Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Transcript

1 Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ Το παρακάτω κείμενο αποτελεί συνέχεια των τριών προηγουμένων κειμένων με τον τίτλο Η κρίση στην ευρωζώνη>, που δημοσιεύθηκαν στο Euronem. Τα προαναφερόμενα κείμενα αφορούσαν τις οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την ευρωζώνη κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου 2015 Αυγούστου Τα κείμενα γράφηκαν μετά από προτροπή της προέδρου του Euronem, κυρίας Νάσιας Μιχαλοπούλου. Το περιεχόμενο των κειμένων δεν απηχούν απαραίτητα τις θέσεις του δικτύου. Όπως θα διαπιστώσετε, το παρόν κείμενο αφορά το χρονικό διάστημα Σεπτεμβρίου Οκτωβρίου ***** Κατά τη διάρκεια του μηνός Σεπτεμβρίου δεν συνέβησαν συνταρακτικά γεγονότα με εξαίρεση βέβαια τις εκλογές που διεξήχθησαν και είχαν ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να καθυστερήσει η εφαρμογή του προγράμματος που είχε συμφωνηθεί μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών της. Οι εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Σεπτεμβρίου και τα αποτελέσματα είχαν ως εξής: ΚΟΜΜΑ % ΕΔΡΕΣ ΣΥΡΙΖΑ 35, Ν.Δ. 28,10 75 Χ.Α. 6,99 18 Πα.ΣΟ.Κ/Δ.Α. 6,28 17

2 ΚΚΕ 5,55 15 ΠΟΤΑΜΙ 4,10 11 ΑΝ.ΕΛ. 3,68 10 Ενωση Κεντρώων 3,43 9 Την ίδια μέρα έγινε γνωστό ότι θα σχηματισθεί κυβέρνηση μετά από συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ με ΑΝ.ΕΛ., όπως και έγινε. Η νέα κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει σωρεία προβλημάτων, οικονομικών, κοινωνικών και θεσμικών. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων της η νέα κυβέρνηση έπρεπε να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που είχε συμφωνήσει με τους δανειστές, ώστε να συνεχίσουν αυτοί να χορηγούν τις δόσεις του δανείου, να υιοθετήσει και να εφαρμόσει ένα εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα, να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας και της ανταγωνιστικότητας και βεβαίως να συμβάλλει στην επίλυση του προσφυγικού προβλήματος. Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε διεξοδικά στα θέματα αυτά κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στις Η.Π.Α. που πραγματοποιήθηκε στο τέλος Σεπτεμβρίου αρχές Οκτωβρίου. Την ίδια ώρα, οι Η.Π.Α ενθάρρυναν την Ελλάδα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις ενώ το Δ.Ν.Τ. διαπίστωνε ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν υιοθετούνται αρκετά γρήγορα και ότι η αξιολόγηση εκ μέρους των δανειστών θα καθυστερήσει, εκ των πραγμάτων. Σημειώνεται ότι ο κ. Τσίπρας κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στις Η.Π.Α. απηύθυνε κάλεσμα στον επιχειρηματικό κόσμο για να επενδύσουν στην Ελλάδα. Ωστόσο, το μήνυμα που εισέπραξε ο κ. Τσίπρας, ήταν ότι για να γίνουν επενδύσεις στη χώρα μας θα πρέπει να εφαρμοσθεί ένα σταθερό φορολογικό καθεστώς, μια απλή νομοθεσία που θα διέπει τις σχέσεις μεταξύ επιχειρηματιών και ελληνικού δημοσίου και φυσικά να διακοπεί η αδιαφάνεια και

