ΣΤΕΦΑΝΟΣ Μ. ΣΤΕΦΑΣ Φεηξνπξγόο Οθζαικίαηξνο Λεωφ. Μεσογείων 8 Α, Αθήνα (115 27)

Transcript

1 Σελίδα1 ΣΤΕΦΑΝΟΣ Μ. ΣΤΕΦΑΣ Φεηξνπξγόο Οθζαικίαηξνο Λεωφ. Μεσογείων 8 Α, Αθήνα (115 27) Τι είναι γλαύκωμα; To γιαύθσκα είλαη κηα νκάδα παζήζεσλ πνπ πξνθαινύλ βξαδεία πξννδεπηηθή εθθύιηζε ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ, ηνπ «θαισδίνπ» δειαδή πνπ κεηαθέξεη ηελ νπηηθή πιεξνθνξία πξνο ηνλ εγθέθαιν. Τν νπηηθό λεύξν, εμέξρεηαη από ηελ νπίζζηα επηθάλεηα ηνπ νθζαικνύ δηα ηνπ νπηηθνύ ηξήκαηνο θη απνηειείηαη από πεξίπνπ 1.2 εθαηνκκύξηα λεπξηθέο ίλεο, νη νπνίεο ζπλερώο κεηαθέξνπλ κε ζπγθεθξηκέλε ηνπνγξαθηθή θαηαλνκή θσηεηλά εξεζίζκαηα πξνο ηνλ ηληθό ινβό ηνπ εγθεθάινπ. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπ αλζξώπνπ έλα πνζνζηό ησλ λεπξηθώλ ηλώλ θπζηνινγηθά ράλεηαη θαη δελ απνθαζίζηαηαη, ρσξίο απηή ε θπζηνινγηθή ειηθηαθή απώιεηα λα έρεη ζεκαληηθέο επηπηώζεηο ζηελ όξαζε. Σην γιαύθσκα ε απώιεηα λεπξηθώλ ηλώλ είλαη πνιύ ηαρύηεξε κε απνηέιεζκα ζε βάζνο ρξόλνπ ην νπηηθό λεύξν λα πθίζηαηαη βιάβε θαη λα ζεκεηώλεηαη ζηαδηαθή κείσζε αξρηθά ηεο πεξηθεξηθήο θαη ελ ζπλερεία θαη ηεο θεληξηθήο όξαζεο... Σςμπηώμαηα ηος γλαςκώμαηορ Τν γιαύθσκα είλαη ζήκεξα ε δεύηεξε αηηία κε αλαζηξέςηκεο ηύθισζεο παγθνζκίσο θαη απνηειεί κηα ζεκαληηθή απεηιή ηόζν γηα ην άηνκν όζν θαη γηα ην θνηλσληθό ζύλνιν. Σηηο αλαπηπγκέλεο ρώξεο ην 50% ησλ παζρόλησλ από γιαύθσκα δε γλσξίδνπλ ηελ πάζεζή ηνπο. Σηηο αλαπηπζζόκελεο ρώξεο ην πνζνζηό απηό είλαη ζεκαληηθά πςειόηεξν... Είλαη κηα λόζνο κε ύπνπιε έλαξμε θαη ζπρλά εηεξόπιεπξε εκθάληζε. Δεδνκέλνπ όηη ε απώιεηα ησλ λεπξηθώλ ηλώλ ζηε ρξόληα κνξθή ηεο λόζνπ είλαη βξαδεία θαη πξννδεπηηθή, ν αζζελήο ζηα αξρηθά ζηάδηα, εθηόο εμαηξέζεσλ, δελ εκθαλίδεη αμηόινγα ζπκπηώκαηα, γεγνλόο πνπ ηνλ νδεγεί ζρεηηθά αξγά ζηνλ ηαηξό, όηαλ ε πάζεζε έρεη ήδε νδεγήζεη ζε εγθαηεζηεκέλεο κε αλαζηξέςηκεο αιινηώζεηο. Σε πξνρσξεκέλεο θαηαζηάζεηο επεξεάδνληαη δηαδνρηθά ε πεξηθεξηθή όξαζε, ε ηθαλόηεηα αληίιεςεο ρξσκάησλ θαη αληηζέζεσλ (contrast sensitivity), ε ηθαλόηεηα πξνζαξκνγήο ζε ελαιιαζζόκελεο ζπλζήθεο θσηηζκνύ θαη ηειηθά θαη ε θεληξηθή όξαζε (ηθαλόηεηα αλάγλσζεο). Η απώιεηα