ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΙΟΥ ΠΛΕΣΣΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΙΟΥ ΠΛΕΣΣΑ"

Transcript

1 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΙΟΥ ΠΛΕΣΣΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΝΕΕΣ ΑΡΧΕΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» IΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2009

2 ii

3 «Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του κράτους» (άρθρο 5Α 2 του Συντάγματος). iii

4 iv

5 Ευχαριστίες Με την ολοκλήρωση της παρούσας πτυχιακής εργασίας θα ήθελα πρωτίστως να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στον επιβλέποντα καθηγητή μου κ. Γεώργιο Παυλίδη του οποίου οι κατευθύνσεις, οι πάντα σωστές υποδείξεις αλλά κυρίως η συμπαράστασή του καθ όλη τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών μου ήταν καθοριστικές. Τις ευχαριστίες μου εκφράζω επίσης και προς τα μέλη της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής κ. Αντώνιο Γεωργόπουλο και κ. Γεώργιο Ανδρουλάκη για τη βοήθειά τους. Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ στην οικογένειά μου και ιδιαίτερα στην Έφη που αποτελεί συνοδοιπόρο μου σε αυτή τη διαδρομή. Της αφιερώνω την εργασία αυτή και την ευχαριστώ για τη συνολική της υποστήριξη και την υπομονή που επέδειξε. Πάτρα, Ιανουάριος 2009 Φώτης Πλέσσας v

6 vi

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή έχει στόχο να περιγράψει και να αναπτύξει τα σενάρια τεχνολογικής ανασυγκρότησης και ανασχεδιασμού των οργανισμών του δημοσίου τομέα. Περιλαμβάνει μια σύντομη ανάλυση της συμβολής του δημόσιου τομέα στην οικονομική πρόοδο, στην ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή της χώρας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε παράγοντες όπως η γραφειοκρατία, με μια σύντομη ανάλυση της δομής της, του ρόλου της και των βασικών χαρακτηριστικών της στη σύγχρονη εποχή. Περιγράφει επιπλέον την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τα μοντέλα με βάση τα οποία αναπτύσσεται και τη συμβολή της στην αύξηση της παραγωγικότητας. Παρουσιάζει τις κυβερνητικές δικτυακές πύλες που αποτελούν το όραμα και τον τελικό αντικειμενικό σκοπό της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Επιπλέον, προτείνει έναν αποδοτικό τρόπο μετάβασης από τους απλούς δικτυακούς τόπους σε οργανωμένες κυβερνητικές πύλες. Μελετά την περίπτωση της εφαρμογής του ανασχεδιασμού στη δημόσια διοίκηση και ιδιαίτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση. Προτείνει τους κατάλληλους τρόπους και μεθόδους για τη σταδιακή εφαρμογή του ανασχεδιασμού δημόσιας διοίκησης. Εξετάζει την ολοκλήρωση των κρατικών πληροφοριών και διεργασιών και τελικά τη δια-λειτουργία των ανεξάρτητων συστημάτων πληροφοριών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός πλαισίου για την έρευνα σχετικά με την ολοκλήρωση του συστήματος και τη δια-λειτουργία στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Προτείνει ερευνητικά σχέδια για τη μελέτη των κύριων σημείων εστίασης και σκοπών, των περιορισμών και φραγμών, καθώς και των διεργασιών και των αναμενόμενων αποτελεσμάτων της ολοκλήρωσης και της δια-λειτουργίας στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Τέλος, αναφέρει μια συγκριτική μελέτη παραδειγμάτων δημοσίων οργανισμών που κέρδισαν βραβείο στα American Government Awards για την υιοθέτηση μεθοδολογιών ποιότητας και τη χρήση καινοτομικών μεθόδων διακυβέρνησης. vii

8 viii

9 ABSTRACT This work aims to describe and develop scenarios for the technological reconstruction and re-organization of the public sector. It includes a brief analysis concerning the contribution of the public sector to the economic progress, growth and social cohesion of the country. Particular emphasis is given to factors such as bureaucracy, by providing a brief analysis of its structure, role and key features within the modern era. Additional electronic governance models together with their contribution to the productivity growth are described. Present government portals which are the vision and the ultimate objective of e-government are also described. Moreover, it proposes an efficient way to move from simple websites to organized government portals. The case of re-implementing the public administration, particularly in local government is further described and analyzed by recommending suitable ways and means for the gradual re-implementation of public administration. Furthermore, this thesis examines the integration of government information and processes and finally the inter-operation of independent systems of electronic governance. It also contributes to the development of a framework for research on system integration and interoperation in e-government, and proposes possible research projects to study the primary focus and goals, constraints and barriers, and the processes and results of integration and inter-operation in e-government. Finally, a comparative study based on examples of public agencies that won a prize in American Government Awards for the adoption of quality methods and the use of innovative methods of governance is provided. ix

10 Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή Ιστορική αναδρομή Εξέλιξη των σχέσεων μεταξύ της διοίκησης και του προσωπικού της Ορισμοί θεμελιωδών εννοιών Δημόσιες επιχειρήσεις Διοίκηση (Management) Αποτελεσματικότητα Παραγωγικότητα Επενδύσεις Αξιολόγηση περιφερειακών προγραμμάτων Σύγχρονες Αντιλήψεις ως προς το ρόλο της δημόσιας διοίκησης Αποτελέσματα αντιλήψεων Διαφοροποίηση υπηρεσιών δημόσιου-ιδιωτικού τομέα Ανάγκη για ανασυγκρότηση Ανασυγκρότηση/Ανασχεδιασμός επιχειρησιακών διαδικασιών Κοινωνία της πληροφορίας Περιγραφή των κεφαλαίων Δημόσια Διοίκηση Εισαγωγή Η ανάγκη για επιτακτική διοικητική μεταρρύθμισης Ορισμοί Διαφορές Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα Γραφειοκρατία Έννοια και περιεχόμενο Ο φαύλος κύκλος της γραφειοκρατίας Δείκτες απόδοσης της Δημόσιας Διοίκησης - Αξιολόγηση των Δημοσίων Υπηρεσιών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Εισαγωγή Ορισμοί Μοντέλα Ανάπτυξης της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Το Μοντέλο των τριών Δακτύλων Το μοντέλο των Layne και Lee Το Μοντέλο SAFAD Το μοντέλο των 13 επιπέδων Τα επτά βήματα μετάβασης στο e-government Οφέλη από την υιοθέτηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Κυβερνητικές Πύλες Οδηγίες και πρακτικές για τη δημιουργία κυβερνητικής δικτυακής πύλης Διαχείριση μίας Κυβερνητικής Δικτυακής Πύλης Σχεδιασμός μίας Κυβερνητικής Δικτυακής Πύλης το λογισμικό μίας Κυβερνητικής Δικτυακής Πύλης Συντήρηση του περιεχομένου μίας Κυβερνητικής Δικτυακής Πύλης Υποστήριξη της λειτουργίας της Πύλης Οδηγίες και Πρότυπα για Κυβερνητικές Δικτυακές Πύλες Ανασχεδιασμός Δημόσιας Διοίκησης Ανασχεδιασμός δημόσιας διοίκησης Βασικά χαρακτηριστικά του ανασχεδιασμού δημόσιας διοίκησης Στρατηγική Οραγανωσιακή δομή Τεχνολογία Οργανωσιακή κουκλτούρα Κατηγορίες εφαρμογής του Ανασχεδιασμού Δημόσιας Διοίκησης Βελτίωση της διαδικασίας Ανασχεδιασμός της διαδικασίας Οργανωσιακή Αναδόμηση Σχεδιασμός για σταδιακή εφαρμογή του Ανασχεδιασμού Δημόσιας Διοίκησης Εμπόδια κατά την εφαρμογή του Ανασχεδιασμού Ολοκλήρωση, δια-λειτουργία και δια-λειτουργικότητα Επισκόπηση της βιβλιογραφίας Δεσμευτικές επιρροές στην ολοκλήρωση και δια-λειτουργικότητα της κυβέρνησης x

11 6.3 Ολοκλήρωση Συνταγματικές και νομικές παγίδες Οργανωτικές παγίδες Ορισμός της ολοκλήρωσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Μετάβαση από τη δια-λειτουργία στη δια-λειτουργικότητα Ολοκλήρωση, δια-λειτουργία και δια-λειτουργικότητα προσδιορισμός ενός ερευνητικού πλαισίου Σημεία Εστίασης και Σκοποί Περιορισμοί και φραγμοί Διαδικασία και τα αποτελέσματα Προτεινόμενη έρευνα Σημεία εστίασης και σκοποί Περιορισμοί και φραγμοί Διεργασίες και αποτελέσματα Καταληκτικές παρατηρήσεις Επιτυχημένα παραδείγματα και Συμπεράσματα Επιτυχημένα παραδείγματα βραβευμένων Δημόσιων Οργανισμών Συμπεράσματα Βιβλιογραφία xi

12 Σχήματα και Εικόνες Σχήμα 2.1: Ο φαύλος κύκλος της γραφειοκρατίας [42]...35 Σχήμα 2.2: Μετάβαση από τις εισροές στην παραγωγή αγαθών/υπηρεσιών...36 Σχήμα 3.1: Μοντέλο απεικόνισης της ηλεκτρονικής πολιτείας [62]...51 Σχήμα 3.2: Το μοντέλο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [65]...53 Σχήμα 3.3: Τα τέσσερα στάδια των Layne και Lee [67]...56 Σχήμα 3.4: Το μοντέλο SAFAD [68]...56 Σχήμα 3.5: Το μοντέλο των 13 επιπέδων [69]...61 Σχήμα 4.1 (α). Υπάρχουσα κατάσταση...75 Σχήμα 4.1 (β). Άμεση ανάπτυξη της κυβερνητικής δικτυακής πύλης ενός φορέα...76 Σχήμα 4.1 (γ). Δημιουργία μιας απλής κεντρικής κυβερνητικής δικτυακής πύλης...77 Σχήμα 4.1 (δ). Δημιουργία μιας λειτουργικής κεντρικής κυβερνητικής δικτυακής πύλης..78 Σχήμα 5.1: Οι τέσσερεις βασικές διαστάσεις του ανασχεδιασμού δημόσιας διοίκησης [81] 94 Σχήμα 5.2: Μεθοδολογία για την εφαρμογή του ανασχεδιασμού οργανωσιακών διαδικασιών [83] Σχήμα 5.3: Μετρώντας τα αποτελέσματα [83] Σχήμα 6.1. Οι μορφές ολοκλήρωσης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [87] Σχήμα 6.2. Η δια-λειτουργία των κόμβων συστημάτων πληροφοριών ως βάση για τη συνεργασία μεταξύ ανεξάρτητων κρατικών φορέων ή/και εξωτερικών εταίρων μέσα σε ένα περιβάλλον ολοκλήρωσης [87] Σχήμα 6.3. Η σχέση μεταξύ του βαθμού της δια-λειτουργίας και του αριθμού των κόμβων [87] Σχήμα 6.4. Διαστάσεις της ολοκλήρωσης και της δια-λειτουργίας στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση [87] Σχήμα 6.5. Δυνητικά αποτελέσματα των έργων ολοκλήρωσης και δια-λειτουργίας στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [87] xii

