ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΝΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΟΤΟΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΝΕΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΠΟΤΟΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σκοπός της πτυχιακής εργασίας μας, στα πλαίσια της φοίτησης μας στο Τ.Ε.Ι. Καβάλας στο τμήμα της ηλεκτρολογίας είναι να παρουσιαστεί αναλυτικά το θέμα του σχεδιασμού για προστασία νέων κτιρίων. Ειδικότερα θα αναφερθούμε στη μελέτη συγκεκριμένου κτιρίου (Οικοτροφείο ηλικιωμένων). Στόχος μας είναι να αναλύσουμε τα μέσα αντιμετώπισης και πρόληψης των πυρκαγιών, γενικά για την αποφυγή των καταστρεπτικών συνεπειών της. Ειδικότερα, θα ασχοληθούμε με συμβάντα που σχετίζονται σε κλειστούς χώρους. Και τα κατασταλτικά μέτρα που χρησιμοποιούνται, για την αντιμετώπιση τους. Επίσης θα αναφέρουμε τη νομοθεσία που προβλέπεται για τις εγκαταστάσεις αυτές. Τέλος θα παρουσιάσουμε μια πραγματική μελέτη πυροπροστασίας όπως αυτή που θα παρουσιαζόταν στο Πυροσβεστικό Σώμα προς έγκριση. Σε αυτή την προσπάθεια μας θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον κύριο ΠΟΤΟΛΙΑ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟ για την μεγάλη συνεισφορά και υπομονή που έδειξε κάθολη την διάρκεια της πραγματοποίησης πτυχιακής μας εργασίας.

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ-ΦΩΤΙΑΣ 1.1 ΟΡΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ Καύση είναι η χημική ένωση μιας ουσίας με το οξυγόνο ή με άλλο αέριο που συνοδεύεται συνήθως από έκλυση (παραγωγή) θερμότητας, συνήθως δε και φωτός. Πυρκαγιά είναι η ανεξέλεγκτη καύση με το οξυγόνο, η οποία συνοδεύεται από έκλυση μεγάλων ποσών θερμότητας και φωτός, συνέπεια δε έχει την ζημιογόνα καταστροφή του καιγόμενου υλικού. 1.2 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Σε κάθε «πυρκαγιά» πρέπει να συνυπάρχουν τρεις παράγοντες(το τρίγωνο της πυρκαγιάς εικ. 1): α. καύσιμη ύλη β. αέρας (οξυγόνο) γ. θερμότητα (για την ανάφλεξη) Εικόνα 1. 1

5 Καύσιμη ύλη: Χωρίζονται σε: Στερεά καύσιμα: Ξύλα, χόρτα, βαμβάκι, νήματα, υφάσματα, άνθρακες, πλαστικά, ελαστικά κ.α. Υγρά καύσιμα: Πετρέλαιο, βενζίνη, νέφτι, οινόπνευμα, έλαια, παραφίνη κ.α. Αέρια καύσιμα: Υδρογόνο, ασετιλίνη, φωταέριο, υγραέριο, προπάνιο, βουτάνιο, αιθάνιο, μονοξείδιο του άνθρακα (CO) κ. Θερμότητα: Τα στερεά και τα υγρά δεν αναφλέγονται παρά μόνο αν θερμανθούν έτσι ώστε να εξέλθουν ατμοί από την μάζα τους, που πρέπει να φθάσουν σε θερμοκρασία ανάφλεξης και με την παρουσία οξυγόνου να αναφλέγουν και να καούν. Η αύξηση της θερμοκρασίας γίνεται από προσέγγιση γυμνής φλόγας, από σπινθήρα, από τις ηλιακές ακτίνες και άλλες αιτίες. 1.3 ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 1. Με αγωγή 2.Με μεταφορά 3.Με ακτινοβολία 1.4 ΑΙΤΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ 1. Οι γυμνές φλόγες (λυχνιών, κεριών, σπίρτων, αναπτήρων, εστιών πυρός κλπ.) ερχόμενες σε επαφή με καύσιμα υλικά,. 2. Ο ηλεκτρισμός (σπινθήρες, βραχυκύκλωμα). 3. Αναμμένες θερμάστρες πετρελαίου, ξύλου ή μαγκάλια. 4. Τα υπολείμματα καπνίσματος (αποτσίγαρα, πούρα κ.α.). 5. Η τριβή, κρούση, πίεση. 6. Φυσικά φαινόμενα (κεραυνός - σεισμός - ηφαίστεια). 7. Οι ηλιακές ακτίνες που πέφτουν σε γυαλιά ή συγκεντρώνονται. 8. Η αυτόματη ανάφλεξη (λόγω οξειδώσεως ή ζυμώσεως). 9. Οι σπινθήρες ή η υπερθέρμανση που προέρχονται από την λειτουργία συσκευών 2

6 1.5 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ 1.Προληπτικά, με την υπόδειξη μέτρων πυρασφάλειας Συστημάτων πυρανίχνευσης, έγκαιρης προειδοποίησης, αυτόματης κατάσβεσης, χωρισμού των κτιρίων σε πυροδιαμερίσματα ώστε να μην επεκτείνεται η φωτιά. 2.Κατασταλτικά, δηλαδή με άμεση αντιμετώπιση του συμβάντος, είτε ακολουθώντας κάποιο προσχεδιασμένο σενάριο επέμβασης, αν πρόκειται για πυρκαγιές σε μεγάλη βιομηχανία, σε διυλιστήριο, σε ξενοδοχείο, στο μετρό κλπ. 1.6 ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους: α) Με την αφαίρεση της καύσιμης ύλης. β) Με την αφαίρεση της θερμότητας (δηλ. με τον υποβιβασμό της θερμοκρασίας τoυ υλικού κάτω από το βαθμό αναφλέξεως). γ) Με την αποστέρηση του οξυγόνου του αέρα. ΜΕΣΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ α) Νερό (H2O) β) Αφρός γ) Διοξείδιο του άνθρακα (CO2) δ) Άμμος, χώμα, σκεπάσματα, κ.α. ε) Ξηρά σκόνη στ) Αλογονομένοι υδρογονάνθρακες (HALON 1301 ή 1211) κ.α. 1.7 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ α: Στερεών καυσίμων υλικών β: Υγρών καυσίμων υλικών ή στερεών που υγροποιούνται κατά την καύση του γ: Αερίων καυσίμων υλικών (π.χ. μεθάνιο, προπάνιο, υδρογόνο, ασετιλίνη, κ.α.). δ:μετάλλων (π.χ. νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο, τιτάνιο, κ.α.). ε: Ηλεκτρικές πυρκαγιές. 3

7 1.8 ΣΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ 4

8 1.9 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΞΗΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ (εικ. 2) 1. ΚΥΡΙΩΣ ΣΩΜΑ 2. ΣΩΛΗΝΑΣ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ ΣΚΟΝΗΣ 3. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΦΙΑΛΙΔΙΟ CO2 4. ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΠΩΜΑ ΜΕ ΕΠΙΚΡΟΥΣΤΗΡΑ 5. ΣΚΑΝΔΑΛΗ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ 6. ΕΛΑΣΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ 7. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΥΠΕΡΠΙΕΣΗΣ 8. ΣΩΛΗΝΑΣ ΔΙΟΧΕΤΕΥΣΗΣ CO2 Εικόνα 2. 5

9 1.10 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ ΞΗΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ ΜΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΦΙΑΛΙΔΙΟ (εικ. 3) Εικόνα 3. 6

10 1.11 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ ΝΕΡΟΥ (εικ. 4) Εικόνα 4. 7

11 1.12 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ CO2 (εικ. 5,6) Εικόνα 5. ΣΥΣΤΗΜΑ CO2 Εικόνα 6. 8

12 1.13 AΦΡΟΕΝΩΣΕΙΣ ΩΣ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενδεικτικές κατασβεστικές χρήσεις αφροενώσεων. ΤΥΠΟ Σ ΑΦΡΟΥ Πρωτεϊνικός Φθοριο- Πρωτεϊνικός Φθοριοχημικό ς ή AFFF ή LIGHT WATER (αφρός λεπτής υδατικής στρώσηςελαφρό χημικό νερό) Συνθετικός αφρός μέσης και υψηλής διόγκωσης. Ειδικός αφρός ανθεκτικός σε αλκοόλες ΑΝΑΛΟΓ ΚΥΡΙΕΣ ΙΑ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΑΦΡΟΕΝ ΩΣΗΣ Εξαιρετική σταθερότητα και αντοχή στη θερμότητα. Ο συνηθέστερα 4 6 % χρησιμοποιούμενος αφρός και ο πιο φθηνός. Γρήγορο χτύπημα της φωτιάς, ανθεκτικός στις προσμίξεις από τα καύσιμα, χαμηλός κρίσιμος ρυθμός χρήσης. Μεγάλη σταθερότητα και 3 5 % αντοχή στη θερμότητα. Χρησιμοποιείται σαν ο πιο αποτελεσματικός αφρός στις βιομηχανίες πετρελαιοειδών. Γρήγορο χτύπημα της φωτιάς. Ανθεκτικός στις προσμείξεις από τα καύσιμα. Γρήγορη επέμβαση με μικρή ποσότητα. Μικρή αποτελεσματικό- τητα στην αναζωπύρωση. 3 ή 6 % Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή αφρού χαμηλής, μέσης και υψηλής διόγκωσης. Εύχρηστος αλλά 3 11 % περιορισμένης χρήσης για πολύ μεγάλες φωτιές υδρογονανθράκων. Σταθερός πάνω σε υγρά που αναμιγνύονται με το νερό (π. χ. αλκοόλες).ο πιο σταθερός τύπος αφρού. 4 6 % Δεν είναι αποτελεσματικός όταν εκτοξεύεται με φόρα πάνω στα υγρά αυτά. ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ Κατάλληλος για χρήση σε όλες τις φωτιές υγρών υδρογονανθράκων, βιομηχανίες πετρελαιοειδών. Χρήση σε πλοία και αεροδρόμια. Ιδανικός αφρός για επικίνδυνες καταστάσεις σε αποθήκες υδρογονανθράκων ή χυμένα καύσιμα. Εγκαταστάσεις προστασίας δεξαμενών, σύστημα ψεκασμού από την κορυφή ή τη βάση της δεξαμενής. Βιομηχανία πετρελαιοειδών, Ναυτιλία και Αεροπορία. Κατάλληλος για φωτιές χυμένων καυσίμων, φωτιές σε αεροδρόμια ή ελικοδρόμια. Μόνιμα συστήματα ψεκασμού ή συστήματα SPRINKLER. Γενικής χρήσης από Πυροσβεστικές Υπηρεσίες για φωτιές μικρού μεγέθους. Χρησιμοποιείται σε μόνιμα συστήματα παραγωγής αφρού και υψηλής διόγκωσης για ειδικές επικίνδυνες καταστάσεις (υπόγεια, κύτη πλοίων κ.λπ.) Κατάλληλος για όλες τις φωτιές υγρών υδρογονανθράκων. Βασικός για φωτιές υγρών που αναμιγνύονται με το νερό (πολικοί διαλύτες, δηλ. εύφλεκτες χημικές ουσίες διαλυτές στο νερό). Ειδικές χρήσεις: σε διαδρόμους αεροδρομίων, φωτιές σε ασφαλτικά και πίσσες. Πίνακας 1 9