ηεο πεξηθεξηθήο όξαζεο κπνξεί από κόλε ηεο λα επεξεάζεη ηε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ αζζελνύο, λα θαηαζηήζεη ηνλ αζζελή επηξξεπή ζε αηπρήκαηα θαη λα κελ επηηξέπεη ζπλεζηζκέλεο ιεηηνπξγίεο όπσο ηελ αζθαιή νδήγεζε. Σε νμέα επεηζόδηα γιαπθώκαηνο ε εμέιημε είλαη πην γξήγνξε θαη ζπρλά πην ζνξπβώδεο. Τν νμύ ζπκθνξεηηθό γιαύθσκα θιεηζηήο γσλίαο είλαη κηα από ηηο ιίγεο επείγνπζεο θαηαζηάζεηο ζηελ νθζαικνινγία θαη εθδειώλεηαη κε νμύ πόλν, ζην βνιβό ε θξνηαθηθά, εξπζξόηεηα, δαθξύξξνηα ή θαη λαπηία / έκεην. Αλ δελ αληηκεησπηζηεί έγθαηξα κπνξεί λα νδεγήζεη ζε κόληκε βιάβε ή θαη ηύθισζε. Αιηιολογία γλαςκώμαηορ: Παιηόηεξα πηζηεπόηαλ πσο, ε απμεκέλε ελδνθζάικηα πίεζε ήηαλ απνθιεηζηηθά ππεύζπλε γηα ηελ εκθάληζε γιαπθσκαηηθώλ αιινηώζεσλ ζηελ θεθαιή ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ θαη ηελ έθπησζε ηνπ νπηηθνύ πεδίνπ. Με δεδνκέλν ην γεγνλόο ηεο ύπαξμεο πεξηπηώζεσλ γιαπθσκαηηθώλ αιινηώζεσλ κε θπζηνινγηθέο ηηκέο πηέζεσλ (γιαύθσκα ρακειήο πίεζεο), ζήκεξα νη βιάβεο απνδίδνληαη ζε κηα ζεηξά ελνρνπνηεηηθώλ παξαγόλησλ πνπ ιεηηνπξγνύλ ζπλδπαζηηθά επεξεάδνληαο πηζαλόηαηα ηελ αηκάησζε ηνπ λεύξνπ.

2 Σελίδα2 Πποδιαθεζικοί παπάγονηερ γλαςκώμαηορ: Η επίκνλε νθζαικηθή ππεξηνλία θαη ην είδνο ηεο γσλίαο ηνπ νθζαικνύ: H ελδνθζάικηα πίεζε (ΕΟΠ), πνπ δελ ζπζρεηίδεηαη κε ηελ αξηεξηαθή πίεζε (πίεζε ηνπ αίκαηνο), εθηηκάηαη εύθνια κε εηδηθά όξγαλα, ηα ηνλόκεηξα. Η πίεζε εληόο ηνπ νθζαικνύ θαζνξίδεηαη από ηελ ηζνξξνπία κεηαμύ ξπζκνύ παξαγσγήο ηνπ πδαηνεηδνύο πγξνύ κέζα ζηνλ νθζαικό θαη ξπζκνύ απαγσγήο απηνύ. Τν πδαηνεηδέο πγξό παξάγεηαη ζπλερώο από κηα δνκή ηνπ νπηζζίνπ ζαιάκνπ ην αθηηλσηό ζώκα, πνπ βξίζθεηαη αθξηβώο θάησ από ηελ ίξηδα. Σηε ζπλέρεηα δηα ηεο θόξεο θηάλεη ζηνλ πξόζζην ζάιακν όπνπ, θπζηνινγηθά εγθαηαιείπεη ηνλ νθζαικό από έλα εηδηθό ζύζηεκα ζσιελίζθσλ πνπ θαιείηαη δηεζεηηθόο εζκόο (trabeculum) ην νπνίν βξίζθεηαη ζην ζεκείν ζπκβνιήο ηεο ίξηδαο κε ηνλ θεξαηνεηδή (γσλία ηνπ νθζαικνύ). Η ΕΟΠ θπζηνινγηθά δηαθπκαίλεηαη ζηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο ζε ηηκέο κεηαμύ 12 θαη 21 mmhg (θπζηνινγηθά όξηα). Όηαλ ε ελδνθζάικηα πίεζε είλαη αλώηεξε