Ευδοκία Α. Μπίλλη Φυσικοθεραπεύτρια, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Τ.Ε.Ι. Πάτρας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ευδοκία Α. Μπίλλη Φυσικοθεραπεύτρια, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Τ.Ε.Ι. Πάτρας"

Transcript

1 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ H κινητοποίηση SNAG κατά Mulligan: μία κλινική προσέγγιση σε περιπτώσεις οσφυαλγίας Ευδοκία Α. Μπίλλη Φυσικοθεραπεύτρια, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Τ.Ε.Ι. Πάτρας Επικοινωνία: Ευδοκία Μπίλλη, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, Ψαρρών 6, Μυρτιά Αιγίου, ebillis@teipat.gr Παραλαβή: Αποδοχή: Θέματα Φυσικοθεραπείας 2010:6(2):73-81 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η κινητοποίηση κατά Mulligan αποτελεί μια αξιόλογη, λειτουργική, κατανοητή, ασφαλή και πρακτική θεραπευτική μέθοδο για τα οσφυαλγικά σύνδρομα, η οποία ανήκει στο πεδίο των θεραπευτικών χειρισμών (manual therapy). Η σημαντικότερη και πιο διαδεδομένη τεχνική κινητοποίησης για την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) είναι η τεχνική SNAG, της οποίας τα αρχικά αποτελούν ακρωνύμιο για το «Sustained Natural Apophyseal Glides» (δηλαδή Φυσιολογικές Αποφυσιακές Ολισθήσεις Παρατεινόμενης Πίεσης), και η οποία έχει στόχο την αξιολόγηση και τον εντοπισμό των «συμπτωματικών» σπονδυλικών μονάδων, την αποκατάσταση της φυσιολογικής και ομαλής σπονδυλικής κίνησης, καθώς και τη μείωση ή εξάλειψη του πόνου και συνοδών συμπτωμάτων του ασθενή. Οι τεχνικές SNAGs αποτελούν πρωτοποριακές κινητοποιήσεις ολίσθησης διότι συνδυάζουν την εφαρμογή της παθητικής κινητοποίησης (ολίσθησης) στα σπονδυλικά τμήματα της ΟΜΣΣ σε συνδυασμό με ταυτόχρονη ενεργητική κίνηση από τον ασθενή. Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης είναι η αναλυτική περιγραφή του σκοπού, των χαρακτηριστικών, της αποτελεσματικότητας, των κλινικών ενδείξεων και αντενδείξεων των τεχνικών αυτών, για την κατανόηση της σωστής εφαρμογής τους. Έμφαση επίσης δίνεται και στους σύγχρονους μηχανισμούς δράσης των τεχνικών αυτών βάσει της πρόσφατης βιβλιογραφίας, ενώ παρουσιάζονται προτάσεις για μελλοντικές ερευνητικές κατευθύνσεις. Λέξεις κλειδιά: κινητοποίηση, SNAG, Mulligan, οσφυαλγία, κινητοποίηση με κίνηση ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ

2 Μπίλλη Mulligan s SNAG Mobilization Techniques: A Clinical Approach for non-specific Low Back Pain Evdokia Billis PhD MSc MCSP MMACP Lecturer in Physiotherapy, Department of Physiotherapy, Technological Educationa Institute (T.E.I.) of Patras Branch Department of Aigion Correspondence: E. Billis, Department of Physiotherapy, 6 Psaron Street, Aigion 25100, Greece ebillis@teipat.gr Submitted: Accepted: Physiotherapy Issues 2010:6(2):73-81 ABSTRACT Mulligan s mobilizations techniques rest within the Manual Therapy field and constitute a remarkable, functional, safe and practical therapeutic method for treating non-specific low back pain. The most important and popular mobilisation technique of the lumbar spine is the SNAG, where SNAG is the acronym for «Sustained Natural Apophyseal Glides». Its scope is in the assessment and location of symptomatic spinal segments, the restoration of the physiological and smooth spinal motion, as well as the reduction or alleviation of patients pain and associated symptoms. The SNAG techniques are considered pioneer gliding mobilisations because they combine the application of the passive mobilisation (glide) in the lumbar spinal segments with concurrent active movement from the patient. The aim of the present review is to analytically describe the aims, characteristics, effectiveness, clinical indications and contraindications of these techniques in order to fully understand their proper use. In addition, emphasis will be given to the up to date mechanisms of action of these techniques based on the most current literature search, as well as propose some future research directions relating to these techniques. Kew words: mobilization, SNAG, Mulligan, low back pain, mobilizations with movement, MWM ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η φυσικοθεραπεία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μία από τις ουσιαστικότερες συντηρητικές θεραπείες για την αποκατάσταση της οσφυαλγίας με δημοφιλέστερη μέθοδο επιλογής τις ειδικές τεχνικές κινητοποίησης (ΕΤΚ) ή θεραπευτικούς χειρισμούς, γνωστές και ως manual ή manipulative therapy. 1-5 Οι ETK στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) αποτελούν ένα εξειδικευμένο πεδίο της Φυσικοθεραπείας το οποίο στηρίζεται στην αξιολόγηση και θεραπεία των οσφυϊκών σπονδυλικών μονάδων * σε άτομα με συμπτώματα οσφυαλγίας, μέσω της «δια χειρός» κινητοποίησης. Στηρίζεται στο γεγονός ότι σε παθολογικές καταστάσεις η κινητοποίηση αυτή συνήθως συνοδεύεται από αλλαγές στη «μηχανική» συμπεριφορά των σπονδυλικών μονάδων, και πιο συγκεκριμένα, στην ποιότητα της κίνησης των τμημάτων αυτών καθώς και στην αναπαραγωγή των συμπτωμάτων του ασθενή Έτσι, με τις ΕΤΚ μπορεί να αξιολογηθεί κλινικά κάθε σπονδυλική μονάδα της οσφυϊκής μοίρας ξεχωριστά (π.χ. Ο 3 /Ο 4, Ο 4 /Ο 5, κ.ο.κ.) ως προς το ποια ή ποιες από αυτές αναπαράγουν τα συμπτώματα του ασθενή * Μία σπονδυλική μονάδα περιλαμβάνει δύο διαδοχικούς σπονδύλους με τον ενδιάμεσο μεσοσπονδύλιο δίσκο και τις περιβάλλουσες βιολογικές δομές (π.χ. σύνδεσμοι, ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις κτλ.). 74 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

3 Η κινητοποίηση SNAG κατά Mulligan ή/και εμφανίζουν διαφορετική «αίσθηση» στην ποιότητα της παθολογικής κίνησης τους στα χέρια του έμπειρου φυσικοθεραπευτή (π.χ. υπερκινητικότητα κατά την κινητοποίηση, μυϊκό σπασμό, αίσθηση δυσκαμψίας /υποκινητικότητας κτλ.). Στις ίδιες σπονδυλικές μονάδες όπου διαπιστώνονται τέτοιες δυσλειτουργίες κατά την κινητοποίηση ή εκδήλωση πόνου και/ή άλλων συμπτωμάτων, κατάλληλη κινητοποίηση έχει στόχο την αποκατάστασή τους, δηλαδή την βελτίωση της τροχιάς και ποιότητας της κίνησης της «πάσχουσας» αυτής σπονδυλικής μονάδας και των γειτονικών βιολογικών ιστών (σύνδεσμοι, παρασπονδυλικοί μύες κτλ.), καθώς και την μείωση ή εξάλειψη του πόνου. 11,12 Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μέθοδοι και προσεγγίσεις ΕΤΚ, όπως π.χ. Maitland, Kaltenborn, Cyriax κτλ., με την κινητοποίηση Mulligan να αποτελεί μία από τις δημοφιλέστερες μεθόδους. 13,14 Η κινητοποίηση κατά «Mulligan» αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 80 από τον Brian Mulligan, έναν έμπειρο Νεοζηλανδό φυσικοθεραπευτή, και αποτελεί μία πρωτοποριακή, ενδιαφέρουσα, χρήσιμη, κατανοητή, ασφαλή και πολλά υποσχόμενη φιλοσοφία για την αντιμετώπιση της οσφυαλγίας H ουσιαστικότερη και δημοφιλέστερη τεχνική κινητοποίησης του Mulligan είναι τα SNAGs, ακρωνύμιο για το «Sustained Natural Apophyseal Glides» (Φυσιολογικές Αποφυσιακές Ολισθήσεις Παρατεινόμενης Πίεσης), τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως σε ασθενείς με οσφυαλγία. 1,13,14,19,20 Οι τεχνικές κινητοποίησης SNAGs είναι κινητοποιήσεις ολίσθησης **. Το μεγάλο πλεονέκτημα που έχει η συγκεκριμένη τεχνική σε σχέση με όλες σχεδόν τις υπόλοιπες ΕΤΚ είναι ότι δεν είναι αμιγώς παθητική τεχνική, αλλά συνδυάζει την εφαρμογή της παθητικής κινητοποίησης (ολίσθησης) στα σπονδυλικά τμήματα της ΟΜΣΣ σε συνδυασμό με ταυτόχρονη ενεργητική κίνηση από τον ασθενή. Για τον λόγο αυτόν, είναι γνωστή και ως κινητοποίηση με κίνηση (mobilisation with movement) 16,17,21. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ SNAGs Οι τεχνικές κινητοποίησης SNAGs ενδείκνυνται ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα οσφυαλγίας του ασθενή έχουν ένα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: α) όταν κατά την κλινική αξιολόγηση (κυρίως μέσω της ψηλάφησης και των ΕΤΚ) προκύψει ότι είναι λίγες (π.χ. το πολύ 2-3) οι σπονδυλικές μονάδες της ΟΜΣΣ που αναπαράγουν συμπτώματα πόνου του ασθενή (και συνεπώς δεν είναι εκτεταμένη η βλάβη ή δυσλειτουργία), β) όταν υπάρχει εμφανής περιορισμός στην ενεργητική τροχιά κίνησης της ΟΜΣΣ, ή γ) όταν κάποια ενεργητική κίνηση της ΟΜΣΣ εμφανίζει «επώδυνο τόξο» κατά την κίνηση, για παράδειγμα όταν κατά την κάμψη της ΟΜΣΣ υπάρχει κάποιο ενδιάμεσο σημείο στην τροχιά της κίνησης (π.χ. μεταξύ ) όπου εμφανίζεται πόνος O στόχος εφαρμογής των τεχνικών SNAGs στις παραπάνω περιπτώσεις είναι η βελτίωση των συμπτωμάτων του ασθενή, π.χ. μείωση /εξάλειψη του πόνου, εξάλειψη του επώδυνου τόξου, αύξηση της τροχιάς κίνησης, ομαλοποίηση της ενεργητικής κίνησης. Σε μία έρευνα των Konstantinou et al. 13 σε δείγμα 465 φυσικοθεραπευτών της Μ. Βρετανίας, που εφαρμόζουν σε καθημερινή βάση ΕΤΚ σε ασθενείς με οσφυαλγία, βρήκαν ότι το 54,4% των φυσικοθεραπευτών χρησιμοποιεί συστηματικά την τεχνική SNAG για τη βελτίωση του εύρους κίνησης της ΟΜΣΣ, το 27,5% για την ανακούφιση του πόνου, το 15% για την βελτίωση της ποιότητας κίνησης, και ένα πολύ μικρό ποσοστό (2,8%) για την βελτίωση της λειτουργικότητας των ασθενών τους. Σε μία πιο πρόσφατη έρευνα 22 στην οποία διερευνήθηκε η επίδραση του SNAG στην τροχιά κίνησης της κάμψης της ΟΜΣΣ σε 26 ασθενείς με οσφυαλγία, δημιουργήθηκε ένα κλινικό προφίλ των ατόμων που ανταποκρίθηκαν από την τεχνική. Συγκεκριμένα, τα άτομα που επωφελήθηκαν από το SNAG έπασχαν κυρίως από χρόνιο, εντοπισμένο και διακοπτόμενο σε συχνότητα πόνο στην ΟΜΣΣ. Είχαν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους με καμπτικές δραστηριότητες και στάσεις, είχαν περιορισμό στην ενεργητική κάμψη, ενώ σε γενικές γραμμές είχαν μέτρια λειτουργικότητα και σχετικά χαμηλά ποσοστά ψυχολογικών εκδηλώσεων, όπως π.χ. θλίψη ή εξάντληση. Αν και τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δεν μπορούν να γενικευτούν λόγω του ότι προέρχονται από ένα σχετικά μικρό δείγμα ατόμων, η έρευνα αυτή αποτελεί την πρώτη τεκμηριωμένη περιγραφή υποομάδας ατόμων που φαίνεται ότι επωφελούνται από την τεχνική. Συνεπώς, περαιτέρω έρευνες επιλέγοντας ασθενείς που να έχουν ** Η ολίσθηση είναι μία ενδοαρθρική κίνηση μίας άρθρωσης και ορίζεται ως η κίνηση εκείνη της άρθρωσης όπου τα ίδια σημεία της μίας αρθρικής επιφάνειας έρχονται σε επαφή με νέα σημεία της άλλης αρθρικής επιφάνειας. ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ

