Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο"

Transcript

1 Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 7: Παρασιτοειδή εντόμων Γ Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1

2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα: Τεχνολόγων Γεωπόνων Τίτλος Μαθήματος: Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 7: Παρασιτοειδή εντόμων Γ Όνομα Καθηγητή: Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Βαθμίδα Καθηγητή: Καθηγήτρια Άρτα,

3 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 3

4 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Χρηματοδότηση Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Ηπείρου» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. 4

5 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Παρασιτοειδή εντόμων Γ 5

6 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σκοποί ενότητας Αναγνώριση των κυριότερων παρασιτοειδών των εντόμων, εχθρών των καλλιεργειών; Εστίαση στις Τάξεις Hymenoptera, Lepidoptera & Coleoptera των φυσικών εχθρών. 6

7 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Περιεχόμενα ενότητας Παρασιτοειδή εντόμων. Τάξη Hymenoptera. Τάξη Lepidoptera. Τάξη Coleoptera. 7

8 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Παρασιτοειδή εντόμων Hymenoptera 8

9 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonoidea Ichneumonidae: είναι μεγάλη Οικογένεια στην οποία ανήκουν είδη, που παρασιτούν πολλά και διαφορετικά έντομα Τα περισσότερα είδη έχουν μακριές κεραίες και μακρύ ωοθέτη Είναι εκτοπαρασιτοειδή προνυμφών & νυμφών εντόμων σε διάφορες Τάξεις (π.χ. Pimpla), ενδοπαρασιτοειδή προνυμφών Lepidoptera (π.χ. Glypta, Diagema), ενδοπαρασιτοειδή νυμφώνlepidoptera (π.χ. Ichneumon) και ενδοπαρασιτοειδή προνυμφών Syrphidae και αφίδων (π.χ. Diplazon) 9

10 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonoidea Braconidae (1): περιλαμβάνει 21 Υποοικογένειες και πολλά είδη έχουν χρησιμοποιηθεί στη βιολογική καταπολέμηση, ιδιαίτερα για αντιμετώπιση αφίδων και διαφόρων ειδών Coleoptera, Lepidoptera & Diptera Είναι ενδοπαρασιτοειδή αφίδων (Aphiidae, Aphidius, Trioxus) Είναι ενδοπαρασιτοειδή προνυμφών Coleoptera & Lepidoptera (Meteorus, Blacus, Apanteles, Microplitis, Hypomicrogacter) 10

11 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonoidea Braconidae (2): είναι ενδοπαρασιτοειδή ακμαίων Coleoptera ήνυμφώνhemiptera (Microctomus) Είναι ενδοπαρασιτοειδή ωού προνύμφης Lepidoptera (Chelonus) Είναι ενδοπαρασιτοειδή ωών ή προνυμφών Diptera (Dacnusa, Opius) Είναι εκτοπαρασιτοειδή προνυμφών Lepidoptera (Bracon) 11

12 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonoidea Icneumonidae: 5 17 mm, υπάρχει το 2 ο μέσο εγκάρσιοωλενικό νεύρο Braconidae: δεν υπάρχει το 2 ο μέσο εγκάρσιο ωλενικό νεύρο Alysiinae: ενδοπαρασιτοειδή στα Diptera (νύμφες κυκλορραφών) Aphidiinae: παρασιτούν μόνο αφίδες (μονήρη παρασιτοειδή) 12

13 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea Τελευταίο νεύρο στην άκρη της πτέρυγας (2m-cu) 13

14 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea 14

15 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea 15

16 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea Το Pimpla turionellae παρασιτεί νύμφες του εχθρού Yponomeuta evonymella 16

17 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea Τα Diadigma spp. παρασιτούν προνύμφες φυτοφάγων Lepidoptera 17

18 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea Το Ichneumon eumerus παρασιτεί νύμφες φυτοφάγων Lepidoptera 18

19 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ichneumonidae Ιchneumonoidea Τα Diplazon spp. παρασιτoύν αφίδες (αριστερά & κέντρο) και προνύμφες Syrphidae (δεξιά) 19

20 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Braconidae (Alysiinae) Μοβ απόχρωση εν υπάρχει το 2m-cu (2 ο μέσοεγκάρσιο-ωλενικό νεύρο) 20

21 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Braconidae (Aphidiinae) εν υπάρχει το 2m-cu (2 ο μέσοεγκάρσιο-ωλενικό νεύρο) 21

22 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Κλείδα προσδιορισμού μερικών Γενών της Υποοικογένειας Aphidiinae; Τάξης Hymenoptera 1. Πτέρυγες πλήρως ανεπτυγμένες.2 Χωρίςπτέρυγες..Diaeretellus 2. Μεσαίο νεύρο που διαχωρίζει το κερκιδικό από το μεσαίο κύτταρο. Προπόδαιο με λεία επιφάνεια. Η νύμφωση λαμβάνει χώρα σε puparium κάτω απότοσώματηςπαρασιτισμένηςαφίδας.praon Μεσαίο νεύρο ανύπαρκτο, κερκιδικό και μεσαίο κύτταρο ενιαίο. Νεύρωση συχνά περιορισμένη πέραν του βασικού νεύρου..3 22

23 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Κλείδα προσδιορισμού μερικών Γενών της Οικογένειας Aphidiidae της Τάξης Hymenoptera 3. Νωτιαία χώρα του προπόδαιου με κεντρική, σχεδόν επιμήκη άλω. Aphidius Νωταία χώρα του προπόδαιου χωρίς μικρότερη ή μεγαλύτερη άλω....lysiphlebus 23