ησλ 21mmHg ηόηε ν αζζελήο έρεη νθζαικηθή ππεξηνλία θαη απηό απνηειεί έλαλ θνκβηθό παξάγνληα θηλδύλνπ γηα ηελ εκθάληζε γιαπθώκαηνο, όπσο αθξηβώο ε πςειή ρνιεζηεξίλε απνηειεί παξάγνληα θηλδύλνπ γηα ηελ εκθάληζε ζηεθαληαίαο λόζνπ. Η απμεκέλε ελδνθζάικηα πίεζε δελ είλαη νύηε αλαγθαία νύηε ηθαλή ζπλζήθε γηα ηελ εκθάληζε γιαπθώκαηνο, δεδνκέλνπ ηνπ γεγνλόηνο όηη ην έλα ηξίην ησλ αζζελώλ κε γιαύθσκα δελ εκθαλίδεη πνηέ πηέζεηο άλσ ησλ 21mmHg. Τν εύξνο ηεο γσλίαο πξνζδηνξίδεηαη κε ηελ γσληνζθνπία θη είλαη επίζεο θαζνξηζηηθό ζηελ εμέιημε θαη ηελ επηθηλδπλόηεηα ηνπ γιαπθώκαηνο. Με βάζε ην εύξνο απηήο ηεο γσλίαο ηα γιαπθώκαηα δηαρσξίδνληαη ζε δύν κεγάιεο θαηεγνξίεο: Γιαπθώκαηα αλνηθηήο γσλίαο (ζπλεζέζηεξα θαη βξαδύηεξεο εμέιημεο) θαη γιαπθώκαηα θιεηζηήο γσλίαο (ζπαληόηεξα αιιά πην επηθίλδπλα). Τν πάρνο ηνπ θεξαηνεηδνύο Τν κεησκέλν πάρνο ηνπ θεξαηνεηδνύο (ηνπ δηαθαλνύο ζόινπ δειαδή πνπ θαηαιακβάλεη ην πξόζζην ηκήκα ηνπ νθζαικνύ) απνηειεί αλεμάξηεην παξάγνληα θηλδύλνπ γηα ηελ αλάπηπμε γιαπθώκαηνο θη εθηηκάηαη κε εηδηθά όξγαλα (παρύκεηξα). Η δηόξζσζε ηεο κεηξεζείζαο ηηκήο ελδνθζάικηαο πίεζεο κε βάζε ηα δεδνκέλα ηεο παρπκεηξίαο είλαη επηβεβιεκέλε, ηδίσο ζε πεξηπηώζεηο πνπ ρεηξνπξγηθά έρνπκε κεηαβάιιεη ην πάρνο ηνπ θεξαηνεηδνύο (π.ρ. κεηά από δηαζιαζηηθή ρεηξνπξγηθή). Απμεκέλν πάρνο θεξαηνεηδή ζπλήζσο νδεγεί ζε ππεξεθηίκεζε ηεο ελδνθζάικηαο πίεζεο θαη κεησκέλν πάρνο ζε ππνεθηίκεζε. Η ειηθία: Τν γιαύθσκα ζεσξείηαη λόζνο πνπ αθνξά ηηο κεγαιύηεξεο ειηθίεο. Η αιήζεηα είλαη όκσο όηη ζε κεγάιεο ειηθίεο δηαγηγλώζθνληαη πξνρσξεκέλα γιαπθώκαηα, ζηα νπνία ην όθεινο ηεο ζεξαπείαο δελ είλαη ζπγθξηηηθά κεγάιν, δεδνκέλνπ όηη ζεκαληηθέο βιάβεο είλαη ήδε εγθαηεζηεκέλεο θαη κε αλαζηξέςηκεο από λεώηεξε θηόιαο ειηθία (4050 έηε). Γη' απηό ε Ακεξηθαληθή Αθαδεκία Οθζαικνινγίαο ζπληζηά κηα πξνιεπηηθή εμέηαζε γηα γιαύθσκα όηαλ ζπκπιεξώζνπκε ην 40ν έηνο ηεο ειηθίαο καο, ηδηαίηεξα αλ ζπληξέρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο θηλδύλνπ. Από ηελ άιιε πιεπξά, εηδηθέο κνξθέο γιαπθώκαηνο ελδέρεηαη λα εκθαληζηνύλ θαηά ηελ παηδηθή ή ηε λεαληθή ειηθία όληαο ζπλήζσο πην επηζεηηθέο (ζπγγελέο, λεαληθό ή ρακειήο