Προγραμματική Περίοδος

Transcript

1 Προγραμματική Περίοδος Τπουργείο Ναυτιλίασ και Αιγαίου

2 Περιεχόμενα ΕΛΑΓΩΓΘ ΚΕΘ ΣΟΤ ΣΟΜΕΑ ΣΟ ΕΚΝΛΚΟ ΚΑΛ ΕΤΡΩΠΑΛΚΟ ΠΕΡΛΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟΣΛΜΘΘ ΣΩΝ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝ ΣΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΕΩΝ ΣΟΝ ΣΟΜΕΑ ΜΕΧΡΛ ΘΜΕΡΑ ΔΤΝΑΣΑ ΘΜΕΛΑ ΑΤΝΑΜΛΕ ΕΤΚΑΛΡΛΕ ΑΠΕΛΛΕ ΚΕΜΑΣΛΚΟ ΣΟΧΟ ΔΤΝΑΣΑ ΘΜΕΛΑ ΑΔΤΝΑΜΛΕ ΕΤΚΑΛΡΛΕ ΑΠΕΛΛΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΒΑΛΚΩΝ ΠΡΟΣΕΡΑΛΟΣΘΣΩΝ ΑΝΑΠΣΤΞΘ ΑΝΑΓΚΑΛΕ ΝΟΜΟΚΕΣΛΚΕ ΚΑΛ ΟΡΓΑΝΩΣΛΚΕ ΠΡΟΑΡΜΟΓΕ ΧΩΡΛΚΘ ΚΑΛ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΔΛΑΣΑΘ ΤΝΕΡΓΕΛΕ-ΤΜΠΛΘΡΩΜΑΣΛΚΟΣΘΣΕ ελίδα 1

3 ΚΑΣΕΤΘΤΝΕΙ ΑΝΑΠΣΤΞΙΑΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΕΙΑΓΩΓΗ Σο Τπουργείο Ναυτιλίασ και Αιγαίου υπό τθ ςθμερινι του μορφι ςυςτικθκε μόλισ τον Λοφνιο του Είχε προθγθκεί, το 2009, θ κατάργθςι του ωσ ανεξάρτθτου τομζα, με τισ αρμοδιότθτεσ τθσ Ναυτιλίασ και των ΓΓ Αιγαίου και Λιμενικισ πολιτικισ να υπάγονται ςτο Τπουργείο Ανάπτυξθσ. Σο Λιμενικό ϊμα (Λ) το οποίο ανζκακεν εποπτευόταν από το Τπουργείο και το οποίο μζςω αυτοφ αςκοφςε μζροσ των αρμοδιοτιτων του, υπιχκθ ςτο υπ.προςταςίασ του Πολίτθ με τθ ςφςταςθ Αρχθγείου και ζχοντασ μεταξφ άλλων δυνατότθτα χρθματοδότθςθσ από το Σαμείο Εξωτερικϊν υνόρων. Σο Τπουργείο ΝΑ ςτθ παροφςα φάςθ βρίςκεται ςε ςχεδιαςμό τθσ αναδιοργάνωςισ του και των πολιτικϊν του και για το λόγο αυτό το παρόν κείμενο είναι πολφ πικανόν να ανακεωρθκεί ςε αρκετά ςθμεία του ςτισ επόμενεσ φάςεισ ςχεδιαςμοφ τθσ νζασ προγραμματικισ περιόδου. Ειδικά ςτο τομζα τθσ Λιμενικισ πολιτικισ, τομζασ που επίςθσ ςυνδζεται με μνθμονικζσ υποχρεϊςεισ τθσ χϊρασ, είναι πολφ πρϊιμο ςε αυτι τθ φάςθ να περιγραφεί δεςμευτικόσ ςχεδιαςμόσ για τθν επόμενθ περίοδο πριν τουλάχιςτον ολοκλθρωκεί θ φάςθ προετοιμαςίασ ιδιωτικοποιιςεων. Για το λόγο αυτό ςτο παρόν κείμενο οι περιγραφζσ και αναλφςεισ του τομζα δεν είναι διεξοδικζσ. Αντίκετα θ αρμοδιότθτα για το Αιγαίο, υποχρεϊνει το Τπουργείο ςτο πλαίςιο τθσ νζασ περιόδου να παρουςιάςει προγραμματιςμό για τον τομζα αυτό ωσ μζροσ μιασ πολιτικισ για τα νθςιά που ςε γενικζσ γραμμζσ κα αποτελζςει και το βαςικό κορμό των κζςεων τθσ Ελλάδασ ςτον αντίςτοιχο τομζα τθσ Ευρωπαϊκισ Περιφερειακισ Πολιτικισ. Για το λόγο αυτό ο τομζασ παρουςιάηεται αυτοτελϊσ προκειμζνου να είναι ευδιάκριτεσ οι κζςεισ που διατυπϊνονται και ςτο πλαίςιο τθσ υπό ςυηιτθςθ ευρωπαϊκισ Πολιτικισ. Εκ του ςκοποφ ςφςταςισ του το Τπουργείο μεριμνά για τισ καλάςςιεσ μεταφορζσ δθλαδι τθν ναυτιλία ςτο πεδίο τθσ οικονομίασ, τουσ λιμζνεσ ςτο πεδίο των υποδομϊν,τθν ναυτικι εκπαίδευςθ και εργαςία ςτο πεδίο του ανκρϊπινου δυναμικοφ. Δια των υπθρεςιϊν του και του Λιμενικοφ ϊματοσ παρζχει τθν αναγκαία και οφείλει- τθν υψθλότερου δυνατοφ επιπζδου υποςτιριξθ ςτθν ανάπτυξθ τθσ Ναυτιλίασ, τουσ ςυναλλαςςόμενουσ πολίτεσ ενϊ εξαςφαλίηει δια του Λιμενικοφ ϊματοσ τθν αναγκαία αςφάλεια ςτο καλάςςιο χϊρο, τουσ λιμζνεσ και τθ ναυςιπλοΐα. ελίδα 2

4 1.ΘΕΗ ΣΟΤ ΣΟΜΕΑ ΣΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΤΡΩΠΑΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ α. Οι καλάςςιεσ μεταφορζσ, εξυπθρετϊντασ διαχρονικά τισ διατροφικζσ, ενεργειακζσ και ςε πρϊτεσ φλεσ ανάγκεσ τθσ ανκρωπότθτασ, διαδραματίηουν (και κα εξακολουκοφν να διαδραματίηουν) ςτρατθγικό ρόλο ςτθν αλυςίδα μεταφοράσ των ςυνεχϊσ αυξανόμενων απαιτιςεων του παγκόςμιου εμπορίου. Οι καλάςςιεσ μεταφορζσ ζχουν ηωτικι ςθμαςία και για τθν Ενωμζνθ Ευρϊπθ. Θ Ευρωπαϊκι ναυτιλία ςυνειςφζρει ουςιαςτικά ςτθν αειφόρο οικονομικι ανάπτυξθ, αυξάνοντασ το εκνικό προϊόν των Ευρωπαϊκϊν χωρϊν, ενιςχφει τθ ςτρατθγικι κζςθ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ και τθ διαπραγματευτικι τθσ δφναμθ ςτουσ Διεκνείσ Οργανιςμοφσ. Θ διατιρθςθ τθσ διεκνοφσ ανταγωνιςτικότθτασ τθσ Ευρωπαϊκισ ναυτιλίασ αποτελεί ςτακερό ςτόχο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ λόγω ακριβϊσ τθσ ςτρατθγικισ τθσ ςθμαςίασ, όπωσ άλλωςτε αναγνωρίηεται μεταξφ άλλων και ςτθν ανακοίνωςθ για τθν τρατθγικι τθσ Ευρωπαϊκισ Ενϊςεωσ του ζτουσ Επιπλζον, θ ςτρατθγικι ςθμαςία τθσ ναυτιλίασ για τθν Ε.Ε. είναι οικονομικισ και πολιτικισ φφςεωσ. Για παράδειγμα, οι καλάςςιεσ μεταφορζσ, ςτα πλαίςια ενόσ ευαίςκθτου γεωςτρατθγικοφ περιβάλλοντοσ, παίηουν ςθμαντικό ρόλο ςε εποχζσ ςτρατιωτικϊν κρίςεων και για τθν διενζργεια/εκτζλεςθ ειρθνευτικϊν (peacekeeping) αποςτολϊν, για τισ οποίεσ τα κράτθ μζλθ πρζπει να ςτθρίηονται ςτθν φπαρξθ εκνικοφ / ευρωπαϊκοφ ςτόλου. Θ Ελλάδα είναι μία παραδοςιακά ναυτιλιακι χϊρα και θ εμπορικι τθσ ναυτιλία ζχει διαδραματίςει ιδιαίτερα ςθμαντικό ρόλο ςτθν οικονομικι και κοινωνικι ανάπτυξι τθσ, ςτθν αφξθςθ του κφρουσ τθσ ςε διεκνζσ επίπεδο, κακϊσ επίςθσ και ςτθν κοινωνικι και περιφερειακι ςυνοχι. Θ Ελλθνικι Πολιτεία, αναγνωρίηοντασ το ρόλο αυτό, ζχει ςυμβάλλει ςτα πλαίςια των εκάςτοτε διαμορφοφμενων κοινωνικοοικονομικϊν ςυνκθκϊν, ςτθν ανάπτυξθ τθσ Ελλθνικισ ναυτιλίασ και ςτθν απρόςκοπτθ δραςτθριοποίθςι τθσ διεκνϊσ. τιριηε και ςτθρίηει, με αυξθμζνθσ τυπικισ ιςχφοσ κεςμικό πλαίςιο, τθ ναυτιλιακι επιχειρθματικι δραςτθριότθτα, κακϊσ επίςθσ και το Εκνικό νθολόγιο ϊςτε να εξαςφαλίηεται θ ανταγωνιςτικι κζςθ του ναυτιλιακοφ τομζα ςε παγκόςμια κλίμακα. ε ζνα μεταβαλλόμενο κόςμο γεωπολιτικά, θ ελλθνικι ναυτιλία εν γζνει, είναι ζνασ αξιόπιςτοσ εταίροσ ςτο παγκόςμιο εμπόριο, καλφπτοντασ ςθμαντικό μζροσ των αναγκϊν για τθ μεταφορά ενζργειασ και πρϊτων υλϊν, ενϊ παράλλθλα διαδραματίηει καίριο ρόλο ςτθ διαμόρφωςθ τθσ διεκνοφσ ναυτιλιακισ πολιτικισ. Θ ναυτιλία ωσ θ πλζον παγκοςμιοποιθμζνθ βιομθχανία ςτον τομζα του διεκνοφσ εμπορίου ςτθρίηει ουςιαςτικά τθν ανάπτυξθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ, προςδίδοντασ προςτικζμενθ αξία ςε όλουσ τουσ τομείσ που αφοροφν ςτθν παραγωγι, τθν απαςχόλθςθ ςτα πλοία, ςτα ναυτιλιακά γραφεία και ςτουσ ναυτιλιακοφσ ςυνεργατικοφσ ςχθματιςμοφσ ςτθν ξθρά (clusters). Θ ελλθνικι ναυτιλία αποτελεί ζναν από τουσ δφο βαςικότερουσ πυλϊνεσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ μαηί με τον τουριςμό. Οι υψθλζσ επιδόςεισ τθσ ναυτιλίασ, ςε ςχζςθ με τθν δοκιμαηόμενθ ελλθνικι οικονομία κατά τθν περίοδο , αποδεικνφονται από το γεγονόσ ότι ιταν ο μόνοσ τομζασ τθσ οικονομίασ, ςτον οποίο θ ελίδα 3

