Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ"

Transcript

1

2

3 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΡΥΚΑΣ Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ ΒΙΒΛΙ019 ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.

4 Εισαγωγή Έλληνες πολεμούν με ανατολίτες. Παράσταση από ερυθρόμορφο αγγείο. Οι Μύριοι δεν ήταν παρά ένα μισθοφορικό σώμα. Στρατολογήθηκαν από τον αδερφό του Πέρση βασιλιά, Κύρο, για να χρησιμοποιηθούν στην απόπειρα του να καταλάβει τον θρόνο των Αχαιμενιδών. Ωστόσο οι «απάτριδες» αυτοί μισθοφόροι ενώθηκαν, υπό το βάρος της θανάσιμης απειλής που επικρέματο πάνω από τα κεφάλια τους και κατόρθωσαν το ακατόρθωτο. Διέσχισαν την Περσική Αυτοκρατορία και εξήλθαν αλώβητοι, αντιμετωπίζοντας τον δόλο, τους στρατούς και τους λαούς του Μεγάλου Βασιλέως. Οι Μύριοι, όπως ονομάστηκαν οι Έλληνες που συγκροτούσαν το σώμα αυτό, ξεκίνησαν από τις Σάρδεις, την παλαιά λυδική πρωτεύουσα στην Μικρά Ασία και βαδίζοντας διέσχισαν χλμ. περίπου σε διάστημα 15 μηνών. Επρόκειτο για έναν άνευ προηγουμένου άθλο, ο οποίος θα επανελαμβάνετο από τον Αλέξανδρο 66 έτη αργότερα. Παραμένει πάντως ασύλληπτο, ιδιαίτερα από τους ξένους μελετητές, το πώς τελικά το εγχείρημα αυτό επέτυχε. Πώς κατόρθωσαν άνδρες να περάσουν διαμέσου της πανίσχυρης αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών και να επιστρέψουν στην πατρίδα τους χάνοντας μόνο το 1/4 της δύναμης τους; Οι Έλληνες, όμως, από την πλευρά μας γνωρίζουμε την απάντηση. Πάντα τη γνωρίζαμε και για πάντα θα εξακολουθούμε να την γνωρίζουμε. Οι Μύριοι ήσαν Έλληνες. Αυτό ήταν αρκετό.

5 Έλληνας οπλίτης μεταφέρει τραυματισμένο συνάδελφο του.

6 Κεφάλαιο 1 Αδελφικές διαμάχες Σύγκρουση οπλιτών. Τη στιγμή που ο Λύσανδρος ο Λάκων επέβλεπε, μεταξύ τους, ως τη στιγμή που το σπαθί του Φιλίπ- Οι οπλίτες κρατούν το το συνοδεία αυλού, το το γκρέμισμα των τειχών της Αθήνας, Αθή- που, του ηγέτη της ρωμαλέας ελληνικής δύναμης το ' το 404 π.χ., π ^ > μια Ι- 110 νέα ν έ α σελίδα άνοιγε στην πολυ- πολυ δόρυ σε σε υψηλή υψηλή λαθή. λαβή του Βορρά, θα επέβαλε την ειρήνη. τάραχη ελληνική ιστορία. Ο Πελοποννησιακός Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος είχε φθείρει σε Πόλεμος, ο φρικτότερος από την εποχή του Τρωι- Τρωι μεγάλο βαθμό τις ζωτικές δυνάμεις του Ελληνικού εμφύλιος πόλεμος, είχε μόλις λήξει, αφήνοντας σμού. Οι πληγές που είχε επί 27 έτη προκαλέσει βαθιές πληγές σε νικητές και ηττημένους, στο ίδιο απαιτούσαν πολύ χρόνο για να επουλωθούν. Χιλιά- το σώμα της Ελλάδος. Για τα επόμενα 50 έτη οι δες άνδρες είχαν χάσει τις περιουσίες τους. Ο ελληνικές πόλεις θα εξακολουθούσαν να πολεμούν παλαιός τρόπος ζωής είχε γενικά ανατραπεί. Η

7 Βοιωτός οπλίτης του στρατού των Μυρίων. Φέρει λινοθώρακα, ίσιο σπαθί και κράνος τύπου πίλου. Στην ασπίδα υπάρχει το ρόπαλο του Ηρακλή σήμα της πόλης των Θηβών.

8 Έλληνες οπλίτες. Παράσταση από μελανόμορφο αγγείο. πενία και η ανεργία είχε δημιουργήσει μια νέα τάξη ανθρώπων, οι οποίοι είχαν ανδρωθεί μέσα στις φλόγες του πολέμου και το μόνο που γνώριζαν ήταν να πολεμούν. Ήταν οι μισθοφόροι. Πέρα από το οποιοδήποτε ιδεολογικό υπόβαθρο, οι μισθοφόροι πολεμούσαν για τα χρήματα, χωρίς να εξετάζουν το δίκαιο ή το άδικο του εργοδότη τους. Ο θεσμός των μισθοφόρων δεν ήταν φυσικά άγνωστος στον ελλαδικό χώρο. Ήδη από τον 16ο αιώνα π.χ. Έλληνες Μινωίτες και Μυκηναίοι εντάχθηκαν στους στρατούς των Αιγυπτίων φαραώ, στους πολέμους των τελευταίων για την απελευθέρωση της Αιγύπτου από τον ζυγό των Υκσώς (ή Υξώς). Τον 7ο και τον 6ο αιώνα π.χ. χιλιάδες Έλληνες επάνδρωναν και πάλι τις στρατιές των φαραώ. Έλληνες επίσης πολεμούσαν υπέρ του Λυδού βασιλέα Κροίσου. Αλλά και στους κλασικούς χρόνους όλοι οι στρατοί χρησιμοποιούσαν χιλιάδες Έλληνες Θράκες πελταστές. (Παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων, οι οποίοι δεν δέχονται την ελληνική καταγωγή των Θρακών, οι τελευταίοι σαφώς και ήταν Έλληνες, αφού είχαν γενάρχη τον Ορφέα. Η πρώτη δε πινακίδα «θρακικής» γραφής που έχει έρθει στο φως χρονολογείται στον 7ο αιώνα π.χ. και είναι βεβαίως γραμμένη στα ελληνικά). Οι επαγγελματίες αυτοί του πολέμου ήταν φυσικά πολύπειροι και άριστοι μαχητές. Όταν δεν απασχολούντο από Έλληνες εργοδότες, συνήθως αναζητούσαν την τύχη τους στην Περσική Αυτοκρατορία. Οι Αχαιμενίδες ουδέποτε στην ιστορία τους διέθεταν σοβαρά τμήματα βαρέως πεζικού. Το κενό αυτό οι μεγάλοι βασιλείς φρόντιζαν να το καλύπτουν με την «ενοικίαση» μεγάλου αριθμού Ελλήνων οπλιτών, πρακτική που ίσχυε ως την κατάλυση της αυτοκρατορίας από τον Αλέξανδρο. Η καταπονημένη λοιπόν από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο Ελλάς περνούσε μια από τις κρισιμότερες καμπές της ιστορίας της. Το καθεστώς που είχαν επιβάλει στη χώρα οι νικητές του πολέμου Σπαρτιάτες ήταν μισητό από τους περισσοτέρους Έλληνες, ακόμα και από τους πριν από λίγο συμμάχους των Λακώνων. Οι Αθηναίοι, οι ηττημένοι Αθηναίοι, ήσαν οι πρώτοι οί οποίοι «εξεγέρθηκαν» και κατέλυσαν το φιλοσπαρτιατικό δικτατορι-

9 Οπλίτης της περιόδου του Πελοποννησιακού Πολέμου. Φέρει κορινθιακό κράνος με λοφίο και όπλο.

10 Εκπληκτική ερυθρόμορφή παράσταση οπλίτη. κό καθεστώς των τριάκοντα τυράννων, το 403 π.χ. οκτώ μόλις μήνες μετά το πέρας του πολέμου. Και μόνο το γεγονός αυτό έδειχνε ξεκάθαρα ότι η ειρήνη στην Ελλάδα δεν θα διαρκούσε για πολύ. Ωστόσο, χάρις στην υποστήριξη των Περσών και ιδιαιτέρως του σατράπη της Μικρός Ασίας Κύρου, οι Σπαρτιάτες ήλεγχαν την κατάσταση. Ο Κύρος είχε αποδειχθεί πολύτιμος βοηθός των Σπαρτιατών και κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και τα δικά του χρήματα ήταν που έγειραν την πλάστιγγα υπέρ των Αακώνων. Ο Κύρος φρόντισε να διατηρήσει φιλικές σχέσεις με τη Σπάρτη και μετά

11 Ερυθρόμορφη παράσταση του Αχιλλέα. Εικονίζεται με οπλιτικό εξοπλισμό. Φέρει λινοθώρακα, δόρυ και σπαθί. λειτουργούσε ως ανεξάρτητος ηγεμόνας. H σατραπεία του άλλωστε ήταν η πλουσιότερη της αυτοκρατορίας και η έχουσα στενότερες επαφές με τους Έλληνες. Ο Κύρος ήταν εξαιρετικά φιλόδοξος. Αν και δευτερότοκος είχε, με τη βοήθεια της μητέρας του Παρισάτιδος, θέσει υποψηφιότητα για τη διαδοχή του στον θρόνο, παραγνωρίζοντας το δικαίωμα διαδοχής του μεγαλύτερου αδερφού του Αρταξέρξη του λεγομένου μνήμονος. Το ζήτημα πάντως της διαδοχής τέθηκε επιτακτικά το 405 π.χ. όταν ο βασιλιάς Δαρείος πέθανε. Ο Αρταξέρξης, ευρισκόμενος στο πλευρό του πατέρα του κέρδισε τη μάχη και χρίστηκε βασιλιάς. Ο Κύρος έσπευσε και αυτός στα ανάκτορα. Τον συνόδευε στο ταξίδι του ο πιστός του, υποτίθεται, Τισσαφέρνης. Ο Τισσαφέρνης - πρώην σατράπης της Μικρός Ασίας - όμως, ήταν άνθρωπος του Αρταξέρξη και φανέρωσε στον βασιλιά τα σχέδια του νεότερου αδερφού του. Ο Αρταξέρξης συνέλαβε τότε τον Κύρο και θα τον θανάτωνε αν δεν επενέβαινε η μητέρα του Παρισά- 13

12 Οικία στο Βόρειο Ιράν. Δεν διαφέρει ιδιαίτερα από ένα σπίτι της εποχής του Ξενοφώντος. τιδα. Χάρις σε αυτήν ο Κύρος όχι μόνο έσωσε τη ζωή του αλλά κράτησε και τον έλεγχο της σατραπείας του. Όλες αυτές οι ανακτορικές ίντριγκες έδειχναν το πόσο βαθιά νοσούσε η Περσική Αυτοκρατορία. Οι σατράπες αλληλοϋποβλέποντο και συχνά αλληλοπολεμούσαν. Για να κρατήσουν δε μακριά τους μόνους επίφοβους αντιπάλους τους, τους Έλληνες, οι Πέρσες κατέφευγαν στη διπλωματία των δαρεικών. Ο Κύρος από πολύ νωρίς είχε δείξει τη φιλοδοξία του να ανέλθει στον θρόνο των Αχαηαενιδών. Μια φορά τον επισκέφθηκαν δύο εξάδελφοι του στις Σάρδεις. Αυτός τους δέχθηκε στην αίθουσα του θρόνου του. Οι δύο άνδρες πλησίασαν και υποκλίθηκαν ενώπιον του, χωρίς όμως να κρύψουν τα χέρια τους εντός των φαρδιών τους μανικιών. Η κίνηση αυτή είχε για τους Πέρσες συμβολική σημασία και έδειχνε την υποταγή του υπηκόου απέναντι στον Μεγάλο Βασιλέα και μόνο. Ο Κύρος διέταξε την εκτέλεση των δύο εξαδέλφων του γιατί δεν έδειξαν τον πρέποντα σεβασμό στον «μελλοντικό μεγάλο βασιλέα». Φυσικά, η είδηση έφτασε και στα βασιλικά ανάκτορα και όπως είναι εύλογο, προκάλεσε την ανησυχία του Αρταξέρξη και του περιβάλλοντος του. Στο προσκέφαλο του ετοιμοθάνατου Δαρείου, οι δύο αδερφοί περίμεναν υπομονετικά να ακούσουν τον ορισμό τους ως διαδόχου. Και ναι μεν ο Αρταξέρξης ήταν πρωτότοκος, αλλά ο Κύρος ήταν «πορφυρογέννητος», είχε δηλαδή γεννηθεί όταν ο πατέρας του ήταν ήδη βασιλιάς. Σε αυτό ακριβώς το 14

13 Έλληνας πελταστής. Φέρει πέλτη και είναι οπλισμένος ακόντια και σπαθί. Τα τμήματα πελταστών αποδείχθηκαν πολύτιμα κατά τη διάρκεια της πορείας των Μυρίων.

