ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ. Χάρις Κ.ΚαραγεωργίουΚαραγεωργίου. Σχολής Αθηνών. «Περιβαλλοντική. Φαρµακολογία»

Transcript

1 ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ Χάρις Κ.ΚαραγεωργίουΚαραγεωργίου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρµακολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών Υπεύθυνη του κατ επιλογήν µαθήµατος «Περιβαλλοντική Φαρµακολογία»

2 Η ηχορύπανση προκύπτει από την εκποµπή θορύβων στο περιβάλλον και αποτελεί σηµαντική µορφή ατµοσφαιρικής ρύπανσης Ο θόρυβος είναι ήχος αλλά συνήθως δυσάρεστος και ενοχλητικός

3

4

5 Αίτια ηχορύπανσης Αύξηση του πληθυσµού!! Αύξηση του αστικού πληθυσµού και της χρήσεως ποικίλων, ισχυρών, κινητών και ακινήτων πηγών περιβαλλοντικού θορύβου Συνεχής ανάπτυξη οδών υψηλής κυκλοφορίας (αεροδρόµια, τραίνα κλπ.) ; Ανθρώπινη συµπεριφορά

6

7

8

9

10

11 Η µέτρηση εντάσεως του ήχου στην κλίµακα Decibel η ελάχιστη ένταση για να γίνει αισθητός ένας ήχος = 0 db η ένταση του ήχου που επιφέρει πόνο στο αυτί = 120 db και άνω Στα νυχτερινά κέντρα συχνά καταγράφονται θόρυβοι 100 db

12

13 Συχνότητα του ήχου Υπολογίζεται σε Hertz (Hz) Υψηλή συχνότητα ήχου = οξύς ήχος Χαµηλή»»»» = βαρύς»» Ανθρώπινη αντίληψη ήχου µεταξύ Hz υπόηχοι < 20 Hz υπέρηχοι > Hz

14 Σχηµατική παράσταση του ανθρώπινου ακουστικού πεδίου

15 Προκαλεί η ηχορύπανση προβλήµατα στην υγεία ; πολλά και σηµαντικά Προκαλεί άµεσες και αθροιζόµενες δράσεις επιβλαβείς για την υγεία Παρεµβαίνει και ενοχλεί τον ύπνο, τη συγκέντρωση, την επικοινωνία και την δηµιουργικότητά µας Υποβαθµίζει την γενικότερη ποιότητα της ζωής µας

16 Βλάβες στην ακοή Χρονολογούνται από την εποχή του χαλκού και του σιδήρου Πρώτη περιγραφή και εντόπιση της βλάβης από τον Haberman to 1890 σε σιδηρουργό 75 ετών µε εξαφάνιση του οργάνου του Corti, καταστροφή των αισθητικών τριχωτών κυττάρων, ατροφία του ακουστικού νεύρου, και κώφωση!! ( ο Κουασιµόδος στην Παναγία των Παρισίων από τον δυνατό ήχο των καµπάνων)

17

18 Η ΠΟΥ συνιστά: Α) στο χώρο εργασίας θόρυβος σε σταθερό επίπεδο όχι άνω των 85dB Β) στιγµιαία όχι άνω των 120dB 85dB Γ) στο χώρο του ύπνου θόρυβος σε σταθερό επίπεδο όχι άνω των 30dB ) στιγµιαία όχι άνω των 45 db 30dB

19 Άτοµα που εργάζονται σε επίπεδα θορύβου άνω των 85 db 85 db πρέπει να υποβάλλονται σε περιοδική εκτίµηση της ακουστικής τους ικανότητας ώστε να προληφθεί βλάβη της ακοής. Υπολογίζεται ότι 600 εκ. εργατών παγκοσµίως εκτίθενται σε επαγγελµατικό θόρυβο.