5 ανεργία δεν προςζλαβε διαςτάςεισ πανδθμίασ ακολουκϊντασ τισ μεταπτϊςεισ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ, ενϊ προςζφερε ευκαιρίεσ ςταδιοδρομίασ ςτουσ νζουσ μζςα από μια ςυςτθματικι εκςτρατεία για τθν προςζλκυςι τουσ ςτο ναυτικό επάγγελμα. Λόγω τθσ εκτεταμζνθσ δραςτθριότθτασ ςτο καλάςςιο εμπόριο μεταξφ τρίτων κρατϊν (crosstrade), θ ελλθνικι ναυτιλία προςζφερε πολφτιμουσ πόρουσ για τθ βιϊςιμθ οικονομικι ανάπτυξθ. το πλαίςιο αυτό, θ ελλθνικι πολιτεία αποδίδει ιδιαίτερθ ςθμαςία ςτθν διεκνι εκπροςϊπθςι τθσ από εξειδικευμζνα ςτελζχθ ςε όλουσ τουσ Διεκνείσ Οργανιςμοφσ που αςχολοφνται με ναυτιλιακά κζματα, παράλλθλα με τθν επαναςφςταςθ ενόσ ιςχυροφ, εξειδικευμζνου και ικανοφ να αντιμετωπίςει τισ πολυςχιδείσ προκλιςεισ, διοικθτικοφ φορζα. Σο 2011, τα οικονομικά δεδομζνα για τα υπό ελλθνικι ςθμαία πλοία εξακολοφκθςαν να είναι άκρωσ ικανοποιθτικά. το ελλθνικό νθολόγιο, ιταν καταγεγραμμζνα πλοία (άνω των 100 gt), ιςοδυναμίασ gt. Θ ελλθνόκτθτθ ναυτιλία παραμζνει ςτθ πρϊτθ κζςθ διεκνϊσ. Ο ελλθνόκτθτοσ ςτόλοσ ανιρχετο ςε πλοία (άνω των 1.000gt) ιτοι 226,92 εκατομμφρια dwt, που αντιπροςωπεφουν το 14,83% τθσ ςυνολικισ χωρθτικότθτασ διεκνϊσ. Θ ελλθνικι ςθμαία κατζχει τθν ζβδομθ κζςθ διεκνϊσ και τθ δεφτερθ κζςθ ςτθν ΕΕ ςε χωρθτικότθτα του ςτόλου. Ο ελλθνικϊν ςυμφερόντων ςτόλοσ με ςθμαίεσ τθσ ΕΕ αντιπροςωπεφει το 39,52% τθσ χωρθτικότθτασ τθσ Ε.Ε. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι οι δραςτθριότθτεσ του ελλθνόκτθτου ςτόλου, επικεντρϊνονται κατά 97,5% ςτο διεκνζσ καλάςςιο εμπόριο. Παράλλθλα με τθν ποντοπόρο ναυτιλία, θ Ελλάδα διακζτει ζναν από τουσ μεγαλφτερουσ ακτοπλοϊκοφσ ςτόλουσ που ςυμβάλλει τα μζγιςτα ςτθν εδαφικι και κοινωνικι ςυνοχι τθσ χϊρασ. Ο αρικμόσ των ναυτιλιακϊν εταιρειϊν που βρίςκονται εγκατεςτθμζνεσ ςτθν Ελλάδα ανζρχεται ςτισ 1.300,ενϊ το ναυτιλιακό πλζγμα παρζχει απαςχόλθςθ, άμεςα ι ζμμεςα, ςε άτομα. Σο 2011 οι ςυναλλαγματικζσ ειςροζσ που προιλκαν από τισ υπθρεςίεσ τθσ ποντοπόρου ναυτιλίασ, ανιλκαν ςε 14,1δις. ευρϊ ςε ςφγκριςθ με 15,4δις. για το ζτοσ2010), αντιςτοιχϊντασ ςτο 6,72% του Ακακάριςτου Εγχϊριου Προϊόντοσ, καλφπτοντασ το 35,28% του εμπορικοφ ελλείμματοσ τθσ χϊρασ. Παρά τισ αρνθτικζσ ςυγκυρίεσ ςτθν παγκόςμια οικονομία, ςε γενικζσ γραμμζσ, θ Ελλάδα ςυμβάλλει ουςιαςτικά ςε πολιτικό, οικονομικό και ςτρατθγικό επίπεδο ςτο διεκνζσ καλάςςιο εμπόριο, ενϊ οι προοπτικζσ είναι ελαφρϊσ αιςιόδοξεσ, λόγω τθσ ςυνεχοφσ αφξθςθσ χωρθτικότθτασ των υπό ελλθνικι ςθμαία πλοίων. β. Λιμζνεσ Θ Ελλάδα διακζτει εκατοντάδεσ δθμόςιουσ Λιμζνεσ, διαφορετικοφ μεγζκουσ και ςθμαςίασ, μεγάλθσ χωροταξικισ διαςποράσ και ποικιλίασ χριςεων. Θ λιμενικι πολιτικι και τεχνικι εποπτεία επί ςυγκεκριμζνων αρμοδιοτιτων (τθσ Επιτροπισ χεδιαςμοφ και Ανάπτυξθσ Λιμζνων) ανικουν ςτο ΤΝΑ, ενϊ θ υλοποίθςι τουσ ςτο Τπουργείο Τποδομϊν ι τθν Περιφερειακι Διοίκθςθ. Οι Ελλθνικοί Λιμζνεσ διαχειρίηονται πάνω από το 85% των εξωτερικϊν εμπορευματικϊν ςυναλλαγϊν τθσ Ελλάδασ και εξαςφαλίηουν τθν τροφοδοςία των νθςιϊν. Θ ταξιδιωτικι κίνθςθ μζςω ελλθνικϊν λιμζνων ανζρχεται ςτο 22% του ςυνόλου των επιβατϊν καλαςςίων μεταφορϊν ςε όλθ τθν Ε.Ε. ελίδα 4

6 Πάνω από 100 Δθμόςιεσ Αρχζσ που ζχουν, μζςω παραχϊρθςθσ από το δθμόςιο, το δικαίωμα χριςθσ και εκμετάλλευςθσ τθσ Λιμενικισ Ηϊνθσ, αςκοφν ταυτόχρονα διοίκθςθ και διαχείριςθ παρζχοντασ το ςφνολο των υπθρεςιϊν. Θ εν γζνει χαμθλι αποδοτικότθτα των φορζων διαχείριςθσ των Λιμζνων, οι πολλζσ εμπλεκόμενεσ υπθρεςίεσ, θ πολυπλοκότθτα των διαδικαςιϊν και θ ζλλειψθ ςαφοφσ κανονιςτικοφ - ρυκμιςτικοφ πλαιςίου, δυςχεραίνουν τθν ζγκαιρθ παρζμβαςθ ςε πολλά κζματα, όπωσ οι υποδομζσ, θ ςυμμόρφωςθ με διεκνείσ υποχρεϊςεισ, ενϊ παράλλθλα προκαλοφν διαφυγι ι/και χαμθλι ανταποδοτικότθτα των εςόδων, περιορίηοντασ τελικά τθν επενδυτικι δραςτθριότθτα. Ειδικότερα για τισ επενδφςεισ, παρά το ςθμαντικό αρικμό ζργων εκςυγχρονιςμοφ που ζχουν υλοποιθκεί (αν και ςαφϊσ μικρότερο ςε ςχζςθ με τα άλλα μζςα μεταφοράσ), υπάρχουν ςθμαντικζσ ελλείψεισ που περιορίηουν τισ μεγάλεσ δυνατότθτεσ αξιοποίθςθσ των Λιμζνων, ενϊ οι ανεπαρκείσ διαςυνδζςεισ και ο προβλθματικόσ ςυντονιςμόσ με τα αντίςτοιχα δίκτυα, δεν επιτρζπουν ςυνδυαςμζνεσ μεταφορζσ, δθμιουργϊντασ ζτςι μεγάλθ επιβάρυνςθ ςτθν εκνικι οικονομία. Σα κφρια προβλιματα τθσ υφιςταμζνθσ κατάςταςθσ ςτισ καλάςςιεσ μεταφορζσ ςτο τομζα των λιμζνων, εντοπίηονται ςτα εξισ: (α) τθν οργανωτικι και διοικθτικι δυςλειτουργία του λιμενικοφ ςυςτιματοσ τθσ χϊρασ. (β) τθν ανεπάρκεια των λιμενικϊν υποδομϊν και τθν ςχεδόν παντελι ζλλειψθ ςυντιρθςθσ των λιμενικϊν εγκαταςτάςεων. Θ ανεπάρκεια των λιμενικϊν υποδομϊν, ςυνοπτικά, εντοπίηεται ςτα εξισ: 1. Εξωτερικά ζργα: Πολλοί λιμζνεσ, κυρίωσ ςτα μικρότερα νθςιά, διακζτουν ανεπαρκι εξωτερικά λιμενικά ζργα (κυματοκραφςτεσ, μϊλουσ). 2. Εςωτερικά λιμενικά ζργα: Οι ςυνθκζςτερεσ ελλείψεισ των λιμενικϊν υποδομϊν αφοροφν ςε ανεπαρκι εςωτερικά λιμενικά ζργα για τθν εξυπθρζτθςθ πολλαπλϊν ταυτόχρονων καταπλόων / αποπλόων. Οι ελλείψεισ αυτζσ εξετάηονται βεβαίωσ ςε ςχζςθ με τθν κίνθςθ που εξυπθρετεί ο λιμζνασ. Σα προβλιματα ποικίλουν από τθ γενικι διάταξθ και τουσ ανεπαρκείσ χερςαίουσ χϊρουσ του λιμζνα ζωσ τα επιμζρουσ τεχνικά που ζχουν όμωσ μεγάλθ ςθμαςία ςτθ προςζγγιςθ και ελλιμενιςμό των πλοίων, όπωσ θ χαμθλι ςτάκμθ των κρθπιδωμάτων, θ απουςία προςκρουςτιρων και δεςτρϊν ικανισ ελκτικισ δυνάμεωσ για να ανταποκρίνονται ςτισ υψθλζσ ζλξεισ των μεγάλων πλοίων. 3. Επιβατικοί τακμοί: Παρατθρείται ςχεδόν παντελισ ζλλειψθ ςφγχρονων επιβατικϊν ςτακμϊν. Οι ςφγχρονοι επιβατικοί ςτακμοί που δθμιουργικθκαν πρόςφατα, ςτα πλαίςια των ζργων που υλοποιικθκαν ςτθ διάρκεια των προθγοφμενων προγραμματικϊν περιόδων ςτουσ Λιμζνεσ Λαυρίου, Μυκόνου, Πατρϊν και Θγουμενίτςασ, αποτελοφν εξαίρεςθ ςτον κανόνα αυτό. τουσ περιςςότερουσ λιμζνεσ ι δεν υπάρχουν κακόλου εγκαταςτάςεισ εξυπθρζτθςθσ τθσ επιβατικισ κίνθςθσ, ι υπάρχουν πρόχειρεσ καταςκευζσ, ςτζγαςτρα, καφετζριεσ κλπ. 4. Προςβάςεισ ςτο λιμζνα: Είναι μεγάλθσ ςθμαςίασ ςτισ ςυνδυαςμζνεσ μεταφορζσ. Οι ςυνθκζςτερεσ ελλείψεισ και προβλιματα ςυνίςτανται α) Ελλείψεισ ςυγκοινωνιακϊν προςβάςεων προσ τουσ λιμζνεσ β) Εμπλοκι τθσ κίνθςθσ των οχθμάτων από/προσ τον λιμζνα με τθν κίνθςθ τθσ πόλθσ γ) τουσ μεγάλουσ λιμζνεσ, όπου και είναι απαραίτθτο ελίδα 5