13 Ιδιότητες διαφόρων τύπων αφροενώσεων. ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ (1) (2) (3) (4) (5) Ταχύτητα ροής X XXX XXX XXXX XXXX (Speed) Αντίσταση σε XXXX X XXXX XX XXX επανάφλεξη (Burnback resistance) Αντοχή στο X X XXX XX XXXX καύσιμο (Fuel tolerance) ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ Χ Μικρή ΧΧ Μέτρια ΧΧΧ Καλή ΧΧΧΧ Άριστη (1) Αφρός πρωτεΐνης (Protein) (2) >> συνθετικός (Synthetic Detergent) (3) >> φθοροπρωτεΐνης (Fluoroprotein) (4) >> συνθετικός AFFF (Synthetic AFFF Aqueous Film Forming Fluoroprotein) Light water (5) Αφρός FFFP (Film Forming Fluoroprotein Petroseal) Πίνακας 2 10

14 1.14 ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται τα αποδεκτά κατασβεστικά με την εμπορική ονομασία τους, τη χημική σύστασή τους, καθώς και το είδος χρήσης τους. α/α ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΧΡΗΣΗ 1. CEA C4F10 (περφθοροβουτάνιο) σε μόνιμα συστήματα ολικής κατάκλισης 2. CEA C6H14 σε φορητούς πυροσβεστήρες 3. FM C3HF7 1,1,1,2,3,3,3 (επταφθοροπροπάνιο) σε μόνιμα συστήματα ολικής κατάκλισης 4. ARGONITE * Ν 2 (άζωτο) 50% * Αr (Αργό ) 50% 5. POLYFOAM Βασίζεται σε ΑFFF που παράγεται από την συνένωση υγρών, αφρού και αδρανών αερίων που αναμιγνύονται με το νερό και τα οποία έχουν διαφορετικό σημείο βρασμού. 6. FUEL BUSTER Αποτελείται από : *Το μετανατρίου -Κ- άλας ανωτέρων οξέων - αλκοολών. *Ανυδρεςανόργανες ύλες (πυριτικά) ειδικώς επεξεργασθείσες. * Καρβοξυμέθυλο- CELLOSE (CMC) εστεροποιημένο. * Γαλακτοματοποιητές με φωσφορική βάση. 7. ΙΝΕRGEN * Ν 2 ( άζωτο ) 52% * Αr (αργόν ) 40% * CO 2 (Διοξ.του ανθρ.) 8% 8. COLD FIRE Μίγμα από Ιονικές και μη ιονικές επιφανειακά ενεργές ουσίες ως αφροποιητικά μέσα. Παράγωγα κυτταρίνης ως κατασταλτικά του πυρός. Εκχυλίσματα φυτών. 9. PETROTECH Μίγμα διαφόρων επιφανειακών ενεργών μέσων με βάση το νερό, όπου δεν υπάρχουν βαρέα μέταλλα, αλογονωμένοι υδρ/κες και οργανικοί διαλύτες. 10. AEROSOL Μίγμα με βάση το ανθρακικό GENERATOR κάλιο σε μόνιμα συστήματα ολικής κατάκλισης Σε φορητούς πυροσβεστήρες Σε φορητούς πυροσβεστήρες σε μόνιμα συστήματα ολικής κατάκλισης Σε φορητούς πυροσβεστήρες Σε φορητούς πυροσβεστήρες Σε μόνιμα συστήματα και φορητούς πυρ/ρες Πίνακας 3 11

15 1.15 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΔΡΑΝΟΥΣ ΑΕΡΙΟΥ Τα αδρανή αέρια είναι καθαροί κατασβεστικοί παράγοντες ηλεκτρικά μη-αγώγιμοι. Αδρανές αέριο όπως το Άζωτο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μόνο του, αλλά επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και μίγματα αερίων τα κύρια συστατικά των οποίων είναι το Άζωτο και το Αργό. Μέχρι το τέλος του 1996 οι ακόλουθες δύο φόρμουλες ήσαν εμπορικά διαθέσιμες: Εμπορική Ονομασία Μίγμα αερίων Σύντομος Προσδιορισμός ARGONITE Άζωτο, Αργό IG-550 INERGEN Άζωτο, Αργό, CO2 IG-541 Πίνακας 4 Τα αδρανή αέρια χρησιμοποιούνται σε συγκεντρώσεις 40-55% κατ όγκον, μειώνοντας τη συγκέντρωση οξυγόνου σε ποσοστά ανάμεσα στο 14% και στο 10%. Είναι γνωστό ότι συγκέντρωση οξυγόνου κάτω από 12-14% δεν ευνοεί την διατήρηση καύσης με φλόγα. Όταν επιλέγεται ένα αδρανές αέριο πρέπει να λαμβάνονται υπ όψη τα παρακάτω: Δεν είναι υγροποιήσιμα αέρια. Αποθηκεύονται σαν υψηλής πίεσης αέρια και ως εκ τούτου απαιτούν κυλινδρικά δοχεία αποθήκευσης, υψηλής πίεσης, που δημιουργούν πρόβλημα χώρου και βάρους. Τα αδρανή αέρια δεν υπόκεινται σε θερμική αποσύνθεση και επομένως δεν δημιουργούν προϊόντα διάσπασης. Τα συστατικά αέρια των μιγμάτων είναι αναμεμειγμένα έτσι ώστε να έχουν πυκνότητα παρόμοια του αέρα. Αυτό σημαίνει ότι αν υπάρξει πρόβλημα διαρροής από το διαμέρισμα στο οποίο έχουν εκχυθεί, διατηρούν την αρχική τους συγκέντρωση εντός του χώρου προστασίας καλύτερα από το Halon. Πρέπει να λαμβάνονται υπ όψιν τα συναφή θέματα υγιεινής και ασφάλειας. Τα συστήματα αδρανών αερίων δεν ενέχουν καμία απειλή για το φυσικό περιβάλλον καθώς χρησιμοποιούν φυσικά αέρια, τα οποία λαμβάνονται από φυσικές πηγές. Παρουσιάζουν μηδενικά ODP (Ozon Depleting Potential) και GWP (Global Warming Potential). Χώροι όπου τα συστήματα αδρανών αερίων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία πιθανή εναλλακτική λύση των Halon συμπεριλαμβάνουν τηλεπικοινωνιακές εγκαταστάσεις, χώρους Η/ Υ, κέντρα ελέγχου, χώρους αποθήκευσης-φύλαξης αρχείων, χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, περιοχές εύφλεκτων υγρών, χώρους μηχανοστασίων πλοίων και θαλάμους μετασχηματιστών/ διακοπτών. 12

16 1.16 AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ (εικ. 7,8,9,10,11,12) Εικόνα 7. Εικόνα 8. 13

17 Εικόνα 9. Εικόνα 10 14

18 Εικόνα 11. Εικόνα

19 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΜΕ ΦΟΡΗΤΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑ (εικ. 13) Εικόνα

20 1.17 ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΑ ΕΠΙΣΗΣ «Το προλαμβάνειν κάλλιον του θεραπεύειν». Η πρόληψη είναι καλύτερη επίσης θεραπείας. ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Η καθαριότητα των χώρων. Η απαγόρευση του καπνίσματος ή των γυμνών φλογών κοντά σε εύφλεκτα υλικά Ο καλός αερισμός των χώρων. Η ρήψη των σκουπιδιών μέσα σε μεταλλικά δοχεία. Η τάξη και η καλή αποθήκευση όλων των ειδών επίσης. Η αναγραφή, σε πινακίδες, οδηγιών προλήψεως ή αντιμετώπισης πυρκαγιών ή άλλων έκτακτων συμβάντων ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Προσοχή! Μην πετάτε τα τσιγάρα αναμμένα. Μην καπνίζετε ποτέ ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. Μην τοποθετείτε εύφλεκτα υλικά κοντά σε θερμαντικές συσκευές. Επιβλέπετε τα παιδιά ώστε να μην παίζουν με φωτιές σπίρτα αναπτήρες πυροτεχνήματα κλπ. Μην γεμίζετε με καύσιμα επίσης θερμάστρες ενώ λειτουργούν. Αποφεύγετε την υπερχείλιση κατά το γέμισμα. Κάνετε συντήρηση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Μην επισκευάζετε πρόχειρα επίσης ασφάλειες του ηλεκτρικού πίνακα. Αν καεί η ασφάλεια υπάρχει αιτία. Καλέστε τον ηλεκτρολόγο. Τοποθετήστε επίσης ηλεκτρικούς πίνακες αυτόματες ασφάλειες. Να αποφεύγετε την υπερφόρτωση των ηλεκτρικών γραμμών. Μην πιάνετε διακόπτες ή φις με βρεγμένα χέρια. Μην χρησιμοποιείτε καλώδια φθαρμένα, σπασμένα φις ή ελαττωματικές ηλεκτρικές συσκευές. Αν έχετε μικρά παιδιά, καλύψτε επίσης πρίζες με ειδικά πλαστικά καπάκια. 17