20 Στην Ελλάδα: µελέτες για βλάβες σε επίπεδο ακοής Σπ.Αρµοδώρου Αρµοδώρου-Μεταξά (1982) ΟΣΕ Θεσ/νίκης νίκης-παν/κή ΩΡΛ Κλινική Νοσ.ΑΧΕΠΑ 439 εργαζόµενοι:οι 240 ανέπτυξαν διαφόρων βαθµών ακουστική αναπηρία. Σε ορισµένους χώρους των εγκαταστάσεων ο θόρυβος ξεπερνούσε τα διεθνώς επιτρεπόµενα όρια για 8ωρη απασχόληση και έφθανε τα 115 db ρακόπουλος και συν.. (2003) ακουστική βλάβη διαπιστώθηκε σε εργάτες µαρµάρων της Ακροπόλεως.

21 Στην Ελλάδα Balatsouras et al (2005) ακουστικά προβλή- µατα στρατιωτών από εκπυρσοκρότηση όπλου. Rachiotis et al (2006) To 44% των εργατών ηλεκτροπαραγωγής επαγγελµατικά εκτεθειµένων σε υψηλά επίπεδα θορύβου είχαν απώλεια ακοής κυρίως στα 4000 Hz. Αίτια κατά φθίνουσα κλίµακα : ηχορύπανση> ηλικία> κάπνισµα Ανάγκη παρεµβάσεως για πρόληψη

22 Απώλεια ακοής και Ροp/ Rock µουσικής Και σε µη επαγγελµατίες Ροp/ Rock µουσικούς, συνιστάται να φορούν ωτασπίδες, διότι παρατηρήθηκε απώλεια ακοής µετά, από τουλάχιστον 5 ετών έκθεση, σε υψηλής έντασης Ροp/ Rock µουσικής (2006) Στην Ελλάδα συχνά αρνούνται να φορέσουν και οι επαγγελµατίες µουσικοί ωτασπίδες

23 Κίνδυνοι βλάβης της ακοής και στην διάρκεια ορθοπεδικών επεµβάσεων Έρευνα από την Ν.Ζηλανδία (2003) αναφέρει έκθεση των ορθοπεδικών χειρουργών σε σηµαντικό θόρυβο κατά την διάρκεια ολικής αρθροπλαστικής του ισχύου, γόνατος κλπ. συνήθως µέχρι 108 db, αλλά και αιχµές µέχρι 140 db πολύ πάνω από τα συνιστώµενα όρια

24 Ηχορύπανση και κάπνισµα H βλάβη της ακοής από ηχορύπανση είναι µόνιµη, συχνή και µη αναστρέψιµη αλλά µπορεί να προληφθεί. Το κάπνισµα όµως µπορεί να επιταχύνει την απώλεια της ακοής. Πιθανός µηχανισµός αγγειακές αλλαγές και υποξία του κοχλία τόσο από την µακροχρόνια έκθεση στον έντονο θόρυβο όσο και στο κάπνισµα. Συνιστάται ακριβής παρακολούθηση των καπνιστών εργαζοµένων ιδιαίτερα εάν εργάζονται σε επίπεδα θορύβου άνω των 85 db. Οι καπνιστές πρέπει να ενθαρρύνονται στην διακοπή του καπνίσµατος, BMΒ (2007).

25 Ηχορύπανση και ψυχική-διανοητική υγεία Ο Shepherd M.-Lancet (1975) ανέφερε ότι µολονότιολονότι οι παρενέργειες του θορύβου σε ψυχολογικό επίπεδο έχουν καλά αναγνωρισθεί, πολλές από τις σχετικές µελέτες έχουν εστιασθεί στην υποκειµενικότητα της έννοιας της «ενόχλησης». Συνιστούσε πιο άµεσες έρευνες για την σχέση θορύβου-ατοµικών αντιδράσεων και διανοητικής- ψυχικής βλάβης.

