μέχρι τον 19ο αιώνα 2α. Τα πανεπιστήμια διατελούσαν υπό την κηδεμονία της Εκκλησίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "μέχρι τον 19ο αιώνα 2α. Τα πανεπιστήμια διατελούσαν υπό την κηδεμονία της Εκκλησίας"

Transcript

1 Μεσαιωνικά Πανεπιστήμια 1. Τα μεσαιωνικά πανεπιστήμια ήταν διεθνή, από την άποψη ότι τα Λατινικά ήταν η γλώσσα διδασκαλίας και οι φοιτητές και οι καθηγητές μετακινούνταν σε όλη την Ευρώπη χωρίς καμία διάκριση της εθνικότητας. 2α. Τα πανεπιστήμια διατελούσαν υπό την κηδεμονία της Εκκλησίας 2β. Δεν υπήρχε ελευθερία διδασκαλίας και έρευνας. Σκοπός ήταν η μετάδοση των καθιερωμένων δογμάτων και της αναγνωρισμένης διδασκαλίας. 3. Βάση της διδασκαλίας ήταν η σχολαστική φιλοσοφία και μέθοδος ο σχολιασμός των κειμένων και η διαλεκτική συζήτηση. 4. Δεν υπήρχαν σπουδές φυσικών επιστήμον, υπό την έννοια ότι δεν γινόταν αντικειμενική καταγραφή των φυσικών φαινομένων, ούτε πειράματα, και δεν γινόταν προσπάθεια καθορισμού της αλληλουχίας των δεδομένων καθώς και των νόμων που τα διέπουν. Πανεπιστήμια από την Αναγέννηση μέχρι τον 19ο αιώνα 1. Τα μεσαιωνικά πανεπιστήμια ήταν διεθνή, από την άποψη ότι τα Λατινικά ήταν η γλώσσα διδασκαλίας και οι φοιτητές και οι καθηγητές μετακινούνταν σε όλη την Ευρώπη χωρίς καμία διάκριση της εθνικότητας. 2α. Τα πανεπιστήμια ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Εκκλησία. 2β. Οι μακροχρόνιοι θρησκευτικοί αγώνες είχαν ως αποτέλεσμα την φιλελευθερoποίηση του πνεύματος, πράγμα από το οποίο ωφελήθηκε πολύ η έρευνα. 2γ. Τα πανεπιστήμια ήταν κέντρα ελεύθερης διδασκαλίας και επιστημονικής έρευνας. 2δ. Τα πανεπιστήμια έγιναν δημόσια ιδρύματα υπό τον έλεγχο της πολιτείας, αλλά με οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια. 3. Η σχολαστική φιλοσοφία και μέθοδος εγκαταλείφτηκαν και εισήχθησαν νέα συγγράμματα από τους επιστήμονες της εποχής. 4. Εισάγονται νέα αντικείμενα διδασκαλίας καθώς τα παλιά εγκαταλείπονται σταδιακά. Αλλάζουν τα προγράμματα διδασκαλίας καθώς επίσης η παλιά σχολαστική μέθοδος των κειμένων και η διαλεκτική συζήτηση αντικαθιστούνται από τη «διδασκαλία από έδρας» και τις φροντιστηριακές ασκήσεις.

2 Οι πρώτοι Έλληνες που ασχολήθηκαν με την ερμηνεία του Σύμπαντος και τον έξω κόσμο ήταν οι Ίωνες Φιλόσοφοι τον 6ο π.χ. αιώνα και λίγο αργότερα οι φιλόσοφοι της Μεγάλης Ελλάδας (κάτω Ιταλία, Σικελία). Αριστοτέλης ( πχ) κέντρο του σύμπαντος είναι η Γη. βασικά στοιχεία της ύλης: χώμα, νερό, αέρας και φωτιά. η Γη είναι σφαιρική, λόγω Γεωμετρίας (η σφαίρα είναι το στερεό με τη μέση απόσταση όλων των σημείων του ελάχιστη) το κέντρο της Γης συμπίπτει με το κέντρο του Σύμπαντος υπόθεση της αντιπερίστασης: ο αέρας που «εκτοπίζεται» από το εμπρός μέρος της πέτρας επιστρέφει στην πίσω πλευρά της και την ωθεί προς τα εμπρός. Καθώς όμως η ώθηση μετατίθεται από το ένα σημείο του αέρα στο άλλο, εξασθενεί, έτσι ώστε η φυσική κίνηση της πέτρας αρχίζει να επιβραδύνεται και τελικά να επιστρέφει στην «φυσική» της θέση. ο ουρανός και τα ουράνια σώματα δεν ήταν φτιαγμένα από τα τέσσερα αυτά στοιχεία, αλλά από ένα πέμπτο το λεγόμενο αιθέρα, η φυσική θέση του οποίου ήταν έξω από τη σφαίρα της φωτιάς. Επιπλέον, οι νόμοι που διέπουν τα ουράνια σώματα είναι διαφορετικοί από εκείνους που διέπουν τα επίγεια. Φυσική κατάσταση λοιπόν στη Γη είναι η ηρεμία ενώ στον ουρανό η αιώνια κυκλική κίνηση. Κριτική Θεώρηση: 1ος συλλογισμός: Μια πέτρα πέφτει στο νερό, πιο αργά απ ό,τι πέφτει στον αέρα. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να συμπεράνει ότι όσο πιο αραιή είναι η ουσία μέσα στην οποία κινείται η πέτρα, τόσο πιο γρήγορα πέφτει η πέτρα με σκοπό να φτάσει στην φυσική της θέση. Αν δεν υπήρχε λοιπόν καμία ουσία στην διαδρομή της, τότε θα έπρεπε η πέτρα να κινείται με άπειρη ταχύτητα. Η αριστοτελική θεωρία όμως λέει ότι, όταν πετάμε μία πέτρα, η αιτία που την κάνει να κινείται είναι η ώθηση που ασκεί πάνω της ο αέρας. Αν αφαιρέσουμε λοιπόν τον αέρα θα πρέπει η πέτρα να μένει ακίνητη. Εσωτερική αντίφαση. 2ος συλλογισμός: Έστω ότι έχουμε δύο πέτρες. Η μία ζυγίζει ένα κιλό, η άλλη δύο και τις αφήνουμε να πέσουν. Επειδή η πέτρα των δύο κιλών είναι βαρύτερη έχει μεγαλύτερη τάση να φτάσει στη φυσική της θέση και άρα πέφτει πιο γρήγορα από την πέτρα του ενός κιλού. Δένουμε τώρα τις πέτρες με ένα κομμάτι σπάγκο και τις αφήνουμε να πέσουν. Η βαρύτερη πέτρα θα τείνει να πέσει γρηγορότερα από την ελαφρύτερη, θα συγκρατείται όμως από αυτήν, η οποία με την σειρά της θα παρασύρεται προς τα κάτω από την πέτρα των δύο κιλών. Τελικά, η ταχύτητα με την οποία θα κατεβαίνουν θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν της πέτρας ενός κιλού, αλλά μικρότερη από αυτή των δύο. Θα μπορούσε όμως κάποιος να πει πως οι δεμένες πέτρες μας πέφτουν σαν μια πέτρα τριών κιλών και άρα θα πέφτουν γρηγορότερα από τον τρόπο πτώσης της πέτρας δύο κιλών. Και τα δύο είναι σωστά σύμφωνα με τη θεωρία του Αριστοτέλη. Εσωτερική αντίφαση.

3 Σύγκριση Υποθέσεων: Αν δύο (ή περισσότερες) διαφορετικές υποθέσεις οδηγούν σε συμπεράσματα που συμφωνούν με την παρατήρηση ή το πείραμα, τότε αυτή που εξηγεί περισσότερα φαινόμενα είναι η πιο χρήσιμη. Μεταξύ δύο θεωριών που εξηγούν τα ίδια φαινόμενα του Σύμπαντος, αυτή που ξεκινάει με λιγότερες υποθέσεις είναι η πιο χρήσιμη. Η προσπάθεια περιορισμού των άχρηστων υποθέσεων αναφέρεται και ως η χρήση του ξυραφιού του Όκαμ. Ιωάννης Φιλόπονος (~490 - ~570 μχ = αρχές μεσαίωνα) Ανασκεύασε με λογικά επιχειρήματα τα περισσότερα από τα σημεία της φυσικής θεωρίας του Αριστοτέλη. Πρότεινε τη διενέργεια ενός πειράματος για τη μέτρηση του χρόνου πτώσης αντικειμένων με διαφορετικό βάρος. Ισχυρίστηκε, σωστά, ότι με βάση αυτό το πείραμα αποδεικνύεται πως η κίνηση δε μεταδίδεται στα αντικείμενα μέσω του αέρα, με το φαινόμενο της αντιπερίστασης, και έδειξε ότι έτσι παύουν να εμφανίζονται οι ασυνέπειες στη θεωρία του Αριστοτέλη. Διατύπωσε την άποψη ότι το χέρι μας μεταδίδει σε κάθε σώμα που ωθεί ένα μέγεθος που αργότερα ονομάστηκε ρύμη και ότι η φυσική κατάσταση των σωμάτων δεν είναι η ακινησία αλλά η κατάσταση στην οποία διατηρείται η ρύμη τους. Πίστευε ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε κάποτε στο παρελθόν και επομένως δεν είναι αιώνιο. Τα ουράνια σώματα υπακούουν στους ίδιους νόμους με τα επίγεια και τα αστέρια δεν έχουν σχέση με τους θεούς. Δίδασκε ότι ο Ήλιος και τα αστέρια είναι διάπυρα σώματα, επειδή από την καθημερινή πείρα γνώριζε ότι το χρώμα ενός αντικειμένου είναι συνάρτηση της θερμοκρασίας του. Είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κίνηση των σωμάτων στο κενό γίνεται με πεπερασμένη ταχύτητα και επομένως δεν αποκλείεται η περίπτωση να υπάρχει κενό στη φύση.