24 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius sp. & Lysiphlebus sp. Braconidae Trioxys sp. & Praon sp. Braconidae Ενάντια μόνο αφίδων των εσπεριδοειδών; Ημιενδοπαράσιτα Τα Aphelinidae αφήνουν 1 ωό στο σώμα αφίδας Μέχρι το 3 ο στάδιο η προνύμφη παρασιτοειδούς είναι υδροφάγος, ενώ στο 4 ο είναι σαρκοφάγος Η νύμφη μουμιοποιεί (μαυρίζει) το σώμα της αφίδας και στη συνέχεια υφίσταται η έξοδος του παρασιτοειδούς Η νύμφη νυμφώνεται στη βάση του σώματος της αφίδας δημιουργώντας μόρφωμα H προνύμφη μπορεί να πεθάνει πριν νυμφωθεί (ημιτελής παρασιτισμός) 24

25 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius sp. Braconidae Προπόδαιον: 1 ο άρθρο κοιλίαςμεταθώρακος (πενταγωνική άλως) Μέσο-κερκιδικό 25

26 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius sp. Braconidae Αφίδα 26

27 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus spp. Braconidae Ημιτελής ανάπτυξη τω αυλακώσεων επί του μεσόσκουτου Επιστόμιο και μεσόσκουτο καλυμμένα από αραιές επιμήκεις σμήριγγες Νύμφωση προνύμφης μέσα στο σώμα παρασιτισμένης αφίδας Μόνο το μεγαλύτερο τμήμα του ενδιάμεσου (Im) και μέσου (Μ) νεύρων εκλείπει Προσβάλλουν τις αφίδες κατά ομάδες (Praon: μεμονωμένα) 27

28 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus spp. Braconidae εν υπάρχει το μέσο-κερκιδικό Προπόδαιον: δεν υπάρχουν παραστάσεις Κενό 28

29 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus spp. Braconidae Αφίδα 29

30 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus spp. Braconidae L. testaceipes: παρασιτεί την αφίδα Aphis spiraecola, μήκος μετακαρπικού νεύρου μικρότερο αυτού του πτεροστιγματικού (Pi); Πρώτος τεργίτης τριγωνικός; Κεραία με 13 άρθρα; Μt μικρό L. confusus: μήκος Mt μικρότερο του Pt; Ακραίο τμήμα πρόσθιων πτερύγων επιμήκεις σμήριγγες; Μt μεγάλο L. fabarum: μήκος Mt μεγαλύτερο του Pt; Πρώτος τεργίτης επιμήκης τριγωνικός; Πρόσθιο τμήμα πρόσθιων πτερύγων μίας σμήριγγας; Μt μεγάλο 30

31 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus testaceipes Braconidae Ενάντια της αφίδας Aphis spiraceola παρασιτισμένη 31

32 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus confusus Braconidae Ενάντια της αφίδας Aphis farinosa (αριστερά) και Aphis grossulariae (άνω δεξιά); Παρασιτισμένες αφίδες Aphis farinisa (κάτω δεξιά) 32

33 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lysiphlebus fabarum Braconidae Ενάντια της αφίδας Aphis farinosa (αριστερά) και Aphis grossulariae (άνω δεξιά); Παρασιτισμένες αφίδες Aphis farinisa (κάτω δεξιά) 33

34 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Diaretiella fabae Braconidae Παρασιτεί διάφορες αφίδες, κυρίως την Brevicoryne brassicae Ημιτελής ανάπτυξη των αυλακώσεων στο μεσόσκουτο και ευδιάκριτες Επιστόμιο και μεσόσκουτο καλυμμένα από αραιές επιμήκεις σμήριγγες; Ir & Im+M εκλείπουν Θήκες ωοθέτη διατεταγμένες ευθέως ή ελαφρώς προς τα κάτω Προπίδαιο με τρόπιδες (σχηματισμός πενταγωνικής άλω) Κεραίες με άρθρα Νύμφωση προνύμφης μέσα στο σώμα 34

35 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Diaretiella fabae Braconidae 35

36 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Trioxys bongelicae Braconidae Κοιλιακές προεξοχές νωτιαία 4 5 επιμήνεις σμήριγγες Απόσταση μεταξύ πρωτογενών και δευτερογενών φυματίων μεγαλύτερη από αυτή μεταξύ των πόρων στα πρωτογενή φυμάτια Χρώμα κοιλίας σκοτεινό καστανό εκτός του πρώτου τεργίτη, που είναι σκοτεινό καστανοκίτρινο και οι τελευταίοι τεργίτες που είναι κίτρινοι Κοιλιακές προεξοχές ευθείες με ελαφριά κάμψη στα άκρα τους 36

37 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Trioxys sp. Braconidae Κερκιδικό Το θήλυ φέρει prongi και με το άκρο του ωοθέτη του παρασιτεί τις αφίδες 37

38 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Trioxys sp. Braconidae Αφίδα 38

