Παράρτημα 13. Έλεγχος παρουσίας αλλεργιογόνων τροφίμων/αλλεργιογόνων ουσιών σε τρόφιμα

Transcript

1 Παράρτημα 13 Έλεγχος παρουσίας αλλεργιογόνων τροφίμων/αλλεργιογόνων ουσιών σε τρόφιμα 1. Αντικείμενο της συνεργασίας Αντικείμενο της συνεργασίας είναι ο έλεγχος της παρουσίας αλλεργιογόνων συστατικών σε προσυσκευασμένα και μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 1169/2011 και τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 828/2014, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν. 2. Σκοπός του ελέγχου Σκοπός του ελέγχου είναι η προστασία της υγείας του καταναλωτή μέσω της διαπίστωσης της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων παραγωγής, μεταποίησης και διανομής ως προς την κείμενη Εθνική και Ενωσιακή Νομοθεσία. Συγκεκριμένα αφορά στη συμμόρφωση ως προς τις διατάξεις: (α) του άρθρου 21 και του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΕ) 1169/2011 «σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και την κατάργηση της οδηγίας 87/250/ΕΟΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της οδηγίας 1999/10/ΕΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 2002/67/ΕΚ και 2008/5/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 608/2004 της Επιτροπής», (β) του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 828/2014 «σχετικά με τις απαιτήσεις για την παροχή πληροφοριών όσον αφορά την απουσία ή τη μειωμένη παρουσία γλουτένης στα τρόφιμα» Ο έλεγχος θα βασιστεί στην ανίχνευση των αλλεργιογόνων συστατικών τροφίμων και θα επικεντρωθεί στον έλεγχο παρουσίας γάλακτος, αυγού και αραχίδων, καθώς και στον ποσοτικό προσδιορισμό γλουτένης. 3. Εγκαταστάσεις ελέγχου - Κατηγορίες προϊόντων που θα ελεγχθούν - Χρονοδιάγραμμα Χώροι ελέγχου είναι οι εταιρίες παραγωγής και συσκευασίας ή ανασυσκευασίας, καθώς και οι εταιρίες χονδρικής πώλησης ή τα καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων. Σε ότι αφορά το γάλα, το αυγό και τις αραχίδες, αντικείμενο του ελέγχου είναι τα προϊόντα που ενδέχεται να περιέχουν το εν λόγω αλλεργιογόνο συστατικό χωρίς να επισημαίνεται η παρουσία του στον κατάλογο των συστατικών. Σε ότι αφορά τη γλουτένη, αντικείμενο του ελέγχου είναι τα προϊόντα που επισημαίνονται με τις ενδείξεις «χωρίς γλουτένη» ή «με μειωμένη παρουσία γλουτένης» ή με άλλες ισοδύναμες προς αυτές. Ο έλεγχος, στα πλαίσια αυτού του παραρτήματος, δεν περιλαμβάνει: προϊόντα, η ονομασία πώλησης των οποίων, ταυτίζεται με ή αναφέρει σαφώς ή προκύπτει εμμέσως πλην σαφώς ότι περιέχει το αλλεργιογόνο (πχ αλατισμένες αραχίδες, παγωτό με αραχίδες, σοκολάτα γάλακτος κ.α.). προϊόντα, στα οποία αναγράφονται τα αλλεργιογόνα συστατικά, όπως προβλέπεται από το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) 1169/2011. χύδην προϊόντα (με την επιφύλαξη των ελέγχων για την παρουσία γλουτένης βλ. παράγραφο 4) καθώς και παρασκευασμένα τρόφιμα από χώρους μαζικής εστίασης. Πρωτόκολλο Συνεργασίας ΕΦΕΤ Γ.Χ.Κ Παράρτημα 13 Σελίδα 1 από 5

