ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ KAI ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ. προς το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Transcript

1 ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ KAI ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ προς το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

2 1. ΑΣΦΑΛΙΣΗ Ο.Α.Ε.Ε. Η ύφεση και η βαριά οικονομική δυσπραγία έχουν επιφέρει τεράστιες απώλειες στον κλάδο των μικρών και μεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων, με τα λουκέτα να αυξάνουν καθημερινά και τις ζώσες ακόμα επιχειρήσεις να αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Μάλιστα σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία περίπου επιχειρήσεις αδυνατούν να ενταχθούν στην πρόσφατη ρύθμιση «Νέα Αρχή» με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με κατασχέσεις, δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών ενώ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο παύσης εργασιών, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στους επιχειρηματίες και στις οικογένειές τους. Σοβαρή παρενέργεια αυτού του περιβάλλοντος και ανησυχητικό σημείο των καιρών είναι η τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι ασφαλιστικοί φορείς αλλά και οι ασφαλισμένοι σε αυτούς. Η σχέση είναι βαθιά αλληλένδετη: Όταν οι ασφαλισμένοι αδυνατούν να καταβάλλουν τις εισφορές τους, τα Ταμεία χάνουν την απαιτούμενη ρευστότητα για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεών τους. Κατά τον τρόπο αυτό παύει να λειτουργεί το διανεμητικό ασφαλιστικό μας σύστημα, που στηρίζεται στην αρχή ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν τις εισφορές από τις οποίες χρηματοδοτούνται οι τρέχουσες συντάξεις. Αντίστοιχα υποβαθμίζεται αν όχι μηδενίζεται και η κοινωνική διάσταση της ασφάλισης, με αποτέλεσμα ντροπιαστικό για την κοινωνία μας να μην μπορεί στον 21 ο αιώνα να εξασφαλίσει την ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη στις οικογένειες των συναδέλφων μας που έχουν πρόσκαιρη αδυναμία να καταβάλλουν τις οφειλές και τις υποχρεώσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, το Ε.Β.Ε.Π. επαναφέρει προς το Υπουργείο τις παρακάτω προτάσεις του, που θα βελτιώσουν το ασφαλιστικό περιβάλλον, θα λύσουν προς ώρας το ταμειακό πρόβλημα του ΟΑΕΕ και θα αποκαταστήσουν την κοινωνική αλληλεγγύη, που ως κοινωνία πρέπει να δείχνουμε: Κεφαλαιοποίηση των Οφειλών και Ρύθμιση για όλους Είμαστε αντιμέτωποι με μία δυσάρεστη πραγματικότητα: αφενός οι ασφαλισμένοι αδυνατούν να καταβάλλουν τις εισφορές τους, αφετέρου ο Ο.Α.Ε.Ε. χάνει την απαιτούμενη ρευστότητα για την κάλυψη των υποχρεώσεών του. Η πρότασή μας επιδιώκει τη διαμόρφωση ενός μοντέλου εξισορρόπησης του Ο.Α.Ε.Ε. και επιβίωσης των συναδέλφων εμπόρων. Βασική προτεραιότητά μας αποτελεί η προστασία των εντός της κρίσεως μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική δυσπραγία και την κατακόρυφη πτώση του τζίρου τους, για τις αρνητικές επιπτώσεις των οποίων, δεν ευθύνονται οι εκπρόσωποι της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. 2