21 Φροντίστε επίσης οι ηλεκτρικές συσκευές να γειώνονται (3 καλώδια). Μην αφήνετε μικρά παιδιά μόνα και κλειδωμένα στο σπίτι. Ενέργειες στο Συμβάν έχουν την εξής αυστηρή σειρά προτεραιότητας: 1 ον Διάσωση κινδυνευόντων ή εγκλωβισθέντων ατόμων. 2 ον Προστασία παρακείμενων περιουσιών που δεν έχουν προσβληθεί από την πυρκαγιά. 3 ον Διάσωση όσον το δυνατόν μεγαλύτερου τμήματος από τα ήδη καιγόμενα αγαθά. Οι ενέργειες που πρέπει να κάνετε μόλις αντιληφθείτε φωτιά: 1. Διατηρείστε την ψυχραιμία επίσης και προσπαθήστε να την σβήσετε στην έναρξη επίσης, διότι τότε είναι σχετικά εύκολο. 2. Εάν δεν καταφέρετε να την σβήσετε καλέστε αμέσως την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον αριθμό 199, δίνοντας ψύχραιμα, αργά και καθαρά τα ακριβή επίσης στοιχεία, δηλαδή: οδό- αριθμόσυνοικία όροφο τι καίγεται χαρακτηριστικά σημεία που γειτνιάζουν με το κτίριο που εκδηλώθηκε η πυρκαγιά (πλατεία, σχολείο, δημόσιο κτίριο, κ.α.). Αν επίσης εγκλωβισθείτε από την φωτιά μην χάσετε την ψυχραιμία επίσης: 1. Κλείστε την πόρτα και τα παράθυρα του δωματίου και χρησιμοποιείστε βρεγμένα σεντόνια ή άλλα υλικά για να σφραγίσετε επίσης χαραμάδες. 2. Πηγαίνετε σ ένα παράθυρο και προσπαθήστε να προκαλέσετε την προσοχή των διερχομένων ή γειτόνων καλώντας επίσης σε βοήθεια. 3. Αν το δωμάτιο γεμίσει καπνούς, σκύψτε έξω από το παράθυρο, εκτός εάν από τον κάτω όροφο βγαίνουν φλόγες 18

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΟΝΙΜΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η δημιουργία μεγάλων κτιριακών συγκροτημάτων και η ύπαρξη επικίνδυνων πρώτων υλών και προϊόντων, επιβάλλουν την άμεση πρόληψη και την έγκαιρη καταστολή των πυρκαγιών. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων αναπτύχθηκαν διάφορα μόνιμα συστήματα πρόληψης και καταστολής Σκοπός των μόνιμων πυροσβεστικών συστημάτων είναι η έγκαιρη ανίχνευση επίσης εστίας επίσης πυρκαγιάς, η σήμανση και συντονισμένη καταπολέμηση επίσης. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται προστασία επίσης ανθρώπινης ζωής και οικονομικό όφελος αφ επίσης για επίσης επιχειρήσεις, αφ έτερου δε έμμεσα για το κράτος. Πέραν επίσης αναγκαιότητας για την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων από επίσης ενδιαφερόμενους, η ισχύουσα νομοθεσία επιβάλλει την εφαρμογή επίσης σε χώρους που συγκεντρώνονται μεγάλος αριθμός ατόμων η παράγονται και αποθηκεύονται μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών και επικίνδυνων υλικών. Τα μόνιμα πυροσβεστικά συστήματα διακρίνονται σε προληπτικά και κατασταλτικά. 2.1 ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Με τον όρο «προληπτικά συστήματα», εννοούμε τα μόνιμα εκείνα συστήματα τα οποία ανιχνεύουν τα προϊόντα επίσης καύσης στο αρχικό επίσης στάδιο και παρέχουν έγκαιρη ειδοποίηση. Τέτοια είναι τα αυτόματα ανιχνευτικά συστήματα (πυρανίχνευση) και συναγερμού. Η επιλογή και η εγκατάσταση του κατάλληλου ανιχνευτικού συστήματος, γίνεται πάντοτε από εξειδικευμένο προσωπικό, λαμβάνοντας υπόψη τα υποθετικά χαρακτηριστικά επίσης πυρκαγιάς που θέλουμε να αποφύγουμε, σε συνδυασμό με επίσης ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει ο χώρος που θέλουμε να προστατεύσουμε. Ένα πλήρες ανιχνευτικό σύστημα περιλαμβάνει: 1. Πίνακα έλεγχου 2. Εφεδρική τροφοδοσία 3. Ανιχνευτές 4. Φωτεινούς επαναλήπτες - Σειρήνες συναγερμού 5. Μπουτάν συναγερμού 19

23 2.1.1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ Ο Πίνακας έλεγχου είναι το κέντρο του συστήματος που τροφοδοτεί όλη την εγκατάσταση με ρεύμα, δέχεται τα σήματα συναγερμού από επίσης Ανιχνευτές και τα μετατρέπει σε φωτεινά και ηχητικά. Ταυτόχρονα δίνη επίσης προκαθορισμένες εντολές, όταν συνυπάρχουν και αυτόματα συστήματα κατάσβεσης. Ανάλογα με τον αριθμό των ορόφων και την έκταση μιας κτιριακής εγκατάστασης που καλύπτει το ανιχνευτικό σύστημα, ο κεντρικός Πίνακας έλεγχου πρέπει να διαθέτει αντίστοιχο αριθμό ζωνών, έτσι ώστε να προσδιορίζεται στον μικρότερο δυνατό χρόνο το ακριβές σημείο εστίας πυρκαγιάς η ακόμη και βλάβης του συστήματος. Επίσης έχει τη δυνατότητα να μεταδίδει να μεταδίδει τα σήματα συναγερμού, μέσα από τηλεφωνικές γραμμές απευθείας στο 199 Σ.Ε.Κ.Υ.Π.Σ. η ιδιωτικά κέντρα.(εικ. 14) Εικόνα ΕΦΕΔΡΙΚΗ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος η τροφοδοσία της εγκατάστασης καλύπτεται από επαναφορτιζομενους συσσωρευτές ξηρών στοιχείων, συνήθως (καδμίου-καλίου) για τουλάχιστον 24 ώρες ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ Οι Ανιχνευτές είναι τα αισθητήρια όργανα ενός ανιχνευτικού συστήματος που επιβεβαιώνουν στο αρχικό στάδιο την ύπαρξη προϊόντων και υποπροϊόντων μιας πυρκαγιάς (παραγωγή θερμοτητας,δημιουργία κάπνων και φλογών). Με την ενεργοποίηση ενός ανιχνευτή μεταβιβάζεται ηλεκτρικό σήμα στον κεντρικό πίνακα έλεγχου, όπου μετατρέπεται σε ηχητικό φωτεινό. Για να είναι δυνατόν να διαπιστωθεί ο συγκεκριμένος ανιχνευτής που ενεργοποιήθηκε, υπάρχει ενσωματωμένοι λυχνία που αναβοσβήνει με την ενεργοποίηση, καθώς 20

24 και λυχνία που τοποθετείτε έξω από κλειστό χώρο, που προστατεύετε από ένα η περισσότερους Ανιχνευτές.(εικ. 15) Εικόνα 15. Υπάρχουν σήμερα τελειοποιημένοι οι πιο κάτω τύποι ανιχνευτών πυρκαγιάς. Θερμικοί Ανιχνευτές Ανιχνευτές καπνού Ανιχνευτές φλογών ΘΕΡΜΙΚΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ Οι Θερμικοί Ανιχνευτές χωρίζονται σε δυο κατηγόριες :Μέγιστης θερμοκρασίας και θερμοδιαφορικοί. Ο ανιχνευτής πυρκαγιάς «μέγιστης θερμοκρασίας» ενεργοποιείται όταν η θερμοκρασία του χώρου ξεπερνά εκείνη την ποια έχουμε καθορίσει εμείς ως θερμοκρασία επέμβασης. Η λειτουργία του στηρίζεται στην αρχή της θερμικής διαστολής δυο μέταλλων. Ο «θερμοδιαφορικός» ανιχνευτής είναι ευαίσθητος στην ταχύτατη μεταβολή θερμοκρασίας ενός χώρου. 21