7 παρατθρείται θ ζλλειψθ μιασ εςωτερικισ περιμετρικισ οδοφ, θ οποία ςυνδζει διαφορετικά λιμενικά τμιματα μεταξφ τουσ και με το εξωτερικό οδικό δίκτυο μζςω πυλϊν. 5. Εφαρμογι διεκνϊν κανονιςμϊν για τθν αςφάλεια των λιμζνων και τθν προςταςία του καλάςςιου περιβάλλοντοσ. τθν Ελλάδα εφαρμόηονται οι διεκνείσ κανονιςμοί για τθν αςφάλεια λιμζνων και λιμενικϊν εγκαταςτάςεων (ISPS, Οδθγία 2005/65/ΕΚ) όπωσ και θ ευρωπαϊκι οδθγία 2009/59 για τθν παραλαβι αποβλιτων και κατάλοιπων φορτίου. Οι κανονιςμοί αςφαλείασ εφαρμόηονται ιδιαίτερα ςε λιμζνεσ που υποδζχονται διεκνείσ (εμπορικοφσ και επιβατικοφσ) πλόεσ ενϊ οι κανονιςμοί για τθν προςταςία του καλάςςιου περιβάλλοντοσ εφαρμόηονται ςε όλουσ τουσ λιμζνεσ αςχζτωσ μεγζκουσ, προζλευςθσ καταπλεόντων πλοίων, ι φορτίου που μεταφζρουν. Θ περιοδικι ανανζωςθ των ςχετικϊν πιςτοποιθτικϊν εφαρμογισ είναι υποχρεωτικι. Αυτό ςυνεπάγεται ότι το προςωπικό, και ιδιαίτερα τα εμπλεκόμενα μζςα και ςυςτιματα επίγεια ι πλωτά πρζπει να είναι ςε ςυνεχι ετοιμότθτα και ικανοποιθτικι κατάςταςθ. τισ περιπτϊςεισ που δεν υπάρχει πιςτοποίθςθ καταλλθλότθτασ,απαιτοφνται ςοβαρζσ επενδφςεισ για να αποκτθκεί Τποδομζσ Διοίκθςθσ και υπθρεςιϊν γ1. Η Διοικθτικι κατάςταςθ ωσ προσ τισ υπθρεςίεσ του υπουργείου δεν είναι αυτι που απαιτείται ϊςτε να προςφζρει τισ υπθρεςίεσ που είναι αναγκαίεσ ςε ζνα τομζα υψθλισ και διεκνοφσ ανταγωνιςτικότθτασ. το παρελκόν ζγιναν προςπάκειεσ εκςυγχρονιςμοφ που όμωσ δεν ολοκλθρϊκθκαν κυρίωσ εξαιτίασ των πολλϊν διοικθτικϊν αλλαγϊν. Μεταξφ άλλων οι αλλαγζσ αυτζσ είχαν ςαν ςυνζπεια να μθ διακζτουν πιςτοποίθςθ τελικοφ δικαιοφχου και άρα εκτζλεςθσ ζργων ΕΠΑ πολλζσ αρμόδιεσ διευκφνςεισ. γ2. Η Διοικθτικι κατάςταςθ ωσ προσ τθν αςφάλεια ναυςιπλοΐασ και το Λ Σο ζτοσ 1919, ιδρφκθκε το Λιμενικό ϊμα το οποίο μζχρι το ζτοσ 2009 υπαγόταν ςτο Τπουργείο Εμπορικισ Ναυτιλίασ, ενϊ από τον Οκτϊβριο 2009 μζχρι τον Λοφνιο 2012 υπιχκθ ςτο Τπουργείο Προςταςίασ του Πολίτθ. Με το Ν.3922/2011 ςυςτικθκε το Αρχθγείο Λιμενικοφ ϊματοσ-ελλθνικισ Ακτοφυλακισ, ωσ κεντρικι επιτελικι μονάδα διοίκθςθσ του ϊματοσ. Από τον Λοφνιο του 2012 και φςτερα από τθν ςφςταςθ του Τπουργείου Ναυτιλίασ, το Λ.- ΕΛ.ΑΚΣ υπάγεται πλζον ςτο αναςυςτακζν Τπουργείο Ναυτιλίασ και Αιγαίου. Σο Λιμενικό ϊμα Ελλθνικι Ακτοφυλακι ςτοχεφει ςτθ διαφφλαξθ των καλαςςίων ςυνόρων τθσ χϊρασ, τθν αςτυνόμευςθ των καλαςςϊν και λιμζνων, τθν αςφάλεια τθσ ναυςιπλοΐασ, τθν υλοποίθςθ επιχειριςεων ζρευνασ και διάςωςθσ, τθν αντιμετϊπιςθ του οργανωμζνου εγκλιματοσ και των γενικά ζκνομων ενεργειϊν ςτο χϊρο αρμοδιότθτάσ του, αλλά και τθν προςταςία του καλαςςίου περιβάλλοντοσ. φγχρονεσ απειλζσ με διεκνείσ προεκτάςεισ, όπωσ το οργανωμζνο ζγκλθμα, θ εμπορία ανκρϊπων, το οικονομικό ζγκλθμα, θ διακίνθςθ ναρκωτικϊν, θ τρομοκρατία, θ παράνομθ μετανάςτευςθ και θ ρφπανςθ του περιβάλλοντοσ ζχουν εξελιχκεί ποςοτικά και ποιοτικά, ζχουν υπερβεί τα ςυμβατικά μζτρα και ζχουν αναδειχκεί ςε μείηονα ηθτιματα αναδεικνφοντασ περιςςότερο από ποτζ επιτακτικι τθν εξαςφάλιςθ, τθσ αςφάλειασ και τθσ προςταςίασ των πολιτϊν ζναντι όλων αυτϊν των κινδφνων. Βαςικι πφλθ ειςόδου των παράνομων μεταναςτϊν προσ τθν Ε.Ε. αποτελεί θ χϊρα μασ, ενϊ ζνα μεγάλο μζροσ διενεργείται μζςω καλάςςθσ από τθν Σουρκία. Αυτό επιβάλλει, ωσ ηωτικι, τθν ανάγκθ επιτιρθςθσ τθσ κίνθςθσ των πλοίων ςτισ αντίςτοιχεσ περιοχζσ αλλά και ελίδα 6

8 τθν ανάγκθ άμεςθσ και δραςτικισ επζμβαςθσ όπου και όποτε απαιτείται από τισ ςχετικζσ ςυνκικεσ. Οι ςυνκικεσ αυτζσ και επιπρόςκετα, οι υποχρεϊςεισ τθσ Χϊρασ μασ, οι οποίεσ διαμορφϊνονται από το πλζγμα τθσ διεκνοφσ και ενωςιακισ νομοκεςίασ και των δράςεων που αναλαμβάνονται ςτουσ τομείσ τθσ προςταςίασ καλαςςίου περιβάλλοντοσ, τθσ αςφάλειασ ναυςιπλοΐασ, τθσ προςταςίασ των καλαςςίων ςυνόρων κλπ, ζχουν αυξθκεί κατακόρυφα με άμεςθ ςυνζπεια και τισ αυξθμζνεσ υποχρεϊςεισ των αρμόδιων αρχϊν να ανταποκρικοφν ςτισ αντίςτοιχεσ απαιτιςεισ. Προσ αυτι τθν κατεφκυνςθ, ζχει πλζον ιδιαίτερθ ςθμαςία θ διεφρυνςθ και ιςχυροποίθςθ του ρόλου του Λ.-ΕΛ.ΑΚΣ ςτο διεκνζσ περιβάλλον με ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτθ ςυνεργαςία με τα αρμόδια διεκνι όργανα όπωσ ο ΛΜΟ, τισ Τπθρεςίεσ και Οργανιςμοφσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ (π.χ. EMSA, FRONTEX), όργανα που κα δθμιουργθκοφν ςτο πλαίςιο τθσ Ολοκλθρωμζνθσ Καλάςςιασ Πολιτικισ, όπωσ το Ευρωπαϊκό Φόρουμ των Αρχθγϊν Ακτοφυλακϊν που ιδθ λειτουργεί, αλλά και τρίτων χωρϊν. Παράλλθλα, δεν κα πρζπει να παραβλεφκεί και ο ρόλοσ που κα κλθκεί να διαδραματίςει το Λιμενικό ϊμα υπό το νεοςφςτατο Τπουργείο Ναυτιλίασ και Αιγαίου, ο οποίοσ κα αφορά ςτθν υποςτιριξθ τθσ ανάπτυξθσ και τθ διοίκθςθ τθσ ελλθνικισ ναυτιλίασ. Tα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά δεδομζνα και ο χαρακτιρασ τθσ Ελλάδασ ωσ κατεξοχιν ναυτικισ χϊρασ επιβάλλουν τθ ςτιριξθ τθσ ελλθνικισ ναυτιλίασ υπό ζνα ενιαίο φορζα και τθν επαναςφνδεςι του με το Λιμενικό ϊμα το οποίο, ιςτορικά, υποςτθρίηει τθν Εμπορικι Ναυτιλία ταυτόχρονα με τθν προάςπιςθ τθσ αςφάλειασ και τάξθσ ςτο καλάςςιο χϊρο και τουσ λιμζνεσ τθσ χϊρασ. δ. Ανκρϊπινοι πόροι δ1. Ναυτικι εκπαίδευςθ. Σο Τπουργείο είναι αρμόδιο για τθν παροχι Ναυτικισ Εκπαίδευςθσ ςτθ χϊρα μασ, Ελζγχει εποπτεφει τθν καλι λειτουργία των ςχολϊν Εμπορικοφ Ναυτικοφ και προβαίνει ςε όλεσ τισ απαιτοφμενεσ ενζργειεσ για τον εκςυγχρονιςμό τουσ H Εκπαίδευςθ των Ελλινων Αξιωματικϊν Εμπορικοφ Ναυτικοφ (Πλοιάρχων και Μθχανικϊν) γίνεται ςε δζκα (10) Ακαδθμίεσ Εμπορικοφ Ναυτικοφ που λειτουργοφν ςε όλθ τθν Θπειρωτικι και Νθςιωτικι χϊρα και ανικουν ςτθν βακμίδα τθσ ανϊτερθσ επαγγελματικισ και τεχνικισ εκπαίδευςθσ. Εκτόσ από τισ ΑΕΝ υπό τθν εποπτεία του Τπουργείου, λειτουργοφν τρία Κζντρα Επιμόρφωςθσ τελεχϊν Εμπορικοφ Ναυτικοφ (ΚΕΕΝ), Πλοιάρχων Μθχανικϊν και Ραδιοθλεκτρονικϊν, όπου μετεκπαιδεφονται υποχρεωτικά όλοι οι αξιωματικοί Ε.Ν, προκειμζνου να εξελιχκοφν επαγγελματικά ενϊ επίςθσ παρζχεται εκπαίδευςθ ςε διάφορα ειδικά ςχολεία όπωσ αςφάλειασ δεξαμενόπλοιων, ιατρικισ φροντίδασ, επιβατθγϊν οχθματαγωγϊν κ.λπ., τα οποία είναι απαραίτθτα για τον εφοδιαςμό των επαγγελματιϊν ςπουδαςτϊν τουσ με τισ απαραίτθτεσ για τθ ςταδιοδρομία τουσ πρόςκετεσ γνϊςεισ και πιςτοποιιςεισ. το χϊρο τθσ ναυτικισ εκπαίδευςθσ λειτουργοφν επίςθσ δφο χολζσ ωςτικϊν και Πυροςβεςτικϊν Μζςων (ΠΜ) ςτον Αςπρόπυργο και ςτθν Νζα Μθχανιϊνα ςτισ οποίεσ παρζχεται θ βαςικι και προχωρθμζνθ εκπαίδευςθ ςτα ςωςτικά και πυροςβεςτικά μζςα των πλοίων ςε ναυτικοφσ όλων των βακμίδων. Σο Τπουργείο πζρα των ανωτζρω ελζγχει και ελίδα 7