39 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Praon spp. Braconidae Πρώτο και δεύτερο μεσοκερκιδικό νεύρο (Ir1+Ir2) απουσιάζουν στις πρόσθιες πτέρυγες Πλήρης ανάπτυξη των αυλακώσεων στο μεσόσκουτο Επιστόμιο και μεσόσκουτο καλυμμένα από πυκνές επιμήκεις σμήριγγες Νύμφωση προνύμφης παρασιτοειδούς εντός βάσεως κάτω από την παρασιτισμένη αφίδα P. volucre: πρώτο άρθρο μαστιγίου καστανόμαυρο με κιτρινωπό δακτύλιο στη βάση του ή κιτρινωπό έως ελαφρώς καστανό στο 1/3 του άκρου του; Κεραίες με άρθρα; Πρώτο τμήμα μεσονεύρου χρωματισμένο καστανό σκούρο 39

40 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Praon sp. Braconidae Μεσοκερκιδικό κύτταρο (υπάρχει μόνο στο Praon) Μέσο Ενδιάμεσο Βασικό Ωλενικό Κερκιδικό 40

41 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Praon sp. Braconidae Αφίδα 41

42 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 5, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Praon volucre Braconidae 42

43 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani & A. matricariae Braconidae Ενάντια του εχθρού «αφίδες θερμοκηπίου», Myzus persicae, Aphis gossypii, Macrosiphum euphorbiae 1 ωό ανά αφίδα; Αφίδα επιβιώνει και για την επόμενη έκδυσή της (δεν αντιλαμβάνεται η αφίδα ότι έχει παρασιτιστεί και ίσως πάλι παρασιτιστεί) Για αυτό ο παρασιτισμός γίνεται σε νεαρά άτομα Λόγω όμως ανταγωνισμού, από 1 αφίδα εξέρχεται ένα παρασιτοειδές 43

44 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani & A. matricariae Braconidae Από τη σιγή που η αφίδα παρασιτιστεί, αρχικά η προνύφη είναιυδροφάγοςκαιμετάκαθίσταταισαρκοφάγος Η αφίδα διαστέλλεται (διογκώνεται), μουμιοποιείται, αποκτά μεταλλικό χρώμα και αποκτά στο τέλος κυκλική οπή Αυτή είναι η οπή εξόδου από την οποία εξάγεται το παρασιτοειδές και εντοπίζεται μεταξύ των σιφωνιών, είτε περιλαμβάνει κάποιο από αυτά Πολυφάγα 44

45 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani & A. matricariae Braconidae Ημιτελής ανάπτυξη αυλακώσεων επί του μεσόσκουτου Επιστόμιο και μεσόσκουτο καλυμμένα από αραιές επιμήκεις σμήριγγες; Πτερύστιγμα τριγωνικό Νύμφωση προνύμφης μέσα στο σώμα της αφίδαε Πρώτο τμήμα μέσου νεύρου & Ir1 απουσιάζουν Ενδιάμεσο νεύρο Im και δεύτερο τμήμα μέσου νεύρου ενωμένα 4 κύτταρα και το μεσοκερκιδικό κύτταρο Προπίδαιο φέρει τρόπιδες και σχηματίζει περιορισμένη πενταγωνική άλω 45

46 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani & A. matricariae Braconidae Το A. matricariae έχει γναθικές προσακτρίδες με 3 άρθρα και προτιμά περισσότερο την Aphis gossypii To Α. collemani έχει χειλικές προσακτρίδες με 4 άρθρα και προτιμά περισσότερο την Myzus persicae Στον 1 ο τεργίτη (θώρακας κοιλία) το A. matricariae έχει περισσότερες οριζόντιες κυματοειδείς νευρώσεις, ενώ το A. collemani είναι κάθετα γραμμικές 46

47 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani Braconidae Πλάγιο τμήμα τεργίτη φέρει εσχαρώσεις κατευθύνσεως προς τη βάση του Χρωματισμός σώματος λαμπερός Περιστιγματικό νεύρο τριγωνικό Κεραίες με 15 άρθρα; 1 ο άρθρο μαστιγίου καστανό έως λαμπερό καστανό Κοιλία καστανή εκτός από τον 1 ο τεργίτη, που είναι λαμπερό καστανό Πάντα 4 άρθρα στις γναθικές προσακτρίδες 47

48 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius mastricariae Braconidae Κυματοειδείς εσχαρώσεις στις πτέρυγες Κεραίες με άρθρα Γναθικές προσακτρίδες με 3 4 άρθρα 48

49 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani Braconidae Aphidius collemani παρασιτεί (εναποθέτει το θήλυ ωό στο σώμα της) αφίδα 49

50 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani Braconidae Aphidius collemani εξέρχεται από το σώμα παρασιτισμένης αφίδας 50

51 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius collemani Braconidae Αφίδες υγιείς και παρασιτισμένες (διογκωμένες, σκουρόχρωμες) από το A. colemmani 51

52 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius matricariae Braconidae 52

53 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aphidius matricariae Braconidae 53

54 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Ichneumonidea & Diglyphus isaea Eulophidae Chalcidoidea Ενάντια του εχθρού «λυριόμυζες θερμοκηπίου», Lyriomyza trifolii & L. bryoniae & L. huidobrensis Agromyzidae Diptera To D. sybirica είναι ενδοπαράσιτο, ενώ το D. Isaea είναι εκτοπαράσιτο To θήλυ του D. sybirica εναποθέτει 1 ωό ανά πρρονύμφη λυριόμυζας, ενώ το θήλυ του D. Isaea εναποθέτει 1 3 ωά ανά προνύμφη λυριόμυζας Τα παρασιτοειδή ζουν μέσα στη στοά που δημιουργεί η προνύμφη της λυριόμυζας και δίπλα της (και όχι στην προνύμφη), την οποία ίσως μάλιστα την παραλύσουν 54

