Σεπτέμβριος Nelson Mandela. Η πάλη μιάς ζωής. Το μέλλον της Ζιμπάμπουε Ο Τσε και η Αλγερία. Σπηλιά του Αλί Μπαμπά Μαλί Πυγμαίοι Ali Farka Toure

Transcript

1 Σεπτέμβριος 2008 Nelson Mandela Η πάλη μιάς ζωής Το μέλλον της Ζιμπάμπουε Ο Τσε και η Αλγερία + Σπηλιά του Αλί Μπαμπά Μαλί Πυγμαίοι Ali Farka Toure

2 Σόλωνος 123 τηλ.:

3

4 EDITORIAL Λένε πως το καλοκαίρι δεν υπάρχουν πολλές ειδήσεις και συνταρακτικά νέα, αλλά η αλήθεια είναι πως πάντα υπάρχουναενδιαφέροντα πράγματα να κάνει κάποιος. Πρώτα απ όλα διοργανώνονται διάφορα φεστιβάλ. Έτσι και φέτος, με το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών γίνονται μερικές από εκείνες τις τόσο όμορφες εκδηλώσεις με κυρίαρχο θέμα την Αφρική. Εκδηλώσεις που καλύπτουν θεματικές όπως ο κινηματογράφος, η μουσική, η γαστρονομία και γενικότερα τη κουλτούρα της Αφρικής. Παράλληλα υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί μετανάστες που προσπαθούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες της καθημερινότητάς, αλλά πάντα υπάρχουν μερικοί που παρουσιάζουν το χειρότερο πρόσωπο και προσβάλουν όλους εκείνους που με κόπο και αξιοπρέπεια εργάζονται για ένα καλύτερο μέλλον, όχι μόνο για του ίδιους αλλά για τα παιδιά τους και την κοινωνία που εκπροσωπούν. Προσβάλλουν πολύ περισσότερο το κράτος και κυρίως τους πολίτες αυτής της χώρας που μας υποδέχτηκε. Αυτοί οι λίγοι λοιπόν μετανάστες πωλούν ναρκωτικά, εξωθούν νέες κοπέλες στην πορνεία και τώρα τελευταία έφθασαν στο αδιανόητο σημείο να κλείνουν ραντεβού προκειμένου να λύσουν τις διαφορές τους με τσεκούρια, μαχαίρια, πέτρες και όπλα για τον έλεγχο των παράνομων δραστηριοτήτων τους, όπως το πρόσφατο συμβάν στο κέντρο της Αθήνας, όπου συγκρούστηκαν συμμορίες αποτελούμενες από μέλη Αφρικανών μεταναστών. Αυτοί οι λίγοι πρέπει να απομονωθούν και να απομακρυνθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα, πριν συνεχίσουν να προσβάλλουν και να δυσφημούν όλους εμάς τους υπόλοιπους, όπου καμία δικαιολογία και κανένα ελαφρυντικό δεν τους αποδίδουμε αλλά παρ όλα αυτά αναγκαζόμαστε πολλές φορές να απολογηθούμε γι αυτούς. Νικόδημος Κίνιουα Μαϊνά ASANTE Δωρεάν περιοδικό Τεύχος 03 Σεπτέμβριος 2008 Εκδότης Nικόδημος Κίνιουα Μαϊνά Διευθύντρια Τατιάνα Αλεξίου Υπεύθυνη Σύνταξης Τατιάνα Αλεξίου Σύμβουλος Έκδοσης Λουκάς Μπούντρος Art Director Άρης Κοντογιάννης Creative Editor Βασιλική Μαντζώρου Σε αυτο το τεύχος συνεργάστηκαν οι: Σοφία Αφθονίδου, Νικος Ζαγανιάρης Αλί Κουλίμπαλι, Ιωάννα Μαρκάκη Πιέρρα Φωτιάδου, Ηλίας Ταμπουράκης Κάρολ Μπανγκούρα, Αχιλλέας Παυλίδης Αμαλία Χατζηκώστα, Φρουμέντιος Γαδόγο και η Μαύρη Ντάλια Υπεύθυνη διαφήμισης Όλγα Μανώλη Διανομή Δημήτρης Αρώνης, Αντώνης Σέργης Δημιουργία - Σελιδοποίηση Fuse Τηλ.: Ε-Μail: info@fuse.gr Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία Δεκάλογος Ε.Π.Ε. Επικοινωνία Θεμιστοκλέους 31, Τ.Κ Τηλ.: Τμήμα διαφήμισης: magazine@asante.gr Facebook Website Για οποιαδήποτε αναδημοσίευση κειμένων, εικονογραφήσεων και γραφικών, χρειάζεται η έγγραφη άδεια του εκδότη.

5 Περιεχόμενα Ματιές στην Αφρική Σελ. 06 Nelson Mandela Η πάλη μιάς ζωής Σελ. 28 Το μέλλον της Ζιμπάμπουε Σελ. 08 Φυλές της Αφρικής Πυγμαίοι Σελ. 22 Η Αλεξάνδρια της γιαγιάς Σελ. 34 Black or White Σελ. 40 Ο Τσε και η Αλγερία Σελ. 14 Ali Ibrahim Farka Toure Σελ. 44 Χαρτί τέλος... Σελ. 48

6 Ματιές στην Αφρική Το κόστος του πολέμου Το προηγούμενο φθινόπωρο η γνωστή ανθρωπιστική οργάνωση Όξφαμ (Oxfam), δημοσιοποίησε μια εκτενή έρευνα που είχε διεξάγει μαζί με άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις αναφορικά με τις συνέπειες των πολεμικών συγκρούσεων στην ανάπτυξη της Αφρικανικής ηπείρου. Τα αποτελέσματα ήταν σοκαριστικά! Το κόστος των συγκρούσεων (πόλεμοι μεταξύ κρατών, εμφύλιοι πόλεμοι ή ένοπλες εξεγέρσεις) μεταξύ των ετών 1990 και 2005 υπολογίστηκε στα 300 δισεκατομμύρια δολάρια! Μάλιστα, όπως τονίζουν οι διοργανωτές της έρευνας, τα παραπάνω κόστη αφορούν καθαρά περιόδους ένοπλης σύγκρουσης και όχι περιόδους πριν ή μετά την σύγκρουση, όπου για παράδειγμα έχουμε υψηλά κόστη πολεμικής προετοιμασίας ή αποτροπής, κόστη από την εισβολή εκατομμυρίων προσφύγων σε γειτονικές χώρες ή την πολιτική αστάθεια σε αυτές. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η οικονομία μιας χώρας της Αφρικής που εμπλέκεται σε ένοπλη σύγκρουση «βυθίζεται» κατά 15%, κατά μέσον όρο. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στα έμμεσα κόστη των συρράξεων, εκείνα δηλαδή που προκύπτουν από τα αρνητικά αποτελέσματα που τέτοιου είδους συγκρούσεις συνεπάγονται για τους πληθυσμούς της Αφρικής, δευτερογενή φαινόμενα των συγκρούσεων, όπως ο εκτοξευμένος στα ύψη πληθωρισμός, ο πλουτισμός ιδιωτών από τη χρήση εθνικών πόρων, η ανεργία, η διαφθορά κλπ. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι περισσότερες γυναίκες και παιδιά πεθαίνουν μετά τις ένοπλες συγκρούσεις και όχι κατά τη διάρκειά τους! Η συντριπτική πλειοψηφία του οπλισμού που χρησιμοποιείται στις συγκρούσεις αυτές προέρχεται, όπως είναι αναμενόμενο, από χώρες εκτός Αφρικής (π.χ. το 95% των Καλάσνικωφ, του πιο διαδεδομένου φορητού όπλου στην ήπειρο). Η ειρωνεία είναι, λοιπόν, ότι τα 300 αυτά δισεκατομμύρια δολάρια, που σπαταλήθηκαν για τους πολέμους, είναι τόσα όσο και το ύψος της διεθνούς βοήθειας προς την Αφρική για την ίδια περίοδο. Συνεπώς, οι διεθνείς «φιλάνθρωποι» με το ένα χέρι προσφέρουν βοήθεια και με το άλλο χέρι την επανεισπράττουν μέσα από το διεθνές εμπόριο όπλων!