3 η διαφθορά, που αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Ο κ. Τσίπρας επιστρέφοντας από τις Η.Π.Α. βρέθηκε αντιμέτωπος με τα πολλά και πολύπλοκα προβλήματα. Το Euroworking συνεδρίασε και αποφάσισε να προτείνει στο Eurogroup τα προαπαιτούμενα που έπρεπε να εφαρμόσει η Ελλάδα ώστε να αποδεσμευθεί η δόση των δύο (2) δισεκ. ευρώ, του δανείου που είχε συμφωνηθεί να χορηγηθεί στη χώρα μας. Μεταξύ των προαπαιτούμενων ήταν, η αύξηση της φορολογίας στους αγρότες, οι ρυθμίσεις για τα <κόκκινα δάνεια>, οι αλλαγές στην καταβολή των 100 δόσεων, η αύξηση της φορολόγησης για εισοδήματα από ενοίκια, η μείωση του επιδόματος θέρμανσης, η πλήρης απελευθέρωση των λεγόμενων <κλειστών επαγγελμάτων>, η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, οι αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς, το ασφαλιστικό, κ.λπ. Ακολούθησε η κατάθεση του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2016 στη Βουλή. Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα, η ελληνική οικονομία θα εξακολουθούσε να διανύει περίοδο ύφεσης, μείωσης της κατανάλωσης και αύξησης της ανεργίας και το Ειδικότερα, προβλεπότανε ότι το 2015 η ύφεση θα έκλεινε στο 2,3% ενώ το 2016 θα κλείσει στο 1,3%. Η ιδιωτική κατανάλωση θα σημείωνε μείωση 1,6% το 2015 και 2,4% το 2016 ενώ η δημόσια κατανάλωση θα σημείωνε μείωση 1,2% και 2,1% αντιστοίχως. Η ανεργία θα σημείωνε νέα αύξηση και θα κλείσει στο 25,4% το 2015 και στο 25,8% το Οσο για τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, η πρόβλεψη ήταν -1,5% το 2015 και -1,0% το Αναμφίβολα τα στοιχεία αυτά προκάλεσαν <μούδιασμα> στον επιχειρηματικό κόσμο ενώ οι ανακοινώσεις περί νέων μειώσεων στους μισθούς και τις συντάξεις <πάγωσαν> τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Όπως ήταν φυσικό, υπήρξαν έντονες αμφιβολίες εάν ο προϋπολογισμός αυτός θα μπορούσε να εφαρμοστεί χωρίς κοινωνικές αναταραχές. Ταυτόχρονα στις αρχές Οκτωβρίου υπήρχαν δυο <καυτά> προβλήματα τα οποία μπορούσαν να φέρουν <τα πάνω κάτω

4 στην οικονομία>. Το πρώτο πρόβλημα αφορούσε την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το δεύτερο το ύψος του δημοσίου χρέους. Ειδικότερα: -Πρώτον, η κυβέρνηση θα έπρεπε να πάρει όλα τα προσήκοντα μέτρα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, μέχρι το τέλος του Προηγουμένως η Ε.Κ.Τ. θα ολοκλήρωνε τις λεγόμενες δοκιμασίες αντοχής των τραπεζών από τις οποίες θα προέκυπτε πόσα κεφάλαια θα χρειαζόντουσαν οι τράπεζες. Όταν καθοριζότανε το ποσό που θα χρειαζόντουσαν οι τράπεζες, αυτές θα έπρεπε να προσελκύσουν επενδυτές. Εάν δεν προχωρούσε κατά αυτόν τον τρόπο η ανακεφαλαιοποίηση, το κενό θα καλυπτότανε από δάνεια της ευρωζώνης, υπό την προϋπόθεση ότι η ελληνική κυβέρνηση θα εφάρμοζε τα μέτρα και τις μεταρρυθμίσεις που είχε δεσμευθεί έναντι των δανειστών. Η λύση του προβλήματος ήταν ξεκάθαρη. Το ζητούμενο ήταν εάν η ελληνική κυβέρνηση ήταν σε θέση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της έναντι των δανειστών. -Δεύτερον, η κυβέρνηση θα έπρεπε να ήταν συνεπής στην καταβολή των τόκων για τα δάνεια που είχαν συναφθεί με τους δανειστές. Οι τόκοι ήταν 5,830 δισεκ. ευρώ για το 2015 και 5,930 δισεκ. ευρώ για το Τα ποσά αυτά αντιστοιχούσαν στο 3,4% του ΑΕΠ. Οσο για το χρέος, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν τραγικές. Το χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης παρουσίαζε νέα αύξηση, πορεία που θα συνεχιζότανε και το Σύμφωνα με το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2016, το χρέος αυτό ήταν: ΕΤΟΣ ΠΟΣΟ (σε δισεκ. ευρώ) Επί τοις % του ΑΕΠ % ,6%