13 Κεφάλαιο 1 ο Εισαγωγή Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του κράτους καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ιδιωτικών αγαθών και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται ομοιότητες ως προς την λειτουργία και την αποστολή μεταξύ δημόσιων οργανισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι διαφορετικοί στόχοι όπως και το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι τα στοιχεία που διαφοροποιούν τους δημόσιους οργανισμούς από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο κυριότερος σκοπός των ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους, ενώ των δημόσιων οργανισμών η μεγιστοποίηση της συνάρτησης της κοινωνικής ευημερίας. Η ανάπτυξη των δημόσιων οργανισμών και η αυξανόμενη σημασία τους για την Εθνική Οικονομία έχουν ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη και όλους όσους ασχολούνται με την οικονομική επιστήμη, τη διοίκηση των επιχειρήσεων, την κοινωνιολογία, τη βιομηχανική ψυχολογία, την περιφερειακή ανάπτυξη κ.λπ. Η στρατηγική σημασία των δημόσιων οργανισμών στη χώρα μας οδηγεί στην ανάγκη άσκησης μακροχρόνιας πολιτικής, που θα καλύπτει έναν μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Το σημαντικότερο πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν οι ελληνικοί δημόσιοι οργανισμοί, είναι η έλλειψη κατευθυντήριων εντολών λόγω της έλλειψης συγκεκριμένης αναπτυξιακής πολιτικής από το ελληνικό κράτος, ο βαθμός της διοικητικής τους αυτοτέλειας, η αποκέντρωση στη λήψη αποφάσεων και η χαμηλή αποτελεσματικότητά τους. Η τάση του κράτους να επεμβαίνει στην παραγωγή συντέλεσε στη διόγκωση του δημόσιου τομέα της οικονομίας. Η αποδοτική λειτουργία των δημόσιων οργανισμών αποτελεί στόχο υψηλής προτεραιότητας για την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Οι υπηρεσίες και τα αγαθά που παράγουν οι δημόσιοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται ως αναγκαία με την έννοια ότι είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικού συνόλου. Η 1

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ παρέμβαση του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα με το θεσμό της δημόσιας επιχείρησης απορρέει από ιστορικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες. Τα οικονομικά αγαθά, που παράγουν οι δημόσιοι οργανισμοί πρέπει να προσφέρονται στην καλύτερη δυνατή ποιότητα με το χαμηλότερο κόστος. Σύμφωνα με τη νεοκλασική θεωρία πρέπει να διασφαλίζεται η επίτευξη του βέλτιστου παραγωγικού αποτελέσματος. Για να επιτύχει η χώρα μας την προσαρμογή της στις νέες κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες ορθολογικής και ισόρροπης ανάπτυξης, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης των δημόσιων οργανισμών. Συγκεκριμένα στον προγραμματισμό, την οργάνωση, τη στελέχωση, την ηγεσία, την αποτελεσματικότητα του συστήματος διοίκησης διαχείρισης, τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή στα νέα διεθνή τεχνικά και ποιοτικά πρότυπα (quality standards) [1]. Η γραφειοκρατική δομή των δημόσιων οργανισμών, ο συγκεντρωτισμός και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο αποθαρρύνουν κάθε επενδυτική δραστηριότητα προερχόμενη είτε από το εξωτερικό είτε από το εσωτερικό. «Στην Ελλάδα σήμερα ο συνδυασμός πολιτικών παρεμβάσεων, αναποτελεσματικής διοίκησης και ισχυρών συμφερόντων των εργαζομένων και λοιπών συναλλασσόμενων με τις επιχειρήσεις οδήγησε το πείραμα των εθνικοποιήσεων σε αποτυχία. Η οικονομική αποτελεσματικότητα των δημοσίων επιχειρήσεων υπήρξε ιδιαίτερα χαμηλή. Οι υπηρεσίες που προσέφεραν στους καταναλωτές και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις ήσαν και ακριβές και πολύ χαμηλής ποιότητας. Τα ερωτήματα που ανακύπτουν σχετίζονται με το αν η αναποτελεσματική λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων οφείλεται στο δημόσιο χαρακτήρα τους, ή σε 18 άλλα χαρακτηριστικά του θεσμικού πλαισίου της λειτουργίας τους, τα οποία μπορούν να βελτιωθούν έτσι ώστε να συμβάλουν στην αποτελεσματικότητα των δημόσιων επιχειρήσεων» [2]. 1.1 Ιστορική αναδρομή Το μάνατζμεντ ως σύστημα διοίκησης ανεξάρτητα από τη μορφή την οποία προσέλαβε κατά περιόδους αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της κοινωνικής συμβίωσης αφού σε κάθε κοινωνικό σύνολο, τόσο στις σύγχρονες όσο και στις πρωτόγονες κοινωνίες συναντάμε πάντοτε δύο κατηγορίες ανθρώπων, δηλαδή αυτούς που διοικούν και αυτούς που διοικούνται. Ο διοικητής ενός οργανισμού του δημοσίου ή ο προϊστάμενος τμήματος ενός υπουργείου, αλλά και οι πάσης φύσεως αρχηγοί κρατών ή ομάδων ανεξάρτητα από τον τίτλο τους και την ιστορική τους εξέλιξη, μπορούν να καταταγούν σε μια ενιαία κατηγορία ανθρώπων, δηλαδή των 1

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ανθρώπων οι οποίοι αποδεχόμενοι ένα πλαίσιο ευθυνών άσκησαν ή ασκούν διοίκηση. Η διαφορά μεταξύ αυτών, τουλάχιστον από χρονολογικής πλευράς, έγκειται στη διαφοροποίηση των μεθόδων άσκησης της διοίκησης. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι κατά τις παλαιότερες εποχές συναντάμε πιο αυταρχικές δομές άσκησης της διοίκησης, ενώ κατά τους νεότερους χρόνους οι μέθοδοι άσκησης της διοίκησης μεταβάλλονται, εξειδικεύονται και αναπροσαρμόζονται χωρίς όμως να μεταβάλλεται η αρχική αποστολή τους, δηλαδή αυτής της εξυπηρέτησης των σκοπών του κράτους, οι οποίοι και αυτοί εξελίσσονται και αναπροσαρμόζονται συναρτήσει των διαφόρων συνθηκών. Σε κάθε περίπτωση είναι γεγονός ότι η διοίκηση ήταν ανέκαθεν εφοδιασμένη με εξουσίες οι οποίες βρίσκονταν πάνω και πέρα από τα καθιερωμένα πρότυπα συμπεριφοράς, μεταξύ των ιδιωτικών οργανισμών και φυσικών προσώπων. Το γεγονός αυτό έδινε στη δημόσια διοίκηση τη δυνατότητα να ενεργεί με αυταρχικό πνεύμα, ασκώντας το imperium (δηλαδή την απόλυτη εξουσία), του κράτους με καταναγκασμό και καταπιεστικές μεθόδους, αδιαφορώντας για τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις. Η πρακτική αυτή, που ασκήθηκε επί σειρά ετών, δημιούργησε μια παράδοση αυταρχισμού στις σχέσεις διοίκησης και διοικούμενων με κύριο χαρακτηριστικό τον εξαναγκασμό και την υποταγή των διοικούμενων στις εντολές και τα κελεύσματα της διοικητικής αρχής, με φυσικό αποτέλεσμα την απομάκρυνση της διοίκησης από τα προβλήματα του λαού και τη δημιουργία χάσματος μεταξύ της διοίκησης και των πολιτών [1]. Ο καταπιεστικός αυτός τρόπος άσκησης της εξουσίας, οδηγούσε όπως ήταν φυσικό τους πολίτες στην υιοθέτηση μιας αρνητικής στάσεως έναντι των αυθαιρεσιών της διοίκησης και οδηγούσε πολλές φορές σε εκδήλωση ανεπιθύμητων για την διοίκηση αντιδράσεων, οι οποίες κατέληγαν ακόμη και σε αιματηρές συγκρούσεις. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα συγκρούσεων της εξουσίας με συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες στα πλαίσια των διεκδικητικών τους αγώνων, αλλά και προσπαθειών για διατήρηση κεκτημένων δικαιωμάτων τους, οι οποίες σταδιακά οδήγησαν στη μεταβολή της φιλοσοφίας περί της αποστολής και του ρόλου του κράτους, καθώς και σε ότι αφορά στις σχέσεις του με τους διοικουμένους. 2

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.2 Εξέλιξη των σχέσεων μεταξύ της διοίκησης και του προσωπικού της Η αυταρχική δομή και λειτουργία της διοίκησης δεν ίσχυσε μόνο σε σχέση με τους διοικουμένους, αλλά και σε σχέση με το ίδιο το προσωπικό της. Εντός του αυταρχικού αυτού συστήματος, καλλιεργήθηκε η αντίληψη ότι οι όροι και οι σχέσεις εργασίας των Δημοσιών υπαλλήλων πρέπει να διέπονται αποκλειστικά από το δημόσιο δίκαιο, στο πλαίσιο της ειδικής εξουσιαστικής σχέσεως Κράτους- Δημοσίου υπαλλήλου. Αυτό σήμαινε ότι ο υπάλληλος δεν αποτελούσε παρά τον πιστό υπηρέτη του κράτους, και ένα όργανο της διοίκησης και των εκπροσώπων της στην περιφέρεια. Το κράτος είχε το δικαίωμα να διορίζει και να απολύει κατά την κρίση του, ενώ κατά την άσκηση των καθηκόντων του ήταν υποχρεωμένος να λειτουργεί μέσα σ' ένα αυστηρά συγκεντρωτικό σύστημα. Στα πλαίσια αυτά ο υπάλληλος δεν αποτελούσε παρά μια προέκταση της σκέψεως και της θελήσεως της προϊσταμένης του αρχής. Για το λόγο αυτό, κάθε ενέργεια του υπαλλήλου έπρεπε να περιγράφεται και να προδιαγράφεται με κάθε λεπτομέρεια, ενώ ήταν ταυτόχρονα υποχρεωμένος να λειτουργεί πάντοτε εντός αυτών των αυστηρών προδιαγεγραμμένων πλαισίων. Το γεγονός αυτό όπως είναι φυσικό στερούσε από τον υπάλληλο κάθε δυνατότητα αξιοποίησης της δημιουργικής του φαντασίας και τον μετέβαλε σε τυφλό όργανο της διοίκησης. Παρόλα αυτά στη διαδρομή της Ιστορίας υπήρξαν και περιπτώσεις άριστης οργάνωσης της δημόσιας υπαλληλίας όπως: Στην περίπτωση της Κίνας όπου κατά την περίοδο της δυναστείας Han ( μ.χ.), καθιερώθηκε το σύστημα της αξιοκρατικής πρόσληψης των υπαλλήλων με το σύστημα του διαγωνισμού και αναπτύχθηκε μια τεράστια αλλά και άκρως αποδοτική Δημόσια υπηρεσία της οποίας το προσωπικό επιλέγονταν από μια elite η οποία σπούδαζε σε βάθος τις διδασκαλίες του Κομφουκιανισμού. Η Ρωμαϊκή περίοδος και κυρίως στην χρονική περίοδο από Ιουλίου Καίσαρος μέχρι του Κλαυδίου, δηλαδή από το 27 π.χ. μέχρι το 61 μ.χ., αντιπροσωπεύει μια εποχή αξιοσημείωτης ανάπτυξης διοικητικού εκσυγχρονισμού και οικονομικής ευημερίας. Η ευθύνη για τη διοίκηση των έργων οικονομικής ανάπτυξης κατά την εποχή αυτή, είχε ανατεθεί σε μια τάξη υπαλλήλων η οποία ήταν γνωστή ως «επιθεωρητές», οι οποίοι επέδειξαν αξιοθαύμαστες ικανότητες προγραμματισμού οργανώσεως και ελέγχου [3], ενώ στην περίοδο του Βυζαντίου και κυρίως κατά τα έτη της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού, η δημόσια γραφειοκρατία είχε εξελιχθεί σε σημαντικό παράγοντα της κρατικής διοίκησης. Η αλλαγή της φιλοσοφίας περί της αποστολής του κράτους που επικράτησε κατά την χρονική περίοδο μετά την Γαλλική Επανάσταση περίοδο και οι διακηρύξεις περί της λαϊκής κυριαρχίας και 3