25 Πάνω από μια ορισμένη ταχύτητα ανόδου θερμοκρασίας που κυμαίνεται από 7-10 βαθμούς Κέλσιου ανά λεπτό, καθορισμένη ως τιμή επέμβασης, η θερμική διαστολή στο θάλαμο αέρος του ανιχνευτή προκαλεί μέσω διαφράγματος το κλείσιμο μιας ηλεκτρικής επαφής. Για συνδυασμό των πλεονεκτημάτων των παραπάνω κατηγόριων με παράλληλη απομόνωση των αντιστοιχών μειονεκτημάτων τους, κατασκευάζονται πολλές φορές συνδυασμένοι Ανιχνευτές, με ταυτόχρονη παρουσία διμεταλλικού ελάσματος και διαφράγματος. ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΚΑΠΝΟΥ Οι Ανιχνευτές καπνού χωρίζονται σε δυο κατηγόριες: Ανιχνευτές καπνού φωτοηλεκτρικοί Ανιχνευτές καπνού-ιονισμού Ο φωτοηλεκτρονικός ανιχνευτής καπνού στηρίζει την λειτουργία του στο φαινόμενο της διάθλασης του Φώτος και συγκεκριμένα όταν εισέρχεται καπνός στο θάλαμο το φως που εκπέμπεται σταθερά από την δίοδο διαθλάται και φτάνει στο δείκτη, που με ένα μικροενισχυτή ενισχύει το ρεύμα, για να μπορεί να δώσει το σήμα για συναγερμό. Ο ανιχνευτής καπνού ιονισμού αποτελείται από δεκτή δυο ανεξάρτητων θαλαμών, εκ των οποίων ο ένας είναι διαπερατός από τους ενδεχόμενους στο περιβάλλον καπνούς. Σε αυτόν τον θάλαμο ο αέρας χάρη σε μιας μικρής ισχύος ραδιενεργό πηγή, είναι ιονισμένος. Η παρουσία καπνού στο θάλαμο (εξαιτίας των σωματιδίων που αυτός περιέχει) διαφοροποιεί τη ροή των ιόντων αέρος, προκαλώντας έτσι μείωση της κυκλοφορίας του ρεύματος. Αυτή η μείωση έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του συναγερμού. ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΦΛΟΓΑΣ Οι Ανιχνευτές φλόγας, για να μην επηρεάζονται από τις ορατές φωτεινές ακτινοβολίες (οι οποίες δεν έχουν αναγκαστικά σχέση με τις πυρκαγιές) λειτουργούν στην περιοχή της υπέρυθρης και υπεριώδους ακτινοβολίας (μεταξύ 6-30 Hz ). Μέσω ειδικού οπτικού συστήματος, οι ακτινοβολίες αυτές οδηγούνται σε φωτοκύτταρο αντίστοιχα ευαίσθητο στην υπέρυθρη η υπεριώδη ακτινοβολία, το οποίο στη συνεχεία ενεργοποιεί το συναγερμό. Ωστόσο, οι Ανιχνευτές φλόγας με υπέρυθρες ακτίνες είναι ελάχιστα πρακτικοί, αφού ενεργοποιούνται συχνά και από φλόγες οι οποίες δεν έχουν σχέση με τη δημιουργία πυρκαγιών. 22

26 2.1.4 ΦΩΤΕΙΝΟΙ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΕΣ ΣΕΙΡΗΝΕΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ Οι Φωτεινοί επαναλήπτες (εικ.16) και οι Σειρήνες συναγερμού είναι τα εξαρτήματα εκείνα του ανιχνευτικού συστήματος, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται οπτικά και ηχητικά η ενημέρωση των παρευρισκόντων στο χώρο (εργαζόμενοι και κοινό) για την έναρξη της πυρκαγιάς. Για την αποφυγή πανικού το όλο ανιχνευτικό σύστημα παρέχει τη δυνατότητα απομόνωσης της σήμανσης συναγερμού (φωτεινής και ηχητικής) και επιλεκτικής ενεργοποίησης, όταν αυτό κριθεί αναγκαίο. Το όλο σύστημα συμπληρώνεται συνήθως και από μεγαφωνική εγκατάσταση, μέσω της οποίας διαβιβάζομαι μηνύματα από το κέντρο έλεγχου, για την αντιμετώπιση του συμβάντος, την απομάκρυνση των ευρισκόμενων στον χώρο και την αποφυγή του πανικού. Εικόνα ΜΠΟΥΤΟΝ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ Τα μπουτόν χειροκίνητης ενεργοποίησης συναγερμού τοποθετούνται στους διαδρόμους και στις οδεύσεις διαφυγής, συνδέονται στις ίδιες με τους αντιστοίχους ανιχνευτές της περιοχής. Ενεργοποιούνται με την θραύση του προστατευτικού καλύμματος η με ειδικό κλειδί και συμπληρώνουν το σύστημα ανίχνευσης με τη δυνατότητα χειροκίνητης αναγγελίας πυρκαγιάς και σήμανσης συναγερμού στον κεντρικό πίνακα έλεγχου. 23

27 2.2 ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Με τον όρο κατασταλτικά συστήματα εννοούμε τα μόνιμα εκείνα συστήματα τα οποία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Τα παραπάνω συστήματα μπαίνουν σε λειτουργία και χρησιμοποιούνται από εκπαιδευμένες ομάδες πυρασφάλειας?(μόνιμο πυροσβεστικό υδροδοτικο δίκτυο) η αυτόματα, χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση, σε συνδυασμό με συστήματα πυρανίχνευσης (αυτόματα συστήματα καταιονισμού ύδατος και συστήματα ολικής κατάκλισης) ΥΔΡΟΔΟΤΙΚΟ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Το μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο εγκαθίσταται σε κτίρια που διαθέτουν μεγάλη επιφάνεια δαπέδου η μεγάλο ύψος. Με τη χρησιμοποίηση του από τις ομάδες πυρασφάλειας η τους ένοικους επιτυγχάνεται η καταστολή η η καθυστέρηση εξάπλωσης της πυρκαγιάς, καθώς και εγκαιρότερη επέμβαση της πυροσβεστικής εξόδου, γιατί θα χρησιμοποιηθεί άμεσα το υπάρχον δίκτυο. Ένα πλήρες μόνιμο υδροδοτικο πυροσβεστικό δίκτυο περιλαμβάνει: Πηγή ύδατος Αντλητικό συγκρότημα σωληνώσεις και εξαρτήματα αυτών Πυροσβεστικά ερμάρια (φωλιές) Εύκαμπτους σωλήνες Αυλούς Στόμια λήψεως ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΔΡΟΔΟΤΙΚΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Τα μόνιμα υδροδοτικα πυροσβεστικά δίκτυα κατατάσσονται σε τρεις κατηγόριες. Κατηγόρια 1: περιλαμβάνει υδροδοτικα πυροσβεστικά δίκτυα για χρήση από την Πυροσβεστική υπηρεσία η τις ομάδες πυροπροστασίας του κτιρίου που καταλήγουν σε Εύκαμπτους σωλήνες 65 χιλιοστών. 24

28 Κατηγόρια 2: περιλαμβάνει υδροδοτικα πυροσβεστικά δίκτυα για χρήση από τις ομάδες πυροπροστασίας η τους ένοικους που καταλήγουν σε Εύκαμπτους σωλήνες χιλιοστών. Κατηγόρια 3:περιλαμβάνει υδροδοτικα πυροσβεστικά δίκτυα που καταλήγουν σε Εύκαμπτους σωλήνες των 65 χιλιοστών και χιλιοστών. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα χρησιμοποίησης τόσο από την Πυροσβεστική υπηρεσία και τις ομάδες πυροπροστασίας (65) όσο και από τους ένοικους του κτιρίου (25-45 χιλ.) 2.3 ΤΥΠΟΙ ΥΔΡΟΔΟΤΙΚΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ Ανάλογα με τον τρόπο αποδοχής του νερού στις σωληνώσεις το υδροδοτικο πυροσβεστικό δίκτυο διακρίνεται σε υγρού και ξηρού τύπου. Ο πλέον διαδεδομένος τύπος δικτύου είναι του υγρού, όπου το υδροδοτικο δίκτυο είναι συνδεδεμένο με πηγή ύδατος και περιέχει νερό από πίεση στις σωληνώσεις του καθʼ όλο το χρονικό διάστημα. Με το άνοιγμα κάποιας βάνας σε πυροσβεστική φωλιά, προκείμενου να χρησιμοποιηθεί το δίκτυο, πέφτει η πίεση και αυτόματα τίθεται σε λειτουργία το αντλητικό συγκρότημα. Το δίκτυο ξηρού τύπου εγκαθίσταται σπανιότερα και συνήθως σε χώρους όπου η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι δυνατόν να είναι μικρότερη από 0 βαθμούς Κέλσιου. Ένα τέτοιο δίκτυο είναι δυνατόν να έχει συνεχώς υπό πίεση στις σωληνώσεις του αέρα και να λειτουργήσει όπως ακριβώς ο προηγούμενος τύπος δικτύου, η να τεθεί το αντλητικό συγκρότημα σε λειτουργία και να μας δώσει νερό υπό πίεση στο δίκτυο, με χειροκίνητη ενεργοποίηση Μπουτον που θα βρίσκονται πλησίον κάθε πυροσβεστικής φωλιάς. ΠΗΓΗ ΥΔΑΤΟΣ Αποδεκτές πήγες ύδατος για μόνιμα πυροσβεστικά υδροδοτικα δίκτυα είναι: Το υδροδοτικο δίκτυο της πόλης όπου η ροή και η πίεση του νερού είναι επαρκής και συνεχής. Υπερυψωμένες δεξαμενές βαρύτητας δεξαμενές καθώς και φυσικές πήγες (φρεάτια, λίμνες, ποτάμια κτλ.). Αποφεύγεται η χρησιμοποίηση θαλασσινού νερού για να μην καταστρέφονται από την οξείδωση οι σωληνώσεις. 25