5 % Στο προσχέδιο αναφέρεται επίσης ότι ο χρονικός ορίζοντας λήξεως του χρέους της Κεντρικής Κυβέρνησης εκτείνεται μέχρι το Στο ίδιο κείμενο υπενθυμίζεται ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης σημειώνει επίσης άνοδο. Το 2014 ήταν 317 δισεκ. ευρώ, το 2015 περίπου 315 ενώ για το 2016 θα είναι 333 δισεκ. ευρώ. Εκ των πραγμάτων το χρέος δεν ήταν βιώσιμο και η ανάγκη αναδιάρθρωσης του, επιτακτική. Ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας κ. Ολάντ δήλωσε σχετικά ότι θα πρέπει να συζητηθεί στην Ε.Ε. το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ανοίγοντας έτσι τη συζήτηση του θέματος. Ακολούθησαν δηλώσεις και άλλων παραγόντων, όπως του επικεφαλής του Eurogroup κ. Νταϊσεμπλουμ ο οποίος είπε ότι το κριτήριο για νέα ρύθμιση του χρέους θα είναι το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του που δεν πρέπει να ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ και πρόσθεσε ότι η πραγματική ανάγκη ελάφρυνσης του χρέους θα παρουσιασθεί μετά 15 χρόνια. Η δήλωση του αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει πολλά προβλήματα, αλλά αυτό αποφεύχθηκε γιατί δεν δόθηκε συνέχεια από τα ΜΜΕ. Όπως είπε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών <ουαί και αλλοίμονο> εάν μετά τόσες θυσίες θα χρειασθούμε μετά 15 χρόνια την ελάφρυνση του χρέους. Ο κ. Νταϊσεμπλουμ είπε ακόμα ότι, οτιδήποτε αποφασισθεί θα είναι απόρροια διαβουλεύσεων μεταξύ των μελών της ευρωζώνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δ.Ν.Τ. Από την πλευρά του το Δ.Ν.Τ. ξεκαθάριζε ότι για να συμμετάσχει στο νέο πρόγραμμα θα έπρεπε να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις και η ρύθμιση του χρέους. Για το ίδιο θέμα, ο επικεφαλής του Ε.Κ.Τ., κ. Ντράγκι δήλωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα στοιχείο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και πρόσθεσε ότι αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από την αυστηρή τήρηση του προγράμματος. Η προϋπόθεση αυτή αφορούσε και τη χορήγηση

6 της 2 ης δόσης των 15 δισεκ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η πρώτη δόση ήταν 10 δισεκ. ευρώ. Συμπέρασμα: Οι κύριοι συντελεστές της στήριξης της ελληνικής οικονομίας κατέστησαν σαφές, για μια ακόμα φορά, ότι η τήρηση των συμφωνηθέντων μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχιστεί η ενίσχυση. Εάν η ελληνική κυβέρνηση τηρούσε το πρόγραμμα θα μπορούσε να συζητηθεί και η ελάφρυνση του χρέους. Στις 14 Οκτωβρίου έγινε γνωστό ότι με υπουργική απόφαση αυξάνονται τα όρια συνταξιοδότησης από έξι μήνες έως και 17 χρόνια για όσους δεν είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό διακαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4336/2015 (τρίτο Μνημόνιο). Τα όρια ηλικίας αυξάνονται σταδιακά έως την 31η Δεκεμβρίου 2021, οπότε και αίρεται κάθε δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν το 67ο έτος ηλικίας. Παράλληλα, προωθούντο νέες ρυθμίσεις για περικοπές στις συντάξεις, οι οποίες είχαν ήδη υποστεί έξι μειώσεις. Υπενθυμίζεται ότι οι περικοπές στις συντάξεις είχαν γίνει, το 2010 (περικοπές δώρων), και στη συνέχεια με τους νόμους 3869/2010, 4024/2011 και 4093/2012. Τέλος το 2014 έγιναν και άλλες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Οι μειώσεις στις συντάξεις του ΙΚΑ ήταν συνολικά από 19,9%- 47%, του δημοσίου από 22,5%-50% και του ΟΓΑ περίπου 8,4%. Θα ακολουθούσαν και άλλες περικοπές οδηγώντας πολλούς συνταξιούχους σε απόγνωση. Οι περικοπές στις συντάξεις οδηγούσαν και οδηγούν στη μείωση της αγοραστικές δύναμης των συνταξιούχων και συνεπώς στη μείωση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών που με τη σειρά της οδηγεί σε ύφεση. Αυτό χρησιμοποιείται ως αφορμή για περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις αφού οι κυβερνώντες των τελευταίων αυτών απέδειξαν ότι προτιμούν τη δήθεν αυτή λύση αντί να καλύψουν τα οικονομικά κενά μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.