4 Μπίλλη τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης υπο-ομάδας για την διερεύνηση της τεχνικής SNAG θα ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικές. Πέρα όμως από αυτούς τους θεραπευτικούς σκοπούς, η τεχνική SNAG κατά τον Mulligan 17 πιστεύεται ότι έχει και ρόλο κλινικής «διαφοροδιάγνωσης» του πάσχοντος σπονδυλικού τμήματος. Δηλαδή, κατά την αξιολόγησή του ασθενή, ο θεραπευτής μπορεί να κινητοποιήσει με την τεχνική SNAG κάθε σπονδυλική μονάδα της ΟΜΣΣ ταυτόχρονα με την «επώδυνη» ενεργητική κίνηση του ασθενή (π.χ. SNAG στο Ο 4 / Ο 5 κατά την κάμψη) και να διαπιστώσει αν, σε κάποιο σπονδυλικό επίπεδο κατά την εφαρμογή της τεχνικής, τα συμπτώματα του ασθενή εξαλείφονται ή αμβλύνονται. Έτσι, με βάση την αντίδραση του ασθενή στην κινητοποίηση, ο φυσικοθεραπευτής θα διαπιστώσει ποιο σπονδυλικό επίπεδο είναι το πάσχον. Όσον αφορά τις αντενδείξεις των τεχνικών κινητοποίησης κατά Mulligan στην ΟΜΣΣ, υποστηρίζεται ότι είναι μηδαμινές. Συγκεκριμένα, ο Mulligan αναφέρει ότι δεν τις χρησιμοποιεί μόνο στην περίπτωση όπου υπάρχει πρόβλημα λειτουργικής σκολίωσης στον ασθενή με οσφυαλγία δισκογενούς αιτιολογίας. 17 Παρόλα αυτά, αφού οι τεχνικές αυτές ανήκουν στο ευρύτερο πεδίο των ΕΤΚ, κατά την άποψη της συγγραφέως είναι σημαντικό να ελέγχονται και να ακολουθούνται οι αντενδείξεις που ισχύουν για όλες τις τεχνικές κινητοποίησης (όπως π.χ. έντονος συνεχής ή/και νυχτερινός πόνος, προοδευτικά επιδεινούμενη νευρολογική σημειολογία, συμπτώματα ιππουριδικής συνδρομής, λοιμώδεις αρθροπάθειες κτλ.), ενώ απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο και την δοσολογία εφαρμογής των κινητοποιήσεων σε μία σειρά άλλων κλινικών εκδηλώσεων (όπως είναι η εγκυμοσύνη, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αρχόμενη οστεοπόρωση κ.α.) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ SNAG Βασικό χαρακτηριστικό της κινητοποίησης SNAG είναι ότι πρέπει να είναι ανώδυνη για τον ασθενή. Κατά τον Mulligan, αν σε οποιαδήποτε στιγμή κατά την εφαρμογή της η τεχνική δημιουργήσει πόνο, τότε, είτε δεν έχει εφαρμοσθεί σωστά, είτε δεν ενδείκνυνται για τον συγκεκριμένο ασθενή. Για τον λόγο αυτόν, η κατεύθυνση της δύναμης (ολίσθησης) που εφαρμόζει ο φυσικοθεραπευτής πιστεύεται ότι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή της τεχνικής. Η κατεύθυνση εφαρμογής της δύναμης πρέπει να είναι παράλληλη στο ανατομικό επίπεδο των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων ή facet joints καθόλη την διάρκεια της εφαρμοζόμενης ενεργητικής κίνησης (Εικόνα 1). Η παράλληλη με τα facets δύναμη που εφαρμόζει ο φυσικοθεραπευτής αντιπροσωπεύει την φυσιολογική ενδοαρθρική κίνηση (ολίσθησης) κάθε σπονδυλικής μονάδας, αφού με τον τρόπο αυτό αναπαράγεται η φυσική κίνηση μεταξύ των σπονδυλικών μονάδων. 26 Επιπλέον, ο όρος «sustained» (μεταφρασμένο ως παρατεινόμενη πίεση) υποδηλώνει ότι καθόλη την τροχιά κίνησης του ασθενή (όπου εφαρμόζεται η ολίσθηση), αυτή η εφαρμοζόμενη πίεση ολίσθησης πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σταθερή (παρατεινόμενη), και η διεύθυνση της δύναμης κατά την κίνηση πρέπει να είναι συνεχώς παράλληλη με τις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις. Αυτό σημαίνει ότι καθώς ο ασθενής εκτελεί ταυτόχρονα με την τεχνική την ενεργητική κίνηση (π.χ. κάμψη ΟΜΣΣ), η λαβή του φυσικοθεραπευτή θα πρέπει να αλλάζει και να προσαρμόζεται αρμονικά προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η «παράλληλη» διεύθυνση και η σταθερή εφαρμοζόμενη δύναμη. Παρόλο που αυτή η σχολαστική διατήρηση της κατεύθυνσης της εφαρμοζόμενης δύναμης θεωρείται πρώτιστης σημασίας, σε πρόσφατη μελέτη που διεξάχθηκε σε υγιή άτομα, στα οποία διερευνήθηκε το SNAG κατά την κάμψη της ΟΜΣΣ έναντι μίας τεχνικής placebo (παρόμοιας της SNAG χωρίς όμως την εφαρμογή της σταθερής και παράλληλης διεύθυνσης), δεν φάνηκε να έπαιξε σημαντικό ρόλο. 27 Βέβαια, το γεγονός ότι συμμετείχαν υγιή Εικόνα 1. Διεύθυνση εφαρμογής της ολίσθησης κατά την τεχνική SNAG στην ΟΜΣΣ. Κάθε ένα από τα 5 κόκκινα βέλη δείχνει την προτεινόμενη κατεύθυνση εφαρμογής της δύναμης που είναι παράλληλη στο ανατομικό επίπεδο των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων (μαύρη γραμμή) κάθε σπονδύλου (τροποποιημένο από Mulligan) ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