7 Στην Αφρική είναι γνωστό, ότι δεν ήταν και ούτε είναι εύκολο να ευδοκιμήσουν λαϊκά κινήματα, αλλά πάντα υπάρχει μία αρχή. Αυτή η αρχή έρχεται όταν κοινωνικά φτάσουμε στο τέλμα και στο πάτο του βαρελιού και η μόνη διέξοδος είναι η έκρηξη και φυγή προς τα μπρος, στην μία και μοναδική διέξοδο. Στην Αφρική είναι ακόμη επίσης γνωστό ότι υπάρχει αρκετός πλούτος ο οποίος βρίσκεται στο υπέδαφος στις υποσαχάριες περιοχές. Το τελευταίο καιρό στην πολύπαθη περιοχή του Νίγηρα έχει αναπτυχθεί ένα κίνημα για την χειραφέτιση του Δέλτα και μάχεται για την δικαιότερη κατανομή τον πόρων που προέρχονται απο το πετρέλαιο, διενεργώντας επιχειρήσεις κατά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Το κίνημα (MEND όπως είναι τα αρχικά του κινήματος) πραγματοποίησε επιχείρηση κατά των εγκαταστάσεων της Shell με κύριο σκοπό την παρακώλυση των εργασιών, αλλά και να δώσει μία πρώτη εικόνα για την στρατηγική και πολιτική προσέγγιση τον θεμάτων που άπτονται στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, αλλά και να εξαναγκάσουν τις εταιρείες να έχουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με γνώμονα το δικαίωμα της ισοκοινωνίας και ισοπολιτείας. Χρησιμοποιεί ελάχιστα απο τα σύγχρονα μέσα.τα όπλα της είναι απαρχαιομένα όπως πέτρες, σφεντόνες, βέλη και τόξα. Η MEND, για την οποία ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τον τρόπο χρηματοδότησής της αλλά και την προμήθεια των όπλων, είναι απο τις περισσότερο αναγνωρίσιμες ένοπλες όργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο Δέλτα του Νίγηρα, οι οποίες προσπαθούν να υποχρεώσουν την κυβέρνηση να επιστρέψει στην περιοχή. Η οργανωση MEND έχει προσελκύσει πολλούς κατοίκους που πιστεύουν στα όσα η ίδια ευαγγελίζεται. Στην Αφρική φαίνεται κάτι να αλλάζει σιγά σιγά. Στην Αφρική η ανοχή φαίνεται να μεταλλάσεται σε οργή, κάτι που μοιάζει να μη το αντιλαμβάνονται οι διοικούντες και οι κλειδοκράτορες αυτού του πλανήτη. Οι άνθρωποι που τόσα χρόνια σκύβουν το κεφάλι μοιάζουν να ξυπνούν σιγά σιγά απο τον αποχαυνομένο ύπνο τους. Επιλέγουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους με τους παλαιότερους τρόπους. Στη Δυτική Αφρική οργανώνουν επιχειρήσεις αντάρτικες με κωδικό όνομα τυφώνας Μπαρμπαρόσα, ενώ στην Ανατολική Αφρική κάνουν πειρατεία στα εμπορικά πλοία. Πρόσφατα μάθαμε ότι μία από τις επιχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν έγινε και σε ένα πλοίο ελληνικών συμφερόντων από Σομαλούς αντάρτες. Το πλοίο κατευθυνόταν στην Μομπάσα ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ανατολικής Αφρικής. Λίγες μέρες νωρίτερα είχαν πραγματοποιήσει μία ανάλογη επίθεση σε πλοίο Γαλλικών συμφερόντων και χρειάστηκε για ακόμη μία φορά η παρέμβαση του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Οι ηγέτες της Ευρώπης σηκώνουν τείχη, όχι για να κρατήσουν μόνο τους μετανάστες μακριά, αλλά για να διαφυλάξουν ότι το εμπόριο θα είναι υπό το δικό τους και μόνο έλεγχο. Η Αφρική έχει φωνή και πρέπει να ακουστεί, με φωνή εκκωφαντική. MEND

8 Το μέλλον της Ζιμπάμπουε το μέλλον της Ζιμπάμπουε Της Κάρολ Μπανγκούρα Αποφασισμένος προχώρησε στη διεξαγωγή των εκλογών στη Ζιμπάμπουε, ο επί 28 έτη πρόεδρος της χώρας, Ρόμπερτ Μουγκάμπε, παρά τη διεθνή κατακραυγή εναντίον του. Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία δεν προτίθενται να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, ενώ ο ηγέτης της αντιπολίτευσης στη Ζιμπάμπουε, Μόργκαν Τσβανγκιράι, ο οποίος είχε αποχωρήσει από τις εκλογές, ζήτησε την παρουσία ένοπλου διεθνούς ειρηνευτικού σώματος, φοβούμενος την κλιμάκωση της βίας του καθεστώτος Μουγκάμπε. Eνδεικτική επίσης της απομόνωσης στην οποία περιέρχεται ο Μουγκάμπε, είναι ότι η βασίλισσα Ελισάβετ του αφέρεσε τον τίτλο του ιππότη. Το γεγονός ακόμη, ότι ο πρόεδρος της Κένυας, Ράιλα Οντίνγκα, δήλωσε ότι αν η διεθνής κοινότητα δεν παρέμβει άμεσα, επίκειται γενοκτονία, όπως στη Ρουάντα το 1994, καταδεικνύει το πόσο κρίσιμη είναι η 08 asante κατάσταση στην αφρικανική χώρα. Πολιτικοί παρατηρητές τόνιζαν ότι ο Μουγκάμπε επέμενε μέχρι την τελευταία στιγμή για διεξαγωγή εκλογών, ώστε αν αναγκαστεί να διαπραγματευτεί με την αντιπολίτευση, να το πράξει από θέση ισχύος. Ο Τσβανγκιράι, ο οποίος εξακολουθεί να βρίσκεται στην ολλανδική πρεσβεία στο Χαράρε, στην οποία έχει καταφύγει, δήλωσε ότι η Αφρικανική Ενωση, με την υποστήριξη του ΟΗΕ θα πρέπει να ηγηθεί της προσπάθειας για τη μεταπολίτευση στη Ζιμπάμπουε. Ο Τσβανγκιράι ήταν διατεθειμένος να διαπραγματευτεί με το κόμμα ZANU-PF του Μουγκάμπε, μόνον υπό τον όρο ότι οι εκλογές δεν θα διεξαχθούν. Το κόμμα του, όμως, το Κίνημα για τη Δημοκρατική Αλλαγή (MDC), τόνισε ότι δεν μπορεί να έχει καμιά σχέση με την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές. Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα The Guardian, ο Τσβανγκιράι επισήμανε ότι ο ΟΗΕ πέρα από τη φραστική καταδίκη του

9 Μουγκάμπε, πρέπει να τον απομονώσει και να προστατεύσει τον λαό της Ζιμπάμπουε. Εν τω μεταξύ, οι πιέσεις προς το καθεστώς Μουγκάμπε εντείνονται όπως και οι φόβοι για κλιμάκωση της πολιτικής κρίσης. Ο Τζεντάι Φρέιζερ, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν θα αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών και ότι δεν είναι δυνατόν ο Μουγκάμπε να διεκδικεί τη νίκη στις εκλογές όταν σκοτώνονται μέλη της αντιπολίτευσης. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Γκόρντον Μπράουν, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να επιβάλει νέες κυρώσεις στη Ζιμπάμπουε και παρότρυνε τη διεθνή κοινότητα να συνεργαστεί για την ανατροπή του καθεστώτος Μουγκάμπε. Οι ηγέτες των χωρών της περιοχής της Νοτίου Αφρικής συναντήθηκαν σε έκτακτη σύνοδο στη Ζουαζιλάνδη, με αντικείμενο την πολιτική κρίση της Ζιμπάμπουε. Στη σύνοδο δεν συμμετείχε ο Τάμπο Μπέκι πρόεδρος της Νοτίου Οι συνομιλίες γίνονται με έναν... αδιάλλακτο Μουγκάμπε. Αφρικής, ο οποίος είχε οριστεί διαπραγματευτής και έχει δεχτεί οξεία κριτική για την ήπια διπλωματική προσέγγισή του έναντι του Μουγκάμπε. Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ήρωας άλλοτε του αγώνα της Ζιμπάμπουε για ανεξαρτησία από τους Βρετανούς, είναι πρόεδρος της χώρας του από το Ο Τάμπο Μπέκι, που διαδέχτηκε τον Νέλσον Μαντέλα στην προεδρία της Νοτίου Αφρικής, το 1999, είναι επίσης πρώην μαχητής στον αγώνα της χώρας του κατά του απαρτχάιντ. Ο Μπέκι ετοιμάζεται να αποχωρήσει από την προεδρία τον επόμενο χρόνο. Ο Μουγκάμπε δίνει μάχη για να κρατηθεί στην εξουσία και μετά τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Από τις 29 Μαρτίου, οπότε και έχασε τον πρώτο γύρο των εκλογών, ο Μουγκάμπε έχει κλιμακώσει την εκστρατεία τρομοκρατίας κατά της αντιπολίτευσης 90 τουλάχιστον είναι οι νεκροί υποστηρικτές του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή (MDC), του κόμματος του Μόργκαν Τσβανγκιράι, ο οποίος έχει επίσης ξυλοκοπηθεί αγρίως από την αστυνομία του Μουγκάμπε. Στη Ζιμπάμπουε του Μουγκάμπε, η ανεργία φθάνει το 80% και ο πληθωρισμός το %, είναι ο υψηλότερος παγκοσμίως. Ο Τάμπο Μπέκι έχει οριστεί από την Αφρικανική Ενωση διαπραγματευτής στην κρίση της Ζιμπάμπουε. Επί εβδομάδες όμως δεν αναγνώριζε ότι στη γειτονική χώρα υπήρχε κρίση. Σιωπηλός έμεινε ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής και όταν ξέσπασαν στην πατρίδα του ταραχές με θύματα μετανάστες. Σε μια έξαρση ρατσισμού, εξαγριωμένοι μαύροι Νοτιοαφρικανοί επετίθεντο σε επίσης μαύρους μετανάστες από τη Ζιμπάμπουε, τη Μοζαμβίκη, τη Σομαλία, τη Ρουάντα. Οι εικόνες των μέχρι θανάτου ξυλοδαρμών μαύρων από μαύρους ήταν πρωτοφανείς και θύμισαν τις χειρότερες μέρες του απαρτχάιντ. Η Ζιμπάμπουε διαμαρτυρήθηκε, όχι όμως προφανώς τόσο έντονα ώστε να διαταραχθούν οι σχέσεις μεταξύ των προέδρων Μουγκάμπε και Μπέκι. Λίγες μέρες αργότερα, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν για να συζητήσουν το πολιτικό αδιέξοδο της Ζιμπάμπουε. asante 09