4 Γαλιλαίος ( ) ήταν ο πρώτος που εισήγαγε το πείραμα στην επιστημονική σκέψη. θεμελίωσε το τμήμα της Μηχανικής που ονομάζεται Κινηματική και επιβεβαίωσε την ηλιοκεντρική θεωρία. Η ζωή του μπορεί να χωριστεί σε τρεις περιόδους με κριτήριο τον τόπο διαμονής και εργασίας του αλλά και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα: 1. Η πρώτη περίοδος είναι αυτή κατά την οποία σπούδασε και στη συνέχεια ξεκίνησε την επιστημονική του καριέρα στην Πίζα ως καθηγητής Μαθηματικών το Στη θέση αυτή έμεινα μόνο τρία χρόνια, αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έβαλε τα θεμέλια της μετέπειτα επιστημονικής του εξέλιξης. Άρχισε να κατανοεί μέσω των πειραμάτων τους νόμους της κίνησης και έγραψε τις πρώτες διδακτικές σημειώσεις Μηχανικής, που στην επόμενη περίοδο της ζωής του συμπλήρωσε και εξέδωσε υπό μορφή βιβλίου. Λέγεται ότι ο Γαλιλαίος απέδειξε το λάθος της αριστοτελικής θεωρίας για την κίνηση των σωμάτων με ένα πείραμα, κατά το οποίο άφησε να πέσουν από την κορυφή του πύργου της Πίζας σώματα διαφορετικής πυκνότητας. Τα σώματα αυτά έφτασαν ταυτόχρονα στο έδαφος σε αντίθεση με τη θεωρία του Αριστοτέλη που προέβλεπε ότι πρώτο θα φθάσει το βαρύτερο. Κατά πάσα πιθανότητα ο Γαλιλαίος δεν πραγματοποίησε ποτέ αυτό το πείραμα, έκανε όμως άλλα παρόμοια, κυρίως στην επόμενη περίοδο της ζωής του, παρακολουθώντας την κίνηση σωμάτων σε κεκλιμένα επίπεδα, όπου οι ταχύτητες που αναπτύσσονταν ήταν μικρότερες και μπορούσε να τις μετρήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια. 2. Κατά τη δεύτερη περίοδο της ζωής του ο Γαλιλαίος εργάστηκε ως καθηγητής Πανεπιστημίου στην Πάντοβα ( ). Την εποχή αυτή έμαθε για την εφεύρεση του τηλεσκοπίου και αφού τελειοποίησε την κατασκευή του το χρησιμοποίησε τόσο για πρακτικούς όσο και για επιστημονικούς σκοπούς. Ο βασικότερος πρακτικός σκοπός που του επέφερε και σημαντική χρηματική αμοιβή από τον Δόγη της Βενετίας, ήταν η εισαγωγή του τηλεσκοπίου στο ναυτικό της Ενετικής Δημοκρατίας που ήταν η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στη Μεσόγειο. Ο βασικότερος επιστημονικός σκοπός ήταν η παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων. Έτσι ανακάλυψε ότι η Σελήνη έχει βουνά, ότι η Αφροδίτη έχει φάσεις όπως η Σελήνη, και ότι γύρω από τον πλανήτη Δία περιφέρονται τέσσερις δορυφόροι. Ανακάλυψε ακόμη τις ηλιακές κηλίδες, παρατήρησε ότι το είδωλο του Κρόνου δεν είναι κυκλικό και διαπίστωσε ότι ο Γαλαξίας αποτελείται από πολλά μικρά αστέρια. Στην Πάντοβα πραγματοποίησε ακόμη το μεγαλύτερο μέρος των πειραμάτων Μηχανικής και εξέδωσε ένα βιβλίο με τα αποτελέσματά του. Στο βιβλίο αυτό εισήγαγε μια μέθοδο μελέτης κίνησης, η οποί βασίζεται σε δύο νέες ιδέες: (α) την περιγραφή της θέσης ενός σώματος ως προς ένα σύστημα αναφοράς με την βοήθεια των συντεταγμένων, την οποία διατύπωσε με αυστηρά μαθηματικά λίγο αργότερα ο Καρτέσιος, και (β) τους κανόνες μετασχηματισμού της θέσης και της ταχύτητας ενός σώματος όταν αλλάζουμε σύστημα αναφοράς, από το αρχικό σύστημα σε ένα άλλο που

5 κινείται με ταχύτητα υ0 ως προς το πρώτο. Επίσης αντιλήφθηκες τη σημασία του σωστού χειρισμού των απειροστών ποσοτήτων στην επίλυση αυτών των προβλημάτων. Τέλος, εισήγαγε την αρχή της ανεξαρτησίας των κινήσεων και με τη βοήθειά της μελέτησε την (παραβολική) κίνηση των βλημάτων στο πεδίο της Γης, αναλύοντάς την σε μια οριζόντια κίνηση με σταθερή ταχύτητα και μια κατακόρυφη κίνηση με σταθερή επιτάχυνση. Ανακάλυψε επίσης ότι οι μικρές ταλαντώσεις ενός εκκρεμούς είναι ισόχρονες. 3. Η τρίτη περίοδος της ζωής του είναι αυτή κατά την οποία μετά από 18 χρόνια διδασκαλίας, αποδέχθηκε το 1610 την προσφορά μιας θέσης καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Με αυτό τον τρόπο επέστρεφε ουσιαστικά στην πόλη του και εκτός από αυτό το πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας ήταν τότε το καλύτερο της Ιταλίας. Δεν εκτίμησε όμως σωστά τη γνώμη της παπικής εκκλησίας για την ηλιοκεντρική θεωρία και νόμιζε ότι μπορεί να τους πείσει με επιστημονικά επιχειρήματα. Την εποχή εκείνη πάπας ήταν ο Παύλος ο 5ος, που είχε ανοιχτό μυαλό και φιλικές σχέσεις με τον Γαλιλαίο. Ο μεθεπόμενος Πάπας όμως, ο Ουρβανός ο 8ος, αποδείχθηκε μοιραίος για τον Γαλιλαίο, παρόλο που υπήρξε φίλος του πριν ανέβει στο θρόνο. Ο Ουρβανός πείστηκε από τους φανατικούς αντιπάλους του ηλιοκεντρικού συστήματος ότι όλα όσα έλεγε ο Γαλιλαίος ήταν αιρετικά, και έτσι αυτός καταδιώχθηκε για τις απόψεις του και σε προχωρημένη ηλικία (69 ετών) αναγκάστηκε όχι μόνο να τις αποκηρύξει αλλά και να περάσει την υπόλοιπη ζωή του σε περιορισμό στο σπίτι του. Παρόλα αυτά, ακόμα και τότε δε σταμάτησε να ασχολείται με την έρευνα. Προσπάθησε να φτιάξει ένα θερμόμετρο αερίου, εκμεταλλευόμενος τον όγκο του αέρα που είχε παγιδευτεί σε ένα σωλήνα, πάνω από μια στήλη υδραργύρου. Επίσης, χρησιμοποίησε τις παρατηρήσεις που έκανε για τις ταλαντώσεις και έβαλε την ιδέα, που υλοποίησε αργότερα ο Χόιχενς, για την κατασκευή ρολογιού με εκκρεμές. Τέλος, είχε και αρκετούς μαθητές την περίοδο αυτή, αλλά κατά κύριο λόγο ήταν απασχολημένος με τα θέματα που είχε με την παπική εκκλησία.

6 Νεύτωνας ( ) Αν ο Γαλιλαίος είναι ο πατέρας την Κινηματικής, τότε ο Νεύτωνας είναι ο πατέρας της Δυναμικής στη Μηχανική, διότι: από τη μια μεριά, ως εξαιρετικός μαθηματικός, ανακάλυψε τις έννοιες της παραγώγου και του ολοκληρώματος, οι οποίες αποτελούν τη βάση του Απειροστικού Λογισμού και από την άλλη, ως εξαιρετικός φυσικός, χρησιμοποίησε αυτές τις έννοιες στην διατύπωση των νόμων της κίνησης υπό την επίδραση δύναμης. Διατύπωσε τους τρεις νόμους της κίνησης, οι οποίοι διδάσκονται μέχρι και σήμερα. Παρόλα αυτά το βασικότερο πρόβλημα που έλυσε ήταν αυτό της κίνησης των πλανητών γύρω από τον Ήλιο, διατυπώνοντας τον νόμο της παγκόσμιας έλξης. Έτσι πέτυχε δύο μεγάλα βήματα στην ολοκλήρωση της Μηχανικής: Ερμήνευσε τους νόμους του Κέπλερ, οι οποίοι μέχρι τότε είχαν έναν καθαρά κινηματικό-γεωμετρικό χαρακτήρα, με τη βοήθεια των νόμων της Δυναμικής και κατάργησε τη διάκριση μεταξύ των επίγειων και ουράνιων σωμάτων που είχε εισαγάγει ο Αριστοτέλης, δείχνοντας ότι οι ίδιοι ακριβώς νόμοι της Φυσικής ισχύουν τόσο για τα μεν όσο και για τα δε. Βρήκε λύση για το πρόβλημα των δύο σωμάτων και λόγω της απλότητας της λύσης υπέθεσε ότι θα υπάρχει λύση και για το πρόβλημα τριών σωμάτων. Ο Bernoulli το 1710 έδωσε την πλήρη λύση του προβλήματος των δύο σωμάτων και από κει και πέρα το πρόβλημα των τριών σωμάτων απασχόλησε πολλούς αξιόλογους αστρονόμους, έως ότου ο Πουανκαρέ στο τέλος του 19ου αιώνα απέδειξε ότι δεν υπάρχει λύση. Τα ασθενή σημεία της βαρύτητας του Νεύτωνα: 1. Το πρώτο είναι ότι διατυπώνοντας το νόμο της Παγκόσμια Έλξης, ο Νεύτωνας εισήγαγε ταυτόχρονα και μια νέα ιδέα στη Φυσική, τη δράση από απόσταση. Μέχρι τότε όλες οι γνωστές περιπτώσεις εφαρμογής μιας δύναμης σε ένα σώμα προϋπέθεταν την επαφή αυτού του σώματος με κάποιο άλλο. Η επίκληση μια δύναμης που δεν προϋποθέτει την φυσική επαφή δύο σωμάτων προκαλεί την εμφάνιση «φιλοσοφικών ερωτημάτων» του τύπου: πως γνωρίζει το ένα σώμα την ύπαρξη του άλλου ώστε να αισθανθεί την έλξη του;

7 2. Το δεύτερο ασθενές σημείο είναι ότι η θεωρία της βαρύτητας του Νεύτωνα δεν μπορεί να περιγράψει το Σύμπαν ως σύνολο, είτε αυτό είναι πεπερασμένο, είτε είναι άπειρο: Αν το Σύμπαν είναι πεπερασμένο, τότε θα έπρεπε όλα τα σώματα που το αποτελούν να καταρρεύσουν σε πεπερασμένο χρονικό διάστημα στο «κέντρο» του Σύμπαντος, λόγω των δυνάμεων της βαρύτητας με τις οποίες τα σώματα έλκονται αμοιβαία. Αν πάλι το Σύμπαν είναι άπειρο, τότε κάθε σώμα δέχεται άπειρη δύναμη από κάθε κατεύθυνση, οπότε δεν είναι δυνατό να υπολογίσουμε τη συνισταμένη δύναμη και έτσι δεν είναι δυνατό να εφαρμόσουμε το δεύτερο νόμο του Νεύτωνα. Ο Νεύτωνας έμεινε στην ιστορία περισσότερο γνωστό όχι για τη συμβολή του στη Μηχανική και την επίλυση του προβλήματος της κίνησης υπό την επίδραση δυνάμεων διαφόρων μορφών, όσο για τη διατύπωση του Νόμου της Παγκόσμιας Έλξης. Στερεό σώμα: Χόιχενς Εισήγαγε την έννοια της ροπής της αδράνειας, η οποία παίζει ρόλο αντίστοιχο με αυτόν της μάζας στην εξίσωση της περιστροφικής κίνησης ενός στερεού σώματος. Πέρα από αυτό, είχε δύο άλλες βασικές συνεισφορές στη θεμελίωση της Μηχανικής: διατύπωσε την αρχή διατήρησης της ορμής ενός συστήματος σωμάτων και, με τη βοήθειά της, διατύπωσε τους νόμους που περιγράφουν την κρούση δύο σωμάτων και υπολόγισε τη φυγόκεντρο δύναμη στην ομαλή κυκλική κίνηση και, με τη βοήθεια αυτού του αποτελέσματος, κατανόησε την επίδραση του γεωγραφικού πλάτους στην τιμή της επιτάχυνσης της βαρύτητας, g(φ), στην επιφάνεια της Γης.