πηέζεσο). Η θιεξνλνκηθόηεηα Αλ ππάξρεη ζηελ νηθνγέλεηα πξώηνπ βαζκνύ ζπγγελήο κε γιαύθσκα ηόηε ε πηζαλόηεηα αλάπηπμεο γιαπθώκαηνο είλαη 34 θνξέο πςειόηεξε ζε ζρέζε κε ην γεληθό πιεζπζκό. Τν πνζνζηό απμάλεηαη εθζεηηθά ζε πεξίπησζε πεξηζζνηέξσλ παζρόλησλ ζπγγελώλ α βαζκνύ. Η θπιή Η αθξηθαληθή θπιή είλαη πεξηζζόηεξν επηξξεπήο ζηελ εκθάληζε γιαπθώκαηνο αλνηθηήο γσλίαο ελώ άηνκα πνπ αλήθνπλ ζε θίηξηλε θπιή ζπλεζέζηεξα πάζρνπλ από γιαύθσκα θιεηζηήο γσλίαο. Μαθξνρξόληα ρξήζε θαξκάθσλ Η καθξνρξόληα ρνξήγεζε ηνπηθώλ ζηεξνεηδώλ (θνξηηδόλεο) έρεη ζεηηθή επίδξαζε ζηελ επίπησζε γιαπθώκαηνο. Σπλππάξρνπζεο αζζέλεηεο Οθζαικηθέο παζήζεηο (όπσο πςειή κπσπία, ππεξκεηξσπία), ζπζηεκαηηθέο παζήζεηο (ζαθραξώδεο δηαβήηεο, νξζνζηαηηθή ππόηαζε) θαη δηάθνξα ζύλδξνκα (π.ρ ζ. Raynaud) επίζεο ελνρνπνηνύληαη ζηελ εκθάληζε γιαπθώκαηνο.

3 Σελίδα3 Γιάγνωζη ηος γλαςκώμαηορ: Η Οθθαλμολογική Δξέηαζη Γλαςκώμαηορ Αλ θη ε λόζνο είλαη πνιύ επηθίλδπλε γηα ηελ όξαζε ηνπ πάζρνληνο, ε έγθαηξε δηάγλσζε κπνξεί λα επηηξέςεη δηαηήξεζε ιεηηνπξγηθήο θαη επαξθνύο όξαζεο εθ όξνπ δσήο. Γηα ηε δηάγλσζε ηνπ γιαπθώκαηνο αιιά θαη ηνλ πξνζδηνξηζκό ηνπ ηύπνπ ηεο πάζεζεο, ζηελ πιεηνλόηεηα ησλ πεξηπηώζεσλ αξθεί κηα εκπεξηζηαησκέλε θαη αλώδπλε νθζαικηαηξηθή εμέηαζε ζηε ζρηζκνεηδή ιπρλία πνπ πεξηιακβάλεη: o Μέηξεζε ηεο ελδνθζάικηαο πίεζεο (ηνλνκεηξία) ή θαη εθπόλεζε ηνλνκεηξηθήο θακπύιεο εκεξήζηαο δηαθύκαλζεο. o Παρπκεηξία θαη δηόξζσζε ηεο κεηξήζηκεο πηέζεσο κε βάζε ην πάρνο ηνπ θεξαηνεηδνύο o Εθηίκεζε ηνπ εύξνπο ηεο γσλίαο (γσληνζθνπία) κε ρξήζε εηδηθνύ θαθνύ. o Μειέηε ηεο θεθαιήο ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ (βπζνζθόπεζε ππό κπδξίαζε). Τν ζεκείν εμόδνπ ησλ νπηηθώλ λεπξηθώλ ηλώλ ζην νπίζζην ηκήκα ηνπ νθζαικνύ ιέγεηαη νπηηθή ζειή θαη θαζίζηαηαη νξαηό θαηά ηελ άκεζε νθζαικνζθόπεζε κε ηε κνξθή νπηηθνύ δίζθνπ. Η ηεθκεξίσζε ηνπ γιαπθώκαηνο πξνϋπνζέηεη είηε ηελ ύπαξμε ζεκαληηθώλ ηππηθώλ αιινηώζεσλ ζηελ νπηηθή ζειή (θνίιαλζε), είηε ηελ ηεθκεξίσζε ηεο πξννδεπηηθήο βιάβεο ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ ζην ρξόλν. Αξθεηά ζπρλά θσηνγξαθίδνπκε ηνλ νπηηθό δίζθν ζε θάπνηα από ηηο πξώηεο επηζθέςεηο θαη