3 Η πρότασή μας στηρίζεται επάνω στις κάτωθι παραμέτρους: Καθιέρωση μίας «πραγματικής» κεφαλαιοποίησης των μέχρι σήμερα ληξιπρόθεσμων οφειλών των ασφαλισμένων για τις οφειλές άνω των Η κεφαλαιοποίηση θα περιλαμβάνει όλες τις οφειλές σε ενιαίο κεφάλαιο, καθώς επίσης τις κάθε είδους προσαυξήσεις, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις. Από της κεφαλαιοποίησης και εφεξής, το ενιαίο κεφάλαιο θα επιβαρύνεται με ένα στοιχειώδες και τυπικό επιτόκιο ύψους 1%. Άμεση ένταξη στην υπάρχουσες ρυθμίσεις για τις οφειλές κάτω των Αναλογικές εκπτώσεις στο ύψος των προσαυξήσεων σε σχέση με τον χρόνο και τον όγκο κάλυψης των οφειλών. Υποχρέωση άμεσης επανέναρξης καταβολής τρεχουσών εισφορών από τους οφειλέτες που κάνουν χρήση της κεφαλαιοποίησης, με παροχή δικαιώματος για ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης σε αυτούς. Ενεργοποίηση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους οφειλέτες (και τις οικογένειές τους) που μετέχουν στην κεφαλαιοποίηση, με άμεση θεώρηση των ατομικών ασφαλιστικών βιβλιαρίων υγείας. Κατά την συνταξιοδότηση, μετατροπή της κεφαλαιοποιημένης οφειλής σε ασφαλιστικό χρόνο με τελική επιλογή εξαγοράς ή μειωμένης σύνταξης εκ μέρους του ασφαλισμένου, η οποία δεν δημιουργεί ταμειακό έλλειμμα και λογιστικές απώλειες στον Οργανισμό. Η πρόταση στηρίζεται επάνω στην αρχή ότι ο ασφαλισμένος, ως συνταξιούχος, θα εισπράξει τελικά την αναλογία αυτών που έχει δώσει προς τον Ο.Α.Ε.Ε. και αυτό που οφείλει θα συνυπολογιστεί στο τελικό ύψος της σύνταξης που θα του δοθεί. Όπως είναι αυτονόητο, εάν ένας ασφαλισμένος επιθυμεί να εξοφλήσει νωρίτερα από την σύνταξη την κεφαλαιοποιημένη οφειλή του, θα πρέπει να του παρέχεται το σχετικό δικαίωμα. Επέκταση της Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης στους ουσιαστικά «ανέργους» Εμπόρους Το Ε.Β.Ε.Π., προσπαθεί με κάθε τρόπο να μην επιτρέψει να καταρρεύσει η ασφαλιστική συνείδηση και η κοινωνική μας αλληλεγγύη, σεβόμενο πάντα την υποχρέωση της διαδοχής των γενεών. Μετά την πρόσφατη κάλυψη παροχών υγείας προς τους εμπόρους που έχουν εξέλθει του επαγγέλματος και τους ανενεργούς εμπόρους, θεωρούμε ότι πρέπει να καλυφθούν ανάλογα και οι έμποροι που βρίσκονται «μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας» έχοντας οφειλές προς τον Ο.Α.Ε.Ε., χωρίς να έχουν κλείσει τις επιχειρήσεις τους ακόμα. Ο τρόπος που προτείνουμε για την κάλυψή τους είναι ο ακόλουθος: Μετά την εισαγωγή του δικαιώματος λήψης ειδικού επιδόματος ανεργίας του ελεύθερου επαγγελματία (ν. 3986/2011), προτείναμε την θέσπιση τεκμηρίου για την διακοπή της εμπορικής δραστηριότητας, ώστε να μπορέσει ο έμπορος που στην πράξη έχει διακόψει να συμμετάσχει στην διανομή του προβλεπόμενου επιδόματος. Το αίτημά μας δεν εισακούστηκε, με αποτέλεσμα να έχει σωρευθεί στον προβλεπόμενο ειδικό λογαριασμό του άρθρου 44 ν. 3986/2011 ένα τεράστιο ποσό, το οποίο δεν διατίθεται σε επιδόματα ανεργίας και παραμένει στάσιμο. 3