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ των ατομικών δικαιωμάτων σε συνδυασμό με τη διεύρυνση των παρεκβατικών δραστηριοτήτων του κράτους σε πολλούς τομείς της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας και των ραγδαίων οικονομικών κοινωνικών και τεχνολογικών εξελίξεων που μεσολάβησαν, επέβαλε την ανάγκη για εξεύρεση εξειδικευμένων στελεχών με ευρύ ακαδημαϊκό υπόβαθρο, ικανών να επιλύουν τα πολλαπλά όσο και περίπλοκα προβλήματα που άρχισε να αντιμετωπίζει η διοίκηση και ταυτόχρονα να έχουν την δυνατότητα να συμμετέχουν στη διαμόρφωση των μέτρων πολιτικής καθώς και στην λήψη των αποφάσεων. Οι ανάγκες αυτές άρχισαν να επηρεάζουν από πολύ ενωρίς και τα συστήματα επιλογής και ανάπτυξης των Δημοσίων υπαλλήλων με έμφαση στην διενέργεια διαγωνισμών από ανεξάρτητα σώματα και την προώθηση νέων μεθόδων αξιολόγησης και ανάπτυξης του προσωπικού σύμφωνα με τα πορίσματα σχετικών ερευνών. 1.3 Ορισμοί θεμελιωδών εννοιών Η ανάλυση και αποσαφήνιση των θεμελιωδών εννοιών οδηγούν στην ορθολογική διατύπωση λύσεων για το πρόβλημα της αναποτελεσματικότητας των δημόσιων επιχειρήσεων. Οι υπό διερεύνηση όροι είναι οι εξής: Δημόσιες Επιχειρήσεις Διοίκηση (Management) Παραγωγικότητα Αποτελεσματικότητα Επενδύσεις Αξιολόγηση Περιφερειακών Προγραμμάτων [1] Δημόσιες επιχειρήσεις Η ανάληψη από το κράτος της παραγωγής καθαρά δημόσιων αγαθών αλλά παράλληλα και ιδιωτικών ικανοποιείται από οργανισμούς του δημόσιου τομέα. Οι οργανισμοί αυτοί αποτελούν τη σπονδυλική στήλη του οικονομικού συστήματος, αφού παράγουν αγαθά και υπηρεσίες που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των υπόλοιπων κλάδων της οικονομίας [4]. Οι Friedman και Gamer του Πανεπιστημίου του Σικάγο, οπαδοί της φιλελεύθερης οικονομίας, επισημαίνουν τις αρνητικές πλευρές της παρέμβασης του κράτους, τονίζοντας την έλλειψη ευαισθησίας του κρατικού μηχανισμού, τη γραφειοκρατία, την παραγωγική αναποτελεσματικότητα, τη δυστοκία οργάνωσης και διοίκησης και τη δυσκολία στη λήψη αποφάσεων [5]. Στην απέναντι όχθη ο J.K. Galbrath τονίζει την αδυναμία της αγοράς στην κατεύθυνση της λύσης σοβαρών οικονομικών 4

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ προβλημάτων και υποστηρίζει την αναπόφευκτη παρέμβαση του κράτους για την παραγωγή αγαθών συλλογικής κατανάλωσης υψηλής ζωτικής σημασίας και την προστασία του καταναλωτή, ο οποίος στην αντίθετη περίπτωση γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις μεγάλες παραγωγικές μονάδες, που τον οδηγούν μέσω της διαφήμισης σ' έναν άκρατο καταναλωτισμό [6]. Σύμφωνα με τη νεοκλασική θεωρία ο όρος «δημόσιος οργανισμός» έχει δύο διαστάσεις: την επιχειρηματική και την κρατική [7]. Όσον αφορά την επιχειρηματική διάσταση, η νεοκλασική θεωρία υποστηρίζει ότι, αφού ο οργανισμός παράγει αγαθά και υπηρεσίες που πουλάει σε μια ορισμένη τιμή και σε διαφορετικές ποσότητες στους καταναλωτές, και εφόσον οι εμπορικές της συναλλαγές στηρίζονται σε ένα λογιστικό σύστημα, αποτελεί και αυτή έναν επιχειρηματικό οργανισμό, ο οποίος υπόκειται ως ένα σημείο στον έλεγχο της αγοράς. Για την κρατική διάσταση του δημόσιου οργανισμού η νεοκλασική θεωρία τονίζει ότι, αφού αυτή αποτελεί εξ ολοκλήρου ή εν μέρει κρατική περιουσία και αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, αποτελεί κρατικό οργανισμό. Επιπλέον, ο όρος «δημόσιος οργανισμός» έχει δύο έννοιες: την οικονομική, η οποία παρουσιάζει το δημόσιο οργανισμό ως μια οργανωτική μονάδα, η οποία ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα με παραγωγικά μέσα που της έχουν δοθεί από το κράτος ή από κάποιο άλλο δημόσιο νομικό πρόσωπο. την οργανική, με την οποία εκφράζεται μια κατηγορία δημόσιων νομικών προσώπων όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς κ.λπ. Κατά τον Γ. Ρούση οι δημόσιοι οργανισμοί εμφανίζουν τα εξής χαρακτηριστικά [8]: δημιουργούνται ή από το κράτος ή από ένα δημόσιο οργανισμό ή με τη κοινή συμμετοχή έχουν νομική προσωπικότητα ασκούν τις δραστηριότητές τους στον οικονομικό τομέα στη βάση της αυτονομίας και των οικονομικών αρχών δεν ανήκουν σε ιδιώτες, αν και το ιδιωτικό κεφάλαιο μπορεί να συμμετέχει σε αυτές 5

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ οι σχέσεις τους με το κράτος, όσον αφορά τους ελέγχους και τη συμμετοχή στη διοίκηση, ρυθμίζονται είτε από νόμιμες γενικές διατάξεις είτε από το γενικό πρόγραμμα ή το πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης Οι Redwood και Hacht υποστηρίζουν ότι οι δημόσιοι οργανισμοί είναι οικονομικοί οργανισμοί, οι οποίοι απολαμβάνουν χρηματοοικονομική ανεξαρτησία από τη δημόσια αρχή [9]. Είναι μια οικονομική οντότητα, η οποία μπορεί να διαχειριστεί τις υποθέσεις της χωρίς την παρέμβαση φορέων της εκτελεστικής εξουσίας. Οι χρηματοοικονομικές ελευθερίες της δημόσιας επιχείρησης εντοπίζονται στην ελευθερία διαπραγμάτευσης δανείων, στη διατήρηση αποθεμάτων, στη δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων, στην επέκταση του πάγιου εξοπλισμού τους κ.λπ. Ο οργανισμός ανήκει ολικά ή μερικά στο κράτος που κατέχει την πλειοψηφία της ιδιοκτησίας, αλλά και τη διοίκηση. Κατά τον J. Langford οι επιχειρήσεις, που ελέγχονται από το κράτος διακρίνονται σε δημόσιες και ημιδημόσιες. Στις ημιδημόσιες περιλαμβάνονται εκείνες που λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και τις ονομάζει «υψηλές δημόσιες επιχειρήσεις». Το European Center of Public Enterprises (CEEP), υποστηρίζει ότι δημόσια επιχείρηση είναι κάθε επιχείρηση, στην οποία ιδιοκτήτης είναι το κράτος, το οποίο κατέχει ποσοστό συμμετοχής ίσο με 50% του μετοχικού κεφαλαίου ή χαμηλότερο του 50%, αλλά με δικαιώματα που του επιτρέπουν να ασκεί τον αποκλειστικό έλεγχο στην επιχείρηση [1]. Στη συνέχεια αναφέρεται ότι, οι δημόσιες επιχειρήσεις ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής και παρέμβασης (ιδιοκτησιακό καθεστώς) του κράτους διακρίνονται σε: Δημόσιες επιχειρήσεις πλήρως εξαρτημένες από το κράτος. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι η πλήρης εξάρτησή τους από τους κρατικούς φορείς, η σχετική χρηματοοικονομική αυτοτέλεια κ.λπ. Δημόσιες επιχειρήσεις που λειτουργούν ως ανώνυμες εταιρείες με ποσοστό ίσο με 51% κρατικής συμμετοχής. Οι μερικώς αυτόνομες επιχειρήσεις λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και έχουν χρηματοοικονομική αυτοτέλεια. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η ευελιξία και η ευκαμψία στη λήψη αποφάσεων. Οι αποφάσεις για τρέχοντα λειτουργικά θέματα της επιχείρησης (παραγωγή, προμήθειες, προσλήψεις, εξέλιξη προσωπικού κ.λπ.) λαμβάνονται από την διοίκηση της επιχείρησης, ενώ αντίθετα οι αντίστοιχες αποφάσεις για θέματα στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, τιμολογιακής πολιτικής κ.λπ. λαμβάνονται από την κυβέρνηση. 6

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δημόσιες επιχειρήσεις που λειτουργούν με πλήρη διοικητική αυτοτέλεια ή πλήρως αυτόνομες επιχειρήσεις. Κύριο πλεονέκτημα τους είναι η ευκαμψία και η ελευθερία στην υλοποίηση των αποφάσεων τους, ενώ το βασικό τους μειονέκτημα έγκειται στο γεγονός ότι δεν διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον για το οποίο δημιουργήθηκαν Διοίκηση (Management) Η διοίκηση (management) είναι η σημαντικότερη δραστηριότητα ενός φορέα. Αναφέρεται στον τρόπο, με τον οποίο προγραμματίζονται, οργανώνονται και συντονίζονται οι διαθέσιμοι πόροι ή τα μέσα, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι σκοποί - στόχοι του φορέα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό [10]. Η απόδοση στην ελληνική γλώσσα του όρου μάνατζμεντ με τη χρήση του όρου διοίκηση θεωρείται ότι δεν είναι η καταλληλότερη. Η λέξη «διοίκηση» αποδίδεται στα αγγλικά με τον όρο administration και σημαίνει το σύνολο των ενεργειών που λαμβάνουν χώρα, ώστε να εκτελεστεί ή πραγματοποιηθεί μια συγκεκριμένη απόφαση. Το μάνατζμεντ είναι το σύνολο των ενεργειών που αποβλέπουν σε μια σειρά από λειτουργίες (προγραμματισμού, οργάνωσης, κ.λπ.) με σκοπό την ορθολογική και αποτελεσματική καθοδήγηση της διοίκησης. Συνεπώς, μπορεί να υποστηριχθεί ότι το μάνατζμεντ λαμβάνει τις αποφάσεις, ενώ η διοίκηση τις επεξεργάζεται και τις εκτελεί. Ο F.W. Taylor με την εργασία του «Αρχές του Επιστημονικού Μάνατζμεντ» θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστημονικής διοίκησης. Διατύπωσε και καθόρισε τέσσερες βασικές αρχές του μάνατζμεντ, οι οποίες συντελούν στη βελτίωση της παραγωγικότητας: (α) αντικατάσταση των πρακτικών μεθόδων διοίκησης με την επιστημονική διοίκηση, (β) επιλογή και εκπαίδευση των εργαζομένων, (γ) συνεργασία των στελεχών με τους εργαζομένους για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων και (δ) ισόρροπη κατανομή της ευθύνης μεταξύ στελεχών και εργαζομένων, ώστε οι πρώτοι να προγραμματίζουν και να ελέγχουν και οι δεύτεροι να εκτελούν την εργασία [11]. Το σκεπτικό του F.W. Taylor βασίστηκε στη βελτίωση της παραγωγικότητας, η οποία θα επιτευχθεί με την κατάλληλη επιλογή και εκπαίδευση των στελεχών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις [11]. Οι βασικές λειτουργίες του μάνατζμεντ είναι: 7