9 πιςτοποιεί τθν επαγγελματικι κατάρτιςθ και ικανότθτα τόςο των υπολοίπων κατθγοριϊν Αξιωματικϊν Εμπορικοφ Ναυτικοφ (Οικονομικϊν και Θλεκτρολόγων), όςο και των κατωτζρων πλθρωμάτων (καταςτρϊματοσ και μθχανισ) με τθν παροχι και εποπτεία τθσ εποπτεία εκπαίδευςισ τουσ και τθ διοργάνωςθ εξετάςεων πιςτοποίθςθσ τθσ επαγγελματικισ τουσ επάρκειασ. Ομοίωσ αυτό γίνεται και για το προςωπικό ενδιαίτθςθσ των πλοίων, όπου ςτουσ μεν καλαμθπόλουσ παρζχεται εκπαίδευςθ ςτθν Δθμόςια χολι Εμπορικοφ Ναυτικοφ Καλαμθπόλων ςτουσ δε Μαγείρουσ και Φροντιςτζσ παρζχεται πιςτοποίθςθ τθσ επαγγελματικισ τουσ ικανότθτασ και επάρκειασ μετά από διενζργεια εξετάςεων. Θ χρθματοδότθςθ τθσ ΝΕ γίνεται μζςω του ειδικοφ λογαριαςμοφ ΚΝΕ οι πόροι του οποίου είναι μειωμζνοι λόγω τθσ ανεργίασ και τθσ μείωςθσ των εργοδοτικϊν ειςφορϊν. τθν ίδια περίοδο θ ηιτθςθ τθσ ΝΕ αυξάνεται απαιτϊντασ πόρουσ για τισ κτιριακζσ υποδομζσ και τουσ εξοπλιςμοφσ. Για το λόγο αυτό θ κοινοτικι ςυγχρθματοδότθςθ είναι κακοριςτικισ ςθμαςίασ για τθν ΝΕ. Είναι επίςθσ αναγκαίοσ ο εκςυγχρονιςμόσ των προγραμμάτων και θ δθμιουργία ςυςτιματοσ αξιολόγθςθσ και πιςτοποίθςθσ τθσ δθμόςιασ ναυτικισ εκπαίδευςθσ. το ςφςτθμα αυτό κα περιλθφκεί και ο ςχεδιαςμόσ διαδικαςιϊν πιςτοποίθςθσ, αναγνϊριςθσ και ιςοτιμίασ των τίτλων ςπουδϊν που παρζχουν τα ιδιωτικά κζντρα εκπαίδευςθσ και, κυρίωσ, κατάρτιςθσ. Με τθν υλοποίθςθ του ζργου αυτοφ, αναμζνεται να αρκεί και θ εκκρεμότθτα ςχετικά με τισ προχποκζςεισ χοριγθςθσ άδειασ εξάςκθςθσ του ναυτικοφ επαγγζλματοσ, θ οποία ςυνδζεται με τθν αξιολόγθςθ των χολϊν, δθμόςιων και ιδιωτικϊν, τθν πιςτοποίθςθ των προςόντων και των δεξιοτιτων, και τθν αναγνϊριςθ των τίτλων που παρζχονται από φορείσ Κρατϊν-Μελϊν τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ. δ2. Ναυτικι εργαςία Θ ναυτικι ανεργία βρίςκεται ςε άνοδο αν και με τα ιςχφοντα ςυςτιματα καταγραφισ τθσ δεν αποκομίηεται θ ακριβισ εικόνα. Θ ιδιαιτερότθτα του ναυτικοφ επαγγζλματοσ μαηί με τθ δυςκολία καταγραφισ τθσ ακριβοφσ κατάςταςθσ ςτο χϊρο τθσ ναυτικισ ανεργίασ και τισ επιλεξιμότθτεσ του ΕΚΣ που δεν χρθματοδοτοφν παρά μόνο «πολιτικζσ ενεργοφσ απαςχόλθςθσ» εμποδίηουν το ςχεδιαςμό ςτοχευμζνων δράςεων που αντιςτοιχοφν ςτουσ παράγοντεσ διαμόρφωςθσ τθσ ανεργίασ. Ενδεικτικά αναφζρεται ότι ςε όλεσ τισ ειδικότθτεσ οι προςφερόμενοι προσ εργαςία που είχε καταγράφει το ΓΕΝΕ τον 9/2012 ιταν 3280 ενϊ δικαιοφχοι του επιδόματοσ ιταν μόνο 671,δθλ το 20,46%. Θ προχπόκεςθ των 3 ετϊν καλάςςιασ υπθρεςίασ είναι πλζον πολφ δφςκολο να ικανοποιθκεί και το ιςχφον ποςό επιδόματοσ ανεργίασ, για όςουσ το δικαιοφνται, είναι ςθμαντικά μικρότερο από αυτό του ΟΑΕΔ {για ζγγαμουσ/διαηευγμζνουσ ναυτικοφσ με παιδιά είναι 294 ευρϊ και 235 χωρίσ παιδιά, ενϊ για τον ΟΑΕΔ είναι 360 με προςαφξθςθ 22% για κάκε προςτατευόμενο μζλοσ) 2. ΑΠΟΣΙΜΗΗ ΣΩΝ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝΣΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΕΩΝ ΣΟΝ ΣΟΜΕΑ ΜΕΧΡΙ ΗΜΕΡΑ α. Η Ναυτιλία ωσ οικονομικι δραςτθριότθτα δεν ζχει χρθματοδοτθκεί μζςω των Κοινοτικϊν Πλαιςίων ι του ΕΠΑ β. Λιμζνεσ. Δεδομζνου του μεγάλου αρικμοφ λιμζνων αλλά και τθσ διαφορετικισ ςθμαςίασ και ςυνειςφοράσ ςτο ςφςτθμα καλαςςίων μεταφορϊν, θ ςθμερινι κατάςταςθ των λιμενικϊν εγκαταςτάςεων (υποδομϊν και ανωδομϊν) ποικίλλει αντίςτοιχα. ελίδα 8

10 Κατά τθ διάρκεια των τριϊν προγραμματικϊν περιόδων ζχει υλοποιθκεί ςθμαντικόσ αρικμόσ παρεμβάςεων βελτίωςθσ και εκςυγχρονιςμοφ ςε επιλεγμζνα εμπορευματικά και ακτοπλοϊκά λιμάνια. Οι παρεμβάςεισ αυτζσ ζχουν ςυμβάλλει ςυνολικά ςτθν ανάπτυξθ των πανευρωπαϊκϊν καλάςςιων εμπορευματικϊν διαδρόμων και ςτθν ενίςχυςθ τθσ περιφερειακισ ανάπτυξθσ τθσ χϊρασ. Παρόλο που ο προγραμματιςμόσ των ζργων και θ ζνταξθ τουσ ςτα χρθματοδοτικά προγράμματα γινόταν με τθν ζγκριςθ Kεντρικϊν Δθμοςίων Τπθρεςιϊν (Τπ. Εμπορικισ Ναυτιλίασ, ΤΠΕΧΩΔΕ κ.α.) εν τοφτοισ δεν ιταν πάντα απόρροια ςχεδιαςμοφ ενιαίασ λιμενικισ πολιτικισ που κα εξειδίκευε τθν λειτουργία και τισ ανάγκεσ κάκε λιμζνα και κα προγραμμάτιηε τα αντίςτοιχα ζργα. Αναπόφευκτα, αφενόσ, υπάρχουν ανεπάρκειεσ οι οποίεσ ςε αρκετζσ περιπτϊςεισ περιορίηουν τθν ανάπτυξθ λιμενικϊν δραςτθριοτιτων, αφετζρου, υλοποιικθκαν ζργα μεγάλθσ κλίμακασ τα οποία δεν αξιοποιοφνται πλιρωσ για τον ςκοπό που καταςκευάςτθκαν. γ. Τποδομζσ διοίκθςθσ και υπθρεςιϊν γ1. Η διοικθτικι κατάςταςθ του υπουργείου δεν είναι αυτι που απαιτείται ϊςτε να προςφζρει τισ υπθρεςίεσ που είναι αναγκαίεσ ςε ζνα τομζα υψθλισ και διεκνοφσ ανταγωνιςτικότθτασ. το παρελκόν ζγιναν πολλζσ προςπάκειεσ εκςυγχρονιςμοφ που δεν ολοκλθρϊκθκαν,κυρίωσ εξαιτίασ των πολλϊν διοικθτικϊν αλλαγϊν. που μεταξφ άλλων είχαν ςαν ςυνζπεια να μθ διακζτουν πιςτοποίθςθ τελικοφ δικαιοφχου πολλζσ αρμόδιεσ διευκφνςεισ υγχρθματοδοτοφμενεσ δράςεισ ςτο πλαίςιο του Γ Κ.Π.. Σο Τπουργείο Ναυτιλίασ και Αιγαίου, ωσ πρϊθν Τπουργείο Εμπορικισ Ναυτιλίασ και Νθςιωτικισ Πολιτικισ, ςτο πλαίςιο εκςυγχρονιςμοφ του, άρχιςε τθν υλοποίθςθ του ζργου "Ολοκλθρωμζνο φςτθμα Διαχείριςθσ τοιχείων Ελλθνικισ Ναυτιλίασ e-ναυτιλία" και του υποςτθρικτικοφ του «Εκπαίδευςθ χρθςτϊν ςτο Ολοκλθρωμζνο φςτθμα θλεκτρονικισ διαχείριςθσ ςτοιχείων Ελλθνικισ Ναυτιλίασ e Ναυτιλία» με ςτόχο τθν αναβάκμιςθ των παρεχόμενων υπθρεςιϊν προσ τουσ πολίτεσ και τθν επίτευξθ πιο αςφαλοφσ και ποιοτικισ ναυτιλίασ. Σο εν λόγω ζργο δεν κατάφερε να ολοκλθρωκεί ςτθν διάρκεια του Γ ΚΠ. Ζγιναν προςπάκειεσ να μεταφερκεί ςτο Ε.Π. «Ψθφιακι φγκλιςθ» του ΕΠΑ αλλά δεν εγκρίκθκε θ ζνταξι του. υγχρθματοδοτοφμενεσ δράςεισ το πλαίςιο του ΕΠΑ Δεν εντάχκθκαν και δεν χρθματοδοτικθκαν δράςεισ από πλευράσ οργάνωςθσ και αναβάκμιςθσ των παρεχομζνων υπθρεςιϊν προσ τουσ πολίτεσ και τισ επιχειριςεισ γ2. Σο Λιμενικό ϊμα ζχει εντάξει και υλοποιιςει ςυγχρθματοδοτοφμενα προγράμματα, είτε μζςω των Διαρκρωτικϊν Σαμείων (Σαμείο Εξωτερικϊν υνόρων) είτε μζςω Κοινοτικϊν Πρωτοβουλιϊν ι άλλων Κοινοτικϊν Προγραμμάτων (Γ ΚΠ και ΕΠΑ ), για τθν προμικεια εξοπλιςμοφ ι τθν υποςτιριξθ άλλων δράςεων αρμοδιότθτάσ του. υγχρθματοδοτοφμενεσ δράςεισ Λ.-ΕΛ.ΑΚΣ ςτο πλαίςιο του Γ Κ. Π.. το πλαίςιο υλοποίθςθσ του Γ ΚΠ, το Λιμενικό ϊμα, ωσ φορζασ που υπαγόταν κατά κφριο λόγο ςτο Τπουργείο Εμπορικισ Ναυτιλίασ, προχϊρθςε ςτθν υλοποίθςθ μιασ ςειράσ ελίδα 9