5 Η κινητοποίηση SNAG κατά Mulligan και όχι άτομα με οσφυαλγία στην μελέτη είναι πολύ πιθανόν να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα της αποτελεσματικότητάς της. Επομένως, μελλοντικές μελέτες πρέπει να εξασφαλίζουν την συμμετοχή οσφυαλγικών ασθενών. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι σε μελέτες όπου έχουν εφαρμοστεί κινητοποιήσεις με κίνηση Mulligan στον αγκώνα, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σωστή διεύθυνση της κινητοποίησης, 28 καθώς και η σταθερή και κατάλληλη εφαρμογή της δύναμης 29 είναι παράμετροι οι οποίες συμβάλλουν ουσιαστικά στα ευεργετικά αποτελέσματα των τεχνικών αυτών. Η ασκούμενη πίεση (ολίσθησης) εφαρμόζεται είτε κεντρικά, στην ακανθώδη απόφυση του πάσχοντος σπονδύλου /σπονδυλικής μονάδας, είτε ετερόπλευρα, σε μία ζυγοαποφυσιακή άρθρωση. Συνήθως επιλέγεται η «κεντρική» ολίσθηση όταν τα συμπτώματα (π.χ. περιοχή πόνου) είναι κεντρικά ή αμφοτερόπλευρα, ενώ η «μονόπλευρη» ολίσθηση (π.χ. στο δεξί facet Ο 4 /Ο 5 ) επιλέγεται αν τα συμπτώματα είναι εστιασμένα στην μία μόνο πλευρά. 16,17 Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό της τεχνικής είναι ότι συνήθως εφαρμόζεται από θέσεις φόρτισης της άρθρωσης ή/και του ασθενή (π.χ. καθιστή ή όρθια), πράγμα που κάνει την τεχνική πιο λειτουργική και ίσως και πιο αποτελεσματική αν θεωρήσουμε ότι τα περισσότερα συμπτώματα των οσφυλαγικών ασθενών αναπαράγονται σε τέτοιες θέσεις φόρτισης. 30 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ SNAG Η θεωρία δράσης της τεχνικής SNAG, βασίζεται στην αντίληψη του «εμβιομηχανικού λάθους». Κατά τον Mulligan κάποια άρθρωση (π.χ. είτε η ζυγοαποφυσιακή διάρθρωση, είτε η συγχόνδρωση του μεσοσπονδυλίου δίσκου) παρουσιάζει συμπτώματα (δυσλειτουργεί) και αυτό οφείλεται σε κάποιον «εμβιομηχανικό περιορισμό» της άρθρωσης αυτής, ο οποίος εμποδίζει την ομαλή ολίσθηση της κατά την κίνηση. Ο συνδυασμός της ολίσθησης προς την κατάλληλη κατεύθυνση, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη ενεργητική κίνηση της ΟΜΣΣ του ασθενή στοχεύει στην ομαλοποίηση της κινηματικής της σπονδυλικής άρθρωσης αλλάζοντας έτσι το επίπεδο ευαισθησίας των τραυματισμένων ιστών. 17,21 Εάν για παράδειγμα, υπάρχει μία μικρή κήλη δίσκου στο Ο 4 /Ο 5 σπονδυλικό τμήμα η οποία εμποδίζει την πλήρη κάμψη, η κατάλληλη ανώδυνη ολίσθηση στο Ο 4 /Ο 5 σε συνδυασμό με την ενεργητική κάμψη του ασθενή, πιθανώς να τροποποιήσει την θέση ή την ποιότητα του βιολογικού υλικού (δηλαδή του δισκογενούς υλικού, που στην περίπτωση αυτή ταυτίζεται με τον εμβιομηχανικό περιορισμό) που ευθύνεται για την επώδυνη ή περιορισμένη αυτή κίνηση. Βέβαια, αυτή η εξήγηση έχει ελάχιστη επιστημονική βάση η οποία περιορίζεται σε μερικές εμβιομηχανικές μελέτες περιφερικών και όχι σπονδυλικών αρθρώσεων. Επιπλέον, πιστεύεται ότι οι θέσεις φόρτισης που χρησιμοποιούνται κατά την εφαρμογή των τεχνικών προσφέρουν καλύτερη ιδιοδεκτική πληροφόρηση (από π.χ. θέσεις μη φόρτισης που χρησιμοποιούνται στις περισσότερες ΕΤΚ) και πιθανότατα με τον τρόπο αυτό διευκολύνουν και διορθώνουν λειτουργικά κινητικά πρότυπα. 14 Η πιο σύγχρονη εξήγηση της αποτελεσματικότητας της τεχνικής στηρίζεται σε νευροφυσιολογική βάση. Συγκεκριμένα στηρίζεται στο γεγονός ότι κατάλληλη «δόση» ανώδυνης κινητοποίησης πιθανότατα ενεργοποιεί νευροφυσιολογικές οδούς σε επίπεδο νωτιαίου μυελού και εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την άμεση αναλγησία και κατ επέκταση αποκατάσταση της κινητικότητας της «συμπτωματικής» άρθρωσης ή περιοχής. 31,36-38 Παρόλο όμως που ο ακριβής νευροφυσιολογικός μηχανισμός δράσης των τεχνικών δεν έχει ξεκαθαριστεί, πρόσφατες ερευνητικές ενδείξεις μέσω εργαστηριακών μελετών δείχνουν ότι οι τεχνικές κινητοποίησης με κίνηση, δημιουργούν αναστολή ή μείωση του πόνου σε συνδυασμό με μία σειρά αλλαγών που αφορούν το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (ΣΝΣ) Συγκεκριμένα, μαζί με την μείωση του πόνου έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στον καρδιακό παλμό, την αρτηριακή πίεση, τον ρυθμό αναπνοής, και την αγωγιμότητα του δέρματος που προσομοιάζουν διέγερση του ΣΝΣ, και αυτές οι συγκεκριμένες αντιδράσεις που παρατηρήθηκαν κατά την εφαρμογή των τεχνικών αποδείχθηκαν ότι δεν σχετίζονται με την λειτουργία μηχανισμών δράσης αναστολής πόνου που αφορούν την ενεργοποίηση ενδογενών οποιοειδών συστημάτων. 42,43 Έτσι, πιστεύεται ότι ο συνδυασμός της υπαλγησίας μη οποιοειδούς δράσης, οι προαναφερόμενες εκδηλώσεις του ΣΝΣ και οι κινητικές αλλαγές (π.χ. βελτίωση στην τροχιά κίνησης) που παρατηρούνται με τις τεχνικές Mulligan υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός διαφορετικού ενδογενούς συστήματος αναστολής ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ

6 Μπίλλη του πόνου. 31 Αυτές οι πρόσφατες ερευνητικές ενδείξεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές και πρέπει να αποτελέσουν την βάση για την διεξαγωγή περαιτέρω εργαστηριακών μελετών. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ SNAG Η αρχική θέση κινητοποίησης είναι συνήθως κάποια θέση φόρτισης για την ΟΜΣΣ (όρθια, καθιστή κτλ.) και επιλέγεται από τον φυσικοθεραπευτή με βάση την εκτίμηση που έχει κάνει από την κλινική αξιολόγηση και το ιστορικό του ασθενή. Για την ΟΜΣΣ συνήθως απαιτείται καλή σταθεροποίηση στην περιοχή της λεκάνης. Η σταθεροποίηση στις τεχνικές Mulligan συχνά επιτυγχάνεται με την «ζώνη Mulligan» η οποία δένεται γύρω από την λεκάνη του ασθενή και από την μέση /λεκάνη του φυσικοθεραπευτή (Εικόνα 2β). Ο φυσικοθεραπευτής, αφού ψηλαφήσει και βρει την ακανθώδη απόφυση του σπονδυλικού επιπέδου που θέλει να κινητοποιήσει, το «παγιδεύει» με μία συγκεκριμένη λαβή, η οποία επιτυγχάνεται συνήθως είτε με το πισοειδές οστό του καρπού, είτε με την ωλένια επιφάνεια του χεριού, είτε με τους αντίχειρες. 17,18 Η παγίδευση της ακανθώδους απόφυσης μέσω του πισοειδούς αποτελεί το πιο συνηθισμένο σημείο λαβής των ΕΤΚ στην ΟΜΣΣ. 23 Κατόπιν, ο φυσικοθεραπευτής εφαρμόζει πίεση με διεύθυνση παράλληλη στο επίπεδο των facets όπως προαναφέρθηκε (Εικόνα 2α). Το μέγεθος της εφαρμοζόμενης πίεσης, όπως και η κατάλληλη παγίδευση και ψηλάφηση της «σωστής» ακανθώδους απόφυσης υπόκεινται στην κρίση του φυσικοθεραπευτή. Γι αυτό και η σωστή εφαρμογή τέτοιων τεχνικών (και των παραμέτρων τους), απαιτεί την άριστη κλινική εμπειρία και εξειδίκευση του φυσικοθεραπευτή σε τέτοιου είδους τεχνικές. 44,45 Εν συνεχεία, με συνεννόηση του φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής εκτελεί την ενεργητική κίνηση που του έχει υποδείξει ο θεραπευτής (Εικόνα 2β). Η ενεργητική αυτή κίνηση που ταυτόχρονα συνοδεύει την ολίσθηση, μπορεί να είναι προς οποιαδήποτε φυσιολογική κίνηση στην ΟΜΣΣ (π.χ. κάμψη, έκταση κτλ.). Συνήθως επιλέγεται η επώδυνη κίνηση (υποθέτουμε εδώ, πως είναι η κάμψη). Έτσι, με το νεύμα του φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής εκτελεί την ενεργητική κίνηση της κάμψης, ενώ ταυτόχρονα ο φυσικοθεραπευτής, όπως προαναφέρθηκε, ασκεί μία συνεχή και σταθερή πίεση στον «συμπτωματικό» σπόνδυλο. Η κίνηση του ασθενή γίνεται αργά σε όλο το ανώδυνο και διαθέσιμο εύρος τροχιάς της κάμψης του, με στόχο την παράβλεψη ή εξάλειψη του εμβιομηχανικού προβλήματος που πιθανόν να εμποδίζει την φυσιολογική και ανώδυνη κίνηση της ΟΜΣΣ. Η διεύθυνση της ασκούμενης δύναμης προσαρμόζεται κατά την κίνηση έτσι ώστε να έχει πάντα την «παράλληλη διεύθυνση» που περιγράφηκε παραπάνω. Σε οποιαδήποτε στιγμή, αν η κινητοποίηση γίνει επώδυνη, διακόπτεται αυτομάτως η εφαρμογή της. Ο Mulligan 16,17 προτείνει η κινητοποίηση να επαναλαμβάνεται 6-10 φορές πριν γίνει επαναξιολόγηση της «επώδυνης» για τον ασθενή κίνησης. Αν τα συμπτώματα του ασθενή παραμείνουν ή βελτιωθούν ελάχιστα, τότε επαναλαμβάνεται η ίδια κινητοποίηση (6-10 επαναλήψεις για 1 ή 2 επιπλέον σετ), εφαρμόζοντας μεγαλύτερη δύναμη αυτήν την φορά ή «κρατώντας» την κίνηση στατική για μερικά δευτερόλεπτα προς το τέλος της τροχιάς της. Εάν, η τροποποίηση των παραπάνω παραμέτρων κατά την επαναξιολόγηση δεν επιφέρει καμία βελτίωση, τότε η τεχνική εγκαταλείπεται. Είναι επίσης σημαντικό και αναγκαίο να έχει προηγηθεί σωστή αξιολόγηση και κλινική εκτίμηση του προβλήματος του ασθενή, για να είναι ξεκάθαρο ότι το SNAG ενδείκνυται Εικόνα 2. Εφαρμογή της κινητοποίησης SNAG στο Ο 3 /Ο 4 σπονδυλικό τμήμα. (α) Απεικονίζεται η παγίδευση της Ο 3 ακανθώδους απόφυσης από το πισοειδές της φυσικοθεραπεύτριας και η διεύθυνση της εφαρμοζόμενης δύναμης (κόκκινο βέλος). β) Σταθεροποίηση μέσω της ζώνης Mulligan και εφαρμογή του SNAG προς κάμψη της Ο 3 /Ο 4 σπονδυλικής μονάδας. 78 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