55 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Ichneumonidea & Diglyphus isaea Eulophidae Chalcidoidea Ηνεκρή(παρασιτισμένη) προνύμφη λυριόμυζας είναι μαύρη Τα εντοπίζουμε από την οπή της στοάς (λυριόμυζα: στρογγυλή; Παρασιτοειδές: δρεπανοειδής), καθώς επίσης η στοά «σταματά» απότομα Εξαπόλυση παρασιτοειδών με την ανίχνευση των πρώτων στοών Το D. sybirica δρα σε χαμηλές θερμοκρασίες (εφαρμογή του έως το Μάρτιο), μετά μείγμα D. sybirica+d. isaea και μετά μόνο του το D. Isaea εφαρμογή στο θερμοκήπιο Στο εμπόριο υφίστανται εντός δοχείων στο στάδιο του ακμαίου 55

56 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Ichneumonidea Ωοτοκεί μέσα στο σώμα της προνύμφης της λιριόμυζας, όπου και αναπτύσσεται (ενδοπαράσιτο Προνύμφη της λιριόμυζας δεν νεκρώνεται, αλλά ολοκληρώνει την ανάπτυξή της και πίπτει στο έδαφος, όπου καινυμφώνεταιμαζίμετοπαρασιτοειδές Ακμαίο του παρασιτοειδούς εξέρχεται από τη νύμφη της λιριόμυζας, η οποία και νεκρώνεται στο στάδιο αυτό 56

57 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Diglyphus isaea Eulophidae Chalcidoidea Eίναι εκτοπαράσιτο; Κάθε θήλυ γεννά ωά, τα οποία τοποθετεί ανά 1 5 μέσα η δίπλα σε προνύμφες λιριόμυζας Οι εκκολαπτόμενες προνύμφες του παρασιτοειδούς τρέφονται εις βάροςτηςπρονύμφηςτηςλιριόμυζας, ηοποίατελικάνεκρώνεται Το παρασιτοειδές, αφού ολοκληρώσει το βιολογικό κύκλο του μέσα στη στοά του φύλλου, που έχει διανοίξει η λιριόμυζα, εξέρχεται ως ακμαίο από οπή που ανοίγει στην επιδερμίδα του φύλλου Σε θερμοκρασία 25 ο C, ο βιολογικός κύκλος του παρασιτοειδούς είναι δύο φορές πιο σύντομος από εκείνον της λιριόμυζας 57

58 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Ichneumonidea & Diglyphus isaea Eulophidae Chalcidoidea To D. sybirica ξεχωρίζει από το D. isaea στο ότι: Οι άνω γνάθοι δεν διασταυρώνονται, όταν είναι σε ηρεμία το κερκιδικό νεύρο εφάπτεται με το μετακαρπικό νεύρο στην πτέρυγα (η πτέρυγα του D. isaea έχει φτωχή νεύρωση) To D. sybirica είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος από το D. isaea To D. isaea από το Pnigalio sp. (αμφότερα Eulophidae) στο ότι το D. isaea έχει 2 άρθρα παραπάνω στο μαστίγιο του θήλεος 58

59 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Ichneumonidea & Diglyphus isaea Eulophidae Chalcidoidea Κερκιδικό κύτταρο Dacnusa sibirica Φτωχή νεύρωση Diglyphus isaea 59

60 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Κερκιδικό κύτταρο Παρασιτισμένη νύμφη λυριόμυζας (αριστερά) και ακμαίο Dacnusa sibirica παρασιτεί προνύμφη λυριόμυζας (άνω) εντός στοάς σε φύλλο λαχανικού 60

61 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dancusa sibirica Alysiinae Braconidae Προνύμφη Dacnusa sibirica 61

62 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Diglyphus isaea Eulophidae Φτωχή νεύρωση Παρασιτισμένη νύμφη λυριόμυζας από το ακμαίο Diglyphus isaea εντός στοάς σε φύλλο λαχανικού 62

63 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Diglyphus isaea Eulophidae Κεραία με 4 άρθρα (το Pnigalio sp. έχει 6 άρθρα) 63

64 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Bracon spp. Braconidae 64

65 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Apanteles spp. Braconidae 65

66 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Blacus spp. Braconidae 66

67 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Chelonus spp. Braconidae 67

68 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Brachymeria tibialis Braconidae Παρασιτεί νύμφες του εχθρού Archips rosanus 68

69 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ιchneumonidae VS Braconidae (1) 69

70 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Ιchneumonidae VS Braconidae (2) 70

71 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Apocrita: Aculeata Τα περισσότερα είδη στην Υπόταξη Αpocrita της Τεχνητής ομάδας Aculeata είναι αρπακτικά ή φυτοφάγα Στις Υπεροικογένειες όμως Chrysidoidea & Vespoidae υπάρχουν και μερικά παρασιτοειδή 71

72 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Chrysidoidea Dryinidae: είδη της είναι παρασιτοειδή ειδών Cicadellidae και μερικά ειδών, που ανήκουν στις Υπεροικογένειες Cicadelloidea & Vulgaroidea Τα ενήλικα των παρασιτοειδών αυτών συλλαμβάνουν τις νύμφες των ξενιστών τους και κρατώντας τις σφιχτά εναποθέτουν ένα ωό μεταξύ δύο κοιλιακών σκληριτών Έχουν γίνει εισαγωγές μερικών ειδών για βιολογική καταπολέμηση εχθρών, όπως του Perkinsiella saccharicida (επιβλαβές έντομο του σακχαρότευτλου) 72