2 Αντίθετα, οι ενδείξεις που δεν προσδιορίζουν το είδος του ξηρού καρπού (δηλαδή δε γίνεται σαφής αναφορά σε «αραχίδες») δεν θεωρούνται επαρκείς σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τα αντίστοιχα προϊόντα αποτελούν αντικείμενο του ελέγχου. Τονίζεται ότι ο έλεγχος στα πλαίσια του παραρτήματος αυτού εντοπίζεται σε γλουτένη, γάλα, αυγό ή αραχίδες και η δειγματοληψία θα γίνεται με σκοπό να εξυπηρετεί τον έλεγχο παρουσίας ενός συγκεκριμένου από τα παραπάνω αλλεργιογόνα συστατικά, ανεξάρτητα από την δηλωμένη ή πιθανή συνύπαρξη και άλλων αλλεργιογόνων συστατικών. Όσον αφορά στη δειγματοληψία σχετικά με τον έλεγχο της γλουτένης, θα πρέπει να τονιστεί, εκ νέου, ότι όλα τα δείγματα που θα ληφθούν θα πρέπει να επισημαίνονται με τις ενδείξεις «χωρίς γλουτένη» ή «με μειωμένη παρουσία γλουτένης» ή με άλλες ισοδύναμες προς αυτές. Οι κατηγορίες προϊόντων που θα ελεγχθούν αναφέρονται παρακάτω: Έλεγχος γλουτένης προϊόντα δημητριακών εκλεκτά αρτοσκευάσματα (μπισκότα, βάφλες,, μείγματα για βάφλες, κρέπες, λουκουμάδες κλπ) προϊόντα κρέατος (παναρισμένα φιλέτα, λουκάνικα, παριζάκια κλπ) μίγματα αρτυμάτων, μίγματα καρυκευμάτων ή μπαχαρικών, ζυμαρικά, στερεά μίγματα σε σκόνη για την παρασκευή σούπας, έτοιμα γεύματα και σνακ Έλεγχος γάλακτος προϊόντα δημητριακών, εκλεκτά αρτοσκευάσματα (μπισκότα, βάφλες, προϊόντα ζαχαροπλαστικής (προϊόντα με σοκολάτα, διακοσμητικά ζαχαροπλαστικής (γλάσα, ζαχαρόπαστες κλπ) σορμπέ και γρανίτες, σάλτσες Έλεγχος αραχίδων προϊόντα ζαχαροπλαστικής (παστέλια, χαλβαδόπιτες, προϊόντα με σοκολάτα, μαντολάτα, αμυγδαλόπαστες, φουντουκόπαστες, αμυγδαλωτά) μίγματα αρτυμάτων, μίγματα καρυκευμάτων ή μπαχαρικών, μίγματα ξηρών καρπών, παγωτά, Έλεγχος αυγού προϊόντα ψαριών (κροκέτες, παναρισμένα φιλέτα κλπ), εκλεκτά αρτοσκευάσματα (μπισκότα, βάφλες,, ζυμαρικά σάλτσες, μαγιονέζα και αρτυμένες ύλες για επάλειψη με μαγιονέζα (ρώσικη σαλάτα, σαλάτα Βουδαπέστης κλπ) Το πρόγραμμα θα διεξαχθεί από τον Ιούνιο έως το Δεκέμβριο του Ο αριθμός των δειγμάτων που θα ελεγχθούν, σε αυτό το χρονικό διάστημα, για παρουσία γάλακτος, αυγού, αραχίδων και γλουτένης είναι συνολικά 80. Η κατανομή των δειγματοληψιών ανά εξεταζόμενη παράμετρο καθορίζεται στον επισυναπτόμενο πίνακα. 4. Δειγματοληψία Πρωτόκολλα (έντυπα) δειγματοληψίας Αποστολή δειγμάτων Ο ΕΦΕΤ και οι ελεγκτικές υπηρεσίες, οι οποίες θα καθοριστούν από την κατά περίπτωση ανάθεση κατανομή των ελέγχων από τον ΕΦΕΤ, αναλαμβάνουν τη δειγματοληψία και την Πρωτόκολλο Συνεργασίας ΕΦΕΤ Γ.Χ.Κ Παράρτημα 13 Σελίδα 2 από 5