ρξεζηκνπνηνύκε ηηο θσηνγξαθίεο απηέο σο ζεκείν αλαθνξάο γηα κειινληηθέο εθηηκήζεηο. Απηό πξαγκαηνπνηείηαη άπαμ θαη θάζε θνξά πνπ ζεκεηώλνληαη αιιαγέο ζην νπηηθό λεύξν. Σε εμαηξεηηθά αξρόκελα ζηάδηα γιαπθσκαηηθώλ αιινηώζεσλ ε δηάγλσζε κπνξεί λα είλαη ακθίβνιε δεδνκέλνπ όηη ππάξρεη ζεκαληηθή επηθάιπςε κεηαμύ θπζηνινγηθώλ θαη γιαπθσκαηηθώλ νπηηθώλ λεύξσλ ζε πξώηκα ζηάδηα ηεο λόζνπ. Η Δξέηαζη Οπηικών Πεδίων (VF) H εμέηαζε νπηηθώλ πεδίσλ απνηειεί ηελ πην ζπρλά πξαγκαηνπνηνύκελε εμέηαζε ζε αζζελείο κε γιαύθσκα. Δηαξθεί 1015 ιεπηά θαη απαηηεί ηε ζπλεξγαζία ηνπ αζζελνύο. Σε έλα ζόιν πξνβάιινληαη θσηεηλά εξεζίζκαηα ζε δηαθνξεηηθά ζεκεία ηνπ ρώξνπ ε έληαζε ησλ νπνίσλ πξννδεπηηθά ειαηηώλεηαη. Ο αζζελήο είλαη πξνζεισκέλνο ζε έλα ζεκείν ζην θέληξν ηνπ ζόινπ θαη θάζε θνξά πνπ αληηιακβάλεηαη έλα θσο όζν ακπδξό θαη αλ είλαη απηό παηά έλα δηαθόπηε. Με απηό ηνλ ηξόπν ραξηνγξαθείηαη ε πεξηθεξηθή όξαζε ηνπ αζζελνύο θαη αληρλεύνληαη πεξηνρέο κεησκέλεο επαηζζεζίαο (ζθνηώκαηα) ζπγθξηηηθά κε ηελ επαηζζεζία αηόκσλ ηεο ίδηαο ειηθίαο. Η εμέηαζε ησλ νπηηθώλ πεδίσλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δηάγλσζε θαη ηελ παξαθνινύζεζε ηεο εμέιημεο ηνπ γιαπθώκαηνο θη επαλαιακβάλεηαη ηνπιάρηζην εηεζίσο. Δπζηπρώο απαηηείηαη ε απώιεηα πεξίπνπ 4050% ησλ νπηηθώλ ηλώλ γηα ηελ εκθάληζε επξεκάησλ ζηα νπηηθά πεδία γεγνλόο πνπ θαζηζηά ηελ εμέηαζε όρη ρξήζηκε ζε πξώηκα (πξνπεξηκεηξηθά) γιαπθώκαηα. Διδικέρ παπακλινικέρ Δξεηάζειρ Δηάθνξεο ςεθηαθέο κέζνδνη απεηθόληζεο ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ ή/θαη ηεο ζηνηβάδαο ησλ λεπξηθώλ ηλώλ πνπ ζπλζέηνπλ ην νπηηθό λεύξν (RNFL) έρνπλ αλαπηπρζεί θαη ρξεζηκνπνηνύληαη επηθνπξηθά καδί κε ηελ θιηληθή εμέηαζε γηα ηελ πξώηκε δηάγλσζε ηνπ γιαπθώκαηνο. Τέηνηεο ηερλνινγίεο είλαη ην OCT νπηηθώλ ζειώλ, ην GDx θαη ην HRT. Κάζε κηα από απηέο έρεη ζπγθεθξηκέλα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα, ελώ ππάξρνπλ 3 ή 4 γελεέο κεραλεκάησλ πνπ δηαξθώο εμειίζζνληαη θαη εκπινπηίδνληαη. Τα απνηειέζκαηα ησλ εμεηάζεσλ απηώλ πξέπεη λα ζπλαμηνινγνύληαη κε ηελ θιηληθή νθζαικηαηξηθή εθηίκεζε θαη από κόλα ηνπο δελ ηεθκεξηώλνπλ ηε δηάγλσζε ηνπ γιαπθώκαηνο.

