζξν 15 δηεπξχλζεθε ε δπλαηφηεηα ηήξεζεο αξρείσλ κε κηθξνθσηνγξάθεζε θαη ξπζκίζηεθαλ ηα ζρεηηθά ζέκαηα. Με ην άξζξν 16 ζεζκνζεηήζεθε γηα πξψηε θνξά ην δηθαίσκα γλψζεο ησλ δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ. Οπζηαζηηθά επξφθεηην γηα ηελ πξψηε δηαηχπσζε ηνπ ζεζκνχ ηεο ειεχζεξεο πξφζβαζεο ζηα αξρεία ηεο δηνίθεζεο, ν νπνίνο απνηειεί έθθξαζε ηεο «αλνηρηήο δηνίθεζεο» πξνο ηνπ πνιίηεο, ελψ θαηνρπξψλεη ηε δηαθάλεηα ζηηο δηνηθεηηθέο ζπλαιιαγέο. πγθεθξηκέλα: Κάζε πνιίηεο απνθηνχζε ην δηθαίσκα λα δεηά θαη λα ιακβάλεη γλψζε νπνηνπδήπνηε δηνηθεηηθνχ εγγξάθνπ θαη φρη κφλν απηψλ γηα ηα νπνία ζεκειίσλε έλλνκν ζπκθέξνλ, φπσο ζπλέβαηλε κέρξη ην λ.1599/86. Χο δηνηθεηηθά έγγξαθα ζεσξνχληαλ φια ηα έγγξαθα πνπ ζπληάζζνληαλ απφ φξγαλα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα (π.ρ. εθζέζεηο, κειέηεο, πξαθηηθά, ζηαηηζηηθά ζηνηρεία, εγθχθιηνη, νδεγίεο, απαληήζεηο ηεο δηνίθεζεο, γλσκνδνηήζεηο θαη απνθάζεηο) θαη φρη κφλνλ ηα έγγξαθα κε ζηελή έλλνηα ηνπ φξνπ. Θεζπίδνληαλ ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο φπνπ ε δηνίθεζε κπνξνχζε λα αξλεζεί ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ σο άλσ δηθαηψκαηνο (π.ρ. φηαλ παξαβιάπηεηαη ζρεηηθφ απφξξεην ή φηαλ δπζρεξαίλεηαη δηθαζηηθή, αζηπλνκηθή, θ.η.ι. έξεπλα). Σν άξζξν 17 πξνέβιεπε ηε ζχζηαζε Γξαθείσλ Βπηθνηλσλίαο θαη Πιεξνθφξεζεο ηνπ πνιίηε ζηηο λνκαξρίεο θαη ζηνπο κεγάινπο δήκνπο άλσ ησλ θαηνίθσλ. ΐαζηθή απνζηνιή ησλ λέσλ απηψλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ζα ήηαλ ε ελεκέξσζε θαη ε πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ ζρεηηθά κε ηα δηθαηψκαηά ηνπο, ηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεψλ ηνπο θαη γεληθφηεξα γηα φιν ην θάζκα ησλ δηνηθεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. Βπηπιένλ πξνβιεπφηαλ φηη ζα δέρνληαλ πξνηάζεηο γηα δηνηθεηηθέο κεηαξξπζκίζεηο θαη αιιαγέο κε ζηφρν ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαη ηεο αλαπνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, θαζηεξψλνληαο έηζη κηα κνξθή ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ ζηε ιεηηνπξγία ηεο. 28

29 Σν άξζξν 18 θαζηέξσλε ηελ αληηγξαθεηνθξαηηθή επεμεξγαζία λνκνζρεδίσλ θαη θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ κε ηα νπνία ζεζπίδνληαλ δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο, κε ζηφρν ηελ απνθπγή δεκηνπξγίαο πξφζζεησλ γξαθεηνθξαηηθψλ αγθπιψζεσλ. Οη δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 19 ξχζκηδαλ ηνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ κε βάζε ηε κέρξη ηφηε λνκνινγία ηνπ ηβ, ψζηε λα ιπζνχλ ζρεηηθά πξνβιήκαηα αθπξφηεηαο δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ πνπ ηαιαηπσξνχζαλ δηνίθεζε θαη πνιίηεο θαη νθείινληαλ, σο επί ην πιείζηνλ, ζε ιφγνπο ζρεηηθνχο κε ηε ιεηηνπξγία θάπνηνπ ζπιινγηθνχ νξγάλνπ. Με ην άξζξν 20 πξνβιεπφηαλ ε ζχζηαζε Βπηηξνπήο ζχληαμεο Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο κε ζηφρν ηελ απινχζηεπζε θαη ελνπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ, ηελ επηηάρπλζε ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο θαη ηελ εμαζθάιηζε ηνπ δηθαηψκαηνο ησλ πνιηηψλ λα αθνχγνληαη πξνεγνπκέλσο γηα λα δηαθσηίζνπλ ηε δηνίθεζε. Σν άξζξν 21 πεξηφξηδε ηελ δεκνζηεπφκελε χιε ζηελ Βθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο ψζηε, ρσξίο λα παξαβιάπηεηαη ε αξρή ηεο δεκνζηφηεηαο, λα ιεηηνπξγεί απνδνηηθφηεξα ην Βζληθφ Σππνγξαθείν. Σέινο, ζην άξζξν 22 πεξηέρνληαλ νη πνηληθέο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ ελψ ηα άξζξα 23 έσο 27 απνηεινχζαλ ηηο εηδηθέο, ηειηθέο θαη κεηαβαηηθέο δηαηάμεηο Αμηνιόγεζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ λ.1599/86 Ο λ.1599/86 απνηέιεζε νξφζεκν θαζψο ζπγθέληξσλε φιεο ηηο δηάζπαξηεο κέρξη ηφηε δηαηάμεηο πνπ αθνξνχζαλ ζηα δηθαηψκαηα θαη ζηηο ππνρξεψζεηο ησλ πνιηηψλ, ελψ ηαπηφρξνλα εηζήγαγε ζεκαληηθέο θαηλνηνκίεο. Σν δηθαίσκα πξφζβαζεο ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα σο απάληεζε ζηα ζνβαξφηαηα πξνβιήκαηα αδηαθάλεηαο ηεο δηνίθεζεο, θαζψο θαη ε ίδξπζε ησλ ΓΒΠΠΟ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ ειιείκκαηνο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ ήηαλ δχν απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο. Οπζηαζηηθά, ν λ.1599/86 απνηέιεζε ηελ πξψηε ζνβαξή πξνζπάζεηα ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο γηα ηελ πνηνηηθή βειηίσζε ηεο δηαδηθαζίαο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε κέζσ ηεο νξηνζέηεζεο ησλ ζρέζεψλ ηνπ κε ην θξάηνο. Χζηφζν, παξά ην θαηλνηφκν πλεχκα ηνπο, νη δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ παξέκελαλ απνζπαζκαηηθέο ρσξίο λα αληηκεησπίδνπλ ην πξφβιεκα ζπλνιηθά. Βπηπιένλ ε αλππαξμία πξνγξακκάησλ νηθνλνκηθήο θαη δηνηθεηηθήο ππνζηήξημεο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ λνκηθψλ 29

30 ξπζκίζεσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλεπάξθεηα ηεο δηνίθεζεο νδήγεζαλ ζηελ πιεκκειή εθαξκνγή ηνπ λφκνπ θαη ζηελ αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ. Χο παξάδεηγκα αλαθέξεηαη ε ζχζηαζε ησλ ΓΒΠΠΟ, ηα νπνία -φπσο έδεημε ζρεηηθή έξεπλα πνπ δηελεξγήζεθε απφ ην ψκα Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο- δελ ιεηηνχξγεζαλ παληνχ θαη φπνπ ππήξμαλ ππνιεηηνχξγεζαλ ιφγσ έιιεηςεο ππνδνκψλ, θαηάιιειεο νξγάλσζεο, εθπαηδεπκέλσλ ζηειερψλ, πφξσλ θαη ζαθψλ αξκνδηνηήησλ. 40 Ώιιά θαη πνιιέο απφ ηηο ππφινηπεο ξπζκίζεηο έηπραλ πεξηνξηζκέλεο εθαξκνγήο (π.ρ. ε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δηθαηνινγεηηθψλ κέζσ ΚΤΏ, ε ζέζπηζε θαη ηήξεζε πξνζεζκηψλ γηα ηε ρνξήγεζε πηζηνπνηεηηθψλ θαη βεβαηψζεσλ, ε εζσηεξηθή αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθψλ) κε απνηέιεζκα λα κελ αμηνπνηεζνχλ νη δπλαηφηεηεο πνπ παξείρε ν λφκνο. Δ απνηπρία ηνπ λ.1599/86 λα επηθέξεη νπζηαζηηθή βειηίσζε ζηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιηηψλ, παξά ην πξσηνπνξηαθφ ηνπ πλεχκα θαη ηε λέα αληίιεςε πνπ επηρείξεζε λα εηζάγεη φζνλ αθνξά ζηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, φπσο επίζεο θαη ε γεληθφηεξε θαηάζηαζε ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 θαηαγξάθνληαλ απφ ζρεηηθή Έθζεζε πνπ εθπφλεζε ην Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Βξεπλψλ (1987). πγθεθξηκέλα: ζνλ αθνξά ζηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη γεληθφηεξα ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο γξαθεηνθξαηίαο ε Έθζεζε ζεκείσλε φηη, παξά ηηο πξνζπάζεηεο πνπ είραλ θαηαβιεζεί, ην πξφβιεκα παξέκελε κε θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηα πνιιά βήκαηα ελεξγεηψλ ζηε δηεθπεξαίσζε ησλ δηνηθεηηθψλ ππνζέζεσλ, ηηο ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο, ηελ ειιηπή εμνπζηνδφηεζε ππνγξαθήο ζηα θαηψηεξα δηνηθεηηθά φξγαλα, ηε ζπγθέληξσζε πνιιψλ δηθαηνινγεηηθψλ, ηελ έιιεηςε ηππνπνίεζεο δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ, ηελ έιιεηςε δηνηθεηηθψλ θσδίθσλ, ηελ πνιπλνκία θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ ηππνιαηξία, ηε λνκηθίζηηθε λννηξνπία, ηελ αθακςία ζηηο δηνηθεηηθέο ελέξγεηεο, ηελ αλαβιεηηθφηεηα ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ, θ.α. 41 Ώλάκεζα δε ζηηο βαζηθέο αηηίεο δηφγθσζεο ηεο γξαθεηνθξαηίαο αλέθεξε θαη ηελ 40 Σα ΓΒΠΠΟ απνηέιεζαλ νπζηαζηηθά δεπηεξεχνπζαο ζεκαζίαο κνλάδεο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ κε ηειείσο νξηαθά απνηειέζκαηα σο πξνο ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο, ελψ γξήγνξα πεξηζσξηνπνηήζεθαλ. (βι. Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει ). 41 Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Βξεπλψλ, Δθζέζεηο γηα ην Πξόγξακκα : Γεκόζηα Γηνίθεζε, Ώζήλα, 1991, ζει

31 έιιεηςε ελφο Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο, θάηη πνπ δελ είρε πινπνηεζεί παξά ηε ζρεηηθή πξφβιεςε ηνπ λ.1599/ ζνλ αθνξά ζηελ παξαγσγηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα έκθαζε έδηλε ζηε ζπλερή πνηνηηθή ππνβάζκηζε ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ, ελψ ραξαθηεξηζηηθά ηφληδε φηη «ν δεκόζηνο ηνκέαο πνπ κόληκα έπαζρε από ζνβαξά κεηνλεθηήκαηα θαη αδπλακίεο έρεη πεξηέιζεη ηώξα ζε θαηάζηαζε θξίζεο, από ηελ νπνία ε έμνδνο δε θαίλεηαη δπλαηή αλ δε ιεθζνύλ άκεζα θαη ζαξξαιέα κέηξα». 43 ζνλ αθνξά ζηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιηηψλ ε Έθζεζε ζεκείσλε: «Δμνπζηαζηηθή, κε ζπζζσξεπκέλε θαη παγησκέλε γξαθεηνθξαηηθή αδξάλεηα, κε ζπκπεγκέλα εζσηεξηθά ζσκαηεηαθά ζπκθέξνληα πνπ πηέδνπλ θαη δηαπξαγκαηεύνληαη, ζπληερληαθή θαη πειαηεηαθή, ε δεκόζηα δηνίθεζε δηακνξθώλεηαη ζαλ ρώξνο θιεηζηόο γηα ηνπο πνιίηεο». Παξά ηα βήκαηα πξνφδνπ πνπ είραλ πξαγκαηνπνηεζεί ζε ηνκείο φπσο ε πιεξνθφξεζε, ε επηθνηλσλία θαη ε επαθή ηεο δηνίθεζεο κε ηνπο πνιίηεο, ν έιεγρνο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο γηα πεξηπηψζεηο δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο, ε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ ζηε δηνηθεηηθή δξαζηεξηφηεηα, θ.η.ι. ε θαηάζηαζε δελ κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί ηθαλνπνηεηηθή. 44 Σέινο, αλαθνξηθά κε ηα ελδεηθλπφκελα κέηξα πνιηηηθήο θαη ηηο θαηεπζχλζεηο γηα ηε βειηίσζε ηεο θαηάζηαζεο, νη πξνηάζεηο ηεο έθζεζεο παξνπζίαδαλ θαηλνηφκν ραξαθηήξα θαζψο έδηλαλ έκθαζε ζηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο δηνίθεζεο, ζηελ απνδνηηθφηεηα, ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ζηε βειηίσζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ιεηηνπξγηψλ ηεο κε ηελ πηνζέηεζε ζχγρξνλσλ κεζφδσλ νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο. Οη έλλνηεο απηέο ζπλδένληαλ κε ηελ ηθαλφηεηα ηεο δηνίθεζεο λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ νη νπνίνη ζην εμήο ζα έπξεπε λα αληηκεησπίδνληαη σο πειάηεο/θαηαλαισηέο, ελψ σο απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρία ησλ κεηαξξπζκίζεσλ νξηδφηαλ ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο ζρέζεο θξάηνπο πνιηηψλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο αλνηρηήο δηνίθεζεο, δειαδή ηεο δηνίθεζεο πνπ δέρεηαη, αληηιακβάλεηαη, απαληά ζηηο αλάγθεο ηνπ πνιίηε θαη είλαη ππεξεηηθή ζηελ εμππεξέηεζή ηνπ. Οη πξνηάζεηο απηέο ήηαλ εκθαλψο επεξεαζκέλεο απφ αλάινγνπο πξνβιεκαηηζκνχο θαη αλαδεηήζεηο άιισλ ρσξψλ ζρεηηθά κε ηελ παξαδεδεγκέλε δηνηθεηηθή νξζνδνμία θαη 42 Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Βξεπλψλ, Δθζέζεηο γηα ην..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει Ibidem, ζει

32 ηελ αιιαγή «παξαδείγκαηνο» ζηα δεηήκαηα νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Με ηελ έθζεζε ηνπ ΚΒΠΒ εγθαηληάζηεθε θαη ζηελ Βιιάδα έλαο πξνβιεκαηηζκφο γηα ηε δεκφζηα δηνίθεζε «λένπ ηχπνπ», δηνίθεζε απνηειεζκάησλ θαη πνηφηεηαο, ν νπνίνο επεξέαζε άκεζα ηε ζεψξεζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιηηψλ. Υαξαθηεξηζηηθή έθθξαζε ηνπ λένπ πξνηχπνπ δηνίθεζεο απνηέιεζε ε έθζεζε ηνπ ΟΟΏ «Δ δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηψλ» (1986), ε νπνία ππήξμε νξφζεκν ζηελ αλάδπζε ησλ λέσλ αληηιήςεσλ. 32

33 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ΔΚΘΔΗ ΟΟΑ ΜΔΣΑΚΔΝΧΗ ΣΧΝ ΙΓΔΧΝ ΣΗ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΘΔΙΔ ΜΔΣΑΡΡΤΘΜΙΔΧΝ 2.1. «Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ» (Έθζεζε ΟΟΑ, 1986) ηε δεθαεηία ηνπ 1980 νη Κπβεξλήζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ ηνπ ΟΟΏ ελίζρπζαλ ηε ζπλεξγαζία ηνπο ζηνλ ηνκέα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, θαζψο ε παξνρή θαιχηεξσλ ππεξεζηψλ ζεσξήζεθε ζεκαληηθφ ζηνηρείν ζηε δηακφξθσζε ζηξαηεγηθψλ θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη απνηέιεζε ζηφρν κεγάιεο ζπνπδαηφηεηαο. Εδηαίηεξε βαξχηεηα δφζεθε ζηνλ ηνκέα ηεο βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ πνιηηψλ (θνηλνχ) θαη δηνίθεζεο. ην πιαίζην απηφ εθπνλήζεθε ην 1986 έθζεζε κε ηίηιν «Δ δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηψλ», κε ζηφρν λα εμεηάζεη ηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο νη ζρέζεηο κεηαμχ θνηλνχ θαη δηνίθεζεο παξέκελαλ πξνβιεκαηηθέο θαη λα αλαδεηήζεη πηζαλέο ιχζεηο γηα ηε βειηίσζε ηεο θαηάζηαζεο. χκθσλα κε ηελ Έθζεζε, ε αλάπηπμε ηνπ θξάηνπο θαη ε δηείζδπζή ηνπ ζηε δσή ησλ πνιηηψλ είραλ σο ζπλέπεηα ηελ αχμνπζα εμάξηεζή ηνπο απφ ηε δηνίθεζε, θαζψο -πέξα απφ ηελ θπβεξλεηηθή δξαζηεξηφηεηα απφ θαλνληζηηθή άπνςε- νη πειάηεο άξρηζαλ λα εμαξηψληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ ηηο ππεξεζίεο πνπ απηή παξείρε. Χζηφζν, ε δηνίθεζε εμαθνινπζνχζε λα παξακέλεη ε θπξίαξρε δχλακε ζε απηή ηε ζρέζε. Ο εηεξνπξνζδηνξηζκφο ησλ αλαγθψλ ησλ πνιηηψλ θαη ηνπ ηξφπνπ ηθαλνπνίεζήο ηνπο ήηαλ απφιπηνο αθνχ ην θξάηνο παξείρε νθέιε ή απνθάζηδε ζχκθσλα κε ηνπο δηθνχο ηνπ θαλφλεο. Έξεπλεο ζε ρψξεο κέιε ηνπ ΟΟΏ θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 80 έδεημαλ φηη ζρεδφλ ζε φια ηα θξάηε νη πνιίηεο είραλ κηα αξλεηηθή άπνςε γηα ην κέγεζνο ησλ δεκνζίσλ ηδξπκάησλ, ην ρξφλν απάληεζεο, ηε δηαθάλεηα πξνο ην θνηλφ θαη ηε θηιηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Πξνο ηε θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ησλ πξνβιεκάησλ ε πξνζέγγηζε πνπ πηνζεηήζεθε απφ ηελ Έθζεζε ήηαλ εθείλε ηνπ επηζηεκνληθνχ (νξζνινγηθνχ) ηξφπνπ νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο (management), ζην πιαίζην ησλ λέσλ αληηιήςεσλ γηα ην ξφιν ηνπ θξάηνπο: ηειηθφο ζθνπφο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ έπξεπε λα είλαη ε άκεζε 33

34 αληαπφθξηζε ζηα δηθαηψκαηα, ζηηο επηζπκίεο θαη ζηηο αλάγθεο ηνπ πνιίηε, ν νπνίνο αληηκεησπηδφηαλ πιένλ σο πειάηεο/θαηαλαισηήο. Δ δηνίθεζε έπξεπε λα δξα πην επέιηθηα θαη λα ελαξκνλίδεηαη πξνο ηηο αλάγθεο ηεο θνηλσλίαο. Χζηφζν, δεδνκέλνπ φηη ε αληαπφθξηζε ηεο δηνίθεζεο είλαη ζπλέπεηα ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν ιεηηνπξγεί θαζψο απνηειεί νπζηαζηηθά ηξφπν ζθέςεο, σο θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο πξνζδηνξηδφηαλ ε αιιαγή ζε ζηάζεηο θαη ζπκπεξηθνξέο εληφο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, αιιαγή ε νπνία ζπλνςίζηεθε ζηελ εγθαηάιεηςε ηεο ηδέαο φηη ε ζρέζε θξάηνπο πνιίηε απνηειεί ζρέζε δηνηθνχληνο θαη δηνηθνχκελνπ θαη ζηελ πηνζέηεζε ηεο αξρήο ηεο «δηνίθεζεο ζηελ ππεξεζία ηνπ θνηλνχ». 45 Σν πξψην κέξνο ηεο Έθζεζεο εμέηαδε ην ππφβαζξν ηνπ πξνβιήκαηνο βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιηηψλ. Βπίθεληξν ηεο πξνβιεκαηηθήο απνηέιεζε ε έλλνηα ηεο αληαπφθξηζεο ζηηο αλάγθεο ηνπ πνιίηε/πειάηε, ε νπνία δηαρσξίζηεθε ζε ηέζζεξηο δηαζηάζεηο πνπ κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηε δηνίθεζε γηα ηε βειηίσζε ηεο απφδνζήο ηεο: Σε δπλαηφηεηα θαηαλφεζεο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο (πιεξνθφξεζε, απινχζηεξεο δνκέο θαη δηαδηθαζίεο, ζαθείο θαη δηαθαλείο δηαδηθαζίεο επζχλεο θαη ειέγρνπ). Σελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ πειάηε (ηαρχηεηα παξνρήο, θφζηνο, πεξηερφκελν θαη δηαδηθαζία δηνηθεηηθήο παξαγσγήο). Σελ εμαζθάιηζε πξφζβαζεο (ρψξνο, ρξφλνο, πιηθή ππνδνκή, θαηαλφεζε). Σελ έθηαζε ζηελ νπνία νη πειάηεο ζπκκεηείραλ ελεξγά ζηηο δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο. 46 Σα επφκελα κέξε ηεο Έθζεζεο αλαθέξνληαλ ζηνπο παξάγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ απφδνζε ηεο δηνίθεζεο. πλνπηηθά: Χο πην ζεκαληηθφο ηνκέαο φπνπ ε αιιαγή γηα αχμεζε ηεο αληαπφθξηζεο κπνξνχζε λα είλαη απνηειεζκαηηθή πξνζδηνξηδφηαλ ε δηεπηθάλεηα (interface), ην ζεκείν δειαδή επαθήο ησλ πνιηηψλ κε ηε δηνίθεζε. Χζηφζν, ε Έθζεζε ζεκείσλε φηη ην πξφβιεκα δελ κπνξνχζε λα ιπζεί κφλν κε επηθαλεηαθέο πξνζαξκνγέο, θαζψο 45 Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Αηεχζπλζε ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε, Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ, Μεηάθξαζε από ην αγγιηθό θαη γαιιηθό θείκελν ηεο επίζεκεο έθδνζεο ηνπ ΟΟΑ, Παξίζη 1987, Βζληθφ Σππνγξαθείν, 1990, ζει Ibidem, ζει

35 βξηζθφηαλ βαζχηεξα ζηηο δνκέο θαη ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο δηνηθεηηθήο νξγάλσζεο. Θα έπξεπε λα ιακβάλεηαη κέξηκλα γηα ηελ αχμεζε ηεο αληαπφθξηζεο απφ ην ζηάδην ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ πξνγξακκάησλ θαη ησλ πνιηηηθψλ, ελψ ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ζεσξήζεθε θαη ε επηινγή ησλ θαηάιιεισλ κέζσλ γηα ηελ πινπνίεζή ηνπο. 47 Σν ζεζκηθφ πιαίζην πξνζδηνξηδφηαλ σο θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο ηνπ ηξφπνπ αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ πειάηε θαη δηνίθεζεο. Καηά ζπλέπεηα, ε αλαδηάηαμε ησλ δηνηθεηηθψλ δνκψλ, ησλ κέζσλ ειέγρνπ θαη ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ θξάηνπο ζα κπνξνχζε λα ελζαξξχλεη ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ δηνίθεζεο πνιηηψλ: κείσζε θξαηηθψλ ιεηηνπξγηψλ θαη θαλνληζκψλ, βειηίσζε ηνπ ειέγρνπ (π.ρ. εμσηεξηθνί έιεγρνη απφ Ombudsmen θαη κέιε Κνηλνβνπιεπηηθψλ Βπηηξνπψλ), ελίζρπζε ηεο απνθέληξσζεο θαη απηνδηνίθεζεο, βειηίσζε ηεο αληαπφθξηζεο ησλ νξγαλσηηθψλ δηθηχσλ (ζπληνληζκφο, απινπνίεζε δηαδηθαζηψλ, απνζαθήληζε ηεο επζχλεο),θ.α. 48 Χο ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο δπλαηφηεηαο αληαπφθξηζεο ηεο δηνίθεζεο αλαθεξφηαλ θαη ε δηνηθεηηθή νξγάλσζε. Παξάγνληεο φπσο ην πξνζσπηθφ, ε ηεξαξρηθή δνκή, νη εζσηεξηθέο δηαδηθαζίεο, ε επηθνηλσλία κε ηνλ πειάηε θαη ην πιηθφ πεξηβάιινλ ηεο δηνίθεζεο ζεσξήζεθαλ θαζνξηζηηθνί γηα ηελ πνηφηεηα ηεο ζρέζεο ηεο κε ηνλ πνιίηε. Καηά ζπλέπεηα, ελέξγεηεο φπσο ε εθπαίδεπζε θαη ε βειηίσζε ησλ ζπζηεκάησλ πξνζσπηθνχ, ε εμεηδίθεπζε ησλ θαζεθφλησλ, ν επηκεξηζκφο ηεο εμνπζίαο θαη ηνπ ειέγρνπ, ε βειηίσζε ηεο εζσηεξηθήο επηθνηλσλίαο θαη ηνπ ζπληνληζκνχ, ε βειηίσζε ηεο πιεξνθφξεζεο θαη ηεο επηθνηλσλίαο κε ην θνηλφ, ε απινπνίεζε ηεο δηνηθεηηθήο γιψζζαο θαη ησλ δηαδηθαζηψλ, ε βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο θαη ε θαηάιιειε δηακφξθσζε ησλ ρψξσλ ππνδνρήο ηνπ θνηλνχ ζα κπνξνχζαλ λα βειηηψζνπλ ηελ θαηάζηαζε. 49 Σέινο, ε ηειεπηαία ελφηεηα εμέηαδε ζηξαηεγηθέο γηα ηελ αχμεζε ηεο αληαπφθξηζεο, ε νπνία ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί κφλν κε ζθαηξηθή αλακφξθσζε φιεο ηεο δηνίθεζεο θαη κεηαβνιή ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο. χκθσλα κε ηελ Έθζεζε, απαηηνχληαλ κηα ζηξαηεγηθή πνπ ζα επέθεξε αιιαγή ζηελ θνπιηνχξα θαη πηνζέηεζε ησλ λέσλ αμηψλ γηα ηε δηνηθεηηθή δξάζε. Μηα ηέηνηα ζηξαηεγηθή ζα έπξεπε λα αλακεηγλχεη ηελ πνιηηηθή εγεζία, 47 Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Αηεχζπλζε ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε, Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ..., φπ.π, ζει Ibidem, ζει Ibidem, ζει

36 λα απνθεληξψλεη ηελ επζχλε γηα αιιαγή ζηηο ππεξεζίεο πινπνίεζεο αιιά πάλσ απ φια λα είλαη ε ίδηα αληαπνθξηηηθή θαζηζηψληαο ηνπο πειάηεο θαη ην πξνζσπηθφ δηάδξαζεο ζπκκέηνρνπο ζηε δηαδηθαζία ηεο κεηαξξχζκηζεο Μεηαθέλσζε ησλ ηδεώλ ηεο Έθζεζεο ζηελ Διιάδα. Δ αιιαγή ηεο αληίιεςεο γηα ην ξφιν ηνπ θξάηνπο θαη ε άλνδνο ησλ λενθηιειεχζεξσλ ηδεψλ κε ηελ εηζαγσγή ησλ κεζφδσλ ηνπ ΝΑM, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επηθξάηεζε ηνπ λένπ πξνηχπνπ ζρέζεο δηνίθεζεο πνιηηψλ πνπ νη κεηαβνιέο απηέο ζπλεπάγνληαλ, επεξέαζαλ ηφζν ηε δηνηθεηηθή ζθέςε φζν θαη ηηο κεηαξξπζκίζεηο πνπ δξνκνινγήζεθαλ ζηελ Βιιάδα απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90. Ήδε, φπσο αλαθέξζεθε, ε πξψηε έθζεζε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε θαηά ηελ πεξίνδν ηεο κεηαπνιίηεπζεο γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο, ε έθζεζε ηνπ ΚΒΠΒ, ήηαλ άκεζα επεξεαζκέλε απφ ηελ έλλνηα ηεο αληαπφθξηζεο ηεο δηνίθεζεο ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ, φπσο απηή εθθξάζηεθε ζηελ έθζεζε ηνπ ΟΟΏ. ην πλεχκα απηφ, πξφηαζζε σο βαζηθέο αξρέο ηε δηαθάλεηα ζηε δηνηθεηηθή δξάζε, ηε ζπκκεηνρή ηνπ πνιίηε, ηελ «απν-γξαθεηνθξαηηθνπνίεζε» 51, ηελ εκπηζηνζχλε θαη ζπλεξγαζία αλάκεζα ζην θξάηνο θαη ζηνπο πνιίηεο, ηελ εθαξκνγή ζχγρξνλσλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ, ηελ απιφηεηα θαη ηαρχηεηα ζηε ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο θαη ηνλ θνηλσληθφ έιεγρν ζηε δξάζε ηεο. Πξνο ηελ ίδηα θαηεχζπλζε θηλνχληαλ θαη ε επφκελε Έθζεζε γηα ηε Μεηαξξχζκηζε θαη ηνλ Βθζπγρξνληζκφ ηεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο (1990) γλσζηή θαη σο Έθζεζε ησλ 100-, ε νπνία έδηλε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηα δεηήκαηα ιεηηνπξγηθνχ εθζπγρξνληζκνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ κε ηελ πηνζέηεζε αξρψλ θαη κεζφδσλ βειηηζηνπνίεζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, ηε ζέζπηζε θαλφλσλ δεκφζηνπ ινγηζηηθνχ αιιά θαη κέηξσλ 50 Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Αηεχζπλζε ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε, Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ..., φπ.π, ζει Δ «απν-γξαθεηνθξαηηθνπνίεζε» κπνξεί λα ζεσξεζεί σο δηαδηθαζία αιιαγήο θαη πξνζαξκνγήο κε ηηο ζπλζήθεο θαη ηηο αλάγθεο ηεο κεηαβηνκεραληθήο θνηλσλίαο, φπνπ ηα παιαηά γξαθεηνθξαηηθά πξφηππα αδπλαηνχλ λα αληαπεμέιζνπλ ζην λέν δηαθνξνπνηεκέλν θαη ζπλερψο κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ. ην παξειζφλ ην κνλνπψιην ησλ γλψζεσλ θαη ησλ πιεξνθνξηψλ ζπλέβαιιε ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο γξαθεηνθξαηηθήο εμνπζίαο. Χζηφζν, ην κνλνπψιην απηφ ππέζθαςαλ νξηζηηθά νη ηειεπηθνηλσλίεο, ε πιεξνθνξηθή θαη ε αλάπηπμε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. ηε λέα πιεξνθνξηαθή θνηλσλία ν πνιίηεο γλσξίδεη ηα ζπκβάληα ζρεδφλ εμίζνπ έγθαηξα κε ηελ εγεζία ηνπ. Μηα ηέηνηα θνηλσλία εδξαησκέλε ζηε γλψζε, φπνπ ν πνιίηεο/πειάηεο απαηηεί πςειή πνηφηεηα ππεξεζηψλ, ρξεηάδεηαη ζεζκνχο επέιηθηνπο θαη εππξνζάξκνζηνπο, πνπ λα αληαπνθξίλνληαη άκεζα ζηηο αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ. (ΐι. Ώξγπξηάδεο, Α., Γηα κηα Γεκόζηα Γηνίθεζε πνπ απνδίδεη θαη επηθνηλσλεί κε ηνπο πνιίηεο, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 1998, ζει ). 36

37 απινχζηεπζεο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο. Ώληαλαθινχζε, νπζηαζηηθά, ηε ζηξνθή ηεο δηνηθεηηθήο νξζνδνμίαο πξνο έλα λέν κεηαγξαθεηνθξαηηθνχ ραξαθηήξα ππφδεηγκα ζην δεκφζην ηνκέα. 52 πγθεθξηκέλα: Αηαπηζηψλνληαο ηελ απνηπρία ησλ κέρξη ηφηε κεηαξξπζκίζεσλ ηφληδε φηη «ε θξίζε ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο ζηε ρώξα καο έρεη ιάβεη ελδεκηθό ραξαθηήξα» θαζψο απνηειεί θξίζε αθαηαιιειφηεηαο θαη ηθαλφηεηαο ηνπ δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ νθεηιφκελε ζε κηα ζεηξά παξαγφλησλ φπσο ε πνιηηηθνπνίεζε, ε αζηνρία θαη απνζπαζκαηηθφηεηα ησλ κεηαξξπζκίζεσλ, ε πξνζήισζε ζηνλ ηππηθφ λνκηθηζκφ, θ.η.ι. 53 Πξφηεηλε ηε ζπλνιηθή κεηαξξχζκηζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο κέζσ: 1. Σεο ελίζρπζεο ηνπ επηηειηθνχ ραξαθηήξα ησλ θεληξηθψλ ππεξεζηψλ θαη ηεο ελδπλάκσζεο ηεο απνθέληξσζεο θαη ηεο απηνδηνίθεζεο. 2. Σεο δηακφξθσζεο ζχγρξνλνπ πιαηζίνπ αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. 3. Σεο πηνζέηεζεο θαη εθαξκνγήο ζχγρξνλσλ αξρψλ θαη κεζφδσλ νξζνινγηθήο δηνίθεζεο, νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ηεο βειηίσζεο ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε. 4. Σεο δηεχξπλζεο θαη εθινγίθεπζεο ησλ κνξθψλ θαη κεζφδσλ εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ ειέγρνπ ηεο δηνίθεζεο. 54 Γηα ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε/πειάηε/θαηαλαισηή έδηλε έκθαζε ζε κέηξα πνπ ζηφρεπαλ ζηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ ηεο δηνίθεζεο φπσο: απινχζηεπζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ, αληηκεηψπηζε ηεο λνκνζεηηθήο θαη θαλνληζηηθήο πνιππινθφηεηαο, νξγάλσζε ηεο επηθνηλσλίαο θνηλνχ θαη δεκφζηαο δηνίθεζεο, δεκηνπξγία ζπκβνπιεπηηθψλ δνκψλ θαη δηαδηθαζηψλ δηαιφγνπ πνπ ζα επέηξεπαλ ζηε δηνίθεζε λα ζπλδηαιέγεηαη θαη λα ιακβάλεη ππφςε ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ. Μάιηζηα, αλάκεζα ζηα εηδηθφηεξα κέηξα πνπ πξφηεηλε, ηδηαίηεξε βαξχηεηα δηλφηαλ ζηελ άκεζε θαζηέξσζε Βληαίαο Αηνηθεηηθήο Πξνζθπγήο, ζηελ θαηάξηηζε Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο, ζηε δεκηνπξγία κηαο κνξθήο ειέγρνπ ηεο θαθνδηνίθεζεο αλάινγεο πξνο ηνλ Ombudsman αιιά θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο 52 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει Ibidem, ζει

38 εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ λ.1599/86 ζρεηηθά κε ηελ πξφζβαζε ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα, ηε ιεηηνπξγία ησλ ΓΒΠΠΟ, θ.η.ι. 55 Έλα κέξνο ησλ πξνηάζεσλ ηεο έθζεζεο βξήθε έκπξαθηε εθαξκνγή κε ηε ζέζπηζε ηνπ λφκνπ 1943/ , ν νπνίνο εγθαηλίαζε κηα λέα θαηεχζπλζε ζηελ απφπεηξα εθζπγρξνληζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο Νόκνο 1943/1991 Ο λ.1943/91 νπζηαζηηθά ζπκπιήξσζε ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.1599/86 ζε κηα πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο πνιιψλ πξνβιεκάησλ πνπ είραλ αλαθχςεη απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ. Με ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 5 έσο 13 (Κεθάιαην ΐ, «ρέζεηο πνιηηψλ θαη δεκφζηαο δηνίθεζεο δεκνζηφηεηα ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο θαηάξηηζε θσδίθσλ») ζεζπίδνληαλ βαζηθνί θαλφλεο γηα ηε ιεηηνπξγηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο «ζηελ θαηεύζπλζε ηεο βειηίσζεο ηεο ζρέζεο ηεο κε ην θνηλσληθό ζύλνιν, ην νπνίν θαη είλαη ηαγκέλε λα ππεξεηεί». 57 Βηδηθφηεξα: Καηλνηνκία ηνπ λφκνπ ππήξμε ε θαζηέξσζε ρξνληθψλ πξνζεζκηψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ απφ ηηο ππεξεζίεο ηεο δηνίθεζεο (άξζξν 5). Καζνξίζηεθε ζχληνκε πξνζεζκία δέθα εκεξψλ γηα ηελ πιεξνθφξεζε, παξνρή πηζηνπνηεηηθψλ, θ.η.ι. θαη πξνζεζκία εμήληα εκεξψλ γηα ηνλ θχξην φγθν ησλ ππνζέζεσλ. Παξερφηαλ, σζηφζν, ε δπλαηφηεηα εμαίξεζεο απφ ηνλ θαλφλα κέζσ ΚΤΏ. Βπίζεο, κε ην ίδην άξζξν ζεζπίζηεθε, γηα πξψηε θνξά, δηαδηθαζία ηθαλνπνίεζεο ηνπ πνιίηε ζε πεξίπησζε παξαβίαζεο ησλ ζρεηηθψλ πξνζεζκηψλ κε θαηαβνιή ρξεκαηηθήο απνδεκίσζεο απφ εηδηθή επηηξνπή πνπ ζπζηήζεθε γηα ην ζθνπφ απηφ ζην Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο (άξ.5, παξ.13) Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Ν.1943/1991 «Δθζπγρξνληζκόο ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλαβάζκηζε ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεη» ΦΒΚ Ώ/50/ Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Δθζπγρξνληζκόο ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλαβάζκηζε ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο», ζει Δ κε θαζηέξσζε ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ πξνζεζκηψλ γηα ηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ έιιεηςε θπξψζεσλ ζε πεξίπησζε κε ηήξεζεο ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ήηαλ απφ ηηο θπξηφηεξεο αδπλακίεο ηνπ λ.1599/86 θαη απφ ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο πνπ νδήγεζαλ ζηελ πιεκκειή εθαξκνγή ηνπ. 38

39 Με ζηφρν ηε δηαθάλεηα ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο θαη ηελ ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ θαζηεξψζεθαλ ηξφπνη δεκνζηφηεηαο ζε δηάθνξνπο ηνκείο παξνρήο ππεξεζηψλ φπσο ειεθηξνδφηεζε, παξνρή ηειεθψλσλ, άδεηεο, θ.η.ι. (άξζξν 6) Γηα ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηε ζπληφκεπζε ηνπ ρξφλνπ έθδνζεο ησλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ πξνσζήζεθαλ ξπζκίζεηο ζρεηηθέο κε ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ζπλαξκνδηνηήησλ κεηαμχ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ θαη ηε κεηαβίβαζε εμνπζίαο ππνγξαθήο ζε θαηψηεξα ηεξαξρηθά θιηκάθηα κέζσ ΚΤΏ θαη ΠΑ (άξζξν 7). εκεηψλεηαη φηη αλάινγε ξχζκηζε γηα κείσζε ησλ ππνγξαθψλ ζηηο δηνηθεηηθέο πξάμεηο πνπ είρε ζεζπηζηεί κε ηνλ πξνγελέζηεξν λ.1892/ παξέκελε νπζηαζηηθά αλεθάξκνζηε ιφγσ ηεο καδηθήο ρξήζεο ηεο εμαίξεζεο απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ κε ΚΤΏ. 60 Οξηνζεηήζεθε επαθξηβψο ην έξγν ηνπ ψκαηνο Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο (άξζξν 8), ην νπνίν είρε ζπζηαζεί έλα ρξφλν πξηλ κε ην λ.1892/1990 κε απνζηνιή, κεηαμχ άιισλ, ηελ εμέηαζε θαηαγγειηψλ πνιηηψλ γηα ζέκαηα θαθνδηνίθεζεο. Αεκηνπξγήζεθαλ ζε θάζε Τπνπξγείν επηηξνπέο θνηλσληθνχ ειέγρνπ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κε ζηφρν ηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ ππεξεζηψλ γηα ηε βειηίσζε θαη απινχζηεπζε κεζφδσλ θαη δηαδηθαζηψλ (άξζξν 9). Πξνβιέθζεθε ε ζχζηαζε Βπηηξνπήο γηα ηε ζχληαμε Κψδηθα ρέζεσλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο Πνιηηψλ κε ζθνπφ ηελ απινχζηεπζε θαη εθινγίθεπζε ησλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη Βπηηξνπήο Ώπινχζηεπζεο Ννκνζεζίαο κε απνζηνιή ηελ πεξηζηνιή ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαη ηελ απινχζηεπζε ηεο λνκνζεζίαο θαη ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ (άξζξν 12). Παξά ηα ζεηηθά βήκαηα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ, ν λ.1943/1991 πεξηείρε θαη πάιη κάιινλ απνζπαζκαηηθέο δηαηάμεηο παξά κηα νινθιεξσκέλε πξφηαζε πνιηηηθήο. Βμάιινπ, πνιιέο απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ παξέκεηλαλ αλεθάξκνζηεο (π.ρ. ε ιεηηνπξγία Βπηηξνπήο γηα ηε ζχληαμε Κψδηθα ρέζεσλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο Πνιηηψλ) ελψ άιιεο εθαξκφζηεθαλ πιεκκειψο (π.ρ. ν πεξηνξηζκφο ησλ ζπλαξκνδηνηήησλ φπνπ έγηλε καδηθή ρξήζε ηεο δπλαηφηεηαο εμαίξεζεο απφ ηνλ θαλφλα 59 Ν.1892/1990 «Γηα ηνλ εθζπγρξνληζκό θαη ηελ αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/101/ Καξθαηζνχιεο, Π., Η απινύζηεπζε ησλ δηαδηθαζηώλ σο δεκόζηα πνιηηηθή, Οηθνλνκηθφο Σαρπδξφκνο, Ώπξίιηνο 2004, ζει