10 Το μέλλον της Ζιμπάμπουε 10 asante Τάμπο Μπέκι Μόργκαν Τσβανγκιράι Ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Ζιμπάμπουε, ο Ρόμπερτ Μαγκί, ήταν μεταξύ αυτών που άσκησαν πολύ συγκεκριμένες πιέσεις. Οδήγησε ο ίδιος συναδέλφους του διπλωμάτες από άλλες χώρες σε αγροτικές περιοχές της χώρας, για να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι το μέγεθος της τρομοκρατίας του καθεστώτος Μουγκάμπε. Συγκέντρωσε μαρτυρίες, έγγραφα ακόμη και φρικτές φωτογραφίες που απεικόνιζαν αστυνομικούς που βασάνιζαν και έσπαγαν τα κόκαλα των θυμάτων τους. Ο Μαγκί θέλησε να δείξει τα στοιχεία που διέθετε στους δυο παλιούς μαχητές κατά της αποικιοκρατίας, τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε και τον Τάμπο Μπέκι. Ο μεν πρόεδρος της Ζιμπάμπουε τον απείλησε με απέλαση, ο δε ομόλογός του της Νοτίου Αφρικής αρνήθηκε ευγενικά την πρόσκληση. Είναι ενθαρρυντικό, σημειώνει ο Φίλιπ Γκούρεβιτς, στο τρέχον τεύχος του αμερικανικού περιοδικού The New Yorker, ότι σε μια περίοδο που το διεθνές κύρος της Αμερικής ως διεθνούς μεσολαβητού φέρει το στίγμα των φυλακών Αμπού Γκραΐμπ της Βαγδάτης, ένας Αμερικανός διπλωμάτης να δρα σαν να μην έχει ακούσει ποτέ περί εικονικού πνιγμού και άλλων βασανιστηρίων που εφαρμόζει η χώρα του. Θα προσθέταμε και κάτι ακόμη. Κάποτε, άγνωστο πότε, όταν η Ζιμπάμπουε επανέλθει στην οδό της δημοκρατίας και της ανάπτυξης, θα επιδιώξει να κλείσει τις πληγές που άνοιξε η περίοδος Μουγκάμπε. Και τότε το έργο τολμηρών διπλωματών όπως του Μαγκί θα είναι, στ αλήθεια, πολύτιμο. Καταδίκη της βίας στη Ζιμπάμπουε από το Συμβούλιο Ασφαλείας επιδιώκουν οι δυτικές δυνάμεις, μετά την αποχώρηση του ηγέτη της αντιπολίτευσης από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών και το κύμα βίας που ακολούθησε. Ο Μόργκαν Τσβανγκιράι αναγκάστηκε να ζητήσει καταφύγιο στην πρεσβεία της Ολλανδίας, μετά την ανακοίνωσή του ότι αποσύρεται από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Δήλωσε ότι ο δεύτερος γύρος δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος και ότι πρέπει να ακυρωθεί καθώς πολλοί υποστηρικτές του κόμματός του σκοτώθηκαν σε εκρήξεις πολιτικής βίας. Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Κοντολίζα Ράις, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μουγκάμπε έχει βαριές ευθύνες για τη βία και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ζητήσει εξηγήσεις από τον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε, γιατί

11 δεν ανταποκρίνεται στη βασική του υποχρέωση, την προστασία του λαού του. Η Ράις είπε ότι είναι αδύνατο να γίνουν ελεύθερες εκλογές στη Ζιμπάμπουε όσο η αντιπολίτευση είναι υπό διωγμόν. Συλλήψεις Το κόμμα του Τσβανγκιράι «Κίνημα Δημοκρατικής Αλλαγής» κατήγγειλε ότι δεκάδες αστυνομικοί εισέβαλαν στα γραφεία του στο Χαράρε και συνέλαβαν πάνω από 60 άτομα, κατάσχεσαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άρπαξαν έπιπλα. Οι περισσότεροι συλληφθέντες είναι γυναίκες και παιδιά που είχαν καταφύγει στα γραφεία για να αποφύγουν την πολιτική βία, κατά το κόμμα. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε 29 άτομα που ευθύνονται για τη βία και αργότερα ότι οδήγησε 39 άτομα σε κέντρο αποκατάστασης για λόγους δημόσιας υγείας. Αξιωματούχοι της Κομισιόν ανακοίνωσαν ότι είναι κατανοητή η αποχώρηση του Τσβανγκιράι, καθώς ο δεύτερος γύρος δεν θα ήταν δίκαιος. Ο Βρετανός υφυπουργός Εξωτερικών, Μάλοκ Μπράουν, δήλωσε ότι ο πρόεδρος Μουγκάμπε δεν είναι πια νόμιμος ηγέτης της χώρας και η διεθνής κοινότητα πρέπει να ενωθεί εναντίον του. Η Γαλλία ανακοίνωσε ότι ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών δεν ανταποκρίνεται πια στα αναμενόμενα από τη διεθνή κοινότητα. Οι ΗΠΑ θα θέσουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας θέμα απομάκρυνσης του Μουγκάμπε, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Ζιμπάμπουε δήλωσε ότι ο δεύτερος γύρος θα γινόταν κανονικά, γιατί ο Τσβανγκιράι δεν ανακοίνωσε εγκαίρως την αποχώρησή του. Αμείωτη η βία Εκρυθμη παραμένει η κατάσταση στη Ζιμπάμπουε, δύο ημέρες μετά τη δήλωση του αρχηγού της αντιπολίτευσης, Μόργκαν Τσβανγκιράι, νικητή του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών της 29ης Μαρτίου, ότι αποχωρεί από τον δεύτερο γύρο. Ο Τσβανγκιράι, ο οποίος κατέφυγε στην πρεσβεία της Ολλανδίας στο Χαράρε, φέρεται να είχε δηλώσει νωρίτερα ότι προτίθεται να διαπραγματευτεί με τον πολιτικό αντίπαλό του Ρόμπερτ Μπουγκάμπε, τον επί 28 έτη προέδρο της χώρας, αν σταματήσει η έκρηξη της βίας στη Ζιμπάμπουε. H κρίση στη Ζιμπάμπουε ήταν το αντικείμενο συζήτησης στην επικείμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας πριν από την οπoία ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν δήλωσε ότι η Βρετανία δεν αναγνωρίζει το καθεστώς Μουγκάμπε. Επίσης, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Κοντολίζα Ράις, δήλωσε ότι δεν έπρεπε να διεξαχθούν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές στη Ζιμπάμπουε όταν η αντιπολίτευση δέχεται βίαιες επιθέσεις. Τουλάχιστον 60 άτομα συνελήφθησαν σε επιδρομή της αστυνομίας στα γραφεία του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή (MDC), του κόμματος του Τσβανγκιράι, ενώ τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και η Βρετανία αλλά και η Αφρικανική Ενωση, εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για τη βία που κλιμακώνεται. F asante 11

12 Τιμπουκτού Η σπηλιά του Αλή Μπαμπά Η Σπηλιά του Αλή Μπαμπά Ένας χρυσός, ένας θησαυρός γνώσης τμήμα της παγκόσμιας κληρονομιάς. Στη βιβλιοθήκη Αχμέντ Μπάμπα φιλοξενούνται περισσότερα από χειρόγραφα έργα και πραγματείες για το φυτικό βασίλειο, κιτρινισμένοι τόμοι περί ποίησης, μαθηματικών, μουσικής και ισλαμικού δικαίου. Ορισμένα από αυτά τα έργα είναι γραμμένα με χρυσά γράμματα και άλλα είναι στην διάλεκτο της γλώσσα των Τουαρέγκ και κανείς δεν γνωρίζει ακόμη το περιεχόμενό και τον όγκο των χειρογράφων τους. Στη χώρα βρίσκονται ερευνητές από όλο τον κόσμο και στα περίχωρα του Τιμπουκτού επισκέπτονται υπόγεια και σοφίτες, αναζητώντας ξεχασμένο υλικό, καθώς στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί και τύχει επεξεργασίας τουλάχιστον 24 συλλογές φυλαγμένες ως οικογενειακά κειμήλια. Τα παλιά αυτά βιβλία χρονολογούνται στα τελευταία χρόνια του Μεσαίωνα, όταν το Τιμπουκτού ήταν κόμβος διέλευσης των καραβανιών. Χρυσοθήρες και διανοούμενοι ζούσαν εκεί και υπήρχε πανεπιστήμιο με σπουδαστές, ανάπτυξη που 12 asante Τιμπουκτού, Μαλί. Ειδικοί από όλο τον κόσμο καταφτάνουν στην πρωτεύουσα του Μαλί για να συγκεντρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες χειρόγραφα του Αφρικανικού Μεσαίωνα. έχει αποτυπωθεί και σε παλιές παροιμίες. Σήμερα τουλάχιστον δέκα επιστημονικές οργανώσεις ασχολούνται με τη διάσωση και την αξιολόγηση των ντοκουμέντων, μεταξύ των οποίων Γάλλοι που ασχολούνται με δημιουργία βάσης δεδομένων, Αμερικανοί που ειδικεύονται στην κατασκευή ειδικών συσκευών ψηφιοποίησης των φθαρμένων χειρογράφων και Νορβηγοί που δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση ντόπιων στη συντήρηση των έργων. Ο νοτιοαφρικανός ιστορικός Σαμίλ Τζεπί στο βιβλίο του The Meanings of Timbuktu αναφέρει: «Οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες απώθησαν την πνευματική ιστορία της δυτικής Αφρικής και τώρα σημειώνεται κινητοποίηση για την ανακάλυψη εκ νέου των τόπων που κάποιοι τους θεωρούσαν μαύρη Οξφόρδη». Η προσέγγιση της περιοχής είναι μέχρι και σήμερα πολύ δύσκολη. Κατά την περίοδο του Αυγούστου μέχρι και του Φεβρουαρίου ντόπια πλοιάρια ανεβαίνουν το ρεύμα του Νίγηρα καταλήγοντας στο λιμάνι Καμπάρα, ενώ οι θίνες φτάνουν έως τα προάστια κι ο άνεμος Χαρματάν τυλίγει τα πάντα με την καυτή ανάσα του. Κι όμως η παλιά πόλη έχει μια παράξενη γοητεία: τεμένη υψώνουν φου-