29 ΑΝΤΛΗΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΣΩΛΗΝΩΣΕΙΣ Το αντλητικό συγκρότημα και οι διατομές των σωληνώσεων υπολογίζονται ύστερα από υδραυλική η εμπειρική μελέτη από εξειδικευμένο προσωπικό. Ένα πλήρες αντλητικό συγκρότημα περιλαμβάνει: Ηλεκτροκίνητη αντλία Εφεδρική αντλία (πετρελαιοκίνητη-βενζινοκίνητη) Πιεστικό δοχείο Μικρή Ηλεκτροκίνητη αντλία (jockey PUMP) Ανάλογο αριθμό ρυθμιστών εκκίνησης-παύσης των αντλιών (πρεσσοστατες). Τέλος το δίκτυο συμπληρώνεται εξωτερικά του κτιρίου, σε προσιτό μέρος για πυροσβεστικά οχήματα, με διπλό στόμιο λήξεως (διατομής 65 χιλιοστών εκατοστών) από όπου είναι δυνατόν να τροφοδοτεί με νερό υπό πίεση από τα πυροσβεστικά οχήματα. ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΕΣ ΦΩΛΙΕΣ Είναι μεταλλικά ερμάρια, κατασκευασμένα από καλής ποιότητας στραντζαρισμενη λαμαρίνα, ορθογωνίου σχήματος χρώματος ερυθρού μέσα στα οποία απολήγουν οι σωληνώσεις του δικτύου και ευρίσκομαι: Βάνα ορθογωνικης διατομής Μεταλλικό τύμπανο για την τύλιξη του εύκαμπτου σωλήνα Σωλήνας καναβινος μήκους 15 η 20 μέτρων, διαμετρήματος ανάλογου της κατηγόριας του πυροσβεστικού δικτύου Αυλός ίδιου διαμετρήματος. Αυτόματα συστήματα καταιονισμού ύδατος (SPILLERS) Το αυτόματο σύστημα καταιονισμού ύδατος είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα υπόγειων και υπέργειων σωληνώσεων πάνω στους οποίους είναι συνδεδεμένοι οι καταιονιστες, τροφοδοτείται από ικανή πηγή ύδατος και είναι σχεδιασμένο για να καλύπτει όλη την επιφάνεια του προστατευομένου χώρου. Αποτελείται από τα παρακάτω κύρια μέρη: Πηγή ύδατος Αντλητικο συγκρότημα Σωληνώσεις Καταιονιστες 26

30 Το σύστημα συμπληρώνεται με διάφορα εξαρτήματα όπως: Συσκευές συναγερμού, βάνες έλεγχου ροής και πίεσης καθώς και σωληνώσεις δόκιμης και αποστράγγισης. Η πηγή ύδατος και το αντλητικό συγκρότημα είναι ίδια με αυτά που περιγράφηκαν στην ανάπτυξη του μόνιμου υδροδοτικου δικτύου. Το μέγεθος των σωληνώσεων του συστήματος καταιονισμού, για την τροφοδότηση των καταιονιστων με επαρκή ποσότητα ύδατος και με την απαιτούμενη πίεση, μπορεί να υπολογισθεί με δυο τρόπους: 1. Εμπειρίκος τρόπος υπολογισμού και 2. υπολογισμός μεγεθών βάσει υδραυλικών μετρήσεων. Ο Εμπειρίκος τρόπος υπολογισμού είναι βασισμένος σε δόκιμες και πείρα πολλών ετών και έτσι έχουν δημιουργηθεί πίνακες μεγεθών,ανάλογοι κατά περίπτωση με τον αριθμό των καταιονιστων και το εμβαδόν του προστατευομένου χώρου, για την σχεδίαση και κατασκευή ενός αξιόπιστου σε κάθε περίπτωση συστήματος καταιονισμού. Το σύστημα στο οποίο τα μεγέθη των σωληνώσεων υπολογίζονται με βάσει υδραυλικές μετρήσεις, συνήθως μας δίνει ομοιόμορφη κατανομή της ποσότητας ύδατος στους προστατευόμενους χώρους και είναι οικονομικότερο στην κατασκευή από αυτό του Εμπειρίκου τύπου. Τα κύρια μέρη των σωληνώσεων ενός αυτόματου συστήματος καταιονισμού ύδατος είναι τα ακόλουθα: Διακλαδώσεις κύρια διασταύρωση Σωλήνας τροφοδοσίας Σύνδεση για Π.Υ. Κατακόρυφος Σωλήνας τροφοδοσίας. 27

31 2.4 ΚΑΤΑΙΟΝΙΣΤΕΣ Καταιονιστές(εικ. 17) είναι απλά εξαρτήματα που εγκαθίστανται επί των σωληνώσεων του αυτόματου συστήματος καταιονισμού, λειτουργούν σε προκαθορισμένη θερμοκρασία η κατόπιν εντολής από τον πίνακα έλεγχου, διασκορπίζουν το νερό σε μικρά σταγονίδια με τον εκτροπές που βρίσκεται στο σκελετό του σε κάθετο επίπεδο και καλύπτουν την προστατευόμενη επιφάνεια. Τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας καταιονιστής είναι τα εξής: Ο σκελετός: είναι το κύριο μέρος του καταιονιστη πάνω στον οποίο στερεώνονται τα υπόλοιπα εξαρτήματα του και φέρει κοχλιώσεις για τη σύνδεση στις σωληνώσεις. Ο εκτροπές: είναι μεταλλικό εξάρτημα κυλινδρικού σχήματος στερεωμένο στο σκελετό του καταιονιστη και στην περιφέρεια φέρει εσοχές ειδικής κατασκευής για την ομοιόμορφη διασπορά του νερού. Στοιχεία ενεργοποίησης: είναι η κατασκευή που φράσσει το στόμιο νερού του καιταιονιστη. Κυρίως διακρίνονται σε δυο τύπους: α. μεταλλικά ελάσματα που συγκρατούνται στην συσκευή με συγκολλημένο εξάρτημα που λειώνει σε προκαθορισμένη θερμοκρασία, εκτινάσσεται και απελευθερώνει το στόμιο κατάθλιψης νερού. β. στοιχεία ενεργοποίησης αποτελούμενα από εύθραυστα γυάλινα φιαλίδια (αμπούλες) που περιέχουν υγρό και μικρή ποσότητα αέρα. Όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει στο χώρο, το υγρό διαστέλλεται μέχρι που εξαφανίζεται η φυσαλίδα του αέρα και σπάζει το φιαλίδιο απελευθερώνοντας έτσι το στόμιο κατάθλιψης. Ανάλογα με το υγρό που περιέχεται στο γυάλινο φιαλίδιο διαφοροποιείται ο βαθμός διαστολής κατά περίπτωση και έτσι επιτυγχάνεται η επιθυμητή θερμοκρασία θραύσης. παρακάτω δίνονται οι θερμοκρασίες θραύσης του φιαλιδίου και ο ανάλογος χρωματισμός του υγρού. ΧΡΩΜΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΜΕΓΙΣΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ πορτοκαλί κόκκινο κίτρινο πράσινο μπλε πορφυρό Εικόνα

32 2.4.1 ΤΥΠΟΙ ΚΑΤΑΙΟΝΙΣΤΩΝ Οι τύποι καταιονιστων διακρίνονται στις κατηγόριες: UPRIGHT: χρησιμοποιείται σε εξωτερικές σωληνώσεις και συνήθως όπου υπάρχει κίνδυνος φυσικής βλάβης π.χ. θραύση από κεραίες αυτοκίνητων στα υπόγεια παρκιν. Διακρίνεται από το μεγάλο μέγεθος του εκτροπές και έχει κατεύθυνση προς την οροφή. PENDENT: χρησιμοποιείται ευρέως και ειδικά όπου ο χώρος των σωληνώσεων από την οροφή είναι ανεπαρκής για την εγκατάσταση αλλού τύπου καταιονιστη και τοποθετείται πάντα με κατεύθυνση προς το δάπεδο. CONVENTIONAL: έχει τη δυνατότητα να τοποθετηθεί είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. Η μορφή του εκτροπές είναι έτσι σχεδιασμένη, ώστε να κατευθύνει το νερό και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Οι παραπάνω Καταιονιστες έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν επιφάνεια μέχρι 20 τετραγωνικά μέτρα, Ανάλογα πάντα με το ύψος που είναι εγκατεστημένοι, την πίεση του δικτύου καθώς και τη διαμόρφωση του χώρου. Σπανιότερα συναντάμε και καταιονιστες τύπου SIDE WALL. Ο εκτροπές αυτών των καταιονιστων είναι σχεδιασμένος ώστε να κατευθύνει το νερό μόνο προς τα εμπρός καλύπτοντας ένα ημικύκλιο και χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις. Τύποι συστημάτων καταιονισμού Υγρά συστήματα Ξηρά συστήματα Συστήματα ολικού κατακλυσμού Συστήματα προενέργειας Συστήματα συνδυασμού Σήμερα τα περισσότερα κτίρια έχουν εγκατασταθεί τύποι υγρού συστήματος με την προϋπόθεση ότι, η θερμοκρασία στον προστατευμένο χώρο δεν θα είναι μικρότερη των 4 βαθμών Κέλσιου. όπου η θερμοκρασία είναι δυνατόν να κατεβεί κάτω των 4 βαθμών Κέλσιου πρέπει να εγκατασταθεί σύστημα ξηρού τύπου. 29