11 προγραμμάτων με τα οποία τζκθκε θ βαςικι δομι που απαιτείται για τον εκςυγχρονιςμό του. υγκεκριμζνα: Ζργα και προγράμματα Λ..-ΕΛ.ΑΚΣ που χρθματοδοτικθκαν από το Γ Κοινοτικό Πλαίςιο τιριξθσ : Προμικεια ναυαγοςωςτικϊν ςκαφϊν και περιπολικϊν πλοίων ανοικτισ καλάςςθσ. Προμικεια ελικοπτζρων ζρευνασ και διάςωςθσ. Προμικεια πλοίων καταπολζμθςθσ ρφπανςθσ και εξοπλιςμοφ ζρευνασ και εντοπιςμοφ καλάςςια ρφπανςθσ. Προμικεια περιπολικϊν οχθμάτων. Προμικεια επιχειρθςιακοφ εξοπλιςμοφ και άλλου ειδικοφ εξοπλιςμοφ. Ανάπτυξθ εκςυγχρονιςμόσ τθλεπικοινωνιϊν Λιμενικοφ ϊματοσ και των περιφερειακϊν υπθρεςιϊν. Δθμιουργία ςυςτιματοσ ραδιοεπικοινωνιϊν. Καταςκευι κτιρίων Λιμενικϊν Αρχϊν. θμειϊνεται ότι το Λ-ΕΛ.ΑΚΣ ςυμμετείχε και ςυμμετζχει ςε λοιπά κοινοτικά προγράμματα με απευκείασ χρθματοδοτιςεισ από τθν Ευρωπαϊκι Επιτροπι για κζματα ελζγχου αλιείασ (ζργα για εκπαίδευςθ προςωπικοφ επί κεμάτων αλιείασ, εφαρμογι κανονιςμϊν, προμικεια εξοπλιςμοφ για τον καλφτερο ζλεγχο τθσ αλιείασ κακϊσ και άλλεσ δράςεισ που ενιςχφουν τθν αςτυνόμευςθ ςε κζματα αλιείασ). υγχρθματοδοτοφμενεσ δράςεισ Λ.-ΕΛ.ΑΚΣ ςτο πλαίςιο του ΕΠΑ Θ ςυμμετοχι του φορζα Λ-ΕΛ.ΑΚΣ ςε επιχειρθςιακά προγράμματα του ΕΠΑ δεν είναι θ αναμενόμενθ, κακόςον οι ςυνεχείσ διοικθτικζσ αλλαγζσ που ςυντελζςτθκαν λειτοφργθςαν αναςταλτικά ςε ςχζςθ με τισ απαιτοφμενεσ διαδικαςίεσ του ΕΠΑ (πχ απόκτθςθ Διαχειριςτικισ Επάρκειασ). Ειδικότερα, ςτο πλαίςιο του ΕΠΑ , υλοποιοφνται επ ωφελεία του Λιμενικοφ ϊματοσ-ελλθνικισ Ακτοφυλακισ ςτο Επιχειρθςιακό Πρόγραμμα «Ψθφιακι φγκλιςθ» μζςω τθσ εταιρίασ του Δθμοςίου Κοινωνία τθσ Πλθροφορίασ Α.Ε. (ΚτΠ Α.Ε.) κατόπιν ςφναψθσ ςχετικισ Προγραμματικισ υμφωνίασ, τα παρακάτω ζργα ςε ςυνεργαςία με τθν ΕΛΑ και το Π, φορείσ που υπάγονται ςτο Τπουργείο Δθμοςίασ Σάξθσ και Προςταςίασ του Πολίτθ: φςτθμα Ναυτιλιακϊν Πλθροφοριϊν ςτθν Τπθρεςία του Πολίτθ Θλεκτρονικζσ Τπθρεςίεσ /ΕΛΑ-Π-Λ (παροχι θλεκτρονικϊν υπθρεςιϊν του ΤΠτΠ) Εκςυγχρονιςμόσ και αναβάκμιςθ των υπθρεςιϊν του Ευρωπαϊκοφ Αρικμοφ Κλιςθσ Εκτάκτων Αναγκϊν "112" με χριςθ ΣΠΕ για τθ βζλτιςτθ διαχείριςθ περιςτατικϊν ζκτακτθσ ανάγκθσ-κρίςεων και τθν ζγκαιρθ ενθμζρωςθ των Πολιτϊν. Κωδικοποίθςθ Νομοκεςίασ του Τπουργείου Προςταςίασ του Πολίτθ Σα ζργα αυτά αφοροφν δράςεισ που ςτοχεφουν ςτθν αναβάκμιςθ των υπθρεςιϊν προσ τον πολίτθ με τθν ενςωμάτωςθ νζων τεχνολογιϊν, τθ διαςφάλιςθ τθσ επιχειρθςιακισ ετοιμότθτασ των ωμάτων Αςφάλειασ (ςυμπεριλαμβανομζνου και του Λιμενικοφ ϊματοσ) ελίδα 10

12 με τθν προμικεια εξοπλιςμοφ και επιχειρθςιακϊν μζςων και τθν αναβάκμιςθ και εκςυγχρονιςμό τθσ λειτουργίασ των Τπθρεςιϊν τουσ. Παράλλθλα, βρίςκεται υπό εξζλιξθ ςτο πλαίςιο ςυνεργαςίασ του Α.Λ.-ΕΛ.ΑΚΣ με τθν Αςτυνομία τθσ Κφπρου ζργο με τίτλο «Διαςυνοριακι ςυνεργαςία ςε κζματα Καλάςςιασ Επιτιρθςθσ» ςτο Επιχειρθςιακό Πρόγραμμα Διαςυνοριακισ υνεργαςίασ Ελλάδα Κφπροσ του ςτόχου «Ευρωπαϊκι Εδαφικι υνεργαςία». Σο ζργο αποςκοπεί ςτθν καλφτερθ επιτιρθςθ των καλαςςίων μεταφορϊν και των καλαςςίων ςυνόρων από το Λιμενικό ϊμα-ελ.ακσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ προβλθμάτων αςφάλειασ, κυρίωσ παράνομθσ μετανάςτευςθσ και άλλων παράνομων ενεργειϊν (λακρεμπόριο, διακίνθςθ ναρκωτικϊν τρομοκρατία), αναμζνεται δε ότι κα ςυμβάλλει ςτθ κωράκιςθ των εκτεταμζνων καλάςςιων ςυνόρων τθσ χϊρασ και κα ενιςχφςει τθν αςφάλεια των πλοίων και τθσ ανκρϊπινθσ ηωισ ςτθ κάλαςςα Πλζον αυτϊν, βρίςκεται υπό προεργαςία πρόταςθ ζργου ςτο Ε.Π. «Ενίςχυςθ Προςπελαςιμότθτασ» που αφορά ςτθν αναβάκμιςθ και εκςυγχρονιςμό του υφιςτάμενου ςυςτιματοσ VTMIS του Λ-ΕΛ.ΑΚΣ, ζργο απαραίτθτο γα τθ διαςφάλιςθ και αναβάκμιςθ τθσ λειτουργίασ του υφιςτάμενου ςυςτιματοσ διαχείριςθσ καλάςςιασ κυκλοφορίασ πλοίων. Μζςω των προγραμμάτων και παρεμβάςεων που προαναφζρκθκαν επετεφχκθςαν ςτόχοι που ςυνζβαλαν: τθν οργάνωςθ και εκςυγχρονιςμό του Λιμενικοφ ϊματοσ με τθ χριςθ «ζξυπνων» ςυςτθμάτων επιτιρθςθσ, τθν ειςαγωγι ςυςτθμάτων επικοινωνιϊν τελευταίασ γενιάσ και τθν ειςαγωγι και χριςθ τθσ πλθροφορικισ ςτθ διοίκθςθ και διαχείριςθ πλθροφοριϊν. Σθν ουςιϊδθ βελτίωςθ τθσ εφαρμογισ και ελζγχου εφαρμογισ του νόμου ςτο καλάςςιο χϊρο (εςωτερικό δίκαιο, Κοινοτικό Δίκαιο, Διεκνείσ υμβάςεισ) με τθν ανανζωςθ των επιχειρθςιακϊν μζςων του Λιμενικοφ ϊματοσ και τθ προμικεια πλωτϊν περιπολικϊν ανοικτισ καλάςςθσ, αςτυνομικϊν ελικοπτζρων και αεροςκαφϊν Σθν αναπροςαρμογι προγραμμάτων τθσ εκπαίδευςθσ του προςωπικοφ Σθ βελτίωςθ τθσ αςφάλειασ των διακινοφμενων ςτθ κάλαςςα (επιβατϊν, φορτίων και πλοίων). Σο περιοριςμό τθσ ρφπανςθσ τθσ κάλαςςασ. δ. Ανκρϊπινοι πόροι δ1. Ναυτικι εκπαίδευςθ Σο YNA,μζςω τθσ Διεφκυνςθσ Εκπαίδευςθσ Ναυτικϊν υλοποιεί Σομεακά και Περιφερειακά Επιχειρθςιακά Προγράμματα ςτο πλαίςιο του ΕΠΑ υγκεκριμζνα: TOMEAKA ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ Ε.Π. ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ του Τπουργείου Παιδείασ και Θρθςκευμάτων, Πολιτιςμοφ και Ακλθτιςμοφ: α) Πρακτικι Άςκθςθ Αϋετϊν ςπουδαςτϊν Α.Ε.Ν. επί πλοίου και β) «Επιμόρφωςθ των εκπαιδευτικϊν των ΑΕΝ και ςτελεχϊν ΤΝΑ», γ) «Ολοκλθρωμζνο φςτθμα αςφγχρονθσ θλεκτρονικισ τθλεκπαίδευςθσ (e-learning)» ελίδα 11