26 Εάν η ηχορύπανση προκαλεί άλλες βλάβες εκτός της ακοής, ποιος µπορεί να είναι ο µηχανισµός; Πιστεύεται γενικώς ότι η ηχορύπανση διαταράσσει τις δραστηριότητες και την επικοινωνία, προκαλώντας «ενόχληση». Σε µερικές περιπτώσεις η «ενόχληση» µπορεί να οδηγήσει σε απαντήσεις stress, µετά συµπτώµατα και πιθανόν νόσο. Εναλλακτικά η ηχορύπανση µπορεί να επηρεάσει την υγεία άµεσα και όχι µέσω «ενόχλησης».

27 Η απάντηση του οργανισµού στην ηχορύπανση µπορεί να εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του ήχου, περιλαµβανοµένων της έντασης, συχνότητας, περιπλοκότητας ήχου, διάρκειας και σηµασίας του θορύβου.

28 Μη ακουστικές επιδράσεις στην υγεία από την ηχορύπανση Κόπωση, αλλαγή συµπεριφοράς, επιθετικότητα και συγκινησιακό stress, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, και υπέρταση, µπορεί να είναι επιδράσεις υπερβολικού θορύβου

29 Σχετικές µελέτες έδειξαν ότι ξαφνικοί ή µακροχρόνιοι θόρυβοι, προκαλούν ακούσιες απαντήσεις από: το ΚΣ,ΓΕΣ, ΑΝΣ και ΚΝΣ, έκκριση επινεφρίνης και άγχος, ταχυκαρδία, αγγειόσπασµο, µυδρίαση και ψυχολογικές αντιδράσεις οι οποίες είναι δύσκολο να εκτιµηθούν.

30 Ύπνος και ηχορύπανση Ο ύπνος είναι µία φυσιολογική λειτουργία που δεν επιτρέπεται να διαταράσσεται προκειµένου ο οργανισµός µας να λειτουργεί οµαλά. Ο περιβαλλοντικός θόρυβος είναι ένα εξωτερικό ερέθισµα, το οποίο γίνεται αντιληπτό από τις αισθητικές λειτουργίες του κοιµωµένου, παρόλον ότι, δεν γίνεται ενσυνειδήτως αντιληπτό. Τα αποτελέσµατα ερευνών της τελευταίας 30ετίας ποικίλουν (2007).

31 Ανεµογεννήτριες και προβλήµατα ύπνου Στην Σουηδία µελέτη έδειξε ότι η ενόχληση από τον θόρυβο των ανεµογεννητριών συσχετίζεται τόσο µε αντικειµενικούς όσο και υποκειµενικούς παράγοντες στην θέα τους, και επιπλέον έχει σχέση µε χειρότερη ποιότητα ύπνου και αρνητικά συναισθήµατα (Pedersen and Person 2007).

32 Έκθεση σε θόρυβο (έντονης οδικής συµφόρησης) κατά την διάρκεια του ύπνου µπορεί να αυξήσει: Την πίεση του αίµατος Τον καρδιακό ρυθµό Τις κινήσεις του σώµατος Να επηρεάσει τον χρόνο αντιδράσεως, την διάθεση και την απόδοση της επόµενης ηµέρας µε κινδύνου ατυχηµάτων Κάποια προσαρµογή συµβαίνει αλλά όχι πλήρης, ιδίως για τον καρδιακό ρυθµό

33 Πειραµατικές ενδείξεις συνδέουν επίσης την έκθεση σε έντονο θόρυβο µε την απόδοση την ανάκληση µνήµης( επιβραδύνει ) τις διεργασίες επιλεκτικότητας της µνήµης (επηρεάζει), και την επιλογή στρατηγικής για την εκτέλεση στόχων

34 Ηχορύπανση και ψυχικά προβλήµατα Η ηχορύπανση µπορεί να συνδέεται µε ψυχολογικά συµπτώµατα αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί κλινική ψυχιατρική διαταραχή. Εν τούτοις µπορεί να υπάρχει κάποια σύνδεση- πιθανότητα για ανάπτυξη ψυχιατρικής διαταραχής σε πολύ υψηλότερα επίπεδα ηχορύπανσης.