14 Υψώματα στο βόρειο Ιράν. Οι Μύριοι συνάντησαν πολλά τέτοια υψώματα στον δρόμο τους. σημείο εστίαζε τις αιτιάσεις διαδοχής του ο Κύρος, λούσε μια διαρκή απειλή για τον ίδιο και τον θρόνο στηριζόμενος στο «νομικό προηγούμενο» του του. Γι' αυτό αγνόησε τις προτάσεις του Τισσαφέρ- Ξέρξη Α', ο οποίος αν και δευτερότοκος είχε γίνει νη, ο οποίος σύμφωνα με τον Ξενοφώντα μισούσε βασιλιάς γιατί ήταν πορφυρογέννητος. Τελικά τον Κύρο γιατί του είχε πάρει τη θέση του σατράπη όμως ο Αρταξέρξης έλαβε το χρίσμα και ονομαστή- ονομάστηκε και δεν εξετέλεσε τον αδερφό του. Και σαν να μην Μεγάλος Βασιλεύς. Σύμφωνα με το περσικό εθι- εθι έφτανε αυτό, δεν σκέφτηκε καν να τον θέσει υπό μοτυπικό, η ενθρόνηση του νέου βασιλιά έπρεπε να στενή επιτήρηση. Του επέτρεψε να φύγει από το λάβει χώρα στην αρχαία πρωτεύουσα, τις Πασαργά- ανάκτορο και να επιτρέψει στη σατραπεία του. Ο δες. Εκεί, εμπρός από το μνημείο του Κύρου του Κύρος όμως, εξαιρετικά υπερήφανος όπως ήταν, Μεγάλου, ο νέος βασιλιάς θα έδινε τον καθιερωμέ- καθιερωμέ δεν θα συγχωρούσε ποτέ τον αδερφό του για την νο όρκο. Ο Κύρος ο νεότερος όμως δεν μπορούσε ταπείνωση που του επεφύλαξε μαζί με τον Τισσα- να αντέξει τέτοια ταπείνωση. Έτσι ένα βράδυ, με φέρνη. Από το καλοκαίρι του 403 π.χ. που επέστρε- ένα μαχαίρι κρυμμένο στα ρούχα του, πλησίασε την ψε στις Σάρδεις άρχισε να προετοιμάζεται για το κρεββατοκάμαρα του αδερφού του. Συνελήφθη πραξικόπημα κατά του αδερφού του. Αυτή είναι και όμως από τους βασιλικούς σωματοφύλακες και η ημερομηνία έναρξης του έπους των Μυρίων. Με προσήχθη σε δίκη ενώπιον του αδερφού και βασι- βασι την επιστροφή του ο Κύρος άρχισε να ψάχνει για λιά του. Αν και απαλλάχθηκε των κατηγοριών με τη συμμάχους στον αγώνα που σχεδίαζε να δώσει, βοήθεια της μητέρας του, με τη δικαιολογία ότι Προσέγγισε τους Έλληνες Ίωνες αλλά και τους ήταν μεθυσμένος, εντούτοις οι σχέσεις μεταξύ των βαρβάρους της σατραπείας του και «την δε ελληνι- δύο αδερφών είχαν για πάντα διαρραγεί. Ο Αρτα Αρτα- κήν δύναμιν ήθροιζεν ως μάλιστα εδύνατο επικρυξέρξης ωστόσο δεν διέθετε την απαραίτητη διορα- διορα πτόμενος, όπως απαρασκευότατον λάβοι βασιλέα» τικότητα για να διακρίνει ότι ο αδερφός του αποτε- (Ξενοφώντος: Κύρου Ανάβασις 1, 6). Για τη συνά-

15 ο οποίος με τους άνδρες του βρισκόταν τότε στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Αυτόν αποφάσισε ο Κύρος να ορίσει αρχηγό του ελληνικού του σώματος και του έδωσε δαρεικούς για τη στρατολόγηση Ελλήνων στρατιωτών. Ο Κύρος όμως διατηρούσε ένα ακόμα ελληνικό σώμα ανδρών στη Θεσσαλία. Τους άνδρες αυτούς είχε εμπιστευθεί στον φίλο του Αρίστιππο τον Θεσσαλό για να τον ενισχύσουν στην προσπάθεια του να επικρατήσει έναντι των πολιτικών του αντιπάλων. Το σώμα αυτό ναι μεν δρούσε στη Θεσσαλία, αλλά ήταν ανά πάσα στιγμή έτοιμο να μεταφερθεί στην Ασία. Έτσι ο Κύρος και στράτευμα ετοιμοπόλεμο διέθετε και τις υποψίες του αδερφού δεν ήταν δυνατό να προκαλέσει. Παράλληλα διέταξε τον φίλο του στρατηγό Πρόξενο τον Βοιωτό, να συγκροτήσει ένα ακόμα σώμα, με το οποίο θα πολεμούσε, υποτίθεται, τους Πισίδες ληστές. Παρήγγειλε επίσης στον Σοφαίνετο τον Στυμφαλό και στον Σωκράτη τον Αχαιό, να έρθουν στις Σάρδεις με όσο το δυνατό περισσότερους άνδρες θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν με τα χρήματα που τους έστελνε. Τέλος, ο Κύρος προσέλαβε και 300 εμπειροπόλεμους Σπαρτιάτες οπλίτες, ως προσωπική του φρουρά. Στα ανάκτορα του ο Αρταξέρξης άρχισε κάποια στιγμή να ανησυχεί. Όλες αυτές οι τεράστιες προετοιμασίες του αδερφού του ίσως και να στόχευαν στον θρόνο του. Και πάλι όμως επενέβη η μητέρα του Παρισάτιδα και καθησύχασε τους φόβους του μεγαλύτερου γιού της. Κατόρθωσε να πείσει τον Αρταξέρξη ότι ο πόλεμος μεταξύ του Κύρου και του Τισσαφέρνη τον εξυπηρετεί πολιτικά γιατί οδηγεί στην αμοιβαία εξασθένιση δύο πιθανών αντιπάλων του. Όσον αφορά τη συγκρότηση των ελληνικών τμημάτων, αυτά του είπε ότι προορίζοντο για τον πόλεμο κατά των αδούλωτων ορεσίβιων Πισιδών. Σύγκρουση ελαφρών πεζών. Ανάγλυφη παράσταση.

16 Κεφάλαιο 2 Κυρου Ανάβασις Από τις Σάρδεις ως τον Ευφράτη Ανάγλυφο από τη Περσέπολη που εικονίζει υπηκόους της αυτοκρατορίας να προσφέρουν κριάρια, ως φόρο, στον Πέρση βασιλιά. Έχοντας σε μεγάλο βαθμό συμπληρώσει τις προετοιμασίες του, ο Κύρος ένιωσε ότι είχε έρθει πλέον ο καιρός να κινήσει για τα ενδότερα της αυτοκρατορίας, αντιμετωπίζοντας, ως άλλος τραγί-

17 Βαριά θωρακισμένος οπλίτης του στρατού των Μυρίων. Πρόκειται για παραστάτη (επικεφαλής στίχου) ή για λοχαγό. Φέρει χαλκιδικό κράνος. Ο λοιπός εξοπλισμός είναι τυπικός των οπλιτών της εποχής με εξαίρεση τον πολυτελή πτυχωτό χιτώνα.

18 Ε Υ Ξ K I N η r /f ΑρμήΥΠ^ ν ώ y Ο Χάρτης της πορείας των Μυρίων. του. Πρώτα έφτασαν στην πόλη τα σταθμεύοντα στην Ιωνία στρατεύματα οπλίτες - υπό τον Ξενία τον Αρκάδα. Αίγες μέρες αργότερα αφίχθησαν οπλίτες και 500 ψιλοί, υπό τον Πρόξενο τον Βοιωτό. Ακολούθως αφίχθησαν τα αποσπάσματα του Σοφαίνετου του Στυμφάλιου οπλίτες - του Σωκράτη του Αχαιού οπλίτες - και του Πασίωνος του Μεγαρέως οπλίτες και 300 πελταστές. Ήδη είχε συγκεντρωθεί μια ισχυρή ελληνική δύναμη οπλιτών και 800 ελαφρών πεζών. Αναμένοντο όμως ακόμα η άφιξη του Κλεάρχου και των ανδρών που είχε στρατολογήσει στη Θράκη, καθώς και άλλων αποσπασμάτων. Με τους άνδρες αυτούς και με πολλούς βαρβάρους ο Κύρος ξεκίνησε στις αρχές Μαρτίου του 401 π.χ. την εκστρατεία του. Από τους Έλληνες κανείς δεν υποψιάζετο ότι επρόκειτο να εκστρατευσει κατά του αδερφού του. Πίστεψαν όλοι ότι πράγματι επρόκειτο να πολεμήσουν τους Πισίδες. Μόνο ο πονηρός Τισσαφέρνης δεν έπεσε στην παγίδα. Γνωρίζοντας τη δύναμη των Πισιδών, δίκαια έκρινε ότι η στρατιά του Κύρου ήταν πολύ μεγάλη για έναν τόσο ήσσονος σημασίας στρατιωτικό στόχο. Έσπευσε λοιπόν ο Τισσαφέρνης να ενημερώσει τον βασιλιά του για τις δυνάμεις του Κύρου, προτείνοντας τη λήψη προληπτικών μέτρων. Πράγματι ο Αρταξέρξης, μόλις έλαβε την αναφορά του Τισσαφέρνη, αντελήφθη τον πραγματικό σκοπό του Κύρου και άρχισε και αυτός να συγκεντρώνει τις δυνάμεις του για να τον αντιμετωπίσει. Στο μεταξύ η στρατιά του Κύρου εκινείτο ήδη ταχύτατα νοτιοανατολικά. Αφού διύνησαν 22 παρασάγγες (1 παρασάγγα = μέτρα), δηλαδή 115 χλμ. περίπου, έφτασαν στον ποταμό Μαίανδρο. Σε εκείνο το σημείο το πλάτος της κοίτης προσέγγιζε τα 60 μέτρα. Οι άνδρες πέρασαν τον ποταμό από μια γέφυρα κατασκευασμένη από επτά δεμένα μεταξύ τους πλοιάρια και εισήλθαν στη Μεγάλη Φρυγία. Κατόπιν βάδισαν άλλα 40 χλμ. και έφτασα\ στην πόλη των Κολοσσών. Οι Κολοσσές ήταν αρχαία πόλη μεγάλη και ισχυρή και οι κάτοικοι δέχθηκαν τους στρατιώτες και τους φιλοξένησα\ επί μία εβδομάδα. Τότε αφίχθη στην πόλη και ένα ακόμα απόσπασμα οπλιτών και 500 πελταστών, υπό τον Μένωνα τον Θεσσαλό. Ήδη η δύναμη των Ελλήνων στρατιωτών του Κύρου έφτανε τις άνδρες (8.300 οπλίτες, 800 πελταστές, 500 ψιλοί). Η πορεία κατόπιν συνεχίστηκε. Διανύθηκαν άλλα 100 χλμ. ως την επίσης πανάρχαια πόλη των

19 Παραγναθίδα με παράσταση πελταστή. ξ να καν των ματι σε λίγο αφίχθη ο Κλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος και ο Σώσις ο Συρακούσιος - με οπλίτες, 800 Θράκες πελταστές και 200 ψιλούς τοξότες. Εκεί στις Κέλαινες ο Κύρος έκανε απογραφή και επιθεώρηση των ελληνικών του στρατευμάτων. Συνολικά διέθετε οπλίτες, πελταστές και 700

20 Ο Οδυσσέας, δεξιά, και ο Διομήδης, αριστερά, συλλαμβάνουν τον Δόλωνα. Αν και η παράσταση αναφέρεται σε ένα πολύ προγενέστερο της Καθόδου των Μυρίων γεγονός, εντούτοις οι δύο Αχαιοί πολεμιστές φέρουν χαρακτηριστικό οπλισμό και αμφίεση ελαφρών πεζών των τελών του 5ου αιώνα π.χ. ψιλούς, εκλεκτούς στρατιώτες. Ήταν ήδη Μάιος όταν τα στρατεύματα του Κύρου επανέλαβαν την κίνηση τους. Ύστερα από πορεία 50 χλμ. περίπου η στρατιά έφτασε στην πόλη των Πελτών. Στην πόλη αυτή παρέμειναν τρεις ημέρες. Εκεί οι Έλληνες γιόρτασαν τα Λύκαια και διοργάνωσαν αθλητικούς αγώνες, γεγονός χαρακτηριαστικό της ψυχοσύνθεσης τους. Οι Έλληνες ευρισκόμενοι εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα συνέχιζαν να κουβαλούν μέσα τους την Ελλάδα. Ακόμα και αυτοί οι μισθοφόροι, οι οποίοι πιθανώς να μην ζούσαν τις επόμενες ημέρες, τηρούσαν με ευλάβεια τα έθιμα τους. Από την πόλη των Πελτών η στρατιά του Κύρου βάδισε βόρεια και ύστερα από πορεία 63 χλμ. περίπου έφτασε στην πόλη των Κεράμων (Κεράμων Αγορά), κοντά στο σημερινό Ουσάκ. Κατόπιν η στρατιά στράφηκε ανατολικά, πέρασε από το σημερινό Αφιόν Καραχισάρ και έφτασε στην περιοχή του Καϋστρίου Πεδίου, όπου και παρέμεινε επί πέντε ημέρες. Εκεί ο Κύρος δέχθηκε την επίσκεψη της βασίλισσας της Κιλικίας Επυάξας, η οποία του προσέφερε χρήματα, με τα οποία πληρώθηκαν οι καθυστερούμενοι μισθοί των ανδρών. H πορεία συνεχίστηκε, με τη βασίλισσα να συνοδεύει τον Κύρο αφού, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, είχαν συνάψει ερωτικό δεσμό. Αφού διήνησαν άλλες 20 παρασάγγες (100 χλμ. περίπου) έφτασαν στην πόλη Τυριάρειον όπου και στρατοπέδευσαν. Εκεί παρέμεινα\ επί τρεις ημέρες και ο Κύρος οργάνωσε εορτέΰ προς τιμή της Επυάξας. Μεταξύ άλλων τελετών, οργάνωσε και παρέλαση των Ελλήνων. Το ελληνικό σώμα τάχθηκε σε διάταξη μάχης σε βάθος τεσσάρων ζυγών και διετάχθη να εκτελέσει έφοδο. Πράγματι οι Έλληνες με τέλεια τάξη πρότειναν τα δόρατα και με τον ήχο της σάλπιγγας επιτέθηκαν με ιαχές. Σταδιακά επιτάχυναν τον βηματισμό τους και πλησίασαν στις σκηνές των βαρβάρων στρατιωτώ\ του Κύρου. Οι βάρβαροι τρομοκρατήθηκαν, όπως και η βασίλισσα Επυάξα, και τράπηκαν σε φυγή. Το θέαμα της ορμητικής εφόδου της φάλαγγας ήτα\ πραγματικά τρομακτικό για τους βαρβάρους. Οι Έλληνες ήταν οι άριστοι μαχητές του τότε κόσμου. Ο μόνος από τους βαρβάρους που ήταν ευχάριστη-

21 Έλληνες οπλίτες πολεμούν Αμαζόνες, οι οποίες όμως φέρουν εντελώς περσικό εξοπλισμό και αμφίεση. λαβε την κίνηση της και έφτασε στο Ικόνιο, την ακρότατη πόλη της Φρυγίας. Αφού αναπαύθηκαν εκεί επί τρεις ημέρες, κίνησαν και πάλι εντός της Αυκαονίας, χώρας άγονης, με κατοίκους επιδιδόμε- νους στις ληστείες. Τη χώρα αυτή η στρατιά του μένος από την εξέλιξη της ψευτομάχης ήταν ο Κύρος, ο οποίος σωστά υπολόγισε ότι τον τρόμο που προκάλεσαν οι Έλληνες στο στρατό του θα τον προκαλούσαν και στα βασιλικά περσικά στράτευματα. Ύστερα από τη μικρή επίδειξη η στρατιά επανέ- 23

22 «Ήν δε της χιόνος το βάθος οργυιά, ώστε και των υποζυγίων και των ανδρωπόδων πολλά απώλετο και των στρατιωτών ως τριάκοντα» (Το βάθος του χιονιού ήταν μια οργιά -1,85 μέτρο ώστε και εκ των υποζυγίων και εκ των αιχμαλώτων πολλοί χάθηκαν και από τους στρατιώτες χάθηκαν τριάντα. Ξενοφώντα Κύρου Ανάβασις βιβλ. Δ, κεφ. 5ο). Αργολική ασπίδα (όπλον) διακρίνεται καθαρά ο πόρπακας.