7 ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ Στα μέσα Οκτωβρίου <έσκασε> ένα ακόμα πρόβλημα που πήρε εκρηκτικές διαστάσεις, το προσφυγικό. Το πρόβλημα δεν προέκυψε φυσικά τον Οκτώβριο, απλά τον μήνα αυτόν αποφάσισαν, επιτέλους, να ασχοληθούν σοβαρά οι εταίροι μας στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα εκείνοι που εκ των πραγμάτων άρχισαν να δέχονται πρόσφυγες. Ο πόλεμος στη Συρία και η εξάπλωση του με τη συμμετοχή και άλλων κρατών, υποχρέωσε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, μετανάστες και λαθραίους μετανάστες να περνούν στην Τουρκία και από εκεί στην Ελλάδα. Η χώρα μας δέχθηκε από τις αρχές του 2015 περισσότερους από πρόσφυγες και απέδειξε ότι τα όρια φιλοξενίας ήταν τεράστια. Πολλοί Ελληνες βοήθησαν και εξυπηρέτησαν αφιλοκερδώς τους πρόσφυγες γεγονός που αποδέχθηκαν και παράγοντες της Ε.Ε. Αλλωστε η εισροή του προσφυγικού κύματος ήταν πρωτοφανής. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες ήθελαν να περάσουν σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης, διασχίζοντας την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Κροατία, την Ουγγαρία για να καταλήξουν στην Αυστρία, τη Γερμανία, τη Σουηδία κ.λπ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκύψουν διαφωνίες μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών-μελών της Ε.Ε., οπότε εκ των πραγμάτων τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και όχι, απλά, εθνικό. Ωστόσο και πάλι η προσέγγιση δεν ήταν η δέουσα, διότι το πρόβλημα ήταν και είναι διεθνές. Και αυτό, διότι εκτός των προσφύγων από τη Συρία, κατέκλυσαν την Ελλάδα και πρόσφυγες, μετανάστες και λαθραίοι μετανάστες από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν αλλά και από άλλες Τρίτες χώρες. Παράλληλα, η Ιταλία δεχόταν πρόσφυγες από τη Λιβύη αλλά και μετανάστες και λαθραίους μετανάστες από άλλες χώρες της Αφρικής. Επίσης, εξακολουθούσαν να υπάρχουν μεταναστευτικά ρεύματα από την Ασία προς την Αυστραλία, αλλά και από τη Νότια Αμερική προς τις Η.Π.Α. Συνεπώς το πρόβλημα ήταν και είναι διεθνές και οι χώρες υποδοχής των προσφύγων και των μεταναστών θα

8 έπρεπε να ανταλλάσουν τις εμπειρίες τους. Υπενθυμίζεται ότι ιδιαίτερα το 2015 η Ελλάδα δέχθηκε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, μετανάστες και λαθραίους μετανάστες και ότι η ελληνική κυβέρνηση και οι Ελληνες πολίτες αποδείκνυαν ότι τους σέβονται ενώ άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε., που δέχθηκαν μερικές εκατοντάδες άτομα, η μεταχείριση τους θύμιζε άλλες σκοτεινές εποχές. Ανεπίτρεπτα γεγονότα έλαβαν χώρα στη Γερμανία και την Ουγγαρία. Το μέγεθος του προβλήματος ήταν τόσο μεγάλο, που το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες αναφέρθηκαν στην καλύτερη επιτήρηση του Αιγαίου μέσω της συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας (κοινές περιπολίες), θέση που απορρίφθηκε όπως ήταν φυσικό από την ελληνική κυβέρνηση. Η στάση του Βερολίνου και των Βρυξελλών λειτούργησαν ενθαρρυντικά στην Τουρκία, η οποία ήγειρε αξιώσεις μέχρι του σημείου να ζητά επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της στην Ε.Ε., κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την Ευρώπη και αύξηση της βοήθειας της Ε.Ε. προς την Τρίτη αυτή χώρα που δεχότανε το προσφυγικό κύμα. Η κατάσταση περιπλεκότανε ακόμα περισσότερο μετά την εμπλοκή της Ρωσίας με βομβαρδισμούς στην ευρύτερη περιοχή. Η Ρωσία βοηθούσε μεν συστηματικά τη Συρία με την παροχή πολεμοφοδίων και ανθρωπιστικής βοήθειας αλλά δεν είχε παρέμβει με βομβαρδισμούς. Όταν έγινε και αυτό ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών στο δυτικό κόσμο. Ούτως ή άλλως, η κατάσταση για εκατομμύρια κατοίκους της Συρία και της ευρύτερης περιοχής είχε ήδη καταστεί τραγική. Η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με το πρόβλημα αυτό σε μια από τις χειρότερες στιγμές της κατάστασης της οικονομίας της. Σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Κ.Τ., οι Ελληνες έχασαν το 19,25% του εισοδήματος τους, από το , περισσότερο από ότι έχασαν οι πολίτες των άλλων χωρών (Ιρλανδοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι) που υπέστησαν τα δεινά της κρίσης. Τα στοιχεία της Ε.Κ.Τ. έδειχναν και κάτι άλλο, ιδιαίτερα δυσάρεστο. Ότι η Ελλάδα με βάση το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα κατέχει μια από τις τελευταίες θέσεις στον κατάλογο των χωρών-μελών της Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εντός της Ενωσης εδώ και δεκαετίες. Ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός που προέκυψε από