35 Υπάρχουν ενδείξεις από µελέτες στην κοινότητα ότι η ηχορύπανση συνδέεται µε: υπέρταση και ένα µικρότερο παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία ανεπάρκεια. αύξηση επινεφρίνης, κορτιζόλης, χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων, πηκτικότητας και σακχάρου του αίµατος.

36 Ηχορύπανση και διαπροσωπικές σχέσεις Μελέτη του R. Page στο Οχάϊο των ΗΠΑ έφεραν στο φως, σηµαντική µείωση των πράξεων βοηθείας ως συνέπεια της ηχορύπανσης. Α Οµάδα φοιτητών σε 100 Db (35%) Β»»»»» 50»» (60%) βοήθησαν ανάπηρο άτοµο.

37 Θόρυβος στο Νοσοκοµείο Σε µελέτη (2005)στην Ιατρική Σχολή του LA στο τµήµα επειγόντων διαπιστώθηκε ότι ο ΜΟ θορύβου ήταν 53 db και πολλές φορές έφθανε τα Η ΕΡΑ συνιστά στα νοσοκοµεία όχι περισσότερο από 40 db. Η ηχορύπανση επιδρά αρνητικά στην έκβαση της νόσου και επηρεάζει το προσωπικό που κάνει λάθη. Ενηµέρωση και ενεργοποίηση των πολιτών για τροποποίηση της συµπεριφοράς τους.

38 Ηλικιωµένοι και ηχορύπανση Μελέτες στις ΗΠΑ σε γηροκοµεία και εκπαιδευτικά νοσοκοµεία έδειξαν επίπεδα θορύβου dB (άνω του επιτρεποµένου ορίου) και στα επείγοντα και εντατική περισσότερο κατά τις εργάσιµες ηµέρες. Ο ανθρώπινος παράγων µεγάλη πηγή ηχορύπανσης. Για τους ευαίσθητους µε πτωχή διανοητική κατάσταση και φυσιολογικές εφεδρείες ηλικιωµένους η ηχορύπανση αποτελεί ένα ιδιαίτερα στρεσσογόνο αίτιο (2007).

39 Επίδραση της Ηχορύπανσης στα παιδιά Πιθανόν τα παιδιά αντιπροσωπεύουν µία ιδιαίτερα ευάλωτη οµάδα στις µη ακουστικές παρενέργειες του θορύβου. Έχουν µικρότερη ικανότητα αναγνωρίσεως και κατανοήσεως καθώς και αντιµετωπίσεως στρεσσογόνων παραγόντων καθώς τους λείπει η πολύ καλά αναπτυγµένη στρατηγική προσαρµογής. Επιπλέον δοθέντος ότι τα παιδιά είναι ακόµη αναπτυσσόµενοι οργανισµοί τόσο φυσικά όσο και γνωσιακά, υπάρχει πιθανός κίνδυνος ότι η έκθεση σε στρεσσογόνο παράγοντα, όπως ο θόρυβος, να έχει αρνητικές συνέπειες.

40 Σχέση αναγνωστικής κατανόησης και Ηχορύπανσης σε παιδιά Πολυκεντρική ( Amsterdam, Madrid, London) επιδηµιολογική µελέτη (2010 παιδιά,, ετών) από 89 σχολεία γύρω από τα αεροδρόµια έδειξε συσχέτιση µεταξύ της έκθεσης στο θόρυβο του αεροδροµίου και της ικανότητας για ανάγνωση καθώς και της προσοχής και µνήµης. Τα ευρήµατα ήταν σταθερά και στις 3 χώρες και σε σχέση µε ένα εύρος κοινωνικοοικονοµικών και περιβαλλοντικών παραµέτρων (Clark et al2006). Περιοχή γύρω από αεροδρόµια δεν είναι υγιές εκπαιδευτικό περιβάλλον!!!!!!to µας; To δικό µας