23 ντας πλέον αντιληφθεί ότι δεν βάδιζαν κατά των Πισιδών, αρνήθηκαν να συνεχίσουν την πορεία. Είχαν καταλάβει ότι ο πραγματικός σκοπός της εκστρατείας στην οποία συμμετείχαν ήταν η εκθρόνιση του Αρταξέρξη. Μόνο ο Σπαρτιάτης Κλέαρχος θέλησε να ακολουθήσει τον Κύρο. Εμποδίστηκε όμως από τους άλλους Έλληνες με τη βία. Επί 20 μέρες η στρατιά στεκόταν ακίνητη στην Ταρσό και οι Έλληνες στρατιώτες αρνούντο να συνεχίσουν παρά τις εκκλήσεις του Κύρου και του Κλεάρχου. Τελικά, αφού ο Κύρος υποσχέθηκε γενναίες αυξήσεις μισθών, αλλά και έδωσε το λόγο του ότι δεν εξεστράτευαν κατά του αδερφού του, αλλά κατά του σατράπη της Φοινίκης Αβροκόμα, οι στρατιώτες πείσθηκαν να συνεχίσουν. Φυσικά η υποψία ότι θα πολεμούσαν τον Αρταξέρξη δεν εγκατέλειψε τους Έλληνες. Μετά το επεισόδιο πάντως η πορεία επανελήφθη ως την Ισσό, πόλη μεγάλη και ισχυρή στις εσχατιές της Κιλικίας, η οποία έμελλε να γίνει διάσημη από τη νίκη του Αλεξάνδρου το 333 π.χ. Εκεί στην Ισσό έφτασε και μοίρα 35 σπαρτιατικών πολε- Η μεγαλοπρεπής πύλη των Εθνών στα ανάκτορα των Μεγάλων Βασιλέων της Περσέπολης.

24 Ποταμός στην Αρμενία. Ένθρονος Πέρσης βασιλιάς. Ανάγλυφο από την Περσέπολη. μικών πλοίων. Από τα πλοία αποβιβάστηκαν 700 περίπου οπλίτες υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη Χειρισόφου, οι οποίοι ενώθηκαν με τις δυνάμεις του Κύρου. Παράλληλα άλλοι 400 Έλληνες οπλίτες, οι οποίοι υπηρετούσαν τον σατράπη της Φοινίκης, τον εγκατέλειψαν και έσπευσαν να καταταγούν στη στρατιά του Κύρου, μαζί με τους άλλους συμπατριώτες τους. Έτσι ο αριθμός των Ελλήνων στρατιωτών του Κύρου έφτασε τώρα τις Επρόκειτο για τον μεγαλύτερο, ως τότε ελληνικό στρατό που διέσχιζε την περσοκρατούμενη Ανατολή. Από την Ισσό η στρατιά βάδισε προς τις Συριακές Πύλες, πέρασμα μεταξύ της θάλασσας και του όρους Αμανού. Το πέρασμα εφυλάσσετο με οχυρώσεις ανάμεσα στις οποίες υπήρχε μια μικρή πεδιάδα μήκους 600 περίπου μέτρων. Αν τα οχυρά ήσαν επανδρωμένα από άνδρες του Αρταξέρξη, η διάβαση των πυλών ήταν αδύνατη, καθώς τα τμήματα που θα την επιχειρούσαν θα εδέχοντο πλήγματα από δύο κατευθύνσεις και δεν θα είχαν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν στον στενό εκείνο χώρο. Για να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο δυσάρεστο ενδεχόμενο, ο Κύρος σκέφθηκε να υπερκεράσει την τοποθεσία από τη θάλασσα με τη βοήθεια του στόλου. Τελικά κάτι τέτοιο δεν χρειάστηκε να πραγματοποιηθεί γιατί ο Αβροκόμας είχε αφήσει αφύλακτα τα περάσματα και έσπευδε με τον στρατό του προς ενίσχυση του Αρταξέρξη. Τόσο ο σατράπης της Φοινίκης όσο και ο Αρταξέρξης γνώριζαν ότι ο Κύρος δεν επρόκειτο να βαδίσει κατά της Συρίας και της Αιγύπτου. Ο θρόνος που επιθυμούσε βρισκόταν στη Μεσοποταμία. Προς τα εκεί έπρεπε να βαδίσει. Αφού λοιπόν πέρασαν και τις Συριακές Πύλες κατευθύνθηκαν στην μεγάλη ελληνική πόλη Μυρίανδρο, νότια της σημερινής Αλεξανδρέττας. Εκεί η στρατιά παρέμεινε επί επτά ημέρες. Σε αυτό το διάστημα δύο Έλληνες στρατηγοί, ο Ξενίας ο Αρκάδας και ο Πασίων ο Μεγαρέας εγκατέλειψαν κρυφά το στρατόπεδο και με ένα μικρό πλοίο έφυγαν για την Ελλάδα. Είχαν πεισθεί ότι επέκειτο σύγκρουση με τον στρατό του Αρταξέρξη, στην οποία δεν επιθυμούσαν να συμμετάσχουν. Και πράγματι είχε γίνει πλέον ξεκάθαρα αντιληπτό από όλους ότι επρόκειτο να βαδίσουν εναντίον του Αρταξέρξη. Είχαν άλλωστε διαταχθεί να προετοιμα-

25 Οχυρό φρούριο της Ανατολής κατασκευασμένο από πηλό. Ασημένιο τετράδραχμο, το οποίο πιθανότατα εικονίζει τον σατράπη Τισσαφέρνη.

26 Επιτύμβια στήλη με παράσταση οπλίτη με πιλόσχημο κράνος, όπλο και δόρυ, κρατημένο σε μέση λαβή. ψετε μάχη μεταξύ σας, να έχετε υπόψη σας ότι εντός της ημέρας και εγώ θα κατακομματιαστώ και εσείς δε κατόπιν και όχι πολύ αργότερα από εμένα, γιατί αν τα πράγματα πάνε άσχημα όλοι αυτοί οι βάρβαροι που βλέπετε θα αποδειχθούν χειρότεροι εχθροί σας από τους βαρβάρους του βασιλιά». Με τα λόγια αυτά οι Έλληνες ηρέμησαν και επανήλθαν στους καταυλισμούς τους. Μετά τη λύση της παρεξήγησης η πορεία επανελήφθη. Καθώς προχωρούσαν όμως έβλεπαν στο μαλακό χώμα ίχνη από πατημασιές αλόγων. Ήταν φανερό ότι ένα τμήμα ιππικού του βασιλιά παρακολουθούσε τις κινήσεις τους. Τότε εμφανίστηκε ενώπιον του Κύρου ο Ορόντας, ένας Πέρσης ευγενής, και του ζήτησε να του διαθέσει ιππείς για να εξουδετερώσει το εχθρικό απόσπασμα. Ο Ορό-

27 ντας όμως είχε σκοπό να αυτομολήσει μαζί με τους ιππείς στο στρατόπεδο του Αρταξέρξη. Για να προετοιμάσει μάλιστα το έδαφος απέστειλε επιστολή στον Αρταξέρξη πριν ξεκινήσει από το στρατόπεδο του Κύρου. Ο ταχυδρόμος όμως στον οποίο εμπιστεύθηκε την επιστολή ήταν πιστός του Κύρου και έτσι η προδοσία του Ορόντα έγινε γνωστή και ο προδότης εκτελέστηκε. Μετά και από το επεισόδιο αυτό η στρατιά συνέχισε την πορεία της προς τη Βαβυλώνα, τη μεγάλη πόλη των θρύλων και των μυστηρίων της Ανατολής. Αφού διήνησαν 63 χλμ. περίπου στάθμευσαν βόρεια της Βαβυλώνας. Εκεί ο Κύρος επιθεώρησε τα στρατεύματα του. Τότε έφτασαν στο στρατόπεδο του Κύρου αυτόμολοι από τον βασιλικό στρατό και του έδωσαν πολύτιμες πληροφορίες για την ισχύ της στρατιάς του Αρταξέρξη. Με βάση τις πληροφορίες αυτές ο Κύρος έκρινε ότι πολύ σύντομα θα εδίδετο η καθοριστική για τον περσικό θρόνο μάχη. Συγκάλεσε λοιπόν τους Έλληνες στρατηγούς και λοχαγούς στη σκηνή του για να συσκευθεί μαζί τους περί του πρακτέου. «Ανδρες Έλληνες, σας έχω μαζί ως συμμάχους όχι γιατί έχω έλλειψη από βαρβάρους, αλλά επειδή έχω τη γνώμη ότι εσείς είστε ανδρειότεροι και καλύτεροι πολλών βαρβάρων, για αυτό σας προσέλαβα. Φανήτε λοιπόν άνδρες άξιοι της ελευθερίας που έχετε και για την οποία εγώ σας καλοτυχίζω.,.για να γνωρίζετε δε σε τί αγώνα θα συμμετάσχετε θα σας πληροφορήσω. Το πλήθος των αντιπάλων μας είναι μεν μέγα και θα επέλθει εναντίον μας με δυνατές κραυγές. Από αυτά όμως μην πτοηθήτε...» είπε ο Κύρος στους Έλληνες. Φυσικά οι εμπειροπόλεμοι Έλληνες στρατιώτες ελάχιστα είχαν να φοβηθούν από το πλήθος και τις κραυγές των αντιπάλων τους. Είχαν και οι ίδιοι απόλυτη συναίσθηση της υπεροχής τους έναντι του περσικού όχλου, η οποία άλλωστε καταφάνηκε και κατά τη διάρκεια της ψευτοεπίθεσης στη Φρυγία. Απέναντι στον ατελείωτο εχθρικό όγκο οι Έλληνες όφειλαν να διατηρήσουν απλώς την ψυχραιμία τους. Ήταν βέβαιο πως αν οι ζυγοί της φάλαγγας παρέμεναν αραγείς ήταν οι βάρβαροι που θα έχαναν το θάρρος τους και δεν θα αποτολμούσαν καν να πλησιάσουν την τρομακτική ελληνική παράταξη. Ο Κύρος μετά την επιθεώρηση διέταξε να γίνει καταμέτρηση των δυνάμεων και βρήκε τη στρατιά του να αριθμεί Έλληνες οπλίτες και πελτα- ΤΟΤΤΙΌ εκπληκτικής ομορφιάς, στο Βόρειο Ιράν. Αιχμές και σαυρωτήρες δοράτων.

28 Μακεδόνικο νόμισμα του 5ου αιώνα π.χ. που εικονίζει ιππέα με «κυνηγετικό» εξοπλισμό. Οι λιγοστοί ιππείς του στρατού των Μυρίων ήταν εξοπλισμένοι με ακόντια, θώρακες και σπαθιά. στές και ψιλούς και βαρβάρους στρατιώτες κάποια τμήματα υπηκόων, όπως οι Αιγύπτιοι δορυ Αντίστοιχα για τη στρατιά του Αρταξέρξη ο φόροι και οι Φοίνικες πεζοναύτες. Για τους τελευ- Ξενοφών αναφέρει ότι αριθμούσε άνδρες ταίους όμως δεν γνωρίζουμε αν τελικά έλαβαν και 200 δρεπανηφόρα άρματα. Νεότεροι μελετητές μέρος στη μάχη γιατί ο Ξενοφών αναφέρει ότι ο θεωρούν υπερβολικά εξογκωμένους τους αριθ- αριθμούς Αβροκόμας που τους οδηγούσε έφτασε αργά και αυτούς. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο δεν έλαβε μέρος στη σύγκρουση. Έτσι οι βασιλικές Αρταξέρξης έδιδε τον υπέρ πάντων αγώνα. Αρα δυνάμεις περιορίστηκαν σε άνδρες και 150 ήταν λογικό να συγκεντρώσει κάθε διαθέσιμο δρεπανηφόρα άρματα και ένα επίλεκτο τμήμα άνδρα, όπως ακριβώς έπραξε και ο Δαρείος Γ' στα ιππέων, με επικεφαλής τον Αρταγέρση, σύμ- Γαυγάμηλα το 331 π.χ. Φυσικά από τους φωνα πάντα με τον Ξενοφώντα, άνδρες ούτε το 1/10 δεν θα πρέπει να θεωρείται Αντίθετα οι στρατιώτες του Κύρου αξιόμαχο. Στη συντριπτική του πλειοψηφία το πλή- πλή ακούγονται ως λογικός αριθμός. Πέρα από τους θος αυτό δεν ήταν παρά ένας συρφετός άσχημα πραγματικά επίλεκτους Έλληνες, ο Κύρος οπλισμένων, κακά ή και καθόλου εκπαιδευμένων μπορούσε να στηριχθεί στους γενναίους Λυδούς, και χειρότερα στελεχωμένων ανδρών. Ό,χι Ό,τι καλύτε- καλύτε Μυσούς και άλλους μικρασιάτες υπηκόους και ρο είχε να παρουσιάσει ο βασιλικός στρατός ήταν λιγότερο στους Πέρσες. Φυσικά στο σύνολο αυτό το ιππικό, τα τμήματα των Περσών γεροφόρων και ξεχώριζαν οι Έλληνες μισθοφόροι. Βετεράνοι όλοι