33 Το σύστημα υγρού τύπου περιέχει νερό υπό πίεση. Όταν υπάρξει αιτία ανόδου θερμοκρασίας στο προστατευόμενο χώρο, οι καταιονιστες ενεργοποιούνται σε προκαθορισμένο βαθμό θερμοκρασίας του περιβάλλοντος των και το νερό εκτροπές στον χώρο υπό μορφή σταγονιδίων. Το σύστημα ξηρού τύπου ακολουθεί ως επί τον πλείστον τους κανόνες οποίοι ισχύουν στο σύστημα υγρού τύπου. Ενεργοποιείται βραδύτερα των άλλων συστημάτων. Η καθυστέρηση αυτή μεταξύ ανοίγματος των καταιονιστων και κατάθλιψης του νερού από τα στόμια τους, μπορεί να περιορισθεί με Συσκευές επιτάχυνσης της λειτουργίας της βαλβίδας ξηρού τύπου. Οι σωληνώσεις κατά την εγκατάσταση τους τοποθετούνται με κλίση, ώστε το νερό να αποστραγγίζεται εντελώς. Ακόμη πρέπει να υπάρχει μια παροχή με αεροσυμπιεστή, η οποία να μπορεί να διατηρεί το σύστημα υπό πίεση 7 Bar, σε διάστημα 30 λεπτών της ώρας. Το σύστημα προενέργειας αποτελείται από κλειστούς Καταιονιστες σε σωληνώσεις που περιέχουν αέρα υπό πίεση χωρίς νερό και από ένα σύστημα ανιχνευτών. Οι ανιχνευτές ανιχνεύουν τα προϊόντα της καύσης στο αρχικό τους στάδιο και ενεργοποιούν μηχανισμό, ο οποίος επιτρέπει το άνοιγμα του διαφράγματος της βαλβίδας προενέργειας. Το σύστημα ολικού κατακλυσμού είναι στην κατασκευή όμοιο με του ξηρού τύπου, με τη διάφορα ότι οι καταιονιστες δεν φέρουν στοιχείο ενεργοποίησης (ανοιχτοί καταιονιστες) και οι σωληνώσεις είναι κενές. Συνδυάζεται συνήθως με την κατασκευή αυτόματου ανιχνευτικού συστήματος. Το σύστημα συνήθως είναι χωρισμένο σε ζώνες, για να μπορεί να λειτουργήσει επιλεκτικά, για την κάλυψη συγκεκριμένου τμήματος η όλου του χώρου. Όταν ένας η περισσότεροι ανιχνευτές ανάλογα με το σχεδιασμό του συστήματος ενεργοποιηθεί, μεταφέρει το σήμα στον κεντρικό πίνακα έλεγχου. Στη συνεχεία και μετά την πάροδο μικρού χρονικού διαστήματος, για να διαπιστωθεί αν πρόκειται για πραγματικό περιστατικό η εσφαλμένο συναγερμό, (συνήθως κάτω από 30 δευτερόλεπτα) δίδεται εντολή, αυτόματα από τον πίνακα η και με παρέμβαση ανθρώπινου παράγοντα, να ανοίξουν οι ανάλογες ηλεκτροβανες για την λειτουργία τμήματος η ολόκληρου του συστήματος. Το παραπάνω σύστημα είναι κατάλληλο και εγκαθίσταται σε χώρους όπου υπάρχει πολύ θερμικό φορτίο και μεγάλος κίνδυνος για πυρκαγιά ταχείας ανάπτυξης, πλην όμως είναι δαπανηρότερο στην κατασκευή, γιατί απαιτούνται μεγαλύτερες διατομές σωληνώσεων, ισχυρότερο αντλητικο συγκρότημα, καθώς και μεγαλύτερη δεξαμενή ύδατος. Το σύστημα συνδυασμού αποτελεί συνδυασμό όλων των παραπάνω και χρησιμοποιείται σε ειδικές περιπτώσεις κίνδυνων. 30

34 2.5 ΜΟΝΙΜΑ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΛΙΚΗΣ ΚΑΤΑΚΛΙΣΗΣ. Συστήματα ολικής κατάκλισης είναι τα μόνιμα πυροσβεστικά συστήματα, με τα οποία επιτυγχάνουμε υψηλού βαθμού προστασία, σε ιδιαίτερα ευαίσθητους και επικίνδυνους χώρους. Το σχετικά μεγάλο κόστος εγκατάστασης και συντήρησης των παραπάνω συστημάτων, αντισταθμίζεται από το όφελος που προκύπτει, σε περίπτωση έκρηξης πυρκαγιάς, λόγω της μεγάλης άξιας των προστατευομένων υλικών και του ελάχιστου απαιτούμενου χρόνου, για την αποκατάσταση και επαναλειτουργία του χώρου. Μερικές από τις εφαρμογές των παραπάνω συστημάτων είναι: Χώροι ηλεκτρονικών υπολογιστών Προστασία κεντρικών μονάδων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων Εργοστάσια φάρμακων Μουσεία, βιβλιοθήκες, αναγνωστήρια κλπ. Αποθήκες πλαστικών, κέντρα έλεγχου Εργοστάσια φιλμ, θάλαμοι εμφανίσεων και Εργοστάσια εργαλείων ακρίβειας Κλειστοί Χώροι στάθμευσης και επισκευής αεροσκαφών Εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αποθήκευσης (δεξαμενές) υγρών καύσιμων Ένα πλήρες σύστημα ολικής κατάκλισης περιλαμβάνει: 1. κεντρικός πίνακας έλεγχου 2. αυτόματο σύστημα ανίχνευσης 3. δεξαμενή αποθήκευσης κατασβεστικού υλικού 4. σωληνώσεις και ακροφύσια 5. σειρήνα συναγερμού 6. εξάρτημα για τη δυνατότητα χειροκίνητης ενεργοποίησης του συστήματος. Η ενεργοποίηση του συστήματος ακολουθεί την παρακάτω διαδικασία : α. οι αυτόματοι ανιχνευτές ανιχνεύουν (αισθάνονται) την πυρκαγιά και μεταδίδουν σήμα στην κεντρική μονάδα έλεγχου. β. η κεντρική μονάδα έλεγχου ενεργοποιεί το σύστημα. γ. σε προκαθορισμένο χρόνο που κυμαίνεται μεταξύ 10 και 30 δευτερόλεπτων, απελευθερώνεται και διοχετεύεται το κατασβεστικό υλικό στο προστατευόμενο χώρο. δ. η μονάδα έλεγχου ενεργοποιεί προαιρετικά αλλά εξαρτήματα, για να ηχήσει συναγερμός, να κλείσουν οι πόρτες, να πέσει η ισχύς στο χώρο κλπ. 31

35 2.5.1 ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ ΜΟΝΙΜΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Το κατασβεστικό υλικό, που χρησιμοποιείται σε κάθε σύστημα ολικής κατάκλισης, επιλέγεται μετά από αναλυτική μελέτη του προστατευομένου χώρου, και των υλικών που υπάρχουν η διακινούνται σε αυτόν. Περισσότερο διαδεδομένα Κατασβεστικά υλικά σε χρήση, στα παραπάνω συστήματα είναι: διάφοροι τύποι αφρού διοξείδιο του άνθρακα αλογονομενοι υδρογονανθρακες (Halon) ξηρή σκόνη (σπανιότερα). Σημείωση: η χρήση του Halon ως κατασβεστικού υλικού τείνει να καταργηθεί και τούτο διότι επιδρά αρνητικά στο περιβάλλον (καταστροφή όζοντος), όπως αυτό καταγράφηκε στη συνθήκη του Μόντρεαλ της οποίας μέλος είναι και η Ελλάδα. Για τον παραπάνω λόγο αντικαθίστανται σταδιακά με αλλά αποδεκτά Κατασβεστικά υλικά (παλαιά η νέα όπως το emergent) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Για να προσδιορίσουμε την ακριβή ποσότητα κατασβεστικού υλικού, ακολουθούμε τους παρακάτω υπολογισμούς: Ορίζουμε την απαιτούμενη θεωρητική συγκέντρωση, με βάση τα χαρακτηριστικά της πιθανολογούμενης πυρκαγιάς. Υπολογίζουμε τον όγκο του χώρου που θα προστατεύσουμε. Υπολογίζουμε τον αναγκαίο συντελεστή διόρθωσης, για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων απωλειών, από ανοίγματα διαφυγής και εξαερισμού. Εκτιμούμε τη μέγιστη φυσιολογική θερμοκρασία του χώρου. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία βρίσκουμε την πραγματική συγκέντρωση και Υπολογίζουμε την απαιτούμενη ποσότητα κατασβεστικού υλικού. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Για να σχεδιάσουμε το δίκτυο διοχέτευσης του κατασβεστικού υλικού, στον προστατευμένο χώρο και γενικότερα όλο το σύστημα, λαμβάνουμε υπόψη μας τα παρακάτω: 1. Τοποθετούμε τη δεξαμενή του κατασβεστικού υλικού με κριτήριο την ασυλία της, τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης και την όσο το δυνατόν μικρότερη απόσταση από τον προστατευόμενο χώρο. 32

36 2. Ορίζουμε τις θέσεις των ακροφυσιων με στόχο την ταχύτερη επίτευξη ομοιόμορφης κάλυψης του χώρου η ανάμειξης του κατασβεστικού υλικού. 3. Σχεδιάζουμε το δίκτυο των σωλήνων διανομής, ακολουθώντας τις συντομότερες οδεύσεις και διαμορφώνουμε αν είναι δυνατόν, συμμετρικούς κλάδους. 4. Ορίζουμε τη διατομή των τμημάτων του δικτύου με βάση τις επιμέρους παροχές. 5. Προσδιορίζουμε τις υψομετρικές διάφορες του δικτύου. 6. Τέλος επιλέγουμε την πίεση λειτουργίας του συστήματος το μέγεθος της δεξαμενής και προσδιορίζουμε τη διάμετρο των ακροφυσιων. 33