73 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Chrysidoidea Bethylidae: είδη προσβάλλουν κυρίως μη εκτεθειμένες προνύμφες Coleoptera & Lepidoptera Chrysididae: έχουν λαμπερά μεταλλικά χρώματα και σώμα ισχυρώς χιτινισμένο με ανώμαλη επιφάνεια; Στην Υποοικογένεια Cleptinae υπάρχουν παρασιτοειδή των prepupae & pupae ειδών Tenthredinidae, ενώ στις Υποοικογένειες Elampinae & Chrysiinae υπάρχουν είδη παρασιτοειδών ή υπερπαρασιτοειδών διαφόρων Οικογενειών της Τάξης Hymenooptera 73

74 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Dryinidae Chrysidoidea 74

75 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Bethylidae Chrysidoidea 75

76 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Chrysididae Chrysidoidea 76

77 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Vespoidea Tiphiidae: είναι παρασιτοειδή προνυμφών Coleoptera; Είδη της Υποοικογένειας Tiphiinae εισέρχονται στο έδαφος και προσβάλλουν προνύμφες Scarabaeidae στα εδαφικά κελιά τους; Τα είδη Tiphia vernalis & T. Popilliavora έχουν εισαχθεί σε περιοχές ενάντια του εχθρού Popillia japonica Scoliidae: είναι παρασιτοειδή προνυμφών Scarabaeidae στο έδαφος; Το είδος Scolia oryctophaga έχει εισαχθεί σε περιοχές, για την καταπολέμηση του Orycetes tarantus (Coleoptera) 77

78 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Tiphia vernalis Tiphiidae Vespoidea To Tiphia vernalis εισέρχεται στο έδαφος και προσβάλλει προνύμφες Scarabaeidae 78

79 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Scoliidae Vespoidea 79

80 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (1) Aphelinidae Pteromalidae 80

81 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (2) Trichogrammatidae Encyrtidae 81

82 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (3) Ichneumonidae Braconidae 82

83 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (4) Ceraphronidae Chrysididae 83

84 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (5) Cynipidae Eucharitidae 84

85 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (6) Eurytomidae Orussidae 85

86 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (7) Plastygastridae Proctotrupidae 86

87 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (8) Scelionidae Scoliinae 87

88 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (9) Signiphoridae Torymidae 88

89 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Πτέρυγες παρασιτοειδών Hymenoptera (9) Vespinae Evaniidae 89

90 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Παρασιτοειδή εντόμων Lepidoptera 90

91 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lepidoptera Περιλαμβάνει κατά μεγάλη πλειονότητα φυτοφάγα είδη Μόνο στην Οικογένεια Epipyropidae υπάρχουν είδη παρασιτοειδών Οι προνύμφες Epipyropidae προσφύονται σε είδη Fulgoridae, καθώς και σε άλλα Hemiptera & Homoptera Τρέφονται με μελιτώδη εκκρίματα και πιθανόν από υγρά του σώματος 91

92 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Lepidoptera: Epipyropidae Προνύμφες Epipyropidae προσφύονται σε είδη Fulgoridae 92

93 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Παρασιτοειδή εντόμων Coleoptera 93

94 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Coleoptera Περιλαμβάνει κατά μεγάλη πλειονότητα φυτοφάγα και αρπακτικά είδη και μόνο λίγα παρασιτοειδή Υπάρχουν είδη σε μερικά γένη, που ανήκουν σε λίγες οικογένειες, τα οποία επιδεικνύουν μειωμένη κινητικότητα και έχουν ελαττώσει τις τροφικές τους απαιτήσεις σε ένα είδος λείας, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη παρασιτικού τρόπου ζωής Τέτοια είδη υπάρχουν στις Οικογένειες Carabidae, Cleridae, Staphylinidae, κ.ά. 94

95 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Coleoptera Είδη του γένους Aleochara της Οικογένειας Staphylinidae είναι ενδοπαρασιτοειδή νυμφών Diptera Μερικά από αυτά, όπως το Aleochara bilineata, το οποίο παρασιτεί το δίπτερο Delia radicum που είναι επιβλαβές έντομο στα κηπευτικά, έχει χρησιμοποιηθεί για τη βιολογική καταπολέμησή του 95

96 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 6, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Aleochara blineata Staphylinidae Coleoptera Το Aleochara blineata παρασιτεί λάρβα (αριστερά) & pupa (δεξιά) του Delia radicum 96

97 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Βιβλιογραφία Ανώνυμος, Βιολογική καταπολέμηση εντόμων-εχθρών των καλλιεργειών (Πανεπιστημιακές Παραδόσεις). Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 28 σελ. Λυκουρέσης Δ.Π., Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση εντόμων-εχθρών των καλλιεργειών (Παραδόσεις εργαστηριακών ασκήσεων). Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παπαβλασόπουλος Α.Κ., Σημειώσεις στα εργαστήρια Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας. ΤΕΙ Ηπείρου, 72 σελ. 97

98 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηπείρου. Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα. Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο. Παρασιτοειδή εντόμων Γ. Έκδοση: 1.0. Άρτα, Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: < 98