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Προγραμματισμός (planning), ο καθορισμός ενός προγράμματος δράσης, όπου θα προσδιορίζεται το αντικείμενο δραστηριότητας και οι προτεραιότητες του φορέα. Οργάνωση (organizing), που συνδυάζεται με τη δημιουργία του οργανογράμματος, το οποίο καθορίζει τα τμήματα, τις διευθύνσεις, τους τομείς, τους ρόλους, τις αρμοδιότητες κ.λπ. Το οργανόγραμμα είναι το μέσο, με το οποίο προσδιορίζονται οι λειτουργίες και οι ρόλοι της διοικητικής μονάδας. Στελέχωση (Staffing), που αναφέρεται στον προσδιορισμό των πραγματικών αναγκών και στην προσέλκυση ικανών στελεχών με βάση τους στόχους του προγράμματος δράσης. Ηγεσία (Leading), που θεωρείται η δυσκολότερη από όλες τις λειτουργίες του μάνατζμεντ και σημαίνει την ικανότητα για συνολική δραστηριοποίηση των στελεχών για την επίτευξη των στόχων του φορέα. Συντονισμός (Coordinating), που αποτελεί την ουσία της διοικητικής εργασίας, αφού μ' αυτόν επιτυγχάνεται η εναρμόνιση των ατομικών προσπαθειών που οδηγεί στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησης. Αναφορά-Ενημέρωση (Reporting), δηλαδή η τακτική αναφορά των πεπραγμένων από τα κατώτερα προς τα ανώτερα στελέχη και η αξιολόγηση των επιδόσεών τους. Προϋπολογισμός (Budgeting), η πρόβλεψη των ροών των κυριότερων μεγεθών του φορέα, που προσδιορίζουν την αποτελεσματικότητα και την οικονομική αποδοτικότητά του. Έλεγχος (Controlling), η λειτουργία με την οποία ελέγχεται η ικανότητα και η αποτελεσματικότητα που απαιτείται για την εκπλήρωση των στόχων του φορέα (επιχείρησης) Αποτελεσματικότητα Αποτελεσματικότητα (effectiveness) είναι η σχέση μεταξύ του αποτελέσματος που επιτεύχθηκε και των προσδοκιών των πελατών ως προς τις προδιαγραφές του αγαθού ή της υπηρεσίας. Ο Cabris στο «Innovative Approaches to Public-Sector Management Development and Training» υποστηρίζει, ότι: «η αποτελεσματικότητα ενός οργανισμού εξαρτάται από το βαθμό που αντιλαμβάνεται τους τελικούς σκοπούς του. Η αποτελεσματικότητα μπορεί να μετρηθεί από τη ποσότητα των πόρων που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή μιας μονάδας προϊόντος» [12]. 8

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αποτελεσματικότητα αναφέρεται σε όλες τις μορφές της επιχειρηματικής, οικονομικής και διοικητικής δραστηριότητας. Οι θεωρητικοί έχουν αναπτύξει τέσσερα μοντέλα που αναφέρονται στους τρόπους επίτευξης της αποτελεσματικότητας: 1) Το μοντέλο της συστηματικής προσέγγισης των μέσων (Systems resource approach), σύμφωνα με το οποίο αποτελεσματικός οργανισμός είναι αυτός που μπορεί να αποκτήσει τα μέσα που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του. 2) Το μοντέλο της προσέγγισης των τελικών σκοπών (Goal approach), το οποίο τονίζει ότι αποτελεσματικός είναι ο οργανισμός που επιτυγχάνει τους σκοπούς του υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. 3) Το μοντέλο της εσωτερικής λειτουργικής προσέγγισης (Internal functioning approach), σύμφωνα με το οποίο ο αποτελεσματικός οργανισμός επιτυγχάνει τους στόχους του βάσει ενός προγράμματος δράσης, χωρίς σπασμωδικές και περιττές κινήσεις. 4) Το μοντέλο της στρατηγικής προσέγγισης (Strategic constituencies approach), σύμφωνα με το οποίο αποτελεσματικός είναι ο οργανισμός που εξασφαλίζει και ικανοποιεί τις προσδοκίες των στελεχών του. Τα στοιχεία που οδηγούν στην εξασφάλιση αποτελεσματικών διοικητικών στελεχών σύμφωνα με τους Koontz και O'Donnell είναι η εκπαίδευση, η ενημέρωση στις νέες τεχνολογίες και τεχνικές, η έμφαση στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος κατάλληλου για αποτελεσματικό σχεδιασμό και προγραμματισμό, η συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών, η έρευνα και η ευφυής ηγεσία [11]. Σε μελέτη της Ακαδημίας Αθηνών για τη δημόσια διοίκηση αναφέρονται τα εξής [13]: «Ή εξέλιξη της διοικητικής επιστήμης έφερε στην επικαιρότητα τον όρο της αποδοτικότητας (efficiency) που στην αρχή χρησιμοποιούνταν ως συνώνυμος της αποτελεσματικότητας (effectiveness) και εναλλακτικά με τον όρο της παραγωγικότητας (productivity). Η ανάπτυξη της επιστημονικής διοίκησης (scientific management) έδωσε νέες διαστάσεις στην έννοια του όρου της αποδοτικότητας, η οποία εκφράζεται με το λόγο (ratio) μεταξύ μιας εισροής (input) και μιας εκροής (output). Η αποτελεσματικότητα εκφράζεται με το λόγο μεταξύ του τρόπου που εκτελούνται οι διοικητικές εργασίες (actual performance) σε σύγκριση με έναν πρότυπο τρόπο εκτέλεσης (standard performance)» [13]. 9

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παραγωγικότητα Η παραγωγικότητα (productivity) είναι η σχέση ανάμεσα στην προσπάθεια που καταβάλλεται και στο επιτυγχανόμενο αποτέλεσμα. Πιο απλά είναι το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών που παράγει μια επιχείρηση σε δεδομένο χρονικό διάστημα. Υπό στενή έννοια υπολογίζεται ως η μέση παραγωγή των εργαζομένων ανά ώρα εργασίας [14]. Σύμφωνα με τον Κ. Μαλίσσο παραγωγικότητα είναι η σχέση ανάμεσα στο αποτέλεσμα (output) και στα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν (κεφάλαιο, εργασία και έδαφος) για την επίτευξή του [15]. Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της παραγωγικότητας είναι [16]: οι μεταβολές στη ποιότητα του κεφαλαίου ανά απασχολούμενο οι μεταβολές στην ποιότητα εργασίας, οι οποίες οφείλονται στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού, στις καλύτερες συνθήκες εργασίας και υγιεινής, στην εμπειρία σε συγκεκριμένα θέματα κ.λπ. η τεχνολογική πρόοδος οι οικονομίες κλίμακας η ανακατανομή των πόρων μεταξύ κλάδων διαφορετικού επιπέδου παραγωγικότητας. Επίσης, σύμφωνα με σημαντικό αριθμό ερευνητών που ασχολήθηκαν με τα θέματα της παραγωγικότητας υποστηρίζεται ότι προσδιοριστικοί παράγοντες της παραγωγικότητας της επιχείρησης θεωρούνται ο τρόπος άσκησης της εξουσίας, η συνεργασία μεταξύ των τμημάτων της επιχείρησης και η εκπαίδευση του προσωπικού. Ο ρόλος της παραγωγικότητας είναι σημαντικός για την αποτελεσματική λειτουργία μιας επιχείρησης, ενώ η άνοδος του επιπέδου της δεν συντελεί μόνο στη μεγιστοποίηση των κερδών του οργανισμού, αλλά και στην ίδια τη βιωσιμότητά του. Ο Κ. Δελής παρατηρεί ότι «πλεόνασμα παραγωγικότητας διατηρείται όχι μόνον όταν σημειώνεται αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων ταχύτερα από την αύξηση των ποσοτήτων των παραγωγικών συντελεστών, αλλά και όταν γίνονται υποκαταστάσεις συντελεστών της παραγωγής με άλλους λιγότερο δαπανηρούς, χωρίς αυτοί να επηρεάσουν την παραγωγή, χωρίς δηλαδή να μειώνουν την τεχνική αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων της επιχειρήσεως» [17]. Τα πέντε βήματα για την αύξηση της παραγωγικότητας των επιχειρηματικών μονάδων που προσφέρουν υπηρεσίες είναι: 10

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ο καθορισμός της αποστολής της μονάδας 2. η προσαρμογή των επιτελούμενων έργων στην εκτέλεση της αποστολής 3. ο σχεδιασμός και η υιοθέτηση των δεικτών απόδοσης έργου 4. η συνεργασία μεταξύ διοικητικών στελεχών και εργαζομένων για την υιοθέτηση μεθόδων αύξησης της παραγωγικότητας 5. η συνεχής επιμόρφωση του προσωπικού με διδάσκοντες τους άριστους από τους υπαλλήλους Η αύξηση της παραγωγικότητας - αποδοτικότητας - αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση καθίσταται δυσχερέστερη στην πράξη από ότι στον ιδιωτικό τομέα, όπου η μέτρηση των παραμέτρων αυτών είναι ευχερέστερη, ποσοτικά και ποιοτικά. Ως κυριότεροι λόγοι θα μπορούσαν να αναφερθούν η πολυμορφία των φορέων της κρατικής διοίκησης, η διαφορετική αποστολή που ανατίθεται στον καθένα και οι διαφορετικοί σκοποί και στόχοι που θα πρέπει να επιτευχθούν. Αυτή η πολυμορφία και οι σχετικές διαφοροποιήσεις δυσχεραίνουν την καθιέρωση ομοιόμορφων διαδικασιών και ενιαίων κριτηρίων με τα οποία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί η μέτρηση των παραμέτρων αυτών [13] Επενδύσεις Επενδύσεις είναι το σύνολο των υλικών παραγωγικών αγαθών που δεν καταναλώνονται άμεσα, αλλά προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και την παραγωγική τους δυναμικότητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Τότσης, στο «Λεξικό Οικονομικών Επιστημών» σημειώνει ότι επένδυση είναι η μετατροπή του χρηματικού κεφαλαίου σε υλικό κεφάλαιο [18]. Στη διεθνή βιβλιογραφία ως επένδυση θεωρείται η απόκτηση υλικών μέσων για τη λειτουργία και ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, αλλά και η απόκτηση χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως χρεόγραφα, μετοχές κ.λπ. Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις επενδυτικές δραστηριότητες αναφέρονται: στην απόδοση (return), στον κίνδυνο (risk) και στο χρόνο (time factor). Τα κέρδη υπολογίζονται ως ποσοστό της αρχικής επενδυτικής δαπάνης και είναι σε άμεση αλληλεξάρτηση με τον κίνδυνο. Οι επενδυτές προτιμούν υψηλά επίπεδα κινδύνου, γιατί αποβλέπουν σε υψηλά επίπεδα αποδοτικότητας. Παρά ταύτα θα πρέπει να τονιστεί, ότι η αναζήτηση υπερβολικού επιπέδου κινδύνου δεν εξασφαλίζει και υπερβολική αποδοτικότητα. Η χρονική περίοδος (time factor) είναι ένα βασικό στοιχείο το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, όταν πρόκειται να καταστρωθούν επενδυτικά σχέδια. 11