8 Φαραντέυ ( ) Η βασική συνεισφορά του στη Φυσική ήταν η πειραματική θεμελίωση του Ηλεκτρομαγνητισμού, πάνω στην οποία στηρίχθηκε ο Μάξγουελ για να διατυπώσει την μαθηματική περιγραφή του. Κατασκεύασε την πρώτη ηλεκτρομαγνητική γεννήτρια και τον πρώτο ηλεκτροκινητήρα. Στη συνέχεια ασχολήθηκε ουσιαστικά με τέσσερις ερευνητικές κατευθύνσεις: Μελέτησε τις ιδιότητες των πυκνωτών, διαπιστώνοντας ότι η χωρητικότητά τους είναι συνάρτηση του διηλεκτρικού υλικού που παρεμβάλλεται μεταξύ των οπλισμών. Ερμήνευσε αυτό το φαινόμενο σωστά, εισάγοντας την έννοια της πόλωσης του διηλεκτρικού, δηλαδή το γεγονός ότι στις δύο εξωτερικές επιφάνειες του διηλεκτρικού, που βρίσκονται απέναντι από τους οπλισμούς του πυκνωτή, αναπτύσσονται εξ επαγωγής φορτία αντίθετα προς το φορτίο του οπλισμού. Με τον τρόπο αυτό στο εσωτερικό του διηλεκτρικού αναπτύσσεται πεδίο αντίθετο προς αυτό μεταξύ των οπλισμών του πυκνωτή, το οποίο έχει για συνέπεια τη μείωση της συνολικής τάσης μεταξύ των οπλισμών. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο παρουσιάζεται μακροσκοπικά ως αύξηση της χωρητικότητας, εκφράστηκε στη συνέχεια ποσοτικά μέσα από τις εξισώσεις του Μάξγουελ. Απέδειξε ότι όλα τα είδη ρεύματος (ειδικότερα αυτού που παράγεται από ηλεκτρική στήλη και αυτού που παράγεται με επαγωγή) είναι ίδια. Ανακάλυψε το φαινόμενο του διαμαγνητισμού, που είναι σχεδόν αντίθετο από αυτό του σιδηρομαγνητισμού. Βελόνες κατασκευασμένες από διαμαγνητικά υλικά διατάσσονται κάθετα στις γραμμές του μαγνητικού πεδίου, σε αντίθεση με βελόνες από σιδηρομαγνητικά υλικά που διατάσσονται κατά μήκος αυτών. Τέλος, προσπάθησε να διαπιστώσει αν υπάρχει κάποιου είδους αλληλεπίδραση ανάμεσα στις γνωστές στην εποχή του πηγές ενέργειας, όπως είναι το βαρυτικό, το ηλεκτρικό, το μαγνητικό πεδίο καθώς και το φως. Για το λόγο αυτό διερεύνησε την αλληλεπίδραση του φωτός με το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο και προσπάθησε να βρει κάποια επίδραση της βαρύτητας στο ηλεκτρικό πεδίο. Από τα τρία αυτά φαινόμενα ανακάλυψε ένα μέρος του πρώτου, παρατηρώντας ότι το επίπεδο πόλωσης του γραμμικά πολωμένου φωτός περιστρέφεται, όταν το φως διαδίδεται κατά μήκος των γραμμών ενός μαγνητικού πεδίου. Η βασικότερη συνεισφορά του Φαραντέυ στη σύγχρονη Φυσική ήταν η εισαγωγή της έννοιας του πεδίου.

9 1. Ποιο είναι το περιεχόμενο της επιστήμης της Φυσικής σήμερα και πως ορίστηκε; Ο όρος ΦΥΣΙΚΗ έμεινε να περιγράφει τη μελέτη εκείνων των κατευθύνσεων της φύσης, που παρέμειναν μετά την αφαίρεση των ειδικοτήτων: Μαθηματικά, Αστρονομία, Γεωλογία, Βιολογία και Χημεία. Για το λόγο αυτό, η Φυσική κατέληξε να περιλαμβάνει ένα ετερογενές σύνολο γνώσεων, που είναι δύσκολο να περιγραφεί με ένα γενικό ορισμό. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η (κλασική) Φυσική περιλαμβάνει μια μελέτη αλληλεπιδράσεων της ύλης με την ενέργεια. Αυτός ο ορισμός μπορεί να ερμηνευθεί είτε με τη στενή είτε με την ευρεία έννοια. Αν ερμηνευθεί με τη στενή τότε αναφερόμαστε σε ένα «τυπικό πρόγραμμα σπουδών» ενός Τμήματος Φυσικής. Αν όμως ερμηνευθεί με την ευρεία έννοια, τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι η Φυσική περιλαμβάνει και ένα μεγάλο μέρος από τις υπόλοιπες κατεύθυνσης των Φυσικών Επιστημών, πράγμα το οποίο έχει επικρατήσει κατά τον 20ο αιώνα. 2. Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες δεν διεξήγαγαν πειράματα; Υπάρχουν τρεις πιθανές εξηγήσεις για την παράληψη αυτή: Η 1 η είναι θεωρητική. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τη μεγαλύτερη επιτυχία στη Γεωμετρία, η οποία ασχολείται με αδιάστατα σημεία και ευθείες χωρίς πάχος. Έτσι έφτασαν σε αποτελέσματα μεγάλης απλότητας και γενικότητας στα οποία δεν μπορούσαν να έχουν φτάσει μετρώντας πραγματικά αντικείμενα. Η 2 η έχει να κάνει με την κρατούσα άποψη στην Αρχαία Ελλάδα ότι η χειρωνακτική δουλειά είναι για τους δούλους και μιας και τα πειράματα απαιτούσαν χειρωνακτική δουλειά, δεν αποτελούσαν ενασχόληση για τους φιλόσοφους. Η 3 η είναι πρακτική. Όσο εύκολο κι αν φαίνεται στις μέρες να μετρήσουμε το χρόνο πτώσης ενός σώματος από κάποιο συγκεκριμένο ύψος, άλλο τόσο δύσκολο ήταν τότε λόγω της μη ύπαρξης της τεχνολογίας. Εκτός του ότι δεν υπήρχαν ρολόγια ακριβείας και γενικά αντικείμενα μέτρησης, αυτά που υπήρχαν ήταν εξαιρετικά σπάνια και ακριβά. 3. Ποια είναι τα ασθενή σημεία της Αναλυτικής Μηχανικής; Το βασικότερο είναι ότι για κάθε σώμα χρειάζεται να γράψουμε τόσες διαφορικές εξισώσεις δεύτερης τάξης, όσες και οι διαστάσεις του χώρου στον οποίον κινείται, μιας και η βασική εξίσωση κίνησης της νευτώνειας θεωρίας είναι διανυσματική. Το δεύτερο είναι ότι χρειάζεται να λάβουμε υπόψη όλες τις δυνάμεις που ασκούνται σε κάθε σώμα, είτε αυτές είναι «εξωτερικές» είτε είναι «εσωτερικές». Σε πολύπλοκα συστήματα αυτή η απαίτηση οδηγεί σε σημαντική αύξηση του αριθμού των εξισώσεων.

10 Το τρίτο είναι ότι η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να γενικευθεί σε άλλα κεφάλαια της Φυσικής, όπως για παράδειγμα είναι η κίνηση στο πλαίσιο της ΓΘΣ και της Κβαντομηχανικής. 4. Γιατί ο Νεύτωνας ήταν υποστηρικτής της σωματιδιακής φύσης του φωτός; Ο λόγος ήταν ότι με αυτή: μπορούσε να εξηγήσει με πολύ απλό τρόπο το φαινόμενο της ανάλυσης του φωτός. Όταν το λευκό φως διέρχεται μέσα από ένα πρίσμα, αναλύεται στα επτά χρώματα της ίριδας. Αν απομονώσουμε τις ακτίνες ενός από τα επτά χρώματα παρατηρούμε ότι το φως δεν αναλύεται περαιτέρω. Αυτό, θεωρούσε ο Νεύτωνας, συμβαίνει διότι τα σωματίδια του κάθε χρώματος είναι τα βασικά συστατικά του φωτός. μπορούσε επίσης να ερμηνεύσει πολύ απλά το φαινόμενο της ανάκλασης με τους νόμους κρούσης που είχε διατυπώσει ο Χόιχενς, σε συνδυασμό με την αρχή της ανεξαρτησίας των κινήσεων του Γαλιλαίου. Η διάθλαση του φωτός ερμηνεύεται επίσης, αν υποθέσει κανείς ότι η ταχύτητα των φωτονίων είναι διαφορετική στα δύο μέσα, με το γνωστό ανάλογο της στρατιωτικής φάλαγγας που διασχίζει λοξά τη γραμμή που χωρίζει το στερεό έδαφος από την άμμο. Τέλος, ερμηνεύεται και ο νόμος του Σνελ, επειδή ο λόγος των ημιτόνων των γωνιών που σχηματίζει η διεύθυνση κίνησης της φάλαγγας με την κάθετη στη διαχωριστική επιφάνεια των δύο εδαφών, είναι ανάλογος του λόγου των ταχυτήτων βαδίσματος στα δύο εδάφη. 5. Γιατί ο Χόιχενς ήταν υποστηρικτής της κυματικής φύσης του φωτός; Ποια είναι η αρχή της δευτερογενούς εκπομπής; Συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να ερμηνεύσει όλα τα φαινόμενα της Γεωμετρικής Οπτικής με τη βοήθεια του κυματικού μοντέλου του φωτός και ενός αξιώματος, της αρχής της δευτερογενούς εκπομπής. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, το φως είναι μια κύμανση, η οποία διαδίδεται στο χώρο από σημείο σε σημείο. Όταν το φωτεινό κύμα διέρχεται από ένα σημείο του χώρου, το σημείο αυτό γίνεται κέντρο δευτερογενούς εκπομπής κυμάτων. Έτσι τελικά το «μέτωπο» του φωτεινού κύματος σχηματίζεται από την περιβάλλουσα όλων των δευτερογενών κυμάτων. Με το μοντέλο αυτό μπορούσε να ερμηνεύσει τα φαινόμενα της ανάκλασης, της διάθλασης καθώς και της διπλής διάθλασης, κατά το οποίο το φως διερχόμενο από ορισμένους κρυστάλλους δημιουργεί δύο είδωλα. Δεν μπορούσε να ερμηνεύσει τη συμβολή.