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΕΣΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 3.1 ΕΙΔΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Όλα τα κτίρια, ανεξαρτήτως της χρήσης τους, διακρίνονται από άποψη πυροπροστασίας σε υφιστάμενα και νέα. Ως Υφιστάμενα κτίρια θεωρούνται εκείνα όπου η οικοδομική τους άδεια εκδόθηκε πριν την ημερομηνία έναρξης ισχύος του προαναφερόμενου Προεδρικού Δ/τος, ενώ ως νέα θεωρούνται εκείνα τα κτίρια που η οικοδομική τους άδεια εκδόθηκε μετά την έναρξη ισχύος του Π.Δ. 71/1988. Επίσης η πυροπροστασία των κτιρίων χωρίζεται σε δύο επιμέρους τομείς: στην παθητική πυροπροστασία στην ενεργητική πυροπροστασία Με τον όρο παθητική πυροπροστασία, εννοούμε το σύνολο των μέτρων εκείνων που έχουν παρθεί με την κατασκευή του κτιρίου και εξασφαλίζουν την έγκαιρη και ασφαλή διαφυγή του κοινού από το κτίριο σε περίπτωση συμβάντος και την αποφυγή μετάδοσης της πυρκαγιάς σε άλλους χώρους ή άλλα κτίρια. Έτσι, μεταξύ των άλλων καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις που πρέπει να έχει κάθε κτίριο ανάλογα με την χρήση του, όπως δομικά στοιχεία, οδεύσεις διαφυγής, φωτεινή σήμανση και φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής καθώς και τα παρακάτω: Οι επικίνδυνοι χώροι πρέπει να αποτελούν ξεχωριστό πυροδιαμέρισμα και δεν πρέπει να βρίσκονται κοντά, από κάτω ή σε άμεση γειτονία με τις εξόδους των κτιρίων. Πυροδιαμερισματοποίηση των κτιρίων. (Το μέγιστο εμβαδόν πυροδιαμερίσματος εξαρτάται από τη χρήση του κτιρίου). Κλιμακοστάσιο πυρ/στών σε κτίρια με ύψος μεγαλύτερο από 25 μ. Ανελκυστήρας πυρ/στών σε κτίρια με ύψος μεγαλύτερο από 28 μ. Για καλύτερη δε κατανόηση δίνονται οι παρακάτω ορισμοί : Όδευση διαφυγής λέγεται μια συνεχής και χωρίς εμπόδια πορεία για τη διαφυγή από οποιοδήποτε σημείο ενός κτιρίου προς ένα ασφαλή υπαίθριο συνήθως χώρο σε περίπτωση πυρκαγιάς. 34

38 Απροστάτευτη όδευση διαφυγής λέγεται το πρώτο τμήμα μιας όδευσης διαφυγής, που περιβάλλεται από δομικά στοιχεία χωρίς ειδικές απαιτήσεις πυραντίστασης και καταλήγει σ ένα χώρο σχετικά ή απόλυτα ασφαλή. Πυροπροστατευμένη όδευση διαφυγής λέγεται εκείνο το τμήμα της όδευσης (κλιμακοστάσιο, διάδρομος, προθάλαμος κ.λ.π.) που περικλείεται από πυράντοχα δομικά στοιχεία με προκαθορισμένο δείκτη πυραντίστασης. Πυροδιαμέρισμα είναι το τμήμα κτιρίου ή και ολόκληρο κτίριο που περικλείεται ερμητικά από δομικά στοιχεία με προκαθοριζόμενο, κατά περίπτωση, δείκτη πυραντίστασης. Έξοδος κινδύνου είναι το άνοιγμα εισόδου σε πυροπροστατευμένη όδευση διαφυγής, ή κατευθείαν σε ασφαλή υπαίθριο χώρο. Με το όρο ενεργητική πυροπροστασία εννοούμε τα μέσα πυροπροστασίας που πρέπει να εγκαθίστανται σ ένα κτίριο και τα οποία αποσκοπούν στην έγκαιρη εξακρίβωση μιας πυρκαγιάς ή στην άμεση αντιμετώπισή της πριν αυτή καταστεί ανεξέλεγκτη. Τα μέτρα ενεργητικής πυροπροστασίας που πρέπει να διαθέτουν τα κτίρια είναι: Υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο όπου προβλέπεται από τις ειδικές διατάξεις για κάθε κτίριο καθώς και στα κτίρια με ύψος μεγαλύτερο από 28 μ. Αυτόματο σύστημα καταιονητήρων όπου απαιτείται για κάθε κτίριο ανάλογα με τη χρήση του. Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης στους επικίνδυνους χώρους και όπου απαιτείται για κάθε κτίριο ανάλογα με τη χρήση του. Αυτόματο σύστημα κατάσβεσης ολικής κατάκλισης ή τοπικής εφαρμογής όπου απαιτείται. Φορητοί πυροσβεστήρες. Βοηθητικά εργαλεία και μέσα κ.λ.π. Συγκρότηση και εκπαίδευση ομάδων πυροπροστασίας. 3.2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣTΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ Σύμφωνα με τον «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΤΙΡΙΩΝ» τα κτίρια ανάλογα με τη χρήση τους ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες: Κατοικίες Ξενοδοχεία Εκπαίδευσης Γραφεία Καταστήματα 35

39 Χώροι συνάθροισης κοινού Βιομηχανίες- Βιοτεχνίες και Αποθήκες Κτίρια Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας Κτίρια Σωφρονισμού Χώροι στάθμευσης οχημάτων και πρατηρίων υγρών καυσίμων Στις περιπτώσεις όπου σ ένα κτίριο πρόκειται να λειτουργήσει μία επιχείρηση που υπάγεται σε διαφορετική χρήση απ αυτή που έχει καταταχθεί το κτίριο σύμφωνα με την άδεια οικοδομής του, απαιτείται να προβεί σε αλλαγή της χρήσης του από την αρμόδια Πολεοδομική Αρχή ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Για τις κατοικίες δεν υπάρχει φορέας αδειοδότησης, δηλαδή κάποια Αρχή που να χορηγεί άδεια λειτουργίας. (α) Για τις κατοικίες που στεγάζονται σε υφιστάμενα κτίρια δεν υπάρχει νομικό καθεστώς που να καθορίζει τα αναγκαία μέτρα και μέσα πυροπροστασίας, με εξαίρεση το Π.Δ. 922/1977 που υποχρεώνει την ύπαρξη αναλόγου αριθμού πυροσβεστήρων στους χώρους λεβητοστασίων. Όταν όμως ζητηθεί από τους ενδιαφερόμενους πιστοποιητικό πυροπροστασίας για την κατοικία, τότε Αξ/κός του Π.Σ. διενεργεί αυτοψία και συντάσσει Έκθεσης Επιθεώρησης προτείνοντας τα αναγκαία μέτρα και μέσα πυροπροστασίας. Εφόσον δε αυτά υλοποιηθούν, τότε χορηγείται πιστοποιητικό πυρ/σίας από την οικεία Π.Υ. (β) Για τις κατοικίες που στεγάζονται σε νέα κτίρια τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας καθορίζονται από το άρθρο 5 του Π.Δ. 71/88 καθώς και τις Γενικές Διατάξεις αυτού. Έτσι, επιβάλλονται: Φωτισμός ασφαλείας: Σε κτίρια με περισσότερους από (5) ορόφους Σήμανση οδεύσεων διαφυγής και Εξόδων: Σε κτίρια με περισσότερους από (2) ορόφους, όταν υπάρχουν δύο οδεύσεις διαφυγής. Σύστημα συναγερμού: Σε κτίρια με 6-8 ορόφους και εμβαδού ορόφου μεγαλύτερο των 300 τ.μ. καθώς και σε όλα τα κτίρια με περισσότερους από (8) ορόφους. Φορητοί πυροσβεστήρες: Στους επικίνδυνους χώρους του κτιρίου Σύστημα πυρανίχνευσης: Στους επικίνδυνους χώρους κτιρίων με περισσότερους από (5) ορόφους, καθώς και σε κτίρια έως (4) ορόφους και εμβαδόν μεγαλύτερο από 500 τετ. μετ. Απλό υδροδοτικό δίκτυο: Δεν απαιτείται Μόνιμο πυρ/κό υδροδοτικό δίκτυο: Σε κτίρια με ύψος μεγαλύτερο των 28 μέτ. Σύστημα αυτόματης κατάσβεσης (SPRINKLER): Δεν απαιτείται 36