40 κέζσ ΚΤΏ, νη επηηξνπέο θνηλσληθνχ ειέγρνπ νη νπνίεο ππνιεηηνχξγεζαλ θ.η.ι.) κε πεξηνξηζκέλα ηειηθά απνηειέζκαηα Άιιεο κεηαξξπζκηζηηθέο πξνζπάζεηεο Οη πξνζπάζεηεο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηεο δηνίθεζεο ζπλερίζηεθαλ κε ηελ θαηάξηηζε ηνπ πξψηνπ Πξνγξάκκαηνο Αηνηθεηηθνχ Βθζπγρξνληζκνχ ( ) φπσο πξνέβιεπε ζρεηηθά ν λ.1943/ Σν Πξφγξακκα απηφ είρε νηθνδνκεζεί επί ησλ πξνηάζεσλ θαη ησλ πνξηζκάησλ ζρεηηθήο Έθζεζεο γηα ηε δεκφζηα δηνίθεζε ε νπνία εθπνλήζεθε απφ ηελ επηηξνπή Αεθιεξή κε ηίηιν «Βιιεληθή Αηνίθεζε 2000» θαη δεκνζηεχηεθε ηνλ Αεθέκβξην ηνπ Σν κνληέιν δηνηθεηηθνχ εθζπγρξνληζκνχ πνπ πξνέβαιε ήηαλ ζχκθσλν κε ηα πξνηάγκαηα ηεο λέαο δηνηθεηηθήο νξζνδνμίαο, ε νπνία εθθξαδφηαλ απφ ηηο απφςεηο ηνπ ΝΑΜ. Έηζη ζπλέρηδε ηνλ γεληθφηεξν πξνβιεκαηηζκφ γηα ηε δηνίθεζε ζηελ Βιιάδα πνπ είρε αξρίζεη λα θαιιηεξγείηαη θαη λα γίλεηαη αηζζεηφο κε ηελ έθζεζε ηεο επηηξνπήο ηνπ ΚΒΠΒ. 62 χκθσλα κε ηελ λέα Έθζεζε βαζηθφο ζηφρνο ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο έπξεπε λα είλαη πξηλ ην έηνο 2000 λα έρεη αιιάμεη ραξαθηήξα θαη απφ δηνίθεζε γξαθεηνθξαηηθψλ δηαδηθαζηψλ λα έρεη κεηαβιεζεί ζε δηνίθεζε παξαγσγήο απνηειεζκάησλ. Χο πξνο ηελ εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ αλαθεξφηαλ ραξαθηεξηζηηθά φηη νη απαηηήζεηο θαη νη πξνζδνθίεο απμάλνπλ ζπλερψο θαη ε δηνίθεζε πιένλ ζα πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο θαη επηζπκίεο ηνπ θνηλνχ. Θα πξέπεη λα θαηαζηεί απνηειεζκαηηθή, λα κεηψζεη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηεο θαη λα βειηηψζεη ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ ηεο. 63 χκθσλα κε ηελ Έθζεζε, νη κε ηθαλνπνηεηηθέο ζρέζεηο θξάηνπο πνιίηε απνηεινχζαλ ζνβαξφ αλαζρεηηθφ παξάγνληα ζηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο δηνίθεζεο, ελψ αλάκεζα ζηα βαζηθά παζνγφλα αίηηα ζπγθαηαιέγνληαλ ε πνιπλνκία θαη νη πεξίπινθεο ξπζκίζεηο, ε έιιεηςε δηνηθεηηθήο θσδηθνπνίεζεο, ε αζάθεηα ησλ λφκσλ, ν λνκηθηζκφο θαη ε ηππνιαηξία, ε κε εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, ε αλεπαξθήο θαζνδήγεζε ηνπ πνιίηε ζηελ επαθή ηνπ κε ηε δηνίθεζε, ε έιιεηςε ζπζηήκαηνο 61 ην άξζξν 1 παξ.1 ηνπ λ.1943/1991 νξηδφηαλ φηη «Γηα ηε κεζνδηθή θαη απνηειεζκαηηθή πξνώζεζε κέηξσλ θαηαπνιέκεζεο ηεο γξαθεηνθξαηίαο, βειηίσζε ησλ κεζόδσλ θαη δηαδηθαζηώλ,...θαη βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο ησλ ππεξεζηώλ πνπ παξέρνπλ νη θνξείο ηνπ δεκόζηνπ ηνκέα, θαηαξηίδεηαη θάζε ηξία ρξόληα πξόγξακκα εθζπγρξνληζκνύ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο ζηα πιαίζηα ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο αλάπηπμεο ηεο ρώξαο». 62 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει

41 ελεκέξσζεο ηνπ θνηλνχ, θ.η.ι. Πξνο ην ζθνπφ ηεο βειηίσζεο ηεο θαηάζηαζεο πξνβαιφηαλ σο απαξαίηεηε πξνυπφζεζε ν ξηδηθφο επαλαπξνζαλαηνιηζκφο ηεο δηνίθεζεο πξνο ηα πξνβιήκαηα (problem-oriented) θαη φρη πξνο ηνπο θαλφλεο (rule-oriented), ελψ πξνηείλνληαλ κηα ζεηξά απφ κέηξα Με βάζε ηηο πξνηάζεηο ηεο Έθζεζεο εθπνλήζεθε, κε έλα ρξφλν θαζπζηέξεζε, ην Πξφγξακκα Αηνηθεηηθνχ Βθζπγρξνληζκνχ ην νπνίν είρε ην ραξαθηήξα κηαο ζπλνιηθήο παξέκβαζεο γηα ηε βειηίσζε ηεο δηνίθεζεο. ε ζπλέρεηα κηαο ζεηξάο εθζπγρξνληζηηθψλ δξάζεσλ -κεηαμχ ησλ νπνίσλ πεξηιακβάλνληαλ ν λ.1943/91 θαη ε αλαδηνξγάλσζε ηνπ Κέληξνπ Αηνηθεηηθψλ Πιεξνθνξηψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Πξνεδξίαο 67 - ην Πξφγξακκα πξνέβιεπε ηελ θαηάξηηζε Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο, ηε ζπγθέληξσζε θαη θσδηθνπνίεζε ηεο δηνηθεηηθήο λνκνζεζίαο θαη ηε κειέηε ηνπ ζεζκνχ ηνπ «Πξνζηάηε ηνπ Πνιίηε» 68. Χζηφζν, ην Πξφγξακκα δελ εθαξκφζηεθε πνηέ ιφγσ ησλ πξφσξσλ εθινγψλ ηεο 10 εο Οθησβξίνπ 1993 θαη ηεο ήηηαο ηεο θπβέξλεζεο Μεηζνηάθε. 64 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει Μεηαμχ ησλ κέηξσλ απηψλ πεξηιακβάλνληαλ: Δ ζπγθέληξσζε θαη θσδηθνπνίεζε ηεο δηνηθεηηθήο λνκνζεζίαο, θάηη πνπ είρε επηρεηξεζεί ζην παξειζφλ ρσξίο λα νινθιεξσζεί. Δ εμπγίαλζε θαη απινχζηεπζε ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο κε ηελ θαηάξηηζε νηθείνπ Κψδηθα, θαζψο κέρξη ηφηε παξέκελε πεξίπινθε, ηππνιαηξηθή θαη ρξνλνβφξνο, ελψ ζπνπδαίνη θαλφλεο ηεο ζπλάγνληαλ απφ ηε λνκνινγία ησλ δηθαζηεξίσλ. Δ βειηίσζε ησλ ειέγρσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο κε ηελ ίδξπζε, κεηαμχ άιισλ, ηνπ ζεζκνχ ηνπ Αηνηθεηηθνχ Βπηηξφπνπ Μεζνιαβεηνχ. Ο απνηειεζκαηηθφο έιεγρνο ησλ πεξηπηψζεσλ κε ζπκκφξθσζεο ηεο δηνίθεζεο πξνο ηηο απνθάζεηο ηνπ ηβ. Δ βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ πιεξνθφξεζεο ηνπ θνηλνχ θαη ησλ ζπλζεθψλ ππνδνρήο θαη επηθνηλσλίαο κε απηφ. (Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ..., φπ.π., ζει ). 66 Σν Κέληξν Αηνηθεηηθψλ Πιεξνθνξηψλ κε αξηζκφ θιήζεο 177 είρε ζπζηαζεί ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 (ΠΑ 770/1975) ζην Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο κε ζηφρν λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο δηνηθεηηθήο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ. Παξάιιεια ην ζρεηηθφ πιεξνθνξηαθφ πιηθφ πεξηιακβαλφηαλ ζε έληππε κνξθή ζηνλ Οδεγφ ηνπ Πνιίηε πνπ εθδηδφηαλ επίζεο απφ ην Τπνπξγείν Πξνεδξίαο. 67 Άιια κέηξα πνπ είραλ πινπνηεζεί ήηαλ ε αλαζχζηαζε ηνπ Ννκηθνχ πκβνπιίνπ ηνπ Κξάηνπο (λ.1884/1990), ε αλαζχζηαζε ησλ Γεληθψλ Αηεπζχλζεσλ (λ.1892/1990), ε ζχζηαζε κνλάδσλ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη αλάιπζεο πνιηηηθήο (λ.1892/1990), ε κεηαθνξά ππεξεζηψλ ζηελ πεξηθέξεηα (λ.2026/1992), ν πεξηνξηζκφο ζπκβνπιίσλ θαη επηηξνπψλ (λ.2026/1992), ε θαζηέξσζε λένπ βαζκνινγίνπ θαη ζπζηήκαηνο πξναγσγψλ (λ.2085/1992), θ.η.ι. (βι. Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Πξόγξακκα Γηνηθεηηθνύ Δθζπγρξνληζκνύ , Βζληθφ Σππνγξαθείν, Ώζήλα, Μάξηηνο 1993, ζει ) 68 Άιια κέηξα πνπ πξνβιέπνληαλ απφ ην Πξφγξακκα ήηαλ: ε απνηχπσζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ε αλάπηπμε λέσλ ηερληθψλ κεζφδσλ, ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ θαλνληζηηθψλ θεηκέλσλ, ν πεξηνξηζκφο ηεο γξαθεηνθξαηίαο, ε αλαβάζκηζε ηνπ ψκαηνο Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, ε ελίζρπζε ηεο απνθέληξσζεο, θ.α. (βι. Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Πξόγξακκα Γηνηθεηηθνύ Δθζπγρξνληζκνύ..., φπ.π., ζει ). 41

42 θχζεο. 69 Σξία ρξφληα αξγφηεξα πηνζεηήζεθε ην ηξαηεγηθφ ρέδην Αηνηθεηηθήο Σν λέν Βπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Βθζπγρξνληζκνχ ηεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο «Κιεηζζέλεο» ( ), πνπ εθπνλήζεθε απφ ηελ επφκελε θπβέξλεζε, θηλήζεθε πξνο ηελ ίδηα θαηεχζπλζε βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ηεο δηνίθεζεο. Ο θχξηνο ζηφρνο ηνπ ήηαλ λα δεκηνπξγήζεη ζπλζήθεο δηαξθνχο εθζπγρξνληζκνχ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα κέζα απφ παξεκβάζεηο ηερλνινγηθήο, νξγαλσηηθήο θαη εθπαηδεπηηθήο Μεηαξξχζκηζεο (1997), ην νπνίν βαζίζηεθε ελ πνιινίο ζηε θηινζνθία ηεο έθζεζεο ηεο Βπηηξνπήο Αεθιεξή. Σν ρέδην έζεηε πέληε ζηφρνπο: 1. Ώπνηειεζκαηηθφηεξε δεκφζηα δηνίθεζε κε κηθξφηεξν θφζηνο ιεηηνπξγίαο. 2. Ο πνιίηεο ζην θέληξν θάζε δηνηθεηηθήο ελέξγεηαο. 3. Κξηηήξηα πνηφηεηαο ζην ζχλνιν ησλ δηνηθεηηθψλ δξάζεσλ. 4. πγθεθξηκέλα, κεηξήζηκα απνηειέζκαηα ζε θάζε έξγν. 5. Αηαθάλεηα ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο. ΐαζηθέο αξρέο ηνπ ρεδίνπ απνηέιεζαλ ε ζπκκεηνρηθφηεηα, νη ζηαζεξνί δηνηθεηηθνί έιεγρνη θαη ε δηαξθήο κεηαξξχζκηζε αιιαγή ηεο δηνηθεηηθήο θνπιηνχξαο, ελψ νξηνζεηήζεθαλ ηέζζεξηο άμνλεο παξέκβαζεο ζην δηνηθεηηθφ κεραληζκφ: δνκή, ιεηηνπξγία, αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη λέεο ηερλνινγίεο. 70 Σέινο, ζην πιαίζην ησλ αιιαγψλ θαη ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηεο δηνίθεζεο εληάρζεθε θαη έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα λνκνζεηήκαηα ηεο πεξηφδνπ, ν λ.2477/ κε ηε ζεζκνζέηεζε ηνπ ελδηάκεζνπ ειέγρνπ ηεο δηνίθεζεο κέζσ ηεο ίδξπζεο θαη ζηελ Βιιάδα ηνπ ζεζκνχ ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε. 72 Σαπηφρξνλα, κε ηνλ ίδην λφκν, ηδξχζεθε θαη ην 69 Σν «Κιεηζζέλεο» δηαξζξσλφηαλ ζε ηέζζεξα ππνπξνγξάκκαηα: 1. Καηάξηηζε ζηειερψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. 2. Οξγαλσηηθφο θαη δηνηθεηηθφο εθζπγρξνληζκφο θαη βειηίσζε ππνδνκψλ. 3. Αεκνζηνλνκηθά θαη θνηλσληθά ζπζηήκαηα. 4. Βθαξκνγή επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο. ηφρνο ησλ δξάζεσλ ησλ ππνπξνγξακκάησλ πνπ αλαιχνληαλ ζε 17 κέηξα ήηαλ ε αληηκεηψπηζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ θαη νξγαλσηηθψλ πξνβιεκάησλ, ε νινθιήξσζε ησλ ζπζηεκάησλ ηνπ δεκνζηνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ ηνκέα θαη ε δεκηνπξγία πξνυπνζέζεσλ ζπλερνχο εθζπγρξνληζκνχ. 70 ΐι. ζρ. Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο,, «ηξαηεγηθό ρέδην Γηνηθεηηθήο Μεηαξξύζκηζεο»,Βζληθφ Σππνγξαθείν, Ώζήλα, Μάξηηνο Ν.2477/1997 «πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε θαη ώκα Δπηζεσξεηώλ Διεγθηώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο» ΦΒΚ Ώ/59/ Δ θαζηέξσζε ηνπ ζρεηηθνχ ζεζκνχ ζηελ Βιιάδα θαηέζηε επηηαθηηθή θαη απφ ηελ ίδξπζε δχν ρξφληα λσξίηεξα ηνπ Βπξσπαίνπ Αηακεζνιαβεηή (φπσο πξνέβιεπε ε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη), ν νπνίνο δήηεζε ζπλεξγαζία κε ηα αληίζηνηρα εζληθά φξγαλα ησλ θξαηψλ κειψλ. 42

43 θ.η.ι. 76 Με βάζε ηηο παξαπάλσ πξνηάζεηο αιιά θαη ηε δηαπίζησζε φηη, πέξα απφ ηηο ψκα Βπηζεσξεηψλ Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο 73. Καη νη δχν ζεζκνί απνζθνπνχζαλ ζηελ πεξηθξνχξεζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ πνιηηψλ, ζηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαη ζηελ αχμεζε ηεο αμηνπηζηίαο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπζηήκαηνο κε ηελ αληηκεηψπηζε θαηλνκέλσλ θαθνδηνίθεζεο, αλαπνηειεζκαηηθφηεηαο θαη θαθήο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. Χζηφζν, παξά ηα κεηαξξπζκηζηηθά κέηξα πνπ δξνκνινγήζεθαλ, ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 ε δεκφζηα δηνίθεζε εμαθνινπζνχζε λα απνηειεί ηνλ «κεγάιν αζζελή» ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο θαη ηελ «αρίιιεην πηέξλα» ηνπ πνιηηηθνχ, νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο. 74 Σα θησρά απνηειέζκαηα ησλ κεηαξξπζκίζεσλ θαη ε ρακειή πνηφηεηα ηεο δηνίθεζεο ηνλίδνληαλ θαη ζε ζρεηηθή έθζεζε πνπ ππνβιήζεθε απφ ηελ επηηξνπή ηνπ θαζεγεηή πξάνπ (1998) κε ηίηιν «Πνηφηεηα ζηε Αεκφζηα Αηνίθεζε». Δ Έθζεζε δηαπίζησλε φηη «ε ειιεληθή δεκόζηα δηνίθεζε εμαθνινπζεί λα απνηειεί ην κεγαιύηεξν κνλνπώιην, δελ παξέρεη, θαηά θαλόλα, δπλαηόηεηα επηινγώλ ζηνπο ρξήζηεο ησλ ππεξεζηώλ ηεο θαη κε ειάρηζηεο εμαηξέζεηο απνηειεί ην κνλαδηθό θνξέα παξνρώλ». 75 Γηα κηα αθφκε θνξά γηλφηαλ ζαθέο φηη ε δεκφζηα δηνίθεζε έπξεπε λα δερηεί ηα κελχκαηα θαη λα πξνζαξκνζηεί ζην πεξηβάιινλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο επίηεπμεο κηαο δηνίθεζεο απνηειεζκάησλ. Οη έλλνηεο πνπ ηνπνζεηνχληαλ θαη πάιη ζην επίθεληξν ησλ κεηαξξπζκίζεσλ ήηαλ ν πξνζαλαηνιηζκφο ζηα απνηειέζκαηα, ε πνηφηεηα θαη επάξθεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη ε ηθαλνπνίεζε ηνπ πνιίηε/πειάηε. Μεηαμχ ησλ κέηξσλ πνπ πξνηείλνληαλ πεξηιακβάλνληαλ νη Υάξηεο Αηθαησκάησλ Πνιηηψλ, νη έξεπλεο έιεγρνη απνδνηηθφηεηαο, νη δηαγσληζκνί πνηφηεηαο κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ, ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ, θαλνληζηηθέο δηαηάμεηο, απαηηνχληαλ κέηξα ιεηηνπξγηθνχ εθζπγρξνληζκνχ εθπνλήζεθε απφ 73 Παξάιιεια θαηαξγήζεθε ην πξνγελέζηεξν ψκα Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο ηνπ λ.1892/1990, ην νπνίν δελ είρε θαηαθέξεη λα αλαδεηρζεί ζε κηα αιεζηλά αλεμάξηεηε δηνηθεηηθή αξρή, αιιά παξέκελε κηαο πεξηνξηζκέλεο απνηειεζκαηηθφηεηαο εμαξηεκέλε κνξθή «δηνηθεηηθνχ απηνειέγρνπ κε ελδηάκεζα φξγαλα». (βι. Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία, φπ.π., ζει ). 74 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Ο «Μεγάινο Αζζελήο». Η κεηαξξύζκηζε θαη ν εθζπγρξνληζκόο ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Βθδ. Παπαδήζε, Ώζήλα, 1999, ζει Βπηηξνπή γηα ηελ εμέηαζε ηεο καθξνπξφζεζκεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο, Πνηόηεηα ζηε Γεκόζηα Γηνίθεζε. Πξόηαζε Αιιαγώλ, Βζληθή Σξάπεδα ηεο Βιιάδνο, Ώζήλα 1998, ζει Ibidem, ζει

44 ην ΤΠΒΑΑΏ ην πξφγξακκα «Πνηφηεηα γηα ηνλ Πνιίηε» κε ζηφρν ηε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο κέζα απφ ηελ εθαξκνγή ησλ ηερληθψλ ηνπ ΝΑM θαη ηεο δηνίθεζεο νιηθήο πνηφηεηαο. Σν Πξφγξακκα πεξηιάκβαλε επηά θαηεπζχλζεηο: 1. Σν δεκφζην ζηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε. 2. Ώπνηειεζκαηηθφηεξε παξνρή ππεξεζηψλ. 3. Έκθαζε ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο. 4. Πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ. 5. Μεηξήζηκα απνηειέζκαηα. 6. Πάηαμε ηεο πνιπλνκίαο. 7. Καλφλεο ζπκπεξηθνξάο ζην δεκφζην. Μεηαμχ ησλ δξάζεσλ πνπ εληάρζεθαλ θάησ απφ ηελ νκπξέια ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πξνγξάκκαηνο πεξηιακβαλφηαλ θαη ε ιεηηνπξγία ηεο Τπεξεζίαο Σειεθσληθήο Βμππεξέηεζεο Πνιηηψλ «1502», ε νπνία παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ηειεθσληθήο έθδνζεο πηζηνπνηεηηθψλ θαη απνζηνιήο ηνπο ζην ζπίηη. 77 Δ ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ην Φεβξνπάξην ηνπ 1998 θάλνληαο ρξήζε ηεο ππάξρνπζαο ηερλνινγίαο (ηειέθσλν, fax, θ.η.ι.) 78 θαη ζχληνκα εμειίρζεθε ζε έλα απφ ηα πιένλ επηηπρεκέλα δηνηθεηηθά κέηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ. Μάιηζηα, ην 2003 βξαβεχηεθε απφ ηνλ ΟΔΒ σο θαιή πξαθηηθή ζηνλ ηνκέα ηεο παξνρήο πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ ζηνπο πνιίηεο. Βπηπξφζζεηα, ζην πιαίζην ηεο θαηεχζπλζεο γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ, πξνβιεπφηαλ ε θαηνρχξσζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπο κε ηελ εθπφλεζε Υαξηψλ Τπνρξεψζεσλ, δπλαηφηεηα ε νπνία ζεζκνζεηήζεθε κε ην λ.2690/1999. Με ηνλ ίδην λφκν 77 Δ δπλαηφηεηα ππνβνιήο ηειεθσληθψλ αηηήζεσλ ησλ πνιηηψλ γηα ηελ έθδνζε πηζηνπνηεηηθψλ θαη βεβαηψζεσλ είρε πξνβιεθζεί κε ην άξζξν 22 ηνπ λ.2539/1997 (ΦΒΚ Ώ/244/ ). 78 Σν «1502» απνηειεί κηα ππεξεζία πνπ παξέρεηαη απφ ηνλ ΟΣΒ ζε ζπλεξγαζία κε ηα ΒΛΣΏ, ε νπνία ζρεδηάζζεθε θαη πινπνηήζεθε κε πξσηνβνπιία ηνπ ΤΠΒΑΑΏ. Ο πνιίηεο κπνξεί λα θαιέζεη ηνλ ηειεθσληθφ αξηζκφ «1502» θαη λα παξαγγείιεη νξηζκέλα πηζηνπνηεηηθά πνπ κπνξεί λα παξαιάβεη ζην ζπίηη ηνπ κε ζπζηεκέλε επηζηνιή. Μεηαμχ απηψλ ζπγθαηαιέγνληαη ηα πηζηνπνηεηηθά νηθνγελεηαθήο θαηάζηαζεο, νη ιεμηαξρηθέο πξάμεηο γέλλεζεο, γάκνπ θαη ζαλάηνπ, ην απφζπαζκα πνηληθνχ κεηξψνπ, ην πηζηνπνηεηηθφ ζηξαηησηηθήο θαηάζηαζεο, πηζηνπνηεηηθά απνθνίηεζεο θαη θαηάζηαζεο ζπνπδψλ απφ εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα, πηζηνπνηεηηθά ηακεηαθήο ηαθηνπνίεζεο απφ δηάθνξα αζθαιηζηηθά ηακεία, θ.η.ι. (βι. Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε. Απν ηε δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε θαη ην λέν δεκόζην κάλαηδκελη ζηε δηαθπβέξλεζε, Βθδ. Ε.ηδέξεο, Ώζήλα, 2004, ζει.190.) 44

45 θαζηεξψζεθε γηα πξψηε θνξά Κψδηθαο Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο, ε αλαγθαηφηεηα ηνπ νπνίνπ είρε επαλεηιεκκέλσο επηζεκαλζεί ζην παξειζφλ. 45

46 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Η ΚΑΘΙΔΡΧΗ ΚΧΓΙΚΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ Ν.2690/1999 Οη κεηαξξπζκίζεηο πνπ πξνσζήζεθαλ απφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 έσο θαη ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 κε ζηφρν ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιηηψλ, αλ θαη δελ ππήξμαλ νινθιεξσκέλεο θαη ζπλεθηηθέο, θαηέδεημαλ ηελ επηζπκία ηεο πνιηηείαο γηα ηε βειηίσζε, επηηάρπλζε, δηαθάλεηα θαη απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ επαθήο ηνπ πνιίηε κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο κε ζηφρν ηε δεκηνπξγία ελφο πιαηζίνπ αζθάιεηαο θαη εκπηζηνζχλεο κεηαμχ απηνχ θαη ηεο δηνίθεζεο, ηελ πξνζηαζία ηνπ απφ απζαηξεζίεο θαη παξαβάζεηο θαη ηελ πνηνηηθή βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζήο ηνπ. Χζηφζν, ε πνιππινθφηεηα ησλ δηαδηθαζηψλ, ε πνιπλνκία, ε αζάθεηα θαη γεληθφηεξα ηα θαηλφκελα παζνινγίαο ηεο δηνίθεζεο δπλακίηηδαλ ηελ φιε πξνζπάζεηα θαη εμαθνινπζνχζαλ λα ηαιαηπσξνχλ πνιίηεο αιιά θαη δεκφζηεο ππεξεζίεο. Δ πξνβιεκαηηθή απηή θαηάζηαζε θαζηζηνχζε αλαγθαία ηελ θαηάξηηζε ελφο Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο ν νπνίνο ζα πεξηείρε ηνπο φξνπο γηα ηελ επηθνηλσλία θαη ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ ελψ ζπγρξφλσο ζα ζπγθέληξσλε ηνπο ζρεηηθνχο θαλφλεο πνπ πξνβιέπνληαλ ήδε απφ ηε λνκνζεζία -ήηαλ φκσο δηάζπαξηνη ζε δηάθνξα λνκνζεηήκαηα θαη έηζη παξέκελαλ άγλσζηνη ηφζν ζηνπο πνιίηεο φζν θαη ζηα φξγαλα ηεο δηνίθεζεο- θαζψο θαη ηνπο ζπλαθείο θαλφλεο πνπ είραλ θαζηεξσζεί απφ ηε λνκνινγία ηνπ ηβ. 79 Δ αλαγθαηφηεηα ελφο ηέηνηνπ Κψδηθα γηα ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα είρε δηαθαλεί ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 60. Σν Φεβξνπάξην ηνπ 1958 είρε ζπζηαζεί επηηξνπή ε νπνία επεμεξγάζηεθε ζρεηηθφ πξνζρέδην, πνπ φκσο ζηε ζπλέρεηα εγθαηαιείθζεθε, ελψ ιίγν αξγφηεξα ν θαζεγεηήο θαη κεηέπεηηα Πξφεδξνο ηεο Αεκνθξαηίαο Μηράιεο ηαζηλφπνπινο ζπλέηαμε ζρέδην Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο ην νπνίν δεκνζίεπζε σο επηζηεκνληθή κειέηε. Ώπφ ηε κεηαπνιίηεπζε θαη έπεηηα πξνβιέθζεθε επαλεηιεκκέλα ε 79 Φσηεηλνπνχινπ, Θ., Μέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηώλ, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, ηεχρνο 14/Μάηνο 1999, ζει

47 ζχζηαζε επηηξνπψλ ζχληαμεο ζρεηηθνχ Κψδηθα (π.ρ. λ.1599/86), νη νπνίεο είηε δελ ζπζηήζεθαλ πνηέ είηε ηα ζρεηηθά πνξίζκαηα δελ πξνσζήζεθαλ πξνο ςήθηζε. Σειηθά κε ην λφκν 2690/ ηέζεθε ζε εθαξκνγή Κψδηθαο Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο γηα πξψηε θνξά ζηα δεδνκέλα ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Βηδηθφηεξα, ην πξψην άξζξν ηνπ λφκνπ θχξσλε ηνλ Κψδηθα, ν νπνίνο είρε θαηαξηηζζεί απφ εηδηθή επηηξνπή θαη εμνπζηνδφηεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 18 (παξ.18 θαη 24) ηνπ λ.2503/1997. Βπηπιένλ, κε ην δεχηεξν άξζξν παξερφηαλ ε δπλαηφηεηα ζηνπο θνξείο ηνπ δεκνζίνπ λα ζπληάμνπλ Υάξηεο Τπνρξεψζεσλ πξνο ηνπο Πνιίηεο ελψ, παξάιιεια, ππνρξεψλνληαλ νη Πεξηθέξεηεο λα ζπζηήζνπλ επηηξνπέο γηα θαηαβνιή απνδεκίσζεο ιφγσ εθπξφζεζκεο δηεθπεξαίσζεο ησλ ππνζέζεψλ ησλ πνιηηψλ απφ ηε δηνίθεζε (κέρξη ηφηε ιεηηνπξγνχζε κφλν κηα ηέηνηα επηηξνπή ζην ΤΠΒΑΑΏ κε βάζε ην άξζξν 5 ηνπ λ.1943/91) Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο Ο ΚΑΑ πεξηείρε θσδηθνπνηεκέλεο φιεο ηηο πξνγελέζηεξεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο αλαθνξηθά κε ηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιίηε (λφκνη 1599/86 θαη 1943/91), ελψ, ζχκθσλα κε ηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ηνπ λφκνπ, έζεζε ηνπο φξνπο γηα ηελ επηθνηλσλία θαη ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ κε βάζε ηηο αξρέο ηεο δηαθάλεηαο, ηεο ίζεο κεηαρείξηζεο θαη ηνπ ζεβαζκνχ ηεο πξνζσπηθφηεηαο θαη έηζη ζπλέβαιιε ζηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο θαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. 83 Δ χιε ηνπ Κψδηθα πεξηνξίζηεθε ζηνπο θαλφλεο ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο θαη δελ πεξηέιαβε θαλφλεο νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ, παξά κφλν ζε νξηαθέο πεξηπηψζεηο φπνπ θξίζεθε φηη ήηαλ απφιπηα ζπλαθείο κε ηνπο δηαδηθαζηηθνχο θαλφλεο. 80 Γέξνληαο, Υ., Ώ., Η ζπκκεηνρή ησλ πνιηηώλ θαη ησλ θνηλσληθώλ θνξέσλ ζηε δηαδηθαζία ιήςεο δηνηθεηηθώλ απνθάζεσλ, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 1986, ζει Ώμηνζεκείσηε πξνζπάζεηα απνηέιεζε ε ζχληαμε ζρεδίνπ Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Οξγάλσζεο θαη Λεηηνπξγίαο απφ Βπηηξνπή πνπ ζπζηήζεθε κε βάζε ζρεηηθή πξφβιεςε ηνπ λ.2190/1994 (άξζξν 31). Σν ζρέδην απηφ θσδηθνπνηνχζε ζε έλα εληαίν λνκνζέηεκα φιεο ηηο δηαηάμεηο λφκσλ αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Πξνεδξίαο πνπ ξχζκηδαλ: ηελ νξγαλσηηθή δνκή, ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ηελ αλάπηπμε ηνπ απνθεληξσηηθνχ ζπζηήκαηνο, ηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιίηε θαη ηελ εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σν ζρεηηθφ ζρέδην φκσο δελ πξνσζήζεθε πνηέ πξνο ςήθηζε. (βι. Μειηζζαο, Κ., Α. (επηκέιεηα), ρέδην Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Οξγάλσζεο θαη Λεηηνπξγίαο. Πξσηνβνπιία ηνπ Τπνπξγείνπ Πξνεδξίαο γηα ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα- Κνκνηελή, 1997). 82 Ν.2690/1999 «Κύξσζε ηνπ Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/45/ Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο», ζει.1. 47

48 Βπηπιένλ, δελ πεξηείρε νξηζκνχο πιελ εθείλσλ πνπ ζεσξήζεθαλ απνιχησο απαξαίηεηνη γηα ηε ζαθή δηαηχπσζε ησλ δηαηάμεσλ. 84 Έηζη, ζην λέν λφκν δελ πεξηιακβαλφηαλ νξηζκφο ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο. 85 ην άξζξν 9, σζηφζν, ηνπ γεξκαληθνχ Κψδηθα σο δηνηθεηηθή δηαδηθαζία πξνζδηνξίδεηαη «ε δξαζηεξηφηεηα ησλ αξκφδησλ νξγάλσλ, ε νπνία παξάγεη ηα απνηειέζκαηά ηεο εθηφο ηεο δηνηθεηηθήο ζθαίξαο θαη ζθνπεί ζηελ εμαζθάιηζε ηνπ ειέγρνπ χπαξμεο ησλ πξνπαξαζθεπαζηηθψλ ελεξγεηψλ κηαο δηνηθεηηθήο πξάμεο, ησλ πξνυπνζέζεσλ θαηάξηηζεο θαη έθδνζήο ηεο θαη ηεο ζχλαςεο κηαο ζχκβαζεο δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ». 86 Δ έλλνηα ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο, επνκέλσο, δελ πεξηνξίδεηαη ζηελ έθδνζε ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ή ζηε ζχλαςε ηεο δηνηθεηηθήο ζχκβαζεο αιιά επεθηείλεηαη ζε φια ηα κέηξα, ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηηο δηαδηθαζηηθέο ελέξγεηεο πνπ είλαη δπλαηφλ λα επεξεάζνπλ έκκεζα ή άκεζα ηε ιήςε ηεο ζπγθεθξηκέλεο απφθαζεο. 87 Γεληθφηεξα, ε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία αλαθέξεηαη ζε έλα ζχζηεκα δηαθφξσλ ελεξγεηψλ ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ ή θαη ησλ πνιηηψλ, πνπ ζηνρεχνπλ ζηε ιήςε κηαο ζπγθεθξηκέλεο δηνηθεηηθήο απφθαζεο. 88 Οη θαλφλεο ηεο πεξηιακβάλνπλ κηα πξψηε νκάδα ελνηήησλ πνπ αθνξνχλ ζηα δηνηθεηηθά φξγαλα, ζηηο αξκνδηφηεηεο θαη ζηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο θαη κηα δεχηεξε νκάδα ελνηήησλ πνπ αθνξνχλ ζηελ ίδηα ηε δηνηθεηηθή πξάμε, ζηηο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο, έλαξμεο θαη ιήμεο ηεο ηζρχνο ηεο, θαζψο θαη ειέγρνπ ηεο απφ ηελ ίδηα ηε δηνίθεζε. ηε δεχηεξε απηή νκάδα αλήθνπλ νη θαλφλεο πνπ απνηεινχλ ηνλ ππξήλα ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο. Βδψ ζπγθαηαιέγνληαη νη θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ηε ζπκκεηνρή ησλ δηνηθνχκελσλ, ηελ πιεξνθφξεζή ηνπο, ην δηθαίσκα αθξφαζήο ηνπο θαζψο θαη ππνβνιήο πξνζθπγψλ ηνπο ελψπηνλ ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ, ελψ ζηνλ ίδην ρψξν αλήθνπλ θαη νη θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ηηο γλσκνδνηηθέο πξάμεηο πνπ πξνπαξαζθεπάδνπλ ηε 84 Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο», ζει.1 85 Δ δηνηθεηηθή δηαδηθαζία απνηειεί έλα ζχλζεην ζχζηεκα ελεξγεηψλ, θχξησλ, δεπηεξεπνπζψλ, πξνπαξαζθεπαζηηθψλ ή θαη εθηειεζηηθψλ ηεο παξαγσγήο ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο, κε πνηθίιινπζα βαξχηεηα. Πεξηιακβάλεη φιε ηε δηαδηθαζία ζρεκαηηζκνχ ηεο βνχιεζεο πνπ θαηαιήγεη ζηελ παξαγσγή ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο, θαζψο θαη ηε δηαδηθαζία θαηάξηηζεο θαη έθδνζήο ηεο. ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία πεξηιακβάλνληαη φρη κφλνλ νη ελέξγεηεο ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ παξαγσγή ηεο πξάμεο αιιά θαη νη ελέξγεηεο ησλ δηνηθνπκέλσλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηνλ ίδην ζθνπφ. (βι. Γέξνληαο, Ώ. Λχηξαο,. Παπιφπνπινο, Π. ηνχηε, Γι. Φινγατηεο,., Γηνηθεηηθό Γίθαην, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 2004, ζει. 223). 86 Γέξνληαο, Ώ. Λχηξαο,. Παπιφπνπινο, Π. ηνχηε, Γι. Φινγατηεο,., Γηνηθεηηθό Γίθαην..., φπ.π., ζει Γέξνληαο, Υ., Ώ., Η ζπκκεηνρή ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει

49 ιήςε ηεο απφθαζεο, νη θαλφλεο ηνπ ηχπνπ, ηεο αηηηνινγίαο, ηεο έλαξμεο θαη ηεο ιήμεο ηεο ηζρχνο ησλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ. 89 Ο λένο ΚΑΑ πεξηιάκβαλε έμη θεθάιαηα, σο εμήο: Γεληθέο Αηαηάμεηο (άξζξα 1-12) πιινγηθά ξγαλα ηεο Αηνίθεζεο (άξζξα 13-15) Αηνηθεηηθή Πξάμε (άξζξα 16-21) Αηνηθεηηθή χκβαζε (άξζξα 22-23) Αηνηθεηηθέο Πξνζθπγέο Ώλαθνξέο (άξζξα 24-27) Σειηθέο θαη Μεηαβαηηθέο Αηαηάμεηο (άξζξα 28-33) Βηδηθφηεξα: ην πξώην θεθάιαην πεξηιήθζεζαλ νη Γεληθέο Αηαηάμεηο ζρεηηθά κε ηελ απηεπάγγειηε ελέξγεηα ηεο δηνίθεζεο, ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ, ηελ πξφζβαζε ζε έγγξαθα, ηελ πξνεγνχκελε αθξφαζε, ηελ ακεξνιεςία θαη αλαπιήξσζε ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ, ηηο πξνζεζκίεο πξνο ελέξγεηα, θ.η.ι. Άξζξν 1: Πξνζδηφξηζε ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ Κψδηθα (Αεκφζην, ΝΠΑΑ, ΟΣΏ). 90 Άξζξν 2: Βπέβαιιε ζηα δηνηθεηηθά φξγαλα λα ελεξγνχλ απηεπάγγειηα, ηφζν ζηελ πεξίπησζε ηεο δεζκίαο αξκνδηφηεηαο φζν θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο, κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο θαη αλ δελ νξίδνληαλ ηέηνηεο κέζα ζε εχινγν ρξφλν. Αηαηππψζεθε έηζη ξεηά γεληθφηεξε αξρή πνπ δηέπεη ηε δξάζε ηεο δηνίθεζεο θαη νδεγεί ζηελ εχξπζκε θαη απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία ηεο αιιά θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ δηνηθνχκελσλ. Δ αξρή απηή είρε επαλεηιεκκέλσο αλαγλσξηζηεί θαη εθαξκνζηεί απφ ηε λνκνινγία Γέξνληαο, Ώ. Λχηξαο,. Παπιφπνπινο, Π. ηνχηε, Γι. Φινγατηεο,., Γηνηθεηηθό Γίθαην..., φπ.π., ζει Ο ΚΑΑ αθνξά ηε δεκφζηα δηνίθεζε ππφ ην ηππηθφ ή νξγαληθφ θξηηήξην. Έηζη, ππάγνληαη ζ απηφλ ην Κξάηνο, νη ΟΣΏ (α θαη β βαζκνχ) θαη ηα άιια ΝΠΑΑ. ηνλ ΚΑΑ ππάγνληαη θαη νη Ώλεμάξηεηεο Ώξρέο ζην κέηξν πνπ ζπλάδνπλ νη δηαηάμεηο ηνπ πξνο ηηο δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ ηηο ελ ιφγσ Ώξρέο. Βπίζεο ππάγνληαη ηα δηθαζηηθά φξγαλα φηαλ ελεξγνχλ σο δηνηθεηηθά θαη νη Τπεξεζίεο ησλ Βλφπισλ Απλάκεσλ, ηεο Βιιεληθήο Ώζηπλνκίαο, ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο θαη ηνπ Ππξνζβεζηηθνχ ψκαηνο, ππφ ηελ πξναλαθεξζείζα φκσο επηθχιαμε. Αελ ππάγεηαη ζηνλ ΚΑΑ ε δηνηθεηηθή δξάζε ησλ θνξέσλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα πνπ είλαη νξγαλσκέλνη, ηππηθά, σο ΝΠΕΑ. Βληνχηνηο, ππάγνληαη ζηνλ ΚΑΑ ελ κέξεη θαη εθείλα ηα ΝΠΕΑ, ηα νπνία έρνπλ δηθπή λνκηθφ ραξαθηήξα, φπσο ι.ρ. ε Σξάπεδα ηεο Βιιάδνο. (ΐι. Σάρνο, Ε., Ώ., Δξκελεία Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο (Ν.2690/1999, όπσο ηξνπνπνηήζεθε), Βθδ. άθθνπια, Ώζήλα Θεζζαινλίθε, 2006, ζει ). 91 Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο», ζει.1 49

50 Άξζξν 3: Ρχζκηζε ηα ζρεηηθά κε ηηο αηηήζεηο ησλ πνιηηψλ πξνο ηε δηνίθεζε, ελψ θσδηθνπνίεζε, κε θάπνηεο αλαγθαίεο πξνζαξκνγέο, ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 6, 7 παξ.1, 8, θαη 9 ηνπ λ.1599/86 (απνδεηθηηθή δχλακε ησλ ζηνηρείσλ ηαπηφηεηαο, έληππα αηηήζεσλ, θ.η.ι.) Άξζξν 4: Πεξηέιαβε ηηο δηαηάμεηο ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο (λ.1943/91) πνπ θαζφξηδαλ πξνζεζκίεο γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ. Βπίζεο, ζέζπηζε ππνρξέσζε ηεο ππεξεζίαο αλ δελ κπνξεί λα δηεθπεξαηψζεη ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε κέζα ζηελ ηαζζφκελε πξνζεζκία λα γλσζηνπνηεί εγγξάθσο ζηνλ ελδηαθεξφκελν ηνπο ιφγνπο ηεο θαζπζηέξεζεο, ηα ζηνηρεία ηνπ ππαιιήινπ πνπ έρεη αλαιάβεη ηελ ππφζεζε, ηα δηθαηνινγεηηθά πνπ ηπρφλ ιείπνπλ θαη θάζε άιιε ρξήζηκε πιεξνθνξία. Άξζξν 5: Βπαλέιαβε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 16 ηνπ λ.1599/86 γηα ηελ πξφζβαζε ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα, κε νπζηψδεηο φκσο δηαθνξνπνηήζεηο. Έηζη, πξνβιέθζεθε ε πξφζβαζε φρη κφλν ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα αιιά θαη ζηα ηδησηηθά, ηα νπνία θπιάζζνληαη απφ ηηο δηνηθεηηθέο αξρέο. 92 Άξζξν 6: Ρχζκηζε ηε δηαδηθαζία άζθεζεο ηνπ ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλνπ δηθαηψκαηνο ηεο πξνεγνχκελεο αθξφαζεο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ απφ ηηο δηνηθεηηθέο αξρέο ζηελ πεξίπησζε ιήςεο δπζκελψλ κέηξσλ ζε βάξνο ησλ δηθαησκάησλ ή ζπκθεξφλησλ ηνπ. Βπίζεο, πξνβιέθζεθε γηα πξψηε θνξά, θαη εμαίξεζε, δπλαηφηεηα παξάιεηςεο ηεο θιήζεο ηνπ δηνηθνχκελνπ ζε πεξίπησζε αλάγθεο ιήςεο δπζκελνχο κέηξνπ γηα ηελ απνηξνπή επηθείκελνπ θηλδχλνπ ή ιφγσ επηηαθηηθνχ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο Χο πξνο ηα δηνηθεηηθά έγγξαθα επαλέιαβε ηνλ ήδε ηζρχνληα θαλφλα γηα ην δηθαίσκα ιήςεο γλψζεο ηνπο ρσξίο ηελ αλάγθε επίθιεζεο θαη απφδεημεο έλλνκνπ ζπκθέξνληνο (αξθεί, ζχκθσλα θαη κε ηε λνκνινγία, ε χπαξμε εχινγνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ αηηνχληνο). Ώληίζεηα, σο πξνο ηα θπιαζζφκελα ηδησηηθά έγγξαθα απαηηείηαη ε χπαξμε εηδηθνχ έλλνκνπ ζπκθέξνληνο, ελψ ζα πξέπεη ηα έγγξαθα απηά λα είλαη ζρεηηθά κε ππφζεζε ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, εθθξεκή ή πεξαησκέλε. (βι. Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ κε ζέκα «Δθαξκνγή ηνπ Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο», ΑΕΚΠΟ/Φ.19/12241/ , ζει.3). 93 Χζηφζν, αλ ε θαηάζηαζε είλαη δπλαηφλ λα κεηαβιεζεί, επηβάιιεηαη ε θιήζε ηνπ δηνηθνπκέλνπ ζε αθξφαζε κέζα ζε δεθαπέληε κέξεο απφ ηε ιήςε ηνπ κέηξνπ. Βπηπιένλ, ε άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο πξνεγνχκελεο αθξφαζεο εμαθνινπζεί λα είλαη ππνρξεσηηθή γηα ηε δηνίθεζε αθφκα θαη φηαλ πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο. 50