11 6. Γιατί επικράτησε η κυματική θεωρία την οποία καθιέρωσε ο Γιανγκ; Ο Άγγλος φυσικός Thomas Young απέδειξε αδιαμφισβήτητα την κυματική φύση του φωτός, πραγματοποιώντας το γνωστό πείραμα των δύο οπών, κατά το οποίο φως από δύο οπές συμβάλλει σε μια οθόνη απέναντι από αυτές. Μπόρεσε λοιπόν με αυτή την θεωρία να ερμηνεύσει το φαινόμενο των χρωμάτων. Πέρα από αυτό, ερμήνευσε ποιοτικά δύο ακόμη φαινόμενα της Οπτικής που ήταν γνωστά εκείνον τον καιρό, (α) τη χρώση των λεπτών πλακιδίων και (β) τη μη συμβολή μεταξύ των δύο ακτίνων που εξέρχονται από έναν διπλοθλαστικό κρύσταλλο. 7. Ποιοι είναι οι τρεις νόμοι της φασματοσκοπίας του Κίρχοφ; Ο πρώτος αναφέρει ότι τα στερεά και τα υγρά παράγουν συνεχές φάσμα, στο οποίο η ένταση του φωτός μεταβάλλεται ομαλά με τη συχνότητα και δίνεται χονδρικά από το νόμο εκπομπής του μέλανος σώματος. Αντίθετα, τα αέρια παράγουν διακριτό (γραμμικό) φάσμα, στο οποίο η ένταση του φωτός είναι μηδέν για τις περισσότερες συχνότητες και είναι μη μηδενική μόνο σε ορισμένα στενά διαστήματα συχνοτήτων. Ο δεύτερος αναφέρει ότι αν παρεμβάλλουμε μπροστά από ένα σώμα που εκπέμπει συνεχές φάσμα ένα αέριο, τότε στο συνεχές φάσμα εμφανίζονται μαύρες γραμμές απορρόφησης στα ίδια ακριβώς μήκη κύματος που το αέριο δίνει από μόνο του γραμμές εκπομπής. Ο τρίτος νόμος έχει μαθηματική μορφή και συνδέει τους συντελεστές εκπομπής και απορρόφησης ενός σώματος με τη θερμοκρασία του. 8. Σε ποια ερωτήματα έδωσε λύση ο Einstein διατυπώνοντας την ΕΘΣ; Οι άλυτοι προβληματισμοί μετά το τέλος του 19ου αιώνα ήταν δύο: Η εισαγωγή των μετασχηματισμών του Lorentz ήταν εντελώς αυθαίρετη και δεν μπορούσε να ενταχθεί στο πλαίσιο της υπόλοιπης Φυσικής. Δεν υπήρχε πειραματική απόδειξη για την ύπαρξη του αιθέρα, που θεωρείτο ότι είχε τόσο περίεργες και αντιφατικές φυσικές ιδιότητες. 9. Την ερμηνεία ποιων φαινομένων πέτυχε η Κβαντομηχανική; Οι ειδικές θερμότητες των αερίων έδειχναν ότι τα διατομικά μόρια έχουν λιγότερους βαθμούς ελευθερίας από όσους προέβλεπε η κλασική μηχανική. Ανάλογη ήταν η περίπτωση για τα τριατομικά μόρια. Η θεωρητική ερμηνεία του μέλανος σώματος, με βάση την ύπαρξη «ταλαντωτών» στο εσωτερικό του, οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι η ένταση της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας θα έπρεπε να αυξάνει χωρίς όριο με την άυξηση της συχνότητας. Τα πειραματικά αποτελέσματα όμως έδειχναν ότι η ένταση φτάνει σε ένα μέγιστο και

12 στο υπεριώδες πέφτει με την αύξηση της συχνότητας. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε υπεριώδης καταστροφή. Η πειραματική μελέτη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου έδειξε ότι η εκπομπή ηλεκτρονίων από ένα υλικό, όταν σε αυτό προσπίπτει η/μ ακτινοβολία, είναι ανεξάρτητη από τη ροή της ακτινοβολίας, αλλά εξαρτάται από τη συχνότητά της. Αυτή καθαυτή η ύπαρξη σταθερών ατόμων ήταν ένα μυστήριο για την κλασική Φυσική. Σύμφωνα με τη θεωρία του Μάξγουελ, ένα ηλεκτρόνιο που επιταχύνεται, ακτινοβολεί ηλεκτρομαγνητική ενέργεια. Τα ηλεκτρόνια όμως που περιφέρονται γύρω από τον πυρήνα ενός ατόμου (και άρα υφίστανται κεντρομόλο επιτάχυνση) δεν ακτινοβολούν, επειδή αλλιώς θα έχαναν ενέργεια και θα «έπεφταν» στον πυρήνα. Η ανακάλυψη της ραδιενέργειας από τον Μπεκιερέλ ήταν μεγάλο πλήγμα για τη Θερμοδυναμική. Λίγα χρόνια μετά τη διατύπωση του πρώτου θερμοδυναμικού αξιώματος, ότι δηλαδή η ενέργεια διατηρείται, παρουσιάστηκε το φαινόμενο της ραδιενέργειας κατά το οποίο φαίνεται ότι παράγονται θερμότητα και ακτινοβολία χωρίς την κατανάλωση άλλου είδους ενέργειας. 10. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ ΕΘΣ και ΓΘΣ; Η ΕΘΣ είναι απλά μια «διόρθωση» των νόμων της φυσική, που ισχύει όταν οι ταχύτητες των σωμάτων πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Αντίθετα, η ΓΘΣ είναι μια νέα θεωρία βαρύτητας, σύμφωνα με την οποία η «δύναμη» που υπολογίζεται από το νόμο της παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα θεωρούσε ως «δράση από απόσταση» δεν είναι τίποτα παραπάνω από το αποτέλεσμα της τοπικής καμπύλωσης του χωροχρόνου που προκαλείται από την ύπαρξη μάζας. Επιπλέον η ΓΘΣ προβλέπει πολλά φαινόμενα που δεν είχαν παρατηρηθεί την εποχή που την εισηγήθηκε ο Einstein, όπως για παράδειγμα ότι το φως έλκεται από βαριά σώματα. 11. Πότε άρχισε να εμφανίζεται πάλι επιστημονική δραστηριότητα στην μεσαιωνική Ευρώπη και που οφείλεται το γεγονός αυτό; Στις αρχές του 13ου αιώνα άρχισε να εμφανίζεται και πάλι επιστημονική δραστηριότητα, με αφορμή τη μετάφραση στα Λατινικά, που ήταν η επίσημη γλώσσα της Εκκλησίας και της επιστήμης στη Δύση, πολλών συγγραμμάτων των Ελλήνων φυσικών φιλοσόφων και μαθηματικών. Τα χειρόγραφα αυτών των βιβλίων είχαν διασωθεί στις βιβλιοθήκες της ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής σε τρεις γλώσσες, Ελληνικά, Συριακά και Αραβικά και μεταφέρθηκαν στη Δυτική Ευρώπη με τρεις τρόπους: 1. μέσω των Αράβων που είχαν κατακτήσει την Ισπανία, 2. μέσω των σταυροφόρων που επέστρεφαν από τη Μέση Ανατολή και 3. μέσω της λεηλασίας της Κωνσταντινούπολης, κατά την κατάληψή της από τους Φράγκους της Δ Σταυροφορίας, το 1204.

13 12. Ποια πειράματα εκτέλεσε ο Αμπέρ και συνεισέφερε στη θεωρητική θεμελίωση του ηλεκτρομαγνητισμού και ποια ήταν τα συμπεράσματά του για το κάθε πείραμα; Διατύπωσε το νόμο που περιγράφει τη δύναμη η οποία εξασκείται μεταξύ δύο ρευμάτων. Έκανε τη σημαντική διαπίστωση ότι η μαγνητική δύναμη μπορεί να αναπτυχθεί όχι μόνο μεταξύ ρεύματος και μετάλλου αλλά και μεταξύ δύο ρευμάτων. Στη συνέχεια προχώρησε στην εκτέλεση των εξής τεσσάρων πειραμάτων: Στο πρώτο πείραμα τοποθέτησε δύο ευθύγραμμα σύρματα, τα οποία διαρρέονται από ίσο και αντίθετο ρεύμα, το ένα δίπλα στο άλλο. Το αποτέλεσμα είναι ότι η μαγνητική βελόνα δεν επηρεάζεται. Συμπέρασμα: η συνάρτηση που δίνει τη δύναμη μεταξύ των ρευμάτων είναι ανάλογη προς τα ρεύματα. Στο δεύτερο πείραμα τύλιξε το ένα από τα δύο σύρματα σε μορφή επάλληλων σπειρών. Το αποτέλεσμα ήταν επίσης η βελόνα να μην επηρεάζεται, απ όπου έβγαλε το συμπέρασμα ότι το ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να αναλυθεί σε συνιστώσες, δηλαδή είναι διάνυσμα. Στο τρίτο πείραμα παρατήρησε ότι, ημικυκλικό σύρμα που διαρρέεται από ρεύμα και είναι ελεύθερο να κινείται γύρω από άξονα που περνάει από το κέντρο του κύκλου και είναι κάθετος στο επίπεδό του, δεν κινείται όταν πλησιάσουμε σε αυτό μόνιμο μαγνήτη ή ένα άλλο σύρμα που διαρρέεται από ρεύμα. Το συμπέρασμα προφανώς είναι ότι το ρεύμα είναι κάθετο στη δύναμη. Στο τέταρτο τοποθέτησε τρία κυκλικά σύρματα διαφορετικών ακτινών κάθετα σε έναν άξονα με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να μεταβάλλει την απόσταση μεταξύ τους και διαβίβασε το ίδιο ρεύμα και από τα τρία. Παρατήρησε λοιπόν ότι, αν οι ακτίνες των συρμάτων ικανοποιούν τη συνθήκη R1/R2=R2/R3=r και οι αποστάσεις μεταξύ τους τη συνθήκη L12/L23=r τότε το μεσαίο σύρμα ισορροπεί, δηλαδή η συνιστώσα δύναμη σε αυτό από τα άλλα δύο εξωτερικά σύρματα είναι μηδέν. Αυτό δείχνει ότι η δύναμη είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης. 13. Από που διαπιστώνεται ότι ο Μάξγουελ επηρεάστηκε από το έργο του Φαραντέυ; Καταρχήν, υιοθέτησε την έννοια του πεδίου, την οποία εισήγαγε στη ο Φυσική ο Φαραντέυ, και την ενσωμάτωσε στη μαθηματική περιγραφή του Ηλεκτρομαγνητισμού. Ο Φαραντέυ σε μια ομιλία του, για την οποία δεν είχε διαθέσιμο μεγάλο χρόνο προετοιμασίας, αναφέρθηκε στην πιθανότητα διάδοσης των εγκάρσιων μεταβολών του μαγνητικού πεδίου σε ένα ελαστικό μέσο. Η ιδέα αυτή ήταν εκείνη που οδήγησε τον Μάξγουελ, όπως σημειώνει ο ίδιος στην αντίστοιχη δημοσίευσή του, στην αναγνώριση της ηλεκτρομαγνητικής φύσης του φωτός.