13 σκωτούς μιναρέδες ως στον ουρανό, αλλά κι εντυπωσιακά ιδιωτικά τετράγωνα οικοδομήματα με χοντρούς τεράστιους τοίχους, φτιαγμένα από λάσπη. Μετά το 1880 το Μαλί έγινε γαλλική αποικία και πάρα πολλές βιβλιοθήκες λεηλατήθηκαν, γι αυτό άρχισε η απόκρυψη βιβλίων και χειρογράφων από του κατοίκους της χώρας. Ο Νορβηγός αραβολόγος Αλμπρ. Χοφχάιντς υποθέτει ότι υπάρχουν κρυμμένα στο Μαλί έως και χειρόγραφα ιστορικής αξίας, «που καταστρέφονται με ταχείς ρυθμούς, γι αυτό πρέπει να βιαστούμε». Με τον ψηφιακό εξοπλισμό και το στούντιο φωτογράφησης που χορήγησε το Πανεπιστήμιου του Σικάγου, καταγράφεται το περιεχόμενο ορισμένων τόμων και υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς το υλικό θα είναι διαθέσιμο στον διαδίκτυο. Προς το παρόν, καταβάλλονται προσπάθειες αξιολόγησης του περιεχομένου των γραπτών αστρονομίας. Όπως εξηγεί η Γερμανίδα ειδικός της Ιστορίας των Επιστημών Πέτρα Σμιντλ, «έχουν ήδη εντοπιστεί 112 κείμενα, μεταξύ των οποίων και αστρολογικά, ημερολογιακοί υπολογισμοί και μια απεικόνιση του συστήματος του Πτολεμαίου». Με ανυπομονησία περιμένουν οι ειδικοί τη μελέτη όσων χειρογράφων περιέχουν αναφορές σε παλιές κοινωνίες οάσεων και νομάδων, ενώ ήδη έχουν ανακαλυφτεί κατάλογοι εμπορευμάτων από καραβάνια. Ατελείωτα είναι τα ερωτήματα σχετικά με τις μεταφορές στις αχανείς εκτάσεις της ερήμου με την κατά τόπους επικίνδυνη άμμο εκτάσεων χλμ. στον άξονα Βορρά-Νότου, ενώ περιοχές όπως η Γκάνα και η Ακτή του Ελεφαντοστού δεν έχουν ακόμη εξερευνηθεί αρχαιολογικώς για αναζήτηση χειρογράφων η άλλων αρχαιολογικών αντικειμένων και ενδιαφέροντος. Οι νέες ανακαλύψεις δεν περιορίζονται στα κείμενα που βρίσκονται στη Σαχάρα. Πρόσφατα βρέθηκε και εντοπίστηκε πανάρχαια υποδομή υπόγειων καναλιών ύδρευσης, που τροφοδοτούν επιφανειακές βρύσες και πηγές, ενώ στην όαση Εσούκ στο βόρειο Μαλί ήρθαν στο φως ολόκληρα ανάκτορα των Τουαρέγκ. Χωρίς τη φυλή αυτή των αποκαλούμενων μέχρι σήμερα «μπλε ανθρώπων», τίποτε απ αυτά δεν θα ήταν δυνατό. Οι Τουαρέγκ έσκαβαν βαθιά πηγάδια κι εντόπιζαν φλέβες του υδροφόρου ορίζοντα, όπου βασιζόταν κι όλο το υπόλοιπο προαναφερθέν σύστημα, το οποίο σε ορισμένες περιοχές φτάνει έως και χλμ. Αυτή η φυλή δημιούργησε «παραδείσους» στη μέση της ερήμου και διατήρησε και τα σκήπτρα ως φυλή οδηγών σ αυτές τις οάσεις που έσφυζαν από πράσινο και ζωή. Μέσω αυτών των επίπονων οδών, σφραγισμένων ανεξίτηλα με το στίγμα της δουλείας, βρήκε και το Κοράνι τον δρόμο του προς τη Μαύρη Αφρική. Στην εποχή ακμής του το Τιμπουκτού είχε 180 σχολές διδασκαλίας του Κορανίου και μια μεγάλη βιβλιοθήκη, «όπου μπορούσε κανείς να παραγγείλει αντίγραφα των βασικότερων θεολογικών και φιλοσοφικών έργων», λέει χαρακτηριστικά ο γνώστης περί των αφρικανικών Τόμας Κρινγκς από το Φράιμπουργκ. Τότε δημιουργήθηκαν και τα ντοκουμέντα που αποκαλύπτονται τώρα ως θρυμματισμένες πρόχειρες σημειώσεις στο Μαλί. Κατά τον Μαχαμούντου Μπάμπα Χασεγιέ «πολλοί θεωρούν το Τιμπουκτού άκρη του κόσμου αλλά ωστόσο υπήρξε σημαντικό κέντρο διδασκαλίας του Ισλάμ». Κάποτε, λοιπόν, αντιγραφείς και καλλιγράφοι ήταν επί το έργο καταμεσής της ερήμου. Στο Τιμπουκτού βρίσκονται έγγραφα με χρυσά ψηφία, αλλά και σπάνιες γραφές στις γλώσσες των ντόπιων Σονγκάϊ και Φουλφούμπε, θησαυροί που ο εντοπισμός τους δεν σημαίνει αυτομάτως και διάσωση. Ο υπουργός Προεδρίας της Πρετόριας, Αίσωπος Παχάντ δηλώνει το εξής: «στα απώτερα όρια της ισλαμικής κοινότητας των γνώσεων εξελίσσεται προς μεγάλη υπερηφάνεια των Αφρικανών. Η μαύρη ήπειρος πάντοτε αντιμετωπιζόταν ως υποδεέστερη - τώρα όμως στο Τιμπουκτού αποδεικνύεται το αντίθετο.» F asante 13

14 o Che και η Αλγερία [ Μια σχέση αλληλεγγύης, συμπαράστασης και στήριξης. ] Του Νίκου Ζαγανιάρη

15 Guevara

16 Αλγερία O Che Guevara και η Αλγερία Σε μια επικίνδυνη και τεταμένη εποχή για όλον τον κόσμο, η σχέση μεταξύ της Κουβανικής κυβέρνησης και του προέδρου της Αλγερινής Επανάστασης Ahmed Ben Bella απέπνεε υγεία. Ήταν μια αληθινή συνεργασία επί ίσοις όροις, που πολλές φορές ξεπερνούσε τα όρια μιας απλής στρατηγικής συμμαχίας, και έφτανε στην φιλία και την αδελφότητα. Βασικό ρόλο στο να οικοδομηθούν αυτές οι σχέσεις, είχε ο Che Guevara.Αυτός που ο Jean-Paul Sartre είχε περιγράψει σαν το πιο πλήρες ανθρώπινο όν της εποχής μας. Η πρώτη γνωριμία Η πρώτη συνάντηση του ηγέτη της Αλγερινής Επανάστασης Ahmed Ben Bella, με τον Ernesto Che Guevara, όπως περιγράφεται από τον ίδιο τον Bella, έγινε το φθινόπωρο του 1962, την παραμονή της πυραυλικής κρίσης ανάμεσα στην Κούβα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αλγερία μόλις είχε ανεξαρτητοποιηθεί και είχε σχηματίσει την πρώτη της κυβέρνηση. Ο Αλγερινός ηγέτης είχε παρευρεθεί στην ανύψωση της Αλγερινής σημαίας, για πρώτη φορά στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Μια συμβολική κίνηση που σήμαινε ότι για πρώτη φορά η Αλγερία ήταν ελεύθερη και ανεξάρτητη χώρα. Παράλληλα το Εθνικό Απελευθερωτικό Mέτωπο (το κόμμα του Bella) αποφάσισε την επίσκεψη στην Κούβα ως ένδειξη συμπαράστασης και πολιτικής αφοσίωσης. Παρά τις προσπάθειες να μεταπειστεί από τον ίδιο τον John Kennedy, ο Bella έδειξε θάρρος και επιμονή προκειμένου να κάνει το ταξίδι στην βαλμένη στο στόχαστρο των Αμερικάνων, Κούβα. Την 16η Οκτωβρίου η αντιπροσωπεία της Αλγερινής Κυβέρνησης έφτασε στην Αβάνα, μέσα σε κλίμα αποθέωσης. Όπως συνεχίζει ο Bella στα απομνημονεύματα του από εκείνη την ημέρα, το πρόγραμμα περιε- Ο πρώτος Αλγερινός πρόεδρος, Ahmed Ben Bella