51 Άξζξν 7: Πεξηέιαβε ηζρχνπζεο γεληθέο αξρέο θαη λνκνινγηαθέο ιχζεηο ζρεηηθά κε ηελ ακεξνιεςία ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ. 94 Άξζξν 8: ξηζε ηα ζρεηηθά κε ηελ αλαπιήξσζε ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ. Άξζξν 9: Ρχζκηζε ηα ζρεηηθά κε ηε κεηαβίβαζε αξκνδηφηεηαο ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε πξνο ππνγξαθή. 95 Άξζξν 10: Αηαηχπσζε γεληθή αξρή ηνπ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία, θαηά θαλφλα, νη πξνζεζκίεο πνπ ηάζζνληαη απφ ηε λνκνζεζία θαη αθνξνχλ ελέξγεηεο ηνπ δηνηθνχκελνπ πξνο ηε δηνίθεζε έρνπλ απνθιεηζηηθφ ραξαθηήξα, ελψ νη πξνζεζκίεο πνπ αθνξνχλ ελέξγεηεο ηεο δηνίθεζεο έρνπλ ελδεηθηηθφ ραξαθηήξα, εθηφο αλ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά απφ ηηο δηαηάμεηο πνπ ηηο πξνβιέπνπλ. Βπίζεο κε ηελ παξ.2 θαζηεξψζεθε, γηα πξψηε θνξά, ε ππνβνιή αίηεζεο ή άιινπ εγγξάθνπ απφ ηνλ ελδηαθεξφκελν θαη κε κεραληθά κέζα (π.ρ. ηειενκνηνηππία). Άξζξν 11: Βπαλέιαβε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ λ.1599/86 ζρεηηθά κε ηε βεβαίσζε ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο θαη ηελ επηθχξσζε ησλ θσηναληηγξάθσλ. Άξζξν 12: Πξνέβιεςε ηελ ππνρξέσζε ηεο ππεξεζίαο γηα ηήξεζε πξσηνθφιινπ θαη ρνξήγεζε ζηνλ ελδηαθεξφκελν βεβαίσζεο γηα ηελ θαηαρψξεζε ηνπ εγγξάθνπ ηνπ. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ δεύηεξνπ θεθαιαίνπ ξπζκίζηεθαλ ηα ζέκαηα ηεο ζπγθξφηεζεο, ηεο ζχλζεζεο, ησλ ζπλεδξηάζεσλ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ ηεο δηνίθεζεο. Καζνξίζηεθε, κεηαμχ άιισλ, πφηε ζπλεδξηάδεη λνκίκσο ην φξγαλν, πσο γίλνληαη νη πξνζθιήζεηο, πφηε ππάξρεη απαξηία, πσο ιακβάλνληαη νη απνθάζεηο θαη πσο ζπληάζζνληαη ηα πξαθηηθά. Οη ζρεηηθέο δηαηάμεηο απερνχλ ηηο πάγηεο ζέζεηο ηεο λνκνινγίαο ελψ έιαβαλ ππφςε θαη ηηο αληίζηνηρεο ξπζκίζεηο ηνπ λ.1599/ Με ηελ παξ.1 θαζηεξψζεθε θαη λνκνζεηηθά γεληθή αξρή, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ηα δηνηθεηηθά φξγαλα, κνλνκειή ή ζπιινγηθά, πξέπεη λα παξέρνπλ εγγπήζεηο ακεξφιεπηεο θξίζεο, θαηά ηελ άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο. Βπηπιένλ, ζηελ παξ.6 δηαηππψζεθε ν θαλφλαο πνπ είρε δηακνξθσζεί απφ ηε λνκνινγία, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν ηα ηεο εμαίξεζεο ή απηνεμαίξεζεο κέινπο ζπιινγηθνχ νξγάλνπ δελ εθαξκφδνληαη φηαλ ηα ελαπνκείλαληα κέιε δελ ζρεκαηίδνπλ ηελ πξνβιεπφκελε απαξηία. 95 ζνλ αθνξά ζηε κεηαβίβαζε αξκνδηφηεηαο ησλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ νξίζηεθε φηη ε αξκνδηφηεηα πνπ κεηαβηβάδεηαη αζθείηαη απνθιεηζηηθά απφ ην φξγαλν πξνο ην νπνίν έρεη κεηαβηβαζηεί, ελψ παξάιιειε άζθεζή ηεο θαη απφ ην φξγαλν πνπ ηε κεηαβίβαζε κπνξεί λα γίλεη κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ επηηξέπεηαη απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο. 51

52 Βηδηθφηεξα, νξίζηεθε φηη γηα ηε ιήςε απφθαζεο ηνπ ζπιινγηθνχ νξγάλνπ απαηηείηαη ε απφιπηε πιεηνςεθία ησλ παξφλησλ κειψλ (άξζξν 15). Ο θαλφλαο απηφο είλαη απζηεξφηεξνο απφ ηνλ αληίζηνηρν ηνπ άξ.19 παξ.6 ηνπ λ.1599/86, ν νπνίνο αξθείην ζε απιή πιεηνςεθία. χκθσλα δε κε ηε Βηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ λ.2690/99, επειέγε ε εθδνρή ηεο απφιπηεο πιεηνςεθίαο γηαηί θξίζεθε φηη θαη απηφ ηνλ ηξφπν ε απφθαζε ηνπ ζπιινγηθνχ νξγάλνπ ζα είλαη επθνιφηεξα θαη επξχηεξα απνδεθηή. 96 ην ηξίην θεθάιαην πεξηιήθζεζαλ νη θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηελ έθδνζε θαη αλάθιεζε ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο. πγθεθξηκέλα: Καζνξίζηεθε ην ειάρηζην ηππηθφ πεξηερφκελν θαη ν έγγξαθνο ηχπνο πνπ πξέπεη λα έρεη θάζε δηνηθεηηθή πξάμε, Μεηαμχ άιισλ, πξνβιέθζεθε φηη ζηελ αηνκηθή δηνηθεηηθή πξάμε πξέπεη λα ππάξρεη πιεξνθφξεζε πξνο ηνλ ελδηαθεξφκελν γηα ηε δπλαηφηεηα άζθεζεο θαηά απηήο εηδηθήο δηνηθεηηθήο ή ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο. (άξζξν 16) Βπηζεκάλζεθε ε ππνρξέσζε ηεο δηνηθεηηθήο αξρήο λα εθδίδεη πξάμεηο πιήξσο θαη εηδηθψο αηηηνινγεκέλεο. (άξζξν 17) Ρπζκίζηεθαλ δεηήκαηα ζρεηηθά κε ηε δεκνζίεπζε ησλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ (άξζξν 18) θαη ηελ θνηλνπνίεζε ηεο αηνκηθήο δηνηθεηηθήο πξάμεο (άξζξν 19). Καζνξίζηεθαλ νη δηαδηθαζηηθνί ηχπνη ηεο απιήο ή ζχκθσλεο γλψκεο θαη ηεο πξφηαζεο, νη νπνίνη απερνχλ θαηά βάζε ηηο ζέζεηο ηεο λνκνινγίαο. Έηζη, ξπζκίζηεθε ε ηππηθή κνξθή, ν ρξφλνο θαη νη πξνυπνζέζεηο ππνβνιήο ή δηαηχπσζήο ηνπο, θαζψο θαη ε εηδηθή αηηηνινγία πνπ πξέπεη λα ηηο αθνινπζεί ζε πεξίπησζε κε απνδνρήο ηνπο. Δ ηειεπηαία απηή δηάηαμε απνηέιεζε θαηλνηνκία ηνπ Κψδηθα. (άξζξν 20) Πξνζδηνξίζηεθε ην φξγαλν θαη ε δηαδηθαζία αλάθιεζεο ησλ αηνκηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ. (άξζξν 21) Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ ηέηαξηνπ θεθαιαίνπ ξπζκίζηεθαλ ηα ζρεηηθά κε ηνλ ηχπν θαη ηνλ ηξφπν θαηάξηηζεο ησλ δηνηθεηηθψλ ζπκβάζεσλ πνπ ζπλάπηνληαη αλάκεζα ζηε δηνίθεζε θαη ζηνπο ηδηψηεο. ην πέκπην θεθάιαην πεξηιήθζεζαλ ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο δηνηθεηηθέο πξνζθπγέο (αηηήζεηο ζεξαπείαο, ηεξαξρηθέο θαη ελδηθνθαλείο πξνζθπγέο) θαη ζηηο 96 Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο», ζει

53 αλαθνξέο. Βηδηθφηεξα, θαζνξίζηεθαλ νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο κπνξνχλ λα αζθεζνχλ, πνπ πξέπεη λα απεπζπλζνχλ, ηα απνηειέζκαηα ηεο άζθεζήο ηνπο, θ.η.ι. Σν έθην θεθάιαην πεξηείρε ηηο ηειηθέο θαη κεηαβαηηθέο δηαηάμεηο. Πεξηέιαβε ζέκαηα ππνινγηζκνχ ησλ πξνζεζκηψλ θαζψο θαη ξχζκηζε γηα ηηο θαηαξγνχκελεο κε ηνλ Κψδηθα δηαηάμεηο άιισλ λνκνζεηεκάησλ Υάξηεο Τπνρξεώζεσλ πξνο ηνπο Πνιίηεο χκβνιν ηεο πξνζέγγηζεο ηνπ πνιίηε σο πειάηε/θαηαλαισηή ππήξμαλ νη δηάθνξνη Υάξηεο ησλ Πνιηηψλ πνπ πηνζεηήζεθαλ ζε κηα ζεηξά απφ ρψξεο (ΐέιγην, Καλαδάο, Γαιιία, ΐξεηαλία). Οη Υάξηεο απηνί απνηέιεζαλ εθδήισζε ηεο πξνζήισζεο ησλ θπβεξλήζεσλ ζηε βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ ησλ ππεξεζηψλ ηεο δηνίθεζεο, ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ζηελ νηθνλνκία, παξέρνληαο ζηνπο πνιίηεο δηθαηψκαηα παξαπφλσλ θαη απνδεκίσζεο ζε πεξίπησζε θαθήο ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. 97 Ο λ.2690/99 πξνέβιεπε γηα πξψηε θνξά ηε δπλαηφηεηα θαηάξηηζεο αλάινγσλ Υαξηψλ θαη ζηελ Βιιάδα ζην πιαίζην ηεο πνηνηηθήο αλαβάζκηζεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ηεο ελίζρπζεο ηεο πξνζηαζίαο θαη εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ηε δηνίθεζε. Έηζη, ην δεχηεξν άξζξν ηνπ λφκνπ (παξ.1) έδηλε ηε δπλαηφηεηα ζηηο ππεξεζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα λα θαηαξηίδνπλ Υάξηεο Τπνρξεψζεσλ πξνο ηνπο Πνιίηεο. ε απηνχο ζα πεξηιακβάλνληαλ ζπγθεθξηκέλεο δεζκεχζεηο ηεο δηνίθεζεο γηα πνηνηηθή παξνρή ππεξεζηψλ αιιά θαη θπξψζεηο ζε πεξίπησζε αζέηεζεο απηψλ Δπηηξνπέο Απνδεκίσζεο Πνιηηώλ πσο ήδε αλαθέξζεθε, κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 5 ηνπ λ.1943/91 θαζνξίδνληαλ ζπγθεθξηκέλεο πξνζεζκίεο γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ (νη νπνίεο πεξηιήθζεζαλ ζην άξζξν 4 ηνπ ΚΑΑ) αιιά θαη ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία θαηαβνιήο ρξεκαηηθήο απνδεκίσζεο ζε πεξίπησζε κε ηήξεζήο ηνπο. Γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ζπγθεθξηκέλεο δηάηαμεο είρε ζπζηαζεί Βπηηξνπή ζην ΤΠΒΑΑΏ αξκφδηα γηα φιε ηελ επηθξάηεηα, κε απνηέιεζκα ηελ ππεξβνιηθή θαζπζηέξεζε ζηελ εμέηαζε ησλ ππνβαιιφκελσλ θαηαγγειηψλ παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει Φσηεηλνπνχινπ, Θ., Μέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηώλ..., φπ.π, ζει

54 Με ζηφρν ηελ επίζπεπζε ηεο ζρεηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηε βειηίσζε ηεο αληαπφθξηζεο ηεο δηνίθεζεο ζηα παξάπνλα ησλ πνιηηψλ πξνβιέθζεθε ε ζχζηαζε πέξαλ ηεο Βπηηξνπήο ηνπ ΤΠΒΑΑΏ- λέσλ Βπηηξνπψλ, κίαο ζε θάζε Πεξηθέξεηα, γηα ηελ εμέηαζε ησλ ππνζέζεσλ πνπ αθνξνχζαλ ππεξεζίεο ηνπ γεσγξαθηθνχ ηνπο ρψξνπ. Παξάιιεια, θαζνξίζηεθε πξνζεζκία εμήληα εκεξψλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο θαη ηελ θαηαβνιή ηεο ζρεηηθήο απνδεκίσζεο. (άξζξν δεχηεξν, παξ.2) 3.4. Σξνπνπνηήζεηο ηνπ λ.2690/1999 Οη δηαηάμεηο ηνπ ΚΑΑ βειηηψζεθαλ θαη εθζπγρξνλίζηεθαλ κε κηα ζεηξά κεηαγελέζηεξσλ λφκσλ, απφ ηνπο νπνίνπο θπξηφηεξνη είλαη ν λ.3230/ , ν λ.3242/ θαη ν λ.3345/ Βηδηθφηεξα, νη θπξηφηεξεο ηξνπνπνηήζεηο ζπλνςίδνληαη σο εμήο: λ.3230/2004 Με ην άξζξν 11 ηνπ λ.3230/2004 κεηψζεθαλ νη πξνζεζκίεο δηεθπεξαίσζεο ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ απφ ηε δηνίθεζε πνπ πξνβιέπνληαλ απφ ην άξ.4 ηνπ λ.2690/1999. Βπηπιένλ, ζπκπιεξψζεθαλ νη δηαηάμεηο πνπ αθνξνχζαλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ Βπηηξνπψλ Ώπνδεκίσζεο ησλ πνιηηψλ ζε πεξίπησζε κε ηήξεζεο ησλ παξαπάλσ πξνζεζκηψλ, κε ζηφρν ηελ έθδνζε αηηηνινγεκέλσλ απνθάζεσλ (άξζξν δεχηεξν ηνπ λ.2690/1999). λ.3242/2004 Με ην άξζξν 5 ηνπ λ.3242/2004 νξηνζεηήζεθε ρξνληθά ε δξάζε ησλ νξγάλσλ ηεο δηνίθεζεο φηαλ ελεξγνχλ απηεπαγγέιησο, κε ζηφρν ηελ ηαρχηεξε θαη πιεξέζηεξε εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε,. Έηζη, νξίζηεθε φηη, ζε πεξίπησζε πνπ δελ πξνβιέπεηαη ζρεηηθή πξνζεζκία, ε ελέξγεηα ζπληειείηαη εληφο επιφγνπ ρξφλνπ πνπ δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ην ηξίκελν. (πξνζζήθε ζην αξ.2 ηνπ λ.2690/1999) 99 Ν.3230/2004 «Καζηέξσζε ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο κε ζηόρνπο, κέηξεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/44/ Ν.3242/2004 «Ρπζκίζεηο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη ηνπο ΟΣΑ» ΦΒΚ Ώ/102/ Ν.3345/2005 «Οηθνλνκηθά ζέκαηα Ννκαξρηαθώλ Απηνδηνηθήζεσλθαη ξύζκηζε δηνηθεηηθώλ ζεκάησλ» ΦΒΚ Ώ/138/ Οη λφκνη απηνί αλαιχνληαη ζην δεχηεξν κέξνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο θαζψο, ζε ζπλδπαζκφ κε άιια κέηξα, απνηεινχλ ηε ζπλέρεηα ηεο πνιηηηθήο γηα ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε κεηά ηελ θαζηέξσζε ηνπ Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο. 54

55 Παξάιιεια, κε ην ίδην άξζξν δφζεθε ε δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ ζεηξάο δηθαηνινγεηηθψλ, πηζηνπνηεηηθψλ θαη άιισλ ζηνηρείσλ, ηα νπνία, εθφζνλ δελ πξνζθνκίδνληαη απφ ηνλ ελδηαθεξφκελν, κπνξνχλ λα αλαδεηνχληαη απηεπαγγέιησο απφ ηηο ππεξεζίεο γηα ηε ζπκπιήξσζε ηνπ θαθέινπ κε κφλε πξνυπφζεζε ηελ παξνρή ζρεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο απφ ηνλ πνιίηε (πξνζζήθε ζην άξ.3 ηνπ λ.2690/1999). εκεηψλεηαη φηη κε ηνλ κεηαγελέζηεξν λ.3448/ ζπκπιεξψζεθε ε ζρεηηθή δηάηαμε κε ηε δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ δηθαηνινγεηηθψλ ηα νπνία ππνρξεσηηθά αλαδεηνχληαη απηεπαγγέιησο απφ ηηο ππεξεζίεο ρσξίο λα απαηηείηαη ε αλσηέξσ εμνπζηνδφηεζε. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 6 νξίζηεθε, κεηαμχ άιισλ, φηη ζηελ απφδεημε παξαιαβήο πνπ ρνξεγείηαη ζηνλ ελδηαθεξφκελν απφ ηελ ππεξεζία, πέξαλ ηνπ αξηζκνχ πξσηνθφιινπ, αλαγξάθεηαη ε πξνζεζκία δηεθπεξαίσζεο ηεο ππφζεζήο ηνπ θαη επηζεκαίλεηαη ξεηά ην δηθαίσκα πξνο απνδεκίσζε ζε πεξίπησζε ππέξβαζεο απηήο. (πξνζζήθε ζην άξ.4 ηνπ λ.2690/1999) Βπίζεο, κε ην ίδην άξζξν ζεζκνζεηήζεθε ε δπλαηφηεηα ζπλεδξίαζεο ησλ ζπιινγηθψλ νξγάλσλ κε ηε ρξήζε ειεθηξνληθψλ κέζσλ (ηειεδηάζθεςε), παξέρνληάο ηνπο έηζη ζρεηηθή επειημία γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. (πξνζζήθε ζην αξ.14 ηνπ λ.2690/1999) λ.3345/2005 Βπηδίσμε ηνπ άξζξνπ 16 ηνπ λ.3345/2005 ήηαλ ε απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ επηθχξσζεο θσηναληηγξάθσλ θαη βεβαίσζεο ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο κε ζηφρν ηελ απεκπινθή πνιηηψλ θαη ππεξεζηψλ απφ ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο θαη ηε κείσζε ησλ κνξθψλ θαθνδηνίθεζεο πνπ ζπλδένληαλ κε απηέο. Μεηαμχ άιισλ, πξνβιέθζεθε ε θαηάξγεζε ηεο βεβαίσζεο ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο θαηά ηελ απηνπξφζσπε πξνζέιεπζε ηνπ πνιίηε ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο αιιά θαη ε 103 Άξ.16 παξ.5 ηνπ λ.3448/2006 «Γηα ηελ πεξαηηέξσ ρξήζε πιεξνθνξηώλ ηνπ δεκόζηνπ ηνκέα θαη ηε ξύζκηζε ζεκάησλ αξκνδηόηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ, Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο» ΦΒΚ Ώ/57/

56 επηθχξσζε ηδησηηθψλ εγγξάθσλ απφ ηηο δηνηθεηηθέο αξρέο 104.(ηξνπνπνίεζε ηνπ αξ.11 ηνπ λ.2690/1999) Βπηπιένλ, κε ηελ πξνζζήθε ηεο θξάζεο "ή ηα ΚΒΠ" ζηε δηάηαμε ηεο παξ.1 ηνπ άξ.11 ηνπ λ.2690/99 δηεπξχλζεθε ην δηθαίσκα ησλ πνιηηψλ λα δεηνχλ ηε βεβαίσζε ηνπ γλεζίνπ ηεο ππνγξαθήο ηνπο θαη απφ ηα ΚΒΠ κε ζηφρν λα αληηκεησπηζηνχλ νη ακθηζβεηήζεηο γηα ηε ζπγθεθξηκέλε αξκνδηφηεηά ηνπο, θάηη πνπ απνηεινχζε ζχλεζεο θαηλφκελν ζε δεκφζηεο ππεξεζίεο, κε απνηέιεζκα λα ππνρξεψλεηαη ν πνιίηεο λα κεηαβεί γηα ην ζθνπφ απηφ ζε άιιε δηνηθεηηθή ή αζηπλνκηθή αξρή Με ην άξ.16 παξ.5 ηνπ λ.3345/05 νξίζηεθε φηη θάζε ελδηαθεξφκελνο κπνξεί λα δεηά απφ φιεο ηηο δηνηθεηηθέο αξρέο θαη ηα ΚΒΠ ηελ επηθχξσζε αληηγξάθσλ ηδησηηθψλ εγγξάθσλ ή εγγξάθσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί απφ αιινδαπέο αξρέο, απφ αθξηβή αληίγξαθα απηψλ, εθφζνλ έρνπλ επηθπξσζεί απφ δηθεγφξν ή δεκφζηα αξρή. 105 Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΚΠΟ/Φ.15/νηθ./13143/

57 ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΧΓΙΚΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΚΑΙ ΝΔΟΣΔΡΔ ΔΞΔΛΙΞΔΙ 57

58 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ ΚΧΓΙΚΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ Δ ζέζπηζε ΚΑΑ, δειαδή ν θαζνξηζκφο γηα πξψηε θνξά ζε έλα εληαίν, εχρξεζην, λνκηθφ θείκελν ησλ θαλφλσλ πνπ ξπζκίδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ απέλαληη ζηνπο πνιίηεο πξνζδηνξίδνληαο ηα δηθαηψκαηα ησλ ηειεπηαίσλ θαη ηηο αληίζηνηρεο ππνρξεψζεηο ηνπ θξάηνπο, απνηέιεζε έλα ζεκαληηθφ βήκα εμνξζνινγηζκνχ ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο πξνο φθεινο ησλ πνιηηψλ. Ο Κψδηθαο, νη πξνζπάζεηεο γηα ηελ θαζηέξσζε ηνπ νπνίνπ είραλ αξρίζεη ήδε απφ ηε δεθαεηία ηνπ 80, ήξζε λα θαιχςεη έλα ζεκαληηθφ θελφ ηεο ειιεληθήο έλλνκεο ηάμεο, ελψ εληάρζεθε ζην γεληθφηεξν πιαίζην εθζπγρξνληζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ. Δ θαζηέξσζή ηνπ ζπλνδεχηεθε απφ κηα ζεηξά κέηξσλ πξνθεηκέλνπ απηφο λα γίλεη γλσζηφο ηφζν ζηνπο πνιίηεο φζν θαη ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο θαη λα εμαζθαιηζηεί ε φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξε εθαξκνγή ηνπ. ηα κέηξα απηά πεξηιακβάλνληαλ ε απνζηνιή ζρεηηθήο εγθπθιίνπ ζε φιεο ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο (ΑΕΚΠΟ/Φ.19/12241/ ), ε θπθινθνξία ζρεηηθνχ θπιιαδίνπ απφ ην ΤΠΒΑΑΏ κε ηίηιν «Ο Πνιίηεο θαη ν Αεκφζηνο Τπάιιεινο. Αηθαηψκαηα & Τπνρξεψζεηο» (Ννέκβξηνο 1999) θαζψο θαη κηα ζεηξά άιισλ ελεξγεηψλ γηα ηε γλσζηνπνίεζή ηνπ (αθίζεο, θ.α.). Χζηφζν, παξά ηα φπνηα κέηξα, αθφκα θαη ζήκεξα παξνπζηάδνληαη πξνβιήκαηα ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ. Σα πξνβιήκαηα απηά κπνξεί λα αθνξνχλ ζηε κε ηθαλνπνίεζε ή ζηελ θαζπζηεξεκέλε ηθαλνπνίεζε ηνπ αηηήκαηνο ηνπ πνιίηε (ιφγσ ακέιεηαο, απξνζπκίαο, ιεηηνπξγηθψλ/νξγαλσηηθψλ πξνβιεκάησλ ηεο δηνίθεζεο, θ.α.), ζηελ ηθαλνπνίεζή ηνπ αηηήκαηφο ηνπ θαηά ηξφπν δηαθνξεηηθφ απφ απηφλ πνπ αλακέλεη (π.ρ. ζηελφηεξε εξκελεία ησλ δηαηάμεσλ), θ.η.ι. ε θάζε πεξίπησζε ν πνιίηεο εθφζνλ ζεσξεί φηη ζπληξέρεη πεξίπησζε θαθνδηνίθεζεο κπνξεί λα πξνζθχγεη ζην πλήγνξν ηνπ Πνιίηε ή λα ππνβάιιεη αλαθνξά 58

59 ζηνλ Γεληθφ Βπηζεσξεηή Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη ηα άιια ειεγθηηθά ζψκαηα. 106 Βπίζεο δηαζέηεη ηε δπλαηφηεηα ππνβνιήο αλαθνξάο ζηελ Α/λζε ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε ηνπ ΤΠΒΑΑΏ, ε νπνία είλαη αξκφδηα γηα ηελ εξκελεία ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Κψδηθα πνπ αθνξνχλ αληίζηνηρα ζέκαηα 107, ελψ ζε πεξίπησζε κε ηήξεζεο ησλ πξνζεζκηψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο ππφζεζήο ηνπ κπνξεί λα θαηαζέζεη αίηεζε απνδεκίσζεο ζηελ αξκφδηα Βπηηξνπή ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο ή ηνπ ΤΠΒΑΑΏ. 108 Αεδνκέλεο ηεο απνπζίαο κηαο νξγαλσκέλεο δηαδηθαζίαο αλαηξνθνδφηεζεο ζρεηηθά κε ηελ πνξεία εθαξκνγήο ηνπ Κψδηθα θαη ειιείςεη άιισλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ, ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο Βθζέζεηο ηνπ ηπ αιιά θαη ηνπ ΓΒΑΑ θαη αθνξνχλ ζηηο ζρέζεηο δηνίθεζεο πνιηηψλ θαζψο θαη ε δηαρξνληθή εμέιημή ηνπο, απνηεινχλ ζεκαληηθφ δείθηε ησλ θπξηφηεξσλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνπλ νη πνιίηεο θαη ηεο ζπκκφξθσζεο ηεο δηνίθεζεο πξνο ηηο ππνρξεψζεηο ηεο, φπσο απηέο απνξξένπλ απφ ηνλ ΚΑΑ Δθζέζεηο πλεγόξνπ ηνπ Πνιίηε Δηήζηα Έθζεζε 1998 Ο ηπ μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηελ 1 ε Οθησβξίνπ 1998, ιίγνπο κήλεο πξηλ απφ ηελ ςήθηζε ηνπ λ.2690/1999 θαη ηελ θαζηέξσζε ηνπ ΚΑΑ. ηνλ απνινγηζκφ ησλ ηξηψλ πξψησλ κελψλ ιεηηνπξγίαο ηνπ θαηαγξάθνληαη θάπνηα πξψηα ζπκπεξάζκαηα. Βηδηθφηεξν ελδηαθέξνλ φζνλ αθνξά ηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάδνπλ νη δηαπηζηψζεηο ηνπ Κχθινπ ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε (ΚΚΠ), αξκφδηνπ γηα ηελ επίιπζε αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ κε αληηθείκελν ζέκαηα γεληθφηεξεο θαθνδηνίθεζεο θαη κε ηήξεζεο ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο Οη πξνβιέςεηο απηέο δελ επεξεάδνπλ ηε δπλαηφηεηα πνπ έρεη ν πνιίηεο λα πξνζθχγεη ζηε δηθαηνζχλε αιιά θαη ζηε δηνίθεζε (αηηήζεηο ζεξαπείαο, ηεξαξρηθέο θαη ελδηθνθαλείο πξνζθπγέο), φπσο πξνβιέπεηαη απφ ηελ αληίζηνηρε λνκνζεζία. 107 Δ Α/λζε εμεηάδεη ην παξάπνλν ηνπ πνιίηε θαη, ζε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζεί φηη επζηαζεί, απνζηέιιεη ζρεηηθφ έγγξαθν ζηελ αληίζηνηρε δεκφζηα ππεξεζία κε ηηο απφςεηο ηεο. Χζηφζν, ππφθεηηαη ζηε δηαθξηηηθή επρέξεηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίαο λα απνδερηεί ή φρη ηηο ζπζηάζεηο ηεο Α/λζεο, ελψ δελ ππάξρεη θάπνηα ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία αλαηξνθνδφηεζεο ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ή φρη ησλ ππνδείμεψλ ηεο. 108 Δ πξφζβαζε ζηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ Βπηηξνπψλ θαη ζηηο κέρξη ζήκεξα θαηαγγειίεο πνπ έρνπλ δηαρεηξηζηεί θαηέζηε αδχλαηε, ιφγσ άξλεζεο ηεο αληίζηνηρεο Α/λζεο ηνπ ΤΠΒΑΑΏ λα ηα ρνξεγήζεη. 109 Ο Κχθινο ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε εμεηάδεη θπξίσο ππνζέζεηο κε επαξθνχο πιεξνθφξεζεο θαη θαθήο επηθνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ κε ηε δηνίθεζε, ζέκαηα πνηφηεηαο παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, κε απάληεζεο ή 59

60 ην ζχληνκν δηάζηεκα Οθησβξίνπ Αεθεκβξίνπ 1998 ν ΚΚΠ δέρηεθε 458 αλαθνξέο απφ ηηο νπνίεο εμεηάζηεθαλ σο βάζηκεο 344. Ώπφ ηε θχζε θαη ην πεξηερφκελν απηψλ ησλ αλαθνξψλ αλαδείρηεθαλ νη εγγελείο θαη πάγηεο αδπλακίεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ λα αληηκεησπίζνπλ ηνλ πνιίηε κε κεγαιχηεξε επειημία, πεξηζζφηεξε θαηαλφεζε θαη ιηγφηεξε γξαθεηνθξαηία. ε γεληθέο γξακκέο θαη κε ηελ επηθχιαμε ηνπ ζχληνκνπ ρξφλνπ ιεηηνπξγίαο ηεο Ώξρήο δηαηππψζεθαλ ηα αθφινπζα ζπκπεξάζκαηα: Δ παγησκέλε πξνζθφιιεζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ζηελ απζηεξή ηήξεζε ηνπ γξάκκαηνο ησλ λφκσλ είρε σο απνηέιεζκα ηελ αλειαζηηθή θαη πνιιέο θνξέο ερζξηθή κεηαρείξηζε ησλ πνιηηψλ. Δ πνιπλνκία, ε άγλνηα ηνπ πνιίηε ζρεηηθά κε ηηο ηεξνχκελεο δηαδηθαζίεο θαη ε πξνθαηάιεςή ηνπ γηα ηε δπζκελή αληηκεηψπηζή ηνπ απνηέιεζαλ ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα πνιιψλ ππνζέζεσλ, νη νπνίεο είραλ σο αληηθείκελν ηελ απιή παξνρή πιεξνθνξηψλ. Δ αμίσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ γηα απζηεξή ζπκκφξθσζε ησλ πνιηηψλ ζην εθάζηνηε ηζρχνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην δελ ζπκβάδηδε κε ηε δπζηνθία πνπ παξνπζίαδαλ νη πξψηεο φηαλ θαινχληαλ πιένλ απηέο λα εθαξκφζνπλ επλντθέο γηα ηνλ πνιίηε δηθαζηηθέο απνθάζεηο, λα εθπιεξψζνπλ ζπκβαηηθέο ηνπο ππνρξεψζεηο απέλαληί ηνπ, λα ηεξήζνπλ ηε λφκηκε ππνρξέσζή ηνπο γηα παξνρή πιεξνθνξηψλ θαη επίδεημε εγγξάθσλ θαη λα απαληήζνπλ έγθαηξα ζε αηηήκαηά ηνπ. ια ηα παξαπάλσ είραλ ζαλ απνηέιεζκα ν πνιίηεο λα ληψζεη απξνζηάηεπηνο, αλίζρπξνο θαη λα έρεη ηελ αίζζεζε φηη αληηκεησπίδεη κηα ερζξηθή, απξφζσπε θαη παληνδχλακε δεκφζηα δηνίθεζε. Ώμηνζεκείσην είλαη, κάιηζηα, φηη γηα κηα κεγάιε θαηεγνξία ππνζέζεσλ ε ελεκέξσζε απνηέιεζε θαη ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ αηηήκαηνο ηνπ πνιίηε, ελψ δηαπηζηψζεθε φηη ε εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο ζηε δξάζε ηε δηνίθεζεο γηλφηαλ κε επηθχιαμε θαη δηζηαγκφ. θαζπζηέξεζεο απάληεζεο ζε αηηήζεηο πνιηηψλ, παξάιεηςεο νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο, αλειαζηηθήο εθαξκνγήο ησλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ, θ.α.. Δ αξκνδηφηεηά ηνπ εθηείλεηαη ζην ζχλνιν ζρεδφλ ησλ θνξέσλ ηνπ δεκνζίνπ θαη ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη πεξηιακβάλεη φιν ην θάζκα ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο θαθνδηνίθεζεο. Δ ζεκαηηθή πνιπκνξθία ησλ αλαθνξψλ απηψλ δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα κειεηεζεί ην θαηλφκελν ηεο θαθνδηνίθεζεο ζην ζχλνιφ ηνπ θαη λα ζπλαρζνχλ ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο επηκέξνπο κνξθέο ηνπ. 60

61 Δηήζηα Έθζεζε 1999 ηε δηάξθεηα ηνπ 1999 ν ΚΚΠ ρεηξίζηεθε ππνζέζεηο πνιηηψλ, αξηζκφο πνπ αληηζηνηρεί ζην 32,9% ηνπ ζπλφινπ ησλ αλαθνξψλ πνπ ππνβιήζεθαλ ζην ηπ. Ώπφ απηέο, 692 θξίζεθαλ εθηφο αξκνδηφηεηαο, 521 παξέκεηλαλ εθθξεκείο, ελψ δηεθπεξαηψζεθαλ αλαθνξέο Ώπφ απηέο θξίζεθαλ βάζηκεο, δειαδή δηαπηζηψζεθε θάπνηα κνξθή θαθνδηνίθεζεο. Ώπφ ηελ αλάιπζε ηνπ ζπλφινπ ησλ βάζηκσλ αλαθνξψλ πξνέθπςαλ ζπγθεθξηκέλεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο θαη ε ζπρλφηεηα εκθάληζήο ηνπο (Πίλαθαο 1, Παξάξηεκα 1). Βηδηθφηεξα: Δ κε ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο απνηέιεζε ηε ζεκαληηθφηεξε, απφ πιεπξάο ζπρλφηεηαο, κνξθή θαθνδηνίθεζεο ζην ζχλνιν ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Μηα κεγάιε θαηεγνξία αλαθνξψλ αθνξνχζε ζηελ αλεπαξθή ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο κε άκεζε απφξξνηα ηελ θαθή επηθνηλσλία (20,2%). Εδηαίηεξα ζεκαληηθέο ήηαλ θαη νη πεξηπηψζεηο κε ηήξεζεο ηεο αξρήο κε ηε ζηελή έλλνηα ηνπ φξνπ, πεξηπηψζεηο δειαδή ζηηο νπνίεο ε δηνίθεζε έδξαζε θαηά παξάβαζε θαλφλα δηθαίνπ (6,8%). Άιιεο κνξθέο παξαβίαζεο ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο ήηαλ ε κε εθπιήξσζε απφ ηε δηνίθεζε λφκηκεο ππνρξέσζήο ηεο, δειαδή ε παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο (14,5%) ή ππνρξέσζεο πνπ πεγάδεη απφ ζχκβαζε (4,6%) θαη ε πξνζβνιή ησλ αξρψλ ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο θαη ηεο ακεξνιεςίαο πνπ εθδειψζεθε σο κε απάληεζε ή θαζπζηέξεζε απάληεζεο ζε αίηεζε ηνπ πνιίηε (22,9%). εκαληηθή κνξθή θαθνδηνίθεζεο, ε νπνία αθνξνχζε ζην 22,2% ησλ αλαθνξψλ πνπ εμεηάζηεθαλ, ήηαλ ε παξαβίαζε ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ε εκπιεθφκελε ππεξεζία δελ επέδεημε δηάζεζε γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, παξείρε ιαλζαζκέλεο πιεξνθνξίεο, ζπκπεξηθέξζεθε απηαξρηθά θαη κε αιαδνλεία απέλαληί ηνπ θαη γεληθφηεξα δελ ιεηηνχξγεζε κε ηελ απαξαίηεηε θνηλσληθή επαηζζεζία. Σν 1,5% ησλ πεξηπηψζεσλ αθνξνχζε ζηελ απζαίξεηε άξλεζε ηεο δηνίθεζεο λα επηδείμεη ζηνλ πνιίηε δηνηθεηηθά ή ηδησηηθά έγγξαθα, θαηά παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο θαη ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ. 61

62 Δηήζηα Έθζεζε 2000 Καηά ην έηνο 2000 πεξηήιζαλ ζηνλ ΚΚΠ λέεο αλαθνξέο πνιηηψλ, ζηηο νπνίεο πξνζηέζεθαλ θαη 521 εθθξεκείο αλαθνξέο ησλ δχν παξειζφλησλ εηψλ. πλνιηθά ν Κχθινο επεμεξγάζηεθε αλαθνξέο, πνπ αληηζηνηρνχζαλ ζην 31,34% ηνπ ζπλφινπ ησλ αλαθνξψλ πνπ επεμεξγάζηεθε ν ηπ. Γηα ηελ ίδηα πεξίνδν, απφ απηέο (33,9%) θξίζεθαλ εθηφο θαη (66,1%) εληφο αξκνδηφηεηαο. Εδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζπκπέξαζκα πνπ πξνέθπςε απφ ηελ εμέηαζε ησλ αλαθνξψλ απηψλ ήηαλ ε παξαλφεζε θαη ε δπζπηζηία πνπ ραξαθηεξίδεη ηηο ζρέζεηο πνιίηε θαη δηνίθεζεο θαη ε νπνία ζπλαξηάηαη άκεζα κε ηελ εγγελή αδπλακία ηεο ηειεπηαίαο λα ιεηηνπξγήζεη επέιηθηα θαη απνηειεζκαηηθά. Βθηφο απφ θάπνηεο εμαηξέζεηο, δηαπηζηψζεθε φηη ηα ζηειέρε ηεο δηνίθεζεο δίζηαδαλ λα αλαιάβνπλ πξσηνβνπιίεο θαη λα εμαληιήζνπλ ηα φξηα ηεο λνκηκφηεηαο πξνο φθεινο ηνπ πνιίηε, θαιππηφκελα πίζσ απφ ηε ζηελή θαη γξακκαηηθή εξκελεία ηνπ λφκνπ. Ώξλνχληαλ λα απνζηαζηνπνηεζνχλ απφ ηηο παγησκέλεο ηαθηηθέο θαη κεζφδνπο, ζπληεξψληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ηελ εηθφλα κηαο γξαθεηνθξαηηθήο δηνίθεζεο, ερζξηθήο πξνο ηνλ πνιίηε, απέλαληη ζηελ νπνία ν ηειεπηαίνο έρεη ειάρηζηα πεξηζψξηα αληίδξαζεο. Δ άξλεζε ησλ ππαιιήισλ λα αζρνιεζνχλ κε ηελ νξζή εξκελεία ηνπ λφκνπ θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ, ζεσξψληαο φηη γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο λνκηκφηεηαο αξθεί ε εθαξκνγή ηεο ζρεηηθήο εγθπθιίνπ, νδήγεζε ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ζηελ παξαβίαζε ηεο ίδηαο ηεο λνκηκφηεηαο. Σελ έθηαζε ηνπ θαηλνκέλνπ απηνχ θαηέδεημε θαη ε «νκνινγία» πςειψλ ζηειερψλ ηεο δηνίθεζεο φηη ν λφκνο δελ εθαξκφδεηαη αλ δελ θζάζεη ζηελ ππεξεζία ε εγθχθιηνο πνπ θαζνξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηνπ. Βηδηθφηεξα, ην κεγαιχηεξν πξφβιεκα πνπ εληνπίζηεθε αθνξνχζε ειιείςεηο ζηελ νξγάλσζε θαη ζηε ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο (17,6%). Δ κνξθή απηή θαθνδηνίθεζεο ζπλδπάζηεθε ζπλήζσο κε θαζπζηεξήζεηο ζηελ έθδνζε ησλ απαξαίηεησλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ ή ζηελ εθηέιεζε ησλ πιηθψλ ελεξγεηψλ πνπ απαηηνχληαλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ (16%) αιιά θαη κε θαζπζηεξήζεηο ζηελ απάληεζε ησλ αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ (12%). (Πίλαθαο 2, Παξάξηεκα 1) Μεγάινο αξηζκφο πξνβιεκάησλ ζπλδένληαλ κε παξαβάζεηο ηνπ ΚΑΑ. Παξά ηηο πξνζπάζεηεο βειηίσζεο, δηαπηζηψζεθε φηη ν κέζνο ππάιιεινο αγλννχζε ηηο βαζηθέο ηνπ ππνρξεψζεηο, νη νπνίεο απνηππψλνληαη ζαθψο ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.2690/1999, θαη ηηο 62

63 παξαβίαδε ζπζηεκαηηθά. Γηα παξάδεηγκα, ε παξαβίαζε ηεο ππνρξέσζεο ηεο δηνίθεζεο λα απαληάεη αηηηνινγεκέλα ζηα αηηήκαηα ησλ πνιηηψλ κέζα ζηηο λφκηκεο πξνζεζκίεο εκθαλίζηεθε ζε πνζνζηφ 12% επί ηνπ ζπλφινπ ησλ αλαθνξψλ πνπ εμεηάζηεθαλ, ελψ ζπρλφηαην θαηλφκελν απνηέιεζε θαη ε παξαβίαζε ηεο ππνρξέσζήο ηεο λα παξαπέκπεη, ζε πεξίπησζε αλαξκνδηφηεηαο, ην αίηεκα ηνπ πνιίηε ζηελ αξκφδηα ππεξεζία. ηηο παξαβάζεηο ηνπ Κψδηθα εληάζζεηαη θαη ε άξλεζε ρνξήγεζεο ή επίδεημεο δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ εγγξάθσλ, θαηά παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο (1,7%). Παξαηεξήζεθε φηη ν κέζνο δεκφζηνο ιεηηνπξγφο, αθφκε θαη φηαλ γλψξηδε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ λφκνπ, δελ ήηαλ εμνηθεησκέλνο κε έλλνηεο φπσο απηή ηνπ «δηνηθεηηθνχ εγγξάθνπ», ηνπ «έλλνκνπ ζπκθέξνληνο» ή ηεο «αηηηνινγεκέλεο άξλεζεο» ηνπ αηηήκαηνο. ηελ θαηεγνξία «άιιεο δηνηθεηηθέο παξαηππίεο» (5,4%) πεξηιήθζεζαλ θαη άιιεο παξαβάζεηο, φπσο ε άξλεζε πξσηνθφιιεζεο εγγξάθσλ, ζεψξεζεο αληηγξάθσλ θ.ιπ. Οη παξαβάζεηο ηνπ ΚΑΑ έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία, αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη κε ηνλ ηξφπν απηφ αλαζηέιιεηαη ζηελ πξάμε θάζε πξνζπάζεηα εθζπγρξνληζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ππνλνκεχεηαη εμ αληηθεηκέλνπ θάζε εμαγγειία γηα ηε δεκηνπξγία κηαο δηνίθεζεο θηιηθήο πξνο ηνλ πνιίηε. ε έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο αλαδείρζεθε θαη ην δήηεκα ηεο πιεξνθφξεζεο (11,4%). ε πνιιέο πεξηπηψζεηο ν ΚΚΠ θιήζεθε λα ππνθαηαζηήζεη ηε δηνίθεζε ζην ξφιν απηφλ θαη δηαπίζησζε ηελ ππέξκεηξε δπζθνιία πνπ αληηκεησπίδεη ν κέζνο πνιίηεο πξνθεηκέλνπ λα ιάβεη ζπγθεθξηκέλε θαη αθξηβή απάληεζε γηα ην ζέκα πνπ ηνλ απαζρνιεί. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο απνηεινχζε ηε ζεκαληηθφηεξε αηηία γηα ηελ ηαιαηπσξία ηνπ. Σέινο, κηα άιιε θαηεγνξία κνξθψλ θαθνδηνίθεζεο αθνξνχζε ζε δεηήκαηα εζθαικέλεο εξκελείαο θαη εθαξκνγήο ησλ λφκσλ. Δ παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ε δηνίθεζε δξα θαηά παξάβαζε ησλ ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ, παξνπζηάζηεθε ζε πνζνζηφ 13,2%, ελψ ζεκαληηθέο ήηαλ θαη νη πεξηπηψζεηο φπνπ ε δηνίθεζε έδξαζε θαηά παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο (6,1%) Εδηαίηεξεο ζεκαζίαο κνξθή θαθνδηνίθεζεο, αλ θαη ζηαηηζηηθά κηθξή, απνηέιεζε ε κε εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ (1,2%). Σν θαηλφκελν απηφ, φπσο ηνλίδεηαη ζηελ Έθζεζε, ζπλαληάηαη θπξίσο ζηνπο ΟΣΏ φηαλ θαινχληαη λα εθηειέζνπλ απφθαζε πνπ επηδηθάδεη θαηαβνιή ρξεκαηηθνχ πνζνχ ζε πνιίηεο (ζπλήζσο πξνηάζζνληαη νηθνλνκηθνί ιφγνη). Δ άξλεζε ηεο δηνίθεζεο λα εθηειέζεη δηθαζηηθή απφθαζε ζπληζηά ζνβαξφηαηε θαη αλεπίηξεπηε ππέξβαζε εμνπζίαο, ελψ ππνδειψλεη ακθηζβήηεζε ησλ ζεζκψλ θαη αθχξσζε ηνπ θξάηνπο δηθαίνπ. Ώπνηειεί ηελ πεκπηνπζία ηεο απζαηξεζίαο ζηε δξάζε ηεο δηνίθεζεο. 63