4 Σελίδα4 Θεπαπεία ηος γλαςκώμαηορ: Σηόρνο ηεο ζεξαπείαο (θαξκαθεπηηθήο ή ρεηξνπξγηθήο) είλαη λα επηβξαδύλεη θαη λα επαλαθέξεη ηελ απώιεηα λεπξηθώλ ηλώλ ζε έλα θπζηνινγηθό γηα ηελ ειηθία ηνπ αζζελνύο ξπζκό θαη λα ζπληεξήζεη ηθαλνπνηεηηθή όξαζε γηα όζν ην δπλαηό κεγαιύηεξν ρξνληθό δηάζηεκα. Από ηε ζηηγκή πνπ ν νθζαικίαηξνο είλαη βέβαηνο γηα ηε δηάγλσζε, είλαη ππνρξεσκέλνο λα ζπζηήζεη θάπνηα κνξθή ζεξαπείαο ην ζπληνκόηεξν δπλαηό. Σηόρνο ηεο ζεξαπείαο είλαη ε ειάηησζε ηεο ελδνθζάικηαο πίεζεο ζε άιινηε άιιν βαζκό (2050%), αλάινγα κε ηε ζνβαξόηεηα ησλ γιαπθσκαηηθώλ αιινηώζεσλ θαη θπζηθά ηνλ ηύπν ηνπ γιαπθώκαηνο. Σε πην πξνρσξεκέλεο αιινηώζεηο ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ επηδηώθνπκε ζπλήζσο ρακειόηεξεο πηέζεηο θαη κηθξόηεξεο απνθιίζεηο από ηελ επηδησθόκελε πίεζε ζηόρν. Η αλάζρεζε ηεο πξννδεπηηθήο επηδείλσζεο ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ ηόζν ιεηηνπξγηθά (νπηηθά πεδία) όζν θαη κνξθνινγηθά (εκθάληζε ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ θαηά ηελ νθζαικνινγηθή εμέηαζε) πξέπεη λα ειέγρεηαη πεξηνδηθά θαη ε ζεξαπεία λα αλαπξνζαξκόδεηαη εθόζνλ δηαπηζηώλνληαη λέεο βιάβεο. Σηελ πξώηε γξακκή ησλ ζεξαπεπηηθώλ επηινγώλ είλαη ηα θνιιύξηα (ζηαγόλεο) πνπ ελζηαιιάζνληαη 1 ή 2 θνξέο ηελ εκέξα ζηνλ νθζαικό θαη είλαη ζπλήζσο αξθεηά απνηειεζκαηηθά. Σήκεξα ζηε θαξέηξα ηνπ νθζαικηάηξνπ ππάξρεη πιεηάδα αληηγιαπθσκαηηθώλ θνιιπξίσλ κε δηαθνξεηηθό κεραληζκό δξάζεο πνπ κπνξνύλ λα δνζνύλ είηε κεκνλσκέλα είηε ζε ζπλδπαζκνύο θαηά πεξίπησζε. Όκσο ζηελ πιεηνλόηεηα ησλ πεξηπηώζεσλ γιαπθώκαηνο ε θαξκαθεπηηθή αγσγή δηαξθεί εθ όξνπ δσήο, απαηηεί πάγηα κε ακειεηέα δαπάλε θαη πξνϋπνζέηεη ηελ ζπκκόξθσζε ηνπ αζζελνύο ζε πνιύπινθα δνζνινγηθά ζρήκαηα ηαθηηθήο ρνξήγεζεο, πνπ κεηαβάιινπλ ζε κεγάιν βαζκό ηελ θαζεκεξηλόηεηά ηνπ. Αλ ε θαξκαθεπηηθή αγσγή απνδεηρζεί αλεπαξθήο ζηελ επηζπκεηή ειάηησζε ηεο ελδνθζάικηαο πίεζεο ή γηα θάπνην ιόγν αληελδείθλπηαη (πρ πξνθαιεί ζνβαξέο παξελέξγεηεο όπσο αιιεξγία, ηνμηθόηεηα θά), πξνηείλνληαη ελαιιαθηηθνί ηξόπνη ζεξαπείαο όπσο ε laser