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι χρονικές υστερήσεις, οι οποίες παρατηρούνται συχνά στα διάφορα επενδυτικά σχέδια λόγω μη συστηματικής διοίκησης, υπερβάσεων κόστους κ.λπ., επιδρούν αρνητικά στη δημιουργία κερδών για τους υποψήφιους επενδυτές. Οι Η. Bierman και S. Smidt, βασιζόμενοι σε σχετική μελέτη τους, υποστηρίζουν ότι η επένδυση είναι μια δυναμική ροή, γι' αυτό εκφράζεται πάντοτε σε μια ορισμένη χρονική περίοδο [19]. Η ροή αυτή αυξάνει το κεφάλαιο της οικονομίας, το οποίο αποτελείται από τα παραχθέντα μέσα παραγωγής. Επίσης διατυπώνουν την άποψη ότι επένδυση είναι η μεταβολή στο απόθεμα των κεφαλαιουχικών αγαθών κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, καθώς επίσης και ότι το κεφάλαιο δεν έχει χρονική διάσταση, ενώ η επένδυση έχει [19]. Οι επιπτώσεις των επενδύσεων στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας είναι πολύπλευρες και πολλαπλές. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι εξής: Διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας μιας οικονομίας και αύξηση της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών Αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας Αύξηση των εξαγωγών και μείωση των εισαγωγών με τα αντίστοιχα θετικά αποτελέσματά τους στο εμπορικό ισοζύγιο Αυξημένο κύρος που απολαμβάνει διεθνώς η χώρα Καταπολέμηση των πληθωριστικών πιέσεων (το καταλληλότερο μέσο για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού είναι οι επενδύσεις) Δημιουργία αναδιανεμητικών επιπτώσεων τόσο μεταξύ των περιφερειών της χώρας όσο και μεταξύ των παραγωγικών τάξεων Περιορισμοί κατά την πραγματοποίηση των επενδύσεων Σε πολλές περιπτώσεις παρεμβάλλονται περιορισμοί στην πραγματοποίηση των επενδύσεων. Οι περιορισμοί αυτοί είναι: 1. οικονομικοί (έλλειψη κεφαλαίου, στενότητα της αγοράς) και εξωοικονομικοί (ακαταλληλότητα της γεωγραφικής θέσης) 2. ακαταλληλότητα του οικονομικού ή πολιτικού κλίματος 3. έλλειψη πρώτων υλών 4. νοοτροπία 5. χαμηλό επίπεδο οργάνωσης 6. χαμηλή αποτελεσματικότητα 12

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αξιολόγηση περιφερειακών προγραμμάτων Από τα τέλη της δεκαετίας του '70 οι ανάγκες για ολοκληρωμένο και ορθολογικό σχεδιασμό στην αξιολόγηση των περιφερειακών προγραμμάτων οδήγησαν στην εφαρμογή μεθόδων ανάλυσης πολλαπλών κριτηρίων (πολυκριτηριακή ανάλυση) σε αντικατάσταση της ανάλυσης κόστους-ωφελειών (cost-benefit analysis) που είχε χρησιμοποιηθεί ευρέως κατά τα προηγούμενα χρόνια. Κατά την πολυκριτηριακή αξιολόγηση, οι αποτιμήσεις μπορεί να είναι ποσοτικές, ποιοτικές η μικτές και για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται τρία μητρώα δεδομένων: το μητρώο επιδόσεων, το μητρώο προτεραιοτήτων και το μητρώο αποτίμησης [20]. Οι μέθοδοι μέτρησης των επιπτώσεων σε βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο διάστημα είναι: 1. η μέθοδος εισροών-εκροών 2. τα οικονομετρικά υποδείγματα 3. η ανάλυση απόκλισης συμμετοχής 4. η πολυκριτηριακη αξιολόγηση 5. οι τεχνολογικές προγνώσεις Η ελληνική πραγματικότητα Η είσοδος της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες σηματοδότησε τη μετάβαση από τον περιφερειακό προγραμματισμό των πενταετών προγραμμάτων, τα οποία ιστορικά μάλλον παρακολουθούσαν τις πολιτικές εξελίξεις παρά έδιναν λύσεις στις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας, στην περιφερειοποίηση της χώρας και στη συμμετοχή περιφερειακών φορέων (Περιφερειακό Συμβούλιο, Περιφερειακή Επιτροπή Παρακολούθησης κ.λπ.). Στην κατεύθυνση αυτή ο Η. Σιδηρόπουλος αναφέρει: «... Μπορεί να μην είναι η εκ των κάτω ενδογενής στρατηγική, είναι όμως κάτι κοντινό στο συμμετοχικό προγραμματισμό. Έτσι επιβάλλεται, ως αποτέλεσμα Κοινοτικών επιταγών, η διαδικασία αξιολόγησης των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων (ΜΟΠ) και των Περιφερειακών Επιχειρηματικών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) με τη μορφή on-going evaluation ενώ προβλέπεται και η ex post evaluation που αποσκοπεί στην ολική θεώρηση του ΠΕΠ μετά τη χωρική ολοκλήρωση τους» [20]. Η αξιολόγηση αποσκοπεί στην αποτίμηση των επιπτώσεων των περιφερειακών προγραμμάτων στην περιφέρεια και στον προσδιορισμό των κοινωνικών και οικονομικών μεταβολών που θα προκύψουν από την εφαρμογή τους. 13

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.4 Σύγχρονες Αντιλήψεις ως προς το ρόλο της δημόσιας διοίκησης Οι διάφορες εξελίξεις επέβαλαν και την αλλαγή των μεθόδων άσκησης της διοίκησης οι οποίες από πολύ νωρίς και μάλιστα από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης άρχισαν να διαμορφώνονται σε ένα ευέλικτο και αποτελεσματικό σύστημα. Το σύστημα αυτό επηρεάστηκε έντονα από τον ιδιωτικό τομέα και ιδιαίτερα από τους μεγάλους επιχειρηματικούς οργανισμούς της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Αμερικής. Ερευνητές μελέτησαν σε βάθος τις διάφορες πλευρές της οργανώσεως και λειτουργίας των οργανισμών, καθώς και τις μεθόδους διοίκησης του προσωπικού με έμφαση στους τρόπους πρόσληψης, εκπαίδευσης και υπηρεσιακής εξέλιξης, όπως επίσης και τα θέματα της υποκίνησης της συμπεριφοράς, της ηγεσίας, του ηθικού και της ικανοποίησης του προσωπικού από την εργασία. Τελευταία, ύστερα μάλιστα από τις αλλαγές οι οποίες σημειώθηκαν μετά την κατάρρευση του υπαρκτού Σοσιαλισμού και την ραγδαία επέκταση της οικονομίας της αγοράς, οι αντιλήψεις περί της αποστολής της διοίκησης έχουν τελείως αλλάξει, πράγμα που οδήγησε στην αλλαγή της φιλοσοφίας της δημοσίας διοίκησης, η οποία από σύστημα αυταρχικής επιβολής της θελήσεως της εκάστοτε κρατικής εξουσίας μεταβλήθηκε σε σύστημα παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες, πράγμα το οποίο συντέλεσε και στην ραγδαία μεταστροφή της νοοτροπίας ως προς τον τρόπο λειτουργίας της δημοσίας διοίκησης και το ρόλο των δημοσίων υπαλλήλων μέσα στο νέο αυτό πλαίσιο. Οι εξελίξεις αυτές οι οποίες είχαν ως συνέπεια τη μεταφορά στον ιδιωτικό τομέα σημαντικών κλάδων της οικονομίας σε συνδυασμό και με την αλλαγή της νοοτροπίας ως προς τις μεθόδους άσκησης της διοίκησης, συνετέλεσαν στην εισαγωγή των μεθόδων και των πρακτικών του σύγχρονου μάνατζμεντ στο χώρο της δημοσίας διοίκησης Αποτελέσματα αντιλήψεων Οι πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις, οι οποίες σημειωθήκαν τα τελευταία χρόνια, είχαν ως αποτέλεσμα, την μεταφορά στρατηγικών τομέων της οικονομίας από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, και εξαιτίας αυτού τη μεταβολή της φιλοσοφίας ως προς την αποστολή και το ρόλο των δημοσίων οργανισμών, οι οποίοι όπως ήδη τονίστηκε από καθαρά εξουσιαστικοί μηχανισμοί μετατράπηκαν ή μετατρέπονται ήδη σε μηχανισμούς προσφοράς υπηρεσιών και μηχανισμούς κάλυψης των αναγκών των πολιτών. 14

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στα πλαίσια αυτά ο όρος δημόσια διοίκηση ο οποίος περικλείει ορισμένα κατάλοιπα από τις παλαιότερες αντιλήψεις της αυταρχικής διοίκησης, άρχισε σταδιακά να υποκαθίσταται από τον όρο δημόσιο μάνατζμεντ, ο οποίος περικλείει μια πιο φιλελεύθερη αλλά κυρίως και πιο επιστημονική αντίληψη στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες και οργανισμοί του δημοσίου τομέα. Η νέα αυτή αντίληψη του δημόσιου μάνατζμεντ αναπτύχθηκε καταρχήν στις ΗΠΑ κατά την περίοδο της προεδρίας του R. Reagan και διαμορφώθηκε πιο συστηματικά στην Μ. Βρετανία κατά την περίοδο των κυβερνήσεων Τhatcher κατά την δεκαετία του '80. Η νέα αντίληψη περί του δημοσίου μάνατζμεντ υιοθετεί ένα πνεύμα ανανέωσης των αντιλήψεων των Τaylor και Fayol και για το λόγο αυτό η κίνηση αυτή ονομάστηκε «Νεοτειλορισμός» [21]. Βασικό χαρακτηριστικό της νέας αυτής αντίληψης είναι ότι, ο κύριος ρόλος της δημόσιας διοίκησης συνίσταται στην προσφορά υπηρεσιών και όχι στην άσκηση της εξουσίας μέσω αυταρχικών μεθόδων και καταπιεστικών ελέγχων. Η αποστολή αυτή επιτυγχάνεται μέσω μιας διαφορετικής προσέγγισης των σκοπών της. Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή ο ρόλος και το αποτέλεσμα των ενεργειών της διοίκησης αξιολογούνται αποκλειστικά με ποιοτικούς όρους και με κεντρικό άξονα την ικανοποίηση των αναγκών του κοινού. Η εξέλιξη αυτή είχε και ορισμένες συνέπειες μεταξύ των οποίων: τη μεταβίβαση εξουσιών για άσκηση αρμοδιοτήτων με υψηλό βαθμό απαιτήσεων σε μη αιρετά όργανα της διοίκησης την εισαγωγή της αντίληψης του ανταγωνισμού τουλάχιστον για τις υπηρεσίες που προσφέρονται παράλληλα και από τον ιδιωτικό τομέα και την εισαγωγή της έννοιας της πελατείας στο χώρο της δημόσιας διοίκησης Παράλληλα παρατηρήθηκε και μια τάση γενικού ανασχεδιασμού των οργανισμών (Reengineering), με έμφαση στη δραστική συμπίεση του μεγέθους (Downsizing), τόσο των ιδίων των οργανισμών όσο και της ιεραρχικής κλίμακας (Flat Hierarchy) με τελική επιδίωξη τη δημιουργία μικρών και ευέλικτων οργανισμών ικανών να προσαρμόζονται στις ραγδαία μεταβαλλόμενες συνθήκες. Κατά συνέπεια, όλα αυτά οδήγησαν στην αλλαγή της νοοτροπίας της δημοσίας διοίκησης, η οποία κάτω από την επίδραση των εξελίξεων αυτών προσανατολίζεται περισσότερο προς τις αρχές του σύγχρονου μάνατζμεντ [22]. Πράγματι οι παλαιότερες αντιλήψεις σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, επικέντρωναν το ενδιαφέρον τους στην προσπάθεια δημιουργίας 15