64 Δηήζηα Έθζεζε 2001 Καηά ην έηνο 2001 ν ΚΚΠ εμέηαζε αλαθνξέο, δειαδή ην 34,18% ηνπ ζπλφινπ ησλ αλαθνξψλ πνπ θαηαηέζεθαλ ζηνλ ηπ. Ώπφ ηηο αλαθνξέο απηέο ηέζεθαλ ζην αξρείν σο εθηφο αξκνδηφηεηαο ή γηα άιινπο ηππηθνχο ιφγνπο θαη δηεξεπλήζεθαλ θαη νπζία, ελψ εθθξεκνχζαλ ζηηο Oη παξαβάζεηο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ θαζψο θαη ηα πνηθίια νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ απνηέιεζαλ θαη θαηά ην έηνο 2001 ηνλ βαζηθφ θνξκφ ησλ πξνβιεκάησλ δηνηθεηηθήο δξάζεο κε ηα νπνία αζρνιήζεθε ν ΚΚΠ (Πίλαθαο 3, Παξάξηεκα 1). Δ απνπζία απάληεζεο ή ε θαζπζηεξεκέλε απάληεζε ζε αηηήζεηο πνιηηψλ (8,3%), θαζψο θαη ε θαζπζηέξεζε έθδνζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο (10,9%) ζπλέρηζαλ λα απνηεινχλ θαζεκεξηλφ θαηλφκελν ζηηο ζπλαιιαγέο ησλ πνιηηψλ κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ παξαηεξήζεθε έιιεηςε ζαθήλεηαο (1,6%) θαη ειιηπήο ή αλχπαξθηε αηηηνιφγεζε δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ (2,4%) ν ηπ ιεηηνχξγεζε σο δηακεζνιαβεηήο ζε φ,ηη αθνξά ηε ζπγθέληξσζε απφ ηηο εκπιεθφκελεο ππεξεζίεο δηεπθξηληζηηθψλ ζηνηρείσλ ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα είραλ δνζεί εμ αξρήο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο πνιίηεο. Βπηπξφζζεηα, ζηηο πεξηπηψζεηο εθείλεο φπνπ ην πξφβιεκα εληνπίζηεθε ζηελ αλχπαξθηε, ειιηπή ή αθφκε θαη ιαλζαζκέλε πιεξνθφξεζε (6,7%), ν ΚΚΠ δηαπίζησζε φηη ε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ ζα κπνξνχζε λα είρε επηηεπρζεί κε ηε ιήςε κέηξσλ ειάρηζηνπ ή θαη αλχπαξθηνπ θφζηνπο, απιψλ ζηε ζχιιεςε θαη ζηελ εθαξκνγή, πνπ φκσο πξνυπέζεηαλ ηελ αλάπηπμε πξσηνβνπιηψλ εθ κέξνπο ησλ αξκφδησλ ππαιιήισλ. νβαξφηεξεο ζπλέπεηεο γηα ηνπο πνιίηεο αιιά θαη γηα ηελ αμηνπηζηία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο εληνπίζηεθαλ ζηηο πεξηπηψζεηο παξαβίαζεο ησλ αξρψλ ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο (1,4%) θαη ηεο δηαθάλεηαο (1,2%), θαζψο θαηλφκελα φπσο ε αηθλίδηα θαη αδηθαηνιφγεηε αλαηξνπή ησλ φξσλ θαη πξνυπνζέζεσλ έθδνζεο αηνκηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ θαη ε άξλεζε επίδεημεο δεκνζίσλ εγγξάθσλ ζηνπο άκεζα ελδηαθεξφκελνπο πνιίηεο εληείλνπλ ηελ θαρππνςία ησλ πνιηηψλ θαη δπζρεξαίλνπλ ηε δεκηνπξγία θιίκαηνο εκπηζηνζχλεο ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ην δεκφζην. Δ ηππνιαηξηθή, αλεπαξθήο θαη επζπλφθνβε αληηκεηψπηζε εθ κέξνπο ησλ δεκνζίσλ ιεηηνπξγψλ ησλ αληηθεηκέλσλ αξκνδηφηεηάο ηνπο αιιά θαη ε αδπλακία ή ε απξνζπκία ηνπο 64

65 λα δηεθπεξαηψζνπλ ηηο ππνζέζεηο ησλ πνιηηψλ αλαδείρζεθαλ κε ηδηαίηεξε ελάξγεηα ζε εθείλεο ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ δηαπηζηψζεθαλ νξγαλσηηθά θαη ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα ησλ ππεξεζηψλ (12%), ακέιεηα θαη αδηαθνξία (0,6%), θαζψο θαη θαθή ζπκπεξηθνξά απφ πιεπξάο ησλ εκπιεθφκελσλ ππαιιήισλ (1%). Πξφζζεηεο αηηίεο ηαιαηπσξίαο ησλ δηνηθνχκελσλ απνηέιεζαλ ε αζπλελλνεζία θαη ε απνπζία δηάζεζεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ζπλαξκφδησλ ππεξεζηψλ, ε πεξηραξάθσζε ζε ζηελά ππεξεζηαθά πιαίζηα, ε ηππηθή δηεθπεξαίσζε ππνζέζεσλ ρσξίο λα ιακβάλεηαη νπνηαδήπνηε κέξηκλα γηα ηελ νπζηαζηηθή ηθαλνπνίεζε ησλ αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ, ε αδπλακία ζηνηρεηψδνπο επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη θαηαλνκήο έξγνπ θαη αξκνδηνηήησλ απφ ηνπο ππεχζπλνπο πξντζηακέλνπο ππεξεζηψλ θαη, ηέινο, ε έιιεηςε επαξθνχο πξνζσπηθνχ θαη ρψξσλ ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Σέινο, ηδηαίηεξε έκθαζε δφζεθε ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ δηαπηζηψζεθαλ δηνηθεηηθέο παξαηππίεο (2,6%), εζθαικέλε εξκελεία ηνπ λφκνπ (3,6%), παξάβαζε λφκνπ (2,1%), παξάιεηςε νθεηιφκελεο ελέξγεηαο (4%) θαη κε εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο (2,7%), θαζψο ηα παξαπάλσ πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο δξάζεο απνηεινχλ αθξαίεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο πνπ πξνζβάιινπλ επζέσο ηε λνκηκφηεηα O ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο ηνπ 2001 (Γ Ώλαζεσξεηηθή ΐνπιή ησλ Βιιήλσλ, ςήθηζκα ηεο 6εο Ώπξηιίνπ 2001), ζέινληαο λα αλαδείμεη ηε ζπνπδαηφηεηα νξηζκέλσλ ππνρξεψζεσλ ηεο δηνίθεζεο, ηηο αλήγαγε ζε ξεηέο ζπληαγκαηηθέο ππνρξεψζεηο. ηελ επηινγή απηή, αλακθίβνια, δελ ήηαλ άκνηξν ζεκαζίαο ην γεγνλφο φηη ζηελ πξάμε νη ππνρξεψζεηο απηέο παξαβηάδνληαλ ζπρλά απφ ηε δηνίθεζε, αλ θαη πξνβιέπνληαλ απφ λνκνζεηηθέο θπξίσο δηαηάμεηο ή απέξξεαλ θαηά έκκεζν ηξφπν απφ γεληθέο ζπληαγκαηηθέο αξρέο. Πξηλ απφ ηελ αλαζεψξεζε, ην άξζξν 10 παξ.1 ηνπ πληάγκαηνο θαζηέξσλε ηελ ππνρξέσζε ηεο αξκφδηαο αξρήο λα απαληά ζε αίηεζε πιεξνθνξηψλ, εθφζνλ απηφ πξνβιεπφηαλ απφ ηνλ λφκν. Δ ππνρξέσζε φκσο απηή ήηαλ αηειήο, δεδνκέλνπ φηη γηα ηελ ελεξγνπνίεζή ηεο ήηαλ αλαγθαία ε έθδνζε λφκνπ. Πξάγκαηη, ν λ.1599/1986 θαζηέξσζε (άξζξν 16) ην δηθαίσκα ησλ πνιηηψλ λα ιακβάλνπλ γλψζε ησλ δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ, ελψ ν ΚΑΑ (λ.2690/1999) δηεχξπλε ην δηθαίσκα απηφ, επεθηείλνληάο ην θαη ζηα ηδησηηθά έγγξαθα πνπ θπιάζζνληαη ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ν αηηνχκελνο πνιίηεο έρεη εηδηθφ έλλνκν ζπκθέξνλ. Με ην αλαζεσξεκέλν άξζξν 5A, παξ.1 ηνπ πληάγκαηνο θαζηεξψζεθε ην δηθαίσκα ζηελ πιεξνθφξεζε απέλαληη ζε φιεο ηηο πεγέο, δεκφζηεο θαη ηδησηηθέο. πγρξφλσο δε, νξίζηεθε φηη πεξηνξηζκνί κπνξεί λα ηεζνχλ κφλν κε λφκν θαη εθφζνλ είλαη απνιχησο αλαγθαίνη γηα ιφγνπο εζληθήο αζθάιεηαο, θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο θαη πξνζηαζίαο δηθαησκάησλ ηξίησλ (π.ρ. πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία). Δ λέα ζπληαγκαηηθή δηάηαμε απνζθνπνχζε ζην λα θαηνρπξψζεη ηε δηαθάλεηα ζηνλ χςηζην δπλαηφ βαζκφ. Δ ζεκαζία ηνπ άξζξνπ 5A, παξ.1 ζπλίζηαην ζην φηη δηεχξπλε ην δηθαίσκα ηνπ άξζξνπ 10, παξ.1, θαη απηφ θαηά ηξφπν δηηηφ: αθελφο κελ σο πξνο ην πεξηερφκελφ ηνπ, δεδνκέλνπ φηη ε έλλνηα ηεο πιεξνθφξεζεο είλαη επξχηεξε απφ ηελ έλλνηα ηεο αίηεζεο πιεξνθνξηψλ, αθεηέξνπ δε σο πξνο ηνλ θχθιν ησλ θνξέσλ ηεο αληίζηνηρεο ππνρξέσζεο, δεδνκέλνπ φηη ην δηθαίσκα πιεξνθφξεζεο αληηηάζζεηαη αθφκε θαη απέλαληη ζε ηδησηηθέο πεγέο πιεξνθφξεζεο, δπλάκεη ηνπ άξζξνπ 25, παξ.1, ην νπνίν θαζηεξψλεη ηελ ηξηηελέξγεηα ησλ ζπληαγκαηηθψλ δηθαησκάησλ. ε φ,ηη αθνξά ηε ζρέζε θξάηνπο - πνιίηε, ε ζπληαγκαηηθή απηή δηάηαμε επέηξεςε ηε ζεκειίσζε κηαο δηηηήο ππνρξέσζεο ηεο δηνίθεζεο: αθελφο κελ ηεο ρνξήγεζεο θεηκέλσλ, φηαλ ε ππαγσγή ηνπο ζηελ έλλνηα «έγγξαθν» κπνξεί λα πξνθαιεί ακθηβνιίεο (π.ρ. ε βαζκνινγία ζε δηαγσληζκνχο), αθεηέξνπ δε ηεο ρνξήγεζεο εγγξάθσλ απφ NΠΕΑ ζηα νπνία δελ εθαξκφδεηαη ν ΚΑΑ. 65

66 Δηήζηα Έθζεζε 2002 Δ εμέηαζε ησλ δεηεκάησλ πνπ απαζρφιεζαλ ηνλ ΚΚΠ θαηά ην έηνο 2002 νδήγεζε ζε αλαςειάθεζε ηεο ήδε δηαγλσζκέλεο εηθφλαο ηεο θαθνδηνίθεζεο θαη ησλ πνιιαπιψλ κνξθψλ ηεο. Καηά θαλφλα, απφ ηε δηεξεχλεζε ησλ ππνζέζεσλ πξνέθπςε φηη ε θαηαγγειιφκελε πξάμε ή παξάιεηςε (π.ρ. παξάβαζε λφκνπ) ζπλνδεχηεθε απφ άιιεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο (π.ρ. θαθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ ή έιιεηςε ηεο απαξαίηεηεο πιεξνθφξεζεο). (βι. Πίλαθα 4, Παξάξηεκα 1) Σν έλα ηξίην πεξίπνπ ησλ πεξηπηψζεσλ θαθνδηνίθεζεο πνπ επηζεκάλζεθαλ (29,1%) ζρεηίδνληαλ κε ην κείδνλ δήηεκα ηεο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ γηα ηελ πνξεία ησλ ππνζέζεψλ ηνπο, ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο. Μάιηζηα, δηαπηζηψζεθε φηη ε παξάιεηςε ηεο δηνίθεζεο λα παξάζρεη ζσζηέο, αθξηβείο θαη εχιεπηεο πιεξνθνξίεο ζηνπο πνιίηεο, θαζψο θαη ε έιιεηςε ζπληνληζκνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ νδήγεζαλ πνιχ ζπρλά ζηελ πιεκκειή εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ πνιηηψλ έλαληη ηνπ θξάηνπο. Βλζαξξπληηθφ, πάλησο, ήηαλ ην γεγνλφο φηη ε δηνίθεζε, έρνληαο αληηιεθζεί πσο ηα ιεηηνπξγηθά θαη νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα (9,8%) αλαπαξάγνπλ γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο θαη δπζρεξαίλνπλ ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε, θαηέβαιιε πξνζπάζεηεο γηα ηελ απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ εηζαγσγή λέσλ ηερλνινγηψλ. Σα πξνβιήκαηα απηά, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο πνιχπινθεο θαη ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο, επζχλνληαλ γηα ηηο θαζπζηεξήζεηο πνπ παξαηεξήζεθαλ ζε πνζνζηφ 20% επί ησλ αλαθεξφκελσλ πεξηπηψζεσλ, ρσξίο λα είλαη ιίγεο θαη νη αλαθνξέο φπνπ ε θαζπζηέξεζε νθεηιφηαλ ζηελ αδηαθνξία ηεο δηνίθεζεο. Σέηνηεο πεξηπηψζεηο απνηεινχλ, κεηαμχ άιισλ, νη Βπηρεηξήζεηο Κνηλήο Χθέιεηαο, νξηζκέλεο απφ ηηο νπνίεο έρνπλ εμαηξεζεί απφ ηνλ δεκφζην ηνκέα. Βπίζεο, κε ηελ αλαζεσξεκέλε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 10, παξ.3 ηνπ πληάγκαηνο, απέθηεζε ζπληαγκαηηθή ηζρχ ε ππνρξέσζε ηεο αξκφδηαο ππεξεζίαο ή αξρήο λα απαληά ζηα αηηήκαηα πνπ ηεο ππνβάιινληαη απφ ηνπο πνιίηεο κέζα ζε ζπγθεθξηκέλε πξνζεζκία, ε νπνία, θαηά ηελ εκεξνκελία ηεο αλαζεψξεζεο, νξηδφηαλ ζε 60 εκέξεο. Δ ππνρξέσζε απηή θαζηεξψζεθε γηα πξψηε θνξά ζην ειιεληθφ δηνηθεηηθφ δίθαην απφ ην άξζξν 5 ηνπ λ.1943/1991 θαη πξνβιέπεηαη ηψξα απφ ην άξζξν 4 ηνπ ΚΑΑ. Έρνληαο επίγλσζε ηνπ γεγνλφηνο φηη ε άξλεζε ή ε παξάιεηςε ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ λα απαληνχλ ζηηο αηηήζεηο ησλ πνιηηψλ απνηειεί ηε ζπρλφηεξε ίζσο κνξθή παζνινγίαο ηεο ειιεληθήο δηνίθεζεο, ν αλαζεσξεηηθφο λνκνζέηεο ηνπ 2001 ζεψξεζε ζθφπηκν λα θαηνρπξψζεη ηελ ππνρξέσζε απηή ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ απέλαληη ζηελ ελδερφκελε θαηάξγεζε ηεο απφ ηνλ θνηλφ λνκνζέηε. Ώθφκε, ζην ίδην άξζξν θαηνρπξψζεθε θαη ε πξνβιεπφκελε απφ ην άξζξν 2, παξ.2 ηνπ ΚΑΑ θχξσζε ηεο θαηαβνιήο ρξεκαηηθήο ηθαλνπνίεζεο ζηνπο αηηνχληεο. 66

67 Βίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ε κε απάληεζε ή ε θαζπζηεξεκέλε απάληεζε ζε αίηεζε ηνπ πνιίηε εληνπίζηεθε σο κηα απφ ηηο δχν πην εθηεηακέλεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο. Χζηφζν, αλ θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο αηηία απνηέιεζε ε αληηθεηκεληθή έιιεηςε πξνζσπηθνχ ή κέζσλ θαζψο θαη άιια νξγαλσηηθά θαη ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα ησλ εκπιεθφκελσλ ππεξεζηψλ, δελ ήηαλ ιίγεο θαη νη αλαθνξέο απφ ηηο νπνίεο ζαθψο πξνέθπςε θαηαρξεζηηθή εθ κέξνπο ησλ ελδηαθεξφκελσλ πνιηηψλ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηφο ηνπο ζηελ πιεξνθφξεζε. Χο δεχηεξε πην εθηεηακέλε κνξθή θαθνδηνίθεζεο εληνπίζηεθε ε κε πξσηνθφιιεζε αηηήζεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ε άξλεζε ησλ ππεξεζηψλ λα παξαιάβνπλ αηηήζεηο πνιηηψλ φηαλ έθξηλαλ εζθαικέλα ή κε- φηη δελ ήηαλ αξκφδηεο λα απαληήζνπλ ή λα ηθαλνπνηήζνπλ ην ζρεηηθφ αίηεκα. Χζηφζν, απφ ηελ εμέηαζε ησλ αλαθνξψλ δηαρξνληθά πξνέθπςε κηα θζίλνπζα πνξεία ηνπ θαηλνκέλνπ, πνπ ελδερνκέλσο λα νθείιεηαη ζηε ζηαδηαθή εκπέδσζε βαζηθψλ θαλφλσλ δηνηθεηηθήο δξάζεο, φπσο πεξηέρνληαη ζε λνκηθέο δηαηάμεηο, κε θπξηφηεξν θείκελν αλαθνξάο ηνλ ΚΑΑ. Σέινο, έλα εηδηθφηεξν ζέκα πνπ πξνέθπςε ήηαλ ε χπαξμε θαηαγγειηψλ πνιηηψλ πνπ αθνξνχζαλ ζηελ Βπηηξνπή ηνπ Άξζξνπ Αεχηεξνπ, παξ.2 ηνπ λ.2690/1999 ηνπ ΤΠΒΑΑΏ θαη ζηηο αληίζηνηρεο αλά πεξηθέξεηα Βπηηξνπέο. Οη θαηαγγειίεο απηέο αλαθέξνληαλ ζε πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο νη Βπηηξνπέο απέξξηςαλ ηα αηηήκαηα ησλ πνιηηψλ, εθηηκψληαο φηη δελ ζπλέηξεραλ νη πξνβιεπφκελεο πξνυπνζέζεηο πνπ δηαπηζηψζεθε ην βάζηκν ηνπ αηηήκαηνο, ν ηπ δήηεζε απφ ηηο αξκφδηεο Βπηηξνπέο επαλάιεςε ηεο δηαδηθαζίαο θξίζεο. ηελ απάληεζή ηεο, ε αξκφδηα γηα ηηο θεληξηθέο ππεξεζίεο ησλ ππνπξγείσλ Βπηηξνπή ηνπ ΤΠΒΑΑΏ ηζρπξίζηεθε φηη αδπλαηνχζε θαηά λφκν λα επαλέιζεη θαη λα επαλεμεηάζεη ηελ αίηεζε ηνπ πνιίηε, κε ην επηρείξεκα φηη νη απνθάζεηο ησλ επηηξνπψλ έρνπλ νηνλεί δηθαηνδνηηθφ ραξαθηήξα, είλαη νξηζηηθέο, δελ αλαθαινχληαη θαη δελ ζπγρσξείηαη θαηά απηψλ άζθεζε αίηεζεο ζεξαπείαο. Βπίζεο, ε Βπηηξνπή πξνέβαιε ην επηρείξεκα φηη, σο εηδηθέο, νη δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ ηε ιεηηνπξγία ησλ επηηξνπψλ θαηηζρχνπλ ησλ γεληθψλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ. Βπί ησλ ζέζεσλ απηψλ ν ηπ έθξηλε φηη ν ηζρπξηζκφο πεξί νηνλεί δηθαηνδνηηθνχ ραξαθηήξα ησλ απνθάζεσλ ησλ επηηξνπψλ πνπ απνζθνπεί λα ηηο εμαηξέζεη απφ ηηο θαλνληθέο δηαδηθαζίεο δηνηθεηηθνχ ειέγρνπ- δελ επζηαζεί θαη θάιεζε ηελ Βπηηξνπή λα αλαζεσξήζεη ηελ απφθαζή ηεο φηη δελ δχλαηαη λα επαλέιζεη θαη λα επαλεμεηάζεη ηηο αηηήζεηο ησλ ελδηαθεξνκέλσλ. Βπίζεο, επεζήκαλε φηη ιφγσ έιιεηςεο δεζκεπηηθνχ λνκηθνχ πιαηζίνπ, νη επηηξνπέο απηέο ζπγθαινχληαη ζπάληα θαη ζε κε ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα (πνπ κπνξεί λα απέρνπλ αθφκα θαη δχν έηε κεηαμχ ηνπο), κε απνηέιεζκα ε ζρεηηθή δηαδηθαζία λα πξνθαιεί έληνλε απνγνήηεπζε ζηνπο πνιίηεο. Βπ απηψλ ν ηπ πξφηεηλε ζηνλ Τπνπξγφ ΒΑΑΏ ηε κέζσ θαλνληζηηθήο πξάμεο ηεο δηνίθεζεο ελίζρπζε ηνπ πιαηζίνπ δξάζεο ησλ νξγάλσλ απηψλ, κε ηελ εηζαγσγή νξηζκέλσλ ζηαζεξψλ θαη ζπγρξφλσο επέιηθησλ θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο ησλ αηηήζεσλ απνδεκίσζεο, βάζεη ησλ νπνίσλ ε επηηξνπή ζα θαιείηαη λα δηθαηνινγεί ηελ θξίζε ηεο. Μεηαμχ ησλ θξηηεξίσλ απηψλ ζα έπξεπε λα πεξηιακβάλεηαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα θαζπζηέξεζεο γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο ππφζεζεο, ην κέγεζνο ηεο επηγελφκελεο πιηθήο ή εζηθήο βιάβεο ζηνλ πνιίηε θαη, επηθνπξηθψο, ν βαζκφο ακέιεηαο ηεο δηνίθεζεο ή, αληίζηξνθα, ε αηηηνινγεκέλε επίθιεζε αλσηέξαο βίαο γηα ηε δηεθπεξαίσζε ηεο ππφζεζεο. 67

68 Γξάθεκα 1 Πνζνζηό Πξνβιεκάησλ Γηνηθεηηθήο Γξάζεο επί ησλ βάζηκσλ αλαθνξώλ Ειιηπή/αλύπαξθηα κέηξα & θαθή ζηάζκηζε πξνζη.ζπι.& πεξηβαι.αγαζώλ. 4,8 Παξάιεηςε νθεηιόκελεο λόκηκεο ελέξγεηαο 10,1 Λεηηνπξγηθά / νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα 10,8 Ειιηπήο πιεξνθόξεζε - κε αηηηνιόγεζε πξάμεσλ 15,5 Πξνβιήκαηα εθαξκνγήο ηνπ λόκνπ 23,8 Καζπζηεξήζεηο 49,4 % Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε Λφγσ ηεο ζπνπδαηφηεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ νη δηαπηζηψζεηο ηνπ ηπ θαηά ηα πξψηα ρξφληα ιεηηνπξγίαο ηνπ ( ) θαζψο ζπκπίπηνπλ κε ην αξρηθφ ζηάδην εθαξκνγήο ηνπ ΚΑΑ, νη θπξηφηεξεο θαηεγνξίεο πξνβιεκάησλ θαθνδηνίθεζεο ζπλνςίδνληαη ζην παξαπάλσ γξάθεκα. Ώμηνζεκείσην είλαη φηη ζηηο κηζέο ζρεδφλ πεξηπηψζεηο βάζηκσλ αλαθνξψλ δηαπηζηψζεθαλ θαζπζηεξήζεηο (49,4%) ελψ πεξίπνπ ζην έλα ηέηαξην απφ απηέο δηαπηζηψζεθαλ πξνβιήκαηα εθαξκνγήο ηεο λνκνζεζίαο (23,8%) Δηήζηα Έθζεζε 2003 πρλφηεξε κνξθή θαθνδηνίθεζεο απνηέιεζε, γηα έλα αθφκε έηνο, ε θαζπζηέξεζε θαηά ηελ έθδνζε πξάμεο, ηελ επηηέιεζε ελέξγεηαο, ηε δηαδηθαζία απάληεζεο ζε αίηεκα ή ηε ζχγθιεζε δηνηθεηηθνχ νξγάλνπ. Ώιιά θαη ε πιεκκειήο ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ απφ ηε δηνίθεζε εμαθνινχζεζε λα απνηειεί κηα απφ ηηο θξηζηκφηεξεο παζνγέλεηέο ηεο, δηαπίζησζε ε νπνία εληζρχζεθε ηφζν απφ ηνλ (ζηαζεξά) πςειφ αξηζκφ ππνζέζεσλ πνπ ηέζεθαλ ζην αξρείν ιφγσ αλαξκνδηφηεηαο θαη πεξηείραλ αηηήκαηα ελεκέξσζεο θαη παξνρήο 68

69 ζπκβνπιψλ 113, φζν θαη απφ ηνλ κεγάιν αξηζκφ ηειεθσληθψλ αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ γηα παξνρή έγθπξεο θαη αμηφπηζηεο εηδηθήο πιεξνθφξεζεο ζρεηηθά κε ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ην δεκφζην. 114 (Πίλαθαο 5, Παξάξηεκα 1) Δηήζηα Έθζεζε 2004 Χο ζεκαληηθφηεξεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο θαη ην 2004 αλαδείρηεθαλ νη θαζπζηεξήζεηο, ε ειιηπήο ελεκέξσζε θαη πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ, ε αδξάλεηα ηεο δηνίθεζεο, θαζψο θαη πξνβιήκαηα ζηε δνκή, ζηελ νξγάλσζε θαη ζηε ζηειέρσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. (Πίλαθαο 6, Παξάξηεκα 1) Δηήζηα Έθζεζε 2005 εκαληηθφηεξεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο γηα ην 2005 ήηαλ θαη πάιη ε κε ηήξεζε απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο ησλ λφκηκσλ πξνζεζκηψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ (ζπρλά νθεηιφηαλ ζηελ πιήξε αδξάλεηα ηεο εκπιεθφκελεο ππεξεζίαο), ε ειιηπήο ελεκέξσζε θαη πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ γηα ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο αληίζηνηρεο ππνρξεψζεηο ηνπο, θαζψο θαη ε παξάβαζε δηαηάμεσλ λφκνπ ή θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ. (Πίλαθαο 7, Παξάξηεκα 1) Οη κνξθέο απηέο θαθνδηνίθεζεο απνθαιχπηνπλ φηη επαλαιακβάλνληαη ζπγθεθξηκέλεο πξαθηηθέο ηεο δηνίθεζεο πνπ έρνπλ ήδε επηζεκαλζεί ζε πξνεγνχκελεο 113 Υαξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη φηη απφ ηηο αλαθνξέο πνπ αξρεηνζεηήζεθαλ γηα ιφγνπο αλαξκνδηφηεηαο ην 2003, 523 αθνξνχζαλ απιέο αηηήζεηο πιεξνθνξηψλ, γεγνλφο πνπ ππνδειψλεη ην κεγάιν πξφβιεκα ηεο αλεπαξθνχο πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ ζρεηηθά κε ηηο ππνρξεψζεηο, ηα δηθαηψκαηά ηνπο θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζνπλ θαη, πάλησο, ηελ ελ γέλεη δπζθνιία πνπ αληηκεησπίδνπλ ζηελ πξφζβαζε ζε έγθπξε πιεξνθφξεζε. 114 Καηά ην 2003 ζεκαληηθφ κέξνο ηεο πεξηγξαθήο ησλ ζεκάησλ πνπ ρεηξίζηεθε ν ΚΚΠ αθηεξψζεθε ζηηο δεκφζηεο επηρεηξήζεηο, ζηηο νπνίεο δελ έρεη εθαξκνγή ν ΚΑΑ. Ώπφ ην 1998, νπφηε θαη άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ν ηπ, απφ ηηο αλαθνξέο πνπ ππνβιήζεθαλ ζε απηφλ αθνξνχζαλ επηρεηξήζεηο θνηλήο σθειείαο (ΑΒΔ, ΟΣΒ, ΒΤΑΏΠ, ΒΛΣΏ, θ.α). Ώληηθείκελν ησλ αλαθνξψλ απηψλ ήηαλ νη ππέξνγθνη ινγαξηαζκνί ή ε αλακφξθσζε ιαλζαζκέλσλ ινγαξηαζκψλ, ιάζε ηηκνιφγεζεο, δεκηέο πνπ είραλ πξνθιεζεί απφ βιάβεο ηνπ δηθηχνπ, κε ζπκκφξθσζε κε ηνπο Υάξηεο Τπνρξεψζεσλ πξνο ηνλ Καηαλαισηή θ.α. Σα νξγαλσηηθά θαη ιεηηνπξγηθά πξνβιήκαηα παξαηεξήζεθαλ ζε πνζνζηφ 20% ησλ βάζηκσλ αλαθνξψλ ( ). Τςειά πνζνζηά επίζεο (10-15%) ζπγθέληξσζαλ νη πάζεο θχζεσο θαζπζηεξήζεηο, ε ειιηπήο ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε, ε παξαβίαζε ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο θαη ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο, θ.ιπ. Κνηλφο παξαλνκαζηήο ησλ ελ ιφγσ πξνβιεκάησλ ππήξμε ζπρλά ε θαηάρξεζε ηεο κνλνπσιηαθήο ζέζεο ηελ νπνία απνιάκβαλε ε επηρείξεζε, θάηη πνπ ζπλεπαγφηαλ ηελ έληνλε αληζφηεηα ζε βάξνο ησλ πνιηηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ ηηο ππεξεζίεο ηεο. Μεηαμχ ησλ πξνβιεκάησλ πνπ αλέδεημε ε έξεπλα ησλ αλαθνξψλ αμίδεη λα ζεκεησζεί ην έιιεηκκα ελεκέξσζεο, πιεξνθφξεζεο θαη θαζνδήγεζεο ησλ πνιηηψλ, θαζψο πξφθεηηαη γηα κείδνλ πξφβιεκα πνπ παξαηεξεί γεληθφηεξα ν ηπ θαη αθνξά ζε φινπο ηνπο δεκφζηνπο θνξείο. 69

70 εηήζηεο εθζέζεηο ηνπ ηπ. Χζηφζν, ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο δηαπηζηψζεθαλ πξνζπάζεηεο νξηζκέλσλ Τπνπξγείσλ θαη θνξέσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ Δηήζηα Έθζεζε 2006 Χο ζεκαληηθφηεξεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο θαηαγξάθεθαλ γηα κηα αθφκε θνξά ε κε ηήξεζε ησλ λφκηκσλ πξνζεζκηψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ, ε ειιηπήο ελεκέξσζε θαη πιεξνθφξεζε, θαζψο θαη ε παξάβαζε δηαηάμεσλ λφκνπ ή θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ. (Πίλαθαο 8, Παξάξηεκα 1) Βηδηθφηεξα ζέκαηα πνπ εμεηάζηεθαλ ζηελ έθζεζε ηνπ 2006 αθνξνχζαλ ζηα πξνβιήκαηα πνπ εκθαλίδνληαη θαηά ηελ επαθή ησλ πνιηηψλ κε ηηο ππεξεζίεο «πξψηεο γξακκήο» ηεο δηνίθεζεο. Σα πξνβιήκαηα απηά εληνπίζηεθαλ αθελφο ζηελ νξγάλσζε ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ θαη αθεηέξνπ ζηελ πνηφηεηα ηεο δηαπξνζσπηθήο επαθήο κε ηνπο ππαιιήινπο. Ώλαθνξηθά κε ηελ πξψηε θαηεγνξία θαηαγξάθεθε ζεκαληηθή πξφνδνο πνπ νθεηιφηαλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ ΚΒΠ, σζηφζν δηαπηζηψζεθαλ αδπλακίεο ζε ζρέζε κε ηελ ηθαλφηεηα φισλ ησλ ΚΒΠ λα παξέρνπλ ην ζχλνιν ησλ πξνβιεπφκελσλ ππεξεζηψλ κε εληαίν ηξφπν ζε νιφθιεξε ηελ επηθξάηεηα. ζνλ αθνξά ζηε δεχηεξε θαηεγνξία, ε πξνβιεκαηηθή επηθεληξψζεθε ζην εζηθήο αιιά θαη ιεηηνπξγηθήο θχζεσο δήηεκα πνπ δεκηνπξγεί ε θαθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ θαη ιεηηνπξγψλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαηά ηελ άκεζε επαθή ηνπο κε ηνπο πνιίηεο. πσο ζπλάγεηαη κέζα απφ ηηο Βηήζηεο Βθζέζεηο ηνπ ηπ ε ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε ηαιαλίδεηαη θπξίσο απφ ιεηηνπξγηθά θαη νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα, ηα νπνία φκσο, σο επί ην πιείζηνλ, είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλα κε άιιεο ελδεκνχζεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο φπσο ε θαζπζηέξεζε ζηελ απάληεζε ησλ αηηεκάησλ ησλ πνιηηψλ θαη ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο. Μάιηζηα, εηδηθφηεξα ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο, εθηφο ηνπ φηη ζπληζηά παξαβίαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο ζηε δξάζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, απνηειεί επηπξνζζέησο ζεκαληηθφηαην πξφβιεκα γηαηί νδεγεί ζπρλά ζε απψιεηα ηνπ ίδηνπ ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ πνιίηε. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ε επηηπρήο επίιπζε ππνζέζεσλ ζπλίζηαην αθξηβψο ζηελ παξνρή αμηφπηζησλ πιεξνθνξηψλ γηα ηε θχζε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη ην ζρεηηθφ λνκηθφ/δηαδηθαζηηθφ πιαίζην. 70

71 Σν δηθαίσκα ζηελ πιεξνθφξεζε ζπλδέεηαη ζηελά θαη κε ηελ άξλεζε ρνξήγεζεο δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ εγγξάθσλ πνπ θπιάζζεη ε δηνίθεζε ζηα αξρεία ηεο. Πξφθεηηαη γηα κνξθή θαθνδηνίθεζεο πνπ εκθαλίδεηαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ, πνηνηηθά φκσο είλαη εμίζνπ ζεκαληηθή γηαηί θαηαδεηθλχεη ηε ιεηηνπξγία κηαο «θιεηζηήο», αδηαθαλνχο θαη γξαθεηνθξαηηθήο δηνίθεζεο θαη παξαπέκπεη ζε παιαηφηεξεο επνρέο, φηαλ ε έλλνηα ελφο ζηελά λννχκελνπ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο ιεηηνπξγνχζε σο δηθαηνινγία γηα ηελ παξεκπφδηζε ζηελ πξφζβαζε ζηνηρείσλ αλαγθαίσλ γηα ηνλ ρεηξηζκφ ππνζέζεσλ. 115 Εδηαίηεξα ζεκαληηθφ είλαη φηη ηα πξνβιήκαηα απηά επαλαιακβάλνληαη ζηαζεξά ζε φιεο ηηο Βηήζηεο Βθζέζεηο, δίλνληαο ην ζηίγκα ηεο παζνινγίαο απφ ην νπνίν πάζρεη ε ζχγρξνλε ειιεληθή δηνίθεζε. Παξά ηα δηάθνξα κέηξα, νξγαλσηηθήο θπξίσο θχζεο, πνπ έρνπλ ιεθζεί θαηά θαηξνχο γηα ηε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη παξά ηελ επαλεηιεκκέλε επηζήκαλζε ησλ παξαπάλσ πξνβιεκάησλ, ε απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζή ηνπο πξνζθξνχεη ζε εγγελή πξνβιήκαηα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, φπσο είλαη ε έιιεηςε επειημίαο θαη δεκηνπξγηθφηεηαο, θαζψο θαη ε αλεπαξθήο γλψζε ηνπ αληηθεηκέλνπ απφ ηνπο αξκφδηνπο ππαιιήινπο. 116 Σέινο, φζνλ αθνξά ζηελ αληαπφθξηζε ηεο δηνίθεζεο ζην δηακεζνιαβεηηθφ έξγν ηεο Ώξρήο, παξαηεξείηαη δηαρξνληθή βειηίσζε ζε ζρέζε κε ηα πξψηα ρξφληα ιεηηνπξγίαο ηνπ ζεζκνχ, κε απνηέιεζκα ε παξέκβαζε ηνπ ηπ λα θαξπνθνξεί ζην 80% πεξίπνπ ησλ πεξηπηψζεσλ ζηηο νπνίεο ην αίηεκα ηνπ πνιίηε είλαη βάζηκν. Ώλ θαη ην πνζνζηφ απηφ είλαη ζεκαληηθφ, ππνιείπεηαη ζπγθξηλφκελν κε ηα αληίζηνηρα πνζνζηά νκφινγσλ ζεζκψλ άιισλ ρσξψλ ηεο Βπξσπατθήο Έλσζεο ηα νπνία αγγίδνπλ ζρεδφλ ην 100%. Δ δηαθνξά απηή απνδίδεηαη, κεηαμχ άιισλ, θαη ζην επίπεδν ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο, κηαο δηνίθεζεο πνπ δελ έρεη αθφκε αθνκνηψζεη πιήξσο ηηο αξρέο ηνπ θξάηνπο δηθαίνπ θαη ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο. 115 Χζηφζν, ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε φηη, ζπρλά, ηα πξνβιήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ φζνλ αθνξά ηελ πξφζβαζε ζηα έγγξαθα πνπ βξίζθνληαη ζηα αξρεία ηεο δηνίθεζεο νθείινληαη θαη ζε δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. Αελ είλαη ιίγεο νη πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρεη ζχγρπζε ζρεηηθά κε ην αλ έρνπλ εθαξκνγή νη δηαηάμεηο ηνπ ΚΑΑ ή ε αληίζηνηρε λνκνζεζία γηα ηελ πξνζηαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. 116 Δ άγλνηα πνιιψλ ππαιιήισλ ζρεηηθά κε ηα φζα πξνβιέπεη ν ΚΑΑ απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο αλαζηαιηηθνχο παξάγνληεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ. Βλζαξξπληηθφ, σζηφζν, είλαη ην γεγνλφο φηη ζρεηηθφ κάζεκα ζπκπεξηιήθζεθε ζην πξφγξακκα εηζαγσγηθήο εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ε νπνία πξαγκαηνπνηείηαη απφ ην Ελζηηηνχην Βπηκφξθσζεο (ΕΝ.ΒΠ). 71

72 4.2. Δθζέζεηο Γεληθνύ Δπηζεσξεηή Γεκόζηαο Γηνίθεζεο Ο ζεζκφο ηνπ ΓΒΑΑ ηδξχζεθε κε ην λ.3074/2002 θαη απνηειεί, φπσο ηνλίδεηαη ζηελ Βηζεγεηηθή ηνπ λφκνπ Έθζεζε, κέξνο ηεο επξχηεξεο πξνζπάζεηαο γηα ηελ αλακφξθσζε θαη ηελ αλαβάζκηζε ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Δ ζεζκνζέηεζή ηνπ ήξζε λα θαιχςεη ηελ αλάγθε ζπληνληζκνχ ησλ δηαθφξσλ ειεγθηηθψλ ζσκάησλ 117 θαη ππεξεζηψλ πνπ επνπηεχνπλ ηε δξάζε ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Δ θχζε ηνπ ζεζκνχ είλαη επηηειηθή, θαζψο απνζηνιή ηνπ είλαη ε επνπηεία θαη ν ζπληνληζκφο ησλ ειεγθηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ε ράξαμε κηαο εληαίαο πνιηηηθήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο θαη ηεο θαθνδηνίθεζεο. Χζηφζν, ν ΓΒΑΑ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παξεκβαίλεη θαη ζε αηνκηθέο ππνζέζεηο, ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ θξίλεηαη ζθφπηκν, θπξίσο φηαλ θαηαγγέιινληαη ζεκαληηθέο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο Δηήζηα Έθζεζε 2003 Οη ππνζέζεηο πνπ εμεηάζηεθαλ απφ ηνλ ΓΒΑΑ γηα ην 2003 νκαδνπνηήζεθαλ ζε θαηεγνξίεο κε βάζε ην πεξηερφκελφ ηνπο. Ώλάκεζα ζηηο θαηεγνξίεο απηέο πεξηιακβάλεηαη θαη ε ηήξεζε ηνπ ΚΑΑ, ε νπνία αθνξά ζέκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο θαζπζηεξήζεηο ζηε δηεθπεξαίσζε ππνζέζεσλ θαη απφ ηελ άξλεζε νθεηιφκελσλ ελεξγεηψλ ηεο δηνίθεζεο. εκεηψλεηαη φηη νη παξαβάζεηο ηνπ ΚΑΑ εκθαλίζηεθαλ ζηηο πεξηζζφηεξεο ππνζέζεηο, σζηφζν, νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ε παξάβαζε απηή απνηεινχζε ηελ πξνέρνπζα κνξθή θαθνδηνίθεζεο απνηέιεζαλ ην 1% ηνπ ζπλφινπ. (Πίλαθαο 9, Παξάξηεκα 1) Γεληθά, δηαπηζηψζεθε φηη ζε πνιχ ζεκαληηθέο πεξηπηψζεηο φπνπ εκθαλίζηεθαλ πνηθίιεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο ε παξάβαζε ησλ θαλφλσλ ηνπ ΚΑΑ απνηέιεζε ην κέζν κε 117 Σα ζεκαληηθφηεξα ειεγθηηθά ζψκαηα πνπ ιεηηνπξγνχλ ζήκεξα ζηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε είλαη: Σν ψκα Βπηζεσξεηψλ Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο ΒΒΑΑ (ζπζηήζεθε κε ην λ.2477/1997) Σν ψκα Βπηζεσξεηψλ Τπεξεζηψλ Τγείαο θαη Πξφλνηαο ΒΤΤΠ (ζπζηήζεθε κε ην λ.2920/2001) Σν ψκα Βπηζεσξεηψλ Βιεγθηψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Μεηαθνξψλ θαη Βπηθνηλσληψλ ΒΒΤΜΒ (ζπζηήζεθε κε ην λ. 2671/1998) Δ Βηδηθή Τπεξεζία Βπηζεσξεηψλ Πεξηβάιινληνο ΒΤΒΠ (ζπζηήζεθε κε ην λ.2947/2001) Σν ψκα Βπηζεσξεηψλ Αεκνζίσλ Έξγσλ ΒΑΒ (ζπζηήζεθε κε ην άξ.22 ηνπ λ.1418/1984 φπσο αληηθαηαζηάζεθε κε ην άξ.5 ηνπ λ.2719/1999) Σν ψκα Βπηζεψξεζεο Βξγαζίαο ΒΠΒ (ζπζηήζεθε κε ην λ.2639/1998) Σν ψκα Αίσμεο Οηθνλνκηθνχ Βγθιήκαηνο ΑΟΒ (ζπζηήζεθε κε ην λ.2343/1995) 118 Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Βηήζηα Έθζεζε ηνπ 2003 απνηεινχλ νη πεξηπηψζεηο ηεο άξλεζεο ππεξεζηψλ λα ρνξεγνχλ έγγξαθα ζε πνιίηεο θαηά παξάβαζε ηνπ άξ.5 ηνπ ΚΑΑ. Πξφθεηηαη γηα κηα κνξθή θαθνδηνίθεζεο πνπ φρη κφλν παξεκπνδίδεη ηελ άζθεζε δηθαηψκαηνο πνπ παξέρεηαη ξεηά ζηνπο πνιίηεο κε δηάηαμε λφκνπ αιιά, παξάιιεια, απνηειεί θαη πξαθηηθή πνπ ππνζάιπηεη ηελ ηάζε γηα αδηαθάλεηα ζηε δξάζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη γηα απηφ έρεη ηεζεί ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ ΓΒΑΑ. 72