41 Μείωση απόδοσης και µάθησης Γαλλία Υ.ΠΕ: Έκθεση των µαθητών κατά την διάρκεια του µαθήµατος σε θόρυβο προκαλεί µείωση στην προσπάθεια λύσεως των προβληµάτων και διαγωνισµάτων που απαιτούν προσοχή. Παρουσίαζαν επίσης αφηρηµάδα, επιθετικότητα,επιρρέπεια στην απογοήτευση και ανορεξία εργασίας µέσα στην τάξη. Αµερική: παρόµοια αποτελέσµατα µε µαθητές χαµηλών και υψηλών ορόφων- βαθµοί µαθηµάτων. Γερµανία: δυσκολία στη λύση γρίφων, εύκολη παραίτηση, µικρότερες σχολικές επιδόσεις σε εθνικά τυποποιηµένες εξετάσεις.

42 Ηχορύπανση µία σύγχρονη πανούκλα!!! Κατά τους Goines and Hagler (2007) η ηχορύπανση είναι µία σύγχρονη πανούκλα!!! Τα νοµικά πλαίσια που πρέπει να θέσει µία κυβέρνηση για να προστατεύσει τους πολίτες της από την ρύπανση του περιβάλλοντος πρέπει να περιλαµβάνει και την ηχορύπανση. Ο άνθρωπος έχει το δικαίωµα να επιλέξει την φύση του ακουστικού του περιβάλλοντος και όχι να του επιβάλλεται από άλλους.

43 Χρειάζονται περισσότερες επιδηµιολογικές µελέτες και σε συνδυασµό της ηχορύπανσης, µε πολλαπλούς υπαρκτούς άλλους στρεσσογόνους παράγοντες, διότι ακόµη και η προσαρµογή σε ένα θορυβώδες περιβάλλον δεν γίνεται ανέξοδα και παθητικά από τον οργανισµό µας.

44 Νευροσυµπεριφορικές µελέτες σε κατοίκους πέριξ σταθµών κινητής τηλεφωνίας. Τα νευροψυχιατρικά παράπονα ήταν: κεφαλαλγία 23%, διαταραχές µνήµης 28.2%, ζάλη 18.8%, τρέµουλο 9.4%, καταθλιπτικά συµπτώµατα 21.7% και διαταραχές ύπνου 23.5%, έναντι 5-10% των µαρτύρων. Οι απέναντι επηρεάσθηκαν λιγότερο. Όλοι είχαν µικρότερη απόδοση σε 1 τέστ προσοχής και ακουστικής µνήµης αλλά είχαν καλύτερη επίδοση σε 2 τεστ οπτικοακουστικής ταχύτητας και 1 τεστ προσοχής από τους µάρτυρες!!!

45 ράσεις των περιβαλλοντικών θορύβων στην ποιότητα της ζωής που ελέγχεται από το ΚΝΣ Από το περιβάλλον µας προέρχονται ευχάριστοι ή δυσάρεστοι ήχοι και µας προκαλούν ευχάριστα ή δυσάρεστα συναισθήµατα έχοντας θετική ή αρνητική επίδραση στην ποιότητα της ζωής µας.

46 Η επίδραση της µουσικής Η µουσική, µέσω νευροχηµικών διαβιβάσεων ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστηµα του εγκεφάλου µας σε όλες τις φάσεις της ζωής- από την ενδοµήτριο περίοδο µέχρι το τέλος της. Μας προκαλεί ευεξία και έχει θετική επίδραση στην ποιότητα της ζωής µας. Αυτό δείχνουν πρόσφατες µελέτες µε ασθενείς κατά την διάρκεια καθετηριασµού της καρδιάς, στην εντατική µετά από χειρουργείο καρδιάς, εντέρου ή γυναικολογικής φύσεως.

47