17 Che Guevara Fidel Castro λάμβανε πολιτικές συζητήσεις στα αρχηγεία του κόμματος στην Αβάνα. Άλλα τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Μόλις οι αποσκευές τους έφτασαν, παράτησαν στην άκρη το πρωτόκολλο και ξεκίνησαν μια εγκάρδια συνομιλία με τον Fidel Castro, τον Raul Castro, άλλους Κουβανούς ηγέτες και φυσικά τον ίδιο τον Che. Η συζήτηση που ακολούθησε ήταν τόσο έντονη και παθιασμένη που τελικά εξάντλησαν όλα τα θέματα που υπήρχαν στην ατζέντα. Οπότε η συνάντηση στα αρχηγεία του κόμματος ήταν περιττή. Όπως αναφέρει και ο Bella αυτό ήταν μόνο ένα μικρό παράδειγμα της ειλικρινούς και μακριά από τυπικότητες, σχέσης που μοιράζονταν τα δύο κράτη. Πρακτική Υποστήριξη Τον Οκτώβρη του 1963, έναν χρόνο αργότερα δηλαδή, η Αλγερία αντιμετώπισε τον πρώτο της αντίπαλο μετά την ανεξαρτησία της. Η Μαροκινή εισβολή ήταν μια δύσκολη δοκιμασία που δεν θα μπορούσε να ξεπεραστεί χωρίς εξωτερική βοήθεια. Οι Μαροκινές δυνάμεις όπως ήταν φυσικό επέλεξαν ως «γήπεδο» την πλευρά της ερήμου που O Che Guevara με τον Ben Bella γνώριζαν απ έξω και ανακατωτά, ενώ οι Αλγερινοί δεν είχαν ούτε ένα αεροπλάνο. Στην ανάγκη που παρουσιάστηκε, ανταποκρίθηκε ο Αιγύπτιος πρόεδρος Abdel Nasser στέλνοντας αεροπορική ενίσχυση, αλλά και η Κουβανική κυβέρνηση η οποία έστειλε 22 τανκς, και εκατοντάδες ετοιμοπόλεμους στρατιώτες. Το θέμα όμως ήταν πως τα τανκς είχαν δοθεί από την Σοβιετική Ένωση στην Κούβα, με ρητή εντολή να μην χρησιμοποιηθούν σε τρίτες χώρες ακόμα και αν αυτές ήταν Κομμουνιστικού καθεστώτος. asante 17

18 Αλγερία O Che Guevara και η Αλγερία Όμως οι Κουβανοί αγνόησαν αυτόν τον όρο προκειμένου να βοηθήσουν τους Αλγερινούς. Το άλλο εντυπωσιακό στην βοήθεια που εστάλη ήταν ο τρόπος. Όταν το 1962 ο Bella επισκέφθηκε την Κούβα, ο Fidel Castro για να τον τιμήσει, υποσχέθηκε 2 εκατομμύρια φράγκα τα οποία θα δίνονταν σε ζάχαρη μιας και δεν υπήρχε το ρευστό. Ο Bella προσπάθησε να τον μεταπείσει λέγοντας πώς η Κούβα χρειαζόταν τη ζάχαρη της αλλά ο Castro επέμενε. Ένα χρόνο αργότερα, και ενώ η Αλγερία βρισκόταν σε μειονεκτική θέση, στο μεγαλύτερο Λιμάνι της χώρας, έφτασε ένα Κουβανέζικο πλοίο το οποίο εκτός από ζάχαρη, περιείχε και την προαναφερθείσα στρατιωτική ενίσχυση. Οι Αλγερινοί ως ανταπόδοση γέμισαν το πλοίο με προϊόντα από την χώρα, άλογα, και το επέστρεψαν πίσω στην Κούβα. Ο αδύναμος κρίκος του Ιμπεριαλισμού Αυτήν τη γνώμη είχε ο Che Guevara για την Αφρική, οπότε και αποφάσισε να αφιερώσει τις δυνάμεις του σε αυτήν. Οι δυσχερέστατοι όροι που επιβλήθηκαν στην Κούβα προκειμένου να λήξει η πυραυλική κρίση είχαν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, και η κρίση μεταξύ Αμερικής και Ρωσίας είχε εκτονωθεί, με θύματα όπως πάντα τις μικρότερες χώρες που ενεπλάκησαν. Το αδάμαστο πνεύμα του Guevara έψαχνε καινούργιες πρόσφορες φωλιές για την ανάπτυξη αντιιμπεριαλιστικών κοινωνιών. Η κατάσταση στην Αφρική ήταν ιδανική, οπότε άρχισε ο ίδιος να επισκέπτεται διάφορες χώρες της. Παρά τη διαφωνία του Bella,ο οποίος έλεγε πως κάθε χώρα χρειάζεται μεν την ξένη βοήθεια αλλά κυρίως θα πρέπει να φτιάξει εσωτερικές πηγές ώστε να στηριχτεί, ο Guevara επέμεινε να έχει φυσική παρουσία, μένοντας πιστός στο δόγμα του, δηλαδή να ζει από κοντά τις κοινωνικές ζυμώσεις, και να μη μένει στο θεωρητικό επίπεδο. Ο Bella,προσέφερε στον Che την δυνατότητα να καλύπτει τις κινήσεις του με ένα ιδιωτικό αεροπλάνο αλλά εκείνος αρνήθηκε,επιβεβαιώνοντας αυτό που είχε πει ο Fidel Castro γι αυτόν, πως η Αχίλλειος πτέρνα του ήταν η πλήρης άγνοια κινδύνου που τον διακατείχε. Τελικά ο Bella έβαλε τους διάφορους Αλγερινούς πρέσβεις ανά την επικράτεια, να τον προσέχουν και να του δίνουν ότι χρειαστεί. Ο Che κάθε φορά που επέστρεφε από ταξίδι του και συζητούσε με τον Bella, έδειχνε εντυπωσιασμένος από την πλούσια κουλτούρα της Αφρικανικής ηπείρου, αλλά απογοητευμένος από την πολιτική προσέγγιση των κομμουνιστικών κομμάτων, από τις χώρες που επισκέπτονταν.. Η σειρά της Αλγερίας να ανταποδώσει Σε μια από τις επισκέψεις του Che στην Αλγερία, μετέφερε μια παράκληση του Fidel Castro στον Bella. Η Κούβα βρισκόταν σε στενή επιτήρηση, οπότε δεν μπορούσε να οργανώσει τις προμήθειες και τους στρατιώτες ώστε να σταλούν στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Ο Bella δέχτηκε η Αλγερία να χρησιμεύσει ως ενδιάμεσος τροφοδότης, και ξεκίνησαν αμέσως να φτιάχνονται κέντρα οργάνωσης γι αυτή την τεράστια επιχείρηση της οποίας τον απευθείας έλεγχο θα είχε ο Che Guevara. Τα αρχηγεία της επιχείρησης έγιναν στην Villa Susini η οποία στο παρελθόν χρησίμευε ως μέρος βασανιστηρίων και ανακρίσεων από τους Γάλλους αποικιοκράτες. Μάλιστα όπως αναφέρει ο Bella,o Che ήταν ιδιαιτέρως ανήσυχος μήπως η επιχείρηση αποκαλυφθεί, όταν μερικοί 18 asante

19 Κουβανοί στρατιώτες, εκπαιδευμένοι στην Villa Susini, αιχμαλωτίστηκαν. Η φυγή από την Αλγερία Ο Guevara έφυγε από την Αλγερία στις 19 Ιουνίου του 1965 μετά το πραξικόπημα που ανέτρεψε την κυβέρνηση του Bella. Πριν φύγει συμβούλευσε τον αδελφικό του φίλο πλέον,ahmed Bella,να προσέχει. Όπως περιγράφει ο Bella, η είδηση του θανάτου του Che τον συνέτριψε, και παρότι η είδηση δεν βρήκε και τον ίδιο στις καλύτερες των συνθηκών, (στην απομόνωση της φυλακής) δεν μπορούσε να μην σκεφτεί τον αδερφό του, που έχασε τη ζωή του πάνω στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο. «Πως μπορεί να είναι «κοινό συμφέρον» να πουλάς με τιμές παγκόσμιας αγοράς ακατέργαστα υλικά που κοστίζουν στις υποανάπτυκτες χώρες αμέτρητο ιδρώτα και πόνο, και να αγοράζεις σε τιμές παγκόσμιας αγοράς τα μηχανήματα που παράγονται στα σημερινά μεγάλα αυτόματα εργοστάσια;» «Αυτή είναι μια μάζωξη ανθρώπων που βρίσκονται σε πάλη, και η πάλη εξελίσσεται σε δύο εξίσου σημαντικά μέτωπα που χρειάζονται όλες μας τις προσπάθειες. Η μάχη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για την απελευθέρωση από τις αποικιακές ή τις νεοαποικιακές αλυσίδες, που έχει ως μέσο πολιτικά όπλα, άρματα ή τον συνδυασμό και των δύο, δεν είναι ξεχωριστή από τη μάχη ενάντια στο πισωγύρισμα και την φτώχια» F Η τελευταία δημόσια εμφάνιση του Che 4 μήνες πριν φύγει από την Αλγερία, ο Che Guevara μίλησε στην Αφρο-Ασιατική συνεδρίαση που πήρε μέρος στο Αλγέρι την 24η Φεβρουαρίου του Αυτή η ομιλία του έμελλε να είναι η τελευταία του δημόσια εμφάνιση, μέχρι τον θάνατο του στην Βολιβία το Ο Guevara εκπροσωπούσε την Κούβα, ή οποία ήταν παρατηρητής στο συνέδριο. Αφού τον προλόγισε ο Ahmed Ben Bella, ο Che ξεκίνησε την ομιλία του. Ακολουθούν αποσπάσματα απ αυτήν. «Όπως έχουμε τονίσει και σε άλλες περιστάσεις, η Κούβα μιλά σαν υποανάπτυκτη χώρα, αλλά και σαν μία χώρα που χτίζει τον σοσιαλισμό» «Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι διαφορά δεν συντελείται όταν απλά ανακηρύσσεται ανεξαρτησία ή κερδίζεται μια ένοπλη μάχη. Διαφορά επιτυγχάνεται όταν η ιμπεριαλιστική οικονομική κυριαρχία πάνω στους ανθρώπους σταματά να υφίσταται.»