99 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού Μη Εμπορική Χρήση Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές [1] ή μεταγενέστερη. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, Διαγράμματα κ.λπ., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] nc nd/4.0/deed.el 99

100 Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο, Ενότητα 7, ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ, ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ-Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τέλος Ενότητας Επεξεργασία: ρ Αντωνόπουλος ημήτριος Γεωπόνος-Φυτικής Παραγωγής ΓΠΑ Γεωπόνος-Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας ΓΠΑ ΕΠΠΑΙΚ ΑΣΠΑΙΤΕ Μ Ε (MPhil) Φυτοπροστασίας ΓΠΑ Μ Ε (MSc) Ασφάλειας Τροφίμων WUR (PhD) Φυτοπαθολογίας ΓΠΑ Μετα- (Post-Doc) Φυτοπαθολογίας NCSU USA Μετα- (Post-Doc) Φυτοπαθολογίας ΓΠΑ-ΙΚΥ Άρτα,

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ενότητα 9: Προνύμφες & νύμφες των ολομετάβολων εντόμων Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 ΑνοιχτάΑκαδημαϊκάΜαθήματαστοΤΕΙΗπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 5: Παρασιτοειδή εντόμων A Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 13 : Γεωργία Ακριβείας, η Γεωργία του Μέλλοντος Επισκόπηση Μαθήματος Μελετίου Γεράσιμος 1

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο

Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Γενική Φυτοπαθολογία Εργαστήριο Ενότητα 7: Chromista (Peronosporaceae) Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 ΑνοιχτάΑκαδημαϊκάΜαθήματαστοΤΕΙΗπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 6: Παρασιτοειδή εντόμων B Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 7 : Λάρυγγας (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 10 : Φυσιολογία φωνής (Μέρος Β ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 9 : Φυσιολογία φωνής (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 1 : Εισαγωγή Μελετίου Γεράσιμος 1 Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 2 : Περιγραφή του ωτός Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 6 : Στοματική κοιλότητα - Φάρυγγας (Μέρος Β ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 1 : Ακουστική οδός Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού σε κατάσταση Κορεσμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση

Διαβάστε περισσότερα

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο Ενότητα 4: Αναπαραγωγή, ανάπτυξη & μεταμόρφωση των εντόμων Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 ΑνοιχτάΑκαδημαϊκάΜαθήματαστοΤΕΙΗπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 16: Ασκήσεις Πράξης Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 2: Αρπακτικά εντόμων A Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Γ. Αθανασίου Κώστας Ζάρπας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Εντομολογίας

Χρήστος Γ. Αθανασίου Κώστας Ζάρπας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Εντομολογίας ΕΝΤΟΜΑ ΠΥΡΗΝΟΚΑΡΠΩΝ Χρήστος Γ. Αθανασίου Κώστας Ζάρπας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής ήμ ς, μήμ ς, ής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου

Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ανατομία - Φυσιολογία Ακοής Ομιλίας Λόγου Ενότητα 5 : Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας (Μέρος Α ) Ναυσικά Ζιάβρα 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά Συστήματα

Λειτουργικά Συστήματα 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 10 : Ιδεατή Μνήμη Αλγόριθμοι Αντικατάστασης Σελίδων Δημήτριος Λιαροκάπης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ.

Εκκλησιαστικό Δίκαιο. Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Τμήμα Νομικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 10η: Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών

ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών ζωικοί εχθροί ανθοκηπευτικών Τάξη: Diptera πτέρυγες: πρόσθιες μεμβρανώδεις, οπίσθιες ελλείπουν (διαμορφωμένες σε αλτήρες) στοματικά μόρια: νύσσο - μυζητικού τύπου ολομετάβολα προνύμφη: ακέφαλη - άποδη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 7: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Θεωρία Υπολογισμού. Ενότητα 10 : Κατασκευή ΝΠΑ. Αλέξανδρος Τζάλλας

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Θεωρία Υπολογισμού. Ενότητα 10 : Κατασκευή ΝΠΑ. Αλέξανδρος Τζάλλας Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Θεωρία Υπολογισμού Ενότητα 0 : Κατασκευή ΝΠΑ Αλέξανδρος Τζάλλας 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία της μετάφρασης

Ιστορία της μετάφρασης ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6: Μεταφραστές και πρωτότυπα. Ελένη Κασάπη ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 3: Έλεγχοι στατιστικών υποθέσεων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 1: Καταχώρηση δεδομένων Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση Συγχώνευση & απαρίθμηση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας. Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Βιοστατιστική (Ε) Ενότητα 2: Περιγραφική στατιστική Δρ.Ευσταθία Παπαγεωργίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Το περιεχόμενο του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 4 η : Οι Παραγωγοί Αγροτικών Προϊόντων Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙIΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΑ ΣΗΕ Λαμπρίδης Δημήτρης Κατσανού Βάνα Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2)

Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Λογιστική Κόστους Ενότητα 12: Λογισμός Κόστους (2) Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 5 η Άσκηση - Συγχώνευση Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 8: Βιολογικά σκευάσματα ζωικών οργανισμών Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 Ανοιχτά