40 Σύστημα τοπικής εφαρμογής: Δεν απαιτείται Πυροσβεστήρες οροφής: Στο λεβητοστάσιο των κτιρίων ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ Στην κατηγορία «Ξενοδοχεία» υπάγονται όλοι οι χώροι προσωρινής διαμονής, δηλαδή τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα ξενοδοχεία παντός τύπου, τα κάμπινγκ, οι κατασκηνώσεις κ.λ.π.. Οι χώροι αυτοί λαμβάνουν άδεια λειτουργίας από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) (α) Για τα ξενοδοχεία που στεγάζονται σε υφιστάμενα κτίρια, τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας καθορίζονται από τις διατάξεις του Κεφ. Β «Κανονισμού πυρ/σίας Υφισταμένων ξενοδοχείων» του Π.Δ. 71/1988. Όσα όμως είχαν εφαρμόσει τις διατάξεις της 2/79 Πυρ/κής Δ/ξης και έχει χορηγηθεί πιστοποιητικό πυροπροστασίας πριν την εφαρμογή του Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων, εξακολουθεί να ισχύει το καθεστώς αυτό. Για τα ξενοδοχεία που για οποιονδήποτε λόγο δεν επιθυμούν να εφαρμόσουν τις διατάξεις της 2/79 Πυρ/κής Διάταξης, ή δεν συντάχθηκε καθόλου μελέτη πυροπροστασίας, υποχρεούνται να εφαρμόσουν τις διατάξεις του Κανονισμού Πυρ/σίας Υφισταμένων Ξενοδοχείων. Τα ξενοδοχεία που εφαρμόζουν τον Κανονισμό Πυροπροστασίας διακρίνονται σ αυτά που είναι κάτω από 12 κλίνες και αυτά πάνω από 12 κλίνες. Αυτά που είναι κάτω από 12 κλίνες εφαρμόζουν μόνο τα μέτρα πυροπροστασίας του άρθρου 18 του εν λόγω Κανονισμού, ενώ αυτά που είναι πάνω από 12 κλίνες εφαρμόζουν τα μέτρα των άρθρων 18 και 19 δηλαδή τους πίνακες αξιολόγησης και εφόσον από αυτούς προκύπτει αποδεκτή πυροπροστασία χορηγείται πιστοποιητικό, ειδάλλως γίνονται παρεμβάσεις μέχρι να γίνει αποδεκτή η αξιολόγησή τους, δηλαδή επιβάλλονται πρόσθετα μέτρα πυροπροστασίας. Τα υποχρεωτικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν όλα τα υφιστάμενα ξενοδοχεία είναι : Το ελάχιστο επιτρεπόμενο πλάτος κάθε κοινόχρηστου τμήματος όδευσης διαφυγής είναι 0,70 μέτρα. Κοινόχρηστα θεωρούνται τα τμήματα των οδεύσεων διαφυγής, τα οποία βρίσκονται εκτός των μονάδων διαμονής και τα οποία εξυπηρετούν τη διαφυγή και άλλων ατόμων πέραν του προσωπικού. Κάθε πόρτα πρέπει να έχει κατάλληλο εξοπλισμό, ώστε να μπορεί να ανοίγει αμέσως από την πλευρά, από όπου πραγματοποιείται η διαφυγή. Αν υπάρχουν κλειδαριές, πρέπει να είναι τέτοιου τύπου, ώστε να μην απαιτείται η χρησιμοποίηση κλειδιού για να ανοίξουν από την πλευρά, από όπου πραγματοποιείται η διαφυγή. 37

41 Απαγορεύεται οι πόρτες, από τις οποίες διέρχονται οδεύσεις διαφυγής, να καλύπτονται με κουρτίνες ή άλλα καλύμματα που αποκρύπτουν ή εμποδίζουν τη διαφυγή. Απαγορεύεται η τοποθέτηση καθρέπτη πάνω στα θυρόφυλλα. Απαγορεύεται η τοποθέτηση καθρεπτών μέσα ή κοντά στην όδευση διαφυγής, κατά τρόπο που να μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση ως προς την κατεύθυνση διαφυγής. Ο φωτισμός των οδεύσεων διαφυγής πρέπει να είναι συνεχής σε όλο το χρονικό διάστημα που βρίσκονται άνθρωποι στο κτίριο. Τεχνητός φωτισμός πρέπει να εφαρμόζεται σε εκείνα τα σημεία και για το χρονικό διάστημα που είναι απαραίτητος, παρέχοντας την ελάχιστη ένταση φωτισμού. Τα δάπεδα των οδεύσεων διαφυγής πρέπει να φωτίζονται σε όλα τα σημεία τους συμπεριλαμβανομένων των γωνιών και των διασταυρώσεων διαδρόμων, περασμάτων, κλιμακοστασίων και κάθε πόρτας εξόδου, ώστε να εξασφαλίζεται τουλάχιστο η τιμή των 10 LUX μετρούμενη στη στάθμη του δαπέδου. Σε κάθε υφιστάμενο τουριστικό κτίριο με περισσότερους από δύο ορόφους ή με περισσότερες από είκοσι πέντε μονάδες διαμονής ή περισσότερες από εκατό κλίνες, πρέπει να υπάρχει σύστημα φωτισμού ασφαλείας. Στον αριθμό των μονάδων διαμονής δεν προσμετρούνται γι αυτήν την περίπτωση, όσες έχουν πόρτα που ανοίγει κατ ευθείαν προς κοινόχρηστη οδό ή προς την τελική έξοδο στη στάθμη του ισογείου. Πρέπει να γίνεται σήμανση των απροστάτευτων τμημάτων διαφυγής και των εξόδων που βρίσκονται εκτός των μονάδων διαμονής, με ευανάγνωστες επιγραφές και σήματα. Σε κάθε θέση, όπου η διεύθυνση της όδευσης προς την πλησιέστερη έξοδο δεν είναι άμεσα αντιληπτή, πρέπει να τοποθετείται το σήμα διάσωσης γ. Το χρώμα των συμβόλων πρέπει να είναι λευκό και το χρώμα της πινακίδας πράσινο. Το σήμα αυτό πρέπει να προσδιορίζει την κατεύθυνση προς την πλησιέστερη έξοδο. Πάνω από κάθε πόρτα που αποτελεί έξοδο πρέπει να τοποθετείται το σήμα διάσωσης 3 και να αναγράφεται η λέξη "ΕΞΟΔΟΣ" κάτω από το σύμβολο και η λέξη "EXIT" κάτω από τη λέξη "ΕΞΟΔΟΣ". Κάθε πόρτα, πέρασμα ή κλιμακοστάσιο, που δεν είναι ούτε έξοδος ούτε τμήμα του πρώτου σταδίου διαφυγής και που έχει τέτοια θέση, ώστε να είναι δυνατό να θεωρηθεί εσφαλμένα σαν έξοδος, πρέπει να φέρει την επιγραφή "ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΞΟΔΟΣ" και σε δεύτερη σειρά "NO EXIT", σε ορθογώνιο πινακίδα, κυανού χρώματος, με λευκά γράμματα. Στο σημείο εισόδου σε κυλιόμενη σκάλα ή σε κυλιόμενο διάδρομο, τα οποία δεν περιλαμβάνονται σε όδευση διαφυγής, και σε ανελκυστήρα, πρέπει να τοποθετείται σήμα διάσωσης που να προσδιορίζει την κατεύθυνση προς την πλησιέστερη έξοδο. Κάθε επιγραφή και κάθε σήμα πρέπει να φωτίζεται κατάλληλα και με ένταση 50 LUX πάνω στην επιφάνεια της επιγραφής και του σήματος. Ο φωτισμός αυτός πρέπει να είναι συνεχής σε 38

42 όλο το χρονικό διάστημα που βρίσκονται άνθρωποι στο κτίριο. Τεχνητός φωτισμός πρέπει να εφαρμόζεται όπου και όταν η ένταση των 50 LUX δεν επιτυγχάνεται από το φυσικό φωτισμό. Το λεβητοστάσιο και οι αποθήκες καυσίμων πρέπει να αποτελούν πυροδιάμερισμα με δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον μιας ώρας και πυράντοχες πόρτες τουλάχιστο μισής ώρας. Σε όλα τα πυροπροστατευμένα κλιμακοστάσια πρέπει να υπάρχουν διατάξεις εξαερισμού στην οροφή ή στο ψηλότερο σημείο του τοίχου του χώρου. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να είναι είτε μόνιμα ανοιχτές είτε να κλείνουν με κουφώματα. Τα κουφώματα αυτά πρέπει να είναι υαλοστάσια με εύθραυστο υαλοπίνακα, ανοιγόμενα με χειρισμό προφανή και εύκολα προσιτό. Οι διατάξεις αυτές πρέπει να είναι ικανές να προλαμβάνουν επικίνδυνη συσσώρευση καπνού και αερίων κατά τη διάρκεια του χρόνου που απαιτείται για την εκκένωση των χώρων, με περιθώριο ασφαλείας για απρόβλεπτη επιπλοκή. Απαγορεύεται η τοποθέτηση επίπλων και οποιουδήποτε αντικειμένου γενικά, σε θέσεις όπου μπορεί να μειώσουν το ελεύθερο πλάτος των οδεύσεων διαφυγής και να δυσχεράνουν τη διαφυγή σε περίπτωση κινδύνου. Απαγορεύεται σε χώρους που δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από το προσωπικό, η ύπαρξη καυσίμων, αναφλέξιμων ή εκρηκτικών υλών ή προϊόντων τα οποία καίγονται με μεγάλη ταχύτητα ή τα οποία παράγουν δηλητηριώδη καυσαέρια, συμπεριλαμβανομένων και υλικών πολύ τοξικών ή βλαβερών, τα οποία παράγουν φλόγα, καπνό, αέρια εκρηκτικά, δηλητηριώδη ή ερεθιστικά. Απαγορεύεται η θέρμανση των χώρων με θερμάστρες που λειτουργούν με οποιαδήποτε καύσιμη ύλη, καθώς και με ηλεκτρικές θερμάστρες που έχουν ορατές πυρακτωμένες επιφάνειες. Επιτρέπεται η χρήση τζακιών και θερμαστρών κατάλληλα συνδεδεμένων με καπναγωγούς και καπνοδόχους μόνο σε θέσεις που εποπτεύονται συνεχώς από το προσωπικό και εφόσον λειτουργούν με ασφάλεια και δε βρίσκονται εύφλεκτα υλικά κοντά τους. Πρέπει να είναι αναρτημένα σε εμφανή θέση και παρουσιασμένα έτσι, ώστε να είναι ευανάγνωστα, τα ακόλουθα στοιχεία κατά χώρο: Στο Χολ εισόδου: Ακριβείς οδηγίες των ενεργειών που πρέπει να πραγματοποιήσει το προσωπικό και το κοινό σε περίπτωση πυρκαγιάς. Κατόψεις του κτιρίου όπου να σημειώνονται: - οι οδεύσεις διαφυγής και τα κλιμακοστάσια - οι διαθέσιμοι πυροσβεστήρες 39