73 ην νπνίν επηηεχρζεθε ε ζπγθάιπςε ηεο απζαηξεζίαο. Δ κε απάληεζε ζηα αηηήκαηα ησλ πνιηηψλ, ε κε αηηηνιφγεζε ησλ απνθάζεσλ φηαλ δελ ηθαλνπνηείην ην ζρεηηθφ αίηεκα, ε έιιεηςε ελεκέξσζεο, ε άξλεζε ππαγσγήο ζε έιεγρν λνκηκφηεηαο απνηέιεζαλ ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα παξάλνκεο δξάζεο ηα νπνία, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, ζπγθάιππηαλ ζεκαληηθφηαηα θαηλφκελα δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο. 119 Εδηαίηεξν ζεκείν αλαθνξάο ηεο Έθζεζεο απνηέιεζε θαη ε εθαξκνγή ησλ πνξηζκάησλ απφ ηηο ειεγρφκελεο ππεξεζίεο, δεδνκέλνπ φηη ε πινπνίεζε ησλ πξνηάζεσλ ηεο έξεπλαο απνηειεί ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο φιεο δηαδηθαζίαο. Μεηαμχ άιισλ, εληνπίζηεθαλ ζεκαληηθέο θαζπζηεξήζεηο θαη αλαβιεηηθφηεηα, δηζηαθηηθφηεηα ή θαη άξλεζε ησλ εθάζηνηε ππεξεζηψλ σο πξνο ηε ζπκκφξθσζή ηνπο κε ηηο ζπζηάζεηο ησλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ. Χζηφζν, ζχκθσλα κε ηελ έθζεζε, επζχλε γηα ηε κε πινπνίεζε ησλ πνξηζκάησλ είραλ θαη ηα ειεγθηηθά ζψκαηα, θαζψο πξνέθπςαλ ειιείςεηο ζηελ νξγάλσζή ηνπο θαη ζηε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο ησλ πξνηάζεψλ ηνπο Δηήζηα Έθζεζε 2004 Ώπφ ην ζχλνιν ησλ ππνζέζεσλ πνπ θξίζεθαλ εληφο αξκνδηφηεηαο θαη εμεηάζηεθαλ απφ ηνλ ΓΒΑΑ γηα ην 2004 πνζνζηφ 8,36% αθνξνχζε ζηελ παξαβίαζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ, δειαδή πεξηπηψζεηο παξάβαζεο απφ ηελ πιεπξά ηεο δηνίθεζεο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ αιιά θαη ησλ θαλφλσλ δενληνινγίαο θαη νξζήο ζπκπεξηθνξάο (Πίλαθαο 10, Παξάξηεκα 1). Ώλαθνξηθά κε ηελ εηθφλα ηεο θαθνδηνίθεζεο, φπσο δηακνξθψζεθε απφ ηα ζρεηηθά ζηνηρεία (Γξάθεκα 2), ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ αθνξνχζε ζε παξάλνκεο ελέξγεηεο ηεο 119 ηελ έθζεζε πεξηιακβάλνληαλ θαη ζπγθεθξηκέλεο πξνηάζεηο πξνο ηε δηνίθεζε γηα ηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο σο εμήο: 1. Σήξεζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο ε νπνία πξνβιέπεηαη ξεηά απφ ηνλ ΚΑΑ (αξ.5), ηδηαίηεξα φηαλ κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 2001 ν ζπληαγκαηηθφο λνκνζέηεο επέιεμε λα ζπκπεξηιάβεη ην δηθαίσκα ζηελ πιεξνθφξεζε ζην αξ. 5Ώ θαη ηελ ππνρξέσζε ηεο δηνίθεζεο λα απαληά ζηα αηηήκαηα πνπ ηεο ζέηνπλ νη πνιίηεο ζην άξ.10 παξ.3 ηνπ πληάγκαηνο 1975/86/01, θαζηζηψληαο έηζη ηε δηαθάλεηα θαη ηελ ππνρξέσζε ινγνδνζίαο ηεο δηνίθεζεο ζπληαγκαηηθνχο θαλφλεο. 2. Βγθαζίδξπζε ζρέζεσλ εκπηζηνζχλεο κε ηνπο πνιίηεο κε ηελ επηκειή ηήξεζε ησλ θαλφλσλ δενληνινγίαο ηνπ ΚΑΑ, κέζσ ησλ νπνίσλ κπνξεί λα εμαζθαιηζηεί ε ακεξνιεςία ζηε δξάζε ησλ ππεξεζηψλ. 3. ΐειηίσζε ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο πνιίηεο, κέζσ ηεο θαηάιιειεο εθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. 4. Ώπηνβειηίσζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. 5. Βλεξγνπνίεζε πεηζαξρηθψλ ειέγρσλ. 73

74 δηνίθεζεο (32,61%) ή παξαιείςεηο ηεο λα πξνβεί ζε νθεηιφκελε λφκηκε ελέξγεηα (32,35%). Εδηαίηεξε βαξχηεηα δφζεθε ζε παξαβάζεηο ηνπ ΚΑΑ (7,28%), γηαηί, ελψ πξφθεηηαη γηα παξαβάζεηο λνκηθψλ δηαηάμεσλ, επεξεάδνπλ ηηο θαζεκεξηλέο ζρέζεηο ησλ πνιηηψλ κε ηε δηνίθεζε θαη δηακνξθψλνπλ ηελ εηθφλα ηεο ηειεπηαίαο. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα άιιεο κνξθέο θαθνδηνίθεζεο φπσο ε παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο (4,85%) θαη ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο (3,23%). Γξάθεκα 2 Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ έηνπο 2004 θαηά κνξθή πξνβιήκαηνο Ποζοζηό σποθέζεφν καηά μορθή προβλήμαηος (2004) Καλέλα πξόβιεκα Έιιεης ε πιεξνθόξεζεο Παξάβαζε αξρήο δηαθάλεηαο Πνιύπινθεο δηαδηθαζίεο - Οξγαλσηηθά πξνβιήκαηα Παξαβάζεηο ΚΔΔ Δηαθζνξά - Λνηπά πνηληθά αδηθήκαηα Παξάιεης ε νθεηιόκελεο ελέξγεηαο Παξάλνκε ελέξγεηα 0,27 3,23 4,85 6,74 7,28 12,67 % 32,35 32,61 Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε Δηήζηα Έθζεζε 2005 Ώπφ ην ζχλνιν ησλ ππνζέζεσλ κε ηηο νπνίεο αζρνιήζεθε ν ΓΒΑΑ θαηά ην 2005 πνζνζηφ 3,6% αθνξνχζε ζε παξαβίαζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ απφ δηάθνξεο ππεξεζίεο θαη νξγαληζκνχο ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα. (Πίλαθαο 11, Παξάξηεκα 1) πλνιηθά, απφ ηε δηεξεχλεζε ησλ ππνζέζεσλ δηαπηζηψζεθε φηη ζην 35,7% ησλ πεξηπηψζεσλ δηαπξάρζεθαλ παξάλνκεο πξάμεηο, ζην 34% νη εκπιεθφκελνη ππάιιεινη ή ιεηηνπξγνί παξέιεηςαλ λα πξνρσξήζνπλ ζηηο νθεηιφκελεο θάζε θνξά ελέξγεηεο, ελψ ζε πνιιέο ππνζέζεηο, αλ θαη δε δηαπηζηψζεθε ακειήο ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ, ππήξμαλ 74

75 πξνβιήκαηα πνπ νθείινληαλ είηε ζηελ θαθή νξγάλσζε θάπνησλ ππεξεζηψλ είηε αθφκε θαη ζηηο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ πνπ νθείινπλ λα εθαξκφδνπλ νη ππάιιεινη. Σέηνηνπ είδνπο πεξηπηψζεηο θαηαγξάθεθαλ ζε πνζνζηφ 7,9%. Σέινο, ζην 2,5% ησλ ππνζέζεσλ δηαπηζηψζεθαλ παξαβάζεηο ηνπ ΚΑΑ, ίδην πνζνζηφ αθνξνχζε ηελ παξαβίαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο, ελψ ζην 2,1% ησλ πεξηπηψζεσλ παξνπζηάζηεθαλ πξνβιήκαηα ζηελ ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ απφ ηηο αξκφδηεο δηνηθεηηθέο αξρέο. (Γξάθεκα 3) Γξάθεκα 3 Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ έηνπο 2005 θαηά κνξθή πξνβιήκαηνο Ποζοζηό σποθέζεφν καηά μορθή προβλήμαηος (2005) Κανένα πρόβλημα Έλλειυ η πληροθόρηζης 2,10 6,30 Παράβαζη αρτής διαθάν ειας Πολύπλοκες διαδικαζίες- Οργαν φηικά προβλήμαηα Παραβάζεις ΚΔΔ Διαθθορά - Λοιπά ποιν ικά αδικήμαηα Παράλειυ η οθειλόμεν ης εν έργειας Παράν ομη εν έργεια 2,50 2,50 7,90 9,00 34,00 35,70 % Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε Δηήζηα Έθζεζε 2006 Καηά ην 2006 πνζνζηφ 4% ησλ ππνζέζεσλ πνπ ρεηξίζηεθε ν ΓΒΑΑ αθνξνχζε ζε παξαβάζεηο δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ. (Πίλαθαο 12, Παξάξηεκα 1) ζνλ αθνξά ζηε κνξθή ησλ πξνβιεκάησλ ε παξάιεηςε νθεηιφκελεο ελέξγεηαο απνηέιεζε ηε ζπλεζέζηεξε δηαπίζησζε ησλ ειέγρσλ (50,9 %), ελψ γηα κηα αθφκε θνξά ζεκαληηθφ ήηαλ θαη ην πνζνζηφ ησλ πεξηπηψζεσλ πνπ αθνξνχζαλ ζε ελέξγεηεο νη νπνίεο 75

76 βξίζθνληαλ εθηφο ησλ νξίσλ ηεο λνκηκφηεηαο (23,8%). Παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο θαη έιιεηκκα πιεξνθφξεζεο πξνέθπςε ζην 2,3% θαη 1,2% ησλ πεξηπηψζεσλ αληίζηνηρα ελψ ζην 5,3% ησλ ππνζέζεσλ ην ειεγρφκελν πξφβιεκα νθεηιφηαλ ζε παξάβαζε ηνπ ΚΑΑ. (Γξάθεκα 4) Γξάθεκα 4 Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ έηνπο 2006 θαηά κνξθή πξνβιήκαηνο Ποζοζηό σποθέζεφν καηά μορθή προβλήμαηος (2006) Κανένα πρόβλημα Έλλειυη πληροθόρηζης Παράβαζη αρτής διαθάνειας Πολύπλοκες διαδικαζίες - Οργανφηικά προβλήμαηα Παραβάζεις ΚΔΔ Διαθθορά - Λοιπά ποινικά αδικήμαηα Παράλειυη οθειλόμενης ενέργειας 4,40 1,20 2,30 6,90 5,30 5,30 50,90 Παράνομη ενέργεια 23,80 % Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε πσο δηαπηζηψλεηαη κέζα απφ ηηο εθζέζεηο ηνπ ΓΒΑΑ ε κε ηήξεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηδηαίηεξε ζέζε θαηέρεη ε παξαβίαζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ έιιεηςε πιεξνθφξεζεο ησλ πνιηηψλ εμαθνινπζνχλ λα απνηεινχλ θαηλφκελα πνπ καζηίδνπλ ηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε. 120 Δ ίδηα πεξίπνπ εηθφλα πξνθχπηεη θαη απφ ηηο εθζέζεηο ηνπ ηπ φπνπ σο ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα 120 εκεηψλεηαη φηη, φπσο επηζεκάλζεθε απφ ηνλ ΓΒΑΑ, έλα ζρεηηθά λέν πξφβιεκα πνπ έρεη αξρίζεη λα δηαθαίλεηαη κε ηελ ςήθηζε ηνπ λ.3448/2006 «Γηα ηελ πεξαηηέξσ ρξήζε πιεξνθνξηψλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη ηε ξχζκηζε ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Βζσηεξηθψλ, Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο» (ΦΒΚ Ώ/57/ ) νθείιεηαη ζηελ αζάθεηα ησλ δηαηάμεψλ ηνπ ζρεηηθά κε ην ηη ζπληζηά πεξαηηέξσ ρξήζε, ε νπνία θαη έρεη πξνθαιέζεη ζχγρπζε κε ην δηθαίσκα πξφζβαζεο ζηα δηνηθεηηθά έγγξαθα ηνπ άξ.5 ηνπ ΚΑΑ. 76

77 αλαδεηθλχνληαη ε ειιηπήο πιεξνθφξεζε, ε θαζπζηέξεζε ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ λα απαληνχλ ζηα εξσηήκαηα ή ζηηο αηηήζεηο πνπ ηνπο ππνβάιινληαη θαη ε άξλεζή ηνπο λα ρνξεγνχλ ζηνπο ελδηαθεξνκέλνπο έγγξαθα πνπ θπιάζζνληαη ζην αξρείν ηνπο, ρσξίο λα ιείπνπλ θαη νη πεξηπηψζεηο θαηαρξεζηηθήο άζθεζεο ησλ ελ ιφγσ δηθαησκάησλ απφ ηνπο πνιίηεο. Σα πξνβιήκαηα απηά -παξά θάπνηα ζρεηηθή βειηίσζε πνπ παξνπζηάδεηαη θαη ε νπνία ζα κπνξνχζε λα απνδνζεί, κεηαμχ άιισλ, ζηελ θαζηέξσζε ηνπ ΚΑΑ θαη ζηε ζηαδηαθή εκπέδσζε ησλ βαζηθψλ θαλφλσλ δηνηθεηηθήο δξάζεο- εκθαλίδνληαη ζηαζεξά ζε φιεο ηηο Βηήζηεο Βθζέζεηο σο δνκηθά πξνβιήκαηα ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Πέξα απφ ηηο πεξηπηψζεηο αδηαθνξίαο θαη ακέιεηαο ησλ ππεξεζηψλ, κεγάιν πνζνζηφ ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ πξνθχπηεη σο απνηέιεζκα ησλ νξγαλσηηθψλ θαη ιεηηνπξγηθψλ αδπλακηψλ ηεο δηνίθεζεο. Πνιχπινθεο δηαδηθαζίεο, ππνζηειέρσζε ππεξεζηψλ θαη αλεπαξθήο εθπαίδεπζε ππαιιήισλ, ειιηπήο δηείζδπζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη έιιεηςε ππνδνκψλ απνηεινχλ ηξνρνπέδε ζηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΑΑ θαη αλαζηέιινπλ ηηο πξνζπάζεηεο γηα βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. 77

78 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 Η ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΓΙΑ ΣΗΝ ΔΞΤΠΗΡΔΣΗΗ ΣΟΤ ΠΟΛΙΣΗ ΣΙ ΑΡΥΔ ΣΟΤ 21νπ ΑΙΧΝΑ ήκεξα, θνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ φισλ ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ πξνγξακκάησλ γηα ηε δεκφζηα δηνίθεζε απνηειεί ε παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ ζηνπο πνιίηεο. ε αληίζεζε κε φηη ζπλέβαηλε πξηλ απφ κεξηθέο δεθαεηίεο, φηαλ νη κεηαξξπζκίζεηο ζρεδηάδνληαλ θαη πινπνηνχληαλ δίλνληαο έκθαζε ζηνλ εμνξζνινγηζκφ ησλ ππεξεζηψλ κε ηελ ειπίδα φηη, ζηε ζπλέρεηα, ζα πξνέθππηαλ νθέιε θαη γηα ηνπο ρξήζηεο ηνπο, ζήκεξα ε δεκφζηα δηνίθεζε απαηηείηαη λα έρεη εμσζηξεθή πξνζαλαηνιηζκφ θαζψο θξίλεηαη κε βάζε ηα απνηειέζκαηά ηεο πνπ αθνξνχλ θαη έρνπλ απνδέθηεο ηνπο πνιίηεο. 121 Κπξίαξρε πξνζέγγηζε πνπ, θαηά ηα ηειεπηαία είθνζη ρξφληα, νδεγεί ζηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ησλ ζρέζεσλ ηνπ θξάηνπο ηφζν κε ηελ νηθνλνκία φζν θαη κε ηελ θνηλσλία ησλ πνιηηψλ είλαη ην ΝΑΜ, ην νπνίν απνηειεί έλα ζχλνιν πνιηηηθψλ θαη δξάζεσλ 122 απφ ηηο νπνίεο θάζε θπβέξλεζε επηιέγεη εθείλεο πνπ ζεσξεί φηη κπνξεί λα ηηο απνδεηρζνχλ ρξήζηκεο. 123 Ώθξνγσληαίν ιίζν ηνπ ΝΑΜ απνηειεί ε ζχγρξνλε ηερλνινγία δηνίθεζεο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη επηθνηλσληψλ, θαζψο ε ζχλδεζε ησλ δηνηθεηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ κε ηα επηηεχγκαηά ηεο παξέρεη ζεκαληηθά θαη αδηακθηζβήηεηα νθέιε πνπ κεηαθξάδνληαη ζε φξνπο νηθνλνκηθφηεηαο, απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη πνηφηεηαο. 124 Γηα ην ιφγν απηφ, εμάιινπ, ζηνπο πάγηνπο ζηφρνπο ησλ πξνγξακκάησλ δηνηθεηηθνχ εθζπγρξνληζκνχ πεξηιακβάλεηαη ε ρξήζε ηεο ειεθηξνληθήο ηερλνινγίαο γηα ηελ 121 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει Οη πην γλσζηέο απφ ηηο εθαξκνγέο ηνπ ΝΑΜ είλαη: Δ δηνίθεζε απνηειεζκάησλ. Δ δηνίθεζε νιηθήο πνηφηεηαο. Δ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε. Δ κέηξεζε ηεο ζπγθξηηηθήο απφδνζεο (benchmarking). Σν controlling. Δ θαηάξηηζε πξνυπνινγηζκνχ βάζεη δεηθηψλ απφδνζεο. Δ κηζζνδνζία ησλ ππαιιήισλ βάζεη δεηθηψλ απφδνζεο. Δ θαλνληζηηθή κεηαξξχζκηζε. (Καξθαηζνχιεο, Π., Νέν Γεκόζην Μάλαηδκελη: Αξρέο, εμειίμεηο, πξννπηηθέο, ) 123 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει Ibidem, ζει

79 αλαβάζκηζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ηεο δηνίθεζεο θαη ηεο αληαπφθξηζήο ηεο ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ. ηελ Βιιάδα, έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνγξάκκαηα πνπ βαζίζηεθε ζηε ινγηθή ηνπ ΝΑΜ θαη απνηέιεζε θχξην κνριφ πξνψζεζεο ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ δξάζεσλ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε ήηαλ ην Πξφγξακκα «Πνιηηεία» ηνπ ΤΠΒΑΑΏ. Σν «Πνιηηεία» ηέζεθε ζε εθαξκνγή ζηηο αξρέο ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο παξάιιεια κε ην ΒΠ «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο» 125 ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ, ζην νπνίν εληάρζεθε ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ έξγσλ πνπ αθνξνχζαλ ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε. Πξνο ηελ ίδηα θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πηνζεηήζεθαλ θαη κηα ζεηξά απφ λνκνζεηηθά θαη δηνηθεηηθά κέηξα, ελψ ζηηο πιένλ πξφζθαηεο εμειίμεηο πεξηιακβάλεηαη ην ΒΠ «Αηνηθεηηθή κεηαξξχζκηζε» ( ) ην νπνίν εθπνλήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ 4 νπ ΚΠ (Βζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Ώλαθνξάο - ΒΠΏ) Πξόγξακκα «Πνιηηεία» Με ην λ.2880/ ζεζπίζηεθε ην Πξφγξακκα «Πνιηηεία» γηα ηε δηαξθή βειηίσζε θαη κεηαξξχζκηζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, ην νπνίν «εθπνλείηαη από ην ΤΠΔΓΓΑ θάζε ηξία ρξόληα θαη πεξηιακβάλεη όιεο ηηο δξάζεηο ζηνλ ηνκέα ηεο δεκόζηαο 125 ε θνηλνηηθφ επίπεδν, κηα νινθιεξσκέλε πνιηηηθή γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο εκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά ην 2000 ζηελ απφθαζε ηεο πλφδνπ Κνξπθήο ηεο Ληζζαβφλαο. Δ χλνδνο Κνξπθήο πνπ αθνινχζεζε ηνλ Ενχλην ηνπ ίδηνπ έηνπο ζηε Φέηξα εμεηδίθεπζε ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο κε ηελ πξσηνβνπιία «e-europe» (Πξφθεηηαη γηα έλα θπιηφκελν πξφγξακκα κε ην νπνίν θαζνξίδνληαη νη εθάζηνηε θνηλνηηθνί ζηφρνη ζε ζρέζε κε ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο. Σειεπηαίν ζρέδην δξάζεο απνηειεί ην «e-europe 2005»). (βι. Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει. 180) ηελ Βιιάδα γηα ηελ πξνψζεζε ηεο Κνηλσλίαο ηεο Πιεξνθνξίαο µε ηξφπν ζπλεθηηθφ θαη νινθιεξσµέλν εληάρζεθε ζην 3ν ΚΠ έλα μερσξηζηφ Βπηρεηξεζηαθφ Πξφγξαµµα (Β.Π. "ΚηΠ"). ηφρνο ηνπ ήηαλ λα εθαξµνζηνχλ ηα ζεµαληηθφηεξα ζεµεία ηεο Λεπθήο ΐίβινπ ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο µε ηίηιν "Δ Βιιάδα ζηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο: ηξαηεγηθή θαη ξάζεηο" ηνπ 1999 (φπσο επηθαηξνπνηήζεθε ζηε ζπλέρεηα κε βάζε ηηο λεφηεξεο εμειίμεηο) θαη, παξάιιεια, λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη πνπ είραλ ηεζεί ζην πιαίζην ηεο πξσηνβνπιίαο «e-europe» θαη ηνπ ρεδίνπ ξάζεο «eeurope 2002», θαζψο θαη νη λένη ζηφρνη ηνπ ρεδίνπ Αξάζεο «e-europe 2005». Γηα ηελ επίηεπμε ησλ δχν γεληθψλ ζηφρσλ ηνπ (Βμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε θαη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο, Ώλάπηπμε θαη αλζξψπηλν δπλακηθφ) ην Β.Π. ΚηΠ έζεηε κηα ζεηξά απφ εηδηθνχο ζηφρνπο ή Άμνλεο Πξνηεξαηφηεηαο. πγθεθξηκέλα, απηνί ήηαλ: Άμνλαο 1 - Παηδεία θαη Πνιηηηζκφο, Άμνλαο 2 - Βμππεξέηεζε ηνπ Πνιίηε θαη βειηίσζε ηεο Πνηφηεηαο Γσήο, Άμνλαο 3 - Ώλάπηπμε θαη Ώπαζρφιεζε ζηελ ςεθηαθή νηθνλνκία, Άμνλαο 4 - Βπηθνηλσλίεο, Άμνλαο 5 - Σερληθή ΐνήζεηα. ( ) 126 Ν.2880/2001 «Πξόγξακκα ΠΟΛΙΣΔΙΑ γηα ηε κεηαξξύζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκό ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/9/

80 δηνίθεζεο νη νπνίεο είηε πινπνηνύληαη είηε πξνγξακκαηίδεηαη λα πινπνηεζνύλ, θαη νη νπνίεο έρνπλ σο ζηόρν ηνλ εθζπγρξνληζκό ηεο». 127 Με βάζε ηνλ παξαπάλσ λφκν εθπνλήζεθε ην Βζληθφ ρέδην Αξάζεσλ γηα ηε Αεκφζηα Αηνίθεζε ( ) ην νπνίν δηαξζξσλφηαλ ζε πέληε ππνπξνγξάκκαηα σο εμήο 128 : 1. Ώλαβάζκηζε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ: βειηίσζε πξνζφλησλ, πεξηγξαθή ζέζεσλ εξγαζίαο, εθπαίδεπζε/θαηάξηηζε, ζχζηεκα αμηνιφγεζεο κε βάζε ηελ επίηεπμε ζηφρσλ, θ.α. 2. Ώλαβάζκηζε πιηθψλ θαη άπισλ ππνδνκψλ: αλαβάζκηζε θηηξηαθψλ ππνδνκψλ θαη ειεθηξνκεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ, θσδηθνπνίεζε λνκνζεζίαο, βειηίσζε ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ, δεκηνπξγία δηθηχσλ θαη άκεζε ρξήζε εθαξκνγψλ πιεξνθνξηθήο, πξνζαξκνγή ζηηο λέεο ηερλνινγίεο, θ.α. 3. Βηζαγσγή λέσλ κεζφδσλ ζηε δηνίθεζε Καηλνηνκίεο: δηνίθεζε κε ζηφρνπο, εηζαγσγή δεηθηψλ απνδνηηθφηεηαο, ελνπνίεζε/ςεθηνπνίεζε εληχπσλ, απινχζηεπζε δηαδηθαζηψλ, ειεθηξνληθφ πξσηφθνιιν, θ.α. 4. Βμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε: θαζηέξσζε απνγεπκαηηλήο ιεηηνπξγίαο ζε ππεξεζίεο αηρκήο, δεκηνπξγία «πάλει πνιηηψλ», θφκβνη πξνγξάκκαηνο «Ώξηάδλε», one stop shops, ηειεθσληθή εμππεξέηεζε πνιηηψλ «1464», πηζηνπνηεηηθά ηχπνπ «1502», θ.α. 5. Σερληθή βνήζεηα. ην πιαίζην ηνπ παξαπάλσ πξνγξάκκαηνο πινπνηήζεθαλ αξθεηέο απφ ηηο πξνβιεπφκελεο δξάζεηο (π.ρ. ιεηηνπξγία ησλ ΚΒΠ, απινχζηεπζε δηαδηθαζηψλ, ειεθηξνληθφ πξσηφθνιιν, ηειεθσληθή εμππεξέηεζε πνιηηψλ), σζηφζν, ζπλνιηθά, ε βειηίσζε ζηε ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο ππήξμε ιηγφηεξν απφ ζεακαηηθή. ην λέν «Βπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Πνιηηεία. Δ επαλίδξπζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ( )» 129 θαηαγξάθνληαλ κηα ζεηξά απφ παζνγέλεηεο (φπσο ην αλαπνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα δηνίθεζεο, ην δαηδαιψδεο λνκηθφ θαη θαλνληζηηθφ πιαίζην, ην πςειφ θφζηνο δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο, ε ρακειή πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ θαη ε πξνβιεκαηηθή ζρέζε θξάηνπο 127 Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Πξόγξακκα ΠΟΛΙΣΔΙΑ γηα ηε κεηαξξύζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκό ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο», ζει Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Πξόγξακκα «Πνιηηεία», Μάξηηνο Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα «Πνιηηεία». Η Δπαλίδξπζε ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο ( ), Ώζήλα,

81 πνιίηε) νη νπνίεο εμαθνινπζνχζαλ λα ηαιαλίδνπλ ηελ ειιεληθή δηνίθεζε απνηειψληαο ηξνρνπέδε ζηελ αλάπηπμε ηεο ρψξαο θαη ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο νηθνλνκίαο. Σν φξακα ηεο Βπαλίδξπζεο ηεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, φπσο θαηαγξάθεθε ζην λέν «Πνιηηεία», ήηαλ ε δεκηνπξγία ελφο «θξάηνπο ζηξαηεγείνπ» 130, δειαδή ελφο θξάηνπο πνπ ζρεδηάδεη δεκφζηεο πνιηηηθέο, δεκηνπξγψληαο φιεο εθείλεο ηηο αλαγθαίεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ νηθνλνκηθή επεκεξία θαη ηελ θνηλσληθή δηθαηνζχλε. 131 Σν Πξφγξακκα δηαξζξψζεθε ζε επηά Τπνπξνγξάκκαηα σο αθνινχζσο (βι. θαη Παξάξηεκα 2): 1. Βμππεξέηεζε πνιηηψλ θαη επηρεηξήζεσλ Νέα ζπζηήκαηα νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο. 3. Διεθηξνληθή Αηαθπβέξλεζε Δ γεληθή θαηεχζπλζε γηα ηε κεηαξξχζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ θξάηνπο ζήκεξα ππνγξακκίδεη ηνλ ζπληνληζηηθφ θαη ξπζκηζηηθφ ηνπ ξφιν. Ρφιν επηηειηθφ, επηθνπξηθφ, ππνζηεξηθηηθφ, ειεγθηηθφ δηνξζσηηθφ θαη θαηεπζπληήξην, κέζσ ηνπ πξνζδηνξηζκνχ ζαθψλ ζηφρσλ θαη θαλφλσλ πιαηζίνπ. Δ θεληξηθή δηνίθεζε απφ παξαγσγφο κηαο ζεηξάο δεκνζίσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαζίζηαηαη εγγπεηήο (θαη ειεγθηήο) ηεο παξνρήο ηνπο (θαη) απφ άιινπο νξγαλσκέλνπο θνξείο (δεκφζηνπο θαη κε) πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη εληφο ηνπ επξχηεξνπ θνηλσληθνχ πεδίνπ. (ΐι. Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Παπαδεκεηξίνπ, Κ.- Οηθνλφκνπ, Θ.- Νηαήο, Π.- Κσζηήο, Γ.- Μπαθνγηάλλεο, Κ.- Ώληψλελαο, Γ.- Γεσξγφπνπινο, Α., Η Μεηαξξύζκηζε ηνπ Κξάηνπο. Γηνίθεζε θαη Γηαθπβέξλεζε γηα ηνλ 21 ν αηώλα, metarithmisi_delfon.pdf ) 131 Χο βαζηθνί ζηφρνη ηνπ Πξνγξάκκαηνο πξνζδηνξίδνληαλ: 1. Ο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ πξνο ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ. 2. Δ αχμεζε ηεο δπλαηφηεηαο πξνζπέιαζεο ζηηο αλαθεξφκελεο ππεξεζίεο. 3. Δ αληηκεηψπηζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. 4. Δ βειηηζηνπνίεζε ηεο δηαρείξηζεο ηεο πιεξνθνξίαο. 5. Δ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. 6. Δ πξνψζεζε ησλ ζεζκηθψλ δηνηθεηηθψλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ Διεθηξνληθή Αηαθπβέξλεζε. 7. Οη αλαγθαίεο πξνζαξκνγέο ζηηο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. 8. Δ αλαδηνξγάλσζε ηεο δηνίθεζεο. 9. Δ αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΒ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο Διεθηξνληθήο Αεκνθξαηίαο. 10. Δ ελίζρπζε ησλ ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο. 132 ΐαζηθνί ζηφρνη ηνπ Τπνπξνγξάκκαηνο 1 ήηαλ: 1. Δ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο πνπ παξέρνληαη ζηνπο πνιίηεο θαη ζηηο επηρεηξήζεηο ψζηε λα γίλνπλ ηαρχηεξεο, απινχζηεξεο, θηιηθφηεξεο. 2. Δ απνθαηάζηαζε ηεο ζρέζεο θξάηνπο πνιίηε / επηρείξεζεο. 3. Δ ελίζρπζε ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο ακεξνιεςίαο ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ πνιηηψλ αιιά θαη ε δηεχξπλζε ηεο πιεξνθφξεζεο θαη εμππεξέηεζεο απηψλ ζε ζέκαηα Εζφηεηαο ησλ Φχισλ. 4. Δ βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρνληαη ζε εηδηθέο oκάδεο πιεζπζκνχ. 5. Δ θαηάξγεζε-ηξνπνπνίεζε δηαηάμεσλ νη νπνίεο δεκηνπξγνχλ πξνβιήκαηα ζηηο ζρέζεηο θξάηνπο πνιίηε / επηρείξεζεο. 133 θνπφο ηνπ Τπνπξνγξάκκαηνο 3 ήηαλ λα αλαπηχμεη ην θαηάιιειν ηερλνινγηθφ θαη νξγαλσηηθφ πεξηβάιινλ θαζψο θαη ην αλαγθαίν ζεζκηθφ πιαίζην πνπ ζα επέηξεπαλ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε λα κεηεμειηρζεί ζε έλα ζχγρξνλν, απνηειεζκαηηθφ θαη απνδνηηθφ ζχζηεκα ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο. Γηα ην ζθνπφ απηφ επεδίσμε (κέζα απφ ζπκπιεξσκαηηθέο δξάζεηο πξνο ηα ρξεκαηνδνηνχκελα έξγα ηνπ ΤΠΒΑΑΏ απφ ην ΒΠ «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο») λα δεκηνπξγήζεη νινθιεξσκέλεο, λφκηκεο θαη αζθαιείο ζπλαιιαγέο ησλ 81

82 4. Βλδπλάκσζε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. 5. Αηαθάλεηα θαη αμίεο ρξεζηήο δηαθπβέξλεζεο Αηαρείξηζε θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ. 7. Σερληθή βνήζεηα Ηιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε χκθσλα κε ηελ Βπξσπατθή Έλσζε, ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε (e-government) είλαη ε ρξήζε ησλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ ηειεπηθνηλσληψλ (ΣΠΒ) ζηε δεκφζηα δηνίθεζε ζε ζπλδπαζκφ κε νξγαλσηηθέο αιιαγέο θαη λέεο δεμηφηεηεο ηνπ πξνζσπηθνχ, κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ θνηλνχ, ηελ ελδπλάκσζε ηεο δεκνθξαηίαο θαη ηελ ππνζηήξημε ησλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ. 135 ηηο πην δηαδεδνκέλεο δξάζεηο ηεο πεξηιακβάλνληαη: H on line παξνρή ππεξεζηψλ (π.ρ. ππνβνιή αηηήζεσλ, έθδνζε βεβαηψζεσλ θαη δηθαηνινγεηηθψλ). Οη «ππεξεζίεο κηαο ζηάζεο» (one-stop shops) νη νπνίεο είλαη νξγαλσκέλεο κε βάζε ηε ινγηθή ησλ «γεγνλφησλ δσήο» (γέλλεζε, εθπαίδεπζε, γάκνο, ζάλαηνο, θ.α.) ή ησλ «επηρεηξεκαηηθψλ επεηζνδίσλ» (έλαξμε επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, πξφζιεςε θαη απαζρφιεζε πξνζσπηθνχ, θνξνιφγεζε, θ.α.) θαη φρη ηε ινγηθή ηεο δηάθξηζεο ησλ θξαηηθψλ εμνπζηψλ ζε δηάθνξα επίπεδα. Οη πάζεο θχζεσο ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο κέζσ δηαδηθηχνπ. πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ κε ηε δεκφζηα δηνίθεζε, νη νπνίεο ζα δηεθπεξαηψλνληαλ κε ειεθηξνληθά κέζα θαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν (on line). 134 Σν Τπνπξφγξακκα 5 εζηίαδε ζε δεηήκαηα δηαθάλεηαο θαη ζηε βειηηζηνπνίεζε ηεο δηαθπβέξλεζεο κέζσ ηεο πξνψζεζεο ηεο ειεθηξνληθήο δεκνθξαηίαο. ηφρνο ηνπ ήηαλ ε θαζηέξσζε ησλ αμηψλ ρξεζηήο δηαθπβέξλεζεο ζηε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ε ελίζρπζε ηεο εκπηζηνζχλεο ησλ πνιηηψλ πξνο απηή, κε ηελ επίηεπμε ηεο κεγαιχηεξεο δπλαηήο δηαθάλεηαο ζηε δξάζε ηεο. Ώλαιπηηθφηεξα, ζηφρνο ηνπ Τπνπξνγξάκκαηνο ήηαλ ε ελίζρπζε ησλ παξαθάησ αμηψλ: Αηαθάλεηα ζηε δξάζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ώμηνπηζηία ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Εζφηηκε αληηκεηψπηζε ησλ πνιηηψλ. πκκεηνρή ησλ πνιηηψλ ζηελ ιήςε απνθάζεσλ. Πνηφηεηα παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ. εκεηψλεηαη φηη, σο ειεθηξνληθή δεκνθξαηία (e-democracy) νξίδεηαη ε ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ επηθνηλσληψλ (ΣΠΒ), έηζη ψζηε λα ππάξρεη αιιειεπίδξαζε ζηε ζρέζε ηεο θπβέξλεζεο κε ηνπο πνιίηεο θαη λα εληζρπζνχλ νη δεκνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο. Δ ειεθηξνληθή δεκνθξαηία κπνξεί λα εληζρχζεη ηνπο δεκνθξαηηθνχο ζεζκνχο θαη λα θέξεη ηνπο πνιίηεο θνληά ζην πνιηηηθφ γίγλεζζαη. 135 Βπίζεκνο νξηζκφο ηεο Βπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ( 82

83 Οη ειεθηξνληθέο πξνθεξχμεηο δηαγσληζκψλ. Δ αλαδηνξγάλσζε ελδν- θαη δη- ππεξεζηαθψλ δηαδηθαζηψλ. Δ on-line ηήξεζε θαη παξνρή ζηαηηζηηθψλ δεδνκέλσλ θαη ηα γεσγξαθηθά ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ. Δ κεραλνξγάλσζε θαη δηαζχλδεζε ησλ θξαηηθψλ, απνθεληξσκέλσλ θαη απηνδηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ. 136 ηελ Βιιάδα, ζηηο ζεκαληηθφηεξεο πξσηνβνπιίεο ζην ρψξν ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ζπλαληάκε ηε δεκηνπξγία ησλ ΚΒΠ κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο «Ώξηάδλε», ηε δεκηνπξγία ηεο Βζληθήο Πχιεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο «ΒΡΜΔ» 137 θαη ηνπ Βζληθνχ Αηθηχνπ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο «ΤΓΒΤΞΕ» 138 ηα νπνία βξίζθνληαη ζε εμέιημε, ην 136 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει Δ Βζληθή Αηαδηθηπαθή Πχιε «ΒΡΜΔ» ζα ιεηηνπξγεί σο Τπεξεζία Μηαο ηάζεο γηα ηελ ςεθηαθή επηθνηλσλία ησλ πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ κε ηε δεκφζηα δηνίθεζε. Ο ελδηαθεξφκελνο ζα αλαηξέρεη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζεκείν επαθήο κε ην «Αεκφζην», ην νπνίν ζα ηνλ ζπλδέεη απηφκαηα κε ηνπο θαηάιιεινπο, αιιά δηάζπαξηνπο θαη αζχλδεηνπο κεηαμχ ηνπο ζήκεξα, δεκφζηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο, έηζη ψζηε λα ιακβάλεη ηηο πιεξνθνξίεο, ηηο ππεξεζίεο θαη ηα πξντφληα ηνπ δεκνζίνπ πνπ επηζπκεί κε κηα κφλν πξφζβαζε. Δ Βζληθή Πχιε δελ ζα ππνθαηαζηήζεη ηνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο ησλ Φνξέσλ αιιά ζα ιεηηνπξγεί σο ςεθηαθφο δξνκνινγεηήο πνπ ζα δηεπθνιχλεη θαη ζα θαηεπζχλεη ηνπο ελδηαθεξφκελνπο ζηα θαηάιιεια ζεκεία. πλεπψο, φινη νη δεκφζηνη δηαδηθηπαθνί ηφπνη ζα δηαηεξήζνπλ ηελ απηνλνκία θαη ην πεξηερφκελν ηνπο αιιά ζα αλαζρεδηαζζνχλ θαη ζα ζπλδεζνχλ κε ηελ Βζληθή Πχιε, ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο «Πνιηηεία», σο «πηζηνπνηεκέλνη εηαίξνη» πνπ ζα ιεηηνπξγνχλ βάζεη πηζηνπνηεκέλσλ πξνδηαγξαθψλ (ηππνπνηεκέλν πεξηερφκελν θαη εκθάληζε). Δ Πχιε ζα είλαη ζρεδηαζκέλε φρη κε βάζε ηηο αξκνδηφηεηεο ησλ ππεξεζηψλ, φπσο γίλεηαη κέρξη ηψξα, αιιά κε βάζε ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ («γεγνλφηα δσήο») θαη ηηο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ («ζπκβάληα επηρεηξήζεσλ»). Βπίζεο ζηελ Πχιε ζα ζπλδεζνχλ Λεηηνπξγηθνί ηφπνη πνπ ζα αλαπηπρζνχλ γηα ηελ νιηθή εμππεξέηεζε ζπγθεθξηκέλσλ νκάδσλ πιεζπζκνχ (ηφπνη γηα ηνπξίζηεο, καζεηέο, αγξφηεο, επηρεηξεκαηίεο θηι). ( 138 Σν Έξγν "ΤΓΒΤΞΕ" (ην νπνίν ήδε έρεη αξρίζεη λα ιεηηνπξγεί) απνηειεί ηππηθφ έξγν παξνρήο ηειεπηθνηλσληαθψλ θαη ηειεκαηηθψλ ππεξεζηψλ κεγάιεο έθηαζεο θαη θιίκαθαο. θνπφο ηνπ είλαη ε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ κε ηελ αλαβάζκηζε ηεο κεηαμχ ηνπο επηθνηλσλίαο κέζσ ηεο παξνρήο πξνεγκέλσλ ηειεκαηηθψλ ππεξεζηψλ κε ρακειφ θφζηνο θαη ε ελνπνηεκέλε εμππεξέηεζε ησλ πνιηηψλ κε απηνκαηνπνηεκέλα θαη θηιηθά πξνο ηνλ ρξήζηε ζπζηήκαηα πιεξνθφξεζεο θαη δηεθπεξαίσζεο ζπλαιιαγψλ κε ην δεκφζην. Σν έξγν αλαθέξεηαη ζε θνξείο ηνπ ειιεληθνχ δεκφζηνπ ηνκέα νη αλάγθεο ησλ νπνίσλ δελ πεξηνξίδνληαη ζε απιέο ηειεθσληθέο ζπλδέζεηο αιιά επεθηείλνληαη πεξηιακβάλνληαο πξνεγκέλεο ππεξεζίεο θσλήο, δεδνκέλσλ θαη εηθφλαο. ηφρνο είλαη λα απνηειέζεη ην Βζληθφ Αίθηπν ηεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, ην νπνίν γηα ηξία ρξφληα ρσξίο θαλέλα θφζηνο ζα πξνζθέξεη ζηνπο θνξείο πνπ εληάζζνληαη ζε απηφ ππεξεζίεο φπσο: Αηαζχλδεζε ζε έλα Βληαίν Αίθηπν Αεδνκέλσλ θαη θσλήο πεξί ησλ 2000 θνξέσλ ηεο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο Βπξπδσληθέο ππεξεζίεο πξφζβαζεο ζην Internet θαη ππεξεζίεο Διεθηξνληθνχ Σαρπδξνκείνπ Αηαδηθηπαθή Πχιε κε ππεξεζίεο πξνζηηζέκελεο αμίαο (π.ρ ππεξεζίεο θαηαιφγνπ, εθαξκνγέο ηειεζπλεξγαζίαο θ.ι.π) ζε φινπο ηνπο θνξείο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο Τπνδνκή αζθάιεηαο γηα ηελ έθδνζε ςεθηαθψλ πηζηνπνηεηηθψλ Διεθηξνληθφ ζχζηεκα Σειεθπαίδεπζεο (χγρξνλεο θαη Ώζχγρξνλεο) Τπεξεζίεο Σειεδηάζθεςεο 83