20 Αφιέρωμα Μαλί Mali «Η χώρα που έκανε γνωστή την αφρικανική μουσική στη δύση.» Μαλί: μία χώρα που είναι γνωστή σήμερα για τους εκπληκτικούς μουσικούς της οι οποίοι ως επί το πλείστον- είναι εκφραστές της σύγχρονης μουσικής της δυτικής Αφρικής. Το Μαλί έχει και μία πολύ πλούσια ιστορία. Η αυτοκρατορία του Μαλί ξεκίνησε από τις όχθες του ποταμού Νίγηρα και κορυφώθηκε κατά το δέκατο τέταρτο αιώνα. Οι κυριότερες πόλεις της μεγάλης αυτοκρατορίας ήταν το Djenné και το Timbuktu που βρίσκονταν στο εμπορικό σταυροδρόμι του χρυσού, του αλατιού και άλλων πολύτιμων αγαθών. Το Μαλί βρίσκεται νοτιοδυτικά της Αλγερίας με έκταση περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι η 24η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Το κλίμα του είναι υποτροπικό στις νότιες περιοχές και άνυνδρο στις βόρειες περιοχές της χώρας. Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας έχει ελάχιστες βρωχοπτώσεις. Η ξηρασία αποτελεί το κυριότερο χαρακτηριστικό. Από τις αρχές του μήνα Ιουνίου μέχρι και τα μέσα του Δεκεμβρίου είναι η περίοδος των βροχών. Σε αυτό το διάστημα ο ποταμός Νίγηρας πλημμυρίζει και οι χωρικοί καλλιεργούν τη γη. Η απερήμωση, η διάβρωση του εδάφους αλλά και ο ανεπαρκής σχεδιασμός της χρήσης των υδάτων του ποταμού είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που έχει το Μαλί. Το μεγαλύτερο μέρος τον αγροτών ασχολείται με την καλλιέργεια βαμβακιού λόγω της αυξημένης ζήτησης του προϊόντος κατά τα μέσα της δεκαετίας του 90 αλλά από τις αρχές του 2000 με την διαφαινόμενη παγκόσμια ύφεση οι εξαγωγές της χώρας, οι οποίες γινόταν μέσο της Σενεγάλης και της Ακτής του Ελεφαντοστού, υπέστησαν μεγάλο πλήγμα. Εκτός από την καλλιέργεια βαμβακιού στο Μαλί 20 asante Η χώρα με τις εκπληκτικές φωνές και μουσικά όργανα.. Μία χώρα με πολιτισμό και ιστορία που χάνονται στο βάθος του χρόνου. καλλιεργούν ρύζι, κεχρί, καλαμπόκι και καπνό. Το Μαλί είναι από της φτωχότερες χώρες στον κόσμο με ετήσιο κατά κεφαλή εισόδημα περίπου αμερικανικά δολάρια. Κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας το Μαλί ήταν υπό τον έλεγχο της Γαλλίας ως τμήμα της ευρύτερης περιοχής που έλεγχαν οι Γάλλοι στο Σουδάν από τις αρχές του 1800, όταν άρχισε ο αποικισμός στην Αφρική. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1960 μετά από αγώνες για την ανεξαρτησία, το Μαλί και μαζί του και η Σενεγάλη έγιναν ανεξάρτητα κράτη. Πρώτος πρόεδρος του Μαλί υπήρξε ο Modibo Keita, ο οποίος εφάρμοσε ένα εκτενές οικονομικό πρόγραμμα εθνικοποίησης όλων του πλουτοπαραγωγικών οικονομικών πόρων της χώρας ακολουθώντας έναν πιο ανατολικό κοινωνικό προσανατολισμό λόγω της γενικότερης επικράτησης του Ισλάμ. Το Νοέμβριο του 1968 ανατράπηκε το καθεστώς που είχε επιβάλει ο Modibo Keita με στρατιωτικό πραξικόπημα και νέος πρόεδρος έγινε ο Traoré. Προσπάθησε να κάνει κάποιες μεταρρυθμίσεις της οικονομικής Ψαρεύοντας στον ποταμό Νίγηρα

21 Ιμάμης σε ιερό τέμενος πολιτικής, οι οποίες ωστόσο ήταν πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν εξαιτίας των κοινωνικών αναταραχών, των αποπειραθέντων πραξικοπημάτων και φοιτητικών αναταραχών αλλά κυρίως της εξαετούς καταστροφικής ξηρασίας μεταξύ 1968 και Το πολιτικό σύστημα του Μαλί ήταν μονοκομματικό, αλλά λόγω των κοινωνικών πιέσεων και στα πλαίσια μίας προσπάθειας του καθεστώτος να εμφανιστεί πιο ανεκτικό και διαλλακτικό επιτράπηκε η δημιουργία και άλλων πολιτικών σχηματισμών. Ωστόσο, το 1990 αναδείχτηκε και ένα εσωτερικό πρόβλημα στις βόρειες περιοχές της χώρας: με η επιστροφή των Tuareg στο Μαλί πυροδότησε βίαιες αναταραχές. Πρέπει να σημειώσουμε ότι πάντα οι Tuareg δημιουργούσαν προβλήματα στην περιοχή λόγω της γεωπολιτικής θέσης του Μαλί. Παρόλα αυτά, μετά από πολλές και διαφορετικές μεταβατικές κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις το Μαλί σήμερα είναι από τα πλέον σταθερά κράτη της δυτικής Αφρικής όσον αφορά την πολιτική του. Είναι μία συνταγματική δημοκρατία που διέπεται από το σύνταγμα του 1992, όπως αυτό τροποποιήθηκε το 1999 επιβάλλοντας το διαχωρισμό όλων των εξουσιών όλες τις εξουσίες. Οι μουσικές παραδόσεις στο Μαλί προέρχονται από τους griots, που είναι γνωστοί ως «φύλακες των αναμνήσεων». Τα παραδοσιακά είδη μουσικής της χώρας είναι ποικίλα και πολυάριθμα. Μερικοί από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες από το Μαλί είναι ο Toumani Diabaté, ο Ali Farka Τoure, η τουαρέγκ μπάντα καθώς και αρκετοί αφρο-pop καλλιτέχνες όπως ο Salif Keita, το δίδυμο Amadou et Mariam και ο Oumou Sangare. Αν και η λογοτεχνία του Μαλί δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο η μουσική του, το Μαλί είναι ένα από τα πλέον ζωντανά πνευματικά κέντρα της Αφρικής. Η λογοτεχνική παράδοση στο Μαλί ήταν κυρίως προφορική με jalis reciting δηλ. υπήρχαν τραγουδιστές οι οποίοι τραγουδούσαν τις ιστορίες που ήθελαν να διηγηθούν. Ο Amadou Hampaté Ba ήταν ο πιο γνωστός ιστορικός που κατέγραψε αυτού του είδους την προφορική παράδοση του Μαλί. Το πιο γνωστό μυθιστόρημα από το Μαλί είναι το s Le devoir de violence του συγγραφέα Yambo Ouologuem, το οποίο κέρδισε το 1968 το Βραβείο Renaudot. Η φήμη του αμαυρώθηκε από κατηγορίες για λογοκλοπή ή παράνομη ιδιοποίηση. Άλλοι γνωστοί συγγραφείς από το Μαλί είναι οι Baba Traoré, Modibo Sounkalo Keita, Massa Makan Diabaté, Moussa Konaté και Fily Dabo Sissoko. F To δημοφιλές Τουαρέγκ συγκρότημα Tinariwen asante 21

22 Φυλές της Αφρικής Πυγμαίοι

23 Πυγμαίοι Χαρακτηριστικό γνώρισμα των Πυγμαίων, είναι το χαμηλό τους ανάστημά το οποίο δεν ξεπερνά το 1.40 μ., κάτι που τους καθιστά ως τον πιο μικρόσωμο λαό του πλανήτη. Υπαρχουν πολλοί διαφορετικοί Pygmy λαοί - για παράδειγμα, οι Bambuti, οι Batwa, οι Bayaka και οι Bagyeli ( Ba - «σημαίνει» άνθρωπος ) που ζουν διασκορπισμένοι σε μια τεράστια περιοχή στην κεντρική και δυτική Αφρική, στη Λαική Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), στο Κονγκό (Μπραζαβιλ), το Καμερούν, την Γκαμπόν, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Ρουάντα, το Μπουρουντί και την Ουγκάντα. Σε πολλά σημεία έχουν αναγνωρισθεί ως οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. Οι διαφορετικές ομάδες Pygmy μιλούν εξίσου διαφορετικές γλώσσες, κυρίως σε σχέση με εκείνες των γειτονικών μη Pygmy λαών. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές λέξεις, οι οποίες είναι κοινές ακόμη μεταξύ Pygmy φυλών που μπορεί να βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση, υπονοώντας ότι έχουν ένα κοινό στη γλώσσα και στο παρελθόν. Μια από αυτές τις κοινές λέξεις είναι το όνομα του δάσους πνεύμα, Jengi. Είναι κάτοικοι των δασών και γνωρίζουν το δάσος, τα φυτά και τα ζώα πολύ καλά. Οι άνθρωποι αυτοί ζουν από το κυνήγι ζώων όπως αντιλόπες, χοίρους και πιθήκους, από την αλιεία, αλλά και συγκεντρώνοντας μέλι, άγριες γλυκοπατάτες, μούρα και άλλα φυτά. Για αυτούς, το δάσος είναι μια ευγενική προσωποποίηση του θεού, ο οποίος προβλέπει τις ανάγκες τους. Οι κοινότητες των πυγμαίων έχουν πολύ στενούς δεσμούς μεταξύ τους ανταλλάσσοντας τις καλλιέργειές τους με άλλα αγαθά και μέσω αυτής της διαδικασίας κοινωνικοποιούνται και διατηρούν αρμονικές και ειρηνικές τις σχέσεις τους με τις υπόλοιπες φυλές. Οι οικογένειες των πυγμαίων ζουν σε καλύβες σε σχήμα θόλου, που κατασκευάζονται από φύλλα δέντρων. Τα στρώματα είναι επίσης κατασκευασμένα από φύλλα. Σε αυτές τις καλύβες κοιμούνται πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον γύρω από μια φωτιά, που τους προστατεύει από το κρύο και την υγρή ατμόσφαιρα. Ο πολιτισμός των πυγμαίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το τραγούδι, τη μουσική και το χορό και συμμετέχει όλη η κοινότητα. Εκτός από τις φωνές τους, χρησιμοποιούν για μουσικά όργανα τύμπανα, φλογέρες, τα πόδια, καμπάνες, (molimo), το στόμα bows, thumb πιανα, κλπ. Τα ρούχα (mulumba) είναι ζωγραφισμένα με όμορφα αφηρημένα μοτίβα. Αντιστέκονται ακόμη στον δυτικό τρόπο ένδυσης διατηρώντας την παράδοσή τους ακμαία και ζωντανή. Κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου το 2003 στο Κονγκό, οι Πυγμαίοι αντιμετώπισαν πολύ σοβαρά προβλήματα γιατί οι αντίπαλες φυλές (ομάδες) θεωρούσαν τους Πυγμαίους εμπόδιο και γι αυτό το λόγο πολύ σφαγιάστηκαν. Παρουσιάστηκαν και κρούσματα κανιβαλισμού με αποτέλεσμα ένα μέλος της φυλής Mbuti να ζητήσει από το συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ να αναγνωριστεί ο κανιβαλισμός ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Σήμερα ο πληθυσμός των πυγμαίων έχει περιοριστεί κατά πολύ κυρίως λόγω των εμφυλίων πολέμων αλλά και της αποψίλωσης των δασών. F asante 23