14 Σε μια παράγραφο των σημειώσεών του, ο Φαραντέυ μιλάει για ένα καινούριο φυσικό μέγεθος που σκέφτηκε να εισαγάγει, την ηλεκτροτονική κατάσταση. Η διατύπωση που χρησιμοποίησε ο Φαραντέυ ήταν συγκεχυμένη, έτσι ώστε κανείς δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία σε αυτήν την ιδέα του. Ο Μάξγουελ όμως ανέφερε σε μεταγενέστερα κείμενά του ότι, με βάση αυτήν ακριβώς την ιδέα του Φαραντέυ, εισήγαγε ένα βασικό διανυσματικό μέγεθος στη μαθηματική θεμελίωση του ηλεκτρομαγνητισμού, το οποίο τότε ονόμασε και αυτός ηλεκτροτονική κατάσταση αλλά σήμερα το ονομάζουμε διανυσματικό δυναμικό του μαγνητικού πεδίου. 14. Τι είναι και με ποια πειράματα κατατρίφθηκε το φλογιστό; Το φλογιστό ήταν μια υποθετική ουσία, που αποτελούσε απόγονο του τέταρτου στοιχείου του Αριστοτέλη, της φωτιάς. Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή λοιπόν, το φλογιστό περιέχεται σε όλα τα εύφλεκτα σώματα, όπως π.χ. το ξύλο και το κάρβουνο, αλλά και, γενικά, σε όλα τα σώματα που μπορεί να οξειδωθούν, όπως για παράδειγμα τα μέταλλα. Αν τα σώματα αυτά θερμανθούν, το φλογιστό διαφεύγει και απομένει η υπόλοιπη ύλη που συναποτελούσε το σώμα, δηλαδή στην περίπτωση του ξύλου η στάχτη ή στην περίπτωση του μετάλλου το οξείδιο. Αν θερμάνουν το οξείδιο με κάρβουνο, μέρος του φλογιστού που περιέχεται στο κάρβουνο απορροφάται από το οξείδιο και έτσι παίρνουμε πάλι καθαυτό μέταλλο. Ο Λαβουαζιέ απέδειξε ότι το οξείδιο είχε τελικά μεγαλύτερη μάζα απ ό,τι είχε το μέταλλο και συμπερασματικά θα έπρεπε το φλογιστό να έχει αρνητική μάζα, λόγος για τον οποίο απορρίφθηκε. 15. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ φιλοσοφικών σχολών στην αρχαιότητα και του σύγχρονου πανεπιστημίου; Η διδασκαλία κάλυπτε ένα σχετικά μεγάλο εύρος γνώσης, ιδίως μάλιστα στο Λύκειο, αλλά υπήρχαν λίγα βιβλία, κυρίως των ιδρυτών των σχολών, και δεν γινόταν έρευνα, με την έννοια της παραγωγής νέας γνώσης, ούτε υπήρχε ελεύθερη πρόσβαση σε αυτές. 16. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των δύο βιβλίων του Νεύτωνα, Principia και Optics; Το ένα (Principia) είναι γραμμένο στα Λατινικά, διότι τότε θεωρείτο η μόνη κατάλληλη για τη διατύπωση επιστημονικών κειμένων, και περιέχει τις (σύμφωνα με τον τίτλο του βιβλίου) Μαθηματικές Αρχές της Φυσική Φιλοσοφίας, ασχολείται δηλαδή με μαθηματικά. Σε αντίθεση με αυτό, το Optics είναι γραμμένο στα Αγγλικά και περιέχει τις παρατηρήσεις και πεποιθήσεις του Νεύτωνα για το φως, ασχολείται δηλαδή αμιγώς με Φυσική.

15 17. Ποιες είναι οι βασικές χαρακτηριστικές ιδιότητες των χαοτικών δυναμικών συστημάτων; (1) Η ύπαρξη γεωμετρικής πολυπλοκότητας και (2) η ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες. 18. Πως επανήλθε στο επιστημονικό προσκήνιο η ατομική θεωρία των Λεύκιππου και Δημόκριτου; Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει τον 17ο και 18ο αιώνα, όταν εμφανίστηκαν δύο κατηγορίες πειραμάτων που επανέφεραν το θέμα στο προσκήνιο. Η πρώτη αφορούσε στη σχέση μεταξύ της πίεσης, του όγκου και της θερμοκρασίας των αερίων, όπως αυτή προέκυπτε από τα πειράματα των Μπόυλ και Μαριότ. Η δεύτερη αφορούσε στη στοιχειομετρική αναλογία μεταξύ των αντιδρώντων ουσιών και των προϊόντων στις χημικές αντιδράσεις, όπως είχε μελετηθεί από τον Λαβουαζιέ. 19. Ποια στοιχεία έπρεπε να ληφθούν υπόψη για την ορθή κατανόηση της μικροσκοπικής δομής της ύλης; Το πρώτο είναι ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των σωματιδίων από τα οποία αποτελείται ένα αέριο και των σωματιδίων που διατηρούνται κατά τις χημικές αντιδράσεις. Τα στοιχειώδη συστατικά των αερίων είναι τα μόρια, δηλαδή η μικρότερη ποσότητα ύλης που διατηρεί τις ιδιότητες μιας χημικής ουσίας, είτε αυτή είναι στοιχείο είτε χημική ένωση. Αντίθετα, τα άτομα είναι η μικρότερη ποσότητα ύλης που διατηρεί τις χημικές ιδιότητες ενός στοιχείου. Μόνο στα ευγενή αέρια η έννοια του μορίου και του ατόμου συμπίπτουν. Το δεύτερο είναι η διαπίστωση ότι τα άτομα αποτελούνται από ακόμη μικρότερα υποατομικά σωματίδια, τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια. Οι επιστήμονες εκείνης της εποχής θεώρησαν τότε ότι αυτά τα υποατομικά σωματίδια ήταν τα αδιαίρετα στοιχεία της ύλης που είχε υποθέσει ο Δημόκριτος, όμως μιας και η ονοματολογία είχε πια καθιερωθεί, ο όρος άτομα παρέμεινε για εκείνα τα σωματίδια που αποτελούνται από πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια. 20. Με ποια θεωρία και με ποιον τρόπο ερμηνεύτηκε το αποτέλεσμα του πειράματος των Michelson και Morley; Το 1905 ο Πουανκαρέ ανέπτυξε μια θεωρία μετασχηματισμών των αποστάσεων, δηλ. του χώρου, και των χρονικών διαστημάτων, δηλ. του χρόνου, από την οποία προέκυπτε ο νόμος άθροισης ταχυτήτων, που προβλέπει ότι η ταχύτητα του φωτός είναι η ίδια σε όλα τα αδρανειακά συστήματα και, επομένως, μπορούσε να ερμηνεύσει με πλήρη μαθηματική συνέπεια το αρνητικό αποτέλεσμα του πειράματος των Michelson και Morley.

16 21. Ποιο ήταν το βασικό λάθος που έκανε ο Καρνό στη θερμοδυναμική θεωρία του; Απάντηση: Ο Καρνό ήταν κι αυτός ένας από τους επιστήμονες που τους άρεσε να σκέφτονται με αναλογίες. Έτσι θεώρησε ως καλό μηχανικό ανάλογο της λειτουργίας της ατμομηχανής, την λειτουργία του νερόμυλου. Το θερμικό αντίστοιχο της μάζας του νερού ήταν το θερμιδικού ρευστό και το θερμικό αντίστοιχο της υψομετρικής διαφοράς του νερού η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ των δύο δεξαμενών θερμότητας: του λέβητα όπου παράγεται ο ατμός και της ατμόσφαιρας, όπου διαφεύγει ο ατμός από τον κύλινδρο, αφού προηγουμένως έχει εκτονωθεί και παράγει έργο.

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Τα ερωτήματα Δύο σώματα έχουν το ίδιο σχήμα και τις ίδιες διαστάσεις με το ένα να είναι βαρύτερο του άλλου. Την ίδια στιγμή τα δύο σώματα αφήνονται ελεύθερα να πέσουν μέσα στον

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΩΣ ΩΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ. Κατερίνα Νικηφοράκη Ακτινοφυσικός (FORTH)

ΤΟ ΦΩΣ ΩΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ. Κατερίνα Νικηφοράκη Ακτινοφυσικός (FORTH) ΤΟ ΦΩΣ ΩΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ Κατερίνα Νικηφοράκη Ακτινοφυσικός (FORTH) ΟΙΚΕΙΟ ΦΩΣ Φιλοσοφική προσέγγιση με στοιχεία επιστήμης προσωκρατικοί φιλόσοφοι έχουν σκοπό να κατανοήσουν και όχι να περιγράψουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ.Π. Γ Λυκείου / Το Φως 1. Η υπεριώδης ακτινοβολία : a) δεν προκαλεί αμαύρωση της φωτογραφικής πλάκας. b) είναι ορατή. c) χρησιμοποιείται για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων. d) έχει μήκος κύματος

Διαβάστε περισσότερα

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015

Κατακόρυφη πτώση σωμάτων. Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Κατακόρυφη πτώση σωμάτων Βαρβιτσιώτης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων Μάιος 2015 Α. Εισαγωγή Ερώτηση 1. Η τιμή της μάζας ενός σώματος πιστεύετε ότι συνοδεύει το σώμα εκ κατασκευής

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά σπούδασε Ιατρική, όμως ο καθηγητής του Οστίλιο Ρίτσι (μαθηματικός) τον έστρεψε στις Θετικές Επιστήμες.