29 τους σχεδόν του καταστροφικού Πελοποννησιακού Πολέμου, οι Έλληνες είχαν διδαχθεί τον νέο σαφώς πιο ευέλικτο τρόπο του μάχεσθαι, ο οποίος προήλθε από τα διδάγματα του μεγάλου πολέμου. H οπλιτική φάλαγγα δεν ήταν ο παλαιός άκαμπτος σχηματισμός των αρχαϊκών χρόνων. Χωριζόταν σε υπομονάδες καθεμιά των οποίων μπορούσε να ταχθεί σε διαφορετικό βάθος, αναλόγως της τακτικής κατάστασης, ή μπορούσε ακόμα και να «σπάσει» τους ζυγούς για να καταδιώξει ένα ενοχλητικό τμήμα εχθρικού ελαφρού πεζικού. Εναντίον των διαφόρων βαρβάρων η φάλαγγα ετάσσετο συνήθως σε βάθος 8 ζυγών. Οι Πέρσες εκείνη την εποχή είχαν εγκαταλείψει τους βαθείς, αραγείς σχηματισμούς τύπου σπαραμπάρα και είχαν υιοθετήσει έναν πιο «πελταστικό» τρόπο του μάχεσθε. Αρα η ελληνική φάλαγγα δεν είχε λόγο να ταχθεί σε μεγάλο βάθος, αφού δεν θα έβρισκε απέναντί της παρά σε χαλαρή τάξη τεταγμένους εχθρούς, κυρίως γεροφόρους. Οι γεροφόροι ήταν ένας τύπος πεζικού γενικής χρήσης που εμφανίστηκε στον Περσικό στρατό γύρω στο 420 π.χ. Πήρε το όνομα του από το γέρας, μια ελαφρός κατασκευής ελιψοειδή (περίπου σαν την ελληνική πέλτη) ασπίδα. Οι γεροφόροι ήταν οπλισμένοι με ακόντια, τόξα, ακινάκες (εγχειρίδια) και πολεμικούς πελέκεις. Πολεμούσαν σε χαλαρή τάξη και κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν η ευκινησία. Με λίγα λόγια λειτουργούσαν με τρόπο ανάλογο των Ελλήνων πελταστών. Μπορούσαν επίσης να ακροβολίζονται και να πολεμούν ως ψιλοί. Δεν ήταν όμως σε καμμία περίπτωση ικανοί να αντιμετωπίσουν, σε αναπτεταμένο πεδίο, την έφοδο της οπλιτικής φάλαγγας. Αντίθετα πάντως με τους γεροφόρους οι Έλληνες πελταστές και ψιλοί ήταν πραγματικά επαγγελματίες. Οι πελταστές ήταν εκπαιδευμένοι να πολεμούν ακόμα και σε πυκνή σχετικά τάξη, χρησιμοποιώντας τα ακόντια τους και ως δόρατα, όταν αυτό ήταν απαραίτητο. Οι δε ψιλοί μπορούσαν να καλύψουν το μέτωπο της φάλαγγας ως την στιγμή της επαφής με τον εχθρό, αλλά μπορούσαν με υπερκείμενες βολές να λειτουργούν και ως ελαφρύ «πυροβολικό» της εποχής. Οι ψιλοί ακοντιστές, οι εξοπλισμένοι με ασπίδα, σπαθί και αριθμό ακοντίων, ήταν σε θέση να εμπλέξουν βαρύτερα τους εχθρικά τμήματα. Οι δε σφενδονήτες, βάλλοντας βαρύ μολύβδινο βλήμα, ήταν ικανοί να πλήξουν ακόμα και βαρεία θωρακισμένο στόχο με εξαιρετική ακρίβεια σε απόσταση 100 περίπου μέτρων. Ένα άλλο, τέλος, άκρως επικίνδυνο όπλο των Περσών ήταν και τα δρεπανηφόρα άρματα. Τα εφοδισμένα με δρέπανα βαρεία, τέθριππα άρματα είχαν ως σκοπό να διαλύσουν τους εχθρικούς με μία και μόνη ορμητική επέλαση. Η συμβολή τους στη μάχη είχε περισσότερο ψυχολογικό για το ηθικό του αντιπάλου χαρακτήρα, παρά πρακτικό. Απέναντι σε ένα πειθαρχημένο, καλά εκπαιδευμένο και καλά διοικούμενο τμήμα, οι πιθανότητες επιτυχίας τους ήταν μικρές, όπως απεδείχθη στην πράξη. Αυτές οι δύο στρατιές, οι μάλλον ανομοιογενείς, έμελλε να συγκρουσθούν στα Κούναξα, βόρεια της Βαβυλώνας. Η παρά τα Κούναξα μάχη Η στρατιά του Κύρου κίνησε και πάλι προς Νότο, προς την Βαβυλώνα. Η στρατιά διέσχισε τα αρδευτικά κανάλια του Ευφράτη και μια βαθιά τάφρο που είχε κατασκευάσει ο στρατός του Αρταξέρξη και συνέχισε την προέλαση της. Καθώς η στρατιά βάδιζε, έβλεπαν παντού ίχνη από άνδρες και ίππους στο χώμα, σημάδι πως ο βασιλικός στρατός υποχωρούσε ενώπιον τους. Έτσι βάδισαν επί τρεις ημέρες, όταν ξαφνικά ένας από τους ανιχνευτές ιππείς του Κύρου έφτασε καλπάζοντας και φωνάζοντας ότι ο βασιλικός στρατός ερχόταν καταπάνω τους. Ήταν πρωί της 3ης Σεπτεμβρίου του 401 π.χ. Αμέσως μόλις δόθηκε το σύνθημα η στρατιά μετέπεσε από σχηματισμό πορείας σε σχηματισμό μάχης. Οι άνδρες οπλίστηκαν και άρχισαν να λαμβάνουν τις προκαθορισμένες τους θέσεις. Οι Έλληνες τάχθηκαν στο δεξιό κέρας, καλυπτόμενοι από την κοίτη του Ευφράτη. Στο άκρο δεξιό τάχθηκαν οι Έλληνες πελταστές και Παφλαγόνες Κράνος τύπου πίλου. Το συγκεκριμένο υπόδειγμα κράνους ήταν πολύ διαδεδομένο στα τέλη του 5ου αιώνα π.χ. 31

30 Έλληνας οπλίτης αιχμαλωτίζει γυναίκα. Τον στρατό των Μυρίων συνόδευαν πολλές γυναίκες, σύζυγοι ή ερωμένες των στρατιωτών. ιππείς. Δίπλα τους τάχθηκε η φάλαγγα, με τον Κλέαρχο να διοικεί την δεξιά πτέρυγα, τον Πρόξενο το κέντρο και τον Μένωνα την αριστερή πτέρυγα της. Το κέντρο και το αριστερό κέρας της στρατιάς του Κύρου σχηματίστηκε από τα βαρβαρικά τμήματα του. Στο κένρο τάχθηκε και ο ίδιος ο Κύρος επικεφαλής 600 επίλεκτων ιππέων της σωματοφυλακής του. Όλοι οι ιππείς της σωματοφυλακής έφεραν θώρακες, κράνη και παραμερίδια (ειδικές θωρακίσεις που προστάτευαν τα πόδια του πολεμιστή και εφαρμόζοντο στη σέλα). Ο Κύρος μόνο αρνήθηκε να φορέσει κράνος για να είναι εύκολα αναγνωρίσιμος από τους άνδρες του. Από τη διάταξη και μόνο των δυνάμεων του γίνεται φανερό και το σχέδιο μάχης του Κύρου. Προφανώς ο Πέρσης πρίγκηπας υπολόγιζε ότι οι Έλληνες θα επικρατήσουν έναντι του εχθρικού αριστερού. Κατόπιν θα μπορούσαν να πλαγιοκοπήσουν το εχθρικό κέντρο, εκεί όπου θα πολεμούσε και ο αδερφός του Αρταξέρξης, και με παράλληλη πίεση από τους δικούς του άνδρες και ιδίως από την επίλεκτη σωματοφυλακή του να το διασπάσουν. Ο Κύρος για να στεφθεί νικητής δεν αρκούσε να τρέψει σε φυγή τον αντίπαλο στρατό. Έπρεπε να σκοτώσει και τον αδερφό του. Αφού παρατάχθηκαν με τον τρόπο αυτό οι άνδρες του Κύρου ανέμεναν την άφιξη του εχθρού. Πράγματι γύρω στο απόγευμα εμφανίστηκε από τα νότια η τεράστια στρατιά του Αρταξέρξη, «...εφάνη κονιορτός ώσπερ νεφέλη λευκή, χρόνω δε συχνώ ώσπερ μελανί τις εν τώ πεδίω επί πολύ...» (εφάνη ένα λευκό σύννεφο σκόνης, το οποίο μετά από ώρα έγινε μαύρο επί της πεδιάδας και σε μεγάλη έκταση) γράφει ο Ξενοφών, εντυπωσιασμένος από το θέαμα της προσέγγισης του τεράστιου στρατού.

31 Ελαφρά θωρακισμένος Έλληνας οπλίτης.

32 Ανάγλυφη παράσταση από τους Δελφούς, που εικονίζει σύγκρουση οπλιτών. Στο άκρο αριστερό, το οποίο διοικούσε ο Τισσαφέρνης, τάχθηκαν βαρεία οπλισμένοι ιππείς που όλοι τους έφεραν λευκούς ελληνικούς λινοθώρακες. Δίπλα τους τάχθηκαν γεροφόροι Πέρσες και δίπλα σε αυτούς Αιγύπτιοι δορυφόροι, οπλισμένοι με μεγάλες ποδήρεις ασπίδες και δόρατα όπως τα ελληνικά. Κατόπιν είχαν ταχθεί άλλοι ιππείς και τοξότες. Οι στρατιώτες κάθε έθνους πολεμούσαν σε δικούς τους σχηματισμούς και μπορούσες να δεις, σύμφωνα με την περιγραφή του αυτόπτη μάρτυρα Ξενοφώντα, τους τετράπλευρους σχηματισμούς τους. Μπροστά απ' όλο το μέτωπο ήταν ταγμένα τα δρεπανηφόρα άρματα. Ενώπιον του εχθρικού μετώπου, το οποίο υπερείχε συντριπτικά σε μήκος του δικού του, ο Κύρος άλλαξε γνώμη και διέταξε τον Κλέαρχο να κινηθεί κλιμακωτά και να προσβάλει το εχθρικό κέντρο. Ο Κλέαρχος όμως, έμπειρος στρατηγός ως ήταν, δε θεωρούσε σωστή ενέργεια να κινηθεί προς το κέντρο και να αφήσει τη σιγουριά που του εξασφάλιζε η κοίτη του Ευφράτη. Αν τυχόν ξεμάκρενε από τον ποταμό υπήρχε ο κίνδυνος να διασπαστεί η αναγκαστικώς αραιωμένη του παράταξη και να περικυκλωθεί ολόκληρη η φάλαγγα από το ιππικό του Τισσαφέρνη.

33 H απόσταση που χώριζε τα δύο στρατεύματα δεν ήταν μεγαλύτερη των μέτρων. Οι Έλληνες βάδιζαν με ταχύ βήμα και έψαλαν τον παιάνα. Μόλις πλησίασαν περισσότερο άρχισαν να αλαλάζουν και να κτυπούν τα δόρατα επί των ασπίδων τους, παράγοντας έναν δαιμονικό θόρυβο. Ενώπιον του θεάματος τούτου και πριν οι Έλληνες πλησιάσουν σε απόσταση βολής βέλους ( μέτρα) οι απέναντι τους βάρβαροι έστρεψαν τα νώτα και τράπηκαν σε φυγή! Ακόμα και οι ηνίοχοι των δρεπανηφόρων αρμάτων τα εγκατέλειψαν και ακολούθησαν τους φεύγοντες συναδέλφους τους. Τα δε δρεπανηφόρα άρματα, με τους ίππους τρομοκρατημένους άρχισαν να τρέχουν και να κατακόπτουν το περσικό πεζικό. Μερικά από αυτά στράφηκαν ανεξέλεγκτα και κατά των Ελλήνων. Αυτοί όμως άνοιγαν τους ζυγούς τους και τα άφηναν να περνούν ακίνδυνα ανάμεσα τους. Με τον τρόπο αυτό οι Έλληνες διέλυσαν την απέναντί τους εχθρική παράταξη με μοναδική απώλεια έναν τραυματία από βέλος! Για το λόγο αυτό ο Κλέαρχος απάντησε στον Κύρο να μην ανησυχεί και πως ο ίδιος γνώριζε πώς πρέπει να πολεμήσει. Τελικά τα βαρβαρικά τμήματα του Κυρου άρχισαν να βαδίζουν προς συνάντηση του εχθρού. Οι Έλληνες όμως δεν είχαν ακόμα αρχίσει να κινούνται. Ο Κλέαρχος μόλις είχε δώσει το σύνθημα «Ζεύς σωτήρ και νίκη», το οποίο πέρασε από στόμα σε στόμα και από τον τελευταίο άνδρα. Μόλις ξαναήρθε η σειρά του Κλεάρχου να αναφωνίσει το σύνθημα, δόθηκε η διαταγή και οι Έλληνες άρχισαν να βαδίζουν. Την ώρα όμως που οι Έλληνες κατατρόπωναν κυριολεκτικά τους απέναντί τους βαρβάρους, στο άλλο άκρο τα πράγματα δεν φαίνεται πως εξελίχθηκαν το ίδιο ευννοϊκά για τον Κύρο. Το αριστερό του Κύρου κάμφθηκε από την εχθρική υπεροχή και ο Κύρος φοβούμενος «...δείσας μη όπισθεν γενόμενος κατακόψη το Ελληνικόν...» (μη κατακοπεί το ελληνικό στράτευμα, πληττόμενο εκ των νώτων) επέλασε με τους 600 επίλεκτους ιππείς του κατά των ιππέων του Αρταξέρξη και τους διέσπασε. Οι νικητές ιππείς του όμως άρχισαν να καταδιώκουν τους φεύγοντες εχθρούς και μόνο λίγοι, οι «ομοτράπεζοι» του έμειναν δίπλα στον Κύρο. Έξαφνα ο Κύρος αντελήφθη την παρουσία του αδερφού του. «Νάτος, τον βλέπω», είπε στους άνδρες του και όρμησε καταπάνω στον Αρταξέρξη. Κατόρθωσε μάλιστα να τον τραυματίσει στο στέρνο τρυπώντας του ακόμα και τον θώρακα. Την ίδια όμως στιγμή ο Κύρος δέχθηκε ένα ακόντιο κάτω από το μάτι. Με τον αρχηγό τους βαρεία πληγωμένο, οι λιγοστοί άνδρες του Κύρου προσπάθησαν να τον καλύψουν. Σε μια άγρια και συγκεχημένη όμως συμπλοκή που ακολούθησε έπεσαν όλοι, μαζί με τον ηγέτη τους. Οι μεν νικητές έκοψαν το κεφάλι και το δεξί χέρι του Κύρου, οι δε στρατιώτες του νεκρού τράπηκαν σε φυγή και οι άνδρες του Αρταξέρξη κατέλαβαν το στρατόπεδο της στρατιάς του Κύρου. Οι επιζώντες βάρβαροι στρατιώτες του Κύρου, με επικεφαλής τον Αριαίο, κινήθηκαν προς τα πίσω και σταμάτησαν σε απόσταση 25 χλμ. από το πεδίο της μάχης. Στο μεταξύ εντός του στρατοπέδου ξέσπασε μεγάλη μάχη μεταξύ των Ελλήνων φρουρών του στρατοπέδου και των ανδρών του Αρταξέρξη. Οι τελευταίοι αιχμαλώτισαν μάλιστα τη