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ σταθερών οργανωτικών διαρθρώσεων, βασισμένων στις γραφειοκρατικές αρχές της ιεραρχικής δομής της εξουσίας και της ενότητας της διοίκησης. Αυτές αποδεικνύονται σήμερα αρκετά συντηρητικές και σε μεγάλο βαθμό δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις σύγχρονες συνθήκες αφού δίνουν έμφαση στην αυστηρή προσήλωση στους κανόνες, παραβλέποντας την ουσία των προβλημάτων. Στα νέα πλαίσια οργάνωσης του κοινωνικού συστήματος και με δεδομένη την συνεχώς αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των υπηρεσιών του δημοσίου και των οργανισμών του ιδιωτικού τομέα, η δημόσια διοίκηση αντιμετωπίζει την επιτακτική ανάγκη, χωρίς να παραβλέπει τις βασικές οργανωτικές αρχές της κλασσικής οργανώσεως, να δίνει έμφαση στην ευελιξία των οργανωτικών διαρθρώσεων. Ταυτόχρονα, η σύγχρονη δημόσια διοίκηση εστιάζει στις νεότερες απόψεις ως προς τον χειρισμό του ανθρώπινου παράγοντα, στις μεθόδους μέτρησης και αξιολόγησης των αποδόσεων, στην υποκίνηση και στην συμμετοχή των εργαζομένων, στην καθιέρωση και επίτευξη των αντικειμενικών σκοπών, μέσα από τη διαδικασία του συμμετοχικού μάνατζμεντ κ.α. Τέλος, οι παραπάνω αναφερόμενες εξελίξεις συνετέλεσαν ώστε οι αρχές και οι τεχνικές του μάνατζμεντ να επεκταθούν και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Παρόλα αυτά όμως εξακολουθεί να υπάρχει μια σοβαρή διαφοροποίηση μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου μάνατζμεντ η οποία προκύπτει από τη διαφορετικότητα των ρόλων μεταξύ των υπηρεσιών του δημοσίου και των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα όπως αναφέρεται συνοπτικά παρακάτω. 1.5 Διαφοροποίηση υπηρεσιών δημόσιου-ιδιωτικού τομέα Παρά την αντίληψη ότι οι οργανισμοί τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα ακολουθούν σχεδόν τους ίδιους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας, εν τούτοις οι οργανισμοί του δημοσίου τομέα κινούνται σε ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο το οποίο επιβάλλει μια πιο τυποποιημένη και διαφανή λειτουργία. Η διαφορά αυτή όπως τονίζεται και από τον Α. Rose συνίσταται [21]: 1. στη φύση των υπηρεσιών που προσφέρονται από τους οργανισμούς του δημοσίου τομέα. Η διαφοροποίηση αυτή γίνεται πιο εμφανής στην περίπτωση των υπηρεσιών που παρέχονται από τους οργανισμούς του δημοσίου κατά τρόπο μονοπωλιακό, όπως είναι οι διάφορες εγκρίσεις, οι άδειες, οι υπηρεσίες δημοσίων έργων, οι υπηρεσίες ασφαλείας, οι δικαστικές υπηρεσίες και ένα πλήθος άλλων υπηρεσιών, οι οποίες δεν αντιμετωπίζουν τον ανταγωνισμό εκ μέρους των ιδιωτικών επιχειρήσεων. 16

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. στο ρόλο των δημοσίων υπηρεσιών σε σχέση με το ρόλο των οργανισμών του ιδιωτικού τομέα. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι οι λειτουργίες που ασκούνται από τους οργανισμούς του δημοσίου τομέα και οι υπηρεσίες που προσφέρονται από αυτούς εκπληρώνουν μια κοινωνική αποστολή. Συγκεκριμένα, καλύπτουν ευρύτερες κοινωνικές ανάγκες σε αντίθεση με τους οργανισμούς του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι λειτουργούν με κερδοσκοπικά κριτήρια, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το γενικότερο κοινωνικό συμφέρον. Με τα δεδομένα αυτά πολλές δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν την ύπαρξη τους είτε στην παρεμβατική πολιτική του κράτους στην οικονομική ζωή, είτε στην ανάγκη προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, είτε στους κοινωνικούς στόχους της κυβέρνησης. Οι κοινωνικοί αυτοί στόχοι υλοποιούνται από πολιτικές αναδιανομής του εισοδήματος, από μέτρα εισοδηματικής πολιτικής και δράσεις προσφοράς υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης, της εφαρμογής προγραμμάτων προστασίας διαφόρων κατηγοριών αναξιοπαθούντων κ.ο.κ. Τέλος οι κοινωνικοί στόχοι του κράτους εκπληρώνονται από την προσφορά αγαθών κοινής ωφέλειας όπως π.χ. ο φωτισμός των οδών, η εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων, έργων αποχετεύσεως κ.λπ. τα οποία εξυπηρετούν συλλογικές ανάγκες του κοινού. 3. στην ασυμμετρία της πληροφόρησης μεταξύ των χρηστών των δημοσίων υπηρεσιών και των καταναλωτών των ιδιωτικών υπηρεσιών. Πράγματι στο δημόσιο τομέα υπάρχει ένα πλήθος υπηρεσιών, οι οποίες παρέχονται στο κοινό είτε με τη μορφή εγκρίσεων, είτε με τη μορφή παροχών. Το κοινό που χρησιμοποιεί τις παροχές αυτές έχει ελλιπή ενημέρωση, τόσο ως προς τις συνθήκες δημιουργίας των υπηρεσιών αυτών, όσο και ως προς το γενικότερο εύρος των σκοπιμοτήτων τις οποίες εξυπηρετούν. Για παράδειγμα, ο πολίτης ο οποίος αποκτά μια άδεια λειτουργίας μιας βιοτεχνικής μονάδας, δεν γνωρίζει σε όλη την έκταση τις παραμέτρους οι οποίες διαμορφώνουν την πολιτική της κυβερνήσεως ως προς το συγκεκριμένο τομέα της οικονομίας, ενώ είναι πιθανό να μην έχει πλήρη ενημέρωση και των ειδικών διαδικασιών που ακολουθούνται για την έκδοση των σχετικών αδειών. Αντίθετα στην περίπτωση αγοράς μιας μηχανής από μια επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα, ο πελάτης γνωρίζει τα χαρακτηριστικά της μηχανής, τις δυνατότητές της και όλα τα στοιχεία τα οποία θα τον οδηγήσουν στην αγορά του, εφόσον αυτό εξυπηρετεί τις ατομικές του ανάγκες. 17

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4. στον συλλογικό χαρακτήρα των υπηρεσιών του δημοσίου σε αντίθεση με τον εξατομικευμένο χαρακτήρα των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση των δημοσίων υπηρεσιών, κάθε απόφαση πρέπει να εξυπηρετεί πρωτίστως συλλογικές ανάγκες και μέσα από τις συλλογικές ανάγκες να εξυπηρετούνται τα ατομικά συμφέροντα. Αντίθετα στις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα η εξυπηρέτηση του ατομικού συμφέροντος έχει κυρίαρχη σημασία. 5. στον μεταβλητό χαρακτήρα των δημοσίων υπηρεσιών. Ως γνωστών οι δημόσιες υπηρεσίες μεταβάλλονται τόσο ως προς τη φύση όσο και ως προς τους σκοπούς, ανάλογα με το ρυθμό των εξελίξεων και τη φιλοσοφία των εκάστοτε κυβερνήσεων. Η έννοια για παράδειγμα του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομία, παραχώρησε την τελευταία εικοσαετία τη θέση της στην αρχή της οικονομίας της αγοράς, κατάσταση η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό ή την κατάργηση του ρόλου πολλών παρεμβατικών μηχανισμών. 6. στη διαφορετικότητα των σκοπών, του τρόπου λειτουργίας και των συνθηκών που επικρατούν στο χώρο των δημόσιων υπηρεσιών σε σχέση με τους σκοπούς τις συνθήκες και τα έργα των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα. Στα πλαίσια αυτά οι προσεγγίσεις των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα είναι τελείως διαφορετικές από τις προσεγγίσεις και τους προσανατολισμούς των υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα. Οι κύριοι προσανατολισμοί των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα περιστρέφονται πρωτίστως στην ικανοποίηση συλλογικών αναγκών, στη διαφάνεια των πράξεων της διοίκησης, στην εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων, στην αναζήτηση και εφαρμογή των αρχών της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης και στη συλλογική δράση. Αντίθετα οι σχετικοί προσανατολισμοί των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, περιστρέφονται στην ατομική επιλογή στα πλαίσια της αγοράς, στη ζήτηση και στις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών, στην ατομική πρωτοβουλία, στην έρευνα για την ικανοποίηση των επιθυμιών του επιχειρηματία στα πλαίσια της λειτουργίας της αγοράς, στην κυριαρχία του καταναλωτή και στον ανταγωνισμό της αγοράς. 7. στην αυστηρή εφαρμογή των συστημάτων οργάνωσης και λειτουργίας των οργανισμών του δημοσίου. Αν και τόσο το δημόσιο όσο και το ιδιωτικό μάνατζμεντ ακολουθούν τις γενικά υιοθετημένες αρχές και παρόλο ότι τελευταία το κράτος έχει φιλελευθεροποιηθεί ως προς τη λειτουργία της οικονομίας σε σημαντικό βαθμό, εντούτοις το δημόσιο μάνατζμεντ 18

22/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Επιστήμη Διοίκησης Επιχειρήσεων. Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης;

22/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Επιστήμη Διοίκησης Επιχειρήσεων. Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης; ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης; Κεφάλαιο 2 ο Η επιστήμη της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Όταν το άτομο δημιούργησε ομάδες. Για ποιο λόγο

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ 2.

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ 2. Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΕΠΙΜΕΕΙΑ: ΝΙΚΟΑΟ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΟΓΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΗ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΤΩΝ 2 Κεφάλαιο 2 ο Η Επιστήμη της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Ομάδα Α Ερωτήσεις ωστού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί. H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί. H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ ΜΑΘΗΜΑ 3ο Μάνατζµεντ - Ορισµοί H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί... η τέχνη να φέρνεις εις πέρας κάθε έργο µε τη στήριξη και την συµµετοχή ατόµων οργανωµένων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Κεφάλαιο 2 ο

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Κεφάλαιο 2 ο ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Κεφάλαιο 2 ο Η Επιστήμη της Διοίκησης των Επιχειρήσεων 2.1. Εισαγωγικές έννοιες Ο επιστημονικός κλάδος

Διαβάστε περισσότερα

2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ.

2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες 2.2.2 Ιστορική εξέλιξη τον µάνατζµεντ. 2.2 Οργάνωση και ιοίκηση (Μάνατζµεντ -Management) 2.2.1. Βασικές έννοιες Έχει παρατηρηθεί ότι δεν υπάρχει σαφής αντίληψη της σηµασίας του όρου "διοίκηση ή management επιχειρήσεων", ακόµη κι από άτοµα που

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί. H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ

ΜΑΘΗΜΑ 3ο. I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί. H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ ΜΑΘΗΜΑ 3ο Μάνατζµεντ - Ορισµοί H Εξέλιξη του Μάνατζµεντ Οι Λειτουργίες του Μάνατζµεντ I. Μάνατζµεντ - Ορισµοί... η τέχνη να φέρνεις εις πέρας κάθε έργο µε τη στήριξη και την συµµετοχή ατόµων οργανωµένων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο

ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο 1. Γενικά για την επιχείρηση Η επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας, το ίδιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Παίγνια Αποφάσεων 9 ο Εξάμηνο

Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Παίγνια Αποφάσεων 9 ο Εξάμηνο Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού Ορισμός (1/2) Η Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού αποτελεί ένα από τα βασικότερα τμήματα μιας εταιρείας και στόχο έχει τις απαραίτητες ενέργειες για την εργασιακή και προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2018-19 Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου προκηρύσσει θέσεις Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ) για Ακαδημαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Μάθημα 2 1 Εισαγωγή Χαρακτηριστικά στοιχεία της επιχείρησης ως οργανισμού Συστατικά μέρη και το περιβάλλον της επιχείρησης Διάφορες μορφές επιχειρήσεων που λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Νικόλαος Μυλωνίδης Απρίλιος 2007 1 Η έννοια του Επιχειρηματία Αναλαμβάνει δράση Συνδυάζει καινοτομικά και δημιουργικά τους συντελεστές της παραγωγής Παράγει προϊόντα και

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[ ]

Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[ ] Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[1.2-1.3] 1.2 Η Επιχείρηση 1.2.1 Εισαγωγικές έννοιες Η Σημασία της Επιχείρησης Η Επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας, το ίδιο σημαντικό με την οικογένεια.