13 δ) «Πρόγραμμα πλθροφόρθςθσ - προςζλκυςθσ νζων ςτο ναυτικό επάγγελμα & προβολισ των Α.Ε.Ν» ε) Δθμιουργία γραφείων διαςφνδεςθσ / ςταδιοδρομίασ ςτισ ΑΕΝ ςτ) Τποςτιριξθ εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ: -"ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΡΗΣΗ ΚΑΙ ΝΗΩΝ ΑΙΓΑΙΟΤ " «Προμικεια Σεχνικοφ και Εκπαιδευτικοφ εξοπλιςμοφ ΑΕΝ» Χίου, Οινουςςϊν, Κριτθσ, φρου» -"ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΑΛΙΑ ΣΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΗΠΕΙΡΟ " «Προμικεια Σεχνικοφ και Εκπαιδευτικοφ εξοπλιςμοφ ΑΕΝ» Κφμθσ, Θπείρου - Ε.Π. ΔΤΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ-ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΟΤ-ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΩΝ «Προμικεια Σεχνικοφ και Εκπαιδευτικοφ εξοπλιςμοφ ΑΕΝ/ΛΟΝΛΩΝ ΝΘΩΝ» -"ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ " «Προμικεια Σεχνικοφ και Εκπαιδευτικοφ εξοπλιςμοφ ςχολϊν Ε.Ν κεντρικισ Μακεδονίασ» -"ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΣΙΚΗ " «Προμικεια Σεχνικοφ και Εκπαιδευτικοφ εξοπλιςμοφ ςχολϊν Ε.Ν ΑΣΣΛΚΘ» Σο αποτζλεςμα των παρεμβάςεων αυτϊν είναι ουςιαςτικό διότι ζγινε δυνατι θ Σεχνικι Τποδομι των ανά τθν Ελλάδα Ναυτικϊν Ακαδθμιϊν και θ ςυμβατότθτά τουσ με τισ απαιτιςεισ τθσ Διεκνοφσ φμβαςθσ STCW. Θ προβλεπόμενθ χρθματοδότθςι τουσ αποκλειςτικά μζςω του Κεφαλαίου Ναυτικισ Εκπαίδευςθσ (ΚΝΕ) δεν κα μποροφςε να εξαςφαλίςει τουσ απαιτοφμενουσ για τουσ ςκοποφσ αυτοφσ πόρουσ θμαντικά βιματα δεν ζγιναν ςτθν επιμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ προςωπικοφ των Ακαδθμιϊν Εμπορικοφ Ναυτικοφ. Σα προβλιματα αφοροφν περιςςότερο ςτθν ενθμζρωςι για τθ ςφγχρονθ ναυτικι τεχνολογία αλλά και ςτθν ζλλειψθ πρόςφατθσ εμπειρίασ ςτθ κάλαςςα, ενϊ υπάρχουν αντικειμενικζσ δυςκολίεσ προςζλκυςθσ εκπαιδευτϊν υψθλοφ επιπζδου, λόγω ζλλειψθσ προςοντολογίου αλλά και κινιτρων. Παράλλθλα, απουςιάηει θ αξιολόγθςθ των εκπαιδευτϊν κακϊσ και θ δυνατότθτα μετεκπαίδευςισ τουσ. δ2. Ναυτικι εργαςία 1. Ε.Π. ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ του Τπουργείου Εργαςίασ και Κοινωνικισ Αςφάλιςθσ (τρεισ περίοδοι ) Κατάρτιςθ ανζργων ναυτικϊν και παροχι επαγγελματικισ πιςτοποίθςθσ ςφμφωνα με τισ διατάξεισ τθσ Διεκνοφσ φμβαςθσ STCW78/95 2. ΟΡΓΑΝΩΣΙΚΟ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΚΤΓΧΡΟΝΙΜΟ ΣΟΤ ΓΡΑΦΕΙΟΤ ΕΤΡΕΕΩ ΝΑΤΣΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ (ΓΕΝΕ) ςτο πλαίςιο τθσ υποχρζωςθσ παροχισ υπθρεςιϊν προσ τουσ ανζργουσ ναυτικοφσ Οι παρεμβάςεισ αυτζσ είναι επίςθσ μεγάλθσ ςθμαςίασ διότι θ προβλεπόμενθ χρθματοδότθςι τουσ από ίδιουσ πόρουσ δεν κα ιταν δυνατι λόγω τθσ ανεπάρκειασ των πόρων αυτϊν. ελίδα 12

14 3. ΔΤΝΑΣΑ ΗΜΕΙΑ ΑΤΝΑΜΙΕ ΕΤΚΑΙΡΙΕ ΑΠΕΙΛΕ Α/Α ΘΕΜΑΣΙΚΟ ΣΟΧΟ ΔΤΝΑΣΑ ΗΜΕΙΑ ΑΔΤΝΑΜΙΕ ΕΤΚΑΙΡΙΕ ΑΠΕΙΛΕ 1. Ενίςχυςθ τθσ πρόςβαςθσ, χριςθσ και ποιότθτασ, των τεχνολογιϊν πλθροφορικισ και επικοινωνιϊν 1.Υπαρξθ ικανοφ και ευζλικτου προςωπικοφ ςε κζματα τεχνικισ εξειδίκευςθσ. Αξιόλογοσ πυρινασ ςτελεχϊν με κατανόθςθ των ςτόχων τθσ «Θλεκτρονικισ Διακυβζρνθςθσ» 2.Εξειδίκευςθ του Τπουργείου και των ςτελεχϊν του ςε κζματα νθςιωτικισ αλλά κυρίωσ ΟΚΠ εκ των οποίων κα προκφψουν αυξθμζνεσ ανάγκεσ ΣΠΕ κυρίωσ ςτουσ τομείσ ολοκλθρωμζνθσ καλάςςιασ επιτιρθςθσ,καλάςςιασ διακυβζρνθςθσ και βάςεων γνϊςεων και δεδομζνων Τπό ειςαγωγι ςοβαρι πλθροφοριακι υποδομι ςτουσ λιμζνεσ (single maritime window) 1.Ελλειψθολοκλθρωμζνουςτρ ατθγικοφςχεδίου για τθν ειςαγωγι ΣΠΕ, για τον εκμοντερνιςμό και ανάπτυξθ τθσ παραγωγικότθτασ 2.Ελλείψεισ ςτον εξοπλιςμό και τθν μθχανοργάνωςθ των Τπθρεςιϊν 3.Ελλειπισ μθχανοργάνωςθ και μθ ολοκλιρωςθ τθσ διαςφνδεςθσ Λιμενικϊν Αρχϊν με Κεντρικζσ Τπθρεςίεσ Σο ςχετικά αδιευκρίνιςτο χρονοδιάγραμμα ιδιωτικοποιιςεων που αφορά κυρίωσ τουσ λιμζνεσ που ςχετίηονται με ανάγκεσ ςοβαρισ πλθροφοριακισ υποδομισ 1.Απόκτθςθ τεχνογνωςίασ μζςω τθσ υλοποίθςθσ ζργων νζασ γενιάσ 2. Προφανισ πλζον ανάγκθ και απαίτθςθ ανάπτυξθσ ςφγχρονων πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων και θλεκτρονικϊν υπθρεςιϊν για τθν άμεςθ εξυπθρζτθςθ των επιχειριςεων και πολιτϊν και τθν καταπολζμθςθ τθσ γραφειοκρατίασ 3.Κετικζσ ευρωπαϊκζσ υγκυρίεσ ε όλεσ τισ ΕΕ πολιτικζσ και ςτθν ΟΚΠ που αφορά ιδιαιτζρωσ το Τπουργείο,ο τομζασ εφαρμογϊν ΣΠΕ ζχει πρωτεφοντα ρόλο 4. Κετικζσ εκνικζσ ςυγκυρίεσ. Τπάρχει ζντονθ δραςτθριοποίθςθ των δθμόςιων φορζων προσ τθ διαλειτουργικότθτα. Αφξθςθ τθσ εξοικείωςθσ των πολιτϊν ςτθν ιδζα τθσ «Θλεκτρονικισ Διακυβζρνθςθσ» και δθμιουργία «απαίτθςθσ» 1. Δυςχζρειεσ ςτθν υλοποίθςθ των διαγωνιςτικϊν διαδικαςιϊν λόγω του υφιςτάμενου κεςμικοφ πλαιςίου 2. υνεχείσ αλλαγζσ του διοικθτικοφ πλαιςίου. 3.Θ μθ εκπόνθςθ ολοκλθρωμζνου ςχεδίου για τθ ςυςτθματικι ειςαγωγι και χριςθ ΣΠΕ 4. Οι μεγάλθσ κλίμακασ εφαρμογζσ που είναι απαραίτθτεσ δυνατόν να μθ ολοκλθρωκοφν ςτο προβλεπόμενο χρόνο Θ πικανι χρονικι αναντιςτοιχία με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιιςεων μπορεί να αναςτείλει εφαρμογζσ

15 παραγωγικότθτασ μζςω των θλεκτρονικϊν εφαρμογϊν Οι υψθλζσ απαιτιςεισ πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων ςτο πλαίςιο τθσ ΟΚΠ και οι διακζςιμεσ χρθματοδοτιςεισ 2. Ενίςχυςθ τθσ μετάβαςθσ προσ τθν οικονομία χαμθλϊν εκπομπϊν ρφπων ςε όλουσ τουσ τομείσ Σο ΤΝΑ είναι ο αρμόδιοσ φορζασ να εξειδικεφςει και να ςυντονίςει τθν εφαρμογι τθσ πολιτικισ αυτισ ςτο πλαίςιο τθσ «Γαλάηιασ Ανάπτυξθσ» τθσ ΟΚΠ και τθσ ΝΘΛΩΣΛΚΘ ΠΟΛΛΣΛΚΘ Αξιοςθμείωτθ δρομολόγθςθ πλοίων νζασ τεχνολογίασ και ταχφπλοων και γενικά βελτίωςθ του ακτοπλοϊκοφ ςτόλου με πλοία νζασ περιβαλλοντικά φιλικισ τεχνολογίασ. Θ παγκοςμιοποιθμζνθ διάςταςθ τθσ ναυτιλίασ δεν ευνοεί τθ λιψθ μζτρων μόνο ςε επίπεδο κράτουσ Θ διαμετακόμιςθ με containerships κατατάςςεται ςτισ υψθλά ρυπαίνουςεσ δραςτθριότθτεσ Περιοριςμζνθ χωρθτικότθτα και δυνατότθτα εξυπθρζτθςθσ πλοίων νζασ τεχνολογίασ ιδιαίτερα από τουσ μικρότερουσ αλλά ελκυςτικοφσ λιμζνεσ Θ ςυμπαγισ και ςυνεχϊσ εμπλουτιηόμενθ ΟΚΠ ςτο πλαίςιο τθσ οποίασ κα υπάρξουν ςχετικζσ χρθματοδοτιςεισ Σο μεγάλο κόςτοσ των ορυκτϊν καυςίμων ςτισ καλάςςιεσ μεταφορζσ ωκεί τουσ διεκνείσ οργανιςμοφσ ναυτιλίασ ςτθν ενκάρρυνςθ εναλλακτικϊν λφςεων Αξιοποίθςθ των δυνατοτιτων ΔΕΔ-Μ από τα ςθμαντικότερα λιμάνια Σο κόςτοσ ναφλωςθσ που ςε μεγάλο βακμό εξαρτάται από το χρθςιμοποιοφμενo καφςιμο, δεν εγγυάται επιλογζσ χαμθλϊν ρφπων ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ και ςυνκικεσ Αντικειμενικι ακαταλλθλότθτα πολλϊν μικρϊν λιμζνων για μεγάλα πλοία νζασ τεχνολογίασ ελίδα 14