84 TAXISnet, ηε δεκηνπξγία ηεο ΚηΠ ΏΒ (ε νπνία δεκηνπξγήζεθε γηα λα βνεζήζεη ηνπο θνξείο ηνπ δεκνζίνπ ζηελ πινπνίεζε ησλ e-έξγσλ ηνπο), θ.α. Οη πξσηνβνπιίεο απηέο αλακέλεηαη λα παίμνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηε βειηίσζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο φζνλ αθνξά ηε δηείζδπζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζην δεκφζην ηνκέα, ε νπνία εμαθνινπζεί λα παξνπζηάδεη αξθεηέο ειιείςεηο, κε εκθαλή σζηφζν ζεκάδηα βειηίσζεο ζε ζρέζε κε ην παξειζφλ. (βι. Παξαξηήκαηα 3 & 4) Πξόγξακκα «Αζηεξίαο» Έλα επηηπρεκέλν παξάδεηγκα εθαξκνγήο ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, πνπ έιαβε ρψξα ζηα λεζηά ηνπ Ώηγαίνπ θαη ραξαθηεξίζηεθε σο «θαιή πξαθηηθή» απφ ηε δηεζλή θνηλφηεηα, ήηαλ ην Πξφγξακκα «Ώζηεξίαο». Σν πξφγξακκα απηφ ζρεδηάζηεθε γηα ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ησλ θαηνίθσλ ησλ λεζηψλ απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο κε θεληξηθή ηδέα «λα κεηαθηλείηαη ν θάθεινο ηεο ππφζεζεο θαη φρη ν πνιίηεο». Γηα ην ζθνπφ απηφ ηδξχζεθε ζε θάζε Ννκαξρία, Βπαξρείν θαη Αήκν ηνπ Ώηγαίνπ «Γξαθείν ηνπ Πνιίηε», ην νπνίν δηέζεηε ηελ απαξαίηεηε πιηθνηερληθή ππνδνκή θαη ζηειέρσζε ψζηε λα κπνξεί λα δηεθπεξαηψλεη ππνζέζεηο ησλ θαηνίθσλ (ππνβνιή αηηήζεσλ θαη παξαιαβή πηζηνπνηεηηθψλ) ρσξίο λα απαηηείηαη ε κεηαθίλεζή ηνπο. Παξάιιεια, γηα ηελ επίηεπμε ησλ παξαπάλσ, δεκηνπξγήζεθε ζχζηεκα δηθηχσζεο πνπ ζπλέδεε ηνπο ΟΣΏ, ηηο Ννκαξρίεο θαη ηα Βπαξρεία ηνπ Ώηγαίνπ κε ηηο ινηπέο θξαηηθέο ππεξεζίεο, ελψ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Τπνπξγείνπ Ώηγαίνπ ( αλαπηχρζεθε κηα βάζε δεδνκέλσλ ζηελ νπνία πεξηιήθζεζαλ ςεθηαθά έληππα αηηήζεσλ γηα δηάθνξεο δηνηθεηηθέο δηαδηθαζίεο, πεξηγξαθή ηεο αθνινπζνχκελεο δηαδηθαζίαο γηα θάζε ιεηηνπξγία πνπ εληάρζεθε ζην πξφγξακκα, φπσο επίζεο θαη πιεξνθνξίεο γηα ηα απαηηνχκελα δηθαηνινγεηηθά, ηε λνκνζεζία, ηνπο ρξφλνπο δηεθπεξαίσζεο θαη ηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο, ψζηε ν πνιίηεο λα γλσξίδεη πνπ βξίζθεηαη ε αίηεζή ηνπ θαη πνηνο επζχλεηαη γη απηή. Δ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο μεθίλεζε πηινηηθά απφ ηε έξηθν ην 1999 κε 30 δηνηθεηηθά έληππα θαη ζηαδηαθά επεθηάζεθε ζε φια ηα λεζηά ηνπ Ώηγαίνπ, κε παξάιιειε επεμεξγαζία λέσλ δηαδηθαζηψλ θαη πξνζζήθε ειεθηξνληθψλ εληχπσλ. 139 Ασξεάλ ηειεθσλία ηφζν κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Φνξέα, φζν θαη γηα φιεο ηηο ζπλδεδεκέλεο ππεξεζίεο. εκεηψλεηαη φηη ε πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ "ΤΓΒΤΞΕ" πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο «Κιεηζζέλεο» ( ). ( 139 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει

85 Κέληξα Δμππεξέηεζεο Πνιηηώλ (ΚΔΠ) Δ αδηακθηζβήηεηε επηηπρία ηνπ πξνγξάκκαηνο «Ώζηεξίαο» είρε σο απνηέιεζκα ηελ επέθηαζή ηνπ ζε φινπο ηνπο δήκνπο θαη ηηο θνηλφηεηεο ηεο ρψξαο κε ην έξγν «Ώξηάδλε» 140, κέζσ ηνπ νπνίνπ δεκηνπξγήζεθαλ ηα ΚΒΠ. Δ ίδξπζή ηνπο έγηλε κε ην αξ.31 ηνπ λ.3013/ (ηα πξψηα είραλ αξρίζεη λα ιεηηνπξγνχλ πηινηηθά ζηηο ) ελψ ζρεηηθέο δηαηάμεηο πεξηέρνληαη θαη ζηνπο λφκνπο 3230/2004, 3242/2004 θαη 3345/2005 πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ελίζρπζεο ηνπ ζεζκνχ θαη ηεο δηεχξπλζεο ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο. ήκεξα, ιεηηνπξγνχλ ζε φιε ηελ επηθξάηεηα 1053 ΚΒΠ, ηα νπνία δηεθπεξαηψλνπλ 1023 πηζηνπνηεκέλεο δηαδηθαζίεο 142. Πξσηνηππία ησλ ΚΒΠ ππήξμε ε κεζνδνινγία πινπνίεζήο ηνπο, ε βαζηθή θηινζνθία ηεο νπνίαο απνηππψζεθε ζην ζχλζεκα «δηαθηλνχληαη ηα έγγξαθα θαη φρη νη πνιίηεο». Μέζσ ηεο πξνψζεζεο ελφο κνληέινπ δηνίθεζεο νινθιεξσκέλσλ δηνηθεηηθψλ ζπλαιιαγψλ, ε ιεηηνπξγία ησλ ΚΒΠ βαζίζηεθε ζηελ αξρή ηεο νινθιεξσκέλεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε απφ κία ζέζε εξγαζίαο (one stop shop), παξέρνληαο: ελεκέξσζε γηα ηηο ελέξγεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηε δηεθπεξαίσζε δηνηθεηηθψλ ππνζέζεσλ δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ, πξνκεζεχνληαο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο ηα θαηάιιεια έληππα αηηήζεσλ θαη αλαδεηψληαο ηα απαηηνχκελα δηθαηνινγεηηθά απφ ηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο, ελψ ηειηθψο ηα έγγξαθα είηε παξαιακβάλνληαη απφ ηα ΚΒΠ είηε απνζηέιινληαη επί αληηθαηαβνιή άιιεο ππεξεζίεο, φπσο επηθχξσζε αληηγξάθσλ, ρνξήγεζε παξαβφισλ θαη θνξνινγηθήο ελεκεξφηεηαο, ειεθηξνληθή ππνβνιή θνξνινγηθψλ δειψζεσλ κέζσ ΣΏXIS, ΦΒΚ, πιεξνθνξίεο γηα πξνθεξχμεηο, ζέκαηα θνηλσληθήο πξφλνηαο, πγεηνλνκηθά, κεηαθνξψλ-επηθνηλσληψλ, αξκνδηφηεηαο ηεο Ννκαξρηαθήο Ώπηνδηνίθεζεο, θιπ. 140 Σν «Ώξηάδλε» ήηαλ έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα έξγα ηνπ ΒΠ «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο» κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο επηθνηλσλίαο θαη ηεο πνηφηεηαο ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο ηεο ρψξαο. Ώπνηέιεζε έλα ζπλεθηηθφ ζχλνιν παξεκβάζεσλ φπσο ε ειεθηξνληθή δηάζεζε ηνπ Οδεγνχ ηνπ Πνιίηε, ην θέληξν θιήζεο «1564», ε δεκηνπξγία one-stop shops, ε ςεθηνπνίεζε εληχπσλ, ε απινπνίεζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θ.ά. 141 Ν.3013/2002 «Αλαβάζκηζε ηεο πνιηηηθήο πξνζηαζίαο θαη ινηπέο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/102/ ηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ ΚΒΠ παξέρνληαη ζηελ ηζηνζειίδα 85

86 Δ βαζηθή θαηλνηνκία ησλ ΚΒΠ αθνξά ζηε ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ (Internet, ινγηζκηθνχ, ςεθηαθήο ππνγξαθήο θ.α.), ηηο νπνίεο αμηνπνηνχλ κέζα απφ έλα εθηεηακέλν δίθηπν δηαλνκήο πιεξνθνξηψλ, ππεξεζηψλ θαη πξντφλησλ πνπ παξάγεη ε δεκφζηα δηνίθεζε, θαζψο επίζεο θαη ζηελ παξνπζία ηνπο θαη ζηνλ πην απνκαθξπζκέλν δήκν κε δπλαηφηεηα, ζην πιαίζην ηνπ e-government, ειεθηξνληθήο θαη πηζηνπνηεκέλεο δηαβίβαζεο ησλ θαθέισλ ησλ ππνζέζεσλ θαη ηνπ ηειηθνχ πξντφληνο ηεο ζπλαιιαγήο. 143 Δ δεκηνπξγία ησλ ΚΒΠ απνηέιεζε κεηαξξπζκηζηηθφ κέηξν πνπ απνζθνπνχζε ζηε βειηίσζε ησλ ππεξεζηψλ «πξψηεο γξακκήο», ηνκέα πξσηαξρηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ αχμεζε ηεο αληαπφθξηζεο ηεο δηνίθεζεο. Δ ιεηηνπξγία ηνπο κεηέβαιιε ηνλ ηξφπν παξνρήο ησλ δηνηθεηηθψλ ππεξεζηψλ, ελψ ζεκαληηθφ ήηαλ φηη ιεηηνχξγεζαλ ελαιιαθηηθά γηα ηνπο πνιίηεο θαη ζπκπιεξσκαηηθά γηα ηε δηνίθεζε. Αεδνκέλεο ηεο ζεκαζίαο πνπ έρεη ε χπαξμε πνιιψλ ζεκείσλ πξφζβαζεο ηνπ πνιίηε, ε έληαμε κηαο δηαδηθαζίαο ζην ζχζηεκα ησλ ΚΒΠ δελ επεξέαζε ηε δπλαηφηεηα δηεθπεξαίσζήο ηεο απφ ηηο κέρξη ηφηε αξκφδηεο ππεξεζίεο ή ηελ χπαξμε άιισλ ηξφπσλ έθδνζεο θαη ρνξήγεζεο εγγξάθσλ (π.ρ. ηειεθσληθέο αηηήζεηο κέζσ ηνπ «1502»). 144 ήκεξα, κάιηζηα, κέζσ ηνπ «Ώξηάδλε ΕΕ» ηνπ ΤΠΒΑΑΏ, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο πνιίηεο λα ππνβάινπλ αηηήζεηο γηα ηελ ρνξήγεζε πηζηνπνηεηηθψλ ηφζν κέζσ ηνπ ηειεθσληθνχ θέληξνπ εμππεξέηεζεο πνιηηψλ «1564» (ην νπνίν παξέρεη θαη δηνηθεηηθή πιεξνθφξεζε ζε 24σξε βάζε), φζν θαη κέζσ δηαδηθηχνπ απφ ηελ ηζηνζειίδα ησλ ΚΒΠ ( 145 εκεηψλεηαη, ηέινο, φηη ε ζεηηθή ζπκβνιή ησλ ΚΒΠ ζηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ πεξηιακβάλεη ηελ ειεθηξνληθή θαηαγξαθή θαη πηζηνπνίεζε πνιιψλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απινχζηεπζή ηνπο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ δηθαηνινγεηηθψλ, ηε δεκηνπξγία ζηελ θνηλή γλψκε πεπνίζεζεο γηα ηε δπλαηφηεηα γξήγνξεο θαη απνηειεζκαηηθήο εμππεξέηεζεο, ηελ 143 Δ ζρεηηθή εθαξκνγή «e-kep» ε νπνία επηηξέπεη ηελ ειεθηξνληθή κεηαθνξά ησλ αηηήζεσλ πνπ κέρξη ηφηε πξνσζνχληαλ ζηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο κε fax μεθίλεζε ηνλ Ώπξίιην ηνπ 2003 θαη ζήκεξα 1041 απφ ηα ζπλνιηθά 1053 ΚΒΠ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε φιε ηε ρψξα είλαη ζπλδεδεκέλα κε απηήλ (επίθαηξα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία βξίζθνληαη ζηελ ηζηνζειίδα ). 144 Αεβελέο, Θ., Κέληξα Δμππεξέηεζεο Πνιηηώλ: Σν ζεζκηθό πιαίζην θαη ε ιεηηνπξγία ηνπο Η επίδξαζή ηνπο ζην αζηηθό πεξηβάιινλ, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, Σεχρνο 39/Οθηψβξηνο 2006, ζει Οη αηηήζεηο απηέο αθνξνχλ είηε απιά πηζηνπνηεηηθά γηα ηα νπνία δελ απαηηείηαη ε ππνβνιή δηθαηνινγεηηθψλ είηε ζχλζεηα πηζηνπνηεηηθά γηα ηα νπνία φκσο ηα δηθαηνινγεηηθά πνπ απαηηνχληαη πξνβιέπεηαη λα αλαδεηνχληαη απηεπάγγειηα. Σα πηζηνπνηεηηθά παξαιακβάλεη ν πνιίηεο απφ ην αληίζηνηρν ΚΒΠ πνπ δηεθπεξαηψλεη ηελ ππφζεζή ηνπ θαη ην νπνίν έρεη επηιέμεη κε ηελ αίηεζή ηνπ. Δ ελεκέξσζε γηα ηελ παξαιαβή ηνπ πηζηνπνηεηηθνχ γίλεηαη κε ηειεθσληθή επηθνηλσλία ηνπ ΚΒΠ κε ηνλ πνιίηε αιιά θαη κε απνζηνιή SMS, εθφζνλ ν πνιίηεο έρεη δειψζεη φηη επηζπκεί θάηη ηέηνην. 86

87 θαηάθηεζε ζρεηηθήο ηερλνγλσζίαο απφ κηα λέα γεληά ππαιιήισλ 146 αιιά θαη ηε ρξεζηκφηεηά ηνπο σο θέληξα αλαηξνθνδφηεζεο φζνλ αθνξά ηα ζπρλφηεξα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ νη πνιίηεο ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπο Ννκνζεηηθά θαη δηνηθεηηθά κέηξα Δζληθό πκβνύιην Γηνηθεηηθήο Μεηαξξύζκηζεο Με ην λ.2839/ ζπζηήζεθε ζην ΤΠΒΑΑΏ Βζληθφ πκβνχιην Αηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο. Ώπνηειεί ζπκβνπιεπηηθφ φξγαλν ζην νπνίν εθπξνζσπνχληαη θνηλσληθνί θαη νηθνλνκηθνί θνξείο, ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο, επηζηεκνληθνί θνξείο, ηα θνηλνβνπιεπηηθά θφκκαηα, θ.η.ι., ελψ ιεηηνπξγεί σο forum θνηλσληθνχ δηαιφγνπ ζην νπνίν εηζάγνληαη γηα ζπδήηεζε θαη έθθξαζε γλψκεο νη πξνηάζεηο ηνπ Τπνπξγνχ ΒΑΑΏ πνπ αθνξνχλ κείδνλνο ζεκαζίαο παξεκβάζεηο ζηε δεκφζηα δηνίθεζε Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει εκεηψλεηαη φηη, ζηα πιαίζηα ηνπ έξγνπ «Ώξηάδλε», ππεγξάθε ζηα ηέιε ηνπ 2006 ζχκβαζε κεηαμχ ηνπ ΤΠΒΑΑΏ θαη ηεο εηαηξείαο ΐ.ΐ.D.O. γηα ηελ πξνβνιή ησλ ΚΒΠ, ηνπ ηειεθσληθνχ θέληξνπ «1564» θαη ηνπ δηαδηθηπαθνχ ηφπνπ ε πξψηε θάζε ην ΤΠΒΑΑΏ είρε δηεμαγάγεη, ζε ζπλεξγαζία κε ηελ εηαηξία V-PRC, παλειιαδηθή έξεπλα αλαγλσξηζηκφηεηαο ησλ ΚΒΠ πξνθεηκέλνπ, αμηνπνηψληαο ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, λα πξνρσξήζεη ζηε ζπλέρεηα ζηελ πξνθήξπμε αλνηθηνχ δηεζλνχο δηαγσληζκνχ. Σα ζηνηρεία ηεο έξεπλαο, ε νπνία πξαγκαηνπνηήζεθε ην Ννέκβξην ηνπ 2005 ζε δείγκα αηφκσλ, θαηέδεημαλ φηη κνινλφηη ε αλαγλσξηζηκφηεηα ησλ ΚΒΠ (απζφξκεηε θαη ππνβνεζνχκελε) θηλνχληαλ ζε πνιχ πςειά επίπεδα (85%) νη πεξηζζφηεξνη πνιίηεο δελ ήηαλ ελεκεξσκέλνη γηα ην εχξνο ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ κπνξνχζαλ λα δηεθπεξαησζνχλ κέζσ απηψλ. Βπηπξφζζεηα, ην 50% ησλ πνιηηψλ δελ γλψξηδε ηελ χπαξμε ηνπ ηειεθσληθνχ θέληξνπ εμππεξέηεζεο πνιηηψλ «1564», ελψ ην 36% γλψξηδε ηελ χπαξμή ηνπ αιιά δελ ζπκφηαλ ηνλ αξηζκφ. Βληππσζηαθφ ήηαλ θαη ην φηη ην 87% ησλ πνιηηψλ αγλννχζε φηη κπνξνχζε λα εμππεξεηεζεί ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπ κε ηε δηνίθεζε κέζσ Internet. (βι. Ώμηνπνηψληαο ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, ην ΤΠΒΑΑΏ πξνθήξπμε ζηηο 19 ΜαΎνπ 2006 αλνηθηφ δηεζλή δηαγσληζκφ γηα ηελ πξνβνιή ησλ ΚΒΠ, ηνπ ηειεθσληθνχ θέληξνπ «1564» θαη ηνπ δηαδηθηπαθνχ ηφπνπ ν νπνίνο νινθιεξψζεθε κε ηελ ππνγξαθή ηεο ζρεηηθήο ζχκβαζεο ζηηο 20/12/2006. Σo έξγν χςνπο , ην νπνίν ζπγρξεκαηνδνηήζεθε απφ ην Βπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Ώλάπηπμεο (ΒΣΠΏ) θαηά 75% θαη απφ Βζληθνχο Πφξνπο θαηά 25%, έρεη δηάξθεηα πινπνίεζεο ηνπο 18 κήλεο. ηφρνο ηνπ είλαη ε αχμεζε ησλ πνιηηψλ πνπ απεπζχλνληαη ζηα ΚΒΠ γηα ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ην δεκφζην, ε αχμεζε ηεο δήηεζεο ησλ δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ (πξντφλησλ) πνπ δηεθπεξαηψλνληαη κέζσ ΚΒΠ, ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ πνιηηψλ πνπ θάλνπλ ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξoπλ ην ηειεθσληθφ θέληξν «1564» θαη ν δηαδηθηπαθφο ηφπνο θαη, ηέινο, ε βειηίσζε ηεο ζπλεξγαζίαο ησλ ΚΒΠ κε ηηο ππεξεζίεο ηνπ Αεκνζίνπ θαη ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα. 148 Ν.2839/2000 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/196/ Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο», ζει.1. 87

88 Γηνίθεζε κέζσ ηόρσλ (λ.3230/2004) Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.3230/2004 (άξζξα 1-4) θαζηεξψζεθε λνκνζεηηθά 150 ην ζχζηεκα Αηνίθεζεο κέζσ ηφρσλ 151 ελψ πξνβιέθζεθε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ησλ απνηειεζκάησλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ βάζεη δεηθηψλ (άξζξα 7-9) 152. Χζηφζν, ε εθαξκνγή ηνπ ελ ιφγσ ζπζηήκαηνο παξνπζηάδεη αθφκα ζεκαληηθά πξνβιήκαηα Απινύζηεπζε δηαδηθαζηώλ (λ.3230/2004) Με ηηο ξπζκίζεηο ησλ άξζξσλ 10 θαη 11 πξνσζήζεθε δέζκε κέηξσλ γηα ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ έθδνζεο δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ. πγθεθξηκέλα: Αφζεθε ε δπλαηφηεηα ζηνπο αξκφδηνπο Τπνπξγνχο λα απινπζηεχνπλ κε απνθάζεηο ηνπο ηελ πξνβιεπφκελε απφ ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην δηαδηθαζία έθδνζεο δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ. Δ απινχζηεπζε απηή κπνξεί λα αθνξά: 1. ηνλ θαζνξηζκφ πξνζεζκίαο έθδνζεο ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ζε πεξίπησζε πνπ δελ πξνβιέπεηαη ηέηνηα πξνζεζκία 2. ηε ζχληκεζε πξνζεζκίαο έθδνζεο ηεο πξάμεο ζε πεξίπησζε πνπ πξνβιέπεηαη ήδε ηέηνηα πξνζεζκία 3. ηελ θαηάξγεζε πηζηνπνηεηηθψλ ή άιισλ δηθαηνινγεηηθψλ ή ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπο κε ππεχζπλεο δειψζεηο ησλ πνιηηψλ (ζηελ ηειεπηαία 150 Δ Αηνίθεζε κέζσ ηφρσλ είρε θαζηεξσζεί ζηα πιαίζηα ηνπ Πξνγξάκκαηνο «Πνιηηεία» (απνηέιεζε κέηξν ηνπ ππνπξνγξάκκαηνο 3 ηνπ Βζληθνχ ρεδίνπ Αξάζεσλ γηα ηε Αεκφζηα Αηνίθεζε) ήδε απφ ην 2001, ρσξίο φκσο λα ηχρεη επξείαο θαη απνηειεζκαηηθήο εθαξκνγήο. (ΐι. ζρ. Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΑΏΑ/Φ.18.14/1150/18998/ ). 151 Δ Αηνίθεζε κέζσ ηφρσλ νξίδεηαη σο ε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ζαθψλ ζθνπψλ, επηδηψμεσλ θαη επηδφζεσλ απφ ηα αλψηαηα ηεξαξρηθά επίπεδα θάζε θνξέα θαη ε ελ ζπλερεία θαζνδηθή δηάρπζή ηνπο, ππφ κνξθή εμεηδηθεπκέλσλ δξάζεσλ, ζε θάζε θαηψηεξν ηεξαξρηθφ επίπεδν. Έηζη, νη πξντζηάκελνη φισλ ησλ βαζκίδσλ θαζψο θαη νη ππάιιεινη δεζκεχνληαη ζε εηήζηα βάζε γηα ηελ πινπνίεζε ζπγθεθξηκέλσλ ελεξγεηψλ θαη ηελ επίηεπμε ζπγθεθξηκέλσλ πνζνηηθψλ θαη πνηνηηθψλ απνηειεζκάησλ. (Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Καζηέξσζε ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο κε ζηόρνπο, κέηξεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο θαη άιιεο δηαηάμεηο», ζει.1) 152 Με ην Κεθάιαην ΐ ηνπ λ.3230/04 «Αείθηεο κέηξεζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ» θαζηεξψζεθε δηαδηθαζία πξνζδηνξηζκνχ ησλ απνηειεζκάησλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ βάζεη δεηθηψλ, πξνθεηκέλνπ λα θαζνξίδεηαη ν βαζκφο επίηεπμεο ησλ επηδησθφκελσλ ζηφρσλ. Μάιηζηα, γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε εθαξκνγή ηνπ λφκνπ, πξνβιέθζεθε ε ζχζηαζε ελφο δηθηχνπ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ επηπέδνπ Αηεχζπλζεο ζε φια ηα Τπνπξγεία θαη ηηο Πεξηθέξεηεο (Μνλάδεο Πνηφηεηαο θαη Ώπνδνηηθφηεηαο -Βγθχθιηνη ΤΠΒΑΑΏ ΑΟΏ/Φ.01/13237/ θαη ΑΕΠΏ/Φ.4/νηθ.26397/ ), θαζψο θαη ε θαζηέξσζε εηδηθψλ βξαβείσλ πνηφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ (κε ηελ ΑΕΠΏ/9381/ (ΦΒΚ ΐ/1020) Κνηλή Τπνπξγηθή Ώπφθαζε θαζηεξψζεθε Βζληθφ ΐξαβείν Πνηφηεηαο Αεκνζίσλ Τπεξεζηψλ, ΝΠΑΑ θαη ΟΣΏ α θαη β βαζκνχ). 88

89 πεξίπησζε επηβάιιεηαη ππνρξεσηηθά δεηγκαηνιεπηηθφο έιεγρνο ησλ ππεπζχλσλ δειψζεσλ ζε πνζνζηφ 5%) 4. ηελ ππνρξέσζε ηεο ίδηαο ηεο Τπεξεζίαο πνπ είλαη αξκφδηα γηα ηελ έθδνζε ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο λα αλαδεηά πηζηνπνηεηηθά ή δηθαηνινγεηηθά απφ άιιεο ππεξεζίεο εθφζνλ ζπλαηλεί ν πνιίηεο. Θεζκνζεηήζεθε ην κέηξν ηεο ζησπεξήο έγθξηζεο θαη πξνβιέθζεθε φηη κε ππνπξγηθέο απνθάζεηο ζα θαζνξηζηνχλ δηνηθεηηθέο πξάμεηο νη νπνίεο ζα ηεθκαίξεηαη φηη έρνπλ εθδνζεί ζχκθσλα κε ην ζρεηηθφ αίηεκα αλ παξέιζεη άπξαθηε ζπγθεθξηκέλε πξνζεζκία απφ ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο. Με ζθνπφ ηελ αληηθαηάζηαζε ηεο ρξνλνβφξαο δηαδηθαζίαο έθδνζεο δηαθφξσλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ έθδνζε ηεο ηειηθήο δηνηθεηηθήο πξάμεο πνπ δεηάεη ν πνιίηεο, θαζηεξψζεθε δπλαηφηεηα ζπλδηάζθεςεο ησλ ζπλαξκφδησλ ππεξεζηψλ. Πξνθεηκέλνπ λα εμαιεηθζεί ην θαηλφκελν ηεο απαίηεζεο νξηζκέλσλ ππεξεζηψλ γηα ππνβνιή πξφζζεησλ δηθαηνινγεηηθψλ πέξα απφ ηα νξηδφκελα ζηηο ζρεηηθέο ΚΤΏ, θαηνρπξψζεθε ξεηά φηη, γηα ηελ έθδνζε δηνηθεηηθήο πξάμεο, νη δεκφζηεο ππεξεζίεο απαηηνχλ ηελ ππνβνιή δηθαηνινγεηηθψλ απφ ηνπο ζπλαιιαζζφκελνπο κε απηέο πνιίηεο ή απφ άιιεο ππεξεζίεο ηνπ Αεκνζίνπ, ΝΠΑΑ θαη ΟΣΏ κφλν εθφζνλ απηφ πξνβιέπεηαη ζε δηαηάμεηο λφκσλ ή άιισλ θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ ηεο δηνίθεζεο. Βπηηξάπεθε ε επηθχξσζε ησλ εγγξάθσλ πνπ δηαθηλνχληαη κε ηειενκνηνηππία κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ απφ ηελ Τπεξεζία πξνο ηελ νπνία απνζηέιινληαη. Σα σο άλσ επηθπξσκέλα έγγξαθα έρνπλ ηζρχ αθξηβνχο αληηγξάθνπ. Γηα ηε ζπληφκεπζε ηνπ ρξφλνπ δηαθίλεζεο εγγξάθσλ, νξίζηεθε φηη νη ππεξεζίεο νη νπνίεο δηαζέηνπλ ηελ απαξαίηεηε ειεθηξνληθή ππνδνκή νθείινπλ λα δηαθηλνχλ κε ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ηα έγγξαθα εθείλα πνπ ζχκθσλα κε ηελ παξ.4 ηνπ άξ.14 ηνπ λ.2672/1998 κπνξνχλ λα δηαθηλνχληαη κε ηνλ ηξφπν απηφλ (φζα δειαδή δελ ρξεηάδνληαη ςεθηαθή ππνγξαθή). Πξνβιέθζεθε νη αηηήζεηο γηα έθδνζε δηνηθεηηθήο πξάμεο πνπ ππνβάιινληαη κέζσ ΚΒΠ λα ζεσξείηαη φηη ππνβάιινληαη απηνπξνζψπσο ζηελ αξκφδηα γηα ηελ έθδνζε ηεο πξάμεο Τπεξεζία., ελψ ζηα ΚΒΠ αλαηέζεθε ε επζχλε ειέγρνπ ησλ ζηνηρείσλ ηαπηφηεηαο ησλ αηηνχλησλ. 89

90 Οξίζηεθε φηη ηα ΚΒΠ. νθείινπλ λα δηαβηβάδνπλ ζηελ αξκφδηα Τπεξεζία ηηο ππνβιεζείζεο ζ απηά αηηήζεηο εληφο ηεο επφκελεο απφ ηελ ππνβνιή ηνπο εκέξαο. εκεηψλεηαη φηη δηαηάμεηο γηα ηελ απινχζηεπζε δηαδηθαζηψλ πεξηέρνληαλ θαη ζε κηα πιεηάδα παιαηφηεξσλ λφκσλ (π.ρ. λ.1599/86, 1892/90, 1943/91), σζηφζν, ήηαλ απνζπαζκαηηθέο ελψ νη δπλαηφηεηεο πνπ παξείραλ δελ αμηνπνηήζεθαλ απφ ηε δηνίθεζε. ζεζε ζηελ πνιηηηθή απινχζηεπζεο έδσζε ε δεκηνπξγία ησλ ΚΒΠ φπνπ κε βάζε ηελ ηδξπηηθή ηνπο δηάηαμε (αξ.31,λ.3013/02) δηλφηαλ ε δπλαηφηεηα θαηάξγεζεο δηθαηνινγεηηθψλ ζε δηαδηθαζίεο πνπ επξφθεηην λα εληαρζνχλ ζε απηά. Πξαγκαηνπνηήζεθε έηζη, γηα πξψηε θνξά, θαηαγξαθή θαη ηππνπνίεζε κηαο ζεηξάο δηαδηθαζηψλ κε ηε δεκηνπξγία αληίζηνηρεο βάζεο δεδνκέλσλ, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο νδήγεζε ζηνλ αλαζρεδηαζκφ θαη ηελ ηππνπνίεζε ησλ ζρεηηθψλ εληχπσλ Απηεπάγγειηε αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθώλ (λ.3242/2004) Ο λ.3242/2004 (Κεθάιαην ΐ «Ώπινχζηεπζε Αηνηθεηηθψλ Αηαδηθαζηψλ») εηζήγαγε κηα ζεηξά αληηγξαθεηνθξαηηθψλ ξπζκίζεσλ πνπ αθνξνχζαλ ηφζν ζηε βειηίσζε ππαξρνπζψλ δηαηάμεσλ (π.ρ. ηνπ ΚΑΑ) φζν θαη ζηελ εηζαγσγή λέσλ, κε ζηφρν ηελ απινχζηεπζε θαη επηηάρπλζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε. Μεηαμχ άιισλ, πξνέβιεπε ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ζπλαξκνδηνηήησλ Τπνπξγψλ, ηε ζχζηαζε Κεληξηθήο Βπηηξνπήο Ώπινχζηεπζεο Αηαδηθαζηψλ, ηελ αζηηθή επζχλε ππαιιήισλ γηα κε ζπκκφξθσζε πξνο δηθαζηηθέο απνθάζεηο, θ.η.ι Βηδηθφηεξα, κε ην αξ.5 ζεζκνζεηήζεθε ε δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ ζεηξάο δηθαηνινγεηηθψλ πνπ αλαδεηνχληαη απφ ηελ Τπεξεζία γηα ινγαξηαζκφ ηνπ πνιίηε, κε κφλε πξνυπφζεζε ηελ παξνρή ζρεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο (ην εξψηεκα ζα πεξηιακβάλεηαη ζηελ έληππε αίηεζε πνπ ζα θαιείηαη λα ζπκπιεξψζεη ν πνιίηεο). Πεξαηηέξσ, κε ηε δηάηαμε ηεο παξ.5 ηνπ άξ.16 ηνπ κεηαγελέζηεξνπ λ.3448/2006 ζεζπίζηεθε ε ππνρξεσηηθή 153 Καξθαηζνχιεο, Π., Η απινύζηεπζε ησλ δηαδηθαζηώλ σο δεκόζηα πνιηηηθή..., φπ.π., ζει Μέρξη ηνλ Μάην ηνπ 2003 είραλ εθδνζεί 15 Κνηλέο Τπνπξγηθέο Ώπνθάζεηο πνπ αθνξνχζαλ ζηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ. ( δεκνζηεπζεηζεζ%20θπα%20απινπζηεπζεζ%20δηαδηθαζησλ.doc) 155 Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Ρπζκίζεηο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη ηνπο ΟΣΑ», ζει

91 απηεπάγγειηε αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθψλ, ρσξίο λα απαηηείηαη ε αλσηέξσ εμνπζηνδφηεζε. 156 Με βάζε ηηο παξαπάλσ δηαηάμεηο ππεγξάθεζαλ κηα ζεηξά απφ ΚΤΏ κε ηηο νπνίεο εληάρζεθαλ ζην ζχζηεκα ηεο απηεπάγγειηεο αλαδήηεζεο δηθαηνινγεηηθψλ 212 πηζηνπνηεηηθά, απφ ηα νπνία ηα 20 αλαδεηνχληαη ππνρξεσηηθά απφ ηηο ππεξεζίεο ζε πεξίπησζε πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ έθδνζε ηειηθήο δηνηθεηηθήο πξάμεο, ρσξίο λα απαηηείηαη ε ζπλαίλεζε ηνπ πνιίηε Αλαζύζηαζε απσιεζζέληνο θαθέινπ (λ.3242/2004) Με ηε δηάηαμε ηνπ άξ.6 παξ.5 πξνβιέθζεθε ε ππνρξεσηηθή αλαζχζηαζε θαθέινπ ν νπνίνο έρεη απσιεζζεί κε ππαηηηφηεηα ηεο ππεξεζίαο θαη ε πξνζσξηλή δηεθπεξαίσζε ηνπ αηηήκαηνο ηνπ αλππαίηηνπ πνιίηε έσο ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο. Με βάζε ηελ παξαπάλσ δηάηαμε εθδφζεθε ην ΠΑ 114/2005 (ΦΒΚ Ώ/165/ ), ζχκθσλα κε ην νπνίν ε ππεξεζία ε νπνία κε ππαηηηφηεηα ηεο έρεη απσιέζεη θάθειν πνιίηε κε δηθαηνινγεηηθά ηα νπνία έρεη απηφο πξνζθνκίζεη, νθείιεη λα πξνβεί ζηελ αλαζχζηαζή ηνπ κέζα ζε πξνζεζκία 30 εκεξψλ απφ ηελ δηαπίζησζε ηεο απψιεηαο Καηάξγεζε δηθαηνινγεηηθώλ θαη άιιεο δηαηάμεηο (λ.3242/2004) Με ην άξζξν 6 πξνβιέθζεθε ε δπλαηφηεηα θαηάξγεζεο δηθαηνινγεηηθψλ κέζσ ΚΤΏ φηαλ απηά έρνπλ ήδε θαηαηεζεί ζε άιιε ππεξεζία ε νπνία ζπκπξάηηεη ζηηο επφκελεο θάζεηο ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο (παξ.4α) ή φηαλ έρνπλ θαηαηεζεί θαηά ηελ αξρηθή έθδνζε ηεο πξάμεο (κφλν ζηελ πεξίπησζε αλαλέσζεο άδεηαο) θαη αλαθέξνληαη ζε ζηνηρεία πνπ δελ κεηαβάιινληαη ζηελ πνξεία ηνπ ρξφλνπ (παξ.4β). Με ην ίδην άξζξν ζεζπίζηεθε ππνρξέσζε ηεο ππεξεζίαο λα παξαιακβάλεη θαη αηηήζεηο νη νπνίεο δελ ζπλνδεχνληαη απφ ηα απαηηνχκελα δηθαηνινγεηηθά. ε απηή ηελ πεξίπησζε θαηαγξάθνληαη ηα ειιείπνληα δηθαηνινγεηηθά ζηελ απφδεημε παξαιαβήο (παξ.6). 156 Οη δηαηάμεηο απηέο απνηέιεζαλ πξνζζήθε ζην αξ.3 ηνπ ΚΑΑ, φπσο αλαθέξζεθε ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην. 157 Βλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη ζηελ ππνρξεσηηθή αλαδήηεζε δηθαηνινγεηηθψλ απφ ηηο ππεξεζίεο εληάζζνληαη ηα πηζηνπνηεηηθά γέλλεζεο θαη νηθνγελεηαθήο θαηάζηαζεο, νη ιεμηαξρηθέο πξάμεηο γελλήζεσλ, γάκσλ θαη ζαλάησλ, ηα αληίγξαθα πνηληθνχ κεηξψνπ, θ.ι.π. (Βγθχθιηνη ΤΠΒΑΑΏ ΑΕΏΑΠ/Ώ/28032/ θαη ΑΕΏΑΠ/Ώ/11353/ ). 158 Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/9667/

92 Σέινο, απινπνηήζεθε ε δηαδηθαζία έθδνζεο απιψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ κέζσ ΚΒΠ κε ηελ θαζηέξσζε ειεθηξνληθήο απνζηνιήο ελεκεξσηηθνχ ζεκεηψκαηνο ζηελ θαζ χιελ αξκφδηα Τπεξεζία αληί ηεο αίηεζεο ηνπ πνιίηε (παξ.8) Πεξηνξηζκόο ζπλαξκνδηνηήησλ (λ.3242/2004) Με ην άξζξν 9 πξνβιέθζεθε ε δπλαηφηεηα πεξηνξηζκνχ κε ΠΑ ησλ ζπλαξκνδηνηήησλ Τπνπξγψλ γηα ηελ έθδνζε αηνκηθψλ ή θαλνληζηηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ. 160 Με βάζε ηελ παξαπάλσ εμνπζηνδφηεζε εθδφζεθε κηα ζεηξά απφ ΠΑ (π.ρ. 104/2005, 216/2006 θ.α.) 161 ελψ πξαγκαηνπνηήζεθε θαη κηα πξνζπάζεηα θαηαγξαθήο θαη θσδηθνπνίεζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ αληίζηνηρσλ ΠΑ πνπ είραλ εθδνζεί θαηά ην παξειζφλ, πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζνχλ νη δεκφζηεο ππεξεζίεο ζηνλ εληνπηζκφ θαη ζηελ εθαξκνγή ηνπο Οινθιεξσκέλεο δηνηθεηηθέο ζπλαιιαγέο (λ.3242/2004) εκαληηθή θαηλνηνκία ηνπ λφκνπ (άξζξν 8) ππήξμε ε έλλνηα ησλ νινθιεξσκέλσλ δηνηθεηηθψλ ζπλαιιαγψλ. Με βάζε ηε λέα απηή δηαδηθαζία ν πνιίηεο ζα πξνζέξρεηαη ζηελ αξκφδηα γηα ηελ έθδνζε ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο Τπεξεζία (ή ζηα ΚΒΠ) θαη ζα θαηαζέηεη αίηεζε ζπκπιεξψλνληαο ηηο απαηηνχκελεο πιεξνθνξίεο ζε θαηάιιεια δηακνξθσκέλν έληππν. ηε ζπλέρεηα ην ΚΒΠ ή ε Τπεξεζία ζα ειέγρνπλ ηελ αθξίβεηα ησλ πιεξνθνξηψλ απηψλ ρξεζηκνπνηψληαο ηερλνινγίεο πιεξνθνξηθήο θαη ηειεπηθνηλσληψλ. 163 Σν κέηξν απηφ ζα έρεη σο απνηέιεζκα λα εμαιεηθζεί ε αλάγθε πξνζθφκηζεο απφ ηνλ πνιίηε δηθαηνινγεηηθψλ γηα έθδνζε αηνκηθψλ πξάμεσλ, εθφζνλ απηά ζα αληηθαηαζηαζνχλ απφ ηελ ειεθηξνληθή δηαβεβαίσζε ησλ ππεξεζηψλ νη νπνίεο ζα ηα εμέδηδαλ. Χζηφζν, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ εθαξκνγή ηεο λέαο απηήο δηαδηθαζίαο πνπ δηέπεηαη απφ ηελ αληίιεςε «ν πνιίηεο δειψλεη ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο θαη ε δηνίθεζε ηηο ειέγρεη θαη ηηο δηαρεηξίδεηαη κε ηε ζπλεξγαζία ησλ αξκφδησλ θνξέσλ ή ησλ 159 Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/17825/ πσο ήδε έρεη επηζεκαλζεί, αλάινγεο δηαηάμεηο πξνεγνχκελσλ λφκσλ (π.ρ. 1892//90, 1943/91) δελ είραλ ηχρεη επξείαο εθαξκνγήο. 161 Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΟΏ/Φ.01/25130/ ΐι. ζρ. Βγθχθιην ΤΠΒΑΑΏ, ΑΟΏ/Φ.01/20150/ Βπηζεκαίλεηαη ε χπαξμε αλάινγεο δηάηαμεο ηνπ άξζξνπ 25, παξ. 4, ηνπ λ. 3200/03, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ηα πηζηνπνηεηηθά πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ηθαλνπνίεζε αηηεκάησλ πνιηηψλ αληηθαζίζηαληαη κε θαηαθαηηθή ή αξλεηηθή δήισζε πνπ αλαδεηείηαη θαη γίλεηαη κεηαμχ ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ. Σα πηζηνπνηεηηθά πνπ αληηθαζίζηαληαη θαη θάζε άιιε ζρεηηθή ιεπηνκέξεηα ξπζκίδνληαη κε ΚΤΏ. 92

93 θαηάιιεισλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ», είλαη ε δεκηνπξγία θνηλψλ πξνηχπσλ επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ (ζχζηεκα δηαιεηηνπξγηθφηεηαο) Απνδεκίσζε πνιηηώλ γηα ηε κε ηήξεζε πξνζεζκηώλ (λ.3242/2004) Με ην άξζξν 7 θαζηεξψζεθε ε θαηαβνιή πιήξνπο απνδεκίσζεο ζηνπο πνιίηεο ζε πεξίπησζε ππέξβαζεο ησλ πξνζεζκηψλ γηα ηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεψλ ηνπο απφ ηε δηνίθεζε θαη θαηαξγήζεθε ε έλλνηα ηεο θαηαβνιήο ρξεκαηηθνχ πνζνχ θαζψο θαη ην φξην ηνπ χςνπο απηνχ (ε πξνγελέζηεξε ξχζκηζε πξνέβιεπε ηελ θαηαβνιή ζπκβνιηθήο απνδεκίσζεο πνπ είρε ην ραξαθηήξα θχξσζεο). 165 Βπίζεο, πξνβιέθζεθε φηη γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ χςνπο ηεο θαηαβιεηέαο απνδεκίσζεο νη αξκφδηεο Βπηηξνπέο ζα ιακβάλνπλ ππφςε σο θξηηήξηα ην κέγεζνο ηεο πεξηνπζηαθήο δεκίαο θαη ηεο εζηθήο βιάβεο πνπ πξνθιήζεθε απφ ηελ θαζπζηέξεζε, ηηο ζπλζήθεο ζηηο νπνίεο νθεηιφηαλ θαζψο θαη ην ηπρφλ πθηζηάκελν ζρεηηθφ πφξηζκα ηνπ ηπ. 166 Δ ζρεηηθή απφθαζε ηεο Βπηηξνπήο γηα ηελ θαηαβνιή ή κε πιήξνπο απνδεκίσζεο, ζα εθδίδεηαη κέζα ζε δχν κήλεο απφ ηελ ππνβνιή ηεο ζρεηηθήο αίηεζεο (ε ελ ιφγσ πξνζεζκία δελ είλαη απνθιεηζηηθή), ελψ ε θαηαβνιή ηεο απνδεκίσζεο ζα γίλεηαη κέζα ζε έλα κήλα απφ ηελ θνηλνπνίεζε ηεο απφθαζεο ζηελ αξκφδηα ππεξεζία. Μάιηζηα, κε βάζε ηελ ΚΤΏ 167 πνπ εθδφζεθε γηα λα ξπζκίζεη ηα ζρεηηθά ζέκαηα, ζε πεξίπησζε πνπ ππάξμεη θαζπζηέξεζε ην ρξεκαηηθφ πνζφ ζα θαηαβάιιεηαη εληφθσο. Με ηελ ίδηα απφθαζε ξπζκίζηεθε θαη ν ηξφπνο αλάιεςεο ηεο ζρεηηθήο ππνρξέσζεο απφ ηηο ππεξεζίεο θαη είζπξαμεο ησλ ρξεκάησλ απφ ηνπο δηθαηνχρνπο (κέρξη ηελ έθδνζε ηεο αλσηέξσ ΚΤΏ δελ είρε πξνβιεθζεί αληίζηνηρνο κεραληζκφο, κε απνηέιεζκα ηελ χπαξμε πνιιψλ πξνβιεκάησλ) Κεληξηθή Δπηηξνπή Απινύζηεπζεο Γηαδηθαζηώλ (λ.3242/2004) Με ην άξζξν 10 ζπζηήζεθε Κεληξηθή Βπηηξνπή Ώπινχζηεπζεο Αηαδηθαζηψλ (ΚΒΏΑ) κε απνζηνιή ην γεληθφ ζρεδηαζκφ ελφο εζληθνχ πξνγξάκκαηνο γηα ηελ 164 ΐι. ζρ. Βγθχθιην ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/17825/ ΐι. Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Ρπζκίζεηο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη ηνπο ΟΣΑ» θαη Βγθχθιην ΤΠΒΑΑΏ ΑΕΚΠΟ/Φ.17/ΟΕΚ/13097/ Σν πξφβιεκα ζηνλ ππνινγηζκφ ηεο απνδεκίσζεο πνπ θαηέβαιιαλ νη επηηξνπέο είρε επηζεκάλεη θαη ν ηπ ζε ζρεηηθφ Πφξηζκά ηνπ πξνο ηνλ Τπνπξγφ ΒΑΑΏ (16059/9.8.02), φπσο αλαθέξζεθε ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην. 167 Ώξ. ΑΕΚΠΟ/Φ.17/ΟΕΚ/17170 «Σξόπνο θαηαβνιήο απνδεκίσζεο πνιηηώλ γηα ηελ κε ηήξεζε πξνζεζκηώλ δηεθπεξαίσζεο ππνζέζεσλ από ηε δηνίθεζε» ΦΒΚ ΐ/1226/