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι βιομηχανία. Εικόνα 1. Εικόνα 2

Τι είναι βιομηχανία. Εικόνα 1. Εικόνα 2 Τι είναι βιομηχανία Η βιομηχανία είναι ένα οργανωμένο σύστημα παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών σε μεγάλη ποσότητα. Οι βιομηχανικές, παραγωγικές μονάδες ή μονάδες παροχής υπηρεσιών χρειάζεται να θεωρηθούν

Διαβάστε περισσότερα

25o Μονοπάτι Επιχειρηματικότητας

25o Μονοπάτι Επιχειρηματικότητας 25o Μονοπάτι Επιχειρηματικότητας MANAGEMENT Γενικές Αρχές Αθήνα Μάιος 2017 prepared by Anagnostou Andreas prepared for Θέματα που αναλύονται Η έννοια και γενικές αρχές του Management Επιχείρηση & Management

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Διοίκηση Επιχειρήσεων Έννοια του Μάνατζμεντ Ικανότητες των Μάνατζερ Στόχοι του Μάνατζμεντ Βασικές Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός Οργάνωση Διεύθυνση Έλεγχος Εφαρμογή του Μάνατζμεντ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ. Διοίκηση Επιχειρήσεων. Β Εξάμηνο -Παραδόσεις

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ. Διοίκηση Επιχειρήσεων. Β Εξάμηνο -Παραδόσεις ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Διοίκηση Επιχειρήσεων Β Εξάμηνο -Παραδόσεις 1 Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοηθεί από τους σπουδαστές η σημασία της Διοικητικής Επιστήμης στην λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων.

Σύγχρονη Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων. Σύγχρονη Οργάνωση & Διοίκηση Επιχειρήσεων. 1.1.2 : Ο ρόλος των Οικονομικών Οργανισμών. (Τι είναι οι Οικονομικοί Οργανισμοί;). Οι Οικονομικοί Οργανισμοί είναι οργανωμένες μορφές δραστηριότητας οι οποίοι

Διαβάστε περισσότερα

Αναδιοργάνωση στους Οργανισμούς

Αναδιοργάνωση στους Οργανισμούς Περιεχόμενα Μέρους Α Αναδιοργάνωση στους Οργανισμούς Αναδιοργάνωση ιαδικασιών Οργανισμών με έμφαση στη ημόσια ιοίκηση (Public Sector BPR) - Μέρος Α - 1) Ορισμοί 2) Τα αναμενόμενα οφέλη από την αναδιοργάνωση

Διαβάστε περισσότερα

«Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη»

«Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη» 1 ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ «Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη» Thanos Kriemadis, Ph.D., M.B.A. Professor

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ»

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΕΠΙΜΕΕΙΑ: ΝΙΚΟΑΟ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΟΓΟ ΠΡΟΟΜΟΙΩΗ ΔΙΑΓΩΝΙΜΑΤΩΝ 1 Κεφάλαιο 1 ο Επιχειρήσεις και Οργανισμοί Ομάδα Α Ερωτήσεις ωστού άθους Α1) Η έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΟΔΕ Γ ΕΠΑ.Λ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΑΟΔΕ Γ ΕΠΑ.Λ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΑΟ Ε-ΕΠΑΛ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΟΜΑ Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.10, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι κλασικές προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της επιλογής του τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα επίδρασης ορισμένων μεμονωμένων παραγόντων,

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων. ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων. ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε δίπλα στον αριθμό της καθεμιάς τη λέξη Σωστό αν κρίνετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης 1 Η επιχείρηση αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της κοινωνίας μας διότι: α) το 1/3 του χρόνου μας το περνάμε εκεί, β) μας προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες για ικανοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού Θεωρία των Μοντέλων Καπιταλισμού: Θεωρητικό πλαίσιο για την κατανόηση των κοινών θεσμικών χαρακτηριστικών, αλλά και των θεσμικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Ενότητα # 6: ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Ενότητα # 6: ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ενότητα # 6: ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Διδάσκων: Μανασάκης Κωνσταντίνος ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Τα κείμενα και τα διαγράμματα της παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

H Έννοια και η Φύση του Προγραμματισμού. Αθανασία Καρακίτσιου, PhD

H Έννοια και η Φύση του Προγραμματισμού. Αθανασία Καρακίτσιου, PhD H Έννοια και η Φύση του Προγραμματισμού Αθανασία Καρακίτσιου, PhD 1 Η Διαδικασία του προγραμματισμού Προγραμματισμός είναι η διαδικασία καθορισμού στόχων και η επιλογή μιας μελλοντικής πορείας για την

Διαβάστε περισσότερα

2.2. Η έννοια της Διοίκησης

2.2. Η έννοια της Διοίκησης 2.2. Η έννοια της Διοίκησης 1) Εισαγωγή (ιστορία, ορισμός, παραδείγματα) Η ανάγκη της διοίκησης εμφανίστηκε από τότε που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να σχηματίσουν ομάδες και ήταν απαραίτητη για τον συντονισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΕΠΙ ΧΕΙΡ Η ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ 2011-2012 ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΜΚΕ) ΜΑΤΙ ΚΟ ΤΗ ΤΑ Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8

Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8 Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8 Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή Βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή Μαθήματος-Εισαγωγή στις. δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς

Περιγραφή Μαθήματος-Εισαγωγή στις. δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς Περιγραφή Μαθήματος-Εισαγωγή στις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς Παρουσίαση 1 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Δρ. Κων/νος Κάρρας ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

23/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

23/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Οικονομική Επιστήμη Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Γιατί δημιουργήθηκε η οικονομική

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ

Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ Χρηματοοικονομική Διοίκηση ΙΙ Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος Ζιώγας Ιώαννης Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής και Ελληνική Βιβλιογραφία

Διεθνής και Ελληνική Βιβλιογραφία Η αναγκαιότητα εξασφάλισης «Quality Management» & Συστημάτων Διαχείρισης Ανθρωπίνων Πόρων Μπορμπουδάκη Λ., Οικονομολόγος TEI Κρήτης Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Διεθνής

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία και Διοικηση. Τα κυριότερα θεωρητικά ρεύματα της διοικητικής επιστήμης

Ηγεσία και Διοικηση. Τα κυριότερα θεωρητικά ρεύματα της διοικητικής επιστήμης Ηγεσία και Διοικηση Τα κυριότερα θεωρητικά ρεύματα της διοικητικής επιστήμης Θεωρία του «επιστημονικού Μάνατζμεντ του F.Taylor Η κυριότερη επιδίωξη της οργάνωσης της εργασίας είναι επινόηση μεθόδων και

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε δίπλα στον αριθμό της καθεμιάς τη λέξη Σωστό αν κρίνετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η έννοια της επιχείρησης 1 Κάθε οικονομικό σύστημα λειτουργεί με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών. Μέσα σε αυτό υπάρχουν οργανισμοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί, τράπεζες, επιχειρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Satisfaction, Quality and Value

Satisfaction, Quality and Value Το marketing στη σύγχρονη εποχή ικανοποίηση, ποιότητα και αξία Satisfaction, Quality and Value Οικονομία, κοινωνία και Marketing Τι θα παραχθεί Πως θα παραχθεί Ποιός θα το παράγει Που θα παραχθεί Πότε

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

3 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ 3 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο ΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής «σωστό λάθος» Να χαρακτηρίσετε µε Σ (σωστό) ή µε Λ (λάθος) καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις. 1. Ένα ιδιωτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ - ΛΑΜΙΑΣ. Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών ΤΕΙ Λάρισας - Λαμίας PLEASE ENTER

ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ - ΛΑΜΙΑΣ. Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών ΤΕΙ Λάρισας - Λαμίας PLEASE ENTER ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ - ΛΑΜΙΑΣ Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών ΤΕΙ Λάρισας - Λαμίας PLEASE ENTER ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Μικρός Οργανισμός)

1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Μικρός Οργανισμός) 1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Μικρός Οργανισμός) Περιγραφή Βραβείου Βραβεύονται συγκεκριμένες δράσεις ή προγράμματα που επιδρούν στη σκέψη, το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι

Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι Χρηματοοικονομική Διοίκηση Ι Σύνολο- Περιεχόμενο Μαθήματος Ζιώγας Ιώαννης Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή

Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή Θεσμοί και Οικονομική Αλλαγή Καθηγητής Σπύρος Βλιάμος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου Université de Paris Dauphine Ινστιτούτο Διπλωματίας Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται

(γ) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται Βασικές Έννοιες Οικονομικών των Επιχειρήσεων - Τα οικονομικά των επιχειρήσεων μελετούν: (α) Τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν τις αποφάσεις τους οι επιχειρήσεις. (β) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης

Διαβάστε περισσότερα

1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Οργανισμός)

1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Οργανισμός) 1. Εκπαίδευση για την Εξυπηρέτηση Πελάτη (Customer Service Training) (Οργανισμός) Περιγραφή Βραβείου Βραβεύονται συγκεκριμένες δράσεις ή προγράμματα που επιδρούν στη σκέψη, το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Φορολογική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη Στόχος μαθήματος Κατανόηση των τρόπων με τους οποίους η φορολογική πολιτική μπορεί να επηρεάσει την ευημερία μιας κοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ο. Συστήματα πληροφοριών, οργανισμοί, μάνατζμεντ και στρατηγική

Κεφάλαιο 3 ο. Συστήματα πληροφοριών, οργανισμοί, μάνατζμεντ και στρατηγική Κεφάλαιο 3 ο Συστήματα πληροφοριών, οργανισμοί, μάνατζμεντ και στρατηγική Διδακτικοί στόχοι Νααναγνωριστούντακύρια χαρακτηριστικά των οργανισμών Να αναλυθεί η σχέση μεταξύ των συστημάτων πληροφοριών και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Μάθημα 10: Ανάπτυξη ΠΣ Μαρίνος Θεμιστοκλέους Email: mthemist@unipi.gr Ανδρούτσου 150 Γραφείο 206 Τηλ. 210 414 2723 Ώρες Γραφείου: Δευτέρα 11-12 πμ Ενδεικτικά Περιεχόμενα Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Management. Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 24/2/2010

Management. Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 24/2/2010 Management Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 Εισαγωγή Έννοια και Περιεχόμενο του Μάνατζμεντ Ποια είναι τα διοικητικά στελέχη και ποιος ο ρόλος τους στα διάφορα επίπεδα της ιεραρχίας Βάσικες δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

Οργανωσιακός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού

Οργανωσιακός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού Οργανωσιακός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΡΟΥΤΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΡΓΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΏΝ ΔΙΚΤΥΩΝ 2016-2017 Περίγραμμα Μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΩΝ CLUSTERS Με σκοπό τον εντοπισμό των βασικών παραγόντων επιτυχίας

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων

Αρχές Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Αρχές Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ) Να σημειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Λειτουργικός στόχος του σχολείου είναι η μόρφωση των ανθρώπων. 2. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικοί στόχοι για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης* μέχρι το 2020

Στρατηγικοί στόχοι για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης* μέχρι το 2020 Στρατηγικοί στόχοι για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Τυποποίησης* μέχρι το 2020 Η Ευρωπαϊκή τυποποίηση θα αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο, την ανάπτυξη,

Διαβάστε περισσότερα

a) Frederick Taylor b) Henri Fayol c) Max Weber d) Gantt

a) Frederick Taylor b) Henri Fayol c) Max Weber d) Gantt ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 (Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ) Να σηµειώσετε µε Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στο τέλος των προτάσεων: 1. Ο Gantt υποστήριξε την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης µεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007 ΤΡΙΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Εφαρμοσμένες ΛΥΣΕΙΣ για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Ανάπτυξη Πωλήσεων Ανδρόμαχος Δημητροκάλλης, MBA Management

Διαβάστε περισσότερα

[Υπόδειξη: Τα αγαθά που χάνουν την υλική τους υπόσταση και τις ιδιότητες τους μετά την πρώτη χρήση τους ονομάζονται καταναλωτά.]