16 3. Προϊκθςθ τθσ προςαρμογισ ςτισ κλιματικζσ αλλαγζσ, τθσ πρόλθψθσ και τθσ διαχείριςθσ του κινδφνου Μεγάλεσ δυνατότθτεσ του Λ ιδιαίτερα ςτθν πρόλθψθ και διαχείριςθ του ςχετικοφ κινδφνου ςτθ κάλαςςα και τισ παράκτιεσ περιοχζσ Ελλείψεισ ςε ανκρϊπινο δυναμικό για τθν υλοποίθςθ ςχεδίων που κα εκπονθκοφν Δυνατότθτεσ για ςυνεργαςία με άλλουσ φορείσ ι χϊρεσ ςτο πλαίςιο τθσ ΕΕ και τθσ ΟΚΠ ιδιαίτερα ςτο τομζα τθσ ολοκλθρωμζνθσ διαχείριςθσ παράκτιων ηωνϊν. Σο ςυνεχϊσ διευρυνόμενο αντικείμενο του Λ με τθν ταυτόχρονθ μείωςθ του ανκρϊπινου δυναμικοφ του 4. Προςταςία του περιβάλλοντοσ και προϊκθςθ τθσ αποδοτικότθτασ των πόρων Τποχρζωςθ εφαρμογισ των πολιτικϊν περιβάλλοντοσ ςτο πλαίςιο τθσ ΟΚΠ και Νθςιωτικισ πολιτικισ τισ οποίεσ το Τπουργείο ςυντονίηει. Σο ΤΝΑ διακζτει δια του Λ τθ δυνατότθτα και εμπειρία επιτιρθςθσ του περιβάλλοντοσ ςτο καλάςςιο χϊρο υμμόρφωςθ με ευρωπαϊκι οδθγία για παραλαβι αποβλιτων και καταλοίπων φορτίων Ζλλειψθ επαρκοφσ και ςφγχρονου επιχειρθςιακοφ εξοπλιςμοφ ϊςτε να επιτθρείται θ ρφπανςθ, κυρίωσ ςτο καλάςςιο χϊρο Ρυπογόνεσ δραςτθριότθτεσ ςτα λιμάνια ιδίωσ ςτον τομζα των containers Θ δυνατότθτα άντλθςθσ χρθματοδότθςθσ για το ςτόχο αυτό από ςθμαντικό αρικμό ευρωπαϊκϊν προγραμμάτων Θ δυνατι αναβάκμιςθ των ςυςτθμάτων παρακολοφκθςθσ του περιβάλλοντοσ ςτουσ λιμζνεσ λόγω κοινοτικϊν ςυγχρθματοδοτιςεων και ιδιωτικϊν επενδφςεων 1.Θ Αυξθμζνθ διζλευςθ πλοίων, θ αςτικοποίθςθ παρακαλάςςιων περιοχϊν, μεγεκφνουν ςυνεχϊσ τθν επιβάρυνςθ του καλάςςιου και παρακαλάςςιου περιβάλλοντοσ και των πόρων. 2.Θ οικονομικι και δθμοςιονομικι κρίςθ τθσ χϊρασ είναι δυνατόν να προκαλζςει μθ εφαρμογι ι εγκατάλειψθ ςχετικϊν δράςεων Τπάρχει αςάφεια ςτο χρόνο ολοκλιρωςθσ των ιδιωτικοποιιςεων με προφανι επίπτωςθ ςτον προγραμματιςμό ζργων 5. Προϊκθςθ των βιϊςιμων μεταφορϊν και απομάκρυνςθ των ςθμείων ςυμφόρθςθσ ςε ςθμαντικά δίκτυα 1.Ενεργι ςυμμετοχι και παρουςία ςε Ευρωπαϊκά χιματα που ζχουν ωσ ςτόχο τθν προϊκθςθ δράςεων ςτον τομζα καλαςςίων μεταφορϊν 2.H ιδθ υπάρχουςα υποδομι 1.Ανάγκθ αναβάκμιςθσ του ςυςτιματοσ VTMIS. 2.Μθ φπαρξθ ολοκλθρωμζνου ςυςτιματοσ διαςφνδεςθσ των χρθςτϊν τθσ ναυτιλίασ Δράςεισ που αναλαμβάνονται ςτο πλαίςιο ενόσ ευρφτερου ευρωπαϊκοφ ςχεδιαςμοφ για τισ καλάςςιεσ μεταφορζσ. Θ πυκνότατθ (ειδικότερα κατά τθ κερινι περίοδο) ναυτιλιακι κίνθςθ ςτον ελλθνικό καλάςςιο χϊρο, τον οποίο διαπλζουν πλοία, που ςυνδζουν περιοχζσ τθσ Δυτικισ Μεςογείου, τθσ Αδριατικισ Κάλαςςασ, τθσ Μζςθσ Ανατολισ, τθσ Βόρειασ Αφρικισ και του Ευξείνου Πόντου, κακϊσ και ςκάφθ ελίδα 15

17 υποδομϊν Εκνικοφ ςυςτιματοσ VTMIS 3.Θ κατάδθλθ πλζον ανάγκθ εξεφρεςθσ λφςεων βιϊςιμων μεταφορϊν κυρίωσ ςτον τομζα τθσ ακτοπλοΐασ που εξαςφαλίηει τθν εδαφικι ςυνοχι τθσ χϊρασ 1. Μεγάλοσ αρικμόσ λιμζνων με μεγάλθ γεωγραφικι διαςπορά και ποικιλία χριςεων που δυνθτικά μπορεί να εξυπθρετιςει ποικίλεσ ανάγκεσ 2. Θ γεωπολιτικι κζςθ τθσ Ελλάδασ ςτον χϊρο τθσ Μεςογείου προςδίδει ςτα λιμάνια ιδιαίτερα πλεονεκτιματα και ρόλο ςτο διεκνζσ διαμετακομιςτικό εμπόριο ιδιαίτερα ςε ςχζςθ με τισ Βαλκανικζσ και τισ παρευξείνιεσ χϊρεσ οι οποίεσ ςτθν ουςία αποτελοφν ενδοχϊρα για τα ελλθνικά λιμάνια. Ο εφικτόσ ςυνδυαςμόσ των καλαςςίων μεταφορϊν ιδίωσ με το ςιδθρόδρομο ςυμβάλλει ουςιαςτικά ςτισ βιϊςιμεσ 3.Οι μεγάλεσ αποςτάςεισ και θ διαςπορά που κακιςτοφν ιδίωσ το ακτοπλοϊκό ςφςτθμα πολφπλοκο ωσ προσ το ςχεδιαςμό βζλτιςτου δικτφου 1. Παρ όλα τα ζργα που ζχουν ολοκλθρωκεί και επειδι ςτο μεταξφ ζχουν επζλκει αλλαγζσ ςτισ προβλεπόμενεσ ροζσ επιβατϊν και εμπορευμάτων, παρουςιάηονται ελλείψεισ ςτισ υποδομζσ και ανωδομζσ των λιμζνων. 2. Περιοριςμοί ςτθν επζκταςθ, ορκολογικι οργάνωςθ και αξιοποίθςθ χϊρων των λιμζνων λόγω άμεςθσ επαφισ με τον περιβάλλοντα αςτικό ιςτό. 3. Ζντονθ εποχικότθτα ςτθ ηιτθςθ ακτοπλοϊκϊν υπθρεςιϊν που δυςχεραίνει τον προγραμματιςμό δρομολογίων και εξυπθρζτθςθσ προοριςμϊν 4. ε ςχζςθ με τισ εμπορευματικζσ 1. Εξειδίκευςθ λιμζνων βάςει αντικειμενικϊν κριτθρίων (π.χ. γεωγραφικι κζςθ, ςυςχζτιςθ με διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορϊν, δυνατότθτα εξυπθρζτθςθσ ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν) και υιοκζτθςθ αναπτυξιακϊν ςχεδίων ςφμφωνα με τθν πρόταςθ εξειδίκευςθσ 2.Ενίςχυςθ του ρόλου των ελλθνικϊν λιμζνων ωσ «πφλθ ειςροισ» προσ Βαλκάνια και παρευξείνιεσ χϊρεσ. 3. Πρόςκλθςθ προσ τον ιδιωτικό τομζα και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια για ςυνεργαςία ςτθν ανάπτυξθ των λιμζνων (π.χ. ολοκλιρωςθ ανωδομϊν και εξοπλιςμοφ, και εκςυγχρονιςμόσ λειτουργίασ) 4.Άνοιγμα των λιμζνων ςε ιδιωτικζσ επιχειριςεισ με κατάλλθλθ εμπειρία και κζςθ ςτθν παγκόςμια αγορά προκειμζνου να επενδφςουν και να αναπτφξουν τισ λιμενικζσ δραςτθριότθτεσ (π.χ. κρουαηιζρα, εμπορευματοκιβϊτια, car terminal, μαρίνα) 5. Προϊκθςθ επιχειρθματικϊν αναψυχισ (καλαμθγοί, ιςτιοφόρα κλπ) με μεταβαλλόμενουσ (ι/και μθ γνωςτοποιοφμενουσ ςτισ Λιμενικζσ Αρχζσ), λιμζνεσ αφετθρίασ, προςζγγιςθσ και προοριςμοφ. 1. ε ςχζςθ με τισ εμπορευματικζσ μεταφορζσ, ο ςυνεχιηόμενοσ περιοριςμόσ τθσ δυνατότθτασ ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν, λόγω τθσ ανεπαρκοφσ διαςφνδεςθσ των λιμζνων με τα χερςαία δίκτυα μεταφορϊν (οδικά, ςιδθροδρομικά) 2. Ζντονοσ ανταγωνιςμόσ από άλλουσ λιμζνεσ κυρίωσ τθσ Ανατολικισ Μεςογείου, οι οποίοι ιδθ ζχουν ξεκινιςει διεκνείσ ςυνεργαςίεσ και λειτουργοφν είτε ωσ διαμετακομιςτικά κζντρα, είτε ωσ οργανωμζνοι λιμζνεσ υποδοχισ και διαχείμαςθσ ςκαφϊν αναψυχισ (μαρίνεσ) 3. Θ παρατεινόμενθ παγκόςμια οικονομικι φφεςθ που ςυνεπάγεται τθν μείωςθ και τθσ ηιτθςθσ για καλάςςιεσ μεταφορζσ, με αποτζλεςμα να επθρεάηεται αρνθτικά θ ανάπτυξθ ιδιωτικϊν επενδφςεων και να υποχρεϊνει ςε ανακεϊρθςθ των επιχειρθματικϊν ςχεδίων, για τθν διατιρθςθ τθσ βιωςιμότθτασ των λιμζνων 4. Θ ανεπάρκεια πόρων για τθν υλοποίθςθ ελίδα 16