24 Δεν υπάρχει δημοκρατία δίχως πολιτική και δεν υπάρχει πολιτική δίχως κόμματα Η Ελλάδα πριν από 34 χρόνια πέρασε μία ασθένεια από την οποία θεωρητικά πλέον, έχει αναρρώσει πλήρως. Στις 24 Ιουλίου γιορτάστηκαν τα 34 γενέθλια της δημοκρατίας. Πρόκειται για μια γιορτή στα πλαίσια της οποίας παραδοσιακά παρατίθεται δεξίωση στο προεδρικό μέγαρο με οικοδεσπότη τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ.κ. Κ. Παπούλια και καλεσμένους τους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων και τους πολιτικούς αρχηγούς. Στο παρασκήνιο της εκδήλωσης κυριάρχησαν οι συζητήσεις των πολιτικών αρχηγών. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Αλέξης Τσίπρας, εμφανίστηκε δίνοντας έναν διαφορετικό τόνο και χρώμα στην εκδήλωση έχοντας στο πλάι του την Καντίζα Σάνγκο. Μία όμορφη νεαρή κοπέλα από τη Σιέρα Λεόνε, η οποία διαμένει στην Ελλάδα από το 1996, εκπροσωπώντας όλους τους μετανάστες 2ης γενιάς. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι τα παιδιά που γεννώνται στην χώρα μας από μετανάστες γονείς είναι ουσιαστικά παιδιά δίχως πατρίδα, χωρίς χαρτιά και δικαιώματα. Έχουν παρακολουθήσει όλα την εκπαιδευτική διαδικασία τόσο την πρωτοβάθμια όσο και τη δευτεροβάθμια ενώ αρκετά διεκδικούν μία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κάνοντας όνειρα για το μέλλον τους. Το πρόβλημα της υπηκοότητας είναι ένας συνεχής εφιάλτης γιατί είναι μία μόνιμη σκιά αν όχι απειλή για τα όνειρα τους, για το ίδιο τους το μέλλον. Μετά από αρκετές συζητήσεις με τα παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα αποκόμισα την αίσθηση ότι νιώθουν και αισθάνονται Έλληνες. Γεννήθηκαν Έλληνες όχι μόνο γιατί η Ελλάδα είναι ο τόπος που αντίκρισαν για πρώτη φορά το φως του ήλιου αλλά και γιατί έχουν ελληνική παιδεία και εκπαίδευση. Οι φίλοι τους είναι ως επί το πλείστον Έλληνες, οι πρώτοι τους έρωτες είναι Έλληνες, αρκετά από αυτά τα παιδιά μιλούν τα ελληνικά καλύτερα από την γλώσσα των γονέων τους. Ανάμεικτο ταπεραμέντο, το οποίο ωστόσο σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας είναι ελληνικό. 24 asante Καντίζα Σάνγκο Όταν κλείνουν τα μάτια τους οι εικόνες που τους έρχονται στο νου είναι το μπλε του ουρανού, το λευκό των νησιών και ο ήλιος που ζεσταίνει τις καρδιές των ανθρώπων που περιέβαλαν με αγάπη αυτούς και τις οικογένειες τους, εκτός βέβαια από μερικές αμελητέες περιπτώσεις κακών και δύστροπων συνανθρώπων μας που δεν αξίζουν ούτε σχολιασμό. Τα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν εδώ έχουν μία και μοναδική χώρα, την Ελλάδα. Κάθε μέρα συναντάμε τους αλλοδαπούς στους δρόμους της πόλης τρέχοντας να πάνε για δουλειά όπως κάνει καθημερινά η «σταχτοπούτα», όπως χαρακτήρισαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης την όμορφη Καντίζα Σάνγκο που εργάζεται σε ένα κομμωτήριο στην Αγία Παρασκευή. Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι όσο είναι ανήλικα τα παιδιά αυτά δεν έχουν κανένα απολύτως έγγραφο που να αποδεικνύει την ύπαρξη τους με εξαίρεση ένα πιστοποιητικό από το νοσοκομείο που γεννήθηκαν, ενώ δεν συμπεριλαμβάνονται στα ατομικά έγγραφα των γονέων τους μέχρι την ενηλικίωση τους. Το παράλογο είναι ότι άνευ οποιουδήποτε πιστοποιητικού όλα τα προηγούμενα χρόνια οι άνθρωποι αυτοί καλούνται μετά την ενηλικίωσή τους να υποβάλλουν αιτήσεις για να αποκτήσουν άδεια παραμονής ή άδεια εργασίας. Τα περισσότερα από τα παιδιά χωρίς ταυτότητα διαφέρουν από τους γονείς τους γιατί έχουν διαφορετικά κοινωνικά ερεθίσματα, έχουν διαφορετικές συνήθειες. Η πολιτεία πρέπει να αναγνωρίσει την ύπαρξή τους και τα δικαιώματα τους. Μαζί τους ενώνουμε την φωνή μας όχι τόσο για τα νόμιμα και αυτονόητα δικαιώματα τους αλλά κυρίως για τη διεκδίκηση των ονείρων και των προσδοκιών τους για ένα καλύτερο μέλλον. F

25 Ένωση Αφρικανών Γυναικών United African Women Organization Δελτίο Τύπου Ημερομηνία ΕΝΩΣΗ ΑΦΡΙΚΑΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Η ΕΝΩΣΗ ΑΦΡΙΚΑΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ σε συνεργασία με το περιοδικό Asante διοργανώνουν το Φεστιβάλ Αλληλεγγύης και Πολιτισμού την Παρασκευή 26 και το Σαββάτο 27 Σεπτεμβρίου στην πλατεία Αμερικής. Στα πλαίσια της εκδήλωσης θα πραγματοποιηθούν ομιλίες απο εκπροσώπους των κοινοτήτων με θέματα: Τις τελευταίες εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση για θέματα που αφορούν τους αλλοδαπούς Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αλλοδαποί και τρόποι επίλυση τους. Την αρμονική συνύπαρξη και συμβίωση Αφρικανών και Ελλήνων αλλά και όλων όσων κατοικούν στην Ελλάδα. Τις τελευταίες κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές εξελίξεις στην Αφρικανική Ήπειρο Θα ακολουθήσει χορός, τραγούδια αλλά και γαστρονομικές προτάσεις. Η πρόεδρος Lauretta Macauley

26 Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ 13o 3 μέρες αφιερωμένες στις μεταναστευτικές κοινότητες και όλες τις μειονότητες, 3 μέρες γεμάτες με τη φωνή χιλιάδων ανθρώπων απ όλο τον κόσμο, σε ένα χώρο, σε μια πόλη και με ένα κοινό όραμα. Το ASANTE ήταν εκεί! Το 13ο αντιρατσιστικό φεστιβάλ στο Γουδή στις 4,5 και 6 Ιουνίου αποτέλεσε για άλλη μια φορά ένα ακόμη συναρπαστικό γεγονός του φετινού καλοκαιριού. Συναυλίες, συζητήσεις, παιδότοποι, χορός και θεατρικές παραστάσεις, χρώματα και χαμόγελα σχεδίασαν το μοτίβο μιας ατέλειωτης γιορτής. Παιχνίδια και κολάζ για μικρούς και μεγάλους, μουσικές με άρωμα Δύσης και Ανατολής, γλυκά και εδέσματα από τόπους μακρινούς, ξυλοπόδαροι και κλόουν ανάμεσα σε παιδικά γελάκια και χαχανητά... Συζητήσεις και ομιλίες από τους έμπειρους του είδους με θεματικές επίκαιρες και διαχρονικές όπως ο ρατσισμός και η ανισότητα, προτάσεις και απόψεις για ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες για όλους εμάς που ζούμε στην ίδια πόλη κάτω από τον ίδιο έναστρο καλοκαιρινό ουρανό. Το κιόσκι του ASANTE ήταν εκεί για να υποδέχεται τους φίλους και να αποκτά και νέους φίλους και αδελφούς. Εναγωνίως περιμένουμε το επόμενο!