7 Η κινητοποίηση SNAG κατά Mulligan να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά. Π.χ. αν ο φυσικοθεραπευτής έχει την υποψία ότι η «συμπτωματική» σπονδυλική μονάδα παρουσιάζει χαρακτηριστικά κλινικής αστάθειας ή προϋπάρχει ιατρική διάγνωση σπονδυλόλυσης ή σπονδυλολίσθησης, θεωρείται αυτονόητο ότι τεχνικές κινητοποίησης τύπου SNAG αντενδείκνυται σε τέτοιες περιπτώσεις ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ SNAGs Ένα επιπλέον σημαντικό στοιχείο των τεχνικών SNAGs είναι ότι μπορούν να συνδυαστούν και με άλλες τεχνικές κινητοποίησης, όπως π.χ. με νευροδυναμικές δοκιμασίες, με τεχνικές McKenzie κτλ. 14,18,19,49 Επιπλέον, υπάρχει μία σειρά «αυτοβοηθούμενων» (autoassisted) SNAG για την κινητοποίηση των ασθενών από μόνοι τους και στο σπίτι. 14,17,18 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ Παρά την ευρεία χρήση των τεχνικών Mulligan, υπάρχουν ελάχιστες επιστημονικές μελέτες σχετικά με την υποστήριξη αυτής της προσέγγισης σε περιπτώσεις οσφυαλγίας. Πέραν της πρόσφατης έρευνας των Konstantinou et al. 22 σε δείγμα οσφυαλγικών ατόμων η οποία κατέληξε σε στατιστικά σημαντική βελτίωση της κάμψης αλλά όχι και της μείωσης του πόνου μετά την εφαρμογή της τεχνικής SNAG με κάμψη ΟΜΣΣ, οι υπόλοιπες έρευνες περιορίζονται σε περιπτωσιακές μελέτες. 20 Θετικά αποτελέσματα με αύξηση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης και με μείωση του πόνου με τις τεχνικές SNAGs έχουν παρατηρηθεί σε μελέτες στην αυχενική μοίρα 50 και στην θωρακική μοίρα, 51 ενώ αρκετές είναι οι μελέτες που παρουσιάζουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα με την εφαρμογή κινητοποιήσεων με κίνηση σε περιφερικές αρθρώσεις. 28,29,33,42,52,53 Ένα σημαντικό μειονέκτημα των περισσοτέρων προαναφερθέντων μελετών είναι η μέτρια μεθοδολογικά ποιότητά τους, η οποία κυρίως οφείλεται στα μικρά δείγματα ασθενών, στην έλλειψη ομάδων ελέγχου και στο γεγονός ότι αρκετές μελέτες είναι περιπτωσιακές (case studies). Είναι όμως αρκετά αισιόδοξο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να διεξάγονται μελέτες για πολλούς θεραπευτικούς χειρισμούς οι οποίες βασίζονται όλο και περισσότερο στην ποιοτική έρευνα και στην τεκμηριωμένη κλινική πράξη (evidence-based practice). Ειδικότερα, μελλοντικές κλινικές μελέτες πρέπει να σχεδιάζονται όχι μόνο με την συμμετοχή ασθενών, αλλά και με την συμμετοχή ομάδων ελέγχου ή/και placebo με αυστηρά και άρτια κριτήρια εισαγωγής στην μελέτη, να έχουν μεθοδολογικά αποδεκτό αριθμό συμμετεχόντων, να χρησιμοποιούν αξιόπιστα και έγκυρα μέσα αξιολόγησης και μέτρησης των αλλαγών που προκύπτουν από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις και επίσης να έχουν και ένα τουλάχιστον βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο διάστημα παρακολούθησης (follow-up) των ασθενών. Παρά την δυσκολία που μπορεί να υπάρχει στην πρακτική εφαρμογή τέτοιων αυστηρών μεθοδολογικών εφαρμογών, πιστεύεται ότι μόνο έτσι θα προκύψουν έγκυρα και τεκμηριωμένα στοιχεία στην ΟΜΣΣ και για την συγκεκριμένη τεχνική. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συμπερασματικά, η κινητοποίηση κατά Mulligan αποτελεί μια αξιόλογη, πολύ λειτουργική, κατανοητή, ασφαλής και πρακτική θεραπευτική μέθοδο για την οσφυαλγία, η οποία ανήκει στο πεδίο των θεραπευτικών χειρισμών (manual therapy). Η σημαντικότερη τεχνική κινητοποίησης για την ΟΜΣΣ είναι η τεχνική SNAG, της οποίας τα χαρακτηριστικά αναλύθηκαν στην παρούσα ανασκόπηση. Παρά όμως την ευρεία χρησιμοποίηση των τεχνικών αυτών, υπάρχουν ελάχιστες επιστημονικές μελέτες σχετικά με την υποστήριξη αυτής της προσέγγισης στην ΟΜΣΣ. Μελλοντικές προοπτικές ελεγχόμενες κλινικές μελέτες ασθενών με οσφυλαγία είναι απαραίτητες προκειμένου να προκύψουν και νέα δεδομένα για την συγκεκριμένη τεχνική. ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ

8 Μπίλλη ΑΝΑΦΟΡΕΣ 1. Foster NE, Thompson KA, Baxter GD, Allen JM. Management of nonspecific low back pain by physiotherapists in Britain and Ireland. A descriptive questionnaire of current clinical practice. Spine 1999 Jul 1;24(13): Deyo RA, Battie M, Beurskens AJ, Bombardier C, Croft P, Koes B, et al. Outcome measures for low back pain research. A proposal for standardized use. Spine 1998 Sep 15;23(18): Burton AK, Waddell G, Tillotson KM, Summerton N. Information and advice to patients with back pain can have a positive effect. A randomized controlled trial of a novel educational booklet in primary care. Spine 1999 Dec 1;24(23): Gracey JH, McDonough SM, Baxter GD. Physiotherapy management of low back pain: a survey of current practice in northern Ireland. Spine (Phila Pa 1976 ) 2002 Feb 15;27(4): Bronfort G, Haas M, Evans R, Leininger B, Triano J. Effectiveness of manual therapies: the UK evidence report. Chiropr Osteopat 2010;18(1):3. 6. Jull GA, Bullock M. A motion profile of the lumbar spine in an ageing population assessed by manual examination. Physiotherapy Practice 1987;3: Jull GA. Examination of the articular system. In: Boyling JD, Palastanga N, editors. Grieve s Modern Manual Therapy. Second ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; p Dvorak J, Vajda EG, Grob D, Panjabi MM. Normal motion of the lumbar spine as related to age and gender. Eur Spine J 1995;4(1): Humphreys BK, Delahaye M, Peterson CK. An investigation into the validity of cervical spine motion palpation using subjects with congenital block vertebrae as a gold standard. BMC Musculoskelet Disord 2004 Jun 15;5: Schneider M, Erhard R, Brach J, Tel- lin W, Imbarlina F, Delitto A. Spinal palpation for lumbar segmental mobility and pain provocation: an interexaminer reliability study. J Manipulative Physiol Ther 2008 Jul;31(6): Bialosky JE, Bishop MD, Price DD, Robinson ME, George SZ. The mechanisms of manual therapy in the treatment of musculoskeletal pain: a comprehensive model. Man Ther 2009 Oct;14(5): Lamb DW. A review of manual therapy for spinal pain. In: Boyling JD, Palastanga N, editors. Grieve s Modern Manual Therapy. Second ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; p Konstantinou K, Foster N, Rushton A, Baxter D. The use and reported effects of mobilization with movement techniques in low back pain management; a cross-sectional descriptive survey of physiotherapists in Britain. Man Ther 2002 Nov;7(4): Exelby L. The Mulligan concept: its application in the management of spinal conditions. Man Ther 2002 May;7(2): Mulligan BR. Mobilisations with movement. Journal of Manual and Manipulative Therapy 1993;1(4): Mulligan BR. SNAGS : mobilisations of the spine with active movement. In: Boyling JD, Palastanga N, editors. Grive s Modern Manual Therapy. Second ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; Mulligan BR. Manual Therapy: Nags, Snags and Mwms. Third ed. New Zealand: Plane View Sevices Ltd; Mulligan BR. Θεραπευτικοί Χειρισμοί «NAGS», «SNAGS», «MWMS»... Fifth ed. Θεσσαλονίκη: De Novo; Mulligan BR. Spinal mobilisation with arm movement (further mobilisation with movement). Journal of Manual and Manipulative Therapy 1994;2(2): Exelby L. The locked lumbar facet joint: intervention using mobilizations with movement. Man Ther 2001 May;6(2): Wilson E. Mobilisation with movement: an update. In Touch 1994;73: Konstantinou K, Foster N, Rushton A, Baxter D, Wright C, Breen A. Flexion mobilizations with movement techniques: the immediate effects on range of movement and pain in subjects with low back pain. J Manipulative Physiol Ther 2007 Mar;30(3): Maitland GD, Hangeveld E, Banks K, English K. Maitland s Vertebral Manipulation. Sixth ed. Oxford: Butterworth-Heinmann; Grieve GP. The masquueraders. In: Boyling JD, Palastanga N, editors. Grieve s Modern Manual Therapy. Second ed. Edinburgh: Churchill Livinsgstone; p Bronfort G, Haas M, Evans R, Kawchuk G, Dagenais S. Evidenceinformed management of chronic low back pain with spinal manipulation and mobilization. Spine J 2008 Jan;8(1): Bogduk N. Clinical Anatomy of the Lumbar Spine and Sacrum. Third ed. New York: Moutzouri M, Billis E, Strimpakos N, Kottika P, Oldham JA. The effects of the Mulligan Sustained Natural Apophyseal Glide (SNAG) mobilisation in the lumbar flexion range of asymptomatic subjects as measured by the Zebris CMS20 3-D motion analysis system. BMC Musculoskelet Disord 2008;9: Abbott JH, Patla CE, Jensen RH. The initial effects of an elbow mobilization with movement technique on grip strength in subjects with lateral epicondylalgia. Man Ther 2001 Aug;6(3): McLean S, Naish R, Reed L, Urry S, Vicenzino B. A pilot study of the manual force levels required to produce manipulation induced hypoalgesia. Clin Biomech (Bristol, Avon ) 2002 May;17(4): Borenstein DG. Epidemiology, etiology, diagnostic evaluation, and treat- 80 ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