4 Πριν λοιπόν αυτό αναλωθεί σε σκοπούς άσχετους με την εμπορική κοινωνική αλληλεγγύη, επανερχόμαστε και ζητούμε την ενεργοποίηση του λογαριασμού ανεργίας πέραν του επιδόματος και στην ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ανέργων εμπόρων, με την εισαγωγή τεκμηρίου «διακοπής επαγγέλματος», ανάλογου με αυτό που ισχύει για τους επαγγελματίες του ΕΤΑΑ, δηλαδή με εισόδημα κατώτερο ενός ελάχιστου ορίου, καθοριζόμενου από το νόμο. Η συγκεκριμένη ιατροφαρμακευτική κάλυψη πρέπει να ισχύει σε βάθος τουλάχιστον 2ετίας, όπως προέβλεπε και ο ν. 3845/2010 με δυνατότητα επέκτασης για μία ακόμη 2ετία και αποσύνδεση της θεώρησης οικογενειακού βιβλιαρίου υγείας από τις τυχόν οφειλές. Το Ε.Β.Ε.Π. και ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας θεωρούμε ότι είναι δικαίωμα αλλά και υποχρέωσή μας να προτείνουμε ρεαλιστικές λύσεις προς εσάς για την επίλυση των προβλημάτων του Ο.Α.Ε.Ε. Οφείλουμε να στηρίζουμε το Ταμείο μας αλλά από την άλλη στόχος της Πολιτείας και των Κοινωνικών Εταίρων είναι να μην αφήνουμε κανέναν επαγγελματία που έχει δουλέψει μια ζωή, χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη και χωρίς σύνταξη. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στον Ο.Α.Ε.Ε.αλλά πάντα υπάρχουν λύσεις και οφείλουμε να τις ανιχνεύουμε και να τις εφαρμόζουμε. Διεύρυνση της Ασφαλιστικής Βάσης του Ο.Α.Ε.Ε-Συγχώνευση Ταμείων Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Ο.Α.Ε.Ε. βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, με το έλλειμμα να αυξάνεται συνεχώς, τα έσοδα μέσω εισφορών να μειώνονται και τη ρύθμιση της «Νέας Αρχής» να μην αποδίδει. Μια προσεκτική όμως ματιά στις ισχύουσες διατάξεις, αποκαλύπτει ότι προβλέπονται ιδιαίτερα αυξημένες περιπτώσεις εξαίρεσης από την υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. ελευθέρων επαγγελματιών, οι οποίοι κανονικά δεν θα έπρεπε να εξαιρούνται. Ενδεικτικά, αναφέρουμε: Το άρθρο 39 ν. 2084/92, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 16 του ν. 2556/97, με τις οποίες καθιερώθηκε η αρχή της επιλογής ασφαλιστικού φορέα για τους ασφαλισμένους μετά την Κατ εφαρμογή αυτών, ασφαλισμένοι ζητούν ακόμη και με ένα (1) ένσημο, να εξαιρεθούν από την ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., χωρίς επί της ουσίας να είναι ασφαλισμένοι ούτε στο Ι.Κ.Α. Το άρθρο 25 του ν. 3846/2010, με το οποίο καθορίζονται, υπό τον τίτλο «Θέματα Ο.Α.Ε.Ε.- ΟΓΑ» οι δυνατότητες εξαίρεσης από την ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. επαγγελματιών, βιοτεχνών, εμπόρων και άλλων επαγγελματιών, για περιοχές κάτω των κατοίκων ή των κατοίκων για τους νομούς Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας, Κορινθίας, Αχαΐας και Θεσσαλονίκης. Το άρθρο 58 του ν. 4144/2013, με το οποίο επέρχεται μεταβολή του ασφαλιστικού καθεστώτος των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων. Κατά κύριο λόγο, οι υπόχρεοι ασφάλισης του Ο.Α.Ε.Ε., μειώνονται στους έχοντες άνω των 10 δωματίων, ενώ για την εξαίρεση (εκτός Ε.Π.Ε. και Α.Ε.) με έως 10 δωμάτια, έχει υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση (Ο.Α.Ε.Ε. ή Ο.Γ.Α.) μόνο ένας των εταίρων. 4

5 Βεβαίως, οι εξαιρέσεις τόσο μέσω των πληθυσμιακών δεδομένων όσο και των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων, έγιναν για να αντιμετωπιστούν θέματα με ιδιαιτερότητες, όπως η διατήρηση του κοινωνικού ιστού στην κάθε περιοχή ή η εποχικότητα της απασχόλησης, που περιορίζει την λειτουργία της επιχείρησης σε μερικούς μήνες το χρόνο. Ωστόσο, η πραγματικότητα δεν αλλάζει και επιτείνεται η ήδη δυσμενής κατάσταση για τον Οργανισμό, καθώς διευρύνεται ο κύκλος των εξαιρούμενων από την ασφάλισή του προσώπων και συνακόλουθα οδηγεί στην αποστέρηση του από σημαντικό αριθμό εσόδων. Με βάση τα παραπάνω, το Ε.