9 τα στοιχεία της Ε.Κ.Τ. ήταν ότι οι ανισότητες μεταξύ των χωρών μελών σε ότι αφορά το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα εξακολουθούν να είναι τεράστιες. Για παράδειγμα το εισόδημα αυτό είναι ευρώ στη Σλοβακία, στη Λιθουανία, στην Ελλάδα, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στο Λουξεμβούργο και στην Ολλανδία. Η σύγκλιση των οικονομιών παρέμενε στα χαρτιά. Επί της ουσίας, οι ανισότητες μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. εξακολουθούν να είναι τεράστιες. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα θα έπρεπε να σημειώσει αναπτυξιακά άλματα για να μπορέσει να ξεπεράσει την κρίση. Αυτό όμως δεν μπορούσε και δεν μπορεί να γίνει χωρίς επενδύσεις. Στις 22 και 23 Οκτωβρίου επισκέφθηκε την Ελλάδα ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας κ. Ολάντ σε μια ακόμα κίνηση φιλίας. Ο ίδιος δήλωσε ότι ήρθε στην Ελλάδα για να επιδείξει την υποστήριξη της Γαλλίας προς τη χώρα μας αλλά και να δώσει ένα μήνυμα σε όλους και ιδίως προς τις γαλλικές εταιρίες: Ελάτε να επενδύσετε στην Ελλάδα. Εξάλλου, προσδιόρισε την πορεία της Ελλάδας στην Ε.Ε., ως εξής: Πρώτο βήμα η ψήφιση των μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί, δεύτερο βήμα η εφαρμογή των μέτρων, τρίτο βήμα η αξιολόγηση εφαρμογής, στη συνέχεια η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τέλος η εξεύρεση του τρόπου λύσης της εξυπηρέτησης του χρέους. Στις 26 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε έκτακτη Σύνοδος για το προσφυγικό, με αποφάσεις που δεν αντιμετώπιζαν ριζικά το θέμα. Πάντως αποφασίστηκε μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα θα πρέπει να φιλοξενήσει πρόσφυγες, ενώ και άλλες χώρες θα δεχόντουσαν μικρότερο αριθμό. Εκείνο που δεν ξεκαθαρίστηκε ήταν τι θα γινόντουσαν οι λαθραίοι μετανάστες αφού οι άλλες χώρες θα δεχόντουσαν μόνον πρόσφυγες. Οι περισσότεροι συμπεράνανε ότι οι λαθραίοι μετανάστες θα παρέμειναν στην Ελλάδα, αφού οι άλλες χώρες μέλη δεν τους δεχόντουσαν. Τα αποτελέσματα της Συνόδου δεν ήταν θετικά και πολλοί επεσήμαναν ότι αυτό αποτυπωνότανε με σαφήνεια

10 στο ύφος του Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης των ηγετών της Ε.Ε., μετά τη Σύνοδο. Ακολούθησε η επίσκεψη του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Βάλντις Ντομπρόφσκις στην Αθήνα, ο οποίος επέμενε ότι πρέπει να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και ότι έως το τέλος του 2015 θα πρέπει να έχει γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ώστε να αποφευχθεί ένα κούρεμα των καταθέσεων. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, διαπιστώθηκε διάσταση απόψεων σε ότι αγορά τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια και την επιβολή Φ.Π.Α. στην εκπαίδευση. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ Γιούνκερ σε συνέντευξη του σχολίασε ειρωνικά τη στάση της προηγούμενης κυβέρνησης (που προέκυψε από τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015). Ειδικότερα, ο κ. Γιούνκερ χαρακτήρισε ως εξαιρετικό κατόρθωμα ότι οι Ελληνες απέρριψαν ένα κείμενο μέτρων και ένα μήνα μετά η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε ένα άλλο κείμενο πολύ πιο σκληρό. Παράλληλα, εκτίμησε ότι η Ελλάδα δεν είχε πραγματική στρατηγική αλλά τα σχέδια καταστρώνονται μέρα με τη μέρα. Ασχετα από τη θέση που διατυπώθηκε από τον κ. Γιούνκερ, γεγονός είναι ότι οι μήνες Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2015 δεν ήταν καθόλου εύκολοι για την κυβέρνηση και φυσικά για τους Ελληνες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αντιμετώπιζε πολλά οικονομικά προβλήματα. Ωστόσο, η αίσθηση που υπήρχε ήταν ότι ο Νοέμβριος και οι επόμενοι μήνες θα ήταν ακόμα πιο δύσκολοι. Τέλος