27

28

29 Nelson Mandela «Η πάλη μιας ζωής» Της Αμαλίας Χατζηκώστα Τι είναι αυτό που καθορίζει έναν ήρωα; Η διάθεση για επανάσταση ή η στρατηγική του σκέψη; Το ατρόμητο των πράξεών του ή μήπως οι νίκες που δαφνώνεται..; Διαβάζοντας για τη ζωή του Νέλσωνα Μαντέλα, και μεταφέροντας τα δεδομένα του βίου του σ αυτήν εδώ την στήλη, μόνο θαυμασμό μπορώ να νιώθω και μια γλυκιά ανακούφιση πως το φαινόμενο-σύμβολο-ηρωικό πρότυπο ονόματι Μαντέλα δεν μας πρόδωσε ποτέ. Δύσκολα οι λέξεις μπορούν να απεικονίσουν τον αγώνα του, τις μάχες και τις στιγμές που πέρασε στα τόσα χρόνια φυλάκισης και εξορίας του. Δύσκολα μπορούν να εκφράσουν τις φωνές μιας ολόκληρης ηπείρου που στηρίχτηκε στο πλευρό του, ξεθάβοντας ελπίδες που είχαν από καιρό εξαλειφθεί. Η ιστορία του Νέλσωνα Μαντέλα μπορεί να έχει εμπνεύσει χιλιάδες ανθρώπους και να έχει αποτελέσει το θέμα επίσης χιλιάδων αφηγήσεων και διαλόγων αλλά μήπως οι νικητήριες δάφνες σταματούν εκεί; Κοιτάζοντας την πορεία της Νοτίου Αφρικής τα τελευταία 20 χρόνια βλέπουμε μια τόσο μικρή ανάπτυξη και μια τόσο αμελητέα πρόοδο που δεν μπορούμε παρά να αναρωτιόμαστε τι είναι τελικά αυτό που καθορίζει έναν ήρωα...οι πράξεις του ή το αποτέλεσμά τους. Γράφοντας για αυτόν τον μεγάλο άντρα και ικανό αρχηγό της Νοτίου Αφρικής εννοούμε έναν ήρωα ή απλά έναν ακόμη μάρτυρα αυτού του ταλαίπωρου έθνους που απλά έτυχε να γίνει διάσημος; 18 Ιουλίου Στο μικρό χωριό Qunu κοντά στην πόλη Umtata, γεννιέται ένα αγόρι στο σπίτι του αρχηγού της φυλής ονόματι Nelson Rolihlahla Mandela. Το αγόρι αυτό έμελλε να παίξει τον πιο σπουδαίο ρόλο στην ιστορία του τόπου, περνώντας τα σύνορα του χωριού του, της πολιτείας του και αργότερα ολόκληρης της Αφρικανικής ηπείρου. Ο πατέρας του, Henry Mandela, ο οποίος είχε τέσσερις συζύγους, ήταν πιστός σύμβουλος του βασιλιά της περιοχής. Όταν ο Νέλσων ήταν 12 χρονών, ο ετοιμοθάνατος πατέρας του ζήτησε από τον βασιλιά να γίνει κηδεμόνας του Νέλσωνα, ο οποίος και δέχτηκε να υιοθετήσει τον μικρό «ταραξία» όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά ο κάτοικοι του χωριού. Ο Νέλσων πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στο σπίτι του βασιλιά, έχοντας την ευκαιρία της μόρφωσης και προτροπής από τον κηδεμόνα του να επιλέξει το δρόμο που ονειρευόταν. Αντίθετα από τους συμπατριώτες του, ο Μαντέλα δεν ένιωσε από νωρίς τη ρατσιστική καταπίεση των λευκών αποικιοκρατών, καθώς ο βασιλιάς και οι συγγενείς του, απολάμβαναν το σεβασμό των ντόπιων δικαστών και λευκών αξιωματούχων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει ακέραιος, χωρίς προκαταλήψεις και απωθημένα, με αντικειμενική σκέψη και αριστοκρατική συμπεριφορά που εντυπωσίαζε τους πάντες. Μετά από μια πρώτη εκπαίδευση στο τοπικό ιεραποστολικό σχολείο, εστάλη στο Healdtown και από κει στο κολέγιο του Fort Hare (περιοχή ανατολικά του Κέιπ Τάουν), όπου και έγινε μέλος του μαθητικού συμβουλίου του πανεπιστημίου. Εκεί γνώρισε και τον Όλιβερ Τάμπο, ο οποίος αποτέλεσε τον Αγάπησα την ιδέα μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας μέσα στην οποία όλα τα άτομα να ζουν σε αρμονία και με ίσες ευκαιρίες. επιστήθιο φίλο και αργότερα συνεργάτη του Νέλσωνα Μαντέλα. Το 1940 αποβλήθηκαν και οι δύο από το κολέγιο λόγω της συμμετοχής τους σε μια διαμαρτυρία. Ο Μαντέλα έφυγε για το Γιοχάνεσμπουργκ όπου και ολοκλήρωσε τις σπουδές του δια αλληλογραφίας ενώ παράλληλα εισχώρησε στα πολιτικά δρώμενα το 1942 μέσα από το Αφρι- asante 29

30 Nelson Mandela κανικό Εθνικό Κογκρέσσο (ANC). Εν τω μεταξύ στην Ευρώπη μαινόταν ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος, μονοπολώντας την παγκόσμια προσοχή και επισκιάζοντας την αδικία από την οποία υπέφεραν εκατομμύρια άνθρωποι στο Νότο. Στα τέλη της δεκαετίας του 40, οι λευκοί Αφρικανοί ξεκίνησαν έναν συστηματικό, επιθετικό διαχωρισμό των φυλών, το λεγόμενο απαρτχάιντ, ενώ παράλληλα αύξησαν τον έλεγχό τους στους πόρους και τον πλούτο της χώρας. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 40, ιδρύθηκαν εκατοντάδες παράνομα στρατόπεδα για μαύρους γύρω από την πόλη του Γιοχάνεσμπουργκ. Το 1945 ο Μαντέλα παντρεύτηκε την Έβελιν όπου και απόχτησε μαζί της 4 παιδιά. Δύσκολα όμως μπορεί κάποιος να είναι και αγωνιστής και ταυτόχρονα να ασκεί επαρκώς τα πατρικά του καθήκοντα. Ο χωρισμός του με την Έβελιν ήταν αναπόφευκτος. Ο Μαντέλα ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στον αγώνα ενώ παράλληλα προσπαθούσε να στήσει το δικηγορικό του γραφείο με συνεργάτη τον Όλιβερ Τάμπο. Το γραφείο γνώρισε μεγάλη επιτυχία Η πάλη μιας ζωής δεδομένου ότι ήταν οι πρώτοι μαύροι δικηγόροι της Νότιας Αφρικής με φυσικά τεράστιο πελατολόγιο από αδικημένους συμπατριώτες τους. Φτάνουμε στη δεκαετία του 50, όπου το κίνημα ANC δραστηριοποιείται έντονα σε συνεργασία με το αντίστοιχο Ινδικό Κογκρέσσο και τη φιλοσοφία του αείμνηστου ειρηνιστή Μαχάτμα Γκάντι. Τον Ιούνιο του 1955, παρακινημένοι από το όνειρο μιας πολυφυλετικής Νότιας Αφρικής, σχεδίασαν τον περίφημο «χάρτη της ελευθερίας», με υπογραφές 3,000 μαύρων, λευκών και Ινδών. Ήταν στην ουσία μια δήλωση προς το καθεστώς του απαρτχάιντ και προς όλο τον κόσμο, πως η Ν. Αφρική ανήκει σε όλους όσους ζουν εκεί. Ένα χρόνο μετά, το 1956, ο Μαντέλα συνελήφθη μαζί με άλλους 156 ακτιβιστές με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Η δίκη διήρκεσε 4,5 χρόνια περίπου, στη διάρκεια της οποίας γνώρισε και ερωτεύτηκε την, κατά πολύ νεότερή του σε ηλικία, Γουίνι Νομζάμο Μαντικιζέλα, την οποία και παντρεύτηκε λίγο αργότερα. Παρά το ευτυχές αυτό γεγονός, ο Μαντέλα αντιμετώπιζε δυσκολίες με το δικηγορικό του γραφείο, το οποίο κάτω από την πίεση της πολύχρονης δίκης, κατέρρευσε οικονομικά και έκλεισε. Τη χρονιά του 1959, το νεοιδρυθέν κίνημα PAC (Παναφρικανικό Κογκρέσσο), οργάνωσε μια διαμαρτυρία στο Sharpeville, όπου κατέληξε σε πραγματική σφαγή, με αποτέλεσμα το θάνατο 69 διαδηλωτών από την αστυνομία και το στρατό. Μετά απ αυτό το γεγονός, ο κόσμος έξω από την Αφρική αντέδρασε για πρώτη φορά έντονα με την κατάσταση στη Νότια Αφρική. Κορυφώθηκε με την ετυμηγορία του ΟΗΕ ενάντια στο καθεστώς του απαρτχάιντ. Ως το 1960 το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσσο ANC και το κίνημα PAC κρίθηκαν παράνομα και απαγορεύτηκαν. Ο Μαντέλα και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι αφέθησαν ελεύθεροι. Η κατάσταση όμως παρέμεινε ανεξέλεγκτη στη χώρα, η οποία αδυνατούσε να κρατήσει ισορροπίες. Με αφορμή άλλη μια ειρηνική διαδήλωση που διαλύθηκε βίαια από το στρατό το 1961, ο Μαντέλα άρχισε να αμφισβητεί τις ειρηνικές μεθόδους του ANC, τις οποίες θεώρησε αναποτελεσματικές. Το Κογκρέσσο για 50 χρόνια τουλάχιστον, δεν είχε καταφέρει τίποτα όσον αφορά στο καθεστώς