34 Ο Αίας μεταφέρει τον νεκρό του Αχιλλέα. Η ετεροχρονισμένη αυτή παράσταση είναι ενδεικτική της συντροφικότητας που αναπτυσσόταν μεταξύ των Ελλήνων μαχητών. Συγκινητική ήταν η αφοσίωση και η φροντίδα που επέδειξαν οι Μύριοι για τους πληγωμένους. μία από τις δύο Ελληνίδες παλλακίδες του Κύρου. H δεύτερη κατόρθωσε να ξεφύγει και γυμνή κατέφυγε στους Έλληνες φρουρούς και διεσώθη. Οι Έλληνες φρουροί άντεξαν για κάποια ώρα την εχθρική πίεση. Καθώς όμως όλο και περισσότεροι βάρβαροι έρχονταν εναντίον τους στράφηκαν προς το κύριο σώμα των του Κλεάρχου. Στο μεταξύ ο Αρταξέρξης είχε πληροφορηθεί από τον Τισσαφέρνη ότι οι Έλληνες είχαν διαλύσει τις απέναντί τους δυνάμεις και διέταξε την αναδιοργάνωση των δυνάμεων του, ώστε να επιτεθούν εκ νέου στους ως τότε νικητές Έλληνες. Ο Κλέαρχος όμως έστρεψε την φάλαγγα και ανέμενε την νέα εχθρική επίθεση. Την ίδια ώρα οι Έλληνες πελταστές, υπό τον Επισθένη από την Αμφίπολη, κατόρθωσαν να προκαλέσουν τεράστιες απώλειες στο επίλεκτο ελαφρύ ιππικό, χρησιμοποιώντας μια άκρως έξυπνη τακτική. Δεχόμενοι την έφοδο του εχθρικού ιππικού οι Έλληνες πελταστές είτε άνοιξαν τους ζυγούς τους, είτε έπεσαν πρηνείς στο έδαφος. Μόλις οι Πέρσες ιππείς περνούσαν οι Έλληνες άρχιζαν να τους κτυπούν από πολύ κοντά με ακόντια, ακόμα και με σπαθιά! Με τον τρόπο αυτό κανείς πελταστής δεν έπαθε το παραμικρό και οι ιππείς τράπηκαν σε φυγή. Τελικά ο Τισσαφέρνης και οι άνδρες του σταμάτησαν τη φυγή όταν συνάντησαν τα λοιπά

35 Έλληνας οπλίτης καταβάλλει Πέρση λαβαροφόρο. βασιλικά στρατεύματα. Έτσι, τώρα, όλοι μαζί κινήθηκαν κατά των Ελλήνων. Τώρα οι Έλληνες θα έδιναν τον υπέρ πάντων αγώνα, μόνοι τους άνδρες, κατά των μυριάδων του Αρταξέρξη. Ο εμπειροπόλεμος Κλέαρχος, στην κρίσιμη αυτή στιγμή, έδειξε όλη του την αξία. Διέταξε τους άνδρες του να λάβουν θέσεις όσο το δυνατό πλησιέστερα στον ποταμό, ώστε να έχουν καλυμμένα τα νώτα τους και να είναι σε θέση με απλή κλίση να καλύψει και τις πτέρυγες. Αντίθετα οι Πέρσες τάχθηκαν παραδοσιακά, όπως και πριν και άρχισαν να βαδίζουν κατά των ακατάβλητων Ελλήνων. Οι Έλληνες όμως δεν τους περίμεναν. Έψαλαν τον παιάνα και εφόρμησαν κατά των εχθρών. Αυτή τη φορά οι βάρβαροι τράπηκαν σε φυγή ακόμα ενωρίτερα, καταδιωκόμενοι από τους Έλληνες. Ακόμα και το εχθρικό ιππικό, το επίλεκτο περσικό ιππικό, ετράπη επίσης σε φυγή και δεν στάθηκε να αντιμετωπίσει την έφοδο των Ελλήνων πεζών! Οι νικητές Έλληνες στρατοπέδευσαν για τη νύκτα στους πρόποδες ενός γηλόφου, στην κορυφή του οποίου εγκατέστησαν προφυλακές. Λίγο πριν βραδιάσει ο Λύκιος ο Συρακούσιος, ο οποίος εστάλει από τον Κλέαρχο για αναγνώριση, επέστρεψε χαρούμενος και ανέφερε ότι «φεύγουσιν ανά κράτος»! Μια από τις μεγαλύτερες νίκες των αρχαίων Ελλήνων, η πλέον παρεξηγημένη, είχε μόλις επιτευχθεί.

36 Τα ανάκτορα του Δαρείου του Μεγάλου. Στις τέλη του 5ου αιώνα π.χ. η Αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών βίωνε τη μεγαλύτερη κρίση της ως τότε ιστορίας της.

37

38 Τοπίο του ιρανικού οροπεδίου. Μη γνωρίζοντες οι Έλληνες τί είχε τελικά συμβεί και τί είχε απογίνει ο Κύρος, στρατοπέδευσαν και πέρασαν μιαν ανήσυχη νύκτα. Τουλάχιστον είχαν κατορθώσει να διασώσουν μέρος από τα σιταγωγά, εξασφαλίζοντας έτσι την άμεση τους τροφοδοσία. Την επομένη το πρωί οι Έλληνες αξιωματικοί, αφού κανείς δεν είχε έρθει να τους ενημερώσει, αποφάσισαν να κινηθούν προς τα πίσω, για να συνατήσουν τον Κύρο, τον οποίο θεωρούσαν ζώντα και νικητή. Τότε όμως εμφανίστηκαν ενώπιον τους ο Προκλής, σατράπης της Τευθρανίας και ο Αιγύπτιος Γλούς, συμπολεμιστές και οι δύο του Κύρου. Από αυτούς πληροφορήθηκαν τον θάνατο του Κυρου. Οι δύο τους πρότειναν ακόμα να βαδίσουν προς τα εκεί όπου είχε σταθμεύσει ο Αριαίος με τα υπόλοιπα βαρβαρικά στρατεύματα του Κύρου. Από εκεί τους είπαν, θα βάδιζαν όλοι μαζί προς την Ιωνία. Ο Κλέαρχος τότε αντιπρότεινε στους δύο απεσταλμένους να αναφέρουν στον Αριαίο πως, αν το επιθυμούσε, θα εγκαθιστού-

39 Κρήτης τοξότης του στρατού των Μυρίων. Φέρει χαρακτηριστικό λακωνικό χιτώνα.

40 Χάρτης της πρώτης φάσης της πορείας των Μυρίων. σαν αυτόν στον θρόνο. Έστειλε μάλιστα στο στρατόπεδο του Αριαίου και τον Χειρίσοφο και τον Μένωνα για να συζητήσουν μαζί του. Ο ίδιος παρέμεινε με τους άνδρες του στο στρατόπεδο τους. Οι στρατιώτες συνέλεξαν τα εγκαταλελειμμένα όπλα των ηττημένων εχθρών και τα χρησιμοπουσαν ως ξύλα για το μαγείρεμα του φαγητού τους! Γύρω στο μεσημέρι όμως εμφανίστηκαν κήρυκες του Αρταξέρξη και του Τισσαφέρνη. Μεταξύ αυτών ήταν και ένας Έλληνας, ο Φαλίνος. Αυτός, λοιπόν, αφού ζήτησε να παρουσιαστούν ενώπιον του οι στρατηγοί των Ελλήνων, τους είπε πως ο βασιλιάς απαιτεί την παράδοση των όπλων τους αφού, έχοντας σκοτώσει τον Κύρο, θεωρούσε τον εαυτό του νικητή. Αφού παραδώσουν τον οπλισμό τους, ο Φαλίνος προέτρεπε τους Έλληνες να εκλιπαρήσουν τον βασιλιά να φισθεί της ζωής τους. Αμέσως ο Κλέαρχος πήρε τον λόγο και είπε στον Φαλίνο ότι οι νικητές δεν συνηθίζουν να παραδίδουν τα όπλα. Ζήτησε όμως και τη γνώμη των άλλων στρατηγών. Πρώτος μίλησε ο γέρο Κλεάνωρ, ο Αρκάδας, ο οποίος είπε ότι πρώτα θα πέθαινε και μετά θα παρέδιδε τα όπλα του! Κατόπιν τον λόγο έλαβε ο Πρόξενος ο Βοιωτός και είπε: «Φαλίνε, εκπλήσσομαι και επιθυμώ να μάθω τί από τα δύο συμβαίνει. Ως νικητής δηλαδή ο βασιλιάς ζητά τα όπλα μας, ή ως δώρα φιλίας; Γιατί αν μεν τα ζητά ως νικητής τότε τί ανάγκη έχει να ζητά και δεν έρχεται να τα πάρει μόνος του; Αν πάλι θέλει να τα λάβει διά της πειθούς, τότε ας μας πει τί θα λάβουν οι στρατιώτες αν του τα παραδώσουν για να τον ευχαριστήσουν»; Ο Φαλίνος τότε απάντησε: «Ο βασιλιάς έχει τη γνώμη ότι είναι νικητής, αφού σκότωσε τον Κύρο. Γιατί τώρα πια ποιος αμφισβητεί την εξουσία του; Νομίζει δε ότι και εσείς του ανήκετε αφού βρίσκεστε στο μέσο της χώρας του, ανάμεσα σε αδιάβατα ποτάμια, και είναι σε θέση να οδηγήσει εναντίον σας αναρίθμητο πλήθος ανθρώπων, τους οποίους ακόμα και αν σας τους παρέδιδε αόπλους, δεν θα μπορούσατε να τους σκοτώσετε». Απάντηση στους κομπασμούς του Φαλίνου έδωσε ο Αθηναίος θεόπομπος. «Φαλίνε, τώρα, καθώς και εσύ το βλέπεις, δεν έχουμε τίποτα άλλο στα χέρια μας παρά τα όπλα και την ανδρεία μας. Αν λοιπόν έχουμε τα όπλα μας μπορούμε να κάνουμε χρήση και της ανδρείας μας, ενώ αν τα παραδώσουμε, ενδεχομένως θα στερηθούμε και τη ζωή μας. Μη φαντάζεσαι, λοιπόν, πως τα μόνα αγαθά που έχουμε θα σας τα παραδώσουμε...». Όταν άκουσε τους λόγους αυτούς ο Φαλίνος ξέσπασε σε δυνατά γέλια. «Πρέπει να γνωρίζεις ότι είσαι ανόητος, αν νομίζεις πως η δική σας ανδρεία μπορεί να υπερισχύσει της δύναμης του βασιλιά», απάντησε. Καθώς διεξήγετο ο διάλογος αυτός εμφανίστηκε και πάλι ο Κλέαρχος, στον οποίο απήυθηνε τον λόγο ο Φαλίνος. Και ο Κλέαρχος αρνήθηκε την παράδοση των όπλων. Τότε ο Φαλίνος του είπε: «Αυτά βέβαια θα τα αναφέρω στον βασιλιά. Αλλά με διέταξε να σας πω και τα εξής, ότι δηλαδή αν μείνετε εδώ που βρίσκεστε δεν θα σας πολεμήσει. Αν όμως κινηθείτε θα σας επιτεθεί. Απαντήστε μου, λοιπόν, τι θα πράξετε, θα μείνετε και θα υπάρχει ειρήνη, ή θα φύγετε και θα αρχίσει πόλεμος»; Τότε ο Κλέαρχος σηκώθηκε και του είπε: «Πήγαινε και πες στον βασιλία πως και εμείς έχουμε την ίδια με αυτόν γνώμη. Αν δηλαδή μείνουμε να έχουμε ειρήνη και αν φύγουμε πόλεμο!» Εμβρόντητος ο Φαλίνος ξαναρώτησε «ειρήνη ή πόλεμο να αναφέρω» για να λάβει την απάντηση «ειρήνη αν μείνουμε, πόλεμο αν φύγουμε!» Αφου άκουσε αυτά ο Φαλίνος αναχώρησε απογοητευμένος. Στο μεταξύ επέστρεψαν από τον καταυλισμό του Αριαίου και οι τρεις απεσταλμένοι του Κλεάρχου, ο Προκλής, ο Χειρίσοφος και ο Μένων. Οι απεσταλμένοι ανέφεραν πως ο Αριαίος ήταν έτοιμος να αναχωρήσει το πρωί της επομένης και πως τους προσκαλούσε να βαδίσουν μαζί του. Δεν δεχόταν όμως να ανακηρυχθεί αυτός βασιλιάς. Οι Έλληνες φυσικά συμφώνησαν να ακολουθήσουν τον Αριαίο - 42