9 Η κινητοποίηση SNAG κατά Mulligan ment of low back pain. Curr Opin Rheumatol 1999 Mar;11(2): Vicenzino B, Paungmali A, Teys P. Mulligan s mobilization-with-movement, positional faults and pain relief: current concepts from a critical review of literature. Man Ther 2007 May;12(2): Hubbard TJ, Hertel J. Anterior positional fault of the fibula after subacute lateral ankle sprains. Man Ther 2008 Feb;13(1): Hsieh CY, Vicenzino B, Yang CH, Hu MH, Yang C. Mulligan s mobilization with movement for the thumb: a single case report using magnetic resonance imaging to evaluate the positional fault hypothesis. Man Ther 2002 Feb;7(1): Hubbard TJ, Hertel J, Sherbondy P. Fibular position in individuals with self-reported chronic ankle instability. J Orthop Sports Phys Ther 2006 Jan;36(1): Kavanagh J. Is there a positional fault at the inferior tibiofibular joint in patients with acute or chronic ankle sprains compared to normals? Man Ther 1999 Feb;4(1): Zusman M. Spinal manipuative therapy: review of some proposed mechanisms, and a new hypothesis. The Australian Journal of Physiotherapy 1986;32(2): Zusman M, Edwards B, Donaghy A. Investigation of a proposed mechanism for the relief of spinal pain with passive movements. Journal of Manual Medicine 1989;4: Wright A. Recent concepts in the neurophysiology of pain. Man Ther 1999;4(4): Paungmali A, O Leary S, Souvlis T, Vicenzino B. Hypoalgesic and sympathoexcitatory effects of mobilization with movement for lateral epicondylalgia. Phys Ther 2003 Apr;83(4): Vicenzino B, Paungmali A, Buratowski S, Wright A. Specific manipulative therapy treatment for chronic lateral epicondylalgia produces uniquely characteristic hypoalgesia. Man Ther 2001 Nov;6(4): Moulson A, Watson T. A preliminary investigation into the relationship between cervical snags and sympathetic nervous system activity in the upper limbs of an asymptomatic population. Man Ther 2006 Aug;11(3): Paungmali A, Vicenzino B, Smith M. Hypoalgesia induced by elbow manipulation in lateral epicondylalgia does not exhibit tolerance. J Pain 2003 Oct;4(8): Paungmali A, O Leary S, Souvlis T, Vicenzino B. Naloxone fails to antagonize initial hypoalgesic effect of a manual therapy treatment for lateral epicondylalgia. J Manipulative Physiol Ther 2004 Mar;27(3): Downey BJ, Taylor NF, Niere KR. Manipulative physiotherapists can reliably palpate nominated lumbar spinal levels. Man Ther 1999 Aug;4(3): Billis EV, Foster NE, Wright CC. Reproducibility and repeatability: errors of three groups of physiotherapists in locating spinal levels by palpation. Man Ther 2003 Nov;8(4): Kalichman L, Hunter DJ. Diagnosis and conservative management of degenerative lumbar spondylolisthesis. Eur Spine J 2008 Mar;17(3): O Sullivan PB. Lumbar segmental instability : clinical presentation and specific stabilizing exercise management. Man Ther 2000 Feb;5(1): Cholewicki J, Juluru K, Radebold A, Panjabi MM, McGill SM. Lumbar spine stability can be augmented with an abdominal belt and/or increased intra-abdominal pressure. Eur Spine J 1999;8(5): Mulligan BR. Spinal mobilisation with leg movement (further mobilisations with movement). Journal of Manual and Manipulative Therapy 1995;3(1): Reid SA, Rivett DA, Katekar MG, Callister R. Sustained natural apophyseal glides (SNAGs) are an effective treatment for cervicogenic dizziness. Man Ther 2008 Aug;13(4): Horton SJ. Acute locked thoracic spine: treatment with a modified SNAG. Man Ther 2002;7(2): Bisset L, Paungmali A, Vicenzino B, Beller E. A systematic review and meta-analysis of clinical trials on physical interventions for lateral epicondylalgia. Br J Sports Med 2005 Jul;39(7): Vicenzino B, Brooksbank J, Minto J, Offord S, Paungmali A. Initial effects of elbow taping on pain-free grip strength and pressure pain threshold. J Orthop Sports Phys Ther 2003 Jul;33(7): ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ 6 - ΤΕΥΧΟΣ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΧΕΝΙΚΩΝ ΜΥΩΝ ΜΕΣΩ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΠΟΝΟ Φραγκάκης Βασίλειος 1, Χαλιμούρδας Αντώνιος 1, Δημητριάδης Ζαχαρίας 2 1 Φοιτητής Φυσικοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΜ. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ε ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Εργαστήριο) Α/ Α

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΜ. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ε ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Εργαστήριο) Α/ Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΜ. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014-5 ΕΞΑΜΗΝΟ Ε ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (Εργαστήριο) Α/ Α ΟΝΟΜΑ ΠΤΥΧΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤ ΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤ ΗΤΑ ΕΚΠΑΙΔ ΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΥΠ

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΕΝ4.10-1Α Έκδοση 1 η / 05.05.016 ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: Α Τομέας (Μυοσκελετικό Κυκλοφορικό Σύστημα) Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. 1. Συγκριτική αξιολόγηση προγραμμάτων έντονης διαλειμματικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΘΡΙΚH ΚΙΝΗΣΟΠOIΗΗ. Γ. Κρεκούκιας MSc

ΑΡΘΡΙΚH ΚΙΝΗΣΟΠOIΗΗ. Γ. Κρεκούκιας MSc ΑΡΘΡΙΚH ΚΙΝΗΣΟΠOIΗΗ Γ. Κρεκούκιας MSc ΜΑΘΗΙΑΚA ΑΠΟΣΕΛEΜΑΣΑ Αναγνώριση των αντενδείξεων και των καταστάσεων που απαιτούν προσοχή για την εφαρμογή της κινητοποίησης Χρήση των διαβαθμίσεων στην επικουρική

Διαβάστε περισσότερα

«Η Ζωή με Οσφυαλγία μη Ειδικής Αιτιολογίας»

«Η Ζωή με Οσφυαλγία μη Ειδικής Αιτιολογίας» Τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ό Ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Σ τ ε ρ ε ά ς Ε λ λ ά δ α ς Σ χ ο λ ή Ε π α γ γ ε λ μ ά τ ω ν Υ γ ε ί α ς & Π ρ ό ν ο ι α ς Τ μ ή μ α Φ υ σ ι κ ο θ ε ρ α π ε ί α ς Π ρ ό γ ρ α

Διαβάστε περισσότερα

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie

1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie 1 Γ Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1η 09:00 17:00 Ημέρα 2η 09:00 17:00 Ημέρα 3η 09:00 17:00 Χρόνος Κεφάλαιο Θέμα 09:00-10:00 Κεφάλαιο 1 Περιοχές Προβλημάτων 10:00-11:00

Διαβάστε περισσότερα

χρήση ειδικών τεχνικών κινητοποίησης τύπου Mulligan. Οι τεχνικές

χρήση ειδικών τεχνικών κινητοποίησης τύπου Mulligan. Οι τεχνικές ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Σύγχρονες απόψεις για την τενοντοπάθεια της πλάγιας έξω επιφάνειας του αγκώνα. Αποτελεσματικότητα της κινητοποίησης με κίνηση κατά Mulligan Μαρία Μουτζούρη Φυσικοθεραπεύτρια, MSc, MMACP, MCSP,

Διαβάστε περισσότερα

K.D.M.treatment. Kinetic Decompression Mobilization

K.D.M.treatment. Kinetic Decompression Mobilization Kinetic Decompression Mobilization Η επεμβατική φυσικοθεραπεία συνδυάζει νέες τεχνικές αποκατάστασης με εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας. Από το 2009 η Fysiotek εισάγει στην Ελλάδα και τη Κύπρο αμερικάνικη

Διαβάστε περισσότερα

Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου

Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου Γ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ, Πυέλου (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Κάτω Άκρου Όπως υποδηλώνει και το όνομά της, αυτή η εκπαιδευτική σειρά εστιάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ

Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ Η ΜΕΘΟΔΟΣ SCHROTH ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist MSc, PT Συνήθης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

1 Α Εκπαιδευτική Σειρά 2019 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie

1 Α Εκπαιδευτική Σειρά 2019 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie 1 Α Εκπαιδευτική Σειρά 2019 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1η 09:00 17:00 Ημέρα 2η 09:00 17:00 Ημέρα 3η 09:00 17:00 Ημέρα 4η 09:00 14:00 Χρόνος Ενότητα Θέμα 09:00-10:00 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ Back School Σχολή Σπονδυλικής Στήλης Back School Αναφέρεται σε ένα επίσημο πρόγραμμα θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης και φροντίδας της σπονδυλικής στήλης που

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση της Σκολίωσης Ενηλίκων συνδυάζοντας ασκήσεις και κηδεμόνα

Αντιμετώπιση της Σκολίωσης Ενηλίκων συνδυάζοντας ασκήσεις και κηδεμόνα Αντιμετώπιση της Σκολίωσης Ενηλίκων συνδυάζοντας ασκήσεις και κηδεμόνα Δημήτριος Παπαδόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αλλά ο συνδυασμός και των δύο δεν είχε ποτέ διερευνηθεί. Η εφαρμογή κηδεμόνα ή η εκτέλεση