18 6. Επζνδυςθ ςτθν εκπαίδευςθ, τισ δεξιότθτεσ και ςτθ δια βίου μάκθςθ μεταφορζσ 1.Αρμοδιότθτα και μακρά εμπειρία του Τπουργείου ςε κζματα Ναυτικισ Εκπαίδευςθσ (ΝΕ), γνϊςθ των διεκνϊν κανονιςμϊν και ςυμβάςεων. 2.Τπαρξθ ςοβαρισ και εδραιωμζνθσ υποδομισ Ναυτικισ Εκπαίδευςθσ (ΝΕ) ςε όλθ τθν Ελλάδα μεταφορζσ, υπάρχει ςαφισ αδυναμία που εντοπίηεται ςτθν ανεπαρκι διαςφνδεςθ των λιμανιϊν τθσ θπειρωτικισ Ελλάδασ με τα χερςαία δίκτυα μεταφορϊν (οδικά, ςιδθροδρομικά) ελαχιςτοποιϊντασ ζτςι τθ δυνατότθτα ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν 5. Ζντονοσ ανταγωνιςμόσ μεταξφ των λιμζνων για τθν προςζλκυςθ παρεμφεροφσ μεταφορικοφ ζργου, με ελλείψεισ επικαιροποίθςθσ του ςχεδιαςμοφ και του ρόλου τουσ, ςτο πλαίςιο των δυνατοτιτων τουσ ςτον ελλθνικό και το διεκνι χϊρο. 1.Μθ πλιρθσ εναρμόνιςθ των προγραμμάτων ΝΕ με τισ απαιτιςεισ των Διεκνϊν ςυμβάςεων 2.Ελλειψθ ςυςτιματοσ αξιολόγθςθσ και πιςτοποίθςθσ προγραμμάτων κακθγθτϊν και ναυτικοφ τίτλου ςχεδίων για ςυνδυαςμζνεσ μεταφορζσ 6. Αναδιάρκρωςθ του ακτοπλοϊκοφ δικτφου 7. Ζνταξθ ςθμαντικοφ αρικμοφ ελλθνικϊν λιμζνων (ςτθν θπειρωτικι και ςτθν νθςιωτικι Ελλάδα) ςτο ςφςτθμα Διευρωπαϊκϊν Δικτφων Μεταφορϊν 1. Θ αξιοποίθςθ των κοινοτικϊν χρθματοδοτιςεων κυρίωσ για τθν ειςαγωγι τθσ αξιολόγθςθσ και πιςτοποίθςθσ προγραμμάτων εκπαιδευτϊν και επαγγζλματοσ κακϊσ και ιςοδυναμίασ ιδιωτικισ εκπαίδευςθσ 2.Δυνατοτθτα διεκνϊν ςυνεργαςιϊν ςτθ ΝΕ ζργων ιδιαίτερα ςτουσ μικρότερουσ λιμζνεσ που δεν προβλζπεται πικανότθτα ιδιωτικοποίθςθσ 1.Οι ςυνεχϊσ μειοφμενοι πόροι του ΚΝΕ 2.Οι μεγάλεσ ανάγκεσ ςε ςφγχρονο εξοπλιςμό και κτίρια που πολλαπλαςιάηονται λόγω τθσ πολυδιάςπαςθσ των εγκαταςτάςεων των Ακαδθμιϊν ΔΙΟΙΚΗΣΗ 3.Αποκλειςμόσ τθσ ιδιωτικισ εκπαίδευςθσ 4.Χρθματοδοτθςθ από το ΚΝΕ 1.Σο πολυδιάςτατο εφροσ δραςτθριοτιτων ςτο οποίο καλείται να ανταποκρικεί το ανκρϊπινο δυναμικό του Λ.-ΕΛ.ΑΚΣ. ελίδα 17

19 ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1.Υπαρξθ εξειδικευμζνου και καταρτιςμζνου προςωπικοφ ιδίωσ μεταξφ τθσ πρόςφατθσ ςτελζχωςθσ του Λ 2.Εδραιωμζνεσ δθμόςιεσ δομζσ εκπαίδευςθσ και επιμόρφωςθσ για τισ ανάγκεσ των δθμοςίων υπαλλιλων. 1,Οι επενδφςεισ ςε εξοπλιςμό και ςυςτιματα που αναμζνονται ςτουσ υπό ιδιωτικοποίθςθ λιμζνεσ απαιτοφν επζνδυςθ και ςτθν εκπαίδευςθ των εργαηομζνων για διατιρθςθ των κζςεων εργαςίασ και τουσ περιοριςμζνουσ πόρουσ του. 5.Περιοριςμενθ αξιοποίθςθ ςυγχρθματοδοτιςεων. 6.Μθ φπαρξθ προγραμμάτων εκπαίδευςθσ των εκπαιδευτϊν ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1.Μθ φπαρξθ ςτακερισ εκπαιδευτικισ δομισ για το Λ (πχ Ακαδθμία Λ) 2.Ελλειψθ ευρφτερου ςχεδιαςμοφ για τθ μζγιςτθσ δυνατισ αξιοποίθςθσ του ανκρϊπινου δυναμικοφ. 3.Ελλειψθ μθχανιςμϊν ςχεδιαςμοφ και αξιοποίθςθσ τθσ εκπαίδευςθσ και επιμόρφωςθσ και ςφνδεςθσ με τισ πραγματικζσ ανάγκεσ ςτο επίπεδο του Τπουργείου και ςτο ατομικό επίπεδο 5. Απουςία αξιολόγθςθσ των αποτελεςμάτων και τθσ αξιοποίθςθσ τθσ εκπαίδευςθσ και επιμόρφωςθσ. ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1. Πλθκοσ Επιμορφωτικϊν ςεμιναρίων που διοργανϊνει το Λνςτιτοφτο Επιμόρφωςθσ του Εκνικοφ Κζντρου Δθμόςιασ Διοίκθςθσ για τισ ανάγκεσ των δθμοςίων υπαλλιλων Θ αναμενόμενθ μεγάλθ επενδυτικι δραςτθριότθτα ςτον τομζα των λιμζνων και θ κοινοτικι ςυγχρθματοδότθςθ ςτον τομζα τθσ εκπαίδευςθσ 2. Οι νζεσ απαιτιςεισ που διαμορφϊνονται ςε επίπεδο γνϊςεων. ενϊ ςτακερά μειϊνεται το ανκρϊπινο Δυναμικό Τποτίμθςθ τθσ δυνατότθτασ τθσ εκπαίδευςθσ ςτθ διατιρθςθ κζςεων εργαςίασ κατά τισ ιδιωτικοποιιςεισ. ελίδα 18

20 Αςαφζσ προσ το παρόν το χρονοδιάγραμμα ιδιωτικοποιιςεων, ολοκλιρωςθσ των διαδικαςιϊν, των όρων και του καταλόγου ιδιωτικοποιιςεων 7. Ανταγωνιςτικότθτ α των Μικρϊν και Μεςαίων Επιχειριςεων 8. Προϊκθςθ τθσ απαςχόλθςθσ και υποςτιριξθ τθσ κινθτικότθτασ των εργαηομζνων Θ ναυτιλία και οι λιμζνεσ δθμιουργοφν δορυφορικζσ και cluster επιχειρθματικζσ δραςτθριότθτεσ ςε πολφ ηωτικοφσ τομείσ ςε πολλοφσ από τουσ οποίουσ ζχει επιτυχϊσ δραςτθριοποιθκεί θ ελλθνικι οικονομία ςτο παρελκόν. Θ προνομιακι γεωγραφικι κζςθ τθσ Ελλάδασ τθν κακιςτά ςθμαντικό λιμενικό και διαμετακομιςτικό προοριςμό Σο εξαιρετικά μεγάλο μικοσ ακτογραμμισ (~ χλμ), και ο μεγάλοσ αρικμόσ και θ ποικιλία των ελλθνικϊν νθςιϊν ςε ςυνδυαςμό με τθν πλθκϊρα των τουριςτικϊν περιοχϊν και αρχαιολογικϊν χϊρων, και τισ βζλτιςτεσ καιρικζσ ςυνκικεσ, αποτελοφν μοναδικά ελκυςτικά χαρακτθριςτικά για τθν ανάπτυξθ καλάςςιου περιθγθτικοφ τουριςμοφ Οι περιςςότερεσ από τισ δορυφορικζσ δραςτθριότθτεσ βρίςκονται ςε ςοβαρι κρίςθ ςτθ χϊρα μασ χετικά μικρι διακεςιμότθτα κατάλλθλθσ λιμενικισ υποδομισ και επομζνωσ αναγκαιότθτα ςθμαντικϊν επενδφςεων που χρειάηονται χρόνο για να αποδϊςουν. Θ προετοιμαςία επομζνωσ ανζργων με ενθμζρωςθ και κατάρτιςθ προσ αυτι τθ κατεφκυνςθ δεν είναι άμεςθσ απόδοςθσ ςτθν απορρόφθςθ τθσ ανεργίασ Πολλζσ δυνατότθτεσ από τισ αναμενόμενεσ επενδυτικζσ δραςτθριότθτεσ ςτα λιμάνια αλλά και τθν προϊκθςθ τθσ «Γαλάηιασ Οικονομίασ» ςτο πλαίςιο των κοινοτικϊν ςυγχρθματοδοτιςεων Αναηωογόνθςθ τθσ οικονομίασ και τθσ απαςχόλθςθσ με τθν παροχι υπθρεςιϊν ςοβαρισ προςτικζμενθσ αξίασ ςτουσ μεγάλουσ λιμζνεσ όπωσ υπθρεςίεσ περιβαλλοντικισ προςταςίασ, πλθροφοριακϊν ςυςτθμάτων, logistics κ.α. Επίςθσ τθσ τοπικισ οικονομίασ με τθν παροχι υπθρεςιϊν υποςτθρικτικϊν προσ τθν δραςτθριότθτα του τοπικοφ λιμζνα (π.χ.ναυπθγοεπιςκευαςτικι, λιμενικζσ υπθρεςίεσ, πρακτόρευςθ, ψυχαγωγία κ.α.) Θ παρατεταμζνθ φφεςθ τθσ οικονομίασ Θ μεγάλθ διάρκεια τθσ οικονομικισ φφεςθσ που αποτρζπει τισ επενδφςεισ Θ ζλλειψθ μζχρι ςιμερα ολοκλθρωμζνθσ εκνικισ πολιτικισ για τα λιμάνια με αποτζλεςμα να μθν υπάρχει ςαφισ προςανατολιςμόσ ενεργειϊν και εξειδίκευςθ προγραμμάτων ανάπτυξθσ ελίδα 19