41 στην πορεία του προς Δυσμάς και άρχισαν να προετοιμάζουν την αναχώρηση τους. Εκείνη τη νύκτα όμως 300 Θράκες πεζοί και 40 ιππείς αυτομόλησαν προς τον στρατό του Αρταξέρξη. Ο Κλέαρχος πάντως δεν απογοητεύτηκε. Συνήγειρε τη στρατιά και αφού έταξε τα υποζύγια πλάι στην όχθη του ποταμού και τους οπλίτες προς την πεδιάδα, άρχισε να βαδίζει προς συνάντηση του Αριαίου. Οι Έλληνες έφτασαν στον καταυλισμό του Αριαίου γύρω στα μεσάνυκτα. Οι άνδρες στρατοπέδευσαν και οι αξιωματικοί τους επισκέφθηκαν τον Αριαίο στη σκηνή του. Εκεί ανταλλάχθηκαν όρκοι ότι κανείς δεν θα πρόδιδε και δεν θα εγκατέλειπε τον άλλο και αποφασίστηκε από κοινού το σχέδιο απεμπλοκής από το βασιλικό στράτευμα. Με το ξημέρωμα η πορεία επαναλήφθηκε. Βάδιζαν όλη την ημέρα, μαζί με τους βαρβάρους του Αριαίου. Το δειλινό οι άνδρες πλησίασαν σε κάποια χωριά της περιοχής. Είδαν όμως να εξέρχετε καπνός από αυτά. 'Ήταν προφανές πως οι στρατιώτες του Αρταξέρξη ήσαν κοντά. Παρόλα αυτά η πορεία συνεχίστηκε και οι Έλληνες τελικά στρατοπέδευσαν εντός και γύρω από τα κατεστραμμένα, από τους άνδρες του Αρταξέρξη, χωριά. Μέσα στη νύκτα όμως δημιουργήθηκε σύγχυση, που δεν ήθελε πολύ να μετατραπεί σε πανικό. Για να προλάβει ένα τέτοιο ενδεχόμενο και για να ηρεμήσει τους άνδρες του, ο Κλέαρχος διέταξε τον κήρυκα Τολμίδη να διαλαλήσει πως όποιος στρατιώτης καταγγείλει εκείνον ο οποίος άφησε ελεύθερο έναν γάιδαρο εντός του καταυλισμού θα πάρει ως αμοιβή ένα τάλαντο! Φυσικά κανείς δεν είχε αφήσει ελεύθερο κανέναν γάιδαρο. Στο άκουσμα όμως των λόγων αυτών οι άνδρες ηρέμησαν και γέλασαν, θεωρώντας ανόητους τους φόβους τους. Με τον τρόπο αυτό απεφεύχθη ο καταστροφικός πανικός. Ο Κλέαρχος δεν είχε αναδειχθεί τυχαία αρχηγός των Μυρίων. Την επομένη ο Κλέαρχος ανασύνταξε τις δυνάμεις του και παρέταξε τη στρατιά σε σχηματισμό μάχης. Και αυτή του η κίνηση ήταν σκόπιμη καθώς πλησίασαν και πάλι απεσταλμένοι του Αρταξέρξη. Οι απεσταλμένοι, σημάδι του φόβου του βασιλιά, πρότειναν τότε στους Έλληνες ανακωχή, ξεχνώντας τις προηγούμενες απειλές που είχαν εκτοξεύσει. Ο Κλέαρχος όμως τους απάντησε πως οι Έλληνες δεν θα εδέχοντο, εκτός και αν ο βασιλιάς τους εξασφάλιζε τον εις τρόφιμα εφοδιασμό! Ήταν κάτι το μεγαλειώδες. Οι αποκλεισμένοι στη μέση του πουθενά Έλληνες υπαγόρευαν, χάρις στην πολεμική τους αρετή, τους δικούς τους όρους στον «μεγάλο» Πέρση βασιλιά! Οι απεσταλμένοι του Αρταξέρξη αποχώρησαν και επέστρεψαν λίγο αργότερα - άρα ο Αρταξέρξης με τον στρατό του βρισκόταν κοντά - και δήλωσαν πως ο βασιλιάς δέχεται τους όρους τους και τους αποστέλλει μάλιστα και οδηγούς για να τους οδηγήσουν σε τόπο όπου θα μπορούσαν να προμηθευτούν τρόφιμα. Οι Έλληνες στρατηγοί δέχθηκαν και ακολούθησαν τους Πέρσες, βαδίζοντας όμως σε σχηματισμό μάχης, προλαμβάνοντας απλώς κάθε ενδεχόμενο... Οι Πέρσες βέβαια οδήγησαν τους Έλληνες κατά μήκος ενός πεδίου πλήρους αδρευτικών καναλιών, αδιάβατων χωρίς την ύπαρξη γεφυρών. Οι Έλληνες όμως, αν και υποψιάστηκαν τον περσικό δόλο, εντούτοις δεν λιποψύχησαν. Εργάστηκαν εντατικά και με τα φοινικόδεντρα που υπήρχαν στην περιοχή κατασκεύασαν πρόχειρες γέφυρες και πέρασαν όλα τα εμπόδια. Ο Κλέαρχος ήταν βέβαιος ότι επρόκειτο για τέχνασμα του Αρταξέρξη, ο οποίος ήθελε να υπερτονίσει τις δυσκολίες του ταξιδιού της επιστροφής και να καταρρίψει το ηθικό των Ελλήνων. Τελικά έφτασαν σε μια συστάδα χωριών στα οποία πράγματι προμηθεύτηκαν τρόφιμα. Εκεί έμειναν τρεις ημέρες. Στο διάστημα αυτό τους επισκέφθηκε ο Τισσαφέρνης, ο οποίος εμφανίστηκε να διατηρεί τις καλύτερες των προθέσεων απέναντι στους Έλληνες. Τους είπε μάλιστα ότι είχε ζητήσει από τον βασιλιά την άδεια να του επιτραπεί να τους οδη- Ζωγραφική αναπαράσταση του Ξενοφώντος. 43

42 Προτομή του Ξενοφώντα. Ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του 4ου αιώνα ττ.χ. Έλληνας πελταστής, σε παράσταση από αγγείο. γήσει αυτός πίσω στην Ελλάδα. Οι Έλληνες δεν αντιμετώπισαν αρνητικά τον Τισσαφέρνη και του δήλωσαν πως δεν έτρεφαν καμμία εχθρότητα για τον βασιλιά. Το μόνο που επιθυμούσαν ήταν, ειρηνικά αν ήταν δυνατό, να επιστρέψουν στον τόπο τους. Με τον τρόπο αυτό η ανακωχή μεταξύ των δύο μερών τρόπον τινά ανανεώθηκε και οι Πέρσες εξακολούθησαν να παρέχουν τρόφιμα στους Έλληνες. Κατόπιν ο Τισσαφέρνης αποχώρησε και επέστρεψε ύστερα από μια ημέρα, κομίζοντας, όπως υποστήριζε, διαταγές του βασιλιά, βάσει των οποίων θα τους επέτρεπε να κινηθούν προς την Ελλάδα. Οι Πέρσες υποσχέθηκαν είτε να τους δίδουν τρόφιμα, είτε να τους οδηγούν σε περιοχές από όπου θα μπορούσαν να αγοράσουν. Οι Έλληνες, από την πλευρά τους δεσμεύτηκαν να μην λεηλατήσουν καμμία φιλική προς τους Πέρσες χώρα από την οποία θα περνούσαν. Ύστερα από τις νέες διαβεβαιώσεις ο Τισσαφέρνης επέστρεψε στο βασιλικό στρατόπεδο, λέγοντας στους Έλληνες να τον περιμένουν να επανέλθει για να τους οδηγήσει πίσω στην πατρίδα. Περίμεναν λοιπόν τόσο οι Έλληνες, όσο και ο Αριαίος με τους άνδρες του στρατοπεδευμένοι στην περιοχή για 20 μέρες. Στο διάστημα αυτό προσέγγισαν τον Αριαίο πολλοί επιφανείς Πέρσες, ακόμα και συγγενείς του, οι οποίοι τον διαβεβαίωναν ότι ο Αρταξέρξης δεν σκόπευε να τον τιμωρήσει. Ο βασιλιάς βέβαια, προσπαθούσε να προσεταιρισθεί τον Αριαίο για να απομονώσει εντελώς τους Έλληνες. Οι Έλληνες αντελήφθησαν φυσικά τη σταδιακή μεταστροφή του Αριαίου, αλλά δεν ήθελαν να αποχωρήσουν πριν την έλευση του Τισσαφέρνη, για να μην δώσουν αφορμή στους Πέρσες να τους κατηγορήσουν για καταπάτηση των όρων της ανακωχής. Τελικά ο Τισσαφέρνης ήρθε, όχι όμως μόνος. Μαζί του οδηγούσε τα δικά του στρατεύματα, καθώς και τα στρατεύματα του σατράπη Ορόντα (δεν έχει σχέση με τον εκτελεσθέντα από τον Κύρο). Οι δύο σατράπες οδηγούσαν υποτίθεται τα στρατεύματα τους πίσω στις χώρες τους. Ένα πρωί η πορεία ξανάρχισε. Οι Έλληνες όμως ευρίσκοντο ουσιαστικά κυκλωμένοι ανάμεσα σε τρεις βαρβαρικές στρατιές, αυτές του Τισσαφέρνη, του Ορόντα και του Αριαίου. Μη εμπιστευόμενοι όμως τους βαρβάρους, οι Έλληνες εκινούντο σε απόσταση ασφαλείας από αυτούς. Κάποιες φορές όμως, όταν οι στρατιώτες συνέλεγαν ξυλα ή χόρτα, έρχονταν σε επαφή με τους βαρβάρους και τότε εσημειώνοντο πολλά επεισόδια, ακόμα και χειροδικίες. Όλα αυτά δεν βοηθούσαν φυσικά στη διατήρηση καλού κλίματος. H λυκοφιλία όμως δεν έμελλε να κρατήσει για πολύ ακόμα. Σύντομα οι βάρβαροι θα έδειχναν το πραγματικό τους πρόσωπο. Η ακέφαλη στρατιά Αφού στράφηκαν βορειοανατολικά, όλοι μαζί κινήθηκαν προς την πόλη Σιτάκη. Οι βάρβαροι διέβησαν τον Τίγρη ποταμό, ενώ οι Έλληνες στρατοπέδευσαν στην δυτική του όχθη. Τότε εμφανίστηκαν απεσταλμένοι του Αριαίου, οι οποίοι τάχα εμπιστευτικά πληροφόρησαν τους Έλληνες ότι ο Τισσαφέρνης σκοπεύει αφενός να καταστρέψει τη γέφυρα που οδηγούσε στην ανατολική όχθη και αφετέρου να τους επιτεθεί. Οι Έλληνες όμως δεν έπεσαν στην παγίδα. Ήταν οι βάρβαροι που εφοβουντο μη τυχόν οι Έλληνες διαλύσουν τη γέφυρα και εξασφαλιστούν έτσι ανάμεσα στους δυο τεράστιους ποταμούς, τον Ευφράτη

600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ

600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ 600 π.χ. - 300 π.χ. Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΠΛΙΤΗΣ ΠΛΗΣΙΑΣΕ, ΝΥΞΕ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΙΑ ΛΟΓΧΗ Ή ΤΟ ΞΙΦΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΝΕΓΓΥΣ ΚΑΙ ΦΟΝΕΥΣΕ ΕΝΑΝ ΑΝΔΡΑ. ΑΝΤΙΤΑΞΕ ΠΕΛΜΑ ΣΤΟ ΠΕΛΜΑ, ΘΕΣΕ ΑΣΠΙΔΑ ΣΤΗΝ ΑΣΠΙΔΑ, ΠΡΟΤΑΞΕ ΛΟΦΙΟ ΣΤΟ ΛΟΦΙΟ, ΚΡΑΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΡΗΝΗ ΒΥΖΙΡΙΑΝΝΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΟΥΡΗΣ

ΕΙΡΗΝΗ ΒΥΖΙΡΙΑΝΝΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΟΥΡΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΒΥΖΙΡΙΑΝΝΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΟΥΡΗΣ Α1 Στην Αρχαία Ελλάδα οι ημέρες της ειρήνης εναλλάσσονται με εκείνες του πολέμου. Συνεχής ειρήνη δεν υπήρχε ποτέ. O πόλεμος είχε

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟΥ ΛΑΡΙΣΑΣ Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΜΥΡΜΙΔΟΝΩΝ σε βιβλίο με εικόνες. LET S SHARE OUR CULTURE (ΑΣ ΜΟΙΡΑΣΤΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ) Αυτό το πρόγραμμα πραγματοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

TAK TAK ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ;

TAK TAK ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ; ΕΝΑ ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΠΡΩΙΝΟ ΤΟΥ 490 Π.Χ., ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΡΟΜΑΚΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ. TAK TAK Σ ΕΦΑΓΑ, ΠΑΛΙΟΒΑΡΒΑΡΕ! Σ ΕΜΕΝΑ ΜΙΛΑΣ, ΣΚΟΥΛΗΚΙ ΑΘΗΝΑΙΕ; ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΕΡΣΕΣ! ΛΕΝΕ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΕΛΩΡΙΟΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΚΥΚΛΩΠΕΣ.

Διαβάστε περισσότερα

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι Νορμανδοί απειλούν την αυτοκρατορία και την Πόλη. Η Ανατολική και η Δυτική εκκλησία χωρίζονται οριστικά.

Διαβάστε περισσότερα

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι

Ανασκόπηση Στο προηγούμενο μάθημα είδαμε πως μετά το θάνατο του Βασιλείου Β : το Βυζάντιο έδειχνε ακμαίο, αλλά είχαν τεθεί οι βάσεις της κρίσης στρατι Εσωτερική κρίση εξωτερικοί κίνδυνοι 1054-10811081 Στο σημερινό μάθημα θα δούμε: 1. τα εσωτερικά προβλήματα 2. τους εξωτερικούς κινδύνους 3. κυρίως τη μάχη στο Ματζικέρτ και τις συνέπειές της Ανασκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 11 - ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ onlearn.gr - ελπ - εαπ. Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πΧ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία Ο Αλέξανδρος συνέχισε

ΕΛΠ 11 - ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ onlearn.gr - ελπ - εαπ. Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πΧ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία Ο Αλέξανδρος συνέχισε ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ - Το κράτος που ανέλαβε ο Αλέξανδρος ( 336 πχ) ήταν στρατιωτικά έτοιμο να εισβάλει στην Περσία - Ο Αλέξανδρος συνέχισε την εκστρατεία ενισχύοντας τη θέση του απέναντι στους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝ ΚΑΙ ΖΩ ΣΤΟΝ ΒΥΘΌ, το ξέρω καλά πια. Ο καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους και να τους πεις όσα θέλεις είναι να γράψεις ένα

ΑΝ ΚΑΙ ΖΩ ΣΤΟΝ ΒΥΘΌ, το ξέρω καλά πια. Ο καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους και να τους πεις όσα θέλεις είναι να γράψεις ένα ΑΝ ΚΑΙ ΖΩ ΣΤΟΝ ΒΥΘΌ, το ξέρω καλά πια. Ο καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσεις με τους ανθρώπους και να τους πεις όσα θέλεις είναι να γράψεις ένα βιβλίο. Υπάρχουν έξι βιβλία με τις ιστορίες μου, μα σε όλα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ

ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ ΣΑΑΝΤΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ: «Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ» ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΔΑΜ Τα παιδιά του Αδάμ είναι τα άκρα ενός σώματος, Μοιράζονται όλα την ίδια ρίζα. Όταν ένα άκρο περνάει τις μέρες του

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη

Κεφάλαιο 5. Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη Κεφάλαιο 5 Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη Έφτασε μια μισάνοιχτη πόρτα, ένα μικρό κενό στο χώρο και το χρόνο, σαν ένα ασήμαντο λάθος της Ιστορίας για να πέσει η Πόλη. Εκείνο

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν άνδρα που τον έλεγαν Ιωσήφ. Οι γονείς της, ο Ιωακείμ και

Διαβάστε περισσότερα

Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ.

Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ. «Π Ε Ρ Σ Ι Κ Α» Εκστρατείες των Περσών κατά των Ελλήνων κατά τα έτη 492? 479 π.χ. Διακρίνονται σε τρεις φάσεις: Α) 492 π.χ.: Μαρδόνιος κατά Θράκης και Μακεδονίας Β) 490 π.χ.: Δάτις και Αρταφέρνης κατά

Διαβάστε περισσότερα

Πέρσες και Έλληνες. υο κόσ'οι συγκρούονται

Πέρσες και Έλληνες. υο κόσ'οι συγκρούονται Πέρσες και Έλληνες υο κόσ'οι συγκρούονται Περσική Αυτοκρατορία Ιδρυτής ο Κύρος Α Πέρσες: ινδοευρω7αϊκή ο9οεθνία Νίκησαν τους Μήδους και τους αφο9οίωσαν Κράτος 7ολυεθνικό Περσική Αυτοκρατορία Περσική Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του. Λεωνίδα. και οι επτακόσιοι Θεσπιείς. Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός

ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του. Λεωνίδα. και οι επτακόσιοι Θεσπιείς. Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός 1 ΑΓΑΠΩ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ Οι 300 του Λεωνίδα και οι επτακόσιοι Θεσπιείς Κείμενα: Αναστασία Δ. Μακρή Εικόνες: Μιχάλης Λουκιανός Επιστημονικός σύμβουλος έκδοσης Ξανθή Προεστάκη Δρ Αρχαιολογίας και Ιστορίας της

Διαβάστε περισσότερα

ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ. Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του

ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ. Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ Ο Θηραμένης ήταν ένας Αθηναίος πολιτικός, εξέχων στην τελευταία δεκαετία του ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Ο Θηραμένης γεννήθηκε στην Κέα το 451π.Χ., αλλά υιοθετήθηκε από τον Άγνωνα, έναν αρχαίο πολιτικό

Διαβάστε περισσότερα

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη. 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ ) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ.

Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη. 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ ) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. Οδύσσεια Τα απίθανα... τριτάκια! Tετάρτη τάξη 3 Ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. 15-19) Οι Περσικοί Πόλεμοι (κεφ. 15-19) ΑΣΚΗΣΗ 1. Αντιστοιχίζω ό,τι ταιριάζει : Μάχη Μαραθώνα Παυσανίας

Διαβάστε περισσότερα

Πόλεμος για το νερό. Συγγραφική ομάδα. Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική

Πόλεμος για το νερό. Συγγραφική ομάδα. Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική Πόλεμος για το νερό Συγγραφική ομάδα Καραγκούνης Τριαντάφυλλος Κρουσταλάκη Μαρία Λαμπριανίδης Χάρης Μυστακίδου Βασιλική 3 ο Δημοτικό Σχολείο Ωραιοκάστρου Τάξη ΣΤ1 Θεσσαλονίκη 2006 ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ Άκουγα

Διαβάστε περισσότερα

ISBN 978-960-484-159-2

ISBN 978-960-484-159-2 Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ Ο Μέγας Αλέξανδρος Κείμενο: Φίλιππος Μανδηλαράς Επιμέλεια κειμένου: Ράνια Ζωίδη Εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια Διόρθωση: Αντωνία Κιλεσσοπούλου 2010, Εκδόσεις Κυριάκος Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Μικρασιατική καταστροφή

Μικρασιατική καταστροφή Μικρασιατική καταστροφή Η εκστρατεία στη Μ. Ασία Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου οι νικήτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ξεκίνησαν εργασίες με σκοπό τη διανομή των εδαφών. Η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος 14 Φτάνοντας λοιπόν ο Νικήτας σε μια από τις γειτονικές χώρες, εντυπωσιάστηκε από τον πλούτο και την ομορφιά της. Πολλά ποτάμια τη διέσχιζαν και πυκνά δάση κάλυπταν τα βουνά της, ενώ τα χωράφια ήταν εύφορα

Διαβάστε περισσότερα

Project. Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά

Project. Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά Project Εργασία των : Μαρίας Τσάκα Άντζελας Πέτκο Γιώργου Κρητικού Αλέξανδρου Παππά Θέμα 300 : Η άνοδος της Διαφορές ανάμεσα στην ταινία και την ιστορία Η ταινία βασίζεται σε ομώνυμο κόμικ του Φρανκ Μίλλερ,

Διαβάστε περισσότερα

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις

Τειχισμένο, κέντρο διοίκησης. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας και ο βαθμός συμμετοχής των πολιτών. Κώμες & καλλιεργήσιμες εκτάσεις Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι επιδιώξεις κάθε πόλης-κράτους; ελευθερία-αυτονομία-αυτάρκειααυτάρκεια Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία της πόλης-κράτους; γεωγραφικά-οργανωτικά Τα πολιτεύματα Ποιες ήταν οι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8. Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ )

Κεφάλαιο 8. Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Ε - «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 8 Η γερµανική επίθεση και ο Β' Παγκόσµιος Πόλεµος (σελ. 208 211) Μετά την αποτυχία των Ιταλών να καταλάβουν την Ελλάδα, έσπευσαν να τους

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ Κείμενα - Εικονογράφηση Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 6 Τα πολύ παλιά χρόνια, η πανέμορφη θαλασσονεράιδα Θέτιδα αγάπησε το βασιλιά της Φθίας Πηλέα. Ο λαμπρός γάμος τους έγινε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010 Έμπλεη ευγνωμοσύνης, με βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ Π.Χ.

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ Π.Χ. 1 Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗ ΣΙΚΕΛΙΑ 415-413 Π.Χ. Ο ΔΕΚΕΛΕΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 413-404 π.χ. Η εκστρατεία στη Σικελία 2 Ο Αλκιβιάδης πείθει την εκκλησία του δήμου να οργανώσει μεγάλη εκστρατεία στη Σικελία για βοήθεια στην

Διαβάστε περισσότερα

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου

Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Χαρακτηριστικές εικόνες από την Ιλιάδα του Ομήρου Η γυναίκα ως σύζυγος και μητέρα Η γυναίκα ως πολεμικό λάφυρο Γυναίκα και επιτάφιες τιμές ηρώων Η τύχη του γυναικείου πληθυσμού μετά την άλωση μιας πόλης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (σελ.84-97) Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί 1. Να αντιστοιχήσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β. Α Β Α. Βασιλεία α. Δικαίωμα να ψηφίζουν για ζητήματα της πόλης είχαν όλοι οι πολίτες, ακόμα και οι πιο φτωχοί Β. Αριστοκρατία β. Κριτήριο

Διαβάστε περισσότερα

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν http://hallofpeople.com/gr/bio/andersen.php Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα Μια φορά κι έναν καιρό, σε μια μακρινή χώρα, ζούσε ένας γκρινιάρης βασιλιάς. Κάθε μέρα ζητούσε από

Διαβάστε περισσότερα

Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά

Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Ελάτε να ζήσουμε τα Χριστούγεννα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Πριν πολλά χρόνια, ζούσε σε μια πόλη της Ναζαρέτ μια νέα και καλή γυναίκα που την

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΕΝΑ ΚΟΥΒΑΡΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΑΠ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΩΣ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!!

ΜΕ ΕΝΑ ΚΟΥΒΑΡΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΑΠ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΩΣ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!! ΜΕ ΕΝΑ ΚΟΥΒΑΡΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΑΠ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΩΣ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!! etwinning συνεργασία του Νηπιαγωγείου Σεισίου και του 1 ου Νηπιαγωγείου Μουρικίου στα πλαίσια του προγράμματος «Ας ζήσουμε ένα ταξίδι με τους

Διαβάστε περισσότερα

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ Β ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ Β Ο Φίλιππος της Μακεδονίας ή Φίλιππος Β o Μακεδών (382 336 π.χ.)ήταν ο βασιλιάς που έκανε τη Μακεδονία ισχυρό κράτος, ένωσε υπό την ηγεμονία του τα

Διαβάστε περισσότερα

Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες. Έρευνα-επιλογή:Μ. Λόος Μετάφραση: Μ. Σκόµπα Επιµέλεια: Β. Καντζάρα

Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες. Έρευνα-επιλογή:Μ. Λόος Μετάφραση: Μ. Σκόµπα Επιµέλεια: Β. Καντζάρα Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες Έρευνα-επιλογή:Μ. Λόος Μετάφραση: Μ. Σκόµπα Επιµέλεια: Β. Καντζάρα Cleopatra (Κλεοπάτρα) 69 30 π.χ. Αίγυπτος Βασίλισσα Η Κλεοπάτρα γεννήθηκε το 69 π.x και βασίλεψε στην

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

SAFER INTERNET DAY 2018

SAFER INTERNET DAY 2018 SAFER INTERNET DAY 2018 Τι θα άλλαζε στην αρχαία Ελλάδα αν υπήρχε το διαδίκτυο; Δημοτικό σχολείο Athener Schule Τάξεις Γ, Δ, Ε, ΣΤ' Οι άθλοι του Ηρακλή και η επικοινωνία με τον Ευρυσθέα γίνονται εντελώς

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ )

Κεφάλαιο 9. Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ενότητα Γ «Η Μεγάλη Επανάσταση (1821 1830) 1 Κεφάλαιο 9 Η εκστρατεία του ράµαλη ερβενάκια (σελ. 106 109) Οι αρχικές επιτυχίες των Ελλήνων επαναστατών θορύβησαν την Υψηλή Πύλη. Την άνοιξη

Διαβάστε περισσότερα

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Μάρτιος 2011 Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΡΟ-ΜΑΝΩΛΗ Πολύ παλιά, αιώνες πριν, ο Negru Voda, ο κυβερνήτης της Ρουμανίας, ήθελε να χτίσει ένα μοναστήρι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 4 Ο πόλεμος των τριάντα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστούγεννα. Ελάτε να ζήσουμε τα. όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά

Χριστούγεννα. Ελάτε να ζήσουμε τα. όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Ελάτε να ζήσουμε τα όπως πραγματικά έγιναν όπως τα γιορτάζει η εκκλησία μας όπως τα νιώθουν τα μικρά παιδιά Χριστούγεννα (μέσα από ιστορίες και χριστουγεννιάτικα παιχνίδια) 1 Στόχοι: Μέσα από διάφορες

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ

ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ ΟΙ ΑΘΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ Η ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ Στον ένατο άθλο, ο βασιλιάς Ευρυσθέας διέταξε τον Ηρακλή να του φέρει την ζώνη της Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αµαζόνων, για να την κάνει δώρο στην κόρη του Αδµήτη.

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης Γιώργος Πρίμπας Το παρόν φωτογραφικό άλμπουμ είναι ένα αφιέρωμα για τους τρεις μεγάλης αρχαιολογικής αξίας χώρους στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας Ένα μωρό που το πέταξαν, γιατί κάποιος χρησμός έλεγε ότι μεγαλώνοντας θα σκοτώσει τον πατέρα του, έγινε μετά από χρόνια ο βασιλιάς της Θήβας, Οιδίποδας. Χωρίς να φταίει, έφερε καταστροφή, και το χειρότερο,

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ Κείμενα - Εικονογράφηση Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 6 Τα πολύ παλιά χρόνια ο ξακουστός βασιλιάς Αμφιτρύωνας με την πανέμορφη γυναίκα του Αλκμήνη αναγκάστηκαν να φύγουν από την Τροιζήνα

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη Συγγραφέας Ραφαέλα Ρουσσάκη Εικονογράφηση Αμαλία Βεργετάκη Γεωργία Καμπιτάκη Γωγώ Μουλιανάκη Ζαίρα Γαραζανάκη Κατερίνα Τσατσαράκη Μαρία Κυρικλάκη Μαριτίνα Σταματάκη Φιλία Πανδερμαράκη Χριστίνα Κλωνάρη

Διαβάστε περισσότερα

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Συγγραφέας: Edward Hughes Εικονογράφηση:M. Maillot Διασκευή:E. Frischbutter; Sarah S. Μετάφραση: Evangelia Zyngiri Παραγωγός: Bible for Children

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/06/2018 ΤΑΞΗ: Α ΧΡΟΝΟΣ: 7:45-9.45 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Όμορφος κόσμος

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ. Όμορφος κόσμος ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Όμορφος κόσμος Φροντίζουμε όλα τα πλάσματα Η Αγία Μελανγκέλ: η προστάτιδα του περιβάλλοντος Εξακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Χριστού, γεννήθηκε στα καταπράσινα δάση της Ιρλανδίας μια

Διαβάστε περισσότερα

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα.

ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η τροφή της Αρχαϊκής οικογένειας ήταν αποτελούνταν από λαχανικά, ελιές, παστά ψάρια, και σπάνια από κρέας, κυρίως στην Αθήνα. Η ενδυμασία των Αρχαίων Ελλήνων ήταν κομψή, αλλά όχι εξεζητημένη. Το βασικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ - Α,α,α,α,α,α,α! ούρλιαξε η Νεφέλη - Τρομερό! συμπλήρωσε η Καλλιόπη - Ω, Θεέ μου! αναφώνησα εγώ - Απίστευτα τέλειο! είπε η Ειρήνη και όλες την κοιτάξαμε λες και είπε

Διαβάστε περισσότερα

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Συγγραφέας: Edward Hughes Εικονογράφηση:M. Maillot Διασκευή:E. Frischbutter; Sarah S. Μετάφραση: Evangelia Zyngiri Παραγωγός: Bible for Children

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΡΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ - ΑΡΧΑΙΑ ΡΗΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ.. 3 ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ.. 7 ΠΑΤΑΞΟΝ ΜΕΝ, ΑΚΟΥΣΟΝ ΔΕ 10 3 ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ Η αρχαία ελληνική ρηματική φράση

Διαβάστε περισσότερα

Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο)

Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο) 18 Ιουνίου 2019 Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο) Θεοτόκος / Θαύματα της Θεοτόκου 12. Παντελώς αδύνατο γιατί ήταν????????????????? Λευκωσία «Παντρεύτηκα το 1981 και μετά παρέλευση τεσσάρων χρόνων διεπίστωσα

Διαβάστε περισσότερα

Το κράτος της Σπάρτης

Το κράτος της Σπάρτης Το κράτος της Σπάρτης Περιζζόηερες πληροθορίες μπορείηε να Βρείηε ζηο διαδίκησο ζηις πιο κάηω ζελίδες: http://www.spartans.gr/ Αρταία Σπάρηη http://www.laconia.org/ Λακωνία http://www.culture.gr/maps/pelop/lakonia/lakonia_gr.html

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν διάφορα και σημαντικά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι ο πόλεμος που έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη νερού, φαγητού και ιατρικής περίθαλψης και το χειρότερο

Διαβάστε περισσότερα

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες

11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες 11. Γυναίκες πολεµίστριες και ηρωίδες Συλλογή-επιλογή:Μ. ΛΟΟΣ Μετάφραση: Μ. ΣΚΟΜΠΑ Επιµέλεια: Β. ΚΑΝΤΖΑΡΑ Κλεοπάτρα 69 30 π.χ. Αίγυπτος -Βασίλισσα Η Κλεοπάτρα γεννήθηκε το 69 π.χ. Βασίλεψε στην Αίγυπτο

Διαβάστε περισσότερα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα

Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα Τσώτα Ελένη και Στρατηγοπούλου Δήμητρα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ η εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα στρατιωτική. τα παιδιά μάθαιναν να αντέχουν όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε δύσκολες συνθήκες επιβίωσης από ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη... τον Δάσκαλο μου, Γιώργο Καραθάνο την Μητέρα μου Καλλιόπη και τον γιο μου Ηλία-Μάριο... Ευχαριστώ! 6 ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

THE CLASH OF TITANS Η ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ

THE CLASH OF TITANS Η ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ THE CLASH OF TITANS Η ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ Η ΤΑΙΝΙΑ Ο απόλυτος αγώνας για εξουσία και δύναμη στρέφει τους ανθρώπους ενάντια στους βασιλείς και τους βασιλείς ενάντια στους θεούς. Ο πόλεμος όμως, ανάμεσα στους ίδιους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C)

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C) ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (318E-320C) Μπορεί η αρετή να γίνει αντικείμενο διδασκαλίας; Ο Πρωταγόρας εξηγεί στον Σωκράτη τι διδάσκει στους νέους που παρακολουθούν τα μαθήματά του. Οι αντιρρήσεις του Σωκράτη. «Το μάθημα

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Τέσσερα ΜΠΡΟΜΠΝΤΙΝΓΚΝΑΓΚ Έπειτα από το ταξίδι του στη μικροσκοπική χώρα των Λιλλιπούτειων, ο Γκιούλλιβερ έμεινε στο σπίτι με τη γυναίκα του και τα παιδιά του αλλά πριν περάσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ - Ο ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Ποιος πόλεμος ονομάζεται Πελοποννησιακός: Ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Αθήνας - Σπάρτης και των συμμαχικών τους πόλεων-κρ

Διαβάστε περισσότερα

1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 <i>το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει:</i> 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 <b>"ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;"</b>

1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 <i>το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει:</i> 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 <b>ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;</b> 1 00:00:08,504 --> 00:00:11,501 το σχολείο της Τσιάπας παρουσιάζει: 2 00:00:14,259 --> 00:00:17,546 "ποιοί είναι οι Ζαπατίστας;" 3 00:00:17,967 --> 00:00:20,395 Οι Ζαπατίστας είναι ένα κίνημα.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2018 ΤΑΞΗ : Α ΤΜΗΜΑ : 2 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ Η Αθήνα, στην αρχαιότητα, εκτός από μεγάλη πολιτική δύναμη ήταν και μεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ) Μεσόγειος:Η λίµνη του Βυζαντίου

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ) Μεσόγειος:Η λίµνη του Βυζαντίου ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ) Μεσόγειος:Η λίµνη του Βυζαντίου Μετά τα τη βάφτιση του Ανθέµιου-Ισίδωρου, ο Θεόκλητος αποφάσισε να αποτραβηχτεί λιγάκι από ιππόδροµους και έντονες συγκινήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ. Για την ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ και τη Δράση Saferinternet.gr

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ. Για την ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ και τη Δράση Saferinternet.gr 1 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΙΝΔΟΥ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Για την ΗΜΕΡΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 2016 και τη Δράση Saferinternet.gr Τα δύο ποιήματα που επιλέχθηκαν και στάλθηκαν στη δράση Στο διαδίκτυο Στο διαδίκτυο αν

Διαβάστε περισσότερα

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 ΕΝΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΓΕΜΑΤΟ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ. 33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 Εικόνα 1 Εικόνα 2 Ρωμαϊκές λεγεώνες

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης

Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης Η. Διαδικασία διαμεσολάβησης 1. Εισαγωγή στη διαμεσολάβηση (30 ) Στόχοι Να εντοπίσουν παρακολουθήσουν τη διαδικασία διαμεσολάβησης. Διαδικασία Έχουμε από πριν καλέσει δυο μέλη (ένα αγόρι Α και ένα κορίτσι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Ι. Τυμπανιστής:

ΜΕΡΟΣ Ι. Τυμπανιστής: Το σκηνικό μας: Μια γειτονιά με πολύχρωμα σπιτάκια και δυο τρία δέντρα. Το κεντρικό σπίτι είναι πιο μεγάλο από τα άλλα κι έχει μια πόρτα στο κέντρο. Αριστερά και δεξιά υπάρχουν από ένα παράθυρο. Μπροστά

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΥΠΕΛ, ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ. Ονοματεπώνυμο: Χρήστος Αριστείδου Τάξη: Γ 6

ΡΟΥΠΕΛ, ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ. Ονοματεπώνυμο: Χρήστος Αριστείδου Τάξη: Γ 6 ΡΟΥΠΕΛ, ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ Ονοματεπώνυμο: Χρήστος Αριστείδου Τάξη: Γ 6 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.. Τι είναι το Ρούπελ; Το Ρούπελ είναι οχυρό και πρόκειται για το μεγαλύτερο συγκρότημα της οχυρωμένης τοποθεσίας κατά μήκος

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου.

Ε. Τοποθετήστε τους δείκτες σκορ, στη θέση 0 του μετρητή βαθμολογίας. ΣΤ. Τοποθετήστε τον δείκτη χρόνου στη θέση Ι του μετρητή χρόνου. ιαρκεια 90 λεπτα Παικτεσ 4 Ηλικια 12+ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Το Autokrator είναι ένα μεσαιωνικό στρατιωτικό παιχνίδι, για τις μάχες μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων μεταξύ 7ου και 11ου αιώνα μ.χ.

Διαβάστε περισσότερα

Ξέρεις ένα μικρό χω ριου δάκι μπροστά

Ξέρεις ένα μικρό χω ριου δάκι μπροστά Ξέρεις ένα μικρό χω ριου δάκι μπροστά σε μια μεγάλη πα ραλία με βουνά απαλής, λευκής άμμου, όπου μόνο τα σπίτια έχουν όνομα, ενώ οι δρόμοι όχι; Σε ένα από αυτά τα αξιαγάπητα σπίτια, με το όνομα Βαλκάρλος,

Διαβάστε περισσότερα

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων

Η σταδιακή επέκταση του κράτους των Βουλγάρων 1 ΙΣΤΟΡΙΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ : ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Οι Βούλγαροι Οι Ονογούροι Βούλγαροι. Οι πρώτες Βουλγαρικές φυλές πρέπει να έφθασαν στην περιοχή ανάμεσα στον Καύκασο και την Αζοφική Θάλασσα στα

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Η πορεία προς την Ανάσταση...

Η πορεία προς την Ανάσταση... Η νύχτα της Ανάστασης Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου χτυπούν χαρούμενα οι καμπάνες. Οι χριστιανοί φορούν τα γιορτινά τους και πηγαίνουν στην εκκλησία για να γιορτάσουν την Ανάσταση του Χριστού. Στα

Διαβάστε περισσότερα

Με τον Αιγυπτιακό

Με τον Αιγυπτιακό Με ποιον πολιτισμό θα ασχοληθούμε; Με τον Αιγυπτιακό Η θέση της Αιγύπτου Τι βλέπετε; Αίγυπτος και Νείλος Η Αίγυπτος οφείλει την ύπαρξη της στον Νείλο. Το άγονο έδαφος κατέστη εύφορο χάρη στις πλημμύρες,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ. Β ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ. Β ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ Β1 2006-2007 6 ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου Μια μέρα τέσσερα παιδάκια την Καθαρά Δευτέρα πήγαν να πετάξουν τον χαρταετό τους. Ο ένας χαρταετός πήγε πολύ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Α. Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής

ΟΜΑΔΑ Α. Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής ΟΜΑΔΑ Α Α. 1. α. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1. Ο αρχηγός της αποστολής κατά το β αποικισμό ονομαζόταν: α) ευγενής β) ιδρυτής γ) οικιστής 2. Η σάρισα ήταν: α) Η επίσημη ονομασία της μακεδονικής φάλαγγας.

Διαβάστε περισσότερα

«Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια»

«Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #39 «Το δαμαλάκι με τα χρυσά πόδια» (Ρόδος Δωδεκάνησα) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #39 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011 Δείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα.

ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα. EΡΓΑΣIΑ ΙΛΙAΔΑΣ ΘEΜΑ: Μονογραφία μίας αντρικής και μίας γυναικείας προσωπικότητας που ξεχωρίσατε στην Ιλιάδα. ΑΝΔΡΟΜAΧΗ Η Ανδρομάχη ήταν κόρη του Ηετίωνα, βασιλιά της «Υποπλακίης Θήβης», όπως την ονομάζει

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία. Αν σήμερα στις 12 τα μεσάνυχτα βρέχει, ποια είναι η πιθανότητα να έχει λιακάδα μετά από 72 ώρες;

Μετεωρολογία. Αν σήμερα στις 12 τα μεσάνυχτα βρέχει, ποια είναι η πιθανότητα να έχει λιακάδα μετά από 72 ώρες; Ονόματα Η μητέρα της Άννας έχει άλλους τρεις μεγαλύτερους γιους. Επειδή έχει πάθος με τα χρήματα, τους έχει βαφτίσει ως εξής: Τον μεγάλο της γιο "Πενηνταράκη", τον μεσαίο "Εικοσαράκη" και τον μικρότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΒΙΒΛΙΟ 3 ο,70 (1,2) Εμφύλια διαμάχη στην Κέρκυρα Μετά την καταστολή της αποστασίας των Μυτιληναίων από τους Αθηναίους και την κατάληψη των Πλαταιών από τους Σπαρτιάτες(427π.Χ.),

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ πολύ κύριε συνάδελφε, για την ευκαιρία που μου δίνετε να

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ πολύ κύριε συνάδελφε, για την ευκαιρία που μου δίνετε να ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε. Ευχαριστώ πολύ κύριε συνάδελφε, για την ευκαιρία που μου δίνετε να ξεκαθαρίσουμε κάποια ζητήματα. Θα ξεκινήσω από

Διαβάστε περισσότερα

Ταξίδι στις ρίζες «Άραγε τι μπορεί να κρύβεται εδώ;»

Ταξίδι στις ρίζες «Άραγε τι μπορεί να κρύβεται εδώ;» Ταξίδι στις ρίζες Είχε φτάσει πια η μεγάλη ώρα για τα 6 αδέρφια Ήταν αποφασισμένα να δώσουν απάντηση στο ερώτημα που τόσα χρόνια τα βασάνιζε! Η επιθυμία τους ήταν να μάθουν την καταγωγή τους και να συλλέξουν

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα

Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα Μαρία Παντελή, Β1 Γυμνάσιο Αρχαγγέλου, 2013-2014 Διδάσκουσα: Γεωργία Τσιάρτα Ο Ρίτσαρντ Ντέιβιντ Μπαχ γεννήθηκε στις 23 Ιουνίου 1936, στο Oak Park, του Illinois. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Long Beach

Διαβάστε περισσότερα

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Να λες στη γυναίκα. σου ότι την αγαπάς και να της το δείχνεις.

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Να λες στη γυναίκα. σου ότι την αγαπάς και να της το δείχνεις. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Να λες στη γυναίκα σου ότι την αγαπάς και να της το δείχνεις. Επιμέλεια: Βασιλική Σωτηριάδη Θεού πλάσμα είναι η γυναίκα. Με την αποστροφή σου δεν προσβάλλεις εκείνην, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή*

Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Άρθρο του Σταμάτη Σουρμελή* Το ζήτημα της αποτελεσματικής Διοίκησης - Ηγεσίας, απασχόλησε, απασχολεί και θα απασχολεί όλους εκείνους που επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα, την προσωπική βελτίωση, την κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο.

Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο. 1 3 1 Οι προσωπικοί στόχοι καθενός μπορούν κατά καιρούς να αποτελούν και να καθορίζουν το success story της ζωής του για μια μικρή ή μεγάλη περίοδο. Η επίτευξη του εκάστοτε στόχου είναι η αυταπόδεικτη

Διαβάστε περισσότερα

Αγαπητό ημερολόγιο, Τον τελευταίο καιρό μου λείπει πολύ η πατρίδα μου, η γυναίκα μου και το παιδί μου. Θέλω απεγνωσμένα να επιστρέψω στον λαό μου και

Αγαπητό ημερολόγιο, Τον τελευταίο καιρό μου λείπει πολύ η πατρίδα μου, η γυναίκα μου και το παιδί μου. Θέλω απεγνωσμένα να επιστρέψω στον λαό μου και Αγαπητό ημερολόγιο, Τον τελευταίο καιρό μου λείπει πολύ η πατρίδα μου, η γυναίκα μου και το παιδί μου. Θέλω απεγνωσμένα να επιστρέψω στον λαό μου και να πατήσω το χώμα της θαλασσοφίλητης Ιθάκης. Έτσι,

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 3. Ξενοφών Γρύλλου Ερχιεύς Ερωτήσεις ανοικτού τύπου 1. Η ΖΩΗ ΤΟΥ 1. Να δώσετε βασικές πληροφορίες για την καταγωγή του Ξενοφώντα και για το οικογενειακό περιβάλλον µέσα στο οποίο µεγάλωσε. 2. Σε ποια εποχή

Διαβάστε περισσότερα

Τάσσης Βασίλειος 12ο Λύκειο

Τάσσης Βασίλειος 12ο Λύκειο Η εποχή του Περικλή Ενίσχυση του δημοκρατικού πολιτεύματος Επέκταση της εμπορικής επιρροής των Αθηναίων στην Δύση (ίδρυση της αποικίας των Θουρίων το 444/3 π.χ.) Ο Πειραιάς εξελίσσεται στο κυριότερο εμπορικό

Διαβάστε περισσότερα