3 αποστολή των δειγμάτων, μαζί με τα συνοδευτικά έγγραφα, στο Β τμήμα της Α Χημικής Υπηρεσίας Αθηνών του ΓΧΚ. Ο έλεγχος πραγματοποιείται σε προσυσκευασμένα τρόφιμα και το δείγμα πρέπει να ληφθεί σύμφωνα με το άρθρο 13 του ΚΤΠ. Σημειώνεται ότι οι όροι «επισήμανση» και «προσυσκευασμένο τρόφιμο» νοούνται κατά την έννοια του άρθρου 2(2), του κανονισμού (ΕΕ) 1169/2011,. Στην περίπτωση της γλουτένης ο έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει και μη προσυσκευασμένα (χύδην) τρόφιμα. Στο πρωτόκολλο δειγματοληψίας θα αναγράφονται όσα προβλέπονται από το έντυπο Ε.Υ/2.1/01.0. Τα πρωτόκολλα δειγματοληψίας θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από την πλήρη επισήμανση του προϊόντος. Στο είδος εξέτασης θα συμπληρώνεται κατά περίπτωση: «Για έλεγχο παρουσίας καζεΐνης γάλακτος» ή «Για έλεγχο παρουσίας αυγού» ή «Για έλεγχο παρουσίας αραχίδων» ή «Για προσδιορισμό γλουτένης» και στο σημείο «Το δείγμα θα αναλυθεί:» θα επιλέγεται «Σύμφωνα με το πρωτόκολλο συνεργασίας έτους 2017 ΕΦΕΤ ΓΧΚ». Όσον αφορά στην εξέταση δειγμάτων από προϊόντα που διατίθενται «μη προσυσκευασμένα», θα πρέπει να μεταφέρεται στο πρωτόκολλο δειγματοληψίας η πληροφορία σχετικά με την ύπαρξη σχετικής ένδειξης για τα αλλεργιογόνα (δηλ. την παροχή σχετικής πληροφορίας στους καταναλωτές), καθώς και το ακριβές κείμενο της ένδειξης και των παράπλευρων πληροφοριών. 5. Εργαστήρια Ελέγχου - Εξέταση δειγμάτων - Γνωμάτευση Η Α Χημική Υπηρεσία Αθηνών του ΓΧΚ (Β τμήμα) αναλαμβάνει τις εργαστηριακές αναλύσεις και τις γνωματεύσεις. Το εργαστήριο της Α Χημικής Υπηρεσίας Αθηνών του ΓΧΚ που συμμετέχει στο πρόγραμμα είναι διαπιστευμένο (ΕΣΥΔ) σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO Ο εργαστηριακός έλεγχος αφορά στην ανίχνευση ή τον ποσοτικό προσδιορισμό του αλλεργιογόνου συστατικού, και γίνεται με μεθόδους ανοσοπροσδιορισμού (ELISA). Οι γνωματεύσεις θα γίνονται με βάση (α) τα αποτελέσματα των αναλύσεων, (β) την επισήμανση των προϊόντων ως προς τις παραμέτρους που εξετάζονται και (γ) την ισχύουσα νομοθεσία. 6. Χρόνοι αποστολής των απαντήσεων Οι απαντήσεις των εργαστηριακών ελέγχων θα αποστέλλονται στην αρχή που διενέργησε τον έλεγχο εντός τεσσάρων εβδομάδων από την παραλαβή των δειγμάτων από το ΓΧΚ. Σε περίπτωση που υπάρχει καθυστέρηση για οποιαδήποτε αιτία, θα ειδοποιείται σχετικά η αρμόδια αρχή ελέγχου. Πρωτόκολλο Συνεργασίας ΕΦΕΤ Γ.Χ.Κ Παράρτημα 13 Σελίδα 3 από 5

4 Κατανομή δειγματοληψιών ανά εξεταζόμενη παράμετρο ΕΛΕΓΧΟΣ/ ΜΗΝΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΓΑΛΑ ΑΡΑΧΙΔΕΣ ΕΙΔΟΣ ΤΡΟΦΙΜΟΥ 6/17 7/17 8/17 9/17 10/17 11/17 Προϊόντα δημητριακών Σύνολο ανά είδος τροφίμο υ Μείγματα για: βάφλες κρέπες - λουκουμάδες κλπ Προϊόντα κρέατος (παναρισμένα φιλέτα λουκάνικα - παριζάκια κλπ) 2 2 Μίγματα αρτυμάτων 3 3 Μίγματα καρυκευμάτων ή μπαχαρικών 3 3 Ζυμαρικά Στερεά μίγματα σε σκόνη για παρασκευή σούπας 3 3 Έτοιμα γεύματα και σνακ 3 3 Προϊόντα δημητριακών Προϊόντα ζαχαροπλαστικής: Προϊόντα με σοκολάτα - διακοσμητικά ζαχαροπλαστικής (γλάσα - ζαχαρόπαστες κλπ) Σορμπέ και γρανίτες Σάλτσες Προϊόντα ζαχαροπλαστικής (παστέλια χαλβαδόπιτες - Προϊόντα με σοκολάτα μαντολάτα αμυγδαλόπαστες φουντουκόπαστες - αμυγδαλωτά) Μίγματα αρτυμάτων & Μίγματα καρυκευμάτων ή μπαχαρικών 2 2 Μίγματα ξηρών καρπών 2 2 Παγωτά 2 2 ΣΥΝΟΛ Ο ΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ Πρωτόκολλο Συνεργασίας ΕΦΕΤ Γ.Χ.Κ Παράρτημα 13 Σελίδα 4 από 5

5 Προϊόντα ψαριών (κροκέτες- παναρισμένα φιλέτα κλπ) 5 5 ΑΥΓΟ 5 5 Ζυμαρικά 5 5 Σάλτσες - μαγιονέζα - αρτυμένες ύλες για επάλειψη με μαγιονέζα (ρώσικη σαλάτα - σαλάτα Βουδαπέστης κλπ) 5 5 ΣΥΝΟΛΟ Πρωτόκολλο Συνεργασίας ΕΦΕΤ Γ.Χ.Κ Παράρτημα 13 Σελίδα 5 από 5