Β.Ε.Π. εισηγείται την διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης του Οργανισμού, με βάση τις κάτωθι παραμέτρους: 1. Πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητες υπαγόμενες στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., ασφαλίζονται στον Ο.Α.Ε.Ε.. 2. Η ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε. είναι υποχρεωτική, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής στον φορέα, ανεξαρτήτως άλλων προϋποθέσεων, πληθυσμιακών, εισοδηματικών ή εποχικών. 3. Η μεταφορά στον Ο.Α.Ε.Ε. των ασφαλιζομένων στον Ο.Γ.Α. επαγγελματιών που υπάγονται στις εξαιρέσεις οι οποίες καταργούνται, γίνεται με τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν στον Ο.Γ.Α. ή στα άλλα Ταμεία που είναι ασφαλισμένοι, για μία εγγυημένη 3ετία. 4. Μετά την 3ετία, θεσπίζονται μία ή δύο πρόσθετες ασφαλιστικές κατηγορίες, με ασφάλιστρο χαμηλότερο αυτού της υπάρχουσας 1 ης κατηγορίας του ΟΑΕΕ, στο οποίο υπάγονται όσοι πληρούν σήμερα τα κριτήρια εξαίρεσης από τον Οργανισμό. Η υλοποίηση της συγκεκριμένης πρότασής μας έχει όλες τις προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσει στην παρούσα φάση την δύσκολη οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΕ και να περιορίσει την ασφυκτική πίεση από τα ελλείμματα του Ταμείου, ώστε να αποφεύγονται στο μέλλον προτάσεις πανικού. Το Ε.Β.Ε.Π. βλέπει θετικά τη δημιουργία ενός Ταμείου κύριας ασφάλισης με τρεις κλάδους, έναν για μισθωτούς, έναν για ελεύθερους επαγγελματίες και έναν για αγρότες. Η ενοποίηση θα έχει ως αποτέλεσμα: Την μείωση της γραφειοκρατίας και της αυθαιρεσίας των διοικητικών υπαλλήλων, που ερμηνεύουν τους νόμους κατά το δοκούν. Την άρση των δυσλειτουργιών και των στρεβλώσεων, που φέρνει η πολυδιάσπαση των διοικήσεων των Ταμείων και η υποκειμενικότητα των πολιτικών τους. Την εισαγωγή ενιαίου λογιστηρίου, που θα έχει ως αποτέλεσμα την ενιαία λογιστική απεικόνιση και κεντρική παρακολούθηση των ασφαλιστικών φορέων. Θα καταστεί επιτέλους δυνατή η δημοσιοποίηση ισολογισμών από τα Ταμεία, κάτι που έχει θεσμοθετηθεί από χρόνια, χωρίς μέχρι σήμερα να γίνει εφικτό. Την θέσπιση του Εθνικού Μητρώου Ασφαλισμένων, το οποίο θα περιλαμβάνει το σύνολο των εργαζομένων και συνταξιούχων. 5

6 Την δημιουργία ενιαίου μηχανισμού ελέγχου για να αυξηθούν τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος και την καθιέρωση ενιαίων εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία που πρόκειται να ενοποιηθούν. Εκτός όμως από τα θετικά, προσοχή πρέπει να δοθεί από την Πολιτεία στα εξής σημεία: Η διασφάλιση της βασικής σύνταξης των 360 είναι άδικη για όσους έχουν εισφορές ανάλογες μεγαλύτερων συντάξεων στο σύνολο του εργασιακού βίου. Οι συντάξεις έχουν πια μειωθεί σε βαθμό δυσανάλογο με τις δυνατότητες των συνταξιούχων. Πρόκειται για την πιο ευπαθή ομάδα συμπολιτών μας, που στην τρίτη ηλικία- δεν μπορούν πλέον να κάνουν πολλά και απλά παρακολουθούν και περιμένουν ανταμοιβή των κόπων τους ανάλογη με τις καταβληθείσες εισφορές τους. Ο διαφαινόμενος νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ ανά Ταμείο με βάση τα οικονομικά του και το «κύμα φυγής» των ασφαλισμένων προς την σύνταξη, δεν είναι δίκαιος και πρακτικά θα σημαίνει διαφορετικό εφάπαξ ανά έτος. 6