94 απινχζηεπζε ηφζν ησλ πθηζηάκελσλ δηαδηθαζηψλ φζν θαη ησλ εηζαγφκελσλ κε λέεο θαλνληζηηθέο ή λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο Νόκνο 3345/2005 ην πιαίζην άζθεζεο ηεο πνιηηηθήο γηα ηε κείσζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο θαη ηελ δηεπθφιπλζε ησλ πνιηηψλ ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ηε δηνίθεζε, ν λ.3345/05 πξνψζεζε κηα ζεηξά κέηξσλ ηα νπνία απνηππψζεθαλ ζηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 16 θαη αθνξνχζαλ: Σε ρνξήγεζε βεβαίσζεο ηαπηνπξνζσπίαο αλειίθσλ θαη απφ ηα ΚΒΠ. Σελ ειεθηξνληθή ηήξεζε ησλ αξρείσλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ησλ ΝΠΑΑ θαη ησλ ΟΣΏ πξψηεο θαη δεχηεξεο βαζκίδαο. Σε δηεχξπλζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ ΚΒΠ, ηα νπνία ζην εμήο ζα κπνξνχζαλ λα πξαγκαηνπνηνχλ νινθιεξσκέλεο δηνηθεηηθέο ζπλαιιαγέο, απφ ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο ηνπ πνιίηε κέρξη ηελ έθδνζε ηεο ηειηθήο δηνηθεηηθήο πξάμεο. Σνλ θαζνξηζκφ δηαδηθαζηψλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα νη νπνίεο ζα κπνξνχλ λα πξαγκαηνπνηνχληαη θαη απφ ηα ΚΒΠ. Σελ επηθχξσζε ζπγθεθξηκέλσλ θαηεγνξηψλ εγγξάθσλ, ηα νπνία δηαθηλνχληαη κε ειεθηξνληθή κνξθή κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Αεκνζίνπ, ησλ ΝΠΑΑ θαη ησλ ΟΣΏ Γξαθεία Τπνδνρήο Πνιηηώλ (ΓΤΠ) πσο θαηέζηε ζαθέο κέζα απφ ηηο Βθζέζεηο ηνπ ηπ θαη ηνπ ΓΒΑΑ, έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ηεο δηνίθεζεο είλαη ε έιιεηςε πιεξνθφξεζεο ηνπ πνιίηε ε νπνία απνηειεί θαη βαζηθή πεγή ηαιαηπσξίαο ηνπ. Δ ζπλεηδεηνπνίεζε ηνπ ζνβαξνχ απηνχ ειιείκκαηνο νδήγεζε ζηε ζεζκνζέηεζε ηεο ζχζηαζεο Γξαθείσλ Τπνδνρήο Πνιηηψλ ζε φιεο ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο (Μάηνο 2006), ζε κηα πξνζπάζεηα νξγάλσζεο θαη ζπζηεκαηνπνίεζεο ηεο πιεξνθφξεζεο. Δ ζχζηαζε ησλ ΓΤΠ απνηέιεζε δηνηθεηηθφ κέηξν κε ζηφρν ηε δηεπθφιπλζε ησλ πνιηηψλ ζηελ επηθνηλσλία θαη ζηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ην δεκφζην. Ώξκνδηφηεηα ησλ λέσλ Γξαθείσλ είλαη ε θαζνδήγεζε ηνπ πνιίηε ζηηο αξκφδηεο νξγαληθέο κνλάδεο ηεο νηθείαο 168 ΐι. Ώηηηνινγηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Οηθνλνκηθά ζέκαηα Ννκαξρηαθώλ Απηνδηνηθήζεσλ θαη ξύζκηζε δηνηθεηηθώλ ζεκάησλ», ζει.7-8 θαη Βγθχθιην ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/13882/

95 ππεξεζίαο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ππφζεζήο ηνπ, θαζψο θαη ε παξνρή θάζε άιιεο ζρεηηθήο πιεξνθνξίαο. Ώμηνζεκείσην είλαη φηη είθνζη ρξφληα κεηά ηε ζχζηαζε ησλ ΓΒΠΠΟ ηνπ λ.1599/86, ην πξφβιεκα ηνπ ειιείκκαηνο πιεξνθφξεζεο εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη θαη επηρεηξείηαη ε αληηκεηψπηζή ηνπ κε ηνλ ίδην ηξφπν. 169 Μάιηζηα, ε ζρεηηθή εγθχθιηνο ηνπ ΤΠΒΑΑΏ επηζεκαίλεη σο ζέκαηα ηδηαίηεξεο ζπνπδαηφηεηαο φια εθείλα ηα δεηήκαηα απνηειεζκαηηθήο ιεηηνπξγίαο πνπ είραλ νδεγήζεη ζηελ αλεπηηπρή πινπνίεζε ηνπ ζεζκνχ ησλ ΓΒΠΠΟ (θαηάιιειε θαη επαξθήο ζηειέρσζε, πξνζβαζηκφηεηα ζηνπο πνιίηεο, θ.α.) Οδεγόο Καιήο πκπεξηθνξάο Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ ηελ πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο ελφο άιινπ ζεκαληηθνχ πξνβιήκαηνο πνπ ηαιαλίδεη ηε δεκφζηα δηνίθεζε, ηεο θαθήο ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ θαη ιεηηνπξγψλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαηά ηελ άκεζε επαθή ηνπο κε ηνπο πνιίηεο, εληάρζεθε ε θνηλή πξσηνβνπιία ηνπ ΤΠΒΑΑΏ θαη ηνπ ηπ γηα ηελ έθδνζε «Οδεγνχ Καιήο πκπεξηθνξάο Αεκνζίσλ Τπαιιήισλ». Ο Οδεγφο πεξηέιαβε ηνπο βαζηθνχο θαλφλεο θνηλσληθήο εππξέπεηαο θαη επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο πνπ πξέπεη λα αθνινπζεί ν δεκφζηνο ππάιιεινο φηαλ έξρεηαη ζε άκεζε, πξνζσπηθή επαθή κε ηνλ πνιίηε (θαη νη νπνίνη πξνθχπηνπλ, άκεζα ή έκκεζα, απφ ην ηζρχνλ δεκνζηνυπαιιειηθφ δίθαην) θαζψο επίζεο θαη ηηο γεληθέο αξρέο πνπ πξέπεη λα δηέπνπλ ηε δηνηθεηηθή δξάζε (αξρή ηεο λνκηκφηεηαο, ηεο αλαινγηθφηεηαο, ηεο ηζφηεηαο, θ.η.ι.) Άξζξν 117 Τπαιιειηθνύ Κώδηθα χκθσλα κε ηελ δηάηαμε ηεο παξ.4 ηνπ άξ.117 ηνπ λένπ Τπαιιειηθνχ Κψδηθα 171 ν Τπνπξγφο ΒΑΑΏ δχλαηαη λα αζθεί πεηζαξρηθή εμνπζία ζηνπο ππαιιήινπο ηνπ Αεκνζίνπ θαη ησλ ΝΠΑΑ γηα αλάξκνζηε ζπκπεξηθνξά πξνο ηνπο πνιίηεο, αδηθαηνιφγεηε κε εμππεξέηεζε ηνπο, κε έγθαηξε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεψλ ηνπο, άξλεζε ζπλεξγαζίαο κε 169 Δ ππνρξέσζε ζχζηαζεο Γξαθείνπ Τπνδνρήο Πνιηηψλ ζε φιεο ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο πξνβιέπεηαη απφ Βγθχθιην ηνπ ΤΠΒΑΑΏ (ΑΕΚΠΟ/Φ.2/9967/ ) θαη φρη απφ λνκνζεηηθή δηάηαμε, φπσο ζπλέβαηλε κε ηα ΓΒΠΠΟ ηνπ λ.1599/ Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, «Οδεγόο Καιήο πκπεξηθνξάο Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ», Βζληθφ Σππνγξαθείν, ΐι. λ.3528/2007 «Κύξσζε ηνπ Κώδηθα Καηάζηαζεο Γεκνζίσλ Πνιηηηθώλ Γηνηθεηηθώλ Τπαιιήισλ θαη Τπαιιήισλ Ν.Π.Γ.Γ.» ΦΒΚ Ώ/26/ θαη ζρεηηθή εγθχθιην ηνπ ΤΠΒΑΑΏ ΑΕΏΑΠ/ Ώ/9667/

96 ηα ΚΒΠ θαη κε εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ πεξί απινχζηεπζεο ησλ δηαδηθαζηψλ θαη θαηαπνιέκεζεο ηεο γξαθεηνθξαηίαο Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη ώκα Δπηζεσξεηώλ Διεγθηώλ πσο ήδε αλαθέξζεθε, ν ζεζκφο ηνπ ΓΒΑΑ θαζηεξψζεθε κε ην λ.3074/2002 θαη αζρνιείηαη κε ηε δηαζθάιηζε ηεο εχξπζκεο θαη απνηειεζκαηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο, ηελ παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ηνπ έξγνπ ησλ ειεγθηηθψλ ζσκάησλ θαη ηνλ εληνπηζκφ ησλ θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο. Σν πεδίν δξάζεο ηνπ πεξηιακβάλεη ηνλ έιεγρν φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη νη αξκνδηφηεηέο ηνπ δελ είλαη κφλν θαηαζηαιηηθέο αιιά θαη πξνιεπηηθέο κε ηελ έλλνηα ησλ παξεκβάζεσλ πξνο ηε δηνίθεζε γηα ηε ιήςε δηνηθεηηθψλ κέηξσλ, αιιά θαη πξνο ηελ Κπβέξλεζε γηα ηελ ππνβνιή λνκνζεηηθψλ πξνηάζεσλ.. Οη ηδξπηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ζεζκνχ ηξνπνπνηήζεθαλ θαη ζπκπιεξψζεθαλ κε κηα ζεηξά κεηαγελέζηεξσλ λφκσλ 172 κε ηνπο νπνίνπο εληζρχζεθε ν ξφινο θαη νη αξκνδηφηεηέο ηνπ πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί πην απνηειεζκαηηθφο. Μεηαμχ άιισλ, αλαθέξεηαη ε ρνξήγεζε ζε απηφλ πεηζαξρηθψλ εμνπζηψλ, ε δπλαηφηεηα λα δεηά ηελ άξζε ηνπ ηξαπεδηθνχ, θνξνινγηθνχ θαη ρξεκαηηζηεξηαθνχ απνξξήηνπ ησλ ειεγρφκελσλ πξνζψπσλ θαη ε ππνρξέσζε ζπλεξγαζίαο ειεγρφκελσλ θνξέσλ θαη ππεξεζηψλ. Παξάιιεια, ζην πιαίζην ηεο απνηειεζκαηηθφηεξεο θαηαπνιέκεζεο ησλ θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο θαη θαθνδηνίθεζεο, κε ην λ.3074/2002 εληζρχζεθε θαη αλαβαζκίζηεθε ην ψκα Βπηζεσξεηψλ Βιεγθηψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο κε ηε δηεχξπλζε ηνπ πεδίνπ δξάζεο ηνπ ψζηε λα πεξηιακβάλεη ηηο επηρεηξήζεηο ησλ ΟΣΏ θαη ηα θξαηηθά ΝΠΕΑ, ηελ παξνρή αξκνδηφηεηαο γηα ηνλ έιεγρν ηεο πεξηνπζηαθήο θαηάζηαζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ππαιιήισλ ΟΣΏ θαη ΝΠΑΑ, ηε δπλαηφηεηα ζπγθέληξσζεο απνδεηθηηθνχ πιηθνχ γηα ηελ ηεθκεξίσζε πεηζαξρηθψλ θαη πνηληθψλ δηψμεσλ ζε βάξνο ππαιιήισλ, ηελ απνλνκή πξναλαθξηηηθψλ αξκνδηνηήησλ, θ.η.ι. 172 Άξ.6 ηνπ λ.3491/2006, άξ.14 ηνπ λ.3345/2005, άξ.11 θαη 12 ηνπ λ.3320/2005, άξ.8 ηνπ λ.3213/2003, άξ.26 ηνπ λ.3200/2003, άξ.9 ηνπ λ.3094/2003, φπσο επίζεο θαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ ΠΑ 77/05 (ΦΒΚ Ώ/118/ ). Σέινο, ην λνκνζεηηθφ πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπκπιεξψλεηαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξ.5 ηνπ λ.3448/2006 πνπ αθνξά ζηελ πεξαηηέξσ ρξήζε πιεξνθνξηψλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. 96

97 5.4. ΔΠ «Γηνηθεηηθή Μεηαξξύζκηζε» Βπηδίσμε ηνπ λένπ ΒΠ είλαη ε δεκηνπξγία κηαο ζπλεθηηθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ αλαγθαίσλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε, κέζα απφ κηα ζεηξά παξεκβάζεσλ θαη δξάζεσλ ζπζηεκηθνχ ραξαθηήξα πνπ αθνξνχλ ην αλζξψπηλν δπλακηθφ, ην ξπζκηζηηθφ πιαίζην ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο θαη ηελ νξγάλσζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Μεηαμχ άιισλ, ζεκεηψλεηαη φηη νη κέρξη ζήκεξα κεηαξξπζκηζηηθέο πξνζπάζεηεο, παξά ηα βήκαηα πξνφδνπ, απέηπραλ λα αληηκεησπίζνπλ απνηειεζκαηηθά ηηο ζεκαληηθέο δπζιεηηνπξγίεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο 174, θάηη πνπ ζπλαξηάηαη κε ηξία δεηήκαηα ζηξαηεγηθνχ ραξαθηήξα ζε φηη αθνξά ηηο θαζηεξσκέλεο πξνζεγγίζεηο θαη πξαθηηθέο πξνψζεζεο ησλ αιιαγψλ. πγθεθξηκέλα, ηα δεηήκαηα απηά αθνξνχλ: Σελ πεξηζηαζηαθή θαη πεξηπησζηαθή πξνζέγγηζε ησλ αιιαγψλ -ζε αληηδηαζηνιή κε ηελ νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ζε επίπεδν δεκφζηνπ νξγαληζκνχ. Σελ θπξηαξρία ηνπ πξνηχπνπ ηεο ζεζκηθήο πξνζέγγηζεο ησλ αιιαγψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ππνβάζκηζε ηνπ ξφινπ ηεο επηρεηξεζηαθήο πξνζέγγηζεο. Σε ζπγθεληξσηηθή νξγάλσζε. 173 Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα «Γηνηθεηηθή Μεηαξξύζκηζε» ( ), Ώζήλα, Ενχιηνο ( documents/επ%20ζπλνιηθν%20θεηκελν%20ηνπιηνζ% doc) 174 Χο θπξηφηεξεο δπζιεηηνπξγίεο αλαθέξνληαη ε κεησκέλε ππνθίλεζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ε ειιηπήο αμηνπνίεζή ηνπ κε βάζε ηα πξνζφληα, ε έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ ζε θξίζηκνπο ηνκείο (π.ρ. ζηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΒ θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ επηηειηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο επεμεξγαζίαο πξνγξακκάησλ θαη πνιηηηθψλ), ε απνπζία άζθεζεο ζχγρξνλνπ management θαη εθπαίδεπζεο γηα ηελ άζθεζή ηνπ απφ ηα ζηειέρε πνπ θαηέρνπλ ζέζεηο επζχλεο, ε ηππνιαηξία ζε βάξνο ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ ππεξεζηψλ, ε πεξηραξάθσζε θαζεθφλησλ θαη αξκνδηνηήησλ θαη ε δπζρέξεηα ελδν-υπεξεζηαθήο/δη-υπεξεζηαθήο ζπλεξγαζίαο, ε πνιππινθφηεηα ησλ ξπζκίζεσλ, νη αζάθεηεο θαη νη αληηθάζεηο κεηαμχ ηνπο, νη απαξραησκέλεο ξπζκίζεηο θαη ε απνπζία θσδηθνπνίεζεο, ε νξηδφληηα αλάπηπμε ηεο ηεξαξρηθήο ππξακίδαο ζε ππεξβνιηθά κεγάιν αξηζκφ νξγαληθψλ κνλάδσλ (γεληθψλ δηεπζχλζεσλ, δηεπζχλζεσλ θαη ηκεκάησλ), ε απνπζία θαζεθνληνινγίνπ θαη πεξηγξαθψλ ζέζεσλ εξγαζίαο, νη αδπλακίεο ζηνρνζεζίαο, παξαθνινχζεζεο θαη κέηξεζεο ησλ απνηειεζκάησλ θαη αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ε πεξηνξηζκέλε, κέρξη ζήκεξα, αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΒ ζε ζρέζε κε ηελ εζσηεξηθή ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ θαη ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο κε ηνπο πνιίηεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο, ε εθηεηακέλε παξνπζία θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο, θ.α. Χο αξλεηηθά απνηειέζκαηα ησλ παξαπάλσ δπζιεηηνπξγηψλ επηζεκαίλνληαη, κεηαμχ άιισλ, ε επηβάξπλζε ηνπ θφζηνπο ιεηηνπξγίαο ησλ ππεξεζηψλ θαη ε κεησκέλε ηθαλφηεηά ηνπο λα επεμεξγαζηνχλ δεκφζηεο πνιηηηθέο θαη πξνγξάκκαηα, ε κεηνλεθηηθή ζέζε ησλ ζπλαιιαζζφκελσλ κε ην θξάηνο πνιηηψλ θαη επηρεηξήζεσλ έλαληη ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ε επηβάξπλζή ηνπ θφζηνπο θαη ηεο πνηφηεηαο δσήο ηνπ πνιίηε, ε δεκηνπξγία πξφζθνξνπ εδάθνπο πνπ θαζηζηά δχζθνιε ηε δηαζθάιηζε ηεο δηαθάλεηαο ζηηο πξάμεηο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ηελ αληηκεηψπηζε ηεο δηαθζνξάο, θ.α. 97

98 Χο ζηξαηεγηθφο ζηφρνο ηνπ λένπ Πξνγξάκκαηνο θαζνξίδεηαη ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δηαθπβέξλεζεο κέζα απφ ηελ ελίζρπζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ δεκνζίσλ νξγαλψζεσλ, θαζψο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ινγνδνζίαο θαη ηεο επαγγεικαηηθήο εζηθήο κέζσ ηεο δηεχξπλζεο ηεο θνηλσληθήο δηαβνχιεπζεο θαη ζπκκεηνρήο ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ. Ο σο άλσ ζηξαηεγηθφο ζηφρνο εμεηδηθεχεηαη πεξαηηέξσ ζε ηέζζεξηο γεληθνχο ζηφρνπο, κε βάζε ηνπο νπνίνπο ην ΒΠ δηαξζξψλεηαη ζε άμνλεο. Οη γεληθνί ζηφρνη πξνζδηνξίδνληαη σο εμήο: Ώλαβάζκηζε ησλ δεκνζίσλ πνιηηηθψλ θαη εθζπγρξνληζκφο ηνπ ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ θαη ησλ δνκψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, κε εηδηθνχο ζηφρνπο: 1. Βλδπλάκσζε ησλ κεραληζκψλ ζρεδηαζκνχ θαη εθαξκνγήο ησλ δεκνζίσλ πνιηηηθψλ. 2. Πξνψζεζε ησλ αξρψλ ηεο δηαθάλεηαο θαη ηεο ινγνδνζίαο. 3. ΐειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ λνκνζεηηθψλ θαη θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ. 4. ΐειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εμππεξέηεζεο ησλ ζπλαιιαζζφκελσλ κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο πνιηηψλ θαη επηρεηξήζεσλ. Ώλάπηπμε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, κε εηδηθνχο ζηφρνπο: 1. Βλίζρπζε ηεο πνιηηηθήο αλάπηπμεο ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε κέζσ δηαξζξσηηθψλ θαη ζεζκηθψλ αιιαγψλ. 2. ΐειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ ζπζηήκαηνο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο γηα ηε βειηίσζε ηεο δηνηθεηηθήο ηθαλφηεηαο θαη ηελ ππνζηήξημε ησλ δηαξζξσηηθψλ θαη ζεζκηθψλ αιιαγψλ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε. Βλδπλάκσζε ησλ πνιηηηθψλ ηζφηεηαο ησλ θχισλ ζε φιν ην εχξνο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, κε εηδηθνχο ζηφρνπο: 1. ΐειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ πνιηηηθψλ ηζφηεηαο. 2. Βλδπλάκσζε ηεο ζέζεο ησλ γπλαηθψλ ζην δεκφζην θαη θνηλσληθφ ηνκέα. Σερληθή ππνζηήξημε ηεο εθαξκνγήο, κε εηδηθνχο ζηφρνπο: 1. Αεκηνπξγία κεραληζκψλ ππνζηήξημεο ηεο δηνηθεηηθήο αιιαγήο. 98

99 2. Τπνζηήξημε ηνπ πξνγξάκκαηνο (δξάζεηο ηερληθήο ππνζηήξημεο). 175 Δ παξαπάλσ αλάιπζε θαηέδεημε φηη νη πξνζπάζεηεο πνπ θαηαβιήζεθαλ θαη ζπλερίδνπλ λα θαηαβάιινληαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο βειηίσζεο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη ηεο αληαπφθξηζεο ηεο δηνίθεζεο ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ πεξηιακβάλνπλ αθελφο ηε βειηίσζε ηνπ θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ κέζσ ηεο απινχζηεπζεο ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ αθνξνχλ ζηηο ζπλαιιαγέο ησλ πνιηηψλ κε ην δεκφζην θαη αθεηέξνπ ηελ αλαδηνξγάλσζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ δνκψλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ ηεο δηνίθεζεο κέζσ ζεζκηθψλ αιιαγψλ θαη πξσηνβνπιηψλ, ηεο ίδξπζεο ησλ ΚΒΠ, θαζψο θαη ηεο αμηνπνίεζεο ησλ ΣΠΒ κε ηελ εηζαγσγή ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο. Βπίζεο, ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο ξφινο απνδίδεηαη θαη ζηελ άξζε ησλ αδπλακηψλ πνπ ραξαθηεξίδνπλ ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Χζηφζν, ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη, θακία απφ ηηο παξαπάλσ κεηαξξπζκηζηηθέο πξνζπάζεηεο, αλεμάξηεηα απφ ηα φπνηα άιια ηπρφλ ζεηηθά απνηειέζκαηά ηεο, δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί επηηπρεκέλε αλ δελ έρεη σο ηειηθφ απνηέιεζκα πεξηζζφηεξν ηθαλνπνηεκέλνπο πνιίηεο. Άμνλαο ησλ κεηαξξπζκίζεσλ είλαη ν πνιίηεο θαη, θαηά ζπλέπεηα, βαζηθή επηδίσμε είλαη ε κέγηζηε δπλαηή αληαπφθξηζε ζηηο αλάγθεο ηνπ. Κάηη ηέηνην φκσο δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί ρσξίο ηελ χπαξμε κηαο νξγαλσκέλεο θαη απνηειεζκαηηθήο δηαδηθαζίαο αλαηξνθνδφηεζεο ζρεηηθά κε ηα απνηειέζκαηα ησλ κεηαξξπζκηζηηθψλ δξάζεσλ θαη ηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ θνηλνχ, ψζηε λα δηαπηζηψλεηαη θάζε θνξά ν βαζκφο αληηκεηψπηζεο ησλ ππαξρνπζψλ παζνγελεηψλ ή ε ηπρφλ δεκηνπξγία λέσλ. Καη απηφ είλαη έλα ζεκείν ζην νπνίν εμαθνινπζεί λα ππνιείπεηαη ε ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε Βλδεηθηηθά, νξηζκέλεο απφ ηηο θχξηεο παξεκβάζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζηα πιαίζηα ησλ παξαπάλσ γεληθψλ ζηφρσλ είλαη νη εμήο: Ώλακφξθσζε απινχζηεπζε ηνπ λνκνζεηηθνχ θαη θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ θαη ελζσκάησζε ησλ θνηλνηηθψλ νδεγηψλ. Κσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο αλά πεδίν πνιηηηθήο. Μείσζε ηνπ δηνηθεηηθνχ θφζηνπο γηα ηηο επηρεηξήζεηο (25% έσο ην 2013) Οξγαλσηηθφο θαη ιεηηνπξγηθφο αλαζρεδηαζκφο γηα ηελ ελδπλάκσζε ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο εθαξκνγήο ησλ δεκνζίσλ πνιηηηθψλ. Βληαίεο ππεξεζίεο κηαο ζηάζεο (one-stop-shop) γηα πιεξνθφξεζε θαη εμππεξέηεζε πνιηηψλ θαη επηρεηξήζεσλ κε δπλαηφηεηα νινθιεξσκέλσλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ. 176 Βλζαξξπληηθή πξνζπάζεηα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο θαζηέξσζεο κηαο ζπζηεκαηηθήο δηαδηθαζίαο γηα ηε κέηξεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ θνηλνχ απνηέιεζε ην «Παξαηεξεηήξην Βμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε». ηφρνο ηνπ ήηαλ λα απνηειέζεη ηελ πξψηε δηαξθή έξεπλα γηα ην επίπεδν ηθαλνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ην θξάηνο θαη ην πξψην βήκα ηεο πξνζπάζεηαο γηα ηελ αλάπηπμε ελφο αμηφπηζηνπ κνληέινπ κέηξεζεο ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζηα πιαίζηα ηεο πνιηηνθεληξηθήο αληίιεςεο γηα ηε δηνηθεηηθή 99

100 κεηαξξχζκηζε. Πξαγκαηνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά κεηαμχ επηεκβξίνπ 2003 θαη Μαξηίνπ 2004 (ηα ζρεηηθά απνηειέζκαηα παξνπζηάδνληαη ζην Παξάξηεκα 5), ελψ επξφθεηην λα δηεμάγεηαη θάζε ρξφλν ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν, κε αληηθείκελν ηε δηεξεχλεζε αθελφο ηνπ γεληθνχ επηπέδνπ ηθαλνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ηε δεκφζηα δηνίθεζε θαη αθεηέξνπ ησλ παξαγφλησλ πνπ επεξεάδνπλ θαζνξηζηηθά ην αίζζεκα ηθαλνπνίεζήο ηνπο απφ ηελ επαθή κε ηηο ππεξεζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Μέρξη ζήκεξα, σζηφζν, δελ έρεη ππάξμεη ζπλέρεηα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο. 100

101 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Ώπφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 αξρίδεη θαη ζηελ Βιιάδα λα εκθαλίδεηαη κηα έληνλε θηλεηηθφηεηα ζε ζρέζε κε ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ θξάηνπο. Ο επαλαπξνζδηνξηζκφο ηεο έλλνηαο ηνπ πνιίηε σο πειάηε/θαηαλαισηή θαη ε εηζαγσγή ζηε δηνίθεζε ελλνηψλ φπσο ε πνηφηεηα, ε απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ε απνδνηηθφηεηα απνηεινχλ ηνπο βαζηθνχο άμνλεο ηνπ γεληθφηεξνπ πξνβιεκαηηζκνχ. Οη παξαπάλσ έλλνηεο, νη νπνίεο αληηζηνηρνχλ ζε έλα δηαθνξεηηθφ ξφιν ηεο δηνίθεζεο, ρξεζηκνπνηήζεθαλ δηεζλψο γηα λα θαζνδεγήζνπλ κηα ζεηξά κεηαξξπζκηζηηθψλ κέηξσλ θαη πξνζπαζεηψλ, νη νπνίεο βαζίζηεθαλ ζηελ πηνζέηεζε ησλ αξρψλ ηνπ ΝΑΜ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ δηαθνξνπνηνχλ ην ΝΑΜ απφ ηα παξαδνζηαθά κνληέια δηνίθεζεο είλαη αθξηβψο ν πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ ζηνπο πνιίηεο/πειάηεο ησλ δεκνζίσλ νξγαλψζεσλ κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη ε έκθαζε ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα, ζηελ απνδνηηθφηεηα θαη ζηελ νηθνλνκηθφηεηα ησλ δηνηθεηηθψλ δξάζεσλ -ζε αληίζεζε κε ηελ παξαδνζηαθή γξαθεηνθξαηία φπνπ ε έκθαζε δηλφηαλ ζηηο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο ησλ απνηειεζκάησλ θαη, ηδίσο, ζηε ζσζηή ρξήζε ησλ θαλφλσλ δηθαίνπ βάζεη ησλ νπνίσλ απηέο νξγαλψλνληαλ. Θα πξέπεη, πάλησο, λα επηζεκαλζεί φηη ην ΝΑΜ, επηδηψθνληαο έλαλ κεζνδνινγηθφ πινπξαιηζκφ, αξλείηαη ηελ αληίθαζε κεηαμχ ησλ λέσλ θαη ησλ παξαδνζηαθψλ αμηψλ νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο. Οη βαζηθέο αξρέο ηνπ, πνηφηεηα, απνηειεζκαηηθφηεηα, απνδνηηθφηεηα θαη νηθνλνκηθφηεηα, ζεσξνχληαη ζπκπιεξσκαηηθέο ησλ παξαδνζηαθψλ αξρψλ ηεο λνκηκφηεηαο θαη ηεο ηζφηεηαο ησλ επθαηξηψλ. 177 ην παξαπάλσ πιαίζην αλειήθζεζαλ θαη ζηελ Βιιάδα κηα ζεηξά απφ πξσηνβνπιίεο γηα ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο - πνιηηψλ, λνκνζεηηθνχ θπξίσο πεξηερνκέλνπ (λ.1599/86, λ.1943/91), νη νπνίεο θνξπθψζεθαλ κε ηελ θαζηέξσζε, ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, ΚΑΑ. Δ θαζηέξσζε ηνπ Κψδηθα απνηέιεζε νξφζεκν ζηελ πξνζπάζεηα βειηίσζεο ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ θαζψο, γηα πξψηε θνξά, ζπγθεληξψζεθαλ ζε έλα θείκελν νη θαλφλεο πνπ αθνξνχζαλ ζηελ επηθνηλσλία ηνπο κε ηε δηνίθεζε θαη ζηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεψλ ηνπο απφ απηή. Δ ζεκαληηθφηεξε ίζσο ζπκβνιή ηνπ Κψδηθα ππήξμε ε 177 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει

102 ζηαδηαθή εκπέδσζε ησλ βαζηθψλ θαλφλσλ δηνηθεηηθήο δξάζεο απφ πνιίηεο θαη δεκνζίνπο ππαιιήινπο. Δ εθαξκνγή ηνπ, σζηφζν, ζπλνδεχηεθε απφ κηα ζεηξά πξνβιεκάησλ. Δ ειιηπήο πιεξνθφξεζε, ε θαζπζηέξεζε ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ζηε δηεθπεξαίσζε ησλ ππνζέζεσλ ησλ πνιηηψλ θαη ε άξλεζή ηνπο λα ρνξεγνχλ έγγξαθα πνπ θπιάζζνληαη ζην αξρείν ηνπο απνηεινχλ αθφκε θαη ζήκεξα νξηζκέλα απφ ηα θπξηφηεξα, ηα νπνία επαλαιακβάλνληαη ζηαζεξά, δίλνληαο ην ζηίγκα ηεο παζνινγίαο απφ ην νπνίν πάζρεη ε ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε. Δ απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζε ησλ παξαπάλσ πξνβιεκάησλ πξνζθξνχεη ζε εγγελείο αδπλακίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, νξγαλσηηθήο θαη ιεηηνπξγηθήο θχζεο: έιιεηςε επειημίαο θαη δεκηνπξγηθφηεηαο, πνιχπινθεο δηαδηθαζίεο, ππνζηειέρσζε ππεξεζηψλ θαη αλεπαξθήο γλψζε ηνπ αληηθεηκέλνπ απφ ηνπο ππαιιήινπο, ειιηπήο δηείζδπζε λέσλ ηερλνινγηψλ, έιιεηςε ππνδνκψλ, θ.α. Δ χπαξμε ησλ δνκηθψλ απηψλ αδπλακηψλ ζηε ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο είρε επηζεκαλζεί επαλεηιεκκέλσο, ελψ ε ζπλεηδεηνπνίεζε φηη κφλν ε ζέζπηζε θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ δελ επξφθεηην λα κεηαβάιιεη δξαζηηθά ηελ θαηάζηαζε είρε σο απνηέιεζκα ηελ πινπνίεζε, απφ ηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 πεξίπνπ, κηαο ζεηξάο πξνγξακκάησλ γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, θάηη πνπ ππαγνξεχηεθε θαη απφ ηελ αλαγθαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ησλ πφξσλ ηεο Βπξσπατθήο Έλσζεο ε νπνία ρξεκαηνδνηνχζε ηελ εθαξκνγή αλάινγσλ δξάζεσλ. Χζηφζν, παξά ηα φπνηα ζεηηθά απνηειέζκαηα ζε άιινπο ηνκείο, ε ζπκβνιή απηψλ ησλ πξνγξακκάησλ ζηε γεληθφηεξε πξνζπάζεηα αλαβάζκηζεο ηνπ επηπέδνπ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ηε δηνίθεζε ππήξμε νξηαθή, κε ιίγεο θσηεηλέο εμαηξέζεηο φπσο ε ιεηηνπξγία ησλ ΚΒΠ. Δ ιηγφηεξν απφ ηθαλνπνηεηηθή θαηάζηαζε πνπ εμαθνινπζεί λα επηθξαηεί κέρξη ζήκεξα ζηνλ ηνκέα απηφ απνηειεί γεληθφηεξε δηαπίζησζε, ε νπνία, κεηαμχ άιισλ, θαηαγξάθεηαη θαη ζηηο εηήζηεο εθζέζεηο ηνπ ηπ θαη ησλ δηαθφξσλ σκάησλ Βπηζεψξεζεο θαη Βιέγρνπ ηεο δηνίθεζεο. Μάιηζηα, ε απνηπρία ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ δηαρξνληθά απνδίδεηαη, ζχκθσλα κε ην ηειεπηαίν πξφγξακκα Αηνηθεηηθήο Μεηαξξχζκηζεο, ζηελ αδπλακία ράξαμεο κηαο νινθιεξσκέλεο θαη ζπλεθηηθήο ζηξαηεγηθήο, ζηελ έιιεηςε απνηειεζκαηηθψλ ππνζηεξηθηηθψλ κεραληζκψλ θαη πνιηηηθήο ζηήξημεο αιιά θαη ζηνλ ζπγθεληξσηηζκφ πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ νξγάλσζε ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σέινο, σο θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο πξνζδηνξίδεηαη θαη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο δηνίθεζεο θαη 102

103 εηδηθφηεξα ε πθηζηάκελε αλαμηνθξαηία, ε απνπζία νπζηαζηηθήο αμηνιφγεζεο, ε ειιηπήο εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε αιιά θαη ε επηθξαηνχζα θνπιηνχξα θαη λννηξνπία, πνπ νδεγνχλ ζε ζεκαληηθά ειιείκκαηα πινπνίεζεο. Δ απάληεζε ζηε βειηίσζε ηεο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε ζήκεξα βξίζθεηαη, θαηά γεληθή δηαπίζησζε, ζηελ Διεθηξνληθή Αηαθπβέξλεζε θαη ζηε ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. Χζηφζν, σο βαζηθφ ζθάικα ζηξαηεγηθήο πνπ νδήγεζε ζην παξειζφλ ζηελ απνηπρία ηέηνησλ ιχζεσλ πξνζδηνξίδεηαη ε εξγαιεηαθή αληίιεςε ηεο ρξήζεο ησλ ΣΠΒ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία απηέο έξρνληαη λα ππεξεηήζνπλ θαη φρη λα αιιάμνπλ θαηεζηεκέλεο δνκέο θαη ιεηηνπξγίεο. Πξνθεηκέλνπ φκσο λα πξνθχςνπλ ηα νθέιε απφ ηελ Διεθηξνληθή Αηαθπβέξλεζε απαηηείηαη παξάιιειε, δξαζηηθή αιιαγή ζε ζπζηήκαηα, δνκέο θαη δηαδηθαζίεο ηεο δηνίθεζεο θαη πάλσ απ φια ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη ζηηο επηθξαηνχζεο αληηιήςεηο. ην παξαπάλσ πιαίζην, ρξήζηκε θξίλεηαη θαη ε πηνζέηεζε ζην κέιινλ ελφο λένπ Κψδηθα ν νπνίνο ζα ελζσκαηψλεη ηηο κεηαγελέζηεξεο ηξνπνπνηήζεηο θαη ηε λεφηεξε λνκνινγία ζε έλα εληαίν θείκελν, ελψ ζα πεξηιακβάλεη ηηο λέεο κνξθέο εμππεξέηεζεο ηνπ πνιίηε θαη ζα αληαλαθιά ηηο ζχγρξνλεο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο Διεθηξνληθήο Αηαθπβέξλεζεο. Ώπαξαίηεηε πξνυπφζεζε βέβαηα γηα έλα ηέηνην βήκα είλαη ε εκπέδσζε θαη απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ηζρχνληνο ΚΑΑ. 103

104 ΑΝΣΙ ΔΠΙΛΟΓΟΤ Οη κεηαξξπζκίζεηο ηνπ ΝΑΜ ζπγθξνηνχλ εδψ θαη πεξίπνπ δχν δεθαεηίεο ηνλ γλψκνλα γηα ηνλ αλαπξνζαλαηνιηζκφ ηνπ θξάηνπο. Χζηφζν, ε εθαξκνγή ηνπο δελ ππήξμε αδηαηάξαθηε. Οη ζεκαληηθφηεξεο επηθπιάμεηο πνπ έρνπλ δηαηππσζεί νθείινληαη, κεηαμχ άιισλ, ζε νξηζκέλα δηαδηθαζηηθά πξνβιήκαηα πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπο αιιά θαη ζε αλεπηηπρή απνηειέζκαηα πνπ, αληί λα βειηηψζνπλ, επηδείλσζαλ ηε ζρέζε θξάηνπο- πνιηηψλ. Πέξαλ ησλ παξαπάλσ ελζηάζεσλ, κηα γεληθφηεξε θξηηηθή αθνξά ζην κνληέιν ηνπ θξάηνπο πνπ δηακνξθψλνπλ θαη ην νπνίν έρεη επηθξηζεί σο αλαγσγηθφ δηφηη δελ δηαθνξνπνηεί ην θξάηνο απφ ηελ αγνξά. 178 ην πιαίζην απηψλ ησλ πξνβιεκαηηζκψλ, πξνο ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ '90, άξρηζαλ λα δηαηππψλνληαη νξηζκέλεο επηζεκάλζεηο, φπσο φηη ν ξφινο ησλ θξαηηθψλ ππεξεζηψλ δελ κπνξεί λα εμαληιείηαη ζηελ παξνρή νηθνλνκηθνπνηεκέλσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαη νη πνιίηεο δελ είλαη απιψο πειάηεο, θαζψο κηα ηέηνηα ζεψξεζε δελ ιακβάλεη ππφςε ην πεξηερφκελν θαη ηελ πνιηηηθή θχζε ηεο ζρέζεο ησλ πνιηηψλ κε ηε δεκφζηα δηνίθεζε ελψ παξαγλσξίδεη ηνπο θνηλσληθνχο πξνζδηνξηζκνχο ηεο έλλνηαο ηνπ πνιίηε θαη ηε ζχλδεζή ηεο κε θνηλά απνδεθηνχο φξνπο φπσο ππνρξέσζε, θνηλσληθά δηθαηψκαηα θαη θνηλσληθή αιιειεγγχε. 179 Ώπνηέιεζκα ήηαλ ε αλάδπζε ελφο λένπ πξνηχπνπ ζρέζεο θξάηνπο πνιηηψλ κέζα απφ ηελ αλάπηπμε κνξθψλ ζπκκεηνρηθήο δεκνθξαηίαο, φπνπ νη ρξήζηεο θαη νη ηνπηθέο θνηλφηεηεο έρνπλ ηελ επθαηξία φρη κφλν λα πξνσζήζνπλ ηελ άπνςή ηνπο αιιά θαη λα αλαιάβνπλ ηελ επζχλε γηα ηελ απφθαζε. Πξφθεηηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πνιίηε σο εηαίξνπ/ζπκπαξαγσγνχ, ν νπνίνο έρεη ηε δπλαηφηεηα ex ante επηξξνήο ζηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. 180 ην πξφηππν απηφ έκθαζε δίλεηαη ζηελ ελδπλάκσζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ πνιηηψλ ζηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ θαη πινπνίεζεο ησλ δεκνζίσλ πνιηηηθψλ θαη ηδηαίηεξα ησλ κέηξσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηε βειηίσζε ηεο ζρέζεο ηνπο κε ηε δηνίθεζε. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, ηα ηειεπηαία ρξφληα, κειεηψληαη θαη εθαξκφδνληαη δηεζλψο κέζνδνη 178 Καξθαηζνχιεο, Π., Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε..., φπ.π., ζει Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ..., φπ.π., ζει παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, φπ.π., ζει

105 θνηλσληθήο δηαβνχιεπζεο. ηελ Βιιάδα ηέηνην κέηξν απνηέιεζε ε πξφβιεςε ιεηηνπξγίαο «πάλει πνιηηψλ» σο ζεζκνχ κφληκεο δηαβνχιεπζεο κεηαμχ δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη θνηλσλίαο, ην νπνίν ζπκπεξηιήθζεθε ζε κειεηεηηθφ επίπεδν ζην ΒΠ «Πνιηηεία». Χζηφζν, ηφζν απηφ φζν θαη άιια αληίζηνηρα κέηξα (π.ρ. κέηξεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ απφ ηηο παξερφκελεο ζε απηνχο ππεξεζίεο) βξίζθνληαη αθφκε ζε εκβξπαθφ ζηάδην. 105

106 ΠΗΓΔ Βηβιηνγξαθία Ώξγπξηάδεο, Α., Γηα κηα Γεκόζηα Γηνίθεζε πνπ απνδίδεη θαη επηθνηλσλεί κε ηνπο πνιίηεο, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 1998 Γέξνληαο, Ώ. Λχηξαο,. Παπιφπνπινο, Π. ηνχηε, Γι. Φινγατηεο,., Γηνηθεηηθό Γίθαην, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 2004 Γέξνληαο, Υ., Ώ., Η ζπκκεηνρή ησλ πνιηηώλ θαη ησλ θνηλσληθώλ θνξέσλ ζηε δηαδηθαζία ιήςεο δηνηθεηηθώλ απνθάζεσλ, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα Κνκνηελή, 1986 Καξθαηζνχιεο, Π., «Σν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε. Από ηε δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε θαη ην λέν δεκόζην κάλαηδκελη ζηε δηαθπβέξλεζε», Βθδ. Ε.ηδέξεο, Ώζήλα, 2004 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Ο «Μεγάινο Αζζελήο». Η κεηαξξύζκηζε θαη ν εθζπγρξνληζκόο ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Βθδ. Παπαδήζε, Ώζήλα, 1999 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Μηραιφπνπινο, Ν., Δθζέζεηο Δκπεηξνγλσκόλσλ γηα ηε Γεκόζηα Γηνίθεζε , Ώζήλα, 2000, Βθδ. Παπαδήζε Μαθξπδεκήηξεο, Ώ., Γηνίθεζε θαη Κνηλσλία. Η Γεκόζηα Γηνίθεζε ζηελ Διιάδα, Ώζήλα, 1999, Βθδ. Θεκέιην Μειηζζαο, Κ., Α. (επηκέιεηα), ρέδην Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Οξγάλσζεο θαη Λεηηνπξγίαο. Πξσηνβνπιία ηνπ Τπνπξγείνπ Πξνεδξίαο γηα ηε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο πνιίηε, Βθδ. Ώλη. Ν. άθθνπια, Ώζήλα-Κνκνηελή, 1997 παλνχ, Κ., Γηνίθεζε, Πνιίηεο θαη Γεκνθξαηία, Ώζήλα, 2000, Βθδ. Παπαδήζε Σάρνο, Ε., Ώ., Δξκελεία Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο (Ν.2690/1999, όπσο ηξνπνπνηήζεθε), Βθδ. άθθνπια, Ώζήλα Θεζζαινλίθε,