Διαβάστε περισσότερα

Α Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 Μηχανική Διάγνωση & Θεραπεία Οσφυϊκής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης

Α Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 Μηχανική Διάγνωση & Θεραπεία Οσφυϊκής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης Α Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 Μηχανική Διάγνωση & Θεραπεία Οσφυϊκής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης Όπως αναφέρεται και στον τίτλο, αυτή η εκπαιδευτική σειρά εστιάζει στην εφαρμογή

Διαβάστε περισσότερα

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση )

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση ) Συντηρητική ή Χειρουργική Αντιµετώπιση Γ. Στράντζαλης Νευροχειρουργική Κλινική, Πανεπιστήµιο Αθηνών, Θεραπευτήριο Ευαγγελισµός ΓΕΝΙΚΑ Η οσφυo-ισχιαλγία ή ο «πόνος

Διαβάστε περισσότερα

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ. Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ Φυσικοθεραπευτής Certified Schroth Therapist Certified SEAS Therapist McKenzie Therapist PT, MSc Εξειδικευμένες ασκήσεις προσαρμοσμένες στον τύπο της σκολίωσης Τρισδιάστατη αυτοδιόρθωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΓΓΙΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΩΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΙΤΣΙΛΛΟΣ Α.Φ.Τ 2007947541 ΛΕΥΚΩΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Υποχρεωτικό. Θα ανακοινωθεί. Με την ολοκλήρωση του εργαστηριακού µέρους του µαθήµατος ο διδασκόµενος αναµένεται

Υποχρεωτικό. Θα ανακοινωθεί. Με την ολοκλήρωση του εργαστηριακού µέρους του µαθήµατος ο διδασκόµενος αναµένεται Τίτλος Μαθήµατος: Κωδικός Μαθήµατος: Κατηγορία Μαθήµατος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόµενο) Επίπεδο Μαθήµατος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου κύκλου) Τεχνικές Kινητοποίησης PTH220 Υποχρεωτικό Πτυχίο (1 ος Κύκλος)

Διαβάστε περισσότερα

Εγκεφαλικής Παράλυσης

Εγκεφαλικής Παράλυσης Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας & Ιπποθεραπείας Ιωαννίνων, Μονάδα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, 3ΕΛΕΠΑΠ Ιωαννίνων 1 2 Η Ιπποθεραπεία, είναι μία νευροφυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

- Η σπονδυλοδεσία γίνεται σε πέντε στάδια αποκατάστασης:

- Η σπονδυλοδεσία γίνεται σε πέντε στάδια αποκατάστασης: Αποκατάσταση - Sport rehabilitation and pain management Η σπονδυλοδεσία σε επαγγελματία αθλητή (spinal fusion) Η σπονδυλοδεσία είναι γενικά μια έσχατη λύση για τον αθλητή με δισκογενή πόνο και θα πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΛΛΙΟΥ Β.

ΜΑΛΛΙΟΥ Β. Γιατί θεραπευτική άσκηση; Βελτίωση της λειτουργικότητας Βελτίωση της κίνησης Περιορισμό των συμπτωμάτων Τα είδη άσκησης που πρέπει να περιλαμβάνει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα Τι πρέπει να γίνει; Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοπιστία και εγκυρότητα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ (reliability) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ (validity) 23/12/2010. Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος

Αξιοπιστία και εγκυρότητα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ (reliability) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ (validity) 23/12/2010. Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Αξιοπιστία και εγκυρότητα Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Φυσ/πείας, ΤΕΙ Λαμίας ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ (reliability) Αξιοπιστία θεωρείται ο βαθμός που μια δοκιμασία ή διαδικασία επιφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών Χειροθεραπευτών Ελλάδας

Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών Χειροθεραπευτών Ελλάδας Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών Χειροθεραπευτών Ελλάδας Ορθοπαιδική Xειροθεραπεία Orthopaedic Manual Physical Therapy (OMPT) ΝΕΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2018 ΑΘΗΝΑ 22-24 Ιουνίου (1o τριήμερο) 20-22 Ιουλίου (2o

Διαβάστε περισσότερα

Clinical Pilates. Εισαγωγή

Clinical Pilates. Εισαγωγή Clinical Pilates Εισαγωγή Το Clinical Pilates ξεκίνησε από φυσικοθεραπευτές στην Αυστραλία, οι οποίοι ανέπτυξαν και προώθησαν την αρχική μέθοδο Pilates συνδυάζοντάς την με τις πλέον πρόσφατες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ

ΚΑΡΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ ΚΑΡΤΕΛΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ Ονοματεπώνυμο Φοιτητή (-τριας) ΑΜ.. Εξάμηνο.. Απουσίες.. Α. Θέματα ασφάλειας * Νοσοκομείο /Κλινική /Ίδρυμα. Επάρκεια γνώσεων σχετικά με τον ασφαλή

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική αξιολόγηση παθήσεων σπονδυλικής στήλης (2 ο μάθημα) 1. Παρατήρηση (η οποία χωρίζεται περαιτέρω σε γενική & ειδική.

Κλινική αξιολόγηση παθήσεων σπονδυλικής στήλης (2 ο μάθημα) 1. Παρατήρηση (η οποία χωρίζεται περαιτέρω σε γενική & ειδική. Κλινική αξιολόγηση παθήσεων σπονδυλικής στήλης (2 ο μάθημα) Στόχος αυτού του μαθήματος είναι να μάθει ο σπουδαστής ποιες είναι οι βασικές αρχές της κλινικής αξιολόγησης (αντικειμενικής εξέτασης) των μυοσκελετικών

Διαβάστε περισσότερα

Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου

Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου Δ Εκπαιδευτική Σειρά Μηχανικής Διάγνωσης & Θεραπείας 2017 ΜΔΘ Αυχενικής & Θωρακικής Μοίρας ΣΣ, (Advanced) και Περιφερειακών Αρθρώσεων Άνω Άκρου Όπως υποδηλώνεται και από τον τίτλο, αυτή η εκπαιδευτική

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ Αποτελεί τον μυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορμού με κύριο οστικό στοιχείο τους σπονδύλους και την παράλληλη συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΣΧΟΛΗ: EΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ: Β Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή «Ο ρόλος της υδροθεραπείας σε ασθενείς με πολλαπλή Σκλήρυνση» «The impact of hydrotherapy

Διαβάστε περισσότερα

1 Β Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie

1 Β Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie 1 Β Εκπαιδευτική Σειρά 2018 Ελληνικό Ινστιτούτο McKenzie ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1η 09:00 17:00 Ημέρα 2η 09:00 17:00 Ημέρα 3η 09:00 17:00 Ημέρα 4η 09:00 14:00 Χρόνος Ενότητα Θέμα 09:00-10:00 Ενότητα 1 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΝΕΥΡΟΥ. Νευραλγία τρίδυμου ν.

ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΝΕΥΡΟΥ. Νευραλγία τρίδυμου ν. ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΝΕΥΡΟΥ Νευραλγία τρίδυμου ν. Η νευραλγία τρίδυμου νεύρου (ΤΝ), είναι ένα συνηθισμένο επώδυνο σύνδρομο. Η κλασική μορφή του (Τύπος 1)χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εμφάνιση οξύ, σποραδικού,

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙ Λαμίας Φυσικοθεραπευτής

Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας, ΑΤΕΙ Λαμίας Φυσικοθεραπευτής ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Τα χρόνια αποτελέσματα της συστηματικής άσκησης στο διπλό γινόμενο σε υγιή άτομα Αθανάσιος Μανδηλάρης,1 Δημήτριος Σούκος2 1 Φυσικοθεραπευτής, MSc, Εργαστηριακός συνεργάτης, Τμήμα Φυσικοθεραπείας,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΜΑΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής»

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Αποκατάστασης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Χρυσάνθη Μοδέστου Λεμεσός, Μάιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ (ΑΜΣΣ)

ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ (ΑΜΣΣ) ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ (ΑΜΣΣ) Εκφυλιστική νόσος της ΑΜΣΣ Η διαδικασία εκφύλισης με την πάροδο της ηλικίας είναι συνάρτηση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη µαθήµατος: Καθ. Εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας, Παράρτηµα Αιγίου, ΤΕΙ Πάτρας

Υπεύθυνη µαθήµατος: Καθ. Εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας, Παράρτηµα Αιγίου, ΤΕΙ Πάτρας ΕΙ ΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Συµπληρωµατικές σηµειώσεις εργαστηρίου - Τεχνικές κινητοποίησης ωµικής ζώνης Υπεύθυνη µαθήµατος: Ευδοκία Μπίλλη PhD MSc (Manipulative Therapy) Καθ. Εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ ΛΥΓΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ MD MSC ΕΙΔΙΚΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Αρχαιότερη σύγχρονη μέθοδος θεραπείας Εισαγωγή ειδικών βελονών σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος Οι βελόνες που χρησιμοποιούνται είναι

Διαβάστε περισσότερα

PRELIMINARY RESULTS FROM THE FIRST TRIALS OF THE GENSINGEN BRACE (BY Dr. WEISS) IN GREECE

PRELIMINARY RESULTS FROM THE FIRST TRIALS OF THE GENSINGEN BRACE (BY Dr. WEISS) IN GREECE PRELIMINARY RESULTS FROM THE FIRST TRIALS OF THE GENSINGEN BRACE (BY Dr. WEISS) IN GREECE Objective: The Gensingen brace is a new asymmetrical CAD/CAM Cheneau type brace, with very promising published

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ. Φλώρα Λεπτουργίδου, PhD Clinical Manager

Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ. Φλώρα Λεπτουργίδου, PhD Clinical Manager Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ Φλώρα Λεπτουργίδου, PhD Clinical Manager Ψηφιακή τεχνολογία στην Ιατρική (ehealth services) Πληροφόρηση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ;