ηξακπεθνπινπιαζηηθή. Τν laser γιαπθώκαηνο (ALT,SLT) επεκβαίλεη ζην απνρεηεπηηθό ζύζηεκα ηνπ νθζαικνύ θαη δηεπθνιύλεη ηελ απνξξνή ηνπ πδαηνεηδνύο πγξνύ, ην νπνίν ην κάηη ζπλερώο παξάγεη. Ωζηόζν δελ είλαη όινη νη αζζελείο κε γιαύθσκα ππνςήθηνη γηα ηε ζεξαπεπηηθή απηή πξνζέγγηζε, αθνύ ππάξρνπλ αξθεηνί πεξηνξηζκνί ζηε ρξήζε απηνύ ηνπ ηξόπνπ ζεξαπείαο, όπσο ε ζρεηηθά θιεηζηή γσλία, ηα ζνιεξά δηαζιαζηηθά κέζα, ε δπζθνιία ζπλεξγαζίαο ειηθησκέλσλ αηόκσλ θά. Τέινο, όηαλ όια ηα αλσηέξσ δελ θαηαθέξνπλ λα ειέγμνπλ ηελ πίεζε ηθαλνπνηεηηθά ή ακθηβάιινπκε γηα ηελ επαξθή ζπκκόξθσζε ηνπ αζζελνύο, θαηαθεύγνπκε ζηε ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία ηνπ γιαπθώκαηνο. Με ηελ ηξακπεθνπιεθηνκή δεκηνπξγνύκε κηα ελαιιαθηηθή νδό γηα ηελ απνξξνή ηνπ πδαηνεηδνύο πγξνύ πνπ ν νθζαικόο ζπλερώο παξάγεη. Σπγθεθξηκέλα, ην πδαηνεηδέο πγξό αζξνίδεηαη ζε έλα reservoir (δηεζεηηθή θπζαιίδα) πνπ παξαζθεπάδνπκε ρεηξνπξγηθά ππό ηνλ επηπεθπθόηα (ιεπθό ιεπηό ρηηώλα ηνπ νθζαικνύ) θαη από εθεί απνξξνθάηαη κε άιινπο ηξόπνπο. Τν κέγεζνο θαη ε ιεηηνπξγηθόηεηα ηεο θπζαιίδνο θαζνξίδεη πνπ ζα ηζνξξνπήζεη κεηεγρεηξεηηθά ε ελδνθζάικηα πίεζε ηνπ αζζελνύο θαη απνηειεί πξνγλσζηηθό παξάγνληα καθξνρξόληαο επηηπρίαο ηεο επέκβαζεο. Η ηξακπεθνπιεθηνκή ζε ειηθησκέλα άηνκα κπνξεί λα ζπλδπαζηεί κε ηαπηόρξνλε θαθνζξπςία ( εγρείξεζε θαηαξξάθηε). Η επηηπρεκέλε ηξακπεθνπιεθηνκή από κόλε ηεο ή ζε ζπλδπαζκό κε αληηγιαπθσκαηηθά θάξκαθα είλαη ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο απνηειεζκαηηθή ζηε ξύζκηζε ηεο ελδνθζάικηαο πίεζεο. Επί απνηπρίαο, κπνξνύκε λα επαλαιάβνπκε ηε δηαδηθαζία ζε λέα ζάζε ή ελαιιαθηηθά λα πξνβνύκε ζηελ έλζεζε θάπνηνπ ηύπνπ αληηγιαπθσκαηηθήο βαιβίδαο, θπξίσο ζε αλζεθηηθέο πεξηπηώζεηο. Σε θάζε πεξίπησζε, ε αληηκεηώπηζε ηνπ γιαπθώκαηνο είλαη πνιππαξαγνληηθή θαη ζύλζεηε δηαδηαθαζία. Απαηηεί από ηελ πιεπξά ηνπ ζεξάπνληνο νμπκέλε αληίιεςε, θιηληθή εκπεηξία θαη ρεηξνπξγηθή δεηλόηεηα. Όζνλ αθνξά ηνλ αζζελή απαηηεί επαξθή ελεκέξσζε, ζπρλή παξαθνινύζεζε, πιήξε ζπκκόξθσζε θαη πηζηή εθαξκνγή ησλ νδεγηώλ...