[Υπόδειξη: Τα αγαθά που χάνουν την υλική τους υπόσταση και τις ιδιότητες τους μετά την πρώτη χρήση τους ονομάζονται καταναλωτά.] ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Η χρησιμότητα της Πολιτικής Οικονομίας είναι κυρίως: α) Η δυνατότητα που μας παρέχει να επεμβαίνουμε στο οικονομικό σύστημα για να βελτιώνουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ 2000 2013 : ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2013 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : Επιχειρήσεις και οργανισµοί Να απαντήσετε αν είναι σωστή ή λανθασµένη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Περιεχόμενα 1.Αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο των υδάτων 2.Εθνικές πολιτικές : Εθνικό πρόγραμμα, Σχέδια Διαχείρισης λεκανών απορροής

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

2 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ 2 ο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής «σωστό λάθος» Να χαρακτηρίσετε µε Σ (σωστό) ή µε Λ (λάθος) καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία. Ενότητα 2: Ηγετική συμπεριφορά και αποτελεσματικότητα. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Ηγεσία. Ενότητα 2: Ηγετική συμπεριφορά και αποτελεσματικότητα. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Ηγεσία Ενότητα 2: Ηγετική συμπεριφορά και αποτελεσματικότητα Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

[ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ] ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α

[ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΑΡΙΝΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ] ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΜΑΔΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. μέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς και δίπλα του την

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων

Προτεινόμενα θέματα. στο μάθημα. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων ΟΜΑΔΑ Α: Ερωτήσεις Σωστού Λάθους Στις παρακάτω προτάσεις να γράψετε δίπλα στον αριθμό της καθεμιάς τη λέξη Σωστό αν κρίνετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων Η πολυπλοκότητα των αποφάσεων Αυξανόμενη πολυπλοκότητα λόγω: Ταχύτητας αλλαγών στο εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Έντασης

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Σχέδιο Κειμένου Βασικών Αρχών και Κατευθύνσεων Εθνική Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 22 Μαΐου 2013 1 "Δεν μπορεί να υπάρξει διοικητική μεταρρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

Εάν το ποσοστό υποχρεωτικών καταθέσεων είναι 25% και υπάρξει μια αρχική κατάθεση όψεως 2.000 σε μια εμπορική Τράπεζα, τότε η μέγιστη ρευστότητα που μπορεί να δημιουργηθεί από αυτή την κατάθεση είναι: Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ κεφάλαιο 1 ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Εισαγωγή Μ έχρι αρκετά πρόσφατα, η έννοια του μάρκετινγκ των υπηρεσιών αποτελούσε μια έννοια χωρίς ιδιαίτερη αξία αφού, πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΕΙΚΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΧΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2010-2012 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην οργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. Διοίκησης & Οργάνωσης Επιχειρήσεων

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. Διοίκησης & Οργάνωσης Επιχειρήσεων Διοίκησης & Οργάνωσης Επιχειρήσεων 2 ος Κύκλος Σπουδών - Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού ΔΙΟΙΚ1 Επικοινωνία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά ΔΙΟΙΚ2 Μάρκετινγκ ΔΙΟΙΚ3 3 ος Κύκλος Σπουδών - Στρατηγική Επιχειρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.2.2018 C(2018) 533 final EΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 2.2.2018 σχετικά με τη θέσπιση ενιαίων, λεπτομερών προδιαγραφών για τη συλλογή και την ανάλυση δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση Γραφείου με τη χρήση της Τεχνολογίας

Οργάνωση Γραφείου με τη χρήση της Τεχνολογίας Οργάνωση Γραφείου με τη χρήση της Τεχνολογίας Ημερομηνίες: 30/1/2018 Λευκωσία 6/2/2018 Λεμεσός Σε συνεργασία με: ΚΕΒΕ Η οργάνωση γραφείου, αποτελεί στοιχείο κρίσιμης σημασίας για την κάθε επιχείρηση, αφού

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοοικονομική ανάλυση των ΜΜΕ

Χρηματοοικονομική ανάλυση των ΜΜΕ Χρηματοοικονομική ανάλυση των ΜΜΕ Ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ένας από τους σκοπούς της χρηματοοικονομικής επιστήμης αποτελεί η αξιολόγηση και αξιοποίηση των στοιχείων που έχουν συγκεντρωθεί και καταγραφεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ -ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ -ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ -ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ «Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΜΕΣΩ ΝΕΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ............................................... 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Θεωρίες περιφερειακών ανισοτήτων Μια σύντομη παρουσίαση...................... 21 1.1 Εισαγωγή...........................................

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1.1 Τι είναι η κοινωνικο-οικονομική αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Σημασία της Επιχείρησης. Ιστορία Διοίκησης. Αρχαία Ελλάδα. Σύγχρονη Διοίκηση 1 / Εισαγωγικές Έννοιες

Κεφάλαιο 2. Σημασία της Επιχείρησης. Ιστορία Διοίκησης. Αρχαία Ελλάδα. Σύγχρονη Διοίκηση 1 / Εισαγωγικές Έννοιες Κεφάλαιο 2 2.1 Εισαγωγικές Έννοιες Σημασία της Επιχείρησης Από τότε που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να σχηματίζουν ομάδες για να επιτύχουν στόχους, τους οποίους δε μπορούσαν να επιτύχουν ως άτομα, εμφανίστηκε

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ μ α τ α Χριστουγέννων Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις Σωστές ή Λάθος 1. Το θεσμικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο λειτουργεί

Διαβάστε περισσότερα

3. Τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, τα βιβλία, τα ψυγεία και οι τηλεοράσεις ανήκουν στα:

3. Τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, τα βιβλία, τα ψυγεία και οι τηλεοράσεις ανήκουν στα: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1. Η χρησιµότητα της Πολιτικής Οικονοµίας είναι κυρίως: α) Η δυνατότητα που µας παρέχει να επεµβαίνουµε στο οικονοµικό σύστηµα για να βελτιώνουµε τους όρους ζωής του ανθρώπου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η μεθοδολογία αξιολόγησης Αιτήσεων Χρηματοδότησης Πράξεων συγχρηματοδοτούμενων από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α. βασίζεται στον «Οδηγό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ 4 η ΑΣΚΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ Εισαγωγή Άσκησης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ 4 η ΑΣΚΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ Εισαγωγή Άσκησης ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ 4 η ΑΣΚΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ Εισαγωγή Άσκησης ΥΠΕΥΘΥΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

5/3/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Γιατί η επιχείρηση θεωρείται υποσύστημα του οικονομικού συστήματος;

5/3/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Γιατί η επιχείρηση θεωρείται υποσύστημα του οικονομικού συστήματος; ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Κεφάλαιο 1 ο Επιχειρήσεις και Οργανισμοί Παράγραφος 1.4 Υποπαράγραφος 1.4.1 Εισαγωγή Το οικονομικό Σύστημα παράγει και διανέμει αγαθά που θα καλύψουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Κεφάλαιο δεύτερο: << Η επιστήμη της διοίκησης των επιχειρήσεων>>. Μάθημα 8 0

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Κεφάλαιο δεύτερο: << Η επιστήμη της διοίκησης των επιχειρήσεων>>. Μάθημα 8 0 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κεφάλαιο δεύτερο: >. Μάθημα 8 0 2.1. Εισαγωγικές έννοιες. Ερ.1. Από πότε εμφανίζεται η ανάγκη της διοίκησης των

Διαβάστε περισσότερα

7. Η εξάρτηση µεταξύ των επιχειρησιακών λειτουργιών είναι µεγάλη και αυτή καθορίζει την καλή πορεία και τελικά την ύπαρξη της επιχείρησης.

7. Η εξάρτηση µεταξύ των επιχειρησιακών λειτουργιών είναι µεγάλη και αυτή καθορίζει την καλή πορεία και τελικά την ύπαρξη της επιχείρησης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 (Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ) Να σηµειώσετε το σωστό ή το λάθος στο τέλος των προτάσεων: 1. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης. 2. Η επιχείρηση, εκτός από

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Πολιτική του ιδρύματος για τη διασφάλιση ποιότητας... 3 2. Διάθεση και διαχείριση των

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων 1 Ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (Ενότητες : 1.2, 1.3) Ονοματεπώνυμο: Τμήμα: Α Ομάδα Α1. Στις παρακάτω προτάσεις να γράψεις στο τετράδιό σου τον αριθμό της κάθε μιας πρότασης και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση Συνάντηση Εργασίας ρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός Γραµµατέας Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΓΣΕΕ 7 Ιουνίου 2006 1 1. Η Κοινωνική εταιρική ευθύνη

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αρχές Μάρκετινγκ Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. «ΔΙΟΙΚΗΣΗ της ΥΓΕΙΑΣ» ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. «ΔΙΟΙΚΗΣΗ της ΥΓΕΙΑΣ» ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ της ΥΓΕΙΑΣ» ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Μαστρογιάννη Μαρία Διπλωματική Εργασία υποβληθείσα

Διαβάστε περισσότερα

http://www.economics.edu.gr 7

http://www.economics.edu.gr 7 6 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1.3 Λειτουργίες της Επιχείρησης 1.3.1 Η αλυσίδα των Επιχειρησιακών Λειτουργιών Όπως κάθε οργανισµός, έτσι και η επιχείρηση, προκειµένου να ζήσει, ν ανταποκριθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών

Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Μάρκετινγκ Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Ενότητα 1: Εφαρμογή των αρχών του Μάρκετινγκ στον χρηματοπιστωτικό τομέα Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...17

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...17 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.........................................................17 Ι - ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ................................19

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι πληροφοριακό σύστημα

Τι είναι πληροφοριακό σύστημα Τι είναι πληροφοριακό σύστημα Ένας ορισμός είναι ότι ένα πληροφοριακό σύστημα είναι ένα σύνολο αλληλοσυνδεόμενων μερών που συνεργάζονται για τη συλλογή, επεξεργασία, αποθήκευση και διάχυση πληροφοριών

Διαβάστε περισσότερα

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο 1.2 Η Επιχείρηση

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο 1.2 Η Επιχείρηση http://www.economics.edu.gr 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 1.2 Η Επιχείρηση : σχολικό βιβλίο 1.2.1 Εισαγωγικές έννοιες Η επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας µας, το ίδιο σηµαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Η επιστήμη της Διοίκησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Η επιστήμη της Διοίκησης. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Η επιστήμη της Διοίκησης 1 Η ανάγκη για Διοίκηση υπάρχει από τότε που οι άνθρωποι σχημάτισαν ομάδες, για να πετύχουν αυτά που δεν μπορούσαν να πετύχουν μόνοι τους. Η σημασία της Διοίκησης αναγνωρίζεται:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΩΝ...xiii ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ...xv ΠΡΟΛΟΓΟΣ...xvii ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ...

Διαβάστε περισσότερα

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης»

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ν. ΑΝΑΛΥΤΗΣ 27/3/2003 Κατά την έναρξη του 21 ου αιώνα, από τις κυριότερες προκλήσεις που απασχολούν την Ευρώπη και φυσικά και τη

Διαβάστε περισσότερα