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την ένωση δύο οστών, της κνήμης και μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος). Μεταξύ των δύο οστών υπάρχουν δύο στρογγυλοί δίσκοι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ STATE OF THE ART στη μυοσκελετική παθολογία της Οσφυϊκής Μοίρας, της Πυέλου και των Ιερολαγονίων αρθρώσεων. Σύγχρονες ενδείξεις και εφαρμογές στην κλινική πράξη ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Από τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ & ΣΚΕΛΕΤΟΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ & ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ & ΣΚΕΛΕΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΥΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΤΕΝΟΝΤΩΝ ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΟΣΤΩΝ 2. ΚΡΑΝΙΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Α. ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΚΡΑΝΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Υπεύθυνη µαθήµατος: Καθ. Εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας, Παράρτηµα Αιγίου, ΤΕΙ Πάτρας

Υπεύθυνη µαθήµατος: Καθ. Εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας, Παράρτηµα Αιγίου, ΤΕΙ Πάτρας ΕΙ ΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Συµπληρωµατικές σηµειώσεις εργαστηρίου - Τεχνικές κινητοποίησης ποδοκνηµικής /άκρου πόδα Υπεύθυνη µαθήµατος: Ευδοκία Μπίλλη PhD MSc (Manipulative Therapy) Καθ. Εφαρµογών,

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Ν «ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ» ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Γ.Ν «ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ» ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν «ΑΓ.ΠΑΥΛΟΣ» ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:DrΣ.ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ ΡΗΞΗ ΤΕΝΟΝΤΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΘΩΡΑΚΙΚΟΥ ΜΥΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:KOYMHΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ:ΚΑΛΥΒΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α 1 η Περίπτωση 2 η

Διαβάστε περισσότερα

Προϊόντα Edwards Lifesciences

Προϊόντα Edwards Lifesciences Προϊόντα Edwards Lifesciences Τεχνικά χαρακτηριστικά και κλινικές μελέτες Τεχνολογίες Edwards Lifesciences Το 70% των προϊόντων αιμοδυναμικού ελέγχου που χρησιμοποιoύνται παγκοσμίως είναι Edwards. Η Edwards

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία παθήσεων αυχενικής µοίρας (6o µάθηµα)

Θεραπεία παθήσεων αυχενικής µοίρας (6o µάθηµα) Θεραπεία παθήσεων αυχενικής µοίρας (6o µάθηµα) Ασκήσεις κινητικότητας (ROM) ΑΜΣΣ Σε αυτές τις ασκήσεις κινητικότητας (Εικ. 1), στο εργαστήριο εφαρµόστηκαν & έγινε πρακτική άσκηση στις εξής ασκήσεις: Κάµψη

Διαβάστε περισσότερα

Συμπτωματικά και ασυμπτωματικά επεισοδία σε ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή

Συμπτωματικά και ασυμπτωματικά επεισοδία σε ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή Καρδιολογική κλινική Πανεπιστηµίου Κρήτης Συμπτωματικά και ασυμπτωματικά επεισοδία σε ασθενείς με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή Π. Παπακωνσταντίνου, Ε. Σημαντηράκης, Ε. Αρκολάκη, Σ. Χρυσοστομάκης, Ε. Κανουπάκης,

Διαβάστε περισσότερα

Aξιολόγηση κινητικότητας αρθρώσεων

Aξιολόγηση κινητικότητας αρθρώσεων ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ Aξιολόγηση κινητικότητας αρθρώσεων Μανώλης Παπαδόπουλος Διδάκτωρ ΕΚΠΑ, MSc Φυσικοθεραπευτής ΜΑΦ ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η Διερεύνηση των Επιδράσεων που Επιφέρει ο Βελονισμός στους Καρκινοπαθείς Ευάγγελος Μπέρος Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΡΟΠΟΙ ΩΦΕΛΙΜΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ηλεκτροθεραπεία Ηλεκτροθεραπεία είναι η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος για θεραπευτικούς σκοπούς. H ηλεκτροθεραπεία είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση στάσης. Τυπικές στάσεις & βασικά χαρακτηριστικά αυτών

Αξιολόγηση στάσης. Τυπικές στάσεις & βασικά χαρακτηριστικά αυτών Αξιολόγηση στάσης Τυπικές στάσεις & βασικά χαρακτηριστικά αυτών Εικόνα 1. Τυπικές όρθιες στάσεις. Τέλια όρθια στάση (Α), κυφω-λορφωτική στάση (Β), στάση επίπεδης ράχης (C) & χαλαρή στάση (D). Τέλεια όρθια

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ Φοινίκη Αλεξάνδρου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Παθήσεις & παραµορφώσεις θωρακικής µοίρας σπονδυλικής στήλης Ευδ. Μπίλλη Υπεύθυνη Μαθήµατος Κλινική Μυοσκελετική Φυσικοθεραπεία ΙΙ

Παθήσεις & παραµορφώσεις θωρακικής µοίρας σπονδυλικής στήλης Ευδ. Μπίλλη Υπεύθυνη Μαθήµατος Κλινική Μυοσκελετική Φυσικοθεραπεία ΙΙ Παθήσεις & παραµορφώσειςθωρακικής µοίραςσπονδυλικήςστήλης Ευδ. Μπίλλη Υπεύθυνη Μαθήµατος Κλινική Μυοσκελετική Φυσικοθεραπεία ΙΙ Παθήσεις & παραµορφώσεις θωρακικήςµοίρας Σκολίωση Νόσο Scheuermann Αγκυλοποιητική

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Διάστρεμμα της. Ποδοκνημικής Άρθρωσης

Διάστρεμμα της. Ποδοκνημικής Άρθρωσης Διάστρεμμα της Ποδοκνημικής Άρθρωσης Στοιχεία ανατομικής κατασκευής Η ποδοκνημική είναι η άρθρωση που σχηματίζεται μεταξύ της κνήμης και του αστραγάλου. Η άρθρωση αυτή βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα του

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση του αναλγητικού μηχανισμού της τεχνικής manipulation σε μυοσκελετικές παθήσεις σπονδυλικής στήλης

Διερεύνηση του αναλγητικού μηχανισμού της τεχνικής manipulation σε μυοσκελετικές παθήσεις σπονδυλικής στήλης ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 13(4):253-260, 2010 Áíáóêόðηóη Διερεύνηση του αναλγητικού μηχανισμού της τεχνικής manipulation σε μυοσκελετικές παθήσεις σπονδυλικής στήλης Χρήστος Σάββα MSc, MCSP, MMACP Kλινικός εκπαιδευτής

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογική κύφωση Στενός σπονδυλικός σωλήνας Προσανατολισμός των οπισθίων αρθρώσεων Πλευρές σταθερότητα Μυελικός κώνος Θ12-Ο1

Φυσιολογική κύφωση Στενός σπονδυλικός σωλήνας Προσανατολισμός των οπισθίων αρθρώσεων Πλευρές σταθερότητα Μυελικός κώνος Θ12-Ο1 Φυσιολογική κύφωση Στενός σπονδυλικός σωλήνας Προσανατολισμός των οπισθίων αρθρώσεων Πλευρές σταθερότητα Μυελικός κώνος Θ12-Ο1 Φυσιολογική λόρδωση Μεγαλύτερα σπονδυλικά σώματα Προσανατολισμός οπισθίων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΑΝΙΚΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Όνομα Φοιτήτριας: Μαρία Θωμά Αριθμός φοιτητικής ταυτότητας:2010221455

Διαβάστε περισσότερα

Ακτινολογική και κλινική βελτίωση σε ασθενείς με Θωρακοοσφυϊκή σκολίωση, εφαρμόζοντας μόνο ασκήσεις της μεθόδου Schroth

Ακτινολογική και κλινική βελτίωση σε ασθενείς με Θωρακοοσφυϊκή σκολίωση, εφαρμόζοντας μόνο ασκήσεις της μεθόδου Schroth Ακτινολογική και κλινική βελτίωση σε ασθενείς με Θωρακοοσφυϊκή σκολίωση, εφαρμόζοντας μόνο ασκήσεις της μεθόδου Schroth Νίκος Καραβίδας, MSc, PT Official Instructor Schroth BSPTS Certified SEAS Therapist

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΑΚΟΣΑΜΙΔΗΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΟΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑΚΗ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Κωνσταντίνα Κυπριανού Α.Τ.:

Διαβάστε περισσότερα

þÿ¼ ½ ±Â : ÁÌ» Â Ä Å ÃÄ ²µ þÿä Å ÃÇ»¹º Í Á³ Å

þÿ¼ ½ ±Â : ÁÌ» Â Ä Å ÃÄ ²µ þÿä Å ÃÇ»¹º Í Á³ Å Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015 þÿ ½»Åà Äɽ µ½½ ¹Î½ Ä Â þÿ±¾¹»ì³ à  º±¹ Ä Â þÿ±à ĵ»µÃ¼±Ä¹ºÌÄ Ä±Â

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΒΟΤΟΥΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΒΟΤΟΥΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΒΟΤΟΥΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΞΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Βαρβαρούσης Δ, Πλούμης Α, Μπερής Α Μονάδα Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης «Σ. Νιάρχος», Πανεπιστημιακό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ Σ.Σ.

ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ Σ.Σ. ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΜΟΙΡΑΣ Σ.Σ. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Η κλινική εκδήλωση της δισκοκήλης μπορεί να είναι οξεία (ιστορικό τραυματισμού, τροχαίου ατυχήματος, μετά ανύψωση ή και έλξη βαρέων αντικειμένων

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας Ο πατέρας της Οστεοπαθητικής Dr A. T. Still, διατύπωσε την άποψη στις αρχές του 20ου αιώνα ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΟΣΦΥΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΛΙΝΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟY ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΟΣΦΥΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΛΙΝΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟY ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΟΣΦΥΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΛΙΝΑ ΕΥΣΤΑΘΙΟY ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Μία από της σημαντικότερες παθήσεις που αλλοιώνουν την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου, στην ώριμη ηλικία, είναι και η σπονδυλική

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Ο πόνος είναι στο μυαλό μας!