5 Σελίδα5 παπακολούθηζηρ γλαςκωμαηικών αζθενών: Ο παξαθάησ πίλαθαο θαηεγνξηνπνηεί ηνπο αζζελείο αλάινγα κε ηε βαξύηεηα ηεο λόζνπ θαη πξνζδηνξίδεη ηε ζπληζηώκελε ζπρλόηεηα παξαθνινύζεζεο θαη πξαγκαηνπνίεζεο δηαθόξσλ παξαθιηληθώλ εμεηάζεσλ. Τα παξαθάησ ηζρύνπλ εθόζνλ ε πίεζε ηνπ αζζελνύο ειέγρεηαη ηθαλνπνηεηηθά θαη δελ παξνπζηάδεη δηαθπκάλζεηο. Οη ζπζηάζεηο ζθνπό έρνπλ όρη λα ππνθαηαζηήζνπλ ηηο εμαηνκηθεπκέλεο νδεγίεο ηνπ νθζαικηάηξνπ αιιά λα ελεκεξώζνπλ θαη λα θαηεπζύλνπλ ηνλ αζζελή. Σε γεληθέο γξακκέο όζν βαξύηεξε είλαη ε λόζνο ηόζν πην ζπρλά πξέπεη λα εμεηάδεηαη ν αζζελήο κε γιαύθσκα. Βαπύηηηα Νόζος Μέηπηζηρ Δνδοθθάλμιαρ Πίεζηρ Οπηικών Πεδίων Μέηπηζηρ Πάσοςρ Κεπαηοειδούρ Φωηογπάθηζηρ Οπηικού Νεύπος παπακλινικών εξεηάζεων ( OCT, GDx, HRT) Οθθαλμική Υπεπηονία 1 θάζε 612 κήλεο θάζε έηνο άπαμ Πποπεπιμεηπικό Γλαύκωμα 2 θάζε 36 κήλεο θάζε έηνο άπαμ Γλαύκωμα Ήπιαρ Βαπύηηηαρ 3 θάζε 34 κήλεο θάζε έηνο άπαμ Γλαύκωμα Μέηπιαρ Βαπύηηηαρ 4 θάζε 3 κήλεο θάζε 612 κήλεο άπαμ θάζε έηνο θάζε έηνο Γλαύκωμα Σοβαπήρ Βαπύηηηαρ 5 θάζε 23 κήλεο θάζε 6 κήλεο άπαμ ΥΠΟΜΝΗΜΑ: 1: Οθζαικηθή Υπεξηνλία: Απμεκέλε ελδνθζάικηα πίεζε ρσξίο παζνινγηθά επξήκαηα ζηα νπηηθά πεδία ή ζηε κνξθνινγία ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ. 2: Πξνπεξηκεηξηθό Γιαύθσκα: Αξρόκελεο αιινηώζεηο ζηε κνξθνινγία ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ ρσξίο παζνινγηθά επξήκαηα ζηα νπηηθά πεδία αιιά κε παζνινγηθέο ελδείμεηο παξαθιηληθώλ εμεηάζεσλ. 3: Γιαύθσκα Ήπηαο Βαξύηεηαο: Επξήκαηα πιένλ θαη ζηε κνξθνινγία ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ θαη ζηελ εμέηαζε ησλ νπηηθώλ πεδίσλ ρσξίο ν αζζελήο λα εκθαλίδεη δηαηαξαρέο ζηελ θαζεκεξηλόηεηά ηνπ. 4: Γιαύθσκα Μέηξηαο Βαξύηεηαο: Επξήκαηα ζηε κνξθνινγία ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ θαη ζηελ εμέηαζε ησλ νπηηθώλ πεδίσλ κε ηνλ αζζελή λα εκθαλίδεη ήπηα δπζρέξεηα ζηελ θαζεκεξηλόηεηά ηνπ. 5: Γιαύθσκα Σνβαξήο Βαξύηεηαο: Επξήκαηα θαη ζηε κνξθνινγία ηνπ νπηηθνύ λεύξνπ θαη ζηελ εμέηαζε ησλ νπηηθώλ πεδίσλ κε ζεκαληηθέο δηαηαξαρέο ζηελ θαζεκεξηλόηεηα ηνπ αζζελνύο.