Αρχικά σπούδασε Ιατρική, όμως ο καθηγητής του Οστίλιο Ρίτσι (μαθηματικός) τον έστρεψε στις Θετικές Επιστήμες. Γαλιλαίος (1581-1643) Γεννήθηκε στην Πίζα το 1581 Αρχικά σπούδασε Ιατρική, όμως ο καθηγητής του Οστίλιο Ρίτσι (μαθηματικός) τον έστρεψε στις Θετικές Επιστήμες. Ως δευτεροετής φοιτητής ανακάλυψε: 1. Τον

Διαβάστε περισσότερα

Προλογοσ. Σε κάθε κεφάλαιο περιέχονται: Θεωρία με μορφή ερωτήσεων, ώστε ο μαθητής να επικεντρώνεται στο συγκεκριμένο

Προλογοσ. Σε κάθε κεφάλαιο περιέχονται: Θεωρία με μορφή ερωτήσεων, ώστε ο μαθητής να επικεντρώνεται στο συγκεκριμένο Προλογοσ Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται με αναλυτικό τρόπο οι δύο τελευταίες ενότητες («Το φως» και «Ατομικά φαινόμενα») της διδακτέας ύλης της Φυσικής γενικής παιδείας της B Λυκείου. Σε κάθε κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Φυσική 1, Διάλεξη 4, Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων Η Αρχές της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας και οι μετασχηματισμοί του Lorentz

Σύγχρονη Φυσική 1, Διάλεξη 4, Τμήμα Φυσικής, Παν/μιο Ιωαννίνων Η Αρχές της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας και οι μετασχηματισμοί του Lorentz 1 Η Αρχές της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας και οι μετασχηματισμοί του Lorentz Σκοποί της τέταρτης διάλεξης: 25.10.2011 Να κατανοηθούν οι αρχές με τις οποίες ο Albert Einstein θεμελίωσε την ειδική θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας»

Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας» Εισαγωγή Επιστημονική μέθοδος Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας» Διατύπωση αξιωματική της αιτίας μια κίνησης

Διαβάστε περισσότερα

(Β' Τάξη Εσπερινού) Έργο Ενέργεια

(Β' Τάξη Εσπερινού) Έργο Ενέργεια Φυσική Α' Γενικού Λυκείου (Α' Τάξη Εσπερινού) Ευθύγραμμες Κινήσεις: Ομαλή Ομαλά μεταβαλλόμενη Μεγέθη κινήσεων Χρονική στιγμή χρονική διάρκεια Θέση Μετατόπιση Ταχύτητα (μέση στιγμιαία) Επιτάχυνση Εξισώσεις

Διαβάστε περισσότερα

2.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟΥ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ

2.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟΥ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ 2-1 Ένας φύλακας του ατομικού ρολογιού καισίου στο Γραφείο Μέτρων και Σταθμών της Ουάσιγκτον. 2-2 Άτομα στην επιφάνεια μιας μύτης βελόνας όπως φαίνονται μεηλεκτρονικόμικροσκό 2.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α : α. 3000 V/m β. 1500 V/m γ. 2000 V/m δ. 1000 V/m

ΘΕΜΑ Α : α. 3000 V/m β. 1500 V/m γ. 2000 V/m δ. 1000 V/m ΑΡΧΗ 1 ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α : Για να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής αρκεί να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Η Φυσική που δεν διδάσκεται ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΡΗΤΗΣ

Η Φυσική που δεν διδάσκεται ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Η Φυσική που δεν διδάσκεται ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Αλήθεια τι είναι η «Φυσική» ; Είναι ένα άσχημο μάθημα με τύπους και εξισώσεις;; ή μήπως είναι η επιστήμη που μελετάει την φύση και προσπαθεί να κατανοήσει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ 1. Οι δυναμικές γραμμές ηλεκτροστατικού πεδίου α Είναι κλειστές β Είναι δυνατόν να τέμνονται γ Είναι πυκνότερες σε περιοχές όπου η ένταση του πεδίου είναι μεγαλύτερη δ Ξεκινούν

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ. Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής

Όλα τα θέματα των εξετάσεων έως και το 2014 σε συμβολή, στάσιμα, ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ανάκλαση - διάθλαση Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ. Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής Η/Μ ΚΥΜΑΤΑ 1. Τα ηλεκτροµαγνητικά κύµατα: Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής α. είναι διαµήκη. β. υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας. γ. διαδίδονται σε όλα τα µέσα µε την ίδια ταχύτητα. δ. Δημιουργούνται από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ 1. Τι λέμε δύναμη, πως συμβολίζεται και ποια η μονάδα μέτρησής της. Δύναμη είναι η αιτία που προκαλεί τη μεταβολή της κινητικής κατάστασης των σωμάτων ή την παραμόρφωσή

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές ιδέες των µαθητών

Εναλλακτικές ιδέες των µαθητών Εναλλακτικές ιδέες των µαθητών Αντωνίου Αντώνης, Φυσικός antoniou@sch.gr, http://users.att.sch.gr/antoniou Απόδοση στα ελληνικά της µελέτης του Richard P. Olenick, καθηγητή Φυσικής του University of Dallas.

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης

Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Χημεία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1 Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων 1 Εισαγωγή Δομή του ατόμου Δημόκριτος Αριστοτέλης Dalton Thomson 400 π.χ. 350π.χ. 1808 1897 Απειροελάχιστα τεμάχια ύλης (τα

Διαβάστε περισσότερα

Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ :

Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ : ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2013 ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση

Κυματική οπτική. Συμβολή Περίθλαση Πόλωση Κυματική οπτική Η κυματική οπτική ασχολείται με τη μελέτη φαινομένων τα οποία δεν μπορούμε να εξηγήσουμε επαρκώς με τις αρχές της γεωμετρικής οπτικής. Στα φαινόμενα αυτά περιλαμβάνονται τα εξής: Συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Επαναληπτικά Θέµατα ΟΕΦΕ 008 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Με τον όρο ακτινοβολία

Διαβάστε περισσότερα

2. Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής στο σύστημα S.I. είναι. m s. δ. 1 J s. Μονάδες 5. m s

2. Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής στο σύστημα S.I. είναι. m s. δ. 1 J s. Μονάδες 5. m s ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β 22 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÓÕÃ ÑÏÍÏ

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β 22 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÓÕÃ ÑÏÍÏ Θέµα Α ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β ΜΑΪΟΥ 03 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ερωτήσεις Α-Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση, η οποία συµπληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδι

To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδι To CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το µεγαλύτερο σε έκταση (πειραµατικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών και ειδικότερα επί της σωµατιδιακής φυσικής στον κόσµο. Η ίδρυσή του το έτος 1954

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΑΪΟΥ 03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΑΪΟΥ 03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ)

Διαβάστε περισσότερα

Η Φυσική που δεν διδάσκεται

Η Φυσική που δεν διδάσκεται 1 Η Φυσική που δεν διδάσκεται Δρ. Μιχάλης Καραδημητρίου Σύλλογος Φυσικών Κρήτης www.sfkritis.gr Αλήθεια τι είναι η «Φυσική» ; 2 Είναι ένα άσχημο μάθημα με τύπους και εξισώσεις;; ή μήπως είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις παρακάτω ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις παρακάτω ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑ ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ Στις παρακάτω ερωτήσεις, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα, το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Ο λαµπτήρας φθορισµού:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΥΣΙΚΗ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ*

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΥΣΙΚΗ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ* ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΥΣΙΚΗ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ* διατυπώνουν τον ορισμό του μαγνητικού πεδίου διατυπώνουν και να εφαρμόζουν τον ορισμό της έντασης του μαγνητικού πεδίου διατυπώνουν

Διαβάστε περισσότερα

r r r r r r r r r r r Μονάδες 5 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

r r r r r r r r r r r Μονάδες 5 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 0 ΜΑÏΟΥ 011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει:

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο 1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 10 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: (α)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018 ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π ΘΕΜΑ Α Α1. Μία ηχητική πηγή που εκπέμπει ήχο συχνότητας κινείται με σταθερή ταχύτητα πλησιάζοντας ακίνητο παρατηρητή, ενώ απομακρύνεται από άλλο ακίνητο παρατηρητή.

Διαβάστε περισσότερα

Προλογοσ. Σε κάθε κεφάλαιο περιέχονται: Θεωρία με μορφή ερωτήσεων, ώστε ο μαθητής να επικεντρώνεται στο συγκεκριμένο

Προλογοσ. Σε κάθε κεφάλαιο περιέχονται: Θεωρία με μορφή ερωτήσεων, ώστε ο μαθητής να επικεντρώνεται στο συγκεκριμένο Προλογοσ Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται με αναλυτικό τρόπο οι δύο τελευταίες ενότητες («Το φως» και «Ατομικά φαινόμενα») της διδακτέας ύλης της Φυσικής γενικής παιδείας της B Λυκείου. Σε κάθε κεφάλαιο

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση της επιτάχυνσης της βαρύτητας με τη βοήθεια του απλού εκκρεμούς.

Μέτρηση της επιτάχυνσης της βαρύτητας με τη βοήθεια του απλού εκκρεμούς. Μ2 Μέτρηση της επιτάχυνσης της βαρύτητας με τη βοήθεια του απλού εκκρεμούς. 1 Σκοπός Η εργαστηριακή αυτή άσκηση αποσκοπεί στη μέτρηση της επιτάχυνσης της βαρύτητας σε ένα τόπο. Αυτή η μέτρηση επιτυγχάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις Φυσική Γ λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης

Γενικές εξετάσεις Φυσική Γ λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης Γενικές εξετάσεις 0 Φυσική Γ λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικά Προγράμματα Φυσικής. στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Αναλυτικά Προγράμματα Φυσικής. στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Αναλυτικά Προγράμματα Φυσικής στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Πρόταση Διαλόγου Σύλλογος Φυσικών Κρήτης Ηράκλειο, Σεπτέμβρης 2016 www.sfkritis.gr sfkritis@gmail.com Η σημερινή πραγματικότητα Αναμφίβολα ζούμε

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ε π α ν α λ η π τ ι κ ά θ έ µ α τ α 0 0 5 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΘΕΜΑ 1 o Για τις ερωτήσεις 1 4, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που

Διαβάστε περισσότερα

B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ

B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ÅÐÉËÏÃÇ 1 B' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό κάθε µιας από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί δεν πιάνεται; (δεν το αισθανόμαστε- δεν το πιάνουμε)

Γιατί δεν πιάνεται; (δεν το αισθανόμαστε- δεν το πιάνουμε) Γιατί δεν πιάνεται; (δεν το αισθανόμαστε- δεν το πιάνουμε) Αραχωβίτη Ελένη- Βαλεντίνη Δέγλερη Βασιλική Καντάνη Χριστίνα Κουμψάκη Ελένη Μάλλη Ευγενία Σαϊτάνη Μαρία Σούκουλη Ελευθερία Τριανταφύλλου Βασιλική-

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος 1 ο : Εισαγωγή στο φως

Μέρος 1 ο : Εισαγωγή στο φως Μέρος 1 ο : Εισαγωγή στο φως Το φως είναι η ευλογία του Θεού. Είναι γνωστό ότι κατά τη δημιουργία του κόσμου είπε: «καὶ εἶπεν ὁ Θεός γενηθήτω φῶς καὶ ἐγένετο φῶς. καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς, ὅτι καλόν καὶ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικά μεγέθη. Φυσική α λυκείου ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα. Β.