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση

Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών Ενότητα 2: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λοίζου Ευστράτιος Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων-Kατεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Στατιστική. 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στατιστική. 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων. Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Στατιστική 6 ο Μάθημα: Διαστήματα Εμπιστοσύνης και Έλεγχοι Υποθέσεων Γεώργιος Μενεξές Τμήμα Γεωπονίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8η: Ο νέος αντιρατσιστικός νόμος και ο ν.4301/2014 Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στη Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στη Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στη Γεωργία Ενότητα 8 : Ηλεκτρονικές Συναλλαγές και Ηλεκτρονικό Εμπόριο Αγροτικών Προϊόντων (1/2) Μελετίου Γεράσιμος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΑΦΙΔΩΝ ΣΤΑ ΒΑΜΒΑΚΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΑΦΙΔΩΝ ΣΤΑ ΒΑΜΒΑΚΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΑΦΙΔΩΝ ΣΤΑ ΒΑΜΒΑΚΙΑ ΑΦΙΔΑ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ Aphis gossypii (Hemiptera-Homoptera,Aphididae) Βιολογία Aphis gossypii στο βαμβάκι 2.Με την άνοδο της θερμοκρασίας και τη δράση των φυσικών

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματισμός Διαδικτύου

Προγραμματισμός Διαδικτύου 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Προγραμματισμός Διαδικτύου Ενότητα 10 : Ασκήσεις με δυναμικούς τύπους δεδομένων και αρχεία Ιωάννης Τσούλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι

Μηχανολογικό Σχέδιο Ι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα # 8: Άτρακτοι και σφήνες Μ. Γρηγοριάδου Μηχανολόγων Μηχανικών Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας

Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας Διοίκηση Εξωτερικής Εμπορικής Δραστηριότητας Ενότητα 8: Αξιολόγηση και επιλογή αγορών στόχων από ελληνική εταιρία στον κλάδο παραγωγής και εμπορίας έτοιμου γυναικείου Καθ. Αλεξανδρίδης Αναστάσιος Δρ. Αντωνιάδης

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 7η: Ιερά Σύνοδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 7 : Ισορροπία αγοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική των επιχειρήσεων

Διοικητική των επιχειρήσεων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοικητική των επιχειρήσεων Ενότητα 5 : Εισαγωγή στη λήψη αποφάσεων Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορική II. Ενότητα 5 : Δομές Δεδομένων και αφηρημένοι. τύποι δεδομένων. Δρ. Γκόγκος Χρήστος

Πληροφορική II. Ενότητα 5 : Δομές Δεδομένων και αφηρημένοι. τύποι δεδομένων. Δρ. Γκόγκος Χρήστος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Πληροφορική II Ενότητα 5 : Δομές Δεδομένων και αφηρημένοι τύποι δεδομένων Δρ. Γκόγκος Χρήστος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Τμήμα Χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 4: Στρατηγικοί προσανατολισμοί Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

1 η Διάλεξη. Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων

1 η Διάλεξη. Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων 1 η Διάλεξη Ενδεικτικές λύσεις ασκήσεων 1 Περιεχόμενα 1 η Άσκηση... 3 2 η Άσκηση... 3 3 η Άσκηση... 3 4 η Άσκηση... 3 5 η Άσκηση... 4 6 η Άσκηση... 4 7 η Άσκηση... 4 8 η Άσκηση... 5 9 η Άσκηση... 5 10

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας

Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αξιολόγηση μεταφράσεων ιταλικής ελληνικής γλώσσας Ενότητα 1: Αυτοαξιολόγηση μεταφραστών Κασάπη Ελένη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής

Θερμοδυναμική. Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα. Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού. Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Πίνακες Νερού Υπέρθερμου Ατμού Γεώργιος Κ. Χατζηκωνσταντής Επίκουρος Καθηγητής Διπλ. Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc. Διασφάλιση Ποιότητας,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 4: Τοποθέτηση d ηλεκτρονίων σε οκτάεδρα Σύμπλοκα Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΙIΙ Ενότητα 6: 1η εργαστηριακή άσκηση και προσομοίωση με το SPICE Χατζόπουλος Αλκιβιάδης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησιαστικό Δίκαιο

Εκκλησιαστικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 11η: Οργανισμοί της Εκκλησίας της Ελλάδος Κυριάκος Κυριαζόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 2: Οργάνωση και Διοίκηση Εισαγωγή Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 11 : Θέματα διασφάλισης της πληροφορίας στον αγροτικό τομέα (2/3) Μελετίου Γεράσιμος 1 Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 6: Ένζυμα, αναστολείς, μηχανισμοί δράσης Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 10η: Απεσταλμένοι του Ρωμαίου Ποντίφικα και Ρωμαϊκή Κουρία Κυριάκος Κυριαζόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 3: Εξερεύνηση των πρωτεϊνών Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 2: Αμινοξέα, Πρωτεΐνες και δομή λειτουργίας Πρωτεϊνών Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 1 : Εισαγωγή, οργανικά μόρια, διπλοί δεσμοί, ιδιότητες του νερού, ρυθμιστικά διαλύματα Γεώργιος Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 9: Λιπίδια, κυτταρικές μεμβράνες Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων

Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Λοιμώδη Νοσήματα Υγιεινή Αγροτικών Ζώων Ενότητα 10 : ΕΥΖΩΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Ιωάννης Σκούφος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 9:Παραγωγική διαδικασία Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 10: Δομή και λειτουργία του DNA Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 6: Προσδιορισμός δ0 σε οκτάεδρα σύμπλοκα Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (5): Δεσμοί και Τροχιακά Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 15: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Ολοκληρώματα Με Ρητές Και Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ενότητα 3: Νόμος του Ohm Κανόνες του Kirchhoff Αριστείδης Νικ. Παυλίδης Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Βιομηχανικού Σχεδιασμού ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 8: Εφαρμογές Σειρών Taylor. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 8: Εφαρμογές Σειρών Taylor. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8: Εφαρμογές Σειρών Tylor Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Cretive Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 5 η : Οι Καταναλωτές Αγροτικών Προϊόντων Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 9: Μέτρηση Αγωγιμότητας Διαλυμάτων Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους.

Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Λογιστική Κόστους Ενότητα 8: Κοστολογική διάρθρωση Κύρια / Βοηθητικά Κέντρα Κόστους. Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 4: Ένζυμα, συνένζυμα, συμπαράγοντες, κινητική Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 9: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητική Λογιστική

Διοικητική Λογιστική Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 10: Προσφορά και κόστος Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 6 : Ελαστικότητα προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 10: Ολοκληρωμένη καταπολέμηση των εχθρών διαφόρων καλλιεργειών Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας

Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μυκητολογικές ασθένειες φυτών μεγάλης καλλιέργειας 4 ο Εργαστήριο: Αδρομυκώσεις Αναστασία Λαγοπόδη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο

Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία Εργαστήριο Ενότητα 3: Αρπακτικά εντόμων B Δρ Δήμητρα Ζωάκη Μαλισιόβα Καθηγήτρια Εντομολογίας 1 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 4: Στάδια παραγωγής φωνημάτων Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 8: Σάκχαρα, μονοσακχαρίτες, πολυσακχαρίτες Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΟΜΑ ΠΟΟΔΩΝ- ΠΟΛΥΦΑΓΑ ΕΝΤΟΜΑ

ΕΝΤΟΜΑ ΠΟΟΔΩΝ- ΠΟΛΥΦΑΓΑ ΕΝΤΟΜΑ ΕΝΤΟΜΑ ΠΟΟΔΩΝ- ΠΟΛΥΦΑΓΑ ΕΝΤΟΜΑ Χρήστος Γ. Αθανασίου Κ. Ζάρπας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας Anacridium

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 1: Συναρτήσεις και Γραφικές Παραστάσεις. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 1: Συναρτήσεις και Γραφικές Παραστάσεις. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 1: Συναρτήσεις και Γραφικές Παραστάσεις Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης

Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ευαγγελικές αφηγήσεις της Ανάστασης Ενότητα 12 : Oὶ μαρτυρίες των ευαγγελίων για την ανάσταση (σύγκριση) Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Ποιμαντικής

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9

Γεωργική Εκπαίδευση Ενότητα 9 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο Αφροδίτη Παπαδάκη-Κλαυδιανού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών

Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Μαθηματικά Διοικητικών & Οικονομικών Επιστημών Ενότητα 11: Διανύσματα (Φροντιστήριο) Μπεληγιάννης Γρηγόριος Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων &

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια Τεχνικά Έργα

Παράκτια Τεχνικά Έργα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΥΓΡΩΝ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΙ ΑΓΩΓΟΙ Ενότητα 5 η : Κατασκευαστικά παραδείγματα Γιάννης Ν. Κρεστενίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 13: Ρύθμιση Γονιδίων σε Πρακαρυώτες και Ευκαρυώτες και Επαναληπτικό μάθημα Γεώργιος Παπαδόπουλος 2

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι

Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι Τίτλος Μαθήματος: Εργαστήριο Φυσικής Ι Ενότητα: Επαναληπτικές Ασκήσεις Ενοτήτων 5, 6 & 7 Όνομα Καθηγητή: Γεωργά Σταυρούλα Τμήμα Φυσικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων

Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων Ενότητα 11: Θεωρία Οργάνωσης & Διοίκησης Μαυρίδης Δημήτριος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους

Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Εισαγωγή στους Αλγορίθμους Ενότητα 6 η Άσκηση - DFS δένδρα Διδάσκων Χρήστος Ζαρολιάγκης Καθηγητής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Πατρών Email: zaro@ceid.upatras.gr Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 5 : Αναλυση προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος

Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου. Μικροοικονομική. Ενότητα 5 : Αναλυση προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Μικροοικονομική Ενότητα 5 : Αναλυση προσφοράς Καραμάνης Κωνσταντίνος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Λογιστικής και χρηματοοικονομικής

Διαβάστε περισσότερα

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων

Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Ενότητα 2 η : Σκοποί και Σπουδαιότητα του Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων Χρίστος Καμενίδης Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας

Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Βιοχημεία - Αρχές Βιοτεχνολογίας Ενότητα 7: Ένζυμα, μηχανισμοί δράσης, ρύθμιση δράσης Γεώργιος Παπαδόπουλος 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 7: Φασματοσκοπία IR Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά Συστήματα

Λειτουργικά Συστήματα 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Λειτουργικά Συστήματα Ενότητα 12 : Δρομολόγηση Διεργασιών 2/3 Δημήτριος Λιαροκάπης 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία

Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ελληνική ημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Εφαρμογή Υπολογιστικών Τεχνικών στην Γεωργία Ενότητα 10 : Θέματα διασφάλισης της πληροφορίας στον αγροτικό τομέα (1/3) Μελετίου Γεράσιμος 1 Ανοιχτά

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας

Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεσμοί Ευρωπαϊκών Λαών Ι 19 ος -20 ος αιώνας Ενότητα 11η: Σύγκριση Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και Καθολικής Εκκλησίας Κυριάκος Κυριαζόπουλος

Διαβάστε περισσότερα