107 Αξζξνγξαθία Αεβελέο, Θ., Κέληξα Δμππεξέηεζεο Πνιηηώλ: Σν ζεζκηθό πιαίζην θαη ε ιεηηνπξγία ηνπο Η επίδξαζή ηνπο ζην αζηηθό πεξηβάιινλ, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, Σεχρνο 39/Οθηψβξηνο 2006 Καξθαηζνχιεο, Π., Η απινύζηεπζε ησλ δηαδηθαζηώλ σο δεκόζηα πνιηηηθή, Οηθνλνκηθφο Σαρπδξφκνο, Ώπξίιηνο 2004 Καξθαηζνχιεο, Π., Νέν Γεκόζην Μάλαηδκελη: Αξρέο, εμειίμεηο, πξννπηηθέο., Νηαήο, Π., Η πκβνιή ησλ κεζόδσλ εμππεξέηεζεο ησλ πνιηηώλ από ηε δεκόζηα δηνίθεζε ζηελ δηακόξθσζε ησλ ζρέζεσλ θξάηνπο θαη θνηλσλίαο, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, Σεχρνο 39/Οθηψβξηνο 2006 Φσηεηλνπνχινπ, Θ., Μέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ πνιηηώλ, Αηνηθεηηθή Βλεκέξσζε, ηεχρνο 14/Ματνο 1999 Άιιεο πεγέο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 1998 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 1999 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2000 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2001 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2002 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2003 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2004 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2005 πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Βηήζηα Έθζεζε 2006 Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, Βηήζηα Έθζεζε 2003 Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, Βηήζηα Έθζεζε 2004 Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, Βηήζηα Έθζεζε 2005 Γεληθφο Βπηζεσξεηήο Αεκφζηαο Αηνίθεζεο, Βηήζηα Έθζεζε 2006 Βπηηξνπή γηα ηελ εμέηαζε ηεο καθξνπξφζεζκεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο, Πνηόηεηα ζηε Γεκόζηα Γηνίθεζε. Πξόηαζε Αιιαγώλ, Βζληθή Σξάπεδα ηεο Βιιάδνο, Ώζήλα

108 Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Βξεπλψλ, Δθζέζεηο γηα ην Πξόγξακκα : Γεκόζηα Γηνίθεζε, Ώζήλα, 1991 Μαθξπδεκήηξεο, Ώ.- Παπαδεκεηξίνπ, Κ.- Οηθνλφκνπ, Θ.- Νηαήο, Π.- Κσζηήο, Γ.- Μπαθνγηάλλεο, Κ.- Ώληψλελαο, Γ.- Γεσξγφπνπινο, Α., Δ Μεηαξξχζκηζε ηνπ Κξάηνπο. Αηνίθεζε θαη Αηαθπβέξλεζε γηα ηνλ 21 ν αηψλα, mediaupload/publications/makridimitris_et_al_metarithmisi_delfon.pdf Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Αηεχζπλζε ρέζεσλ Κξάηνπο Πνιίηε, Η δηνίθεζε ζηελ ππεξεζία ησλ πνιηηώλ, Μεηάθξαζε από ην αγγιηθό θαη γαιιηθό θείκελν ηεο επίζεκεο έθδνζεο ηνπ ΟΟΑ, Παξίζη 1987, Βζληθφ Σππνγξαθείν, 1990 Τπνπξγείν Πξνεδξίαο ηεο Κπβέξλεζεο, Πξόγξακκα Γηνηθεηηθνύ Δθζπγρξνληζκνύ , Βζληθφ Σππνγξαθείν, Ώζήλα, Μάξηηνο 1993 Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, «ηξαηεγηθό ρέδην Γηνηθεηηθήο Μεηαξξύζκηζεο», Βζληθφ Σππνγξαθείν, Ώζήλα, Μάξηηνο 1997 Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Πξόγξακκα «Πνιηηεία», Μάξηηνο Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα Πνιηηεία. Η Δπαλίδξπζε ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο ( ), Ώζήλα, 2005 Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, «Οδεγόο Καιήο πκπεξηθνξάο Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ», Βζληθφ Σππνγξαθείν, Τπνπξγείν Βζσηεξηθψλ Αεκφζηαο Αηνίθεζεο θαη Ώπνθέληξσζεο, Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα «Γηνηθεηηθή Μεηαξξύζκηζε» ( ), Ώζήλα, Ενχιηνο 2007, ηκελν%20ηνπιηνζ% doc Παξαηεξεηήξην γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο, «Μειέηε γηα ηε κέηξεζε ησλ δεηθηώλ ησλ πξσηνβνπιηώλ eeurope 2005 θαη i2010 γηα ηα έηε 2006 θαη 2007». Καηαγξαθή ειεθηξνληθψλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, default.asp?la=1&id=183&pl=110&pk=393&ap=01 108

109 Μειέηε ηνπ Παξαηεξεηεξίνπ γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο γηα ηελ Ηιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε (Ενχληνο 2007), default.asp?la=1&id=183&pl=110&pk=396&ap=101 «Παξαηεξεηήξην Δμππεξέηεζεο ηνπ Πνιίηε», Γηαξθήο Έξεπλα γηα ην Δπίπεδν Δμππεξέηεζεο ησλ Πνιηηώλ από ηελ Διιεληθή Γεκόζηα Γηνίθεζε, επηέκβξηνο 2003 Μάηνο (Έξεπλα ηνπ Βξγαζηεξίνπ Αηνηθεηηθήο Βπηζηήκεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Ώζελψλ ζε ζπλεξγαζία κε ην Αηνηθεηηθφ Βπηκειεηήξην Βιιάδνο. Φνξέαο πινπνίεζεο: Κάπα Research A.E.) Δηζεγεηηθέο Δθζέζεηο λόκσλ Βηζεγεηηθή έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «ρέζεηο Κξάηνπο πνιίηε, θαζηέξσζε λένπ ηύπνπ δειηίνπ ηαπηόηεηνο θαη άιιεο δηαηάμεηο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Δθζπγρξνληζκόο ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλαβάζκηζε ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κώδηθαο Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Πξόγξακκα ΠΟΛΙΣΔΙΑ γηα ηε κεηαξξύζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκό ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Καζηέξσζε ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο κε ζηόρνπο, κέηξεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» Βηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Ρπζκίζεηο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη ηνπο ΟΣΑ» Ώηηηνινγηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Οηθνλνκηθά ζέκαηα Ννκαξρηαθώλ Απηνδηνηθήζεσλ θαη ξύζκηζε δηνηθεηηθώλ ζεκάησλ» Ννκνζεζία χληαγκα ηεο Βιιάδνο 1975/86/01, ΦΒΚ 85/Ώ/ Ν.1599/86 «ρέζεηο Κξάηνπο πνιίηε, θαζηέξσζε λένπ ηύπνπ δειηίνπ ηαπηόηεηνο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/75/

110 Ν.1892/1990 «Γηα ηνλ εθζπγρξνληζκό θαη ηελ αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/101/ Ν.1943/1991 «Δθζπγρξνληζκόο ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλαβάζκηζε ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/50/ Ν.2477/1997 «πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε θαη ώκα Δπηζεσξεηώλ Διεγθηώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο» ΦΒΚ Ώ/59/ Ν.2539/1997 «πγθξόηεζε ηεο Πξσηνβάζκηαο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο» ΦΒΚ Ώ/244/ Ν.2690/1999 «Κύξσζε ηνπ Κώδηθα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/45/ Ν.2839/2000 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/196/ Ν.2880/2001 «Πξόγξακκα ΠΟΛΙΣΔΙΑ γηα ηε κεηαξξύζκηζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκό ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/9/ Ν.3074/2002 «Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, αλαβάζκηζε ηνπ ώκαηνο Δπηζεσξεηώλ- Διεγθηώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη ηνπ πληνληζηηθνύ Οξγάλνπ Δπηζεώξεζεο θαη Διέγρνπ θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/296/ Ν.3013/2002 «Αλαβάζκηζε ηεο πνιηηηθήο πξνζηαζίαο θαη ινηπέο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/102/ Ν.3230/2004 «Καζηέξσζε ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο κε ζηόρνπο, κέηξεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΒΚ Ώ/44/ Ν.3242/2004 «Ρπζκίζεηο γηα ηελ νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη ηνπο ΟΣΑ» ΦΒΚ Ώ/102/ Ν.3345/2005 «Οηθνλνκηθά ζέκαηα Ννκαξρηαθώλ Απηνδηνηθήζεσλ θαη ξύζκηζε δηνηθεηηθώλ ζεκάησλ» ΦΒΚ Ώ/138/ Ν.3448/2006 «Γηα ηελ πεξαηηέξσ ρξήζε πιεξνθνξηώλ ηνπ δεκόζηνπ ηνκέα θαη ηε ξύζκηζε ζεκάησλ αξκνδηόηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ, Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο» ΦΒΚ Ώ/57/

111 Ν.3528/2007 «Κύξσζε ηνπ Κώδηθα Καηάζηαζεο Γεκνζίσλ Πνιηηηθώλ Γηνηθεηηθώλ Τπαιιήισλ θαη Τπαιιήισλ Ν.Π.Γ.Γ.» ΦΒΚ Ώ/26/ Ν.Α.3983/1959 «Πεξί κέηξσλ ηηλώλ πξνο βειηίσζηλ ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ» ΦΒΚ Ώ/197/ Π.Α. 114/2005 «Τπνρξεσηηθή αλαζύζηαζε θαθέινπ, ν νπνίνο έρεη απσιεζζεί από ππαηηηόηεηα ηεο ππεξεζίαο» ΦΒΚ Ώ/165/ , ΑΕΠΏ/9381/ ΚΤΏ ησλ Τπνπξγψλ Β.Α.Α.Ώ. θαη Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ «Δηδηθά Βξαβεία δεκνζίσλ ππεξεζηώλ» ΦΒΚ ΐ/1020/ ΑΕΚΠΟ/Φ.17/ΟΕΚ/17170 ΚΤΏ ησλ Τθππνπξγψλ Β.Α.Α.Ώ. θαη Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ «Σξόπνο θαηαβνιήο απνδεκίσζεο πνιηηώλ γηα ηελ κε ηήξεζε πξνζεζκηώλ δηεθπεξαίσζεο ππνζέζεσλ από ηε δηνίθεζε» ΦΒΚ ΐ/1226/ Δγθύθιηνη Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΚΠΟ/Φ.19/12241/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΑΏΑ/Φ.18.14/1150/18998/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/17825/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΟΏ/Φ.01/13237/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΚΠΟ/Φ.17/ΟΕΚ/13097/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΚΠΟ/Φ.15/νηθ./13143/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/13882/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΠΏ/Φ.4/νηθ.26397/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΚΠΟ/Φ.2/9967/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΟΏ/Φ.01/20150/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΟΏ/Φ.01/25130/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/28032/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/11353/ Βγθχθιηνο ΤΠΒΑΑΏ, ΑΕΏΑΠ/Ώ/9667/ Γηαδπθηηαθνί ηόπνη

112 α%20απινπζηεπζεζ%20δηαδηθαζησλ.doc

113 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ 113

114 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 1 Πίλαθεο Πίλαθαο 1 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (Κύθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε, έηνο 1999) % Βιιηπήο πιεξνθφξεζε/θαθή επηθνηλσλία 20,2 Έιιεηςε/θαζπζηέξεζε απάληεζεο 22,9 πκπεξηθνξά κε νξζή/κε εμππεξεηηθή 22,2 Παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο 14,5 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο επηείθεηαο 6,5 Με εθηέιεζε δηθαζηηθήο απφθαζεο 0,8 Με ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο λνκηκφηεηαο 6,8 Με ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο 1,5 Με εθπιήξσζε ππνρξέσζεο απφ ζχκβαζε 4,6 ύλνιν 100,0 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε 1999 Πίλαθαο 2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΡΑΗ (Κύθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε, έηνο 2000) % Καζπζηέξεζε έθδνζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ή επηηέιεζεο πιηθήο ελέξγεηαο 16,0 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε 11,4 Καζπζηέξεζε / κε απάληεζε ζε εξψηεκα-αίηεκα 12,0 Καθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ 3,0 Άιιεο δηνηθεηηθέο παξαηππίεο 5,4 Με εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ 1,2 Παξάλνκεο δηαδηθαζίεο 1,1 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο-κε επίδεημε δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ 1,7 Μεξνιεπηηθή ζπκπεξηθνξά, πξαθηηθέο πνπ εηζάγνπλ δηαθξίζεηο 1,7 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 4,9 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο 6,1 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο 2,5 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο 2,3 Παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο 13,2 Λεηηνπξγηθά-νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα εκπιεθφκελσλ ππεξεζηψλ 17,6 ύλνιν 100,0 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

115 Πίλαθαο 3 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (Κύθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε, έηνο 2001) ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΡΑΗ % Καζπζηέξεζε έθδνζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ή επηηέιεζεο πιηθήο ελέξγεηαο 10,9 Καζπζηέξεζε / κε απάληεζε ζε εξψηεκα-αίηεκα 8,3 Καζπζηέξεζε ζχγθιεζεο δηνηθεηηθνχ νξγάλνπ 0,4 Λεηηνπξγηθά-νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα εκπιεθφκελσλ ππεξεζηψλ 12,0 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε 6,7 Παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο 4,0 Καθή εξκελεία λφκνπ 3,6 Παξάβαζε λφκνπ 2,1 Αηνηθεηηθέο παξαηππίεο 2,6 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε αηηηνιφγεζε δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ 2,4 Με εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ 1,4 Βιιηπή ή αλχπαξθηα κέηξα πξνζηαζίαο ζπιινγηθψλ αγαζψλ 0,7 Έιιεηςε ζαθήλεηαο 1,6 Πξαθηηθέο πνπ εηζάγνπλ δηαθξίζεηο 0,7 Παξάλνκεο δηαδηθαζίεο (παξάβαζε ή παξάιεηςε νπζηψδνπο ηχπν, θ.η.ι.) 0,5 Καηάρξεζε εμνπζίαο 1,0 Ώκέιεηα / αδηαθνξία 0,6 Καθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ 1,0 Με ζπλεξγαζία κε ηνλ ηπ 0,5 Καθή εξκελεία δηνηθεηηθήο πξάμεο - απφθαζεο 0,8 Άιια (αλαξκνδηφηεηα νξγάλνπ, δελ ειήθζε ππφςε ε χπαξμε αλσηέξαο βίαο, θ.η.ι.) 0,4 ΣΗΡΗΗ ΣΧΝ ΓΔΝΙΚΧΝ ΑΡΥΧΝ ΓΙΚΑΙΟΤ % Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 2,7 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο επηείθεηαο 0,4 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο 0,2 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο 0,6 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο ακεξνιεςίαο 0,2 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο-κε επίδεημε δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ 1,2 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο 1,4 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

116 Πίλαθαο 4 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (Κύθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε, έηνο 2002) ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΡΑΗ % Καζπζηέξεζε έθδνζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ή επηηέιεζεο πιηθήο ελέξγεηαο 10,9 Καζπζηέξεζε / κε απάληεζε ζε εξψηεκα-αίηεκα 6,3 Καζπζηέξεζε ζχγθιεζεο δηνηθεηηθνχ νξγάλνπ 0,1 Λεηηνπξγηθά-νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα εκπιεθφκελσλ ππεξεζηψλ 5,9 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε 5,6 Παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο 1,8 Καθή εξκελεία λφκνπ 3,1 Παξάβαζε λφκνπ 1,5 Αηνηθεηηθέο παξαηππίεο 1,9 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε αηηηνιφγεζε δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ 1,8 Με εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ 1,0 Βιιηπή ή αλχπαξθηα κέηξα πξνζηαζίαο ζπιινγηθψλ αγαζψλ 1,3 Έιιεηςε ζαθήλεηαο 0,8 Μεξνιεπηηθή ζπκπεξηθνξά, πξαθηηθέο πνπ εηζάγνπλ δηαθξίζεηο 0,0 Παξάλνκεο δηαδηθαζίεο (παξάβαζε ή παξάιεηςε νπζηψδνπο ηχπν, θ.η.ι.) 0,2 Καηάρξεζε εμνπζίαο 1,0 Ώκέιεηα / αδηαθνξία 0,5 Καθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ 0,8 Με ζπλεξγαζία κε ηνλ ηπ 0,2 Καθή εξκελεία δηνηθεηηθήο πξάμεο - απφθαζεο 0,3 Άιια (αλαξκνδηφηεηα νξγάλνπ, δελ ειήθζε ππφςε ε χπαξμε αλσηέξαο βίαο, θ.η.ι.) 0,6 ΣΗΡΗΗ ΣΧΝ ΓΔΝΙΚΧΝ ΑΡΥΧΝ ΓΙΚΑΙΟΤ % Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 6,4 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο επηείθεηαο 1,5 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο 0,4 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο 1,5 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο ακεξνιεςίαο 0,6 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο-κε επίδεημε δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ 2,1 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο 2,6 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

117 Πίλαθαο 5 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (Κύθινο ρέζεσλ Κξάηνπο - Πνιίηε, έηνο 2003) ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΗ ΓΡΑΗ % Καζπζηέξεζε έθδνζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ή επηηέιεζεο πιηθήο ελέξγεηαο 9,6 Καζπζηέξεζε / κε απάληεζε ζε εξψηεκα-αίηεκα 6,8 Καζπζηέξεζε ζχγθιεζεο δηνηθεηηθνχ νξγάλνπ 0,2 Λεηηνπξγηθά-νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα εκπιεθφκελσλ ππεξεζηψλ 2,7 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε πιεξνθφξεζε 5,0 Παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο 1,9 Καθή εξκελεία λφκνπ 1,9 Παξάβαζε λφκνπ 1,3 Αηνηθεηηθέο παξαηππίεο 1,9 Βιιηπήο ή αλχπαξθηε αηηηνιφγεζε δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ 1,7 Με εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ 0,2 Βιιηπή ή αλχπαξθηα κέηξα πξνζηαζίαο ζπιινγηθψλ αγαζψλ 0,3 Έιιεηςε ζαθήλεηαο 1,1 Μεξνιεπηηθή ζπκπεξηθνξά, πξαθηηθέο πνπ εηζάγνπλ δηαθξίζεηο 0,2 Παξάλνκεο δηαδηθαζίεο (παξάβαζε ή παξάιεηςε νπζηψδνπο ηχπν, θ.η.ι.) 0,3 Καηάρξεζε εμνπζίαο 0,3 Ώκέιεηα / αδηαθνξία 0,3 Καθή ζπκπεξηθνξά ππαιιήισλ 0,6 Με ζπλεξγαζία κε ηνλ ηπ 0,2 Καθή εξκελεία δηνηθεηηθήο πξάμεο - απφθαζεο 0,6 Άιια (αλαξκνδηφηεηα νξγάλνπ, δελ ειήθζε ππφςε ε χπαξμε αλσηέξαο βίαο, θ.η.ι.) 0,5 ΣΗΡΗΗ ΣΧΝ ΓΔΝΙΚΧΝ ΑΡΥΧΝ ΓΙΚΑΙΟΤ % Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 6,8 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο επηείθεηαο 1,6 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο αλαινγηθφηεηαο 0,4 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο 1,6 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο ακεξνιεςίαο 0,6 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο-κε επίδεημε δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ 2,3 Με εθαξκνγή ηεο αξρήο ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο 2,7 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

118 Πίλαθαο 6 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, έηνο 2004) Μνξθέο Καθνδηνίθεζεο % Καζπζηεξήζεηο - κε ηήξεζε πξνζεζκηψλ 17,52 Πξνβιήκαηα δνκήο θαη νξγάλσζεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ (ζηειέρσζε-θαηάξηηζε-κέζα) 11,75 Έιιεηςε ελεκέξσζεο - πιεξνθφξεζεο 11,48 Με ηήξεζε ηεο νπζηαζηηθήο λνκηκφηεηαο 10,5 Πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο 8,86 Ώδξάλεηα ηεο δηνίθεζεο 7,48 Με ηήξεζε ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 5,58 Έιιεηςε ζπλεξγαζίαο - ζπληνληζκνχ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ 5,51 Ννκνηερληθά πξνβιήκαηα θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ 4,46 Με ηήξεζε ησλ αξρψλ ηεο δηθαηνινγεκέλεο εκπηζηνζχλεο, ηεο δηαθάλεηαο, ηεο ηζφηεηαο θαη ηεο ακεξνιεςίαο 3,54 Ώλεπάξθεηα ή έιιεηςε αηηηνινγίαο δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ 3,15 Γεηήκαηα πξφζβαζεο ζε έγγξαθα- επηθχξσζεο θαη ρνξήγεζεο αληηγξάθσλ 1,18 Καθή ρξήζε ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο 1,12 Άιια πξνβιήκαηα θαθνδηνίθεζεο 7,87 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

119 Πίλαθαο 7 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, έηνο 2005) ΠΔΡΙΠΣΧΔΙ ΚΑΚΟΓΙΟΙΚΗΗ % % Παξάβαζε νπζηώδνπο ηύπνπ 7,3 Παξάβαζε άιισλ δηαηάμεσλ ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο 43,4 Με ηήξεζε πξνζεζκηψλ 39,9 Άιιεο παξαβάζεηο δηαηάμεσλ ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο 3,5 Παξάβαζε νπζηαζηηθώλ θαλόλσλ δηθαίνπ 21,4 Παξάβαζε γεληθώλ αξρώλ δηνηθεηηθνύ δηθαίνπ 15,1 Παξάβαζε ηεο αξρήο ηεο ρξεζηήο δηνίθεζεο 7,3 Άιιεο παξαβάζεηο γεληθψλ αξρψλ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ 7,8 Αλεπαξθήο αηηηνινγία 7,4 Άιιεο πεξηπηώζεηο θαθνδηνίθεζεο 5,6 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΚΑΚΟΓΙΟΙΚΗΗ % % Πνηόηεηα θαλνληζηηθνύ πιαηζίνπ 11,8 Διιηπήο δηνηθεηηθή δνκή θαη νξγάλσζε 19,6 Βιιηπήο ζηειέρσζε δεκνζίσλ ππεξεζηψλ 12,9 Έιιεηςε ή αλεπάξθεηα αλαγθαίσλ ηερληθψλ θαη πιηθψλ κέζσλ 4,8 Βιιηπήο θαηάξηηζε θαη εθπαίδεπζε πξνζσπηθνχ 1,9 Πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο 68,5 Βιιηπήο ελεκέξσζε θαη πιεξνθφξεζε ηνπ θνηλνχ 22,4 Πνιππινθφηεηα δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο 7,8 Βιιηπήο ζπλεξγαζία θαη ζπληνληζκφο κεηαμχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ 7,1 Ώδξάλεηα ηεο δηνίθεζεο 17,4 Άιια πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο 13,8 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

120 Πίλαθαο 8 Μνξθέο θαθνδηνίθεζεο (πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, έηνο 2006) ΠΔΡΙΠΣΧΔΙ ΚΑΚΟΓΙΟΙΚΗΗ % % Παξάβαζε νπζηψδνπο ηχπνπ 5,8 Παξάβαζε άιισλ δηαηάμεσλ ηεο δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο 36,6 Παξάβαζε νπζηαζηηθψλ θαλφλσλ δηθαίνπ 24,9 Παξάβαζε γεληθψλ αξρψλ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ 16,4 Ώλεπαξθήο αηηηνινγία 7,1 Άιιεο πεξηπηψζεηο θαθνδηνίθεζεο 9,2 ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΚΑΚΟΓΙΟΙΚΗΗ % % Πνηόηεηα θαλνληζηηθνύ πιαηζίνπ 9,9 Διιηπήο δηνηθεηηθή δνκή θαη νξγάλσζε 13,6 Πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο 76,5 Βιιηπήο ελεκέξσζε θαη πιεξνθφξεζε ηνπ θνηλνχ 26,1 Πνιππινθφηεηα δηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο 6,1 Βιιηπήο ζπλεξγαζία θαη ζπληνληζκφο κεηαμχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ 10,0 Ώδξάλεηα ηεο δηνίθεζεο 24,0 Άιια πξνβιήκαηα δηνηθεηηθήο ιεηηνπξγίαο 10,3 Πεγή: πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε, Δηήζηα Έθζεζε

121 Πίλαθαο 9 Θεκαηηθή Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ ΓΔΓΓ έηνπο 2003 Πνζνζηό ππνζέζεσλ θαηά ζεκαηηθή θαηεγνξία (έηνο 2003) % Πνιενδνκία - απζαίξεηα 36,0 Ααζηθά 3,0 Αηαθζνξά & άιιεο αμηφπνηλεο πξάμεηο 16,0 Καηαζηήκαηα Τγεηνλνκηθνχ Βλδηαθέξνληνο (ΚΤΒ) 5,0 Αεκφζηα έξγα - Αηαγσληζκνί - Πξνκήζεηεο 6,0 Άδεηεο ιεηηνπξγίαο κνλάδσλ πιελ ΚΤΒ 1,0 Μεηαθνξέο 3,0 Βξγαζηαθέο ζρέζεηο - Πξνζιήςεηο 5,0 Βλέξγεηεο - παξαιείςεηο ηεο δηνίθεζεο 8,0 Κνηλσληθή πνιηηηθή - πληάμεηο - Ώζθάιεηα 4,0 Βθπαηδεπηηθά 1,0 Αεκφζηα Τγεία 8,0 Οηθνλνκηθή δηαρείξηζε - Φνξνινγηθά 3,0 Σήξεζε Κψδηθα Αηνηθεηηθήο Αηαδηθαζίαο 1,0 χλνιν 100,0 Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε Πίλαθαο 10 Θεκαηηθή Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ ΓΔΓΓ έηνπο 2004 Πνζνζηό ππνζέζεσλ θαηά ζεκαηηθή θαηεγνξία (έηνο 2004) % Οηθνλνκηθή δηαρείξηζε-νηθνλνκηθνί έιεγρνη 38,54 Πνιενδνκηθά 19,68 Παξαβίαζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ 8,36 Μεηαθνξέο - επηθνηλσλίεο 7,55 Βξγαζηαθά/Τγηεηλή & αζθάιεηα εξγαδνκέλσλ 4,58 Πξνκήζεηεο 4,58 Αεκφζηα έξγα 3,50 Λνηπέο άδεηεο ιεηηνπξγίαο 3,50 Τγεία - Πξφλνηα / Αεκφζηα πγεία 3,23 Πεξηβάιινλ 2,16 Ώζθαιηζηηθά ηακεία 1,89 Άδεηεο θαηαζηεκάησλ πγεηνλ.ελδηαθέξνληνο 1,62 Βθπαηδεπηηθά 0,81 χλνιν 100,00 Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε

122 Πίλαθαο 11 Θεκαηηθή Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ ΓΔΓΓ έηνπο 2005 Πνζνζηό ππνζέζεσλ θαηά ζεκαηηθή θαηεγνξία (έηνο 2005) % Οηθνλνκηθή δηαρείξηζε-νηθνλνκηθνί έιεγρνη 30,20 Πνιενδνκηθά 17,00 Παξαβίαζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ 3,60 Μεηαθνξέο - επηθνηλσλίεο 3,80 Βξγαζηαθά / Τγηεηλή θαη αζθάιεηα εξγαδνκέλσλ 3,10 Πξνκήζεηεο 2,70 Αεκφζηα έξγα 7,30 Λνηπέο άδεηεο ιεηηνπξγίαο 3,40 Τγεία - Πξφλνηα / Αεκφζηα πγεία 7,50 Πεξηβάιινλ 9,90 Ώζθαιηζηηθά ηακεία 2,50 Άδεηεο θαηαζηεκάησλ πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο 2,10 Βθπαηδεπηηθά 0,40 Άιιε θαηεγνξία 6,90 χλνιν 100,00 Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε Πίλαθαο 12 Θεκαηηθή Καηεγνξηνπνίεζε ππνζέζεσλ ΓΔΓΓ έηνπο 2006 Πνζνζηό ππνζέζεσλ θαηά ζεκαηηθή θαηεγνξία (έηνο 2006) % Οηθνλνκηθή δηαρείξηζε-νηθνλνκηθνί έιεγρνη 37,00 Πνιενδνκηθά 19,90 Παξαβίαζε δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ 4,00 Μεηαθνξέο - επηθνηλσλίεο 5,30 Βξγαζηαθά / Τγηεηλή θαη αζθάιεηα εξγαδνκέλσλ 0,90 Πξνκήζεηεο 2,80 Αεκφζηα έξγα 3,50 Λνηπέο άδεηεο ιεηηνπξγίαο 3,50 Τγεία - Πξφλνηα / Αεκφζηα πγεία 7,00 Πεξηβάιινλ 6,70 Ώζθαιηζηηθά ηακεία 2,10 Άδεηεο θαηαζηεκάησλ πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο 0,90 Βθπαηδεπηηθά 0,90 Άιιε θαηεγνξία 5,50 χλνιν 100,00 Πεγή: Γεληθόο Δπηζεσξεηήο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηα Έθζεζε

123 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 2 Δ.Π. «Πνιηηεία». Η Δπαλίδξπζε ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο ( ) Τπνπξνγξάκκαηα & Μέηξα ηνπ Δ.Π. «Πνιηηεία». Η Δπαλίδξπζε ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο ( ) Τπνπξόγξακκα 1: Δμππεξέηεζε πνιηηώλ & επηρεηξήζεσλ Μέηξν 1.1. Ώλάπηπμε θαη ελίζρπζε ησλ ππεξεζηψλ κηαο ζηάζεο Μέηξν 1.2. Βμππεξέηεζε εηδηθψλ νκάδσλ πνιηηψλ Μέηξν 1.3. Άξζε δηνηθεηηθψλ εκπνδίσλ (cut red tape) θαη αλαζρεδηαζκφο δηνηθεηηθψλ δηαδηθαζηψλ Τπνπξόγξακκα 2: Νέα ζπζηήκαηα νξγάλσζεο & δηνίθεζεο δεκνζίσλ ππεξεζηώλ. Μέηξν 2.1. Ώλαδηνξγάλσζε Κεληξηθήο Αηνίθεζεο Μέηξν 2.2. Ώλαζπγθξφηεζε ηεο Ώπνθέληξσζεο (Πεξηθέξεηα) Μέηξν 2.3. Αηάθξηζε κεηαμχ ησλ επηηειηθψλ θαη ησλ εθηειεζηηθψλ αξκνδηνηήησλ Μέηξν 2.4. Καζηέξσζε πζηεκάησλ ISO Μέηξν 2.5. Καζηέξσζε ζπζηεκάησλ Αηνίθεζεο Οιηθήο Πνηφηεηαο: Ώπην-αμηνιφγεζε Αεκνζίσλ Οξγαλψζεσλ Μέηξν 2.6. Βθαξκνγή ζπζηήκαηνο Μέηξεζεο Ώπφδνζεο Αεκνζίσλ Οξγαλψζεσλ Μέηξν 2.7. Βηζαγσγή ζπζηεκάησλ ηξαηεγηθνχ Πξνγξακκαηηζκνχ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε Τπνπξόγξακκα 3: Ηιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε Μέηξν 3.1. Ώλάπηπμε πηζηνπνηεκέλσλ δηθηπαθψλ ηφπσλ θαη δηαδηθηπαθψλ ππιψλ Μέηξν 3.2. Ώζθάιεηα ςεθηαθψλ ζπλαιιαγψλ (Διεθηξνληθή απζεληηθνπνίεζε θαη δηαρείξηζε ςεθηαθψλ ππνγξαθψλ) Μέηξν 3.3. Σππνπνίεζε ηεο ςεθηαθήο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ (G2G-Αηαιεηηνπξγηθφηεηα) Μέηξν 3.4. Αεκηνπξγία δηθηπαθψλ ηφπσλ κε πξνζηηζέκελε αμία γηα πνιίηεο θαη επηρεηξήζεηο (πνηφηεηα πεξηερνκέλνπ) Μέηξν 3.5. Καηλνηνκίεο ζηε δεκφζηα δηνίθεζε Τπνπξόγξακκα 4: Δλδπλάκσζε αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ Μέηξν 4.1. Πξνγξακκαηηζκφο αλζξσπίλσλ πφξσλ - χζηεκα πξνζιήςεσλ Μέηξν 4.2. ηνρεπκέλε εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο Μέηξν 4.3. ΐειηίσζε ησλ ζπζηεκάησλ θαη κεζνδνινγηψλ εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ Μέηξν 4.4. χζηεκα Ώμηνιφγεζεο Ώπφδνζεο Αεκνζίσλ Τπαιιήισλ Μέηξν 4.5. Ώλαζπγθξφηεζε ππαιιειηθνχ ζψκαηνο Τπνπξόγξακκα 5: Γηαθάλεηα θαη αμίεο ρξεζηήο δηαθπβέξλεζεο Μέηξν 5.1. πκκεηνρή ησλ πνιηηψλ θαη επηρεηξήζεσλ ζηε ιήςε απνθάζεσλ Μέηξν 5.2. Ώλάπηπμε απνηειεζκαηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ γηα ηε δηαθάλεηα Μέηξν 5.3. Πνιηηηθέο επαγγεικαηηθήο θνηλσληθνπνίεζεο Μέηξν 5.4. Μεραληζκνί ειέγρνπ 123

124 Τπνπξόγξακκα 6: Γηαρείξηζε θπζηθώλ θαηαζηξνθώλ Μέηξν 6.1. ΐειηίσζε ηεο ππνδνκήο θαη ελίζρπζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Βληαίνπ Βπξσπατθνχ Ώξηζκνχ Κιήζεσλ Έθηαθηεο Ώλάγθεο (112) Μέηξν 6.2. Καζηέξσζε Βζληθνχ πζηήκαηνο Έγθαηξεο Πξνεηδνπνίεζεο Μέηξν 6.3. Ώλάπηπμε ΐάζεο Αεδνκέλσλ ζε εζληθφ επίπεδν γηα ζέκαηα Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο Μέηξν 6.4. ΐειηίσζε ππνδνκψλ θαη ππεξεζηψλ Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο Μέηξν 6.5. Καζηέξσζε Βληαίνπ πζηήκαηνο Βθπαίδεπζεο ηειερψλ Πνιηηηθήο Πξνζηαζίαο Τπνπξόγξακκα 7: Σερληθή βνήζεηα Πεγή: ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α., Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα «Πνιηηεία». Η Δπαλίδξπζε ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο ( ). 124

125 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 3 «Μειέηε γηα ηε κέηξεζε ησλ δεηθηώλ ησλ πξσηνβνπιηώλ eeurope 2005 θαη i2010 γηα ηα έηε 2006 θαη 2007». Καηαγξαθή ειεθηξνληθώλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ (Παξαηεξεηήξην γηα ηελ ΚηΠ) Δ παξνχζα έξεπλα πξνζπαζεί λα απνζαθελίζεη θαη λα πξνζδηνξίζεη ην επίπεδν ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ζηελ Βιιάδα ην 2006 θαη λα ην ζπγθξίλεη κε αληίζηνηρα ζηνηρεία πξνεγνχκελσλ εηψλ ηφζν ηεο Βιιάδαο φζν θαη ησλ ππνινίπσλ ρσξψλ κειψλ ηεο Βπξσπατθήο Έλσζεο. Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ επηπέδνπ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ε Βπξσπατθή Έλσζε πηνζέηεζε ην Μάξηην ηνπ 2001 κία ιίζηα απφ είθνζη βαζηθέο δεκφζηεο ππεξεζίεο εθ ησλ νπνίσλ νη δψδεθα παξέρνληαη ζε πνιίηεο θαη νη νθηψ ζε επηρεηξήζεηο. Οη πίλαθεο πνπ αθνινπζνχλ δίλνπλ κηα ζχληνκε πεξηγξαθή/νξηζκφ ησλ είθνζη βαζηθψλ απηψλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Πίλαθαο 1. Γεκόζηεο Τπεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ζηνπο πνιίηεο Τπεξεζία Φφξνο εηζνδήκαηνο Βχξεζε εξγαζίαο Κνηλσληθή αζθάιηζε Πξνζσπηθά έγγξαθα Καηαρψξηζε απηνθηλήηνπ Οηθνδνκηθή άδεηα Αήισζε ζηελ αζηπλνκία Αεκφζηεο βηβιηνζήθεο Πηζηνπνηεηηθά Ώλψηεξε εθπαίδεπζε Μεηαθφκηζε Τπεξεζίεο πγείαο Πεξηγξαθή Αήισζε θαη γλσζηνπνίεζε απνηίκεζεο θφξνπ Τπεξεζίεο εχξεζεο εξγαζίαο απφ αληίζηνηρα γξαθεία Βπηδφκαηα αλεξγίαο, ηέθλσλ, ζπνπδψλ, ηαηξηθά θφζηε (εμφθιεζε ή απεπζείαο δηαθαλνληζκφο) Έγγξαθα φπσο δηαβαηήξην, άδεηα νδήγεζεο Π.ρ. θαηλνχξγην, κεηαρεηξηζκέλν, εηζαγφκελν Ώίηεζε γηα άδεηα νηθνδφκεζεο Αήισζε ζηελ αζηπλνκία φπσο π.ρ. ζε πεξίπησζε θινπήο Αηάζεζε θαηαιφγσλ βηβιηνζήθεο, εξγαιεία αλαδήηεζεο Ώίηεζε θαη δηάζεζε πηζηνπνηεηηθψλ φπσο γέλλεζεο, γάκνπ Βγγξαθή κέινπο ζηελ αλψηεξε θαη αλψηαηε εθπαίδεπζε Αήισζε αιιαγήο δηεχζπλζεο θαηνηθίαο Π.ρ. ζπκβνπιέο φζσλ αθνξά ηε δηαζεζηκφηεηα ππεξεζηψλ ζε δηάθνξα λνζνθνκεία, ξαληεβνχ ζε λνζνθνκεία 125

126 Πίλαθαο 2. Γεκόζηεο Τπεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ζηηο επηρεηξήζεηο Τπεξεζία Κνηλσληθέο εηζθνξέο Φνξνινγία ΦΠΏ χζηαζε εηαηξίαο ηαηηζηηθά δεδνκέλα Αειψζεηο ζηα ηεισλεία Πεξηβαιινληηθέο άδεηεο Αεκφζηεο Πξνκήζεηεο Πεξηγξαθή Κνηλσληθέο εηζθνξέο ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο Αήισζε θαη γλσζηνπνίεζε ηεο εηαηξηθήο θνξνινγίαο Αήισζε θαη γλσζηνπνίεζε απνηίκεζεο ΦΠΏ Καηαρψξεζε λέαο εηαηξείαο Τπνβνιή πιεξνθνξηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ ζε ζηαηηζηηθά γξαθεία Αήισζε εηζαγφκελσλ πξντφλησλ ζηα ηεισλεία Άδεηεο ζρεηηθέο κε ην πεξηβάιινλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ησλ αλαθνξψλ) Διεθηξνληθέο ππεξεζίεο δεκφζησλ πξνκεζεηψλ Πξνθεηκέλνπ λα πνζνηηθνπνηεζεί ε ειεθηξνληθή εμππεξέηεζε ησλ παξαπάλσ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, θαζνξίδνληαη ηέζζεξα επίπεδα ειεθηξνληθήο εμππεξέηεζεο: 1. Πιεξνθφξεζε Αεκνζίεπζε (Information). Παξέρεηαη κφλν πιεξνθνξηαθφ πιηθφ γηα ηνλ ηξφπν δηεθπεξαίσζεο ηεο ππεξεζίαο. Οη πιεξνθνξίεο αθνξνχλ ηα δηθαηνινγεηηθά πνπ πξέπεη λα πξνζθνκηζηνχλ, ηνπο θνξείο πνπ εκπιέθνληαη γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο ππεξεζίαο, ηε ζεηξά εθηέιεζεο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ πεξηιακβάλεη ε ππεξεζία, θιπ. 2. Αηάδξαζε Ώιιειεπίδξαζε (One-way interaction). Παξέρεηαη πιεξνθνξηαθφ πιηθφ γηα ηνλ ηξφπν δηεθπεξαίσζεο ηεο ππεξεζίαο θαζψο θαη επίζεκν πιηθφ (πξφηππα αηηήζεσλ, βεβαηψζεσλ, θιπ) ην νπνίν νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα θαηεβάζνπλ ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο, λα ην ηππψζνπλ θαη λα ην ρξεζηκνπνηήζνπλ θαηά ηε ζπλαιιαγή ηνπο κε ην θνξέα. 3. Ώκθίδξνκε δηάδξαζε (Two-way interaction). Βθηφο απφ πιεξνθνξίεο πξνζθέξνληαη on-line θφξκεο γηα ζπκπιήξσζε θαη ειεθηξνληθή απνζηνιή. Αεδνκέλνπ φηη ην επίπεδν απηφ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο πεξηιακβάλεη on-line ππνβνιή ζηνηρείσλ απφ κέξνπο ηνπ ρξήζηε, πξνυπνζέηεη κεραληζκφ αλαγλψξηζεο, ηαπηνπνίεζεο θαη πξνζηαζίαο ησλ δεδνκέλσλ πνπ απνζηέιιεη ν ρξήζηεο ηεο ππεξεζίαο. 4. πλαιιαγή (Transaction). Βθηφο απφ θφξκεο απνζηνιήο ζηνηρείσλ, ππνζηεξίδνληαη ιεηηνπξγίεο φπνπ ν ρξήζηεο νινθιεξψλεη ηηο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο πνπ πεξηιακβάλεη ε ππεξεζία. Δ ιεηηνπξγία απηνχ ηνπ επηπέδνπ, ζπλεπάγεηαη ηε 126

127 δπλαηφηεηα ηεο πιήξνπο ππνθαηάζηαζεο ηεο αληίζηνηρεο κε ειεθηξνληθήο ππεξεζίαο. Παξαθάησ παξνπζηάδνληαη ζρεκαηηθά ηα δηαθπβέξλεζεο. ηέζζεξα επίπεδα ειεθηξνληθήο ρήκα 1:Δπίπεδα Γηαζεζηκόηεηαο Τπεξεζηώλ Ηιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο Σν επίπεδν ειεθηξνληθήο εμππεξέηεζεο (online sophistication) κηαο δεκφζηαο ππεξεζίαο θαζνξίδεηαη απφ ηνλ εμήο ηχπν: [Online Sophistication] = ([Σξέρσλ Δπίπεδν] / [Μέγηζην Δπίπεδν]) * 100% πνπ: [Σξέρσλ Βπίπεδν] είλαη ην ηξέρσλ επίπεδν ειεθηξνληθήο εμππεξέηεζεο ηεο ππφ εμέηαζε δεκφζηαο ππεξεζίαο, θαη [Μέγηζην Βπίπεδν] είλαη ην κέγηζην επίπεδν ειεθηξνληθήο εμππεξέηεζεο ηεο ππφ εμέηαζε δεκφζηαο ππεξεζίαο. Δ πιήξεο ειεθηξνληθή δηαζεζηκφηεηα κηα δεκφζηαο ππεξεζίαο (online availability) κπνξεί λα πάξεη κφλν δχν ηηκέο: True ή 1, ζε πεξίπησζε πνπ ε ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία είλαη πιήξσο δηαζέζηκε ειεθηξνληθά, θαη False ε 0, φηαλ δελ είλαη πιήξσο δηαζέζηκε ειεθηξνληθά. Μηα δεκφζηα ππεξεζία είλαη πιήξσο δηαζέζηκε ειεθηξνληθά φηαλ [Online Sophistication] = 100% ε θάζε άιιε πεξίπησζε ε ππεξεζία δελ είλαη πιήξσο δηαζέζηκε ειεθηξνληθά. 127