Ο πόνος είναι στο μυαλό μας! Ο πόνος είναι στο μυαλό μας! Ο ΠΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΑΣ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ! Όλοι νιώθουν πόνο, αλλά δεν συνεχίζουν να πονάνε όλοι. Οι λίγοι άτυχοι που συνεχίζουν να πονάνε αποκτούν οικονομικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ

ΑΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΠΟΔΟΚΝΗΜΙΚΗΣ Τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ό Ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό Ί δ ρ υ μ α Σ τ ε ρ ε ά ς Ε λ λ ά δ α ς Σ χ ο λ ή Ε π α γ γ ε λ μ ά τ ω ν Υ γ ε ί α ς & Π ρ ό ν ο ι α ς Τ μ ή μ α Φ υ σ ι κ ο θ ε ρ α π ε ί α ς Π ρ ό γ ρ α

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοαρθρίτιδα την 3 η χιλιετία. Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Ρευματολογική Κλινική - Γ.Ν.Α. «Γιώργος Γεννηματάς»

Οστεοαρθρίτιδα την 3 η χιλιετία. Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Ρευματολογική Κλινική - Γ.Ν.Α. «Γιώργος Γεννηματάς» Η Οστεοαρθρίτιδα την 3 η χιλιετία Δρ Αθανάσιος Γεωργούντζος Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Ρευματολογική Κλινική - Γ.Ν.Α. «Γιώργος Γεννηματάς» Σύγκρουση συμφερόντων Conflict of interest Κανένα για αυτήν την παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Επίκουρος Καθηγητής

Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Επίκουρος Καθηγητής Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Επίκουρος Καθηγητής Μάθημα 2 ο Εισαγωγή στην έννοια και την σπουδαιότητα του κλινικού συλλογισμού Προβλήματα επικοινωνίας με τον ασθενή Στόχοι και διαδικασίες οργάνωσης κλινικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΤΑΣΗΣ. Αιτιολογία

ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΤΑΣΗΣ. Αιτιολογία ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ Ο πονοκέφαλος αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πεδία έρευνας της σύγχρονης Ιατρικής. Πολλές ειδικότητες ασχολούνται. Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για την αιτιολογία και τη θεραπεία του. Η

Διαβάστε περισσότερα

Σκολίωση Ενηλίκων: Αξιολόγηση, Πρόγνωση και Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση

Σκολίωση Ενηλίκων: Αξιολόγηση, Πρόγνωση και Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση Σκολίωση Ενηλίκων: Αξιολόγηση, Πρόγνωση και Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση Νίκος Καραβίδας, PT, MSc Schroth BSPTS Instructor SEAS Therapist Schroth Best Practice Therapist McKenzie Therapist MSc Sports

Διαβάστε περισσότερα

Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση

Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας & Ιπποθεραπείας Ιωαννίνων, Μονάδα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων 1 2 Η Θεραπευτική Ιππασία, προσαρμόζει ένα πρόγραμμα άσκησης με βάση

Διαβάστε περισσότερα

Η μικροδισκεκτομή στην αντιμετώπιση της οσφυικής δισκοκήλης

Η μικροδισκεκτομή στην αντιμετώπιση της οσφυικής δισκοκήλης Slide 1 Η μικροδισκεκτομή στην αντιμετώπιση της οσφυικής δισκοκήλης Ευσταθίου Πάνος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Διδάκτωρ Παν. Αθηνών Slide 2 Η Ιστορία της Μικροεπεμβατικής στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης

Διαβάστε περισσότερα

Θέσεις & Αντιθέσεις στην Ιατρική. Παντελής Κρανιώτης Ακτινολόγος, Επ. Επιμελητής Β Κλινικό Εργαστήριο Ακτινολογίας ΠΓΝ Πατρών, Ρίο

Θέσεις & Αντιθέσεις στην Ιατρική. Παντελής Κρανιώτης Ακτινολόγος, Επ. Επιμελητής Β Κλινικό Εργαστήριο Ακτινολογίας ΠΓΝ Πατρών, Ρίο Θέσεις & Αντιθέσεις στην Ιατρική Παντελής Κρανιώτης Ακτινολόγος, Επ. Επιμελητής Β Κλινικό Εργαστήριο Ακτινολογίας ΠΓΝ Πατρών, Ρίο CT vs MRI Οξεία οσφυαλγία (με ή χωρίς ριζιτική συνδρομή)* Πολύ συχνό πρόβλημα

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργική ανατομία και εμβιομηχανική της αυχενικής μοίρας

Λειτουργική ανατομία και εμβιομηχανική της αυχενικής μοίρας Therapeutic Exercise in the Workplace - THEWS Λειτουργική ανατομία και εμβιομηχανική της αυχενικής μοίρας Manos Stefanakis PT, MManipTher, PhD Γενική ανατομία Σ.Σ 2 Τμήματα: Κινητό τμήμα Ακίνητο τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσίευση HandTutor Enhanced Hand Rehabilitation after Stroke A Pilot Study στο περιοδικό Physiother Res Int

Δημοσίευση HandTutor Enhanced Hand Rehabilitation after Stroke A Pilot Study στο περιοδικό Physiother Res Int Δημοσίευση HandTutor Enhanced Hand Rehabilitation after Stroke A Pilot Study στο περιοδικό Physiother Res Int 2011-03-15 12:25:14 Σκοπός Η μελέτη αξιολογεί τα θεραπευτικά αποτελέσματα της χρήσης του συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Γνώση και στάση νοσηλευτών στη διαχείριση του πόνου καρκινοπαθών που νοσηλεύονται Παναγιώτης Χαραλάμπους Λεμεσός, 2014 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Ρευματολογία Ψωριασική Αρθρίτιδα Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα; Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής Α, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας _ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ_ Πολυκανδριώτη Μαρία 1, Φούκα Γεωργία 2 1. Καθηγήτρια Εφαρμογών Νοσηλευτικής Α, ΤΕΙ Αθήνας 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ. Μηχανικού τύπου Φλεγμονώδους τύπου

ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ. Μηχανικού τύπου Φλεγμονώδους τύπου ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ Μηχανικού τύπου Φλεγμονώδους τύπου Σπονδυλαρθρίτιδες Σπονδυλαθρίτιδες (SpA) οικογένεια διαταραχών που μοιράζονται κοινά κλινικά, ακτινολογικά και γεννετικά στοιχεία Ρευματολογικές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τρόποι αντιμετώπισης του Ονοματεπώνυμο φοιτήτριας: Ειρήνη Αδάμου Λεμεσός 2014 2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Professional Skills Seminars ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: PHYSIOSCIENCE O.E.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Professional Skills Seminars ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: PHYSIOSCIENCE O.E. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Professional Skills Seminars ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: PHYSIOSCIENCE O.E. 2 STATE OF THE ART στη μυοσκελετική παθολογία του κάτω άκρου. Σύγχρονες ενδείξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013 TI ENNOOYME ΛΕΓΟΝΤΑΣ «ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ» Ο όρος «ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ» περιλαμβάνει μια ομάδα μυοσκελετικών παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΙΣΕΩΣ. Π Φλεβάρη. Β Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Αθήνα

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΙΣΕΩΣ. Π Φλεβάρη. Β Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Αθήνα ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΑΚΛΙΣΕΩΣ Π Φλεβάρη Β Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική, Νοσοκοµείο Αττικόν, Αθήνα Φυσιολογική βάση DIAGNOSTIC YIELD OF VARIOUS TESTS IN 308 PATIENTS WITH A FINAL DIAGNOSIS ACCORDING TO ESC

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία

Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία Ηλίας Σμήλιος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Προοπτική πληθυσμιακής εξέλιξης ανά ηλικιακή

Διαβάστε περισσότερα

Είναι γνωστό πόσο μεγάλο ρόλο παίζει το ισοκινητικό δυναμόμετρο στην φάση της

Είναι γνωστό πόσο μεγάλο ρόλο παίζει το ισοκινητικό δυναμόμετρο στην φάση της - ΠΡΟΛΗΨΗ - ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ Το ισοκινητικό δυναμόμετρο είναι μονάδα υψηλής τεχνολογίας, συνδεδεμένη με ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος αξιολογεί και συγκρίνει τις αρθρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΒΡΕΦΗ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΝΕΥΡΟΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΒΡΕΦΗ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΝΕΥΡΟΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΒΡΕΦΗ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΝΕΥΡΟΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Βασίλειος Χ. Σκουτέλης, PT, MSc, Εργ. Συνεργάτης ΤΕΙ Αθήνας Σπύρος Παπαγιαννόπουλος, PT,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Θεραπευτικής Ιππασίας στην Αποκατάσταση Νεαρού Ασθενούς με Παλαιά Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση

Πρόγραμμα Θεραπευτικής Ιππασίας στην Αποκατάσταση Νεαρού Ασθενούς με Παλαιά Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση Πρόγραμμα Θεραπευτικής Ιππασίας στην Αποκατάσταση Νεαρού Ασθενούς με Παλαιά Στεργίου Α.1, Βαρβαρούσης Δ.2, Μάγγου Λ.2, Παπακώστας Π.2, Παπαμιχαήλ Ν.2, Πλούμης Α.2 Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας & Ιπποθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Όνομα: Νίκος Καραβίδας. Διεύθυνση: Μακαρίου 30, Αθήνα, Νέα Ιωνία,

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Όνομα: Νίκος Καραβίδας. Διεύθυνση: Μακαρίου 30, Αθήνα, Νέα Ιωνία, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Όνομα: Νίκος Καραβίδας Διεύθυνση: Μακαρίου 30, Αθήνα, Νέα Ιωνία,14233 E-mail: info@skoliosi.com Website: www.skoliosi.com Τηλέφωνο: 6974801432 Ημερομηνία και τόπος γέννησης: 28/02/1985,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ ΕΣΩ ΚΑΡΩΤΙΔΑΣ Συστηματική Ανασκόπηση

ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ ΕΣΩ ΚΑΡΩΤΙΔΑΣ Συστηματική Ανασκόπηση ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ 1 Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, 2 Α' Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Νοσ. ΑΧΕΠΑ, 3 Α' Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Ιπποκράτειο ΓΝΑ Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Χρυσάνθη Στυλιανού Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½

þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016 þÿ ÀÌ Ä º± µä À ¹ ¼ ½ þÿµºà±¹ µåä¹ºì ¹ ¹º ĹºÌ ÃÍÃÄ ¼± þÿãä ½ º±Ä±½µ¼

Διαβάστε περισσότερα