Φυσικά μεγέθη. Φυσική α λυκείου ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα. Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Φυσικά μεγέθη Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα Β. τα διανυσματικά Μονόμετρα ονομάζουμε τα μεγέθη εκείνα τα οποία για να τα γνωρίζουμε χρειάζεται να ξέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

Φ Υ ΣΙΚ Η ΚΑ ΤΕ ΥΘ ΥΝ ΣΗ Σ

Φ Υ ΣΙΚ Η ΚΑ ΤΕ ΥΘ ΥΝ ΣΗ Σ ΔΙΩΝΙΣΜ: Μ Θ Η Μ : www.paideia-agrinio.gr ΤΞΗΣ ΛΥΕΙΟΥ Φ Υ ΣΙ Η ΤΕ ΥΘ ΥΝ ΣΗ Σ Ε Π Ω Ν Τ Μ Ο :..... Ο Ν Ο Μ :...... Σ Μ Η Μ :..... Η Μ Ε Ρ Ο Μ Η Ν Ι : 23 / 0 3 / 2 0 1 4 Ε Π Ι Μ Ε Λ ΕΙ Θ ΕΜ Σ Ω Ν : ΥΡΜΗ

Διαβάστε περισσότερα

δ. έχουν πάντα την ίδια διεύθυνση.

δ. έχουν πάντα την ίδια διεύθυνση. Διαγώνισμα ΦΥΣΙΚΗ Κ.Τ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΖΗΤΗΜΑ 1 ον 1.. Σφαίρα, μάζας m 1, κινούμενη με ταχύτητα υ1, συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα μάζας m. Οι ταχύτητες των σφαιρών μετά την κρούση α. έχουν

Διαβάστε περισσότερα

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που είναι ανάλογα με τη συχνότητα (f). PLANCK

Διαβάστε περισσότερα

"Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης)

Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου. (Οδυσσέας Ελύτης) "Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης) Το σύμπαν δεν υπήρχε από πάντα. Γεννήθηκε κάποτε στο παρελθόν. Τη στιγμή της γέννησης

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ.

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΕΞΙΣΩΣΗ Η/Μ ΚΥΜΑΤΟΣ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΕΧΕΙ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ http://www.study4exams.gr/ ΕΧΕΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΕΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

(Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ.

(Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑ 1 ο (Α). Να κυκλώσεις το Σ εάν η πρόταση είναι ορθή, ενώ αν η πρόταση είναι λανθασμένη να κυκλώσεις το Λ. 1. πεδίο είναι ένας χώρος μέσα στον οποίο ασκούνται δυνάμεις Σ Λ 2. όταν κόβουμε ένα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 ο Δυναμική σε μια διάσταση

Κεφάλαιο 2 ο Δυναμική σε μια διάσταση 1 Σκοπός Να αποκτήσουν οι μαθητές τη δυνατότητα να απαντούν σε ερωτήματα που εμφανίζονται στην καθημερινή μας ζωή και έχουν σχέση με την δύναμη, μάζα και αδράνεια. Λέξεις κλειδιά Δύναμη, αδράνεια, μάζα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ. Του Αλέκου Χαραλαμπόπουλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ. Του Αλέκου Χαραλαμπόπουλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ Του Αλέκου Χαραλαμπόπουλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένα επαναλαμβανόμενο περιοδικά φαινόμενο, έχει μία συχνότητα επανάληψης μέσα στο χρόνο και μία περίοδο. Επειδή κάθε

Διαβάστε περισσότερα

sin 2 n = sin A 2 sin 2 2 n = sin A = sin = cos

sin 2 n = sin A 2 sin 2 2 n = sin A = sin = cos 1 Σκοπός Βαθμός 9.5. Ηθελε να γραψω καλύτερα το 9 ερωτημα. Σκοπός αυτής της εργαστηριακής άσκησης είναι η μελέτη της ανάκλασης, διάθλασης και πόλωσης του φωτός. Προσδιορίζουμε επίσης τον δείκτη διάθλασης

Διαβάστε περισσότερα

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014 minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/014 minimath.eu Περιεχόμενα Κινηση 3 Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση 4 Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση 5 Δυναμικη 7 Οι νόμοι του Νεύτωνα 7 Τριβή 8 Ομαλη κυκλικη

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές ακτινοφυσικής Π. ΓΚΡΙΤΖΑΛΗΣ

Γενικές αρχές ακτινοφυσικής Π. ΓΚΡΙΤΖΑΛΗΣ Γενικές αρχές ακτινοφυσικής Π. ΓΚΡΙΤΖΑΛΗΣ Μέρος πρώτο ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Να εξηγηθούν βασικές έννοιες της φυσικής, που θα βοηθήσουν τον φοιτητή να μάθει: Τι είναι οι ακτίνες Χ Πως παράγονται Ποιες είναι

Διαβάστε περισσότερα

Σ Α Β Β Α Ϊ Η Μ Α Ν Ω Λ Α Ρ Α Κ Η. ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Χρ. Σµύρνης 3, Πλ. Νέου Παγκρατίου τηλ:210/ /

Σ Α Β Β Α Ϊ Η Μ Α Ν Ω Λ Α Ρ Α Κ Η. ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Χρ. Σµύρνης 3, Πλ. Νέου Παγκρατίου τηλ:210/ / 47 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Σ Α Β Β Α Ϊ Η Μ Α Ν Ω Λ Α Ρ Α Κ Η ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Χρ. Σµύρνης 3, Πλ. Νέου Παγκρατίου τηλ:10/76.01.470 10/76.00.179 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 008 ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ- ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ- ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 4 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ- ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. ΗΜΕΡ/ΝΙΑ : 15/05/2015 ΘΕΜΑ A Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που

PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ PLANCK 1900 Προκειμένου να εξηγήσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος αναγκάστηκε να υποθέσει ότι η ακτινοβολία εκπέμπεται σε κβάντα ενέργειας που είναι ανάλογα με τη συχνότητα (f). PLANCK

Διαβάστε περισσότερα

ιστοσελίδα μαθήματος

ιστοσελίδα μαθήματος ιστοσελίδα μαθήματος http://ecourses.chemeng.ntua.gr/courses/inorganic_chemistry/ Είσοδος ως χρήστης δικτύου ΕΜΠ Ανάρτηση υλικού μαθημάτων Μάζα ατόμου= 10-24 kg Πυκνότητα πυρήνα = 10 6 tn/cm 3 Μάζα πυρήνα:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ 166 Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΤΥΠΟΥ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΡΕΥΣΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ 1. Να αναφέρεται παραδείγματα φαινομένων που μπορούν να ερμηνευτούν με την μελέτη των ρευστών σε ισορροπία. 2. Ποια σώματα ονομάζονται ρευστά;

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική ΜΙΘΕ ΔΥΝΑΜΙΚΗ - 1. Νίκος Κανδεράκης

Φυσική ΜΙΘΕ ΔΥΝΑΜΙΚΗ - 1. Νίκος Κανδεράκης Φυσική ΜΙΘΕ ΔΥΝΑΜΙΚΗ - 1 Νίκος Κανδεράκης Αριστοτελική Φυσική Γιατί πέφτουν τα (βαριά) σώματα; Πηγαίνουν στη φυσική τους θέση. Βάρος: η τάση του βαρέως σώματος να κινηθεί προς το κέντρο της Γης. Μέτρο

Διαβάστε περισσότερα

ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι

ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι Θέμα 1 ο ιαγώνισμα στη Φυσική Γ Λυκείου Κατεύθυνσης Επαναληπτικό Ι Στα ερωτήματα 1 5 του πρώτου θέματος, να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα της απάντησης που θεωρείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΛΥΚΕΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Β ΣΕΙΡΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΛΥΚΕΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Β ΣΕΙΡΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΛΥΚΕΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Β ΣΕΙΡΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΡΟΝΟΣ: ΦΥΣΙΚΗ 3 ΩΡΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/05/2014 ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός

Φύση του φωτός. Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο. μήκος κύματος φωτός. συχνότητα φωτός Γεωμετρική Οπτική Φύση του φωτός Θεωρούμε ότι το φως έχει διττή φύση: ΚΥΜΑΤΙΚΗ Βασική ιδέα Το φως είναι μια Η/Μ διαταραχή που διαδίδεται στο χώρο Βασική Εξίσωση Φαινόμενα που εξηγεί καλύτερα (κύμα) μήκος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 η - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14/09/2014 ΘΕΜΑ Α Α1. Κατά την ανάλυση λευκού φωτός από γυάλινο πρίσμα, η γωνία εκτροπής του κίτρινου χρώματος είναι:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 B ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 B ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ Α Ημερομηνία: Σάββατο 0 Απριλίου 09 Διάρκεια Εξέτασης: ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ημιτελείς προτάσεις Α Α4 να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ. Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων. Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση

2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ. Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων. Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση 2 Η ΠΡΟΟΔΟΣ Ενδεικτικές λύσεις κάποιων προβλημάτων Τα νούμερα στις ασκήσεις είναι ΤΥΧΑΙΑ και ΟΧΙ αυτά της εξέταση Ένας τροχός εκκινεί από την ηρεμία και επιταχύνει με γωνιακή ταχύτητα που δίνεται από την,

Διαβάστε περισσότερα

Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΟΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ 3.1 Η έννοια της δύναμης ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ Στο κεφάλαιο των κινήσεων ασχοληθήκαμε με τη μελέτη της κίνησης χωρίς να μας απασχολούν τα αίτια που προκαλούν την κίνηση

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και

Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και Διάδοση του Φωτός Φυσική Γ Γυμνασίου Βασίλης Γαργανουράκης http://users.sch.gr/vgargan Η εξέλιξη ξ των αντιλήψεων για την όραση Ορισμένοι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ερμήνευαν την

Διαβάστε περισσότερα

Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ :

Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ : Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ : 10.64.5.777 ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ 014 ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ)

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο

Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο Ασκήσεις στο βαρυτικό πεδίο Για το ΘΜΚΕ η μόνη δύναμη που δρα στη μάζα είναι η ελκτική βαρυτική δύναμη της Γης. Θα μπορούσαμε να εργαστούμε και με ΑΔΜΕ! Δοκιμάστε την Εδώ εργαζόμαστε μόνο με ΘΜΚΕ. Δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 15 Μάθημα: ΦΥΣΙΚΗ 4ωρο Τ.Σ. Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Παρασκευή 1 Ιουνίου 15 8:

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα Φυσική Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Ζήτημα 1 ον 1.. Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα τις ταλαντώσεις με εξισώσεις x1 A2 f1t και x1 A2 f2t. Οι ταλαντώσεις έχουν την ίδια διεύθυνση, την ίδια θέση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ ( t ) Χρονική εξίσωση απομάκρυνσης a ( t ) με a Χρονική εξίσωση ταχύτητας a aa ( t ) με a a Χρονική εξίσωση επιτάχυνσης a Σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2 ΘΕΜΑ 3

Φυσική ΘΕΜΑ 1 ΘΕΜΑ 2 ΘΕΜΑ 3 Φυσική ΘΕΜΑ 1 1) Υπάρχουν δύο διαφορετικά είδη φορτίου που ονομάστηκαν θετικό και αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο αντίστοιχα. Τα σώματα που έχουν θετικό φορτίο λέμε ότι είναι θετικά φορτισμένα (π.χ. μια γυάλινη

Διαβάστε περισσότερα

1. Δύναμη. Η ιδέα της Δύναμης δίνει μία ποσοτική περιγραφή της αλληλεπίδρασης α) μεταξύ δύο σωμάτων β) μεταξύ ενός σώματος και του περιβάλλοντος του.

1. Δύναμη. Η ιδέα της Δύναμης δίνει μία ποσοτική περιγραφή της αλληλεπίδρασης α) μεταξύ δύο σωμάτων β) μεταξύ ενός σώματος και του περιβάλλοντος του. . Δύναμη Η ιδέα της Δύναμης δίνει μία ποσοτική περιγραφή της αλληλεπίδρασης α) μεταξύ δύο σωμάτων β) μεταξύ ενός σώματος και του περιβάλλοντος του. Υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες ασκούνται ακόμη και όταν

Διαβάστε περισσότερα

1 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

1 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις - 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση, η οποία τη συμπληρώνει σωστά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ. Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού

ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ. Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού ΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ Φως... Φωτομετρικά μεγέθη - μονάδες Νόμοι Φωτισμού Ηλεκτρομαγνητικά κύματα - Φως Θα διερευνήσουμε: 1. Τί είναι το φως; 2. Πως παράγεται; 3. Χαρακτηριστικά ιδιότητες Γεωμετρική οπτική:

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Θέμα Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Διατήρηση Ορμής Επιμέλεια: ΑΓΚΑΝΑΚΗΣ A.ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Φυσικός htt://hyiccore.wordre.co/ Βασικές Έννοιες Μέχρι τώρα έχουμε ασχοληθεί με την μελέτη ενός σώματος και μόνο. Πλέον

Διαβάστε περισσότερα

διατήρησης της μάζας.

διατήρησης της μάζας. 6. Ατομική φύση της ύλης Ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι η ύλη αποτελείται από δομικά στοιχεία ήταν ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Δημόκριτος. Το πείραμα μετά από 2400 χρόνια ήρθε και επιβεβαίωσε την άποψη αυτή,

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρομαγνητισμός. Μαγνητικό πεδίο. Νίκος Ν. Αρπατζάνης

Ηλεκτρομαγνητισμός. Μαγνητικό πεδίο. Νίκος Ν. Αρπατζάνης Ηλεκτρομαγνητισμός Μαγνητικό πεδίο Νίκος Ν. Αρπατζάνης Μαγνητικοί πόλοι Κάθε μαγνήτης, ανεξάρτητα από το σχήμα του, έχει δύο πόλους. Τον βόρειο πόλο (Β) και τον νότιο πόλο (Ν). Μεταξύ των πόλων αναπτύσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΠΗΓΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 1 .1 ΤΟ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ Ας θεωρούμε το μαγνητικό πεδίο ενός κινούμενου σημειακού φορτίου q. Ονομάζουμε τη θέση του φορτίου σημείο πηγής

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Α. Στις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

Θέμα Α. Στις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Φυσική Β Λυκείου - Θετικού Προσανατολισμού Υλη: Κεφάλαια 1, 2, 3, 4, 5 Επιμέλεια διαγωνίσματος: Ελευθέριος Τζανής M.Sc Υποψήφιος Διδάκτωρ Ιατρικής Φυσικής Π.Κ. Αξιολόγηση : Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Από τη Φυσική της Α' Λυκείου Δεύτερος νόμος Νεύτωνα, και Αποδεικνύεται πειραματικά ότι: Η επιτάχυνση ενός σώματος (όταν αυτό θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

r r r r r r r r r r r

r r r r r r r r r r r ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 0 ΜΑÏΟΥ 011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Α Λυκείου 23/1/2014. Κεφάλαιο 1.2 Δυναμική σε μια διάσταση

Φυσική Α Λυκείου 23/1/2014. Κεφάλαιο 1.2 Δυναμική σε μια διάσταση Σελ. 74 Δυναμική (1) Φυσική Α Λυκείου Κεφάλαιο 1.2 Δυναμική σε μια διάσταση Το να περιγράφουμε κινήσεις (όπως κάναμε στο προηγούμενο κεφάλαιο της Κινηματικής) χωρίς ταυτόχρονα να γνωρίζουμε τις αιτίες

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Μηχανική Εικόνα: Στην εκτέλεση πέναλτι, ο ποδοσφαιριστής κτυπά ακίνητη μπάλα, με σκοπό να της δώσει ταχύτητα και κατεύθυνση ώστε να σκοράρει. Υπό προϋποθέσεις, η εκτέλεση μπορεί να

Διαβάστε περισσότερα

εκποµπής (σαν δακτυλικό αποτύπωµα)

εκποµπής (σαν δακτυλικό αποτύπωµα) Το πρότυπο του Bοhr για το άτοµο του υδρογόνου (α) (β) (γ) (α): Συνεχές φάσµα λευκού φωτός (β): Γραµµικό φάσµα εκποµπής αερίου (γ): Φάσµα απορρόφησης αερίου Κάθε αέριο έχει το δικό του φάσµα εκποµπής (σαν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΕΦΕ 2009 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΟΕΦΕ 2009 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 ΟΕΦΕ 2009 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ 1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΕΦΕ 2013 ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΕΦΕ 2013 ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΕΦΕ 2013 ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις από Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και το γράµµα που αντιστοιχεί στην σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας

Διαβάστε περισσότερα

Χάρης Βάρβογλης Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χάρης Βάρβογλης Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Χάρης Βάρβογλης Τμήμα Φυσικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διατύπωσε την αρχή της διατήρησης της ορμής σε ένα (κλειστό) σύστημα N-σωμάτων. Στη συνέχεια διατύπωσε τους νόμους των κρούσεων μεταξύ σωμάτων. Υπολόγισε

Διαβάστε περισσότερα

Α3. Σε κύκλωμα LC που εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις η ολική ενέργεια είναι α. ανάλογη του φορτίου του πυκνωτή

Α3. Σε κύκλωμα LC που εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις η ολική ενέργεια είναι α. ανάλογη του φορτίου του πυκνωτή ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΛΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25 ΜΑΪΟΥ 202 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΥΚΛΩΝ) ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Κουνάβης Αναπληρωτής Καθηγητής Tμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ

Παναγιώτης Κουνάβης Αναπληρωτής Καθηγητής Tμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ Παναγιώτης Κουνάβης Αναπληρωτής Καθηγητής Tμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΦΥΣΙΚΗ Μηχανική-Θερμοδυναμική Βασικός Ηλεκτρομαγνητισμός 1ο εξάμηνο 4 ώρες/εβδομάδα ΣΥΓΧΡΟΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικά Μεγέθη Μονάδες Μέτρησης

Φυσικά Μεγέθη Μονάδες Μέτρησης ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΟΡΜΟΥ ΤΑΞΗ: Α Λυκείου Προσανατολισμού 1,3,4. ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση να: ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑ Α Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Ηµεροµηνία: Κυριακή 7 Απριλίου 201 ιάρκεια Εξέτασης: ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις παρακάτω ερωτήσεις 1 έως 4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. Αν η κρούση της σφαίρας με τον κατακόρυφο τοίχο είναι ελαστική, τότε ισχύει:. = και =.. < και =. γ. < και <. δ. = και <.

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. Αν η κρούση της σφαίρας με τον κατακόρυφο τοίχο είναι ελαστική, τότε ισχύει:. = και =.. < και =. γ. < και <. δ. = και <. Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018 ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π ΘΕΜΑ Α Α1. Μία ηχητική πηγή που εκπέμπει ήχο συχνότητας κινείται με σταθερή ταχύτητα πλησιάζοντας ακίνητο παρατηρητή, ενώ απομακρύνεται από άλλο ακίνητο παρατηρητή.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Διδάσκων: Θεόδωρος Ν. Τομαράς 1. Μετασχηματισμοί συντεταγμένων και συμμετρίες. 1α. Στροφές στο επίπεδο. Θεωρείστε δύο καρτεσιανά συστήματα συντεταγμένων στο επίπεδο, στραμμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΙΚΗ. ΕΝΟΤΗΤΑ 1η. ΚΕ Φ ΑΛ ΑΙ Ο 3 :Η έννοια της δ ύναμ ης

ΜΗΧΑΝΙΚΗ. ΕΝΟΤΗΤΑ 1η. ΚΕ Φ ΑΛ ΑΙ Ο 3 :Η έννοια της δ ύναμ ης Σκοπός 1 Να αποκτήσουν οι μαθητές τη δυνατότητα να απαντούν σε ερωτήματα που εμφανίζονται στην καθημερινή μας ζωή και έχουν σχέση με την δύναμη, μάζα και αδράνεια. Λέξεις κλειδιά Δύναμη, αδράνεια, μάζα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ F ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Όταν δίνονται οι δυνάμεις οι οποίες ασκούνται σε ένα σώμα, υπολογίζουμε τη συνισταμένη των δυνάμεων και από τη σχέση (ΣF=m.α ) την επιτάχυνσή του. Αν ασκούνται σε αρχικά

Διαβάστε περισσότερα